HÆSTARÉTTARDÓMAR ÚTGEFANDI HÆSTIRETTUR VIII. BINDI 1937 REYKJAVÍK RÍKISPRENTSMIÐJAN GUTENBERG MCMXKXKIK Registur við dómana 1937 ásamt skrá um lög o. fl, sem vitnað er til í þessu bindi dómanna. I. Nafnaskrá. A. Einkamál. BIs Aðalbjörn Pétursson ......0200000000 000 100 Aðalstöðin ..........0.02000 00 ss 511 Akureyrarkaupstaður .........00.000 0000 nn 590 Alliance h/f ..........2.0 0000. 178 Andrés Magnússon .......00000000 00... 479 Arinbjörn Steindórsson .....02000000. een 140 Arnalds, Guðrún .......0.020000000 en. 247 Auðunn Hermannsson .......0.000000 00... 421, 443 Ágúst H. Pétursson ..........000 00... 521 Álafoss, klæðaverksmiðja ...........0.0000000... 350, 520 Árni Oddsson .........000000 err 678 Árni Þorsteinsson ........0000..n nes 149 Árskógshreppur .......0..00 00. 541 Ásgeir Ásgeirsson .........000.0... 0. 491, 443 Ásgeir Í. Ásgeirsson .........000.000 0000. 684 Ásgeir M. Ásgeirsson ..........0..0. 0. 521 Ásgeir Sigurðsson, dánarbú .......000000 00.00.0000... 169 Baltica, vátryggingarfélag .........0.020000 00... 479 Benedikt Jónsson ........0000000 0000... 421, 443 Berndsen, Sigurður ..........0...0.... 321, 433, 521, ú84d Bjarni Bjarnason ........0000000 0000 e0e se 39 Bjartmarz, Kristján ........0.002000000 000... 0... 382, 547 Björn Gíslason ........000000.0. 0... 212, 433 Björn Sæmundsson ......00.0002000 0000. 314 Eggert Kristjánsson f Co. .....00.000000 0... 0... 69 IV Nafnaskrá. Eldborg, l/v, eigendur ..........200000.. 0... Erlingur Jónsson .........2200.00 00. n en Eyþór Hallsson ........200.0000 res Fanndal, Sigurður JS. .......0020020. 0... 444, Félagsprentsmiðjan s/f „.........2.02000. 0000... Fiskiræktar- og veiðifélag Laxár í Borgarfjarðarsýslu Fjeldsted, Katrin ..........2.0000.00 0... Freyja, sælgætis og efnagerð ...........000000.00..... Garðar Þorsteinsson .........0.0200 00... Gestur Hannesson .........2.02.0 00... sn Gísli Jónsson .........02.000 00... nn Gísli Vilhjálmsson ...........020000 ev. Grund, elliheimili ..........2..0000.00 0... nn Guðjón Jónsson .......2000.0000 ses Guðjón Sigurðsson .........20000000 00. Guðlaug Pálsdóttir .............00.00. 000... Guðmundur Björnsson ........0000.0. 0... Guðmundur Þ. Gíslason ........0.000.000 0... Guðmundur Hannesson, bæjarfógeti ................. Guðmundur Hannesson, prófessor ........000.0000.. Guðmundur Jónsson ........00000 0 382, Guðmundur Kristjánsson .........0000000 00... Guðmundur H. Þórðarson ..........0200000 00... Gunnar Marteinsson ..........2020000 0... H. Benediktsson £ Co. .....0000000. 0. 382, Hafliði Baldvinsson ..........0200000.0 en Hafnarsjóður Siglufjarðar .........20000000.0... 0... Hagelin, C. F........002002 000. Halldór Guðmundsson .........0000000 0... 0... 370, Hallfríður Stefanía Axelsdóttir ...............000.0... Hallgrimur Benediktsson ........20000000.0. 0... Hamar h/f, vélsmiðja .......20.00000 0... Haraldur Böðvarsson £ Co. ......0000000 0... Helgi Benónýsson .......202.00000ns nr Helgi Einarsson ..........20000002 0000... 421, Helgi Guðmundsson .......2.0.0000 000... Helgi Magnússon £ Co. ....000200000000 nn Hertzberger, N. V. André ........0000000 000... Hildur Pálsdóttir ............2.202000. 0... Hofman-Olsen, T. .........2.0000 000... Hrefna Sigurgeirsdóttir ....................... 1, 91, Bí. öl5 212 471 445 183 402 414 288 469 296 590 158 382 86 678 72 308 673 100 183 547 454 445 663 547 454 471 520 Göl 416 659 288 303 211 443 237 376 148 406 370 444 Nafnaskrá. Hvolhreppur .............2020.0 sn... Hængur h/f .............0..2.0.0 ne Íngvar Guðmundsson „..........00000000 000. Ísafjarðarkaupstaður .................. 39, Ísbjörninn h/f ..........0.... Jakob Vilhjálmsson .........00.0000 0000. 421, Jarlinn e/s, eigendur ...........0.....000.00 00. Jóhann Guðjónsson ........2000000000 00. Jón Bjarnason ............00000.0 00 Jón Einarsson, þrotabú ..........0000.00 00 Jón Guðmundsson .............000000. 000 Jón Jóhannsson ..........02200 000... Jón Kjartansson ............20000 0000 Jón G. Pálsson .........000000 0000. Jón Pétursson ...........0.02.00n een Jón Sigurjónsson ..........20000.0. 00 Kaffiverksmiðja Gunnlaugs Stefánssonar ............ Kaldrananeshreppur -........0000000 0. Karl Magnússon ..........2.000.000 nn. Kaupfélag Alþýðu í Vestmannaeyjum ............ 69, Kaupfélag Hallgeirseyjar ...........000.0.00 0... Kol á Salt h/f ............0.00. 0 Kristinn H. Kristjánsson .............0000.0 0. Kristjana Jensína Kristjánsdóttir ................ 37, Kristján Bergsson ...........0.0.20.0enen Kristján Siggeirsson .............0..0 00... 00. Kristján Vigfússon ..............000000000 0... Kristmann Jóhannsson ..........00000000 00. 382, Rristoffersen, Margrete ...........0..0. 00 Magnús Bjarnason .............0..0.0 0000 Magnús V. Jóhannesson ..........000000.0 0. Metúsalem Jóhannsson ..........00.0000 00 Metúsalem Stefánsson .............2.0.0000 0. Mjólkursamlag Kjalarnesþings ...................... Nielsen, Chr. Fr. ...........00..0 000 Norðdahl, Guðrún Ásdís Skúladóttir ................ Nordisk Brandforsikring A/S ...........0. 000. Ólafur Halldórsson .......2..... 0. v Bls. 348 178 332 382 443 443 515 öðd 44 549 433 651 237 öðd 678 492 444 86 227 667 211 348 443 169 221 17 200 149 öd7 314 öll 162 140 243 469 212 397 659 193 200 VI Nafnaskrá. Ólafur Jóhannesson .........0. ens Ólafur Ólafsson, læknir ......00.0000000. 000... 382, Ólafur Ólafsson, bóndi .......0.000.00 000. n nn. Olav, e/s, eigendur og útgerðarmenn ......0.00000... Pétur Guðmundsson .....0000000 000 421, Pétur Jakobsson .......000000 00 Pétursey, e/s, eigendur og útgerðarmenn „.......... Raftækjaverzlun Siglufjarðar .......2022000000000..0.0. Ragnars, Sverrir .....0.2200 0000 Rauðarárbúið ...........000000 seen RBeykjavíkurkaupstaður 72, 78, 169, 171, 296, 440, 469, . 492, Ríkissjóður Íslands ....... 51, 149, 212, 308, 321, 332, Salomonsen, Poul .......0000000. en enn enn Scheving, Páll E., þrotabú .......22000000 000... Schmidt, B. ......0020000000 nn 421, Sigfús Sveinsson, dánarbú .......0000000 0000... 421, Sigurbjörg Jóhannsdóttir .......222002000..... 0... Sigurður Steinþórsson .......000000000. 0... 0... 382, Sigurjón Einarsson .........000000 eeen n nr... Sigurjón Eiríksson .......0022200 0000 nn Síldarstöðin í Hrísey .......00000000. 0... 117, Sjóvátryggingarfélag Íslands h/f 2..0..0000.... 372, Skilanefnd Síldareinkasölu Íslands ............. 117, Skipaútgerð ríkisins ........2200000... 0... 372, Skúli K. Skúlason .......000000 00 37, Snorri Friðleifsson ......0.00000ee0 sess Soffía Jónsdóttir ........2000000 00 ne Sparisjóður Svarfdæla .......000000 0000... 00... Sturla JÓNSSON .......200 00 1, Sælgætis- og efnagerðin Freyja h/f ...........2.2.... Sölusamband íslenzkra fiskframleiðenda ............ Thorarensen, Hinrik .........02000000. 000... 0... "Thorarensen, Stefán ........00000 0... .0n enn Thorarensen, Svanlaug ......0000000 00 v. 0 re "Thorlacius, Magnús .......00000000 sn rn nn „Tilraun“, fiskiræktarfélag .......200000000 0... ..00.0.. Titan h/f .......0c0000 seen Tómas Tómasson .....c00ss0n ss "Útibú Landsbanka Íslands, Eskifirði ................ Útibú Útvegsbanka Íslands h/f í Vestmannaeyjum ... Bls. 445 547 673 358 443 296 358 162 227 397 663 549 158 öð4 443 443 667 547 406 678 432 471 432 449 221 445 ö21 öd1 91 288 296 440 200 440 243 402 78 376 44 549 Nafnaskrá. VI BIS. Valtýr Stefánsson .......000. 0... 237 Verðandi s/f, veiðarfæraverzlun ...........00.00.00.. 421 Verzlunin Konráð Hjálmarsson ......0200000000000.. 44 Verzlunin Waage .......2.2000000 0000 nn 148 Vigfús Þ. Jónsson .......02000000 00 nn 247 Vinnufatagerð Íslands h/f ........00.00000 0000... 211 Wiese, Ragnhildur ........02.002000. 00 nn. n en 350 Wigmore, b/v, vátryggjendur .........0.0.000000000... 449 Zophonías Baldvinsson .......00000000 0000 öl Þorleifur Kristófersson ........0000000 00... 149 Þorsteinn Víglundarson ..........0000000 nn... 0... 211 Þór, varðskip, eigendur ........0.0000000 00... 0... 358 Þórunn E. Andrésdóttir ..........00.000000. 0... 00... 303 Ölver Karlsson ............e.eeer er 416 B. Opinber mál. Aðalbjörn Pétursson ........... 566 Áki Jakobsson .........0.0 00. ner 566 Anna Guðmundsdóttir ...........20000. 000... 566 Ari Guðmundsson .........200.0.0n enn 261 Árni Júlíus Jónsson .......2000.00 00. 85, 433 Ásgeir Guðmundur Guðbjartsson ........000000000... 33 Ásgrímur Jónsson ......2.00... 00 559 Ástríður Jónsdóttir ...........00.000 0 566 Axel Ármann Þorsteinsson .........0.0..0 0... 563 Benediktsson, Stefán Már ..........00.2000 0000... 25 Berg, Óskar .......0000 0000. 566 Blomsterberg, Emanuel Ingi Bjarni Sófus ........... 591 Bowitz, Olaf Cecil .........202000 020. 437 Dagrún Bjarnadóttir „........2.02000 000... 566 Einar Pálmi Einarsson .........02000000 000. 646 Einar Indriðason ........2...20000.nnenn sr 566 Einar Steindórsson .......200000. 00... 273 Erlendur Sigurðsson ..........20200.00 00 643 Ferseth, Einar ...........202.00..enenne 566 Ferseth, Óli ...... lll 566 Georg Lárus Gíslason ........200000000 00... 106 Gísli Sigurðsson ........00.0000 0000. 566 Guðlaugur Sigurðsson .......02.22000.. 0... 566 Guðmundur Skúli Björnsson ..... rr 132 VIII Nafnaskrá. Bls Guðmundur Davíðsson .........0.00000000.00 00 566 Guðmundur Einarsson .........0..0000..00 00. 566 Guðmundur Einar Einarsson .............00..000..... 273 Guðmundur Fr. Guðmundsson ............0000000... 566 Guðmundur Jóhannesson ..........0.0..00000000. 264 Guðrún Guðmundsdóttir ................0.00000000.... 336 Guðrún Sigurhjartardóttir ..............0.00000000.... 566 Guðrún Sveinsdóttir .....................00 00. 566 Guðvarður Þorkelsson .............00.00000 000 637 Gunnar Ingimundarson ...............00000000... 282, 301 Gunnar Viggó Jóelsson ............0...00000000 214 Gunnar Jóhannsson ..............00.0. 0 566 Gunnlaugur Einarsson ................000 0000. 566 Gunnlaugur Jónsson .........0.02000.000 655 Gunnlaugur Oddsen Vilhjálmur Eyjólfsson .......... 229 Gunnlaugur Sigurbjörnsson ............0000.0.0.0.. 637 Hallgrímur Guðmundsson ...........0000000000 0. 82 Hannes Kjartansson ...................0 0000. 273 Haraldur Axel Jóhannesson .............00000...... 233. Haraldur Sölvason ............00.000 000 566 Harða Guðmundsdóttir ..........0.0.0...0000000 566 Helga Guðmundsdóttir .............0....0000 0 566 Herskind, Axel Peter Christian ..................... 497 Indriði Guðjónsson ..........0000.000. 00 566 Ingibergur Þorkelsson .........0.0....00...00 0. 144 Ingibjörg Jósepsdóttir ...............0..00000000. 484 Ingimar Bjarnason ................0..00 000 273 Ingimundur Jónsson ..............00.0000 00 637 Jóhannes Guðmundur Guðmundsson ............0... 11 Jóhannes Sigurðsson .........0.00.0000.0000 0 566. Johnson, Friðþjófur Ó. ..........0....0. 0 391 Jón Einarsson .................000000 00 85, 433 Jón Guðjónsson .......0..0000.000. rn 566 Jón Guðlaugsson .............0..00.00 0. 537 Jón Hallgrímsson ...........00.00000000 0 497 Jón Gunnar Jónsson ............00000.0 00 537 Júlíus Einarsson ................00000 000 .0n 566 Karl Filippusson ............00...0 00. .0n 522 Karl Guðmundsson ..........020.00000 00 132 Kjartan Guðmundsson ..............0.000000000 597 Nafnaskrá Kristjana Elísabet Kristjánsdóttir ................... Kristján Egilsson ............0002000 0000... Kristján Jónsson ........2020.000e.eenenrn Kristmundur Einarsson ...........00000000 000 000... Kroyer, Ingi H. Þorvaldsson ........000000.0.0.0.00.. Kærnested, Óli Ólason .......0.000000 s.n Lárus Halldórsson ..........200000.0. s.s Leo Maronsson ........2000.0eeenr ss María Guðmundsdóttir .............0.02020000. 00... Markús Sigurjónsson .........2.000000 0000... Meggit, Frederik Arthur ................0...00... 213, Mogg, William ........00000000.0sesne sr Morgan, Thomas Wilfred ..........020200 0000. 0... Nicholson, Benjamin Howard Oswald .............. Norris, Thomas William ..........0002000 0000... Ólafur Magnús Einarsson ........000.000 000. Ólafur Frímann Sigurðsson ........0.000000.. Ólafur Þórðarson .........0000.000 ne Óskar Valdimar Eggertsson .......000.0.200 000. Óskar Garibaldason .........0.000. 00 Óskar Gunnar Jóhannsson .......00000000 00... Otto Hannesson .........000000.. s.s Páll Friðvin Jóhannsson ..........00.0.0. 00... 85, Pétur Ólafsson .......0..200.00. sr Randver Pétursson .........20000..0 0. seen Schiöth, Aage R. .........00200000 e.s ne nr Sessilius Sæmundsson .......2000000000 00... Sigríður Sigurðardóttir ............0200.0.00 0000... Sigurður Benjaminsson .........00000.000. 0. Sigurður Hannesson .......2..0cesseseess Sigurjón Jónsson, garðyrkjumaður, Rvík ............ Sigurjón Jónsson, hreppsnefndarmaður, Hnifsdal Sigurlaug Sigurbjörnsdóttir ............0.0.000000.0.. Stefán Þorsteinn Sigurjónsson .........00.000....... Steinþóra Einarsdóttir .............0.00000.0 000... Stephensen, Stefán Ó. .........0000.0 000. Stjórn Kaupfélags Þingeyinga .........00000.0000.... Sölvi Elíasson .........020.000.0 es. 85, Sölvi Valdimarsson .........020000.00.. 0... Thorarensen, Stefán .......2.0.02000 00... Valfells, Jón X Nafnaskrá. Vigfús Reykdal Sigurjónsson .........00.00.00000.. -Loéga, Geir H. ..............00.000 0 Þórarinn Helgi Jónsson .............00.0 00... 00... Þórður Ingþórsson ............ ee 85, Þóroddur Guðmundsson ........000.000 0... Þorsteinn Jóhannesson ........0.00000000... 85, 229, Þorsteinn Loftsson ..........0.0000 0000. II. Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl, sem vitnað 1687 1838 1847 1855 1859 1869 er til í VINI. bindi Hæstaréttardóma. 15. april Norsku Lög Kristjáns V.: 1—4—32, 71, 559. 3. júní Tilskipun um tilhlýðilega og greiða dómgæzlu. 2. gr., 71, 559. 20. jan. Tilskipun um sættastiftanir á landinu í Norvegi. 28. gr., 272. 15. ágúst. Tilskipun viðvíkjandi réttargangsmátanum við undirréttina á Íslandi í öðrum málum en þeim, sem viðvikja illvirkja- og opinberum politisökum. 8. gr., 71, 559. 24. jan. Tilskipun viðvíkjandi misgerningamálum á Ís- landi. 15. gr., 485, 489. 18. febr. Tilskipun um fjárforráð ómyndugra á Íslandi. 10. gr., 248. 16. gr., 666. 9. maí. Tilskipun, sem lögleiðir á Íslandi, með nokkrum breytingum, lög 3. janúar 1851, um prentfrelsi. 11. gr., 238, 241. 27. maí. Tilskipun, sem lögleiðir á Íslandi, með breyt- ingum, lög 6. apríl 1855, er gera leiguburð af pening- um frjálsan í vissum tilfellum, og breyta straffi fyrir okur m. m., 91, 93, 94. 1. gr., 96. 25. júni. Almenn hegningarlög handa Íslandi. 12. kap., 262, 266, 278, 279, 532, 579. 13. kap., 150, 154, 155, 157, 158, 273, 275. 16. kap., 34, 234. 17. kap., 9, 145, 256, 503. 18. kap., 286, 579. XII 20. 23. 26. 21. 28. 29. 22. 33. 38. 39. 40. 46. 41. 48. ð4. rr öð. ö9. 62. 63. 67. 68. 99. 101. 102. 103. 104. 106. 109. 114. 131. 174. 177. 194. 200. 202. Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. kap., 262. kap., 19, 20, 22, 220, 231. kap., 336, 337, 338, 340, 341, 347, 609. kap., 279, 657. kap., 19, 20, 22. kap., 503. gr., 231. gr., 658. gr., 217, 231, 572, 574. gr., 260. sr., 20, 24, 233, 236, 254, 260. sr., 254, 259, 488, 531, 634. gr., 263, 487. gr., 233, 488, 490, 491, 622. gr., 487, 490, 491, 531, 533. gr., 488. gr., 275. gr., 254, 325. gr., 216. gr., 217, 254, 260, 265, 266, 275, 288, 488, 567, 568, 569, 570, 571, 572, 573, 574, 607, 636, 637, 656. gr., 12. gr., 103. sr., 263, 264, 265, 266, 567, 568, 569, 570, 571, 572, 5/3, 574, 580, 581, 582, 583, 584, 585, 586, 587, 588, 589. sr., 261, 264, 265, 266, 531, 533. „ 531, 533. gr., 201. gr., 575, 580, 581, 582, 583, 584, 585, 586, 587, 588, 589. gr., 567. gr., 531. gr., 275, 278. gr., 489. gr., 36, 233, 236. gr., 36, 233, 236. gr., 254, 259. gr., 8, 500, 501, 510. gr., 575, 580, 581, 582, 583, 584, 585, 586, 587, 588, 589. 1878 1885 Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. XIII 204. gr., 285, 288. 205. gr., 568, 569, 570, 571, 573. 217. gr., 103, 105. 218. gr., 103, 105. 219. gr., 105, 503. 230. gr., 218, 220, 230, 286, 61. 231. gr., 18, 24, 230. 232. gr., 218. 233. gr., 218, 220. 234. gr., 218, 220. 240. gr., 217. 242. gr., 220. 250. gr., 19. 255. gr., 561. 256. gr., 561. 261. gr., 487, 488. 262. gr., 601, 622, 623. 19 5 gg = „ 601, 602, 603, 604, 605, 624, 632, 634, 637. 271. gr., 656, 658. 272. gr., 231, 561, 656. 273. gr., 656, 658. 276. gr., 231, 561. 271. gr., ö6l. 283. gr., 487, 488, 490, 491. 285. gr., 24. 286. gr., 18. 292. gr., 499, 500, 510. nr. 3 12. apríl. Lög um skipti á dánarbúum og félags- búum o. fl. 82. gr., 5ðl. 83. gr., 117, 122, 124, 551, 604, 613, 626, 627. 85. gr., 551. nr. 29 16. des. Lög um lögtak og fjárnám án undan- farins dóms eða sáttar. . gr., 470. . gr., 440, 469. . gr, 440. . gr., 440. . gr., 440. „ gr, 248, 249, 370. Ut 00 I þa þr XIV 1887 1890 1905 1907 1909 1911 1913 1914 1915 1917 Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl nr. 19 4. nóv. Lög um aðför. 3. gr., 248, 250. 31. gr., 170. nr. 10 7. febr. Lög um vexti, 91, 93, 94, 96. nr. 44 10. nóv. Fátækralög, 76. 1. gr., 74. 4. gr., 77. nr. 24 16. nóv. Lög um varnir gegn útbreiðslu næmra sjúkdóma. 2. gr., 101. nr. 39 16. nóv. Lög um skilorðsbundna hegningar- dóma og hegningu barna og unglinga, 20, 21, 24, 230, 233, 261, 264, 340, 341, 347, 497, 510, 574, 578, 581, 582, 583, 584, 585, 586, 587, 588, 589, 607, 608, 637, 656. nr. 84 22. nóv. Lög um vatnsveitu fyrir Reykjavík. 3. gr., 173. nr. 44 30. júlí. Lög um aðflutningsbann á áfengi. 2. gr., 254. nr. 38 11. júlí. Lög um lækningaleyfi, 259. 1. gr., 253. 4. gr., 253. 6. gr., 253. nr. 53 11. júlí. Lög um verzlunarbækur. 10. gr., 458. nr. 30 20. okt. Lög um umboð þjóðjarða. 2. gr., 245. 3. gr., 245. nr. 56 30. nóv. Siglingalög. 3. kap., 426. 53. gr., 425. 236. gr., 180, 425, 517. nr. 28 3. nóv. Lög um kosningar til Alþingis, 273, 275, 271. 83. gr., 275. nr. 65 20. ápriíl. Reglugerð um niðurjöfnun og inn- heimtu vatnsskatts í Reykjavíkurkaupstað. 6. gr., 174. nr. 61 14. nóv. Lög um framkvæmd eignarnáms, 42. 2. gr., 41, 42. 6. gr., 39, 40, 41, 42. 1917 1919 1920 1921 Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. XV nr. 88 14. nóv. Lög um notkun Þifreiða. 7. gr., 503. nr. 41 28. nóv. Lög um landamerki o. fl., 673. III. kafli, 675, 676. 16. gr., 676. 17. gr., 676. nr. 5 18. maí. Lög um Þann gegn botnvörpuveiðum, 28, 30, 31, 108, 367, 409, 413, 463, 528, 535, 644. 1. gr., 415, 468, 530, 536. 2. gr., 410. 3. gr., 410, 415, 468, 530, 536. 4. gr., 25, 26, 29, 30, 33, 106, 107, 116, 364, 369, 643, 64ð.. 5. gr., 468. nr. 9 18. maí. Stjórnarskrá konungsríkisins Íslands. 23. gr., 333. 62. gr., 494. 64. gr., 333. nr. 36 27 „júni. Lög um samvinnufélög. 38. gr., 348, 349, 350. nr, 39 27. júní. Lög um stofnun og slit hjúskapar. 55. gr., 74. 57. gr., 74. 60. gr., 74. 75. gr., 74. 71. gr., TA. nr. 46 27. júní. Lög um afstöðu foreldra til óskilgei-- inna barna, 76. 8. gr., 37. 15. gr., 196, 222, 318. 26. gr., 74. nr. 55 27. júní. Lög um skipulag kauptúna og sjávar- Þorpa, 495, 496. 28. gr., 493, 494, 495. nr. 77 27. júní. Lög um hlutafélög, 82, 609. 14. gr., 80. 30. gr., 606, 635. 53. gr., 607, 636. 54. gr., 607, 636. 57. gr., 607. 59. gr., 80. XVI 1923 1924 1927 1928 Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. nr. 50 20. júní. Lög um atkvæðagreiðslur utan kjör- staða við alþinsiskosningar. 4. gr., 275. 10. gr., 275. nr. 4 11 april. Lög um að miða við gullkrónur sektir fyrir landhelgisbrot, 108, 468, 528, 530, 535, 536. 1. gr., 107, 116, 415. nr. 36 4. júni. Lög um bæjargjöld í Reykjavík, 172, 173. 1. gr., 172, 176. - gr., 172, 173. - sr., 173. „ gr., 176. . gr., 173. nr. 44 23. marz. Reglugerð um rekstur h/f „Útvarp“. 12. gr., 136. nr. 46 15. júní. Lög um útsvör. 6. gr., 82. 8. gr., 89, 442. nr. 56 15. júní. Lög um notkun bifreiða, 60. nr. 12 31. maí. Sveitarstjórnarlög. 3. gr., 543. 4. gr., 543. nr. 23 31. maí. Lög um breyting á lögum nr. 56 frá 15. júni 1926 um notkun bifreiða, 60. nr. 43 31. maí. Fátækralög. S ot I 1. gr., 74. 4. gr., 74. 19. gr., 74. 52. gr., 388, 390. 65. gr., 385. nr. 4 1. febr. Reglugerð um skoðun bifreiða, 60. 1. gr., 60. nr. ö 1. febr. Erindisbréf um skoðunarmenn bifreiða, 53, 60, 61, 67. 5. gr., 66. 9. gr., 53, 62. nr. 8 15. april. Lög um einkasölu á útfluttri sild, 125, 126. 1. gr., 125. 5. gr., 126. nr. 23 7. maí. Lög um nauðungaruppboð á fasteignum og skipum, 243, 244, 245, 246. 1928 1929 1930 Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. XVII nr. 41 31. marz. Lögreglusamþykkt fyrir Vestmanna- eyjar, 476. 48. gr., 478. 49. gr., 478, 479. nr. öl 7. mai. Lög um nokkrar breytingar til bráða- birgða á hegningarlöggjöfinni og viðauka við hana, 19, 22, 23, 231, 647. 1. gr., 20. 6. gr., 19, 24, 217, 232, 523. 7. gr., 24, 230, 233. 8. gr., 220, 230, 233. 10. gr., 646, 648, 650. 17. gr., 218. nr. 69 7. maí. Lög um einkasölu á áfengi, 150, 155, 157. nr. 25 14. júní. Lög um gjaldþrotaskipti, 609. 1. gr., 606, 635. 7. gr., 549, 550, 551, 553. 8. gr., 550, 607, 636, 637. 28. gr., 605. nr. 40 14. júni. Lög um stjórn póstmála og símamála. 7. gr., 309. nr. 44 14. júní. Lög um breyting á lögum nr. 8, 15. april 1928, um einkasölu á sild, 126, 127. nr, 61 14. júní. Lög um einkasölu á útfluttri sild, 196. 1. gr., 128. nr. 70 19. júlí. Reglugerð um skoðun á síld og ýmsar framkvæmdir Síldareinkasölu Íslands. 12. gr., 123. nr. 82 24. sept. Lögreglusamþykkt fyrir Siglufjarðar- kaupstað, 579. 1. gr., 567, 568, 569, 570, 571, 572, 573, 574, 575, 585, 588. 95. gr., 585, 588. nr. 2 7. jan. Lögreglusamþykkt fyrir Reykjavík, 266, 435, 523. 7. gr., 648. 9. gr., 648. 15. gr., 231, 436. 32. gr., 265, 266. 46. gr., 524. 96. gr., 265, 266, 436, 524 64 19. maí. Áfengislög, 150, 153, 155, 560. am m XVIII Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. 1931 1932 1933 2. gr., 254. 6. gr., 12. 21. gr., 152, 157, 158. nr. 69 8. sept. Lög um stækkun lögsagnarumdæmis Reykjavíkur, 495. nr. 70 8. sept. Lög um notkun bifreiða, 4, 266, 303, 476, 523. 5. gr., 5, 264, 266, 282, 301, 303, 478. 6. gr., 478, 479, 524. 14. gr., 264, 266, 282, 301, 303, 524. 15. gr., 478. 17. gr., 672. nr. 84 9. des. Bráðabirgðalög um skiptameðferð á búi Sildareinkasölu Íslands, 125. nr. 95 (814, ?80). Reglugerð um sölu áfengis til lækn- inga, 150, 153, 155, 156, 157, 158. 2. gr., 151, 152, 153, 156. nr. 47 23. júní. Lög um lækningaleyfi, um réttindi og skyldur lækna og annarra, er lækningaleyfi hafa, og. um skottulækningar, 254, 256, 259, 336, 338, 340, 342. 15. gr., 254, 260, 337, 339, 347. 16. gr., 337, 339, 347. 18. gr., 254, 260, 340, 347. 22. gr., 253, 254, 259. nr. 57 19. júní. Lög um breyting á lögum nr. 51 7. maí 1928, um nokkrar breytingar til bráðabirgða á hegn- ingarlöggjöfinni og viðauka við hana. 340, 576. nr. 78 19. júní. Lög um bann við okri, dráttarvexti o. fl., 94, 95. 6. gr., 96. nr. 77 19. júní. Fjárlög fyrir árið 1934. 22. gr., 1. tl., 310. nr. 84 19. júní. Lög um varnir gegn óréttmætum verzl- unarháttum, 268, 269, 271, 272, 393. 1. gr., 391, 394, 395, 396. 2. gr., 391. 11. gr., 268, 269, 270, 271, 272. 16. gr., 269, 273. nr. 119 23. marz. Bréf Atvinnu- og samgöngumálaráðu- neytisins til sýslumannsins í Árnessýslu, um fátækra- 1934 1935 Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. XIX flutning sextugs styrkþega og um endurgreiðslu styrks veittan honum, 384. nr. 17 31. jan. Auglýsing um breyting á erindisbréfi um skoðunarmenn bifreiða frá 1. febrúar 1928, 67. nr. 18 25. jan. Lög um kosningar til Alþingis, 273, 275, 278. 2. gr., 277. 150. gr., 278, 279. nr. 49 10. sept. Bráðabirgðalög um meðferð og sölu mjólkur og rjóma o. fl. Ákvæði um stundarsakir, 332, 333, 334, 335. nr. 33 9. jan. Áfengislög, 4, 14, 84, 136, 266, 303, 325, 321, 439, 476, 539, 561, 564, 640, 647. 3. gr., 437. 6. gr., 16, 642. 10. gr., 254. 14. gr., 641. 15. 83, 133, 138, 139, 331, 538, 540, 562, 565, 651. 16. gr., 642. 18. gr., 648, 650. 21. gr., 5, 264, 266, 282, 283, 284, 301, 302, 303, 478. 27. gr., 439. 30. gr., 12, 16, 642. 33. gr., 83, 133, 138, 139, 331, 538, 540, 560, 562, 565, 651. 36. gr., 642. 38. gr., 648, 650. 39. gr., 5, 264, 266, 282, 284, 301, 303. nr. 38 16. april. Reglugerð um sölu áfengis til lækn- inga, 153. nr. 39 28. jan. Lög um breyting á lögum nr. 46 27. júní 1921, um afstöðu foreldra til óskilagetinna barna, 74, 75. nr. 112 18. maí. Lög um hæstarétt. 26. gr., 440. 38. gr., 2, 70, 247, 371, 416, 422, 455, 547. nr. 135 31. des. Framfærslulög, 73, 383. 1. gr., 74. 4. gr., 74. 5. gr., 74. 26. gr., 74. 48. gr., 170. Ga Goð ú9 09 UG 00 09 ÚG 10... Ga Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. 61. gr., 76. 62. gr., 73, 74, 7ð, 71. nr. 35 1. febr. Lög um viðauka við lög nr. 78, 19. júní 1933, um Kreppulánasjóð, 544. nr. 85 23. júni. Lög um meðferð einkamála í héraði, 400. XV. kafli, 659, 660. 5. gr., 228, 229. 9. gr., 400. 81. gr., 228. 113. gr., 93, 174, 653, 660. 137. gr., 186. 145. gr., 661, 663. 147. gr., 661, 663. 149. gr., 661. 151. gr., 661. 165. gr., 456. 166. gr., 318, 319, 417, 426, 427. 197. gr. 440. 199. gr., 227, 397. 213. gr., 196, 222, 318, 319. 214. gr., 38. 221. gr., 676. 222. gr., 228, 400. 224. gr., 228. HI. Efnisskrá. A. Atriðisorð efnisskrár. Ábyrgð. Aðför. Sjá fjárnám, lögtak. Aðsgerðaleysisverkanir. Sbr. viðskiptatilkynningar. Aðild. Sbr. tmeðalganga. Aðildareiður. Sjá barnsfað- ernismál, eiður. Áfengislagabrot. Sbr. bif- reiðar, blóðrannsókn, ítrekun, líkur, mat og skoðun, refsingar, sönnun, vitni. Áfrýjun. Áfrýjunarleyfi. Ágsreiningsatkvæði. Ákvæðisvinna. Aldur. Álitsgerðir. Sjá sókn, læknar, mat og skoðun. Almenn lögreglumál. opinber mál. Alþingiskosningar. Analogia. Sjá lög, lögskyr- ing. Ásetningur. Sjá sönnun. Atvinnufrelsi. Atvinnuréttindi. blóðrann- lækningar, Sjá saknæmi, Auglysingar. Áverki. Sjá líkamsáverkar. Barnaverndarnefnd. Barnsfaðernismál. Betrunarhúsvinna. Sjá refs- ingar. Bifreiðaeftirlitsmenn. mat og skoðun. Bifreiðar. Bifreiðalögsjöf. Björgun. Blóðrannsókn. Blöð, Blaðamennska. Botnvörpuveiðabrot. Sbr. ífrekun, játning, líkur, mat og skoðun, refsingar, sönnun, varnarþing, vitni. Bráðabirgðalög. Brenna. Sbr. vátrygging. Brunatrygging. Sjá vátrygg- ing. Sbr. Dagblöð. Dómar. Sbr. Dómarar, endur- upptaka, frávísun, heim- vísun, opinber mál, réttar- far, úrskurðir, útivist að- ilja. Dómarar. Sbr. barnsfaðern- XXII ismál, embættis- og sýslun- armenn, opinber mál, rétt- arfar. Dómstólar. Efnarannsóknarstofa ríkis- ins. Sjá mat og skoðun. Efndabætur. Sjá — vinnu- samningar. Eftirgrennslan brota. Sbr. botnvörpuveiðabrot, mat og skoðun, opinber mál, sönnun, vitni. Eiður. Eignarnám. Sjá eignarréttur. kignarréttur. Eignaupptaka. Sjá refsingar. Einfalt fangelsi. Sjá refsing- ar. Einkasölur. Sjá Sildareinka- sala Íslands. Eitur. Embættis- og sýslunarmenn. Sbr. dómarar, málflutn- ingmenn, mat og skoðun. Embættistakmörk yfirvalda. Embættisvottorð. Endurgreiðsla. Endurskoðun. Endurskoð- endur. Endurupptaka. Fals. Sjá skjalafals. Fangelsi. Sjá refsingar. Fáráðlingsháttur. Sjá sak- hæfi. Fasteignagjald. Sjá endur- greiðsla. Fasteignamál. Sjá eignarrétt- ur, fasteignir, landamerki, Efnisskrá. umferðarkvaðir, veiðirétt- indi, vettvangsmál. Fasteignir. Fátækrastyrkur. Sjá sveitar- stjórn. Félög, Félagsskapur. Sbr. hlutafélög, samvinnufélög. Fiskveiðalög. Sjá botn- vörpuveiðabrot. Fjárnám. Fjárræði. Sjá lögræði. Fjársvik. Sjá gjaldþrota- skipti, sviksamleg at- hæfi, vátryggingarsvik. Fógetagerðir. Sjá fjárnám, lögtak. Foreldrar og börn. Sjá barnsfaðernismál, meðlas, sveitarstjórn. Forsendur. Sjá endur- greiðsla, kaup og sala, samningar, sönnun, vinnu- samningar. Fóstureyðing. Framfæri. Sjá meðlag, sveit- arstjórn. Framfærslulög. Sjá sveitar- stjórn. Frávísun. Frestir. Fyrirvari. Sjá isverkanir, kynningar. Fyrning refsikröfu. aðgerðaleys- viðskiptatil- Gagnsakir. Sjá málasam- steypa. Gáleysi. Gerðardómur. Gestaréttur. Gjafsókn, gjafvörn. Efnisskrá. Gjalddagi. Gjaldþrotaskipti. Greiðsla. Gæzluvarðhald. Haldsréttur. Heilbrigðismál. Sjá læknar, lækningar, sóttvarnir. Heimilisfang. Heimvísun. Hylming. Hjónaband. Hlutafélög. Hlutaréttindi. Sjá eignarrétt- ur, fasteignir, haldsréttur, sjóveð, veiðiréttindi. Hlutdeild. Húsaskattur. Sjá endur- greiðsla. Húsleit. Sjá eftirgrennslan brota. Iðsjöld. Íkveikja. Sjá brenna. Innheimtulaun. Ítrekun. Játning og skýrslur aðilja. Kaup og sala. Kosningar. Kosningarréttur. Sjá alþingiskosningar. Kreppuskil. Kvaðir. Sjá umferðarkvaðir. Kynferðisbrot. Kærur til æðra dóms. Landamerkjamál. Landhelgi. Sjá botnvörpu- veiðabrot. XXHI Lán. Leit. Sjá eftirgrennslan brota. Líkamsáverkar. Likur. Lóðir. Sjá umferðarkvaðir. Lyfsalar. Loforð. Sjá samningar, vinnusamningar. Læknar, lækningar. Lög, lögskýring. Lögheimili. Sjá heimilisfang. Lögnám. Sjá eignarnám. Lögregla. Sjá ennfremur valdstjórn og allsherjar- regla. Lögreglusamþykktir. Lögræði. Lögtak. Málasamsteypa. Sbr. meðal- sanga. Málflutningslaun. Málflutningsmenn. Málshöfðun. Málskostnaður. bætur. Manndráp. Málsbætur. Mat og skoðun. Sbr. sönn- un, vitni. Meðalsanga. Misþyrming. Sjá ofbeldi, valdstjórn og allsherjarregla. Meðlag. Sjá sveitarstjórn. Meinyrði. Sjá ósæmilegur ritháttur, ærumeiðingar. Merkjadómur. Sbr. landa- merkjamál, vettvangsmál. Mjólkurlöggjöf. Sbr. ómaks- XXIV Nábýli. Sjá umferðarkvaðir. Nauðung. Sjá valdstjórn og allsherjarregla. Njósnir. Sjá botnvörpuveiða- brot. Ofbeldi. Sjá líkamsáverkar, valdstjórn og allsherjar- regla. Okur. Ólögmæt meðferð á annarra fé. Ómaksbætur. Sbr. máls- kostnaður. Ómerking. Opinber mál. Sbr. eftir- grennslan brota, játning, líkur, málasamsteypa, málshöfðun, mat og skoð- un, ómerking, refsingar, skaðabætur, sönnun vitni. Opinberir starfsmenn. Sjá embættis- og sýslunar- menn. Ósænmilegur ritháttur. Prentfrelsi, Prentfrelsislög. Refsingar. Reklamation. Sjá aðgerða- leysisverkanir, viðskipta- tilkynningar. Réttarfar. Sbr. aðild, áfrýj- un, barnsfaðernismál, dómar, dómarar, eiður, endurupptaka, frávisun, frestir, gagnsakir, heimvís- un, játning, líkur, mála- samsteypa, málshöfðun, málskostnaður, mat og Efnisskrá. skoðun, sáttir, skjöl, stefnur,. sönnun, úrskurðir, varn- arþing, vettvangsmál, vitni. Réttarfarssektir. Sakamál. Sjá dómar, eftir- grennslan brota, játning,. líkur, málskostnaður, op- inber mál, refsingar, sönnun, sakhæfi, saknæmi. Sakhæfi. Saknæmi. Samningar. Sbr. kaup og sala, skaðabætur, skuldir,. vinnusamningar. Samvinnufélög. Samþykki. Sáttir. Sektir. Sjá refsingar. Sératkvæði. Sjá ásreinings-. atkvæði. Siðferðisbrot. Sjá kynferðis- brot. Siglingar. Sjá björgun, botn- vörpuveiðabrot, sjódómur, sjó- og verzlunardómur, sjóveð. Síldareinkasala Íslands. Símar. Sjódómur, sjódómsmál. Sjó- og verzlunardómur. Sjóveð. Skaðabætur. Skattar og gjöld. Skilorðsbundnir dómar. Sjá dómar. Skip. Sjá björgun, vörpuveiðar, sjóveð. Skipti. Skiptamál. Sjá gjald- Þrotaskipti. botn- Efnisskrá. Skipulag kauptúna og sjáv- arþorpa. Sjá eignarréttur. Skjalafals. Skjöl. Skottulækningar. ar, lækningar. Skuldir, Skuldamál. Sjá á- byrgð, endurgreiðsla, kaup og sala, samningar, skaðabætur, sönnun, vinnusamningar. Smáskammtalækningar. Sjá læknar, lækningar. Sóttvarnir. Stefnur. Sjá málshöfðun. Stjórnarskráin. Sjá lækn- Sveitarstjórn. Svik, sviksamlegt athæfi. Sjá einnig gjaldþrotaskipti, vátryggingarsvik. Sönnun. Sönnunarbyrði. Sbr. eftirgrennslan brota, játning, lMkur, mat og skoðun, vitni. Tilraun. Togaranjósnir. Sjá botn- vörpuveiðabrot. Umboð, Umboðsmennska. Umferðarkvaðir. Uppboð. Upptaka eigna. Sjá refsingar. Úrskurðir. Útivist aðilja. Útsvör. Sjá skattar og gjöld. Valdstjórn og allsherjarregla. XXKV Vanefndir. Sjá samningar, vinnusamningar. Varnarþing. Vatnsskattur. Sjá endur- greiðsla. Vátrygging. Vátryggingarsvik. Veð. Sjá sjóveð. Veðskuldabréf. Sjá fjárnám. Veiðiréttindi. Venja. Verksamningar. Sbr. ákvæð- isvinna. Verzlunarhættir. Verzlunarskuldir. Sjá skuld- ir, skuldamál. Vettvangsmál. Vextir. Viðskiptatilkynningar. Sjá einnig aðgerðaleysisverk- anir Viðtökudráttur. Vinnusamningar. Vitni. Viíxlar. Yfirvöld. Sjá dómar, dóm- stólar, embættistakmörk yfirvalda. Þingsafglöpun. Sjá ómerk-- ing, opinber mál. Þjófnaður. Þjófneyzla. Sjá hylming. Ærumeiðingar. Ölvun. XKVI Efnisskrá. B. Efnisskrá. Ábyrgð. a) Sjálfskuldarábyrgð. Nokkrir menn gerðu í samlagi út skip til fiskjar utan heimilis þess. Veiðarfæri og aðrar skipsnauð- synjar voru teknar út í verzlunarfyrirtæki (V) á útgerðarstaðnum. Af hendi V var krafizt sjó- veðs í skipinu fyrir úttektinni og auk þess sam- eiginlegrar (solidariskrar) ábyrgðar á hendur samlagsmönnunum. Dæmt, að ef fyrirsvarsmað- ur V synjaði þess með eiði, að framkvæmdar- stjóri samlagsmanna hefði samið við hann um úttektina, þá skyldi V hafa sjóveð í skipinu og samlagsmenn vera sýknir af kröfum V, en féll- ist fyrirsvarsmaður V á eiðnum, þá skyldi eig- andi skipsins vera laus mála, en hinir stefndu samlagsmenn greiða sameiginlega (in solidum) úttektina. Sú varnarástæða samlagsmanna, að þeir ættu einungis að svara til úttektarinnar pro rata eftir þriðja kapitula siglingalaganna, talin veigalaus ............000.0 0. 421 Vátryggingarfélag tekst á hendur gagnvart bjarganda erlends skips ábyrgð á hverri þeirri fjárhæð, sem ákveðin yrði með fullnaðardómi fyrir björg- UÐÍNA 2...0000000 00 449 Hreppurinn A tók lán hjá sparisjóði nokkrum (S). Áður lánið væri að fullu greitt, var A skipt í tvö hreppsfélög, A, og B, og ákvað atvinnu- og sam- göngumálaráðuneytið samkvæmt 3. sbr. 4. gr. laga nr. 12 frá 1927, að A; skyldi svara til % hluta af skuldum þeim, sem á A höfðu hvílt, en B til % hluta. S talinn þrátt fyrir þetta geta geng- ið að A, fyrir allri skuldinni, með því að á- kvörðun ráðuneytisins um skiptingu skulda A á hendur A, og B gilti einungis í lögskiptum hinna nýju hreppa sín á milli og grundvallarreglur ís- lenzkra laga leiddu til þess, að hin nýju hrepps- félög bæru, hvort fyrir sig, ábyrgð á skuldum hins forna hrepps sem eigin skuldum ........ o41 Efnisskrá. XKKVIL b) Ábyrgð á athöfnum starfsmanna. Ríkissjóður sýknaður af kröfu Á um skaðabætur fyrir að ráðherra hafði tekið af honum póstafgreiðslu- starfsemi, sem hann hafði haft með höndum um allmörg ár. Ráðherra talinn hafa haft heimild í 7. gr. laga nr. 40 frá 1929 til að segja A upp starfinu, enda yrðu aðgerðir Alþingis og rikis- stjórnar gagnvart ÁA ekki skildar þannig, að rikið hefði bundizt skyldu til að láta A hafa lengur á hendi póstafgreiðsluna en lög stóðu til á hverj- um tíma ......00.0 00. 308 A höfðaði mál á hendur skilanefnd Sildareinkasölu Íslands (E) til greiðslu verkunarlauna fyrir síld. E höfðaði gagnsök til bóta fyrir að síldin hefði reynzt spillt, er selja átti hana í Hamborg. A var sýknaður af gagnkröfunni, með því að umboðs- maður E, sem tók við síldinni úr höndum A, hafði metið hana sóða og óspillta .......... 117 Konan A, sem B hafði ráðið til að stjórna hringsaum á hraðsaumastofu sinni, fór úr þeirri vist, áður samningstíminn væri útrunninn. Hún krafði B um fébætur og bar það fyrir m. a., að klæðskeri sá, er veitti forstöðu hraðsaumastofunni, hefði rekið hana. Ekki talið sannað, að klæðskerinn hefði framkvæmt slíkan brottrekstur né að hann hefði haft heimild til þess af hendi A ........ 350 c) Ábyrgð á tækjum. Gufusuðupottur í verksmiðju hlutafélagsins A sprakk. Þeyttist innihald pottsins út um starfhýsið og brenndi tvo starfsmenn verksmiðjunnar. A sótti hlutafélagið B, sem framkvæmt hafði viðgerð á pottinum, áður en slysið varð, til bóta, en B var sýknað sökum óverjandi atferlis fyrirsvarsmanns A um meðferð pottsins ........200000. 00... 288 Eigandi bifreiðar dæmdur samkvæmt bifreiðalögun- um til að greiða skaðabætur telpu, sem varð fyrir bifreiðinni, og hlaut af heilsuspjöll. Bif- reiðarstjórinn átti aðalsökina á slysinu ...... 303 Aðför. Sjá fjárnám, lögtak. XKVIII Efnisskrá. Aðgerðaleysisverkanir. Sbr. viðskiptatilkynningar. A, sem ráðinn var 1. febrúar 1928 skoðunarmaður bifreiða og prófdómari við próf Þifreiðastjóra samkvæmt erindisbréfi nr. 5 1. febrúar 1928, voru þegar frá öndverðu ekki greidd starfalaun þau, er getur í erindisbréfi þessu, heldur til að byrja með 500 króna mánaðarlaun. Fyrir árið 1929 fékk hann nokkra uppbót samkvæmt beiðni sinni. Í bréfi 13. april 1932 tjáði ráðuneyti það, er í hlut átti, honum, að það teldi honum full- greitt með 500 króna mánaðarlaunum, án þess að séð verði, að hann hafi hreyft mótmælum gegn því. Í ársbyrjun 1934 fékkst af honum já- yrði fyrir því, að mánaðarlaun hans væru færð niður í kr. 462.50 og í ársbyrjun 1935 voru launin lækkuð á ný, og endurgalt hann þá fjárhæð nokkra, er honum var talin ofgreidd. Eftir að hafa látið af starfa sínum á árinu 1935 krafðist A tæpra 39 þúsund króna, sem hann taldi sér vangoldnar á árunum 1928— 1935. Talið, að A með greindri framkomu sinni hefði firrt sig rétti til slíkrar greiðslu ...................... öl A réð B til starfa í búð sinni um þriggja mánaða skeið gegn föstu mánaðarkaupi. Nokkrum dögum eftir að B tók við starfanum, veiktist hann af kighósta og lá um. hálfan mánuð. Eftir að hann hafði verið veikur í viku, sleit ÁA ráðningarsamn- ingnum. Þótt B tæki, eftir að hann kom á fætur, við kaupi fyrir þá daga, er hann hafði unnið A, þá Þótti hann ekki, eins og á stóð, þar með hafa veitt A ástæðu til að ætla, að hann afsalaði sér þeim rétti til bóta vegna samningsslitanna, sem hann kynni að eiga á hendur A ............ 445 Aðild. Sbr. meðalganga. a) Einkamál. A höfðaði mál á hendur B til viðurkenningar á eignar- rétti sínum að húsi, sem B hafði umráð yfir. A tilkynnti bankaútibúi, sem B hafði veitt veðrétt í húsinu, málshöfðunina. Bankaútibúið lét mæta í málinu og tók til varnar gegn kröfum A, án Efnisskrá. KKIK þess að aðild þess væri mótmælt. Taldi héraðs- dómarinn þess vegna, að bankaútibúið hefði með samþykki hinna aðiljanna gerzt sakmiðill, og lagði hann dóm' á kröfur þess. Héraðsdómarinn tók kröfur A í málinu til greina um eignarrétt að húsinu og felldi úr gildi veðrétt bankaútibús- ins. B skaut málinu til hæstaréttar, sem sýknaði hann af kröfum A, en niðurstaða héraðsdómsins, að því er bankaútibúið varðaði, stóð samt óhögg- uð, með því að dóminum var ekki áfrýjað af þess hendi .......020000 0000 44 A lét gera til tryggingar kröfu sinni á hendur B fjárnám í bifreið, sem B hafði verið lögð sem fátækrastyrkur. Sveitarstjórn sú, sem í hlut átti, áfrýjaði fjárnámsgerðinni til ónýtingar og stefndi bæði A og B 00.20.0000. 169 B framseldi A rétt sinn á hendur vátryggingarfélagi (V) til greiðslu vátryggingarfjár brunninna hús- gagna og lyfjavara. V andæfði aðild A á þeim grundvelli, að sér væri samkvæmt vátryggingar- skilmálunum óskylt að sæta málssókn af hendi annarra en B vegna vátryggingar þessarar. Þessi varnarástæða stóðst ekki, með því að V hafði viðurkennt aðild A með því að ganga til samninga við hann um brunabæturnar ...... 200 A höfðaði mál gegn vátryggingarfélagi (V) til greiðslu vátryggingarfjár fyrir brunna muni. C, sem taldi sér nokkurn hluta vátryggingarfjárins, gekk inn í málið og krafðist dóms fyrir þessum hluta vá- tryggingarfjárins sér til handa .............. 200 A átti veðskuldabréf, trvggt með 2. veðrétti í sumar- bústað, sem byggður var á landi þjóðjarðar einnar. Hafði eigandi sumarbústaðarins tekið á leigu einnar dagsláttu land undir hann, og skyldi sá leigumáli standa, meðan landseti sá, sem lóðina leigði, sæti þjóðjörðina. Lagði sýslu- maður samþykki sitt á ráðstöfun þessa. B gerði fjárnám í sumarbústaðnum og auglýsti hann til nauðungaruppboðs. A mætti á uppboðinu og mót- mælti því, sökum þess að það hefði ekki verið auglýst samkvæmt ákvæðum laga nr. 23 frá 1928 243 XXK Efnisskrá. Í máli á hendur eiganda bifreiðar til greiðslu fébóta vegna líkamsmeiðinga, sem hlutust af ógætileg- um akstri bifreiðarstjórans, var vátryggingar- félagi því, sem í hlut átti, stefnt til að gæta réttar SÍNS 20.00.0000. Eigendur skipsins A höfðuðu mál gegn eigendum skipsins B til launa fyrir björgun þess. Eigendur skipsins GC, sem veitt hafði að björguninni, sengu inn í málið og kröfðust einnig bjarg- launa sér til handa ...........00..00000 000. Elliheimili í sveitinni R, þar sem tvö gamalmenni dvöldust, er sveitföst voru í sveitinni Í, talið geta beint dómsmáli á hendur Í til greiðslu fúlgu gamalmennanna, án tillits til þess, hvernig hátt- að væri lögskiptum R og Í útaf gamalmennunum Hjón sótt sameiginlega í lögtaksmáli til greiðslu út- SVAFS ....20r Skip rakst á bryggju í kaupstaðnum S og olli spjöll- um á henni. Hafnarnefnd í S höfðaði mál segn eiganda skipsins og váiryggingarfélagi því, sem hafði skipið í vátryggingu, til fébóta fyrir SPJÖLN .............. 00. Í frumvarpi til úthlutunargerðar í þrotabúi var kostn- aður við endurskoðun á bókhaldi þrotamanns samkvæmt 7. gr. laga nr. 25 frá 1929 talinn til skiptakostnaðar og þannig forgangskrafa. Banka- útibú, sem fengið hafði ýmsar af fasteignum þrotamanns útlagðar sem ófullnægður veðhafi, mótmælti því, að endurskoðunarkostnaðurinn yrði greiddur úr búinu og að sér yrði gert að greiða hluta þess kostnaðar af verðmæti hinna útlögðu eigna. Stjórnarráðið hinsvegar, sem gert var aðvart um mótmælin, gerðist aðili að mál- inu og krafðist þess, að endurskoðunarkostn- aðurinn yrði greiddur úr búinu á þann hátt, sem gert var ráð fyrir í úthlutunargerðinni Maður, sem lenti í bilslysi og hlaut af heilsuspjöll, tók út stefnu í skaðabótamáli á hendur bílstjór- anum, en áður málið yrði þingfest lézt máls- höfðandinn. Kona hans, sem sat í óskiptu búi á- samt tveimur börnum þeirra, hélt málinu áfram 303 358 382 440 471 549 667 Efnisskrá. Í máli á hendur bilstjóra til greiðslu fébóta vegna meiðsla, sem hlutust af ógætilegum akstri hans, var vátryggingarfélagi því, sem í hlut átti, stefnt til að gæta réttar síns, en engar kröfur voru gerðar á hendur því, og ekki bar það fram nein- ar kröfur af sinni hálfu, en lýsti hinsvegar yfir því, að það teldi sér ekki skylt að svara fé- bótum útaf slysinu ........2000000 0000. A, sem átti jörð við Borgarfjörð (Hvitá), höfðaði mál gegn B til þess að fá honum (B), sem átti landspildu fyrir austan jörð A, dæmt óheimilt að veiða í netlögum fram undan landspildunni og jörðinni, en til vara vestan linu, sem hugsuð væri dregin í framhaldi af landamerkjalinunni milli greindra fasteigna á landi .............. Ríkissjóður sóttur til ábyrgðar fyrir aðgerðir starfs- manna ríkisins ................ 51, 308, 321, b) Opinber mdál. A, sem dæmdur hafði verið af héraðsdómara til refsivistar, var látinn fara að taka út refsing- inguna, án þess að dómsmálaráðuneytið hefði tekið afstöðu til, hvort dóminum skyldi áfrýj- að, og hafði hann tekið út nokkurn hluta refs- ingarinnar, þegar ráðuneytið fékk vitneskju um þetta. Lét ráðuneytið hann-þá hætta refsivistinni að sinni og áfrýjaði máli hans. Með því að á- kvörðunin um framkvæmd refsidómsins hafði verið tekin af mönnum, sem ekki voru til þess bærir, þá þóttu mistök þessi ekki standa fyrir því, að málið væri dæmt að efni til í hæstarétti Héraðsdómari höfðar mál gegn manneskjum nokkr- um fyrir brot gegn 202. gr. hinna almennu hegn- ingarlaga, enda þótt ríkisvaldið ætti ekki sókn á brotum, er hegningarlagaákvæði þetta tekur til Aðildareiður. Sjá barnsfaðernismál, eiður. XKKI 667 484 566 XKKII Efnisskrá. Áfengislagabrot. Sbr. bifreiðar, blóðrannsókn, ítrekun, líkur, mat og skoðun, refsingar, sönnun, vitni. Bifreiðarstjóri dæmdur til sektargreiðslu og æfilangs missis ökuskirteinis fyrir að aka bifreið í ölv- unarástandi ...............000000 000. A bruggaði áfengi síðast á árinu 1934 og fyrst á ár- inu 1935. Sagt, að brot hans varðaði við 6. gr. áfengislaga nr. 64 frá 1930, en refsing hans var ákveðin með skírskotun til 30. gr. núgildandi áfengislaga nr. 33 frá 1935, sem leiða til mildari niðurstöðu .............00.00.0 000. B bruggaði áfengi í ársbyrjun 1932, en málshöfðun út af brotinu var tilkynnt honum af héraðsdómar- anum þann 26. sept. 1935. Sök hans talin fyrnd eftir analogiu 67. gr. hegningarlaganna. Brugg- un, sem C var sóttur til saka fyrir, var drýgð fyrir sumarmál 1933. Málshöfðun var honum til- kynnt þann 19. nóv. 1935. Sökin fyrnd samkvæmt lögjöfnun frá 67. gr. hegningarlaganna ........ Með því að ekkert var upplýst um áfengismagn lagar, sem Á hafði bruggað og neytt sjálfur, þá þótti bera að sýkna hann af kæru um áfengisbruggun. Það ekki talið geta raskað þessari niðurstöðu, þótt A, sem virtist vera fáráðlingur, hefði orðið ölvaður við neyzlu vökva þessa .............. Maður dæmdur til refsingar fyrir ítrekaða sölu á- fengis ......0...... 0 Með játningu A, sem var afgreiðslumaður á bifreiða- stöð, var sannað, að hann hafði selt manni, sem hringdi á stöðina og falaði vinanda, eina flösku af áfengi. Var A dæmdur til refsingar eftir 15. sbr. 33. gr. laga nr. 33 frá 1935. Hinsvegar báru nokkur vitni, að þau hefðu, hvert í sínu lagi, falað og keypt áfengi hjá A, og eitt vitni kvaðst hafa farið nokkrum sinnum með áfengi fyrir hann til kaupenda þess. Auk þess var af hendi lögreglunnar hlustað á símtöl við hann, þar sem hann var talinn hafa lofað að senda áfengi til manna. Þessir vitnaframburðir taldir veita líkur fyrir frekari áfengissölu af hendi A en hann 11 11 17 Efnisskrá. XXKIII hafði gengizt við, en þó ekki gegn eindreginni neitun hans nægilega sterk sönnun til refsidóms 132 Bifreiðarstjóri nokkur var saksóttur fyrir áfengissölu. Trúnaðarmenn lögreglunnar, sem hlustuðu á sím- töl hans, þóttust hafa heyrt hann lofa að selja mönnum áfengi. Eitt vitni kvaðst hafa keypt af honum áfengi, en skýrsla þess var mjög gölluð. B var sýknáður ...........00.00200000. 00... 132 Lyfsali seldi hverjum sem hafa vildi á 125—-500 gr. glösum anisbrjóstsaft, ca. 32% að áfengisstyrk- leik, chinabrjóstsaft með ca. 30% af áfengi og kaneldropa með ca. 83% áfengis eftir rúmmáli. Talið, að áfengisblöndur þessar féllu undir á- kvæði 2. tl. 2. gr. reglugerðar nr. 95 frá 1931 og ákærða hefði verið heimilt að láta þær af hendi án áfengislyfseðils ............2.00.000 00... 150 Maður og kona talin samkvæmt vitnaskýrslum sönn um sölu áfengis og dæmd til refsingar eftir 15. gr. sbr. 33. gr. laga nr. 33 frá 1935. Á góða með- ferð málsins þótti það bresta, að forstöðumaður áfengisverzlunar ríkisins, sem gefið hafði vitna- skýrslu í málinu, hafði ekki verið látinn stað- festa hana, enda þótt annað hinna ákærðu vildi ekki kannast við, að skýrslan væri fyllilega rétt 325 Í fórum þjónustustúlku á norsku farþegaskipi fannst vín, tóbak, silfur- og plettmunir, sem tollgæzlu- mönnum hafði ekki verið gerð grein fyrir. Gekkst stúlkan við að vera eigandi vinsins og tóbaksins, en sagðist hinsvegar úr ábyrgð á silfur- og plett- mununum. Skipstjórinn ekki talinn refsiábyrgur fyrir innflutningi þessum, með því að ekkert benti til þess, að hann væri samsekur um hann eða hefði sýnt vanrækslu um eftirlit á skipinu, og með því ennfremur að 6. mgr. 3. gr. áfengis- laga nr. 33 frá 1935 varð ekki álitin taka til til- viks þessa, þar sem uppvíst var um mann þann, sem brotið drýgði .........0.000002.00. 0... 437 Maður dæmdur til refsingar fyrir ítrekaða sölu á- fengis Í atvinnuskyni ...........0.00000000.00... 537 Maður dæmdur til refsingar fyrir að selja áfengis- sala áfengi ..........00.00... s.s 537 KXXIV Efnisskrá. Maður dæmdur til refsingar fyrir itrekaða sölu á- fengis Í atvinnuskyni. Við ákvörðun refsingar- innar var tekið tillit til þess, að hegningarákvæði núgildandi áfengislaga nr. 33 frá 1935 eru að miklum mun vægari en tilsvarandi hegningar- ákvæði laga nr. 64 frá 1930, er kærði var sið- ast áður dæmdur eftir ..........00...0.00... Maður dæmdur til refsingar fyrir sölu áfengis í at- vinnuskyni. Fundið var að því, að héraðsdómar- inn lét ekki getið um tilefnið til þess, að rann- sókn gegn kærða var hafin og að engar tilraunir voru gerðar til þess að upplýsa um einstakar áfengissölur kærða, sem játaði á sig kæruna .. Maður dæmdur til refsingar fyrir bruggun áfengis samkvæmt 6. gr. og 30. gr. áfengislaga nr. 33 frá 1935 .......00020.0 00. Maður dæmdur til refsingar fyrir að geyma ólöglega bruggað áfengi í húsum sinum, sbr. 16. og 36. gr. laga nr. 33 frá 1935 .......00000000 00... Við húsleit hjá A fannst áfengi, sem að dómi efna- rannsóknarstofu ríkisins gat verið heimabruggað áfengi, en gat líka verið bruggað hvar sem vera skal. Með því að ekki var upplýst á annan hátt, að áfengi þetta væri ólöglegt, var A sýknaður Maður dæmdur til refsingar fyrir ölvun á almanna- færi eftir 18. sbr. 38. gr. laga nr. 33 frá 1935 Maður dæmdur til refsingar fyrir áfengissölu, sbr. 15. og 33. gr. 1. mgr. laga nr. 33 frá 1935 .... Áfrýjun. a) Einkamál. A og B áttust við mál um eignarrétt að húsi. Héraðs- dómarinn taldi A eiganda þess. Ennfremur taldi hann, að bankaútibú, sem B hafði veitt veðrétt í húsinu, hefði gerzt sakmiðill í málinu, og felldi veðrétt þess úr gildi. B áfrýjaði málinu og tók hæstiréttur kröfur hans um eignarrétt að húsinu til greina. Bankaútibúið áfrýjaði ekki málinu, heldur lét mæta í hæstarétti, tók þar undir kröfur B og krafðist málskostnaðar. Að svo vöxnu máli varð héraðsdóminum ekki hagg- 563 637 637 637 646 646. Efnisskrá. XKKV að, að því er það varðaði, og því ekki dæmdur málskostnaður ..........20000.. 00 44 Stefndi í héraði, sem var sýknaður þar af kröfu um fébætur, áfrýjar til að fá dæmt um málskostn- aðarkröfu sína fyrir undirrétti .............. 51 A, sem fengið hafði dóm á hendur B til greiðslu vixilskuldar og hafði látið gera fjárnám fyrir dómskuldinni, áfrýjaði dóminum vegna aðgerða gagnaðiljans til hæstaréttar til staðfestingar. Enn- fremur sagði í hæstaréttarstefnunni, að fjárnám- inu væri skotið til hæstaréttar, án þess að til- greint væri, í hvaða skyni það væri gert. Með því að áfryjandi í sókn sinni fyrir hæstarétti krafð- ist staðfestingar á fjárnáminu og stefnda mátti vera það ljóst, að því væri í þessu skyni áfrýjað, þá þótti mega taka kröfu áfrýjanda um staðfest- ingu fjárnámsins undir dóm að efni til ...... 69 Ny skjöl lögð fram í hæstarétti að fengnu novaleyfi 91 Ný gögn lögð fram í hæstarétti .................. 100 A höfðaði mál gegn Skilanefnd Sildareinkasölu Ís- lands (E) til greiðslu verkunarlauna fyrir sild. Héraðsdómarinn taldi, að af hendi E hefði verið játast undir greiðslu verkunarlauna fyrir sild, er A verkaði 1931. Horf hæstaréttar til þessa sakar- atriðis varð ekki vitað, með því að málinu var einungis áfrýjað af hálfu A, en ekki gagnáfrýjað Af E 2... 117 Héraðsdómari hafði neitað um frest til vitnaleiðslu með úrskurði og felldi síðan dóm í málinu. Var málinu siðan áfrýjað af báðum aðiljum. Aðili sá, sem frestsins æskti, krafðist þess aðal- lega fyrir hæstarétti, að úrskurðurinn yrði felld- ur úr gildi, héraðsdómurinn ómerktur og mál- inu vísað heim í hérað til löglegrar meðferðar og dómsálagningar. Var krafa þessi sótt og varin sér fyrir hæstarétti, án þess að vikið væri að efni málsins frekar en sókn og vörn aðalkröf- unnar veitti ástæðu til ...................... 158 Fyrir dómskuld sinni á hendur B og eftir ábend- ingu hans lét A gera fjárnám í bifreið, sem lögð hafði verið B til sem fátækrastyrkur. Sveitar- XKXVI Efnisskrá. stjórn sú, sem í hlut átti, áfrýjaði fjárnámsgerð- inni til ónýtingar og stefndi bæði A og B .... 169 A höfðaði mál gegn vátryggingarfélagi (V) til greiðslu vátryggingarfjár fyrir brunna muni. B, sem taldi sér nokkurn hluta vátryggingarfjárins, gekk inn í málið og krafðist dóms fyrir þessum hluta vátryggingarfjárins sér til handa, en héraðsdóm- arinn hratt kröfum hans. Allir aðiljarnir áfrýj- uðu málinu, A og V stefndu hvor öðrum, en B stefndi bæði A og V ......00000.00 00 200 Sagt, að það sé á valdi dómsmálaráðuneytisins en ekki dómstólanna að meta hverju sinni ástæður til framlengingar á málshöfðunarfresti barnsfað- ernismáls samkvæmt 2. mgr. 8. gr. laga nr. 46 frá 1991 ........2200000 00 221 A var synjað um framkvæmd fjárnáms í eignar- og íveruhúsi B samkvæmt veðskuldabréfi með að- fararheimild eftir 15. gr. laga nr. 29 frá 1885, þar eð fógeti taldi, að fullgild fjárnámsbeiðni væri ekki fyrir hendi. A áfrýjaði úrskurði fó- geta og krafðist, að lagt yrði fyrir hann að fram- kvæma fjárnámið. Að vísu var hinn áfrýjaði úr- skurður byggður á lögvillu, en krafa A varð samt ekki tekin til greina eftir orðum sínum, með því að fyrir fógetaréttinum hafði einungis verið deilt um formhlið málsins, og úrskurður fógeta tók einungis til formhliðarinnar. Þar sem þannig stóð á, var úrskurðurinn ónýttur og lagt fyrir fógetann að taka fjárnámsmálið til efnislegrar meðferðar, enda krafa um þessa úrlausn málsins talin felast í áðurgreindri kröfu A sem hið minna í hinu meira .......000000 nn 247 Nokkrir menn tóku skip á leigu í samlagi og gerðu það út til fiskjar utan heimilis þess. Veiðarfæri og skipsnauðsynjar til þess voru teknar út í verzl- un (V) á útgerðarstaðnum. V höfðaði mál gegn eiganda skipsins til að hlíta sjóveði í þvi og segn nokkrum samlagsmönnum til greiðslu út- tektarinnar. Héraðsdómarinn sýknaði samlags- menn, en dæmdi sjóveð í skipinu fyrir úttekt- inni. Eigandi skipsins áfrýjaði málinu og krafð- Efnisskrá. XKKVII ist sýknu. V áfrýjaði einnig, stefndi sömu að- iljum og í héraði og hafði uppi sömu kröfur og þar. Kröfum á hendur einum samlagsmanna var vísað frá hæstarétti, með því að honum hafði ekki verið birt hæstaréttarstefnan ...... 421 Maður áfrýjar héraðsdómi, þar sem úrslit málsins voru látin velta á eiði hans, til hæstaréttar til að fá nýjan hæfilegan eiðsfrest ákveðinn, með því að eiðsfrestur héraðsdómsins, sem var mjög stuttur, hafði liðið, án þess að málfærslumaður hans gæti tekið út eiðsstefnu, en gagnaðili mót- mælti eiðvinningu að eiðsfresti liðnum ...... 451 Lögtaksgerð og uppboði á hinum lögteknu munum áfryjað til ómerkingar. Lögtaks- og uppboðsbeið- anda og uppboðskaupanda stefnt ............ 469 Eftir að A keypti byggingarlóð eina í bænum R, var ákveðið, að svæðið, þar sem lóðin lá, skyldi að nokkru notað til götu- og torggerðar. A krafð- ist, að sér yrði lóðin bætt því verði, er hann hafði fyrir hana gefið, en til vara, að dómkvadd- ir menn yrðu látnir meta bætur honum til handa. Héraðsdómarinn kvað svo á, að A skyldu goldnar bætur eftir mati dómkvaddra manna, þó ekki yfir þá fjárhæð, er A krafðist aðallega. Málinu var áfryjað af hendi bæjarstjórnar þeirrar, er í hlut átti, en ekki af hálfu A. Var héraðsdóm- urinn staðfestur „............0200.0.0 0... 492 Fimm menn, er dæmdir voru til greiðslu víxils, tóku út áfrýjunarstefnu, þar sem þeir kröfðust breyt- ingar á dóminum. Dómhafi áfrýjaði þá til stað- festingar. Er þingfesta skyldi málið, aðalsök og gagnsök, var ekki mætt af hendi aðaláfrýjenda og var þá kveðinn upp útivistardómur um aðal- sökina. Hélt síðan dómhafinn staðfestingarmál- inu áfram fyrir hæstarétti .................. 547 Áfrýjandi krafðist þess í hæstaréttarstefnu, að máls- kostnaður yrði látinn niður falla. Varð þess vegna ekki lagður dómur á þær víðtækari máls- kostnaðarkröfur, sem hann gerði við flutning málsins fyrir hæstarétti ..................... 554 Héraðsdómari hafði vísað máli frá dómi, með því KKKVIII Efnisskrá. að hann taldi, að ranglega hefði verið undan fellt að leita sátta í því fyrir sáttanefnd. Frá- vísunardómurinn var kærður til hæstaréttar sam- kvæmt 108. og 199. gr. laga nr. 85 frá 1936 og ómerktur þar og málinu vísað heim í hérað til dómsálagningar að efni til .................. Héraðsdómari heimilar með úrskurði endurupptöku máls, sem tekið hafði verið til dóms. Málið kært til hæstaréttar ..........200000 0. 397 Kröfu um framlagningu og afhendingu skjala í dóms- máli synjað af héraðsdómara með úrskurði. Úr- skurðurinn kærður til hæstaréttar ............ 659 to = b) Opinber mál. A, sem dæmdur var í héraði til refsivistar fyrir brennu, var látinn fara að taka út refsinguna, án þess málið hefði komið til aðgerða dóms- málaráðuneytisins. Þegar ráðuneytið varð þessa víst, sleppti það A úr refsivistinni og áfrýjaði málinu. Það misferli, sem þannig hafði orðið á meðferð málsins, þótti ekki girða fyrir efnis- dóm í því í hæstarétti, sökum þess að menn Þeir, sem tóku ákvörðun um framkvæmd refs- ingarinnar, voru ekki til þeirrar athafnar bærir að lögum ......0000. 00 484 Áfrýjunarleyfi. Máli áfrýjað samkvæmt áfryjunarleyfi 44, 469, 471, 549, 590, 663 Úrskurði fógeta þess efnis, að útsvar skyldi tekið lögtaki, var áfrýjað eftir að 8 vikna frestur sá, sem 11. gr. laga nr. 9 frá 1885 setur, var liðinn, og án þess að áfrýjunarleyfis hefði verið aflað. Var málinu þess vegna vísað ex officio frá hæstarétti ........2.002.0. 000 440 Ágreiningsatkvæði um kröfu til afturheimtu oftekinna vaxta, sem greidd- ir höfðu verið, meðan tsk. 27. mai 1859 og lög nr. 10 frá 1890 voru í gildi ............. 1 Efúisskrá. KKXKIK Ákvæðisvinna. A sótti B til greiðslu fyrir aðgerð á bát, að fjárhæð kr. 499.75. B kvað A hafa tekið verkið að sér í ákvæðisvinnu fyrir 435 til 450 krónur. A synj- aði þess ekki að hafa látið orð falla um, að við- gerðin myndi kosta um kr. 450, en hafi svo verið, þá hafi einungis verið um áætlunarfjárhæð að ræða. Ákvæðisvinna ekki talin sönnuð, enda benti það atriði, að fjárhæðin var ekki fullákveðin, til þess, að hér hefði einungis verið um áætlunar- fjárhæð að tefla .........20.20000 0000. 162 Aldur. Telpa, 9 ára að aldri, sem haldin var kynsjúkdómi (lekanda) gefur skýrslu um mök, er hún hefur haft við karlmenn .......000.0000 000... 33 Refsing unglinga, er drýgðu brot, áður en þeir urðu 18 ára, ákveðin með tilvísun til 38. gr. hegn- ingarlaganna .......0.000000 00. s 0 214, 566 Fundið að því, að héraðsdómari tók til greina kröfu um iðgjöld á hendur tveimur ófjárráða mönnum, sem sekir höfðu gerzt um þjófnað, án þess að þeim væri skipaður sakráðamaður .......... 214 Tvær telpur, önnur 5 ára og hin 8 ára, gefa skýrslu um saurlift atferli, sem maður hafði drýgt gagn- vart þeim. Frásagnir þeirra voru mjög óljósar. Ákærði var dæmdur eftir játningu sinni, sem kom ekki alveg heim við sögn telpnanna .... 233 Við mat á fébótum, sem eiganda bifreiðar var gert að greiða 8 ára telpu, sem fyrir bil hans varð, var höfð hliðsjón af því, að telpan' hafði sýnt nokkra óvarkárni, þótt bifreiðarstjórinn ætti aðalsökina ..........00000.0 303 Tvö börn, annað 10 ára, en hitt 15 ára, gefa skýrslu í barnfaðernismáli um samvistir sínar og aðilja málsins, nokkru áður en konan taldi samfarir aðiljanna hafa átt sér stað .........0.0000000.. 416 Álitsgerðir. Sjá blóðrannsókn, læknar, lækn- ingar, mat og skoðun. Almenn lögreglumál. Sjá opinber mál. XL Efnisskrá. Alþingiskosningar. Tveir menn, sem dæmdir höfðu verið til refsingar fyrir að breyta nöfnum á atkvæðaseðlum við. kosningar til alþingis, taldir með þeim verknaði hafa firrt sig kosningarrétti við kosningar til alþingis, en varhugavert talið að fullyrða, að. ákvörðun hreppsnefndarmanna þeirra, sem í hlut áttu, að taka hina sakfelldu á kjörskrá til alþingiskosninga, hefði verið framkvæmd segn betri vitund eða vegna slíkrar vanrækslu, að varða ætti refsiábyrgð. Voru hreppsnefndar- mennirnir þess vegna sýknaðir af ákæru fyrir brot gegn 13. kapitula hegningarlaganna og lög- um nr. 18 frá 1934, sbr. lög nr. 28 frá 1915 .. Analogía. Sjá lög, lögskyring. Ásetningur. Sjá saknæmi, sönnun. Atvinnufrelsi. Ákvæði um stundarsakir í bráðabirgðalögum nr. 49 frá 1934, að framleiðendur mjólkur mættu ein- ungis selja hana ógerilsneydda beint til neytenda innan sins sveitarfélags, ekki talið brjóta gegn 64. gr. stjórnarskrárinnar, með því að almenni löggjafinn hafi metið þessar ráðstafanir til al- menningsheilla og við því mati verði ekki haggað Atvinnuréttindi. Sjá bifreiðar. A, sem dæmdur var til refsingar eftir 262. og 263. gr. hegningarlaganna, og B og C, sem dæmdir voru til refsingar eftir 263. gr. sömu laga, voru allir auk þess sviptir með dóminum rétti til að reka eða stjórna verzlun eða atvinnufyrirtæki í 5 ár frá birtingu dómsins .........0.0.000... Maður sviptur leyfi til að stunda smáskammtalækn- NSA? 2...002.0200 Auglýsingar. Sjá uppboð. Maður dæmdur til refsingar eftir lögum nr. 84 frá 1933 fyrir að auglýsa í dagblaði gyllingar um vörur og vélar fyrirtækis. Hinsvegar var hann ekki skyldaður til að birta leiðréttingu sam- 213 332 597 252 Efnisskrá. XLI kvæmt nefndum lögum um þau atriði auglýs- ingarinnar, sem hann var dæmdur fyrir, þegar af þeirri ástæðu, að ganga varð út frá því, að áhrifa auglýsingarinnar gæti a. m. k. ekki lengur gætt 391 Lögreglulið hafði tekið sér stöðu á bryggju í kaupstað til að tryggja vinnufrið við afgreiðslu skips. Lögreglustjóri setti þar upp spjald með auglýs- ingu um að aðgangur væri bannaður. Manni, sem svipti burtu auglýsingarspjaldinu, var refsað eftir 106. gr. hegningarlaganna .............. 566 Áverki. Sjá líkamsáverkar. Barnaverndarnefnd. Telpa, 9 ára að aldri, reyndist að vera haldin kyn- sjúkdómi, lekanda. Mál hennar var rannsakað af barnaverndarnefnd samhliða þvi, að réttarrann- sókn fór fram um það .......000000. 00... 33 Barnsfaðernismál. Sagt, að dómsmálaráðuneytinu en ekki dómstólunum beri fullnaðarúrlausn þess, hvort framlengja skuli málshöfðunarfrest í barnsfaðernismálum, sbr. 2. mgr. 8. gr. laga nr. 46 frá 1921 ........ 37 Í barnsfaðernismáli hafði blóðrannsókn farið fram eftir OAB aðferðinni án þess að leiða til úrslita um faðerni barnsins. Með því að hinn ætlaði barnsfaðir óskaði blóðrannsóknar eftir MN að- ferðinni, var með úrskurði hæstaréttar kveðið svo á, að barnsmóður skyldi gerður kostur á því að leggja sig og barnið undir blóðrannsókn á ný, áður en dómur gengi um málið í hæsta- ÞÉtti ........0.0 nes 37" K eignaði M laungetið barn. Blóðrannsókn var fram- kvæmd á aðiljum og barninu án þess að leiða til úrslita. Aðiljum kom saman um, að þau hefðu iðulega komið saman að líkamslosta fyrir getnað- artíma barnsins og einnig eftir þann tíma, en M synjaði þess að hafa kennt konunnar á getnað- artímanum. Í ljós var leitt, að M hafði veitt K nokkurn fjárstyrk, eftir að honum var kunn- XLII Efnisskrá. ugt orðið um þunga hennar, og að hann hafði sýnt henni umönnun í sængurlegu hennar. Nægi- lega sterkar líkur taldar fram komnar til að láta úrslit málsins velta á sönnunareiði K .... 193 K kenndi S laungetið barn, sem fætt var 1. ágúst 1924. Kvaðst hún hafa haft samræði við S síðari hluta októbermánaðar og tvisvar í nóvember 1923. S synjaði fyrir greindar samfarir, en kvaðst hafa haft holdleg mök við K 12. des. 1923 og næsta sunnudag þar á eftir. Að því athuguðu, að S lagði K til fé, eftir að hún var orðin barnshafandi og að staðaldri eftir fæð- ingu barnsins, þótti K hafa svo mikið til síns máls, að rétt væri að láta úrslit málsins velta á sönnunareiði hennar ...........00..00.00.0... 221 K tilgreindi B föður að laungetnu barni, sem fætt var 25. sept. 1936. Kvaðst hún hafa haft samfarir við B nokkrum sinnum, fyrst nokkru fyrir jól 1935 og síðast fyrst í janúar 1936. B kvaðst einu sinni hafa hitt K úti á götu með öðru fólki, en ekki hafa haft önnur kynni af henni. Blóð- rannsókn skar ekki úr um faðernið. Bíilstjóri einn skýrði frá því sem vitni, að hann hefði haustið 1935 ekið aðiljum saman heim til B, og annar Þbilstjóri bar fyrir dómi, að hann hefði ekið þeim saman í bíó eða kaffihús. Húsmóðir K vitnaði, að hún hefði séð þau á stefnumóti. Í ljós var leitt, að K hafði um jólin 1935 keypt ermahnappa og látið grafa á þá upphafsstafi B. Ennfremur gat K lýst allrækilega herbergi B, en þar kvað hún samfarirnar hafa farið fram. Úrslit málsins voru látin fara eftir sönnunar- Eiði K ...........00.0 0000 314 Átalið, hversu rannsókn Þarnsfaðernismáls var illa af hendi leyst, áður dómur gekk í héraði. Barns- móðirin var ekki spurð um, hvar né hve oft fundum hennar og manns þess, er hún eignaði barnið, hefði saman borið. Engar atrennur höfðu að því verið gerðar að leiða í ljós, hvort kynning aðilja yrði sönnuð eða gerð líkleg með vitna- skýrslum. Blóðrannsókn hafði ekki verið fram- Efnisskrá. NLITI kvæmd, enda ekki sjáanlegt, að aðiljar hefðu verið um það spurðir, hvort þeir óskuðu blóð- rannsóknar. Bætt var úr þessum göllum, áður málið væri flutt í hæstarétti ................ 314 Rannsókn í Þbarnsfaðernismáli var ófullnægjandi. Dómsuppsögn var þess vegna frestað í hæsta- rétti og héraðsdómara gert að skyldu að afla frekari skýrslna ......200000000 00... 406 K tilnefndi M föður að laungetnu barni, sem fætt var 14. júní 1934. Kvað hún aðiljana hafa haft samræði saman aðfaranótt þess 8. október 1933 á tilteknum stað, er þau voru á heimleið af skemmtun. M synjaði ekki fyrir það, að þau hefðu átt þá ferð saman, en bar hinsvegar af sér samræðið. Þó kannaðist hann við, að K hefði spurt hann eftir fæðingu barnsins, hvort hann vildi kannast við faðernið. Tvö systkin K, 10 og 15 ára að aldri, sem í samfylgd með aðiljum höfðu verið, kváðust hafa við þau skilið á leið- inni og verið komin heim á undan þeim. Blóð- rannsókn skar ekki úr um faðernið. Héraðslækn- ir sá, er í hlut átti, taldi fyrir það girt, að barn- ið gæti verið komið undir á þeim tíma, er K tilgreindi, en landlæknir og annar læknir lýstu því, að fyrir möguleika getnaðar barnsins á greindum tíma yrði engan veginn tekið. Úrslit málsins voru látin fara eftir því, hvort K ynni eið að samförunum aðfaranótt þess 8. október, en við þann tíma einan var miðað, með því að K hafði ekki fært til samfarir við M á öðrum tíma, er máli skipti .....0.0000. 000. 416 Betrunarhúsvinna. Sjá refsingar. Bifreiðaeftirlitsmenn. Sbr. mat og skoðun. Krafa fyrverandi bifreiðaeftirlitsmanns um greiðslu kaupeftirstöðva úr ríkissjóði ekki talin verða samþýdd við háttsemi hans í sambandi við launagreiðslur, meðan hann hafði starfann á hendi. Hinsvegar var litið svo á, að honum hefði borið uppsagnarfrestur, þegar hann lét af XLIV Efnisskrá. greindum starfa, með því að hann hafði haft hann um skeið á hendi, eftir að umsaminn starfstimi hans var útrunninn. Var 6 mánaða uppsagnarfrestur talinn hæfilegur og honum dæmdar bætur í samræmi við það .......... Bifreiðar. Bifreiðalöggjöf. Bifreiðarstjóri dæmdur í sekt og til að missa öku- leyfi sitt æfilangt fyrir að hafa ekið bifreið Ölvaður ..........0..200000 00 A tók að sér að hafa eftirlit með tengivagni, sem festur var aftan í bifreið og reykháf var komið fyrir á. Drengur, 4 ára, varð fyrir tengivagn- inum og lét líf sitt. Talið, að aðgæzluleysi A hefði verið um að kenna, og honum refsað eftir 200. gr. hegningarlaganna ................ Bifreiðarstjóri dæmdur til refsingar m. a. eftir á- fengis- og bifreiðalögunum fyrir akstur bifreið- ar í ölvunarástandi og eftir 32. sbr. 96. gr. lög- reglusamþykktar Reykjavikur fyrir að aka röngu megin við vegamótastein í Reykjavík. Ennfremur var hann sviptur ökuleyfi æfilangt .......... Bifreiðarstjóri dæmdur til refsingar eftir áfengis- og bifreiðalögunum og sviptur ökuleyfi um þriggja mánaða skeið fyrir akstur undir áhrifum áfengis Bifreiðarstjóri dæmdur til refsingar fyrir ítrekað brot á áfengis- og bifreiðalögunum og sviptur ökuleyfi æfilangt ............220000. 0. Eigandi bifreiðar dæmdur til að greiða 8 ára gamalli telpu fébætur vegna örkumla, er hún hlaut af ógætilegum akstri bifreiðarstjórans. Við ákvörð- un Þótahæðarinnar var Ltið til þess, að telpan hafði sýnt af sér nokkra óvarkárni ............ Bifreiðastöð ein í Reykjavík hafði á leigu eitt óaf- markað bifreiðarstæði á götu fyrir framan starf- hýsi sitt. Samkvæmt skýrslu stöðvarstjórans skyldi hver bifreið fara af stað, þegar röðin var komin að henni, og átti sú bifreið, er hverju sinni skyldi fara næst, að standa á hinu leigða stæði, frá því að bifreiðin næst á undan henni legði upp, og þangað til henni sjálfri yrði ekið öl 264 282 301 303 Efnisskrá. XLV af stað. Sex bifreiðarstjórar voru af lögreglunni kærðir til refsingar eftir lögreglusamþykkt Reykjavíkur fyrir að láta bifreiðar sínar sam- tímis standa þarna á götunni þann 4. april 1936. Ekki var leitt í ljós, hver hinna sex bifreiða stóð fremst í röðinni og þannig var réttkomin til stæðisins. Þar sem ætla varð samkvæmt því, er að framan segir, að einn hinna kærðu hefði ekki til saka unnið, án þess að vitað væri, hver þeirra það var, þá varð að sýkna þá alla af kærunni. Við rannsókn málsins könnuðust fimm þeirra við að hafa stundum áður látið bifreiðar sínar standa á götu þeirri, er hér um ræddi, en óupplýst var, hvort hver einstök bifreið hefði hverju sinni staðið á stæðinu eða utan þess. Varð téð viðurkenning þess vegna ekki talin nægilegur grundvöllur refsidóms .............. 433 Bifreiðarstjóri ók undir áhrifum áfengis bifreið sinni út af veginum og á steinsteyptan stólpa og braut hann. Var bifreiðarstjórinn dæmdur í sekt og sviptur ökuleyfi sínu um þriggja mánaða skeið 47 Í bíl kviknaði með þeim hætti, að bílstjórinn brá lukt inn í hann, þar sem verið var að láta benzin í geymi hans, en op benzingeymisins var inni í bilnum. Þessi verknaður bílstjórans var ekki tal- inn hafa orðið af stórkostlegu gáleysi, með því að ekki varð ætlað, að almenningur gerði sér grein fyrir eldfimihættu þeirri, er tjónið hlauzt af, og ekki var sannað, að bifreiðastjórum væri veitt fræðsla um þessa eldfimihættu, né að bilstjóri sá, er í hlut átti, hefði haft þekkingu á henni fyrr en slysið varð .......2.0000 0... 479 Bifreiðarstjóri dæmdur samkvæmt 6. gr. bifreiðalag- anna og 46. gr. lögreglusamþykktar Reykjavíkur fyrir of hraðan akstur og samkvæmt 7. mgr. 6. gr. bifreiðalaganna fyrir að hafa ekki nothæfan hraðamæli á bifreið sinni .........0.0.00.0..... A, sem var á ferðalagi í vöruflutningabifreð sinni, varð ölvaður. Hann fékk þess vegna B til þess að aka bifreiðinni fyrir sig. Sat A við hlið B í ökumannssætinu í stýrishúsinu. B ók bifreið- ot Et Lo Lo XLVI Efnisskrá. inni út af veginum, og hlaut ÁA mikil meiðsl við það. A höfðaði mál á hendur B til fébóta, en A lézt, áður málið væri þingfest. Kona A, sem sat í óskiptu búi eftir hann, hélt málinu áfram. Það Þótti leitt í ljós með játningu B, að hann hefði ekið of hratt og sýnt óaðgæzlu við aksturinn. Var hann því dæmdur til bótagreiðslu, en bæt- urnar metnar með hliðsjón af því, að A hafði gert honum að einhverju leyti óhægt fyrir um stjórn bifreiðarinnar ...........00.000000..0... 667 Björgun. B/v „Kári“, sem staddur var 27. ágúst 1934 um 15 sm. frá Mygganes í Færeyjum, missti öll blöð af skrúfu sinni. Samkvæmt hjálparkalli hans kom b/v „Baldur“ á vettvang og dró hann til Reykja- víkur. Aðgerðir b/v „Baldurs“ voru metnar björg- un. Allgóð rök voru færð fyrir því, að b/v „Bald- ur“ hefði vegna tafarinnar orðið fyrir 2500— 3000 króna veiðitapi og auk þess misst af um 5000 krónum, vegna þess að hann náði ekki góð- um markaði í Þýzkalandi. Með því að önnur gögn brast um verðmæti b/v „Kára“, þótti verða að miða við kaskótryggingu og kaskóinteressutrygg- ingu hans. Verðmæti þau, sem bjargað var, talin alls kr. 259817.00. Bjarglaun ákveðin kr. 34000.00 178 Útgerð varðskips dæmdar kr. 4200.00 í bjarglaun fyrir að bjarga af skeri við Skagafjörð linuveiðagufu- skipi, sem þar hafði strandað, og draga það síðan til Akureyrar. Talin ósönnuð nokkur sú hand- vömm skipverja varðskipsins, er bakað gæti út- gerð þess ábyrgð. Öðru skipi, er aðstoðaði við björgunina, dæmd 800 króna Þbjarglaun. Hið bjargaða skip metið í Reykjavík 32000 króna virði áður en það strandaði, en 18000 króna virði á strandstaðnum í því ástandi, sem það var, Þegar því var bjargað ........0..0.0.0000 0. 358 Útgerð varðskips dæmd 18000 króna bjarglaun fyrir að bjarga e/s „Súðin“ af skeri, sem hún hafði strandað á út af Skagaströnd og ekki tekizt af eigin ramleik að losna af. Verðmæti hins bjargaða Efnisskrá. XLVII var áætlað kr. 117000. Varðskipið var statt á Dýrafirði, þegar það var kallað til aðstoðar. Kom það á strandstaðinn kl. 7,45 að kvöldi, en gat þá ekki náð „Súðinni“ út, en gerði nýja tilraun morguninn eftir, og losnaði „Súðin“ þá af skerinu eftir 15 mínútna lotu. Sigldi „Súðin“ síðan undir umsjá varðskipsins til Ísafjarðar .. Brezkur togari strandaði á Skagarifi við Húnaflóa. E/s Varðskip dró togarann af rifinu og sigldi með honum til Akureyrar. Verðmæti togarans ásamt því, sem í honum var, metið á kr. 205750.00. Bjarglaun ákveðin kr. 45000.00 .....0.0000... „Jarlinn“ (J) strandaði rétt fyrir utan Bakka- bryggju á Siglufirði. Stóð hann á grunni í fullar 15 klukkustundir, án þess að tilraunir hans sjálfs eða vélbáts, sem kom honum til aðstoðar, bæru árangur. Bar þá að 1/v „Eldborgina“ (E), er dró hann af grunni á 3—-5 mínútum og var töf E 2—3 stundarfjórðungar vegna björgunarinnar. Telja varð, að J hefði verið í nokkurri hættu, ef vindur gengi til óhagstæðrar áttar. Starfsemi E rar metin björgun. Hin björguðu verðmæti voru: „Jarlinn“, virtur á kr. 30000.00, 10— 15 smálestir af kolum og um 100 mál af sild. Auk þess voru nótabátar og veiðarfæri innanborðs, en skip- verjar hefðu auðveldlega getað bjargað þessum hlutum, ef á hefði þurft að halda. Var þess vegna ekki tekið tillit til þeirra við ákvörðun bjarg- launanna. Bjarglaun ákveðin kr. 2000.00 M/b „Fylkir“ V. E. 14, sem fullfermdur var af oliu, kolum, benzini og timbri, átti að fara frá hafnar- garðinum í Keflavik, til að rýma þar til fyrir öðrum Þbát. En með því að vindur var hvass og stóð á bakborða, þá bar bátinn upp á hafnar- garðinn, þannig að 4 hluti hans var utan garðs- ins. Annar bátur, sem þarna kom að, dró hann af garðinum. Þessi starfsemi var metin til björgun- ar. „Fylkir“ var metinn af dómkvöddum mönn- um á kr. 36500.00 og farmur hans á kr. 6524.00. Bjarglaun voru ákveðin kr. 3200.00 .......... 372 449 öl5 XLVIII Efnisskrá. Blóðrannsókn. Framkvæmd rannsókn á áfengismagni í blóði bif- reiðarstjóra, sem kærður var fyrir akstur bif- reiðar undir áhrifum áfengis .......... 3, 264, 282 Fundið að þvi máli ákæruvaldsins á hendur bilstjóra fyrir áfengisneyzlu við akstur bifreiðar, að blóð- rannsókn var ekki framkvæmd, enda þótt lög- reglan hefði hlutast til um, að blóð var tekið úr kærða til rannsóknar ..........000000..0... 301 Í barnsfaðernismáli var barnsmóður gerður kostur á því að ósk gagnaðiljans, að leggja sig og barnið undir blóðrannsókn eftir MN aðferðinni, með því að blóðrannsókn eftir OAB aðferðinni hafði ekki skorið úr um faðernið ............0000 000... 37 Blóðrannsókn framkvæmd í barnsfaðernismáli á að- iljum og barninu. Gat maðurinn samkvæmt henni verið faðir að barninu, en rannsóknin sannaði ekki, að hann væri það .... 193, 221, 314, 416 Fundið að því í dómi í barnsfaðernismáli, að blóð- rannsókn var ekki framkvæmd fyrr en eftir að dómur var genginn í héraði, enda ekki sjáanlegt, að aðiljar hefðu verið um það spurðir, hvort þeir óskuðu blóðrannsóknar ...........0..2... 314 Blöð, blaðamennska. Sjá dagblöð. Botnvörpuveiðabrot. Sbr. ítrekun, játning, líkur, mat og skoðun, refsingar, sönnun, varnarþing, vitni. Menn dæmdir til refsingar eftir 4. gr. laga nr. 5 frá 1920 um Þann gegn botnvörpuveiðum í land- helgi fyrir að veita togurum vitneskju með loft- skeytum á dulmáli um ferðir og athafnir varð- skipanna .....00000000000... 25, 30, 106, 364, 643 Togaraskipstjóri dæmdur til refsingar fyrir ólöglegan umbúnað veiðarfæra í landhelgi ............ 408 Varðbátsmenn þóttust geta ráðið það með vissu af hreyfingu og öðru atferli togara, sem sigldi um landhelgisvæðið, og ummerkjum á honum, að hann hefði verið að veiðum í landhelgi, en höggv- ið af sér botnvörpuna, þegar varðbáturinn kom Efnisskrá. XLIX til sögunnar. Af hendi togaramanna var hins- vegar á því staðið, að botnvarpan hefði orðið föst í botni og slitnað frá togaranum þar, sem þeir hefðu verið að veiðum utan landhelgi. Þrír menn voru til þess dómkvaddir að athuga botn- vörpustreng togarans. Töldu þeir hann bera þess frekar merki, að hann hefði slitnað en að hann hefði höggvinn verið. Ennfremur töldu þeir því fjarri fara, að hann hefði verið höggvinn sundur með öldustokk togarans að undirlagi, eins og haldið var fram af varðbátsmönnum. Að svo vöxnu máli þótti ekki örugg sönnun fram komin fyrir sekt kærða og var hann því sýknaður .... 411 Togaraskipstjóri sýknaður af kæru fyrir botnvörpu- veiðar í landhelgi, með því að varhugavert þótti að telja brotið sannað. Fyrsta staðarákvörðun togarans var gerð einungis af 1. stýrimanni varð- skipsins einum, enda varðskipið þá á ferð. Þótti hún því ekki öruggur grundvöllur áfallsdóms. Aðrar mælingar varðskipsins sýndu ekki togar- ann, svo Öruggt teldist, innan landhelgi, og voru auk þess ekki fullkomlega samþýðanlegar sín á milli né við framburði skipverja varðskipsins. Kærði, sem neitaði sekt sinni, hefði átt að hafa verið inni í landhelginni, ef miðað hefði verið við frásögn hans um siglingarstefnu togarans, en það varð ekki gert, þar eð þessi skýrsla kærða var ósamrýmanleg hornmælingum varðskipsins 459 Leiðarreikningur varðskips þótti ekki full sönnun þess, að það hefði verið á tilgreindum tíma innan landhelgi. Af stöðu varðskipsins varð þess- vegna ekki ályktað, að togari, er var eitthvað nær landi en varðskipið, hefði verið í landhelgi. Dufl, sem sett var út hjá togaranum 6 mínútum eftir stöðvun hans, mældist 0,2 sm. utan landhelgi, en gera varð ráð fyrir, að duflið hefði vegna lengdar duflstrengsins getað borizt undan vindi lálægt 0,1 sm. frá þeim stað, þar sem duflakkerið var látið niður. Með hliðsjón af vindáttinni þótti því verða að telja stað þann, þar sem togarinn var stöðvaður, 0,3 sm. utan landhelgi. Hinsvegar d L Efnisskrá. þótti ekki ástæða til að ætla, að togarinn hefði borizt í áttina til lands þær 6 mínútur frá því að hann var stöðvaður og þangað til duflið var sett út, með því að á þeim tima hafði hann enn ekki dregið vörpuna úr botni. Samkvæmt vitnaskýrslum hafði togarinn siglt út frá landi í 10 mínútur, áður en hann var stöðvaður til fulls, en með því að hann hafði botnvörpu úti og átti gegn allhvössu veðri að sækja og í stór- sjó, þá þótti honum ekki verða ætlaður meiri hraði en 2 sm. miðað við klukkustund. Samkvæmt því hefði hann átt að vera 0,03 sm. innan land- helgi, er hann beygði út frá landi, en þar sem ekki var fullvíst, að hann hefði farið beinustu línu út frá landi, þá þótti ekki fullyrðanda, að hann hefði verið að veiðum í landhelgi ...... Varðskip stöðvaði togara, sem var að draga inn botnvörpuna, og var lifandi fiskur í henni. Setti varðskipið þar út dufl. Mældist staður þess 0,7 sm. innan landhelgi. Gegn þessari sönnun fyrir sekt kærða kom ekki til greina áttavita- miðanir hans, sem voru sin á milli ósamrýman- legar, né heldur frásögn kærða um lengd sigling- arleiðarinnar til lands .........000000 0000... Bráðabirgðalög. Ákvæði um stundarsakir í bráðabirgðalögum nr. 49 frá 1934 um meðferð og sölu mjólkur og rjóma o. fl. ekki talin fara í bága við 23. eða 64. gr. stjórnarskrárinnar .........02000 0000... Brenna. Sjá einnig vátryggingar. Maður, sem er andlegur eftirbátur, komst inn í sumar- hús, sem læst var og mannlaust fyrir. Virðist hann hafa kveikt þar á olíuvél, setzt þar á stól og fallið í svefn eða mók, enda kveðst hann hafa verið ölvaður. Er hann rankaði við sér, var eldur kominn upp í húsinu, og brann það, eftir að hann hafði komizt út. Hann talinn fyrir óvarkárni valdur að bruna hússins, og honum refsað eftir 286. gr. sbr. 40. gr. hegningarlaganna Gt Lo #1 534 17 Efnisskrá. LI Konan A tók haustið 1935 á leigu veitingahús, ein- lyft og úr timbri, er stóð 12 metra frá næstu húsum. Innbú sitt hafði hún vátryggt fyrir kr. 10000.00. Hún vann þá B og C með loforðum um hlutdeild í vátryggingarfénu til að kveikja í húsinu þann 23. nóvember 1935. Eldurinn var slökktur að því sinni, áður en veruleg spjöll hlytust af honum. Þann 7. desember s. á. lofuðu Þeir B og C henni að kveikja aftur í húsinu, en létu samt af þeirri fyrirætlun sinni sökum ill- viðris. Aðfaranótt þess 15. s. m. kveiktu þeir í húsinu, og brann það þá. Í skýrslu sinni til vátryggingarfélags þess, er í hlut átti, taldi A fram marga muni sem brunna, er hún hafði skot- ið undan. Brot A, að því er varðaði íkveikjurnar 23. nóvember og 15. desember, heimfært undir 1. málsgrein 283. gr.'sbr. í. málslið 53 gr. hegningarlaganna og brot A, að því er tók til ikveikjuáformsins 7. des. s. á., heimfært undir 1. mgr. 283. gr. sbr. 2. málslið 53. og 47. gr. sömu laga. Vátrvggingarbrot hennar talið varða við 261. gr. sömu laga, að nokkru samanborið við 46. gr. þeirra. Brot B og GC 23. nóvember voru heimfærð undir 1. mgr. 283. gr. sbr. 1. málslið 48. gr. hegningarlaganna og íkveikjuáform þeirra 7. des. undir 283. gr. sbr. 2. mgr. 54 gr. sömu laga. Refsing allra hinna ákærðu metin með hlið- sjón af 63. gr. hegningarlaganna. B og C var einungis tilkynnt málshöfðun eftir 283. gr. hegn- ingarlaganna og þótti þess vegna ekki heimilt að dæma þá fyrir samsekt í broti eftir 261. gr. Þeirra laga ...........0.... 00... . 484 áa Brunatrygging. Sjá vátryggin Dagblöð. Í dagblaði einu var þannig skýrt frá undirbúningi að viðskiptasamningi, sem gerður var milli Ís- lands og Spánar 1934, að fyrst hefðu þrir nafn- greindir samningsmenn hafið samningsumleit- anir af hálfu Íslands, en nokkru síðar, og áður nokkrar ákvarðanir væru teknar, hefði A ásamt LIT Efnisskrá. öðrum nafngreindum manni bætzt í hópinn. A krafðist þess, að ritstjórum dagblaðsins yrði gert að birta í blaðinu leiðréttingu þess efnis, að grundvöllurinn að samningnum hefði þegar verið lagður af nefndarmönnunum þremur, áður en A kom til Spánar. Þessi krafa A ekki tekin til greina, með því að tilgreind ummæli dag- blaðsins gátu vel staðizt, þótt fullyrðing sú, er A vildi fá birta og áður getur, væri rétt ...... Dómar. Sbr. Dómarar, endurupptaka, frávísun, heimvísun, opinber mál, réttarfar, úrskurðir, úti- vist aðilja. Skilorðsbundnir refsidómar ......... 17, 229, 336, Talið rangt að steypa saman refsimáli á hendur A, sem dæmdur var fyrir bruggun áfengis, og refsimáli á hendur B og C, sem saksóttir voru einnig fyrir bruggun, þar sem brot þeirra voru óviðkomandi broti Á ......0.000.0 00... Útsvör, sem lögð höfðu verið á A árin 1935 og 1936, voru heimt inn með einni og sömu lögtaksgerð- inni. Útsvarið 1936 virtist ekki hafa verið gjald- kræft, þegar lögtaksgerðin hófst, en með því að A hreyfði ekki mótmælum á þessum grundvelli, þótti mega láta ganga dóm um útsvar beggja ÁFANNA .......0.000 nn se Einn dómari hæstaréttar gerir sératkvæði um kröfu manns til endurheimtu oftekinna vaxta, sem greiddir höfðu verið, meðan tsk. 27. mai 1859 og lög nr. 10 frá 1890 voru í gildi .............. Fundið að því, að héraðsdómari hafði ekki í dómi í einkamáli dæmt um eina varnarástæðu hins stefnda berum orðum, eins og honum þó bar að GEFA ......000000 00 A og B og hjónin C og D voru í einu og sama máli sótt til refsingar fyrir brot gegn hegningarlögun- um og lögum nr. 47 frá 1932. Með því að ekkert samband var milli verknaða A og B innbyrðis né gagnvart verknaði hjónanna C og D, þá var það aðfinnsluefni, að málum þessum öllum hafði verið steypt saman Í eitt mál ................ io es =1 ö97 11 86 91 Efnisskrá. LI Nokkrir menn tóku skip á leigu og gerðu það út til fiskjar utan heimilis þess. Veiðarfæri og skips- nauðsynjar voru teknar út í verzlunarfyrirtæki (V) á útgerðarstaðnum. Fyrirsvarsmaður V höfð- aði mál gegn eiganda skipsins til að hlita sjóveði í því fyrir úttektinni og gegn nokkrum samlags- mönnum til sameiginlegrar greiðslu úttektar- innar. Úrslit málsins urðu þau, að ef fram- kvæmdastjóri V synjaði þess með eiði, að framkvæmdastjóri samlagsmanna hefði samið við hann um úttektina, þá skyldi V hafa sjó- veð í skipinu, en hinir stefndu samlagsmenn vera sýknir. Féllist framkvæmdastjóri V hins- vegar á eiðnum, þá skyldi eigandi skipsins vera laus mála, en hinir stefndu samlagsmenn greiða skuldina in solidum .................. 421 Það m. a. athugað við refsidóm á hendur manni fyrir innflutning áfengis, að láðst hafði að ákveða vararefsingu fyrir þann hluta sektarinnar, sem miðaður er við 40 krónur á hvern lítra ólöglega innflutts áfengis ...........0..0220 00... 437 Dómi í einkamáli, þar sem sakarúrslit voru látin velta á aðildareiði, áfrýjað til hæstaréttar til að fá nýjan hæfilegan eiðsfrest ákveðinn, þar eð aðilja þeim, er í hlut átti, hafði ekki tekizt að nota eiðsfrest þann, sem honum var ákveðinn í héraðsdóminum, enda var sá eiðsfrestur mjög stuttur ..........22220000000 454 Í máli ákæruvaldsins á hendur þremur stjórnendum hlutafélags fyrir misferli í sambandi við gjald- Þrot þess voru hinir ákærðu ekkert spurðir um eitt sakaratriðið, og rannsóknin beindist ekkert að því. Urðu þeir þess vegna ekki dæmdir til refsingar fyrir það ..............0000.0.... 597 Dómarar. Sbr. barnsfaðernismál, embættis- og sýslunarmenn, opinber mál, réttarfar. Eftir að ónýtt hafði verið í hæstarétti uppboð á dómskuld á hendur B, sem lögreglustjórinn í Reykjavík hafði tekið fjárnámi hjá A og látið selja á uppboði, höfðaði C, sem A hafði framselt LIV Efnisskrá. rétt sinn til dómskuldarinnar, fébótamál á hend- ur lögreglustjóra f. h. ríkissjóðs vegna hins ólög- mæta uppboðs, og var það mál dæmt af hinum reglulega héraðsdómara, sem einnig á sínum tíma hafði sem uppboðsráðandi háð uppboðið. Dómurinn í skaðabótamálinu var ómerktur ex officio í hæstarétti. Að vísu var uppboðsbeiðand- inn í því máli einn krafinn fébóta, en ef hann yrði sýknaður, þótti ekki örvænt, að C hefði uppi kröfur á hendur uppboðsráðanda, og ef upp- boðsbeiðandi yrði dæmdur, kynni hann að geta beint endurgjaldskröfu á hendur uppboðsráð- anda. Var þannig talið, að úrslit málsins vörð- uðu hinn reglulega héraðsdómara svo verulega, að hann hefði átt að víkja sæti í því ex officio Fundið að því, að héraðsdómari hafði ekki dæmt berum orðum um eina varnarástæðu, sem höfð var uppi Í einkamáli ..........0000.0000000. Dómstólar. Sagt, að það heyri til valdsviðs dómsmálaráðuneytis- ins, en ekki dómstólanna, að meta hverju sinni ástæður til framlengingar málshöfðunarfrests í barnsfaðernismálum samkvæmt 2. mgr. 8. gr. laga nr. 46 frá 1921 ..........2..000 0000 Dómstólar leggja undirmatsgerð til grundvallar fé- bótum fyrir lögnumda lóð, með því að yfir- matið þótti ekki fullnægja ákvæðum 6. gr. laga nr. 61 frá 1917 ,............00. 0000 A taldi þau ákvæði bráðabirgðalaga nr. 49 frá 1934, að framleiðendur mjólkur mættu einungis selja hana ógerilsneydda beint til neytenda innan sins sveitarfélags, brjóta í bága við 64. gr. stjórnarskrárinnar. Höfðaði hann mál til greiðslu skaðabóta á hendur ríkissjóði vegna þess, að ákvæðum bráðabirgðalaganna hafði verið fylgt fram um mjólk, er hann framleiddi. Sagt, að almenni löggjafinn hafi metið greind ákvæði bráðabirgðalaganna til almenningsheilla og að við því mati yrði ekki haggað. Krafa ÁA var þessvegna ekki tekin til greina .............. 321 162 37 CS > Efnisskrá. Elliheimili í sveitinni R sótti sveitarfélagið Í til greiðslu vistargjalds fyrir tvö gamalmenni, sem sveitföst voru í Í og höfðu verið á gamalmenna- hælinu á vegum Í. Í neitaði greiðslu, með því að R ætti að standa elliheimilinu skil á vistar- gjaldinu, en gæti síðan krafið % hluta þess úr hendi Í. Málinu væri þessvegna ranglega segn Í beint. Dómstólarnir taldir geta dæmt um réttarsambandið milli elliheimilisins og Í, enda væri dómur í því máli ekki til fyrirstöðu, að sveitarfélög þau, er í hlut áttu, gætu leitað úr- lausnar framkvæmdarvaldsins samkvæmt 65. gr. laga nr. 43 frá 1927 um lögskipti sin útaf gamal- MENNUNUM 2........0.. 0 ' Efnarannsóknarstofa ríkisins. Sjá mat og skoðun. Efndabætur. Sjá vinnusamningar. Eftirgrennslan brota. Sbr. botnvörpuveiðabrot, mat og skoðun, opinber mál, sönnun, vitni. Dulmálsskeyti, sem voru í fórum Landssimans, rann- sökuð vegna ætlaðra brota á botnvörpuveiða- löggjöfinni ................. 25, 30, 106, 364, Húsleit gerð eftir ólöglega tilbúnu áfengi .. 11, 637, Leit gerð í togara eftir dulmálslyklum að loftskeyt- um til togara ........22000 0... 30, Maður úr barnaverndarnefnd tekur skýrslu af 9 ára telpu, sem haldin var kynsjúkdómi, um mök hennar við karlmenn .......00.000 000... Trúnaðarmenn lögreglunnar hlusta, að fengnum dómsúrskurði, á símasamtöl við bifreiðastöð, með því að lögreglan hafði fengið rökstuddan grun um, að áfengi væri selt frá stöðinni Lýst atferli og vegsummerkjum á togara, sem varð- bátsmenn þeir, er í hlut áttu, töldu að hefði verið að veiðum.i landhelgi, en höggvið af sér botn- vörpuna, er varðbáturinn nálgaðist .......... Tollgæzlumenn leita í skipi, er frá útlöndum kemur, að ólöglegu áfengi og öðrum smyglvarningi Lögreglan rannsakar vegsummerki á stað, þar sem bílslys varð ........2.22000 0. 382 643 646 106 132 411 431 667 LVI Efnisskrá. Eiður. Fundið að því í máli ákæruvaldsins á hendur tveimur mönnum fyrir sölu áfengis, að vitni höfðu ekki verið látin staðfesta skýrslu sína með eiði ...... Í máli A og B krafðist B þess, að úrslit málsins væru látin velta á eiði þriðja manns um sakar- atriðið. Fyrir þetta var loku skotið, þegar af þeirri ástæðu, að greindur maður hafði áður unnið eið að sakaratriðinu sem vitni í málinu Úrslit barnsfaðernismáls látin velta á sönnunareiði barnsmóður ....... 193, 221, 314, Barnsmóður dæmdur sönnunareiður að því, að hún hefði á einni tiltekinni nóttu haft holdlegar samfarir við mann þann, sem hún eignaði barn- ið, en við þá nótt eina var miðað, sökum þess að konan hafði ekki haldið því fram, að hún hefði haft samfarir við manninn á öðrum tíma Í máli ákæruvaldsins gegn tveimur manneskjum fyrir sölu áfengis var fundið að þvi, að héraðsdómar- inn hefði ekki látið forstöðumann áfengisverzl- unar ríksins staðfesta vitnaframburð sinn um áfengiskaup annars hinna kærðu, enda þótt fram- burðinum væri í sumum greinum mótmælt. Enn- fremur var það athugað, að nokkur vitni í mál- inu höfðu ekki verið látin staðfesta skýrslur sín- ar fyrr en eftir að héraðsdómurinn var geng- inn í málinu ............2..020 0000 Samkvæmt héraðsdómi áttu úrslit einkamáls að velta á synjunareiði annars aðiljans (A), og var fram- kvæmdarfrestur dómsins ákveðinn 3 sólarhring- ar frá birtingu hans. A, sem ekki vann eiðinn innan nefnds frests, áfrýjaði dóminum og krafð- ist nýs hæfilegs eiðsfrests, þar eð eiðsfrestur héraðsdómsins hefið verið óhæfilega stuttur, og þess vegna liðið áður en ráðstafanir hefðu orðið gerðar til úttöku eiðsstefnu. Eiðsstefnan hefði að vísu verið tekin út, en eiðvinningin sætt and- mælum gagnaðiljans. Í hæstarétti voru kröfur A teknar til greina og eiðsfresturinn ákveðinn 14 dagar frá birtingu hæstaréttardómsins ....... 132 162 416 416 325 Efnisskrá. LVII Eignarnám. Sjá eignarréttur. Eignarréttur. Þrír dómkvaddir yfirmatsmenn áttu að ákveða end- urgjald fyrir lóð, sem tekin hafði verið eignar- námi vegna götugerðar í kaupstaðnum Í. Einn yfirmatsmannanna skarst úr leik, áður yfirmatið væri til lykta leitt. Mat hinna tveggja yfirmats- mannanna ekki talið fullnægja ákvæðum 6. gr. laga nr. 61 frá 1917 og undirmatið þessvegna lagt til grundvallar námsbótunum ............ 39 A hafði fengið á leigu byggingarlóð í kaupstaðnum N, og skyldi honum vera heimilt að framselja réttindi sín eftir lóðarleigusamningnum. Hafði hann byggt hús á lóðinni og fengið efnið að tölu- verðu leyti hjá B. Útaf þessum viðskiptum höfðu aðiljar gert samning með sér, þar sem B lofaði að selja A húsið fyrir tiltekið kaupverð. A fór síðan um margra ára skeið með húsið sem sina eign, en greiddi B ekki nema að litlu leyti verð efnis þess, sem hann hafði lagt fram til bygg- ingar þess. B fór loks í mál við A og krafðist, að eignarréttur sinn að húsinu yrði viðurkenndur. Ennfremur gerði hann þá kröfu á hendur banka- útibúi, sem gerðist sakmiðill í málinu, að veð- réttur, er A hafði veitt því í húsinu, yrði úr gildi felldur. Héraðsdómarinn tók allar kröfur B til greina. A áfrýjaði málinu. Taldi hæstirétt- ur, að hann væri eigandi hússins, og var greind- ur samningur aðiljanna skýrður þannig, að til- ætlun þeirra hefði verið, að B fengi hlutbundna tryggingu í húsinu fyrir fjármunum þeim, sem hann hafði lagt fram til gerðar þess. Úrslitum héraðsdómsins um veðrétt bankaútibúsins varð hinsvegar ekki haggað, með því að það hafði ekki áfrýjað málinu af sinni hálfu .......... 44 A seldi B húsgögn nokkur með áskildum eignarétti, unz þau væru að fullu greidd, og skyldi B hafa þau í vátryggingu gegn eldsvoða. Eftir að hús- gögnin voru brunnin, framseldi B C réttinn til brunabóta þeirra á hendur vátryggingarfélaginu. LV Efnisskrá. Síðar framseldi B réttinn til brunabótanna í hendur A. C talinn ganga fyrir Á til brunabót- anna, þar eð ekki var talið, að A hefði vegna eignarréttarfyrirvarans og skyldu B til að halda húsgögnunum vátryggðum öðlast neinn forgangs- rétt til brunabóta þeirra .................... 200 Eftir að B hafði keypt lóð við götu eina í bænum R, var gerður nýr skipulagsuppdráttur af því svæði bæjarins, þar sem lóðin var. Skyldi sam- kvæmt uppdrættinum nokkur hluti af lóðinni koma undir fyrirhugaða götu og torg. Skipu- lagsuppdráttur þessi hafði að vísu ekki fengið staðfestingu ráðherra, en telja þótti mega víst, að skipulagning sú, er hann hafði að geyma, yrði úrslitaskipulagning. Ágreiningslaust var, að ekki væri viðlit að byggja á lóð A eins og komið var. Hinsvegar töldu sveitarstjórnarvöldin með skir- skotum til 28. gr. laga nr. 55 frá 1921, að þeim væri óskylt að bæta A lóðina fé, fyrr en hún væri í verki og framkvæmd tekin undir götuna og torgið. Sagt, að eignarnám lóðarinnar væri gagnvart Á raunverulega framkvæmt, þegar hon- um var varnað að byggja á henni, og að hann ætti þessvegna samkvæmt 62. gr. stjórnarskrár- innar heimtingu að fá þegar fullar bætur fyrir eignarskerðinguna, án tillits til þess, hvern skilning bæri að leggja í ákvæði 28. gr. laga nr. öð frá 1921 .............00 00. 49 to Eignaupptaka. Sjá refsingar. Einfalt fangelsi. Sjá refsingar. Einkasölur. Sjá Síldareinkasala Íslands. Eitur. Á. og B framleiddu ilmvötn og hárvötn, sem í var 87% methylalkohol, sem er eitrað. Voru ilm- og hárvötn þessi í varúðarskyni höfð á dropaglös- um. Varð að hvolfa glösunum og hrista þau til að ná úr þeim vökvanum. Blasti þá við botn slasanna, en. á hann var letrað: „Lifshættulegt, Efnisskrá. LIX ef drukkið er“. Voru ilm- og hárvötn þessi seld yfir tvö ár, án þess að vitað væri, að mein hefði af hlotizt, enda ekki hreyft athugasemdum við þessari sölu, fyrr en maður hafði lagt ilm- og hár- vötnin sér til munns og hlotið af fjörtjón. Sam- kvæmt þessu þótti ekki sannað, að notkun þeirra væri skaðsöm, ef með þau væri farið á tilætl- aðan hátt. Voru þessvegna ÁA og B og ennfremur C og D, er haft höfðu ilm- og hárvötnin til sölu í búð sinni, sýknaðir af ákæru fyrir brot gegn 292. gr. hegningarlaganna .......0.00.00...00.0.. 497 Embættismenn og sýslunar. Sbr. dómarar, mál- flutningsmenn, mat og skoðun. A, sem hafði verið bifreiðaeftirliismaður ríkisins um nokkurra ára skeið, en var látinn af því starfi, höfðaði mál gegn ríkissjóði til greiðslu fjárhæð- ar, sem hann taldi að sér hefði verið vangoldin í kaup fyrir starfann. Þessi krafa hans ekki talin verða samþýdd háttsemi hans í sambandi við launagreiðslur, meðan hann hafði starfann á hendi. Hinsvegar var talið, að honum hefði borið uppsagnarfrestur, þegar hann lét af starfanum, með því að hann hafði haft hann á hendi um skeið, eftir að umsaminn starfstimi hans var á enda. Nar sex mánaða uppsagnarfrestur talinn hæfilegur og honum dæmdar bætur í samræmi við það ......0.000020 00. 51 Lyfsali nokkur var sóttur til refsingar m. a. eftir 13. kap. hegningarlaganna fyrir ætlað misferli í starfi sínu. Talið, að athafnir þær, er honum voru að sök gefnar, væru ekki löglausar, og var þessvegna ekki úr því skorið, hvort telja bæri hann opinberan sýslunarmann ......0...000...- 150 A, sem naut fátækrastyrks í Rvík, kom inn í skrif- stofu eins fátækrafulltrúans ásamt formanni í Félagi styrkþega í Rvík. Vildu þeir fá að tala við fulltrúann um mál Félags styrkþega í Rvík. En fátækrafulltrúinn tjáði þeim, að hann mundi einungis tala við annan þeirra í einu og þá ein- ungis um málefni sjálfra þeirra, en ekki um mál- LX Efnisskrá. efni annarra styrkþega. Kveðst fulltrúinn í því efni hafa farið að fyrirmælum bæjarstjórnar. Brást A þannig við þessu, að hann varnaði full- trúanum útgöngu úr skrifstofunni, og varð full- trúinn að kalla á hjálp. Viðurkenndi A, að hafa ætlað að knýja fram viðtal við fulltrúann og koma fram málefni því, er hann og félagi hans höfðu á höndum. A var refsað samkvæmt 101. gr. hegningarlaganna, og þóttu ákvæði 103. gr. hegningarlaganna ekki geta komið til greina í málinu ..........0..0 0 261 Bifreiðarstjóri leitaðist við að ljósta lögregluþjón, sem ætlaði að taka hann fastan fyrir brot á áfengis- og bifreiðalögunum og lögreglusam- bykkt Reykjavíkur, hnefahögg í andlitið. Þetta talin ein þeirra athafna, sem greinir í 99. gr. 1. mgr. almennra hegningarlaga, og var bifreiðar- stjóranum refsað eftir 101. gr. sömu laga .... 264 Hreppsnefndarmenn höfðu tekið á kjörskrá til al- Þingiskosninga tvo menn, sem dæmdir höfðu verið til refsingar fyrir að breyta nöfnum á atkvæðaseðlum við alþingiskosningar. Ákæru- valdið sótti hreppsnefndarmennina til refsingar fyrir þetta eftir 13. kap. hegningarlaganna og lögum um alþingiskosningar, en þeir voru sýkn- aðir, með því að varhugavert þótti að fullyrða, að ákvörðun þeirra um töku hinna dómfelldu manna á kjörskrá hefði verið framkvæmd segn betri vitund eða vegna slíkrar vanrækslu, að varða ætti refsiábyrgð ...................... 273 Samkvæmt 7. gr. laga nr. 40 frá 1929 sagði ráðherra sýslumanni einum (S) á árinu 1930 upp póstaf- greiðslustarfsemi, sem hann hafði haft á hönd- um um allmörg ár. S höfðaði mál á hendur ríkis- sjóði til skaðabóta á árinu 1935 og bar fyrir sig, að lán, sem honum höfðu verið veitt til hús- byggingar 1921 að fyrirlagi alþingis, hefðu verið við það miðuð, að hann héldi áfram póstafgreiðsl- unni og öðlaðist þann veg aðstöðu til að standa straum af láninu. Hvorki alþingi né ríkisstjórn talin hafa bundið ríkinu skyldu til að hafa S í Efnisskrá. þjónustu sinni sem póstafgreiðslumann lengur en lög stóðu til á hverjum tíma, og kröfur S því ekki til greina teknar. Ríkissjóður ennfremur sýknaður af kröfu S um kaup á embættisbú- stað hans. Skylda til kaupanna ekki talin hafa stofnazt, þótt ríkisstjórn hefði á fjárlögum verið veitt til þeirra heimild, sem ekki hafði verið notuð. Það þótti heldur ekki skapa ríkissjóði slika skyldu, þótt S hefði verið leyft um tíma að halda eftir hjá sér nokkru af tekjum sýsl- unnar 1932 1933 20.00.0000. Embættistakmörk yfirvalda. Það talið bera undir dómsmálaráðuneytið að meta til fullnaðar ástæður til framlengingar málshöfð- unarfresti í barnsfaðernismálum samkvæmt 2. mgr. 8. gr. laga nr. 46 frá 1921 .............. Þrir dómkvaddir yfirmatsmenn áttu að ákveða end- urgjald fyrir lóð, sem tekin hafði verið eignar- námi vegna götugerðar. Einn yfirmatsmanna skarst undan störfum, áður matið væri til lykta leitt. Mat hinna tveggja ekki talið fullnægja á- kvæðum 6. gr. laga nr. 61 frá 1917 og undirmatið þessvegna lagt til grundvallar bótunum ...... Elliheimili í sveitinni R sótti sveitarfélagið Í til greiðslu vistargjalds tveggja gamalmenna, sem voru á ellheimilinu á vegum Í. Dómur í máli elliheimilisins og Í talinn á engan hátt standa því í vegi, að framkvæmdarvaldið úrskurðaði samkvæmt 65. gr. laga nr. 43 frá 1927 um sam- band R og Í útaf gamalmennunum .......... A, sem dæmdur hafði verið í héraði til refsivistar fyrir brennu, var látinn fara að taka út hegn- inguna, áður dómsmálaráðuneytið fengi færi á á því að segja til um, hvort dómurinn skyldi framkvæmdur eða honum skyldi áfrýjað. Þegar ráðuneytið frétti málavexti, sleppti það A úr refsivistinni og áfrýjaði dóminum. Með því að ákvörðunin um framkvæmd refsingarinnar var tekin af manni, sem ekki var bær til þess að lögum, þótti heimilt að dæma málið í hæstarétti LXI 308 39 382 LXII Efnisskrá. að efni til, enda þótt A hefði sætt refsingunni að nokkru leyti, sbr. 15. gr. tsk. 24. jan. 1838 Embættisvottorð. Héraðslæknir gefur vottorð um andlega heilsu manns, sem hafður var fyrir sökum ...... 17, Geðveikralæknir gefur álit um andlega heilsu manns, sem hafður var fyrir sökum ................ Héraðslæknir lætur uppi álit sitt um möguleika þess, að maður, sem haft hafði holdleg mök við 9 ára telpu, hefði smitað hana af kynsjúkdómi .. Yfirlæknir við Landsspitalann gefur vottorð um af- skipti hjóna, sem ákærð voru fyrir brot gegn 26. kap. hegningarlaganna og lögum nr. 47 frá 1932, af sjúklingi, sem haldinn var berklaveiki Fyrrverandi sýslumaður gefur vottorð til afnota í máli um embættisathöfn sína ................ Landlæknir og héraðslæknir láta í té álit til afnota í barnsfaðernismáli um meðgöngutíma konu .. Endurgreiðsla. Krafa um endurgreiðslu oftekinna vaxta, sem greidd- ir höfðu verið, meðan tsk. 27. mai 1859 og lög nr. 10 frá 1890 gengu, hvorki talin verða byggð á greindum lagaboðum, né heldur fram komnar slíkar ástæður, sem veittu rétt til endurgreiðsl- unnar eftir öðrum réttarreglum .............. Þann 15. des. 1934 var A tilkynnt, að 2. jan. 1935 féllu í gjalddaga húsaskattur og vatnsskattur af tilgreindu húsi hans í Rvík og að gjöld þessi yrðu tekin lögtaki, ef þau gyldust þá ekki. A innti greiðsluna af hendi þann 1. febr. 1935, en Þann 17. apríl s. á. brann húsið. Krafði A nú bæjarsjóð Rvíkur um endurgreiðslu %, hluta gjaldanna og miðaði þannig endurgreiðslukröf- una við 1. mai 1935. Að því athuguðu, að húsa- gjaldið féll í gjalddaga 2. janúar, að það var miðað við verðmæti hússins við það tímamark og var skattgjald, er greiðast átti eftir ákveðn- um skattstiga, þá brast heimild til að þiggja A undan greiðslu þess. Samkvæmt lögum nr. 84 484 33 336 243 416 gi Efnisskrá. LKIII frá 1907 og reglugerð nr. 65 frá 1915 féll helm- ingur vatnsskattsins í gjalddaga 1. april og hinn helmingurinn 1. október. Með því að fyrri helm- ingurinn var fallinn í gjalddaga fyrir þann tíma, er húsið brann, þótti bresta heimild til að láta A fá hann endurgreiddan. En sá hluti vatns- skattsins, sem fallið hafði í gjalddaga 1. okt., ef húsið hefði þá staðið, þótti eiga að endur- greiðast ÁA ......00000 0000 171. Endurskoðun. Endurskoðendur. Kröfur vegna kostnaðar við endurskoðun á Þbók- haldi þrotamanns vegna og í þarfir opinberrar rannsóknar á hendur honum samkvæmt 7. gr. laga nr. 25 frá 1929 taldar eiga að skipa sæti í skuldaröð þrotabúa meðal almennra forréttinda- lausra krafna samkvæmt 85. gr. skiptalaga nr. 3 frá 1878 ......2...0 0... 549 Þrátt fyrir ákvæði laga nr. 9 frá 1926 hum löggilta endurskoðendur lét héraðsdómari einn ólöggiltan endurskoðanda framkvæma rannsókn á Þbók- haldi hlutafélags, sem orðið var gjaldþrota. Í sakamáli gegn stjórnendum hlutafélagsins útaf misferli í sambandi við gjaldþrotið var ekki byggt á niðurstöðum endurskoðandans, sem mót- mæli var af sökunautum ..............00..... 597 Endurupptaka. Héraðsdómari þótti ranglega hafa neitað um frest í einkamáli til að fá staðfest vottorð, sem and- mælum sættu, með því að ekki mátti fullyrða, að efni vottorðanna væri þýðingarlaust fyrir málið. Samkvæmt kröfu stefnda var þessvegna úrskurður héraðsdómarans um synjun frestsins svo og héraðsdómurinn ónýttur og málinu vísað heim í hérað til endurupptöku frá því stigi, að frestinn hefði átt að veita .................. 158 Héraðsdómari frávísaði máli vegna þess að það hefði ekki verið lagt til sátta fyrir sáttanefnd. Frávis- unardómurinn var kærður til hæstaréttar, sem ómerkti hann og lagði fyrir héraðsdómarann að taka málið upp að nýju og leggja dóm á það 227 LXIV Efnisskrá. Í einkamáli einu, er A flutti, skilaði umboðsmaður sagnaðiljans (B) í dómþingi einu, sem A var sjálfur ekki staddur á, aftur skjölum málsins án þess að leggja fram sóknarskjal af sinni hendi og lagði málið í dóm. Þar sem svo stóð á, taldi maður sá, sem kom fram fyrir A á þinginu, ekki ástæðu til að mæta. Þegar A varð þessa vís, krafð- ist hann endurupptöku málsins og frests til vitna- leiðslu. Færði hann það til, að hann hefði dag- inn fyrir áminnæt dómþing fengið að sjá hjá B sóknarframhald, er B hefði látizt ætla að leggja fram, og hafi hann síðan í símtali við B tjáð, að hann óskaði frests í málinu. Var þessu ekki mótmælt af B. Sagt, að hæstaréttar- málfærslumenn í Rvík láti oft menn, ókunna mál- um, mæta fyrir sig í dómþingum, þegar fyrir fram sé vitað, að ekki verði annað gert en taka og veita fresti, og þar sem A hafi, eins og á stóð, mátt gera ráð fyrir því, að á þingi þessu yrði af sinni hendi ekki annarra aðgerða þörf en taka frest, þá þætti mega jafna fjarvist hans frá dómþinginu til forfalla og heimila af þeim sökum endurupptöku málsins ................ Fals. Sjá skjalafals. Fangelsi. Sjá refsingar. Fáráðlingsháttur. Sjá sakhæfi. Fasteignagjald. Sjá endurgreiðsla. Fasteignamál. Sjá eignarréttur, fasteignir, landa- merki, umferðarkvaðir, veiðiréttindi, vettvangsmál. Fasteignir. Með samþykki sýslumanns þess, er í hlut átti, leigði ábúandi þjóðjarðar (A) manni nokkrum einnar dagsláttu land undir sumarbústað úr landi þjóð- jarðarinnar, og skyldi sá leigumáli standa, meðan A sæti þjóðjörðina. B, sem fengið hafði fjárnám í sumarbústaðnum, auglýsti hann til uppboðs með mun styttri fresti en mælt er um fasteigna- Efnisskrá. LXV uppboð í lögum nr. 23 frá 1928. C, sem átti veð- skuldabréf, tryggt í sumarbústaðnum, mætti á uppboðinu og mótmælti því, þar sem hér væri um fasteign að tefla. Fógeti hratt mótmælun- um með úrskurði, er C áfrýjaði. Talið, að sýslu- maður hefði samkvæmt lögum nr. 30 frá 1913 haft heimild til að staðfesta greindan leigumála og að sumarbústaðnum hefðu fylgt slík lóðar- réttindi, að nauðungaruppboð á honum hefði átt að fara eftir lögum nr. 23 frá 1928. Var úr- skurður fógeta þessvegna úr gildi felldur .... 243 - Fátækrastyrkur. Sjá sveitarstjórn. Félög, félagsskapur. Sbr. hlutafélög, samvinnufélög. Menn, sem gerðu skip út til fiskjar í samlagi og sóttir voru til greiðslu veiðarfæra og annarra skipsnauðsynja, báru m. a. fyrir sig, að þeir ættu einungis að svara til kostnaðar við útgerð- ina pro rata eftir þriðja kapitula siglingalaganna. Þessari varnarástæðu var hrundið .......... 421 Hlutafélag dæmt í málskostnað í héraði, með því að stjórn þess hafði sent umboðsmann á sáttafund án þess að sanna forföll. Málinu var ekki áfrýjað af hendi hlutafélagsins ..........000.%00.0.00.... 288 Fiskveiðalög. Sjá botnvörpuveiðabrot. Fjárnám. Fjárnámsgerð áfrýjað til staðfestingar ............ 1 A fékk dóm á hendur B til greiðslu víxilskuldar og lét gera fjárnám fyrir dómskuldinni. Með því að B gerði ráðstafanir til áfrýjunar, áfrýjaði A. Í hæstaréttarstefnunni krafðist hann staðfesting- ar á dóminum. Auk þess sagði í stefnunni, að fjárnáminu væri skotið til hæstaréttar, án þess að nánara væri tilgreint, í hvaða skyni það væri gert. Að því athuguðu, að A krafðist einnig stað- festingar á fjárnáminu í sókn sinni fyrir hæsta- rétti og B mátti vera það ljóst, að fjárnáminu LXVI Efnisskrá. væri í þessu skyni einu áfrýjað, þá þótti mega dæma um það efnislega, hvort fjárnámið skyldi staðfest ...........2.....0 00. 69 Fyrir dómskuld sinni á hendur B og eftir ábendingu hans lét A gera fjánám í bifreið, sem keypt hafði verið af sveitarsjóði og afhent B sem fá- tækrastyrkur. Sveitarstjórnarvöldin áfrýjuðu fjárnámsgerðinni til ónýtingar. Talið, að óheim- ilt hefði verið samkvæmt niðurlagsákvæði 38. töluliðs 31. gr. aðfaralaganna nr. 19 frá 1887 að taka Þilinn fjárnámi, og var fjárnámsgerðin felld úr gildi ..............00000 0. 169 A krafðist þann 13. ágúst 1936 fjárnáms í eignar- og íveruhúsi B samkvæmt veðskuldabréfi með að- fararheimild eftir 15. gr. laga nr. 29 frá 1885. Var B tilkynnt fjárnámið með lögmæltum fyrir- vara. Eftir að aðiljar höfðu haft nokkra fresti, skyldi þing háð í málinu þann 13. okt. s. á., en A gleymdi þá fyrirtökustundinni. Var þá af hendi B bókað, að hann teldi gerðina niður fallna, en ekki bókaði fógeti horf sitt til þessa atriðis. Þann 15. s. m. ritaði A fógeta beiðni um að fjár- náminu yrði haldið áfram. Var B siðan tilkynnt með þriggja daga fyrirvara, að gerðinni yrði haldið áfram. Fyrir réttinum hafði B nú uppi þá vörn, að gerðin hefði fallið niður þann 13. október og væri þessvegna ekki um framhald hennar að tefla. Ný beiðni yrði að koma fram, ef málið ætti að koma til efnismeðferðar. Á Þetta féllst fógetinn og neitaði um fjárnámið með úrskurði. A áfrýjaði úrskurðinum og krafð- ist þess, að lagt yrði fyrir fógetann að fram- kvæma fjárnámið. Talið var, að öll formleg skil- yrði hefðu verið fyrir hendi til að taka fjár- námið til efnismeðferðar eftir fjárnámsbeiðninni frá 15. október, þar eð sú beiðni hefði verið skrifleg, sbr. 3. gr. laga nr. 19 frá 1887, hún hefði verið birt B með þeim fyrirvara, er 15. gr. laga nr. 29 frá 1885 áskilur, veðskuldabréfið hefði legið frammi í réttinum og sýnilegt, að A teldi það eitt máli skipta að fá fjárnámsgerð- Efnisskrá. LXVIT ina framkvæmda, enda gæti orðalag fjárnáms- beiðninnar gegn þessum atriðum engu máli skipt. Krafa Á varð samt ekki tekin til greina eftir orðum sínum, með því að fyrir fógetarétt- inum var einungis deilt um formhlið málsins, og hinn áfrýjaði úrskurður tók einungis til form- hliðarinnar. Var þessvegna sú leið farin að fella úrskurðinn úr gildi og leggja fyrir fógetann að taka fjárnámsmálið til meðferðar að efni til, enda mátti telja þessa úrlausn málsins felast í áðurgreindri kröfu A sem hið minna í hinu meira 247 Fjárnám án undanfarins dóms gert samkvæmt 15. gr. laga nr. 29 frá 1885 og eftir heimild í skulda- Þréfi ............00 00 370 Fjárnám ómerkt, með því að dómurinn, sem það byggðist á, var ómerktur í hæstarétti og mál- inu vísað frá héraðsdómi ............00..0.0. 651 Fjárræði. Sjá lögræði. Fjársvik. Sjá gjaldþrotaskipti, sviksamlegt athæfi, rátryggingarsvik. Fógetagerðir. Sjá fjárnám, lögtak. Foreldrar og börn. Sjá barnsfaðernismál, meðlag, sveitarstjórn. Forsendur. Sjá endurgreiðsla, kaup og sala, samn- ingar, sönnun, vinnusamningar. Fóstureyðing. A, sem gaf sig við skottulækningum, játaði að hafa dregizt á það við barnsföður konunnar B að eyða fóstri hennar með ljósum. Gekk hún til hans um fimm vikna skeið. Lét hann rafmagns- ljós skína á nakinn kvið hennar, stutta stund í fyrstu, en því lengur, því oftar sem hún kom. Ennfremur setti hann gler í leggöng hennar, og var glerið í sambandi við rafmagnsstraum. Hafði hann glerið inni 2—3 mínútur í fyrstu, en síðar mun lengur. B varð ekkert meint við LXVII Efnisskrá. þessar aðgerðir, en héraðslæknir taldi samt, að af þeim hefði getað leitt fósturlát. Að svo vöxnu máli þótti verða að telja sannað, að A hefði gert tilraun til eyðingar á fóstri B, enda ekki hægt að taka þann framburð hans trúan- legan, að hann hefði gert þetta til að forða því að konan leitaði annarra lækna í þessum til- gangi. Hinsvegar þótti ekki sannað gegn eindreg- inni neitun A, að hann hefði, 7—8 mánuðum eftir að ofannefnd tilraun hafði reynzt árang- urslaus, tekið að sér að eyða fóstri konunnar C, sem hafði leitað til hans í þessu skyni og gengið hafði undir ljósaaðgerðir hans, enda ekki fullyrðanda, að A hefði verið ljóst, að C væri barnshafandi .........20200000 000 252 Framfæri. Sjá meðlas, sveitarstjórn. Maður dæmdur til refsingar samkvæmt 10. gr. laga nr. öl frá 1928 með því að honum tókst ekki að gera grein fyrir því, af hverju hann hefði framfæri sitt ..........200000 000 646 Framfærslulög. Sjá sveitarstjórn. Frávísun. a) Frá héraðsdómi. Eignar- og íveruhús A var áfast við prentsmiðju B, og olli prentvél þar gny og hristingi í húsi A. A krafðist að fá úr þessu bætt eftir ákvörðun dómkvaddra manna og auk þess að honum yrði bætt fé óþægindi þau, er hann hafði þegar af þessu beðið. Til vara krafðist hann skaðabóta af B. Með því að allrar fræðslu var vant um það, hvaða aðgerðir væru framkvæmanlegar og nýtar til úrbóta annmörkunum, og með því enn- fremur að varakrafan var miðuð við að sýknað yrði af aðalkröfunni, enda ekki vitað um verð- rýrnun hússins af téðu óhagræði, þá þóttu kröf- ur A of ákveðnar og málsútlistun hans of ófull- komin til þess, að dómur yrði á málið lagður. Var héraðsdómurinn því ómerktur ex officio og málinu vísað frá héraðsdómi ........00....... 183 Efnisskrá. LXIK Iðgjaldakröfu í refsimáli á hendur tveimur mönnum fyrir þjófnað vísað frá undirrétti, með þvi að héraðsdómarinn hafði ekki látið þess getið í stefnu, að iðgjalda yrði krafizt, né heldur hafði hann borið þessa kröfu, svo séð yrði, undir hina ákærðu eða skýrt þeim frá, að hún væri fram koMIN .......00.0.00ssssr 214 Elliheimili í sveitinni BR, þar sem tvö gamalmenni dvöldust, er sveitföst voru í sveitinni Í, krafði Í um greiðslu vistargjalds fyrir þau bæði fyrir Þann tíma, er þau höfðu dvalizt á elliheimil- inu og ennfremur ákveðins mánaðargjalds, með- an þau dveldust þar framvegis. Kröfur um dóm fyrir fúlgu með gamalmennunum um ókomna tímann vísað frá héraðsdómi, þar eð hún varð að teljast of óákveðin til þess að dómur yrði á hana lagður ...........0000 000. 382 Máli útaf ágreiningi fiskiræktarfélags (V) við ána L og félagsskapar landeigenda (F) við ána Ú, sem rennur um sömu leirur og L til sjávar, um rétt F gagnvart V, vísað frá héraðsdómi, með því að kunnáttumenn í veiðimálum höfðu ekki látið í té álit um kröfur F, eins og þær voru skilgreind- ar í hæstarétti .............00 00... 402 Máli um Þjarglaun vísað frá héraðsdómi, með því að stjórn vátryggingarfélags þess, er bæði skip það, er björgunina framkvæmdi, og skip það, er bjargað var, voru vátryggð hjá, átti úrskurð um bjarglaunin, er áfrýja mátti síðan til gerðardóms 651 Meðan á flutningi máls stóð, sem A og B áttust við út af verzlunarfélagsskap, krafðist A þess, að B afhenti sér ýmis skjöl, sem legið höfðu fyrir gerðardómi, er fjallað hafði um ágreining þeirra. Byggði A kröfu þessa m. a. á því, að hann væri eigandi eða sameigandi skjalanna. Héraðsdóm- arinn hratt kröfunni með úrskurði, er A kærði til hæstaréttar. Sagt í dómi hæstaréttar, að nefnt atriði varði hvorki sönnunaratriði eða önnur réttarfarsatriði dómsmáls aðiljanna og yrði þess- vegna ekki dæmt í kærumálinu .............. 659 LXX Efnisskrá. b) frá hæstarétti. Með því að úrskurði fógeta um framkvæmd lögtaks fyrir útsvari var áfrýjað, eftir að 8 vikna frestur sá, er getur í 11. gr. laga nr. 29 frá 1885, var liðinn og án þess að áfrýjunarleyfi væri áður fengið, var málinu vísað ex officio frá hæsta- PÉ ..........00 20 Máli vísað ex officio frá hæstarétti, með þvi að stefnda, sem hvorki mætti né lét mæta, hafði ekki verið birt hæstaréttarstefnan ............ Áfrýjandi krafðist þess í hæstaréttarstefnu, að máls- kostnaður í héraði og fyrir hæstarétti yrði látinn niður falla. Varð þessvegna ekki lagður dómur á þær viðtækari málskostnaðarkröfur, sem hann gerði við flutning málsins fyrir hæstarétti Frestir. Eftir að A hafði fengið nokkra fresti í máli, sem B höfðaði á hendur honum til greiðslu efnda- bóta á samningi um sölu síldar, lagði A fram vottorð nokkurra erlendra manna um þýðingu veiðibrests um efndaskyldu seljanda á síldar- sölusamningum. Krafðist A síðan frests til að fá vottorðin, sem umboðsmaður B andmælti, stað- fest, en samkvæmt kröfu B neitaði héraðsdómar- inn honum um frestinn með úrskurði og kvað síðan upp efnisdóm í málinu. Með því að ekki var sannað, að A hefði getað fengið vottorðin fyrr en raun varð á, og með þvi ennfremur að ekki varð fullyrt, að efni þeirra væri þýðingar- laust fyrir málið, þá felldi hæstiréttur að kröfu A úrskurðinn og héraðsdóminn úr gildi, vísaði málinu heim í hérað til löglegrar meðferðar og lagði fyrir dómarann að veita hæfilegan frest til vitnaleiðslunnar ............22000 000. Fyrirvari. Sjá aðgerðaleysisverkanir, viðskiptatil- kynningar. Fyrning refsikröfu. A bruggaði ólöglegt áfengi í ársbyrjun 1932, en málshöfðun út af brotinu var tilkynnt honum af 440 491 Et Et þh 158 Efnisskrá. héraðsdómara 26. sept. 1935. Sök hans talin fyrnd eftir analogíu 67. gr. hegningarlaganna .. Bruggun, sem B var gefin að sök, var drýgð fyrir sumarmál 1933. Málshöfðun var honum tilkynnt þann 19. nóvember 1935. Sökin fyrnd samkvæmt analogiu 67. gr. hegningarlaganna ............ A ritaði meiðandi grein í blað eitt um B. B stað- hæfði, að honum hefði ekki orðið kunnugt um grein þessa fyrr en 25. jan. 1934. Með því að ekki var sannað, að B hefði vitað fyrr um greinina en hann sjálfur fullyrti, var sýknukrafa A sökum fyrningar ekki tekin til greina ...... Gagnsakir. Sjá málasamsteypa. Gáleysi. Drengur, 4 ára að aldri, varð fyrir vagni, sem tengd- ur var aftan í bifreið og reykháfur var fluttur á. Beið drengurinn bana. Maður, sem tekizt hafði á hendur að hafa gætur á vagninum, dæmdur fyrir manndráp af gáleysi ........0.000.0... Maður dæmdur til refsingar eftir 286. gr. hegningar laganna fyrir íkveikju í húsi af gáleysi ........ Maður sýknaður af ákæru fyrir að hafa orðið manns- bani af gáleysi .........200000 000 Eigandi bifreiðar dæmdur til greiðslu fébóta fyrir örkuml, er hlutust af ógætilegum akstri bifreiðar- stjóranS .......2..00.0 ns Opið á benzingeymi bíls var inni í honum. Kviknaði í bilnum með þeim hætti, að bílstjórinn brá lukt inn í hann, meðan verið var að láta benzin á hann. Þessi athöfn ekki talin hafa orðið. af stór- kostlegu gáleysi, með því að ekki varð ætlað, að almenningur gerði sér grein fyrir eldfimihættu þeirri, er tjónið varð af, og með þvi að ekki voru fram komnar sannanir fyrir þvi, að bif- reiðastjórum væri veitt fræðsla um þessa eld- LXKI 11 11 100 6 17 144 303 fimihættu, né að Þilstjóri sá, er í hlut átti, hefði haft þekkingu á henni fyrr en slysið varð Bifreiðarstjóri dæmdur til greiðslu fébóta vegna líkamsmeiðsla, er hlutust af ógætilegum akstri hans ......0.0.0 0. 479 LXXII Efnisskrá. Gerðardómur. Máli um Þbjarglaun vísað frá héraðsdómi, þar eð stjórn vátryggingarfélags þess, sem hafði í tryggingu bæði skip það, er björgunina fram- kvæmdi, og skip það, er bjargað var, átti sam- kvæmt félagslögunum úrskurð um Þbjarglaunin, er skjóta mátti síðan til gerðardóms .......... Göl Gestaréttur. Með því að samningsákvæði um gestarétt eftir eldri lögum hafði að geyma undanþágu frá að leggja mál til sátta fyrir sáttarmenn og skyldu fyrir héraðsdómara að leita um sættir í því og að því athuguðu, að eftir 81. gr. laga nr. 85 frá 1936 er heimilt að semja um meðferð máls í hvaða lögsagnarumdæmi sem er og í hvaða þinghá sem er, og að aðiljum er heimilt samkvæmt 5. gr. 3. mgr. 11. tl. sömu laga að koma sér fyrir fram skriflega saman um að ganga fram hjá sáttanefnd og leggja mál með þeim hætti undir sáttaum- leitan dómara, þá var mál löglega sótt fyrir bæjarþingi í kaupstað á hendur manni, sem bú- settur var í öðru lögsagnarumdæmi, samkvæmt gestaréttarákvæði í samningi, gerðum fyrir gildis- töku laga nr. 85 frá 1936, og gat afnám gesta- réttarmeðferðar samkvæmt 224. gr. sömu laga ekki breytt í þessu sambandi öðru en því, að málið var rekið fyrir bæjarþingi í stað gesta- réttar áður. Héraðsdómur í nefndu máli, sem vísaði því frá, sökum þess að það hafði eigi verið lagt fyrir sáttanefnd til sátta, var þessvegna ómerktur og var lagt fyrir héraðsdómarann að taka málið upp að nýju og leggja dóm á það að efni til .............200000 000. 227 Gjafsókn, gjafvörn. Gjafsóknarmál eða gjafvarnar ........ 72, 86, 348, 382 Málskostnaður í gjafsóknarmáli eða gjafvarnar látinn niður falla, en þóknun skipaðs talsmanns gjaf- sóknarhafa eða gjafvarnarhafa dæmd úr ríkis- SJÓÐI ........00200 00. 72, 348 Efnisskrá. LXKXIII Gjalddagi. Útsvör, sem lögð höfðu verið á A árið 1935 og 1936, voru heimt inn með einu og sömu lögtaksgerð- inni. Útsvarið 1936 virtist ekki hafa verið gjald- kræft, þegar lögtaksgerðin hófst, en með því að A hreyfði ekki andmælum á þeim grundvelli, þótti hægt að láta ganga dóm um útsvar beggja ÁTANNA 2......00 ns 86 Samkvæmt skipulagsuppdrætti átti að taka lóð A undir götu og torg. Krafa hans til fébóta fyrir lát lóðarinnar talin gjaldkræf, þegar er honum var meinuð notkun lóðarinnar til húsgerðar af greindum ástæðum án tillits til þess, hvenær lóðin í verki og framkvæmd yrði tekin undir götu Og torg .....2.2000 0000 492 Af hendi hreppsfélags, sem sótt var til greiðslu eftirstöðva skuldabréfs, var það borið fyrir, að eftirstöðvar lánsins hefðu ekki verið gjaldkræf- ar, þegar málið var höfðað. Þessi varnarástæða ekki talin á rökum byggð m. a. af því, að í héraðsstefnunni var lýst yfir því, að láninu hefði verið sagt upp, og var því ekki andmælt í héraði 541 Gjaldþrotaskipti. Með því að ekki er kveðið á um, hvar í skuldaröð skuli skipa kröfu til launa fyrir rannsókn á bók- haldi þrotamanns samkvæmt í. mgr. 7. gr. laga nr. 25 frá 1929, með því að niðurlagsákvæði sömu málsgreinar, að endurskoðun skuli fara fram á kostnað búsins, geymir algert undantekn- ingarákvæði frá þeirri meginreglu iíslenzks rétt- ar, að ríkissjóður kosti rannsókn opinberra mála, án þess að sá, er fyrir broti verður, eða aðrir ósakfelldir einstaklingar þurfi að kosta þar nokkru til, og loks með því að þessvegna er ástæða til að gera verkanir lagaákvæða þessa sem ótilfinnanlegastar að unnt er öðrum lánar- drottnum 'þrotabúa, þá þótti verða að skýra lagaákvæðið þannig, að kröfur samkvæmt þvi skuli skipa sæti í skuldaröð þrotabúa meðal al- LKKIV Efnisskrá. mennra, forréttindalausra krafna samkvæmt 85. gr. skiptalaganna ............0.0 0000... A, B og C skipuðu stjórn hlutafélags (H), sem fékkst við fiskþurrkun og fiskaðgerð og keypti í því skyni fisk óverkaðan og seldi hann aftur verk- aðan. H var úrskurðað gjaldþrota þann 19. jan. 1933. Talið, að nefndir stjórnendur hefðu í byrjun okt. 1931 hlotið að sjá, að gjaldþrot H var yfirvofandi. Það þótti víst, að þeir hefðu þá Þekkt efnahagsreikning H fyrir árið 1930, sem sýndi miklar skuldir um fram eignir. Enn- fremur var í okt. 1931 skollið á verðhrun á fiski og söluhorfur hans mjög slæmar, en H átti fisk- birgðir miklar, er keyptar höfðu verið fyrri hluta þess árs. Að fenginni samþykkt hluthafafundar gáfu þeir Á og B þann 4. okt. 1931 út veðskulda- bréf fyrir 30000 krónum, tryggt í fiskþurrkunar- húsi H næst á eftir 15000 krónum, til firma eins, sem Á var eigandi að, en fjárhæð þessa hafði firmað áður lánað H. Fyrir þennan verknað var A refsað eftir analogiu 262. gr. hegningarlaganna og B eftir 263. gr. sömu laga. Þann 5. des. s. á. veðsettu allir hinir ákærðu (A, B og GC) útibúi Útvegsbankans nefnt fiskþurrkunarhús með þriðja veðrétti fyrir 29000 króna skuld, er áður hafði verið stofnuð. Var veðsetningin samþykkt á hluthafafundi 21. s. m. Þessi athöfn talin varða alla hina ákærðu við 263. gr. hegningar- laganna. Ennfremur var öllum hinum ákærðu refsað fyrir að afla þann 21. s. m. samþykkis hluthafafundar fyrir veðsetningu á húseign H til eins lánardrottins fyrir 10000 króna skuld, en veðsetningu þessa höfðu hinir ákærðu fram- kvæmt hinn 10. febr. s. á. Með því að stjórnendur H voru ekki bærir til að veðsetja eignir félagsins án leyfis hluthafafundar, varð að miða upphafs- tíma téðrar veðsetningar við 21. des. Þá höfðu og hinir ákærðu þann 21. des. 1931 aflað samþykkis hluthafafundar fyrir veðsetningu á fiskþurrkun- arhúsi H, sem framkvæmd hafði verið 1929, án bess að þá hefði verið gætt þeirra skilyrða, Efnisskrá. LEXXKV er samþykktir H áskildu um slíkan löggerning. Hinir ákærðu voru ekki dómfelldir fyrir þetta, með því að rannsóknin hafði ekkert að þessari veðsetningu beinzt og þeir höfðu ekkert verið um hana spurðir. Ákærðu A og B voru dæmdir til refsingar eftir 263. gr. hegningarlaganna fyrir að veðsetja þann 19. marz 1932 veðskuldabréf H, tryggt í húseign, fyrir vinnukröfum, sem þá voru yfir eins árs gamlar og þessvegna ekki leng- ur forgangskröfur eftir 83. gr. skiptalaganna. Á handveðsetti 20. marz 1932 útibúi Útvegsbankans áðurnefnt 30000 króna veðskuldabréf gegn því að útibúið tók að sér greiðslu skuldar einnar fyrir H. Með þessu þótti A hafa stýrt í hættu möguleika þrotabús H að heimta aftur frá A 30000 króna skuldabréfið, sbr. 28. gr. laga nr. 25 frá 1929. Var A þessvegna refsað fyrir þetta samkvæmt 263. gr. hegningarlaganna. Þann 17. sept. 1932 framseldi A útibúi Útvegsbankans oftnefnt 30000 króna veðskuldabréf. Kvað hann framsalið hafa verið þeirri forsendu bundið, að H yrði rétt við fjárhagslega og kæmist að sam- komulagi við lánardrottna sína. Með því að þessi framburður A hafði stoð í atvikum málsins, var ekki talið, að hann hefði gerzt brotlegur við lög með téðu framsali. Hinum ákærðu var hinsvegar ekki talið til saka, að þeir höfðu greitt vinnu- kröfur, sem forgangsréttar nutu, að þeir greiddu lögfræðingi kr. 500,00 1932 fyrir lögfræðilega aðstoð, er hann þá veitti, og að þeir veittu atbeina til greiðslu fjárhæðar til Útvegsbankans 1932 gegn því skilyrði, að féð yrði endurgreitt, ef samkomulag næðist ekki við lánardrottnana um viðréttingu H. Ennfremur var ekki talið, að sakfella ætti hina ákærðu fyrir drátt á því að framselja bú H til gjaldþrotaskipta, með því að drátturinn stafaði að langmestu leyti af þvi, að beðið var eftir svari frá Útvegsbanka Íslands við beiðni H um fjárhagslega aðstoð .......... 597 LXXVI Efnisskrá. Greiðsla. Menn nokkrir gerðu sameiginlega út skip, er þeir höfðu á leigu tekið, til fiskjar utan heimilis þess, og voru ýmsar nauðsynjar til skipsins teknar út í verzlun á útgerðarstaðnum. Auk þess tóku nokkrir útgerðarfélagarnir út í reikning samlagsútgerðarinnar í sömu verzlun einka- nauðsynjar, aðallega sjófatnað, er taldar skyldu Þeim til gjalda, er útgerðarfélagar gerðu reikn- inga sín á milli. Talið, að af hendi verzlunar- innar hefði verið heimilt að láta fjárhæðir þær, sem greiddust inn á reikning félagsskaparins, ganga fyrst til lúkningar einkaúttektum félags- manna, sem fjarri fór um, að væru tryggðar með sjóveði Í skipinu ................0....0... 421 Gæzluvarðhald. A var dæmdur til þriggja mánaða refsivistar fyrir brot gegn 2. mgr. 194. gr. sbr. 46. gr. hegningar- laganna, 15. gr. 2. tl. laga nr. 47 frá 1932 sbr. 18. gr. sömu laga, og var refsingin ákveðin með hliðsjón af 40. gr. hegningarlaganna, en með því að honum hafði verið haldið í gæzluvarðhaldi i 144 daga og hafður þann tíma í gæzlu á geð- veikrahælinu á Kleppi, að vísu nokkurn hluta tímans til nauðsynlegrar rannsóknar, en ekki sök- um þess að háttsemi hans gæfi efni til svo lang- vinns gæzluvarðhalds, þá var ákveðið samkvæmt ö9.gr. hegningarlaganna, að gæzluvarðhald ákærða kæmi í stað refsingar þeirrar, sem hann hafði unnið til ............0.0.00.0000 0000. 252 Refsing á hendur manni, sem dæmdur var fyrir ólöglega áfengissölu, ákveðin 400 króna sekt með hliðsjón af því, að hann hafði setið 5 daga í gæzluvarðhaldi og samkvæmt analogiu 59. gr. almennra hegningarlaga ..................... 325 Í málum, er fleiri en einn var sekur dæmdur, var sá, sem í gæzluvarðhaldi sat, einn dæmdur til að bera kostnað af því ............ 214, 325, 484 Efnisskrá. LXXVII Haldsréttur. A, sem taldi til skuldar á hendur Síildareinkasölu Íslands (E) fyrir verkun sildar o. fl., en hafði nokkra fémuni E í varðveizlu sinni, lét þess kost að láta þá af hendi gegn því, að honum væri greidd tiltekin fjárhæð, er hann taldi sig eiga hjá E fyrir geymslu á munum hennar. Á var með þessu talinn hafa firrt sig haldsrétti í nefndum fémunum fyrir öðrum kröfum, sem hann kynni að eiga á hendur E .......0000000 0000... 117 Heilbrigðismál. Sjá læknar, lækningar, sóttvarnir. Heimilisfang. Hlutafélag, sem starfað hafði hér á landi um margra ára skeið, aðallega með norskt fjármagn, átti fasteignir í Árnessýslu og við Skerjafjörð. Starf- semi þess beindist aðallega að því að koma fast- eignunum í reiðu fé. Samkvæmt samþykktum þess var heimili þess og varnarþing hér á landi og á árunum 1917— 1934 var Reykjavik talin heimili þess í samþykktum þess. Hér á landi var meiri hluti stjórnar 'þess búsettur, og meiri hluti hinna innlendu fyrirsvarsmanna þess var búsettur í Reykjavík, en skrásett hafði félagið ekki verið samkvæmt 59. gr. laga nr. 77 frá 1991. Á hluthafafundi í Osló 1934 var ákveðið að flytja heimilisfang félagsins austur í Árnes- sýslu, og var sú ályktun tilkynnt lögreglustjór- anum í Reykjavík og sýslumanninum í Árnes- sýslu, en ekki var félagið skrásett í Árnessýslu, svo sem mælt er í 14. gr. laga nr. 77 frá 1921. Félagið eftir sem áður talið heimilisfast í Reykja- Vik 2... 78 Heimvísun. Í einkamáli neitaði héraðsdómarinn öðrum aðiljan- um með úrskurði um frest til að fá staðfest vottorð, sem hann hafði lagt fram og andmælum sættu af hendi hins aðiljans. Kvað héraðsdómar- inn síðan upp dóm í málinu. Með því að ekki mátti fullyrða, að efni vottorðanna væri þýðing- LXKVIII Efnisskrá. arlaust fyrir málið, og þeirri staðhæfingu aðilj- ans var ekki hnekkt, að hann hefði ekki getað aflað vottorðanna fyrr, þá var úrskurður héraðs- dómarans um synjun frestsins ónýttur svo og héraðsdómurinn og málinu vísað heim í hérað til endurupptöku frá því stigi, að frestinn hefði átt að veita, og lagt fyrir héraðsdómara að veita frest til vitnaleiðslu í málinu ................ 158. Eftir að lög nr. 85 frá 1936 komu til framkvæmda var mál sótt, án þess að hafa verið lagt til sátta fyrir sáttanefnd, fyrir bæjarþinginu í kaupstaðn- um A á hendur manni, búsettum í kaupstaðnum S, samkvæmt gestaréttarákvæði í samningi um leigu á bát, gerðum fyrir gildistöku greindra laga. Þetta talið heimilt, með því að gestaréttar- ákvæði hefði að eldri lögum haft að geyma undan- þágu frá því að leggja mál fyrir sáttamenn og skyldu á hendur dómara til að leita sátta, og með því ennfremur að semja megi samkvæmt 81. gr. laga nr. 85 frá 1936 um meðferð máls í hvaða lögsagnarumdæmi og þinghá sem er, enda mönn- um heimilt eftir 11. tl. 3. mgr. 5. gr. að koma sér fyrirfram skriflega saman um að ganga fram hjá sáttanefnd og leggja mál með þeim hætti undir sáttaumleitan dómara. Frávísunar- dómur héraðsréttarins, sem byggður var á því, að málið hefði ekki verið lagt til aðgerðar sátta- nefndar, var þessvegna ómerktur, og var lagt fyrir hééraðsdómarann að taka málið til með- ferðar að nýju og leggja dóm á það að efni til 227 Hylming. Maður dæmdur eftir 240. gr. almennra hegningarlaga 214 Hjónaband. A játaði að hafa beitt konu sína ýmsum harðræð- um, slegið hana oft og jafnvel einu sinni bundið hana á höndum og fótum, en færði sér til af- bötunar framkomu og hátterni konunnar á heim- ilinu. A var dæmdur til refsingar eftir 204. gr. sbr. 63. gr. hegningarlaganna, en við ákvörð- Efnisskrá. LXKIK un refsingarinnar var lögð til grundvallar skýrsla hans bæði um breytni hans gagnvart konunni, óhægindin á hjónabandssambúð þeirra og hverj- ar málsbætur hann hefði haft í þeim óhægindum, enda var ekki öðrum sönnunargögnum en frá- sögn þeirra hjóna til að dreifa um brot A .... 285. Hlutafélög. Hlutafélag nokkurt hafði um margra ára skeið starf- að hér á landi, aðallega með norskt fjármagn án þess þó að það væri skrásett hér á landi samkv. 59. gr. laga nr. 77 frá 1921. Meiri hluti stjórnar þess var heimilisfastur á Íslandi og flestir inn- lendir fyrirsvarsmenn þess búsettir í Reykjavík, enda var starfsemi þess þaðan rekin og heimili þess talið þar. Árið 1934 ákvað hluthafafundur, sem haldinn var í Osló, að flytja heimilisfang félagsins austur í Árnessýslu, þar sem það átti eignir, en ekki voru heimilisskiptin skrásett í Árnessýslu, svo sem mælt er í 14. gr. laga nr. 77 frá 1921. Hlutafélagið var talið áfram útsvars- skylt í Reykjavík ............0.0000 00... 0... 78. Þrir stjórnendur hlutafélags, sem úrskurðað var gjaldþrota 19. jan. 1933, voru m. a. sóttir til refs- ingar fyrir að hafa vanrækt að halda lögmætan aðalfund á árinu 1932, eins og boðið er í 30. gr. laga nr. 77 frá 1921. Eins og hag félagsins var komið 1932 og með því að beðið var þá eftir samningatilraunum við lánardrottna félagsins og reikningar um afkomu þess voru gerðir til afnota við þær samningsumleitanir, þá þótti þessi van- ræksla ekki eiga að varða kærðu refsingu eftir 57. gr. hlutafélagalaganna ................0.... 597 Ekki talið sannað, að tveir stjórnendur hlutafélags, sem greitt höfðu hlutafé sitt að nokkru, eða 12000 krónur, með fiski, hefðu þá séð fyrir verðfall á fiskinum. Það þótti þessvegna ekki varða þá refsingu samkvæmt 53. og 54. gr. laga nr. 77 frá 1921, að þeir höfðu talið téða fjár- hæð meðal innborgaðs hlutafjár í tilkynningu til hlutafélagaskrárinnar „..........0.000.00.. 597 LXXK Efnisskrá. Hlutaréttindi. Sjá eignarréttur, fasteignir, halds- réttur, sjóveð, veiðiréttindi. Hlutdeild. Tveir menn drýgðu saman þjófnað. Annar þeirra veitti auk þess aðstoð til að koma undan mun- um, er hinn hafði stolið. Þeim báðum refsað eftir 6. gr. laga nr. 51 frá 1928 sbr. 63. gr. hegningarlaganna og öðrum þeirra ennfremur eftir 240. gr. hegningarlaganna .............. Tveir menn dæmdir til refsingar fyrir þjófnað, sem þeir drýgðu í sameiningu ..............0....0.. Kona dæmd eftir 1. mgr. 283. gr. hegningarlaganna sbr. að nokkru 1. málsl. 53. gr. og að nokkru 2. málsl. 53. gr. og 47. gr. hegningarlaganna. Tveir menn samsekir henni dæmdir eftir 1. mgr. 283. gr. hegningarlaganna, sbr. að nokkru 1. málslið 48. gr. hegningarlaganna og að nokkru 2. mgr. 54. gr. sömu laga .............0..0... Ýmsir menn dæmdir til refsingar fyrir sameiginlega árás á lögreglulið. ...........0220000.00 0... Maður dæmdur til refsingar eftir 101. gr. sbr. að nokkru 53. gr. 102. og 109. gr. 2. mgr. sbr. 46. gr. og 53. gr. hegningarlaganna fyrir að ráðast á og hafa í frammi ókvæðisorð við tvo lögreglu- þjóna, sem voru að fara með ölvaðan mann af skemmtisamkomu, og hvetja menn til að veitast að lögregluþjónunum og taka manninn áf þeim Þrir stjórnendur hlutafélags dæmdir til refsingar fyrir að ívilna nokkrum af lánardrottnum félags- INS Nr Húsaskattur. Sjá endurgreiðsla. Húsleit. Sjá eftirgrennslan brota. Iðgjöld. Í refsimáli á hendur tveimur mönnum fyrir þjófn- að tók héraðsdómarinn til greina kröfu um ið- gjöld fyrir stolna og eyðilagða muni, þrátt fyrir það þótt þess hefði ekki verið getið í stefnu, 214 229 484 560 öðl 597 Efnisskrá. LXXXI að skaðabóta yrði krafizt, þrátt fyrir það þótt hann hefði ekki, svo séð yrði, skýrt hinum á- kærðu frá kröfunni, og þrátt fyrir það þótt engin virðing hefði farið fram á verðmæti hinna stolnu og eyðilögðu muna, eða ef slík virðing var ó- framkvæmanleg, án þess að hinum ákærðu, sem báðir voru ófjárráða, væri skipaður sakráða- maður. Sagt í dómi hæstaréttar, að iðgjalda- krafan yrði ekki af þessum ástæðum dæmd í refsimálinu ...........0..00000 0. 214 Refsing tveggja manna, sem dæmdir voru fyrir þjófn- að, var gerð skilorðsbundin samkvæmt lögum nr. 39 frá 1907, með hliðsjón af því m. a., að þeir höfðu þegar greitt iðgjöld fyrir hina stolnu muni 229 Íkveikja. Sjá brenna. Innheimtulaun. A. vék úr þjónustu B þann 15. jan. 1936. Þann 16. s. m. krafði hann B um. nokkra mánaða laun, sem hann átti hjá honum. Kvaðst hann þá hafa fengið það svar, að B gæti ekki greitt í bráð. Fól A nú málfærslumanni kröfu sína til innheimtu. Mál- færslumaðurinn krafði B þann 18. s. m. B greiddi þá launin, en neitaði að greiða innheimtukostn- að. Talið, að málfærslumaðurinn ætti heimtingu á málfærslulaunum samkvæmt lágmarksgjaldskrá málflutningsmannafélags Íslands og að Á gæti sótt B um lúkningu innheimtulaunanna, með því að B hefði ekki tekizt að sanna þá staðhæfingu sína, að hann hefði þann 16. jan. beðið A að að koma til sín eftir tvo daga og sækja launin 140 Ítrekun. Bifreiðarstjóri dæmdur fyrir ítrekað áfengis. og bifreiðalagabrot og sviptur ökuleyfi æfilangt 3, 264, 301 Maður dæmdur fyrir ítrekaða sölu áfengis 82, 132, 537, 559, 563 Tveir menn, sem voru. dæmdir fyrir þjófnað, höfðu áður verið dæmdir fyrir samskonar brot, annar tvisvar og hinn þrisvar, en fyrri dómarnir höfðu LXXKII Efnisskrá. ekki ítrekunarverkanir, með því að sökunautar höfðu ekki náð 18 ára aldri, þegar þeir dómar voru kveðnir upp yfir þeim ........0.000.... Maður dæmdur til refsingar fyrir ítrekað brot gegn 10. gr. laga nr. 51 frá 1928 ......0.00000000... Játning og skýrslur aðilja. Þrír menn játa á sig bruggun áfengis ............ Menn játa á sig að hafa rekið fyrir erlenda botnvörp- unga upplýsingastarfsemi um ferðir og dvalar- staði varðskipanna hér við land 25, 30, 364, Maður gengst við því, að hafa haft holdleg mök við 9 ára gamla telpu ==....200ooosoooorror Maður, sem sóttur var til endurgreiðslu oftekinna vaxta af láni, viðurkennir, að honum hafi verið kunnugt um, að féð gekk beint til húsbygginga, sem kona manns þess, er um lánið samdi við hann, hafði með höndum. Sami maður viður- kennir einnig, að hann hafi fengið lánið að fullu greitt ........0.2202000 000. Afgreiðslumaður á Þbifreiðastöð játar að hafa útvegað og selt manni nokkrum eina flösku af áfengi. Afgreiðslumaðurinn dæmdur eftir 15. sbr. 33. gr. laga nr. 35 frá 1983 .....0000000 000... Lyfsali, er sóttur var til refsingar fyrir ætlað brot á áfengislöggjöfinni og á hegningarlögunum, gefur skýrslu um sölu ymissa blandna í lyfja- búðinni og áfengisinnihald þeirra ............ Varúðarsamt orðalag manns, sem eignað var barn, við réttarrannsókn málsins hvorki túlkað sem viðurkenning hans fyrir faðerninu né afturköll- un á synjun hans áður fyrir faðernið ........ Menn játa á sig þjófnaðarbrot .............. 214, Maður játar að hafa drýgt saurlift athæfi við tvö stúlkubörn, 5 og 8 ára að aldri. Skýrsla söku- nauts, sem kom ekki að öllu leyti heim við frásögn telpnanna, lögð til grundvallar um brot hans. Hann dæmdur eftir 177. gr. sbr. 174. gr. og 40. gr. hegningarlaganna ..........0.000... Maður gengst við því að hafa dregizt á það við barnsföður þungaðrar konu að eyða fóstri henn- 214 646 11 643 33 91 132 150 193 994 233 Efnisskrá. LKKKII ar, en kvaðst þó ekki hafa ætlað sér að fram- kvæma fóstureyðingu. Sökunautur dæmdur til refsingar fyrir tilraun til fóstureyðingar ...... 252 Styrkþegi í Rvík játar, að hann hafi ætlað sér að knýja fram viðtal við framfærslufulltrúa og kúga hann til að sinna málefni því, er ákærði hafði á höndum ..........0..00... 261 Bifreiðarstjóri gengur við því að hafa reynt að ljósta lögregluþjón, sem ætlaði að taka hann fastan, hnefahögg í andlitið ...............0......... 264 Við ákvörðun refsingar á hendur A, sem játaði að hafa slegið konu sina oft og einu sinni bundið hana, var lögð til grundvallar skýrsla hans bæði um breytni hans gagnvart konunni, óhægindin á hjónalagi þeirra og hverjar málsbætur Þau óhægindi hefðu veitt honum, enda var ekki öðrum sakargögnum en frásögn hjónanna til að dreifa um Þrot ÁA ....0.0. 0 285 sifreiðarstjóri dylst þess ekki að hafa neytt áfengis við bifreiðarakstur ...................... 282, 301 Í verksmiðju einni sprakk gufusuðupottur og olli tjóni. Fyrirsvarsmaður verksmiðjunnar sótti vél- smiðju, sem haft hafði pottinn til viðgerðar, til fébóta útaf slysinu. Við lögregluréttarrannsókn í tilefni af slysinu kannaðist fyrirsvarsmaður verksmiðjunnar við, að honum hefði verið kunn- ugt um, að pottinum var ekki treystandi eftir viðgerðina .................. sr -. 288 Bifreiðarstjóri ók fram hjá hóp barna, sem voru í boltaleik, og varð eitt barnið, 8 ára telpa, fyrir bílnum. Bifreiðarstjórinn duldist ekki við það, að hann hefði tekið eftir, að öll börnin tóku eftir bílnum, nema nefnd telpa, sem var að elta boltann ......00..0.0 00 o.. 303 Hjón, sem sótt voru til refsingar fyrir skottulækningar eftir lögum nr. 47 frá 1932 og 26. kap. hegning- arlaganna, segja á hendur sjálfum sér, að þau hafi jafnan skýrt sjúklingum þeim, sem leituðu til þeirra, svo frá, að ef þeir færu til lækna, þá mundu þau hjónin láta af lækningaaðgerð- UM SÍNUM .........0. 0. 336 LXXKIV Efnisskrá. Vín, tóbak, silfur- og gullplettmunir, sem skotið hafði verið undan tollskoðun, fundust í fórum þjón- ustustúlku á norsku millilandaskipi. Stúlkan gekk við því að vera eigandi vínsins og tóbaksins. Skipstjórinn var þessvegna ekki talinn refsi- ábyrgur fyrir innflutningi þessa varnings eftir 6. mgr. 3. gr. laga nr. 33 frá 1930 2......... A lagði skipi sínu á höfninni á Siglufirði í norð- anstórviðri mannlausu, landfestalausu og án vél- arnota. Það rakst á bryggju hafnarsjóðs og olli spjöllum á henni. ÁA viðurkenndi í fébótamáli út af spjöllunum, að hann hefði vitað, að hald- botn var slæmur, þar sem hann lagði skipinu Maður játar að hafa drukkið % hluta úr % flösku af brennivíni áður en hann hóf bifreiðarakstur Þrjár manneskjur játa á sig brennu og vátrygginga- Svik 2... sr Maður játar á sig ólöglega hraðan akstur bifreiðar Maður játar, að hafa ráðizt á tvo lögreglumenn, sem voru að flytja ölvaðan mann af skemmtistað, og eggjað menn á að losa fangann úr valdi lögreglumannanna ......000000 0... Enda þótt ekki væri upplýst um neinar einstakar áfengissölur af hendi manns, sem hafður var fyrir sökum um brot þetta, þótti þó ekki ástæða til að efast um, að hann væri sekur um ólöglega áfengissölu, er hann hafði játað Á SIg ........ Samkvæmt beiðni A, kom B honum í samband við kaupanda að skipi, er Á hafði til sölu. Í bréfi til B viðurkenndi A, að B ætti tilkall til þóknunar fyrir þetta og var B samkvæmt því dæmd þóknun A og B, sem voru í stjórn hlutafélags (H), játuðu við réttarrannsókn út af gjaldþroti H, að þeim hefði verið ljóst 31. júli 1931, að H væri in- solvent. Eftir að refsidómur hafði gengið á hendur þeim í héraði fyrir brot á 262. og 263. gr. hegningarlaganna, gjaldþrotalögunum og hlutafélagalögunum, tóku þeir aftur téða játningu sína. Kváðust þeir nú hafa séð það fyrst eftir áramótin 1931--1932, að gjaldþrot H var yfir- vofandi. Úrslitin í hæstarétti voru ekki byggð á 437 öð1 563 Efnisskrá. LXKKV játningu ákærðu, heldur á öðrum þeim gögn- um, er fram komu við rannsókn málsins Menn játa á sig ólöglega sölu áfengis .. 82, 537, 559, Maður játar á sig vixilfölsun .................... Bilstjóri, sem ók Þifreið út af veginum og olli með því slysi, játaði í fébótamáli á hendur honum að hafa ekið yfir löglegan hraða ............ Kaup og sala. B hafði á leigu byggingarlóð í sjávarþorpi. Skyldi honum vera heimilt að selja og veðsetja réttindi sín yfir lóðinni. Á lóðinni var hús byggt, og lagði A að töluverðu leyti fram efni til þess. Á meðan á byggingu hússins stóð, gerðu A og B með sér samning, þar sem A lofaði að selja B húsið fyrir tiltekið kaupverð. Liðu síðan mörg ár þann- ig, að B fór með húsið sem sína eign, án þess þó að borga A byggingarefnið, nema að litlu leyti. Fór þá A í mál við B og krafðist þess, að viðurkenndur væri með dómi eignarréttur sinn á húsinu. Talið, að B væri eigandi hússins, og samningur aðiljanna skýrður þannig, að til- ætlunin hefði verið, að A fengi hlutbundna tryggingu í húsinu, fyrir fjármunum þeim, sem hann hafði lagt fram til gerðar þess ........ Sýslumaður einn taldi, að ríkissjóði hefði skapazt skylda til að kaupa íbúðarhús hans, fyrir þá sök að ríkisstjórninni hefði á fjárlögum 1933 verið heimilað að kaupa húsið við því verði, er það yrði metið af dómkvöddum mönnum, enda hefði ríkisstjórnin sýnt bæði með því að láta meta húsið og með því að leyfa honum að halda eftir hjá sér nokkru af tekjum sýslunnar árin 1932—1933, að hún vildi nota kaupheimild- ina. Talið, að ekki hefði verið bundizt af hendi ríkissjóðs skyldu til kaupanna, heldur hafi sýslu- manni þvert á móti verið sagt glögglega til þess, að ríkisstjórnin vildi engri slíkri skyldu játast Samkvæmt beiðni bæjarstjórans (A) í kaupstað einum hóf B leit að kaupanda að skipi, sem A Þjóst við að bærinn yrði að selja. B setti sig í samband 597 646 655 6 c Í 44 308 LXKKVI Efnisskrá. við GC, er var fús að kaupa skipið, en þó með öðrum kjörum en B hafði tiltekið. A hóf nú sjálf- ur samningatilraunir við GC. Lauk þeim málum svo, að félag manna, sem C var þátttakandi í, keypti skipið. B þótti eiga tilkall til þóknunar fyrir starfa sinn, enda hafði A játast í bréfi til B f. h. kaupstaðarins undir greiðslu slíkrar þóknunar. En með því að B hafði ekki komið á sölusamningum, voru honum ekki dæmd full sölulaun .......0000 00... 590 Kosningar, kosningarréttur. Sjá alþingis- kosningar. Kreppuskil. Nokkrum árum eftir að hreppurinn A hafði tekið lán hjá sparisjóði (S) var honum skipt í tvö hrepps- félög, Ar og B. Báðuneyti það, er í hlut átti, á- kvað, að A, skyldi taka að sér til greiðslu % hluta skuldbindinga hins forna hrepps, en B % hluta. Eftirstöðvar láns þess, sem S hafði veitt A, lentu í vanskilum, og sótti S A, til greiðslu beirra. A, hafði upp þá varnarástæðu m. a., að B ætti að greiða % hluta lánsins og að B hefði fengið kreppuskil samkvæmt lögum nr. 35 frá 1936. Hefði S því átt að lysa skuldinni að % hlutum í kreppulánasjóðinn. Þessi rök A, talin veigalaus, með því að S átti aðgang að A; sem samskuldara fyrir greindum eftirstöðvum .... ö4l Kvaðir. Sjá umferðarkvaðir. Kynferðisbrot. Maður dæmdur til refsingar samkvæmt 174. gr. sbr. 177. gr. hegningarlaganna fyrir að hafa holdleg mök við 9 ára gamla telpu, án þess að samræði ætti sér stað. Telpan reyndist haldin kynsjúk- dómi (lekanda), en loku þótti skotið fyrir það, að hún hefði sýkst af ákærða, þar sem héraðs- læknir gat ekki fundið þess vott, að hann væri eða hefði verið sýktur af lekanda ............ 33 Efnisskrá. LEXKKXVII Maður dæmdur til refsingar eftir 174. gr. sbr. 177. gr. hegningarlaganna fyrir saurlift athæfi við tvö stúlkubörn, annað 5 en hitt 8 ára. Refsingin ákveðin með hliðsjón af 40. sr. hegningarlaganna 233 Kærur til æðra dóms. Héraðsdómari hafði vísað máli frá dómi, með því að hann taldi, að ólöglega hefði verið gengið fram hjá sáttanefnd í því. Fráviísunardómurinn var látinn sæta kæru til hæstaréttar eftir ákvæð- um laga nr. 85 frá 1936 .....22022000 Eftir að mál hafði verið tekið til dóms, án þess að við dómtökuna fværi mætt af hendi stefnda, krafðist hann endurupptöku málsins. Varð héraðsdómarinn við þeirri kröfu með úrskurði. Þessum úrskurði skaut stefnandi til hæstaréttar eftir reglum laga nr. 85 frá 1936 um kærur .. 39 Kröfu um framlagningu og afhendingu skjala í dóms- máli synjað af héraðsdómara með úrskurði. Var úrskurðinum síðan skotið til hæstaréttar eftir ákvæðum laga nr. 85 frá 1936 um kærur ...... 659 Lo to =1 =1 Landamerkjamál. A átti landspildu við Borgarfjörð (Hvítá). B átti jörð við sama fjörð vestan við landspildu A. Landa- merkjadómur hafði gengið um merkin milli land- spildu Á og jarðar B, en síðar reis upp ágrein- ingur milli þeirra um réttinn til veiðiskapar í firðinum (ánni) framundan. Höfðaði B mál segn ÁA og krafðist þess, að A yrði óheimiluð veiði framundan téðri landspildu og jörð, en til vara fyrir vestan línu, er væri dregin í fram- haldi af merkjalínunni á landi. Var mál þetta dæmt í héraði eftir almennum reglum einka- mála. Hæstiréttur taldi, að málið hefði átt að sæta meðferð eftir III. kafla laga nr. 41 frá 1919 og að héraðsdómaranum hefði borið í tilgreindu Þinghaldi að nefna meðdómsmenn og gera ráð- stafanir til að þrætusvæðið yrði skoðað og uppdráttur gerður af þvi. Var héraðsdómurinn Þessvegna ómerktur svo og málsmeðferðin frá LAKKVII Efnisskrá. áðurnefndu dómþingi og málinu vísað heim í hérað til löglegrar meðferðar eftir ll. kafla laga nr. 41 frá 1919 ............00 0 Landhelgi. Sjá botnvörpuveiðabrot. Lán. Kona nokkur gaf út skuldabréf, tryggð með veði í húsum, sem hún hafði í smíðum. Maður hennar fór með skuldaskjölin til A, sem lánaði fé gegn Þeim. Með því að A vissi, að féð fór beint til húsgerðanna, þá var hér um lánveiting að tefla, en ekki kaup á verðbréfum, og giltu því ákvæði tsk. 27. maí 1859 og laga nr. 10 frá 1890 um Þessi skipti greindra aðilja .................. Samkvæmt 3. gr. laga nr. 12 frá 1927 ákvað atvinnu- málaráðuneytið að skipta hreppnum Á í tvö hreppsfélög A, og B og ákvað jafnframt, að Ar skyldi taka að sér greiðslu á % hluta skulda hins forna hrepps, en B % huta. Þessi ákvörðun ráðuneytisins um skipting skuldanna einungis talin gilda milli hinna nýju hreppa sín á milli og A' talinn skyldur að svara sparisjóði að öllu til eftirstöðva láns, sem hinn forni hreppur hafði tekið hjá honum ..........2.000 000... Leit. Sjá eftirgrennslan brota. Líkamsáverkar. Eigandi bifreiðar dæmdur til að greiða fébætur vegna örkumla, sem hlutust af ógætilegum akstri bifreiðarstjórans ........000020 0000. Maður dæmdur til refsingar eftir 204. gr. 1. mgr. hegningarlaganna fyrir að beita konu sína ýms- um harðræðum, svo sem að binda hana á hönd- um og fótum ........0..22.0 000 Sökunautar dæmdir eftir 205. gr. hegningarlaganna fyrir áverka á mönnum ........0.000000... Bifreiðarstjóri dæmdur til greiðslu skaðabóta vegna líkamsmeiðsla, er hlutust af óvarkárum akstri hans ........02000000 0 673 91 ödl1 303 Efnisskrá. EXKKIK Líkur. a) Í einkamálum B hafði á leigu bvggingarlóð í sjávarþorpi með heimild til framleigu. Hóf hann byggingu húss á lóðinni. A lagði fram byggingarefnið að all- miklu leyti. Útaf þessu gerðu aðiljar samning með sér, þar sem A lofaði að selja B húsið fyrir tiltekið kaupverð. Eftir þetta fór B með húsið um margra ára skeið sem sína eign, byggði skúr hjá því, leiddi vatn inn í það, taldi það fram til skatts og greiddi af því opinber gjöld, en hinsvegar stóð hann ekki nema að litlu leyti í skilum með greiðslurnar til A. Höfðaði A þess- vegna mál og krafðist, að viðurkenndur væri eignarréttur sinn að húsinu. Talið, að B væri eigandi hússins, og samningur aðiljanna skýrð- ur þannig, að þeir hefðu ætlazt til, að A fengi hlutbundna tryggingu í húsinu fyrir því fé, er hann hafði lagt fram til byggingar þess ...... 44 Bifreiðaeftirlitsmaður, sem um margra ára skeið tók við kaupi, sem ákveðið var eftir öðrum reglum en upphaflega var sagt í erindisbréfi hans, bað einu sinni um og fékk uppbót á laun sín, þau er höfðu verið greidd honum, og endurgreiddi öðru sinni fé, er hann þótti hafa oftekið í laun, ekki talinn geta, eftir að hann var látinn af störfum, krafið ríkissjóð um kaup samkv. erindisbréfinu 51 Hlutafélag nokkurt starfaði hér á landi, aðallega með norskt fjármagn og átti eignir við Rvík og austur í Árnessýslu, án þess þó að vera skrásett sam- kvæmt 59. gr. laga nr. 77 frá 1921. Var starfsemi þess rekin frá Reykjavík, þar sem meiri hluti hinna innlendu fyrirsvarsmanna þess voru bú- settir. Árið 1934 ákvað hluthafafundur, sem hald- inn var í Oslo, að flytja heimilisfang þess austur i Árnessýslu, en ekki voru heimilisskiptin skrá- sett þar svo sem mælt er í 14. gr. laga nr. 77 frá 1921. Hlutafélagið talið áfram útsvarsskylt Í Rvík 22.00.0000... 78. B, sem A sótti til greiðslu viðgerðar á bát, taldi Á hafa tekið verkið að sér í ákvæðisvinnu fyrir xC Efnisskrá. 435 til 450 krónur. Ákvæðisvinna ekki talin sönnuð, enda benti það atriði, að fjárhæðin var ekki fullákveðin til þess, að hér hefði einungis verið um áætlunarfjárhæð að tefla ............ M, sem K kenndi barn, viðurkenndi að hafa um lang- an tíma samneytt henni líkamlega fyrir getn- aðartima barnsins og einnig eftir þann tíma. Hann veitti henni fjárstyrk, þegar hún gerði hon- um kunnugt um barnshöfn sína, og loks sýndi hann henni ýmsa umönnun í sængurlegu henn- ar. Fullnægjandi líkur taldar fyrir hendi til að veita henni sönnunareið um, að M hefði getið barið ll... K eignaði S barn, sem fætt var Í. ágúst 1924. S neit- aði samförum við K á getnaðartíma barnsins, en hinsvegar viðurkenndi hann að hafa lagt K fé, eftir að hann vissi um barnshöfn hennar og einnig að staðaldri eftir fæðingu barnsins. Nægi- legar líkur taldar fram komnar fyrir að láta mál- ið velta á sönnunareiði K .................... K eignaði M barn. M kvaðst einu sinni hafa átt tal við K á götu og ekki kynnzt henni nánar. Tveir bilstjórar báru sem vitni, að þeir hefðu, hvor í sitt skiptið, ekið aðiljum um bæinn. Húsmóðir K kvaðst einu sinni hafa séð þau á stefnumóti. Í ljós var leitt, að K hafði látið grafa upphafs- stafi M í ermahnappa um það bil, er hún kvað Þau hafa verið í tygi hvort við annað. Loks gat K lýst allrækilega herbergi M. Málið látið velta á sönnunareiði K ........0.0.000.00.0.. K eignar M barn. Kvað hún það hafa komið undir í hesthúsi, er þau voru samferða heim af skemmt- un um nótt. M viðurkenndi, að þau hefðu orðið samferða, en neitaði samræðinu. Úrslit málsins látin velta á sönnunareiði K .................. Nokkrir menn leigðu skip í samlögum og gerðu Það út til fiskjar utan heimilis þess. Nauðsynjar til skipsins voru teknar út í verzlun á útgerðar- staðnum. Fyrirsvarsmaður verzlunarinnar krafð- ist sjóveðs í skipinu fyrir úttektinni. Fram- kvæmdarstjóri samlagsmanna, sem búsettur var 314 416 Efnisskrá. XCI á útgerðarstaðnum, gaf þá vitnaskýrslu, að hann hefði samið við fyrirsvarsmann verzlunarinnar um úttektina, en framburði hans var mótmælt, þar sem hann var bróðir konu skipseigandans. Úrslit málsins látin velta á synjunareiði fyrir- svarsmanns verzlunarinnar um samning um út- tektina ........2..cceee er 421 A, sem var ófjárráða, var til heimilis hjá föður sin- um Í Rvík, en dvaldist á sumrin hjá föðurfrænd- um sínum í hreppnum Ö. Árið 1935 ákvað faðir A að flytja lögheimili hans í hreppinn Ö og til- kynnti þetta á manntalsskýrslum, en engin breyt- ing varð samt á búsetuháttum A. Hann talinn áfram heimilisfastur í Rvík og útsvarsskyldur þar ......00000 00 663 b) Í opinberum málum. A hafði fómuni nokkra á brott með sér úr brennandi húsi. Hélt hann þeim síðan hjá sér um hálfs- mánaðar tíma og sagði lögreglumönnum, er færðu brunann í tal við hann, ekki til þeirra. Af þessu ályktað, að hann hefði tekið ákvörðun um að skila ekki mununum aftur ........... 17 Á dulmálslykil, sem fannst í togara og notaður hafði verið við upplýsingarstarfsemi um ferðir og at- hafnir varðskipanna, var ritað skirnarheiti manns og símanúmer í húsi því, sem hann bjó í. Þetta felldi grun á hann um að hafa verið við skeytasendingarnar riðinn ......00.0.2...- 30 Nokkur vitni báru, að þau hefðu hvert í sínu lagi og án þess að aðrir væru við það staddir falað og fengið keypt áfengi hjá A, sem var afgreiðslu- maður á bifreiðastöð. Auk þess kvaðst eitt vitni hafa farið með áfengi fyrir hann til kaupenda þess nokkrum sinnum. Þetta talið veita líkur fyr- ir áfengissölu af hendi A, en ekki næg sönnun til að byggja á því áfallsdóm ......000000000... 132 Eitt vitni bar, að B hefði selt því áfengi, en skýrsla þess um, hvar og hvenær kaup þessi hefðu gerzt, var mjög hvarflandi. Ekki talin næg sönn- un fram komin til áfallsdóms á hendur B .... 132 XCII Efnisskrá. Stjórnendur hlutafélags eins taldir hafa hlotið að sjá í Við byrjun okt. 1931, að gjaldþrot þess var yfirvof- andi. Það þótti mega ganga að því vísu, að þeir hefðu þá þekkt efnahagsreikning þess fyrir árið 1930, sem sýndi miklar skuldir um fram eignir. Þá var og í okt. 1931 skollið á verðhrun á fiski, en hlutafélagið átti fiskbirgðir miklar, er keypt- ar höfðu verið fyrri hluta þess árs ............ húsleit hjá A fannst áfengi, sem efnarannsókna- stofa ríkisins taldi, að gæti verið bruggað hvar sem vera skal. A ekki talinn uppvís að ólöglegri áfengisbruggun .............00.0. 00 Þrátt fyrir sterkar líkur ekki talið fullsannað, að togari hefði verið að veiðum í landhelgi 411, 459, Lóðir. Sjá umferðarkvaðir. Lyfsalar. Lyfsali seldi hverjum sem hafa vildi anisbrjóstsaft með ca. 32% vínanda eftir rúmmáli, chinabrjóst- saft með ca. 30% vínanda og kaneldropa með ca. 83% vínanda. Sagt, að lyfjablöndur þessar féllu undir 2. tl. 2. gr. reglugerðar nr. 95 frá 1931 og að ákærða hefði verið heimilt að láta Þær af hendi án lyfseðils .................. Loforð. Sjá samningar, vinnusamningar. Læknar, lækningar. Maður, sem fengizt hafði við smáskammtalækningar frá því um síðastl. aldamót, talinn hafa haft rétt til að gefa sig að slíkri lækningastarfsemi, sbr. lög nr. 38 frá 1911, 1. gr., sbr. 4. gr. 3. mgr. og 6. gr. 2. mgr., og lög nr. 47 1932, 22. gr. Enn- fremur sagt, að sala hans af smáskammtalyfjum væri vítalaus, þar eð í lögum hafi verið gert ráð fyrir slíkri sölu af hendi smáskammtalækna frá því að sett voru lög um aðflutningsbann á áfengi árið 1909, sbr. lög nr. 44 frá því ári og nú 2. gr. c laga nr. 64 frá 1930, sem var í gildi, er sökunautur seldi lyf þau, er hann var sak- 597 637 525 150 Efnisskrá. XCI sóttur fyrir. Hinsvegar var maður þessi dæmdur eftir 15. gr. 2. mgr. sbr. 18. gr. laga nr. 47 frá 1932 fyrir skottulækningar með rafmagnsljósum og eftir 194. gr. 2. mgr. sbr. 46. gr. hegningar- laganna fyrir tilraun til fóstureyðingar og sviptur leyfi til að stunda smáskammtalækningar A og B, sem ekki höfðu lækningaleyfi, leituðust við að vinna sjúku fólki, sem til Þeirra leitaði, meinabót með fyrirbænum, meinlausum húsráð- um og andlegum krafti, er þau svo nefndu og. kváðust geta látið hina sjúku verða aðnjótandi fyrir tilverknað framliðinna manna. Ekki var leitt í ljós, að þau hefðu nokkurn tima aftrað mönnum frá að leita lækna, enda studdu vitni þá skýrslu þeirra, að þau hefðu hvatt sjúka menn til þess. Nefndar athafnir ekki taldar lækninga- starfsemi í merkingu laga nr. 47 frá 1932 og þess vegna refsilausar eftir þeim lögum. A kvaðst stundum hafa þegið smávegisþóknun fyrir að- gerðir sínar. B kvaðst hinsvegar aldrei hafa tekið þóknun, en börnum sinum hefði stundum verið vikið lítilræði af þeim, er til hans leituðu. Voru þau bæði sýknuð af ákæru samkvæmt 26. kap. hegningarlaganna, með því að ekkert benti til þess, að tilgerðir þeirra hefðu verið framdar til þess að hafa fé af mönnum ....0.000000... 336 Hjónin C og D, sem þóttust vera milligöngumenn framliðins læknis, er færði mönnum andlega læknisdóma, bundu atbeina sinn því skilyrði, að menn leituðu ekki lækna. Þessi háttsemi talin varða við analogiu 15. gr. 1. tl. laga nr. 47 frá 1932 og að því er varðar berklasjúklinga við analogiu 16. gr. sömu laga. Við berklasjúk- ting eina skildu þau það ennfremur til, að gipsumbúðir yrðu teknar af fæti hans. Seinkaði þetta bata hans að dómi vfirlæknis Landsspital- ans, en ekki þótti sannað, að sjúklingurinn hefði af þessu hlotið varanlegt heilsutjón. Þetta athæfi er heimfært undir 1. tl. 15. gr. og 16. gr. laga nr. 47 frá 1932. Þrátt fyrir það þó hjón þessi áskildu sér 10 króna þóknun fyrir hvern, sem til ho ot Lo XCIV Efnisskrá. Þeirra leitaði, þótti ekki fullyrðanda, að Þau hefðu haft í frammi vísvitandi blekkingar til að hafa fé af mönnum. Voru þau því sýknuð af ákæru eftir 26. kap. hegningarlaganna ........ Læknar rannsaka andlega heilsu manns, sem hafður var fyrir sökum um refsivert verk og talinn var andlega vanheill ................ 17, 233, Héraðslæknir framkvæmir krufning á líki manns, sem ætla mátti að hefði látizt af áfengiseitrun Héraðslæknir vanrækir að framkvæma líkskurð, begar hans var þörf ........0..0... Lög, lögskýring. Sakir á hendur tveimur mönnum fyrir bruggun áfengis taldar fyrndar samkvæmt analogiu 67. gr. hegningarlaganna ........................ Maður framdi áfengislagabrot, meðan lög nr. 64 frá 1930 voru í gildi. Refsing hans ákveðin með hliðsjón af lögum nr. 33 frá 1935, sem leiddu til mildari niðurstöðu .......................... Stefna á hendur ákærðum manni veik einungis að 23. og 28. kap. hegningarlaganna og lögum nr. öl frá 1928. Þrátt fyrir þetta þótti heimilt að dæma um, hvort verknaður sá, sem ákæruvaldið sótti hann til refsingar fyrir, varðaði við 250. gr. hegningarlaganna .........0..00.000 0 Sagt, að rétt sé að beita 2. mgr. 6. gr. laga nr. 51 frá 1928, um málshöfðun vegna minniháttar stuldar, einnig um málshöfðun fyrir brot, er varða 250. gr. hegningarlaganna, analogiskt .. Við yfirmat á námsbótum fyrir lögnumda lóð vékst einn hinna þriggja dómkvöddu yfirmatsmanna undan störfum, áður yfirmatinu væri lokið. Fullnaðarmat hinna tveggja ekki talið fullnægja ákvæðum 6. gr. laga nr. 61 frá 1917 .......... Ákvæði 26. gr. laga nr. 46 frá 1921, sbr. lög nr. 39 frá 1935, um rétt móður óskilgetins barns til meðlagsheimtu af dvalarsveit sinni, og ákvæði 60. gr. sbr. 55., 57., 75., 77. gr. laga nr. 39 frá 1921, um samskonar rétt skilinna hjóna, talin öll undantekning frá þeirri meginreglu, að maður 497 497 11 11 17 17 39 Efnisskrá. fái ekki styrk sér eða sinum til framfærslu úr sveitar- eða bæjarsjóði, nema sýnt sé, að hann geti ekki framfært sig eða þá af sjálfs sin ram- leik ..........0 000. Talið leiða af ákvæðum tsk. 27. maí 1859 og lögum nr. 10 frá 1890, að maður, sem fengið hefur lán, tryggt með veði í fasteign, gegn því að játast undir að greiða hærri vexti en 6%, verði ekki skyldaður með dómi til að greiða meir en 6% i vexti, en hafi skuldari þegar greitt hærri vexti, þá brestur heimild til að þvinga þann, sem þá tók, til endurgreiðslu þeirra. Lög nr. 73 frá 1933, sem heimila endurheimt oftekinna vaxta, ekki talin geta verkað aftur fyrir sig til lánsvið- skipta, sem útkljáð voru, áður en þau gengu í Gildi .......0200000 nr Dæmt um málsástæðu, sem ekki hafði verið höfð uppi í máli, með því að ekki varð litið svo á, að málfærslumaður sá, sem í hlut átti, hefði á neinn hátt viljað svipta umbjóðanda sinn þeim rétti, er hann hafði að lögum, sbr. 113. gr. laga nr. 85 frá 1936 .....02000000 nn 91, A gerði fjárnám fyrir dómskuld á hendur B í bifreið, sem B hafði verið lögð sem fátækrastyrkur. Þetta talið óheimilt samkvæmt 3. tl. 31. gr. laga nr. 19 frá 1887. Var fjárnámið fellt úr gildi eftir kröfu viðkomandi sveitarstjórnar, sem áfryjaði málinu .......0..0 00. Það ekki talið heimila hlutfallslega endurheimtu á húsaskatti samkvæmt lögum nr. 36 frá 1924, þótt húsið brynni á miðju gjaldárinu .......... Sagt, að ákvæði í byggingarbréfi fyrir þjóðjörð, gerðu fyrir 1904, þar sem landseta var fyrirmunað að ljá öðrum af landsnytjum, yrði að skilja með hliðsjón af ákvæðum löggjafarinnar hverju sinni um meðferð þjóðjarða. Umboðsmanni þjóðjarða talið heimilt að samþykkja samkvæmt 3. sbr. 2. gr. laga nr. 30 frá 1913, að leiguliði leigði manni einnar dagsláttu lóð undir sumarbústað, þannig að sá leigumáli stæði, meðan landsetinn sæti þjóðjörðina .......0200000 ner XCV 72. 91 171 XCVI Efnisskrá. Ákvæði um stundarsakir í bráðabirgðalögum nr. 49 frá 1934, að framleiðendur mjólkur mættu ein- ungis selja hana ógerilsneydda beint til neyt- enda innan sins sveitarfélags, ekki talið fara i bága við 64. gr. stjórnarskrárinnar. Sagt, að almenni löggjafinn hafi metið þessar ráðstafanir til almenningsheilla og að við því mati geti ekki orðið haggað. Greind ákvæði heldur ekki talin brjóta í bága við 23. gr. stjórnarskrárinnar „... 332 Samlagsmenn gerðu skip út til fiskjar í sameiningu og voru nauðsynjar til þess teknar út í verzlun nokkurri. Ákvæði 3. kap. siglingalaganna nr. 56 frá 1914 um pro rata ábyrgð ekki talin eiga við um lögskipti samlagsmanna og verzlunarinnar 491 Ákvæði 6. mgr. 3. gr. áfengislaga nr. 33 frá 1935 um refsiábyrgð skipstjóra á brotum skipverja ekki talin taka til þess tilviks, að uppvíst er um mann þann, sem drýgt hefur innflutning áfengis 437 Maður, er dæmdur var í héraði til refsivistar, var látinn fara að taka út refsinguna, án þess að fengið væri til þess boð dómsmálaráðuneytisins. Þegar ráðuneytið komst að þessu, áfrýjaði það málinu og stöðvaði framkvæmd refsingarinn- ar. Með því að ákvörðunin um fullnustugerð refsidómsins var tekin af manni, sem ekki var bær til þess að lögum, þótti hún ekki standa því Í vegi, að málið væri dæmt í hæstarétti, sbr. 15. gr. tsk. 24. jan. 1838 ........000 484 Sagt, að ákvæði 3. sbr. 4. gr. sveitarstjórnarlaganna nr. 12 frá 1927, um fjárskipti hreppsfélaga, er áður hafa talizt einn og sami hreppur, eigi ein- ungis við skiptingu eigna og skulda hinna nýju hreppsfélaga sin á milli, en ekki við ábyrgð þeirra á skuldum forna hreppsins gagnvart Þriðja manni. Ennfremur sagt, að grundvallar- reglur islenzkra laga leiði til þess, að við skipt- ingu eins hreppsfélags í fleiri beri hin nýju hreppsfélög, hvort eða hvert fyrir sig, ábyrgð á skuldum hins forna hreppsfélags sem eigin skuld- UM ð4d1 Sagt, að ákvæðið í niðurlagi 1. mgr. 7. gr. laga nr. Efnisskrá. KCVI 25 frá 1929, að endurskoðun á bókhaldi þrota- manns samkvæmt nefndri lagagrein skuli fara fram „á kostnað búsins“, hafi að geyma algera undantekningu frá þeirri meginreglu íslenzks réttar, að ríkissjóður kosti rannsókn opinberra mála, án þess að sá, er fyrir refsiverðu broti verður, eða aðrir Ósakfelldir einstaklingar þurfi þar nokkru til að kosta. Af þessum ástæðum og fyrir því að ekki segir í nefndu ákvæði, hvar í skuldaröð skipa skuli sæti kröfum um laun fyrir endurskoðun á bókhaldi þrotabús, þá var slík krafa talin til almennra forréttindalausra krafna samkvæmt 85. gr. skiptalaganna ...... 549 Maður dæmdur til refsingar fyrir ítrekaða sölu áfengis. Við ákvörðun refsingarinnar var tekið tillit til þess, að hegningarákvæði núgildandi áfengislaga nr. 33 frá 1935 eru miklum mun vægari en samskonar ákvæði laga nr. 64 frá 1930, er kærði var síðast dæmdur eftir ...... 559 A, sem var í stjórn hlutafélags (H), lét firma, er hann var eigandi að, lána H 30000 krónur. Þegar A var orðið ljóst, að gjaldþrot vofði yfir H, gaf hann út samkvæmt heimild frá hluthafa- fundi veðskuldabréf, tryggt í fasteign MH, til firma síns fyrir skuldinni. Þetta talið varða hann refsingu samkvæmt anlogiu 262 gr. hegningar- laganna ......0.022.000 0 597 Lögheimili. Sjá heimilisfang, skattar og gjöld. Lögnám. Sjá eignarnám. Lögregla. Sjá ennfremur valdstjórn og alls- herjarregla. Vítt, að héraðsdómari hafði ekki látið lögreglumenn, er unnu að rannsókn sakamáls út af húsbrennu, koma fyrir dóm og staðfesta þar skýrslur sinar um málið .........20.000 0 17 "Trúnaðarmenn lögreglunnar hlustuðu á símtöl við bifreiðastöð, þar sem ætlað var, að áfengi væri selt. Vítt, að þeir voru ekki látnir staðfesta fram- burði sína .........22..0000000 132 g o KGVIII Efnisskrá. Mjólkurframleiðandi, sem búsettur var utan Reykja- víkur, ætlaði í október 1934 að selja mjólk sína ógerilsneydda í Reykjavík, þrátt fyrir það þótt honum væri það óheimilt samkvæmt ákvæðum um stundarsakir í bráðabirgðalögum nr. 49 frá 1934. Lögreglan tók mjólkina, fól Mjólkurfélagi Reykjavíkur hana til sölu og vísaði A þangað um greiðslu andvirðis hennar. Lögreglunni talið Þetta heimilt ........0....00 Lögreglusamþykktir. Bifreiðarstjóri, sem ók röngu megin við vegamóta- stein á gatnamótum í Rvík, dæmdur til refsingar eftir 32. gr. sbr. 96. gr. lögreglusamþykktar Reykjavíkur .......5.....000 000 Lögreglan í Reykjavík kærði sex bifreiðastjóra, sem afgreiðslu höfðu á sömu Þbifreiðastöð, til refs- ingar eftir lögreglusamþykkt Reykjavíkur fyrir að hafa samtímis haft bifreiðar sínar standandi á götunni fyrir framan bifreiðastöðina. Með því að telja mátti víst, að einn hinna kærðu hefði mátt hafa bifreið sina á götunni, en óupplýst, hver þeirra hann var, þá leiddi það til sýknu þeirra allra ...........0.00 0000 Bifreiðarstjóri dæmdur m. a. til refsingar eftir 49. gr. lögreglusamþykktar Vestmannaeyja nr. 41 frá 1928 fyrir ógætilegan akstur undir áhrifum áfengis 20.22.2222... Bifreiðarstjóri dæmdur til greiðslu sektar samkvæmt 46. gr. sbr. 96. gr. lögreglusamþykktar RBeykja- víkur fyrir of hraðan bifreiðarakstur ........ Lögræði. *að vitt, að héraðsdómari hafði í máli ákæruvalds- ins gegn tveimur ófjárráða mönnum fyrir þjófn- að tekið til greina skaðabótakröfu á hendur þeim fyrir stolin og eyðilögð verðmæti, án þess að Þeim væri skipaður sakráðamaður .......... Móðir 8 ára telpu, sem varð fyrir bil og hlaut af heilsuspjöll, fer með fébótamál f. h. telpunnar segn eiganda bilsins ...............00 00... 332 433. sm 1 A 522 214 Efnisskrá. Gert var lögtak hjá hinum ófjárráða A fyrir útsvari, sem á hann hafði verið lagt. Faðir hans, sem var fjárhaldsmaður hans undir vfirfjárráðum lögmannsins í Rvík., áfrýjar lögtaksgerðinni til hæstaréttar .........00000 000 Lögtak. Útsvör, sem lögð höfðu verið á A árið 1935 og 1936, voru heimt inn með einu og sömu lögtaksgerð- inni. Útsvarið, sem á var lagt 1936, virtist ekki hafa verið gjaldkræft, þegar lögtaksgerðin hófst, en með því að A hreyfði ekki mótmælum á þessum grundvelli, þótti mega láta ganga dóm um útsvar beggja áranna 2......000000 0000. Útsvar hafði verið lagt ósundurgreint á tvo hugsaða útsvarsstofna. Var talið óheimilt að leggja út- svar á annan þeirra. Að svo vöxnu máli var synjað um lögtak fyrir útsvarinu í heild sinni Lögtaksúrskurði fógeta áfryjað, eftir að átta vikna frestur sá, er getur í 11. gr. laga nr. 29 frá 1885, var liðinn og án þess að áfrýjunarleyfi væri áður fengið. Málinu þessvegna vísað ex officio frá hæstarétti .........020000 00... Samkvæmt beiðni bæjargjaldkerans í Rvík úr- skurðaði fógeti þann 13. sept. 1934 lögtak fyrir 4, hlutum útsvars þess, er lagt var á A í Rvik 1934, og þann 15. okt. s. á. ákvað fógeti, að eftirstöðvarnar skyldu teknar lögtaki, en þann 28. okt. 1935 var réttur settur til framkvæmdar lögtakinu. Lögtak þetta var úr gildi fellt, með því að lögtaksbeiðninni hafði ekki verið fram- fylgt með hæfilegum hraða, sbr. 2. gr. laga nr. 29 frá 1885 .......00000. 000 Málasamsteypa. Sbr. meðalganga. . I. Einkamál. 1. Kröfusamlag: a. Kröfusamlag af hálfu sækjanda: Útsvör, sem lögð höfðu verið á A 1935 og 1936 heimt inn með einni og sömu lögtaksgerð Dómi og fjárnámsgerð áfryjað saman .... 69, NCIK 06. 296 440 86 651 Cc Efnisskrá. Sýslumaður krefur ríkissjóð um bætur vegna Þess, að hann var sviptur póstafgreiðslu- störfum, og krefst þess jafnframt, að ríkis- sjóður kaupi íbúðarhús hans ............ 308 Lögtaksgerð og eftirfarandi uppboði áfrýjað sameiginlega ........0..20. 0 469 b. Gagnkröfur: A höfðaði mál gegn skilanefnd Síldareinkasölu Íslands til greiðslu launa fyrir verkun á sild. Skilanefndin höfðaði gagnsök til bóta fyrir að A hefði fengið Einkasölunni til handa spillta síld .........00.00000 0. 117 Dómi áfrýjað af hendi beggja aðilja 51, 158, 178, 200, 221, 350, 402, 449, 590 2. Aðiljasamlas: a. Sóknaraðilja: A fer í mál við vátryggingarfélag til greiðslu vátryggingarfjár fyrir brunna muni. B sengur inn í málið og íkrefst dóms fyrir nokkrum hluta vátryggingarfjárins sér til handa ......0002200 0 200 Skipinu A var bjargað af skipinu B og léði skipið C lið sitt við þá björgun. Eigendur skipsins B höfðuðu siðan mál á hendur eig- endum og útgerðarmönnum skipsins A. Inn í það mál gengu eigendur skipsins C og kröfðust bjarglauna fyrir aðstoð sína .... 358 b. Varnaraðilja: A sækir B til viðurkenningar á eignarrétti sin- um að húsi, sem B var talinn fyrir, og gerir jafnframt kröfur á hendur C til ónytingar veðrétti, er B hafði veitt C í húsinu ...... 44 A gerði fjárnám í bifreið, sem lögð hafði verið B til sem fátækrastyrkur. Sveitarstjórn sú, er í hlut átti, áfrýjaði fjárnámsgerðinni til ónyýtingar og stefndi bæði A og B .... 169 Tveir ritstjórar dagblaðs sóttir til að birta í blaði sínu athugasemdir við grein, er áður hafði birzt í blaðinu .................. 237 Nokkrir samlagsmenn tóku skip á leigu og gerðu Það út til fiskjar utan heimilis þess. Skips- Efnisskrá. nauðsynjar voru teknar út í verzlun á út- gerðarstaðnum. Fyrirsvarsmaður verzlunar- innar höfðaði mál gegn eiganda skipsins til að hlíta sjóveði í skipinu fyrir útteki- inni og á hendur nokkrum samlagsmönn- um til sameiginlegrar greiðslu hennar .... Hjón sótt sameiginlega í lögtaksmáli til greiðslu ÚÉSvArSs ........000 Lögtaksgerð og uppboðsgerð á hinum lögteknu munum áfrýjað. Löktaks- og uppboðsbeið- anda og uppboðskaupanda stefnt ....... Skip rakst á bryggju í kaupstaðnum S og olli spjöllum á henni. Hafnarnefnd höfðaði mál gegn eiganda skipsins og vátryggingarfélagi því, er tekið hafði að sér tryggingu skips- ins, til fébóta fyrir bryggjuspjöllin ...... Nokkrir vixilskuldarar sóttir til greiðslu víxils Tveir eigendur að húsi sóttir til að hlíta um- ferðarkvöð á húslóðinni ......0...000.... II. Opinber mál. Fleiri brot eins aðilja 17, 150, 214, 252, 264, 273, 282, 301, 336, 475, 531, Fleiri ákærðir 11, 25, 132, 214, 229, 273, 325, 336, 364, 433, 484, 497, 537, 5606, 597,037, Skaðabótakröfu vísað frá vegna upplýsingaskorts Með því að áfengisbruggun, sem Á hafði framið, kom ekkert við áfengisbruggun, er B og C höfðu drýgt, þá var að því fundið, að héraðs- dómarinn hafði steypt saman málum þessara þriggja manna ........0000 0000. A og B og hjónin C og D voru í einu og sama máli ákærð fyfrir brot gegn 26. kap. hegning- arlaganna og lögum nr. 47 frá 1932. Með því að ekkert samband var milli verknaða ÁA og B sín á milli né á milli verknaða A og B og verknaða hjónanna, þá var að því fund- ið, að héraðsdómarinn hafði steypt málum þessum saman í eitt Mál ......00.000.0.. cr 421 440 469 11 Cl Efnisskrá. Málflutningslaun. Fellt niður ákvæði héraðsdóms í opinberu máli um málsvarnarlaun fyrir hin ákærðu, með því að lögfræðingur sá, er vörnina skrifaði, varði hin ákærðu ekki að tilhlutun dómarans, og varð kaup hans því ekki talið til sakarkostnaðar ........ Málflutningsmenn. Málaflutningsmanni var falið að innheimta skuld. Þegar málaflutningsmaðurinn krafði skuldarann, greiddi hann skuldina. Málflutningsmaðurinn talinn eiga heimtingu á innheimtulaunum sam- kvæmt lámarksgjaldskrá málflutningsmanna- félags Íslands ........0.0.0.02. 0. Það talið alkunnugt, að þegar svo stendur í mál- flutningi, sem hæstaréttarmálflutningsmenn ann- ast við fréttina í Reykjavik, að fyrirfram er vitað, að ekki verður annað gert í tilteknu þing- haldi í málínu en taka og veita fresti, þá láti þeir oft mæta fyrir sig umboðsmenn, sem ókunnugir eru málinu og því ekki viðbúnir að færa fram rökstuðning um einstök atriði þess Málsbætur. Manni, sem sendi togara upplýsingar um ferðir varð- skipanna, talið það til afbótunar, að hann hafði ekki gagnvart eigendum eða skipstjórum togar- anna tekizt á hendur að afla upplýsinga um varðskipin og ferðir þeirra, heldur einungis sent togurunum slíkar upplýsingar um stuttan tíma að boði húsbónda síns og í fjarveru hans Manni, sem misþyrmt hafði konu sinni, talin fram- koma konunnar til málsbóta, Leggja varð skýrslu hans um þetta til grundvallar, með því að ekki /ar öðrum skýrslum en frásögn hjónanna til að dreifa um verknað ákærða og aðdraganda hans Málshöfðun. Opinbert mál var höfðað gegn Á fyrir brot gegn 23. og 28. kap. hegningarlaganna og lögum nr. ol frá 1928. Þrátt fyrir þetta talið heimilt að dæma 566 140 285 Efnisskrá. GI um, hvort verknaður sá, er Á var borinn sök fyrir, varðaði við 250. gr. hegningarlaganna .... 17 Í málshöfðunartilkynningu, var sökunaut tjáð, að mál yrði höfðað gegn honum af hálfu vald- stjórnarinnar fyrir brot á áfengislögunum og af hálfu réttvísinnar fyrir brot á 28. kap. hegning- arlaganna, en samkvæmt stefnunni var málið einungis höfðað fyrir „þjófnað og brennu, brot á 23. og 28. kap. alm. hegningarlaga frá 25. júní 1869, sbr. 1. gr. 51 frá 7. mai 1928“. Í héraði var samt einnig dæmt um kæru á hendur ákærða fyrir áfengislagabrot. Af hálfu réttvísinnar var málinu hinsvegar einungis áfrýjað. Þessi óná- kvæmni ekki talin eiga að varða ómerkingu máls- ins að þessu leyti í hæstarétti, enda var flutt þar fram sókn og vörn um þessa sakargift. Var því þar einnig lagður dómur á áfengislagakæruna 17 Sagt, að það sé á valdi dómsmálaráðuneytisins en ekki dómstólanna að meta til fullnaðar ástæður til framlengingar málshöfðunarfrests í barns- faðernismálum skv. 2. mgr. 8. gr. laga nr. 46/1921 ...... ss 37 Samkvæmt héraðsstefnu var lyfsalanum ÁA gefið það að sök að hafa selt „ólöglega og of dýra anis- brjóstsaft, chinabrjóstsaft og kaneldropa úr lyfjabúð sinni án áfengislyfseðils“ og á þessum grundvelli var höfðað mál gegn honum m. a. eftir lögum nr. 69 frá 1928. Að þessu athuguðu ar ekki talið heimilt að dæma um það í málinu, hvort A hefði með innflutningi þessara eða annarra lyfjablandna brotið ákvæði greindra laga um áfengisinnflutning, enda hafði rann- sókn málsins alls ekki beinzt að þessu síðar- nefnda atriði ..........20...e0e 150 Í refsimáli á hendur tveimur mönnum fyrir þjófnað tók héraðsdómari til greina kröfu um iðgjöld fyrir stolna og eyðilagða muni. Sagt í dómi hæstaréttar, að ekki yrði dæmt um kröfuna í opinbera málinu, með því að hvorki hefði hennar verið getið í héraðsstefnu né heldur hefði héraðs- dómarinn tjáð ákærðu, að hún væri fram komin 214 CIV Efnisskrá. Gegn bilstjóra, sem verið hafði undir áhrifum áfengis við akstur bifreiðar, var einungis höfðað mál með skirskotun til áfengislaganna. Þetta Þótti þó ekki eiga að vera því til fyrirstöðu, að refsing hans einnig væri ákveðin eftir bifreiða- lögunum auk áfengislaganna, þar eð kærða gat ekki dulizt, fyrir hvaða verk mál var höfðað segn honum „...............00 0... A, sem veitti forstöðu fyrirtæki í Reykjavík, var eftir kæru B, sem rak samkynja fyrirtæki á Akureyri, dæmdur til refsingar eftir lögum nr. 84 frá 1933 fyrir ofsögur um gæði vöru sinnar í auglýsingu í blaði í Rvík .........00000... 0. Konan A hafði á leigu veitingahús. Innanstokksmuni í húsinu vátryggði hún fyrir hárri fjárhæð. Hún skaut þeim að miklu leyti undan og taldi jafn- framt B og C á að kveikja í húsinu með lof- orðum um hluta af vátryggingarfjárhæð innan- stokksmunanna. Refsimál var einungis höfðað gegn B og C eftir 283. gr. hegningarlaganna og urðu þeir þessvegna ekki dæmdir til refsingar fyrir samsekt í broti eftir 261. gr. sömu laga .... Málskostnaður. Sbr. ómaksbætur. I. Í einkamálum. 1. Málskostnaður látinn falla niður: Kröfur áfrýjanda teknar til greina að öllu eða nokkru leyti, en málskostnaður þó látinn falla niður 44, 72, 91, 171, 237, 243, 308, 370, 397, 402 549, Áfrýjandi tapaði máli, en málskostnaður þó látinn falla niður ......0.000.. 332, Málskostnaðar fyrir hæstarétti var ekki krafizt og féll hann því niður ............0.0..... Héraðsdómur ómerktur eftir kröfu áfrýjanda og máli vísað frá héraðsdómi ............... Aðalsök og gagnsök: a. Kröfur aðaláfrýjanda teknar að nokkru til SPEÍNA ........... ll b. Kröfur gagnáfrýjanda teknar til greina ...... 282 391 484 Efnisskrá. Meðalgöngusök. Kröfur sakmiðils ekki til greina teknar ............... 2000 Málflutningsmanni gjafsóknarhafa eða gjafvarnar greidd málflutningslaun úr ríkissjóði .. 72, 2. Aðilja, sem áfrýjaði dómsathöfn til breytinga og fékk kröfur sínar teknar til greina að meira eða minna leyti, dæmdur málskostnaður 51, 86, 117, 169, 247, 445, 449, 469, 511, 515, 3. Áfrýjandi, sem áfrýjaði dómsathöfn til breytinga, en kröfur hans voru alls ekki eða að litlu leyti teknar til greina, dæmdur til að greiða málskostnað 39, 78, 100, 140, 162, 178, 296, 300, 358, 376, 382, 471, 479, 492, 511, 541, 554, 590, 4. Áfrýjun til staðfestingar: Aðilja, sem áfrýjaði til staðfestingar og fékk þá kröfu tekna til greina, dæmdur málskostnaður með því að stefndi hafði gefið honum til- efni til áfrýjunar sinnar .......... 1, 69, Aðilja, sem áfrýjaði til staðfestingar og fékk þá kröfu til greina tekna, ekki dæmdur máls- kostnaður, með því að ekki varð séð, að stefndi hefði gefið honum sérstakt tilefni til áfrýjunar málsins ...........00.0.00 Málskostnaður í barnsfaðernismálum: Úrslit málsins látin velta á sönnunareiði kon- unnar: a. Henni dæmdur málskostnaður, ef hún ynni eið- inn, en hinsvegar gert að greiða mannin- um málskostnað, ef hún féllist á eiðnum 193, 221, b. Maður, sem dæmdur hafði verið faðir að barni í héraði, áfrýjaði, en af hendi konunnar var ekki mætt. Var málskostnaður þess- vegna látinn falla niður, ef hún ynni eið- inn, en henni gert að greiða málskostn- að, ef henni yrði eiðfall ................ 6. Eiðsmál: Aðili, sem úrslit málsins voru í héraði látin velta á synjunareiði hans, áfrýjar til að fá Gt CV 200 348 673 663 öd7 314 416 CVI Efnisskrá. nýjan eiðsfrest, með því að eiðsfrestur héraðs- dómsins, er var einungis 3 sólarhringar, varð ekki notaður. Hann fékk sér dæmdan máls kostnað ........22.2.0.000 0 Eigandi skips, sem gert var út utan heimilis sins, var sóttur til að hlíta sjóveði í skipinu fyrir skipsnauðsynjum, sem teknar voru út í verzl- un á útgerðarstaðnum. Ennfremur voru nokkrir samlagsmenn, sem gerðu skipið út og úttektin hafði gengið til, sóttir til sameigin- legrar greiðslu hennar. Ef fyrirsvarsmaður verzlunarinnar synjaði þess með eiði, að hann hefði samið við framkvæmdarstjóra samlagsmanna um úttektina, þá átti verzlunin að hafa sjóveð í skipinu og samlagsmenn að vera sýknir og málskostnaður að falla niður. Annarskostar átti eigandi skipsins að vera sýkn, samlagsmenn in solidum að greiða út- tektina og málskostnað .......00000000... 7. Frávísunardómar: Máli vísað frá hæstarétti og áfrýjendur dæmdir in solidum til greiðslu málskostnaðar 8. Ómerkingardómar: Mál ómerkt ex officio og málskostnaður látinn falla miður ........00200 00 183, Héraðsdómur ómerktur og málsmeðferð að nokkru að kröfu gagnáfryjanda, en málskostnaður látinn falla niður ........00000 0000. Héraðsdómur ómerktur svo og eftirfarandi fjár- námsgerð eftir kröfu áfrýjanda og máli vísað frá héraðsdómi. Málskostnaður látinn falla MÍÐUr ........2...200 9. A höfðaði mál á hendur B til viðurkenningar eignarréttar á húsi, sem B var talinn fyrir. Jafnframt beindi A málinu á hendur GC til ógildingar á veðrétti, sem B hafði veitt hon- um í húsinu. Héraðsdómarinn dæmdi A eignarréttinn og felldi veðrétt C úr gildi. B áfrýjaði, stefndi A og krafðist eignarréttar á húsinu. Jafnframt tilkynnti hann C áfrýj- unina, til þess að hann mætti gæta réttar 454 421 440 402 158 651 Efnisskrá. sins. C lét mæta í hæstarétti, tók þar undir kröfur B og krafðist málskostnaðar. Sagt, að Þar sem A og C hefðu hvorugur öðrum stefnt, yrði A ekki dæmdur til að greiða C málskostn- að, og ekki yrði talið, að það gæti bakað B skyldu til að greiða C málskostnað, þótt hann hefði tilkynnt C málskotið ................ Lögtaksgerð fyrir útsvari og eftirfarandi uppboð fellt úr gildi í hæstarétti. Lögtaksbeiðandi og uppboðskaupandi dæmdir in solidum til greiðslu málskostnaðar í hæstarétti ........ Mál gagnáfrýjað til þess að fá dóm um máls- kostnaðarkröfu í héraði .................. Áfrýjandi krafðist þess í hæstaréttarstefnu, að málskostnaður í héraði og fyrir hæstarétti yrði látinn niður falla. Varð þessvegna ekki í hæstarétti lagður dómur á þær frekari máls- kostnaðarkröfur, sem hann gerði þar við flutning málsins ........0022.00 00. II. Í opinberum málum. 1. Aðili dæmdur sekur: a. Einn aðili sakfelldur og dæmdur til greiðslu málskostnaðar 3, 6, 11, 17, 30, 33, 82, 106, 233, 252, 261, 264, 285, 301, 391, 479, 531, 534, 559, 563, 643, b. Tveir eða fleiri sekir dæmdir og dæmdir in solidum til að greiða málskostnað 214, 229, 325, 364, 484, 537, 566, c. Hver greiðir sinn gææzluvarðhaldskostnað 214, 325 d. Sakfelldir menn dæmdir til að greiða sakar- kostnað í ákveðnum hlutföllum .... 25, e. Tveir menn hafðir fyrir sökum. Annar dæmdur en hinn sýknaður ........0000.00.0.0.... Fjórir menn hafðir fyrir sökum. Tveir dæmdir og tveir sýknaðir ........00.0000. Þrír menn hafðir fyrir sökum. Tveir dæmdir og einn sýknaður ........20.00.00 0... 2. Aðili sýknaður og sakarkostnaður lagður á ríkis- sjóð 144, 150, 273, 411, 433, 437, 459, 468, 497, GVI 44 469 öl 655 637 484 ut > 1 þa Lo RD 336 637 525 GVIN Efnisskrá. 3. Dómur ómerktur. Ríkissjóði gert að bera áfryj- unarkostnað .........2200000 000 267 4. Sagt, að ákvæðið í niðurlagi 1. mgr. 7. gr. laga nr. 25 frá 1929, að endurskoðun á bókhaldi Þrotabús samkvæmt téðri lagagrein skuli fara fram á kostnað búsins, hafi að geyma algera undantekningu frá þeirri meginreglu íslenzks réttar, að ríkissjóður kosti rannsókn opin- bera mála, án þess að sá, er fyrir broti verð- ur, eða aðrir ósakfelldir einstaklingar þurfi þar nokkru til að kosta. Krafa til launa fyrir endurskoðun samkvæmt nefndu lagaákvæði talin eiga að skipa sæti í skuldaröð þrotabúa meðal almennra forréttindalausra krafna .. 549 Ákvæði héraðsdóms um málsvarnarlaun til handa talsmanni hinna ákærðu fellt niður, með því að lögfræðingur sá, sem vörnina skrifaði, varði hin ákærðu ekki að tilhlutun dómarans, og var kaup hans því ekki talið til sakar- kostnaðar .........0000 00. 566. Manndráp. Skipsreykháf, sem fluttur var um götur Reykjavíkur, var komið fyrir á fjórhjóluðum tengivagni, sem festur var aftan í bifreið. A var fengin til þess ásamt öðrum manni að ganga með tengivagnin- um til þess að gæta þess, að slys hlytist ekki af flutningnum, og skyldi A ganga vinstra megin við ökutækin. A sýndi ekki nægilega aðgæzlu við starf þetta og varð þannig valdur að dauða fjögra ára drengs, sem varð fyrir vinstra aftur- hjóli tengivagnsins. A var refsað samkvæmt 200. gr. hegningarlaganna .........0000000...0.... 6 Bifreiðarstjóri ók sandbil sínum aftur á bak upp í sandhrúgu við hús, sem var í smíðum, án þess að spyrjast fyrir, hvort það væri hættulaust, og án þess að gefa merki til viðvörunar. A, sem réð fyrir smið hússins, var þarna nærstaddur. Þegar afturendi bilsins vissi að sandhrúgunni, kveðst A hafa séð tvö börn þar, og forðaði hann þeim þaðan. Á leiðinni burt með börnin segist Efnisskrá. CIK hann hafa snúið baki að bilnum og sandhrúg- unni, en rétt eftir að hann snéri við, varð litil telpa, sem var í sandhrúgunni, fyrir afturhjóli bílsins og beið af því bana. Með því að ekki var leitt í ljós, að telpan hafi verið komin í sand- hrúguna, þegar A tók þaðan börnin tvö, varð ekki talið víst, að honum hafi þá yfir hana sézt. Var hann þessvegna sýknaður af ákæru um manndráp af gáleysi ........2222000. 0000 144 Í ilmvötnum og hárvötnum, er A og B tóku að fram- leiða 1932, var 87% methylalkohol, sem er mjög eitrað. Áður höfðu þeir framleitt hárvötn úr ethylalkohol. Til öryggis tóku þeir jafnframt að selja hárvötn á dropaglösum, sem varð að hvolfa til að ná úr þeim vökvanum. Blasti þá við botn glassins, en á hann var letrað: „Lifs- hættulegt, ef drukkið er“. Í nóvember 1934 lézt S. Með krufningi á líki hans, rannsókn á maga- innihaldi þess og skýrslu læknis, er stundaði hann, var leitt í ljós, að áfengiseitrun varð hon- um að fjörtjóni. Sannað þótti, að neyzla hans af greindum hárvötnum hefði verið völd eða með- völd að dauða hans. A og B voru samt sýknaðir eftir 200. gr. hegningarlaganna, með því að þeir þóttu ekki hafa vanrækt aðvörunarskyldu sína, enda var ekki hreyft athugasemdum við sölu hár- ratnanna af hendi stjórnarvaldanna fyrr en eftir dauða S. C og D, sem verzluðu með hárvötnin og seldu S þau, voru líka sýknaðir af ákæru fyrir brot á 200. gr. hegningarlaganna, með því að ekki var sannað, að S hefði verið ölvaður, þegar hann keypti hárvatnið, enda hafði hann haft ástæðu til að fullvissa sig um, að það var óhæft til drykkjar. Í fórum J, sem lézt um sama leyti og S, fundust glös undan hárvatni. Var sannað að D hafði selt honum eitt hárvatnsglas. Með skýrslu læknis þess, er stundaði J, þóttu fengnar líkur fyrir því, að hann hefði látizt af áfengis- eitrun, en það varð samt ekki talið fullsannað, Þar eð lík hans var ekki krufið né magainni- hald þess rannsakað .........022000. 000. 497 CK Efnisskrá. Mat og skoðun, Sbr. sönnun, vitni. Framkvæmd rannsókn á áfengisinnihaldi í blóði bifreiðarstjóra, sem kærður var fyrir akstur bif- reiðar undir áhrifum áfengis ........ 3, 264, Uppdráttur gerður af stað, þar sem drengur hafði orðið fyrir bíl og hlotið bana af .............. Læknisrannsókn varðandi sakhæfi manns, er framið hafði brot ........0000 000 17, 233, A hafði haft holdleg mök við telpu, sem haldin var lekanda. Héraðslæknir rannsakaði ÁA og taldi loku fyrir það skotið, að hann hefði sýkt hana .......0200 0. Blóðrannsókn framkvæmd í barnsfaðernismáli á að- iljum og barninu ........ 37, 193, 221, 314, Eftir að tveir dómkvaddir menn höfðu metið endur- gjald fyrir lóð, sem tekin var eignarnámi til götu- gerðar, voru þrir menn að kröfu bæjarstjórnar þeirrar, sem í hlut átti, dómkvaddir til að fram- kvæma yfirmat. Þegar þeir höfðu unnið nokkra daga að matinu, skarst einn þeirra úr leik. Gengu síðan hinir tveir til fullnaðar frá matinu og á- kváðu nokkru lægra endurgjald fyrir lóðina en undirmatsmennirnir höfðu gert. Svofellt yfirmat var ekki talið fullnægja ákvæðum laga nr. 61 frá 1917 og var eiganda lóðarinnar þegar af þeirri ástæðu dæmd sú fjárhæð, sem undirmats- menn höfðu metið honum til handa .......... Í máli á hendur manni til endurgreiðslu oftekinna vaxta reiknar löggiltur endurskoðandi út fjár- hæð þeirra ........0..0 000 Skipstjóri á togara var fyrir þeirri sök hafður að hafa veitt í landhelgi og talinn hafa höggvið botnvörpuna frá skipi sinu, þegar varðskipið nálgaðist. Kærði kvað botnvörpuna hafa orðið fasta í botni og hefðu strengir hennar slitnað. Þetta varð hæstarétti efni til að kveða upp úr- skurð, þar sem lagt var fyrir lögreglustjórann í Reykjavík að dómkveðja þrjá menn til að rann- saka spotta af botnvörpustreng togarans og kveða upp álit sitt um, hvort spottinn bæri þess merki, að hann hefði verið höggvinn eða meitlaður eða 1 co EÐ 416 gi Efnisskrá. með öðrum hætti skilinn frá botnvörpustrengn- um beinlínis af mannavöldum, hvort vera mætti, að þetta hefði verið gert með öldustokkinn að undirlagi, og hvort merkin á virnum kynni að geta verið fram komin við virslit í togblökkinni Kunnáttumenn segja álit um orsakir þess, að gufu- suðupottur í verksmiðju sprakk og olli slysi Yfirlæknir Landsspitalans gefur vottorð um heilsufar berklasjúklings, er verið hafði til lækninga hjá hjónum, sem þóttust eiga ráð á andlegum lækn- ingakrafti .........2..022000 0 Klæðskerameistarar gefa álitsgerð í máli milli eig- anda hraðsaumastofu og konu, sem starfað hafði hjá honum ........0200000 0000 A, sem veitti forstöðu kaffibrennslu, var kærður eftir lögum nr. 84 frá 1933 fyrir að hafa í aug- lýsingu í dagblaði sagt ofsögum. af gæðum vöru fyrirtækisins og véla þess. Leitað var álita mat- vælaeftirlits ríkisins um þetta ................ Landlæknir og annar læknir til, sem kvaddir voru álita í barnsfaðernismáli, vildu engan veginn taka fyrir möguleika þess, að barn, sem fætt var 14. júní 1934, hefði verið getið aðfaranótt þess 8. október 1933. Héraðslæknir hafði hins- vegar álitið fyrir þetta girt .................. Bæði núverandi og fyrrverandi forstöðumaður styri- mannaskólans marka stað skips á sjókort 459, Læknar framkvæma krufningu á líki manns, sem látizt hafði af áfengiseitrun .................. Efnarannsóknarstofa ríkisins rannsakar magainni- hald manns, sem látizt hafði af áfengiseitrun Landlæknir gefur álitsgerð um eitrunaráhrif methyl- alkoho0ls .......0..2.0 Sagt, að héraðslæknir hefði hvorki, eins og honum bar skylda til, framkvæmt krufningu á líki manns, sem líkur voru fyrir, að hefði látizt af áfengiseitrun, né sent magainnihald líksins til efnarannsóknarstofu ríkisins til efnagreiningar Að dómi efnarannsóknarstofu ríkisins gat áfengi, sem fannst í vörzlu A, verið heimabruggað, en gat einnig verið bruggað hvar sem vera skal CKI 213 288 336 350 391 497 a ææ =i CKT Efnisskrá. Læknar á Landsspítalanum lýsa áverkum á manni, sem orðið hafði fyrir bílslysi ................ Meðalganga. A höfðaði mál á hendur B til viðurkenningar á eignar- rétti að húsi, sem B hafði til afnota og var talinn fyrir. Jafnframt gerði A bankaútibúi, sem B hafði veitt veð í húsinu, aðvart um málssókn- ina. Bankaútibúið lét mæta í málinu og tók til varna. Héraðsdómarinn taldi, að það hefði gerzt sakmiðill. Dæmdi hann eignarrétt hússins Á til handa og felldi úr gildi veðrétt bankaútibúsins. B áfrýjaði málinu og stefndi Á til að hlita breyt- ingu á dóminum. Ennfremur stefndi hann úti- búinu, án þess að gera nokkrar kröfur á hend- ur Því. Af þess, hendi var mætt í málinu og tekið undir kröfur B .............0000.00... Eftir kröfu A og ábendingu B var gert fjárnám fyrir dómskuld, er A átti á hendur B, í bifreið, sem B hafði verið afhent sem fátækrastyrkur. Sveit- arstjórnarvöld þau, er í hlut áttu, áfryjuðu, stefndu bæði A og B og kröfðust ónýtingar fjár- námsgerðarinnar ........0000 000 A. höfðaði mál á hendur vátryggingarfélagi til greiðslu vátryggingarfjár fyrir brunna muni. B, sem taldi sig réttkominn til nokkurs hluta vá- tryggingarfjárins, gekk inn í málið og krafðist dóms sér til handa fyrir þessum hluta fjárins M, sem átti veðskuldabréf, tryggt með veði í sumar- bústað, er byggður var á landi þjóðjarðar, mætti við uppboð, sem N ætlaði að láta halda á sum- arbústaðnum, og mótmælti framgangi þess með þeim rökum, að það hefði ekki verið auglýst samkvæmt lögum nr. 23 frá 1928 ............ Eigendur skipsins A höfðuðu mál gegn eigendum skipsins B til bjarglauna. Eigendur skipsins C, sem veitt hafði að björguninni, gengu inn í málið og gerðu einnig kröfu til bjarglauna 637 169 200 243 358 Efnisskrá. CKIII Misþyrming. Sjá ofbeldi, valdstjórn og alls- herjarregla. Meðlag. Sbr. sveitarstjórn. Kona nokkur eignaðist tvö óskilgetin börn með til- greindum manni, annað á árinu 1925 og hitt á árinu 1927. Meðlagsúrskurðir voru gefnir út á hendur manninum 1934. Hann greiddi ekki fúlgu barnanna, og fékk konan hana Þessvegna greidda úr sveitarsjóði dvalarsveitar sinnar. Á árinu 1933 gekk konan að eiga annan mann en föður barnanna. Dvöldust börnin á heimili þeirra hjóna. Eftir að framfærslulög nr. 135 frá 1935 komu til framkvæmda, synjuðu sveitarstjórnar- völdin í dvalarsveit konunnar henni um greiðslu fúlgu þeirrar, er úrskurðuð hafði verið á hend- ur föður barnanna. Talið, að þessi synjun væri lögmæt, með því að stjúpfaðirinn var lögskyld- ur að framfæra börnin, enda því ómótmælt haldið fram, að hann væri þess megnugur .... 12 Meinyrði. Sjá ósæmilegur ritháttur, ærumeiðingar. Merkjadómur. Sbr. landamerkjamál. Merkjadómur samkvæmt lögum nr. 35 frá 1914 sker úr ágreiningi um víðtæki umferðarkvaðar um lóð í Reykjavík .........0... 678 Mjólkurlöggjöf. Ákvæðin um stundarsakir í bráðabirgðalögum nr. 49 frá 1934, að framleiðendur mjólkur mættu ein- ungis selja hana ógerilsneydda beint til neytenda innan sins sveitarfélags, ekki talin andstæð 23. og Gd. gr. stjórnarskrárinnar. Sömu ákvæði tal- in hafa verið framkvæmd þegar frá gildistöku laganna. Sagt, að lögreglunni í Reykjavík hafi verið rétt að varna manni, sem bjó utan Rvíkur að selja þangað beint til neytenda mjólk sína brjá tilgreinda daga í okt. 1934 .............. 332 CXTV Efnisskrá. Nábýli. Sjá einnig umferðarkvaðir. Eignar- og íveruhús G var áfast við prentsmiðju F og olli prentvél þar gný og hristingi í húsi G. Hann höfðaði mál á hendur F og krafðist lag- færingar á annmörkum þessum eftir mati dóm- kvaddra manna og ennfremur tiltekinna fébóta fyrir óhagræði það, er hann þegar hafði orðið fyrir. Til vara krafðist hann fébóta úr hönd- um F. Kröfur G voru taldar of óákveðnar og málsútlistun hans of ófullkomin til þess að hægt væri að leggja efnisdóm á málið. Var þessvegna hinn áfrýjaði dómur, sem dæmt hafði málið að efni til, ómerktur ex officio og málinu vísað frá héraðsdómi ........0.0000 0 183 Nauðung. Sjá valdstjórn og allsherjarregla. Njósnir. Sjá botnvörpuveiðabrot. Ofbeldi. Sjá líkamsáverkar, valdstjórn og alls- herjarregla. Okur. Kona, er hafði hús nokkur í smíðum, gaf út skulda- skjöl, sem tryggð voru með veði í húsunum. Fór síðan maður hennar með skuldaskjölin til S, sem veitti lán út á þau. Reiknaði hann sér í þeim, lögskiptum allmikla vaxtafjárhæð umfram þá 6% vexti, sem heimilt var að taka samkvæmt tsk. 27. maí 1859 og lögum nr. 10 frá 1890, enda þótt hann vissi, að féð gekk beint til húsgerðar. Eftir að konan hafði þann 15. april 1932 lokið við að greiða skuldaskjölin, krafði hún S um endurgreiðslu hinna ofteknu vaxta ásamt vöxt- um af þeim, alls kr. 12276.99. Kröfur konunnar voru ekki teknar til greina, með því að greind lagaákvæði höfðu ekki að geyma heimild til að dæma endurgreiðslu á ofteknum vöxtum, né heldur voru fram komin nein þau efni í mál- inu, er veittu konunni heimild til endurheimtu eftir öðrum réttarreglum .......000000 0... út Efnisskrá. CXV Lög nr. 73 frá 1933, sem heimila endurheimtu á ofteknum vöxtum, ekki talin geta verkað aftur fyrir sig til atburða, sem gerðust áður en þau sengu Í gildi .............0...00 000... gi Ólögmæt meðferð á annarra fé. Maður, sem nokkuð var vitsmuna vant, komst í ölvunarástandi, að því er hann taldi, inn í læst og mannlaust sumarhús og olli bruna hússins fyrir gálauslega meðferð elds. Úr hinu brennandi húsi hafði hann á brott með sér fémuni nokkra. Fór hann með nokkra þeirra heim til sín. Var- hugavert þótti að telja sannað, að hann hefði í öndverðu ætlað sér að slá eign sinni á þá. Hins- vegar hélt hann þeim heima hjá sér um hálfs- mánaðartíma eftir brunann, þangað til réttar- rannsókn hófst, og synjaði þess upphaflega fyrir lögreglumönnum, að hann væri við brunann rið- inn. Þótti þessvegna sannað, að hann hefði, eftir að kunnugt var um brunann, tekið ákvörðun um að eigna sér fémunina. Þetta atferli var talið rarða við 250. gr. hegningarlaganna, en ákærði var sýknaður samkvæmt analogiu 2. mgr. 6. gr. laga nr. öl frá 1928 ........00200 00. 17 Ómaksbætur. Sbr. málskostnaður. Stefnda dæmdar ómaksbætur, af því að áfrýjandi mætti ekki eða hóf mál ...... 211, 296, 445 520 Ómerking. a) Einkamál. Héraðsdómari hafði með úrskurði neitað um frest til að fá staðfest vottorð, sem lögð voru fram í máli og sættu andmælum. Kvað dómarinn síðan upp dóm í málinu. Með því að þeirri staðhæf- ingu frestsbeiðandans þótti ekki hnekkt, að hann hefði ekki fyrr getað aflað vottorðanna, sem voru frá erlendum mönnum, né fengið þau stað- fest, og með því ennfremur að ekki mátti full- yrða, að efni þeirra væri þýðingarlaust fyrir málið, þá var samkvæmt kröfu frestsbeiðanda CKVI Efnisskrá. úrskurðurinn og héraðsdómurinn ónyttur, mál- inu vísað heim til löglegrar meðferðar og héraðs- dómaranum gert að skyldu að veita frest til vitnaleiðslunnar .......000000 00... Eignar- og iveruhús G var áfast við prentsmiðju F, og stafaði G óhagræði af gný og hristingi, sem prentvél þar olli. Í máli á hendur F krafðist G aðallega, að F yrði dæmdur til að bæta úr þessum óþægindum eftir ákvörðun dómkvaddra manna, að viðlögðum dagsektum, og ennfremur að F yrði dæmdar á hendur fébætur fyrir óhag- ræði það, er G þegar hafði orðið fyrir, en til vara krafðist G fébóta eingöngu. Engin fullnægj- andi fræðsla lá fyrir í málinu um það, hvaða aðgerðir gætu talist framkvæmanlegar til úrbóta, hvers gagns mætti af þeim vænta eða hversu mikinn fékostnað þær leiddu af sér, en aðalkrafa G virtist miðuð við, að hinir dómkvöddu menn yrðu látnir hafa óbundnar hendur um að ráða fram úr þessu. Að svo vöxnu máli þótti verða að telja aðalkröfu G alltof óákveðna og málsút- listun í sambandi við hana of ófullkomna til þess að unnt væri að leggja dóm á hana. Þá lágu ekki fyrir upplýsingar um tjón, er G taldist þegar hafa orðið fyrir. Þar sem varakrafa G var við það miðuð, að sýknað kynni að verða af aðal- kröfunni, þótti heldur ekki rétt að dæma um varakröfuna að efni til, enda ekkert mat fyrir hendi um verðrýrnun á húsi G vegna óhagræðis frá prentsmiðju F. Samkvæmt framanskráðu var héraðsdómurinn, þar sem málið var dæmt að efni til, ómerktur ex officio og málinu vísað frá héraðsdómi ........20200 020 Samkvæmt gestaréttarákvæði í samningi, sem gerður rar fyrir gildistöku laga nr. 85. frá 1936, var eftir að lögin komu til framkvæmda, mál sótt fyrir bæjarþinginu í kaupstaðnum ÁA á hendur manni, búsettum í öðru lögsagnarumdæmi, án þess að hafa áður verið lagt til sátta. Að því athuguðu, að gestaréttarmeðferð hafði að eldri lögum að geyma undanþágu frá því að leggja Efnisskrá. CXVII mál fyrir sáttamenn og skyldu á hendur dóm- ara að leita sátta, að semja má samkvæmt 81. gr. laga nr. 85 frá 1936 um meðferð máls í hvaða lögsagnarumdæmi og þinghá sem er og að rétt er eftir 5. gr. 3. mgr. 11. tl. laganna að koma sér fyrirfram skriflega saman um að ganga framhjá sáttanefnd og leggja mál með þeim hætti undir sáttaumleitun dómara, þá þótti greint mál réttilega höfðað. Frávisunardómur héraðsréttar ins, sem á því var byggður, að málið hefði ekki verið lagt til aðgerða sáttanefndar, var þessvegna ómerktur og var lagt jafnframt fyrir héraðsdóm- arann að taka málið til meðferðar að nýju og leggja dóm á það að efni til ................ 227 Með samþykki viðkomandi umboðsmanns þjóðjarða leigði landseti þjóðjarðar einnar dagsláttu land undir sumarbústað, og skyldi sá leigumáli standa, meðan landsetinn sæti þjóðjörðina. Maður nokk- ur gerði fjárnám í sumarbústaðnum og auglýsti hann til uppboðs. M, sem hafði veðskuldabréf, iryggt í sumarbústaðnum, mótmælti uppboðinu sökum þess að það var ekki auglýst samkvæmt lögum nr. 23 frá 1928. Uppboðshaldari hratt mót- mælunum með úrskurði, en sá úrskurður var úr gildi felldur í hæstarétti, með því að lóðarleigan rar lögmæt, sbr. 3. og 2. gr. laga nr. 30 frá 1913, og sumarbústaðnum fylgdu slík lóðarréttindi, að nauðungarsala á honum sætti ákvæðum laga nr. 23 frá 1928 .......0..0.2 00 243 Samkvæmt kröfum lögreglustjórans í Rvík var tekin fjárnámi hjá A til tryggingar fésektum dómskuld, er hann átti á hendur B, og var dómskuldin síðan seld á uppboði af uppboðsráðandanum í Rvík. Uppboð þetta var ónýtt í hæstarétti eftir kröfu C, sem A hafði framselt allan rétt sinn eftir dómskuldinni. Sótti C síðan lögreglustjórann í Rvík f. h. ríkissjóðs til fébóta vegna hinnar ólög- mætu uppboðsgerðar. Var málið dæmt í héraði af hinum reglulega héraðsdómara í Rvík, sem framkvæmt hafði uppboðið. Dómur þessi var ómerktur ex officio í hæstarétti, með því að talið CXVIII Efnisskrá. var, að úrslit málsins gætu, hver sem niðurstaða málsins yrði, varðað héraðsdómarann svo veru- lega, að hann hefði átt að víkja dómarasæti ex Offiei0 2... 321 Héraðsdómur í máli út af ágreiningi fiskiræktar- félags við ána L og félagsskapar landeigenda við ána Ö, sem rennur um sömu leirur og L til sjávar, ómerktur og málinu vísað frá héraðsdómi, með því að kunnáttumenn í veiðimálum höfðu ekki verið kvaddir álita um ágreiningsefnið, eins og það var skilgreint fyrir hæstarétti ............ 402 Skip, sem vátryggt var í vélbátasamtryggingu Eyja- fjarðar, dró út annað skip, sem hafði orðið fyrir vélarbilun og vátryggt var Í sama félagi, til hafn- ar. Eigandi skipsins, sem björgunina fram- kvæmdi, höfðaði síðan mál til greiðslu bjarg- launa, og voru honum dæmd þau í héraði, en hæstiréttur ómerkti héraðsdóminn og vísaði mál- inu frá héraðsdómi, með því að stjórn greinds tryggingarfélags átti samkvæmt félagslögunum úrskurð um bjarglaunin, er síðan mátti skjóta til gerðardómsins „......00.20 0... 651 Mál, er sæta átti meðferð eftir 3. kafla laga nr. 41 frá 1919 um landamerki o. fl. var dæmt sem almennt einkamál í héraði. Dómurinn var Ó- merktur í hæstarétti svo og málsmeðferðin frá tilgreindu þinghaldi og málinu vísað heim í hér- að til endurupptöku að nýju samkvæmt téðum lÖgUM 2... b) Opinber mál. Refsimál höfðað á hendur stjórn kaupfélags eins, án þess að þeir einstaklingar væru nafngreindir, er fyrir sökum voru hafðir, og án þess að nokkur skýrsla væri tekin af stjórnarnefndarmönnunum að einum þeirra undanteknum. Stjórn kaupfélags- ins var síðan dæmd til sektargreiðslu, en til vara afplánunar sektarinnar. Þessi málsmeðferð og dómur ómerkt ex Offici0 .....0000 000. 267 Efnisskrá. CKIK Opinber mál. Sbr. eftirgrennslan brota, játning, líkur, málasamsteypa, málshöfðun, mat og skoð- un, ómerking, refsingar, skaðabætur, sönnun, vitni. 1. Málsmeðferð og rannsókn. Fundið að því, að refsimáli á hendur manni, var steypt saman við mál á hendur tveimur mönn- um, sem það átti ekkert skylt við .......... 11 Fundið að því, að rannsókn var ekki nógu ýtarleg, að tilkynning um málshöfðun og stefna voru óglögg og að lögreglumenn þeir, er málið höfðu haft til meðferðar, voru ekki látnir staðfesta skýrslur sínar .......0..000000 0... nn. 17 Að því fundið í máli á hendur tveimur mönnum, sem afgreiddu á Þifreiðastöð og sakaðir voru um að selja þaðan áfengi, að menn, sem hlust- uðu á vegum lögreglunnar á símtöl við bifreiða- stöðina, voru ekki leiddir sem vitni fyrr en kærðu hafði verið tilkynnt málshöfðun, og að kærðu og símhlustendurnir voru ekki samprófað- ir, þrátt fyrir véfengingu kærðu á skýrslu þeirra, að vitni voru ekki eiðfest, að fráskyldu einu þeirra, að tveir menn, sem vottorð gáfu í málinu, voru ekki leiddir sem vitni og loks að ýmsir menn, sem símhlustendur kváðu hafa hringt á bílstöðina og pantað áfengi, voru ekki leiddir SEM VINI ........000rr 132 Það athugað í máli ákæruvaldsins gegn lyfsala ein- um, að héraðsdómarinn taldi í stefnu málsins málið einungis höfðað af valdstjórnarinnar hálfu, enda þótt lyfsalinn væri saksóttur eftir 13. kap. hegningarlaganna, og að málið var nefnt einungis Valdstjórnin gegn ákærða ........... 150 Í máli ákæruvaldsins á hendur tveimur mönnum fyrir þjófnað og hylmingu var það vitt, að engin virðing hafði verið látin fara fram á stolnum munum, að ákærðu var stefnt í héraði til að sæta refsingu samkvæmt 230. sbr. 232. gr. hinna al- mennu hegningarlaga og dæmdir þar til refsing- ar samkvæmt 230. sbr. 233. og 234. gr. sömu laga, CXK Efnisskrá. Þrátt fyrir það þó allar þessar greinar væru úr lögum teknar með 17. gr. laga nr. 51 frá 1928, að ákærðu voru dæmdir til greiðslu skaðabóta, án þess að þeim væri til þess stefnt eða gert aðvart um Þbótakröfuna, að skaðabótakrafan var tekin til greina án nokkurrar virðingar hinna stolnu og eyðilögðu muna eða, ef virðing var óframkvæmanleg, án þess að ákærðu, sem voru ófjárráðir, væri skipaður sakráðamaður og loks að héraðsdómarinn hafði sett í áfrýjunarstefnu, að málinu væri áfrýjað af valdstjórnarinnar hendi í stað réttvísinnar .................... Vítt, að rannsóknardómari hafði ekki nefnt, þegar í upphafi rannsóknar, tvo hæfa menn til þess að rannsaka lækningatæki manns, sem drýgt hafði tilraun til fóstureyðingar og skottulækn- ingar, og þó einkum til að kveða upp álit um, hvort tæki það, er hann hafði haft til fóstureyð- ingatilrauna, væri nytt til slíks brots. Ennfremur fundið að því, að ákærði var ekki spurður um trú sína á síðastnefndu tæki að þessu leyti og að ekki var aflað fræðslu um það, hvort konur þær, sem ákærði tók til aðgerða, hefðu haft sjúkdóma þá, sem ákærði taldi þær haldnar af Athugað, að ekkert hafði verið gert til að sannprófa þá frásögn bifreiðarstjóra, er dæmdur var fyrir áfengis- og bifreiðalagabrot, að farþegar, sem hann flutti, hefðu veitt honum áfengi, meðan hann var við aksturinn .........0..00.0 00... Fundið að því, að blóð sem tekið hafði verið úr bifreiðarstjóra, er kærður var fyrir brot á áfengis- og bifreiðalögunum, var ekki rannsak- að og að maður, sem bifreiðarstjórinn tjáði, að hefði veitt sér áfengi, er Þbifreiðarstjórinn kom heim til hans í bifreið sinni, var ekki yfirheyrður Fundið að því, að vitni var ekki látið eiðfesta skýrslu sína, sem kærði vildi ekki kannast við, að væri fyllilega rétt ...........0.0..0.0 0 Fjórar manneskjur voru ákærðar fyrir brot gegn 26. kap. hegningarlaganna og lögum nr. 47 frá 1932. Með því að ekkert samband var á milli 214 282 301 325 Efnisskrá. verknaða tveggja hinna ákærðu sín á milli né milli verknaða þeirra og verknaða hinna tveggja, þá var að því fundið, að málum þessum hefði verið steypt saman í eitt mál .............. Að því fundið í máli ákæruvaldsins gegn þremur mönnum, er verið höfðu á njósnarbergi um dval- arstaði varðskipanna fyrir erlenda togara, að ekki sást, að dulskeyti frá árinu 1934, sem lögð voru fram Í málinu, hefðu verið borin undir tvo hinna kærðu né að reki hefði verið að því gerður að upplýsa, hvort hinir kærðu hefðu þeg- ar á árinu 1934 verið teknir að njósna um ferðir varðskipanna ......000000 0 nes Það athugað við dóm lögregluréttar út af ólöglegum innflutningi áfengis, að láðst hafði að ákveða vararefsingu fyrir þann hluta sektarinnar, sem miðaður var við 40 krónur á hvern litra ólöglega innflutts áfengis ......0.000000 000... Í opinberu máli út af íkveikju var fundið að því, að ekki var leitt í ljós, hvort hús það, sem kveikt var í, var úr timbri eða steini, né hvernig afstöðu þess til annarra húsa var háttað. Þá var og átalið, að ekki var aflað vitneskju um efnahag sökunauta, að refsing ákærðu var ákveðin langt undir lágmarki þeirra hegningarákvæða, sem þau voru dæmd eftir, að dráttur varð á birtingu héraðsdóms fyrir hinum dómfelldu og afgreiðslu dómsgerða til dómsmálaráðuneytisins og loks að einn sökunauta var látinn fara að taka út refs- ingu samkvæmt héraðsdómi, án þess að dóms- málaráðuneytið fengi áður færi á að ákveða, hvort dóminum skyldi áfrýjað ...........0.... Það talið vant ábóta við rannsókn máls gegn manni fyrir ólöglega áfengissölu, að ekki var getið til- efnis þess, að rannsóknin var hafin né að engin tilraun var gerð til að fréttast fyrir um ein- stakar ólöglegar áfengissölur kærða, sem játaði á sig brotið .......200000 000 Í máli, er ákæruvaldið höfðaði gegn hóp manna fyrir ofbeldi við löggæzlumenn og áverka á þeim, dæmdi héraðsdómari 32 hinna ákærðu „sbr. 202. CKKI 336 484 ÆKKII Efnisskrá. gr. hegningarlaganna“, enda þótt ríkisvaldið eigi ekki sókn á brotum, er 202. gr. tekur til, og Þrátt fyrir það, þótt ekkert væri leitt í ljós um, að sumir hinna ákærðu hefðu beitt menn of- beldi, er 202. gr. tekur til. Hina 32 greinda menn dæmdi héraðsdómarinn til refsingar eftir 104. gr. hegningarlaganna, en ákvað refsingu þeirra all- margra neðan við refsimörk þeirrar greinar án heimildar. Tvö hin ákærðu dæmdi hann einungis eftir lögreglusamþykkt Siglufjarðar, en skilorðs- bundið, án heimildar í lögum, sbr. lög nr. 57 frá 1933. Engra fæðingavottorða aflaði dómar- inn, og hegningarvottorð allmargra hinna á- kærðu vantaði. Loks hafði allmikill dráttur orðið á Málinu .............2 22. Í opinberu máli hafði rannsóknin ekkert beinzt að Við einu sakaratriðanna og hinir ákærðu höfðu ekkert verið um það spurðir. Að svo vöxnu máli urðu þeir ekki dæmdir til refsingar fyrir það húsleit hjá manni fannst áfengi, sem að hyggju efnarannsóknarstofu ríkisins gat verið bruggað hvar sem vera skal. Héraðsdómarinn lét þess getið, að hann hefði leitað álits ymissa manna um áfengi þetta og hafi þeir talið það vera heimabrugsg, óblandað í einu íláti, en í öðrum tveimur ílátum blandað bitterbrennivíni. Enginn þessara manna var nafngreindur né hafði verið kvaddur fyrir rétt. Grundvöllur áfallsdóms ekki talinn vera fyrir hendi ..........0.00.00.00.0.. 2. Nýjar upplýsingar. Framhaldsrannsókn fyrirskipuð í opinberu máli gegn nokkrum bifreiðastjórum, sem sóttir voru til refs- ingar fyrir að hafa valið bílum sinum stæði án heimildar á götu í Reykjavík ................ Með úrskurði hæstaréttar var lögreglustjóranum í Reykjavík boðið að dómkveðja þrjá menn til að rannsaka spotta af botnvörpustreng togara, sem grunaður var um að hafa verið að veiðum í land- helgi, en höggvið af sér botnvörpuna, er varð- skipið kom á vettvang .......0...0..00 00. 637 Efnisskrá. EXKTMI Vitni eiðfest eftir að héraðsdómurinn var kveðinn upp, en áður en málið var flutt í hæstarétti Mál rannsakað nánar eftir að héraðsdómurinn var kveðinn upp, en áður en málið var flutt í hæsta- rétti 22... Opinberir starfsmenn. Sjá embættis- og sýslunarmenn. Ósæmilegur ritháttur. Krafa í einkamáli um, að maður væri vittur fyrir ósæmileg ummæli í sóknarskjali, ekki tekin til greina, með því að ekki voru tilgreind ummæli þau, er vítaverð voru talin, og engin ummæli við- höfð, er ástæða þætti að vita ex officio ...... Aðili í einkamáli vittur fyrir ósæmileg ummæli í varnarskjali um andstæðing sinn, og voru umr mælin ómerkt .....0.0000 000 Felld niður sekt, sem héraðsdómari hafði gert á hendur aðilja fyrir ummæli í varnarskjali um andstæðing sinn, en ummælin ómerkt ...... . Prentfrelsi, prentfrelsislög. Í dagblaði einu var þannig skýrt frá undirbúningi að viðskiptasamningi, sem gerður var milli Íslands og Spánar 1934, að fyrst hefðu þrír nafngreindir samningamenn hafið samningsumleitanir af hálfu Íslands, „en nokkru síðar og áður nokkrar ákvarðanir voru teknar“ hafi A ásamt öðrum nafngreindum manni bæzt í hópinn. Á krafðist þess, að ritstjórum dagblaðsins yrði gert að birta í blaðinu leiðréttingu þess efnis, að grundvöllur- inn að samningnum hefði þegar verið lagður af nefndarmönnunum þremur, áður en hann kom til Spánar. Þessi krafa Á var ekki tekinn til greina, með þvi að tilgreind ummæli dagblaðs- ins gátu vel staðizt, þótt fullyrðing sú, sem Á vildi fá birta, væri rétt .....00000. 0... Refsingar. 1. Almennt um refsingar. Maður framdi áfengislagabrot, meðan að lög nr. 64 frá 1930 voru í gildi. Refsing hans ákveðin með 44 100 237 CKKIV Efnisskrá. hliðsjón af lögum nr. 33 frá 1935, sem leiddu til mildari niðurstöðu .............0000000 Refsiábyrgð fyrir bruggun áfengis talin fyrnd sam- kvæmt analogiu 67. gr. hegningarlaganna Þrátt fyrir það, þótt einungis væri höfðað opinbert mál gegn manni fyrir brot gegn 23. og 28. kap. hegningarlaganna og lögum nr. 51 frá 1928, þá þótti heimilt að dæma um, hvort verk það, sem ákæruvaldið sakaði hann um, varðaði við 250. gr. hegningarlaganna ........0.0.0.0000 0. Sagt, að rétt sé að beita 2. mgr. 6. gr. laga nr. 51 frá 1928 um málshöfðun vegna minni háttar stuldar einnig analogiskt um málshöfðun fyrir brot, er varða við 250. gr. hegningarlaganna Manni, sem var á njósnarbergi fyrir erlenda togara um ferðir og dvalarstaði varðskipanna, talið það til afbötunar, að hann hafði ekki gagnvart eig- endum eða skipstjórum togaranna tekizt njósn- irnar á hendur, heldur einungis framkvæmt Þær um stuttan tíma að boði húsbónda síns og Í fjarveru hans ...........0.00.. 0 Fangelsisrefsing og sekt dæmd sama manni Í sama máli fyrir brot á áfengislöggjöfinni 82, 537, 559, Refsing unglinga, sem drýgðu brot, áður en þeir urðu 18 ára, ákveðin með hliðsjón af 38. gr. hegningarlaganna ...........0.0.000000... 214, Fóstureyðingartilraun og sk ottulækningar samhliða ÁÆME Gæzluvarðhald manns, sem dæmdur var til refsingar eftir 2. mgr. 194. gr. hegningarlaganna og eftir Í. gr. 2. tl. laga nr. 47 frá 1932, sbr. 18. gr. sömu laga, látið samkvæmt 59. gr. hegningarlag- anna koma í stað refsingar þeirrar, sem hann hafði unnið til......0.0.0.0.000000000 Í einu lagi dæmd fangelsisrefsing fyrir brot gegn áfengis- og bifreiðalögunum, lögreglusamþykkt Reykjavíkur og eftir hegningarlögunum fyrir of- Þeldi við lögregluna ..................00.... Þrátt fyrir það þótt mál væri höfðað einungis eftir áfengislögunum gegn bifreiðarstjóra, sem verið hafði undir áhrifum áfengis við akstur bifreiðar, 11 11 17 25 563 566 252 264 Efnisskrá. ECKKV þótti mega ákveða refsingu hans einnig með hliðsjón af bifreiðalögunum, þar eð kærði átti að vísu að ganga um það, fyrir hvaða verk mál var höfðað gegn honum .......00000000.0... Aefsing manns, sem dæmdur var eftir 1. mgr. 204. gr. hegningarlaganna fyrir misþyrming á konu sinni, ákveðin með hliðsjón af þeim óhægindum, sem var á hjúskap þeirra hjóna .............. Refsing manns, sem dæmdur var fyrir ólöglega áfengissölu, ákveðin samkvæmt analogiu 59. gr. hegningarlaganna með hliðsjón af því, að hann hafði setið 5 daga í gæzluvarðhaldi .......... Hjón, sem ráð þóttust hafa á andlegum lækninga- krafti, gerðu það að skilyrði fyrir aðstoð sinni, að sjúklingar leituðu ekki læknis, meðan þeir væru undir hendi þeirra. Þetta talið varða við analogiu 15. gr. 1. tl. laga nr. 47 frá 1932 og að því er til berklasjúklinga tók við analogiu 16. gr. sömu laga ......200000. 0... Í máli á hendur manni, sem kærður var fyrir ólög- legan innflutning áfengis, láðist héraðsdómar- anum að ákveða vararefsingu fyrir þann hluta sektarinnar, sem miðaður var við 40 krónur á hvern litra ólöglega innflutts áfengis .......... Maður, sem dæmdur hafði verið til refsivistar fyrir brennu húss, var látinn fara að taka út refsing- una, áður en dómsmálaráðuneytið fengi færi á að segja til um, hvort dóminum skyldi áfrýja. Þegar það komst að þessu, lét það manninn fara úr refsivistinni og áfrýjaði dóminum. Þar sem ákvörðunin um framkvæmd refsingarinnar samkvæmt héraðsdóminum var tekin af manni, sem ekki var til þess bær að lögum, þá þótti mega dæma málið að efni til í hæstarétti, sbr. 15. gr. tsk, 24. jan. 1838. Hinsvegar sagt, að þegar dómi hæstaréttar yrði fullnægt, bæri að taka fullt tillit til þeirrar refsingar, sem dómfelldi áður hafði tekið út, þannig að kostur hans yrði sá sami sem hann hefði orðið, ef hann hefði tekið alla refsinguna út Í einu lagi ...........0.000.2..- Átalið, að dómari ákvað refsingu sakfelldra manna 282 ho oo tt 336 437 484 CKKVI A, sem var stjórnandi hlutafélags, lét firma, sem hann var eigandi að, lána hlutafélaginu stóra fjárhæð peninga. Eftir að hann sá gjaldþrot hlutafélags- ins fyrir, gaf hann að fengnu samþykki hlut- hafafundar út f. h. hlutafélagsins til sins eigin firma skuldabréf, tryggt með veði í fasteign hlutafélagsins, fyrir greindu láni. Þessi verknað- ur talinn varða hann refsingu eftir analogiu 262. gr. hegningarlaganna Rannsókn opinbers máls beindist ekkert að einu sakaratriða þess og voru ákærðu ekkert um það spurðir. Urðu þeir þessvegna ekki dæmdir til refsingar fyrir það €. undir því lágmarki, sem segir í hegningarákvæð- um þeim, sem hann heimfærði brot þeirra undir Víð ákvörðun refsingar á hendur manni, sem dæmd- ur var fyrir ítrekaða sölu áfengis í atvinnuskyni, var tekið tillit til þess, áfengislaga nr. 33 frá 1935, sem kærði var dæmd- ur eftir, eru að miklum mun vægari en samskonar ákvæði áfengislaga nr. 64 frá 1930, sem kærði síðast áður var dæmdur eftir að hegningarákvæði . Einstakar refsitegundir. Sektir dæmdar 3, 6, 11, 25, 30, 82, 100, 106, 132, 282, 301, 325, 391, 408, 475, 522, 534, 537, 563, 637, 643, Fangelsi við venjulegt fangaviðurværi 17, 33, 82, 214, 229, 233, 252, 261, 264, 285, 336, 531, 537, 559, 563, 566, 597, 646, Betrunarhúsvinna ...........00 0000... Missir réttinda: 1. Bifreiðarstjóri sviptur ökuleyfi 3, 264, 282, 301, 2. Þrir menn sviptir rétti til að reka eða stjórna verzlun eða atvinnufyrirtæki um 5 ára bil 3. Maður sviptur leyfi til að stunda smáskammta- Eignir dæmdar upptækar: 1. Afli og veiðarfæri togara gerð upptæk 2. Bruggað áfengi gert upptækt 566 5ð9 646 Efnisskrá. CXKVIL. Reklamation. Sjá aðgerðaleysisverkanir, viðskipta- tilkynningar. Réttarfar. Sbr. aðild, áfrýjun, barnsfaðernismál, dómar, dómarar, eiður, endurupptaka, frávísun, frestir, gagnsakir, heimvísun, játning, líkur, mála- samsteypa, málskostnaður, mat og skoðun, sáttir, skjöl, stefnur, sönnun, úrskurðir, varnarþing, vettvangsmál, vitni. Mál flutt skriflega fyrir hæstarétti, af því að stefndi mætti ekki .... 1, 69, 247, 370, 416, 422, 454, 547 Það talið bera undir dómsmálaráðuneytið en ekki dómstólana að meta hverju sinni ástæður til framlengingar á málshöfðunarfresti í barns- faðernismálum samkvæmt 2. mgr. 8. gr. laga nr. 46 frá 1991 ........00000. 00 37 Bankaútibúi, sem var stefnt fyrir hæstarétt til að gæta réttar sins í máli, er tveir aðrir aðiljar áttust þar við, ekki dæmdur málskostnaður Þar, enda höfðu engar kröfur verið gerðar þar á hendur því og það ekki áfrýjað af sinni hálfu 44 AðIili, sem sýknaður var af fébótakröfu í héraði, gagn- áfrýjar máli til að fá dæmt um málskostnaðar- kröfu sína í héraði „.....220000 000... öl Í lögtaksmáli á hendur manni til innheimtu útsvara fyrir árið 1935 og 1936 hreyfði hann engum mótmælum gegn því, að útsvar, er á hann var lagt 1936, hefði ekki verið gjaldkræft, þegar lög- tak hófst fyrir því 24. júní 1936. Það þótti þess- vegna mega láta ganga dóm um, hvort honum væri lögskylt að greiða útsvarið ............ 86. Í máli á hendur A til endurheimtu oftekinna vaxta bar málfærslumaður hans ekki fram varnir á þeim grundvelli, að slíkir vextir væru ekki endurheimtanlegir að lögum, en með því að málfærslumaðurinn hafði mótmælt kröfu stefn- anda og þar eð ekki varð álitið, að hann vildi á neinn hátt svipta umbjóðanda sinn þeim rétti, er hann hafði að lögum, þá þótti mega leggja dóm á málið að þessu leyti, sbr. 113. gr. laga nr. 85 frá 1936 2......00nen nn gi CXKVIII Efnisskrá. Nýjar upplýsingar lagðar fyrir hæstarétt í meiðyrða- máli, sem ekki höfðu legið fyrir héraðsdómi .. 100 Héraðsdómari neitaði með úrskurði um frest til vitna- leiðslu í einkamáli og kvað síðan upp dóm í málinu. Aðili sá, sem synjað var frestsins, krafðist þess aðallega fyrir hæstarétti, að úrskurður hér- aðsdómarans yrði felldur úr gildi, að héraðs- dómurinn yrði ómerktur og öll málsmeðferðin frá uppkvaðningu úrskurðarins, málinu vísað heim í hérað til löglegrar meðferðar og dóms- álagningar og héraðsdómaranum gert að skyldu að veita hæfilegan frest til vitnaleiðslu. Var sið- an þessi aðalkrafa sótt og varin sér fyrir hæsta- rétti og tekin til dóms eða úrskurðar, án þess að vikið væri að efni málsins frekar en sókn og vörn aðalkröfunnar veitti efni til ........ 158 Það talið misbrestur í héraðsdómi, að dómarinn hafði ekki dæmt berum orðum um varnar- ástæðu, sem höfð var uppi í málinu .......... 162 Dómur og málsmeðferð ómerkt og máli vísað frá héraðsdómi vegna óákveðinna dómkrafna og ó- nógrar málsútlistunar ........................ 183 Í máli á hendur bæjarsjóði Reykjavíkur til endur- heimtu vatnsskatts af húsi, sem brunnið hafði, bar málfærslumaður stefnanda ekki fram þá sóknarástæðu, að helmingur vatnsskattsins, sem heimtur hafði verið fyrir bruna hússins, hefði ekki verið fallinn í gjalddaga, þegar húsið brann, en með því að framkoma málfærslu- mannsins varð ekki túlkuð þannig, að hann hefði viljað svipta umbjóðanda sinn þeim rétti, er hann hafði að lögum, þá þótti bera að leggja dóm á málið að þessu leyti, sbr. 113. gr. laga nr. 85 frá 1936 ..........0. 00 171 Við rannsókn barnsfaðernismáls neitaði maðurinn samförum við konuna á getnaðartíma barnsins. Síðar í sama þinghaldi var skýrsla hans bókuð þannig, að hann hafi ekki „eftir því sem hann muni bezt“ haft samfarir við konuna á greind- um tíma. Þetta varúðarsama orðalag ekki talin Efnisskrá. CXKIK viðurkenning á faðerni barnsins né afturköllun á synjun hans fyrir faðernið ..........0.0....... 193 Ekki dæmt um skaðabótakröfu út af refsiverðu at- hæfi í refsimáli, með því að héraðsdómarinn hafði hvorki látið bótakröfunnar getið í stefnu né borið hana undir ákærðu ................ 214 Prátt fyrir afnám gestaréttarmeðferðar samkvæmt 224. gr. laga nr. 85 frá 1936 er fullgildur samn- ingur, sem menn hafa gert með sér um rekstur máls í hvaða lögsagnarumdæmi sem er og í hvaða þinghá sem er, sbr. $1. gr. laganna. Slíkur samningur felur í sér heimild til að ganga fram hjá sáttanefnd, með því að menn geta samkvæmt 5. gr. 3. mgr. 11. tl. greindra laga komið sér fyrirfram skriflega saman um að ganga fram hjá sáttanefnd og leggja mál með þeim hætti undir sáttaumleitun dómara. Eftir gildistöku laga nr. 85 frá 1936 frávísaði héraðsdómari máli, sem svo var ástatt um, sem hér segir, en frávísunar- dómurinn var ómerktur í hæstarétti og málinu vísað heim í hérað til löglegrar meðferðar .... 297 Með því að héraðsdómari hafði einungis úrskurðað um, hvort formleg skilyrði fyrir framkvæmd fjárnáms væru fyrir hendi, varð ekki í hæsta- rétti dæmt um nema formhlið málsins ........ 247 Endurupptaka máls, sem tekið hafði verið undir dóm, heimiluð að kröfu stefnds ............. 397 Umsögn annars aðilja um málsatriði lögð til grund- vallar, með þvi að henni var ekki mótmælt .. 397 Krafa ekki talin nægilega ákveðin til þess að dómur yrði á hana lagður, og henni því vísað frá hér- AÐSÁÓMI ........... 0. 382 Ómerking málsmeðferðar og dóms vegna gallaðrar málsútlistunar ........0...00.. 0. . 402 Maður, sem var krafinn um eftirstöðvar skuldabréfs, bar það fyrir í hæstarétti, að skuldin hefði ekki verið gjaldkræf, þegar málið var höfðað, þar eð engin uppsögn hefði farið fram. Þessi varnar- ástæða talin of seint fram komin, með því að í héraðsstefnunni var því lýst, að láninu hefði EXXK Efnisskrá. verið sagt upp, og þeirri staðhæfingu hafði ekki verið andmælt í héraði ......000000000..... Gegn mótmælum stefnda ekki dæmdir hærri dráttar- vextir af vöxtum skuldar heldur en krafizt var í héraðsstefnu, þótt samið hefði verið um hærri dráttarvexti í öndverðu ........000 000... Stefndir í víxilmáli mæta fyrir héraðsdómi, en hreyfa þar engum mótmælum gegn kröfum stefnanda, og voru kröfur hans því teknar til greina að öllu Héraðsdómur í máli um bjarglaun ómerktur, með því að málið heyrði undir úrlausn vátryggingar- félags þess, er bæði skipin voru tryggð hjá, en þeim úrskurði mátti skjóta til gerðardóms Deilt um framlagningu og afhendingu skjala í dóms- Máli 2.....00.0c0 es Réttarfarssektir. Felld niður sekt, sem héraðsdómari hafði dæmt aðilja í fyrir ummæli í varnarskjali um andstæð- ing sinn, en ummælin ómerkt 2... Sakamál. Sjá dómar, eftirgrennslan brota, játn- ing, líkur, málskostnaður, opinber mál, refsingar, sönnun, sakhæfi, saknæmi. Sakhæfi. Hóraðslæknir taldi mann, sem olli í ölvunarástandi, að sjálfs sín sögn, íkveikju af gáleysi, eiga heima á geðveikrahæli. Geðveikralæknir kvað hinsvegar upp það álit, að hann væri hvorki fáviti né geðveikur, en þyldi áfengi illa og sæti þá framið verk, sem lægi honum ella fjarri. Var ákærða refsað samkvæmt 286. gr. sbr. 40. gr. hegningarlaganna ......0000.00 00... enn. Geðveikralæknir taldi mann, sem drýgði saurlift at- hæfi gagnvart tveimur stúlkubörnum, 5 og 8 ára, haldinn organiskum geðsjúkdómi á Þbyrjunar- stigi. Ákærða var refsað með hliðsjón af 40. gr. hegningarlaganna .....00000000 0... enn. Geðveikralæknir taldi, að maður, sem drýgt hafði tilraun til fóstureyðingar og iðkað skottulækning- ar, væri geðveikur á vægu stigi, haldinn dementia 100 17 Efnisskrá. EXXKI senilis, sem lýsti sér í athyglis- og minnisbilun, einkum þó bÞilandi næmi svo og minnkuðum andlegum hömlum. Ákærða var refsað með hlið- sjón af 40. gr. hegningarlaganna ............ 252 Saknæmi. A hafði tekið að sér ásamt öðrum manni að hafa eftirlit með flutningi reykháfs, sem komið var fyrir á tengivagni, er festur var aftan í bifreið, og skyldi A ganga vinstra megin við ökutækin. Drengur, 4 ára að aldri, varð fyrir vinstra aftur- hjóli tengivagnsins. A ekki talinn hafa rækt starfa sinn með fullri gát og með þeim hætti valdið slysinu. Var honum refsað eftir 200. gr. hegning- arlaganna ...............000 0000 6 Maður, sem var andlega miður sin, komst í ölvunar- ástandi, að sjálfs sín sögn, inn í læst og mann- laust sumarhús og kveikti þar ljós. Eldur kom upp í húsinu. Manninum refsað fyrir íkveikju af gáleysi eftir 286. gr. hegningarlaganna ........ 17 Sagt, að maður, sem sent hafði togara upplýsingar um ferðir og dvalarstaði varðskips, hefði ekki getað gengið þess dulinn, að upplýsinganna var óskað í sambandi við landhelgigæzlu varðskips- ins. Var manni þessum refsað eftir 4. gr. laga nr. ð frá 1920 20.00.0020... 106, 643 Á, sem réð fyrir smíð húss, tók tvö börn úr sand- hrúgu, er bíll var að aka upp í við húsið. Meðan hann var að forða börnunum burt, varð lítil telpa fyrir bílnum í sandhrúgunni. Ekki talið víst, að telpan hefði verið komin í sandhrúguna, Þegar A tók hin börnin þaðan, og að honum hefði þá yfir hana sézt. Var hann þess vegna sýknaður af ákæru um manndráp af gáleysi .. 144 Á, sem fékkst við skottulækningar, dróst á það við barnsföður þungaðrar konu að eyða fóstri henn- ar. Lét hann síðan konuna sæta meðferð, sem henni að vísu varð ekkert meint af, en héraðs- læknir taldi, að hefði getað leitt til fósturláts. Á talinn sekur um tilraun til fósturdráps. Þeim framburði hans, að hann hefði viðhaft þessar ÆXKKII Efnisskrá. aðgerðir til að forða konunni frá að leita lækna í þessu skyni, ekki gaumur gefinn ............ 252 Hreppsnefndarmenn tóku tvo menn á kjörskrá til alþingiskosninga, sem sakfelldir höfðu verið fyrir atkvæðafölsun. Þessi ákvörðun hreppsnefndar- mannanna talin röng, en hinsvegar talið varhuga- vert að fullyrða, að hún hefði verið gerð gegn betri vitund eða vegna slíkrar vanrækslu, að varða ætti hreppsnefndarmennina refsiábyrgð 273 Þótt ekki hefði verið farið að með fullri gát af hendi vélsmiðju, sem gerði við og setti í sam- band við gufuketil gufusuðupott í verksmiðju nokkurri, var vélsmiðjan samt sýknuð af skaða- bótakröfu verksmiðjunnar vegna slyss, er hlauzt af sprengingu pottsins, með því að atferli fyrir- svarsmanns verksmiðjunnar mátti um kenna, hvernig fór, enda hafði vélsmiðjan neitað að taka nokkura ábyrgð á pottinum ...........- 288 Tvær manneskjur, sem reyndu að hjálpa sjúku fólki með fyrirbænum og andlegum krafti, er þau nefndu svo, sýknuð af ákæru samkvæmt lögum nr. 47 frá 1932 og 26. kap. hegningarlaganna. Hjón, sem einnig voru ákærð eftir sömu lögum, sýknuð af ákæru eftir 26. kap. hegningarlaganna, þar sem ekki þótti fullyrðanda, að þau hefðu haft í frammi vísvitandi blekkingar til að hafa fé af mönnum. Hinsvegar voru hjónin dæmd til refsingar fyrir brot gegn 15. gr. 1. tl. og 16. gr. laga nr. 47 frá 1932, að nokkru beinlínis og að nokkru analogiskt, fyrir að hafa bundið atbeina þann, er þau veittu sjúkum mönnum, því skil- yrði, að þeir leituðu ekki lækna .............- 336 Sex Þifreiðarstjórar frá sömu bifreiðastöð voru kærðir fyrir, að þeir hefðu látið bifreiðar sínar standa allar samtímis á götu fyrir framan starf- hýsi bifreiðastöðvarinnar, þar sem einungis ein bifreið frá stöðinni mátti hafa stæði. Leitt þótti í ljós, að einn hinna kærðu hefði átt rétt á stæð- inu á þeim tíma, er máli skipti, en þar sem ekki varð vitað, hver þeirra það var, voru þeir allir sýknaðir ......000020000r enn. . 433 Efnisskrá. EKXKKIIL Skipstjóri og útgerðarmaður skips talinn eiga sök á því, að það rak í illviðri á bryggju og olli spjöll- um á henni, þar sem hann hafði lagt skipinu mannlausu, landfestalausu og án vélarnota á höfninni .........0 0 ÁA var að láta benzín á bil sinn, og varð hann að taka slönguna inn um glugga bílsins, með því að op benzingeymisins var inni í bilnum. Hann fór, á meðan að á þessu stóð, með logandi ljós- ker inn í bílinn til að aðsæta benzinmæli bif- reiðarinnar. Kviknaði þá í benzíneiminum og brann billinn. Með því að ekki varð talið, að A hefði gert sér grein fyrir eldfimihættu benzins né hefði verið veitt fræðsla um hana, þá var atferli hans ekki metið honum til stórkostlegs SÁleySIS Ll... Ekki talið sannað, að nokkrir menn, sem staddir voru á bryggju, þar sem árás var hafin á lögreglulið, hefði brotið bann lögreglustjóra við vist á brygsj- unni, með því að ekki var sannað, að Þeir hefðu heyrt það bann ............0.00. 00 Þann 19. janúar 1933 var úrskurðað gjaldþrota hluta- félag nokkurt, sem fengizt hafði við fiskþurrkun og fiskaðgerð og keypt hafði fisk í því skyni að verka hann og selja síðan. Talið, að stjórnendur þess þrir hefðu í byrjun okt. 1931 hlotið að sjá fyrir, að gjaldþrot þess var yfirvofandi. Telja mátti víst, að þeir hefðu þá þekkt efna- hagsreikning þess fyrir árið 1930, sem sýndi miklar skuldir umfram eignir. Í okt. var einnig skollið á verðhrun á fiski og söluhorfur hans mjög slæmar, en hlutafélagið átti miklar fisk- birgðir, sem keyptar höfðu verið fyrri hluta þess árs. Nefndum stjórnendum var Þess vegna refs- að fyrir ýmsar ívilnanir til sumra lánardrottna hlutafélagsins eftir greindan tíma ............ Samningar. Sbr. kaup og sala, skaðabætur, skuld- ir, vinnusamningar. B tók á leigu byggingarlóð í sjávarþorpi. Skyldi honum vera heimilt að selja og veðsetja réttindi 471 479 566 597 GXKKIV Efnisskrá. Þau, er lóðarleigusamningurinn veitti honum, ásamt mannvirkjum þeim, er hann kynni að reisa á lóðinni. Var síðan hafin bygging húss á lóðinni. Byggingarefnið lagði Á fram að tölu- verðu leyti. Meðan að húsið var í smiðum, gerðu A og B með sér samning, þar sem A lofaði að selja B húsið fyrir tiltekið kaupverð. B fór síðan um margra ára skeið með húsið sem sína eign, hélt því við, tók arð af því, leiddi rafmagn og vatn inn í það, byggði skúr hjá því og greiddi af því skatta og skyldur. Hinsvegar greiddi B ekki byggingarefnið, nema að litlu leyti. Varð þetta til þess, að A höfðaði mál gegn B og krafðist þess, að viðurkenndur yrði með dómi eignarrétt- ur sinn að húsinu. Talið, að B væri eigandi hússins, og greindur samningur aðiljanna skýrð- ur þannig, að tilætlun þeirra hefði verið, að Á fengi hlutbundna tryggingu Í húsinu fyrir fémun- um þeim, sem hann hefði lagt fram til gerðar þess ....000000 0 nn 44 Í máli á hendur Sildareinkasölu Íslands taldi héraðs- dómarinn, að Síldareinkasalan hefði samkvæmt lögum nr. 61 frá 1929 tekið á sig ábyrgð á greiðslu verkunarlauna fyrir sild, sem stefnand- inn verkaði 1931. Í hæstarétti var ekki dæmt um þetta atriði, með því að málinu var einungis áfryjað af hendi stefnandans í héraði ........ 117 A. gerði við ljóstæki í bát B og setti upp fyrir það kr. 499.75. B kvað hann hafa tekið verkið að sér í ákvæðisvinnu fyrir 435 til 450 krónur. Ekki talið sannað, að samið hefði verið um ákvæðisvinnu, enda benti það atriði, að fjár- hæðin var ekki fullákveðin, til þess, að hér hefði verið um áætlunarfjárhæð að tefla, eins og A hélt fram 22.00.0000 162 A hafði átt lyfjavörur í lyfjabúð B. Brunnu þær þar ásamt lyfjabúðinni. B framseldi Á rétt sinn á hendur vátryggingarfélagi því, sem hann hafði tryggt lyfjavörurnar hjá. Gagnvart A bar vátrygg- ingarfélagið það fyrir, að því væri óskylt að sæta málssókn af hendi annarra en B eða bús hans Efnisskrá. CKXKV til greiðslu brunabótanna. Þessi vörn talin hald- laus, með þvi að vátryggingarfélagið hafði viður- kennt A sem réttan samningsaðilja með því að ganga til samninga við hann um brunabæturnar 200 Bæjarstjórn, sem ráðstafað hafði tveimur þurfaling- um sínum á elliheimili í öðru bæjarfélagi, ekki talin geta bundið enda á skyldu sína til greiðslu fúlgu með gamalmennunum með því einu að segja upp skiptum sínum við elliheimilið og vísa því á að beina kröfum útaf gamalmenn- um á hendur bæjarsjóði, þar sem elliheimilið er 382 Skip var gert út af nokkrum samlagsmönnum til fiskjar utan heimilis þess. Veiðarfæri og aðrar skipsnauðsynjar voru teknar út í verzlun (V) á útgerðarstaðnum. Af hendi samlagsmanna var því haldið fram, að framkvæmdarstjóri þeirra hefði samið um úttektina. Þessu var neitað af hálfu V. Krafðist V sjóveðs í skipinu og sam- eiginlegrar ábyrgðar nokkurra samlagsmanna á úttektinni. Úrslit urðu, að synjaði fyrirsvars- maður V þess með eiði að hafa samið við fram- kvæmdarstjóra samlagsmanna um úttektina, þá skyldi V hafa sjóveð í skipinu fyrir úttektinni og samlagsmenn vera sýknir, en yrði eiðurinn ekki unninn, skyldi sjóveðskrafan ekki til greina tekin, en samlagsmenn greiða úttektina in solidum ............2 00 421 Samvinnufélög. Samvinnufélag sýknað af kröfu um að greiða sveitar- sjóði viðkomandi hrepps gjald, samkvæmt 3. tl. 38. gr. laga nr. 36 frá 1921, af húsi, sem var eign kaupfélagsins og nær eingöngu var notað til íbúðar fyrir kaupfélagsstjórann og fjölskyldu hans ......... sr 348 Samþykki. Vátryggingarfélag, sem sótt var til greiðslu bruna- bóta, bar það fyrir, að því væri ekki skylt að hlíta málssókn stefnandans, sem fengið hafði kröfuna framselda af vátryggingartakanum. Þessi CXXKKVI Efnisskrá. varnarástæða var að engu höfð, með því að vá- tryggingarfélagið hafði áður samþykkt aðild stefnandans með því að ganga til samninga við hann ..........000sse ss 200 Sáttir. Með því að gestaréttarákvæði í samningi fól í sér að eldri lögum undanþágu frá því að leggja mál til sátta fyrir sáttanefnd og skyldu á hendur héraðsdómara til að leita sátta í því og með því að aðiljum er heimilt að semja um varnarþing eftir 81. gr. laga nr. 85 frá 1936 og samkvæmt 5. gr. 3. mgr. 11. tl. sömu laga að koma sér fyrirfram skriflega saman um að ganga fram hjá sáttanefnd og leggja mál með þeim hætti undir sáttaumleitan dómara, þá var lögleg talin málssókn án undanfarandi sáttaumleitunar fyrir sáttanefnd á hendur manni, sem búsettur var utan þess lögsagnarumdæmis, sem málið var sótt í, samkvæmt samningi, gerðum fyrir gildistöku laga nr. 85 frá 1936. Af greindum ástæðum var ómerktur héraðsdómurinn, sem frávísaði mál- inu, vegna þess að sáttanefnd var ekki látin fjalla um það, og því vísað heim í hérað til löglegrar meðferðar ............000 0000. 227 Hlutafélag, sem átti í dómsmáli, dæmt í málskostnað í héraði, með því að stjórnin hafði sent umboðs- mann á sáttafund, án þess að sanna forföll. Málinu var ekki áfrýjað af hendi hlutafélagsins 288 Sektir. Sjá refsingar. Sératkvæði. Sjá ágreiningsatkvæði. Siðferðisbrot. Sjá kynferðisbrot. Siglingar. Sjá björgun, botnvörpuveiðabrot, sjó- dómur, sjó- og verzlunardómur, sjóveð. Síldareinkasala Íslands. Í máli, sem A höfðaði gegn Sildareinkasölu Íslands til greiðslu verkunarlauna síldar, taldi héraðs- dómarinn, að Einkasalan hefði samkvæmt lögum Efnisskrá. CXKKVIL nr. 61 frá 1929 tekið á sig ábyrgð á greiðslu verkunarlauna síldar, er A verkaði sumarið 1931. Horf hæstaréttar til þessa sakaratriðis varð ekki vitað, með því að málinu var einungis áfrýjað af A 2... Sildareinkasalan var dæmd til að greiða A þóknun fyrir uppskipun, geymslu og afhendingu á tunn- um og salti, er Einkasalan átti og látið var í té öðrum en A, og ennfremur fyrir uppskipun á salti, er meiri kostnaður fylgdi en titt var, enda Einkasalan eigandi þessara verðmæta ........ Upphæð launa fyrir sildarverkun, sem A krafði skila- nefnd Síildareinkasölu Íslands um, ákveðin með hliðsjón af vottorði umboðsmanns Einkasölunnar á Siglufirði, sem ekki hafði verið mótmælt .... Símar. Dulmálsskeyti, sem voru á skjalasafni Landssímans, rannsökuð vegna ætlaðra brota á botnvörpuveiða- löggjöfinni ............... 25, 30, 106, 364, Lögreglan lætur, að fenginni heimild til þess í dóms- úrskurði, hlusta á símasamtöl við bifreiðastöð til að afla vitneskju um, hvort áfengi væri selt frá StÖðINNI ..........0 000 Sjódómur, sjódómsmál. Mál til ákvörðunar bjarglauna ...... 178, 358, 372, Mál til innheimtu bóta fyrir spjöll, er skip olli á bryggju ......0000000 enn Sjó- og verzlunardómur. Mál til innheimtu greiðslu fyrir útgerðarnauðsynjar til fiskiskips ........000000 0000 Mál til ákvörðunar bjarglauna .............. 449, Sjóveð. Dæmt sjóveð í björguðu skipi til tryggingar bjarg- launum og málskostnaði við innheimtu þeirra 178, 358, 372, 515, Ekki dæmt sjóveð fyrir málskostnaði í hæstarétti í máli til innheimtu bjarglauna með því að þess var ekki krafizt ........02000 0000... 117 117 117 643 132 421 öl5 CXKKXVIII Efnisskrá. Ekki dæmt sjóveð í skipi fyrir bjarglaunum og inn- heimtukostnaði þeirra, enda þess ekki krafizt, þar sem vátryggingarfélag hafði gengið undir ábyrgð á þeirri fjárhæð, er dæmd yrði ...... 449 Nokkrir menn tóku á leigu og gerðu út í samlagi til fiskjar skip utan heimilis þess. Réðu þeir mann búsettan á útgerðarstaðnum sem framkvæmda- stjóra samlagsútgerðarinnar (S). Veiðarfæri og aðrar skipsnauðsynjar voru teknar út í verzlun (V) á útgerðarstaðnum. Ýmsir samlagsmanna tóku auk þess út í reikning S hjá V einkanauð- synjar, aðallega sjófatnað, er taldar skyldu þeim til gjalda, er samlagsmenn gerðu út um við- skipti sín. V talið heimilt að láta greiðslur inn á reikning S ganga fyrst til lúkningar síðar- nefndum úttektum, er sjóveð gat ekki stofnazt fyrir. Fyrir skipsnauðsynjunum krafðist V sjó- veðs í skipinu, þar sem úttekt þeirra hefði verið gerð af skipstjóra og stýrimanni utan heimilis skipsins. Jafnframt voru nokkrir samlagsmanna krafðir greiðslu á úttektinni. Eigandi skipsins andmælti sjóveði með skirskotun til vitnisburðar framkvæmdastjóra samlagsmanna, sem kvaðst hafa samið um úttektina við fyrirsvarsmann V. Vitnaskýrslu framkvæmdastjórans var mótmælt, Þar sem hann var bróðir konu skipseigandans. Lyktir málsins urðu, að V skyldi hafa sjóveð í skipinu fyrir úttektinni, ef fyrirsvarsmaður V synjaði þess með eiði, að framkvæmdastjóri samlagsmanna hefði samið við hann um úttekt- ina, og skyldu hinir stefndu samlagsmenn þá sýknir af kröfum V. Ef fyrirsvarsmaðurinn féllist á eiðnum, skyldi sjóveðskrafan ekki tekin til greina, en þá skyldu hinir stefndu samlags- menn greiða úttektina in solidum ...... 421 Skaðabætur. a) Vegna vanefnda á samningi eða slíks sam- bands. Sjá einnig vinnusamningar. -A, sem auk sýslumannsembættis hafði haft á hendi póstafgreiðslu um allmörg ár, var sagt upp þeim Efnisskrá. CXKKIK starfa frá 1. júlí 1930. Þann 14. nóv. 1935 höfð- aði hann mál til skaðabóta útaf starfamissi þessum og bar fyrir, að lán, sem honum var veitt að fyrirlagi alþingis 1921 til byggingar íveruhúss, hefði verið við það miðað, að hann héldi áfram póstáfgreiðslunni og öðlaðist Þann veg aðstöðu til að standa straum af þvi. Dómstól- ar töldu, að aðgerðir alþingis eða ríkisstjórnar yrðu ekki, hvorki í sambandi við lánveitinguna né endranær, skildar þannig, að ríkinu hefði skapazt skylda til að hafa Á lengur í þjónustu sinni en lög stóðu til á hverjum tima, og þar eð ráðherra hefði samkvæmt 7. gr. laga nr. 40 frá 1929 haft heimild til að segja honum upp starf- inu, þá ætti hann ekki kröfu til fébóta vegna UPPSAGNAFINNAFr l...c000r eens 308 S réð konuna R sem stjórnanda hringsaumsdeildar sinnar um tiltekinn tíma fyrir fast kaup auk ákveðinnar bóknunar af hverri fullunninni flík. R réð síðan stúlkur og klæðskera til hringsaums- ins. Eftir að hringsaumurinn hafði verið starf- ræktur í nokkra mánuði, reis deila á milli S og áminnzt klæðskera, er lyktaði þannig, að klæð- skerinn lét af störfum. Um líkt leyti voru nokkrar af stúlkum þeim, sem R hafði ráðið, hættar störf- um. Var R nú flutt á hraðsaumastofu S, og er hún hafði verið þar litla hríð, vék hún úr þjónustu hans. Höfðaði hún síðan mál á hend- ur honum til fébóta. Kvað hún klæðskera þann, er forstöðu veitti hraðsaumastofunni, hafa vísað sér á brott, en S taldi hana hafa farið sjálf- viljuga. Ekki talið sannað, að klæðskerinn hefði vísað henni á brott né að hann hefði haft heimild til þess af hendi S. Sannanir voru heldur ekki taldar fram komnar fyrir því, að samdráttur sá, er hafði orðið á vinnunni á hringsaumadeildinni hefði orðið af ástæðum, er S ætti að svara R fyrir, né heldur að R hefði slegið neinn varnagla um fébætur, er vist hennar hjá S lauk. Voru fé- bótakröfur R þess vegna ekki teknar til greina 350 A réð B til vinnu um þriggja mánaða skeið í búð CKL Efnisskrá. sinni gegn föstu mánaðarkaupi. B lagðist í kig- hósta, eftir að hann var nýtekinn við starfinu, og lá um tvær vikur. A sleit samningnum, eftir að B hafði verið fjarvistum um viku. Með þvi að A hafði ekki ástæðu til að ætla, að B yrði lengi frá vinnu, voru samningsslitin álitin ólög- mæt og Á dæmdur til að greiða B skaðabætur b) Skaðabætur utan samninga. A höfðaði mál á hendur skilanefnd Síldareinkasölu Í má Íslands (E) til greiðslu verkunarlauna á síld. E höfðaði gagnsök til greiðslu bóta vegna þess, að síldin hefði reynzt ónýt og spillt, er selja átti hana erlendis. Meðal málsskjala voru vott- orð frá umboðsmanni E, sem samkvæmt 129. gr. reglugerðar 19. júlí 1929 skyldi taka við síldinni af saltendum og gæta hagsmuna E gagnvart þeim. Samkvæmt vottorðunum var sildin, þegar A lét hana af höndum, góð og óspillt vara. Var A Þess vegna sýknaður af kröfum E, enda ekki talið, að á honum hvíldi frekari bótaskylda en af almennum skaðabótareglum leiðir ........ li ákæruvaldsins á hendur tveimur mönnum fyrir þjófnað var krafizt bóta fyrir stolna og eyðilagða muni. Um kröfu þessa, varð ekki dæmt í málinu, með því að héraðsdómarinn lét hennar hvorki getið í stefnu né skýrði ákærðu frá því, að hún væri fram kominn ................00000 Í verksmiðjunni F var af hendi vélsmiðjunnar H settur niður eimketill, og var gufuþrýstingurinn í honum 6 kg/cm eða 100 pund á ferþumlung. Á ketilinn var settur Öryggisloki, þannig að gufu- þrýstingurinn í vélum þeim, er fyrir gufuaflinu gengu, var 30—40 pund á ferþumlung. Eitt af tækjum þeim, sem H setti í samband við ketilinn, var suðupottur, er F hafði pantað, og var hann þannig gerður, að á honum voru tveir botnar. Var gufunni hleypt milli botnanna og hitaði hún Þannig efni það, sem í pottinn var látið. Ekki var samþykki vélaeftirlitsmanns ríkisins fengið til notkunar pottsins. Við fyrstu suðu bilaði pott- 117 214 Efnisskrá. CXLI urinn. Um sama leyti komst fyrirsvarsmaður F, sem ætlað hafði sér að fá pott að styrkleika í sam- ræmi við ketilinn, að raun um, að potturinn þyldi einungis ca. 15 pund á ferþumlung. H tók síðan pottinn til viðgerðar að þrábeiðni fyrir- svarsmanns F. Í fyrstu suðu eftir viðgerðina rifn- aði innri botn pottsins, innihald hans þeyttist út um starfhýsið og brenndi tvo menn. Leitt var í ljós með álitsgerð kunnáttumanna, að viðgerð H á pottinum var misheppnuð. Breytni fyrirsvars- manns H þótti óviðurkvæmileg, en samt var H ekki gert að greiða bætur, með því að fyrir- svarsmaður F tók pottinn í notkun, þrátt fyrir það þótt hann vissi, að hann þoldi ekki gufu- þrýstinginn frá eimkatlinum, án þess að setja á“ hann öryggisloka og án þess að fá leyfi véla- eftirlitsmanns ríkisins til notkunar pottsins. Enn- fremur var sannað með vitnaskýrslum, að H hafði undanþegið sig ábyrgð á pottinum ...... 288 Bifreiðarstjóri ók fram hjá hóp barna, sem voru í boltaleik. Varð telpa ein, 8 ára að aldri, fyrir bif- reiðinni og hlaut af áverka svo mikinn, að taka varð af henni hægri fótinn um mitt læri. Bif- reiðarstjórinn viðurkenndi að hafa tekið eftir, að börnin sáu til bifreiðarinnar, nema greind telpa, sem var að elta boltann. Talið, að bif- reiðarstjórinn hafi átt aðalsökina á slysinu. Eig- andi bifreiðarinnar dæmdur til að greiða telp- unni fébætur fyrir heilsutjón, þjáningu, læknis- hjálp og sjúkrahúsvist ......2.0000 0000... 303 Þrátt fyrir ákvæði um stundarsakir í bráðabirgða lögum nr. 49 frá 1934, að framleiðendur mjólkur mættu einungis selja hana ógerilsneydda beint til neytenda innan síns sveitarfélags, ætlaði Á, sem bjó utan Rvíkur, að selja þangað mjólk sína 3 daga í október 1934. Var honum varnað þess af lögreglunni. Tók hún mjólkina og ráðstafaði henni til sölu fyrir reikning A, þar eð hann vildi ekki flytja hana aftur heim. A höfðaði bótamál á hendur lögreglustjóranum í Rvík f. h. ríkissjóðs og bar það aðallega fyrir, að nefnt ákvæði bráða- CXLDH Efnisskrá. birgðalaganna yrði ekki samþytt 23. og 64. gr. stjórnarskrárinnar, og ennfremur, að ákvæði þetta hefði ekki verið komið til framkvæmda, þegar sakarefnið varð til. Þessar ástæður þóttu rakalausar, og voru kröfur A ekki teknar til SPEINA (......00..0 0000 332 Samkvæmt kröfu S, sem starfrækti kaffibrennslu á Akureyri, var B, sem veitti forstöðu samkynja fyrirtæki í Rvík, dæmdur til refsingar eftir lög- um nr. 84 frá 1933 fyrir hæpnar gyllingar á vöru sinni og vélum fyrirtækisinns í auglýsingu í dagblaði í Rvík. Krafa S um fébætur úr hendi B var ekki til greina tekin, með því að ekkert var fram komið í málinu, sem veitti ástæðu til að ætla, að verknaður B hefði valdið Stjóni .... 391 A lagði skipi sínu mannlausu, landfestalausu og án vélanota á innri höfnina á Siglufirði í norðan- veðri miklu. Skipið rak á bryggjur hafnarsjóðs og olli spjöllum á þeim. A þótti hafa sýnt ó- varkárni í meðferð skipsins, og var hann og vá- tryggingarfélag það, er í hlut átti, dæmt til að greiða bætur fyrir spjöllin. Ósannað þótti, að hafnarverði, sem komið hafði niður á bryggju, eftir að lagningu skipsins var lokið, hefði verið unnt að afstýra tjóninu, og gat breytni hans þess vegna hvorki staðið fyrir né dregið úr bóta- skyldu greindra aðilja ..............0.000.0.... 471 Bifreiðarstjóri dæmdur til fébóta vegna slyss, sem hlauzt af ógætilegum akstri hans. Við ákvörð- un Þbótanna var tekið tillit til þess, að maður sá, er fyrir slysinu varð, hafði gert honum að einhverju leyti óhægt fyrir um stjórn bifreiðar- ÍNNAP 22.20.0200 607 Skattar og gjöld. Sbr. endurgreiðsla. 1. Útsvör. Hlutafélag nokkurt hafði starfað hér um margra ára skeið, aðallega með norskt fjármagn, og átti fast- eignir og vatnsafl í Árnessýslu og landeignir við Skerjafjörð. Var starfsemi þess aðallega í því . fólgin, að koma fasteignum þess í reiðufé. Meiri Efnisskrá. * CXLII: hluti stjórnar þess var heimilisfastur á Íslandi og flestir innlendir fyrirsvarsmenn þess búsettir í Reykjavík, enda var starfssemin þaðan rekin og heimili þess þar talið. En skrásett hafði fé- lagið ekki verið samkvæmt 59. gr. laga nr. 71 frá 1991. Á hluthafafundi í Osló 1934 var ákveðið að flytja heimilisfang þess austur í Árnessýslu, en ekki voru þau heimilisskipti skrásett þar, svo sem mælt er í 14. gr. laga nr. 77 frá 1921. Fé- lagið var talið útsvarsskylt í Reykjavík 1935 .. A, sem bjó í hreppnum X, byggði B jörð sína Í hreppnum Y. Samkvæmt byggingarbréfinu var afgjald jarðarinnr m. a. Í því fólgið, að B skyldi skila A öllum æðardún og öllum selskinnum vel- verkuðum, er til féllu á jörðinni. Með þvi að A þannig áskildi sér eftirtekjur nefndra hlunninda, en ekki tiltekið magn þeirra, og þau voru nytjuð á ábyrgð hans og áhættu, þá var talið, að A nytj- aði sjálfur jörðina að því, er til þeirra tók, jafnt fyrir það, þótt B fengi jarðarafnotin að öðru leyti sem endurgjald fyrir vinnu við nýtingu nefndra hlunninda í þágu A. Samkvæmt þessu var Á tal- inn útsvarsskyldur í hreppnum ÝY .......2.... Sagt, að með því að A hefði engum mótmælum hreyft við því, að útsvar, sem lagt var á hann árið 1936, hefði verið gjaldkræft, þegar lögtak fyrir því hófst 24. júní 1936, þá þætti mega láta ganga dóm um, hvort útsvarið hefði verið rétti- lega á hann lagt .......000000 000... Sú starfsemi Sölusambands íslenzkra fiskframleið- enda, að koma afurðum þeirra í verð, ekki talin útsvarsskyld útaf fyrir sig. Útsvarsálagning á SÍF 1935 varð ekki á því byggð, að “% af andvirði selds fisks skyldi samkv. samþykktum þess frá 23. maí 1935 lagður í varasjóð, með því að ekki varð gegn mótmælum þess talið sannað, að nefnt sam- þyvkktarákvæði hefði átt eða hefði verið látið verka til liðins tíma. Það gat heldur ekki skapað SÍF skyldu til greiðslu téðs útsvars, þótt það hefði selt eitthvað af fiski fyrir utansambands- menn, með því að óumdeilt var, að langmestur: 86. 86. CKLIV " Efnisskrá. hluti útsvarsins var lagður á allsendissölu fisks sambandsmanna og útsvarið lagt þannig ósund- urgreint á tvo hugsaða útsvarsstofna, en annar Þeirra ekki útsvarshæfur ...........00....... Lögtaksúrskurði fógeta fyrir útsvari áfrýjað, eftir að 8 vikna frestur sá, er segir í 11. gr. laga nr. 29 frá 1885, var liðinn, og án þess að áfrýjunar- leyfi væri áður fengið. Málinu þessvegna vísað ex officio frá hæstarétti .................... Lögtak fyrir útsvari úr gildi fellt, með því að lögtaks- beiðninni hafði ekki verið framfylgt með hæfi- legum hraða, sbr. 2. gr. laga nr. 29 frá 1885 .. Hinn ófjárráða G, sem var vel efnum búinn, var til heimilis í Rvík hjá föður sínum, sem var fjár- haldsmaður hans undir yfirfjárráðum lögmanns- ins þar. Á sumrum dvaldist G í hreppnum Ö hjá föðurfrændum sinum. Árið 1935 ákvað faðir hans að flytja lögheimili hans í hreppinn Ö og lét skrifa hann þar á manntal. Engin breyting varð samt á dvalarstöðum G. Hann var áfram á vet- urna í Rvík hjá föður sínum. Og ekki var yfir- fjárráðanda tilkynnt, að G væri fluttur til hrepps- ins Ö. Að svo vöxnu máli þótti bera að telja lög- heimili G áfram í Rvík og var hann talinn rétti- lega krafinn þar um útsvar, sem á hann hafði verið lagt þar 1936 .........0..0 00 2. Gjald samkv. 3. tl. 38. gr. laga nr. 36 frá 1921. Kaupfélag nokkurt átti íveruhús, sem kaupfélagsstjór- inn og fjölskylda hans notuðu til íbúðar. Þar fóru auk þess fram endurskoðun á reikningum félagsins og ýmis fundarhöld, en við fundar- höldin var einungis notaður lítill hluti hússins og skamman tíma í hvert skipti. Kaupfélaginu ekki talið skylt að greiða í sveitarsjóð gjald af húsinu samkvæmt 3. tl. 38. gr. laga nr. 36 frá 1991 Skilorðsbundnir dómar. Sjá dómar. Skip. Sjá björgun, botnvörpuveiðabrot, sjóveð. 296 44) 469 663 348 Efnisskrá. CXLV Skipti, skiptamál. Sbr. gjaldþrotaskipti. Maður, sem fékk dóm á hendur skilanefnd Sildar- einkasölu Íslands til greiðslu launa fyrir verk- un síldar, er hann leysti af hendi 1931, svo og fyrir geymslu ýmissa muna Einkasölunnar, ekki talinn eiga samkvæmt 83. gr. skiptalaganna frá 1878 forgangsrétt í búi Sildareinkasölunnar fyrir kröfum sínum, með því að þær urðu ekki taldar til þeirra krafna, sem í þeirri grein getur .... 117 Maður, sem taldist eiga skuldir að Síldareinkasölu Íslands, en hafði fémuni hennar nokkra undir höndum, lét þess kost að láta þá rakna gegn því að fá greiddar kr. 779.20, sem hann taldi sig eiga kröfu til fyrir geymslu munanna. Fógeti setti Einkasöluna inn í umráð munanna gegn 1000 króna tryggingu. Talið, að sú trygging hefði samkvæmt hlutarins eðli einungis verið sett fyrir því, að maðurinn fengi greinda fjárhæð greidda, og að hann gæti ekki notið forgangsréttar í þeirri tryggingu í búi Einkasölunnar fyrir allt öðrum kröfum ..........000000 00 117 Skipulag kauptúna og sjávarþorpa. Sjá eignar- réttur. Skjalafals. Maður dæmdur til refsingar eftir 271. gr. hegningar- laganna fyrir fölsun víxils og eftir 272. gr. sömu laga fyrir fölsun sendibréfs frá manni þeim, er hann hafði ritað nafn hans sem samþykkjanda víxilsins, en í bréfinu var þess farið á leit, að víxillinn yrði keyptur .........00000 000. 655 Skjöl. A höfðaði mál gegn B á árinu 1937 útaf félagsskap þeirra um veræzlunarrekstur á árunum 1911— 1913 og krafðist þess, að B yrði dæmdur til að nefna mann af sinni hendi í gerðardóm sam- kvæmt félagssamningi þeirra, en til vara að greiða bætur. Á meðan á flutningi máls þessa stóð, gerði ÁA kröfu til, að B afhenti honum ýmis skjöl, er legið höfðu fyrir gerðardómi, er CXLVI Efnisskrá. skar úr ágreiningsefnum þeirra 1913, svo .og að B legði fram allt það af bréfaskriftum félags- verzlunar þeirra, er mál þetta skipti. Héraðsdóm- arinn hratt þessari síðastnefndu kröfu með úr- skurði, sem A síðan kærði til hæstaréttar. Til- kall sitt til gerðardómsskjalanna byggði hánn á þvi, að hann væri eigandi eða sameigandi þeirra. Þetta atriði þótti ekki verða dæmt í kærumálinu, með því að það varðaði ekki sönnunaratriði eða önnur réttarfarsatriði máls þess, sem aðiljarnir áttust við. Þá kvaðst A vilja fá bréf félagsverzl- unarinnar framlögð til sönnunar staðreynda í dómsmáli aðiljanna, en ekki gerði hann grein fyrir, hvaða staðreyndir hann ætlaði að sanna með þeim, sbr. 147. gr. laga nr. 85 frá 1936. Allt var ennfremur óvíst um, hvort ástæða var til að leggja skjölin fram í heild sinni eða einhver þeirra með þeim hætti, er A ætlaðist til, sbr. 149. gr. nefndra laga. Loks tjáði B sig fúsan til að láta A í té gegn hæfilegri þóknun afrit af þeim skjölum, er A óskaði eftir og málið vörðuðu, en þessu boði vildi A ekki taka. Voru kröfur A í kærumálinu þessvegna ekki til greina teknar 659 Skottulækningar. Sjá læknar, lækningar. Skuldir, skuldamál. Sjá ábyrgð, endurgreiðsla, kaup og sala, samningar, skaðabætur, sönnun, vinnusamningar. Sildareinkasala Íslands talin af héraðsdómara hafa tekið á sig samkvæmt lögum nr. 61 frá 1929 á- byrgð á greiðslu verkunarlauna fyrir sild, sem maður nokkur hafði verkað sumarið 1931. Í hæstarétti var héraðsdómurinn lagður að þessu leyti til grundvallar þegar af því, að honum var ekki áfrýjað ........200000 00... 117 A framkvæmdi viðgerð á ljósatækjum í bát B. B greiddi nokkurn hluta þeirrar fjárhæðar, sem A setti upp fyrir verkið, en synjaði fullrar greiðslu á reikningnum, þar eð verkið hefði að litlum notuð komið. Að vísu var vitað, að ljósa- tæki bátsins voru í ólagi, að því er virtist, mjög Efnisskrá. CKLVI skömmum tíma eftir viðgerðina, en sökum þess að þeir gallar gátu stafað af tilgerðum bátverja og með því ennfremur að B lét ekki, þótt hon- um væri þess kostur, fara fram skoðun á or- sökum Þbilunarinnar, þá þóttu greindar ástæður ekki leiða til sýknu hans. Loks taldi B A hafa tekið að sér viðgerðina í ákvæðisvinnu fyrir kr. 435—-450. A synjaði ekki fyrir að hafa látið orð falla um, að viðgerðin myndi kosta kr. 435—450, en um áætlunarfjárhæð hafi þá einungis verið að ræða. Ekki talið sannað, að um ákvæðisvinnu hefði verið samið, enda mælti það atriði, að fjárhæðin var ekki fullákveðin, gegn því ...... 162 A byggði samkvæmt verksamningi íveruhús fyrir tvo menn. Skyldi A leggja til allt efni í húsið, þar á meðal gólfdúka. Efnivörur til hússins tók A út með greiðslufresti í verzlun B. Svo hlauzt til, að annar verkkaupendanna fékk gjaldeyris- og innflutningsleyfi fyrir gófdúkunum í sínu nafni og fékk siðan B til að útvega þá. Sendi B dúk- ana á byggingarstaðinn, og tók A þar við þeim fyrirvara- og athugasemdalaust. Ennfremur tók A við fullnaðargreiðslum af verkkaupendum fyrir efndir sínar á verksamningnum, sem einnig tók yfir dúkana, og hreyfði þá engum athugasemd- um um, að hann teldi sér óskylt að greiða B dúkana. Samkvæmt þessu og þar sem gera varð ráð fyrir, að B vissi um aðalefni verksamnings- ins og hefði fengið næga ástæðu til að treysta því, að A væri ábyrgur fyrir þeim vörum, sem teknar voru út hjá honum til hússins, nema fyrirvari væri gerður um annað, þá var A talinn skyldur að standa honum (B) skil á andvirði dúkanna ................2.0 376 Eftir að sveitarfélagið Í hafði greitt til elliheimilis (E) í sveitinni R vistargjald tveggja gamal- menna, er sveitföst voru í Í og dvöldust á elli- , heimilinu, sagði Í upp ábyrgð sinni á dvalar- kostnaði þeirra og vísaði E til sveitarinnar R um greiðslu fúlgu með þeim. Af hendi Í var talið, að R ætti að greiða E fúlguna og gæti síðan end- CKXLVINI Efnisskrá. urheimt 2% hluta hennar hjá Í. Sagt, að í undan- farandi viðskiptum E og Í fælist skylda á hendur Í til að greiða fúlgu fyrir gamalmennin, unz Í ráðstafaði þeim með öðrum hætti, án tillits til þess, hvernig lögskiptum sveitarfélaganna Í og R útaf gamalmennunum væri háttað, enda dómur í málinu því ekki í vegi, að sveitarfélögin leit- uðu úrlausnar yfirvalds þess, er í hlut á, um sambandið sín á milli í þessu efni. Samkvæmt þessu var sveitarfélagið Í dæmt til að greiða fúlg- una til næstu mánaðamóta, eftir að að mál var höfðað ........0000 00. 382 Samlagsmenn nokkrir gerðu skip út til fiskjar utan heimilis þess, og voru veiðarfæri og aðrar nauð- synjar til skipsins teknar út í verzlun nokkurri á útgerðarstaðnum. Auk þess tóku nokkrir sam- lagsmenn þar út einkanauðsynjar, einkum sjó- fatnað, er taldar skyldu þeim, er út tóku, til gjalda, er samlagsmenn lykju viðskiptum sín á milli. Talið, að fyrirsvarsmanni verzlunarinnar hefði verið heimilt að láta greiðslur inn á reikn- ing útgerðarsamlagsins ganga fyrst til lúkningar einkaúttektum samlagsmanna. Í máli verzlunar- innar á hendur nokkrum samlagsmanna til greiðslu þess, sem ógreitt var af úttektinni, börðu hinir stefndu því við, að skuldin væri röng, en bæði var, að framkvæmdastjóri þeirra hafði sam- þykkt reikninginn, enda mótmæli þeirra of seint fram kominn. Ennfremur var talið, að ákvæði þriðja kapitula siglingalaganna um pro rata á- byrgð ætti ekki við um ábyrgð samlagsmanna á úttekt til skipsins, heldur bæri þeim að greiða hana in solidum .......0.00000 0. 421 Sagt, að grundvallarreglur íslenzks réttar leiði til þess, að eftir skiptingu eins hreppsfélags í fleiri, beri hin nýju hreppsfélög, hvort eða hvert fyrir sig, ábyrgð á skuldum hins forna hreppsfélags sem eigin skuldum. Ákvörðun ráðuneytis þess, sem í hlut á, samkvæmt 3. gr. sbr. 4. gr. laga nr. 12 frá 1927 um fjárskipti og skulda tveggja hreppsfélaga, er áður höfðu verið einn og sami Efnisskrá. CXLIK hreppur, tekur einungis til skiptingar eigna og skulda hinna nýju hreppa sín á milli, en ekki til ábyrgðar hreppsfélaganna út á við ........ 541 Smáskammtalækningar. Sjá læknar, lækningar. Sóttvarnir A meiðyrti lögreglustjóra einn freklega fyrir aðgerða- leysi hans sem formanns heilbrigðisnefndar til varnar skarlatssótt, er gerzt hafði allmögnuð í viðkomandi kaupstað og upp hafði komið á kúa- búi, er kaupstaðurinn rak þar í nágrenninu. Með því að sóttkvíun hafði ekki verið komið á og mjólk frá hinu sýkta heimili var eftir sem áður um tíma send til kaupstaðarins, þóttu afskipti lögreglustjórans af sóttvarnarráðstöfunum ekki Gaðfinnanleg, en voru þó ekki talin réttlæta ill- „ mæli þau og áburð, er í grein A fólst ........ 100 Stefnur. Sjá málshöfðun. Mál vísað frá hæstarétti vegna vöntunar á birtingu hæstaréttarstefnu, með því að stefndi hvorki mætti né lét mæta ....0.0.00000 00. 421 Stjórnarskráin. Ákvæði um stundarsakir í bráðabirgðalögum nr. 49 frá 1934, að framleiðendur mjólkur mættu ein- ungis selja hana ógerilsneydda beint til neyt- enda innan síns sveitarfélags, ekki talið fara í bága við 64. gr. stjórnarskrárinnnar. Sagt, að almenni löggjafinn hafi metið þessar ráðstafanir til almenningsheilla og að því mati gæti ekki orðið haggað. Greind ákvæði heldur ekki talin fara í bága við 23. gr. stjórnarskrárinnar .... 332 Eftir að A hafði keypt lóð til húsbyggingar í Rvík, var ákveðið við gerð nýs skipulagsuppdráttar, að lóðin skyldi að mestu leyti tekin undir götu og torg. Af hendi kaupstaðarins var ekki talið skylt að greiða A fébætur fyrir lóðina, fyrr en hún yrði í verki og framkvæmd tekin undir götuna og torgið. Talið, að eignarnám á lóð þess- ari hefði raunverulega verið framkvæmt gagn- { “ 4 L Efnisskrá. vart A um leið og honum var meinað að nota lóðina til að reisa hús á henni vegna hinnar fyrirhuguðu notkunar hennar og að hann ætti þessvegna þegar heimtingu á fullum fébótum fyrir eignarskerðinguna samkvæmt 62. gr. stjórn- arskrárinnar án tillits til þess, hvernig skilja beri 28. gr. laga nr. 55 frá 1921 um skipulag kauptúna og sjávarþorpa ......00000.0 00. Sveitarstjórn. Sagt, að telja verði þá meginreglu hafa gilt og gilda enn hér á landi, að maður fái ekki styrk sér eða sinum til framfærslu úr sveitar- eða bæjar- sjóði, nema sýnt sé, að hann geti ekki fram- fært sig eða þá af sjálfs sin ramleik. Réttur móður óskilgetins barns til meðlagsheimtu af dvalarsveit sinni samkvæmt 26. gr. laga nr. 46 frá 1921, sbr. lög nr. 39 frá 1935, og samskonar rétlur skilinna hjóna samkvæmt 60., sbr. 55., 57., 75. og 77. gr. laga nr. 39 frá 1921, talinn undan- tekningarákvæði frá áðurnefndri meginreglu Fyrir dómskuld sinni á hendur A og eftir ábendingu hans lét B gera fjárnám í bifreið, sem A hafði verið lögð til sem fátækrastyrkur. Sveitarstjórn- arvöld þau, er í hlut áttu, áfrýjuðu fjárnáminu, stefndu bæði A og B og kröfðust ónýtingar fjár- námsins. Var það fellt úr gildi samkvæmt 3. tölu- lið 31. gr. aðfaralaga nr. 19 frá 1887 .......... Sveitarfélagið Í hafði um nokkur ár greitt elliheimil- inu (E) í sveitarfélaginu R vistargjald tveggja samalmenna, sem dvöldust á elliheimilinu og sveitföst voru í Í. Þann 22. nóv. 1934 sagði Í upp ábyrgð sinni á kostnaði við vist gamal- mennanna hjá E, en greiddi þó þann kostnað til áramótanna næst á eftir. Til þessarar ráðabreytni færði Í það, að E ætti framvegis að leita greiðslu vistargjaldsins hjá R, sem síðan gæti endurkraf- ið Í um % hluta þess, en 7% hluta taldi Í sér óskylt að greiða, þar sem gamalmennin væru komin yfir sextugt og yrðu þessvegna ekki flutt fátækraflutningi samkvæmt bréfi atvinnu- og 492 169 Efnisskrá. CLI samgöngumálaráðuneytisins frá 23. marz 1933. Í máli, er E höfðaði gegn Í þann 7. sept. 1935, var krafizt vistargjaldsins frá 1. janúar til 30. sept. 1935 og tiltekins gjalds fyrir hvern mán- uð, er vist gamalmennanna hjá E héldist eftir 1. okt. s. á. E var talið heimilt að beina þessu dómsmáli á hendur Í án tillits til þess, hvernig við horfðu í þessu efni lögskipti greindra sveitar- félaga, enda gætu sveitarfélög þessi allt að einu leitað úrlausnar framkvæmdarvaldsins um rétt- indi og skyldur sín á milli vegna gamalmennanna. Ennfremur var talið, að í áminztum skiptum Í og E fælist skuldbinding á hendur Í að greiða E fúlgu fyrir gamalmennin, unz Í ráðstafaði þeim frá E, en til slíkrar ráðstöfunar varð það ekki metið, að Í benti E á að vitja greiðslunnar hjá sveitarfélaginu R. Var Í þessvegna dæmt til að greiða vistargjaldið til 30. sept. 1935, en að öðru leyti þótti krafa E of óákveðin til að dómur yrði á hana lagður ........00000 00... 382 Hreppsfélaginu A var skipt í tvö hreppsfélög A, og B. Ákvað atvinnu- og samgöngumálaráðuneytið sam- kvæmt 3. sbr. 4. gr. laga nr. 12. frá 1927, að A, skyldi bera % hluta skulda þeirra, er á A höfðu hvílt, en B % hluta. Seinna krafði sparisjóður nokkur A1 um allar eftirstöðvar láns, sem A hafði tekið, áður en hreppnum væri skipt. Voru kröfur sparisjóðsins teknar til greina. Sagt, að ákvörðun ráðuneytisins um skiptingu skulda A á hendur Á, og B giltu einungis í lögskiptum A, og B sin á milli, en tæki ekki til ábyrgðar nýju hreppsfélag- anna gagnvart þriðja manni, og að samkvæmt grundvallarreglum íslenzkra laga bæri hin nýju hreppsfélög, hvort fyrir sig, ábyrgð á skuldum hins forna hreppsfélags sem eigin skuldum .... ö4dl Bæjarstjórinn í kaupstaðnum ÁA bað G um að leita að kaupanda að skipi, sem bæjarstjórinn bjóst við, að A yrði að taka til eignar vegna ábyrgðar sinnar í sambandi við útgerð þess. G kom bæjarstjór- anum í samband við K, sem síðan ásamt öðrum mönnum keypti skipið af A, eftir að A hafði GLI Efnisskrá. keypt það á uppboði. Af hendi A var G synjað þóknunar fyrir starfa sinn á þeim grundvelli, að skipið hefði ekki verið eign A, þegar bæjar- stjórinn snéri sér til G, og hefði þessi beiðni bæjarstjórans þessvegna verið óskuldbindandi fyrir A. Sagt, að bæjarstjóri hefði verið að gæta hagsmuna A, er hann fól G nefndan starfa. Leitt var í ljós, að bæjarstjóri hafði heitið G þóknun fyrir verk sitt. Var G samkvæmt þessu dæmd þóknun „......0... 590; Svik, sviksamlegt athæfi. Sjá einnig gjaldþrota- skipti, vátryggingarsvik. Tvær manneskjur töldu sig fara með andlega læknis- dóma fyrir atbeina framliðinna manna. Annað þeirra kvaðst hafa tekið lítilsháttar þóknun fyrir aðgerðir sinar. Hitt kvaðst enga þóknun hafa tekið, en börnum sínum hefði stundum verið vikið lítilræði af þeim, er til þess leituðu. Þar sem svo stóð á og engin ástæða var til annars en að ætla, að þau sjálf hefðu álitið, að aðgerðir þeirra gætu orðið að gagni, þá varð ekki talið, að þær hefðu verið framkvæmdar í blekkingarskyni til að hafa fé af mönnum. Voru þau þessvegna sýkn- uð af ákæru eftir 26. kapítula hegningarlaganna 336 Hjón, er þóttust vera milligöngumenn framliðins læknis, sem veitti sjúkum mönnum andlega lækn- ingu, tóku eða áskildu sér 10 krónur af hverjum manni, er til þeirra leitaði, og sögðu hinn fram- liðna hafa fyrirskipað þeim að taka ekki minna en 10 til 15 króna gjald af hverjum, sem æskti aðstoðar þeirra. Þrátt fyrir þetta þótti ekki alveg fullyrðanda, að hjónin hefðu haft í frammi vis- vitandi blekkingar til að hafa fé af mönnum. Voru þau þessvegna sýknuð af ákæru eftir 26. kap. hegningarlaganna ...............0..0..... 336 Sönnun, sönnunarbyrði. Sbr. eftirgrennslan brota, játning, líkur, mat og skoðun, vitni. A hafði tekizt á hendur að hafa eftirlit með þvi, að ekki yrði slys við flutning á reykháf, sem komið var fyrir á tengivagni, er tengdur var Efnisskrá. GL aftan í bifreið. Skyldi ÁA ganga vinstra megin við ökutækin, en annar gæzlumaður hægra megin við þau. Drengur, 4 ára að aldri, varð fyrir vinstra afturhjóli tengivagnsins og beið af bana. Slysið talið hljóta að stafa af því, að A hefði ekki haft fulla gát við starf sitt og honum refsað eftir 200. gr. hegningarlaganna .............. 6 Fáráðlingur nokkur komst í ölvunarástandi, að sjálfs sin sögn, inn í læst og mannlaust sumarhús og varð valdur að bruna hússins. Talið ósannað, að hann hafi ætlað sér að kveikja í húsinu. Honum refsað fyrir iíkveikju af gáleysi. Þegar eldurinn tók að læsa sig um húsið, hafði hann á brott með sér þaðan nokkra fémuni. Varhugavert þótti að telja sannað, að hann hefði farið inn í húsið til að stela né að hann hefði í öndverðu ætlað sér að slá eign sinni á muni þá, er hann hafði með sér úr húsinu. Hinsvegar hélt hann mun- unum hjá sér um hálfsmánaðartíma eftir brun- ann og sagði lögreglumönnum, er færðu brunann í tal við hann, ekki til þeirra. Þótti þetta sönnun þess, að hann hefði tekið ákvörðun um að skila ekki mununum aftur ........0..000000 000... 17 Talið ósannað, að A, sem holdleg mök hafði haft við 9 ára telpu, hefði smitað hana af kynsjúk- dómi, sem hún var haldin, með því að héraðs- læknir gat engin merki fundið þess, að hann væri eða hefði verið sýktur af sjúkdómi þessum .... 33 B byggði hús á lóð, er hann hafði tekið á leigu í sjávarþorpi með heimild til framleigu. A lagði efnivið til hússins að töluverðu leyti. Gerðu þeir jafnframt með sér samning, þar sem A lofaði að selja B húsið fyrir tiltekna fjárhæð. Síðan fór B með húsið um margra ára skeið sem sína eign og veðsetti það, en stóð ekki í skilum við A um greiðslur, nema að litlu leyti. Talið sannað, að B væri eigandi hússins og að aðiljar hefðu með greindum samningi ætlað að tryggja A hlutbund- inn rétt í húsinu ...........2.0.00.00 0000... 44. Maður, sem haft hafði á hendi skoðun bifreiða á árunum 1928 til 1935, kallaði, eftir að hann var GLIV Efnisskrá. látinn af starfanum, til launa, er hann taldi sér vangoldin úr ríkissjóði fyrir starfstímabilið sam- kvæmt upphaflegu erindisbréfi sínu. Hann ekki talinn hafa sannað, að hann hefði hreyft mót- mælum, er viðkomandi ráðuneyti tjáði honum á árinu 1932, að það teldi honum fullgreitt með þeim launum, er honum voru greidd mánaðar- lega ......20020 00 51 Ekki talað sannað, að A hefði orðið kunnugt um meiðyrðagrein, sem B hafði ritað í blað eitt um hann, fyrr en hann sjálfur (A) fullyrti, og varð sýknukrafa B vegna fyrningar þessvegna ekki til greina tekin .........0.0000 0000. 0. n 100 Sagt, að G, sem sent hafði skipstjórnarmönnum togara loftskeyti um ferðir varðskips, hefði ekki getað gengið þess dulinn, að upplýsinganna var óskað í sambandi við landhelgigæzlu varðskipsins .. 106 A sótti skilanefnd Síldareinkasölu Íslands til greiðslu launa fyrir verkun síldar, er hann framkvæmdi sumarið 1931. Skilanefndin höfðaði gagnsök til skaðabóta vegna þess, að síldin hefði reynzt spillt vara, er selja átti hana erlendis. Í málinu rar ágreiningslaust, að skemmdir voru í sild- inni, er hún var komin til útlanda, en hinsvegar lágu fyrir vottorð frá umboðsmanni Einkasöl- unnar, sem tók á móti síldinni af A, um að sildin hafi þá verið góð vara, sbr. rgj. 19. júli 1929, 12. gr. Engin vanræksla þótti sönnuð á hendur A 117 A, sem var afgreiðslumaður á bifreiðastöð, játaði að hafa selt eina flösku af áfengi manni, er hringdi til hans á stöðina og falaði af honum vin. Hinsvegar var gegn neitun hans frekari vínsala af hendi hans talin ósönnuð, enda þótt nokkur vitni bæru, að þau hefðu, hvert í sinu lagi, feng- ið vin keypt hjá honum, eitt vitni segðist hafa farið með vín fyrir hann til kaupenda þess og menn, er á vegum lögreglunnar hlustuðu á sím- töl við bifreiðastöðina, segðu kærðan hafa lofað að selja mönnum áfengi .......0...00.000.00... 132 B, sem var bifreiðarstjóri við sömu stöð, ekki talinn sannur um sölu áfengis, þótt eitt vitni teldi sig Efnisskrá. hafa keypt vin af honum, enda skýrsla þess ó- glögg í ýmsum atriðum, og þótt símhlustendur teldu hann hafa lofað mönnum áfengi til sölu A, sem B krafði um eftirstöðvar kaups síns fyrir starfa í þjónustu hans, ekki talinn hafa sannað þá staðhæfingu sína, að hann hefði beðið B að koma aftur eftir tvo daga og sækja kaupið. B talið heimilt þegar af þeirri ástæðu að fela mál- færslumanni að innheimta kaupið á kostnað A Bifreiðarstjóri ók sandbil aftur á bak upp í sand- hrúgu við hús, sem var í smíðum. Telpa, er var í sandhrúgunni, varð fyrir afturhjóli bilsins og hlaut bana af. Rétt í því, að billinn átti að aka upp Í sandhrúguna, tók maður sá, er húsið hafði í smiðum, þaðan tvö börn til að varna því, að Þau yrðu fyrir bifreiðinni, og varð slysið, meðan hann var að fara með þau í burtu. Með því að ósannað var, að honum hefði sézt yfir telpu þá, er fyrir bifreiðinni varð á sandhrúgunni, er hann tók hin börnin þaðan, þá var hann sýkn- aður af ákæru um manndráp af gáleysi ........ Gegn neitun Á talið ósannað, að hann hefði tekið að sér í ákvæðisvinnu viðgerð á ljóstækjum báts, sem hann hafði framkvæmt fyrirB ............ Við ákvörðun launa fyrir björgun skips var miðað við fjárhæð kaskótryggingar og interessutrygg- ingar skipsins, með því að ekkert annað lá fyrir um verðmæti þess ........ 0. Með því alls ósannað var, hversu miklar lyfjavörur lyfsali einn hafði átt í lyfjabúð sinni, sem brunn- ið hafði, og með því ennfremur að verzlunar- bækur lyfsalans fórust í brunanum vegna van- geymslu hans á þeim, þá voru honum ekki dæmd- ar hærri brunabætur fyrir téðar vörur, en vá- tryggingarsali taldi réttar .................... Í sakamáli á hendur manni, sem játaði á sig og var dæmdur til refsingar fyrir saurlift atferli við tvær telpur, 5 og 8 ára að aldri, var lögð til grundvallar frásögn hans að því leyti sem ósam- hljóðan var milli hennar og framburðar telpn- ANDA 220ns0a2rr ( LV 132 140 144 162 178 200 233 GCLVI Efnisskrá. A, sem gaf sig við skottulækningum, viðurkenndi að hafa dregizt á það við barnsföður konunnar B að eyða fóstri hennar með ljósum. Gekk hún um 5 vikna skeið undir rafmagnsaðgerðir hjá honum, en án þess að verða meint af. Héraðslæknir taldi aðgerðir A lagaðar til að leiða til fósturláts. Talið var sannað, að A hefði gert tilraun til að eyða fóstri konunnar, enda varð ekki festur trúnaður á þá frásögn hans, að hann hefði hafzt þetta að til að forða B frá að leita aðstoðar lækna til fóstureyðingar. Hinsvegar þótti ekki sannað, að A hefði, 7—8 mánuðum eftir að tilraun hans við B hafði orðið án árangurs, tekizt á hendur að eyða fóstri konunnar C, sem leitað hafði til hans í þessu skyni og gengið undir ljósaðgerðir hans, enda ekki fullyrðanda, að A hefði verið fullljóst, að C væri barnshafandi ............ Bifreiðarstjóri kannaðist við að hafa verið við akst- ur bifreiðar undir áhrifum víns. Áfengismagn Í blóði hans reyndist vera 2,5%. Talið sannað, að hann hefði verið ölvaður við bifreiðarakstur .. Talið varhugavert að fullyrða, að hreppsnefndarmenn í hreppi einum hefðu gegn betri vitund eða vegna slíkrar vanrækslu, að varða ætti þá refsi- ábyrgð, tekið á kjörskrá til alþingiskosninga tvo menn, er höfðu firrt sig kosningarrétti með því að falsa atkvæðaseðla við kosningar til alþingis Bifreiðarstjóri var tekinn af löggæzlumanni kl. 10,40 Við f. h. frá akstri bifreiðar grunaður um áfengis- nautn við aksturinn. Um hádegi var gerð blóð- rannsókn á honum, og sýndi hún rúmlega 0,5%, en minna en 1%. Landlæknir taldi, að áfengis- magnið hefði verið mun meira en 1% fyrr um morguninn. Bifreiðarstjórinn talinn sannur að sök um brot á áfengislögunum ..........0... ákvörðun refsingar á hendur manni, sem gekkst við því að hafa misþyrmt konu sinni, var lögð til grundvallar frásögn hans um óhægindi á hjú- skap þeirra og hvert efni þau hefðu orðið hon- um til atferlis hans, enda var ekki öðrum sönn- unum til að dreifa en skýrslu hjónanna ...... 252 264 213 282 Efnisskrá. CLVI Talið ósannað, að alþingi eða ríkisstjórn hefðu skapað sér skyldu til að halda póstafgreiðslumanni ein- um lengur við það starf en lög stóðu til á hverj- um tima .......2.00. 308 A og B þóttust, hvort í sínu lagi, geta veitt sjúkum mönnum meinabót fyrir atbeina framliðinna manna. A sagðist hafa tekið lítilsháttar þóknun fyrir aðstoð sína. B kvaðst ekkert hafa sett upp, en þeir, er til hans leituðu, hafi stundum rétt litilræði að börnum hans. Ekki var ástæða til að efast um, að A og B hafi sjálf álitið, að að- gerðir þeirra kæmu að gagni. Að svo vöxnu máli varð engan veginn talið sannað, að þær væru framkvæmdar í blekkingarskyni til að hafa fé af mönnum. Voru þau þessvegna sýknuð af ákæru fyrir brot á 26. kap. hegningarlaganna ........ 336 Hjón, sem létu það uppi, að framliðinn læknir hjálp- aði sjúkum mönnum fyrir atbeina þeirra, tóku eða áskildu sér 10 krónur af hverjum manni, sem til þeirra leitaði, og sögðu hinn framliðna ætlast til þess, að þau tækju ekki minna en 10 til 15 krónur. Þrátt fyrir þetta þótti ekki alveg fullyrðanda, að hjónin hefðu haft í frammi vís- vitandi blekkingar til að hafa fé af mönnum. Voru þau þessvegna sýknuð af ákæru eftir 26. kap. hegningarlaganna ......000000000 0000... 336 Framannefnd hjón gerðu það að skilyrði fyrir að- stoð við berklasjúkling, að gsipsumbúðir lækna væru teknar af fæti hans og bindi sett í stað- inn. Samkvæmt álitsgerðum eins yfirlæknis Landsspitalans varð að ætla, að þetta atferli hefði seinkað bata sjúklingsins, en ekki þótti sannað, að hann hefði hlotið af því varanlegt heilsutjón .......0.2002000 000. 336 Konan A, sem veitt hafði forstöðu hringsaumadeild á hraðsaumaverkstæði B, lét af störfum hjá hon- um, löngu áður en ráðningartími hennar var liðinn. Taldi hún, að klæðskeri B hefði vísað henni á brott og að B hefði rofið samning þeirra með því að leggja niður hringsauminn. Talið ósannað af hendi A, að klæðskerinn hefði vísað GENDI Efnisskrá. henni á brott né að hann hefði haft heimild til þess frá húsbónda sínum. Ennfremur var ó- sannað, að dregið hefði úr hringsaumavinnunni af ástæðum, er B yrði sök á gefnar gagnvart A, eða að A hefði slegið þann varnagla við B, er hún fór frá honum, að hún væri þess albúin að halda áfram starfi sínu en myndi ella krefjast fébóta ......2000000.0 0 ne 350 Talin ósönnuð nokkur sú óvarkárni eða óverklagni af hendi skipverja á varðskipi við björgun skips nokkurs úr háska, er bakað gæti útgerð varð- skipsins ábyrgð .........2.20000 0000. 358 A, sem starfrækti kaffibrennslu á Akureyri, kærði B sem veitti forstöðu samkynja fyrirtæki í Reykja- vík, samkv. lögum nr. 84 frá 1933, fyrir hæpn- ar gyllingar um vöru sína og vélar fyrirtækis sins. Í refsimáli á hendur B var ekki tekin til greina krafa um skaðabætur til handa A, með því að ekkert kom fram í málinu, sem veitti á- stæðu til að ætla, að kærandinn hefði orðið fyrir JÓNI 20.00.0000 391 Togaraskipstjóri var borinn því að hafa verið á veið- um í landhelgi og höggvið botnvörpuna frá tog- aranum, er varðbátur kom á vettvang. Kærði kvað botnvörpuna hafa orðið fasta í botni og slitnað frá togaranum, þar sem hann var að veið- um utan landhelgi.Þrir menn, er dómkvaddir voru til þess að athuga botnvörpustreng togarans, töldu hann bera þess frekar merki, að hann hefði slitnað en að hann hefði höggvinn verið. Þrátt fyrir margar og að sumu leyti sterkar líkur gegn kærða, þóttu, að fenginni þessari skoðunargerð, ekki nægar sannanir fyrir hendi til að dæma kærða til refsingar ............0..020. 00... 411 Nauðsynjar til skips, sem gert var út utan heimilis þess, voru teknar út í verzlun á útgerðarstaðnum. Krafizt var sjóveðs í skipinu fyrir nokkrum hluta úttektarinnar. Framkvæmdastjóri samlags- manna, sem tekið höfðu skipið á leigu og gerðu það út, bar sem vitni, að hann hefði samið við fyrirsvarsmann verzlunarinnar um úttektina, en Efnisskrá. vitnisburði framkvæmdastjórans var mótmælt, þar sem hann var bróðir konu skipseigandans. Úrslit málsins voru látin velta á synjunareiði fyrirsvarsmanns verzlunarinnar um samning við framkvæmdastjórann .......00.00000000 00. Bifreiðastöð í Rvík hafði á leigu eitt óafmarkað bif- reiðarstæði á götu fyrir framan starfhýsi sitt. Sex bifreiðarstjórar frá stöðinni voru kærðir fyrir að hafa látið bifreiðar sínar standa samtímis á götunni. Þar sem einn hinna kærðu þótti hafa verið réttkominn til bifreiðarstæðisins á þeim tíma, er máli skipti, en ekki var vitað, hver beirra það var, þá voru þeir allir sýknaðir .. Ekki sönnuð á hendur skipstjóra á erlendu farþega- skipi samsekt í ólöglegum innflutningi áfengis og tóbaks þjónustustúlku á skipinu ............ Hornmælingar varðskips um vist togara á landhelgi- svæðinu ekki lagðar til grundvallar, með því að þær voru framkvæmdar af 1. stýrimanni ein- um, enda var varðskipið þá á ferð ............ Á hafði lagt skipi sinu mannlausu, landfestalausu og án vélarnota í norðanveðri skammt frá bryggju í kaupstað einum. Rak skipið síðan á bryggj- una og olli spjöllum á henni. Sök A talin sönnuð. Hinsvegar talið ósannað, að hafnarverði hefði verið unnt að afstýra tjóninu ................ Ekki talið mega gera ráð fyrir því, að almenningur gerði sér grein fyrir eldfimihættu af því að bregða lukt inn í bíl, þar sem verið var að láta benzin á geymi hans. Ekki heldur talið sannað, að Þifreiðarstjórum væri veitt fræðsla um um eldfimihættu þessa né að tilgreindur bifreið. arstjóri hefði haft slíka þekkingu, áður en hann varð valdur að bruna bílsins með framangreind- um hætti ................ 00 A lézt skyndilega. Í vistarveru hans fundust fjögur glös undan eitruðum ilm- og hárvötnum. Leitt var í ljós, að eitt þessara glasa hafði hann keypt næsta dag áður en hann lézt. Læknir sá, er stundað hafði A, taldi, að áfengiseitrun hefði valdið dauða hans, en með því að héraðslæknir- CLIK 421 433 437 459 479: CLK Leið Efnisskrá. inn hafði ekki, eins og honum bar skylda til, framkvæmt krufning á líki A né sent magainni- hald hans til efnarannsóknarstofu ríkisins, þótti ekki teljandi víst, að A hefði látizt úr áfengis- EIPUN 2........ 2000 arreikningur varðskips ekki talin full sönnun þess, að það hefði verið á tilgreindum tíma innan landhelgi. Af stöðu varðskipsins varð þess- vegna ekki ályktað, að togari, er var eitthvað nær landi en það, hefði verið í landhelgi. Af siglingatíma togarans út frá landi varð þetta heldur ekki ráðið, með því að togarinn átti gegn sjó og vindi að sækja og ekki var fullvíst, að hann hefði farið beina línu út frá landi ...... Hreppurinn A tók lán hjá sparisjóði nokkrum (S). Síðan var Á skipt í tvö hreppsfélög. S sótti annað nýja hreppsfélgið til greiðslu allra eftirstöðva skuldarinnar. Það barði því m. a. við, að S hefði samþykkt að krefja það ekki nema um % hluta skuldarinnar. Þessi staðhæfing talin ósönnuð .. Maður, sem oft áður hafði gerzt brotlegur við áfeng- A, B Þrir islögin, dæmdur samkvæmt játningu sinni fyrir áfengissölu í atvinnuskyni, án þess að upplýst væri um einstakar ólöglegar áfengissölur af hans hendi ..........000.0 err og C voru staddir þar, sem flokkur manna réðst á sveit löggæzlumanna, er voru að halda uppi vinnufriði við affermingu skips. Eitt vitni bar um hvern nefndra manna, að hann hefði kastað grjóti að lögreglunni. Gegn neitun þeirra var þetta ekki talið næg sönnun fyrir sekt þeirra. Ekki talið heldur sannað, að nefndir menn og ein kona, sem einnig var viðstödd atlöguna, hefði brotið bann lögreglustjóra við vist manna á vettvangi, með því að óvíst var, hvort þau hefðu heyrt það bann .......200000000 0 ene stjórnendur hlutafélags eins, sem gjaldþrota varð bann 19. janúar 1933, taldir að hafa hlotið að sjá fyrir yfirvofandi gjaldþrot þess í október 1931. Telja mátti víst, að þeir hefðu þá þekkt efnahagsreikning þess fyrir árið 1930, sem sýndi 497 525 563 566 Efnisskrá. veruleg fjárþrot, og í október 1931 var skollið á verðhrun á fiski, en hlutafélagið átti fiskbirgðir miklar, er keyptar höfðu verið fyrri hluta þess ÁS 2... Ekki talið sannað, að tveir stjórnendur hlutafélags- sem greitt hefðu hlutafé sitt að nokkru, eða kr. 12000.00, með fiski, hefðu þá séð fyrir verðfall á fiskinum. Þeir voru þessvegna sýknaðir af kæru fyrir brot á 53. og 54. gr. laga nr. 77 frá 1991 ......20000 nn Að dómi efnarannsóknarstofu ríkisins gat áfengi, sem fannst við húsleit hjá A, verið heimabrugg- að og einnig verið bruggað hvar sem var. Með því að óupplýst var á annan hátt, að áfengi þetta væri ólöglegt, þá var A sýknaður af kæru fyrir brot á lögum nr. 33 frá 1935 ........0..0.. Tilraun. Maður dæmdur til refsingar fyrir tilraun til fóstur- eyðingar samkvæmt 194. gr. 2. mgr. sbr. 46. gr. hegningarlaganna ........00000 000. n 0... Kona dæmd til refsingar m. a. samkvæmt 283. gr. sbr. 53. og 47. gr. hegningarlaganna fyrir að fá loforð tveggja manna til að kveikja í húsi Maður dæmdur til refsingar m. a. fyrir að hvetja mannfjölda til að taka handtekinn mann af lög- reglunni ........20.00 00... Togaranjósnir. Sjá botnvörpuveiðabrot. Umboð, umboðsmennska. Maður, sem samkvæmt 12. gr. rgj. 19. júlí 1929 skyldi gæta hagsmuna Síldareinkasölu Íslands gagn- vart sildarsaltendum og taka fyrir hennar hönd við síldinni af þeim, gaf vottorð um, að sild, er A afhenti, væri fullgóð vara. Þessi vottorð lögð til grundvallar í máli, sem Einkasalan höfð- aði á hendur A til bóta fyrir það, að sild, er hann hafði verkað, reyndist spillt erlendis. Var því ekki talið sannað, að síldin hefði verið göll- uð, er A lét hana af hendi .................. GLXI 597 597 252 484 öð1 GLKXII Efnisskrá. Eftir beiðni bæjarstjórans í kaupstaðnum A hóf G leit að kaupanda að skipi, sem bæjarstjórinn bjóst við, að A yrði að taka til eignar vegna ábyrgðar á útgerð þess. G vísaði bæjarstjóranum á K, sem síðar í félagi við aðra menn keypti skipið af A, eftir að A hafði keypt það á uppboði. Af hendi A var G synjað þóknunar fyrir aðstoð sína með þeim rökum, að skipið hefði ekki verið eign Á, þegar bæjarstjórinn snéri sér til G, og hefði bæjarstjórinn þessvegna ekki getað skuldbundið A gagnvart G. Talið var, að bæjarstjórinn hefði verið að gæta hagsmuna A, þegar hann fól G starfann. Og þar sem auk þess var leitt í ljós, að hann hafði heitið G þóknun, þá voru honum dæmd laun fyrir verkið ........0000000.0.... 590 Umferðarkvaðir. Bæjarstjórn Rvíkur leigði tvær byggingarlóðir, A og B, með þeim skilmálum, að umferðarréttur að B væri yfir vesturhluta A eftir þriggja metra breiðri ræmu. Að fengnu samþykki byggingar- nefndar byggðu leigjendur A bílskúr innst á lóð sinni á lóðarmörkunum. Leigjendur B kröfð- ust þess, að bilskúr þessi væri fluttur burtu, með því að hann færi í bága við umferðar- rétt þeirra, sem næði alla leið inn í botn lóð- arinnar A, þ. e. alla þá leið, sem lóðirnar liggja samhliða. Af orðalagi lóðarleigusamnings- ins fyrir B þótti þetta þó ekki verða ráðið, þar sem eðlilegast var að skilja hann þannig, að leigj- endum B væru tryggður greiður aðgangur að lóð sinni, en þó á þann hátt, að leigjendum A væri sem minnstur bagi að. Auk þess var byggingar- nefnd í lóðarleigusamningi fyrir B áskilið að segja fyrir um, hvar inngönguhlið að þeirri lóð skyldi vera og þar með að ráða því, hversu langt inn á lóðina A umferðastígurinn að B skyldi ná. Var byggingarnefnd þessvegna réttkomin til að leyfa byggingu bílskúrsins, þar sem hann var reistur. Kröfu leigjenda lóðarinnar B var því hrundið ............0. 0000... 678 Efnisskrá. GLKIN Uppboð. Ábúandi þjóðjarðar einnar leigði manni nokkrum einnar dagsláttu land undir sumarbústað úr landi þjóðjarðarinnar. Skyldi sá leigumáli standa, meðan leigusali sæti þjóðjörðina. Staðfesti síðan sýslumaður sá, sem í hlut átti, þessa ráðstöfun. A gerði fjárnám í sumarbústaðnum og auglýsti hann síðan til uppboðs án þess að sæta ákvæða laga nr. 23 frá 1928. B, sem átti veðskuldabréf, tryggt í sumarbústaðnum, mótmælti uppboðinu með þeim rökum, að telja bæri sumarbústaðinn fasteign, og hefði uppboðið þessvegna ekki verið löglega auglýst. Fógeti hratt mótmælunum með úrskurði, er B áfryjaði. Talið, að umboðsmanni þjóðjarða hafi samkvæmt 3. sbr. 2. gr. laga nr. 30 frá 1913 verið heimilt að samþykkja leigu á lóð undir sumarbústaðinn án tillits til ummæla i byggingarbréfi landsetans, sem gefið var út fyrir gildistöku téðra laga, og að samkv. þessu hafi sumarbústaðnum fylgt lóðarréttindi slík, er gert hafi það að verkum, að nauðungaruppboð á honum ætti að fara fram eftir ákvæðum þeim um nauðungaruppboð fasteigna, er í lögum nr. 23 frá 1928 segir ..........20.2000 0... 243 Uppboðsgerð felld úr gildi, með því að lögtak, sem uppboðið hvildi á, var ómerkt. Lögtaks- og uppboðsbeiðandi og uppboðskaupandi dæmdir in solidum til að greiða gerðarþolanda máls- kostnað fyrir hæstarétti ...................... 469 Upptaka eigna. Sjá refsingar. Úrskurðir. Nýjar rannsóknir ákveðnar í barnsfaðernismáli 37, 406 Framhaldsrannsókn fyrirskipuð í máli ákæruvaldsins gegn bílstjórum nokkrum, sem kærðir voru fyrir að hafa valið bílum sínum stæði án heimildar á götu í Reykjavík ...........0000000 000. 85 Lagt fyrir lögreglustjórann í Reykjavík með úrskurði hæstaréttar að dómkveðja þrjá menn til að rann- saka spotta af botnvörpustreng togara, er ætlað k* CLXIV Efnisskrá. var, að hefði verið að veiðum í landhelgi, en höggvið af sér botnvörpuna, er varðskipið kom á vettvang ......0.0000000 00. Útivist aðilja. 1. Áfrýjandi mætti ekki. Útivistardómur 148, 149, 211, 212, 296, 382, 432, 433, 443, 444, 445, 521, 2. Útivist stefnda. Mál flutt skrifleða eftir 1. tl. 38. gr. hæstaréttarlaganna 1, 69, 247, 370, 416, 421, 454, Stefndi mætti ekki. Frávísun vegna vöntunar á stefnu- birtingu .........0000000 00... Útsvör. Sjá skattar og gjöld. Valdstjórn og allsherjarregla. Maður, sem var á fátækraframfæri, dæmdur til refs- ingar eftir 101. gr. hegningarlaganna fyrir að reyna að beita fátækrafulltrúa, er var að gegna starfi sínu, kúgun. Framkoma fátækrafulltrúans þótti ekki hafa verið slík, að 103. gr. hegning- arlaganna kæmi til greina ................0.... Bifreiðarstjóri leitaðist við að ljósta lögregumann, er ætlaði að taka hann fastan fyrir brot á áfengis- og bifreiðalögunum og lögreglusamþykkt Reykja- víkur, hnefahögg í andlitið. Þetta talin ein þeirra athafna, er greinir í 99. gr. 1. mgr. hegningar- laganna, og var Þifreiðarstjóranum refsað eftir 101. gr. sömu laga ......0000000 0... Eftir að lýst hafði verið yfir því af hendi nafn- greinds manns, að afgreiðslubann yrði lagt á skip, sem statt var á Siglufirði, safnaði bæjar- fógeti þar á staðnum liði til verndar vinnufriði við skipið. Var hlaðinn upp varnargarður á bryggjunni og tók löggæzluliðið sér varnarstöðu fyrir innan hann. Á varnargarðinn lét bæjar- fógeti festa upp auglýsingu þess efnis, að að- gangur væri bannaður. Fjölda fólks dreif nú nið- ur að skipinu. Lýsti bæjarfógeti fyrir mönnum banni við því að fara inn fyrir hleðsluna. Flokk- ur manna réðst samt á fyrirhleðsluna með grjót- 213 684 ö47 421 261 264. Efnisskrá. CLXV kasti og kola og bareflum. Þessi verknaður var talinn varða árásarmennina við 1. mgr. 99. gr. almennra hegningarlaga og í. gr. lögreglusam- Þykktar fyrir Siglufjörð nr. 82 frá 1929. Þeir af tilræðismönnunum, sem sannir urðu að meiðslum við varnarliðsmenn, voru auk þess dæmdir eftir 205. gr. hegningarlaganna. Einn atlögumaðurinn varð uppvís að því að hafa rifið niður áður- greint viðvörunarspjald bæjarfógeta. Fyrir þann verknað var atlögumanninum refsað eftir 106. gr. hegningarlaganna ................0.0...... 566 Maður dæmdur til refsingar eftir 10. gr. laga nr. 51 frá 1928 ...........0. 20 646 Vanefndir. Sjá samningar, vinnusamningar Varnarþing. 1. Einkamál. Mál, sem maður, búsettur í Hrísey, höfðaði gegn skila- nefnd Síldareinkasölu Íslands, rekið eftir sam- komulagi aðilja fyrir gestarétti Reykjavíkur .... 117 Sagt, að heimilt sé eftir 81. gr. laga nr. 85 frá 1936 að semja um meðferð máls í hvaða lögsagnarum- dæmi sem er og Í hvaða þinghá sem er ...... 227 Skip dregið af grunni á Skagafirði og dregið síðan til Akureyrar. Mál um bjarglaun sótt í Reykjavík 358 Skip dregið af grunni við Skagaströnd og dregið sið- an til Ísafjarðar. Bjarglaunamál sótt í Reykjavík 372 Mál gegn Ísafjarðarkaupstað rekið fyrir gestarétti Reykjavíkur ........0.0000.0 0 382 Mál á hendur manni, búsettum í Neskaupstað, til að hlíta sjóveðsrétti í skipi sínu fyrir nauðsynjum til þess, er teknar voru út í verzlun í Reykjavík, sótt fyrir sjó- og verzlunardómi Reykjavíkur .. 491 Skip dregið af grunni á Húnaflóa og því fylgt til Akureyrar. Mál til bjarglauna sótt fyrir sjó- og verzlunardómi Reykjavíkur .................. 449 Skip dregið af grunni á Siglufirði. Mál til bjarglauna sótt fyrir sjó- og verzlunardómi Akureyrar og Eyjafjarðarsýslu ............00.000.00. 0... 515 Skip dregið af grunni í Keflavík. Mál til bjarglauna sótt fyrir sjódómi Gullbringu- og Kjósarsýslu .. 554 GLXVI „Æfnisskrá. 2. Opinber mál. Bílstjóri búsettur í Árnessýslu drýgði brot gegn áfengis- og bifreiðalögunum í Reykjavík. Sök hans sótt í Reykjavík ......002000000. 0... Togari tekinn vegna landhelgibrots við Stafnes, en málið rannsakað og dæmt í Reykjavík ........ Togari tekinn vegna ætlaðs landhelgibrots fyrir Aust- urlandi og mál rekið og dæmt í Neskaupstað .. Í norsku farþegaskipi fannst ólöglega innfluttur varningur á Fáskrúðsfirði. Málið rekið og dæmt á Seyðisfirði .......0.0.20000 00... Togari tekinn fyrir austan Vestmannaeyjar. Mál rekið og dæmt í Vestmannaeyjum ......0000.000.0.... Mál ákæruvaldsins á hendur tveimur mönnum, bú- settum í Reykjavík, og tveimur mönnum, búsett- um á Akranesi, fyrir brot gegn 17. og 29. kap. hegningarlaganna rekið að nokkru í Reykjavik og að nokkru á Akranesi, og síðan dæmt í Reykja- VÍk 2... Togari tekinn við Reykjanes og mál rekið og dæmt i Reykjavík .....2.0202000 00. Togari tekinn í Garðssjó og mál rekið og dæmt í Reykjavík ......0.2.0200 000. Margir menn sóttir til refsingar fyrir árás á lögreglu- lið. Málið rekið og dæmt í kaupstað þeim, þar sem brotið var drýgt ......200000000 0... Vatnsskattur. Sjá endurgreiðsla. Vátrygging. Lyfsalinn A átti megnið af lyfjavörunum í lyfjabúð lyfsalans B, og skyldi B standa honum skil á andvirði þeirra mánaðarlega, eftir því sem þær seldust, að frádregnum rekstrarkostnaði, þar á meðal kostnaði við vátryggingu varanna, sem B átti að annast. C hafði selt B húsgögn nokkur með áskildum .eignarrétti, unz þau væru að fullu greidd, og skyldi B hafa þau í vátryggingu gegn eldsvoða. Vátryggði B síðan eigin lyfjavörur sínar, lyfjavörur A og téð húsgögn, allt á eigin nafni og sem sína eign hjá N. Eftir að lyfjabúð 301 408 411 566 Efnisskrá. CLXVIL A ásamt lyfjavörum og húsgögnum hafði brunnið, seldi B fram til ÁA allan rétt sinn á hendur N, þar á meðal rétt til vátryggingarfjár húsgagn- anna. Síðar framseldi B til C rétt sinn á hendur N til brunabóta fyrir húsgögnin. A höfðaði síðan mál á hendur N til greiðslu brunabótanna, en C gerðist sakmiðill og krafðist, að brunabæturnar fyrir húsgögnin yrðu sér dæmdar. N barði því við, að sér væri óskylt að sæta málssókn af hendi annarra en B eða bús hans til greiðslu bruna- bótanna. Þessari varnarástæðu var ekki gaumur gefinn, þar eð N hafði viðurkennt A sem réttan aðilja með því að ganga til samninga við hann um brunabæturnar. Lyfjavörur þær, sem Á hafði átt í lyfjabúð B og B hafði vátrvggt sem sína eign, var N ekki talið skylt að bæta, með þvi að vátryggingin gat samkvæmt vátryggingarskil- málunum aldrei náð til hluta, sem ekki voru eign vátryggðs, þ. e. vátryggingartaka, og með því ennfremur að hin sérstaka afstaða þeirra A og B til lyfjabúðarinnar var talin geta haft veruleg áhrif á áhættu N. Brunabætur lyfjavara þeirra, sem B hafði átt í lyfjabúðinni, var N hinsvegar gert að greiða A, og ennfremur brunabætur hús- gagnanna, sökum þess að B hafði fyrr framselt A en G rétt sinn til þeirra og þar eð ekki varð talið, að C hefði vegna eignarréttarfyrirvarans og skyldu B til að halda húsgögnunum vátryggðum öðlazt neinn forgangsrétt til brunabóta þeirra 200 Benzingeymi á bil var þannig fyrir komið, að opið á honum var inni í bílnum. Kveld eitt, er ÁA var að láta benzin á bílinn, brá hann lukt inn í hann til að aðgæta benzinmælinn. Varð þá billinn af stundu alelda og eyðilagðist. Vátryggingarfélag það, er bíllinn var tryggður hjá, taldi sér óskylt að bæta tjónið samkvæmt þvi ákvæði vátrvgs- ingarskilmálanna, að tjón, er stórkostlegri óvar- kárni væri um að kenna, væri undanskilið bót- um. Héraðsdómarinn dæmdi bætur að frádregn- um 25% samkvæmt því ákvæði vátryggingar- skilmálanna, að þegar tjón verði af óvarkárni, CLKVITI Efnisskrá. er eigi verði metin stórkostleg, geti vátryggings- arfélagið dregið 25% frá bótunum. Vátryggins- arfélagið áfrýjaði dóminum, og var hann stað- festur að niðurstöðu til með þeim röksemdum, að ekki yrði ætlað, að almenningur gerði sér grein fyrir eldfimihættu þeirri, er tjónið hlauzt af, og að ekki væri fram komnar sannanir fyrir því, að bifreiðarstjórum væri veitt fræðsla um þessa eldfimihættu né að A hefði haft þekkingu á henni, fyrr en slysið varð .........0....... 479 Héraðsdómur, sem dæmdi eiganda skipsins A bætur fyrir björgun skipsins B, ómerktur ásamt eftir- farandi fjárnámi, með því að vátryggingarfélag það, sem bæði skipin voru tryggð hjá, átti sam- kvæmt félagslögunum úrskurð um bjarglaunin, er síðan mátti áfrýja til gerðardóms ........ 651 Vátryggingarsvik. Kona ein fékk tvo menn til að kveikja í veitinga- húsi, sem hún hafði á leigu, með loforði um hlutdeild í vátryggingarté innanstokksmunanna. Taldi hún síðan fram til vátryggingarfélagsins marga muni sem brunna, er hún hafði skotið undan. Vátryggingarbrot hennar talið varða við 261. gr. hegningarlaganna, sbr. 46. gr. sömu laga Samsektarmönnum hennar var ekki refsað eftir 261. gr. hegningarlaganna, með því að þeim var einungis tilkynnt málshöfðun eftir 283. gr. hegn- ingarlaganna ............ sr 484 Veð. Sjá sjóveð. Veðskuldabréf. Sjá fjárnám. Veiðiréttindi. A, sem átti jörð við Borgarfjörð (Hvítá), vildi fá B, sem landspildu átti við sama fjörð austan við jörð A, óheimilað með dómi að veiða í netlögum framundan landspildunni og jörðinni, en til vara vestan línu, er hugsuð væri í framhaldi af landa- merkjalínunni milli téðra fasteigna. Héraðsdóm- Efnisskrá. GLKIX arinn dæmdi mál þetta að hætti almennra einka- mála. Sá dómur var ómerktur í hæstarétti og málinu vísað heim í hérað aftur til endurupp- töku frá tilteknu stigi þess þar, með því að það átti að sæta meðferð eftir III. kafla laga nr. 41 frá 1919 .........00000.00 0 673 Venja. Sagt í héraðsdómi, að föst venja hefði myndazi um það, að venjulegir verzlunar- og skrifstofumenn eigi rétt á þriggja mánaða uppsagnarfresti .... óli Verksamningar. Sbr. ákvæðisvinna. A byggði samkvæmt verksamningi íveruhús fyrir B og C, og skyldi A leggja til allt efni til húss- ins, þar á meðal gólfdúka. Efnivörur til hússins tók A með greiðslufresti út í verzlun D. Fyrir gólfdúknum aflaði B gjaldeyris- og innflutnings- leyfis á sitt nafn og fékk siðan D til að útvega þá. A talið skylt að greiða D dúkana að þvi at- huguðu, að gera varð ráð fyrir að D vissi um verksamninginn og hefði þannig fengið næga ástæðu til að ætla, að A væri ábyrgur fyrir þeim vörum, er út væru teknar hjá sér til hússins, að A hafði tekið fyrirvara- og athugasemdalaust við dúkunum, þegar D sendi þá á byggingarstaðinn, og loks að A hafði tekið við fullnaðargreiðslum af B og C fyrir efndir sínar á verksamningnum án þess að hreyfa þvi, að hann teldi sér óskylt að greiða D dúkana og gefa þannig B og C færi á því að halda eftir af verkgjaldinu andvirði Þeirra til handa D .......2000000 00. 376 Verzlunarhættir. Stjórn kaupfélags sótt til refsingar fyrir brot gegn lögum nr. 84 frá 1933 um óréttmæta verzlunar- háttu, án þess að þeir einstaklingar væru nafn- greindir, er fyrir sökum voru hafðir, og án þess að nokkur skýrsla væri tekin af stjórnarnefnd- armönnunum að einum þeirra fráteknum. Máls- meðferð og héraðsdómurinn ómerkt ex officio í hæstarétti ..............00.0 0. 267 CLXK Efnisskrá. A sat í stjórn fyrirtækis, sem starfrækti kaffibrennslu Mál Mál í Reykjavík. Hann auglýsti þar í dagblaði, að kaffi fyrirtækisins væri framleitt úr dýrustu og beztu kaffibaunum, það væri hreinsað í vélum, sem skildu úr þeim öll óhreindindi, þannig að einungis kjarni kaffibaunanna yrði eftir, og að engin kaffibrennsla hér á landi hefði slíkar vél- ar. Kaffi fyrirtækisins reyndist framleitt að %o hlutum úr rio-kaffi og að %o hluta úr mokka- kaffi, og taldi því matvælaeftirlit ríkisins ofsög- um sagt af gæðum þess. Nokkur hluti silfurhúðar varð eftir í kaffinu, að dómi matvælaeftirlits- ins, við hreinsunina. Loks hafði A ekki full- vissað sig um, að ekki fyndist jafn góðar vélar til kaffibrennslu hér á landi. Af greindum ástæð- um var Á dæmdur eftir kröfu B, sem fékkst við kaffibrennslu á Akureyri, til refsingar sam- kvæmt 1. gr. sbr. 2. gr. laga nr. 84 frá 1933. Hinsvegar var hann ekki dæmdur til að greiða B fébætur, með því að ekkert hafði komið fram i málinu, er veitti ástæðu til að ætla, að B hefði beðið tjón af verknaði hans. Loks var hann ekki dæmdur til að birta leiðréttingu um þau atriði auglýsingarinnar, sem hann var sakfelldur fyrir, þegar af þeirri ástæðu, að ganga varð út frá því, að áhrifa auglýsingarinnar gætti ekki lengur ..........2200000 0 Verzlunarskuldir. Sjá skuldir, skuldamál. Vettvangsmál. um veiðiréttindi í netlögum fyrir framan jörð, sem Á átti við Borgarfjörð (Hvitá), og landspildu, er B átti við sama fjörð, talið eiga að fara eftir 1LI. kafla laga nr. 41 frá 1919. Héraðsdómarinn hafði farið með málið að hætti almennra einka- mála. Var þessvegna málsmeðferðin frá vissu stigi málsins í héraði og héraðsdómurinn ó- merktur og málinu vísað heim í hérað til lög- legrar meðferðar ............000%00 00... um víðtæki umferðarkvaðar á lóð í Reykjavík rekið fyrir og dæmt af merkjadómi Reykjavíkur 391 673 678; Efnisskrá. CLXKI Vextir. 6% vextir dæmdir af dæmdri fjárhæð samkvæmt kröfu stefnanda ........ 51, 140, 171, 382, 421, Einungis krafizt 5% vaxta 39, 162, 178, 303, 445, 471, 479, 511, 515, 554, 590, 6% vaxta krafizt, en héraðsdómari tók einungis 5% til greina. Málinu ekki áfrýjað til hækkunar vöxtunum .......0...... 359, 372, 376, 449, Krafa um endurgreiðslu oftekinna vaxta af láni, tryggðu með fasteignaveði, sem greiddir höfðu verið, meðan tsk. 27. maí 1859 og lög nr. 10 frá 1890 voru í gildi, hvorki talin verða byggð á þessum lagaboðum né heldur neitt það fram komið í málinu, sem veiti heimild til endur- heimtu eftir öðrum réttarreglum ............ Í vátryggingarskilmálum vátryggingarfélags var svo mælt, að útborgun fari fram innan mánaðar frá því að bæturnar hafi verið ákveðnar með sam- komulagi aðilja, mati eða fullnaðardómi og að félaginu væri ekki skylt að greiða vexti fyrr en að þessum fresti liðnum. Samkvæmt þessu var manni nokkrum ekki gert að greiða vexti af vátryggingarfé, sem félaginu var gert að greiða honum .......022000 00 A ekki dæmdir vextir af dæmdri fjárhæð, með þvi að ganga varð út frá því eftir málfærslunni, að henni hefði staðið féð til boða, þegar er það varð gjaldkræft ........0.00..000 000 Í skuldabréfi var svo mælt, að ef vanskil yrðu á vaxtagreiðslu, skyldi lántaki greiða dráttarvexti, M % af vaxtafjárhæð þeirri, er í gjalddaga væri fallin, fyrir hvern dag, sem greiðslan drægist. Í héraðsstefnu var einungis krafizt %“% p. a. af vöxtum þeim, sem dæmdir yrðu, og urðu hærri dráttarvextir þessvegna ekki dæmdir gegn mót- mælum stefnda ..............0 0000. Viðskiptatilkynningar. Sjá einnig aðgerðaleysis- verkanir. Konan Á, sem veitt hafði forstöðu hringsaumadeild á hraðsaumastofu B, lét af störfum þar, löngu. ödl 667 492: 91 200: 350! 541. GLKKII Efnisskrá. áður en ráðningartími hennar var liðinn, og kvað hún klæðskera B hafa vikið sér á brott og B rofið samning þeirra með því að leggja niður hringsaumadeildina. Krafðist hún á þeim stofni fébóta af B. Það talið hnekkja málstað hennar, að hún fór frá B án þess að tjá honum á sannan- legan hátt, svo sem vænta hefði mátt af henni, eins og á stóð, að hún væri þess albúin að halda áfram starfi því, er hún var ráðin til, en myndi ella krefjast bóta ........2%00000 000. 350 A hafði samkvæmt verksamningi á hendi gerð iveru- hús fyrir B og C, og skyldi A leggja til efnivörur til þess, þar á meðal gólfdúka. Mikið af vörunum tók A út hjá D með gjaldfresti. B aflaði samt sjaldeyris- og innflutningsleyfis fyrir gólfdúkun- um og lét síðan D útvega þá. Sendi D þá siðan á byggingarstaðinn, þar sem Á tók fyrirvara- og athugasemdalaust við þeim. Ennfremur tók A við fullnaðargreiðslum frá B og GC fyrir efndir sinar á verksamningnum án þess að hreyfa athuga- semdum um, að hann teldi sér óskylt að greiða D dúkana, og gaf þannig B og C ekki færi á því að halda eftir af verkgjaldinu andvirði þeirra. A talið skylt að greiða D dúkana ............ 376 Viðtökudráttur. 'Skuldara ekki gert að greiða vexti af dæmdri fjár- hæð, með því að sanga varð út frá því eftir málfærslunni, að fjárhæðin hefði verið boðin fram, þegar hún varð gjaldkræf .............. 350 Vinnusamningar. Þann í. febrúar 1928 var A ráðinn til þess ásamt öðrum manni að hafa á hendi skoðun bifreiða í Suðurlandsumdæmi og ennfremur til þess að vera prófdómari Í sama umdæmi við próf bifreiðar- stjóra. Var svo mælt í erindisbréfi, sem skoðun- armönnum bifreiða var sett sama dag, að þeir skyldu hafa að launum þar tilgreind skoðunar- gjöld bifreiða og bifhjóla svo og prófgjöld. Í framkvæmdinni runnu gjöld þessi samt í ríkis- Efnisskrá. GLXKII sjóð, en Á fékk hinsvegar greiddar kr. 500 mánað- arlega þaðan. Auk þess fékk hann samkvæmt sérstakri beiðni sinni á árinu 1930 1000 króna launauppbót fyrir árið 1929, en þá hefði hann átt inni í ríkissjóði milli 7 og 8 þúsund krónur, ef farið hefði verið eftir ákvæðum erindisbréfs- ins. Þann 13. april 1932 tjáði atvinnu- og sam- göngumálaráðuneytið A vegna tilmæla hans um frekari launagreiðslur, að það teldi honum full- greitt með kr. 500 á mánuði, og var ekki sannað, að hann hefði andæft téðu bréfi. Í byrjun ársins 1934 fékkst jáyrði hans fyrir lækkun mánaðar- launa hans niður í kr. 462.50 og í byrjun árs- ins 1935 voru laun hans lækkuð á ný. Endur- galt hann þá kr. 115.00, sem honum voru taldar ofgreiddar sem laun. Eftir að hann hafði látið af starfa sinum á árinu 1936, krafði hann ríkis- sjóð um tæpar 39 þúsund krónur, sem hann taldi sér vangoldnar á árunum 1928— 1935 samkvæmt erindisbréfinu frá 1. febrúar 1928. Talið var, að hann hefði með framkomu sinni, þeirri sem að framan er lýst, firrt sig rétti til slíkrar greiðslu ól Eftir að starfstími samkvæmt skipunarbréfi A, sem var skoðunarmaður bifreiða, var útrunninn 30. des. 1934, vann hann áfram að sama starfi til 30. april 1935, en þá var honum sagður upp starf- inn og greidd laun fyrir maímánuð. Sagt, að ekki væri upplýst, að honum hefði átt að vera það ljóst, að framlenging starfstíma hans eftir árslok 1934 hefði einungis átt að vera til bráðabirgða, og var með hliðsjón af starfa hans talið hæfilegt að ætla honum 6 mánaða uppsagnarfrest. Voru honum þessvegna dæmd 5 mánaða laun til við- bótar ........2..000. 20 öl Þegar A þann 1. janúar 1936 lét af störfum hjá hluta- félaginu M, þar sem hann hafði verið starfsmað- ur, átti hann inni nokkurra mánaða kaup. Þann 16. s. m. krafðist hann kaupeftirstöðvanna. Segist hann þá hafa fengið það svar, að greiðsla gæti ekki orðið innt af hendi í bráð vegna fjárhags- örðugleika. Leitaði A því næst til málflutnings- CLXXIV Efnisskrá. manns, sem krafðist greiðslu skuldarinnar þann 18. og fékk hana greidda þann 21. s. m. Hins- vegar neitaði M að greiða innheimtulaun til málflutningsmannsins. Sagt, að málflutningsmað- urinn ætti tilkall til launa samkvæmt lágmarks- gjaldskrá málaflutningsmanna og að A gæti leit- að lúkningar á þeirri greiðslu hjá M þegar af þeirri ástæðu, að fyrirsvarsmanni M hefði ekki tekizt að sanna þá staðhæfingu sína, að hann hefði þann 16. janúar beðið ÁA að koma eftir tvo daga og vitja launanna .......00.00000000000.. 140 Konan A, sem veitt hafði forstöðu hringsaumadeild á hringsaumastofu B, lét þar af störfum, löngu áður en ráðningartími hennar var liðinn. Taldi hún, að klæðskeri B hefði vísað henni á brott og að B hefði rofið samning þeirra með því að leggja niður hringsauminn, en hún hafði átt auk fastra launa að fá hundraðsgjald af verði hverrar flíkur, er fullgerð var í hringsaumadeildinni. Talið var ósannað af hendi A, að klæðskerinn hefði vísað henni á brott eða að hann hefði haft heimild til þess af húsbónda sinum. Ekki var heldur sannað, að dregið hefði úr hringsaumn- um af ástæðum, er B yrði að sök gefnar gagn- vart A, eða að A hefði slegið þann varnagla við B, er hún fór frá honum, að hún væri þess albúin að starfa hjá honum, en myndi ella krefjast fébóta. Var B þessvegna sýknaður af kröfum hennar ...........000 000. 350: F réð S til vinnu um þrjá mánuði að sumarlagi við veiðarfæraverzlun sína á Siglufirði gegn föstu mánaðarkaupi. Nokkrum dögum eftir að S hóf starf þetta, lagðist hann í kíghósta og átti í þeim sjúkdómi um hálfsmánaðartíma. Viku eftir að S tók veikina, sleit F ráðningarsamningnum. Sagt, að F hefði ekki haft ástæðu til að ætla, að S yrði svo lengi frá vinnu, að honum (F) hefði þessvegna verið heimil samningsslitin. Viðtaka S á kaupi sínu, nokkru eftir að hann kom á fætur, fyrir þá daga, er hann hafði unnið hjá F, ekki talin hafa, eins og á stóð, veitt F ástæðu til að telja Efnisskrá. CLKXV S afsala sér rétti til bóta vegna samningsslitanna. Bæturnar til handa S ákveðnar með hliðsjón af því, að ætla mátti, að hann hefði getað unnið sér inn nokkuð, eftir að hann var heill orðinn og laus frá starfa sínum hjá F .............. 445 A vann á bifreiðarstöð B og skiptist á við B um störfin við afgreiðsluna. Í varðtíma sinum hafði A á hendi ákvarðanir um bifreiðaferðir, samdi um greiðslur fyrir þær, skipti þeim niður milli bifreiðarstjóranna, annaðist nauðsynlegt bók- hald um ferðir þær, er þá voru farnar, og um inneign bifreiðarstjóra hjá viðskiptamönnum. Auk þess hafði A með höndum innheimtu fyrir stöðina. A talinn eiga heimtingu á þriggja mánaða uppsagnarfresti ......2...002.200 0. öll J, sem var bæjarstjóri í kaupstaðnum A, bað G um að leita að kaupanda að skipi, sem J bjóst við, að A yrði að selja. G setti sig í samband við K, er var fús að kaupa skipið, en með öðrum kjörum en J hafði tiltekið. J hóf síðan sjálfur samningaumleitanir við K, er lukust svo, að félag, þar sem K var einn félagi, keypti skipið. G talinn eiga kröfu til þóknunar fyrir starfa sinn, að vísu ekki full sölulaun, með því að hann hafði ekki komið á sölusamningum, heldur starfalaun, er ákveðin voru með hliðsjón af því, að hann hafði komið á sambandinu milli K og J 590 Vitni. Bifreiðarstjóri dæmdur fyrir ölvun við akstur m. a. samkvæmt framburði farþega í bifreiðinni .... 3 Drengur, 4 ára að aldri, hlaut bana af því að verða fyrir vagni, sem festur var aftan í bifreið. Í refsimáli á hendur A, sem ganga átti með vagn- inum til eftirlits, bar kona ein um afstöðu drengs- ins til vagnsins ........2200..0 00... . Vítt, að rannsóknardómari hafði ekki látið lögreglu- menn, er unnu að rannsókn sakamáls út af hús- bruna, koma fyrir dóm og staðfesta þar skýrslur sinar um málið ......... er sr 17 GCLKKVI Efnisskrá. Telpa 9 ára að aldri, sem haldin var kynsjúkdómi, gaf skýrslu fyrir dómi um mök sín við karl- menn 2........ sr 33 Nokkur vitni gáfu skýrslu þess efnis, að þau hefðu, hvert í sínu lagi og án þess að nokkurt samband væri þeirra á milli, keypt áfengi af A, sem var við afgreiðslu í bifreiðastöð, og eitt vitni kvaðst nokkrum sinnum hafa farið með áfengi fyrir hann til kaupenda þess. Þetta ekki talið veita fullnaðarsönnun fyrir áfengissölu A .......... 132. Eitt vitni kvaðst hafa keypt áfengi af bifreiðar- stjóranum B, en vitnið var mjög hvarflandi í framburði sínum um það, hvar og hvenær kaup- in hefðu gerzt. Ekki talin fram komin næg sönn- un fyrir sekt B ........0020000 0000... 132 Fundið að því í opinberu máli á hendur tveimur mönnum, er sakaðir voru um að selja áfengi frá bifreiðastöð, að símahlustendur lögreglunnar voru ekki leiddir sem vitni, fyrr en kærðu hafði verið tilkynnt málshöfðun, að kærðu voru ekki samprófaðir við símhlustendur, þrátt fyrir vé- fengingu kærðu á skýrslum þeirra, að vitni voru ekki eiðfest að einu undanskildu, að tveir vott- orðsgefendur voru ekki leiddir sem vitni og loks að ýmsir menn, er símhlustendur töldu hafa hringt á bifreiðastöðina eftir áfengi, voru ekki leiddir sem vitni ........22.000 000 132 Í einkamáli var þess krafizt af hendi annars aðiljans, að úrslit málsins yrðu látin velta á eiði tiltekins Þriðja manns um sakaratriðið. Þetta kom ekki til greina, þegar af þeirri ástæðu, að þessi þriðji maður hafði þegar unnið eið að þessu sama sakaratriði sem vitni í málinu .............. 162 Í máli ákæruvaldsins gegn tveimur manneskjum fyrir sölu áfengis þótti það bresta á rækilega rann- sókn og meðferð þess, að forstöðumaður áfengis- verzlunarinnar, sem gefið hafði vitnaskýrslu í málinu, var ekki látinn staðfesta hana, enda þótt annað hinna kærðu vildi ekki kannast við, að skýrslan væri fyllilega rétt. Ennfremur athugað í sama máli, að þrjú vitni voru fyrst látin stað- Efnisskrá. GLKAKVI festa skýrslu sína, eftir að héraðsdómurinn hafði verið kveðinn upp ......000000000.. 0... Skýrslum vitna mótmælt sem röngum og vilhöllum, þar eð þau voru í þjónustu annars aðiljans. Héraðsdómari lagði ekki skýrslurnar til grund- vallar. Hæstiréttur tók ekki berum orðum af- stöðu til þessa atriðis ........000.00000.... A eignaði B laungetið barn, er hún fæddi, og kvað barnið hafa komið undir við samfarir sínar við B í hesthúsi, er þau voru á heimleið saman af skemmtisamkomu að næturlagi. Tvö systkyni A, 10 og 15 ára, er í fylgd með aðiljunum höfðu verið, nokkru áður en samfarirnar áttu að hafa farið fram, voru yfirheyrð í málinu .......... Vitnisburður eins vitnis, sem mægt var öðrum að- ilja, ásamt líkum leiðir til þess, að úrslit máls eru látin velta á synjunareiði hins aðiljans Varðskipsmenn gefa vitnaskýrslur um siglingastefnu togara, sem voru undir grun um landhelgiveiðar 411, 459, Eignar- og íveruhús A var áfast við prentsmiðju B, og olli prentvél þar gný og hristingi í húsi A. Í máli, er A höfðaði á hendur B, til að fá hlut sinn í þessu efni réttan, gáfu húsameistari og verkfræðingur vitnaskýrslur um aðgerðir þær, er þeir töldu geta leitt til úrbóta téðrar óhægðar Í máli ákæruvaldsins á hendur skottulækni til refs- ingar fyrir tilraun til fóstureyðingar var tekin vitnaskyrsla af konum þeim, sem höfðu verið undir hendi hans, svo og barnsföður einnar kon- UNRNAF 200..0.200200 ns Á var sakaður um of hraðan akstur bifreiðar. Vitni, er voru í bifreið lögreglunnar, er veitti honum eftirför, báru um aksturshraðann ............ Vitni, sem sat í stýrishúsi vörubifreiðar, gefur skýrslu fyrir lögreglurétti um mistök á akstri bifreiðar- StjÓraNS ............00. 0. Víxlar. Staðfestning á dómi héraðsréttar í vixilmáli ...... Stjórnandi hlutafélags, sem sá fyrir yfirvofandi gjald- 350 416 421 183 252 522 CLXXVIII Efnisskrá. þrot þess, lét félagið gefa sér vixil fyrir inneign sinni hjá félaginu og siðar framlengja hann. Þetta ekki talið refsiverð athöfn, með því að hér var einungis um að tefla réttarfarshagræði handa kröfuhafanum .......0000000 0000... 597 Maður dæmdur til refsingar fyrir fölsun vixils .... Göð Yfirvöld. Sjá dómar, dómstólar, embættistakmörk yfirvalda, Þingafglöpun. Sjá ómerking, opinber mál. Þjófnaður. a) Almennur þjófnaður. Maður stal kjötdós og peningaveski úr opnum herbergjum í skipi, en félagi hans stal í sömu mund skóm úr opnum íveruklefa í skipinu, og eft- ir að lögreglan hafði tekið skóna, stal hann þeim aftur úr vörzlum lögreglunnar. Sömu menn stálu í félagsskap peningakassa úr húsi. Seildist annar þeirra eftir kassanum inn um opinn glugga án þess að fara inn um gluggann. Brutu þeir síðan kassann upp í sameiningu. Brot þeirra heim- fært undir 6. gr. laga nr. 51 frá 1928, sbr. 63. gr. hegningarlaganna, og að því er varðaði annan þeirra með skirskotun til 38. gr. hegningarlag- ANNA 2200. 214 b) Stórþjófnaður. A, sem var andlegur eftirbátur, komst í ölvunarástandi inn í læst og mannlaust sumarhús og olli bruna þess fyrir vangeymslu elds. Þegar hann varð þess vis, að kviknað var í húsinu, nam hann þaðan á brott nokkra muni og hafði nokkra þeirra heim til sin. Varhugavert þótti að telja sannað, að hann hefði farið inn í húsið til að stela eða að hann hefði í öndverðu ætlað sér að slá eign sinni á muni þá, sem hann tók þaðan. Hinsvegar þótti sannað, að hann hefði síðar, eftir að kunn- ugt varð um brunann, tekið ákvörðun um að gera munina að sinni eign. Þetta atferli talið Efnisskrá. GLXKIRK varða við 250. gr. hegningarlaganna, en ákærð- ur sýknaður samkvæmt analogiu 2. mgr. 6. gr. laga nr. 51 frá 1928 22.00.0000... 0... 17 Tveir menn fóru inn í bifreiðastöð með því að opna útidyrnar með lykli, er annar þeirra hafði á sér og gekk að dyrunum. Stálu þeir þaðan tóbaki úir skúffu, er stöðvarstjórinn taldi, að verið hefði læst bæði fyrir þjófnaðinn og eftir hann. Brot ákærðu talið eitt þeirra, sem lýst er í 231. gr. 4. tl. hegningarlaganna. Refsing annars þeirra ákveðin eftir 7. gr. laga nr. 51 frá 1928, en refs- ing hins, sem áður hafði drýgt auðgunarglæpi, samkvæmt 7. gr. sbr. 8. gr. sömu laga .........- 229 Þjófneyzla. Sjá hylming. Ærumeiðingar. A veittist í blaðagrein með mjög meiðandi ummælum að lögreglustjóranum B fyrir aðgerðaleysi hans í heilbrigðisnefnd kaupstaðar til varnar skarlats- sótt, sem gerðist allmögnuð í kaupstaðnum og komið hafði upp á bæ einum, þar sem bæjar- félagið rak kúabú. Með því að ekki var sannað, að B hefði orðið kunnugt um meiðyrðagreinina, fyrr en hann sjálfur fullyrti, var sýknukrafa A vegna fyrningar ekki til greina tekin. Að vísu þóttu afskipti B af sóttvarnarmálinu ekki óað- finnanleg, en samt töldust þau ekki réttlæta ill- mæli þau og áburð, sem í grein A fólust. A var refsað eftir 217. sbr. 218. gr. hegningarlaganna 100 Ölvun. Sjá áfengislagabrot, bifreiðar.