HÆSTARÉTTARDÓMAR ÚTGEFANDI HÆSTIRÉTTUR XXXKV. BINDI 1964 REYKJAVÍK FÉLAGSPRENTSMIÐJAN H/F MCMLXVII Reglulegir dómarar Hæstaréttar 1964: Lárus Jóhannesson. Forseti dómsins frá 1. janúar til 10. marz, er hann lét af embætti. Þórður Eyjólfsson. Varaforseti dómsins frá 1. janúar til 23. marz. Forseti dómsins frá 23. marz. Gizur Bergsteinsson. Varaforseti dómsins frá 23. marz. Árni Tryggvason. Lét af embætti 1. júní 1964. Einar Arnalds. Skipaður hæstaréttardómari frá 1. ágúst 1964. Jónatan Hallvarðsson. Logi Einarsson. Skipaður hæstaréttardómari frá 1. ágúst 1964. 10. 11. 12. 13. 14. Registur. I. MÁLASKRÁ. Gjaldheimtan í Reykjavík gegn Hallbirni Þórarins- syni. Útivistardómur ..............0..0.0 0... . Ákæruvaldið gegn Guðbergi Ingvari Guðmundssyni. Ólögleg meðferð á fundnu fé .............000.0.. Ákæruvaldið gegn Arthur Wood Bruce. Ákæra um fiskveiðabrot. Alþjóðalög. Ómerking héraðsdóms. Vísun máls frá dómstólum ........00000 0000... Sveinn Gunnarsson gegn Mjólkursamsölunni. Bif- reiðar. Skaðabótamál ..........0.00000 0. .....0.... Unnur Á. Jónsdóttir gegn Magnúsi Thorlacius per- sónulega og Magnúsi Thorlacius f. h. Ryszard Gorka, til vara Ryszard Gorka persónulega. Kæru- mál. Frávísun ........0...0200000 0 Ákæruvaldið gegn Roy Belcher. Ákæra um fisk- veiðabrot. Alþjóðalög. Ómerking héraðsdóms. Vís- un máls frá dómstólum .........200000 0000... Ákæruvaldið gegn Guðlaugi Jónssyni Jónatanssyni. Bifreiðar. Brot gegn umferðarlögum og áfengis- lögum .........00000 00. Ákæruvaldið gegn Halldóri Þráni Sigfússyni. Ákæra um brot gegn iðnlöggjöf .............00.00..0.0.. Bæjarútgerð Hafnarfjarðar og skipshöfn b/v Maí, GK 346, gegn Bæjarútgerð Reykjavíkur og Sam- tryggingu Íslenzkra botnvörpunga til réttargæzlu. Úrskurður um öflun gagna .........0000.0000000. Bæjarstjórinn í Vestmannaeyjum f. h. hafnarsjóðs gegn Marcel Lambregt, eiganda og útgerðarmanni b/v Marie José Rosette, 0285, og til réttargæzlu vátrygggjanda og ábyrgðarvátryggjanda togarans. Kærumál. Varnarþing ...........0000. 000... Sigurður Sigurjónsson gegn Þuríði Magnúsdóttur og gagnsök. Lögbann við byggingu bílskúrs á lóð fjölbýlishúss. Sératkvæði ..................0..... Ár:æruvaldið gegn Braga Eyjólfssyni. Ákæra um brot gegn umferðarlögum og áfengislögum ...... Einar Olgeirsson gegn Eyjólfi Konráði Jónssyni. Ærumeiðingar ...........200..0. 0. sn Eyjólfur Þorsteinsson, Tómas Magnússon, Jón Hjörleifsson, Ísleifur Gizurarson, Björn Gizurarson, Dómur % = ses þa 1 ER SA Bls. 10 19 44 54 59 13 14 79 91 96 vI 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. Málaskrá Kristján Magnússon og Þorsteinn Jónsson gegn Sigurði Jónssyni og Óskari Guðnasyni. Útivistar- ÁÓMUr 22.00.0200. Helgi Benediktsson gegn Framkvæmdabanka Ís- lands. Útivistardómur. Ómaksbætur .............. Sigurður Jónsson og Óskar Guðnason gegn Eyjólfi Þorsteinssyni, Tómasi Magnússyni, Jóni Hjörleifs- syni, Ísleifi Gizurarsyni, Birni Gizurarsyni, Kristj- áni Magnússyni og Þorsteini Jónssyni. Útivistar- ÁdÓMUr 2...0000000 nes Jón Tómasson gegn Póst. og siímamálastjórninni. Útivistardómur ...........0.00000 00. Póst- og símamálastjórnin gegn Jóni Tómassyni. Útivistarðómur ..........20.0..00. nn Ákæruvaldið gegn Gísla Kárasyni. Ákæra. Frávís- unardómur úr gildi felldur ..............0.0.0.... Bjarnfríður Pálsdóttir gegn Teiti Guðmundssyni. Skaðabótamál. Gallar á seldri húseign .......... Ragnar Jóhannesson gegn Tryggingum og fast- eignum. Ómerking og heimvísun ................ Tollstjórinn í Reykjavík f. h. ríkissjóðs gegn dán- arbúi Soffíu E. Haraldsdóttur. Ómerking fógeta- úrskurðar um lögtak og heimvísun máls ........ Ólafur B. Jónasson gegn Erlingi Ólafssyni. Bif- reiðar. Skaðabætur. Sératkvæði ................. Ákæruvaldið gegn Barry William Green. Fisk- veiðabrot .........20..eeensrssst rs . Samlag skreiðarframleiðenda gegn tollstjóranum í Reykjavík f. h. ríkissjóðs. Tekju- og eignar- skattur, Lögtak ...........00.200000. 0000... Hulda H. Ólafsdóttir gegn Keili h/f. Skaðabótamál Haraldur Jóhannsson gegn Ástu Hansen. Húsa- leiga. Krafa um útburð .........0000.0000.00. 00... Dánar- og félagsbú Eyjólfs Guðmundssonar og Arnþrúðar Guðjónsdóttur, Guðmundur Eyjólfsson og Sigurður Eyjólfsson gegn Kristjáni Bjarnasyni. Vanhæfi landskiptamanns. Yfirlandskiptagerð felld úr gildi .............202.0.eesessse rr Landssími Íslands gegn Magnúsi Magnússyni. Yfir- vinnukaup verkfræðings ..........0000000 00... Jón Einarsson gegn Jóhannesi Oddssyni og gagn- sök. Víxilréttur. Málflutningur. Sératkvæði ..... Örn Herbertsson gegn Lisibet Gestsdóttur. Úti- vistarðómur .........0200200000n een Ákæruvaldið gegn Charles Alfred Grimmer. Úr- skurður um öflun gagna .........00000.. 0... Dómur eð SS sl to 10 t% :% 24 2% 2 to ss Bls. 101 102 102 103 103 104 108 119 122 138 144 159 167 174 179 192 197 205 205 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 4l. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 50. öl. Málaskrá Sigurður Teitsson gegn Gunnari Elíassyni. Bif- reiðar, Skaðabætur .........200000.0. 0... 0... Oddviti Djúpárhrepps f. h. hreppsins gegn Elli- og hjúkrunarheimilinu Grund og borgarstjóranum í Reykjavík f. h. borgarsjóðs og Elli. og hjúkr- unarheimilið Grund gegn oddvita Djúpárhrepps f. h. hreppsins, borgarstjóranum í Reykjavík Í. h. borgarsjóðs og Katrínu Helgadóttur. Lögheimili. Frávísun aðalsakar dómsmáls frá Hæstarétti Áki Jakobsson gegn Gunnari Ásgeirssyni. Úrskurð- ur, Frestbeiðni synjað .........00000000 0. ...0.0.. Áki Jakobsson gegn Gunnari Ásgeirssyni. Úrskurð- ur. Frestbeiðni synjað ......ccce0c00.0. 000... Áki Jakobsson gegn Gunnari Ásgeirssyni. Úrskurð- ur. Frestbeiðni synjað .......000cee0eceer en... Landsbanki Íslands gegn Sigurbirni Eiríkssyni. Úr- skurður. Hrundið kröfu um frávísun máls frá Hæstarétti ...........000000 0. n sn Bjarni Pálsson gegn Haraldi Böðvarssyni é. Co. Kaup og sala. Krafa um sölulaun .............- Kristinn Guðbrandsson gegn Bergi Lárussyni, Ein- ari Guðmundssyni, Halldóri Davíðssyni, Halldóri Hávarðssyni, Helga Pálssyni, Júlíusi Lárussyni, Magnúsi Pálssyni, Magnúsi Sigurðssyni, Páli Þor- gilssyni, Siggeiri Lárussyni og Vilhjálmi Eyjólfssyni og gagnsök. Skuldðamál. Umboð .......000000... Guðrún Sæmundsdóttir og Högni Jónsson gegn Ragnari Jónssyni. Víxilmál .......0000000000.... Landsbanki Íslands gegn Sigurbirni Eiríkssyni. Úr- skurður. Frestur veittur ........000000 000... X gegn K og Y. Kærumál. Frávísun ............ Bjarni Bjarnason gegn Gjaldheimtunni í Reykja- vík. Lögtaksmál .........000000 s.n Áki Jakobsson gegn Gunnari Ásgeirssyni. Fjár- námsgerð staðfest .........000000000n ne... 0... Áki Jakobsson gegn Gunnari Ásgeirssyni. Fjár- námsgerð staðfest ........000000000 nn nn tn. Áki Jakobsson gegn Gunnari Ásgeirssyni. Fjár- námsgerð staðfest .........0.200000.. 00 nn... Már Frímannsson gegn Nordisk Kamfabrik Aktie- selskab. Kaup og sala ......0000000000. 000... . Geislahitun h/f gegn Valdimar Vigfússyni og Ólafi Pálssyni og gagnsök. Skaðabótamál ............ Gunnar Ásgeirsson gegn Áka Jakobssyni. Úti- vistarðómur ........0000 000 Gunnar Ásgeirsson gegn Áka Jakobssyni. Úti- Dómur 3 % % % % VII Bls. 206 210 214 215 216 217 219 229 242 245 246 249 252 254 256 258 268 232 VIlI Málaskrá vistarðómur .............02000 00. % 283 52. Gunnar Ásgeirsson gegn Áka Jakobssyni. Úti- vistarðómur ......!......0..00.0 000. % 283 53. Ragnar Þórðarson gegn Jóni Þórarinssyni og Sigur- birni Eiríkssyni. Útivistardómur ................. 64 284 54. Snæbjörn Sigurðsson gegn Katli Guðjónssyni, Ótt- ari Ketilssyni, Agli Halldórssyni, Helga Schiöth, Margréti Sigurðardóttur og Aðalsteinu Magnús- dóttur. Landamerkjamál ..............000.0000... 64 284 55. Kaupfélag Skagfirðinga gegn bæjarstjóranum á Sauðárkróki f. h. bæjarsjóðs. Útsvarsmál. Endur- heimta .............0....0000 84 296 56. Gjaldheimtan í Reykjavík gegn Sjómannadagsráði f. h. Laugarásbíós. Aðstöðugjald. Lögtak ........ 10, 309 öT. Ingólfur Guðmundsson gegn Gjaldheimtunni í Reykjavík, Skattamál. Lögtak .................. 1% 314 58. Ákæruvaldið gegn Þórarni Hinrikssyni. Áfengis- lagabrot ...............000 0 1% 323 59. Ákæruvaldið gegn Ingólfi Guðmundssyni. Ákæra um brot gegn umferðarlögum og áfengislögum .. 15 326 60. Jón Ellert Jónsson gegn tollstjóranum í Reykja- vík f. h, ríkissjóðs. Skattamál .................. 1% 337 61. Sigurður Árnason gegn Jóni Árnasyni. Synjað um framkvæmd innsetningargerðar ................. 204 344 62. Skiptaráðandinn í Reykjavík f. h. dánarbús Gunn- laugs B. Melsteðs gegn Guðmundi Óskari Þor- leifssyni. Frávísun .............0000.00000 0. 204 350 63. Skiptaráðandinn í Reykjavík f. h. dánarbús Gunn- laugs B. Melsteds gegn Guðmundi Óskari Þorleifs- syni. Frávísun ..............0... 0000... 2) 353 64. K gegn M. Barnsfaðernismál. Úrskurður um fram- kvæmd blóðrannsóknar ..............00000.000... 2% 355 65. K gegn M. Barnsfaðernismál. Ómerking héraðs- dóms og heimvísun máls ............0...00...... 2% 356 66. Ákæruvaldið gegn Magnúsi Andréssyni. Ákæra um brot gegn áfengislögum ..................0..... 24/ 363 67. Ólafur M. Ólafsson gegn Útvegsbanka Íslands. Áhætta ábyrgðaraðilja og skuldara láns í erlendri mynt af gengisbreytingu ............0.0..0000... 27% 366 68. Sigurbjörn Eiríksson gegn Landsbanka Íslands. Útivistardómur .......2.0.0.000. 0... MM 370 69. Gunnólfur Sigurjónsson gegn Jónasi Guðmundssyni. Ómerking og heimvísun ....................0... 4 3 710. Ragnar Jónsson gegn Samvinnutryggingum. Lög- mannslaun ...........0000 0000 ne ss 6. 385 Tl. Bæjarútgerð Hafnarfjarðar og skipshöfn b/v Mai, 72. 73. 74. 76. 7. 78. 79. Málaskrá GK 346, gegn Bæjarútgerð Reykjavíkur og Sam- tryggingu Íslenzkra botnvörpunga til réttargæzlu. Dráttaraðstoð ........20.0000000n nn Dánarbú Sigurðar Skarphéðinssonar gegn Maríu J. Bjarkar, Þórði Bjarkar og Árelíusi Níelssyni f. h. ófjárráða barna hans, Rögnvalds Bjarkar, Sæ- mundar Bjarkar og Ingvars H. Bjarkar. Hrundið kröfu um riftun afsalsgernings látins manns .... Oddviti Reyðarfjarðarhrepps f. h. hreppsins gegn Garðari Jónassyni, Guðnýju Jónasdóttur, Jónu Jón- asdóttur, Ólafi Jónassyni, Ragnari Jónassyni, Sigur- linu Jónasdóttur og Sæbjörgu Jónasdóttur og Jó- hann Björnsson gegn oddvita Reyðarfjarðarhrepps í. h, hreppsins, Garðari Jónassyni, Guðnýju Jónas- dóttur, Jónu Jónasdóttur, Ólafi Jónassyni, Ragnari Jónassyni, Sigurlínu Jónasdóttur og Sæbjörgu Jón- asdóttur. Námaréttindi. Lögbann ..........0.0... Gísli G. Ísleifsson f. h. John Smith gegn ákæru- valdinu. Kærumál. Ákæra gegn útlendum togara- skipstjóra um fiskveiðabrot og brot gegn 261. gr. siglingalaga nr. 56/1914 og 4. mgr. 220. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Ákærði hafði eigi komið fyrir dóm hér á landi, en ákæran verið birt hon- um á heimili hans í Skotlandi, réttilega að lögum þess lands. Að svo vöxnu máli og samkvæmt 129. gr. laga nr. 82/1961 varð ákærunni að sinni eigi framfylgt, að því er varðaði ákvæði siglingalaga og almennra hegningarlaga. Hins vegar mátti mál- ið þegar ganga til dóms, að því er varðaði ákæru um fiskveiðabrot ..........0000000 00... . Kristín Jósefsdóttir og Þórður Jósefsson gegn Egg- ert Ólafssyni og Ólöfu Áslaugu Ólafsdóttur og skiptaráðandanum í Reykjavík vegna dánarbús Matthíasar Ólafs Stefánssonar og Óskar Jósefs- dóttur til réttargæzlu og gagnsakir. Erfðamál .. Óskar Guðlaugsson og Haraldur Sigurðsson gegn Árna Árnasyni og Sigríði Sæmundsdóttur og gagn- sök. Byggingargallar á húsi. Skaðabótamál. Lög- hald ...........02.0.0 err Laugavegur 105 h/f gegn Gísla Gíslasyni. Skaða- bótamál ..........200%00 00. Oddviti Reykdælahrepps f. h. hreppsins og oddviti Aðaldælahrepps f. h. hreppsins gegn landbúnaðar- ráðherra f. h. Kirkjujarðasjóðs. Kristfé ........ Samgöngumálaráðherra og fjármálaráðherra Í. h. ríkissjóðs gegn Ísleifi Gizurarsyni og gagnsök, Dómur % t% 2 22 5 IX Bls. 389 406 417 428 462 474 497 503 80. sl. 82. 83. 84. 86. ST. 88. 89. 90. 91. 92. 93. 94. Málaskrá Skaðabótamál. Sératkvæði ...................... Ragnar Halldórsson gegn Þórólfi Beck Sveinbjörns- syni. Sameignarslit með sölu eignar á uppboði .. Auður Sigurðardóttir gegn Magnúsi Halldórssyni. Mál fellt niður. Ómaksbætur .................... Olíuverzlun Íslands h/f gegn fjármálaráðherra f. h. ríkissjóðs. Útivistardómur ........................ Svavar Pálsson gegn Pétri Valdimarssyni. Úti- vistardómur ..........0..000 00 nn Daníel Þórhallsson f. h, eigenda m/s Hringsjár, SI 94, gegn Pétri Sigurðssyni f. h. Landhelgisgæzlu Íslands og áhafnar v/s Maríu Júlíu og gagnsök. Björgun „.........0..00.00 00 - Helgi Benediktsson gegn Olíuverzlun Íslands h/f og gagnsök. Fjárnám. Greiðslur skuldunauts gengu upp í aðfararhæfa dómskuld hans, þar sem öðru- vísi var ekki samið, áður en kvitta mætti aðrar kröfur á hendur honum eftir einhliða ákvörðun lánardrottins ...............020000 0. 0 K gegn M. Barnsfaðernismál ................... Oddviti Njarðvíkurhrepps f. h. hreppsins gegn Byggi h/f. Kærumál. Frávísun. ................. Félagsmálaráðuneytið gegn Sigurleifi Jóhannssyni. Skipulagsmál kaupstaðar. Lögbann .............. Landsbanki Íslands gegn Sigurbirni Eiríkssyni og gagnsök. Úrskurður. Frestbeiðni synjað ........ Fjármálaráðherra f. h. ríkissjóðs gegn Guðmundi Ásbjörnssyni og gagnsök. Skaðabætur vegna banns við eldi sundmarða, sbr. lög nr. 32/1951 ........ Verkamannafélagið Dagsbrún gegn Kassagerð Reykjavíkur h/f og Kassagerð Reykjavíkur h/ gegn Verkamannafélaginu Dagsbrún, Eðvarð Sig- urðssyni, Guðmundi J. Guðmundssyni, Tryggva Emilssyni, Tómasi Sigurþórssyni, Kristjáni Jó- hannessyni, Halldóri Björnssyni og Hannesi M. Stephensen. Valdbeiting verkfallsmanna. Lögbann Landsbanki Íslands gegn Sigurbirni Eiríkssyni og gagnsök. Skuldamál. Fjárnám .................. Málmey h/f gegn Árna Gunnlaugssyni, Emil Eyj- ólfssyni, Guðmundi Guðmundssyni, Gunnari Gunn- arssyni, Ingimundi Sigurjónssyni, Sigurði Þorsteins- syni og Sæmundi Ágústssyni. Kærumál. Krafa um lausn skips úr vörzlu uppboðshaldara .......... Hreppsnefnd Kolbeinsstaðahrepps f. h. hreppsins gegn Sigurði Sigurbergssyni og dánarbúi Kristjáns Einarssonar, Landamerkjamál. Veiðiréttindi ...... Dómur Bls. % % % t% t% t% 1% t% 2) 513 528 534 535 535 536 540 545 öðð ö61 572 573 596 606 613 618 95. 96. gt. 98. 99. 100. 101. 102. 103. 104. 105. 106. 107. 108. 109. 110. 111. 112. 113. 114. 115. 116. Málaskrá Fjármálaráðherra f. h. ríkissjóðs gegn Landsbanka Íslands. Veðréttindi. Sératkvæði ................ Gústaf A. Sveinsson gegn Kvenfélaginu Hringnum og gagnsök. Kærumál. Lögmannsþóknun ........ Kristján Ágústsson gegn Eiríki Helgasyni. Kæru- mál. Frávísun .......00000000 00. e enn Arnór Sigurðsson gegn Jóhanni Salberg Guð- mundssyni sýslumanni f. h. sýslunefndar Skaga- fjarðarsýslu og sýslusjóðs Skagafjarðarsýslu. Kærumál. Vanhæfi dómara. Ómerking .......... Málmey h/f gegn Þorvaldi Karlssyni. Útivistar- dómur. Ómaksbætur ........00000000. 0... 0... Málmey h/f gegn Árna Gunnlaugssyni. Útivistar- dómur. Ómaksbætur ......20000000. 0. Málmey h/f gegn Ingimundi Sigurjónssyni. Úti- vistardómur. Ómaksbætur .......0000000...0....... Málmey h/f gegn Guðmundi Guðmundssyni. Úti- vistardómur. Ómaksbætur .......0000000 000... Málmey h/f gegn Gunnari Gunnarssyni. Útivistar- dómur. Ómaksbætur .......000000 000. Málmey h/f gegn Sæmundi Ágústssyni. Útivistar- dómur. Ómaksbætur .......0000.00.0... Málmey h/f gegn Emil Eyjólfssyni. Útivistardóm- ur. Ómaksbætur .........000. 00 Málmey h/f gegn Sigurði Þorsteinssyni. Útivistar- dómur. Ómaksbætur ......0000000 000... Stefán Guðmundsson gegn Kristjáni Kristjánssyni yfirborgarfógeta. Útivistardómur ................ Pípuverksmiðjan h/f gegn Gróttu h/f. Útivistar- ÁÓMUr .....00000 ss Byggingarfélagið Snæfell gegn Valgeiri Davíðs- syni. Útivistarðómur ......0000000.0.0. 0... tn... Byggingarfélagið Snæfell gegn Steinþóri Marteins- syni. Útivistardómur. Ómaksbætur .............. Gler og Listar h/f gegn Jóni Ólafssyni og Bene- dikt Bogasyni og gagnsök. Víxilmál ............ Gunnlaugur Þorláksson gegn Ólafi Finsen. Bifreið- ar. Skaðabótamái. Sératkvæði ........0..000000... Gjaldheimtan í Reykjavík gegn Múlalundi. Skatta- mál. Sératkvæði .........200000.0. nn... Fjöliðjan h/f, Kópavogi, gegn Fjöliðjunni h/f, Ísa- firði, og gagnsök. Firma hlutafélags ............ M gegn K. Barnsfaðernismál ...........000000.. Gunnar Einarsson og Vátryggingafélagið h/f gegn Esther Edwards Torres og Francisco Muna Torres og gagnsök, Bifreiðar. Skaðabótamál. Frávísun .. 1%4 XI Bls. 638 649 665 668 671 671 672 672 673 673 674 674 675 675 676 677 680 687 695 699 704 XII 117. 118. 119. 120. 121. 122. 123. 124. 125. 126. 127. 128. 129. 130. 131. 132. 133. 134. 135. 136. 137. Málaskrá Bæjarstjórinn á Ísafirði f. h. Ísafjarðarkaupstaðar gegn Guðmundi K. Kjartanssyni. Eignarhefð .... Eiríkur Helgason gegn Markúsi B. Þorgeirssyni. Kærumál. Frávísun máls, sem höfðað var á röngu Varnarþingi ..............0.....000. 000. Ákæruvaldið gegn Gunnari Jóhanni Guðbjörnssyni. Héraðsdómur ómerktur vegna ófullkominnar og gallaðrar rannsóknar ..................0000000... Kristján B. Magnússon gegn Íslenzkum aðalverk- tökum s/f. Samningar ............0...0000 Ákæruvaldið gegn Kristjáni Ágústssyni, Haraldi Ólafssyni og Eiríki Helgasyni. Tolllagabrot. Upp- taka smyglvarnings .................0.0 00. Ákæruvaldið gegn Einari Karlssyni. Þjófnaður. Bótakrafa. Frávísun. Sératkvæði ................ Sveinn Ólafsson gegn Hauki Péturssyni og gagn- sök. Árekstur bifreiða. Skaðabótamál ........... Ákæruvaldið gegn Jósteini Magnússyni. Skjalafals Oddur Helgason gegn dánarbúi Sigurðar Bernd- sens. Útivistardómur ..............0.0..0000.. Remedia h/f gegn Jóni N. Sigurðssyni f. h, Busch á Co. Útivistardómur. Ómaksbætur ............. Valdstjórnin gegn Guðjóni Jakob Valtýssyni Mýr- dal. Svipting sjálfræðis. Sératkvæði .............. Jón Halldór Magnússon gegn Önnu V. Sigurjóns- dóttur og gagnsök. Bifreiðarslys. Dánarbætur .. Helgi Benediktsson gegn Bátaábyrgðarfélagi Vest- mannaeyja og gagnsök. Skuldamál .............. Guðmundur Guðlaugsson gegn Ástu Magnúsdóttur, Jóni Magnússyni og Halldóri Brynjólfi Stefánssyni og svo til réttargæzlu skiptaráðandanum í Vest- mannaeyjum f. h. dánarbús Unu Jónsdóttur. Bú- skipti. Kaupkrafa. Erfðir .................0....... Ákæruvaldið gegn Ingólfi Símon Matthíassyni. Fiskveiðabrot ...........00.0.0.....0. Ákæruvaldið gegn Richard Taylor. Ákæra um fisk- veiðabrot. Frávísun ..........0.0.00...0 0 Teppi h/f gegn Guðna Helgasyni og gagnsök. Kærumál. Vitnamál .............0.0.0..00000 0 Ákæruvaldið Begn Sveini Björgvin Jakobssyni og Bjarna Þorsteinssyni. Kærumál. Heitfesting vitnis Helgi Benediktsson f. h. eigenda v/s Hringvers, VE 393, gegn Pétri Sigurðssyni f, h. Landhelgis- Dómur 1%0 240 *A0 *%0 '%1 to sn a to # ER = to þm SR = Bls. 716 726 128 134 742 "0 183 797 801 801 802 805 818 833 838 843 851 859 866 869 138. 139. 140. 141. 142. 143. 144. 145. 146. 147. 148. 149. 150. 151. 152. Málaskrá gæzlu Íslands og skipshafnar v/s Maríu Júlíu og gagnsök. Mál til heimtu björgunarlauna ........ K gegn M. Barnsfaðernismál .........0.00.00.... Fjármálaráðherra f.h. ríkissjóðs gegn Gunnari Her- mannssyni. Skattamál .........00000.0.0..0...... Byggingafélagið Atli h/f gegn Hermanni Stefáns- syni og gagnsök og svo til réttargæzlu Verzlun- inni Brynju. Skaðabótakrafa vegna galla á seldri húseign ...........2.0200 0000 nns nr Örn Herbertsson gegn Lisibet Gestsdóttur. Úti- vistardðómur. Ómaksbætur .........00.0.0........ X gegn K og Y. Barnsfaðernismál. Frávísun. Rolf Johansen gegn Gísla Júlíussyni. Kaup og sala. Skuldamál .........02000000 00. Ákæruvaldið gegn Óttó Laugdal Ólafssyni. Bif- reiðar. Brot gegn umferðarlögum og áfengislögum Landhelgisgæzla Íslands f. h. eiganda og áhafnar varðskipsins Ægis og Ólafur Jónsson f. h. eiganda og áhafnar v/b Jóns Gunnlaugs, GK 444, gegn Trolle £ Rothe h/f f. h. eiganda m/s Talis frá Frederikstad, Noregi, Krossanesverksmiðjunni og Kveldúlfi h/f og gagnsakir. Bjarglaun ......... Landhelgisgæzla Íslands f. h. eiganda og áhafnar varðskipsins Þórs gegn Guttormi Erlendssyni hæstaréttarlögmanni f.h. eiganda m/s Elgo, R-70-A, Fiskeriaktieselskapet Grindhaug, Noregi, og f.h. eiganda farms m/s Elgo, R-70-A, B. Heide, Kristian- sand, Noregi, og gagnsök. Bjarglaun ........... Fjármálaráðherra f. h. ríkissjóðs gegn Sveini Sig- ursteinssyni og gagnsök. Stjórnsýsla. Ríkisstarfs- manni dæmdar bætur, er staða hans hafði verið lögð niður ...........002000 00. nn Fjármálaráðherra f. h. ríkissjóðs gegn Þóri Mar- onssyni og gagnsök. Stjórnsýsla. Ríkisstarfsmanni dæmdar bætur, er staða hans hafði verið lögð niður Fjármálaráðherra f. h. ríkissjóðs gegn Marínó Gesti Kristjánssyni og gagnsök. Stjórnsýsla. Ríkis- starfsmanni dæmdar bærur, er staða hans hafði verið lögð niður ...........200000 0000. nr. Fjármálaráðherra f. h. ríkissjóðs gegn Óskari Ós- valdssyni og gagnsök. Stjórnsýsla. Ríkisstarfs- manni dæmdar bætur, er staða hans hafði verið lögð niður .........020000 0000 nn en Ákæruvaldið gegn Bjarna Pálmarssyni. Atvinnu- réttindi leigubifreiðarstjóra ........2.200000.00..0.. Guðlaugur Einarsson f. h. Fasteignaviðskipta h/f Dómur 21 *A1 31 1%2 19%2 1%2 !%2 '%A2 1%2 'A2 XI1ll Bls. 872 881 887 892 896 897 900 908 912 925 936 942 948 954 960 XIV Málaskrá Dómur Bls. gegn yfirborgarfógetanum í Reykjavík, Jóni Magn- ússyni héraðsdómslögmanni og Gjaldheimtunni í Reykjavík. Kærumál. Réttarneitun .............. 184, 965 IL NAFNASKRÁ. A. Einkamál. Bls. Aðaldælahreppur ......0000000.0sensssrss renn 503 Aðalsteina Magnúsdóttir ..........000....eevenensnsrn rn 284 Anna V. Sigurjónsdóttir .........000000.neneeeerrsnnnnn 805 Arnór Sigurðsson .....c..0eessseesssnsenssr rr 668 Arnþrúður Guðjónsdóttir, dánarbú .........00.000. eee... 00... 179 Atli, byggingafélag, h/f .........0200000 neee ennnnrrnnn ne 892 Auður Sigurðardóttir ...........00200eeeeeeeeeerrnnn rt. 534 Áki Jakobsson .........0.00.. 214, 215, 216, 252, 254, 256, 282, 283 Árelíus Níelsson ..........ceecesns ser 406 Árni Árnason ..........eeesssss sr 474 Árni Gunnlaugsson ......00.000%0 seen nr 613, 671 Ásta Hansen ..........0.essne enn 174 Ásta Magnúsdóttir .........00200.. 00 .en eneste rr 843 B. Heiðe ............. seen 925 Bátaábyrgðarfélag Vestmannaeyja ......0.0000000. 00.00.0000. 818 Benedikt Bogason .........00esesnsnsser err 6TT Bergur Lárusson ......00.000essðð ennta 229 Berndsen, Sigurður, dánarbú ........00000eeennnnnennnn0 00... 801 Bjarkar, Ingvar H. .......00000000 ee eeenseennnnrrrna rr 406 Bjarkar, María J. .......0000.eneeneernnernsrnn rr 406 Bjarkar, Rögnvaldur ........0000000seensernnernernn rr 406 Bjarkar, Sæmundur .......000000e ene rnsvrnnernr rn 406 Bjarkar, Þórður ......0..00.000 een nenersrnneener ner 406 Bjarnfríður Pálsdóttir ...........0000000neenneenee enn 108 Bjarni Bjarnason .........0000ðeeeenernntrnnrenn nn 249 Bjarni Pálsson ......0..000000 00 nv enneen sten 219 Björn Gizurarson .......00000n nennt 101, 102 Björn Guðmundsson ......000000eenneennernnrennr rr 892 Borgarstjórinn í Reykjavík .......00.000. er .ennnrrn ven... 210 Brynja, verZzlun .......0.00000 0 een senrensrnern renn 892 Busch € CO. ....ccsssee sas 801 Byggingafélagið Atli h/f ........0.000.0 000 ne ne nr err ren 0. 892 Byggingarfélagið Snæfell ..........00000eennereerenrnnr 0000. 676 Byggir h/f ........20.00000nneenennenrennrnrensrnr rn 555 Bæjarstjórinn á Ísafirði ........000002000 0... nn ene ne nan... 716 Bæjarstjórinn á Sauðárkróki ..........00000eeeeeeereer.00.. 296 Bæjarstjórinn í Vestmannaeyjum ......0c000ecenerre eeen. 74 Bæjarútgerð Hafnarfjarðar ...........0.00000 0... 00... 0... 73, 389 Bæjarútgerð Reykjavíkur ........220000. 00 enn ner neee... 73, 389 XVI Nafnaskrá Bls Dagsbrún, verkamannafélag ...............00..0000 0... 596 Daníel Þórhallsson ................00..0002 000 enn 536 Djúpárhreppur ................00..0. 0000 210 Eðvarð Sigurðsson ...............0.000..00. 0 596 Eggert Ólafsson ...............20..00. rn 462 Egill Halldórsson ...............00.0000.0 0. 284 Einar Guðmundsson .............0...00.. nv 0e sn 229 Einar Olgeirsson „.............0...200000 00. 96 Eiríkur Helgason stórkaupmaður ...........0...0..000 00. 665 Eiríkur Helgason ..................02.00.0000 0. 726 Elgo, m/s, eigandi ...............2...02000 0. 925 Elli. og hjúkrunarheimilið Grund ..............0...000.00 0... 210 Emil Eyjólfsson ............0..0000. 0000 613, 674 Erlingur Ólafsson .............0.......... 0. 138 Esther Edwards Torres ...........0.00.200. 0. 704 Eyjólfur Guðmundsson, dánarbú .............000000.00 000. 179 Eyjólfur Konráð Jónsson ...............0..0000 sn 96 Eyjólfur Þorsteinsson ............0......00 0. 101, 102 Félagsmálaráðuneytið ..............0....0..0.. 00 561 Finsen, Ólafur ............2..0.00.0.0 0000. 680 Fiskeriaktieselskabet Grindhaug .................0.0.000..... 925 Fjármálaráðherra ...... 513, 535, 573, 638, 887, 936, 942, 948, 954 Fjöliðjan h/f, Ísafirði .................0.0..0.0000...00. 695 Fjöliðjan h/f, Kópavogi ............2...000 0000 695 Framkvæmdabanki Íslands ............0.0000.. 0000... 00 102 Francisco Muna Torres ...........000. 02.00.0000 704 Garðar Jónsson .............0..0000 0... ss 417 Gísli Gíslason ................0.0. 0000. 497 Gísli Júlíusson .,............0000000 000. 900 Geislahitun h/f ................0..0.0....2000 nn 268 Gjaldheimtan í Reykjavík ............ 1, 249, 309, 314, 687, 965 Gler og Listar h/f ...............0.0....... 0020 Gr Gorka, Ryszard ...............0..0000 0. 34 Grindhaug, fiskeriaktieselskab ..................0000..0000... 925 Grótta h/f ..........0.....000 000 675 Grund, elli- og hjúkrunarheimili ................0..00000.... 210 Guðlaugur Einarsson hæstaréttarlögmaður .................. 965 Guðmundur Ásbjörnsson ............00000.0..0 00. 573 Guðmundur Eyjólfsson ...............00000. 0. nn 179 Guðmundur Guðlaugsson .............0%.2..vnnn nn 843 Guðmundur Guðmundsson ........0000000 00... 0... 613, 672 Guðmundur J. Guðmundsson .............0...00 0. 596 Guðmundur K. Kjartansson ............20000000 000 T16 Guðmundur Óskar Þorleifsson ............00000000 350, 353 Guðni Helgason ....................00 000. n nr 866 Guðný Jónasdóttir .................0000.0 00 nn sn 417 Nafnaskrá XVII Bls. Guðrún Sæmundsdóttir .................00.... s.s. 242 Gunnar Ásgeirsson .......... 214, 215, 216, 252, 254, 256, 282, 283 Gunnar Einarsson ...........0..2... sn ss ss 704 Gunnar Elíasson .........0.000..00 sn sess 206 Gunnar Gunnarsson .........000.00 sess 613, 673 Gunnar Hermannsson .........2002000..ssss es 887 Gunnlaugur Melsted, dánarbú ...........00000. 0000... 350, 353 Gunnlaugur Þorláksson ..........0..00000. 0... ss 680 Gunnólfur Sigurjónssson ..........2.000000 0000. n ns 311 Guttormur Erlendsson hæstaréttarlögmaður ................. 925 Gústaf A. Sveinsson hæstaréttarlögmaður .................. 649 Hallbjörn Þórarinsson ............202.000. 0 sense 1 Halldór Björnsson ............00.00 0 sn enes er 596 Halldór Brynjólfur Stefánsson .............02000..0. 00... 843 Halldór Davíðsson ...........2.0000.0...n0n rn 229 Halldór Hávarðsson ...........20200.0000n sn 229 Hannes M. Stephensen ..........0.0..000 0. neee 596 Hansen, Ásta .................n sens 174 Haraldur Böðvarsson £ Co. ........2000000 0. 219 Haraldur Jóhannsson ..........0000202.0nne nn 174 Haraldur Sigurðsson ............2002.0000.0 ner 44 Haukur Pétursson .........2000000.0s ss 183 Heiðe, B. .........2.220000 eens 925 Helgi Schiöth ...............000.2 00. 284 Helgi Benediktsson .........00000%00 000... 102, 540, $18, 872 Helgi Pálsson ..............20...ses ens 229 Hermann Stefánsson ..........000.2s0 sens 832 Hringsjá, m/s, SI 94, eigendur ........00000000.0 nn enn 536 Hringurinn, kvenfélag ............2.00000 000 eð senn 649 Hringver, v/s, VE 393, eigendur .............0000000 0. 0... 872 Hulda H. Ólafsdóttir .................0... 0... tn 167 Högni Jónsson ..........2..0...eses sr 242 Ingimundur Sigurjónsson .........20000000 0000 nr 613, 672 Ingólfur Guðmundsson .........0.000e0svs rns 314 Ingvar H. Bjarkar .........0..000eeseesss sr 406 Ísafjarðarkaupstaður .............0%.. 0... senn 716 Ísleifur Gizurarson ..........20..0.. 0. nes 101, 102 Íslenzkir aðalverktakar s/f ..........0.0...00 0... nn 734 Johansen, Rolf ...........20200000 00 sense 900 Jóhann Björnsson .........000.00.0.0.. sense 417 Jóhann Salberg Guðmundsson sýslumaður .........0.0000.... 668 Jóhannes Oddsson .........00....eesseseees 197 Jón Árnason .........e.essssssees ss 344 Jón Einarsson .........2.200000eessesersn 197 Jón Gunnlaugs, v/b, GK444, áhöfn .........0000000. 0000... 912 Jón Hjörleifsson ..........00000.00. sess 101, 102 b XVIII Nafnaskrá Bls Jón Ellert Jónsson ............2..0000 enn 337 Jón Magnússon ..............0.0.. ss 843 Jón Magnússon héraðsdómslögmaður ...........00.... 0... 965 Jón Halldór Magnússon ...........000..0. sver nn 805 Jón Ólafsson ...............er eeen 677 Jón N. Sigurðsson hæstaréttarlögmaður .............00.00.. 801 Jón Tómasson ...........0000.0.0.eesnsr nr 103 Jón Þórarinsson .........2.2.0000 nes esss rr 284 Jóna Jónasdóttir ................020%..0 sn ene rr 417 Jónas Guðmundsson ...........200.000s eens 3n1 Júlíus Lárusson ..........020000 00 sssn ss 229 KR. 2... 246, 355, 356, 545, 699, 881, 897 Kassagerð Reykjavíkur h/f ............2.0200000 0... 0... 596 Katrín Helgadóttir ..................000..00 00... 210 Kaupfélag Skagfirðinga ................0.2000 000... renn 296 Keilir h/f ...............000000000.n sn 167 Ketill Guðjónsson ............00%0.. 0. nn enn 284 Kirkjujarðasjóður ...............20020000. en een 503 Kolbeinsstaðahreppur ..............0...000 2000 618 Kristinn Guðbrandsson ..........0000000 00 .n eens 229 Kristín Jósefsdóttir ...............2.0000 eeen 462 Kristján Ágústsson .................0. 00... nn 665 Kristján Bjarnason ..............0..0.0 0000 sn 179 Kristján Einarsson, dánarbú ............0....0. 00... 618 Kristján Jóhannesson .............20.. 0. sess 596 Kristján Kristjánsson yfirborgarfógeti .................. 675, 965 Kristján Magnússon ............2.0.0.000n sen 101, 102 Kristján B. Magnússon ...........2000.... ss ss sn 734 Krossanesverksmiðjan .............0..000 0... ns nn 912 Kveldúlfur h/f .............2.22 00... 912 Kvenfélagið Hringurinn .................000 00... ns senn 649 Lambregt, Marcel .................. ss 74 Landbúnaðarráðherra .............00... 00... senn 503 Landhelgisgæzla Íslands ...................... 536, 872, 912, 925 Landsbanki Íslands .................. 217, 245, 370, 572, 606, 638 Landssími Íslands ..............0...... 0... enn 192 Laugarásbíó ...........2.020202 000. sn 309 Laugavegur 105 h/f ..............0..0 sess 497 Lisibet Gestsdóttir ..................000000 0... 205, 896 M. 2... 355, 356, 545, 699, 881 Magnús Halldórsson ..........2.2.0..0ssenesr 534 Magnús Magnússon .......000000000.n s.n 192 Magnús Pálsson .........2.200002 0000 ven ns 229 Magnús Sigurðsson ............200000. 0. en er 229 Magnús Thorlacius hæstaréttarlögmaður ................0.... 34 Maí, b/v, GK 346, áhöfn ..........00000.0 0 73, 389 Nafnaskrá KIX Bls Marcel Lambregt ........0000000 senn 74 Margrét Sigurðardóttir ...........00.00000neenen ern 284 Marie José Rosette, b/v, eigandi ........000000000 00... ...... 74 María J. Bjarkar .......000.00.eseesssr nn 406 María Júlía, v/s, áhöfn ........020000000 0000 nn en... 536, 872 Marínó Gestur Kristjánsson ........00000 0000 nnen nn. 948 Markús B. Þorgeirsson ........200.00n.0 svon eesn rr 726 Matthías Ólafur Stefánsson, dánarbú ........00.000.00000.00.. 462 Málmey h/f ........200000. nn 613, 671, 672, 673, 674 Már Frímannsson ......2.0.0eesenes sr 258 Melsteð, Gunnlaugur, dánarbú ........0000000 0... 0000... 350, 353 Mjólkursamsalan .........0000000essnnnne enn 19 Múlalundur .........00.0.00 ss ss ss se 687 Njarðvíkurhreppur .....0000000 00... nn nn 555 Nordisk Kamfabrik Aktieselskab .........0000000. 00.00.0000. 258 Oddur Helgason ........0.0eeeenee sn 901 Oddviti Aðaldælahrepps ......0.0000000r nn 503 Oddviti Djúpárhrepps .......00000 0000 nennt 210 Oddviti Njarðvíkurhrepps .....0.00000.00 0000 nn 555 Oddviti Reyðarfjarðarhrepps ........0000000 ene en nenna 417 Oddviti Reykdælahrepps .......200.00000nnon esne 503 Olíuverzlun Íslands h/f ........2000000 00 nn sann 535, 540 Ólafur Finsen ...........senseererse 680 Ólafur Jónasson .......ccceeeresr rr 417 Ólafur B. Jónasson ........00.n ens 138 Ólafur Jónsson .........0000s enn 912 Ólafur M. Ólafsson ............see senn 366 Ólafur Pálsson .......c.ecceesssss sr 268 Ólöf Áslaug Ólafsdóttir .............0.00.00 0... nr ner. 462 Ósk Jósefsdóttir, dánarbú ........00000.00 00 enn 462 Óskar Guðlaugsson ............00rn err 474 Óskar Guðnason .......c.ccveeesnssss rr 101, 102 Óskar Ósvaldsson .........eoeeeeeesss sr 954 Óttar Ketilsson ............0.0.. enn 234 Páll Þorgilsson .........20000.000 esne 229 Pétur Sigurðsson ........00200.0 00 sr sr 536, 872 Pétur Valdimarsson ........0.00.0.es sess 535 Pípuverksmiðjan h/f .........20000000.ennve ner 675 Póst- og símamálastjórnin ........00000000 0000 eeen 103 Ragnar Halldórsson .........00.00nsnnrter essa 528 Ragnar Jóhannesson ........00000sssssnss eens 119 Ragnar Jónasson ........00..0 eens d1r Ragnar Jónsson hæstaréttarlögmaður .........0000.00... 242, 385 Ragnar Þórðarson .......2..0000eennee nn 284 Remedia h/f ...........esessssss ss 801 XX Nafnaskrá Bls Reyðarfjarðarhreppur ...............2.200 0000. 417 Reykdælahreppur ............22...0.00ne er 503 Reykjavíkurkaupstaður .................00.00.0 000 210 Ríkissjóður .... 122, 159, 337, 513, 535, 573, 638, 887, 936, 942, 948, 954 Rolf Johansen ..............200 0000 ss 900 Ryszard Gorka ............02.20. 0... ss 34 Rögnvaldur Bjarkar .............0.0.....ssen ss 406 Samgöngumálaráðherra .........2222000..00s nn öl3 Samlag skreiðarframleiðenda ...............0..0...00. 0... 159 Samtrygging íslenzkra botnvörpunga ...........0.00..... 73, 389 Samvinnutryggingar .................0.00 nest 385 Sauðárkrókskaupstaður .............0.00..0. 0. nn sn 296 Siggeir Lárusson ..............2.0...s eens 229 Sigríður Sæmundsdóttir ..............20000000. 00... 474 Sigurbjörn Eiríksson .................. 217, 245, 284, 370, 572, 606 Sigurður Árnason ...............02000ssss rr 344 Sigurður Berndsen, dánarbú .............0.0.00. 0000 801 Sigurður Eyjólfsson .................0.0..0.. 00 179 Sigurður Jónsson .............00..0 000. 101, 102 Sigurður Sigurbergsson ................0.0 000 618 Sigurður Sigurjónsson ...................n ens 79 Sigurður Skarphéðinsson, dánarbú ............00.00000.0.0.... 406 Sigurður Teitsson ..............2.......vsn es 206 Sigurður Þorsteinsson .........0...0000 0. 613, 674 Sigurleifur Jóhannsson .................sees es 561 Sigurlína Jónasdóttir ...................00.0 0... 0s nes 417 Sjómannadagsráð ..............0...0.00.v.n senn 309 Skagafjarðarsýsla, sýslunefnd .............0.00000 0000... 668 Skagafjarðarsýsla, sýslusjóður ..............00.0 00.00.0000. 668 Skiptaráðandinn í Reykjavík ..........0000000..... 350, 353, 462 Skiptaráðandinn í Vestmannaeyjum ...........000000000000.. 843 Snæbjörn Sigurðsson ................2...nen en 284 Snæfell, byggingarfélag ..................2.0.00n 0. 676 Soffia E. Haraldsdóttir, dánarbú .........00.00000 0000... 122 Stefán Guðmundsson ........0.0000000 ss sn 675 Steinþór Marteinsson ........0.0......s sess 676 Svavar Pálsson ..............00.0. 0. ss sn 535 Sveinn Gunnarsson .........0.0000s. sn 19 Sveinn Ólafsson ..........00.0.. sn 783 Sveinn Sigursteinsson ........0..000.0. 0. ss 936 Sýslunefnd Skagafjarðarsýslu ...........2.020000 0000... 0... 668 Sæbjörg Jónasdóttir ..............2.0000 00. ss s 417 Sæmundur Ágústsson ............0..0.. sn 613, 673 Sæmundur Kr. Bjarkar ...........00000... s.s. ss 406 Talis, m/s, eigendur .............00000 0... ess 912 Teitur Guðmundsson .........0202000000 sess 108 Nafnaskrá XKI Bls Teppi h/f ............20000s nes 866 Thorlacius, Magnús ............2..2.0.0 s.s ess 34 Tollstjórinn í Reykjavík ............0.000.00 0000... 122, 159, 337 Torres, Esther Edwards ..............2.2.00. 0. 704 Torres, Francisco Muna ...........0220000 ns senn 704 Tómas Magnússon ...........00..0... ns 101, 102 Tómas Sigurþórsson .......0..02.000 00 00ð 0 596 Trolle £ Rothe h/f ...........000. 000 .n ss 912 Tryggingar og fasteignir ..............20200 0000 nn 119 Tryggvi Emilsson ..........00000.0.sene rr 596 Una Jónsdóttir, dánarbú ............0.00.00.. 0... nn nn 843 Unnur Á. Jónsdóttir ............20.000.000. 0. 34 Útvegsbanki Íslands ...............0...0. 000 enn 366 Valdimar Vigfússon ............20.... sn sen 268 Valgeir Davíðsson ....................nees ss 676 Vátryggingafélagið h/f ..............2.2000000 00 nn 704 Verkamannafélagið Dagsbrún .............0000 000... 0... 596 Verzlunin Brynja ........20000000000 nn ss 892 Vilhjálmur Eyjólfsson ............2..0000. 0. en ess 229 Rr 246, 897 Y 246, 897 Þorsteinn Jónsson ...........00.0.0 ss sess 101, 102 Þorvaldur Karlsson ..............200000 0... 671 Þór, varðskip, áhöfn ............202.2 000. ns 925 Þórður Bjarkar ............2.2.2000 0... ess 406 Þórður Jósefsson ............00..00. sess 462 Þórir Maronsson ...........000000.0nsn rr 942 Þórólfur Beck Sveinbjörnsson ............00.0.0. 0. 000... 528 Þuríður Magnúsdóttir ................0..0...0..n enn 79 Ægir, varðskip, áhöfn ............00..00 00... nn 912 Örn Herbertsson ...........0000.. s.n 205, 896 B. Opinber mál. Arnoddur Gunnlaugsson ..........020..00.n enn 833 Arthur Wood Bruce ..........00200neeeer ns 10 Barry William Green ............2020.0 sest 144 Belcher, Roy ........00000 ner 44 Bjarni Pálmarsson .............0.0... sn enn 960 Bjarni Þorsteinsson .............2.000 00. vn ens 869 Bragi Eyjólfsson ...............000.... ss nn 91 Bruce, Arthur Wood ............220..00 ss 10 Charles Alfred Grimmer ...........22.0.0. 0 nn 205 Einar Karlsson ............0.02000 0... r ser TU Eiríkur Helgason .............20000.. s.s 742 Gísli Kárason ...........2.020 0000 nn ss 104 XXII Nafnaskrá Bls Grimmer, Charles Alfred .............20000 0000... 205 Guðbergur Ingvar Guðmundsson .........0.000000 0... 0... 1 Guðjón Jakob Valtýsson Mýrdal ..........200000000 0000... 802 Guðlaugur Jónsson Jónatansson .........0.200000 0000 000. 54 Gunnar Jóhann Guðbjörnsson .........0020000 0000. n 0... 728 Halldór Þráinn Sigfússon ...........000.200.s0nes nn 59 Haraldur Ólafsson ..............eetes sn 742 Hjálmar Jónsson .......0000000 sense 838 Ingólfur Guðmundsson ..........200000..0nn nn 326 Ingólfur Símon Matthíasson ........0000000 nes 851 John Smith ......00 0 428 Jósteinn Magnússon .......00000000 00 sn sen 797 Kristján Ágústsson .........0.0....0... str 742 Magnús Andrésson .......020000eenensenrr nr 363 Mýrdal, Guðjón Jakob Valtýsson ........00000 0000... 802 Otto Laugðal Ólafsson .........000...000 nn nn 908 Richard Taylor 2... 859 Roy Belcher 2... nenna 44 Smith, John „2... 428 Sveinn Björgvin Jakobsson ........0000000 0... eens 869 Taylor, Richard ........2.2.000. eeen ess 859 Þórarinn Hinriksson ...........seessessses 323 um 1281, 1894. 1%6, 1814, 1866, 1866, 1878, 1882, 1883, 1885, II SKRÁ lög, reglugerðir, samþykktir o. fl, sem vitnað er til í XXXV. bindi hæstaréttardóma. Jónsbók. Framfærslubálkur, 23. kap. — 415. 30. kap. — 415. Kaupabálkur, 20. kap. — 531. Máldagabók Péturs biskups. — 504. 1. júlí. Erindisbréf handa biskupum. — 504. 3. mara. Konungsúrskurður um heimild kansellísins til að staðfesta profentugerninga. — 414, 416. 26. janúar. Reglugerð um að gera verealunarstaðinn Ísafjörð að kaupstað og um stjórn bæjarmálefna þar. — 569. 16. gr. — 569. 26. janúar. Opið bréf um að stofna byggingarnefnd í kaup- staðnum Ísafirði. — 568, 569. 4. gr. — 566, 569. nr. 3, 12. apríl. Lög um skipti á dánarbúum og félagsbúum o. fl. 4. kapituli — 351, 353. 5. kapítuli — 351, 353. 33. gr. — 41. 35. gr. — 41. 81. gr. — 41. nr. 5, 17. mara. Landamerkjalög. — 286. 20. marg. Parísarsamþykkt um vernd eignarréttinda á sviði iðnaðar. — 697. mr. 29, 16. desember. Lög um lögtak og fjárnám án undan. farins dóms eða sáttar. — 131. 8. gr. — 129. 11. gr. — 129. 12. gr. — 129. XKIV Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. 1887, 1887, 1903, 1905, 1905, 1907, 1907, 1907, 1909, 1913, 1911, 197, 1917, 13. gr. — 129. 15. gr. — 640. nr. 18, 4. nóvember. Lög um veð. 3. gr. — 640. nr. 19, 4. nóvember. Lög um aðför. 1. gr. — 349, 4. gr. — 349. 4T. gr. — 616, 617. 49. gr. — 616, 617. nr. 42, 18. nóvember. Lög um verglunarskrár, firmu og pró- kúruumboð. 10. gr. — 697. nr. 14, 20. október, Lög um fyrningu skulda og annarra kröfu réttinda. 3. gr. — 844. nr. 46, 10. nóvember. Lög um hefð. 2. gr. — 720, 723, 726. 3. gr. — 720, 723, 726. nr. 40, 16. nóvember. Lög um verndun fornminja. — 581. nr. 46, 16. nóvember. Lög um laun sóknarpresta. — 504. 8. gr. — 504. 24. gr. — 504. 26. gr. — 504. nr. 50, 16. nóvember. Lög um sölu kirkjujarða. — 619. 15. gr. — 504. nr. 44, 30. júlí. Lög um aðflutningsbann á áfengi. — 582. 9. gr. — 581. nr. 66, 22. nóvember. Girðingalög. — 346. nr. 56, 30. nóvember. Siglingalög. — 402, 538, 877, 879, 934. X., kapítuli — 401, 873. 14. gr. — 230. 229. gr. — 396, 404, 873, 913, 919, 920, 921, 922, 926 236. gr. — 396, 405, 873, 914, 926. 238. gr. — 873. 261. gr. — 429, 430, 448. nr. 67, 14. nóvember. Lög um bæjarstjórn Ísafjarðar. 15. gr. — 569. nr. 77, 14. nóvember. Lög um einkasöluheimild landsstjórnar- innar á steinolíu. 6. gr. — 582. Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. XKV 1919, nr. 41, 28. nóvember. Lög um landamerki o. fl. — 286. 9. gr. — 426. 16. gr. — 347. 18. gr. — 426. 1920, nr. 5, 18. maí. Lög um bann gegn botnvörpuveiðum. 1. gr. — 12, 46, 146, 430, 447, 834, 840, 853, 854, 858, 860. 2. gr. — 46, 146, 854, 858. 3. gr. — 13, 46, 147, 430, 431, 448, 834, 840, 853, 854, 858, 860. 5. gr. — 840, 842, 860. 1920, nr. 9, 18. maí. Stjórnarskrá konungsríkisins Íslands. 63. gr. — 589, 591, 593. 1921, nr. 36, 27. júní. Lög um samvinnufélög. 38. gr. — 300. 1981, nr. 46, 27. júní. Lög um afstöðu foreldra til óskilgetinna barna. 36. gr. — 463, 464. 1921, nr. 55, 27. júní. Lög um skipulag kauptúna og sjávar þorpa. — 566. 4. kafli — 587. 9. gr. — 566, öbr. 14. gr. — 561. 23. gr. — 566. 1921, nr. ?5, 27. júní. Lög um stimpilgjald. 12. gr. — 204. 1981, nr. 77, 27. júní. Lög um hlutafélög. 16. gr. — 697. 1922, nr. 33, 19. júní. Lög um rétt til fiskiveiða í landhelgi. — 182, 46, 146, 430, 447, 834, 840, 853, 860. 13. gr. — 592. 1922, nr. 39, 19. júní. Lög um lausafjárkaup. 43. gr. — 383, 384, 894. 43.gr. — 383. 52. gr. — 893. 1923,nr. 15, 20. júní. Vatnalög. — 581. V. kafli — 582. 136. gr. — 594. 1923, nr. 25, 20. júní. Lög um berklaveiki í nautpeningi. 4. gr. — 586. 1926, nr. 42, 15. júní. Lög um skipströnd og vogrek. 30. gr. — 78. 1927, nr. 17, 81. maí. Lög um varnir gegn sýkingu mytjajurta. 6. gr. — 586. 1927, nr. 18, 31. maí. Lög um iðju og iðnað. 13. gr. — 69. 14. gr. — 59, 60, 61, 62, 69, 71. XXKVI 1928, 1930, 1930, 1931, 1938, 1933, 1933, 1933, 1934, 1935, 1935, 1935, 1936, Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. 17. gr. — 65, 70. 27. gr. — 60, 61, 62, 72. nr. 59, 7. maí. Lög um friðun Þingvalla. — 587. nr. 2, 7. janúar. Auglýsing um staðfestingu Stjórnarráðsins á lögreglusamþykkt fyrir Reykjavík. 3. gr. — "79. 46. gr. — 814. 96. gr. — "79, 814. nr. 41, 19. maí. Sjómannalög. 1. gr. — 891. nr. 128, 29. desember, Reglugerð um einkasölu á tóbaki. 3. gr. — 582. nr. 61, 23. júní. Lög um laæ- og silungsveiði. — 588. nr. 73, 19. júní. Lög um bann við okri, dráttarvegti o. fl. T. gr. — 906. nr. 84, 19. júní. Lög um varnir gegn óréttmætum verslunar háttum. 9. gr. — 697, 698. nr. 93, 19. júní. Vísæillög. 1. gr. — 204, 677, 727. 2. gr. — 727. 4. gr. — 198. T. gr. — 677. 16. gr. — 244. 18. gr. — 244. 38. gr. — 198, 204. 42. gr. — 198, 204. 44, gr. — 198, 204. 48. gr. — 204. 53. gr. — 204. 69. gr. — 204. 72. gr. — 204. 91. gr. — 198. 2 nr. 140, 81. desember. Reglugerð um einkasölu á eldspýtum. 3. gr. — 582. nr. 21, 18. mara. Reglugerð um einkasölu á rafvélum, raf- áhöldum o. fl. 3. gr. — 582. nr. 40, 26. apríl. Reglugerð um einkasölu á bifreiðum. bifhjól- um og bifreiðahjólbörðum. — 582. nr. 112, 18. maí. Lög um Hæstarétt. 38. gr. — 484. nr. 17, 1. febrúar. Lög um samningsgerð, umboð og ógilda Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. XKVII löggerninga. 30. gr. — 905, 906. 32. gr. — 905, 906. 1936, nr. 79, 23. júní. Lög um breytingu á lögum nr. 61 28. júní 1932 um laæ- og silungsveiði. — 591. 1936, nr. 85, 23. júní. Lög wm meðferð einkamála í héraði. — 124, 125, 190, 426, 668, 866. X., kafli — 125, 190. KVII. kafli — 640, 679. 36. gr. — 371, 669, 670. 37. gr. — 670. 46. gr. — 42, 290. 52. gr. — 696. T1. gr. — 682. 82. gr. — 127. S4. gr. — 75, 76, 78. 95. gr. — 460. 105. gr. — 124, 125, 559. 106. gr. — 125. 109. gr. — 123. 110. gr. — 679. 111. gr. — 125. 113. gr. — 679. 114. gr. — 559. 115. gr. — 559. 116. gr. — 560. 118. gr. — 119, 609, 727. 120. gr. — 73, 556, 559. 131. gr. — 187. 133. gr. — 866. 141. gr. — 180, 191. 153. gr. — 244. 158. gr. — 244. 180. gr. — 560. 190. gr. — 126, 967. 193. gr. — 120, 126, 304, 418. 194. gr. — 36. 196. gr. — 69. 208. gr. — 679. 209. gr. — 679, 680. 211. gr. — 248, 360, 899. 213. gr. — 548. 214. gr. — 699. 215. gr. — 362, 548, 886. 220. gr. — "21. XKVIII Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. 1936, 1936, 1937, 1937, 1937, 1938, 1938, 1939, 1940, 223. gr. — 123, 124, 125, 126. nr. 105, 23. júní. Lög um breytingu á lögum nr. 18 31. maí 1936 um iðju og iðnað. — 61, 62, 70. 1. gr. — 66, 69. 2. gr. — 59, 60, 66, 69, 71. 5. gr. — "70. 15. gr. — 60, 72. nr. 115, 19. nóvember. Lög um þingsköp Alþingis. 27. gr. — 131. nr. 29, 13. júní. Lög um útrýmingu sels í Húnaósi. — 587. nr. 38, 18. júní. Lög um loðdýrarækt og loðdýralánadeild, — 594. nr. 46, 13. júní. Lög um samvinnufélög. 41. gr. — 300. nr. 64, 11. júní. Lög um breytingu á lögum nr. 55 27. júní 1921 um skipulag kauptúna og sjávarþorpa. d. gr. — 561. nr. 80, 11. júní. Lög wm stéttarfélög og vinnudeilur. — 596, 600, 603. 18. gr. — 598, 601, 604. 44. gr. — 603. nr. 21, 12. júní. Lög um ostrurækt. — 81. nr. 19, 12. febrúar. Almenn hegningarlög. 13. gr. — 587, 591. 20. gr. — 779, 782. 57. gr. — 2, 6, 7, 9. 69. gr. — 3, 8, 592, 837. T1. gr. — 62. TA. gr. — "TI. 716. gr. — 782. TT. gr. — 782. 155. gr. — 798, 800 215. gr. — 814. 218. gr. — 869. 220. gr. — 429, 430, 448. 234. gr. — 98. 235. gr. — 96, 98, 100. 236. gr. — 98, 100. 239. gr. — 99, 100. 241. gr. — 98, 100. 244. gr. — 2, TT9, 781, 782. 246. gr. — 2, 3, 6. 248. gr, — 381. 1940, 1940, 1940, 1941, 1943, 1944, 1945, 1945, 1945, 1946, Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. XXKIX 253. gr. — 3, 7. 254. gr. — 3, 7, 780, 781. 264. gr. — 98. 268. gr. — 429. nr. 27, 12. febrúar. Lög um friðun Eldeyjar. — 587. nr. 50, 12. febrúar. Lög um lögreglumenn. 4. gr. — 599, 601. mr. 94, l4. maí. Lög um breytingu á lögum nr. 38 13. júní 1987 um loðdýrarækt og loðdýralánadeild. — 594. nr. 46, 27. júní, Landskiptalög. — 190. 3. gr. — 182, 423, 424, 425. 4. gr. — 182. 5. gr. — 181, 345. 6. gr. — 190. 13. gr. — 182. nr. 178, 23. ágúst. Byggingarsamþykkt fyrir Ísafjarðarkaupstað. — 568, 569. 3. gr. — 569. 46. gr. — 569. nr. 33, 17. júní. Stjórnarskrá lýðveldisins Íslands. — 131, 132, 593. 41. gr. — 132. 42. gr. — 132. 44, gr. — 131. 45. gr. — 131. 6T.gr. — 83, 86, 87, 88, 129, 132, 369, 580, 581, 589, 593, 594. 69. gr. — 71, 132, 580, 581, 962, 963. 79. gr. — 132. nr. 66, 12. apríl. Lög um útsvör. — 301. 5. gr. — 301. 6. gr. — 300. 18. gr. — 301. 22. gr. — 298, 301. 25. gr. — 301, 305, 315, 319, 321. 27. gr. — 303. nr. 70, 12. apríl. Lög um fasteignamat. — 134. mr. 195, 22. október. Byggingarsamþykkt fyrir Reykjavík. — 482, 483, 485, 487, 489, 491, 492, 493, 494. 6. gr. — 87. nr. 12, 2. apríl. Raforkulög. 18. gr. — 582. KXK Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. 1947, nr. 34, 22. apríl. Vegalög. — 346. 40. gr. — 345, 346, 349. 1947, nr. 61, 31. maí. Lög um vátryggingarfélög fyrir fiskiskip. 11. gr. — 819. 30. gr. — 829. 194, nr. 87, 5. júní. Lög um afstöðu foreldra til óskilgetinna barna, 17. gr. — 463, 464. 1947, nr. 95, 5. júní. Lög um lögræði. 5. gr. — 804. 7. gr. — 803. 13. gr. — 805. 15. gr. — 802. 37. gr. — 409. 39. gr. — 640. 53. gr. — 803. 1947, nr. 112, 80. september. Lög um loðdýrarækt. — 575, 594. 6. gr. — 575. 1948, nr. 31, 1. apríl. Lög um breytingu á lögum nr. 33 19. júní 1922 um rétt til fiskveiða í landhelgi. 1. gr. — 592. 1948, nr. 44, 5. apríl. Lög um vísindalega verndun fiskimiða land- grunnsins. — 12, 46, 146, 430, 447, 457, 834, 853, 854, 858, 860. 3. gr. — 13, 46, 146, 430, 448, 592, 834, 840, 853, 854, 858, 860. 1949, nr. 18, 22. mara. Lög um kyrrsetningu og lögbann. 12. gr. — 89. 23.gr. — 562. 24. gr. — 41, 43. 27. gr. — 89. 1949, nr. 42, 23. maí. Erfðalög. — 657, 850. 1. gr. — 463, 464. 13. gr. — 134. 32. gr. — 413, 414, 415, 416. 1949, nr, 56, 25. maí. Lög um eyðingu refa og minka. 1l.gr. — 575. 1949, nr. 57, 25. maí. Lög um nauðungaruppboð. — 640. 5. gr. — 616. 1950, nr, 22, 19. mara. Lög um gengisskráningu, launabreytingar, stóreignaskatt, framleiðslugjöld o. fl. — 132. 1950, 4. nóvember. Mannréttindasáttmáli Evrópuráðsins. — 131. 1951, 1951, 1951, 1951, 1958, 1952, 1958, 1953, 1953, 1958, 1954, 1954, 1954, Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. XKXKI nr. 5, 29. janúar. Lög um breytingu á lögum nr. 6 18. mdí 1920 um bann gegn botnvörpuveiðum. 1. gr. — 13, 46, 147, 430, 448, 834, 840, 853, 854, 858, 860. nr. 11, 9. febrúar. Lög um breytingu á lögum nr. 112 30. sept. ember 194? um loðdýrarækt. — 575, 583, 584. 5. gr. — 575. nr. 27, 5. mara. Lög um meðferð opinberra mála. 43. gr. — 837. mr. 32, 8. mara. Lög um loðdýrarækt. — 573, 575, 582, 583, 586, 593, 594. 6. gr. — 575, öðl. nr. 23, 1. febrúar. Lög um öryggisráðstafanir á vinnustöðum. 26. gr. — 520. nr. 24, 1. febrúar. Girðingalög. — 346. 13. gr. — 349. 16. gr. — 346. nr. 81, 8. desember. Lög um breytingu á lögum nr. 44 5. apríl 1948 um vísindalega verndun fiskimiða landgrunnsins. 1. gr. — 13, 46, 146, 430, 448, 592, 834, 840, 853, 854, 858, 860. nr. 4, 2. febrúar. Fjárlög fyrir árið 1953. 22. gr. — 584. nr. 19, 11. febrúar. Lög um ættleiðingu. — 657. mr. 4, 7. júlí, Tilskipun um reglur til að koma í veg fyrir árekstra á sjó. 21. gr. — 440. 24. gr. — 439. 27. gr. — 439. 28. gr. — 439. 29. gr. — 439. nr. 87, 24. desember. Fjárlög fyrir árið 1954. 22. gr. — 584. nr. 11, 9. febrúar. Auglýsing um fullgildingu Evrópuráðssamn- ings um verndun mannréttinda og mannfrelsis. — 131. nr. 20, 8. mara. Lög um vátryggingarsamninga. 54. gr. — 873. 73. gr. — 819. nr. 34, 12. apríl. Sóttvarnarlög. 42. gr. — 586. mr. 38, 14. apríl. Lög um réttindi og skyldur starfsmanna ríkisins. — 940, 946, 952, 958. 1. gr. — 939, 945, 951, 957. XXKXKII Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. 195, 1954, 1955, 1955, 1955, 1955, 1955, 1955, 1955, 1956, 14. gr. — 937, 939, 940, 941, 943, 945, 946, 947, 949, 951, 952, 953, 955, 957, 958, 959. nr. 46, 14. apríl. Lög um tekjuskatt og eignarskatt. 3. gr. — 159. 4. gr. — 160, 687, 688, 690, 691, 692, 693. 1. gr. — 338, 339, 341, 342, 343. 13. gr. — 160. 15. gr. — 160, 688. 16. gr. — 160. 21. gr. — 160. 35. gr. — 167, 315, 316, 317, 318, 319, 320, 321. nr. 58, 24. apríl. Áfengislög. VIII. kafli — 592, 18. gr. — 325. 19. gr. — 324, 325, 364, 365. 21. gr. — 779. 24. gr. — 55, 58, 92, 327, 328, 336, 729, 730, 133, 814, 909, 911. 42. gr. — 324, 325, 364, 365, 366. 44. gr. — 779. d5. gr. — 55, 58, 92, 327, 328, 336, 729, 733, 814, 909. nr. 3, 6. mara. Lög um skógrækt. 8. gr. — 587. nr. 22, 8. maí, Lög um breytingar á almennum hegningar- lögum nr. 19. 12. febrúar 1940. 4. gr. — 2, 6, 7, 9. nr. 25, 7. maí. Lög um breytingu á lögum nr. 23 16. febrúar 1953 um leigubifreiðar í kaupstöðum. — 962. 1. gr, — 963. nr. 33, 14. maí. Lög um samræmingu á mati fasteigna. — 134. nr. 40, 16. maí. Lög um PFiskveiðasjóð Íslands. 11. gr. — 615. nr. 92, 24. desember. Lög um laun starfsmanna ríkisins. — 936, 937, 941, 942, 943, 947, 948, 949, 953, 954, 955, 959. nr. If, 80. desember. Reglugerð um tekjuskatt og eignarskatt. 8. gr. — 690, 691, 693. 12. gr. — 341, 342, 343, 693. 15. gr. — 341, 342, 343. 21. gr. — 162, 165, 166. 53. gr. — 164, 165. nr. 28, 10. mara. Lög um varnir gegn útbreiðslu næmra sauð- fjársjúkdóma og útrýmingu þeirra. — 586. 17. gr. — 586. 23. gr. — 586. 1956, 1956, 1957, 1957, Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. KKKITII 42.gr. — 586. nr. 24, 29. mara. Lög um almannatryggingur. 24. gr. — 313. 29. gr. — 312. 32. gr. — 313. 43. gr. — 31. nr. 29, 7. apríl. Lög um atvinnuleysistryggingar. 4. gr. — 312, 313. 5. gr. — 312. nr. 85, 4. apríl. Lög um breytingu á lögum nr. 20 8. mara 1954 um vátryggingarsamninga. — 819. ; nr. 48, 4. apríl. Lög um skipulag á fólksflutningum með bif- reiðum. — 105, 106. 1. gr. — 104, 105, 106, 107. 9. gr. — 105, nr. 48, 7. apríl. Lög um náttúruvernd. — ö8T. nr. 67, 10. apríl. Lög um prentrétt. 16. gr. — 99. nr. 68, 17, ágúst. Lög um tollheimtu og tolleftirlil. — TO. 22. gr. — 746, 772. 23. gr. — 746, TT5. 38. gr. — 746, AT, "TS. 42. gr. — 746, "72. nr. 82, 21. júní. Reglugerð um skipulagningu fólksflutninga með bifreiðum. — 106. 1. gr. — 105. 4. gr. — 107. 8. gr. — 105, 107. 22. gr. — 105. nr. 40, 29. maí. Lög um leigubifreiðar í kaupstöðum og kaup- túnum. 3. gr. — 961. nr. 44, 8. júní. Lög um skatt á stóreignir. — 122, 125, 127, 129, 130, 131, 132, 133, 134, 135, 136, 137. 2. gr. — 133, 134. 3. gr. — 134. 4. gr. — 128, 134, 136, 137. 5. gr. — 132. 7. gr. — 133. 9. gr. — 130, 133. 10. gr. — 125, 129, 131, 135. XKKIV Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. 1957, 1957, 1958, 1958, 1958, 1958, 1958, 1958, 1958, 1959, nr. 53, 5. júní, Lög um laæ- og silungsveiði. — 588, 592. XIll. kafli — 588. 14. gr. — 588, 16. gr. — 591. 20. gr. — 591. 35. gr. — 591, 592. 108. gr. — 590, 591, 592. nr. 95, 28. júní. Reglugerð um skatt á stóreignir, 23. gr. — 125, 129, 131, 135. nr. 10, 19. mara. Farsóttalög. 15. gr. — 585, 594. 16. gr. — 594. 29. apríl. Genfarsamningurinn um réttarreglur á úthafinu. — 11. 23. gr. — 457, 461, 865. nr. 26, 2. maí. Umferðarlög. 2. gr. — 209. 4. gr. — 814, 25. gr. — 55, 58, 92, 327, 328, 336, 729, 733, 814, 909. 26. gr. — 814. 21. gr. — 55, 58. 37. gr. — 327, 328, 336, 814, 909. 41. gr. — 327, 328, 336. 46. gr. — 909. 48. gr. — 209, 685, 686, "705. 49. gr. — 207, 814, 65. gr. — 704. 66. gr. — "704. 67. gr. — 139, 140, 143, 806. 68. gr. — 139, 140. 80. gr. — 55, 58. 92, 327, 328, 336, 729, 733, 814, 909. 81. gr. — 55, 92, 328, 336, 730, 909, 911. nr. 29, 14. maí. Lög um breytingu á lögum nr. 40 29. maí 1957 um leigubifreiðar í kaupstöðum og kauptúnum. — 961. nr. 70, 30. júní. Reglugerð wm fiskveiðilandhelgi Íslands. 1. gr. — 834, 840, 853. 1. gr. — 964. nr. 87, 29. ágúst. Reglugerð um viðauka við reglugerð nr. 70 30. júní 1958 um fiskveiðilandhelgi Íslands. 1. gr. — 834, 840, 853, 858. 2. gr. — 834, 840, 853, 854, 858. 10. desember. Mannréttindayfirlýsing Sameinuðu þjóðanna. — 131. nr. 6, 17. febrúar. Lög um breytingu á lögum nr. 5 18. maí 1959, 1959, 1960, 1960, 1960, 1960, 1961, Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. KKKV 1920 um bann gegn botnvörpuveiðum. 1. gr. — 12, 46, 146, 430, 447, 834, 840, 853, 854, 860. 2. gr. — 46, 146, 854, 858. nr. 19, 24. apríl. Lög um sameign fjölbýlishúsa. — 87, 90. 1. gr. — 83. 2. gr. — 81, 83. 9. gr. — 82, 87. 10. gr. — 81, 82, 83, 84, 87, 88. 11. gr. — 87. 19. maí. Gjaldskrá Lögmannafélags Íslands. — 386, 387, 660, 661, 662. 2. gr. — 662. 8. gr. — 662. 9. gr. — 385, 387, 388. 11. gr. — 662. nr. 40, 23. maí. Lög um breytingu á lögum nr. 46 14. apríl 1954 um tekjuskatt og eignarskatt. 4. gr. — 166. nr. 208, 19. nóvember. Reglugerð um takmörkun leigubifreiða í Reykjavík og ráðstöfun atvinnuleyfa. 2. gr. — 961. 6. gr. — 964. nr. 4, 20. febrúar. Lög um efnahagsmál. — 368, 369, 580. 1. gr. — 368. 4. gr. — 368, 369. 5. gr. — 368. nr. 85, 80. maí. Lög um lögheimili. 2. gr. — 213. 14. gr. — 212. nr. 40, 9. júní. Lög um takmarkað leyfi til dragnótaveiða á fiskveiðilandhelgi Íslands undir vísindalegu eftirliti. 8. gr. — 592. nr. 48, 9. júní. Lög um bráðabirgðabreytingu á lögum nr. 66 12. apríl 1945 um útsvör. — 300, 301, 305. 6. gr. — 296, 297, 299, 302, 304, 307. 8. gr. — 302, 306. 11. gr. — 297, 302. 12. gr. — 303. 13. gr. — 304, 308. nr. 8, 11. mara. Reglugerð um fiskveiðilandhelgi Íslands. 1. gr. — 12, 46, 146, 430, 448, 457, 834, 840, 853, 854, 860. 2. gr. — 12, 46, 146, 430, 447, 860. 4. gr. — 46, 146, 854, 858. XXXVI Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. 1961, 1961, 1961, 1962, 1962, 6. gr. — 146, 430, 448. 1. gr. — 13, 46, 146, 430, 448, 834, 840, 853, 854, 858, 860. nr. 4, Í1. marg. Reglugerð um breytingu á reglugerð nr. 87? 29. ágúst 1958 um viðauka við reglugerð nr. 70 30. júní 1958 um fiskveiðilandhelgi Íslands. — 457. 3. gr. — 146, 430, 448. nr. 82, 21. ágúst. Lög um meðferð opinberra mála. — 454, 455. XVII. kafli — 782. 2. gr. — 802, 803. 21. gr. — 802. 40. gr. — 54, 456. TI. gr. — 456, 460. 80. gr. — 460. 101. gr. — 870. 108. gr. — 71. 113. gr. — 454, 455, 460. 114. gr. — 454, 460. 115. gr. — 9, 460. 116. gr. — 460. 117. gr. — 454, 455, 460. 118. gr. — 145. 121. gr. — 455. 122. gr. — 455. 124. gr. — 428, 454. 126. gr. —- 454, 455, 460. 127. gr. — 455. 129. gr. — 430, 431, 454, 455, 460. 130. gr. — 460. 131. gr. — 455. 141. gr. — 72. 145. gr. — TTT, 778, 908. 146. gr. — 430. 168. gr. — 69. 171. gr. — 104. 172. gr. — 869. 178. gr. — 805. nr. 102, 28. desember. Lög um heimild fyrir ríkisstjórnina til að staðfesta fyrir Íslands hönd Parísarsambykktina um vernd eignarréttinda á sviði iðnaðar. — 697. nr. 5, 5. júní. Auglýsing um aðild Íslands að alþjóðasam þykkt (Parísarsamþykki) um vernd eignarréttinda á sviði iðnaðar. — 697. nr. 8, Í4. mara. Erfðalög. 1962, 1962, 1962, 1962, 1962, 1969, 1963, 1963, Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. KKKVII 1. gr. — 463, 464. 19. gr. — 470. 38. gr. — 464, 4T1. 50. gr. — ll. 54. gr. — 416. 57. gr. — 464. 58. gr. — 464. nr. 57, 18. apríl. Lög um Hæstarétt Íslands. 16. gr. — 138. 20. gr. — 218, 606. 21. gr. — 246, 966. 23. gr. — 669. 31. gr. — "4. 33. gr. — 34. 34. gr. — 218. 36. gr. — 249. 39. gr. — 249. 42. gr. — 35. 44. gr. — 475. 45. gr. — 199. 4T. gr. — 245. 53. gr. — 803. nr. 68, 27. apríl. Lög um heimild til sameiginlegrar innheimtu opinberra, gjalda. — 249. nr. 69, 28. apríl. Lög wm tekjustofna sveitarfélaga. 8. gr. — 310, 311, 312, 313, 688, 690, 691, 692, 693. 9. gr. — 312. 29. gr. — 687, 688, 690, 691, 692, 693. 42. gr. — 301. 58. gr. — 303. nr. 70, 28. apríl. Lög um tekjuskatt og eignarskatt. 6. gr. — 687, 688, 690, 691, 692, 693. nr. 81, 21. júní. Reglugerð wm aðstöðugjald. 5. gr. — 312, 692, 693. nr. 95, 14. ágúst. Reglugerð um sameiginlega innheimtu opin- berra gjalda í Reykjavík. — 249. nr. 66, 31. desember. Siglingalög. 199. gr. — 922, 923. „nr. 71, 80. desember. Vegalög. 79. gr. — 346. IV. EFNISSKRÁ TIL YFIRLITS. Aðfarargerðir. Sjá fjárnám, innsetningargerðir, kyrrsetning, lögbann, lögtak, útburðargerðir. Aðgerðaleysi. Sjá tómlæti. Aðild .............. 34, 73, 122, 167, 210, 242, 389, 462, 843, Aðstöðugjald. Sjá skattar Afsal 0... Alþjóðalög ...........000.00 00 10, 44, Atvinnuheiti ............00.0....... Atvinnuréttindi „...........0.0..0.00 00... 54, 59, 326, Ábyrgð .......0..0.... 00 366, Ábyrgð á verkum annarra .................. 19, 167, 497, 513, Áfengislagabrot ............0..0.. 54, 91, 323, 326, 363, Áfrýjun 1, 19, 44, 73, 91, 108, 119, 122, 144, 197, 205, 210, 219, 249, 323, 355, 371, 389, 417, 462, 503, 513, 545, 606, 638, 695, 716, 777, 802, 805, 833, 838, 851, 872, 881, 897, 912, 936, 942, 948, Áfrýjunarfjárhæð ............0..00..00 00 Áfrýjunarleyfi: Áfrýjunarfjárhæð nemur eigi kr. 5.000.00, sbr. 13. og 16. gr. laga nr. 57/1962 ...........00.0000. ns nn Áfrýjunarfrestur liðinn 19, 122, 167, 192, 219, 284, 337, 350, 353, 356, 371, 385, 389, 417, 513, 540, 545, 573, 606, 677, 695, 734, 783, 818, 872, Ágreiningsatkvæði. Sjá sératkvæði. Ákæra ........000.0 0 54, 59, Banamein. Sjá líkskurður, læknar. Barnsfaðernismál .............00.00000 0... 355, 356, 545, 699, Bifreiðar: a) Einkamál ..............0.20.... 19, 138, 206, 680, 704, 783, b) Opinber mál .........0000..... 54, 91, 323, 326, 363, 908, Bílskúr. Sjá sameign. Björgun ...............02000 sn 536, 872, 912, Blóðbankinn. Sjá blóðrannsókn. Blóðrannsókn: a) Barnsfaðernismál ................... 355, 356, 545, 699, b) Bifreiðamál .................00.. 00... 54, 704, 805, Botnvörpuveiðar. Sjá fiskveiðabrot. Byggingarefni ...............002..0. 000 Byggingargallar ..............0.2.0.0 ens n rn 474, Byggingarréttur ..............0..0..0.0 00 0n Bls. 892 406 859 695 960 872 680 908 954 138 138 897 428 sg1 805 960 925 sel 908 474 892 Byggingaryfirvöld .............02200 neee nnnrnnr Dagsektir ............00000 00. nn 79, Dánarbætur. Sjá skaðabætur. Dómar: Dómenda ekki getið í héraðsdómi, sbr. 193. gr. laga um með- ferð einkamála í héraði nr. 85/1936 54, 74, 122, 159, 258, 296, 309, 314, 337, 540, 545, 668, 687, 818, 833, 843, 851, Frávísunardómur úr gildi felldur ...........00.200000.. 34, Ómerking ........00000... 10, 44, 119, 122, 356, 371, 417, 668, Vitnað til dóma .......0.0000000 000 474, Dómarar (sbr. ómerking, réttarfarsvítur): Dómenda ekki getið í héraðsdómi, svo sem boðið er í 193. gr. laga um meðferð einkamála í héraði nr. 85/1936. Sjá dómar. Réttarneitun kærð .........20.00 0 ens Samdómendur í héraði: Fiskveiðabrot .......0.0.000..... 10, 44, 144, 833, 838, 851, Iðnlöggjöf ........0002200020. eens Kap .....00000000 senn Landamerkjamál ........2.0000neennee nn 284, Landskipti ........00.00.00sserr err Samningar um flutninga .......00.00000 neee nn enn. Sjó- og verzlunardómur "74, 219, 389, 536, 695, 818, 872, 912, Skaðabótamál .............. 108, 167, 371, 474, 497, 513, Vettvangsmál .........000200.srrnnn err Vanhæfi dómara ........00000 ss sen 311, Dómstólar .........00.... ne 10, 44, 74, 344, 350, Dráttaraðstoð ..........0nssees err Eignarafsal. Sjá afsal. Eignarhefð .........0020000. 00 nennt rr Eignarréttur. Sbr. afsal, byggingarréttur, eignarhefð, fasteignir, kaup og sala, landamerkjamál, sameign .. 79, 229, 406, 417, Eignarskattur. Sjá skattar. Endurgreiðsla ...........00000eeseennssenssntnreer rt Erfðir ..........2.00 000 462, Fasteignaðómsmál. Sjá landamerkjamál, vettvangsmál. Fasteignir 79, 108, 284, 344, 406, 417, 474, 497, 528, 561, 573, 618, 716, Félög ........20.0000 00 nn 159, 296, Firma. Sjá atvinnuheiti, félög. Fiskveiðabrot. Sbr. alþjóðalög, ákæra, lögsaga 10, 44, 144, 205, 428, 833, 838, 851, Fjárnám ........00.00 0. e rent 252, 254, 256, 540, Fjölbýlishús. Sjá sameign. Fógetagerðir. Sjá fjárnám, innsetningargerðir, kyrrsetning, lög- bann, lögtak, útburðargerðir. Frávísun: A. Frá héraðsdómi. 369 104 128 503 965 859 258 618 179 734 925 892 417 668 353 389 116 116 296 843 892 695 859 606 a) Einkamál ............ 34, 350, 353, 555, 665, 695, 704, b) Opinber mál .......... 1, 10, 44, 59, 104, 428, TTT, 859, B. Frá Hæstarétti. Einkamál .............0.00.. 34, 210, 217, 246, Frestir. Frestun ...................... 214, 215, 216, 245, 428, Fundið fé. Sjá ólögleg meðferð á fundnu fé. Fyrning kröfuréttinda .................00.. 000... Gengi .........0. 0000 Gjafsókn. Gjafvörn ........ 167, 210, 268, 356, 474, 503, 545, 699, Greiðsla ................0.02020 00 249, 540, Gæzluvarðhald ...................0000 00... Hefð. Sjá eignarhefð. Heimvísun. Sjá ómerking. Hlutafélög. Sjá félög. Húsaleiga ..................000.02 000 lönréttindi ..........0.......00.000 ÍInnsetningargerðir ................0..0.00.0000 0. Kaup og Sala ...........002.0000 0. 108, 219, 258, Kaupgjald. Sjá vinnulaun. Kaupmiðlun. Sjá kaup og sala. Kristfé ..................00..0 2 Kyrrsetning ..................0.000 00 108, Kærumál: a) Einkamál. Dómarar ..........0000000 00. Frávísun ..........0..0 0 34, 246, 555, 665, Lögmannsþóknun .............000000 0000. 0 Réttarneitun .................0 0020. Uppboð .......0..2000000 00 613, Viti .........2...... b) Opinber mál. FrávÍísun .............000 0000 104, 428, Vitti ........2..0000.00 0 Landamerkjamál .............0...0.0 00. 284, Landhelgisbrot. Sjá fiskveiðabrot. Landhelgisgæzlan ...............00000.000.0 0. 10, 44, 833, Landskipti ..............2...00..2... en Leiga. Sjá húsaleiga. Leigubifreiðar ..................0.0.0002 00 Líkamsáverkar. Sjá skaðabætur ........ 19, 167, 268, 513, 704, Líkskurður ....................000 0. Ljósmæður ...................00 0000 Loðdýrarækt. Sjá sundmarðaeldi. Læknar (sbr. mat og skoðun): Banamein ..........20...0 00... 406, Bis. 726 908 897 ö72 843 366 s81 818 TTT 174 59 344 900 503 474 668 726 649 965 965 126 866 859 869 618 851 179 960 805 805 699 805 Blóðrannsókn í barnsfaðernismáli ............ 356, 545, 699, Blóðrannsókn í bifreiðamálum ............ 54, 704, 728, 805, Getnaðar- og meðgöngutími ................. 356, 545, 699, Líkamsáverkar ........0000 0. 19, 268, 513, 704, Líkskurður ..........0.022.000.00 nn Örorka .......2.0000 0. 19, 268, Læknaráð (sbr. mat og skoðun): Um getnaðar- og meðgöngutíma ........00.000 000... 356, Um örorku .........000000. ene Lög. Lögskýring. Sbr. alþjóðalög. Lögsaga 1, 59, 74, 197, 296, 309, 428, 528, 540, 687, 742, 866, 869, 936, 942, 948, Lögbann ........2002000.0 eens 79, 417, 561, Löghald. Sjá kyrrsetning. Lögheimili .............2000.000ee ns Lögmannafélag Íslands ..........0000.00 000. nn nn Lögmannslaun .........020000. nr nan 385, Lögreglumenn ........20200 000 54, 833, Lögræði ............2000200 nes 167, Lögsaga ..........0000.0n senn 10, Lögtak ........00000 0... 122, 159, 249, 309, 314, 337, 687, Mat og skoðun: Atvinnutjón .......2.000000 ene 19, 268, 513, Bifreiðarskoðun ..........0.000.0 0... een Björgun eða dráttaraðstoð ........2022000 000... 73, Byggingarefni ...........2.2002 020. ene Gallar á húseign .........0.0%020000 ne 108, 474, Getnaðar- og meðgöngutími .........00020.0 00... 356, Iðnréttindi ..............2......eneeenr Landskipti ............2020. 0 Líkskurður ............00000 0. Matsmenn vanhæfir tii dómstarfa .........000000 000... Orðskýring .........020000 nn Orsök slyss ......0.0200020 0. 167, Skipting fasteignar ........002000. 0. enst Staðarákvörðun fiskiskips ........ 10, 44, 144, 205, 833, 838, Sundmarðaeldi, tjón af banni við því .......02000000.0 0000... Vatnsskaði ...........2.00...n rr Verðmæti innflutts varnings ........0.0000000 0 Verðmæti skips og búnaðar þess ......2.0.00000 0000... 912, Vettvangur umferðarslyss ........000000. nn. 19, Örorka ............0 Málflutningslaun. Sjá lögmannslaun. Málflutningsmenn. Sbr. Lögmannafélag Íslands, lögmannslaun . Málflutningur. Sjá enn fremur frávísun, ómerking ........ Málskostnaður ..........0.200. 0. Meiðyrði. Sjá ærumeiðingar. 19 5 7, 9, XLI Bls. s8l 908 8ss1 805 805 513 545 19 954 596 210 649 649 851 802 44 887 805 805 389 dt4 892 545 59 179 805 311 406 öl3 528 851 5t3 497 142 925 805 19 34 219 742 XLII Miskabætur. Sjá skaðabætur. Námuréttindi ..................2..0.n0n nr Opinber mál 1, 10, 44, 59, 91, 104, 144, 205, 323, 428, 728, 742, 802, 833, 838, 851, Opinberir starfsmenn ...........0.00. 000... 936, 942, Ólögleg meðferð á fundnu fé ..........0.0000. 000. Ómaksbætur .........0000...... 102, 534, 671, 672, 673, 674, Ómerking ................ 10, 34, 44, 104, 119, 122, 356, 371, Ómerking ummæla ............00..0.0 0 ne nn Prentréttur. Sjá ærumeiðingar. Refsingar ........ 1, 54, 59, 96, 144, 323, 742, TTT, 797, 838, Réttarfarsvítur .............00000 000. 34, 54, 699, 833, Réttarkrufning. Sjá líkskurður, mat og skoðun. Réttarneitun ..............2000.0. 0. ss sn Sakargögn ............0..22.00n sess 73, Saknæmi ..........0.022000. 0. Samaðild. Sjá aðild. Samdómendur. Sjá dómarar. Sameign ...........0..0..sss ns 79, Samningar ............ 79, 174, 219, 229, 258, 268, 406, 417, Samvinnufélög. Sjá félög. Sératkvæði ................ 138, 197, 385, 513, 638, 680, 687, Sjó- og verzlunardómur ........ 14, 219, 389, 536, 818, 872, Sjóveð ........2..2.000 s.n 536, 872, Skaðabætur: a) Innan samninga ........ 108, 219, 474, 892, 936, 942, b) Utan samninga 19, 138, 167, 206, 268, 497, 513, 573, 680, Skattar: Aðstöðugjald ...........0.2.0.0..00 nn Eignarskattur ..........0.000000 00... 159, Tekjuskattur ...........0000000 0... 159, 337, Útsvar ..........00000 00. Skilorðsbundnir refsidómar ............00000 0... 0... Skiptamál ..........0000000 0... 350, 353, Skipulagsmál ..........00202.0 0000 Skjalafals ...........2000.00.0. een Skuldamál ...........00.. nn 229, 606, Stjórnarskráin .............20000...ssses Stjórnsýsla .......2.020.00000 00 936, 942, Sundmarðaeldi ..............22....e sess Sönnun: a) Einkamál ........ 34, 108, 138, 167, 229, 258, 284, 474, b) Opinber mál ........ 10, 44, 91, 144, 323, 326, 363, 742, Tekjuskattur. Sjá skattar. Tékkar ........02.0. 00. tt, 859, 948, "7, 912, 912, 948, 104, 783, 309, 687, 687, 296, 528, 833, Bls. 417 908 954 896 128 96 908 908 965 355 363 528 134 802 925 925 954 805 687 887 887 314 1 843 ö6l 79" 900 960 954 573 573 851 Bls Tolllagabrot ........00..0eeesnnsr snert 142 Tómlæti .............. ss 892 Umboð. Sjá og málflutningsmenn .........0200 00. n nn... 0... 229 Umferð. Sjá áfengislagabrot, bifreiðar. Umferðarréttur. Sjá innsetningargerðir. Uppboð .......00200. 00 ner 528, 613, 965 Upptaka eignar .........00.0000n 00 144, 323, 742, 838 Úrskurðir .......020.000..... 73, 205, 214, 215, 216, 217, 245, 355, 572 Útburðargerðir. Sjá húsaleiga. Útivist aðilja (áfrýjanda). Útivistarðómur 1, 101, 102, 103, 205, 282, 283, 284, 370, 534, 535, 671, 672, 673, 674, 675, 676, 801, 896 Útsvar. Sjá skattar. Vanhæfi. Sjá dómarar, landskipti. Varnarlið Bandaríkjanna á Íslandi .........0000000.....0 00... 134 Varnarþing ........0.0.0 000. nn rns TA, 726 Vátrygging ........002.2sn enn 818 Veðréttindi ............000..00n ner 638 Veiðiréttur. Sjá landamerkjamál. Verkföll. Sjá vinnudeilur. Verksamningar. Sjá samningar. Vettvangsmál .......2.20000 00 nn nun 284, 344, 417, 618 Vinnuðeilur .............cssssse sr 596 Vinnulaun ...........sesnen rr 192, 843 Vinnusamningar. Sjá samningar, vinnulaun. Viti 22.02.0202... 866, 869 Víxilmál. Víxlar ........0.000 00 nn nn 197, 242, 677 Yfirvinna. Sjá vinnulaun. Þjóðaréttur. Sjá alþjóðalög. Þjófnaður .........02200 0000 ee et est n rr T Ærumeiðingar .......2.00.00 00 enn nn 96 Ökuleyfi. Sjá atvinnuréttindi. Ölvun. Sjá áfengislagabrot. Örorka .......cccee sr 19, 268, 513 Öryggiseftirlit ríkisins ........0.00000000. 0... 167, 513 V. EFNISSKRÁ. Aðfarargerðir. Sjá fjárnám, innsetningargerðir, kyrrsetning, lög- bann, lögtak, útburðargerðir. Aðgerðarleysi. Sjá tómlæti. Aðild. F og kona hans, U, skildu að borði og sæng 20. júlí 1957. Hinn 10. s. m. hafði M hæstaréttarlögmaður vegna R krafizt kyrr- setningar eigna F til tryggingar kröfu, að fjárhæð $ 44.000.00, og var kyrrsetning framkvæmd 13. og 29. júlí 1957 á eignarhluta hjónanna í fasteign auk lausafjármuna. Mál til staðfestingar kyrrsetningunni var höfðað með stefnum 18. og 30. júlí 1957. Með dómi Hæstaréttar 9. maí 1962 var máli þessu vísað frá héraðsdómi. Með stefnu 1. ágúst 1962 höfðaði U því næst mál, m. a. til heimtu fébóta vegna kyrr- setningarinnar. Í því máli var krafizt frávísunar bótakröf- unnar vegna aðildarskorts, þar sem U hefði ekki verið gerð- arþolandi, sbr. 24. gr. laga nr. 18/1949, en til vara vegna þess að aðild U gæti einungis verið óskipt með F, sbr. 46. gr. laga nr. 85/1936. Fyrra atriðið varðaði efni málsins, sem á hinn bóginn var svo vaxið, að um samaðild þeirra U og F gat ekki verið að tefla. Frávísunarkrafan varð því eigi til greina tekin á grundvelli nefndra röksemda .........00000.000 0 Aðilja stefnt til réttargæzlu .................. 73, 389, 462, 843, Málsaðili andast eftir uppsögu héraðsdóms, og tók dánarbú hans við aðild málsins fyrir Hæstarétti ...................... Mál sótt fyrir hönd ólögráða aðilja ...............0.0..000..... ífrýjað var og gagnáfrýjað úrskurði sakadóms um lögheimili K, sbr. lög nr. 35/1960. Aðaláfrýjandi hafði eigi stefnt K fyrir Hæstarétt, og hvorki hún sjálf né nokkur af hennar hendi kom fyrir dóminn. Aðalsök var því vísað frá Hæsta- rétti, þar sem málið varðaði réttindi K og efnisdómur var bindandi úrlausn um þá hagsmuni ...................... Vixilskuldarar kröfðust sýknu í víxilmáli á þeim grundvelli, að R hæstaréttarlögmaður, stefnandi málsins í héraði, væri eigi réttur aðili málsins. En þar sem handhöfn R á víxlinum var til komin fyrir eyðuframsal til innheimtu, var honum rétt að innheimta víxilinn í nafni sjálfs sín .............. 34 892 122 167 210 Efnisskrá XLV Aðstöðugjald. Sjá skattar. Afsal. Hinn 21. ágúst 1961 seldi og afsalaði S fjórum börnum og fóstur- barni Á, sem öll voru ófjárráða, tiltekinni fasteign og lausa- fé gegn því, að þau greiddu hans vegna dvalarkostnað til Hrafnistu, Dvalarheimilis aldraðra sjómanna. Dómsmála- ráðuneytið samþykkti gerning þenna hinn i4. október 1961, sbr. 37. gr. laga nr. 95/1947. Hinn 2. nóvember 1961 var því næst gefið út nýtt afsal, er Á ritaði á sem sjálfskuldarábyrgð- armaður og samþykkjandi vegna viðtakenda, og var skjal- inu þinglýst 3. nóvember 1961. S andaðist í sjúkrahúsi hinn 21. s. m. og var banamein hans krabbamein. Sonur S og einkaerfingi krafðist riftunar greindrar eignarráðstöfunar frá 2. nóvember 1961. Eigi var þessi krafa tekin til greina, enda varð S með afsalsgerningnum 21. ágúst 1961, sem Dómsmálaráðuneytið samþykkti, bundinn um afhendingu umræddra eigna, en afsalið frá 2. nóvember var í öllum atriðum, er máli skiptu, endurnýjun og staðfesting hins fyrra gerniNgs ......0.00000 0 snert 436 Alþjóðalög. Afstaða ríkja á alþjóðaráðstefnu í Genf 1953 um réttarreglur á úthafi og aðdragandi þeirra reglna, sem þar voru sam- þykktar um eftirför eftir erlendum skipum úr landhelgi út á úthafið, þóttu gefa til kynna, að flest ríki telji eftir ráðstefnuna þá meginreglu gilda, að taka erlends skips á úthafi fyrir brot á fiskveiðilöggjöf ríkis sé m. a. háð því skilyrði, að skipinu hafi verið gefið stöðvunarmerki, meðan það var innan fiskveiðimarka, og að það sé tekið eftir óslitna eftirför, er þannig hefst. Varð við það að miða, að þetta væri alþjóðaregla, sem Ísland yrði að hlíta .... 10, 44, 859 Atvinnuheiti. Samkvæmt tilkynningu til hlutafélagaskrár Ísafjarðarkaupstað- ar 17. maí 1961 var Fjöliðjan h/f á Ísafirði stofnað 15. maí 1961 og skrásett 14. júní 1961. Tilgangur félagsins samkvæmt samþykktum þess var framleiðsla og sala á gluggarúðum úr tvöföldu og þreföldu gleri. Í Lögbirtingablaði var til- kynning um þetta birt 24. júní 1961. Fjöliðjan h/f í Kópa- vogi var stofnað 17. júní 1961 og skrásett 16. júlí 1961. Til- kynning um stofnun félagsins var birt í Lögbirtingablaði 19. ágúst 1961, og tjáðist tilgangur þess vera m. a. rekstur vinnuvéla, iðnaður og iðja, þar með talin sandblástur og málmhúðun. Orðið „Fjöliðjan“ var eigi talið einkennandi fyrir neinn sérstakan atvinnurekstur. Félagið á Ísafirði, sem XLVI Efnisskrá Bls. tekið hafði orðið í nafn sitt á undan Kópavogsfélaginu, var því talið hafa öðlazt lögverndaðan rétt gagnvart því til heitisins, sbr. 9. gr. laga nr. 84/1933 ...........00..00.. 695 Atvinnuréttindi. Bifreiðarstjóri, sem hinn 22. nóvember 1961 hafði verið sviptur ævilangt ökuleyfi sínu, ók með áhrifum áfengis bifreiðum hinn 13. janúar 1963 og neytti víns við þann akstur. Var honum dæmd refsing samkvæmt 1. og 2. sbr. 4. mgr. 25. gr. og 1. mgr. 27. gr. sbr. 80. gr. umferðarlaga nr. 26/1958 og 1. mgr. 24. gr. og 45. gr. áfengislaga nr. 58/1954. Hins vegar var ekki samkvæmt kröfu ákæruvalds kveðið á um sviptingu ökuleyfis, eins og á stóð, en eigi var þess í ákæru- skjali krafizt, að sökunautur yrði sviptur rétti til að öðlast Ökuleyfi ................000.0 000 öl H, sem hafði sveinsréttindi í rakaraiðn, sætti ákæru samkvæmt 14. gr. sbr. 27. gr. laga um iðju og iðnað nr. 18/1927, sbr. 2. og 15. gr. laga nr. 105/1936, fyrir að starfrækja rakara- stofu í Reykjavík án þess að hafa til þess „tilskilin meistara- réttindi“, Nokkurn hluta þess tímabils, sem ákæran tók til, hafði H unnið einn á rakarastofu sinni, og var honum rekst- ur rakarastofunnar heimill með þeim hætti samkvæmt sveinsbréfi hans í iðninni. Annan hluta greinds tímabils hafði H rakarasvein í þjónustu sinni, sem eigi hafði öðlazt meistararéttindi, og taldist rekstur stofunnar með þeim hætti varða við nefnd lagaboð. Hins vegar var eigi tekin til greina krafa ákæruvalds um, að H yrði sviptur iðnréttindum SÍNUM ........2020000 00 59 Bifreiðarstjóri sýknaður af ákæru um að hafa ekið bifreið, er hann hefði verið með áhrifum áfengis, þar á meðal af kröfu um sviptingu Ökuleyfis ...............2000000 0... 326 Bifreiðarstjóra dæmd sekt samkvæmt 1. mgr. 2. gr. reglugerðar um takmörkun leigubifreiða í Reykjavík og ráðstöfun at- vinnuleyfa nr. 202/1959, sbr. 3. gr. laga nr. 40/1957 og lög nr. 29/1958, enda voru takmarkanir þær á leigubifreiðum, sem um var að tefla, af löggjafanum metnar til almenn- ingsheilla, sbr. 69. gr. stjórnarskrárinnar nr. 33/1944, og því mati varð ekki haggað ..............0000.. 0. 00. 960 Ábyrgð. Ó útgerðarmaður samdi við danska skipasmíðastöð um kaup á fiskibáti og fékk greiðslufrest á hluta kaupverðsins gegn ábyrgð Útvegsbanka Íslands á skilvísri greiðslu þess. Fisk- veiðasjóður Íslands veitti Ó lán til kaupanna, og skyldi lánið að hluta greiðast bankanum, jafnóðum og hann ann- aðist afborganir til skipasmíðastöðvarinnar í danskri mynt. Efnisskrá XLVII Bls. Hinn 28. janúar 1960 var stöðvuð öll gjaldeyrissala í bönk- um, nema til óhjákvæmilegra greiðslna, en þá á gengi, sem síðar yrði ákveðið með lögum. Hinn 7. febrúar 1960 féll í gjalddaga afborgun, að fjárhæð danskar kr. 58.360.35, er Útvegsbankinn innti af hendi, en jafnframt greiddi Fisk- veiðasjóður af láni Ó til bankans tilsvarandi fjárhæð í ís- lenzkum krónum, miðað við fyrra gengi, þ. e. kr. 216.661.90. Með lögum nr. 4/1960, er staðfest voru 20. febrúar 1960, var ákveðið nýtt gengi íslenzkrar krónu, en samkvæmt því varð sölugengi 100 danskra króna 551.95 íslenzkar krónur. Sam- kvæmt 4. og 5. gr. nefndra laga var svo ákveðið, að banka- ábyrgð, sem greitt hefði verið samkvæmt eftir 28. janúar 1960, skyldi gerð upp á hinu nýja gengi og að gengismun, sem við það myndaðist, bæri að greiða í sérstakan reikning Seðlabankans. Samkvæmt þessu innti Útvegsbankinn af hendi gengismuninn, kr. 109.057.25, til Seðlabankans, og var Ó dæmt að greiða þá fjárhæð, enda fóru nefnd lagaákvæði eigi í bága við 67. gr. stjórnarskrárinnar, svo sem Ó hélt fram 222 366 Varðskipið M dró fiskiskipið H í höfn, er H var í hættu statt. Var hjálp þessi björgun í merkingu X. kafla siglingalaga nr. 56/1914. Samkvæmt því voru Landhelgisgæzlunni í héraði dæmd björgunarlaun og sjóveðréttur í H til tryggingar þeim. Áður en málið var dæmt í Hæstarétti, fórst H, og ónýttist þar með sjóveðið, án þess að réttur til tryggingar- fjárins kæmi í þess stað, sbr. 2. málslið 238. gr. laga nr. 56/1914 og 2. málslið 1. mgr. ö4. gr. laga nr. 20/1954. Vá- tryggingarfélag skipsins hafði með yfirlýsingu tekizt á hend- ur ábyrgð á „greiðslu þóknunar fyrir hjálp“ M, „eins og hún kynni að verða ákveðin með samkomulagi eða dómi“. Eigi var í ljós leitt, að ábyrgðartrygging þessi hefði verið sett að tilhlutan eiganda H. Og þar sem ábyrgð hans á bjarg- launum var takmörkuð við verðmæti þess, sem bjargað hafði verið, sbr. 1. mgr. 229. gr. laga nr. 56/1914 og hann hafði lýst því, að hann tæki ekki persónulega ábyrgð á björgunarlaunum, var honum í Hæstarétti dæmd sýkna af kröfu um greiðslu þeirra. „....0.00.eeernrenetn nennt 872 Ábyrgð á verkum annarra. Eiganda bifreiðar dæmt að bæta að M hluta tjón af árekstri hennar og annarrar bifreiðar samkvæmt mati á sök öku- manns á árekstrinum ......00000eeeenr sneri 19 Starfsmaður hlutafélags fórst af slysförum við starf sitt í vél- smiðju félagsins. Var hlutafélagið sýknað af kröfu um dánarbætur, m. a. með hliðsjón af því að eigi var í ljós leitt, að slysið yrði rakið til fyrirmæla annarra starfsmanna fé- KLVIII Efnisskrá lagsins um framkvæmd verks þess, sem um var að tefla .. Tjón varð í húsi í Reykjavík vegna vatnsrennslis Þangað úr næsta húsi, er var í eigu hlutafélags, en þar hafði verið unnið að breytingu vatnslagnar. Tjónið varð rakið til van- sæzlu pipulagningameistara, sem stjórnaði verki við vatns- lögnina, og húsvarðar félagsins, og var því dæmt að bæta tjónið .......00002222.. Starfsmaður Vegagerðar ríkisins slasaðist, er hann vann við vél Í eigu vegagerðarinnar. Slysið mátti rekja til vanbúnaðar vélarinnar vegna vangæzlu verkstjórnarmanns og að nokkru til gáleysis starfsmannsins sjálfs við framkvæmd verks síns. Samkvæmt þessu var ríkissjóði dæmt að bæta tjón af völd- um slyssins að % hlutum ...........00000.. 00... Eiganda bifreiðar dæmt að bæta að hálfu tjón af árekstri hennar og annarrar bifreiðar ............................ Áfengislagabrot. Hinn 13. janúar 1963 ók G ökuleyfislaus bifreiðum, er hann var með áhrifum áfengis í þeim mæli, að áfengismagn í blóði hans reyndist 2.06%. Hann neytti og víns við aksturinn. Háttsemi G varðaði við 1. og 2. sbr. 4. mgr. 25. gr. og 1. mgr. 27. gr. sbr. 80. gr. umferðarlaga nr. 26/1958 og 1. mgr. 24. gr. sbr. 45. gr. áfengislaga nr. 58/1954. Var honum dæmt varðhald 40 daga, en þar sem hann hafði áður verið sviptur rétti til að öðlast ökuleyfi ævilangt, var eigi kveðið á um ökuleyfissviptingu ...........0...0..00.0 000. Hinn 19. október 1962, milli kl. 6 og T síðdegis, neytti B nokkurs áfengis, og kvaðst hann hafa fundið á sér af Þeirri drykkju. Upp úr miðnætti kvaðst hann hafa sopið einu sinni á áfengisblöndu, en annað var eigi í ljós leitt um áfengisneyzlu hans. Eftir það gekk B minnst 4.5 km vegarlengd og tók því næst til við akstur bifreiðar. B var ekki tekið blóð til áfengisrannsóknar, og hann neitaði að hafa verið með áfengisáhrifum við aksturinn. Þar sem það var eigi með öðrum gögnum í ljós leitt, var B dæmd sýkna af ákæru um brot gegn 1. og 2. mgr. 25. gr. sbr. 80. gr. um- ferðarlaga nr. 26/1958 og 1. mgr. 24. gr. sbr. 45. gr. áfengis- laga nr. 58/1954 .............0.0 00... Leigubifreiðarstjóri, sem var farþegi í leigubifreið, hafði með- ferðis 12 flöskur af brennivíni, sem hann hafði keypt í Áfengisverzlun ríkisins. Var honum dæmd sekt og brenni- vínið gert upptækt, sbr. 19. og 42. gr. áfengislaga nr. 58/ 1954 .....0.2.00 00 Hinn 6. september 1962 síðdegis ók I bifreið sinni upp Kamba. Neðan við efstu brekkuna missti hann stjórn á bifreiðinni, og steyptist hún út af veginum til vinstri, en stöðvaðist á Bls. 167 497 513 680 3 54 91 Efnisskrá KLIX hjólunum eftir eina veltu. Eigi hlaut T stórmeiðsl, en kvaðst hafa fengið höfuðhögg og verið ringlaður eftir áfall þetta. Tveir bifreiðarstjórar, sem komu á slysstaðinn og höfðu tal af I, töldu hann með áfengisáhrifum. Bifreiðarstjóri, sem ók honum til Reykjavíkur eftir slysið, treystist ekki til að fullyrða, hvort hann hefði verið með áhrifum áfengis eða ekki. Eins og á stóð, þótti það ekki sannað, og var Í dæmd sýkna af ákæru um brot gegn 2. mgr. 25. gr. sbr. 80. gr. umferðarlaga nr. 26/1958 og 24. gr. sbr. 45. gr. áfengislaga nr. 58/1954 .........0.0..0.0. 0. M hafði meðferðis í leigubifreið 12 brennivínsflöskur úr Áfengis- verzlun ríkisins. M gerði þá grein fyrir áfengi þessu, er ekki þótti ósennileg. Var hann því sýknaður af ákæru um brot gegn 19. gr. sbr. 42. gr. áfengislaga nr. 58/1954 ...... O ók bifreið aftur á bak á bifreiðastæði og olli árekstri við aðra bifreið, er þar stóð. Hann var með áhrifum áfengis í þeim mæli, að áfengismagn í blóði hans reyndist nema 1.8%. Var honum dæmt varðhald 10 daga og svipting ökuleyfis 12 mánuði samkvæmt 2. sbr. 4. mgr. 25. gr., 1. mgr. 37. gr. og 4. mgr. 46. gr. sbr. 80. gr. og 81. gr. umferðarlaga nr. 26/1958 og 1. mgr. 24. gr. sbr. 45. gr. áfengislaga nr. 58/1954 * Áfrýjun. Tveir menn voru í héraði sakfelldir í refsimáli, sem áfrýjað var, einungis að því er annan þeirra varðaði ................ 1, Ný málsgögn lögð fram í Hæstarétti 10, 44, 91, 108, 119, 144, 371, 389, 417, 462, 503, 513, 545, 638, 716, 802, 805, 833, 838, 872, 881, 912, 936, 942, 948, 9 Úrskurður Hæstaréttar um öflun málsgagna ........ 73, 205, Málsaðili í héraði lézt eftir uppsögu héraðsdóms, og tók dánarbú hans við málsaðild fyrir Hæstarétti ...................... Umboðsmaður stefnda í héraði hafði í greinargerð sinni þar viðurkennt tiltekna kröfuliði stefnanda. En þar sem viður- kenning þessi stafaði af misskilningi umboðsmannsins, að því er varðaði reyndir málsins, og ónógri athugun lagareglna, þótti, eins og atvikum var háttað og með hliðsjón af 45. gr. laga nr. 57/1962, mega fyrir Hæstarétti taka til greina leiðréttingu á kröfugerðinni ............020.0.0 000... Áfrýjað var og gagnáfrýjað úrskurði sakadóms um heimilis- fang K. Aðaláfrýjandi, sem krafðist breytinga á úrskurð- inum, stefndi K eigi fyrir Hæstarétt, og hvorki hún sjálf né nokkur af hennar hálfu kom fyrir dóminn. Að svo vöxnu og þar sem málið varðaði réttindi K og efnisdómur í því batt hana, var aðalsök vísað frá Hæstarétti .............. Fyrir Hæstarétti bar áfrýjandi fram málsástæðu, sem hann hafði ekki hreyft í héraði, og andmælti stefndi henni sem Bls. 363 197 210 L Efnisskrá Bls. of seint fram kominni. Þegar að svo vöxnu voru eigi efni til að sinna málsástæðunni í Hæstarétti .,............... 219 Áfrýjun samkvæmt 36. gr. laga nr. 57/1962 ..........0.0... 249 Gagnáfrýjun samkvæmt 3. mgr. 20. gr. laga nr. 57//1962 606, 695 872 ÁAfrýjað var úrskurði bæjarþings, þar sem synjað var kröfu um, að tilteknum aðilja yrði stefnt í barnsfaðernismáli, sbr. 3. mgr. 211. gr. laga nr. 85/1936. En þar sem lagaheimild brast til að áfrýja úrskurðinum einum sér, var áfrýjunar- málinu vísað frá Hæstarétti ............................ 897 Áfrýjunarfjárhæð. Áfrýjunarfjárhæð nemur eigi 5.000.00 krónum, sbr. 16. gr. laga nr. 57/1962 ............020 00 138 Áfrýjunarleyfi. Áfrýjunarfjárhæð nemur eigi kr. 5.000.00, sbr. 13. og 16. gr. laga nr. 57/1962 .........2..00000.ne nn 138 Áfrýjunarfrestur liðinn 19, 122, 167, 192, 219, 284, 337, 350, 353, 356, 371, 385, 389, 417, 513, 540, 545, 573, 606, 677, 695, 734, 783, 818, 872, 897 Ágreiningsatkvæði. Sjá sératkvæði. Ákæra. G, sem með dómi 22. nóvember 1961 hafði ævilangt verið sviptur rétti til að öðlast ökuleyfi, sætti hinn 29, maí 1963 ákæru fyrir að hafa hinn 13. janúar 1963 verið með áhrifum áfengis við bifreiðarakstur, og var þess m. a. krafizt, að G yrði sviptur ökuleyfi samkvæmt 81. gr. umferðarlaga nr. 26/ 1958. Hins vegar var þess eigi krafizt í ákæru, að G yrði dæmd svipting réttar til að öðlast ökuréttindi. Að svo vöxnu Var eigi kveðið á um ökuleyfissviptingu né rétt til ökuleyfis 54 Samkvæmt ákæru 30. desember 1961 var H talinn hafa brotið tiltekin ákvæði iðnlöggjafarinnar, með því að hann hefði starfrækt rakarastofu „síðan um síðustu áramót án þess að hafa til þess tilskilin meistararéttindi“. Hinn 19. júní 1961 hafði H með dómsátt undirgengizt greiðslu sektar sam- kvæmt iðnlöggjöfinni fyrir starfrækslu sömu rakarastofu án meistararéttinda að undanförnu, Að svo vöxnu var vísað frá dómi þeim hluta ákærunnar, er laut að háttsemi H frá 1. janúar til 19. júní 1961 ..........0...0..0.0 000. 59 Eftir langa eftirför út úr íslenzkri landhelgi og síðar á úthafinu, tókst varðskipi að stöðva brezkan togara (M), sem talinn var hafa verið að ólöglegum veiðum innan íslenzkra fisk- veiðimarka, og flytja hann til Reykjavíkur, en skipstjóra togarans (S) tókst að komast undan. Mál þetta var rann- Efnisskrá LI Bls. sakað eftir föngum, en S kom ekki fyrir dóm. Saksóknari ríkisins gaf því næst út ákæru á hendur S, og var ákæran birt honum á heimili hans í Skotlandi. Verjandi S krafðist þess, að ákærunni yrði vísað frá dómi. Ákæruatriðin voru tvö: 1) Að haga siglingu togarans þannig, meðan á eftir- förinni stóð, að árekstur varð milli skipanna, og var sú háttsemi S talin varða við 261. gr. siglingalaga nr. 56/1914 og 4. mgr. 220. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Að því er varðaði þetta ákæruatriði, gat málið ekki talizt rannsakað til hlítar, þar sem S hafði ekki verið prófaður af dómara. Af 129. gr. laga um meðferð opinberra mála má leiða þá meginreglu, að refsimál skuli því aðeins dæmt á hendur sökunaut, sem fjarvistum er, að það sé örugglega fullrannsakað. Að svo vöxnu var frestað dómtöku þessa þáttar málsins og svo skaðabótakröfu á hendur S vegna spjalla á varðskipinu af völdum árekstrarins, sbr. 3. mgr. 146. gr. laga nr. 82/1961. 2) Að hafa gerzt sekur um brot gegn fiskveiðalöggjöfinni. Þetta sakaratriði þótti mega rann- saka til fullnaðar, þó að S kæmi ekki fyrir dóm, og mátti það því ganga til dóms við svo búið, sbr. grundvallarsjónar- mið 129. gr. laga nr. 82/1961. Samkvæmt 3. tölulið nefndrar 129. gr. mátti og taka til dóms upptökukröfu, sem af ákæru- valdsins hálfu var gerð vegna ætlaðs brots S á fiskveiða- löggjöfinni .........00220000..n renn 128 Banamein. Sjá líkskurður, læknar. Barnsfaðernismál. K ól hinn 15. júlí 1958 óskilgetið sveinbarn fullburða (þyngd 3500 gr., lengd 50 cm), sem hún lýsti M föður að, en hann vildi eigi við faðernið kannast. Blóðrannsókn útilokaði M ekki frá faðerninu. Aðiljar voru sammála um, að þau hefðu verið í sæng saman aðfaranótt 18. nóvember 1957. K kvað þau þá hafa haft samfarir, en M neitaði því. Samkvæmt greinargerð Læknaráðs taldist barnið tímans vegna kunna að hafa verið getið við samfarir umrætt skipti, þó að ósennilegt þætti, „að barn með þeim þroskamerkjum, sem hér um ræðir, fæðist eftir svo stuttan meðgöngutíma“. Úr- slit málsins voru látin velta á fyllingareiði K, sbr. 213. gr. laga nr. 85/1936. En þar sem aðeins liðu 239 dagar frá greindum samfundum aðilja til fæðingar barnsins og leidd voru í ljós kynni nafngreinds manns og K í lok ágúst eða byrjun september 1957, var eiðstafurinn látinn taka til þess, að K hefði haft samfarir við M einan manna á mögu- legum getnaðartíma barnsins fram til 18. nóvember 1957 .. 545 K ól hinn 11. febrúar 1962 óskilgetið sveinbarn fullburða (þyngd LII Efnisskrá 3530 gr., lengd 51 em), sem hún lýsti M föður að, en hann vildi ekki við faðernið kannast. Blóðrannsókn á þeim og barninu útilokaði M ekki frá faðerninu. Borgarlæknirinn í Reykja- vík taldi mestar líkur „til, að umrætt barn sé getið á tíma- bilinu 3. til 27. maí 1961“. Aðiljar eru sammála um, að þau hafi verið í sæng saman aðfaranótt 14. maí 1961. K kveður Þau þá hafa haft samfarir, en M neitaði því. Úrslit máls- ins voru látin velta á fyllingareiði K, sbr. 213. gr. laga ni. 85/1936 ..... - K ól hinn 3. ágúst 1961 óskilgetið sveinbarn, sem hún lýsti M föður að. M vildi ekki kannast við faðernið. Niðurstaða blóð- rannsóknar varð sú, að M gæti ekki verið faðir barnsins. Var honum því dæmd sýkna ....... a se Bls. 699 Bifreiðar. Sjá enn fremur ábyrgð á verkum annarra, áfengislaga- brot, blóðrannsókn, refsingar, skaðabætur. a) Einkamál. Hinn 3. marz 1956, um klukkan 1000 að morgni, varð árekstur á gatnamótum Rauðarárstígs og Flókágötu í Reykjavík milli bifreiðanna R 6202, sem er mjólkurflutningabifreið og var ekið suður Rauðarárstíg, og fólksflutningabifreiðar- innar R 3422, sem ekið var austur Flókagötu og hafði því biðskyldu við gatnamótin. Hált var á gatnamótunum. Fyrr- nefnda bifreiðin var búin snjókeðjum, en hin keðjulaus. Ökumaður R 3422 átti meginsök á árekstrinum, þar sem hann hafði ekið bifreið sinni keðjulausri um hálan veg þvert fyrir mjólkurbifreiðina í stað þess að bíða. Ökumaður R 6202 átti og nokkra sök á slysinu, með því að hann hafði ekið of hratt eftir aðstæðum. Eiganda R 6202 var samkvæmt þessu dæmt að bæta að M hluta tjón ökumanns R 3422, sem var eigandi þeirrar bifreiðar og hafði auk skemmda á bifreið sinni beðið heilsutjón og verið metinn 15% öryrki til frambúðar ....... se Steinvala hrökk undan hjóli bifreiðar í framrúðu bifreiðar, er ekið var Í gangstæða átt, og brotnaði rúðan. Eiganda fyrr- nefndu bifreiðarinnar var dæmt að bæta tjón, er af þessu lauzt, sbr. 67. gr. umferðarlaga nr. 26/1958, enda ákvæði 68. gr. sömu laga eigi talin eiga hér við ................ A ók bifreiðinni R 2189 vestur syðri akbraut Miklubrautar í Reykjavík og inn á vegamót hennar og Stakkahlíðar án bess að sinna umferðarmerkjum um lokun nefndrar ak- brautar þar vegna vegabótavinnu, og varð árekstur greindr- ar bifreiðar og bifreiðarinnar R 10559, sem stefnt var af nyrðri akbraut Miklubrautar suður Stakkahlíð. A var talinn eiga meginsök á árekstrinum. Ökumaður hinnar bifreiðar- 19 138 Hinn 2. ágúst 1959 varð árekstur á So Aðfaranótt 26. ágúst 1962 ók J bifrei Hinn 13. janúar 1963 ók G bifreiðum um Ke innar. þótti eigi hafa gætt fyllstu varúðar í akstri sínum, og var honum dæmt að bæta tjón ÁA af árekstrinum að % hluta Hinn 22. maí 1962 ók B bifreiðinni R 11 austur Hringbraut í Reykjavík um hægri akrein nyrðri akbrautar. Ó ók hins vegar bifreiðinni R 8427 af Laufásvegi suður yfir nefnda akbraut Hringbrautar, sem er aðalbraut, og hugðist aka vestur syðri akbraut. Hann stöðvaði bifreið sína vegna umferðar milli reita, er skilja , akbrautirnar, og nam þá aftur- endi bifreiðar hans inn á nyrðri akbrautina. Í sama mund bar R 11 að, og varð árekstur bifreiðanna. Skemmdust bifreiðarnar, og fólk í þeim slasaðist. B hafði ekið of hratt, og Ó hafði sýnt vangæzlu með því að stöðva bifreið sína með þeim hætti, sem getið var. Ábyrgð á tjóni af árekstr- inum var lögð á eigendur bifreiðanna að jöfnu .......... G, sem var með áhrifum áfengis, ók bifreið aðgæzlulaust og án þess að nema áður staðar inn á aðalbraut í Keflavík þrátt fyrir umferðarmerki samkvæmt 48. gr. umferðar- laga nr. 26/1958, 4. mgr. Samtímis ók E um aðalbrautina, og varð árekstur bifreiðanna. Bifreiðarnar skemmdust, og E slasaðist. E var eigi talin eiga neina sök á árekstrinum, og var öll ábyrgð á umræddu tjóni felld á G egi í Árnes bifreiðarinnar R 9695, er H ók, og bifreiðarinnar S ók, Þar sem áreksturinn varð, var vegurinn nægilega breiður fyrir bifr rnar að mætast Leitt þótti í ljós, g hægt, en of innar- lega á veginum. S hafði hins vegar ekið of hratt, miðað , við aðstæður. Að svo vöxnu var ábyrgð á tjóni af árekstr- inum lögð á eigendur bifreiðann: a að jöfnu 00.00.0000... 853 norður Grensás veg í Reykjavík. Er bifreiði egamót þeirrar götu u og Breiðagerðis, varð H pr var gangandi á leið suður Grensásveg, fyrir bi 1 við. H hlaut lemstur og var fluttur í sjúkrahús, þar sem hann andaðist sama dag. J var ölvaður, og reyndist A í blóði hans 2.04%.. Hann kvaðst hafa i bifreiðarinnar í gangi, litið skömmu fyri ir slökkt á útvarpinu, séð H framundan, er upp, og þá hemlað, án þess að honum auðna slysinu, enda voru hemla ir á afturhjólum bifreiðar- innar. Eigi var í ljós leitt, að H hefði verið samvaldur að slysinu, og var J dæmt að bæta ekkju H allt tjón hennar ng niður og leit aftt r b) Opin r mál. < og Suðurnes. A LIT áskil Bis. 206 680 104 LIV Efnisskrá Bls. Neytti hann áfengis við aksturinn og var með áhrifum áfengis í þeim mæli, að áfengismagn í blóði hans reyndist 2.06%e. Þá var G og ökuleyfislaus, þar sem hann hafði með dómi 22. nóvember 1961 verið sviptur ævilangt rétti til að öðlast ökuréttindi. Var G dæmt varðhald 40 daga fyrir brot gegn 1., 2. og 4. mgr. 25. gr. og 1. mgr. 27. gr. sbr. 80. gr. umferðarlaga nr. 26/1958 og 1. mgr. 24. gr. sbr. 45. gr. áfengislaga nr. 58/1954. Af hendi ákæruvalds var þess kraf- izt, að G yrði dæmd öÖkuleyfissvipting samkvæmt 81. gr. laga nr. 26/1958, en hins vegar eigi að hann yrði sviptur rétti til að öðlast Ökuleyfi. Eigi voru efni til að taka kröfu þessa til greina, eins og á stóð ..........000.0.. 0. 54 Hinn 19. október 1962, milli kl. 6 og 7 síðdegis, neytti B áfengis og fann á sér að eigin sögn. Um miðnætti sama kvöld kvaðst hann hafa sopið einu sinni á áfengisblöndu. Annað var eigi í ljós leitt um áfengisneyzlu hans þessu sinni. Eftir þetta gekk B 4.5 km vegalengd að minnsta kosti og tók því næst til við akstur bifreiðar. Honum var ekki tekið blóð til áfengisrannsóknar, og hann neitaði að hafa við aksturinn verið með áhrifum áfengis. Að svo vöxnu var B dæmd sýkna af ákæru um brot gegn 1. og 2. mgr. 25. gr. sbr. 80. og 81. gr. umferðarlaga nr. 26/1958 og 1. mgr. 2d. gr. sbr. 45. gr. áfengislaga nr. 58/1954 ...............000.... 91 Leigubílstjóri, sem var farþegi í leigubifreið, hafði meðferðis 12 flöskur af brennivíni. Honum var dæmd sekt og vínföngin gerð upptæk, sbr. 19. og 42. gr. áfengislaga nr. 58/1954 „.,. 323 I húsasmiðameistari ók bÞifreið sinni, R 8644, frá Ölfusá áleiðis til Reykjavíkur síðdegis hinn 6. september 1962. Er I kom að efstu brekkunni í Kömbum, þar sem vegurinn var ósléttur og lausamöl í jaðri hans, missti I stjórn á bifreiðinni, og steyptist hún út af veginum til vinstri, fór eina veltu og stöðvaðist síðan á hjólunum. Skemmdist bifreiðin mikið. I kvaðst hafa fengið höfuðhögg og verið ringlaður eftir áfallið. Tvær bifreiðar voru efst í Kömbum á niðurleið. Bif- reiðastjórarnir, sem urðu vitni að slysinu, höfðu tal af 1. Virtist þeim hann vera með áfengisáhrifum. Bifreið á leið til Reykjavíkur kom á vettvang, og fékk I far með henni þangað. Ökumaður hennar kvað I hafa verið miður sín, en treystist ekki til að fullyrða, hvort það stafaði af áfengis- áhrifum eða truflun af völdum slyssins. Eigi varð því við komið að taka I blóð til áfengisrannsóknar. Að svo vöxnu taldist eigi í ljós leitt, að I hefði verið með áhrifum áfengis. I kvaðst hafa ekið í öðru ganghraðastigi með 30—40 km hraða miðað við klukkustund, og þótti eigi sönnuð á hendur honum vangæzla við akstur. Loks voru eigi efni til að meta I það til sakar, eins og á stóð, að hann lét undir höfuð Efnisskrá LV Bls. leggjast að tilkynna lögreglu ófarir sínar, sem bitnuðu ein- ungis á honum sjálfum og eign hans. Samkvæmt þessu var I dæmd sýkna af ákæru um brot gegn 2. mgr. 25. gr. 1. mgr. 37. gr. og 1. og 2. mgr. ál. gr. sbr. 80. og Sl. gr. um- ferðarlaga nr. 26/1958 og 1. mgr. 24. gr. sbr. 45. gr. áfengis- laga nr. 58/1954 .........000000 eee enst rns 326 M hafði meðferðis í leigubifreið 12 flöskur af brennivíni frá Áfengisverzlun ríkisins, og tókst honum að gera þá grein fyrir vínföngum þessum, er eigi þótti ósennileg. Var M því dæmd sýkna af ákæru um brot gegn 19. sbr. 42. gr. áfengis- laga nr. 58/1954 .......000000 0000 neee tree 363 O ók bifreið aftur á bak á bifreiðastæði og olli árekstri við aðra bifreið, sem stóð þar. Hann var með áhrifum áfengis í þeim mæli, að áfengismagn í blóði hans nam 1.8%0. Var honum dæmt varðhald 10 daga og svipting ökuleyfis 12 mánuði samkvæmt 2. og 4. mgr. 25. gr., 1. mgr. 37. gr. og 4. mgr. 46. gr. sbr. 80. og 81. gr. umferðarlaga nr. 26/1958 og 1. mgr. 24. gr. sbr. 45. gr. áfengislaga nr. 58/1954 .......... 908 Bifreiðarstjóra dæmd refsing samkvæmt 1. mgr. 2. gr. reglu- gerðar nr. 202/1959, sbr. 3. gr. laga nr. 40/1957 og lög nr. 29/1958, fyrir að hafa ekið leigubifreið fyrir færri en 8 farþega Í Reykjavík án þess að hafa afgreiðslu á bifreiða- stöð í Reykjavík og án atvinnuleyfis leigubílstjóra þar .... 960 Bílskúr. Ágreiningur um byggingu bílskúrs á lóð fjölbýlishúss. Sjá sameign. Björgun. Hinn 11. júlí 1961, kl. 1352, er varðskipið M var statt út af Kögri, barst því beiðni um hjálp frá m/s H, sem kvaðst vera statt misvísandi A!S 20.8 sm frá Bjarnarey með nótina Í skrúf- unni. M hélt þegar til hjálpar og kom á vettvang kl. 1509. Stýrimaður varðskipsins, sem jafnframt var kafari, kafaði við H og skar nótina úr skrúfunni. Varð H þá ferðafært, og hélt M á brott kl. 1550. Er varðskipið kom H til hjálpar, rak það fyrir vindi og straumi. Seglbúnaður þess var eitt skutsegl, sem að engu haldi gat komið. Engin tæki voru talin hafa verið um borð, er nota mætti til að skera nótina frá skrúfunni. Að svo vöxnu var hjálp M metin björgun. Verðmæti hins bjargaða var talið nema kr. 4.380.000.00. Björgunarlaun dæmd kr. 170.000.00 22.00.0000... 0000... 536 Hinn 6. nóvember 1960, kl. 2339, hélt varðskipið M til aðstoðar fiskiskipinu H, sem beiðzt hafði hjálpar, vegna þess að síldarnót skipsins hafði festst í skrúfu þess, þar sem það var að veiðum á Vestmannaeyjamiðum. Daginn eftir, kl. 0640, kom M á vettvang, tók H í drátt og skilaði því að LVI Efnisskrá bryggju í Vestmannaeyjum kl. 1418 sama dag. Er M kom H til hjálpar, hafði eigi nýtt af skrúfu þess 7—8 klukku- stundir. Eins og öllum atvikum var háttað, varð þess ekki vænzt, að H hefði komizt hjálparlaust í höfn eða öruggt lægi. Hjálp M var því metin björgun í merkingu X. kafla siglingalaga nr. 56/1914, sem þá voru í gildi „............. Hinn 26. júlí 1961, um kl. 1900, hélt norska flutningaskipið Talis (T) frá Seyðisfirði með bræðslusíiðarfarm, 4090 mál, til Norðurlands. Um kl. 0145 næstu nótt, er skipið var statt út af Vopnafirði, veitti stýrimaður því athygli, að T var tekið að hallast á stjórnborða. Reynt var að rétta skipið með því að dæla olíu í bakborðsgeyma þess, en án árangurs. Jókst halli skipsins, sem einnig tók að síga niður að framan. Við athugun kom í ljós, að síld rann úr miðlest yfir í fram- lest, sem verið hafði aðeins hálf af síld. Kl. 0335 lét skip- stjóri senda út neyðarskeyti. Kl. 0400 leiddi athugun í ljós, að síldin hélt áfram að renna fram á við og að lýsi og blóð- Vatn var komið í stafnrúm, sem áður hafði verið tómt. Kl. 0530 ruggaði skipið ákaflega, halli þess jókst og þilfarið lá undir sjó stjórnborðsmegin. Kl. 0553 lét skipstjóri stöðva vélina, og kl. 0555 fór skipshöfnin öll í björgunarbát sam- kvæmt skipun hans, enda taldi hann skipið svo hætt kora!ð, að hann vildi „ekki bera ábyrgð á því, að menn væru lengur um borð“. Vélbáturinn Jón Gunnlaugs (J), sem heyrt hafði frá varðskipinu Ægi, að T væri statt í neyð, kom á vettvang um kl. 0440 og tók skipshöfn T um borð úr björgunarbátn- um, er hún hafði yfirgefið skipið. Hélt J síðan kyrru fyrir og beið átekta. Þegar T sendi út neyðarskeytið, var varð- skipið Ægir statt í 15 sm fjarlægð frá Glettinganesvita, og héit það þegar á fyllstu ferð í áttina til T. Kom varð- skipið á vettvang kl. 0650. Var vindur þá NNV 6, talsverður sjór og súld. Með samþykki skipstjóra T ákvað skipherra Varðskipsins að taka T í drátt til hafnar. Fóru tveir stýri- menn og þrír hásetar í róðrarbáti að T og réðust þar til uppgöngu. Lögðu þeir sig með því í lífshættu, eins og á stóð. KI. 0705 hafði dráttartaug verið fest í 1, og um kl. 1300 komu skipin til Vopnafjarðar. J fylgdist með, og var skipshöfnin þar um borð. Hjálp sú, sem T var veitt, var ótvíræð björgun í merkingu 229. gr. siglingalaga nr. 56/1914, er þá voru í gildi. Verðmæti bjargaðra fjármuna nam sam- kvæmt mati dómkvaddra manna samtals kr. 3.480.500.00. Björgunarlaun voru ákveðin alls kr. 520.000.00. Þar af hlutu eigandi og áhöfn varðskipsins kr. 450.000.00, en eigandi og áhöfn J kr. 70.000.00 ............... 0 Bls. 872 912 Efnisskrá LVII Bls. áleiðis til Noregs með síldarfarm, 476.120 kg, en skipið var 478.36 rúmlestir. Gekk ferðin í fyrstu greiðlega. En hinn 10. maí, milli kl. 6 og 7 árdegis, var skipið tekið að velta, enda hafði hvesst. Undir hádegi var því veitt athygli, að skipið hallaðist á bakborða, svo nam nokkrum gráðum. Er lestar- lúga var opnuð, kom í ljós, að losnað hafði um síldar- farminn, og rann hann fram og til baka. Um þetta leyti var vindur ANA 7 stig og sjólag 5. Um kl. 1215 var sent út neyðarmerki, þar sem horfur voru taldar alvarlegar, og jafnframt voru björgunarbátar skipsins hafðir til reiðu. Samkvæmt neyðarkallinu hélt varðskipið Þór þegar á vett- vang. Er þangað kom, kvaðst skipstjóri E mundu yfirgefa skipið ásamt allri skipshöfn sinni. Varð að samkomulagi, að skipverjar E, 10 talsins, voru fluttir yfir í varðskipið í báti frá því. Skipherra varðskipsins kvaðst því næst vilja freista þess að koma dráttartaug í E og draga það í höfn, en skip- stjóri lýsti því eftir viðræður við skipverja sína, að enginn þeirra vildi fara um borð í skipið aftur. Fóru nú fjórir varðskipsmenn yfir í E, og tókst þeim festing dráttartaugar í skipið, er síðar var dregið til Vestmannaeyja. Þangað var komið árdegis 11. maí. Meðan á drættinum stóð, voru fjór- menningarnir um borð í E og stýrðu því, en drátturinn myndi hafa orðið mun erfiðari, hefði það ekki verið gert. Hjálp varðskipsins var björgun í merkingu 229. gr. siglinga- laga nr. 56/1914, er þá voru í gildi. Við ákvörðun björgunar- launa var meðal annars litið til þess, að varðskipsmenn lögðu sig í lífshættu með því að fara um borð í hið yfir- gefna og mannlausa skip, að bátur varðskipsins, sem not- aður var við björgunarstarfið, týndist og að verðmæti hinna björguðu fjármuna var talið nema kr. 5.588.000.00. Björg- unarlaun voru dæmd kr. 800.000.00 alls .....0000000..00.0.. 925 Blóðbankinn. Sjá blóðrannsókn. Blóðrannsókn. a) Barnsfaðernismál. Úrskurður Hæstaréttar í barnsfaðernismáli, sem áfrýjað hafði verið, um, að blóðflokkarannsókn skuli af nýju framkvæmd á blóði lýsts barnsföður ..........0.000 00... 335 K ól hinn 11. júlí 1959 óskilgetið meybarn, sem hún lýsti N föður að, en hann vildi ekki kannast við faðernið. Níels prófessor Dungal framkvæmdi blóðrannsókn á þeim K og N og svo á barninu: „Niðurstaðan varð þessi: LVIITI Efnisskrá Bls. Aðalfl. Undirfl. CD E c K...... OO N 4 — = Barn... .. O N 4 = N...... OO N a Samkvæmt þessari rannsókn getur N ekki verið faðir barnsins“. Því næst framkvæmdi prófessorinn blóðrannsókn á M. „Niðurstaðan varð þessi: Aðalfl. Undirfl. C D E c M...... O MN HE = Samkvæmt þessari rannsókn er eigi unnt að útiloka M frá faðerni barnsins ...“. Rannsókn á blóði K og barns hennar var endurtekin af Ólafi Bjarnasyni deildarlækni, og varð niðurstaða hans hin sama sem prófessorsins. Þá framkvæmdi Valtýr læknir Bjarnason, forstöðumaður Blóðbankans, rannsókn á blóði barnsins. Samkvæmt niður- stöðu hans um blóðflokka þess og niðurstöðu prófessorsins um blóðflokka N, gat hann verið faðir barnsins. Loks fram- kvæmdu þeir Níels prófessor og Valtýr læknir sameigin- lega rannsókn á blóði allra nefndra aðilja, og varð niður- staða þeirra þessi: Aðalfl. Undirfl. C D E c K...... OO N 4 = B...... 0 N 4 = NN... 0... OO N - M...... O MN tt „Samkvæmt þessari rannsókn verður þá hvorki unnt að útiloka N né M frá faðerni barnsins B“, eins og segir í skýrslu læknanna. Þá er í skýrslu þeirra tekið fram, að er fyrri blóðrannsóknir í máli þessu voru framkvæmdar, hafi eigi verið beitt þeirri aðferð „að rannsaka c í AB-serum“, en sú aðferð hafi síðan verið tekin upp, „þegar mikið veltur á því, hvort það sé til staðar eða ekki“. .................. 356 K ól hinn 15. júlí 1958 óskilgetið sveinbarn, sem hún lýsti M föður að, en hann vildi ekki kannast við faðernið. Rann- sókn á blóði aðilja og barnsins (B) var látin fara fram. Fyrstu rannsóknina framkvæmdi Níels prófessor Dungal, og varð niðurstaðan þessi: Aðalfl. Undirfl. C D E c Be... Ag MN 2 M...... A MN rr Samkvæmt þessu kvað prófessorinn eigi unnt að útiloka M frá faðerninu. Eftir að prófessorinn hafði rannsakað blóð foreldra M, lýsti hann því, að öll afkvæmi M hljóti að fá frá Efnisskrá honum annaðhvort blóðeiginleikann A, eða O, en geti ekki fengið A,. Geti M því ekki, sé hann rétt feðraður, verið faðir barnsins. Eftir að héraðsdómur gekk, framkvæmdi forstöðu- maður Blóðbankans, Valtýr læknir Bjarnason, rannsókn á blóði K og B, og varð niðurstaða hans þessi: K ON Rh DC/ce B A, MN Rh DC/ce Vegna ósamræmis, sem þá var fram komið um blóðeigin- leika barnsins, framkvæmdu þeir Níels prófessor og Valtýr læknir að tilhlutan Hæstaréttar sameiginlega rannsókn á blóði þess. Notuðu þeir við rannsóknina þrjár tegundir blóð- vatns frá þremur erlendum framleiðendum. Samkvæmt skýrslu þeirra um rannsóknina og niðurstöðu hennar tald- ist M eigi útilokaður frá faðerninu .........0.0000 0000... Blóðrannsókn, sem framkvæmd var á barni og aðiljum barns- faðernismáls, útilokaði lýstan föður ekki frá faðerni. .... Blóðrannsókn, sem framkvæmd var á barni og aðiljum barns- faðernismáls, útilokaði lýstan föður frá faðerni .......... b) Bifreiðamál. Áfengismagn í blóði bifreiðarstjóra mældist 2.06%, og var hon- um dæmd refsing m. a. samkvæmt 1., 2. og 4. mgr. 25. gr. sbr. 80. gr. laga nr. 26/1958 og 1. mgr. 24. gr. sbr. dö. gr. laga nr. 58/1954 .........2.0000000 0 Vottorð um áfengisrannsókn á blóði lagt fram í skaðabótamáli gegn bifreiðarstjóra, sem ölvaður hafði valdið slysi .. 704, Áfengismagn í blóði bifreiðarstjóra nam 1.8%c. Honum var dæmd refsing m. a. samkvæmt 2. sbr. 4. mgr. 25. gr. sbr. 80. gr. laga nr. 26/1958 og 1. mgr. 24. gr. sbr. 45. gr. laga nr. 58/1954 Botnvörpuveiðar. Sjá fiskveiðabrot. Byggingarefni. Í máli til heimtu skaðabóta vegna byggingargalla á húsi einu í Reykjavík kom í ljós, að notaður hafði verið til hleðslu veggja svonefndur Arcoholsteinn, er eigi fullnægði ákvæð- um byggingarsamþykktar Reykjavíkur um burðarþol og einangrun. Byggingarnefnd hafði ekki leyft notkun hleðslu- steins þessa. Hins vegar taldi eftirlitsmaður byggingarfull- trúa sig hafa leyft, að húsið væri úr honum hlaðið ...... Byggingargallar. Á húsi, sem reist hafði verið í Reykjavík, voru smíðagallar. Notaður hafði verið hleðslusteinn, sem hvorki fullnægði ákvæðum byggingarsamþykktar Reykjavíkur um burðarþol né einangrun. Ó, sem lét byggja húsið og seldi það, og múr- LIX Bls. 545 699 ssl öd 805 903 474 LX Efnisskrá Bls. meistari þess báru gegnt grandlausum kaupanda ábyrgð á byggingargalla þessum. Ó bar auk þess gagnvart kaup- anda ábyrgð á göllum, sem reyndust vera á hitunarkerfi hússins ................0020 0... 474 H keypti hinn 9. apríl 1957 af A h/f íbúð í sambýlishúsi í Reykja- vík, sem A h/f hafði byggt. H kvaðst á árinu 1958 hafa veitt athygli móðu á rúðum í gluggum íbúðarinnar. Dóm- kvaddir menn töldu orsök þessa þá, að rúðurnar væru óþéttar. Af þessu efni höfðaði H skaðabótamál gegn A h/f. Aðiljar, sem A h/f bar ábyrgð á, töldust ekki eiga sök á göllum þessum. Þá tókst H ekki að sanna, að hann hefði kvartað fyrr en um áramót 1960/1961, og var það um seinan, sbr. 52. gr. laga nr. 39/1922. Þegar að svo vöxnu var A h/f dæmd sýkna af kröfum H .................... 892 Byggingarréttur. Einn eigenda fjölbýlishúss (A) hóf byggingu bílskúrs á lóð hússins gegn andmælum annars sameiganda (B), sem hafði, miðað við eignarhluta sinn, öðlazt hlutfallslegan rétt yfir lóðarhluta þeim, er A hugðist með byggingu bílskúrsins taka til einkanota sinna. Þessi réttur B hafði stoð í samningi, sem Á var við bundinn. Af því leiddi samkvæmt 2. gr. laga nr. 19/1959 um sameign fjölbýlishúsa, að ákvæði 1. mgr. 10. gr. sömu laga áttu hér eigi við. Og þar sem B þurfti ekki af öðrum ástæðum að hlíta bilskúrsbyggingu A á lóð- inni, var við henni lagt lögbann að kröfu B .............. 79 Byggingaryfirvöld. Byggingarnefnd Reykjavíkur veitir undanþágu frá tilteknum ákvæðum byggingarsamþykktar borgarinnar, að því er varðar gerð húsa í svonefndu Smáíbúðahverfi þar ........ 474 Dagsektir. ameigandi fjölbýlishúss (A) hóf byggingu bílskúrs á lóð húss- ins. Að kröfu annars sameiganda fjölbýlishússins (B) var lögbann lagt við byggingu bílskúrsins og A dæmt að færa í fyrra horf rask, sem hann hafði gert á lóðinni, að við- lögðum 100 króna dagsektum tilB ...................... 79 Mál var höfðað gegn stjórnarmönnum félags f. h. félagsins og þess krafizt, að þeim yrði dæmt að vinna verk, að viðlögðum dagsektum. Kröfunni um dagsektir var vísað frá dómi, þar sem stjórnarmönnunum hafði ekki verið stefnt persónulega 695 Dánarbætur. Sjá skaðabætur. Efnisskrá Dómar. Erlent fiskiskip, sem varðskip hafði veitt eftirför, var tekið á úthafinu og skipstjóri þess síðan sakfelldur í héraði fyrir ólöglegar veiðar í landhelgi. En þar sem eigi var í ljós leitt, að skipinu hefði verið gefið stöðvunarmerki, meðan það var innan fiskveiðimarka, brast íslenzka dómstóla að svo stöddu lögsöguvald í málinu, sjá alþjóðalög. Var héraðsdómur því ómerktur og málinu vísað frá dómstólum ............ 10, Frávísunarðómur úr gildi felldur ..........0.0.000..000.00. 34, Dómenda ekki getið í héraðsdómi, sbr. 193. gr. laga um með- ferð einkamála í héraði nr. 85/1936 54, 74, 122, 159, 258, 296, 309, 314, 337, 540, 545, 668, 687, 818, 833, 843, 851, Héraðsdómi var á ýmsan hátt áfátt, þar var eigi getið dóm- krafna stefnda né rökstuðnings fyrir þeim. Þá var ófull- komin lýsing málsatvika og sakargagna. Braut samning dómsins í bága við ákvæði 193. gr. laga nr. 85/1936. Dómur- inn var ómerktur og málinu vísað heim í hérað .......... Hinn 5. ágúst 1960 var í fógetadómi tekið fyrir að framkvæma lögtak til tryggingar skatti á stóreignir, að fjárhæð kr. 89.486.00. Í þinghaldi 15. desember 1960 hækkaði gerðar- beiðandi lögtakskröfuna upp í kr. 223.559.00. Um hækkun þessa sagði fógeti í úrskurði sínum aðeins, að hún væri álögð eftir starfsreglum Ríkisskattanefndar, sem eigi fengju staðizt samkvæmt ákvæðum laga nr. 44/1957, án þess að gera nokkra grein fyrir álagningarreglum þessum og að hverju leyti þær samrýmdust ekki greindum lagaboðum. Þá ákvað fógeti framkvæmd lögtaks fyrir kr. 89.486.00 samkvæmt hinni upphaflegu lögtaksbeiðni án rökstuðnings fyrir því, að álagning þeirrar skattfjárhæðar hefði verið í samræmi við réttar lagareglur. Gætti fógeti þannig ekki nægilega ákvæða 190. og 193. sbr. 223. gr. laga nr. 85,/1936. M. a. af þessum ástæðum var úrskurður hans ómerktur .. Í barnsfaðernismáli á hendur M var héraðsdómur ómerktur og málinu vísað heim í hérað, þar sem því skyldi beina gegn öðrum manni ásamt M, sbr. 3. mgr. 211. gr. laga nr. 85/1936 Héraðsdómur ómerktur vegna vanhæfis samdómsmanna ...... Eigendur tveggja jarða deildu um nýtingu malarnámu. Í Hæsta- rétti voru lögð fram skjalgögn um, hverjir væru eigendur jarðanna. Gögn um þetta höfðu eigi legið fyrir í héraði og voru því eigi greind í héraðsdómi. Vöntun þessa þótti þó ekki, eins og á stóð, eiga að varða ómerkingu héraðsdóms, sbr. 193. gr. laga nr. 85/1936 22.22.2000. 000n enn Í júnímánuði 1955 keypti Á ófullgerða húseign í Reykjavík af Ó. Með kaupsamningi 7. nóvember s. á. keypti J hús þetta af Á. Brátt komu í ljós gallar á húsinu, sem J kvartaði undan. Kom þar, að J höfðaði mál gegn Á á bæjarþingi LXI Bis. A fé 104 809 119 22 417 LXII Efnisskrá Bls. Reykjavíkur og krafðist riftunar húskaupanna, endurgreiðslu kaupverðs og skaðabóta. Með dómi bæjarþingsins 26. ágúst 1959 voru riftunarkrafan og endurgreiðslukrafan teknar til greina og Á auk þess dæmt að greiða skaðabætur, kr. 80.000.00. Dómi þessum áfrýjaði Á með stefnu 25. nóvember 1959, en hann framfylgdi eigi þeirri áfrýjun, og féll það áfrýjunar- mál því niður. J áfrýjaði málinu af sinni hendi 28. marz 1960. Af hendi Á kom enginn fyrir Hæstarétt í því máli, sem því var dæmt samkvæmt framlögðum skjölum án könn- unar einstakra efnisatriða, og eftir kröfu J var héraðs- dómurinn staðfestur. Á höfðaði síðan ásamt eiginkonu sinni (S) skaðabótamál á hendur Ó og H, sem verið hafði múr- meistari hússins. Í greinargerð lögmanns Á og S fyrir Hæsta- rétti sagði hann kröfur þeirra grundvallast á dómi bæjar- þings Reykjavíkur í máli J gegn Á, sem staðfestur var í Hæstarétti og áður getur. En eins og á stóð og lýst var, voru þeir Ó og H eigi bundnir af þeim dómi .................. 474 Með hæstaréttardómi 25. janúar 1878 var sóknarprestinum í Grenjaðarstaðarprestakalli dæmt skylt að greiða til fátækra- sjóðs Helgastaðahrepps fyrir fardagaárin 1867— 1874 árlega 144 álnir á landsvísu eða í peningum eftir hvers árs verð- lagsskrár meðalverði allra meðalverða. Er niðurstaða dóms- ins á því reist, að samkvæmt fornum máldögum Grenjaðar- staðarkirkju hvíli á henni árleg afgjaldsskylda, 144 álnir á landsvísu, til fátækrasjóðs Helgastaðahrepps. Helgastaða- hreppi var með stjórnarráðstöfun 28. desember 1893 skipt í tvö sveitarfélög, Reykdælahrepp og Aðaldælahrepp. Í máli, sem þeir hreppar höfðuðu m. a. til viðurkenningar afgjalds- skyldukvaðarinnar á hendur ráðherra f. h. Kirkjujarða- sjóðs með stefnu 30. maí 1961 og dæmt var í Hæstarétti 25. maí 1964, bar að leggja nefndan hæstaréttardóm frá 1878 til grundvallar um það, að þá hafi afgjaldsskyldan hvílt á Grenjaðarstaðarprestakalli ................0.0000.0.00.00.. 503 Málsmeðferð í héraði ómerkt frá upphafi vegna vanhæfis dóm- APA 20... 668 Héraðsdómur í opinberu máli ómerktur vegna ófullkominnar rannsóknar málsins ............0..0... 0. nn 728 Dómarar Samdómendur í héraði: Fiskveiðabrot ...............0...... 10, 44, 144, 833, 838, 851, 859 Iðnlöggjöf ...................20 0000. 59 Kaup ........200.000 0000 258 Landamerkjamál ..............0.00.000. 0000. 284, 618 Landskipti ................0.0.000 0000 179 Efnisskrá LXTII Sjó- og verzlunardómsmál .. 74, 219, 389, 536, 695, 818, 872, 912, Skaðabótamál ........0000000.0... 108, 167, 371, 474, 497, 513, Vettvangsmál ........2.200000.00 nes Andstætt lokaákvæði 194. gr. laga um meðferð einkamála í hér- aði nr. 85/1936 lét héraðsdómari þess eigi getið í þingbók, hvort málsaðiljar eða umboðsmenn þeirra hefðu verið við- staddir uppsögu Áóms ......000000s sens Dómenda ekki getið í héraðsdómi, svo sem boðið er í 193. gr. laga um meðferð einkamála í héraði nr. 85/1936 54, 74, 122, 159, 258, 296, 309, 314, 337, 540, 545, 668, 687, 818, 833, 843, 851, Samning dóms braut svo í bága við ákvæði 193. gr. laga nr. 85/1936, að dómurinn var Óómerktur .......000000.0 0000... Lögtaksúrskurður ómerktur, m. a. vegna þess að fógeti hafði eigi gætt nægilega ákvæða 190. gr. og 193. gr. sbr. 223. gr. laga nr. 85/1936 ..........00000 00 en nn renn Í Hæstarétti kom fram, að samdómsmenn í héraði höfðu, án þess að dómsformanni væri um það kunnugt, framkvæmt skoðunar- og matsgerð í máli því, sem um var að tefla. Af þessum sökum voru héraðsdómur og málsmeðferð, sem samdómsmennirnir áttu þátt í, ómerkt, sbr. 4. tölulið 36. gr. laga nr. 85/1936 ........200000snn ee nner rns Hinn reglulegi héraðsdómari, sem var í fyrirsvari sýslunefndar og sýslusjóðs í máli gegn þeim aðiljum, ritaði kvaðningu á hendur sjálfum sér á héraðsstefnu, þingfesti málið, tók við dómskjölum og kvað síðan upp úrskurð um, að hann viki sæti í málinu, en skráði að því loknu í þingbók mótmæli gegn skjölum, er sækjandi hafði lagt fram. Þessar athafnir dómarans brutu svo í bága við ákvæði 36. gr. laga nr. 85/ 1936, að ómerkt var frá upphafi meðferð málsins í héraði .. Sýslumaður, sem var Í fyrirsvari sýslunefndar og sýslusjóðs Í máli gegn þeim aðiljum, vék dómarasæti í því máli, og var lögfræðingur skipaður setuðómari. Áður en málið væri til lykta leitt, var setudómarinn ráðinn fulltrúi sýslumanns, og mátti hann eftir það eigi með málið fara, sbr. 7. tölulið 36. gr. laga nr. 85/1936 .......0%%000 een ern. Dómprófum opinbers máls var svo áfátt, að héraðsdómur var af þeim sökum ómerktur .....000000nennene ner Héraðsdómari hafði látið undir höfuð leggjast að leita sannana um skaðabótakröfu í opinberu máli, sbr. 145. gr. laga nr. 82/1961 .......0%%000 enn Uppboðshaldara, sem í engu hafði sinnt fram kominni kröfu upp- boðsþolanda um frestun uppboðs, dæmt skylt að leggja úr- skurð á kröfuna ........00000000 nn Dómstólar. Afstaða ríkja á alþjóðaráðstefnu í Genf 1958 um réttarreglur á Bls. 925 892 417 34 869 119 122 3t1 668 668 728 908 965 LKIV Efnisskrá Bls. úthafinu og aðdragandi þeirra reglna, sem þau féllust þar á um eftirför eftir erlendum skipum úr landhelgi út á út- hafið, þóttu veita vitneskju um, að meginþorri ríkja telji þá reglu gilda í skiptum ríkja, að taka erlends skips á úthafinu fyrir brot á fiskveiðilöggjöf ríkis sé m. a. háð því skilyrði, að skipinu hafi verið gefið stöðvunarmerki, meðan það var innan fiskveiðimarka, og að það sé tekið eftir óslitna eftir- för, er þannig hefst. Varð því að miða við, að hér væri um að tefla alþjóðareglu, sem Ísland yrði að hlíta. Af þessu leiddi, að íslenzka dómstóla brast lögsöguvald að svo stöddu til að leggja dóm á ákæru um fiskveiðabrot á hendur skip- stjóra erlends togara, sem varðskip hafði veitt eftirför og tekið á úthafinu, án þess að í ljós væri leitt, að stöðvunar- merki hefði verið gefið, er hann var innan fiskveiðimarka 10, 44 Samkvæmt eðli máls og undirstöðurökum 84. gr. laga um með- ferð einkamála í héraði nr. 85/1936 bar undir sjó- og verzi- unardóm Vestmannaeyja skaðabótamál á hendur eiganda erlends togara vegna tjóns, sem varð á hafnarmannvirkj- um í Vestmannaeyjum, er togarinn strandaði, rak á hafnar- garð og sökk síðan ..............2.0.0. 0. ss ss 74 Ágreining um umferðarrétt bar undir vettvangsdóm samkvæmt 16. gr. laga nr. 41/1919, og þar sem eigi var þörf sérstakra bráðabirgðaaðgerða, var ekki tekin til greina krafa um rof girðingar með innsetningargerð fógetadóms .............. 344 Dánarbú var undir skiptameðferð skiptaráðanda sem skulda- viðgöngubú. Innköllun skuldheimtumanna hafði verið gefin út lögum samkvæmt, og var innköllunarfrestur liðinn, er mál var höfðað á bæjarþingi gegn skiptaráðanda f. h. bús- ins til greiðslu víxilkröfu, sem lýst hafði verið í búið eftir lok innköllunarfrests. Að svo vöxnu brast lagaheimild til greindrar málshöfðunar, og var málinu sjálfkrafa vísað frá bæjarþingi ...........0....000 000 350, 353 Dráttaraðstoð. Botnvörpungurinn Skúli Magnússon (S) var um mánaðamótin september og október 1960 að veiðum á Nýfundnalands- miðum. Hinn 2. október hélt hann heimleiðis með afla sinn, um 158 smálestir. Sama dag, um kl. 1645, kom sjór á skipið, en eigi olli hann sjáanlegum skemmdum, og héit skipið ferð sinni áfram. Kl. 1750 varð þess vart, að óvenju- mikill sjór var í vélarrúmsbotni. Var reynt að dæla sjó úr skipinu með tveimur rafmagnsdælum, en það gekk illa, m. a. vegna þess að austursrásir stifluðust, Kl. 1900 var vél skips- ins stöðvuð, og þótti þá sýnilegt, að leki væri kominn að skipinu. Var öll skipshöfnin kvödd til starfa við austur, þar sem dælur skipsins höfðu ekki undan. Um kl. 2140 Ínisskrá LXV Bls. náðist samband við togarann Maí (M), og hélt hann þegar til hjálpar S samkvæmt samkomulagi skipstjóranna. Enn jókst sjór í vélarrúmi S, og kl. um 2400 urðu dælumótorar óvirkir vegna sjávarbleytu. Hinn 3. október var leitt í ljós, að leki í vélarrúm barst um loftrör, er lá þangað frá þil- fari, en hafði brotnað við þilfarsbrún og tók þar í sig sjó. Kl. 0830 var ástandið í vélarrúmi þannig, að vélstjóri taldi eigi mundu takast að svo stöddu að sigla í höfn fyrir vélarafli. Kl. 1000 sama dag kom M á vettvang og tók S þegar í drátt til St. John's á Nýfundnalandi, en þangað komu skipin kl. 1130 hinn 4. október. Samkvæmt gögnum málsins var talið, að með réttri nýtingu þess búnaðar, sem til staðar var um borð í S, hefði skipið mátt bjargast af eigin rammleik. Hjálp M var því ekki metin björgun í merkingu 229. gr. siglingalaga nr. 56/1914, sem í gildi voru, þegar hjálpin var veitt. Fyrir dráttaraðstoð var eiganda M dæmd þóknun, kr. 700.000.00 ......200000n nn 389 Eignarafsal. Sjá afsal. Eignarhefð. Hinn 7. febrúar 1908 ákvað bæjarstjórn Ísafjarðar að afhenda Búnaðarsambandi Vestfjarða til eignar og umráða land- spildu í svonefndu Stakkanesi undir gróðrarstöð með því skilyrði, að bærinn ætti forkaupsrétt að landinu. Eigi varð séð, að afhendingu þessari hafi verið þinglýst. Utanvert við land gróðrarstöðvarinnar voru fyrir síðustu aldamót tvö smábýli. Á öðru þessara býla bjuggu frá því um 1890 G og kona hans, H, ásamt börnum sínum. Eftir lát G bjó H þar, unz hún fluttist þaðan um 1915. Hinn 16. júní s. á. sam- þykkti bæjarstjórn Ísafjarðar að afhenda Búnaðarsambandi Vestfjarða lóð H „með sömu réttindum og aðra lóð sam- bandsins“, en eigi sést, að samþykkt þessari hafi verið þing- lýst. Berklaveiki hafði hrjáð fjölskyldu þeirra G og H. Af þeim sökum samþykkti heilbrigðisnefnd Ísafjarðar hinn 27. marz 1916 að láta brenna bæ þeirra, en um það hafði borizt „erindi frá Sig. Kristjánssyni fyrir hönd Búnaðarsambands Vestfjarða“. Á árinu 1908 hafði Sigurður Kristjánsson flutzt til Ísafjarðar sem starfsmaður Búnaðarsambands Vestfjarða. Eftir að bænum var eytt, kveðst hann hafa keypt land H fyrir kr. 300.00. Enginn skriflegur gerningur var gerður um kaup þessi, sem eigi var þinglýst, en Sigurður kveðst hafa treyst því, að H væri eigandi landsins, enda hafi honum verið ókunnugt um samþykkt bæjarstjórnar frá 16. júní 1915, er áður getur. Eftir að hafa síðan með makaskiptum á skækl- um úr landi sínu og gróðrarstöðvarinnar komið á hagkvæm- LXVI Efnisskrá Bis. ari og beinni mörkum lendna þessara, girti hann land sitt gripheldri gaddavírsgirðingu og nytjaði það til heyskapar átölulaust og án þess að vera krafinn um eftirgjald í nokk- urri mynd eftir landið. Engin breyting varð hér á, er Bún- aðarsamband Vestfjarða hinn 31. desember 1920 afsalaði til Ísafjarðarkaupstaðar gróðrarstöð sinni ásamt öllu, er henni heyrði til. Sigurður Kristjánsson fluttist frá Ísafirði árið 1930, og kveðst hann þá hafa selt land sitt Ólafi kaupmanni Kárasyni. Gekk landið síðan kaupum og sölum, og hinn 4. marz 1958 var því afsalað Guðmundi Kjartanssyni banka- féhirði. Hinum síðari afsölum var þinglýst og þá gerðar at- hugasemdir af hendi þinglýsingardðómara um, að þinglýsta eignarheimild brysti. Þá var hinn 27. marz 1941 að því fundið, að lóðargjald af landinu til bæjarsjóðs Ísafjarðar hefði eigi verið innheimt, og fram er komið, að á árunum 1953 til 1957 greiddi þáverandi eigandi landsins af því lóðar- leigu til bæjarsjóðs. Með stefnu 18. júní 1962 höfðaði bæjar- stjórn Ísafjarðar mál gegn Guðmundi Kjartanssyni banka- féhirði til viðurkenningar á eignarrétti kaupstaðarins til um- rædds lands, og lauk því máli með dómi Hæstaréttar 19. október 1964. Vætti bentu til þess, að land þetta hefði verið eignarlóð, er H bjó þar, en eigi voru leiddar sönnur að eign hennar að því. Hins vegar var í engu hnekkt skýrslum Sigurðar Kristjánssonar um kaup hans og meðferð á land- inu, og ekkert kom fram, er til þess leiddi, að hann yrði eigi talinn hafa í einu og öllu verið í góðri trú. Réttarhafar Sigurðar studdust við fyrri meðferð landsins, og eigi skaut það loku fyrir hefðarhald þeirra, að þeir tóku við því án formlegrar þinglýstrar heimildar. Hafði hefð á landinu unnizt, er leiga var greidd af því 1953—1957, og varð hefðar- réttur þáverandi eiganda og réttartaka hans, stefnda í mál- inu, eigi ógiltur með þeirri greiðslu, eins og á stóð. Þar sem eignarhefð var þannig unnin á landspildunni, sbr. 2. og 3. gr. laga nr. 46/1905, voru kröfur Ísafjarðarkaupstaðar ekki til greina teknar .........002.00.0 00 nn 716 Eignarréttur. Sbr. afsal, byggingarréttur, eignarhefð, fasteignir, kaup og sala, landamerkjamál, sameign. Hús í Reykjavík var í sameign tveggja eigenda, þeirra Á og S. Átti Á neðri hæð hússins, íbúð í kjallara, bílskúr og sam- eiginleg réttindi í hlutfalli þar við, en eignarhluti hans taldist nema 60.52% allrar eignarinnar. S átti hins vegar efri hæð hússins ásamt ítölu í sameiginlegum réttindum, og reiknaðist hans hluti 39.48% eignarinnar í heild. Í sam- eignarsamningi var enn fremur tekið fram, að aðiljar eigi „leigurétt á lóð hússins í sömu hlutföllum og að framan Efnisskrá LXVII Bls. greinir“. Sameignarsamningi aðilja var þinglýst 16. desem- ber 1960. Með kaupsamningi 26. apríl 1961 og afsalsbréfi 15. ágúst 1961 seldi Á Þ kjallaraíbúð sína ásamt „hlutdeild Í sameiginlegum lóðarréttindum“, en eignarhluti þessi tald- ist nema 23.37% alls hússins. Í greindum skjölum er þess getið, að Þ hafi kynnt sér sameignarsamning þann, er getið var, og að hún öðlist réttindi og skyldur samkvæmt honum. Þá kvað hún sér hafa verið sýnda teikningu af húsinu, þar sem eigi var gert ráð fyrir öðrum bílskúr á lóð þess en þeim, sem áður getur. Sætti þessi frásögn Þ eigi andmælum. Í júnímánuði 1962 hóf S byggingu bílskúrs á lóð hússins, og hafði hann fengið til þess leyfi byggingaryfirvalda Reykjavíkur. Þ taldi gengið á rétt sinn með þessum fram- kvæmdum og fékk lagt lögbann við þeim. Var lögbannið staðfest, þar sem Þ hafði öðlazt hlutfallslegan rétt yfir lóðarhluta þeim, sem S með byggingu bílskúrs hugðist taka til einkanota sinna, enda hafði þessi réttur stoð í sam- eignarsamningi þeirra Á og S, og lögskipti aðilja lutu því ekki ákvæðum 1. mgr. 10. gr. laga nr. 19/1959, sbr. 2. gr. sömu laga ........0.00.00 00 nes 79 Hinn 1. maí 1947 strandaði hér við land þýzki togarinn Barmen. Fjórtán menn, þ. á m. K, tóku að sér björgun skipsins og náðu því á flot í júnímánuði 1947. Varð því næst að sam- komulagi, að þeim var afhent skipið sem fullnaðargreiðsla björgunarlauna. Eftir að togarinn hafði verið gerður út um hríð, lenti hann í árekstri við vélbát, og sökk vélbáturinn. Eigendum togarans var dæmt að bæta bátinn, og réðust þessi skipti svo, að togarinn var afhentur upp í þær bætur, en vátryggingarfélag hans greiddi hins vegar af hendi kr. 400.000.00, er K og G veittu viðtöku. Út af fé þessu risu málaferli milli K og ellefu annarra björgunarmanna og eig- enda togarans. Hafði K í því máli m. a. uppi þá vörn, að þeir G hefðu keypt togarann. En ekki tókst K að færa sönnur að þessari staðhæfingu sinni ...................... 229 Hinn 2. nóvember 1961 afsalaði S í hendur fjögurra barna og fósturbarns Á, sóknarprests í Reykjavík, fasteign og lausa- fjármunum án annars endurgjalds en þess, að greiddur yrði að hluta dvalarkostnaður hans á heimili aldraðra sjó- manna, ef þessi yrði þörf, og 3. nóvember 1961 var gerningi þessum þinglýst. Hinn 21. ágúst 1961 hafði S gefið út afsal, sama efnis um allt, er máli skipti, og hafði Dómsmálaráðu- neytið samþykkt það. S andaðist 27. nóvember 1961. Með stefnu 16. apríl 1962 höfðaði sonur hans mál til riftingar greindum afsölum. Riftingarkröfunni var hrundið, enda hafði S með téðum gerningum og þinglýsingu hins síðar dagsetta, að því er afsalaða fasteign varðaði, svipt sig allri heimild LXVIII Efnisskrá til að ráðstafa umræddum eignum með löggerningi ...... Eftir yfirlandskipti á löndum tveggja jarða 6. júní 1945 hélzt námuréttur í landi jarðanna í óskiptri sameign allra eigenda þeirra. Makaskipti 9. nóvember 1949 á tilteknum lendum jarðanna breyttu hér engu um ..........00...0.0 000 Eignarhefð unnin á landareign smábýlis, sbr. 2. og 3. gr. laga nr. 46/1905 .......000.02.0 00 nn ess Eignarskattur. Sjá skattar. Endurgreiðsla. Samvinnufélagi dæmd endurgreiðsla ofgreiddrar útsvarsfjár- hæðar, sbr. 27. gr. laga nr. 66/1945 og 58. gr. laga nr. 69/1962 Erfðir. M, fæddur 4. janúar 1900, og Ó, fædd 18, janúar 1889, gengu í hjónaband 14. janúar 1929. Samkvæmt kaupmála skyldi hús- eignin Vesturgata 22 í Reykjavík ásamt tilgreindum lausa- fjármunum vera séreign Ó. Hinn 18. ágúst 1952 gerðu hjónin með sér sameiginlega og gagnkvæma erfðaskrá, og segir þar m. a.: „Hvort okkar, sem lifir hitt, skal erfa það, sem fyrr læzt, að öllum eignum þess, föstum og lausum, hverju nafni sem nefnast, eins og lög framast heimila... Eftir lát þess okkar, sem lengur lifir, skal búinu skipt að jöfnu milli lögerfingja okkar eftir almennum fyrirmæl- um laga, þannig að miðað sé við erfðaréttindi erfingja hvors um sig, eins og þau eru við andlát þess, sem síðar deyr“. Þau M og Ó eignuðust ekki sameiginlegan lifserf- ingja. En áður en þau gengu að eigast, eignaðist M utan hjónabands tvö börn, E, fæddan 3. september 1924, er M gekkst við, og Á, fædda 17. nóvember 1927, en faðerni hennar var sannað með fyllingareiði móður. Samkvæmt lögum varð E við fæðingu skylduerfingi M, en Á 28. sept- ember 1962. Bú þeirra M og Ó var tekið til opinberra skipta. Systkini Ó, þau K og Þ, kröfðust þess, að séreign Ó yrði skipt milli lögerfingja hennar. Töldu þau Ó hafa verið í villu um hagi M, er erfðaskráin var gerð, og ætti hún því að vera ógild samkvæmt 38. gr. laga nr. 8/1962. Á hinn bóginn hefði hún ætlazt til, að hin gagnkvæma erfðaskrá tæki einungis til hjúskapareignar hjónanna, en eigi til séreignar hennar. Á þessi rök var ekki fallizt og greindum kröfum eigi sinnt ...............0.0.0 sn ss sn Kona og maður, ógift í sambýli, gerðu hinn 5. desember 1935 með arfleiðslugerningi „þá ráðstöfun með eigur hvors um sig eftir þeirra dag, að það, sem lengur lifir, skyldi eitt eiga þær allar, sem hitt léti eftir sig, að skuldum frádregn- 417 716 296 462 Efnisskrá LXIX um“. Maðurinn lifði konuna, sem andaðist 29. febrúar 1960. Hún átti niðja á lífi. Giltu því ákvæði erfðaskrárinnar, einungis að því er varðaði % hluta eigna hennar, sbr. 20. gr. laga nr. 42/1949 .........00000nnnnnnnnrrn nr Fasteignadómsmál. Sjá landamerkjamál, vettvangsmál. Fasteignir. Ágreiningur um byggingu bilskúrs á lóð fjölbýlishúss ........ Skaðabótamál vegna galla á húseign .........0.... 108, 474, Landamerkjamál Krafa um rof girðingar, sem sett hafði verið þvert um heimreið Krafa um riftun afsalsgernings um húseign ......00000000.... Ágreiningur um malarnám í óskiptri sameign eigenda tveggja jarða ......0.00000 00 Skaðabótamál vegna spjalla á húsi sakir vatnsrennslis frá næstu byggingu .........0020. 000 en ennta Heimiluð slit sameignar að fasteign með sölu hennar á opin- beru uppboði .........000000 00 nennt Lögbann við byggingu íbúðarhúss samkvæmt kröfu Félagsmála- ráðuneytisins sem yfirstjórnanda skipulagsmála .......... Skaðabætur dæmdar fyrir sundmarðahús, sem varð ónothæf eign vegna lagabanns við eldi sundmarða .....c00000.0.... Eignarhefð unnin á landareign smábýlis ......0.0.00000....00.. Félög. Samlag skreiðarframleiðenda taldi skipulag sitt og starfsemi með þeim hætti, að það væri eigi skattskylt samkvæmt lögum um tekjuskatt og eignarskatt. En dæmt var, að sam- lagið væri félag í merkingu c-liðs 3. gr. laga nr. 46,/1954, sbr. 15. gr. sömu laga. Þá gat samlagið eigi talizt til félaga, sem undanþegin voru skattskyldu samkvæmt 4. gr. sbr. 16. gr. nefndra laga ........00%0 0 en nennt Útsvarsmál samvinnufélags .......2.0.00 0000 0 nn nn Fjöliðjan h/f á Ísafirði var stofnað 15. maí 1961 og tilkynnt til hlutafélagaskrár þar 17. s. m. Skrásett var félagið hinn 14. júní 1961. Samkvæmt samþykktum félagsins var tilgangur þess framleiðsla og sala á gluggarúðum úr tvöföldu og þre- földu einangrunargleri. Tilkynning um þetta var birt í Lög- birtingablaði hinn 24. júní 1961. Fjöliðjan h/f í Kópavogi var stofnað 17. júní 1961, skrásett 16. júlí 1961 og tilkynn- ing um það birt í Lögbirtingablaði 19. ágúst 1961, en til- gangur þess tjáðist vera „rekstur vinnuvéla, iðnaður og iðja, þar með talin sandblástur og málmhúðun, járnsmíði hvers konar, verzlun með iðnaðarvörur og annar skyldur atvinnurekstur“. Orðið „Fjöliðjan“ var ekki talið einkenn- Bls. 843 79 892 618 344 406 ál 497 528 561 573 716 159 296 LXX Efnisskrá Bls. andi fyrir neinn sérstakan atvinnurekstur. Félagið á Ísafirði, sem tekið hafði orðið í nafn sitt á undan Kópavogsfélag- inu, var því talið hafa öðlazt lögverndaðan rétt gagnvart því til heitisins, sbr. 9. gr. laga nr. 84/1933. Fjöliðjunni h/f í Kópavogi var því dæmd óheimil notkun heitisins og félagið skyldað til að láta afmá það úr hlutafélagaskrá kaupstað- ATÍNS ..........rlrr rns 695 Firma. Sjá atvinnuheiti, félög. Fiskveiðabrot. Sbr. alþjóðalög, ákæra, lögsaga. Varðskip tók á úthafinu erlendan togara, sem veitt hafði verið eftirför og grunaður var um veiðar innan fiskveiðimarka. En þar sem eigi var í ljós leitt, að varðskipið hefði gefið togaranum stöðvunarmerki, meðan hann var innan fisk- veiðimarkanna, brast íslenzka dómstóla að svo stöddu sam- kvæmt alþjóðareglum lögsöguvald í máli, sem ákæruvaldið höfðaði gegn skipstjóranum fyrir ætlað fiskveiðabrot. Var málinu því vísað frá dómstólum .................... 10, 44 Hinn 5. júní 1963 stóð varðskipið Óðinn brezkan togara að ætl- uðum ólöglegum botnvörpuveiðum í Lónsbugt. Kl. 1308 mældist togarinn samkvæmt staðarákvörðun varðskips- manna 25 sm innan 6 sjómilna fiskveiðimarkanna, og kl. 1314 var honum gefið stöðvunarmerki. Kl. 1315, 1321 og 1330 mældist togarinn innan sömu marka, en um 1.3 sm utan markanna, er varðskipið kom að honum kl. 1349. Skipherra sá Í sjónauka vörpupokann dreginn inn í togarann kl. 1322. Einn stýrimanna varðskipsins, háseti og sjómælingamaður sáu vörpupokann dreginn upp. Er varðskipsmenn komu um borð í togarann, voru veiðarfæri rennblaut og fiskur með lífsmarki á þilfari. Samkvæmt þessu og öðrum gögnum málsins var skipstjóri togarans sannur að sök um ólöglegar botnvörpuveiðar. Honum var dæmd kr. 260.000.00 sekt til Landhelgissjóðs Íslands. Afli og veiðarfæri togarans voru gerð upptæk til sama sjóðs ............0.......0 00 144 Hæstiréttur kveður með úrskurði á um framhaldsrannsókn í máli út af ætluðu fiskveiðabroti .............0.00.0.0..... 205 Brezkur togaraskipstjóri sætti ákæru saksóknara ríkisins um brot gegn fiskveiðalöggjöfinni, 261. gr. siglingalaga nr. 56/ 1914 og svo 4. mgr. 220. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Af hendi ákærða, sem komizt hafði undan, er togari hans var tekinn, og eigi hafði verið leiðdur fyrir dóm, var þess krafizt, að málinu yrði vísað frá dómi. Með hliðsjón af ákvæðum 129. gr. laga nr. 82/1961 dæmdi Hæstiréttur, að þegar skyldi taka til dóms kröfu ákæruvaldsins, að því er varðaði brot gegn fiskveiðilöggjöfinni, þ. á m. kröfu um Efnisskrá LXXI Bls. upptöku afla og veiðarfæra, en hins vegar fresta að sinni dómtöku málsins að öðru leyti .......00.0000e0. 000... 428 Starfsmenn Landhelgisgæzlunnar gerðu úr flugvél staðarákvörð- un yfir vélbáti, sem var að togveiðum, og mældist báturinn um 0.9 sm innan fiskveiðimarka. Staðarákvörðun þessi var ekki endurtekin. Fyrir Hæstarétt var lögð eiðfest álitsgerð sérfróðra manna, sem að tilhlutan saksóknara ríkisins höfðu verið dómkvaddir til þess m. a. „að láta upp álit sitt á því, hvort ein mæling, slík sem gerð var Í flugvélinni, veiti ör- yggi um staðinn“, og segir í álitsgerðinni svo: „Hvort sem um mælingu er að ræða á landi, af sjó eða úr lofti, teljum við, að Öryggis vegna sé jafnan sjálfsagt, að staðarákvörð- unarmæling sé endurtekin eða sannprófuð með öðrum stað- arákvörðunaraðferðum, og teljum við því ekki, að ein mæling, slík sem gerð var Í flugvélinni, veiti fullkomið öÖr- yggi um staðinn“. Samkvæmt þessu taldist ekki sannað, að fiskibáturinn hefði verið að ólöglegum veiðum, og var skip- stjóra hans dæmd sýkna .......0000.000 00 een rr nr 833 Hinn 30. marz 1964 stóð varðskipið Albert 84.9 rúmlesta fiski- bát að ólöglegum togveiðum um 17.6 sm innan fiskveiði- marka. Skipstjóra bátsins var dæmd kr. 20.000.00 sekt til Landhelgissjóðs Íslands. Afli bátsins og veiðarfæri voru og gerð upptæk til sama sjóðs ........0..0.00 00 nn nn... 838 I, skipstjóri 36.22 rúmlesta fiskibáts, sætti ákæru fyrir að hafa tvisvar verið að ólöglegum togveiðum innan fiskveiðimarka: I. I hafði hinn 16. maí 1963 fengið leyfi ráðherra til humar- veiða á tilteknu svæði, þó eigi á grynnra vatni en 60 föðm- um. Er báturinn var að slíkum veiðum hinn 23. júlí 1963, gerði gæzluflugvél Landhelgisgæzlunnar staðarákvörðun yfir honum, og mældist báturinn samkvæmt henni um 0.9 sm innan veiðimarka íslenzkra skipa á umræðdum árstíma. Gæzlumenn endurtóku ekki staðarákvörðun sína, og taldist ósannað, að veiðarnar hefðu verið ólöglegar, eins og á stóð. Var I því dæmd sýkna í þessum þætti ákærunnar. II. Hinn 10. ágúst 1963 varð varðskipið Óðinn, sem var á vesturleið út af Skarðsfjöru, vart nefnds fiskibáts. Sam- kvæmt staðarákvörðun varðskipsins kl. 1601 mældist bát- urinn um 17 sm innan 4 sm veiðimarkanna. Kl. 1603 var honum gefið stöðvunarmerki, sem hann sinnti ekki, en hélt í þess stað til hafs. Kl. 1622 náði varðskipið bátnum, sem var undir stjórn I og mældist þá 0.2 sm innan greindra veiðimarka. Er varðskipsmenn komu um borð í bátinn, voru humarvarpa og fiskivarpa á þilfari. Augljóst var, að síðar- nefnda varpan var nýdregin úr sjó, og lifandi fiskur var á þilfari. Af gögnum málsins taldist ekki sannað veiðibrot af hendi I. Honum var hins vegar dæmd refsing fyrir ólöglegan LKXII Efnisskrá umbúnað veiðarfæra í landhelgi, kr. 4.000.00 sekt til Land- helgissjóðs Íslands ..................0...0.0000000 851 Vegna ætlaðs fiskveiðabrots innan fiskveiðamarka. Héraðs- dómur taldi eftirför varðskipsins hafa rofnað, er það sinnti öðrum skipum, og ættu dómstólar landsins því eigi, að svo stöddu, lögsöguvald í máli, sem af hendi ákæruvalds var höfðað gegn skipstjóra togarans. Samkvæmt þessu vísaði héraðsdómur málinu frá sér. Hæstiréttur taldi ekki sannað, að togarinn hefði verið að ólöglegum veiðum, og staðfesti niðurstöðu héraðsdóms, eins og á stóð ........000.000... 859 Fjárnám. Fjárnámsgerð áfrýjað til staðfestingar .............. 252, 254, 256 H var á bæjarþingi hinn 9. desember 1961 dæmt að greiða O h/f skuld samkvæmt fjórum vixlum, samtals kr. 114.500.00, ásamt vöxtum, þóknun, afsagnarkostnaði og málskostnaði. Hófst O h/f síðan handa um fjárnám í eignum H til trygg- ingar dómskuldinni. H krafðist þess, að til frádráttar fjár- námskröfunni kæmu kr. 117.000.00, „er greiddar hefðu verið upp í dómskuldina“: 1) H hafði greitt O h/f hinn 25. nóvem- ber 1961, áður en bæjarþingsdómurinn var upp kveðinn, inn á reikning sinn án fyrirvara kr. 27.000.00, sem látnar voru ganga upp Í aðrar skuldir en þær, sem dómsmálið tók til. H gat ekki síðar krafizt þess, að greiðsla þessi kæmi dóm- skuldinni til frádráttar. 2) Hinn 25. nóvember 1961 gaf H út til O h/f ávísun, að fjárhæð kr. 40.000.00. Upp í ávísun þessa voru greiddar 22. desember 1961 kr. 16.557.00, 17. maí 1962 kr. 9.264.60 og 27. desember 1962 kr. 5.354.28, samtals kr. 31.175.88. Voru greiðslur þessar allar af hendi inntar, eftir að bæjarþingsdómurinn var upp kveðinn, og töldust því hafa gengið upp í dómskuldina, enda skulu greiðslur skuldunauts, sé ekki öðruvísi samið, ganga upp í lögfullar kröfur lánardrottins, sem aðfararheimild er fengin fyrir, áður en aðrar kröfur eru kvittaðar. 3) Hinn 10. janúar 1962 greiddi H kr. 50.000.00 með fyrirmælum um, að sú fjárhæð skyldi ganga til greiðslu krafna þeirra, sem bæjar- þingsdómurinn tók til, og bar að draga greiðslu þessa frá fjárnámskröfunni. Samkvæmt þessu var dæmt fjárnám á hendur H til tryggingar kr. 114.500.00 = kr. 81.175.88, þ. e. kr. 33.324.12, ásamt vöxtum, þóknun og kostnaði eftir bæjar- þingsdóminum og svo öðrum lögkostnaði ................ 540 S dæmt að greiða Landsbanka Íslands fjárhæðir tékkávísana, samtals kr. 1.825.000.00, ásamt vöxtum og málskostnaði. Staðfestar voru fjárnámsgerðir, sem framkvæmdar höfðu verið til tryggingar skuldinni .....................0.00..... 606 Efnisskrá LXX III Fjölbýlishús. Sjá sameign. Bls. Fógetagerðir. Sjá fjárnám, innsetningargerðir, kyrrsetning, lögbann, lögtak, útburðargerðir. Frávísun. A. Frá héraðsdómi. a) Einkamál. Máli á hendur erlendum aðilja vísað frá dómi, þar sem stefna hafði eigi verið löglega birt ........0.0000000 000... Í sama máli var, að því er annan aðilja varðaði, frávísun hér- aðsdóms úr gildi felld ...........00000 000. n nn Eigi var tekin til greina krafa um frávísun sama máls frá hér- aðsdómi í heild, sem byggð var á því, að almennir dóm- stólar „eigi ekki lögsögu yfir skiptaráðanda f. h. þrotabús'“, sem stefnt hafði verið, enda hafði synjun héraðsdómara um frávísun að þessu leyti eigi verið kærð af hendi skipta- ráðanda ........20.00.0.. s.n Mál var höfðað gegn dánarbúi, sem var undir opinberum skipt- um, með stefnu, birtri 1. nóvember 1962. Búið var skulda- viðgöngubú, um skipti þess fór eftir 4. og 5. kapitula skiptalaga nr. 3/1878, innköllun til skuldheimtumanna hafði verið gefin út og birt, innköllunarfrestur hafði verið liðinn hinn 8. september 1962 og umræddri kröfu hafði verið lýst í búið 16. október 1962. Að svo vöxnu brast alla heimild að lögum til að stefna skiptaráðanda vegna dánarbúsins fyrir almenna dómstóla, og var málinu því vísað frá héraðs- ÁÓMI ........0 00 350, Máli vísað frá héraðsdómi vegna vanreifunar ........ 555, 665, Mál var höfðað gegn stjórnarmönnum félags f. h. félagsins og þess krafizt, að þeim yrði dæmt að vinna verk, að viðlögðum dagsektum, Kröfunni um dagsektir var vísað frá dómi, þar sem stjórnarmönnunum hafði ekki verið stefnt persónulega Vísað frá héraðsdómi máli, sem höfðað hafði verið á röngu varnarþingi ........0.0200 sense bh) Opinber mál. Í opinberu máli var gerð krafa um upptöku ólöglegs hagnaðar. En þar sem krafan var vanreifuð og fullnægði ekki ákvæð- um 115. gr. laga nr. 82/1961 var henni vísað frá dómi .... Varðskip varð vart brezks togara, sem það taldi að veiðum í landhelgi, en hann mældist utan fiskveiðimarka, er að hon- um var komið. Hafði varðskipið gefið togaranum stöðvun- 34 34 34 353 704 695 126 LXXIV Efnisskrá Bls. armerki, en eigi var í ljós leitt, að hann hefði þá verið innan fiskveiðimarka. Í skiptum ríkja var að þjóðarétti talin gilda sú meginregla, sem Ísland yrði að hlíta, að taka er- lends skips á úthafinu fyrir brot á fiskveiðilöggjöf ríkis sé m. a. háð því skilyrði, að skipinu hafi verið gefið stöðvunar- merki, meðan það var innan fiskveiðimarka, og að það sé tekið eftir óslitna eftirför, er þannig hefst. Þar sem þessu skilyrði var ekki fullnægt, brast íslenzka dómstóla að svo stöddu dómsöguvald í máli skipstjórans. Var máli ákæru- valdsins því vísað frá dómstólum .........00.00000000... 10, 44 Með dómsátt var H rakarasveini hinn 19. júní 1961 gerð 500 króna sekt samkvæmt iðnlöggjöfinni fyrir að hafa án meist- araréttinda starfrækt rakarastofu, en fram var komið, að það hafði hann gert frá ársbyrjun 1961. Hinn 30. desember 1961 var ákæra á hendur H gefin út, þar sem honum er gefin að sök starfræksla rakarastofunnar „síðan um síð- ustu áramót“. Ákærunni var vísað frá dómi, að því er varð- aði starfsemi H tímabilið 1. janúar til 19. júní 1961, er dóm- sáttin tók til, sbr. 2. mgr. 168. gr. laga nr. 82/1961 ........ 59 G sætti ákæru fyrir að hafa annazt fólksflutninga með bifreið, er rúmaði 32 farþega, án þess að hafa til þess sérleyfi ríkis- stjórnar, sbr. 1. mgr. 1. gr. laga nr. 42/1956 og 1. mgr. 1. gr. reglugerðar nr. 82/1956. Héraðsdómari vísaði málinu frá dómi, þar sem eigi hefði verið leitað úrskurðar ráðherra samkvæmt niðurlagsákvæðum greindra lagaboða. En þar sem ákvæði þessi um úrskurð ráðherra tóku eigi til sakar- efnis, var frávísunardómurinn þegar af þeirri ástæðu úr gildi felldur ................022.00 0... 104 Hinn 27. apríl 1963 veitti varðskip brezkum togara eftirför út úr landhelgi vegna ætlaðs fiskveiðibrots, stöðvaði hann á úthafinu og færði hann til Reykjavíkur, en skipstjóri togar- ans komst undan. Kom hann því ekki fyrir dóm. Að lokinni þeirri rannsókn, sem við varð komið, var togaranum sleppt úr haldi gegn bankatryggingu, kr. 1.200.000.00, fyrir hvers konar greiðslum, sem leiða kynni af atferli skipstjórans, en það var samkvæmt ákæru 18. júní 1963, sem birt var honum að heimili hans í Skotlandi, talið varða við 261. gr. siglingalaga nr. 56/1914, 4. mgr. 220. gr. laga nr. 19/1940 og fiskveiðilöggjöfina. Af hendi ákærða var krafizt frávísunar ákærunnar. Talið var samkvæmt 129. gr. laga nr. 82/1961, að fresta yrði dómtöku málsins að sinni, að því er varðaði ætlað brot gegn lögum nr. 56/1914 og lögum nr. 19/1940, þar sem ákærði hafði eigi verið yfirheyrður og huglæg skil- yrði refsingar því eigi könnuð. Ætlað brot gegn fiskveiðilög- gjöfinni mátti hins vegar rannsaka til hlítar, að ákærða fjarstöðdum, og var því mælt fyrir um dómtöku þess þátt- Efnisskrá LXXV ar málsins ...........0.......se enn 428 E sætti ákæru fyrir þjófnað í verzlun, sem hann hafði komizt inn í með því að brjóta gluggarúðu. Vátryggingarfélag, sem bætti tjón af rúðubrotinu, krafðist þess, að E yrði í refsi- málinu dæmt að greiða því bótafjárhæðina. Héraðsdómari vísaði kröfunni frá dómi, þar sem slík krafa yrði ekki sam- kvæmt ákvæðum XVII. kafla laga nr. 82/1961 höfð uppi í opinberu máli. Hæstiréttur var ekki samþykkur þessari niðurstöðu, en taldi hins vegar eigi mega tefja refsimálið með ómerkingu héraðsdóms og heimvísun þess, sbr. 145. gr. laga nr. 82/1961 ........00000 0000 nn na TU Eins og á stóð, var staðfest niðurstaða héraðsdóms um frávísun máls vegna ætlaðs veiðibrots erlends togaraskipstjóra, enda eigi sannað, að togarinn hefði verið að veiðum í landhelgi .. 859 O, sem sætti ákæru fyrir brot gegn ákvæðum umferðarlaga og áfengislaga, hafði valdið spjöllum á bifreið, og var af því efni höfð uppi skaðabótakrafa gegn honum í refsimál- inu. Héraðsdómari taldi skaðabótakröfuna vanreifaða og vísaði henni frá dómi í stað þess að leita sannana um hana, sbr, 145. gr. laga nr. 82/1961 ........00000 000 nunna 908 B) Frá Hæstarétti. Einkamál. Í kærumáli krafðist varnaraðili þess, að málinu yrði vísað frá Hæstarétti, vegna þess að lögmaður sóknaraðilja hefði gert ágrip dómskjala til afnota við munnlegan málflutning án samráðs við sig, enda væri ágripsgerðinni áfátt. Þetta var talið ámælisvert, sbr. 42. gr. laga nr. 57/1962. En eigi þótti þó alveg næg ástæða til að vísa málinu af þessum sökum frá Hæstarétti, enda hafði að mestu verið bætt úr því, sem áfátt var ........2...0n0n sr 34 Áfrýjað var úrskurði héraðsdóms um lögheimili K. Einnig var málinu gagnáfrýjað. Aðaláfrýjandi stefndi K eigi fyrir Hæstarétt. Aðalsök var því vísað frá Hæstarétti .......... 210 Kröfu um frávísun áfrýjunarmáls Landsbanka Íslands gegn S studdi S þeim rökum, að nöfn framkvæmdastjóra Lands- bankans væru eigi greind í áfrýjunarstefnu bankans og að áfrýjunarleyfis hefði eigi verið aflað. Í áfrýjunarstefn- unni tjáðu „framkvæmdastjórar Landsbanka Íslands í Reykjavík“ sig „fyrir hönd Landsbanka Íslands“ þurfa að gagnáfrýja málinu til Hæstaréttar. Með þessum hætti var gerð nægjanleg grein fyrir nefndum áfrýjanda, sbr. 2. tölu- lið 2. mgr. 34. gr. laga nr. 57/1962. Þá var áfrýjunin án sérstaks áfrýjunarleyfis heimil samkvæmt 3. mgr. 20. gr. LXXVI Efnisskrá sömu laga. Samkvæmt þessu var frávísunarkröfu S eigi SÍNNE .......00000000 00 Lagaheimild brast til að kæra til Hæstaréttar úrskurð héraðs- dóms, þar sem synjað var kröfu um að draga Y inn í barns- faðernismál sem varnaraðilja ásamt X, sbr. 21. gr. laga nr. 57/1962. Kæru nefnds úrskurðar var því vísað frá Hæsta- ÞÉtti ......00000.002 Lagaheimild brast til að áfrýja einum sér til Hæstaréttar úr- skurði héraðsdóms, þeim er að framan greinir. Var áfrýjun úrskurðarins því vísað frá Hæstarétti .................... Frestir, Frestun. Gegn andmælum gagnaðilja var eigi tekin til greina frestbeiðni, sem engum haldbærum rökum var studd .. 214, 215, 216, Hinn 2. október 1963 var upp kveðinn á bæjarþingi dómur í máli L gegn S, og samkvæmt honum var hinn 31. október 1963 gert fjárnám í eignum S. L áfrýjaði fjárnámsgerðinni til staðfestingar. Samkvæmt áfrýjunarleyfi 21. febrúar 1964 áfrýjaði S með stefnu sama dag greindum bæjarþingsdómi ásamt fjárnámsgerðinni til þingfestingar 1. maí 1964. Er áfrýjunarmál L var tekið fyrir í Hæstarétti 10. marz 1964, krafðist S, að því yrði frestað til 1. maí 1964, svo að unnt yrði að sameina áfrýjunarmál aðilja. L andmælti frest- beiðni þessari, en þar sem hann hafði ekki áfrýjað bæjar- Þingsdóminum með skemmri fresti en til 1. maí 1964 og eigi varð, eins og á stóð, dæmt um fjárnámsgerðina sér- staklega, þá var S veittur fresturinn .................... S, skipstjóri á brezkum togara, komst undan, er skip hans var tekið á úthafinu eftir löglega eftirför varðskips vegna ætlaðs fiskveiðabrots. Málið var rannsakað, án þess að S kæmi fyrir dóm. Ákæra var síðan gefin út og birt S á heimili hans í Skotlandi. Auk fiskveiðabrots var S sakaður um brot gegn 261. gr. siglingalaga nr. 56/1914 og 4. mgr. 220. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, þar sem hann hefði valdið árekstri togara síns og varðskipsins, meðan á eftir- förinni stóð. Að því er varðaði ætlað brot gegn greindum lagaboðum, gat málið ekki talizt til hlítar rannsakað, þar sem S hafði ekki verið prófaður af dómara. Af ákvæði 129. gr. laga um meðferð opinberra mála nr. 82/1961 þótti mega leiða þá meginreglu, að refsimál skuli því aðeins dæma á hendur sökunaut, sem fjarvistum er, að það sé örugglega fullrannsakað. Að svo vöxnu var frestað dómtöku þessa þáttar málsins og svo skaðabótakröfu á hendur S vegna tjóns á varðskipinu af völdum árekstrarins, sbr. 3. mgr. 146. gr. laga nr. 82/1961 .........00..020. 00 Bls. 217 246 897 572 Efnisskrá LXKVII B!s. Fundið fé. Sjá ólögleg meðferð á fundnu fé. Fyrning kröfuréttinda. Maður (G) og kona (U) bjuggu saman ógift. Hófst sambýli þeirra árið 1924 eða 1925, er G fluttist til U í hús hennar, sem var eitt herbergi og eldhús. Á fyrstu árum samvista sinna reistu þau viðbyggingu við húsið, sem stækkaði við það um helming, að því er talið var. U var talin eigandi hússins alls og húsráðandi, en bæði unnu þau U og G sameiginlega heimili sínu. Sambúð þeirra hélzt, unz U and- aðist hinn 29. febrúar 1960. G þótti eiga tilkall til nokkurrar þóknunar af eignum U fyrir vinnu í þágu heimilis þeirra, og var sú krafa ófyrnd talin, sbr. 1. tölulið 3. gr. laga nr. 14/1905 .......00000000nnnn tr 813 Gengi. Ö útgerðarmaður samdi við danska skipasmíðastöð um kaup á fiskibáti og fékk greiðslufrest á hluta kaupverðsins gegn ábyrgð Útvegsbanka Íslands á skilvísri greiðslu þess. Fisk- veiðasjóður veitti Ó lán til kaupanna, og skyldi lánið að hluta greiðast bankanum, jafnóðum og hann innti af hendi afborganir til skipasmíðastöðvarinnar Í danskri mynt. Hinn 28. janúar 1960 var stöðvuð öll gjaldeyrissala í bönkum, nema til óhjákvæmilegra greiðslna, en þá á gengi, er síðar yrði ákveðið með lögum. Hinn 7. febrúar 1960 féll í gjald- daga afborgun, að fjárhæð danskar kr. 58.360.35, er Útvegs- bankinn annaðist, en jafnframt greiddi Fiskveiðasjóður af láni Ó til bankans tilsvarandi fjárhæð í íslenzkum krónum, miðað við fyrra gengi, þ. e. kr. 216.661.90. Með lögum nr. 4/1960 var ákveðið nýtt gengi krónunnar, sbr. 1. gr. lag- anna, en samkvæmt því varð sölugengi 100 danskra króna 551.95 íslenzkar krónur. Með 4. og 5. gr. laganna var svo ákveðið, að bankaábyrgð, sem greidd hefði verið eftir 28. janúar 1960, skyldi gerð upp á hinu nýja gengi og gengis- mun, sem þannig myndaðist, bæri að greiða í sérstakan reikning Seðlabankans. Samkvæmt þessu innti Útvegsbank- inn af hendi gengismuninn, kr. 109.057.25, til Seðlabankans, og var Ó dæmt að greiða Útvegsbankanum þá fjárhæð, enda brutu nefnd lagaákvæði eigi í bága við 67. gr. stjórn- arskrárinnar, svo sem Ó hélt fram ......0000..0 00... 366 Gjafsókn. Gjafvörn. Sækjandi dánarbóta fær gjafsókn fyrir Hæstarétti ............ 167 Hreppsfélag og elliheimili, sem deildu um lögheimili vistkonu elliheimilisins, fengu bæði gjafsókn fyrir Hæstarétti ...... 210 Sækjandi slysabóta fær gjafsókn bæði í héraði og fyrir Hæsta- LXXVIII Efnisskrá FÉtLI 20.00.0000... Móðir fær gjafsókn í barnsfaðernismáli fyrir Hæstarétti 356, 545, 699, Sækjendur skaðabótamáls fá gjafsókn bæði í héraði og fyrir Hæstarétti ..................... Hreppsfélög fá gjafsókn í héraði og fyrir Hæstarétti í máli gegn ráðherra Í. h. Kirkjujarðasjóðs út af ómagameðlagi .. Greiðsla. B var á árinu 1962 gert að greiða þinggjöld í Reykjavík, sam- tals að fjárhæð kr. 35.810.00, og var honum sendur gjald- heimtuseðill, þar sem nákvæmlega var greint, hverju hin einstöku skattgjöld námu. Þá var þess á gjaldheimtuseðl- inum getið, að B hefði þegar greitt kr. 324.00, og næmu eftirstöðvar því kr. 35.486.00, er greiða skyldi með kr. 8.876.00 hinn 1. september og síðan með kr. 8.870.00 hinn 1. dag hvers mánaðar tímabilið október-—desember 1962. Loks greindi á seðlinum: „Gjöld samtals 3581“. Eftir við- töku gjaldseðilsins sendi B Gjaldheimtunni í Reykjavík tékkávísun, að fjárhæð kr. 3.581.00, „sem fullnaðargreiðslu á kröfu yðar samkvæmt gjaldheimtuseðli 1962“. Gjaldheimt- an kvittaði fyrir fjárhæð þessari með þeirri athugasemd, að eftir stæðu af skattgjöldum B 1962 kr. 31.905.00. En B neitaði frekari greiðslu og áfrýjaði lögtaksgerð, sem fór fram hinn 17. nóvember 1962. B hlaut að vera ljóst þrátt fyrir fyrrgreinda talnavillu á einum stað á gjaldheimtu- seðlinum, hverri fjárhæð skattgjöld hans námu, og hann gat ekki vænzt eftirgjafar þeirra af hendi Gjaldheimtunnar, sem til slíks hafði enga heimild. Lögtaksgerðin var sam- kvæmt þessu staðfest ....................0 0... H var á bæjarþingi hinn 9. desember 1961 dæmt að greiða O skuld samkvæmt fjórum víxlum, samtals kr. 114.500.00, ásamt vöxtum, þóknun, afsagnarkostnaði og málskostnaði. Hófst O síðan handa um fjárnámsaðgerðir til tryggingar dómskuldinni. H krafðist þess, að til frádráttar fjárnáms- kröfunni kæmu kr. 117.000.00, „er greiddar hefðu verið upp Í dómskuldina“: 1) H hafði greitt O hinn 25. nóvember 1961, áður en bæjarþingsdómurinn var upp kveðinn, inn á reikning sinn án fyrirvara kr. 27.000.00, sem látnar voru ganga upp Í aðrar skuldir en þær, sem dómsmálið tók til. H gat ekki síðar krafizt þess, að greiðsla þessi kæmi dóm- skuldinni til frádráttar. 2) Hinn 25, nóvember 1961 gaf H út til O ávísun á „sérstakar síldaruppbætur“, að fjárhæð kr. 40.000.00. Upp í ávísun þessa voru greiddar hinn 22. desember 1961 kr. 16.557.00, 17. maí 1962 kr. 9.264.60 og 27. desember 1962 kr. 5.354.28, samtals kr. 31.175.88. Voru s81 dt4 249 Efnisskrá LXKIX Bls. greiðslur þessar allar af hendi inntar, eftir að bæjarþings- dómurinn var upp kveðinn, og töldust hafa gengið upp Í dómskuldina, enda skulu greiðslur skuldunauts, sé ekki öðru- wísi samið, ganga upp í lögfullar kröfur lánardrottins, sem aðfararheimild er fengin fyrir, áður en aðrar kröfur eru kvittaðar. 3) Hinn 10. janúar 1962 greiddi H kr. 50.000.00 með fyrirmælum um, að sú fjárhæð skyldi ganga upp í kröfur þær, sem bæjarþingsdómurinn tók til, og bar að draga greiðslu þessa frá fjárnámskröfunni. Samkvæmt þessu var dæmt fjárnám á hendur H til tryggingar kr. 114.500.00 = 81.175.88, þ. e. kr. 33.324.12, ásamt vöxtum, þóknun og kostnaði, eins og ákveðið var í dómi bæjarþings, og svo öðrum lögkostnaði ........0.0000..0 0... 00... 540 Samábyrgð Íslands á fiskiskipum greiddi H útgerðarmanni hinn 21. ágúst 1961 kr. 19.890.00 sem iðgjaldsstyrk vegna vátrygg- ingar fiskibáts H fyrir árið 1949, og miðaði Samábyrgðin greiðslu þessa við það, að hún yrði ekki látin ganga til annarra nota. Og þar sem H hafði ekki áður greitt iðgjaldið bátaábyrgðarfélagi því, sem um var að tefla, hafði hann með viðtöku greindrar fjárhæðar skuldbundið sig til að skila henni til félagsins. Samkvæmt þessu var H dæmt að greiða félaginu fjárhæðina ..........0.00000.. 0... 00... 818 Gæsluvarðhald. Gæzluvarðhaldsvist sökunauts látin koma til frádráttar dæmdri refsivist ............ 0 TTT Hefð. Sjá eignarhefð. Heimvísun. Sjá ómerking. Hlutafélög. Sjá félög. Húsaleiga. Með skriflegum leigusamningi 27. júlí 1962 seldi H leigutakan- um Á á leigu íbúð sína. Skyldi leigutíminn hefjast 1. ágúst 1962 og lúka án sérstakrar uppsagnar 1. ágúst 1963. Á vék ekki úr íbúðinni, að loknum leigutíma samkvæmt samningi aðilja, og hinn 26. september 1963 krafðist H útburðar Á úr íbúðinni. Í ljós var leitt, að H hafði tekið við úr hendi Á leigugreiðslu eftir íbúðina fyrir ágústmánuð 1963 án sannaðs fyrirvara, og húsaleigu fyrir mánuðina september og október 1963 hafði Á lagt í greiðslugeymslu banka. Að svo vöxnu hafði eftir 1. ágúst 1963 stofnazt Á til handa leigumáli um íbúðina, og var því synjað um útburð ...... 174 LXXK Efnisskrá Bls. Iðnréttindi. H, sem hafði sveinsréttindi í rakaraiðn, sætti ákæru samkvæmt 14. gr. sbr. 27. gr. laga um iðju og iðnað nr. 18/1927, sbr. 2. og 15. gr. laga nr. 105/1936, fyrir að starfrækja rakara- stofu í Reykjavík án þess að hafa til þess „tilskilin meist- araréttindi“, Nokkurn hluta þess tímabils, sem ákæran tók til, hafði H unnið einn á rakarastofunni, og var honum sá Tekstur rakarastofunnar heimill samkvæmt sveinsbréfi sínu í iðninni. Annan hluta greinds tímabils hafði H rakara- svein í þjónustu sinni, sem eigi hafði öðlazt meistararétt- indi, og taldist rekstur stofunnar með þeim hætti varða við nefnd lagaboð, en refsing var látin niður falla sam- kvæmt 74. gr. laga nr. 19/1940. Eigi var til greina tekin krafa ákæruvalds um, að H yrði sviptur iðnréttindum sínum 59 Innsetningargerðir. Þeir J og S voru sameigendur jarðarinnar Sámsstaða III í Fljótshlíðarhreppi, en að beiðni þeirra voru landskipti gerð hinn 3. ágúst 1962. Samkvæmt umsókn J í bréfi 15. nóv- ember 1961 leyfði hreppsnefnd honum hinn 11. júní 1962 að girða yfir gamla heimreið, „þar sem hún liggur yfir tún hans“, og girti J síðan. Lögmaður S ritaði hreppsnefnd hinn 19. október 1962 og fór þess á leit, að samþykkt hennar frá 11. júní 1962 yrði úr gildi felld, en hreppsnefnd synjaði þeirri málaleitun 28. október 1962. Samkvæmt beiðni S og skírskotun til 40. gr. vegalaga nr. 34/1947 felldi vegamála- stjóri hinn 15. febrúar 1963 hins vegar úr gildi ákvörðun hreppsnefndar, sem þá lét opna heimreiðina, en J lokaði henni af nýju. S ritaði því næst sýslumanni hinn 13. júní 1963 og krafðist þess, að girðingin yrði rofin með fógeta- valdi. Samkvæmt 40. gr. vegalaga nr. 34/1947 mátti skjóta úrskurði hreppsnefndar um ágreiningsefni, slíkt sem hér var um að tefla, til vegamálastjóra, en það málsskot var með 16. gr. girðingalaga nr. 24/1952 lagt til sýslunefndar. Gat úrskurður vegamálastjóra þegar af þeirri ástæðu engu ráðið um sakarefni, og skipti eigi máli, þó að aftur yrði á þessu breyting með 79. gr. vegalaga nr. T1/1963. Í málinu var eigi þörf slíkra bráðabirgðaaðgerða, að innsetningar- gerð yrði heimiluð, án þess að kveðið væri á um efnislegan rétt málsaðilja. Og þar sem ágreiningur þeirra snerist um það, hvort umferðarkvöð til handa S hvíldi á úrskiptu landi J, átti mál til úrlausnar ágreiningnum heima fyrir vettvangs- dómi samkvæmt 16. gr. laga nr. 41/1919. Krafa S um inn- setningargerð var samkvæmt þessu ekki tekin til greina .. 344 Efnisskrá LXXKI Bls. Kaup og sala. Með kaupsamningi 26. nóvember 1960 keypti B af T fasteign í Reykjavík, „sem er nánar tilgreint skáli, er stendur framan- vert á lóð hinnar seldu eignar, svo og íveruhús á baklóð og verkstæðishús á baklóð og lóð sú, er framangreindar eignir standa á“. Tekið var fram í kaupsamningnum, að eignirnar seljist „í því ástandi, sem þær nú eru í og kaupandi hefur kynnt sér og sætt sig við“. Hinn 6. janúar 1961 var afsal fyrir eigninni gefið út til handa kaupanda, sem tók við henni þá um áramótin. Skömmu síðar varð vart leka um þak hús- anna, og leiddi það til þess, að aðili, sem tekið hafði á leigu íbúðarhúsið og verkstæðishúsið fluttist úr þeim í apríl- mánuði 1961, Með mats- og skoðunargerðum dómkvaddra manna var leitt í ljós, að ýmsir gallar voru á hinum seldu húsum, og nam viðgerðarkostnaður samkvæmt reikningum kr. 109.695.09. Í skaðabótamáli, sem B höfðaði á hendur T af þessu efni, krafðist B þeirrar fjárhæðar auk leigutaps, íkr. 10.000.00. Viðurkennt var, að umboðsmaður B, sem var smiður, hafði veitt athygli lekastað í þaki, þar sem iðnaðar- húsið tengdist íbúðarhúsinu. Var það brýnt tilefni til frekari athugunar, en aðstaða til skoðunar var mjög hæg. Að svo vöxnu og þar sem T hafði ekki sannanlega blekkt B eða umboðsmann hennar, var T dæmd sýkna, og úr gildi var felld kyrrsetningargerð, sem framkvæmd hafði verið til tryggingar kröfum B .........0.0000 00 0.nsr nn 108 B var söluumboðsmaður erlendrar verksmiðju (5), og fyrir milligöngu hans komst á samningur um sölu S á vél í fiski- bát H. Um efndir kaupsamningsins af hendi H gekk í þófi, sem lyktaði með því, að kaupin gengu til baka. Af þessu leiddi, að B varð af umboðslaunum sínum, er hann taldi nema kr. 59.620.00. Hann kvaðst og hafa haft kostnað af vátryggingu í þessu sambandi, kr. 7.108.00. Höfðaði B mál á hendur H til greiðsiu þessara fjárhæða auk miskabóta, kr. 100.000.00. En þar sem B var ekki sjálfur aðili að kaup- samningnum, og eigi varð af gögnum málsins ráðið, að stofnazt hefði nokkurt það réttarsamband milli hans og H, er rennt gæti stoðum undir kröfur hans, var H dæmd sýkna 219 Í októbermánuði 1960 sneri MF, kaupmaður í Vestmannaeyjum, sér til M, kaupmiðlara í Reykjavík, og pantaði hjá honum netjakúlur frá Nordisk Kamfabrik Aktieselskab (N) í Dan- mörku, og að sögn MF tók hann fram, að netjakúlurnar skyldu sendar til landsins sem fyrst með skipi frá Eim- skipafélagi Íslands (E), sem tæki sama farmgjald til allra hafna landsins, enda væri varan eigi samkeppnishæf, ef leggja þyrfti á hana aukafarmgjald vegna flutnings frá LXXKXKII Efnisskrá Bls. Reykjavík til Vestmannaeyja. Kveður MF greind fyrirmæli hafa verið samþykkt af M. Með bréfi 7. nóvember 1960 til- kynnti M, að netjakúlurnar hefðu verið sendar áleiðis til landsins með skipi E, Tungufossi. En eigi komu þær með því skipi, heldur einu skipa Sameinaða eimskipafélagsins danska (S). Var þeim skipað upp í Reykjavík og þær síðan sendar þaðan til Vestmannaeyja, en farmgjald fyrir þann flutning nam d. kr. 797.74. MF neitaði að leysa til sín fylgi- skjöl vörusendingarinnar, nema greint aukafarmgjald væri dregið frá, og tjáðist hann hafa tilkynnt M þetta skömmu eftir áramót 1960 og 1961. Hafi M þá lofað að greiða flutn- ingskostnað þenna til banka í Vestmannaeyjum, en á því urðu engar efndir. M kannaðist ekki við áskilnað MF um sendingu vörunnar með skipi frá E. Er MF kvartaði, eins og áður greinir, kvaðst hann hins vegar hafa boðizt til að greiða sjálfur helming aukafarmgjaldsins og stuðla að því, að N og S greiddu hinn helminginn. Er engar greiðslur vegna þessa aukakostnaðar höfðu verið inntar af hendi í lok vetrarvertíðar 1961, kveðst MF hafa tilkynnt innheimtu- bankanum, að hann myndi ekki leysa vöruna til sín. Haustið 1961 fékk N loks vitneskju um, hvernig komið var málum þessum, og gerði MF þá með bréfi 27. nóvember 1961 tilboð um að falla frá kröfu um greiðslu aukafarmgjaldsins, en MF hafnaði því tilboði með bréfi 5. desember 1961. Höfðaði N þá mál með stefnu 15. desember 1961 á hendur MF og krafð- ist fullrar greiðslu vörunnar, þ. á m. aukafarmgjaldsins. Þegar öll atvik voru virt, var við það miðað, að af hendi MF hefði áskilnaður verið gerður um sendingu vörunnar með skipum E frá Kaupmannahöfn til Vestmannaeyja. Þeim áskilnaði hafði eigi verið fullnægt, og M efndi eigi það loforð, sem hann að eigin sögn gaf, varðandi greiðslu aukafarmgjaldsins. Er N hins vegar að lokum bauð MF þau kjör, sem hann hafði í upphafi krafizt, var dráttur á því að veita honum umráð vörunnar orðinn svo mikill, að riftun kaupsins var honum heimil. Samkvæmt þessu voru dómkröfur N eigi teknar til greina .......00.00000000.0.0.. 258 Í septembermánuði 1960 keypti R bifreið af G og greiddi hluta kaupverðsins, kr. 52.000.00, með víxlum, sem hann sjálfur hafði samþykkt. Víxlar þessir lentu í vanskilum. Varð þá að samkomulagi, að G fékk í þeirra stað víxla á hendur öðrum aðilja. Þá víxla reyndi G að innheimta með máls- sókn, en án árangurs. Höfðaði G þá mál á hendur R til heimtu skuldar hans vegna þessara viðskipta. Í málinu hafði R m. a. uppi þá vörn, að G hefði tekið við víxlunum sem fullnaðargreiðslu. En talið var, að G hefði tekið við þeim á þeirri forsendu, að þeir fengjust greiddir hjá sam- Efnisskrá LÆXXKXIII Bls. þykkjanda þeirra, og að honum hefði verið heimilt að höfða mál til innheimtu þeirra. En að því leyti sem víxlarnir greiddust ekki, hefði upphaflegt skuldasamband aðilja orðið virkt af nýju. Að svo vöxnu var R dæmt að greiða víxil- fjárhæðirnar ásamt vöxtum og kostnaði, að frádregnum íkr. 3.000.00, sem víxilskuldarinn hafði greitt .............. 900 Kaupgjald. Sjá vinnulaun. Kaupmiðlun. Sjá kaup og sala. Kristfé. Í máldagabók Péturs biskups 1394, sbr. erindisbréf handa bisk- upum 1. júlí 1746, segir um kirkju á Grenjaðarstað: „Hér skal og vera þriggja marka kristfjár ómagi, og stendur fyrir Geitafell“. Með hæstaréttardómi 25. janúar 1878, sem staðfesti að niðurstöðu til landsyfirréttardóm frá Í. júní 1874, var sóknarprestinum Í Grenjaðarstaðarprestakalli dæmt skylt að greiða til fátækrasjóðs Helgastaðahrepps fyr- ir fardagaárin 1867— 1874 144 álnir á landsvísu eða í pen- ingum eftir hvers árs verðlagsskrár meðalverði allra meðal- verða. Er niðurstaða dómanna á því reist, að samkvæmt fornum máldögum Grenjaðarstaðarkirkju hvíli á henni árleg afgjaldsskylda, 144 álnir á landsvísu, til fátækrasjóðs Helga- staðahrepps, og er meðal annars vísað til greindrar mál- dagabókar og erindisbréfs fyrir biskupa. Bar að leggja hæstaréttardóminn frá 1878 til grundvallar um bað, að af- gjaldsskyldan til handa Helgastaðahreppi hefði þá hvílt á Grenjaðarstaðarprestakalli. Með stjórnarráðstöfun 28. des- ember 1893 var Helgastaðahreppi skipt Í tvö hreppsfélög, Reykdælahrepp og Aðaldælahrepp, og skyldi eignum og skuldum Helgastaðahrepps skipt þannig milli hinna nýju hreppa, að í hlut Reykdælahrepps komu %s, en í hlut Aðal- dælahrepps 7%s. Samkvæmt lögum nr. 46/1907 var hrepp- stjórum falið að innheimta eftirgjöld kirkjujarða, er renna skyldu í Prestlaunasjóð. Þessi skipan kom til framkvæmda, að því er Grenjaðarstaðarprestakall varðar, árið 1911, er þar urðu prestaskipti. Þá var með lögum nr. 50/1907 ákveðið, að andvirði seldra kirkjujarða og ítaka og svo peningaeign prestakalla skyldu renna í Kirkjujarðasjóð. Fram til 1911 war sóknarprestur Grenjaðarstaðar Í fyrirsvari um full- nægju umræddrar afgjaldsskyldu til hreppanna, en þá flutt- ist fyrirsvarið í Stjórnarráðið vegna sjóða þeirra, sem tekjur af kirkjujörðum og andvirði seldra jarða rann til samkvæmt lögunum frá 1907. Kirkjujarðasjóður seldi Geita- fell árið 1916, og féll andvirði jarðarinnar til hans, án þess LXXKIV Efnisskrá Bls. að áskilið væri með samþykki fyrirsvarsmanna hreppanna, að kaupandi Geitafells tækist afgjaldsskylduna á hendur, og fór því við sölu jarðarinnar engin lögmæt skuldskeyting fram. Af þessu leiddi, að afgjaldsskylda hvíldi áfram á Kirkjujarðasjóði. Þar sem Stjórnarráðið felldi greiðslu niður árið 1958, höfðuðu Reykdælahreppur og Aðaldælahreppur mál gegn Kirkjujarðasjóði með stefnu 30. maí 1961 til heimtu afgjalds fyrir árin 1958—1960, samtals að fjárhæð kr. 6.245.28, að %s hlutum til Reykdælahrepps, þ. e. kr. 3.330.82, og að “ís hlutum til Aðaldælahrepps, þ. e. kr. 2.914.46. Samkvæmt því, sem rakið var, voru kröfur hrepp- anna teknar til greina .........................0....0.... 503 Kyrrsetning. Til tryggingar skaðabótakröfu Vegna galla á seldri fasteign var kyrrsett geymslufé í banka. Sýknað var af bótakröfunni og kyrrsetningin úr gildi felld ..........................., 108 Aðilja dæmt að greiða fébætur vegna galla á seldri húseign og staðfest kyrrsetning, sem framkvæmd hafði verið til tryggingar bótakröfunni .....................00..000.0.0.... 474. Kærumál. a) Einkamál. 1. Dómarar. Sýslumaður, sem var í fyrirsvari sýslunefndar og sýslusjóðs í dómsmáli gegn þeim aðiljum, vék dómarasæti í málinu, og var lögfræðingur skipaður setudómari. Áður en málið var til lykta leitt, var setudómarinn skipaður fulltrúi. sýslu- manns, og mátti hann eftir það eigi með málið fara ...... 668 2. Frávísun. Héraðsdómari vísaði frá dómi máli gegn tveimur aðiljum, sem stefnt var í héraði. Frávísunin var úr gildi felld, að því er varðaði annan greindra málsaðilja ...................... 34 Lagaheimild brast til kæru úrskurðar héraðsdóms, þar sem hrundið var kröfu um að draga tiltekinn aðilja inn í barns- faðernismál, sbr. 21. gr. laga nr. 57/1962. Var kæru úr- skurðarins því vísað frá Hæstarétti .................... 246 Héraðsdómari vísaði máli frá dómi vegna vanreifunar, og var frávísunardómurinn staðfestur ...................... 505, 665 Staðfestur frávísunardómur í máli, sem höfðað hafði verið á röngu varnarþingi ..............0...0..00. 0... 726 3. Lögmannsþóknun. Ágreiningi um þóknun hæstaréttarlögmanns fyrir málflutning var skotið undir úrskurð stjórnar Lögmannafélags Íslands, Efnisskrá LXXXV . Bls. sem ákvað þóknunina kr. 117.000.00. Báðir aðiljar kærðu þessa úrlausn fyrir Hæstarétti, og þar var þóknunin ákveðin kr. 130.000.00 .......202020000 nr 649 3. Réttarneitun. Á uppboðsþingi kom fram krafa uppboðsþolanda um frestun uppboðs. Uppboðshaldari sinnti í engu kröfu þessari, og kærði uppboðsþolandi þá málsmeðferð fyrir Hæstarétti, sbr. lokaákvæði 21. gr. laga nr. 57/1962. Uppboðshaldara var dæmt skylt að taka afstöðu til greindrar kröfu í úrskurðar- formi samkvæmt 190. gr. laga nr. 85/1936 ...........0.... 965 4. Uppboð. Með bréfi til bæjarfógetans á Sauðárkróki 2. maí 1963 krafðist Sparisjóður Sauðárkróks uppboðs á vélbáti útgerðarfélagsins M til lúkningar eftirstöðvum veðskuldar, kr. 380.000.00, og hinn 7. s. m. gerði Fiskveiðasjóður Íslands kröfu um sölu sama vélbáts á uppboði til lúkningar eftirstöðvum veðskuld- ar, kr. 116.000.00, auk vaxta og kostnaðar í báðum tilvikum. Eftir að uppboðsmáli þessu hafði hvað eftir annað verið frestað, var það tekið fyrir hinn 7. marz 1964. Var þá ákveðið að flytja málið til Hafnarfjarðar og láta uppboð fara þar fram hinn 17. marz 1964, en vélbáturinn var þá til viðgerðar í skipasmíðastöð í Hafnarfirði. Er hér var komið, höfðu áðurgreindir kröfuhafar afturkallað uppboðsbeiðnir sínar, en aðrir aðiljar gengið inn í uppboðsmálið, þar á meðal átta nafngreindir menn, sem samkvæmt jafnmörgum héraðs- dómum áttu kröfur á hendur M með sjóveðrétti í bátnum. Á uppboðsþingi 17. marz 1964 lagði umboðsmaður M fram áfrýjunarstefnur allra dóma og fjárnámsgerða téðra sjó- veðsréttarhafa og krafðist frestunar uppboðsins. Var því að svo komnu frestað, en skipasmíðastöðinni eftir kröfu sjó- veðréttarhafanna jafnframt tilkynnt, að eigi mætti afhenda bátinn án samþykkis uppboðshaldara. Með bréfi 25. maí 1964 krafðist uppboðsþolandi þess því næst, að bann þetta yrði úr gildi fellt, en sjö sjóveðréttarhafanna mótmæltu því. Þar sem uppboðsþolandi hafði með framkomu sinni í skiptum aðilja valdið því, að fullnaðarlyktir dómsmála, sem um var að tefla, töfðust að óþörfu, þótti hann ekki eiga rétt til þess, eins og á stóð, að fá vélbátinn í sínar vörzlur, nema gegn hæfilegri tryggingu að mati uppboðs- haldara .............00..0. 0... 613 5. Varnarþing. L var sóttur fyrir sjó- og verzlunardómi Vestmannaeyja um bætur fyrir tjón, sem varð á hafnargarðinum í Vestmanna- LXKKVI Efnisskrá Bls. eyjum af völdum togara í eigu L. Mál þetta bar samkvæmt eðli sínu og 84. gr. laga nr. 85/1936 undir nefndan sjó- og verzlunardóm. Var því hrundið frávísunarkröfu, sem um- boðsmaður L reisti á því, að málið hefði verið höfðað á röngu varnarþingi ...................2.02.000 0000 74 Staðfestur frávísunardómur í máli, sem höfðað hafði verið á röngu varnarþingi ................0.0..000 0000 726 6. Vitni. Lögmaður stefnda í héraði mótmælti því, að vitni, sem að til- hlutan lögmanns stefnanda voru komin á þingstað, yrðu leidd, þar sem hann hefði eigi þrátt fyrir tilmæli sín í þá átt fengið fyrir þinghaldið vitneskju um nöfn umræddra vitna, svo að hann mætti búa sig undir yfirheyrslu þeirra. Þegar vitni kemur fyrir dóm, metur dómari samkvæmt 133. gr. laga nr. 85/1936 þau atriði, sem vitnaleiðslu varða, þar á meðal hvort vitnaleiðslu skuli fresta vegna hagsmuna vitnastefnda. Hins vegar er það eigi samkvæmt nefndum lögum né öðrum réttarreglum skilyrði fyrir framkvæmd vitnaleiðslu af hálfu málsaðilja, að gagnaðilja hafi verið tilkynnt með tilteknum fyrirvara nöfn vitna, sem fyrir dóm eiga að koma. Var því staðfestur úrskurður héraðsdóms um, að vitnaleiðsla sú, sem um var að tefla, skyldi fara fram 866 b) Opinber mál. 1. Frávísun. G sætti ákæru fyrir að hafa annazt fólksflutninga með bifreið, er tók 32 farþega, án þess að hafa til þess sérleyfi ríkis- stjórnar samkvæmt 1. mgr. 1. gr. laga nr. 42/1956 og 1. mgr. 1. gr. reglugerðar nr. 82/1956. Héraðsdómur vísaði málinu frá sér, þar sem eigi hafði verið aflað úrskurðar ráðherra samkvæmt niðurlagsákvæðum greindra lagaboða. En þar sem ákvæði þessi um úrskurð ráðherra tóku ekki til sakarefnis, var frávísunardómurinn þegar af þeirri ástæðu úr gildi felldur ..................2.0.... 00... 104 Að lokinni löglegri eftirför tók varðskip brezkan togara á út- hafinu vegna ætlaðs fiskveiðabrots í landhelgi, en skip- stjóri togarans komst undan. Togarinn var fluttur til Reykjavíkur, þar sem málið var rannsakað, án þess að skipstjórinn kæmi fyrir dóm. Á hendur honum gaf sak- sóknari ríkisins út ákæru, sem birt var á heimili ákærða í Skotlandi. Honum var skipaður verjandi, sem krafðist frá- vísunar málsins. Ákæruatriðin voru: 1) Að haga siglingu togarans þannig, meðan á eftirförinni stóð, að árekstur varð milli skipanna, og var sú háttsemi talin varða við 261. gr. Efnisskrá LXXXKVII Bls. siglingalaga nr. 56/1914 og 4. mgr. 220. gr. laga nr. 19/1940. Þar sem ákærði hafði ekki komið fyrir dóm og huglæg skilyrði refsingar því eigi könnuð, var ákveðin frestun dómtöku þessa þáttar ákærunnar. 2) Að hafa gerzt sekur um ólöglegar botnvörpuveiðar innan fiskveiðimarka. Kveðið var á um dómtöku þessa ákæruatriðis, þar sem það mátti rannsaka til hlítar, þó að ákærði yrði eigi dómprófaður .. 428 Varðskip veitti erlendum togara eftirför og tók hann á úthaf- inu vegna ætlaðs fiskveiðabrots í landhelgi. Héraðsdómur taldi töku togarans, eins og á stóð, eigi að þjóðarétti veita íslenzkum dómstólum lögsöguvald í máli ákæruvaldsins gegn skipstjóranum og vísaði málinu því frá dómi. Sam- kvæmt gögnum málsins kvað Hæstiréttur eigi sannað, að togarinn hefði verið að ólöglegum veiðum, og staðfesti héraðsdóminn ...........200.0.. senn 859 2. Vitni. Saksóknari ríkisins krafðist þess, að aðili, er gert hafði skaða- bótakröfu á hendur ákærða í refsimáli, staðfesti framburð sinn í því máli sem vitni. Héraðsdómari synjaði staðfest- ingar vegna hagsmuna greinds aðilja af málalokum. Hæsti- réttur felldi úrskurð héraðsdómara úr gildi, þar sem engin ákvæði í lögum stæðu því í vegi, að sá, sem bóta krefst í opinberu máli, staðfesti framburð sinn, enda meti dómari síðan sönnunargildi framburðarins ......000000000 000... 869 Landamerkjamál. Býli í Eyjafirði nýttu fjalllendi óskipt til beitar. Einn jarðeig- enda (8) taldi býlinu F eigi heyra til sambeit í fjalllendinu, heldur hluti þess sem eignarland innan tiltekinna marka. S tókst ekki að færa sönnur að staðhæfingum sínum í þessu efni, og voru kröfur hans um mörk F gagnvart hinum býlunum því eigi teknar til greina .........00000.00.00... 284 Vestan Hítarár eru jarðirnar Hítardalsvellir (H) og Moldbrekka (M). Liggja jarðirnar saman, og er M neðar með ánni. Á þessu svæði er Kattarfoss í Hítará. Deilt var um sameigin- leg mörk jarðanna. Eigandi H krafðist þess, að endapunkt- ur þeirra marka við Hítará yrði talinn í kennileiti fyrir neðan Kattarfoss, en eigandi M og eigandi veiðiréttar fyrir landi M kröfðust þess, að markalína þessi teldist enda í Kattarfossbrún. Greindar jarðir voru fyrrum báðar kirkju- jarðir. Með afsali 4. nóvember 1916, þinglýstu 7. júní 1917, seldi ráðherra Íslands samkvæmt heimild í lögum nr. 350/ 1907 ábúanda M (S) jörðina, en skildi undan sölunni „vatns- aflið í Kattarfossi í Hítardalsá ásamt afnotarétti lands tii hagnýtingar“ því. Í ummælum þessum fólst ráðagerð um, LXKKVIII Efnisskrá að land M tæki upp fyrir fossinn. Af öðrum gögnum mátti hins vegar ráða, að nokkur vafi hefði verið um mörk þessi. Var því eigi í ljós leitt, að S hefði vitað eða átt að vita ráð- herra hafa af vangá afsalað skika af landi H, sem þá var enn Í eigu Kirkjujarðasjóðs undir yfirstjórn ráðherra. Með afsali 20. október 1920, þinglýstu 4. janúar 1933, seldi S með sömu ummerkjum veiðirétt fyrir landi M. Þar sem tilgreindum mörkum í afsali ráðherra varð ekki hnekkt, urðu heimildir réttartaka S eigi heldur vefengdar. Sam- kvæmt þessu var dæmt, að endapunktur umræddrar marka- linu skyldi vera í Kattarfossbrún ...........0.00.0002..00.. Landhelgisbrot. Sjá fiskveiðabrot. Landhelgisgæglan. Eigi var sannað, að fiskiskip, sem varðskip veitti eftirför út úr landhelgi og stöðvaði á úthafinu, hefði verið innan fisk- veiðimarka, er varðskipið gaf því stöðvunarmerki. Að al- þjóðarétti brast íslenzka dómstóla því að svo stöddu lög- söguvald til að leggja dóm á sakarefni, og var málinu því vísað frá dómstólum ............00000.0 0... nn 10, Gæzluflugvél Landhelgisgæzlunnar framkvæmdi staðarákvörð- un yfir fiskibáti, sem grunaður var um ólöglegar veiðar innan fiskveiðimarka. Athugavert þótti, að eigi hafði af hendi gæzlumanna verið reynt að gera bátsverjum viðvart, er staðarákvörðun hafði verið gerð .................. 833, Landskipti. Yfirlandskiptagerð felld úr gildi vegna vanhæfis landskipta- MANNS „.......00000..n0 nr Leiga. Sjá húsaleiga. Leigubifreiðar. Á árunum 1960 og 1961 ók B bílstjóri leigubifreiðum í Reykja- vík fyrir færri en 8 farþega án þess að hafa afgreiðslu í bifreiðastöð í Reykjavík og án atvinnuleyfis til leigubif- reiðaaksturs þar. Fyrir þetta var B dæmd sekt samkvæmt 1. mgr. 2. gr. reglugerðar um takmörkun leigubifreiða í Reykjavík og ráðstöfun atvinnuleyfa nr. 202/1959, sbr. 3. gr. laga nr. 40/1957 og lög nr. 29/1958. Af hendi B var því haldið fram B til sýknu, að greind refsiákvæði brytu í bága við 69. gr. stjórnarskrárinnar nr. 33/1944. En þar sem almenni löggjafinn hafði metið til almenningsheilla ráð- stafanir þær um takmarkanir á leigubifreiðum, sem um var að tefla, varð því mati ekki haggað .........0.00.0.0...... ogs Bls 618 44 851 179 Efnisskrá LXXKIX Líkamsáverkar. Sjá efnisskrá IV og skaðabætur. Líkskurður. Læknir framkvæmir réttarkrufningu á líki manns, sem farizt hafði í umferðarslysi, og gerir grein fyrir dánarorsök ... Ljósmæður. Af gögnum barnsfaðernismáis varð eigi séð, að ljósmóðir hefði spurt móður um faðerni barns, svo sem boðið er í 214. gr. laga nr, 85/1936 .........000000.00 0. Loðdýrarækt. Sjá sundmarðaeldi. Læknar. Sjá mat og skoðun. Banamein ............0.0. s.s er 406, Blóðrannsókn: Barnsfaðernismál ..........2000000.0... 54, 704, 728, 805, Bifreiðamál ...........00200 000... 356, 545, 699, Fetnaðar- og meðgöngutími .........0.000000... 356, 545, 699, Líkamsáverkar ..........2.00000 0... 19, 268, 513, 704, Líkskurður ..........2...200000eeenr Örorka ..........0.0.0 19, 268, Læknaráð. Sjá mat og skoðun. Um getnaðar- og meðgöngutíma .........0000000000000.. 356, Um örorku „.......2.00.00 s.s Lög. Lögskýring. Sbr. alþjóðalög, lögsaga. G vann að uppskipun á pípum úr kaupskipi í Reykjavík og sá þá pakka falla úr einni pípunni. G hirti pakka þessa, en í þeim reyndust vera gamlir útlendir gullpeningar, sem hann sló eign sinni á. Engin vitneskja fékkst um eiganda peninga þessara né um það, með hverjum hætti þeir hefðu komizt í umrædda pípu. Í ákæru var háttsemi G talin varða aðal- lega við 244. gr. laga nr. 19/1940, en til vara við 246. gr. þeirra laga. Dæmt var samkvæmt varakröfunni .......... H, sem hafði sveinspróf í rakaraiðn, sætti ákæru samkvæmt 1. mgr. 14. gr. sbr. 27. gr. laga um iðju og iðnað nr. 18/1927 sbr, 2. gr. laga nr. 105/1936 fyrir að hafa á árinu 1961 starf- rækt rakarastofu í Reykjavík „án þess að hafa til þess tilskilin meistararéttindi“. H hafði unnið einn í rakara- stofu sinni nokkurn hluta þess tímabils, sem ákæran tók til, og var honum að því leyti dæmd sýkna. Hins vegar hafði hann um skeið haft í þjónustu sinni starfsmann, sem eigi hafði meistararéttindi í iðninni, og varðaði starfræksla rak- arastofunnar með þeim hætti við greind lagaboð .......... Bls. - 805 699 805 908 sg1 881 805 805 513 545 19 XC Bls. Togari í eigu erlends útgerðarmanns strandaði við Vestmanna- eyjar og sökk eftir að hafa valdið miklum spjöllum á hafn- argarði þar. Af þessu efni höfðaði bæjarstjóri Vestmanna- eyja vegna hafnarsjóðs skaðabótamál fyrir sjó- og verzl- unardómi Vestmannaeyja gegn eiganda togarans, sem krafð- ist frávísunar, þar sem íslenzka dómstóla brysti, eins og á stóð, lögsöguvald í málinu. Dæmt var, að skaðabótamálið bæri samkvæmt eðli sínu og undirstöðurðkum 84. gr. laga um meðferð einkamála í héraði nr. 83/1936 undir sjó- og verzlunardóm Vestmannaeyja, og var frávísunarkröfu stefnda því hrundið ...............0..0..... 0... 74 Samkvæmt grundvallarreglum 45. gr. laga nr. 57/1962 um Hæstarétt Íslands var þar tekin til greina leiðrétting máls- aðilja á kröfugerð hans í héraði, sem stafað hafði af mis- skilningi á málsatvikum og ónógri athugun á lagareglum .. 197 Í upphafsákvæði og 2. og 3. tölulið 38. gr. laga um samvinnu- félög nr. 36/1921 var svo fyrir mælt, að þangað til gagngerð endurskoðun á löggjöf um tekjur sveitarfélaga hefði farið fram, skyldu samvinnufélög greiða auk útsvars af arði, sem leiddi af viðskiptum utanfélagsmanna, allt að 2% af virð- ingarverði húsa, sem félögin notuðu við starfrækslu sína. Skattgjald þetta (samvinnuskattur) var í rauninni útsvars- greiðsla, sem kom í stað útsvars af arði af viðskiptum fé- lagsmanna, sem samvinnufélög greiddu ekki. Greind ákvæði laga nr. 36/1921 voru tekin óbreytt upp í lög um samvinnu- félög nr. 46/1937, sbr. og útsvarslög nr. 66/1945. Með lögum nr. 43/1960 var samvinnuskatturinn afnuminn og samvinnu- félögum gert að greiða útsvar af veltu með sama hætti og öðrum gjaldendum. Nefnd lög, sem tóku gildi 9. júní 1960, bar að skýra þannig, að leggja bæri veltuútsvar á samvinnu- félög árið 1960 og að samvinnuskattur vegna rekstrar ársins 1959 félli niður, ef hann var ógoldinn, en kæmi ella til frá- dráttar útsvarsfjárhæð .................20.. 0... nn 296 Eftir ákvæðum 2, mgr. 8. gr. laga nr. 69/1962 var ekki undan- þeginn aðstöðugjaldi samkvæmt III. kafla laganna rekstur kvikmyndahúss til tekjuöflunar elliheimili, enda sá rekstur eigi eðlisþáttur í starfrækslu slíkrar stofnunar .......... 309 Mál var höfðað gegn skozkum togaraskipstjóra (S) fyrir brot gegn 261. gr. siglingalaga nr. 56/1914, 4. mgr. 220. gr. al- mennra hegningarlaga nr. 19/1940 og fiskveiðabrot sam- kvæmt 2. gr. reglugerðar nr. 3/1961 og fleiri lagaboðum. S hafði komizt undan, er togari hans var tekinn. Hafði hann því ekki komið fyrir dóm. Málið hafði að öðru leyti verið rannsakað eftir föngum og ákæra birt S á heimili hans í Skotlandi, réttilega að þess lands lögum. Verjandi, sem S var skipaður, krafðist þess, að málinu yrði vísað frá Efnisskrá XCI dómstólum, þar sem heimildarlaust væri að lögum, að dóm- ur gengi á hendur ákærða, eins og á stóð, að honum fjar- verandi. Talið var skipta meginmáli um dóm, að því er varðaði ætlað brot S gegn greindum ákvæðum siglingalaga og almennra hegningarlaga, hvert var hugarfar hans á þeim tíma, er hann framdi verknað þann, sem saksótt var fyrir. Þetta varð ekki kannað til hlítar, nema með dómprófun á S sjálfum. Af ákvæðum 129. gr. laga um meðferð opinberra mála nr. 82/1961 varð leidd sú meginregla, að refsimál skuli því aðeins dæma á hendur sökunaut, sem fjarvistum er, að málið sé örugglega fullrannsakað. Að svo vöxnu varð að fresta dómtöku málsins um brot gegn ákvæðum sigl- ingalaga og almennra hegningarlaga, er áður getur. Ætlað brot S gegn fiskveiðalöggjöfinni mátti hins vegar rannsaka að fullu, þó að S, sem eigi hafði sinnt kvaðningu fyrir dóm, væri eigi prófaður af dómara. Samkvæmt nefndri grund- vallarreglu 129. gr. laga nr. 82/1961 var sá þáttur máls- ins því til dóms tekinn ...........0000.0 00. 00ne nr 428 Sagt, að greiðslur skuldunauts til lánardrottins skuli, sé ekki öðruvísi samið, ganga upp í lögfullar kröfur lánardrottins, sem aðfararheimild er fyrir, áður en tekið er að kvitta aðrar kröfur hans .......0..00000 0 nn 540 Tilgangur stofnunarinnar Múlalundar í Reykjavík er að þjálfa sjúkt fólk og örkumla til hagnýtrar vinnu. Í því skyni eru öryrkjunum fengin í hendur hæfileg verkefni, og stofnunin hefur á sínum vegum sérfróða lækna ásamt þbjálfunar- og hjúkrunarliði. Er rekstur stofnunarinnar því eðlisþáttur í líknarstarfsemi. Framleiðsla og sala ýmiss konar varnings, sem starfræksla stofnunarinnar leiddi til, voru því ekki at- vinnurekstur í merkingu 4. gr. laga nr. 46/1954, 6. gr. laga nr. T0/1962 og 29. gr. laga nr. 69/1962 .....200000.000.0... 687 Með kaupskipi var fluttur varningur frá New York til Reykja- víkur í fjórum kössum. Einungis tveggja kassanna var getið á farmskrá. Innihald hinna kassanna var því smyglvarn- ingur. Leitt var í ljós, að tveir kaupsýslumenn stóðu að innflutningi þessum. Að svo vöxnu voru ekki efni til að refsa skipstjóra, sem ákæru sætti samkvæmt 1. mgr. 22. gr. sbr. 42. gr. laga um tollheimtu og tolleftirlit nr. 68/1956 ...... 742 Sagt, að hvorki í lögum nr. 85/1936 um meðferð einkamála í héraði né í öðrum réttarfyrirmælum sé það gert að skil- yrði fyrir framkvæmd vitnaleiðslu af hálfu annars málsað- ilja, að gagnaðilja hans hafi verið tilkynnt með tilteknum fyrirvara nöfn vitna þeirra, sem fyrir dóm eigi að koma. Þegar vitni hins vegar er komið fyrir dóm, metur dómari samkvæmt 133. gr. laga nr. 85/1936 atriði, sem vitnaleiðsl- una varða, þar á meðal frestbeiðni vitnastefnda, sem kann XCII Efnisskrá að telja sig vanbúinn að gæta hagsmuna sinna í sambandi við vitnaleiðsluna ...............0..0..0.0.00 00 enn Sögð engin ákvæði í lögum, er standi því í vegi, að sá, sem bótakröfu hefur uppi í opinberu máli, heitfesti vætti sitt, en vitaskuld metur dómur gildi slíks vættis .................. Er staða ríkisstarfsmanns var lögð niður, átti hann samkvæmt 14. gr. laga nr. 38/1954 rétt til launa sex mánuði. Eigi tóku ákvæði nefndrar greinar til aukagreiðslna, er starfsmaður- inn hafði notið, né orlofsfjár. Hins vegar skyldu launin reiknuð fyrir hvern hinna sex mánaða um sig eftir ákvæð- um gildandi launalaga og annarra reglna um launaflokk bann, sem um var að tefla ................ 936, 942, 948, Lögbann. Einn eigenda fjölbýlishúss hugðist samkvæmt leyfi byggingar- yfirvalda reisa bílskúr á lóð hússins. Annar sameigendanna, sem öðlazt hafði hlutfallslegan rétt yfir lóðarhluta þeim, sem um var að tefla, fékk lagt við byggingu bílskúrsins þar lögbann, sem staðfest var .........000000. 0... Malarnám var í óskiptri sameign eigenda tveggja jarða. Við ein- hliða nýtingu námunnar af hendi eins eiganda hennar var lagt lögbann samkvæmt kröfu annars sameiganda ........ Samkvæmt kröfu Félagsmálaráðuneytisins lagt lögbann við byggingu íbúðarhúss á Ísafirði á svæði, þar sem ráðagerðir voru um að reisa ráðhús kaupstaðarins .................. Lagt lögbann við því, að verkfallsmenn hindri flutninga á vör- um að og frá verksmiðjuhúsum, enda veittu hvorki lög um stéttarfélög og vinnudeilur nr. 80/1938 né aðrar réttarreglur heimild til slíkrar valdbeitingar gegn verksmiðjunni ...... Löghald. Sjá kyrrsetning. Lögheimili. Hinn 1. marz 1954 fluttist K, þá 75 ára að aldri, til dvalar á Elli- og hjúkrunarheimilinu Grund í Reykjavík frá Vestur- holtum í Djúpárhreppi, þar sem hún hafði haft aðsetur frá því í októbermánuði 1952. Vist K á elliheimilinu breytti engu um lögheimili hennar, sem því var áfram í Vestur- holtum, sbr. 3. mgr. 2. gr. laga nr. 35/1960 .............. Lögmannafélag Íslands. Hæstaréttarlögmaður lagði ágreining um þóknun sína fyrir málflutningsstörf undir úrskurð stjórnar Lögmannafélags Íslands, sem ákvað þóknunina með úrskurði kr. 117.000.00. Aðiljar kærðu úrskurðinn báðir til Hæstaréttar, en þar var þóknunin hækkuð í Kr. 130.000.00 ......2.00000 000 Bls. 866 869 954 79 417 ö6l 210 Efnisskrá KCli Lögmannslaun. V, sem orðið hafði fyrir bifreið og slasazt, fól R hæstaréttar- lögmanni að gæta hagsmuna sinna vegna slyssins, þar á meðal að annast innheimtu slysabóta. Samkvæmt þessu aflaði R gagna um heilsuspjöll V og fjártjón af völdum slyssins, var til ráðuneytis um málsmeðferð og annaðist kröfugerð á hendur vátryggjanda bifreiðarinnar. Samkomu- lag varð um tjónbætur V til handa, og annaðist R skulda- skil aðilja í því sambandi. Hins vegar varð ágreiningur um lögmannslaun R, sem skaut því máli til dómstóla. Krafðist R innheimtulauna, kr. 8.408.80, samkvæmt 9. gr. gjaldskrár Lögmannafélags Íslands, er þá gilti. Það ákvæði gjaldskrár- innar tók eigi til málefnis, en R var fyrir starfa hans dæmd þóknun, kr. 7.000.00 ..........000.0...nn Hæstaréttarlögmaður bar undir stjórn Lögmannafélags Íslands ágreining um þóknun sína fyrir málflutningsstarfa. Félags- stjórnin kvað með úrskurði á um lögmannslaunin, og var þeim úrskurði með kæru skotið til Hæstaréttar af hendi beggja aðilja. Stjórn lögmannafélagsins ákvað launin kr. 117.000.00, en Hæstiréttur hækkaði þau í kr, 130.000.00 .... Lögreglumenn. Af prófum máls varð eigi séð, að lögreglumaður, sem yfirheyrði sökunaut um framferði hans, hefði gætt reglna 1. mgr. 40. gr. laga nr. 82/1961 .............0.00..0 00 ns er Varðskipsmenn, sem framkvæmdu staðarákvörðun í flugvél yfir fiskibáti, létu undir höfuð leggjast að gera bátsverjum við- vart um framkvæmd þeirrar athugunar, en formaður báts- ins var sakaður um ólöglegar veiðar innan fiskveiðimarka 833, Lögræði. Mál sótt fyrir ólögráða aðilja ..............00.202.000000.0.0.. Ofdrykkjumaður sviptur sjálfræði .............00000000...0... Lögsaga. Afstaða ríkja á alþjóðaráðstefnu í Genf 1958 um réttarreglur á úthafinu og aðdragandi þeirra reglna, sem þau féllust þar á um eftirför eftir erlendum skipum úr landhelgi út á út- hafið, þóttu veita vitneskju um, að meginþorri ríkja telji eftir ráðstefnuna þá meginreglu gilda í skiptum ríkja, að taka erlends skips á úthafinu fyrir brot á fiskveiðilöggjöf ríkis sé m. a. háð því skilyrði, að skipinu hafi verið gefið stöðvunarmerki, meðan það var innan fiskveiðimarkanna, og að það sé tekið eftir óslitna eftirför, er þannig hefst. Varð því að miða við, að hér sé um að tefla alþjóðareglu, sem Ísland verði að hlíta. Af þessu leiddi, að íslenzka dóm- Bis. 355 649 54 851 107 802 KCIV Efnisskrá Bls. stóla brast að svo stöddu lögsöguvald til að leggja dóm á ákæru um fiskveiðabrot á hendur skipstjóra erlends togara, sem varðskip hafði veitt eftirför og tekið á úthafinu, án þess að í ljós væri leitt, að stöðvunarmerki hefði verið gefið, er hann var innan fiskveiðimarka .........0.0.0000.... 10, 44 Lögtak. Fógetaúrskurður um framkvæmd lögtaks fyrir stóreignaskatti ómerktur og málinu vísað heim í hérað vegna ýmissa galla á málsmeðferð ............00..esee eens 122 Lögtak til tryggingar tekju- og eignarskatti .................. 159 B var á árinu 1962 gert að greiða þinggjöld í Reykjavík, kr. 35.810.00, og var honum sendur gjaldðheimtuseðill með ná- kvæmri sundurliðun hinna einstöku skattgjalda. Þá var þess getið, að B hefði þegar greitt kr. 324.00, og nemi eftir- stöðvar því kr. 35.486.00, er greiða beri með tilteknum fjár- hæðum mánaðarlega. Loks greindi á seðlinum: „Gjöld sam- tals 3581“, og var hér um þá augljósu ritvillu að tefla, að stafurinn „0“ hafði fallið niður, en talan átti að vera „85810“. Eftir viðtöku gjaldseðilsins sendi B Gjaldheimtunni tékkávísun, að fjárhæð kr. 3.581.00, sem fullnaðargreiðslu skattkröfunnar, og var kvittað fyrir fjárhæðinni með þeirri athugasemd, að eftirstöðvar næmu kr. 31.905.00. Þar sem B hlaut að vera ljóst, hverri fjárhæð gjöld hans námu samtals, og Gjaldheimtuna brast heimild til að gefa honum eftir opinber gjöld, var lögtak dæmt á hendur honum til tryggingar greindum eftirstöðvum gjaldanna, kr. 31.905.00 .. 249 Rekstur kvikmyndahúss til tekjuöflunar elliheimili er eigi sá eðlisþáttur í starfrækslu slíkrar stofnunar, að reksturinn mætti samkvæmt ákvæðum 2. mgr. 8. gr. laga nr. 69/1962 telja undanþeginn aðstöðugjaldi, sbr. III. kafla laganna. Var því rétt að framkvæma lögtak til heimtu aðstöðugjalds, er lagt hafði verið á Laugarásbíó í Reykjavík, enda þótt hagnaður af rekstri þess renni til Dvalarheimilis aldraðra sjómanna ......0000200 senn 309 I neitaði að greiða útsvarsfjárhæð samkvæmt aukaniðurjöfnun í Reykjavík á árinu 1961, sbr. 2. tl. 25. gr. laga nr. 66/1945, en með aukaniðurjöfnuninni var útsvarið hækkað í sam- ræmi við tekjuáætlun skattstjóra. Skattstjóri hafði gætt ákvæða 35. gr. laga nr. 46/1954. Tekjuáætlunin og auka- niðurjöfnunin voru innan löglegra starfsmarka skattayfir- valda og eigi svo óhóflegar, að efni væru til þess, að dóm- stólar létu þær til sín taka. Að svo búnu var dæmt lögtak á hendur I til tryggingar útsvarsfjárhæðinni ............ 314 Eigi var sannað, að J hefði byggt íbúð, sem hann bjó í og seldi síðan, í atvinnuskyni eða til að selja hana með hagnaði. Og Efnisskrá XCV bar sem hann innan tveggja ára frá sölu greindrar íbúðar byggði sér aðra íbúð til eigin nota, og fasteignamat þeirrar íbúðar var hærra en hinnar seldu, þá var ekki samkvæmt 2. mgr. e-liðs 7. gr. laga nr. 46/1954 heimilt að reikna tekju- skatt af söluhagnaðinum. Var því synjað um framkvæmd lögtaks til heimtu skatts, sem á hafði verið lagður af þessu Efni ........22.0000s rr Tilgangur stofnunarinnar Múlalundar, sem rekin er á vegum Sambands íslenzkra berklasjúklinga, er að þjálfa sjúkt fólk og örkumla til hagnýtrar vinnu. Í því skyni eru öryrkjunum fengin í hendur hæfileg verkefni, og hefur stofnunin í þjón- ustu sinni sérfróða lækna ásamt þjálfunar- og hjúkrunar- liði. Starfrækslan er því eðlisþáttur í líknarstarfsemi. Af þvi leiddi, þó að framleiddur væri söluvarningur ýmiss konar, að eigi var um að tefla atvinnurekstur í merkingu skattalöggjafar, sbr. 4. gr. laga nr. 46/1954, 6. gr. laga nr. 70/1962 og 29. gr. laga nr. 69/1962. Var því synjað um fram- kvæmd lögtaks til heimtu skattgjöldum, er á höfðu verið lÖgð ......0.00000 00 G og eiginkona hans áttu nálægt helmingi hlutafjár í félagi, sem gerði út fiskibát, og var G skipstjóri á bátnum. G voru reiknuð lægri skipstjóralaun en mælt voru Í kjara- samningi stéttarfélaga, og hækkaði Ríkisskattanefnd tekjur hans og skatta sem því nam. M. a. vegna stöðu G gegnt félaginu þótti framtali hans eigi verða hnekkt að þessu leyti, og var því synjað um lögtak til tryggingar skati- hækkuninni ...........0cenes sens Mat og skoðum. Sjá enn fremur blóðrannsókn, læknar, Læknaráð, örorka. Dómkvaddir menn kanna og marka á sjókort stað togara, sem talinn var hafa verið að veiðum innan fiskveiðimarka 10, Lögreglumenn gera uppdrátt af vettvangi umferðarslyss .. 19, Tryggingarfræðingur metur atvinnutjón ........ 19, 268, 513, Iðnráð Reykjavíkur lætur í té álitsgerð um iðnréttindi ........ Úrskurður um öflun álitsgerðar dómkvaddra manna um það, hvort skip, sem vegna áfalls hafði þegið hjálp og verið dregið í höfn, hefði mátt bjargast af eigin rammleik, og svo um möguleika á tilteknum aðgerðum í því sambandi .. Dómkvaddir menn meta galla á húseign ........0.000... 108, Skólastjóri Stýrimannaskólans markar á sjókort staði togara og togbáta samkvæmt mælingum Landhelgisgæðlunnar 144, 838, Öryggismálastjóri lýsir áliti sínu á orsökum slyss .........2... Yfirlandskiptagerð felld úr gildi vegna vanhælis landskipta- MANNS .......c.cs sess Úrskurður um dómkvaðningu sérkunnáttumanna, er semji álits- 337 687 887 44 805 805 59 13 at4 851 167 179 XCVI Efnisskrá Bls. gerð um nákvæmni og öryggi staðarákvarðana Landhelgis- gæzlunnar í máli erlends togaraskipstjóra, sem sakaður var um fiskveiðabrot, og framkvæmi tilteknar athuganir og mælingar í því sambandi ...............0.00..000000 205 Fyrir Hæstarétti var leitt í ljós, að meðdómendur í héraði höfðu áður samkvæmt dómkvaðningu framkvæmt skoðunargerð í sambandi við þann ágreining aðilja, sem málið snerist um. Leiddi þetta til ómerkingar héraðsdóms og málsmeð- ferðar þar með þátttöku meðdómendanna, sbr. 4. tölulið 36. gr. laga nr. 85/1936 ............0.00. 0... 3t1 Álitsgerðir dómkvaddra manna og annarra aðilja um ýmis atriði máls til heimtu launa fyrir hjálp, veitta skipi, sem orðið hafði fyrir áfalli í rúmsjó ................00.0...0. 389 Háskólakennari skýrir orð í afsalsgerningi látins manns ...... 406 Atvinnudeild háskólans framkvæmir rannsókn á byggingarsteini 474 Dómkvaddir menn meta tjón af vatnsrennsli í hús ............ 497 Lögreglumaður og öryggiseftirlitsmaður skoða ljósavél, sem slys hafði orðið við .............000........ 0. 513 Álitsgerð dómkvadðra manna um skiptingu fasteignar milli sameigenda hennar .................000000. 0000 523 Dómkvaddir menn meta tjón aðilja af banni við eldi sundmarða 573 Mat framkvæmt á innfluttum vörum, sem að hluta voru smygl- VAFNINÐUr ............... 02... 142 Bifreiðaeftirlitsmenn skoða bifreið og prófa hana í akstri eftir umferðarslys, sem mannsbani hlauzt af ................ 905 Læknir framkvæmir réttarkrufningu á líki manns, sem farizt hafði í umferðarslysi ................0..000.0.0.0. 00. 805 Dómkvaddir menn lýsa áliti sínu á því, hvort ein staðarákvörð- un úr gæzluflugvél veiti öryggi um stað skips, og töldu þeir svo ekki vera .............0.0000 00. 833 Dómkvaddir menn meta gallað rúðugler í íbúðarhúsi .......... 892 Dómkvaddir menn meta skip, sem bjargað hafði verið, ásamt búnaði og fylgifé ..................0.0...0.0 0... 912, 925 Málflutningslaun. Sjá lögmannslaun. Málflutningsmenn. Sjá Lögmannafélag Íslands, lögmannslaun. Hæstaréttarlögmanni var stefnt f. h. útlendings (G), sem bú- settur var erlendis. Gegn mótmælum lögmannsins var ósannað, að hann hefði umboð til að binda G eða flytja málið af hans hendi ...............2.2..0.. nn sn 34 Málflutningur. Sjá enn fremur frávísun, ómerking. Umboðsmaður stefnda í héraði viðurkenndi í greinargerð sinni þar að hluta kröfu. stefnanda, en fyrir Hæstarétti krafðist hann algerrar sýknu. Þar sem viðurkenning umboðsmanns- Efnisskrá KCVII ins stafaði af misskilningi á reyndum málsins og ónógri at- hugun hans á lagareglum, var leiðrétting hans á kröfugerð- inni með hliðsjón af grundvallarsjónarmiðum 45. gr. laga nr. 57/1962 tekin til greina ..........00000 000... ... 0... Áfrýjandi bar í Hæstarétti fram málsástæðu, sem hann hafði ekki haft uppi í héraði, en stefndi andmælti henni sem of seint fram kominni. Þegar að svo vöxnu voru eigi efni til að sinna málsástæðunni fyrir Hæstarétti .................... Málskostnaður, H sætti ákæru fyrir brot gegn 1. mgr. 14. gr. laga um iðju og iðnað nr, 18/1927 sbr. 2. gr. laga nr, 105/1936. Lyktir ákær- unnar urðu frávísun frá héraðsdómi, sýkna ákærða og að nokkru sakfelling hans, en að því leyti var refsing látin niður falla, sbr. 74. gr. laga nr. 19/1940. Eins og aðdrag- anda málsins var háttað, var allur sakarkostnaður í héraði og fyrir Hæstarétti dæmdur á hendur ríkissjóði .......... Málsvarnarlaun skipaðs verjanda sökunauts (E) í héraði og fyrir Hæstarétti dæmd úr ríkissjóði, þar sem krafa á hendur E um greiðslu málskostnaðar hafði eigi verið gerð í ákæru- skjali ........0.0002200 nes Meiðyrði. Sjá ærumeiðingar. Miskabætur. Sjá skaðabætur. Námuréttindi. Malarnám í landi tveggja jarða, Seljateigs og Seljateigshjá- leigu, var í óskiptri sameign allra eigenda jarðanna. Einn eigendanna veitti með samningi tveimur aðiljum einkarétt til nýtingar sameignarinnar gegn tilteknu gjaldi. Þessi samningur var heimildarlaus, og var því réttilega á lagt lögbann við nýtingu námunnar af hendi greindra aðilja .. Opinber mál. Tveir menn sæta ákæru og dómi í sama máli í héraði, en málinu áfrýjað, einungis að því er varðaði annan þeirra ........ 1, Varðskip varð vart brezks togara, sem það taldi að veiðum í landhelgi, en hann mældist utan fiskveiðimarka, er að hon- um var komið. Hafði varðskipið gefið togaranum stöðvunar- merki, en eigi var í ljós leitt, að hann hefði þá verið innan fiskveiðimarka. Í skiptum ríkja var talin gilda sú megin- regla, sem Ísland yrði að hlíta, að taka erlends skips á úthafinu fyrir brot á fiskveiðilöggjöf ríkis sé m. a. háð því skilyrði, að skipinu hafi verið gefið stöðvunarmerki, meðan það var innan fiskveiðimarka, og að það sé tekið eftir Bls. 197 219 59 142 417 TU XCVIII Efnisskrá Bls. óslitna eftirför, er þannig hefst. Þar sem þessu skilyrði var ekki fullnægt, brast íslenzka dómstóla að svo stöddu dóm- söguvald í máli togaraskipstjórans. Var málinu því vísað frá dómstólum ..........2.00000. ess 10, 44 Hæstaréttur kveður á um framhaldsrannsókn máls .... 10, 44, 205 Hinn 19. júní 1961 var H rakarasveini gerð 500 króna sekt samkvæmt iðnlöggjöfinni fyrir að hafa án meistararéttinda starfrækt rakarastofu, en fram var komið, að það hafði hann gert frá ársbyrjun 1961. Hinn 30. desember 1961 var gefin út ákæra á hendur H fyrir að hafa starfrækt rakara- stofuna „síðan um síðustu áramót“, Ákærunni var vísað frá dómi, að því er varðaði starfsemi H tímabilið 1. janúar til 19. júní 1961, er dómsáttin tók til, sbr. 2. mgr. 168. gr. laga nr. 82/1961 ........000.020000.00 sens 59 Ný sakargögn lögð fyrir Hæstarétt 10, 44, 91, 144, 323, 802, 833, 838, 851 Frávísunardómur úr gildi felldur .........0.002000000 000... 104 Hinn 27. apríl 1963 veitti varðskip erlendum togara eftirför út úr landhelgi vegna ætlaðs fiskveiðibrots, stöðvaði hann á úthafinu og flutti hann til Reykjavíkur, en skipstjóri tog- arans komst undan og kom því ekki fyrir dóm hér á landi. Að lokinni þeirri rannsókn, sem við varð komið, var togar- anum sleppt úr haldi gegn bankatryggingu, kr. 1.200.000.00, fyrir hvers konar greiðslum, sem leiða kynnu af atferli skipstjórans, en það var samkvæmt ákæru 18. júní 1963, sem birt var honum að heimili hans í Skotlandi, talið varða við 261. gr. siglingalaga nr. 56/1914 og 4. mgr. 220. gr. laga nr. 19/1940 og svo við fiskveiðilöggjöfina. Af hendi ákærða var krafizt frávísunar ákærunnar. Talið var samkvæmt meginreglu 129. gr. laga nr. 82/1961, að fresta yrði dóm- töku málsins að sinni, að því er varðaði ætlað brot gegn lögum nr. 56/1914 og lögum nr. 19/1940, þar sem ákærði hafði eigi verið yfirheyrður og huglæg skilyrði refsingar því eigi könnuð. Ætlað brot gegn fiskveiðilöggjöfinni mátti hins vegar rannsaka til hlítar, að ákærða fjarstöddum, og var því mælt fyrir um dómtöku þess þáttar málsins ...... 428 Ýmsir annmarkar á rannsókn ætlaðs brots gegn umferðarlögum og áfengislögum leiddu til ómerkingar héraðsdóms ........ 728 E og K stóðu að ólöglegum vöruflutningi til landsins, og átti E aðalsök á því misferli. E var hins vegar eingöngu sóttur til upptöku smyglvarningsins, og varð refsing því ekki dæmd á hendur honum ........0.00.0eeee nes 142 E sætti ákæru fyrir innbrotsþjófnað í verzlun, sem hann hafði komizt inn í með því að brjóta gluggarúðu. Vátryggingar- félag bætti rúðubrotið og krafðist þess, að E yrði í refsi- málinu dæmt að greiða því bótafjárhæðina. Héraðsdómari Efnisskrá KCIX vísaði kröfu þessari frá dómi, þar sem slík krafa trygg- ingarfélags yrði ekki höfð uppi í opinberu máli samkvæmt ákvæðum XVII. kafla laga nr. 82/1961. Hæstiréttur féllst ekki á þessa niðurstöðu, en taldi hins vegar eigi rétt að tefja refsimálið með ómerkingu héraðsdóms og heimvísun þess, sbr. 145. gr. laga nr. 82/1961 .......20000000 00 0000. Gæzluflugvél Landhelgisgæzlunnar framkvæmdi staðarákvörðun yfir fiskibáti, sem grunaður var um ólöglegar veiðar innan fiskveiðimarka. Athugavert var talið, að gæzlumenn höfðu eigi reynt að gera bátsverjum viðvart, er staðarákvörðun hafði verið gerð ...........0000.0n0n. nn nn 833, Héraðsdómur vísaði frá sér máli ákæruvalds á hendur skipstjóra erlends togara vegna ætlaðs fiskveiðabrots. Hæstiréttur staðfesti þá niðurstöðu, eins og á stóð, enda ósannað, að togarinn hefði verið að veiðum innan fiskveiðimarka ...... Héraðsdómari vanrækti að leita sannana um skaðabótakröfu, sem hreyft hafði verið í opinberu máli, sbr. 145. gr. laga nr. 82/1961 ..........00.00 senn Opinberir starfsmenn. Sjá og lögreglumenn. Utanríkisráðuneytið réð A hleðslustjóra í flugvélaafgreiðslu á Keflavíkurflugvelli frá 1. júlí 1957 að telja, og var svo kveðið á í ráðningarbréfi, að uppsagnarfrestur A skyldi vera 3 mánuðir. Með bréfi 20. janúar 1961 tilkynnti flug- málastjórnin A, að vegna skipulagsbreytinga yrði starfs- heiti hans eftirleiðis verkstjóri, en hins vegar yrði verksvið hans lítið breytt. Enn fremur hafði ráðuneytið falið flug- vallarstjóra að afturkalla ráðningarbréf A. Í nýju ráðningar- bréfi, sem út var gefið, var A ráðinn verkstjóri í flugumsjón- arðeild frá 1. febrúar 1961 að telja með sama uppsagnar- fresti sem fyrr, en laun skyldu greidd eftir ákvæðum launa- laga. Ríkisstjórnin ákvað að hætta rekstri flugumsjónar- deildar frá 1. júní 1962. Af því tilefni ritaði flugvallar- stjóri A hinn 26. maí 1962 og tilkynnti honum, að hann væri leystur frá störfum frá og með 1. júní 1962, en honum yrðu greidd 3 mánaða laun frá þeim tíma. Þessu vildi A ekki una, og krafðist hann launa 6 mánuði, sbr. 14. gr. laga nr. 38/1954. Á þessa kröfu A var fallizt, en ákvæði nefndrar 14. gr. voru ekki talin taka til aukagreiðslna, er starfanum fylgdu, né orlofsfjár. Hins vegar skyldu launin reiknuð fyrir hvern mánuð um sig, eins og þau voru á hverjum tíma samkvæmt launaflokki þeim, sem um var að tefla 936, 942, 948, Ólögleg meðferð á fundnu fé. Er A vann að uppskipun úr kaupskipi í Reykjavíkurhöfn, m. a. Bls. 0 851 859 908 954 Cc Efnisskrá Bls. á Ýmiss konar pípum, sá hann falla úr einni pípunni tvo pakka, sem hann hirti og hafði heim með sér. Í pökkum þessum reyndust eftir gerð og áletrun vera rússneskir gullpeningar, slegnir skömmu eftir síðustu aldamót. Eigi var í ljós leitt, hvernig peningar þessir höfðu komizt í farm skipsins né hver var eigandi þeirra, og var meðferð A á þeim talin varða við 246. gr. laga nr. 19/1940 ........ 1 - Ómaksbætur. Afrýjandi kom ekki fyrir dóm, og voru stefnda dæmdar ómaks- bætur eftir kröfu hans .... 102, 534, 671, 672, 673, 674, 801, 896 Ómerking. Hinn 30. október 1962 varð varðskip í ratsjá vart skips, sem það taldi í landhelgi, og hélt í áttina til þess. Samkvæmt staðarákvörðun varðskipsins ki. 1707 mældist skip þetta 2.6 sm innan fiskveiðimarkanna. Kl. 1802 gaf varðskipið stöðvunarmerki, og kl. 1814 kom það að skipinu, sem reynd- ist vera brezkur togari. Var hann að veiðum með botnvörpu og mældist 0.7 sm utan fiskveiðimarka. Skipstjóri togarans var í héraði sakfelldur fyrir brot gegn fiskveiðilöggjöfinni. Samkvæmt könnun sérfróðra dómkvaddra manna, sem Hæstiréttur mælti fyrir um, varð við það að miða, að togarinn hefði verið kominn út fyrir fiskveiðimörk, er honum var gefið merki um að nema staðar. Í skiptum ríkja var að þjóðarétti talin gilða sú meginregla, sem Ís- land yrði að hlíta, að taka erlends skips á úthafinu fyrir brot á fiskveiðilöggjöf ríkis sé m. a. háð því skilyrði, að skipinu hafi verið gefið stöðvunarmerki, meðan það var innan fiskveiðimarka, og að það sé tekið eftir óslitna eftir- för, er þannig hefst. Þar sem þessu skilyrði var ekki full- nægt, brast íslenzka dómstóla að svo stöddu lögsöguvald í máli togaraskipstjórans. Var héraðsdómur því ómerktur og málinu vísað frá dómstólum ........00000000...0.... 10 Frávísunardómur héraðsdóms úr gildi felldur ............ 34, 104 Hinn 13. október 1962 sá varðskip út af Kópanesi skip, er virtist að veiðum innan fiskveiðimarka. Hélt varðskipið í áttina að skipi þessu. Samkvæmt staðarákvörðun varð- skipsmanna kl. 2318 mældist það 14 sm innan fiskveiði- marka. Reyndist skipið vera brezkur togari að botnvörpu- veiðum, og kom varðskipið að honum kl. 0008 hinn 14. október 1962. Mældist hann þá 1.5 sm utan fiskveiðimarka. Skipstjóri togarans var ákærður fyrir fiskveiðabrot, og var hann sakfelldur í héraði. Í skýrslu skipherra varðskips- ins var frá því greint, að togaranum hefði „verið gefið Efnisskrá CI Bls. stöðvunarmerki af og til með ljósmorsi“, en eigi var í ljós leitt, að togarinn hefði verið í landhelgi, er slíkt merki var gefið. Að svo búnu veitti taka togarans utan fiskveiði- marka íslenzkum dómstólum eigi dómsöguvald í máli skip- stjórans. Var héraðsdómur því ómerktur og málinu vísað frá dómstólum .........00.00 0... ses 44 Samning héraðsdóms braut í bága við fyrirmæli 193. gr. laga nr. 85/1936, og var hann ómerktur 20.02.2000... 0000... 119 Flutningi, meðferð og dómsúrlausn lögtaksmáls til heimtu skatti á stóreignir var svo áfátt, að meginhluti málsmeðferðar og úrskurður fógeta voru ómerkt .......200200 0000... 122 K lýsti N föður barns síns. Hann játaði samförum þeirra, en gekkst ekki við faðerninu, þar sem hann taldi annan mann einnig hafa haft mök við K. Blóðrannsókn, sem framkvæmd var á aðiljum og barni K, taldist útiloka N frá faðerninu. Að ósk K var mál gegn honum því fellt niður, en nýtt mál höfðað gegn M, sem játaði samförum við hana, en synjaði fyrir faðernið. Niðurstaða rannsóknar á blóði M og endur- tekinnar rannsóknar á blóði N var sú, að hvorugan þeirra var unnt að útiloka frá faðerni barnsins. Sýknudómur Í máli K gegn M var að svo vöxnu ómerktur og málinu vísað heim í hérað til nýrrar og löglegrar meðferðar, enda yrði M og N báðum stefnt til að svara til sakar, sbr. 3. mgr. 211. gr. laga nr. 85/1936 .......000000 00 eens 356 Mál, sem höfðað var til riftunar kaupa á bifreið vegna galla hennar, var í héraði dæmt með sérfróðum samdómsmönn- um. Héraðsdómi var áfrýjað, og fyrir Hæstarétti kom það fram, að samdómendurnir höfðu í sambandi við ágreining “ — málsaðilja verið dómkvaddir til að framkvæma mats- og skoðunargerð á umræddri bifreið og þeir gefið rannsóknar- lögreglu skýrslu um athuganir sínar. Þar sem skoðunar- eða matsmaður í máli má ekki dæma í því, sbr. 4. tölulið 36. gr. laga nr. 85/1936, var héraðsdómur ómerktur ...... 371 Mál var höfðað gegn sýslunefnd og sýslusjóði Skagafjarðar- sýslu, og var sýslumaður í fyrirsvari þessara aðilja. Hann ritaði þó kvaðningu á hendur sjálfum sér á héraðsstefnu, þingfesti málið og tók við dómskjölum. Kvað hann síðan upp úrskurð um, að hann viki sæti í málinu, en skráði því næst í þingbók mótmæli stefndu gegn skjölum, er sækjandi hafði lagt fram. Þessi málsmeðferð braut svo í bága við 36. gr. laga nr. 85/1936, að ómerkt var meðferð málsins frá upphafi .........20000000 nennt 668 Dómprófum máls út af ætluðu broti gegn ákvæðum umferðar- laga og áfengislaga var svo áfátt, að héraðsdómur var ómerktur ........0.2020000ns ner 128 CII Efnisskrá Bls. Ómerking ummæla. Í meiðyrðamáli voru samkvæmt 1. mgr. 241. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 ómerkt ummæli, sem birt höfðu verið í dagblaði ....................2.0....ns nr 96 Prentréttur. Sjá ærumeiðingar. Refsingar. G hafnarverkamaður hirti og hagnýtti sér erlenda gullpeninga, sem flutzt höfðu til landsins með erlendum vörum, og var honum af þessu efni dæmt 30 daga fangelsi samkvæmt 246. gr. laga nr. 19/1940 skilorðsbundið, sbr. 57. gr. sömu laga og 4. gr. laga nr. 22/1955 .............0000 000. 1 G, sem með dómi hafði verið sviptur rétti til að stjórna bif- reið ævilangt, dæmt varðhald 40 daga fyrir akstur bifreiðar ölvaður samkvæmt 1. og 2. mgr. sbr. 4. mgr. 25. gr. og 1. mgr. 27. gr. sbr. 80. gr. umferðarlaga nr. 26/1958 og 1. mgr. 24. gr. sbr. 45. gr. laga nr. 58/1954 .............0.0000... 54 Iönsveinninn H, sem hafði í þjónustu sinni aðilja, sem eigi hafði meistararéttindi í iðngreininni, varð með starfrækslu sinni sekur við 14. gr. laga nr. 18/1927, sbr. lög nr. 105/1936, 2. gr. sbr. og 1. tölulið 2. mgr. 27. gr. laga nr. 18/1927, sbr. 15. gr. laga nr. 105/1936, en refsing var látin niður falla, sbr. TA. gr. laga nr. 19/1940 ............0.20 20... 59 E dæmd 5000 króna sekt fyrir ummæli í blaðagrein, sem vörð- uðu við 235. gr. laga nr. 19/1940 .........0002.00 0000... 96 Skipstjóra fiskiskips dæmd sekt fyrir brot gegn fiskveiðilög- gjöfinni með ólöglegum botnvörpuveiðum innan fiskveiði- marka .......0..02.0.0n0 ns 144, 838 Farþega í leigubifreið dæmd kr. 22.800.00 sekt samkvæmt 2. mgr. 42. gr. laga nr. 58/1954, þar sem hann hafði ekki fært nægilega sterkar líkur að því, að hann hefði eigi ætlað til sölu 12 flöskur af brennivíni, sem hann átti í bifreiðinni .. 323 K heildsali stóð að ólöglegum flutningi vöru til landsins og var dæmd 45000 króna sekt fyrir brot gegn lögum nr. 68/1956 um tollheimtu og tolleftirlit ................0000000.0.0.. 742 Manni dæmt fangelsi 8 mánuði samkvæmt 244. gr. laga nr. 19/ 1940 fyrir þjófnað ..........202.000..neenee ne T J dæmt fangelsi 5 mánuði samkvæmt 1. mgr. 155. gr. laga nr. 19/1940 fyrir víxilfals ...........0000002 0000 79 Skipstjóra fiskibáts dæmd 4000 króna sekt fyrir ólöglegan um- búnað veiðarfæra innan fiskveiðimarka .............0.... 851 Bifreiðarstjóra dæmt 10 daga varðhald samkvæmt 2. og 4. mgr. 25. gr., 1. mgr. 37. gr. og 4. mgr. 46. gr. sbr. 80. gr. um- ferðarlaga nr. 26/1958 og 1. mgr. 24. gr. sbr. 45. gr. áfengis- laga nr. 58/1954 fyrir að aka bifreið gálauslega og með Efnisskrá áhrifum áfengis ........0....00ns.srnnnsrr nr Einstakar refsitegundir og önnur viðurlög: a. Sekt dæmd og varðhald sem vararefsing: Fjárhæð sektar kr. 5.000.00. Varðhald 20 dagar ........ Fjárhæð sektar kr. 260.000.00. Varðhald 8 mánuðir .... Fjárhæð sektar kr. 22.800.00. Varðhald 50 dagar ........ Fjárhæð sektar kr. 45.000.00. Varðhald 3 mánuðir ...... Fjárhæð sektar kr. 20.000.00. Varðhald 6 vikur .......... Fjárhæð sektar kr. 4.000.00. Varðhald 15 dagar .......... Fjárhæð sektar kr. 1.000.00. Varðhald 5 dagar .......... b. Fangelsi dæmt ........000.00.cnnnnr ner 1, 777, ce. Varðhald dæmt .........0e.s sense 54, d. Upptaka eignar dæmd .......220000.00.. 144, 323, 742, e. Svipting ökuleyfis dæmd ........00000 00.00.0000... 908, f. Ómerking ummæla .....2..000000 000 nenna. g. Skilorðsbundin refsing dÆMA „0... Réttarfarsvítur. Sjá enn fremur opinber mál, ómerking. Í kærumáli, sem flutt var munnlega fyrir Hæstarétti, lét sókn- aðili gera ágrip dómsgerða án samráðs við varnaraðilja, er taldi ágripsgerðinni af þeim sökum áfátt. Þetta var ámælisvert, sbr. 42. gr. laga nr. 57/1962 .....000.000..... Héraðsdómari lét þess ekki getið í þingbók, hvort málsaðiljar eða umboðsmenn þeirra hefðu verið staddir við uppsögu dóms, sbr. 194. gr. laga nr. 85/1936 ....000000.0. 0000... Af rannsóknargögnum opinbers máls varð eigi séð, að lögreglu- maður, sem í upphafi rannsóknar yfirheyrði sakborning, hefði gætt ákvæða 1. mgr. 40. gr. laga nr. 82/1961 ........ Eigi sást af málsgögnum, að ljósmóðir, sem tók á móti óskil- getnu barni, hefði innt móðurina eftir faðerni barnsins, sbr. 214. gr. laga nr. 85/1936 ........00eee ee eeeeeernnn ner Starfsmenn Landhelgisgæzlunnar, sem framkvæmdu úr flugvél staðarákvörðun yfir fiskibáti, reyndu ekki að gera báts- verjum viðvart, að loknum mælingum sínum ........ 833, Héraðsdómari vísaði frá dómi skaðabótakröfu í opinberu máli vegna vanreifunar Í stað þess að leita sjálfkrafa sannana um hana, sbr. 145. gr. laga nr. 82/1961 20... Réttarkrufning. Sjá líkskurður, mat og skoðun. Réttarneitun. Á uppboðsþingi kom fram krafa uppboðsþolanda um, að upp- boði yrði frestað. Þar sem uppboðshaldari sinnti Í engu kröfu þessari, kærði uppboðsbolandi þá málsmeðferð til Hæstaréttar, sbr. lokaákvæði 21. gr. laga nr. 57/1962, og var uppboðshaldara dæmt skylt að taka afstöðu til kröf- unnar í úrskurðarformi samkvæmt 190. gr. laga nr. 85/1936 CIll "Bls. 908 197 908 960 34 od 699 söl 908 965 cIv Efnisskrá Bls. Sakargögn. Úrskurður um öflun gagna ...........0000000 73, 205, 355 Saknæmi. Þ hafði meðferðis í leigubifreið 12 flöskur af brennivíni. Hann taldist ekki hafa gert líklegt, að vínið hefði eigi verið ætlað til sölu, og var því dæmd refsing samkvæmt 19. og 42. gr. laga nr. 58/1954 .............00000.00 000 323 Er M hafði borið 12 flöskur af brennivíni úr áfengisbúð út í leigubifreið, kom lögreglumaður þar að og flutti M á lög- reglustöð og síðan fyrir dómara. M, sem sætti ákæru af Þessu efni, kvaðst að nokkru hafa ætlað vínið til eigin neyzlu, en að öðru leyti hefði hann haft í hyggju að gefa það föður sínum til veitinga í fyrirhugaðri afmælisveizlu hans. Að svo vöxnu þóttu eigi skilyrði fyrir hendi til að refsa M samkvæmt ákvæðum 19. og 42. gr. laga nr. 58/1954 363 Samaðild. Sjá aðild. Samdómendur. Sjá dómarar. Sameign. Í ágústmánuði 1956 var teikning gerð að íbúðarhúsum á lóðinni nr. 37 við Austurbrún í Reykjavík. Var hér um að tefla tvö sambyggð hús, sem hvort um sig var tvær hæðir og kjallari auk bílskúrs. Hinn 18. febrúar 1958 gerði borgarstjóri Reykjavíkur leigusamning um lóðina í heild við 4 aðilja, þar á meðal þá Á og S, sem síðan reistu í félagi það hús- anna, sem sunnar er á lóðinni. Hinn 30. nóvember 1960 gerðu þeir sameignarsamning um húsið, sem þinglýst var 16. des- ember 1960. Samkvæmt honum féll í hlut S efri hæðin ásamt geymslu í kjallara, en eigi voru honum áskilin nein bílskúrsréttindi. Á skyldi hins vegar eiga neðri hæðina, íbúð í kjallara og bílskúr í smíðum. Eignarhluti S var tal- inn nema 39.48 hundraðshlutum húseignarinnar og eignar- hluti Á 60.52 hundraðshlutum hennar, en óskipt réttindi, þar á meðal lóðarréttindi, skyldu þeir eiga í sömu hlutföllum. Með kaupsamningi 26. apríl 1961 og afsali 15. ágúst 1961 seldi Á kjallaraíbúðina Þ ásamt „hlutdeild í sameiginlegum lóðarréttindum“, og taldist þessi eignarhluti 23.37% hús- eignarinnar. Jafnframt gekk Þ inn í réttindi og skyldur samkvæmt sameignarsamningnum frá 30. nóvember 1960, sem hún hafði kynnt sér. Hinn 9. nóvember 1961 samþykkti byggingarnefnd Reykjavíkur teikningu að bílskúr á lóð hús- eignarinnar, sem S hugðist reisa þar. Kveður Þ S hafa í maímánuði 1962 skýrt henni frá þessum áformum sínum Efnisskrá CV BIs. og sýnt henni teikninguna, en hún hafi þá þegar andmælt byggingu bílskúrsins. Þá hefur Þ lýst því, án þess að and- mælum hafi sætt, að henni hafi ekki, er hún keypti íbúð sína, verið sýnd önnur teikning af húsinu en sú, sem gerð var árið 1956, en þar er eigi gert ráð fyrir neinni byggingu á lóðarsvæði því, sem um var að tefla. Þrátt fyrir andmæli Þ hóf S að grafa fyrir bílskúrnum, en hinn 20. júní 1962 var samkvæmt kröfu Þ lagt lögbann við byggingu hans. Hlutfallslegur réttur Þ yfir lóðarhluta þeim, sem S hugðist taka undir bílskúr og þannig til einkanota sinna, hafði stoð í samningsgerð hans og Á. Af því leiddi samkvæmt 2. gr. laga nr. 19/1959, að 1. mgr. 10. gr. sömu laga átti ekki við um réttarsamband aðilja vegna sameignarinnar. Og þar sem aðrar ástæður leiddu ekki til þess, að Þ yrði að hlíta byggingu bílskúrsins, var lögbannið staðfest og S dæmt, að viðlögðum dagsektum til Þ, að færa lóðina í fyrra horf 79 Malarnám í landi tveggja jarða var í óskiptri sameign allra eigenda jarðanna með þeim réttindum og skyldum, sem slíkri sameign fylgja að lögum. Einn eigendanna veitti með samningi tveimur mönnum einkarétt til nýtingar námunnar gegn tilteknu gjaldi. Þessi samningur var heimildarlaus, og hafði því réttilega verið lagt lögbann við nýtingu námunnar af hendi greindra aðilja ...........00.00.0 0. 00... 417 Hinn 23. október 1937 eignaðist R fasteign í Reykjavík, en seldi Þ helming hennar 30. desember 1944. Var þá jafnframt svo um samið, að samþykki beggja eigenda þyrfti að koma til, ef selja ætti eignina eða veðsetja. Þessu samnings- ákvæði var hins vegar breytt hinn 31. maí 1955 á þá leið, að hvorum eiganda um sig skyldi heimilt að selja eða veð- setja eignarhluta sinn án samþykkis hins. Húseignin var í óskiptri sameign. Hinn 11. febrúar 1959 eignuðust tvær dætur R af hans eignarhluta samtals 64s hluta fasteignarinn- ar. Eftir þetta fóru fram ýmsar athuganir og samningaum- leitanir um sölu eignarinnar bæði í heild og að hluta, en án árangurs. Þá var og hlutazt til um dómkvaðningu sérfróðra manna til þess að meta og semja álitsgerð um, hvort eignin væri skiptanleg til helminga milli sameigenda hennar. Niður- staða þeirra var sú, að slík skipting væri ekki framkvæman- leg, þannig að um hrein einkaafnot hvors eignarhelmings gæti verið að tefla. Sameiginleg nýting að vissu marki væri óumflýjanleg, eins og fasteigninni var háttað. Þá þótti og sýnt, að sala eignarinnar að hluta yrði tiltölulega óhagstæð- ari fjárhagslega en saia hennar í heild. Að svo vöxnu var tekin til greina krafa Þ um sölu allrar eignarinnar á opin- beru uppboði .......002000200 0... 528 CVI Efnisskrá Samningar. Í ágústmánuði 1956 var gerð teikning að byggingu á lóðinni nr. 37 við Austurbrún í Reykjavík. Var hér um að tefla bygg- ingu tveggja sjálfstæðra íbúðarhúsa, sem hvort um sig var tvær hæðir og kjallari. Á greindri lóð, sem er hornlóð við mót Austurbrúnar og Hólsvegar, var samkvæmt teikn- ingunni gert ráð fyrir tveimur bílskúrum, einum fyrir hvort húsanna. Hinn 30. nóvember 1960 gerði borgarstjóri Reykja- víkur leigusamning um lóðina í heild við fjóra nafngreinda aðilja, þar á meðal þá Á og S, sem síðan reistu í samein- ingu það hinna sambyggðu húsa, sem er sunnar á lóðinni. Hinn 30. nóvember 1960 gerðu Á og S því næst sameignar- samning um hús sitt. Voru eignarhlutföll ákveðin þannig, að Á fékk 60.52 hundraðshluta og S 39.48 hundraðshluta eignarinnar. Var húsinu skipt þannig, að Á hlaut neðri hæð þess og íbúð í kjallara ásamt bílskúr í smíðum, en S efri hæð ásamt geymslu í kjallara, en engin bilskúrsrétt- indi voru honum áskilin. Óskipt réttindi, þar á meðal leigu- lóðarréttindi, skyldu aðiljar eiga í nefndum hlutföllum. Sameignarsamningi þessum var þinglýst 16. desember 1960. Með kaupsamningi 26. apríl 1961 og afsali 15. ágúst 1961 seldi Á kjallaraíbúð sína Þ, og skyldi sú íbúð teljast 23.37 hundraðhlutar „allrar syðri húseignarinnar“, þ. e. húseignar þeirrar, sem sameignarsamningur þeirra Á og S gilti um. Þá skyldi Þ eiga „hlutdeild í sameiginlegum lóðarréttind- um“ og ganga inn Í réttindi og skyldur samkvæmt sam- eignarsamningnum frá 30. nóvember 1960, sem hún hafði kynnt sér. Hinn 9. nóvember 1961 samþykkti byggingar- nefnd Reykjavíkur teikningu að bilskúr á lóð umræddrar húseignar, sem S hugðist byggja þar. Kveður Þ, að S hafi í maímánuði 1962 skýrt henni frá þessu og sýnt henni umræðda teikningu, en hún hafi þegar mótmælt þessum byggingarframkvæmdum, enda hafi ekki verið gert ráð fyrir neinum byggingum á svæði því, sem um var að tefla, samkvæmt teikningunni frá 1956, en hún lýsti ómótmælt því, að önnur teikning hefði eigi verið sýnd henni, er kaupin fóru fram. Þrátt fyrir greind mótmæli Þ lét S hefja grunn- gröft fyrir hinum fyrirhugaða bílskúr, en hinn 20. júní 1962 var samkvæmt kröfu Þ lagt lögbann við byggingu hans. Hlutfallslegur réttur Þ yfir lóðarhluta þeim, sem S hugðist reisa bílskúr á og taka þannig til einkanota sinna, átti stoð í samningsgerð hans og Á. Af því leiddi sam- kvæmt 2. gr. laga nr. 19/1959, að 1. mgr. 10. gr. laganna átti ekki við um réttarsamband aðilja, og aðrar ástæður leiððu ekki til þess, að Þ væri skylt að hlíta bílskúrsbygg- ingunni. Lögbannið var því staðfest og S dæmt, að viðlögð- Bls. Efnisskrá CVII Bls. um dagsektum til Þ, að færa lóðina í fyrra horf ........ 79 H leigði Á íbúð með samningi 27. júlí 1962. Skyldi leigutiminn hefjast 1. ágúst 1962 og honum lúka án uppsagnar 1. ágúst 1963. Á fluttist ekki úr íbúðinni á tilskildum tíma, og hinn 2. ágúst 1963 tók H við húsaleigu fyrir þann mánuð án fyrirvara. Að svo vöxnu hafði um íbúðina stofnazt nýr leigumáli aðilja ..........0.000. 000. ene 174 Í ársbyrjun 1960 tókust samningar milli A/B Skandiaverken, Svíþjóð, fyrir milligöngu söluumboðsmanns þess fyrirtækis hér á landi (B) og Haralds Böðvarssonar á Co (H), Akra- nesi, um sölu á vél í fiskibát H. Verð vélarinnar var ákveðið 140000 krónur sænskar, og skyldi það greiðast að fullu eigi síðar en 15. apríl 1960. Kaup þessi voru staðfest skriflega hinn 15. janúar 1960, og kom vélin til landsins í febrúarmánuði 1960. H efndi eigi ákvæði samningsins um greiðslu kaupverðsins, og eftir ýmsar tilraunir til lausnar þeirri hlið viðskiptanna varð loks síðla árs 1961 að sam- komulagi, að kaupin gengju til baka og að vélin yrði endursend. Af þessum málalokum taldi B sig hafa beðið tjón, sem H bæri ábyrgð á. Í máli, sem B af þessu efni höfðaði gegn H með stefnu 10. nóvember 1961, gerði B þær kröfur, að H yrði dæmt að greiða honum: 1) Umboðslaun, 5% af söluverði vélarinnar, kr. 59.620.00, 2) vátryggingar- iðgjald, er hann hafði lagt út fyrir tryggingu vélarinnar, kr. 7.108.00, og 3) bætur fyrir óbeint tjón, kr. 100.000.00, þ. e. samtals kr. 166.728.00. Þessar kröfur B voru ekki teknar til greina, enda var B eigi sjálfur aðili að umrædd- um sölusamningi, og eigi var Í ljós leitt, að stofnazt hefði neitt það réttarsamband hans og H, er rennt gæti stoðum undir kröfurnar ...........e0.... sess 219 Hinn 1. maí 1947 strandaði á Fljótafjöru í Meðallandi þýzki togarinn Barmen. Fjórtán menn, þar á meðal K, tóku að sér björgun togarans og náðu honum á flot seint í júní- mánuði 1947. Samningaumleitanir um björgunarlaun leiddu til þess samkomulags, að vátryggjandi skipsins afhenti það björgunarmönnum til eignar sem fullnaðargreiðslu björgunarlauna. Eftir að skipið hafði hlotið íslenzkt nafn, Jón Steingrímsson (J), og skrásetningu hér á landi, var það gert út á veiðar. Hinn 2. ágúst 1950 varð árekstur nefnds togara og vélbátsins Þorsteins (Þ) frá Akranesi í eigu Á h/f, sem af því efni voru dæmdar skaðabætur, kr. 489.056.67, úr hendi eigenda J og sjóveð í því skipi til tryggingar bótafénu. Að sögn eigenda J höfðu þeir áður veitt tveimur aðiljum, sameigandanum K og svo G, skrif- legt umboð til að selja J úr landi sem brotajárn, en skjal þetta kom ekki fram í málaferlum þeim, er síðar greinir. CVIII Efnisskrá Við þessa fyrirætlan hafi verið hætt, er upp var kveðinn dómur í skaðabótamáli því, er getið var. En þá var þeim K og G hins vegar veitt „fullt og ótakmarkað umboð til að ganga frá tjóni“ því, sem varð af árekstrinum og eig- endum J var dæmt að bæta. Að samkomulagi hafi orðið, að vátryggingarfélag það, sem tryggt hafði J, greiddi fyrir skipið kr. 400.000.00, er þeir K og G veittu viðtöku, en það var síðan afhent Á h/f sem fullnaðargreiðsla dæmdra tjón- bóta. Umrætt fé, kr. 400.000.00, sem fyrir togarann kom, töldu eigendur hans eign sína. Þeir K og G skiluðu þeim kr. 250.000.00, en neituðu að láta af hendi eftirstöðvarnar, kr. 150.000.00. Þá höfðu eigendur J, er þeir K og G ásamt tveimur öðrum nafngreindum mönnum gerðu togarann út samkvæmt leigusamningi 18. júlí 1951, lánað til þeirrar útgerðar kr. 18.350.00 gegn skriflegri kvittun þeirra K og G. Skuld þessa töldu K og G hafa verið gefna upp af hendi lánveitenda, en því neituðu þeir. Vegna ágreinings um öll þessi efni höfðuðu ellefu eigenda J með stefnu 4. október 1960 mál gegn sameigandanum K til greiðslu greindra fjárhæða, kr. 150.000.00 og kr. 18.350.00, að 1%4 hlutum, þ. e. sam- tals kr. 132.275.00. K krafðist sýknu og hafði uppi þessar málsástæður: 1) Hann og G hefðu haft heimild til að selja J sem brotajárn fyrir kr. 250.000.00 og eigi verið skylt að skila eigendum hærri fjárhæð. Er hætt hefði verið við slíka sölu skipsins, sem þeir hefðu gert samning um við ákveðinn kaupanda, hefðu þeir til að firra eigendur bótakröfu hans keypt annað skip honum til handa, en kostnaður af þess- um skipakaupum hefði numið kr. 149.679.31, og hlyti sú fjár- hæð eiga að koma til frádráttar, ef þeir K og G væru í þessu sambandi taldir hafa verið umboðsmenn. 2) Hann og G hefðu keypt togarann á £5000-0-0. Miðað við það hefðu eigendur togarans, þeir er að málssókn stóðu, fengið sitt, sbr. greiðslu þá, er áður getur og nam kr. 230.000.00. 3) Lán það, að fjárhæð kr. 18.350.00, sem um var að tefla, hafi verið eftir gefið, en til vara, að hann hafi samkvæmt ákvæðum 14. gr. siglingalaga nr. 56/1914 aðeins orðið ábyrg- ur fyrir greiðslu %4 hluta lánsins. Hvorki tókst K að sanna, að hann og G hefðu fyrir samninga orðið eigendur togar- ans J né heldur, að þeir hefðu verið búnir að gera bindandi samninga um sölu togarans sem brotajárns, er hætt var við slíka sölu hans úr landi vegna dóms í skaðabótamáli því, er áður getur. Umrætt lán, að fjárhæð kr. 18.350.00, var eigi veitt félagsútgerð eigenda togarans, og átti 14. gr. siglingalaganna því ekki við um þau skipti. Samkvæmt því, sem nú var rakið, voru dómkröfur stefnenda í héraði teknar til greina .........202000.0000 00 Bls. Efnisskrá Í októbermánuði 1960 leitaði MF, kaupmaður í Vestmannaeyj- um, til MÓ, kaupmiðlara í Reykjavík, og pantaði hjá honum netjakúlur frá Nordisk Kamfabrik Aktieselskab, Dan- mörku, og að eigin sögn MF tók hann fram, að netjakúi- urnar skyldi senda sem fyrst með skipi frá Eimskipafélagi Íslands (E), er tæki sama farmgjald til allra hafna lands- ins, enda væri varan ekki samkeppnishæf, ef leggja þyrfti á hana aukafarmgjald fyrir flutning frá Reykjavík til Vestmannaeyja. Kveður MF greind fyrirmæli um flutning vörunnar hafa verið samþykkt af MÓ. Með bréfi 7. nóvem- ber 1960 tilkynnti MÓ, að netjakúlurnar hefðu verið sendar áleiðis til landsins með skipi E, Tungufossi. En eigi komu þær með því skipi, heldur með einu skipa Sameinaða gufu- skipafélagsins danska (S). Var þeim skipað upp í Reykja- vík, og voru þær síðan sendar til Vestmannaeyja, en farm- gjald fyrir þann flutning nam kr. 797.74 dönskum. MF neitaði að leysa til sín fylgiskjöl vörusendingarinnar, nema greint aukafarmgjald yrði fellt niður, og tjáist hann hafa tilkynnt MÓ þetta skömmu eftir áramót 1960/1961. Hafi MÓ lofað að greiða flutningskostnað þenna til innheimtu- bankans, en á því hefðu engar efndir orðið. MÓ kannaðist ekki við áskilnað MF um sendingu vörunnar með skipi frá E. Er MF kvartaði, eins og áður greinir, hefði hann hins vegar boðizt til að greiða sjálfur helming aukafarmgjalds- ins og stuðla auk þess að því, að N og S greiddu hinn helminginn. Er engin slík greiðsla hafði verið innt af hendi í lok vetrarvertíðar 1961, kveðst MF hafa tilkynnt innheimtubankanum, að hann mundi ekki leysa til sín vör- una. Haustið 1961 fékk N loks vitneskju um, hvernig komið var málum þessum, og gerði MF þá með bréfi 27. nóvember 1961 tilboð um að falla frá kröfu um greiðslu aukafarm- gjaldsins, en MF hafnaði því tilboði með bréfi 5. desember 1961. Höfðaði N því næst mál með stefnu 15. desember 1961 og krafðist úr hendi MF greiðslu andvirðis vörunnar, þar á meðal aukafarmgjaldsins. Þegar virt voru málsatvik, var við það miðað, að áskilnaður hefði af hendi MF verið gerður um sendingu vörunnar með skipi E frá Kaupmanna- höfn til Vestmannaeyja. Þeim áskilnaði var ekki fullnægt, og MÓ efndi eigi það loforð, sem hann að eigin sögn hafði gefið, varðandi greiðslu aukafarmgjaldsins. Er N hins vegar að lokum bauð MF þau kjör, sem hann hafði í upphafi krafizt, var dráttur á því að veita honum umráð vörunnar orðinn svo mikill, að riftun kaupsins var honum heimil. Samkvæmt þessu voru dómkröfur N ekki teknar til greina 25 J, framkvæmdastjóri G h/f, sem hafði með höndum pípulagn- ingar í húsinu nr. 3 við Vatnsstig í Reykjavík, leitaði hinn CX Efnisskrá 22. maí 1959 eftir því við Ó byggingameistara, að hann tæki að sér að brjóta niður reykháf í greindu húsi. Ó, sem um þessar mundir stóð að byggingaframkvæmdum, svar- aði því til, að hann gæti ekki komið því við að láta vinna verk þetta í dagvinnutíma, en í yfirvinnutíma gæti hann ekki skipað mönnum sínum til vinnu. Hins vegar mætti vel vera, að þeir væru fúsir til að vinna verkið á eigin spýtur eftir vinnutíma hjá honum. Ó ræddi þetta því næst við tvo starfsmenn sína, G og V, sem gáfu kost á sér til verksins. Nefndan dag, kl. 2000, komu þeir á vinnustað ásamt Ó, sem veitti þeim leiðbeiningar um framkvæmd verksins og lét þeim í té verkfæri, en hvarf við svo búið af vettvangi. Þeir G og V hófu því næst að brjóta reykháfinn, sem var múrhúðaður, en er inn úr múrskelinni kom, sást, að hann var hlaðinn, Er þeir höfðu næstum þverbrotið reykháfinn með stórum loftbor, hélt G múrbrotinu áfram með minni bor, en V tók að hreinsa til og moka frá múrbrotum. Hrundi þá reykháfurinn og lenti á vinstra fæti V, sem tókst ekki að forða sér, vegna þess að hann hrasaði um ofn þarna á gólfinu. V, sem hlaut lemstur og 20% varanlega örorku, sótti G h/f og Ó til greiðslu slysabóta. Með hliðsjón af sam- bandi Ó og greindra starfsmanna, ráðningu þeirra til verks- ins og fyrirmælum Ó um framkvæmd þess þótti V hafa mátt treysta því, að verkið væri unnið á vegum Ó sem vinnuveitanda. Og þar sem Ó bar því gegnt V ábyrgð á þeim mistökum G, sem verkinu stjórnaði, að halda því áfram án öÖryggisráðstafana, eftir að í ljós hafði komið, að reykháfurinn var hlaðinn, var honum dæmt að bæta tjón V, þó aðeins að % hlutum, þar sem V hafði einnig sýnt nokkurt gáleysi. Á hinn bóginn hafði eigi stofnazt milli V og G h/f neitt það réttarsamband, er veitti honum rétt til slysabóta úr hendi þess. Hins vegar varð af gögnum málsins ráðið, að G h/f hefði gegnt Ó tekið á sig ábyrgð á fram- kvæmd verksins, en eins og málið hafði verið lagt fyrir dómstóla, varð dómsorði eigi lokið á skipti þeirra aðilja .. Hinn 21. ágúst 1961 seldi S og afsalaði fjórum ófjárráða börnum og fósturbarni Á tiltekinni fasteign sinni og lausafé gegn því endurgjaldi einu, að þau greiddu hans vegna að hluta vistgjald til Hrafnistu, Dvalarheimilis aldraðra sjómanna. Samkvæmt 37. gr. laga nr. 95/1947 samþykkti Dómsmála- ráðuneytið gerning þenna hinn 14. október 1961. Var því næst gefið út nýtt afsal hinn 2. nóvember 1961, er Á ritaði á sem sjálfskuldarábyrgðarmaður og samþykkjandi vegna viðtakenda, og var skjalinu þinglýst 3. nóvember 1961. Hinn 27. s. m. andaðist S í sjúkrahúsi í Reykjavík, og var bana- mein hans krabbamein. Sonur S og einkaerfingi krafðist a a 68 Efnisskrá CKT Bls. riftunar greindrar eignarráðstöfunar, „dags. 2. nóvember 1961“. Þessi krafa var ekki tekin til greina, enda varð S með afsalsgerningnum frá 21. ágúst 1961, sem Dómsmála- ráðuneytið samþykkti, eins og áður greinir, bundinn um af- hendingu umræddra eigna, en afsalið frá 2. nóvember 1961 var Í öllum atriðum, er máli skiptu, endurnýjun og stað- festing hins fyrra gernings .......022000000 esne un. 406 Landskipti voru gerð á löndum jarðanna Seljateigs og Selja- teigshjáleigu í Reyðarfjarðarhreppi hinn 6. júní 1945, en námuréttur Í landi hvorrar jarðar hélzt í óskiptri sameign eigenda beggja jarðanna. Hinn 9. nóvember 1949 sömdu eigendur um makaskipti á tilteknum lendum úr jörðum þessum, en eigi breytti sá gerningur neinu um hinn gagn- kvæma námurétt. Var því staðfest með dómi, að malar- nám í landi téðra jarða væri í óskiptri sameign eigenda þeirra í réttri tiltölu við eignarhluta hvers þeirra og að réttilega hefði verið lagt lögbann við einkanýtingu námu- réttar á vegum eins eigandans að hinum forspurðum ...... 417 Ó hóf á árinu 1953 byggingu tveggja hæða íbúðarhúss í svo- nefndu Smáíbúðahverfi. Samkvæmt bókum byggingafull- trúa Reykjavíkur voru meistarar hússins skráðir S húsa- smíðameistari og H múrarameistari. Í júnímánuði 1955, áður en húsið var fullgert, keypti Á húsið fyrir umsamið kaupverð, kr. 230.000.00. Á hélt síðan áfram smíði hússins, og um haustið sama ár fluttist hann inn á efri hæð þess, en neðri hæðin var þá enn ekki fullgerð. Með kaupsamn- ingi 7. nóvember 1955 keypti konan J húsið af Á fyrir kr. 400.000.00, en jafnframt skuldbatt Á sig til að lúka á sinn kostnað innanbúnaði þess. J fluttist því næst á neðri hæð hússins ásamt fjölskyldu sinni, en brátt varð hún vör óeðli- legs raka í húsinu. Bar hún fram kvartanir af þessu efni og fór fram á riftun kaupanna, en Á kvaðst hvorki vilja né geta orðið við þeim tilmælum. Eftir að framkvæmdar höfðu verið ýmsar matsgerðir dómkvaddra manna, höfðaði J hinn 19. júlí 1956 mál gegn Á og krafðist riftunar hús- kaupanna, endurgreiðslu kaupverðs og skaðabóta. Með hér- aðsdómi 26. ágúst 1959 var riftunarkrafan tekin til greina og svo endurgreiðslukrafan. Þá var Á og dæmt að greiða skaðabætur, kr. 80.000.00, og málskostnað, kr. 27.000.00. Til tryggingar dæmdum fjárhæðum fékk J síðan gert fjárnám Í húsinu. Dómsathöfnum þessum var áfrýjað af hendi Á með stefnu 25. nóvember 1959, en af hálfu J með stefnu 28. marz 1960, og voru þær staðfestar í Hæstarétti 24. júní 1960. Var Á dæmt að greiða áfrýjunarkostnað, kr. 9.000.00, enda hafði hann ekki fylgt fram áfrýjunarmáli sínu. Að afstöðnu nauðungaruppboði var J því næst lögð út hús- CXII Efnisskrá eignin á kr. 320.000.00. Á og eiginkona hans, S, sem skilið höfðu að borði og sæng 15. júlí 1960, höfðuðu í febrúar- mánuði 1961 mál gegn þeim Ó og H til greiðslu skaðabóta vegna galla á húsinu og tjóns af þeim sökum, samtals kr. 248.997.00. Var þeim dæmt að greiða bætur vegna byggingar- galla á húsinu, sem ósannað var, að Á hefði verið eða mátt vera kunnugt um, er kaupsamningur var gerður. Efni voru hins vegar ekki til að dæma bætur vegna kostnaðar Á af málaferlum hans og J né húsaleigukostnaðar hans, eftir að hann seldi henni húsið .................00000.. 000... Hinn 1. janúar 1957 gerði K samning við varnarlið Bandaríkj- anna hér á landi um flutninga fólks og varnings á báti sínum milli Ísafjarðar og Aðalvíkur, en í Aðalvík var í smíðum ratsjárstöð varnarliðsins. Í samningi þessum var m. a. kveðið svo á, að varnarliðið skyldi hafa einkaafnot af báti K til flutninga á nefndri leið. Íslenzkir aðalverk- takar s/f önnuðust mannvirkjagerð við ratsjárstöðina, og í verksamningi þeirra og varnarliðsins var ákvæði þess efnis, að flutningatæki á sjó í eigu eða leigu varnarliðsins mættu þeir „nota eftir þörfum og án nokkurs endurgjalds“. K annaðist flutninga fyrir hinn íslenzka verktaka og krafð- ist eftir á endurgjalds úr hendi hans. K hafði ekki verið tilkynnt um ákvæði greinds verksamnings, er getið var, en eins og réttarsambandi aðilja og framkvæmd flutninganna var háttað, þóttu eigi efni til að taka kröfu K til greina .. Samvinnufélög. Sjá félög. Sératkvæði. Hæstaréttardómari greiðir sératkvæði í skaðabótamáli ...... Einn dómenda Hæstaréttar greiðir sératkvæði, varðandi kröfu- gerð málsaðilja ............0.0000.000000.0 nr Einn dómenda Hæstaréttar greiðir sératkvæði um forsenduatriði Tveir dómendur Hæstaréttar greiða sératkvæði í skaðabótamáli Tveir dómenda Hæstaréttar greiða hvor um sig sératkvæði í máli, varðandi veðréttindi ..............2..0..00.00...... Einn dómenda Hæstaréttar greiðir sératkvæði í skaðabótamáli Hæstaréttardómari greiðir sératkvæði í lögtaksmáli .......... Hæstaréttardómari greiðir sératkvæði um ómerkingu dóms í opinberu máli ..........0200000 00 ens Hæstaréttardómari greiðir sératkvæði í máli til lögræðissvipt- ÍNSAr .........020000 00 Sjó- og verælunardómur. Um varnarþing skaðabótamáls vegna spjalla á hafnarmann- virkjum af völdum strandaðs skips ..........,........... Bls. 474 734 138 197 385 ö13 638 680 657 TTT 802 Efnisskrá CXTIl Krafa söluumboðsmanns um söluþóknun og bætur vegna starfa að vélarkaupum, sem látin voru ganga til baka .......... Dráttaraðstoð ............0.2...00.0 0000 sn sr Björgun ...........200.020 00 0nnn sn 536, 872, 912, Vátrygging fiskiskips ...........2..0.000. 0000 0000 Sjóveð. Sjóveðréttur dæmdur til tryggingar bjarglaunum .... 536, 912, Hinn 6. nóvember 1960 var fiskiskipið H að síldveiðum. Er síldarnótin var dregin inn, festist hún í skrúfu skipsins, og var kvatt til hjálpar varðskip, sem dró H í höfn. Hjálp varðskipsins var björgun í merkingu X. kafla siglingalaga nr. 56/1914, er þá giltu, og sjóveðréttur var í héraði dæmd- ur til tryggingar björgunarlaunum. Málinu var áfrýjað, en áður en dómur var á það lagður í Hæstarétti, fórst H, og ónýttist þar með sjóveðið, án þess að réttur til tryggingar- fjár skipsins kæmi í staðinn, sbr. 2. málslið 238. gr. laga nr. 56/1914 og 2. málslið 1. mgr. 54. gr. laga nr. 20/1954 .. Skaðabætur. a) Innan samninga. Skömmu eftir að kaupandi húseignar tók að nýta hana, kom í ljós, að þak hússins lak. Af þessu efni krafðist kaupandi skaðabóta úr hendi seljanda. Skaðabætur voru ekki dæmdar, enda ekki sannað, að seljandi hefði beitt blekkingum í sambandi við kaupin ..........0.000..0n nn Í ársbyrjun 1960 tókust samningar um kaup H á vél í fiskibát frá sænska fyrirtækinu S fyrir milligöngu umboðsmanns S hér á landi, B, og var kaupverðið ákveðið sænskar kr. 143.000.00. Eftir langvarandi þjark um efndir kaupanna af hendi H varð það samkomulag aðilja, að þau gengju til baka og vélin yrði endursend, en hún hafði verið flutt til landsins, en eigi tekin í notkun. B taldi sig hafa beðið tjón vegna samningsrofa H, sem væri bótaskyldur af þeim sökum. Höfðaði B því mál gegn H og krafðist umboðslauna, 5% af söluverði vélarinnar, kr. 59.620.00, vátryggingarið- gjalds, er hann hafði greitt vegna tryggingar vélarinnar, kr. 7.108.00, og bóta fyrir miska og óbeint tjón, kr. 100.000.00. B var söluumboðsmaður S, og var sölusamningurinn um vélarkaupin milli S og H gerður fyrir milligöngu hans. Hins vegar var B eigi sjálfur aðili að samningnum, og eigi var í ljós leitt, að milli hans og H hefði stofnazt neitt slíkt réttar- samband, er renndi stoðum undir greindar kröfur hans. Að svo vöxnu var H dæmd sýkna ...........000.00.000.. Ó hóf á árinu 1953 byggingu tveggja hæða íbúðarhúss að Soga- Bls. 219 389 925 818 925 812 108 219 CKXIV Efnisskrá Bls. vegi 32 í Reykjavík, innan svonefnds Smáíbúðahverfis. S húsasmíðameistari og H múrarameistari árituðu bækur byggingarfulltrúa Reykjavíkur sem meistarar hússins. Ó, sem eigi var iðnlærður, vann mikið að gerð hússins með aðstoð verkamanna. Þar á meðal hlóð hann útveggi úr svo- nefndum Arco-holsteinum, er eigi höfðu hlotið samþykki byggingaryfirvalda sem byggingarefni, enda af þeim taldir óhæfir til þeirra nota. H annaðist hins vegar múrhúðun hússins og hleðslu milliveggja. Í júnímánuði 1955, áður en húsið var fullgert, seldi Ó húsið Á, sem síðan hófst handa um að lúka smíði þess. Um haustið sama ár fluttist Á í húsið, á efri hæð þess, en neðri hæð var enn eigi fullgerð. Hinn 7. nóvember 1955 seldi Á húsið konunni J. Samkvæmt kaupsamningi var söluverð hússins kr. 400.000.00, og skuld- batt Á sig til á sinn kostnað að lúka innansmíði þess. J fluttist ásamt fjölskyldu sinni inn á neðri hæðina hinn 19. nóvember 1955. Að tveimur vikum liðnum kvartaði hún við Á undan óeðlilegum raka í húsinu og krafðist riftunar kaupsins, en Á vísaði þeirri kröfu á bug. Í ársbyrjun 1956 hófst J handa um ýmsar mats- og skoðunargerðir dóm- kvaddra manna um gerð hússins, kostnað við að lúka smíði þess og kostnað við að bæta úr göllum á því og svo um rannsóknir á hleðslusteini þeim, er að framan greinir. Þá voru og að tilhlutan J dómkvaddir menn til að meta, hvert hefði verið hæfilegt söluverð hússins í nóvembermánuði 1955, miðað við byggingarstig þess og galla á gerð þess samkvæmt greindum athugunum, og töldu matsmenn það kr. 320.000.00. Hinn 19. júlí 1956 höfðaði J mál gegn Á og krafðist riftunar kaupanna, endurgreiðslu kaupverðs og skaðabóta. Í héraði var dómur í máli þessu kveðinn upp hinn 26. ágúst 1959. Var riftunarkrafan tekin til greina og Á dæmt að endurgreiða það, sem honum hafði verið goldið upp í kaupverðið, og greiða skaðabætur, kr. 80.000.00, auk málskostnaðar, kr. 27.000.00. Til tryggingar dómskuld þess- ari lét J hinn 14. október 1959 gera fjárnám í umræddri húseign. Á áfrýjaði hins vegar dóminum ásamt fjárnáms- gerð 25. nóvember 1959 og J gagnáfrýjaði dómsathöfnum þessum 28. marz 1960. Voru þær staðfestar með dómi Hæsta- réttar 24. júní 1960 og Á dæmt að greiða málskostnað þar fyrir dómi, kr. 9.000.00, enda hafði Á eigi fylgt fram áfrýjun sinni. Nauðungaruppboð á húseigninni fór síðan fram að kröfu J, sem varð hæstbjóðandi, og var henni lögð út eignin sem ófullnægðum veðhafa á kr. 320.000.00. Hinn 21. júlí 1960 taldi J til skuldar hjá Á samtals kr. 149.845.31, og voru honum þá reiknaðir vextir til þess tíma. Með stefnu, birtri 28. febrúar 1961, höfðuðu þau Á og B mál gegn þeim Ó Efnisskrá CXV Bls. og H, er áður getur, og kröfðust skaðabóta, að fjárhæð kr. 248.997.00, er sundurliðast þannig: 1. Mismunur á söluverði hússins og uppboðs- verði þess .. ... „2. 2. 2. kr. 80.000.00 2. Málskostnaður A í áðurgreindu dómsmáli, samtals .. .. .. . 2. 2. — 36.000.00 3. Kostnaður vegna flutnings málsins í í héraði og fyrir Hæstarétti .. .. .. — 11.000.00 4. Dæmdar skaðabætur til handa 7, er áður getur .. .. .. 2. 2. 2. — 80.000.00 5. Kostnaður vegna fjárnáms o og uppboðs 2... — 9.797.00 6. Húsaleigukostnaður .. ... — 32.200.00 Þau Á og B höfðu verið gift, en skilið að borði og sæng 15. júlí 1960 og þá samið svo, að helmingaskipti skyldu vera með þeim á skaðabótafé, er þau kynnu að vinna úr hendi Ó og H. Báðir voru þeir Ó og H taldir bera ábyrgð á múr- verksgöllum hússins og Ó á vansmíði hitakerfis. Þar sem eigi var sannað, að Á hefði verið kunnugt um byggingar- galla þessa, er hann keypti húsið, var Ó og H dæmt að greiða honum og B bætur samkvæmt 1. kröfulið þeirra, óskipt kr. 50.000.00 og Ó einum kr. 15.000.00. Málaferli Á og J mátti að nokkru rekja til vanefnda Á sjálfs á kaup- samningi þeirra og hann hafði ekki fylgt fram áfrýjunar- máli því, er áður greinir, og voru kröfuliðir nr. 2—5 því eigi teknir til greina. Loks var sýknað af 6. kröfulið, þar sem hann var engum haldbærum rökum studdur ........ 474 Hinn 9. apríl 1957 keypti H af A h/í, byggingarfélagi í Reykja- vík, íbúð í sambýlishúsi. Samkvæmt samningi aðilja skyldi allur frágangur á íbúðinni vera vandaður og tvöfalt gler í gluggum, sem gert var ráð fyrir, að fengið yrði í tiltek- inni verzlun í Reykjavík. H kveðst á árinu 1958 hafa veitt því athygli, að móða settist á rúður í gluggum íbúðarinnar, og í matsgerð dómkvaddra manna er orsök þess sögð sú, að rúðurnar séu óþéttar. Af þessu efni höfðaði H skaða- bótamál gegn A h/f. Samkvæmt gögnum málsins varð við íþað að miða, að sök á umræddum göllum ættu eigi aðiljar sem A h/f bæri ábyrgð á, og eigi tókst H að sanna gegn andmælum A h/f, að hann hefði kvartað fyrr en um ára- mótin 1960/1961. Með hliðsjón af 52. gr. laga nr. 39/1922 íþótti sú kvörtun of seint gerð. Þegar að svo vöxnu Var A h/f dæmd sýkna af kröfum H .......0000000 00.00.0000... 892 Utanríkisráðuneytið réð A hleðslustjóra í flugvélaafgreiðslu á Keflavíkurflugvelli frá 1. júlí 1957 að telja, og var í ráðn- ingarbréfi ráðuneytisins tekið fram, að uppsagnarfrestur A skyldi vera 3 mánuðir. Með bréfi, dags. 20. janúar 1961, tilkynnti flugmálastjórnin A, að vegna skipulagsbreytingar CXVI Efnisskrá Bls. yrði starfsheiti hans eftirleiðis verkstjóri, en verksvið hans svipað og verið hefði. Þá hefði Utanríkisráðuneytið falið flugvallarstjóra að afturkalla ráðningarbréf A og gefa út nýtt, og í hinu nýja ráðningarbréfi var tekið fram, að A væri ráðinn verkstjóri flugumsjónarðeildar frá 1. febrúar 1961 að telja, að uppsagnarfrestur skyldi vera 3 mánuðir af beggja hálfu og laun samkvæmt launalögum. Er ríkis- stjórnin hafði ákveðið að hætta rekstri flugumsjónarðeildar frá 1. júní 1962, ritaði flugvallarstjóri A bréf hinn 26. maí 1962 og tilkynnti honum, að hann væri leystur frá störfum frá og með 1. júní 1962 og að honum yrðu greidd 3 mánaða laun frá þeim tíma. A vildi ekki una þessu og krafðist launa 6 mánuði, frá því hann lét af störfum, sbr. 14. gr. laga nr. 38/1954. Á þessa kröfu ÁA var fallizt, en nefnt lagaboð var eigi talið taka til aukagreiðslna, er starfanum fylgdu, né orlofsfjár. Hins vegar skyldu A reiknuð laun fyrir hvern hinna 6 mánaða um sig, eins og þau voru greidd samkvæmt ákvæðum laga nr. 92/1955 og öðrum gildandi reglum á hverjum tíma starfsmanni í launaflokki þeim, sem um var að tefla ..........00.000....... 936, 942, 948, 954 b) Utan samninga. Hinn 3. marz 1956 varð árekstur mjólkurbifreiðarinnar R 6202 og fólksbifreiðarinnar R 3422 á vegamótum Flókagötu og Rauðarárstígs í Reykjavík. Akbrautin, þar sem bifreiðunum lenti saman, var malbikuð, en snjór var á og hálka. R 6202 hafði snjókeðjur á afturhjólum, og var henni ekið suður Rauðarárstíg, en R 3422, sem eigandi hennar, S, ók austur Flókagötu, var keðjulaus, S, sem á hvíldi biðskylda við vegamótin, þótti vegna vangæzlu þeirrar skyldu sinnar og gálauss aksturs að öðru leyti eiga meginsök á árekstr- inum. Ökumaður R 6202 þótti og eiga nokkra sök hér á vegna ógætilegs aksturs, miðað við aðstæður. Var ábyrgð á tjóni af árekstri þessum metin S til sakar að % hlutum, en ökumanni R 6202 að % hluta. S, sem hlaut lemstur af árekstrinum, krafðist skaðabóta af eiganda R 6202, er hann sundurliðaði þannig: 1. Atvinnutjón kr. 189.578.00, 2. þján- ing og röskun á stöðu og högum kr. 60.000.00. 3. Viðgerðar- kostnaður á bifreið hans, kr. 5.023.87. 4. Aðstoð við ákvörðun tjónbóta kr. 1.850.00. S, sem var starfandi læknir, var tal- inn hafa vegna slyssins misst 15% orku sinnar til fram- búðar. Tjón hans samkvæmt 1. kröfulið var metið kr. 50.000.00 og samkvæmt 2. kröfulið kr. 30.000.00. Fjárhæðir 3. og 4. kröfuliðar sættu eigi andmælum stefnda ........ 19 Miskabætur dæmdar vegna ærumeiðandi ummæla á prenti .... 96 Steinvala hrökk í framrúðu bifreiðar í akstri, og brötnaði Efnisskrá CXVII rúðan. Leitt þótti í ljós, að steinvalan hefði spyrnzt undan hjóli annarrar bifreiðar, er ók fram hjá í andstæða átt. Eigandi þeirrar bifreiðar var samkvæmt 67. gr. umferðar- laga nr. 26/1958 dæmt að bæta tjón, er af rúðubrotinu leiddi, enda voru ákvæði 68. gr. sömu laga eigi talin eiga hér við ...........2..00000 0. sen 138 Í desembermánuði 1950 vann S vélvirki að því að setja upp eimketil í vélsmiðjunni K, en S var starfsmaður K og flokk- stjóri. Eimketill þessi, sem framleiða átti eim til hitunar- kerfis vélsmiðjunnar, var hitaður með olíubruna. Brennslu- olían rann um stút inn í eldhólf ketilsins, og skyldi kveikt í henni með kyndli, um leið og rennsli hennar hæfist. Er S hóf prófun hitunarkerfisins og kynnti ketilinn í því skyni, reyndist eimframleiðsla hans of mikil, eins og á stóð. Að svo vöxnu var því slökkt á katlinum. Nokkru síðar hugðist S kveikja upp af nýju. Að sögn sjónarvotta opnaði hann fyrir olíurennslið og brá síðan kyndli inn í eldhólfið um op, er var framan á katlinum neðarlega. Varð þá mikil sprenging í katlinum, sóthurðir hrukku upp, og slóst sót- hurð í höfuð S, sem stóð hálfboginn framan við ketilinn, af slíku afli, að S féll aftur á bak á gólfið. Hlaut S mikil lemstur, og var hann fluttur í sjúkrahús, þar sem hann andaðist að kvöldi sama dags. Ekkja S krafðist vegna sjálfrar sín og ófjárráða barns dánarbóta úr hendi K. Samkvæmt gögnum málsins hafði S á eindæmi sitt annazt uppsetningu hitunarkerfisins án sérstakra fyrirmæla um framkvæmd verksins frá öðrum starfsmönnum K. Að vætti sjónarvotta höfðu honum orðið þau mistök að láta olíu renna inn í eldhólf ketilsins nokkra stund, áður en hann bar kyndil að henni. Eigi var í ljós leiddur neinn sá vanbúnaður tækja, er K bæri ábyrgð á og slysið yrði rakið til. Skaðabótakrafan var því ekki tekin til greina ........ 167 Á mótum Miklubrautar og Stakkahlíðar í Reykjavík var unnið að vegabótum. Miklabraut greinist á bessum slóðum í tvær akbrautir. Vegna þessara framkvæmda voru sett upp merki um lokun syðri akbrautar Miklubrautar og um tvístefnu- akstur nyrðri akbrautar sömu götu vestan Stakkahlíðar. A ók bifreið sinni R 2189 vestur Miklubraut um syðri ak- braut að nefndum vegamótum og hugðist halda áfram vestur þá akbraut þrátt fyrir merki um lokun hennar, er áður greinir. B ók í sama mund bifreiðinni R 10559 austur nyrðri akbraut Miklubrautar og beygði til hægri suður Stakkahlíð. Á mótum þeirrar götu og syðri akbrautar Miklubrautar varð árekstur bifreiðanna, A krafðist skaðabóta vegna tjóns síns af árekstrinum. Eins og á stóð, var A talinn hafa átt biðskyldu að gæta gegnt B og meginsök á umferðarslys- CKVIII Efnisskrá Bls. inu. B taldist eigi hafa gætt fyllstu varúðar í akstri sínum, sbr. 49. gr. umferðarlaga nr. 26/1958, og var honum dæmt að bæta A tjón hans að % hluta ...........00000.....0.. 206 G h/f hafði með höndum pípulögn í hús eitt í Reykjavík og Í sambandi við það verk niðurrif reykháfs í húsinu. Reyk- háfur þessi, sem stóð í horni í gegnum tvær hæðir hússins, var hlaðinn úr múrsteini, en múrhúðaður, og varð því ekki séð fyrirfram, að hann var hlaðinn. Framkvæmdastjóri G h/f fór þess á leit við Ó múrarameistara, að hann annaðist rof reykháfsins. Ó vékst undan að láta vinna verk þetta í dagvinnu, en á öðrum tíma dags gat hann ekki skipað starfsmönnum sínum til verka. Hann féllst hins vegar á að leita eftir því við tvo starfsmenn sína, G og V, hvort þeir vildu taka þetta að sér í næturvinnu, og voru þeir fúsir til þess, enda léti Ó þeim í té verkfæri. Hinn 22. maí 1959, kl. 2000, komu þeir G og V til verksins. En þar sem þeir voru ókunnugir staðháttum, en Ó vissi þar deili á, kom hann einnig á vettvang, leiðbeindi og gaf fyrirmæli um, hvar hefja skyldi reykháfsbrotið. Hvarf Ó síðan af vinnustað. Hóst nú verkið, og var beitt loftbrjót, unz reykháfurinn hafði verið brotinn „næstum þvert yfir“. Tók G þá að beita minni múrbrjót við brotið, en V að moka frá. Hrundi þá reykháfurinn og lenti á vinstri fótlegg V, er eigi tókst að forða sér, þar sem hann hrasaði um ofn á gólfinu, Hlaut V lemstur og 20% varanlega örorku. Hann sótti G h/f og Ó um greiðslu bóta, sem hann sundurliðaði þannig: 1. Ör- orkubætur, kr. 237.461.00, 2. þjáningabætur, kr. 80.000.00 og 3. kostnaður hans, kr. 2.000.00. Slysið mátti rekja til vangæzlu við framkvæmd verksins. G, sem stjórnaði múrbrjótnum og var vanur slíkri vinnu, hélt henni áfram án öryggisráðstaf- ana, eftir hann varð þess vísari, að reykháfurinn var hlað- inn. Átti hann því meginsök á slysinu. En V, sem einnig varð kunnugt um hleðslu reykháfsins og fylgdist með fram- kvæmd verksins, þótti og hafa sýnt nokkurt gáleysi. Sam- kvæmt því, sem rakið var um samband Ó og greindra starfsmanna, ráðningu þeirra af hans hendi til verksins og fyrirmæli hans um framkvæmd þess, mátti V treysta því, að verkið væri unnið á vegum Ó. Bar hann því gegnt V ábyrgð á mistökum G. Hins vegar hafði eigi stofnazt neitt það réttarsamband milli G h/f og V, er veitti honum rétt til bóta úr hendi G h/f. Eins og málið lá fyrir dóm- stólum, varð dómsorði eigi lokið á skipti G h/f og Ó, en leggja mátti þann skilning í skýrslu framkvæmdastjóra G h/f í málinu, að G h/f hefði tekizt á hendur gegnt Ó ábyrgð á framkvæmd verksins. V var dæmt að bera að 4 hluta tjón sitt sjálfur, en Ó að bæta það að % hlutum og greiða Efnisskrá CXIX samtals kr. 114.668.67 .......0.000000n rns 268 Hinn 16. marz 1958 varð þess vart, að vatn seytlaði gegnum brunagafl austurhluta hússins nr. 114 við Hverfisgötu Í Reykjavík, eign G, og við eftirgrennslan kom í ljós, að vatnsrennsli þetta kom frá húsinu nr. 105 við Laugaveg, eign L h/f, og stafaði af því, að vatn hafði runnið í stíflaða þvottaskál á 4. hæð hússins. Tjón af þessum völdum í hús- inu nr. 114 við Hverfisgötu nam samkvæmt mati dóm- kvaddra manna kr. 5.104.00. Krafðist G þessarar fjárhæðar úr hendi L h/f auk kr. 3.000.00 fyrir óþægindi. Pipulagn- ingamenn unnu um þessar mundir í húsinu nr. 105 við Laugaveg. Húsvörður þar og pípulagningarmeistarinn urðu samferða brott af vinnustað á 4. hæð hússins, er vinnu lauk hinn 15. marz 1958. Kvað húsvörðurinn pípulagningamenn- ina hafa sett „texplötu“ yfir umrædda þvottaskál, svo að mulningur félli ekki ofan í hana. En daginn eftir „hafi texplatan verið sporðreist og mikill mulningur í vaskinum, svo að hann var stíflaður, og rann vatnið viðstöðulaust úr kalda krananum“. Pípulagningarmeistarinn og húsvörður- inn sýndu báðir af sér vangæzlu í starfi með viðskilnaði á vinnustað, og mátti rekja tjón það, sem um var að tefla, til þeirrar háttsemi þeirra. Bar L h/f ábyrgð á tjóninu, þar sem húsvörðurinn var starfsmaður þess. Kröfur G voru því teknar til greina ......000000.0 00. eeen ner 497 Járnsmiðurinn Í, starfsmaður í áhaldahúsi Vegagerðar ríkisins, vann hinn 18. janúar 1961 að viðgerð á ljósavél í eigu vega- gerðarinnar. Er Í var að stilla „magnetu“ vélarinnar, sem var í gangi, og hugðist herða festingu hennar með lykli, hrökk lykillinn af festiboltanum. Við það varð vinstri hönd Í fyrir viftuspaða vélarinnar, og skaddaðist höndin. Þess var eigi gætt af hendi verkstjóra, að öryggishlíf um vift- una væri sett á sinn stað, áður en vinna var hafin við vélina í gangi. Í, sem var lærður iðnaðarmaður og verkvanur, sýndi og af sér vangæzlu. Hann hlaut því að bera tjón sitt af slysinu sjálfur að % hluta, en ríkissjóði var dæmt að * bæta það að % hlutum. Varanleg örorka Í var metin 15% og atvinnutjón hans kr. 140.000.00, að frádregnum trygg- ingarbótum. Þjáningabætur voru ákveðnar alls kr. 20.000.00 513 G hóf rekstur sundmarðabús í Kópavogi árið 1939. Á árinu 1947 lét hann gera teikningu að sundmarðahúsi þar, og lýsti loð- dýraræktarráðunautur ríkisins því 15. október s. á., að hið fyrirhugaða hús yrði viðurkennt „sem lögmæt varzla á minkabúi“. Reisti G síðan hús þetta og tók það í notkun til sundmarðaeldis ásamt marðabúrum og tækjum. En wegna ákvæða laga nr. 32/1951 um bann gegn sundmarða- eldi hætti G rekstri bús síns, og með stefnu, birtri 8. des- CKK Efnisskrá ember 1960, höfðaði hann af þessu efni mál gegn fjármála- ráðherra f. h. ríkissjóðs til greiðslu eignartjónsbóta, kr. 424.400.00, og atvinnutjónsbóta, kr. 1.053.056.04. Dómkvaddir menn töldu verðmæti sundmarðahússins til fyrirhugaðra nota nema kr. 380.000.00, en húsið einskis virði til annarra nota. Sundmarðabúr, 112 að tölu, virtu matsmenn á kr. 28.900.00 til fyrinhugaðra nota, en einskis virði til annars. Verðrýrnun á vélum og öðru, er búinu heyrði til, töldu matsmenn nema kr. 15.500.00 í þessu sambandi. Mat Þetta lagði G til grundvallar kröfu sinni um eignartjónsbætur. Sú krafa var tekin til greina, þar sem G hafði reist sund- marðahúsið og aflað greindra eigna í réttmætu trausti þess, að hann fengi að lögum heimild til að reka sund- marðabú, og af banni laga nr. 32/1951 við eldi sundmarða leiddi, að greind hús hans, búr og tæki urðu honum ónothæf eign. Hins vegar var krafa G um bætur vegna atvinnu- spjalla eigi tekin til greina, enda var eldi umræðdra loð- dýra bannað vegna hættu á tjóni af völdum dýra þeirra, er úr haldi sleppa ................0.. 0000... 573 Hinn 22. maí 1962 ók B bifreiðinni R 11 austur Hringbraut í Reykjavík um hægri akrein nyrðri akbrautar. Ó ók hins vegar bifreiðinni R 8427 af Laufásvegi suður yfir nefnda akbraut Hringbrautar, sem er aðalbraut, og hugðist aka vestur syðri akbraut. Vegna umferðar þar staðnæmdist hann milli reita þeirra, er skilja akbrautirnar, og nam þá aftur- endi bifreiðarinnar inn á nyrðri brautina. Var það gáleysi af hendi Ó að leggja bifreiðinni þannig. Er R 11 kom á vegamótin, rakst hún á hægri hlið R 8427, þar sem hún stóð, eins og áður greinir. Samkvæmt játningu B og vætti vitna ók hann bifreiðinni R 11 of hratt umrætt skipti. Ábyrgð á tjóni af völdum árekstrarins var að jöfnu felld á eigendur nefndra bifreiða .............002000.0...0.0.. 680 Hinn 31. maí 1963 varð árekstur bifreiðanna A og B á vegamót- um Túngötu og Aðalgötu í Keflavík, er E ók bifreiðinni A suður Túngötu, sem var aðalbraut, en G bifreiðinni B austan Aðalgötu. G var með áhrifum áfengis og gætti ekki bið- skyldu sinnar við vegamótin, heldur ók áfram aðgæzlu- laust og án stöðvunar andstætt skýrum umferðarmerkjum og varð hinnar bifreiðarinnar ekki var, „fyrr en hann fann höggið af árekstrinum“, eins og hann sjálfur orðaði það. Hins vegar var eigi í ljós leitt, að E hefðu orðið nein mis- tök í akstri. Samkvæmt þessu var felld á eiganda bifreiðar- innar B ábyrgð á öllu tjóni, sem af árekstrinum hafði hlotizt. Var honum dæmt að greiða bætur vegna skemmda á bifreiðinni A, kr. 8.600.00, fyrir afnotamissi bifreiðarinnar kr. 5.000.00, þjáningabætur E, sem slasaðist, kr. 25.000.00, Efnisskrá CXXI Bls. og svo kostnað vegna læknishjálpar og annan kostnað E, er af slysinu leiddi, kr. 7.000.00, samtals kr. 45.600.00. Hins vegar var vísað frá dómi kröfu um bætur fyrir muni, sem stolið hafði verið úr bifreiðinni A eftir áreksturinn, enda ekki nægilega í ljós leitt, hvernig háttað hefði verið vörzlu bifreiðarinnar ...........0..00.2000 0000 ee sr 704 Hinn 2. ágúst 1959 varð árekstur á Sogsvegi í Árnessýslu milli bifreiðanna R 9695, er H ók norður veginn, og bifreiðar- innar R 5362, en henni ók S sama veg suður á bóginn. Þar sem áreksturinn varð, var vegurinn sléttur og nægilega rúmur fyrir bifreiðarnar að mætast trafalalaust, miðað við breidd þeirra. Leitt þótti í ljós, að H hefði ekið mjög hægt, en of innarlega á veginum án þess að gæta þess að víkja í tæka tíð til vinstri, er bifreið S bar að. S hafði hins vegar ekið of hratt, miðað við aðstæður, og láðst að hægja á bif- reið sinni með því að skipta aflvél hennar í lægra gír, áður en bifreiðarnar mættust. Að svo vöxnu var ábyrgð á tjóni af slysinu lögð að jöfnu á eigendur bifreiðanna. H krafði S um greiðslu viðgerðarkostnaðar bifreiðar sinnar, kr. 13.406.64, flutningsskostnaðar hennar af slysstað, kr. T78.42, og svo kostnaður vegna afnotamissis hennar, kr, 5.601.00. Fjárhæðir fyrstu kröfuliðanna tveggja sættu ekki andmæl- um. Þriðja kröfuliðnum var mótmælt, og var hann tekinn til greina með kr. 5.412.50, en greiðsla þeirrar fjárhæðar var sönnuð með framlögðum reikningum. Samkvæmt þessu var S dæmt að greiða H kr. 9.798.78 .......020000 0000... 783 Aðfaranótt 26. ágúst 1962 ók J bifreiðinni R 6853 norður Grens- ásveg í Reykjavík. Er hann nálgaðist vegamót þeirrar götu og Breiðagerðis, kom H prentari gangandi suður Grens- ásveg á móti bifreiðinni, varð fyrir henni og féll á götuna. Var H fluttur slasaður í sjúkrahús, þar sem hann andaðist sama dag af völdum slyssins. J var ölvaður, og reyndist áfengismagn í blóði hans 2.04%. Hann kvaðst hafa ekið allgreitt, hafi útvarp bifreiðarinnar í gangi, litið skömmu fyrir slysið niður og slökkt á útvarpinu, en séð H fram- undan bifreiðinni, er hann leit upp aftur, og þá hemlað, án þess að honum auðnaðist að afstýra slysinu, enda voru hemlar óvirkir á afturhjólum. Ekkja H, A, krafðist dánar- bóta úr hendi J, sem bar óskipt ábyrgð á tjóni hennar, enda var ekki í ljós leitt, að H hefði verið meðvaldur að slysinu. Þau A og H höfðu gengið að eigast 12. nóvember 1960. A var 27 ára að aldri og H 25 ára, er slysið varð. Þau voru barnlaus. Þau gegndu bæði launuðum störfum, H sem prentari og A í þjónustu pósthússins í Reykjavík. Með hlið- sjón af högum Á og öllum málavöxtum voru bætur henni CXKII Efnisskrá Bls. til handa fyrir missi framfæranda ákveðnar kr. 240.000.00 og bætur fyrir röskun á högum kr. 60.000.00 .............. 805 Skattar. A. Aðstöðugjald. Sjómannadagsráð rekur kvikmyndahús í sambandi við Dvalar- heimili aldraðra sjómanna, og rennur hagnaður af kvik- myndahúsinu til nefnds elliheimilis. Aðstöðugjald samkvæmt lögum nr. 69/1962 var lagt á rekstur kvikmyndahússins fyrir árið 1962. Er neitað var um greiðslu þess, krafðist Gjaldheimtan í Reykjavík lögtaks. Rekstur kvikmyndahúss til tekjuðflunar elliheimili var eigi talinn sá eðlisþáttur í starfrækslu slíkrar stofnunar, að undanþeginn væri aðstöðu- gjaldi samkvæmt III. kafla nefndra laga, sbr. 2. mgr. 8. gr. sömu laga. Var lögtak til heimtu gjaldsins því heimilað 309 Samband íslenzkra berklasjúklinga (SÍBS) rekur í Reykjavík stofnunina Múlalund í þeim tilgangi að þjálfa sjúkt fólk og örkumla til hagnýtrar vinnu. Fá öryrkjar í því skyni í hendur hæfileg verkefni, sem þeir vinna að undir umsjón lækna, hjúkrunarliðs og þjálfunar, en framleiðsla stofnun- arinnar er seld. Rekstur þessarar stofnunar var talinn þátt- ur í líknarstarfsemi og því undanþeginn aðstöðugjaldi, sbr. 2. mgr. 8. gr. laga nr. 69/1962 .......00000000 nn. 687 B. Eignarskattur. Samlag skreiðarframleiðenda, sem stofnað var af Ýmsum skreið- arframleiðendum í þeim tilgangi að selja framleiðslu félags- manna á erlendum markaði og beita sér fyrir vöruvöndun, talið félag í merkingu c-liðs 3. gr. laga nr. 46/1954, sbr. 15. gr. sömu laga, og eigi í hópi þeirra félaga, sem undanþegin voru skattskyldu samkvæmt 4. gr. sbr. 16. gr. laganna. Var samlaginu réttilega gert að greiða skatta, þar á meðal eignarskatt ........0000000 00. n nr 159 Stofnunin Múlalundur, sem Samband íslenzkra berklasjúklinga starfrækir í því skyni að þjálfa sjúkt fólk og örkumla til hagnýtrar vinnu, eigi talin skattskyld, sbr. 4. gr. laga nr. 46/1954, 6. gr. laga nr. 70/1962 og 29. gr. laga nr. 69/1962. Var því synjað um framkvæmd lögtaks, sem krafizt var, m. a. til heimtu álagðs eignarskatts ........00.00.000... 687 Skattstjórnvöld áætluðu H tekjur og eign umfram það, sem hann hafði talið fram til skatts. Áætlun þessi hafði eigi við rök að styðjast, og var því synjað um framkvæmd lögtaks, sem krafizt var, meðal annars til heimtu eignarskattsviðauka .. 887 Efnisskrá CXXIII C. Tekjuskattur. Samlag skreiðarframleiðenda, sem stofnað var í þeim tilgangi að stuðla að vöruvöndun og afurðasölu erlendis talið félag í merkingu 3. gr. sbr. 15. gr. laga nr. 46/1954 og eigi í hópi þeirra félaga, sem undanþegin voru skattskyldu samkvæmt 4. gr. sbr. 16. gr. sömu laga. Lögtak var því heimilað til heimtu álögðum sköttum, þar á meðal tekjuskatti ........ J seldi íbúð, sem hann bjó í, og byggði aðra íbúð til eigin afnota innan tveggja ára, og var fasteignamat þeirrar íbúðar hærra en hinnar seldu. Að svo vöxnu og þar sem eigi voru færðar sönnur á, að J hefði byggt hina seldu íbúð í atvinnurekstri sínum eða til að selja hana aftur með hagnaði, þá brast heimild til að gera honum tekjuskatt af söluhagnaði, sbr. 2. mgr. e-liðs 7. gr. laga nr. 46/1954 ......0000200.00000.... Stofnunin Múlalundur er starfrækt í því skyni að þjálfa sjúkt fólk og örkumla til hagnýtrar vinnu. Rekstur stofnunar- innar er því eðlisþáttur í líknarstarfsemi, en eigi atvinnu- rekstur í merkingu 4. gr. laga nr. 46/1954, 6. gr. laga nr. 70/1962 og 29. gr. laga nr. 69/1962. Synjað var því um fram- kvæmd lögtaks til heimtu álögðum skatti ................ G, skipstjóri á fiskiskipi í eigu hlutafélags, þar sem hann var formaður og aðalhluthafi, reiknaði sér lægri skipstjóra- laun en kjarasamningur stéttarfélags skipstjóra sagði til um. Ríkisskattanefnd hækkaði þenna tekjulið til samræmis við kjarasamninginn. Þetta var ekki heimilt að lögum og skatthækkun því felld niður ........00000000 0000... 00. D. Útsvör. Niðurjöfnunarnefnd S-kaupstaðar ákvað á fundi sínum hinn 11. ágúst 1960, að niðurjöfnun útsvara fyrir árið 1960 skyldi fara eftir álagningarreglum „kaupstaðaskala útsvarslag- anna“, þ. e. 6. gr. laga nr. 43/1960, sem gengu í gildi 9. júní 1960. Útsvar af veltu í verzlun og iðnaði skyldi vera 1%%, og kæmi til lækkunar útsvara, skyldi hún einungis reiknast af útsvörum einstaklinga, en eigi af veltugjöldum. Er niður- jöfnunarnefnd hafði lokið niðurjöfnun hinn 13. ágúst 1960, var ákveðið, að útsvör skyldu lækka um 38% frá útsvars- stiga. Meðal gjaldenda var kaupfélag (K). Til útsvarsálagn- ingar voru tekjur þess samkvæmt framtali hækkaðar úr kr. 94.054.27 í kr. 105.901.27 vegna offærðs frádráttar sam- vinnuskatts og tekjuútsvar samkvæmt 6. gr., a, 2, laga nr. 43/1960 ákveðið kr. 24.300.00. Veltuútsvar var reiknað 12% af heildarveltu K samkvæmt framtali þess, kr. 27.408.312.64, þ. e. kr. 411.100.00. Nam útsvarið því alls kr. 435.400.00, en tilkynnt var, að gjaldandi, sem skuldlaus yrði við bæjar- sjóð 15. október 1960, fengi 10% afslátt af útsvari sínu. 159 337 687 887 CXKIV Efnisskrá Bls. K kærði álagninguna til niðurjöfnunarnefndar 1. september 1960. Eigi barst K svar við kærunni að sinni, en hinn 17. desember 1960 var því af hendi niðurjöfnunarnefndar tjáð, að athugun á bókhaldi þess hefði verið falin endurskoðanda, sem í skýrslu 26. desember 1960 taldi framtali K áfátt í ýmsum greinum. Hinn 30. desember tók niðurjöfnunar- nefndin útsvar K til meðferðar af nýju og hækkaði það í kr. 726.200.00. K kærði þessa útsvarsálagningu. Niðurjöfn- unarnefnd synjaði um lækkun útsvarsins, yfirskattanefnd lækkaði það í kr. 638.400.00, og Ríkisskattanefnd staðfesti niðurstöðu yfirskattanefndar, en hún var þessi: Gjaldstofn tekjuútsvars var ákveðinn kr. 1.000.630.95 og tekjuútsvar, að frádregnum 38%, kr. 181.527.00, gjaldstofn veltuútsvars kr. 29.273.954.88 og veltuútsvar kr. 439.100.00, gjaldstofn eignarútsvars kr. 1.989.373.90 og eignarútsvar, að frádregnum 38%, kr. 17.773.00, þ. e. samtals kr. 638.400.00, eins og áður greinir. K greiddi upphaflegu útsvarsfjárhæðina hinn 14. október 1960, að frádregnum 10%, þ. e. kr. 43.540.00, sem draga bar frá endanlegri útsvarsfjárhæð, sem þá varð kr. 594.860.00, en þar af greiddi K kr. 391.860.00 hinn 14. október 1960, svo sem getið var, en eftirstöðvarnar, kr. 203.000.00, hinn 3. október 1961. K höfðaði mál gegn S-kaupstað og krafðist endurgreiðslu: 1) á samvinnuskatti, er á var lagður fyrir árið 1959 og greiddur 10. febrúar 1960, kr. 71.689.00, og 2) á ofgreiðdu útsvari, þ. e. kr. 594.860 —- kr. 305.877.00, er K taldi rétta útsvarsfjárhæð — kr. 288.983.00. Samkvæmt lögum nr. 43/1960 var heimilt að gera K að greiða veltuút- svar af rekstri ársins 1959, en skýra bar lögin þannig, að fyrir sama tímabil væri óheimilt að reikna K samvinnu- skatt eftir eldri lögum. Fjárhæð samvinnuskatts, er K hafði greitt fyrir nefnt ár, bar því að draga frá útsvari, er á var lagt árið 1960. Eigi var gætt ákvæða 1. mgr. 22. gr. laga nr. 66/1945 um að tilkynna K fyrirhugaða útsvarshækkun eftir aðalniðurjöfnun í ágústmánuði 1960, og var hækkunin, sem nam kr. 203.000.00, því ógild. Þar sem K fékk að draga samvinnuskatt fyrir árið 1959 í heild frá útsvari 1960, var óheimilt að draga hann einnig frá tekjum, svo sem gert hafði verið. Samkvæmt framtali var tekjuútsvar K, að frá- dregnum 38%, réttilega ákveðið kr. 23.844.00. Veltuútsvar K mátti nema 2% á veltu, að frádregnum 38%, þ. e. kr. 339.863.00. Tekjuútsvar og veltuútsvar námu því samtals kr. 363.700.00, en, að frádregnum 10% afslætti, kr. 327.330.00. K hafði hins vegar greitt samvinnuskatt og útsvar, samtals kr. 666.549.00, og var því dæmd endurgreiðsla á kr. 339.219.00, sbr. 27. gr. laga nr. 66/1945 .........20000000 000... 296 Skattstjórinn í Reykjavík krafði með bréfi 8. desember 1961 1, Efnisskrá CKXV Bis. sem stundaði húsbyggingar, skýringar á því, að hagnaður hans af sölu íbúða árið 1960 virtist vera „óeðlilega lítill“. Skattstjóri, sem taldi skýringar, er fram komu af hendi 1, ófullnægjandi, áætlaði því tekjur hans nefnt ár kr. 100.000.00 hærri en fram hafði verið talið. Samkvæmt þessari tekju- áætlun hækkaði niðurjöfnunarnefnd útsvar I úr kr. 40.600.00 í kr. 67.000.00. Tekjuáætlun skattstjóra og hækkun útsvarsins voru innan löglegra starfsmarka skattstjórnvalda og svo í hóf stillt, að þeim varð eigi hnekkt af dómstólum .. 314 Skilorðsbundnir refsiðómar. Manni dæmt fangelsi 30 daga samkvæmt 246. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 fyrir ólöglega meðferð á fundnu fé og ákveðið, að refsingin skyldi vera skilorðsbundin og hún niður falla eftir 3 ár frá uppsögu dóms Hæstaréttar, ef haldið yrði almennt skilorð 57. gr. nefndra hegningar- laga, sbr. 4. gr. laga nr. 22/1955 „02.00.0000... 0000... 1 Skiptamál. Á hendur dánarbúi, sem var undir opinberum skiptum, var víxil- mál höfðað með stefnu, birtri 1. nóvember 1962. Búið var skuldaviðgöngubú, um skipti þess fór eftir 4. og 5. kapitula skiptalaga nr. 3/1878, innköllun til skuldheimtumanna hafði verið gefin út og birt, innköllunarfrestur hafði verið liðinn hinn 8. september 1962 og umræddri víxilkröfu hafði verið lýst í búið 16. október 1962. Að svo vöxnu skorti heimild að lögum til að stefna skiptaráðanda fyrir hönd dánarbúsins fyrir almenna dómstóla, og var málinu því vísað frá héraðs- AÓMI .......0000 00 350, 353 M andaðist 2. nóvember 1962, en kona hans (K) 25. s. m. Arfur eftir Ó féll við andlát hans, og mátti þá bú hans koma til skipta milli K og barna hans samkvæmt erfðaskrá og fyrir- mælum laga um skylduarf. Þeir, sem í hlut áttu, voru sam- mála um, að búi beggja hjónanna væri skipt í einu lagi. Og þar sem þeir höfðu forræði á, að búskiptum væri hagað með þeim hætti, bar eftir því að fara ........0..0.00.0.... Dánarbú sætti opinberum skiptum, og var við skiptin skorið úr ágreiningi um gildi erfðaskrár .........00.00000......000. 452 Kona (K) og maður (M) bjuggu saman ógift. Þau gerðu 5. desember 1935 sameiginlega erfðaskrá þess efnis, að það þeirra, er lengur lifði, skyldi eignast allar eigur hins, að skuldum frádregnum. K andaðist 29. febrúar 1960. Voru þá á lífi niðjar hennar, en hún hafði alið börn, áður sambúð þeirra M hófst. Samkvæmt 20. gr. erfðalaga nr. 42,/1949 var erfðaskráin því metin gild, einungis að því er tók til % hluta eigna K. Hins vegar þótti M, eins og á stóð, eiga rétt CXXVI Efnisskrá til nokkurrar þóknunar af eign K vegna vinnu sinnar sam- eiginlegu heimili þeirra í hag ............0000000 0000... Skipulagsmál. Stjórnvöld skipulagsmála völdu væntanlegu ráðhúsi Ísafjarðar- kaupstaðar stað á svæðinu milli Fjarðarstrætis og Austur- vallar og tilkynnti bæjarstjórn þá ákvörðun með bréfi skipulagsstjóra 12. nóvember 1948. Byggingarnefnd kaup- staðarins og bæjarstjórn voru samþykkar þessari skipan, og sendi bæjarstjórn skipulagsstjóra tilkynningu þar að lútandi. Á árinu 1963 leitaði bæjarstjórn hins vegar eftir því við skipulagsstjóra, að ákvörðunum um ráðhúsið yrði breytt og leyfð yrði bygging íbúðarhúsa á umræddu svæði. En með bréfi 13. maí 1963 lýsti skipulagsstjóri því, að skipulags- nefnd væri andvíg breytingu í þessu efni. Bæjarstjórn ákvað samt sem áður á eindæmi sitt breytinguna og hóf þegar úthlutun byggingarlóða, þar sem ráðhúsinu hafði verið ætlaður staður, og fékk S selda á leigu lóðina nr. 23 við Fjarðarstræti. Hóf S síðan byggingu íbúðarhúss á lóðinni, en byggingarnefnd, sem var ósamþykk gerðum bæjarstjórn- ar, kærði málið til Félagsmálaráðuneytisins. Að tilhlutan ráðuneytisins var hinn 12. september 1963 lagt lögbann við byggingarframkvæmdum S. Félagsmálaráðuneytið, sem fer með yfirstjórn skipulagsmála, sbr. 14. gr. laga nr. 55/1921 og 4. gr. laga nr. 64/1938, hafði samkvæmt grundvallar reglum skipulagslaga heimild til að stöðva byggingu húss S. Var honum því dæmd óheimil bygging hússins, unz til lykta yrði leitt, hvort ráðhús skyldi reist á lóðinni ........ Skjalafals. Manni dæmt fangelsi 5 mánuði samkvæmt 1. mgr. lóð. gr. al- mennra hegningarlaga nr. 19/1940 fyrir að falsa nafn manns sem útgefanda á víxil, að fjárhæð kr. 10.000.00, og selja víxilinn síðan í banka .......00.00000n ev ns nn Skuldamál. Mál til skuldaskila í viðskiptum, varðandi þýzkan togara, er strandaði hér við land og var afhentur björgunarmönnum til lúkningar björgunarlaunum, en síðan gerður út til fisk- veiða um skeið. Sjá samninga .....0.0000000. 00... 0... Manni dæmt að greiða Landsbanka Íslands andvirði tékkávís- ana, er bankinn hafði keypt, en innstæðulausar reyndust. Fjárnám til tryggingar skuldinni staðfest ................ Útgerðarmanni, H, dæmt að greiða bátaábyrgðarfélagi van- greidd vátryggingariðgjöld af fiskibátum ................ R greiddi andvirði bifreiðar, er hann keypti af G, með víxlum, Bls. 843 561 797 229 606 g18 Efnisskrá CXKVII Bls. og hafði R samþykkt þá víxla, Er vanskil urðu á greiðslu víxlanna, varð það úr, að G tók við víxlum á annan aðilja í stað þeirra, sem R hafði samþykkt. Þá víxla reyndi G að innheimta með málssókn, en án árangurs. Höfðaði G þá mál til innheimtu skuldarinnar á hendur R, sem m. a. hafði uppi þá vörn, að með afhendingu víxlanna hefði verið um að ræða fullnaðargreiðslu, sem hann bæri ekki frekari ábyrgð á. Talið var, að G hefði tekið við víxlum þessum á þeirri forsendu, að þeir fengjust greiddir hjá samþykkj- anda þeirra, og að honum hefði verið heimilt að höfða mál til innheimtu þeirra. En að því leyti sem víxlarnir greidd- ust ekki, hefði upphaflegt skuldasamband aðiljanna orðið virkt af nýju. Samkvæmt þessu var R dæmt að greiða víxilfjárhæðirnar ásamt vöxtum og kostnaði, að frádregnu lítilræði, sem víxilskuldari hafði borgað .........00..... 900 Stjórnarskráin. Ákvæði 4. gr. laga nr. 4/1960 um reikningsskil vegna banka- ábyrgðar eigi talin brjóta í bága við 67. gr. stjórnarskrár- iNNar ...........cn.ee sess 366 Af hendi B Þifreiðarstjóra, sem sóttur var um brot gegn Í. mgr. 2. gr. reglugerðar um takmörkun leigubifreiða í Reykjavík og ráðstöfun atvinnuleyfa, sbr. 3. gr. laga nr. 40/1957 og lög nr. 29/1958, var því honum til sýknu haldið fram, að almenningsheill krefðist ekki takmarkana nefndra ákvæða á leigubifreiðum og brytu þau því í bága við 69. gr. stjórnarskrárinnar nr. 33/1944. En þar sem almenni lög- gjafinn hafði metið takmarkanir þær, sem um var að tefla, til almenningsheilla, varð því mati ekki hnekkt .......... 960 Stjórnsýsla. Sjá byggingaryfirvöld, skipulagsmál. Utanríkisráðuneytið réð A hleðslustjóra í flugvélaafgreiðslu á Keflavíkurflugvelli frá 1. júlí 1957 að telja, og var í ráðn- ingarbréfi A svo kveðið á, að uppsagnarfrestur hans væri 3 mánuðir. Flugmálastjórnin tilkynnti A með bréfi 20. janúar 1961, að vegna skipulagsbreytinga yrði starfsheiti hans eftirleiðis verkstjóri, en verksvið hans hins vegar lítið breytt. Enn fremur hefði flugvallarstjóra verið falið að afturkalla ráðningarbréf A. Í nýju ráðningarbréfi, sem út var gefið, var A ráðinn verkstjóri í flugumsjónardeild frá 1. febrúar 1961 að telja og uppsagnarfrestur ákveðinn 3 mánuðir, en laun skyldu greidd samkvæmt launalögum. Ríkisstjórnin ákvað að hætta rekstri flugumsjónardeildar frá 1. júní 1962. Af því efni ritaði flugvallarstjóri A bréf hinn 26. maí 1962 og tilkynnti honum, að hann væri leystur frá störfum frá og með 1. júní 1962, en honum yrðu greidd 3 mánaða CKKVIII Efnisskrá Bls. laun frá þeim tíma. Á vildi ekki una þessu og krafðist launa 6 mánuði, sbr. 14. gr. laga nr. 38/1954. Á þessa kröfu A Var fallizt, en ákvæði nefndrar 14. gr. voru eigi talin taka til aukagreiðslna, er starfanum fylgdu, né orlofsfjár. Hins Vegar skyldu launin reiknuð fyrir hvern hinna sex mánaða um sig eftir ákvæðum gildandi launalaga og annarra reglna um launaflokk þann, sem um var að tefla .. 936, 942, 948, 954 Sundmarðaeldi. G rak sundmarðabú í Kópavogi. Á árinu 1947 lét hann gera teikningu að sundmarðahúsi, og lýsti loðdýraræktarráðu- nautur ríkisins því, að hið fyrirhugaða hús yrði viðurkennt „sem lögmæt varzla á minkabúi“. Er hús þetta hafði verið reist, tók G það í notkun ásamt marðabúrum og tækjum. Vegna ákvæða laga nr. 32/1951 um bann við sundmarða- eldi varð G að hætta rekstri bús síns. Af því efni höfðaði hann mál til greiðslu eignatjónsbóta úr ríkissjóði, að fjár- hæð kr. 424.400.00, og atvinnutjónsbóta, að fjárhæð kr. 1.053.056.04. Dómkvaddir menn töldu verðmæti hússins til fyrirhugaðra nota kr. 380.000.00, en húsið einskis virði til annarra nota. Aðra verðmætisrýrnun eigna vegna rekstrar- stöðvunar töldu matsmenn nema kr. 44.400.00. Ríkissjóði var dæmt að greiða eignatjónsbætur samkvæmt greindu mati, þar sem G hafði komið upp eldishúsi sínu með búnaði Í trausti þess, að hann fengi að lögum heimild til að reka sundmarðabú, og af banni laga nr. 32/1951 leiddi, að umrædd verðmæti urðu honum ónothæf eign. Hins vegar var bótakrafa G vegna atvinnuspjalla eigi til greina tekin, enda var lagabann lagt við sundmarðaeldi vegna hættu á tjóni af völdum þeirra dýra, er úr haldi kynnu að sleppa .. 573 Sönnun. a) Einkamál. Mál var höfðað gegn útlendingi, búsettum erlendis, og var hæsta- réttarlögmanni í Reykjavík stefnt fyrir hans hönd. Gegn andmælum hæstaréttarlögmannsins var eigi sannað, að hann hefði aðiljaumboð í því máli ..............00.00.... 34 Kaupandi fasteignar krafðist skaðabóta af seljanda eignarinnar vegna galla á henni. Eigi var sannað, að seljandi hefði blekkt viðsemjanda sinn eða umboðsmann hans í sambandi við kaupin ..........0.0.0.0 0... ss rr 108 Í þann mund, er bifreiðar mættust, hrökk steinn í framrúðu annarrar bifreiðarinnar og braut hana. Samkvæmt skýrsl- um málsins þóttu yfirgnæfandi líkur fyrir því, að steinninn hefði hrokkið undan hjóli hinnar bifreiðarinnar, og var það Efnisskrá CXKIK Bls. lagt til grundvallar ..............2.2.0 0. .r senn 138 Er sprenging varð í eimkatli vélsmiðju, varð vélvirki fyrir slysi, sem leiddi hann til bana. Eigi var sannað, að tæki vélsmiðj- unnar hefðu verið haldin neinum þeim göllum, er leitt gætu til fébótaábyrgðar hennar á slysinu ...........00000.0... 167 Málsaðili (K) var krafinn um skil á eftirstöðvum skipsverðs. Hann hafði m. a. uppi þá vörn, að hann hefði ásamt nafn- greindum manni keypt skipið og þeir því verið eigendur þess á þeim tíma, sem máli skipti. Þetta tókst K ekki að sanna, enda bentu málsatvik til hins gagnstæða .......... 229 A, kaupmaður í Vestmannaeyjum, pantaði í október 1960 netja- kúlur hjá N, hlutafélagi í Danmörku, um hendur M, kaup- miðlara í Reykjavík. Kveðst A hafa tekið fram, að netja- kúlurnar skyldi senda sem fyrst með skipi H/f Eimskipa- félags Íslands (E), þar sem við það sparaðist aukafarm- gjöld frá Reykjavík til Vestmannaeyja. M tilkynnti A því næst með bréfi 7. nóvember 1960, að varan væri á leið til landsins með einu skipa E, sem farið hefði frá Kaupmanna- höfn 5, s. m. Þetta reyndist rangt, og kom varan með skipi Sameinaða gufuskipafélagsins til Reykjavíkur, þar sem hún var sett á land og síðan send til Vestmannaeyja með öðru skipi. A var krafinn um aukafarmgjald frá Reykjavík til Vestmannaeyja, sem hann neitaði að greiða, og í ársbyrjun 1961 tilkynnti hann M, að hann mundi ekki leysa til sín vör- una, nema aukafarmgjald þetta yrði fellt niður. M kannað- ist ekki við það skilyrði A, að vöruna skyldi flytja með skipi E. Hann játaði hins vegar að hafa, er Á kvartaði, boð- izt til að greiða helming aukafarmgjaldsins og stuðla að greiðslu þess að fullu. Þegar öll atvik voru virt, var við það miðað, að A hefði, er hann samdi um kaupin, sett það skilyrði, er að framan greinir, um flutning vörunnar .... 258 Heimalöndum jarða var skipt, en í fjalllendi hafði, svo lengi sem vitni mundu, verið sambeit jarðanna. Einn jarðeigenda taldi í gildi vera sérstök landamerki á beitarsvæðinu, en tókst ekki að færa fram nein haldbær gögn né rök til stuðn- ings þeirri staðhæfingu sinni ........20.0000000 0000... 284 Með rannsóknargerð Atvinnudeildar háskólans og öðrum gögn- um í skaðabótamáli út af byggingargöllum á húsi í Reykja- vík var í ljós leitt, að hleðslusteinn, sem notaður hafði verið í veggi hússins, fullnægði ekki ákvæðum byggingarsam- þykktar um burðarþol og einangrunarhæfi byggingarefnis 474 Einn sameigenda húseignar í Reykjavík krafðist þess, að hún yrði seld á opinberu uppboði til slita á sameigninni. Sam- kvæmt álitsgerð dómkvaddra manna og öðrum gögnum þótti sýnt, að sala einstakra eignarhluta væri tiltölulega óhag- kvæmari en sala eignarinnar í heild ................0...... 528 CXKXK Efnisskrá Samkvæmt virðingargerð dómkvaddra manna var sundmarða- hús óhæft til annarra nota en eldis sundmarða. Var virð- ingargerðin lögð til grundvallar skaðabótum úr ríkissjóði til handa sundmarðabónda, er sundmarðaeldi var bannað með lögum nr. 32/1951 .................00 0. nn b) Opinber mál. Samkvæmt matsgerð dómkvaddra sérkunnáttumanna og öðrum sakargögnum varð við það að miða, að erlendur togari, sem sakaður var um landhelgisveiðar og tekinn hafði verið af varðskipi á úthafinu að lokinni eftirför, hefði verið kominn út fyrir fiskveiðimörk, er varðskipið gaf honum stöðvunarmerki. Samkvæmt alþjóðareglu, sem Ísland verður að hlíta, brast íslenzka dómstóla því að svo vöxnu lögsögu- vald í máli togarans ..........2002000 000... 10, A neytti áfengis að kvöldi dags og kvaðst þá hafa fundið til vínáhrifa. Hann ók bifreið nóttina eftir, en eigi var í ljós leitt, að hann hefði þá enn verið með áhrifum áfengis .... Samkvæmt staðarákvörðunum varðskipsmanna, skýrslum þeirra um athuganir á aðgerðum erlends togara, skýrslu togara- skipstjórans sjálfs og vélstjóra hans þótti sannað, að togar- inn hefði verið að veiðum innan fiskveiðimarka .......... Manni, sem hafði meðferðis í leigubifreið 12 flöskur af brenni- víni, tókst ekki að færa að því nægar líkur, að vínið hefði eigi verið ætlað til sölu, og var honum því dæmd refsing .. Bifreið I, sem hann ók á leið til Reykjavíkur, fór út af veg- inum í Kömbum, valt einu sinni og stöðvaðist síðan á hjól- um. Vitni, sem komu á vettvang, báru um fas I og útlit. Tvö vitni töldu I með áfengisáhrifum, en eitt kvað fram- komu hans hafa verið undarlega án þess að vilja fullyrða um áfengisáhrif. Telja mátti víst, að 1 hefði verið stórlega miður sín eftir háska þann, sem hann hafði lent í, og að framkoma hans hefði mótazt af því. Þegar öll atvik voru virt, taldist ekki sannað, að I hefði verið með áhrifum áfeng- is við aksturinn ...........ceeoeosenenss Lögreglumaður stóð M að því að bera 12 brennivínsflöskur úr vinbúð í leigubifreið, og sætti M ákæru samkvæmt 19. og 42. gr. áfengislaga nr. 58/1954 af þessu efni. M kvaðst hafa ætlað nokkurn hluta brennivínsins til eigin neyziu, en að öðru leyti hefði hann haft í hyggju að gefa það föður sínum til veitinga í fyrirhugaðri afmælisveizlu hans. Að svo vöxnu var refsing ekki dæmd ...........0000 00 0n sn Með kaupskipi var fluttur varningur frá New York til Reykja- víkur í fjórum kössum. Aðeins tveggja kassanna var getið á farmskrá. Innihald hinna kassanna var því smyglvarn- ingur. Tveir heildsalar stóðu að innflutningi þessum. Skýrsl- 573 44 9 144 323 326 Efnisskrá CKXXXI Bls. ur þeirra voru sundurleitar og ósamhljóða. En af þeim og öllum atvikum mátti ráða, að heildsalarnir áttu báðir sök á misferli því, sem um var að tefla .............0.0.0.0..... 142 A vélbátsstjóri sætti ákæru um fiskveiðabrot í landhelgi sam- kvæmt einni staðarákvörðun gæzluflugvélar yfir bátnum. Dómkvaddir voru sérfróðir menn til „að láta upp álit sitt á því, hvort ein mæling, slík sem gerð var í flugvélinni, veiti öryggi um staðinn“. Svar þeirra var á þessa leið: „Hvort sem um mælingu er að ræða á landi, af sjó eða úr lofti, teljum við, að öryggis vegna sé jafnan sjálfsagt, að staðarákvörðunarmæling sé endurtekin eða sannprófuð með öðrum viðurkenndum staðarákvörðunaraðferðum, og teljum við því ekki, að ein mæling, slík sem gerð var í flugvélinni, veiti fullkomið öryggi um staðinn“. Að svo vöxnu var ósann- að, að A hefði verið að veiðum innan fiskveiðimarka .. 833, 851 Tekjuskattur. Sjá skattar. Tékkar. Landsbanki Íslands keypti af S tékka, samtals að fjárhæð kr. 1.925.000.00, sem innstæða var engin fyrir, er þeim var fram vísað. S var dæmt að greiða fjárhæð tékka þessara, að undanskildum kr. 100.000.00, sem hann hafði borgað áður 606 Tolllagabrot. E og K stóðu að innflutningi vöru frá Bandaríkjunum með skipi til Reykjavíkur í 4 kössum, merktum I, II, III og IV. Á farmskrá voru aðeins greindir 2 kassar, og mátti af gögn- um málsins ráða, að þar væri átt við kassa nr. III og IV. Verðmæti vöru í þeim kössum nam samkvæmt mati $ 3.569.00, en í kössum nr. I og II $ 533.08. Samkvæmt þessu töldust kassar nr. III og IV ekki innfluttir sem smyglvarn- ingur, en innflutningur kassa nr. I og II varðaði hins vegar við lög nr. 68/1956 um tollheimtu og tolleftirlit. K hafði á vegum einkafyrirtækis síns í Bandaríkjunum annazt pökkun vörunnar, reikningsgerð um sölu hennar og sendingu hennar til fyrirtækis E í Reykjavík. E var innflytjandi vörunnar og átti því meginsök á misferli því, sem um var að tefla. En sýnt var af skýrslum málsins, að K hafði meiri hagsmuna að gæta af innflutningnum en áður greinir, og var honum dæmd sekt, kr. 45.000.00, samkvæmt nefndum lögum. E var af hendi ákæruvalds einungis sóttur til upptöku, en eigi refsingar, og varð hann að þola upptöku varnings í nefnd- um kössum nr. I og II. Skipstjóra skips þess, sem varninginn flutti, var dæmd sýkna af ákæru um brot gegn 1. mgr. 22. CXKKII Efnisskrá Bls. gr. sbr. 42. gr. laga nr. 68/1956, þar sem ábyrgð varð komið fram gegn fremjendum tolllagabrotsins, þeim E og K .... 742 Tómlæti. Byggingafélagið A seldi B hinn 9. apríl 1957 íbúð í húsi, sem byggingafélagið hafði reist í Reykjavík, og var íbúðin af- hent B í maímánuði s. á. Samkvæmt samningi skyldi allur frágangur á hinu selda vera vandaður og tvöfalt gler í öllum gluggum íbúðarinnar. B kvaðst á árinu 1958 hafa tekið eftir því, að móða settist á rúður í gluggum íbúðar- innar, og Í matsgerð dómkvaddra manna ". júlí 1961 segir, að móða sé þar á öllum rúðum, en orsök þess sé sú, að þéttingu sé áfátt. Með stefnu 13. september 1961 höfðaði B því næst skaðabótamál á hendur A af þessu efni. Samkvæmt gögnum málsins varð við það að miða, að hvorki fyrir- svarsmenn né starfsmenn A ættu sök á göllum þeim, sem fram komu á rúðunum. Fyrirsvarsmaður A staðhæfði, að B hefði eigi kvartað undan göllunum fyrr en um áramótin 1960/1961, og tókst B ekki að sanna, að hann hefði kvartað fyrr. Eftir málavöxtum og samkvæmt 52. gr. laga nr. 39/ 1922 var talið, að kvörtunin hefði verið gerð of seint. Þegar af þeirri ástæðu var A dæmd sýkna af bótakröfum B .... 892 Umboð. Sjá málflutningsmenn. Málsaðili (K) hélt því fram, að hann hefði ásamt G keypt skip, sem deilur risu síðar um. Þetta sannaðist ekki, og var samkvæmt gögnum málsins lagt til grundvallar, að þeir K og G hefðu einungis fengið umboð eigenda skipsins til að selja það úr landi sem brotajárn .....00000000000.... 229 Umferð. Sjá áfengislagabrot, bifreiðar. Umferðarréttur. Sjá innsetningargerðir. Uppboð. Staðfestur úrskurður uppboðsdóms um sölu fasteignar á opin- beru uppboði til slita sameignar. Sjá enn fremur sameign .. 528 Uppboðshaldara, sem vegna væntanlegs uppboðs á skipi sam- kvæmt kröfu skuldheimtumanna hafði bannað vörzlumanni skipsins að afhenda það eiganda þess, dæmt rétt að létta af því banni gegn tryggingu fyrir uppboðskröfum ........ 613 Á uppboðsþingi krafðist uppboðsþolandi þess, að uppboði yrði frestað. Uppboðshaldari sinnti ekki kröfunni, og kærði uppboðsþolandi þá málsmeðferð samkvæmt 21. gr. laga nr. 57/1962. Var uppboðshaldara dæmt skylt að taka afstöðu til kröfunnar í formi úrskurðar, sbr. 190. gr. laga nr. 85/1936 .. 965 Efnisskrá CXXXKIII Upptaka eignar. Afli og veiðarfæri fiskiskips gerð upptæk ................ 144, Áfengi gert upptækt ............00002 0000 Smyglvarningur gerður upptækur ........00002.00 00... Úrskurðir. Úrskurður Hæstaréttar um öflun málsgagna í einkamáli .. 73, Úrskurður Hæstaréttar um öflun sakargagna í opinberu máli .. Með úrskurði Hæstaréttar hrundið kröfu um frest í einkamáli 214, 215, 216, Með úrskurði Hæstaréttar hrundið kröfu um frávísun einkamáls Með úrskurði Hæstaréttar veittur frestur í einkamáli ........ Útburðargerðir. Sjá húsaleiga. Útivist aðilja. Áfrýjandi sótti ekki þing. Útivistardómur 1, 101, 102, 103, 205, 282, 283, 284, 370, 534, 535 671, 672, 673, 674, 675, 676, SO, Útsvar. Sjá skattar, D. Vanhæfi. Sjá dómarar, landskipti. Varnarlið Bandaríkjanna á Íslandi. K gerði hinn 1. janúar 1957 samning við varnarlið Bandaríkj- anna hér á landi um flutninga fólks og varnings á báti sínum milli Ísafjarðar og Aðalvíkur, en á síðar greinda staðnum átti varnarliðið ratsjárstöð í smiðum. Í samningi þessum var m. a. ákveðið, að varnarliðið skyldi hafa einka- afnot af báti K til flutninga nefnda leið. Íslenzkur verk- taki annaðist mannvirkjagerð við ratsjárstöðina, og í verk- samningi hans og varnarliðsins var ákvæði þess efnis, að flutningatæki á sjó Í eigu eða leigu varnarliðsins mætti hann „nota eftir þörfum og án nokkurs endurgjalds“. K annaðist flutninga fyrir hinn íslenzka verktaka og krafðist eftir á endurgjalds úr hendi hans. K hafði eigi verið gert kunnugt ákvæði nefnds verksamnings, er getið var, en eins og öllum atvikum var háttað, voru eigi efni til að taka kröfu K til greina ........000000. een nennt Varnarþing. Er belgiskur togari var að láta úr höfn í Vestmannaeyjum hinn 10. janúar 1961, varð hann fyrir áföllum og rak síðan að nyrðri hafnargarðinum, þar sem hann strandaði. Brotnaði hann þar smám saman og sökk að lokum. Af þessu urðu Bls. 323 742 355 205 572 217 245 896 134 CKRKKIV Efnisskrá Bls. miklar skemmdir á hafnargarðinum, og samkvæmt mats- gerð vorið 1961 var viðgerðarkostnaður talinn nema kr. 2.900.000.00. Í máli gegn eiganda togarans, sem búsettur var í Belgíu, krafðist hafnarsjóður Vestmannaeyjakaup- staðar þessarar fjárhæðar sem bóta. Umboðsmaður togara- eigandans krafðist frávísunar málsins, þar sem íslenzka dómstóla brysti dómsöguvald í því. En þar sem málið sam- kvæmt eðli sínu og 84. gr. laga nr. 85/1936 bar undir sjó- og verzlunardóm Vestmannaeyja, sem málinu hafði verið stefnt til, var frávísunarkröfunni hrundið ................ 74 E, búsettur í Stykkishólmi, höfðaði á bæjarþingi Reykjavíkur mál til greiðslu skuldar, að fjárhæð kr. 14.000.00, og lagði fram víxileyðublað Landsbanka Íslands, Reykjavík, sem M hafði ritað á sem samþykkjandi, en enginn sem útgef- andi, og var því eigi um víxil að tefla, sbr. 1. og 2. gr. víxil- laga nr. 93/1933. Þar sem málið var ranglega höfðað á víxilvarnarþingi, sbr. 3. mgr. 82. gr. laga nr. 85/1936, var því vísað frá bæjarþinginu .............0000 0000... 0... 726 Vátrygging. Útgerðarmanni dæmt að greiða bátaábyrgðarfélagi vátrygg- ingariðgjald af fiskiskipum ..........2.000.000 0000... 818 Samábyrgð Íslands á fiskiskipum greiddi H, útgerðarmanni í Vestmannaeyjum, kr. 19.890.00 hinn 21. ágúst 1961 sem ið- gjaldsstyrk vegna fiskibáts hans fyrir árið 1949. H hafði eigi áður greitt iðgjald þetta og skuldbatt sig því með við- töku nefndrar fjárhæðar til að skila henni til Bátaábyrgð- arfélags Vestmannaeyja, og var honum samkvæmt því dæmt að greiða hana félaginu ...........0000.0. 000... 818 Fiskibátur H strandaði hinn 1. febrúar 1956, og var metið, að nýja vindudælu þyrfti að setja í bátinn. Var það gert og greiddi bátaábyrgðarfélag verð hinnar nýju dælu að %o hlutum, sbr. 8. mgr. 11. gr. laga nr. 61/1947 og lög nr. 35/1956. Dælu þá, sem áður var í bátnum og varð eign báta- ábyrgðarfélagsins að %o hlutum samkvæmt "3. gr. laga nr. 20/1954, nýtti H án samráðs við bátaábyrgðarfélagið, og var honum dæmt að greiða því verð hennar að %o hlutum 818 Veðréttindi. Útgerðarfélagið Í h/f hafði veðsett ríkissjóði fiskiðjuver sitt fyrir lánum, samtals að fjárhæð kr. 1.750.000.00. Hinn 2. september 1960 heimilaði fjármálaráðherra Í h/f með veð- leyfi að veðsetja Landsbanka Íslands téða eign með for- gangsveðrétti á undan greindum veðsetningum til trygg- ingar láni, að fjárhæð kr. 2.000.000.00, og gaf Í h/f sam- kvæmt því út tryggingarbréf hinn 5. september 1960. Veð- Efnisskrá CKKKV Bls. leyfi ríkissjóðs bar, eins og á stóð, að skýra þannig, að veðsetning samkvæmt því væri einungis fyrir nýju láni og að greiðslur til bankans af hendi Í h/f vegna fjárafla fyrir útgáfu þess kæmu eigi til lækkunar láni, sem veðtryggt Var samkvæmt veðleyfinu. Þá leiddu réttarreglur og skýring veðleyfisins enn fremur til þess, að greiðslur til bankans vegna fjárafla Í h/f eftir útgáfu leyfisins, er eigi gengu til lúkningar sérstakra lána eða forgangskrafna, skyldu í skiptum umræddra veðhafa teljast lækka hlutfallslega öll lán Í h/f hjá bankanum, þó þannig að óveðtryggð ný lán greiddust niður á undan því láni, sem veðtryggt var sam- kvæmt veðleyfi ríkissjóðs „..............0000.0.. 0. nn... 638 Veiðiréttur. Sjá landamerkjamál. Verkföll. Sjá vinnudeilur. Verksamningar. Sjá samningar. Vettvangsmál. Landamerkjamál .„............2.00.... nn sess 284 Eftir að landskipti höfðu verið framkvæmd á jörð þeirra A og B samkvæmt lögum nr. 46/1941, deildu þeir um það, hvort umferðarkvöð til handa A hvíldi á úrskiptu landi B, og krafðist A þess, að girðing, sem B hafði gert um þvera heim- reið yrði rofin með fógetavaldi. En þar sem eigi var þörf slíkra bráðabirgðaaðgerða, að innsetningargerð yrði heim- iluð, án þess að kveðið væri á um efnislegan rétt aðilja, og málið bar að því leyti undir vettvangsdóm samkvæmt 16. gr. laga nr. 41/1919, var synjað um framkvæmd fógeta- gerðar ........2.00000 nn 344 Námaréttindi í óskiptri sameign landeigenda ................ 417 Mörk lands og veiðiréttar ..........0.00200 0... 618 Vinnudeilur. Í maímánuði og júnímánuði 1961 var háð verkfall af hendi Verkamannafélagsins Dagsbrúnar gegnt atvinnurekendum í Reykjavík. Kassagerð Reykjavíkur h/f er iðnfyrirtæki, sem hafði starfsstöðvar á tveimur stöðum í Reykjavík og flutti efnivörur í milli þeirra staða með eigin bifreiðum. Starfsmenn iðnfyrirtækis þessa voru að mestu eða öllu leyti félagsmenn í Iðju, félagi verksmiðjufólks, er eigi var í verkfalli. En fyrirsvarsmenn Dagsbrúnar töldu ökumenn bifreiðanna tilheyra því félagi, og á tímabilinu frá 29. maí til 21. júní 1961 hindruðu þeir nefnda flutninga. Hinn 21. júní 1961 fékk iðnfyrirtækið lagt lögbann við atferli verk- CXKKVI Efnisskrá fallsmanna, er greint var. Lögbannið var staðfest, enda veittu hvorki lög um stéttarfélög og vinnudeilur nr. 80/1938 né aðrar réttarreglur heimild til þeirrar valdbeitingar af hendi verkfallsmanna, sem um var að tefla .............. 596 Vinnulaun. Verkfræðingur (M) réðst með samningi 11. júní 1956 í þjónustu Landssíma Íslands til ársloka 1958, Samkvæmt ráðningar- samningnum var vinnutími M ákveðinn 38 stundir á viku. Enn fremur var svo samið, að M skyldi vinna 260 stundir á ári gegn tiltekinni greiðslu. Í reyndinni varð yfirvinna M mun meiri, Fyrir slíka yfirvinnu reiknaði M sér kaup samkvæmt kjarasamningi verkfræðinga, og var það greitt ágreiningslaust til 1. september 1957. En fyrir yfirvinnu M frá þeim tíma til ársloka 1958, sem samkvæmt skýrslum Landssímans nam samtals 218% vinnustund, neitaði stjórn fyrirtækisins að greiða. Yfirmaður M játaði, að M hefði innt umrædda yfirvinnu af hendi ýmist eftir ósk hans eða hann hefði haft um hana vitneskju. Samkvæmt þessu og öðrum gögnum málsins mátti M treysta því, að yfirvinnan greint tímabil yrði reiknuð og greidd með sama hætti sem fyrr. Var Landssíma Íslands því dæmt að grein hin van- greiddu yfirvinnulaun, kr. 16.603.48 .......0000000 0000... 192 U, fædd 31. janúar 1878, fluttist til Vestmannaeyja árið 1912. Á árinu 1920 kom hún sér upp litlu íbúðarhúsi. Um 1924 fluttist G til hennar í húsið, og bjuggu þau saman þar ógift. Þau stækkuðu húsið og unnu heimilinu bæði, meðan líf og orka entist. U andaðist 29, febrúar 1960. Með hliðsjón af stöðu G á heimili þeirra U og vinnu hans í þágu þess, þótti G eiga rétt til nokkurrar þóknunar af eignum Ú, sem skráð var eigandi hússins. Töldust laun G, sem samkvæmt 1. tl. 3. gr. laga nr. 14/1905 voru ófyrnd, hæfilega ákveðin kr. 20.000.00 ......000.0 ns 843 Vinnusamningar. Sjá samningar, vinnulaun. Vitni. Sagt, að hvorki í lögum nr. 85/1936 né öðrum réttarfyrirmælum sé það gert að skilyrði fyrir framkvæmd vitnaleiðslu af hálfu annars málsaðilja, að gagnaðilja hafi verið tilkynnt með tilteknum fyrirvara nöfn vitna þeirra, sem fyrir dóm eiga að koma. En þegar vitni sé komið fyrir dóm, meti dóm- ari samkvæmt 133. gr. laga nr. 85/1936 atriði, er vitna- leiðsluna varða, þar á meðal hvort fresta skuli vitnaleiðslu eftir kröfu vitnastefnda, sem kann að telja sið vanbúinn að taka afstöðu til spurninga vitnastefnanda eða til að bera Efnisskrá CKXKXKVII Bls. fram gagnspurningar ........0000.00. 0 866 Sagt, að engin ákvæði í lögum standi því í vegi, að sá, sem hefur uppi bótakröfu í opinberu máli, staðfesti vætti sitt, enda hafi sá háttur verið hafður á um rannsókn þeirra mála og dómari meti síðar gildi slíks vættis .................. 869 Vísilmál. Víslar. Í skiptum A og B samdist svo með þeim, að A skyldi samþykkja eins árs víxil til handa B, að fjárhæð kr. 100.000.00. Þeir rituðu síðan á víxileyðublað frá Iðnaðarbanka Íslands dag- setningu 1. júní 1961, gjalddaga 1. júní 1962 og fjárhæðina kr. 100.000.00. A ritaði nafn sitt sem samþykkjandi, og einnig ritaði hann af vangá eða vanþekkingu nafn sitt, þar sem nafn útgefanda átti að standa. Af sams konar mistökum ritaði B nafn sitt í víxilávarpið. Eftir ábendingu lögfræð- ings strikaði B út þessar misritanir og skrifaði síðan nafn A í víxilávarpið, en sitt nafn sem útgefanda. Með áritun lét B þess jafnframt getið, að leiðréttingarnar væru af honum gerðar. B voru heimilar þessar leiðréttingar, og var skjalið metið gildur víxill ..........0.00000000. 0... 0... 197 A hafði samþykkt víxil til handa B, að fjárhæð kr. 100.000.00, með gjalddaga 1. júní 1962, og skyldi víxillinn greiðast í Iðnaðarbanka Íslands. B sýndi eigi víxilinn samkvæmt 38. gr. sbr. 4. gr. víxillaga nr. 93/1933 til greiðslu í nefndum banka dagana 1., 2. eða 4. júní 1862 né lét hann sanna greiðslufall í bankanum með afsagnargerð dagana 2. eða 4. sama mánaðar samkvæmt 3. mgr. 44. gr. og 91. gr. i. Í. sömu laga. A lagði fjárhæð víxilsins hinn 5. júní 1962 inn í Landsbanka Íslands, sbr. 42. gr. vixillaganna, á nafn B, og var umboðsmanni hans hinn 6. s. m. afhent kvittun fyrir innborgun geymslufjárins, en því veitti umboðsmað- urinn viðtöku hinn 8. s. m. Samkvæmt þessu höfðu eigi orðið vanskil á greiðslu víxilfjárhæðarinnar ............ 197 R höfðaði mál til greiðslu víxils, sem G hafði gefið út og H samþykkt. Þau höfðu uppi þá vörn í málinu, að R væri ekki eigandi víxilsins og því eigi réttur aðili málsins. En handhöfn R á víxlinum var til komin fyrir eyðuframsal til innheimtu, og var honum því rétt að innheimta víxilinn í sjálfs sín nafni ........0000000 00 nnnenennn rr 242 Höfðað var mál til greiðslu tveggja víxla. Hvor þeirra var að fjárhæð kr. 40.000.00 og út gefinn 13. október 1962 af „pr. pr. Rafblik h/f Jón Ólafsson“. Samþykkjandi víxilsins, sem málið var höfðað gegn, taldi engan víxilrétt hafa stofnazt, þar sem hlutafélagið Rafblik hafði eigi verið skrásett. Á þessa málsástæðu var ekki fallizt, sbr. 1. og 7. gr. víxillaga Nr, 93/1933 ....000000 nn 677 CKXXVIII Efnisskrá Yfirvinna. Sjá vinnulaun. Þjóðaréttur. Sjá alþjóðalög. Þjófnaður. E dæmt fangelsi 8 mánuði samkvæmt 244. gr. almennra hegn- ingarlaga nr. 19/1940 fyrir 1) að brjótast aðfaranótt 17. janúar 1963 inn í úra- og skartgripaverzlun í Reykjavík og stela þar varningi, að verðmæti kr. 110.227.00, 2) að brjótast aðfaranótt 1. september 1963 í þjófnaðarskyni inn í verzlun í Reykjavík, og var það brot auk 244. gr. laga nr. 19/1940 fært til 1. mgr. 20. gr. sömu laga, og 3) að stela frakka úr fatageymslu veitingahúss í Reykjavík að morgni 1. september 1963. Til frádráttar refsingu E kom 29 daga gæzluvarðhald hans ..............2.00.0... 0. sn Ærumeiðingar. Í grein í dagblaðinu Þjóðviljanum, sem út kom 13. maí 1961, komst greinarhöfundur, E, svo að orði: „Það er ekki lengra frá Eykon til Eichmann en frá Göbbels til Gyðingamorða“. Í ritsmíð þessari fólst ádeila á Morgunblaðið, en einn rit- stjóra þess var Eyjólfur Konráð Jónsson, og var við hann átt með heitinu Eykon. Höfðaði hann meiðyrðamál gegn E út af hinum tilvitnuðu ummælum, sem fólu í sér aðdróttun, er varðaði við 235. gr. laga nr. 19/1940. Samkvæmt 1. mgr. 241. gr. nefndra laga voru ummælin ómerkt. E var dæmt að greiða sekt, kr. 5.000.00, birtingarkostnað, kr. 500.00, og miskabætur, kr. 12.000.00 ......200000000 nn Ökuleyfi. Sjá atvinnuréttindi. Ölvun. Sjá áfengislagabrot. Örorka. Örorkumat framkvæmt af læknum .......0000000.... 19, 268, Öryggiseftirlit ríkisins. Álitsgerð um orsakir slyss í vélsmiðju, sem mannsbani hlauzt af, og um búnað eimketils þar ........0.000.000 000... Vanrækt að tilkynna Öryggiseftirliti ríkisins um slys samkvæmt 26. gr. laga nr. 23/1952. Var til þessa litið um sönnunar- byrði í skaðabótamáli ..........2000000 00... Starfsmaður Öryggiseftirlits ríkisins lýsir áliti sínu á notkun tækja við vélarviðgerð, sem slys hlauzt af ................ 0 96 513 167 513