HÆSTARÉTTARDÓMAR ÚTGEFANDI HÆSTIREÉTTUR XXKXVI. BINDI 1965 REYKJAVÍK FÉLAGSPRENTSMIÐJAN H/F MCMLXVII Reglulegir dómarar Hæstaréttar 1965: Þórður Eyjólfsson. Forseti dómsins. Gizur Bergsteinsson. Varaforseti dómsins. Einar Arnalds. Jónatan Hallvarðsson. Logi Einarsson. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. Registur. I. MÁLASKRÁ. „ Þórarinn S. Sigurjónsson gegn fjármálaráðherra f. h. ríkissjóðs. Útivistarðómur .................. „Sigurður Guttormsson og Trausti V. Ólafsson gegn borgarstjóranum í Reykjavík. Útivistardómur .... . Rafgeislahitun h/f gegn Þorvaldi Þórarinssyni f. h. Wydawnictwa Handlu Zagranioz nego. Útivistar- ÁÓMUr .......220000000. ss . Skúli Steinsson gegn Eyþóri Tómassyni. Útivistar- dómur .......200000 00. . Hafsteinn Hjartarson gegn Á. Einarsson ér Funk h/f Útivistardómur. Ómaksbætur .......0.00.000.... . Hafsteinn Hjartarson gegn Bárði Daníelssyni. Úti- vistardómur. Ómaksbætur ........0.200000.00000. „ Sverrir Bjarnason gegn Olíufélaginu Skeljungi h/f og þrotabúi Hafnavers h/f. Víxilmál .............. .„ Helgi Benediktsson gegn bæjarstjóranum í Vest- mannaeyjum f. h. bæjarsjóðs og gagnsök. Skaðabóta- Mál 2.......002 000 . Húsbúnaður h/f gegn þrotabúi Kristjáns B. Sigurðs- sonar. Eignarréttur, Um eignarréttarfyrirvara .... Ingimar Guðjónsson gegn Mjólkurfélagi Reykjavík- ur. Bifreiðar. Skaðabótamál ..........2..0000.0... Sigurður Gústaf Kjartansson gegn Guðmundi Guð- jónssyni. Kærumál. Sáttir .............00000.00.0.. Bjarni Hjaltalín gegn Rafveitu Akureyrar og gagn- sök. Vinnuslys. Skaðabótamál .................. K gegn M og gagnsök. Barnsfaðernismál ........ Sigrún Arthúrsdóttir gegn Brandi Brynjólfssyni. Útivistarðómur .........20200000 000. Jón Brynjólfsson gegn Sigurði Árnasyni og gagnsök. Kaup og sala. Skaðabótakrafa. Samningar. Sérat- kvæði ..........00..0200020 00 Stefán Thorarensen gegn Viðari Guðnasyni og gagn- sök, Skaðabótamál ............2.0.2.0. 00... Árni Aðalsteinsson gegn fjármálaráðherra f. h. ríkis- sjóðs og gagnsök. Frelsissvipting. Skaðabótamál .. Oddviti Skarðshrepps f. h. hreppsins gegn Kjartani Guðmundssyni. Útsvarsmál ..,...,.00.0. 0000. Dómur A 4 A A A A 14 A Þ 24 A SA 4 % Bls. 18 23 30 32 52 63 63 99 104 VI Málaskrá 19. Ákæruvaldið gegn Charles Alfred Grimmer. Fisk- 20 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 3l. 32. 33. 34. 35. 36. veiðabrot .........2..000000000 nn .„ Unnur Á. Jónsdóttir gegn Magnúsi Thorlacius og gagnsök. Frávísun. Vaxtakrafa af málskostnaði .. Þórarinn Eyjólfsson og Eiríkur Þórarinsson gegn Þorsteini Þorsteinssyni og Jónasi Guðjónssyni. Lóða- Mörk .......000.020000n rr Samvinnutryggingar gegn Sigurði Jónssyni og gagn- sök. Bifreiðar. Vátrygging ..................0... Steindór Bjarnfreðsson gegn Bæjarútgerð Reykja- víkur. Vinnuslys. Skaðabótamál .................. Alexander Guðmundsson gegn Sölva Þ. Valdimars- syni, Sveini Hannessyni, Framkvæmdum h/f og Guð- geiri Guðmundssyni. Kaup og sala. Fasteignavið- skipti. Forkaupsréttur. Riftunarkrafa ............ Vigfús Helgason gegn menntamálaráðherra f. h. ráðuneytisins, fjármálaráðherra f. h. ríkissjóðs, sýslumanni Skagafjarðarsýslu f. h. sýslusjóðs, for- manni Varmahlíðarfélagsins f. h. félagsins og skóla- nefnd héraðsskólans í Varmahlíð og svo til réttar- gæzlu Páli Sigurðssyni, Volker Lindemann, Sigurði Jónassyni, Skógrækt ríkisins, Sparisjóði Sauðárkróks og Markúsi Sigurjónssyni. Kaup og sala. Samningar Helgi Hóseasson gegn biskupi Íslands. Kærumál. Frávísun ........22..02000000 sess Halldór Guðlaugsson gegn fjármálaráðherra f. h. ríkissjóðs og gagnsök. Skaðabótakrafa vegna gæzlu- varðhalds og geðrannsóknar .............0.000.0... Klappareignin h/f gegn tollstjóranum í Reykjavík Í. h. ríkissjóðs. Lögtaksmál. Ómerking og heimvísun Ragnar Jónsson og Sigrún Arthúrsdóttir gegn Brandi Brynjólfssyni. Fjármál hjóna. Fjárnám .......... Ingimundur Sæmundsson gegn Guðmundi Á. Auð- björnssyni. Skuldamál. Verkkaup ................ Ragnheiður Helgadóttir gegn Óskari Breiðfjörð Jónssyni. Vinnulaun, Kyrrsetning ................ María Kristmundsdðóttir gegn Sigmundi M. Andrés- syni. Kærumál. Frestur til öflunar málsgagna .... Ákæruvaldið gegn Guðna Ernst Langer. Bifreiðar. Brot gegn umferðarlögum og áfengislögum ...... Ákæruvaldið gegn William Spearpoint. Ákæra um fiskveiðabrot. Alþjóðalög. Ómerking og frávísun .. Ásmundur S. Jóhannsson gegn Híbýlaprýði h/f, Emil Hjartarsyni og Jóni Bjarnasyni. Kærumál. Frávísun Ákæruvaldið gegn Guðjóni Ólafssyni. Bifreiðar. Brot gegn umferðarlögum og áfengislögum ............ Dómur 1% !% 1% 1% 23 24, Bls. 107 124 134 140 146 153 169 193 195 212 224 227 231 238 243 245 252 254 37. 38. 39. 40. dl. 42. 43. 44. 46. dt. 48. 49. 50. öl. 52. 53. öd. Málaskrá Skipaútgerð ríkisins gegn tollstjóranum í Reykjavík og gagnsök. Krafa ríkissjóðs um greiðslu aðflutn- ingsgjalda af uppboðsandvirði innfluttrar vöru naut forgangsréttar gegnt kröfu farmflytjanda um greiðslu flutningsgjalds ..........2.000.0.......... Sýslunefnd Austur-Húnavatnssýslu f., h. sýslusjóðs gegn Páli Kristjánssyni og gagnsök. Riftun samnings um jarðhitaréttindi og afsals landspildu vegna van- efndða ........000 000 Ákæruvaldið gegn Ögmundi Jónssyni. Brot gegn um- ferðarlögum og áfengislögum ........00000.00.... Ákæruvaldið gegn Jónmundi Gíslasyni. Fiskveiða- ÞrOt 20.20.0000 sess Þórarinn Þórarinsson, Jóhannes Sigurðsson og Þor- grímur Guðjónsson gegn Hafsteini Sigurjónssyni og Hafsteinn Sigurjónsson gegn Jóni Bergsteinssyni, Davíð Ólafssyni, Þórarni Þórarinssyni, Jóhannesi Sigurðssyni og Þorgrími Guðjónssyni. Vinnuslys. Skaðabótamál .........0000000e senn Björn Ársælsson gegn Gjaldheimtunni í Reykjavík. Skuldamál vegna innstæðulausrar tékkávísunar .. Guðjón Guðjónsson gegn Huldu D. Miller. Útivistar- ÁÓMUr .......00000 ss Bóas Emilsson f. h. Byggingarfélagsins Snæfells gegn Valgeiri Davíðssyni. Útivistardómur ........ . Veggur h/f gegn Austurveri h/f og gagnsök. Úti- vistardómur ........00000 sens Guðmundur Jónsson gegn Ólafi Einarssyni og gagn- sök. Vinnuslys. Skaðabótamál ........0.0000000... Jón Gíslason gegn Einari Bjarnasyni og gagnsök. Ómerking og frávísun ........000000 0000... Olíuverzlun Íslands h/f gegn fjármálaráðherra Í. h. ríkissjóðs. Frávísun frá Hæstarétti .............. Ákæruvaldið gegn Pétri Andrési Ólafssyni Aðal- steinssyni. Tilraun til nauðgunar ................ María Kristmundsdóttir gegn Sigmundi M. Andrés- syni. Kærumál. Frávísun .......0000000. 00.00.0000. Ákæruvaldið gegn Þorsteini Elton Jónssyni. Flug- stjóri sýknaður af ákæru um brot gegn 47. sbr. 52. gr. reglugerðar nr. 184/1949, sbr. 41. gr. laga nr. 32/ 1929 ......0..0000 00. Gísli Holgeirsson gegn Reimari Karlssyni. Kaup og sala. Riftun kaups. Málflutningur ......000000.... Ákæruvaldið gegn Gunnari Héðni Jakobssyni. Þjófn- AÐUP .....2000nn ss Ákæruvaldið gegn Sigurði Guðmundi Stefáni Þor- Dómur 2% %% VII Bls. 260 268 283 286 296 314 319 320 320 321 333 353 358 372 VIII öð. 56. 5T. 58. 59. 60. 61. 62. 63. 64. 66. 67. 68. 69. 70. Málaskrá leifssyni. Skjalafals. Fjársvik .................... Ákæruvaldið gegn Adolf Björnssyni, Gunnlaugi Guð- mundssyni Björnssyni, Sigurði Guttormssyni, Þor- steini Kjartani Friðrikssyni og Þóru Ásmundsdóttur. Verkfall starfsmanna í ríkisbanka .............. Guttormur Sigurbjörnsson gegn fjármálaráðherra Í. h. ríkissjóðs. Er staða ríkisstarfsmanns samkvæmt tímabundnu skipunarbréfi hafði verið lögð niður, fékk hann greidd laun sex mánuði og átti ekki rétt til frekari bóta, sbr. 4. og 14. gr. laga nr. 38/1954 .. Jósafat Arngrímsson gegn Guðjóni Steingrímssyni. Um leiðbeiningarskyldu héraðsdómara, sbr. 114. gr. laga nr. 85/1936. Ómerking og heimvísun .......... Stapi h/f gegn Guðmundi Péturssyni hæstaréttarlög- manni f. h. A/B Kompressor-Puts. Kaup og sala. Skuldamál ..............20000 00... Ásbjörn Guðmundsson gegn Agnari Áskelssyni. Fjár- námsgerð staðfest ...............00.00000. 0... Samábyrgð Íslands á fiskiskipum gegn Gjaldheimt- unni í Reykjavík. Aðstöðugjald. Lögtak .......... Hermóður Guðmundsson gegn stjórn Búnaðarbanka Íslands f. h. Stofnlánadeildar landbúnaðarins og til vara landbúnaðarráðherra f. h. sömu deildar og gagnsök. Krafa um endurgreiðslu gjalds samkvæmt 2. tölulið 4. gr. laga nr. 75/1962 um Stofnlánadeild landbúnaðarins, landnám, ræktun og byggingar í sveitum ........0220000..0.. 0. Everest Trading Company gegn Viðari Sigurbjörns- syni. Kærumál. Frávísun ............00.000 0000... Torfi Bryngeirsson og Jón Bryngeirsson gegn Hrað- frystistöð Vestmannaeyja. Skuldamál ............ Ársæll Sveinsson, Karl S. Guðmundsson, Jónas Jóns- son, Jón Ísak Sigurðsson og Sighvatur Bjarnason gegn Helga Benediktssyni. Meiðyrðamál .......... . Sindri h/f gegn Rafveitu Keflavíkur. Skaðabótamál Ólafur Loftsson gegn Sigurði Sigurgeirssyni og gagn- sök. Um kaupgjald sjómanns á fiskiskipi ........ Ólafur Loftsson gegn Einari Long og gagnsök. Um kaupgjald sjómanns á fiskiskipi .................. Veggur h/f gegn Austurveri h/f og gagnsök. Leigu- máli um verzlunarhúsnæði. Riftunarkrafa. Skulda- Mál .........00000 0000 Gunnólfur Sigurjónsson gegn Jónasi Guðmundssyni. Riftun kaups og endurgreiðsla kaupverðs ........ Leifur Þórhallsson og Samvinnutryggingar gegn Gunnari Skapta Kristjánssyni og gagnsök. Bifreiðar. Dómur % % 1% 12 5 1% % % ?% % ?% ?% 2% %% Bls. 389 394 400 406 410 414 417 424 439 441 448 452 461 463 466 492 "1. 72. 13. Tá. 75. 76. 7". 78. 79. 80. Sl. 82. 83. 85. 86. Málaskrá Skaðabótamál ..........020000000 0... nn Ákæruvaldið gegn Stefáni Karli Jónssyni. Líkams- árás. Skaðabætur .........02200000 000... Trésmiðjan Fjalar h/f og Ingólfur Helgason gegn Ólafi Bjarnasyni og gagnsök. Smíðagallar á húsi. Skaðabótamál ........0..000000 0. sn Íslenzk endurtrygging gegn Gjaldheimtunni í Reykjavík. Aðstöðugjald. Lögtak ...........0.... Mjólkursamsalan í Reykjavík gegn Gjaldheimtunni í Reykjavík. Aðstöðugjald. Lögtaksmál. Sératkvæði Stálumbúðir h/f gegn Baldri Álfssyni og gagnsök og Umbúðaverksmiðjan h/f gegn Baldri Álfssyni. Vinnuslys. Skaðabótamál. Áfrýjun. Frávísun. Sér- atkvæði ............000000 0 Ákæruvaldið gegn Lárusi Stefánssyni. Tilraun til manndráps. Líkamsárás ........00000.00. 0... Ákæruvaldið gegn Karli Júlíusi Stefánssyni. Bifreið- ar. Brot gegn umferðarlögum og áfengislögum .. Jóhannes Jóhannesson f. h. stjórnar Eldeyjar h/f og áhafnar v/b Eldeyjar, KE 37, gegn eigendum og vá- tryggjendum m/s Kötlu, Eimskipafélagi Reykjavíkur h/f og Almennum Tryggingum h/f og eiganda og áhöfn v/b Vilborgar, KE 51, og gagnsakir. Björg- unarlaun .....0.0.0000000..n ns Ákæruvaldið gegn Jósafat Arngrímssyni. Kærumál. Frávísun ........20220000000ve ns Ákæruvaldið gegn Óskari Agnari Ólafssyni og Sig- urði Þorkelssyni. Annmarkar á ákæruskjali. Ómerk- ing héraðsdóms og frávísun ákæru .............. Hafnarfjarðarkaupstaður gegn Bjarna Gíslasyni. Eignarnám. Um áfrýjun undirmatsgerðar. Synjað um dómkvaðningu yfirvirðingarmanna .......... Ársæll Sveinsson gegn Hreggviði Jónssyni og gagn- sök og Hreggviður Jónsson gegn bæjarstjóranum Í Vestmannaeyjum f. h. bæjarsjóðs til réttargæzlu. Skipulag kaupstaðar. Lögbann ..........000000... Ákæruvaldið gegn Martin Koert Smidt. Kærumál. Frávísun .......200000 0000 enn . Einar Bragi Sigurðsson, Kristján Jóhannesson, Sig- urjón Þorbergsson, Stefán Pálsson, Haraldur Henrýs- son, Ingimar Jónasson og Sigmar Ingvason gegn Lárusi Jóhannessyni. Kærumál. Vitnaleiðsla. Spurn- ingar ekki leyfðar ..........00000000. nn. Valdstjórnin gegn Gísla Þórðarsyni. Kærumál. Gæzluvarðhaldð ............00000 000... Valdstjórnin gegn Óla Kristjáni Jóhannessyni. Kæru- Dómur % % 1% 1% 1% 1% 1% 2% ?% 2% ?% % 2% 2% Bls. 510 522 528 537 552 566 583 596 600 615 620 630 649 681 81. 88. 89. 90. 91. 92. 93. 94. 95. 96. 97. 98. 99. 100. 101. 102. 103, Málaskrá mál. Gæzluvarðhald ...............0.0200 0... 0... Valdstjórnin gegn Valsteini Víði Guðjónssyni. Kæru- mál. Gæzluvarðhald ................0..00000..0.. Valdstjórnin gegn Guðmundi Þóri Einarssyni. Kæru- mál. Gæzluvarðhald ............2.20000.. 0. 0... Valdstjórnin gegn Kristjáni Samúel Júlíussyni. Kærumál. Gæzluvarðhald ............00.0000..00... Valdstjórnin gegn Gísla Erlendi Marínóssyni. Kæru- mál. Gæzluvarðhald „.............0.0.00000.00000.. Áki Jakobsson gegn Krananum h/f. Hafning máls. Ómaksbætur ..........000000.. eens Sigurður Lúðvík Ólafsson gegn Íslenzkum aðal- verktökum s/f. Útivistardðómur .............0.... Pipuverksmiðjan h/f gegn Bjargi h/f. Útivistar- dÓMUr ......02.0000 0020 0n0n ner Ásgeir Eyjólfsson gegn Erlendi J. Erlendssyni og Er- lendur J. Erlendsson gegn Ásgeiri Eyjólfssyni og Þórarni Stefáni Gunnarssyni. Úrskurður um öflun álitsgerðar Læknaráðs ............0.0000..0....... Sveinn Guðmundsson gegn Haraldi Eyjólfssyni og gagnsök. Meiðyrðamál ...........0.00000.. 00... Karl Árnason gegn Magnúsi Jónssyni. Kærumál. Frestur .........00000002 000. M gegn K. Barnsfaðernismál. Frávísun .......... Rafgeislahitun h/f gegn Jóni N. Sigurðssyni hæsta- réttarlögmanni f. h. Heinrich Ratjen og gagnsök. Að- alsök felld niður. Héraðsdómur í skuldamáli og fjár- námsgerð staðfest ............00000.. 0... Ákæruvaldið gegn Jósafat Arngrímssyni. Kærumál. Sökunaut bönnuð för úr ákveðnu takmarki ...... Aldís Þórðardóttir, Kristín Guðlaugsdóttir f. h. dán- arbús Magnúsar Péturssonar og Grímur Grímsson gegn Sigurlinna Péturssyni, Gunnari Kragh, Jónu Kortsdóttur og Óla H. J. Matthíassyni og til réttar- gæzlu Elínu Jónsdóttur sjálfri og f. h. ólögráða son- ar hennar, Tryggva Þórissonar, Nínu Þ. Þórisdóttur, Friðriki Þórissyni, Pétri Péturssyni og Kristínu B. Waage. Umferðarréttarmál ........0..0.00000.0.0.. Hannes Jónsson, eigandi Þórormstungu, gegn Grími Gíslasyni, eiganda Saurbæjar, og gagnsök. Landa- merkjamál ........2..000000000en ss María Kristmundsdóttir gegn Sigmundi M. Andrés- syni og gagnsök. Búskipti. Synjað um endurmat EÍÐNAF ..........00200 0. Pípuverksmiðjan h/f gegn Kristmundi Herbertssyni. Vinnulaun. Fjárnám ........00000. s.n. sess Ao 40 "Ao Ao "Ao !Ao Bls. 685 689 693 696 700 704 704 705 705 706 714 716 721 123 12 131 746 150 104. 105. 106. 107. 108. 109. 110. 111. 112. 113. 114. 115. 116. 117. 118. 119. 120. 121. 122. 123. Málaskrá Hreppsnefnd Nauteyrarhrepps f. h. hreppsins gegn Sigurði Þórðarsyni. Útsvarsmál ............2..... Árni Jónsson og Heildverzlun Árna Jónssonar gegn Gústaf A. Sveinssyni. Útivistardómur ............ Sigurður Lúðvík Ólafsson gegn Íslenzkum aðalverk- tökum s/f. Útivistarðómur ........00000 000... Ingibjörg Magnúsdóttir gegn fjármálaráðherra f. h. ríkissjóðs. Kærumál. Frávísun, Sératkvæði ........ Geir Hansen gegn Eiði Sveinssyni. Skaðabótamál vegna galla á húsi ..........00000 00.00.0000... Hjörtur Hjartarson gegn bæjarstjóra Keflavíkur- kaupstaðar f. h. bæjarsjóðs og gagnsök. Skipulag kaupstaðar. Skaðabótamál. Sératkvæði ............ Valdstjórnin gegn Guðleifi Guðmundssyni og Vík- ingi Halldórssyni. Kærumál. Gæzluvarðhald ...... María Kristmundsdóttir gegn Sigmundi M. Andrés- syni og gagnsök. Meðlagsúrskurður og lífeyris. Lög- taksmál .......000000s ss Jón Bjarnason, Oddný Svala Bjarnadóttir og Rafn Reynir Bjarnason gegn Hildu Emilíu Hilmarsdóttur. Erfðamál. Fjárnám ........0000000 000... María Njarðvík gegn Netjagerð Vestfjarða h/f og Guðmundi Sveinssyni. Skaðabótamál .............. Jóhann Guðmundsson gegn Sæmundi Sigurðssyni. Vinnusamningur. Ráðningarkjör sjómanna ........ Sigríður Skuld Bergsteinsdóttir og Jón Sigurður Jakobsson gegn Skúla Magnússyni. Samningar. Ágreiningur sameigenda fjölbýlishúss um greiðslu byggingarkostnaðar .........000000 0. ene. nn Skipaútgerð ríkisins gegn Ingibjörgu Jónasdóttur og gagnsök. Skaðabótamál .......02000000 0000... Gústaf A. Sveinsson f. h. Gerhard Eggerz gegn Magnúsi Einarssyni. Fjárnám. Um fyrningu dóm- kröfu ........00000 00 Ákæruvaldið gegn Sigurði Kristjáni Kristinssyni. Skjalafals. Hegningarauki ......0...00.00..00.000.. Ákæruvaldið gegn Birgi Jónassyni. Brot gegn um- ferðarlögum og áfengislögum ......000000000000.. Sigurður Helgason gegn Grétari Jónssyni og Stur- laugi Friðrikssyni. Útivistardómur ................ Magnús Helgason og Oddrún Sigurðardóttir gegn Þorvaldi Lúðvíkssyni. Útivistardómur. Ómaksbætur Ákæruvaldið gegn Ólafi Gunnarssyni. Brot gegn 225. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Fébætur .. Jóhannes Jóhannesson gegn Smiðjunni s/f og gagn- sök. Krafa um ómerkingu héraðsdóms og frávísun Dómur Ma 1 n1 A %1 1%1 1941 "1 *%1 204 A “2 Aa XI Bls. 758 165 765 166 769 713 787 789 796 806 813 819 824 g4l1 847 851 854 855 855 XII Málaskrá Dómur Bls. máls, en til vara heimvísun þess. Skuldamál og skaðabóta ..............000.000.0000 0... 64, 861 124. Ákæruvaldið gegn Magnúsi Einarssyni. Líkams- áverkar. Ákæra um brot gegn 218. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Sératkvæði .......... %, 873 125. Ákæruvaldið gegn Matthíasi Friðþjófssyni. Brot gegn umferðarlögum og áfengislögum ................ 64, 885 126. María Kristmundsdóttir gegn Jónu Sigmundsdóttur og gagnsök, Búskipti. Fjármál hjóna .............. 134, 889 127. Ákæruvaldið gegn William Rawcliffe. Fiskveiðabrot. Úrskurður um hald fiskveiðiskips staðfestur ...... 1%, 894 128. Ákæruvaldið gegn Richard Taylor. Fiskveiðabrot .. 134, 907 129. Þorvaldur Lúðvíksson gegn Magnúsi Helgasyni og Oddrúnu Sigurðardóttur. Víxilmál ................ 15, 920 130. Ákæruvaldið gegn Snæbirni Einarssyni. Brot gegn umferðarlögum og áfengislögum ................. 164, 922 131. Bílstjórafélag Suður-Þingeyjarsýslu gegn Landssam- bandi vörubifreiðarstjóra. Kærumál. Frávísunardóm- ur úr gildi felldur .................0.0.0000000.0.... 164, 925 132. Landsbanki Íslands gegn ríkisskattstjóra. Kærumál. Um upplýsingaskyldu banka samkvæmt skattalögum 1%., 930 133. Ákæruvaldið gegn Birnu Björnsdóttur. Úrskurður um öflun álitsgerðar Læknaráðs .................. 17, 933 Il. NAFNASKRÁ. A. Einkamál. Bls. Agnar Áskelsson ................. ða 414 Aldís Þórðardóttir ...........222000000.0n nn 127 Alexander Guðmundsson ........22.00000. senn. 153 Almennar Tryggingar .........20000000nsn sess 600 Austur-Húnavatnssýsla ........0.00.000000. 0... 2683 Austurver h/f ........202.0 0000 320, 466 Á. Einarsson á Funk h/f ..........000 0000... 3 Áki Jakobsson ........0..e.eene ns 704 Árni Aðalsteinsson ..............neene rr 99 Árni JÓNSSON ...........0er 765 Ársæll Sveinsson .........0..0.00 ss 448, 635 Ásbjörn Guðmundsson ...............00 0. 414 Ásgeir Eyjólfsson .........0..0000 000 705 Ásmundur S. Jóhannsson ............000.s nn 252 Baldur Álfsson ..............esesssr rs 566 Bárður Daníelsson ........00.000.een nn 3 Biskup Íslands .............00.0..eese ss 193 Bílstjórafélag Suður-Þingeyjarsýslu ...........0.00.00000 0... 925 Bjarg h/f ...........00.002 00. 705 Bjarni Gíslason .........00000.0.0 ns sens 630 Bjarni Hjaltalín ...........2.00000000 nes 32 Björn Ársælsson ........000.000.0 neðra 314 Borgarstjórinn í Reykjavík ..........0000000.0 00 nn 1 Bóas Emilsson ........0.ee.ssse rs 320 Brandur Brynjólfsson ........00200000.0nn ns 63, 224 Búnaðarbanki Íslands ..............000.. 0... sn nn. 424 Byggingarfélagið Snæfell .........0..00000 00... sen... 320 Bæjarstjórinn í Keflavík f. h. bæjarsjóðs .............0000... 13 Bæjarstjórinn í Vestmannaeyjum f. h. bæjarsjóðs .......... 8, 635 Bæjarútgerð Reykjavíkur .........0000000 000. nn. 146 Davíð Ólafsson ...........0...neens nr 296 Eggerz, Erhard .........00020000 nes 841 Eiður Sveinsson ........0.00000..00 nes 769 Eimskipafélag Reykjavíkur h/f ........0.20.00020 00... 0... 600 Einar Bjarnason ........0000..0.seensr sr 333 Einar Bragi Sigurðsson .........20.020000 ns 649 Eiríkur Þórarinsson ........2.00ee.ssesses sr 134 Eldey h/f .......00200200 00 ne 600 Elín Jónsdóttir ........2..2000.00.eneneanrr rr. "21 XIV Nafnaskrá Bls. Emil Hjartarson ................200.0.... sr 252 Erlendur J. Erlendsson ..........0..00.000 0000 705 Everest Traðing Company ..............000000 00 439 Eyþór Tómasson ..............00020 0... 0n 2 Fjármálaráðherra f. h. ríkissjóðs ...... 1, 99, 169, 195, 353, 400, 766 Framkvæmdir h/f ..............00.0000 200 153 Friðrik Þórisson ..................00000 00... 127 Gísli Holgeirsson ..............000000 0... 382 Gjaldheimtan í Reykjavík ............000.0..... 314, 417, 537, 552 Grétar Jónsson ............0000.sss sn 854 Grímur Gíslason .............%%.0.0nn es 737 Grímur Grímsson ............%%..0.s ess 721 Guðgeir Guðmundsson .............000.000 00 153 Guðjón Guðjónsson ............0..0000.s senn 319 Guðjón Steingrímsson ............0....0.0 00 406 Guðmundur Á. Auðbjörnsson ............00000.0 s.n 227 Guðmundur Guðjónsson ..........2.0000.0.. en 30 Guðmundur Jónsson ............... 00... ens 321 Guðmundur Pétursson ..............000 000 410 Guðmundur Sveinsson ............00000 00 nn 806 Gunnar Skapti Kristjánsson ............00.00. 000. 510 Gunnólfur Sigurjónsson .............0000 0... 0nnn 492 Guttormur Sigurbjörnsson ...........000022 000. 400 Gústaf A. Sveinsson ...........0.000000 00 sn 165, 841 Hafnarfjarðarkaupstaður ............0..00000. 0000. 630 Hafnaver h/f, þrotabú ..............0..00 00... 4 Hafsteinn Hjartarson ...............2000000 0000 3 Hafsteinn Sigurjónsson ................2.. 000. nn 296 Halldór Guðlaugsson ............20000 0000 195 Hannes Jónsson ............00..ee seen 137 Hansen, Geir .................002. 000 769 Haraldur Eyjólfsson ............2.00..0 0000 706 Haraldur Henrýsson ..............00.0. sess 649 Helgi Benediktsson ...............0..0.0...s enn 8, 448 Helgi Hóseasson ............0...0.....een sr 193 Hermóður Guðmundsson ............0000000 0000 424. Héraðsskólinn í Varmahlíð .............0.0.00.02 0000. 169 Heildverzlun Árna Jónssonar .............0.0..00. 765 Hilda Emilía Hilmarsdóttir ................0.00.0.000 00. 796 Hibýlaprýði h/f ..............0....000 0200 252 Hjörtur Hjartarson ..............20...000 0000. 113 Hraðfrystistöð Vestmannaeyja .............00.000 00... 441 Hreggviður Jónsson ..............0.2000 00... 35 Húsbúnaður h/f ............0..00..0000000 nn 18 Ingibjörg Jónasdóttir ..................00200000.0 00 824 Nafnaskrá KV Bls. Ingimar Guðjónsson .......00.000000nnnnssne nr 23 Ingimar Jónasson ......c0c0.0enenveeenssnssrsnnnre 649 Ingimundur Sæmundsson .......c0ceeeeererenreennns sn 221 Ingólfur Helgason .......02000000eesnsnrrnnannenn rr. 5283 Íslenzk endurtrygging .........00.000 00 0r nn nennt n 537 Íslenzkir aðalverktakar s/f .........000000 000... nn... 104, 765 Jóhann Guðmundsson .......00000essnn ss 813 Jóhannes Jóhannesson ......00000 sense ne rn... 600, 861 Jóhannes Sigurðsson .........0..00eesesnssersern rr 296 Jón Bergsteinsson ..........00eeennteessssnsnnn rr 296 Jón Bjarnason, Hringbraut 91, Reykjavík .......00000000.0.... 252 Jón Bjarnason, Ingólfsstræti 11, Reykjavík .........000000... 79S Jón Bryngeirsson ........000000nneseee err 441 Jón Brynjólfsson .........000000000nvnnnnnnnnnnrn rr 63 Jón Gíslason .........0.sns ser 333 Jón Sigurður Jakobsson ......00000000senrnssnnnnn nn 819 Jón Ísak Sigurðsson ........00.00000n enn 448 Jón N. Sigurðsson ........0000. snert 721 Jóna Kortsdóttir ..........00.000 00 ss sn sn 21 Jóna Sigmundsdóttir .........000000eeennenrrrnnnrrr rn 889 Jónas Guðjónsson ......0.000e0ennnsereennrrer rr 134 Jónas Guðmundsson ......000000ess ess 492 Jónas Jónsson ........0sessssr rr 443 Jósafat Arngrímsson .......00eeeenenennnnr sera 406 K, aðili barnsfaðernismáls ........0002000 00.00.0000... 52, 716 Karl Árnason .........cccssssneesrre rr TIA Karl S. Guðmundsson ......0000000 ss... 448 Keflavíkurkaupstaður ..........000000000neeeeennn nn 773 Kjartan Guðmundsson ......0000eeeeerensesennnnnnn rr 104 Klappareignin h/f ..........0000e ee eeennnrnvnrrnern nr 212 Kompressor-Puts A/B ......000000eeeeneeenrerrrn rr 410 Kragh, Gunnar ..........00eeeensseeesnnsrrnnneerrs nr 12 Kraninn h/f .........00000000 neee nssnnn rann 704 Kristín Guðlaugsdóttir ...........0.00..eeerensnnrnr nn... 721 Kristján Jóhannesson .......0000%00rennnseerrnnnerrn nn 649 Kristján B. Sigurðsson, þrotabú ......0000000enneenn rr... 18 Kristmundur Herbertsson ........00200000nsvnvnnrsn 745 Landbúnaðarráðherra .........0000000s ss sn ssen en 424 Landsbanki Íslands „........0000000 00 nenn enn 930 Landssamband vörubifreiðarstjóra ......0.00000000. 00.00.0000. 925 Lárus Jóhannesson ........00000 eeen 649 Leifur Þórhallsson ........0000senen ss. 510 Lindemann, Volker .......000seesenssssnnssssrr rn 169 Long, Einar .......0000000n ne nnnnnerrsnnrerrnn nr 463 M, aðili barnsfaðernismáls ........20000 00. e 0... 52, 7116 Magnús Einarsson ........00000..ennennernenernrrerrnn nn g41 KVI Nafnaskrá Bls Magnús Helgason .............0...0 0... e nn 855, 920 Magnús Jónsson ............222000000 000 714 Magnús Pétursson, dánarbú ..............0000. 0000 n nn 127 María Kristmundsdóttir .................... 238, 372, 146, 789, 889 Markús Sigurjónsson ...............00.00vnees er 169 Menntamálaráðherra ................2.02.0..0 00 169 Miller, Hulda D. ............00000 0000. 0 0 319 Mjólkurfélag Reykjavíkur ..............0..0..00 000 rn 23 Mjólkursamsalan í Reykjavík ...........000.000..0.. 0... 5502 Nauteyrarhreppur ............0..0000 00 159 Netjagerð Vestfjarða h/f ................000.00 0000. 806 Nína Þ. Þórisdóttir ....................0000000.vene rr 127 Njarðvík, María ..............020..0.sessssnn 806 Oddný Svala Bjarnadóttir ...............000.000...0 nn 796 Oddrún Sigurðardóttir ................200000000 00... 855, 920 Olíufélagið Skeljungur h/f ..............000...0.n vn nn 4 Olíuverzlun Íslands h/f ..........0.00000000 00. 353 Ólafur Bjarnason ..........000000000sn rn 528 Ólafur Einarsson ............0000.00 0000 sn 321 Ólafur Loftsson ..........0.0.2.0.0 0. 461, 463 Óli H. J. Matthíasson ..........0.00.0.00 0. 727 Óskar Breiðfjörð Jónsson ............000.000 es 231 Páll Kristjánsson ...............2000..00 eens 268 Páll Sigurðsson ..............2.000...0s nn 169 Pétur Pétursson ...............2000...e sess 12 Pípuverksmiðjan h/f ..............02000 0000 105, 750 Rafgeislahitun h/f ...................00.0.00 nn 2, 721 Rafn Reynir Bjarnason ................%..... eee 796 Rafveita Akureyrar ............2.2.00.0000 esne 32 Rafveita Keflavíkur .................2.000. 000... 452 Ragnar Jónsson ...........20200.0s.ssss ss 224 Ragnheiður Helgadóttir ...................0.0000. 00... 00 nn. 231 Ratjen, Heinrich .................00..00. 020. 721 Reimar Karlsson ...............2.202. 00... 382 Reykjavíkurborg ...............000000.nsn rr 1 Ríkissjóður Íslands .............. 1, 99, 169, 195, 212, 353, 400, 766 Ríkisskattstjóri ...............000000..000.0.00 00 930 Samábyrgð Íslands á fiskiskipum ..................0...0..... 417 Samvinnutryggingar ................2200 rss 140, 510 Sighvatur Bjarnason ............0..00.00 000 448 Sigmar Ingvason ..............0000000 nn 649 Sigmundur M. Andrésson ...........0.0000000... 238, 372, 746, 789 Sigríður Skuld Bergsteinsdóttir ........................00.... 819 Sigrún Arthursdóttir ..........0......0...0. 63, 224 Sigurður Árnason ..........00.0000.00n en 63 Nafnaskrá KVI Bls Sigurður Helgason .................e..ssssssssr 854 Sigurður Jónasson ...............eeeessess rr 169 Sigurður Jónsson .............eessss ss 140 Sigurður Gústaf Kjartansson ............0.00.0. enn 30 Sigurður Lúðvík Ólafsson ...........00..00000.. 0. 704, 765 Sigurður Sigurgeirsson ............2...0.. e.s 461 Sigurður Þórðarson ...............sesssensss sr 759 Sigurjón Þorbergsson ................s esne 649 Sigurlinni Pétursson ...........2..0...s nes ss 127 Sindri h/f ..............20220 0000 sess 452 Skagafjarðarsýsla ...........2.02.00..ese sess 169 Skarðshreppur ..........20020 00... esne 104 Skipaútgerð ríkisins ...............00.0 0... sn... 260, 824 Skógrækt ríkisins .............0.00.... ess 169 Skúli Magnússon ..........02.00000 sense ss 819 Skúli Steinsson .„............00.......0s. sn 2 Smiðjan h/f ..............2200.0 s.s nn ss 861 Sparisjóður Sauðárkróks ...........2.00.0.... s.s 169 Stapi h/f ..........2....00..es ns 410 Stálumbúðir h/f ............2.0002.000.0. nn 566 Stefán Pálsson .................se ss 649 Steindór Bjarnfreðsson ...........2...000 000 146 Stofnlánadeild landbúnaðarins .............0.0000. 00... 424 Sturlaugur Friðriksson ............0...0.s ess 854 Sveinn Guðmundsson ............020.... sn ss 706 Sveinn Hannesson .............0....0.ss ss 153 Sverrir Bjarnason .................0.. ses ess 4 Sölvi Þ. Valdimarsson ............02..... sens 153 Sæmundur Sigurðsson ............000.00. s.s 813 Thorarensen, Stefán .............2200.0.. sens 3 Thorlacius, Magnús ............2.2.0...sesssrs 124 Tollstjórinn í Reykjavík f. h. ríkissjóðs .................. 212, 260 Torfi Bryngeirsson .........0.2..000.00.snser ss 441 Trausti V. Ólafsson ..........0.....sv ens 1 Trésmiðjan Fjalar h/f .............0..2.000.0 0. 0ns nn 528 Tryggvi Þórisson ..........2.00000..ne ns 127 Umbúðaverksmiðjan h/f ..............0000000. 0... 566 Unnur Á. Jónsdóttir ..................0.0. 00 124 Valgeir Davíðsson ..............0..... s.s 320 Varmahlíðarfélagið ..................0....es ns 169 Veggur h/f ..........0.2000000.e ses 320, 466 Vestmannaeyjakaupstaður .............00.00. 0... enn 8, 635 Viðar Guðnason .............00.....ens sn 74 Viðar Sigurbjörnsson ..........2..200000 0... 438 Vigfús Helgason ............022.200..ss ns 169 Vilborg, v/b, KE 51, áhöfn og eigendur .............0000..... 600 XVIII Nafnaskrá Bls. Waage, Kristin B. ...........0.0200000 00 ens nnnn 127 Wydawnictwa Handlu Zagranioz neg0 ......000000 0000... 2 Þorgrímur Guðjónsson .......00.000000 nan 296 Þorsteinn Þorsteinsson ..........000000000 0 nes 134 Þorvaldur Lúðvíksson ........000200000.00n 855, 920 Þorvaldur Þórarinsson ..........2020..00e neee 2 Þórarinn Eyjólfsson ........00002000ne0nn enn 134 Þórarinn Stefán Gunnarsson ..........000.00. 0... 705 Þórarinn S. Sigurjónsson ........000000000 0 nn 1 Þórarinn Þórarinsson .........00020200n0 nennu 296 B. Opinber mál Adolf Björnsson .......2000000000nne nr 394 Birgir Jónasson .........0000000 esne 851 Birna Björnsdóttir ...........220000000sse sn ss sn 933 Gísli Erlendur Magnússon .....0...0000000.0n sn 700 Gísli Þórðarson .........2..00.0.e sess 681 Grimmer, Charles Alfred ...........0.000.. s.s 107 Guðjón Ólafsson ...........%%%... sn nn 254 Guðleifur Guðmundsson ..........20200.. nes 787 Guðmundur Þórir Einarsson .........00000.0 000. senn. 693 Gunnar Héðinn Jakobsson .........2..00000 0. e.s sen 385 Gunnlaugur Guðmundsson Björnsson .......0200000. 000... 394 Jónmundur Gíslason .........0000.00.snen nn 286 Jósafat Arngrímsson .........0.00000.0 nn 615, 723 Karl Júlíus Stefánsson ...........0.0200000 0... 596 Kristján Samúel Júlíusson ........0000000 0000 enn 696 Langer, Guðni Ernst ........202000000 00 ne nr 243 Lárus Stefánsson ...........000000 senn 583 Magnús Einarsson .........000000..0s senn 873 Matthías Friðþjófsson ..........2.00200 0000 nn 885 Ólafur Gunnarsson ............2. 0... 855 Óli Kristján Jóhannsson .........200000 000 685 Óskar Agnar Ólafsson ............0....nnn nn 620 Pétur Andrés Ólafsson Aðalsteinsson .........000000.00.0.00... 358 Rawcliffe, William ............0.0..eeeeeesss 894 Sigurður Guttormsson ........2202000 000 394 Sigurður Kristján Kristinsson ..........0000000. 00... 0... s4T Sigurður Þorkelsson .........200000000s nn 620 Sigurður Guðmundur Stefán Þorleifsson ........00000000.0.... 389 Smidt, Martin Koert ..........20200.000 nenna 646 Snæbjörn Einarsson ......0..20000. 00 nes 922 Spearpoint, William ..........000000e00 sess 245 Stefán Karl Jónsson .........0000000000n en 522 Taylor, Richard .........0.000000000 enn 907 Valsteinn Víðir Guðjónsson ........20000000..0 nn nn. 689 Nafnaskrá XIX Bls. Víkingur Halldórsson .............00..0000. 000. 181 Þorsteinn Kjartan Friðriksson ................000.0 0000. 394 Þorsteinn Elton Jónsson ...........000..00 00... 376 Þóra Ásmundsdóttir .........0.....00......0.0 394 Ögmundur Jónsson HI. SKRÁ um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl., sem til er vitnað í XXXVI. bindi hæstaréttardóma. 1281, Jónsbók. Kaupabálkur. 20. kap. — 350, 351, 352. 1878, nr. 3, 12. apríl. Lög um skipti á dánarbúum og félagsbúum o. fl. 34. gr. — 133. 1885, nr. 14, 18. september. Lög um stofnun landsbanka. — 399. 1885, nr, 29, 16. desember. Lög um lögtak og fjárnám án undangeng- ins dóms eða sáttar. — 218. 8. gr. — 216. 11. gr. — 216. 12. gr. — 216. 13. gr. — 216. 1887, nr. 19, 4. nóvember. Lög um aðför. — 846. 1905, nr. 14, 20. október. Lög um fyrningu skulda og annarra kröfu- réttinda. 1. gr. — 846. 2. gr. — 846. 3. gr. — 342, 843. 4. gr. — 842, 843, 846. 6. gr. — 843, 846. 1910, nr. 8, 22. janúar. Reglugerð um samábyrgð Íslands á fiski- skipum. 2. gr. — 419, 422. 5. gr. — 419, 422. 13. gr. — 419, 422. 1914, nr. 56, 80. nóvember. Siglingalög. Ellefti kapítuli — 266. 31. gr. — 151. 159. gr. — 265. 160. gr. — 261, 265. 162. gr. — 265. 235. gr. — 261, 266. 244. gr. — 261, 266. Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. XXI 1915, nr. 33, 3. nóvember. Lög um verkfall opinberra starfsmanna. — 394, 398, 399. 1. gr. — 395, 396, 398, 399. 1917, nr. 61, 14. nóvember. Lög um framkvæmd eignarnáms. — 634. 4. gr. — 634. T. gr. — 633. 1920,nr. 5, 18. maí. Lög um bann gegn botnvörpuveiðum. 1. gr. — 112, 123, 247, 289, 295, 910. 3. gr. — 112, 247, 289, 895, 899, 900, 910. 4. gr. — 123, 295, 895. 5. gr. — 910. 1921, nr. 23, 27. júní. Lög um vátryggingarfélag fyrir fiskiskip. — 422. 2. gr. — 421. 3. gr. — 421. 4. gr. — 422. 12. gr. — 421, 422. 13. gr. — 419, 422. 1921, nr. 39, 27. júní. Lög um stofnun og slit hjúskapar. — 794. 55. gr. — 241, 790, 793, 795. 1921, nr. 55, 27. júní. Lög um skipulag kauptúna og sjávarþorpa. — "15. VI. kafli — 780. 12. gr. — 642. 13. gr. — "76. 14. gr. — 637, 775. 19. gr. — 637, "TS. 20. gr. — 637, 775, 785. 23. gr. — 786. 25. gr. — TT6. 1921, nr. 57, 87. júní. Lög um afstöðu foreldra til skilgetinna barna. — "94. 1. gr. — 797, 801. 4. gr. — 801. 14. gr. — 240. 15. gr. — 239, 241, 7839, 792, 793, 795. 1921, nr. 75, 27. júní. Lög um stimpilgjald. 17. gr. — "768. 1922, nr. 33, 19. júní. Lög um rétt til fiskveiða í landhelgi. — 112, 123, 247, 289, 295, 910. 1922, nr. 39, 19. júní. Lög um lausafjárkaup. 5. gr. — 815. 14. gr. — 65. 42. gr. — 493, 508, 509. XKII Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. 43. gr. — 508. át. gr. — 493. 52. gr. — 493. 1923, nr. 20, 20. júní. Lög um skyldur og réttindi hjóna. 25. gr. — 225, 893. 1929, nr. 32, 14. júní. Lög um loftferðir. — 376. 41. gr. — 377. 1930,nr. 2, 7. janúar. Auglýsing um staðfestingu Stjórnarráðsins á lögreglusamþykkt fyrir Reykjavík. 92. gr. — 341. 1930, nr. 41, 19. maí. Sjómannalög. 56. gr. — 151. 1930, nr. 47, 19. maí. Lög um fiskveiðasjóðsgjald. — 431. 1930, nr. 108, 28. október. Auglýsing um staðfestingu Stjórnarráðs- ins á lögreglusamþbþykkt fyrir Neskaupstað í Norðfirði. 83. gr. — 523. 1933, nr. 78, 19. júní. Lög um bann við okri, dráttarvegti o. fl. — 189. T. gr. — 188, 191, 447. 1933, nr. 93, 19. júní. Vígillög. 1. gr. — 253. 4. gr. — 415. 8. gr. — 4. 27. gr. — 415. 34. gr. — 125. 38. gr. — 415. 53. gr. — 4, 415. 710. gr. — 125. TI. gr. — 125. 78. gr. — 125. 1933, nr. 94, 19. júní. Lög um tékka. 28. gr. — 318. 1984, nr. ?4, 29. desember. Lög um síldarútvegsnefnd, útflutning á síld, hagnýtingu markaða o. fl. — 431. 1935, nr. 1, ?. janúar. Lög wm meðferð og sölu mjólkur og rjóma o. fl. — 432, 436, 562. 1935, nr. 63, 28. janúar. Lög um útflutningsgjald. — 431. 1936, nr. 7?, 1. febrúar. Lög um samningsgerð, umboð og ógilda lög- gerninga. 3. kafli — 189, 191. 4. gr. — "70. 6. gr. —= 70. Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. XXIII 32. gr. — 318, 350, 352, 444. 1936, nr. 80, 23. júní. Lög um fóðurtryggingarsjóði. — 430. 1936, nr. 85, 23. júní. Lög um meðferð einkamála í héraði. — 214, 440, 442. X. kafli — 214 XVII. kafli — 440. 5. 66. 68. 71. 73. 82. 105. 106. 109. 110. 111. 114. 116. 118. 120. 126. 128. 136. 137. 140. 188. 196. 203. 214. 223. 1936, nr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. 96, — 31. — 194. — "769. — 178, 782. — 441. — 227, 440, 441. — 213, 215. — 215. — 213. — 383. — 214, 383. — 225, 407, 756, TÖT. — 751, Tot. — 5, 253, 440, 722, 921. — 334. — 649, 680. — 680. — 351. — 351. — 141. — 451. — 508. — 1740. — 53. — 213, 214, 215, 225. 23. júní. Lög um, að Mjólkursamsalan í Reykjavík og Sölusamband íslenekra fiskframleiðenda skuli vera undanþegin útsvari og tekju- og eignarskatti. — 562. 1936, nr. 115, 19. nóvember. Lög um þingsköp Alþingis. 27. gr. — 219. 1937, nr. 28, 18. júní. Lög um breytingu á og viðauka við lög nr. 37/ 1929 um héraðsskóla. — 180. 1938, nr. 64, l1. júní. Lög um breytingu á lögum nr. 65 27. júní 1921 um skipulag kauptúna og sjávar þorpa. 3. gr. — 776. 4. gr. — 637, 775. 1938, nr. 80, 11. júní. Lög um stéttarfélög og vinnudeilur. XKIV Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. 3. gr. — 927. 44. gr. — 925, 927, 928, 929. 1989, nr. 29, 18. júní. Lög um heimild til að taka eignarnámi eða leigunámi nýbýlið Varmahlíð í Skagafirði. — 181, 185, 186, 187, 189, 190. 1939, nr. 57, 15. apríl. Byggingasamþykkt fyrir Húsavíkurkaupstað. 44. gr. — 531, 534. 1940, nr. 19, 12. febrúar. Almenn hegningarlög. 1. gr. — 381, 394, 399, 537. 20. gr. — 359, 370, 585, 595. 22. gr. — 617, 627. ot. gr. — 388, 389, 884, 885. 68. gr. — 623, 629. TA. gr. — 283, 874, 76. gr. — 393, 595, 629. TT. gr. — 393, 595. 78. gr. — 847. 116. gr. — 857, 860. 138. gr. — 617. 139. gr. — 617. 146. gr. — 623. 155. gr. — 390, 391, 392, 617, 725, 848, 849. 194. gr. — 359, 370. 211. gr. — 585, 595. 217. gr. — 359, 370, 586, 595. 218. gr. — 523, 526, 584, 586, 595, 874, 875. 219. gr. — 576. 225. gr. — 856, 857. 226. gr. — 857. 232. gr. — 650. 234. gr. — 650, 654, 657, 661, 667, 671, 709. 235. gr. — 650, 657, 661, 667, 671, 709. 236. gr. — 650, 654, 657, 661, 667, 671. 237. gr. — 449, 450, 451, 650, 709. 239. gr. — "713. 241. gr. — 451, 650, 707, 708, 709. 244. gr. — 385, 388. 248. gr. — 390, 391, 393, 508, 617, 623, 627, 725. 249. gr. — 617, 623, 627. 250. gr. — 627. 253. gr. — 623, 627. 254. gr. — 617. 261. gr. — 617. 263. gr. — 457, 458. 264. gr. — 651, 709. 268. gr. — 681, 685, 689, 693, 697, 700. Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. XKV 1940, nr. 31, 12. febrúar. Póstlög. 26. gr. — 617. 1941, nr. 66, 27. júní, Lög um heimild fyrir ríkisstjórnina til að selja jörðina Reykjarhól í Seyluhreppi í Skagafjarðarsýslu ásamt nýbýlinu Varmahlíð. — 182. 1941, nr. 115, 7. nóvember. Lög um Búnaðarbanka Íslands. 56. gr. — 650, 680. 1942, nr. 14, 15. maí. Lög um Læknaráð. 2. gr. — 705, 934. 1943, nr. 34, 2. apríl. Lög um fiskveiðasjóð Íslands. — 431. 1944,nr. 33, 17. júní. Stjórnarskrá lýðveldisins Íslands. — 219, 430. 41. gr. — 220. 42. gr. — 220. 44. gr. — 219. 45. gr. — 219. 60. gr. — 239. 61. gr. — 404. 65. gr. — 681, 685, 689, 693, 697, 700. 67. gr. — 217, 220, 425, 428, 435, 438. 69. gr. — 220, 425, 428, 429, 436, 438. TT. gr. — 425. 79. gr. — 219. 1945,nr. 38, 15. febrúar. Lög um stofnun búnaðarmálasjóðs. — 425, 426, 430, 432, 437. 1945,nr. 66, 12. apríl. Lög um útsvör. 24. gr. — 64. 27. gr. — "59. 1945,nr. 70, 12. apríl. Lög um fasteignamat. — 221. 1945,nr. 195, 22. október, Byggingarsamþykkt fyrir Reykjavík. 8. gr. — 734, 735. 9. gr. — 729, 734. 23. gr. — 823. 1946,nr. 22, 10. apríl. Lög um skólakerfi og fræðsluskyldu. — 183. 1946,nr. 48, ?. maí. Lög um gagnfræðanám. — 183. 9. gr. — 183. 1947,nr. 29, 9. apríl. Lög um vernd barna og unglinga. 43. gr. — 857. 1947,nr. 43, 9. maí. Lög um innlenda endurtryggingu, stríðsslysa- tryggingu skipshafna o. fl. — 542. KKVI Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. 14. gr. — 542. 194?,nr. 80, 5. júní. Framfærslulög. 2. gr. — 239, 240, 792. 3. gr. — 240. 194, nr. 89, 5. júní. Lög um fiskimálasjóð. — 431. 1947, nr. 94, 5. júní. Lög um framleiðsluráð landbúnaðarins, verð- skráningu, verðmiðlun og sölu á landbúnaðarvörum o. fl. — 432, 436. 1948, nr. 14, 8. mara. Lög um ákvörðun fésekta. — 395. 1948,nr. 44, 5. apríl. Lög um vísindalega verndun fiskimiða land- grunnsins. — 112, 123, 247, 289, 295, 910. 3. gr. — 123, 247, 289, 295, 900, 910. 1949,nr, 18, 22. mara. Lög um kyrrsetningu og lögbann. 12. gr. — 133. 20. gr. — 234. 24. gr. — 132, 133. 1949,nr. 42, 23. maí. Erfðalög. 2. gr. — 801. 1949,nr. 48, 25. maí. Lög um hlutatryggingarsjóð bátaútvegsins. — 431. 1949,nr. 53, 12. apríl. Reglugerð fyrir Reykjavíkurflugvöll, um um- ferð, öryggi o. fl. — 586. 1949, nr. 57, 25. maí. Lög um nauðungaruppboð. 4. gr. — 261, 353. 38. gr. — 357. 1949, nr. 184, 1. nóvember. Reglugerð um fluglið. 1. gr. — 376. 47. gr. — 377, 381. 52. gr. — 377. 1950,nr. 11, 20. janúar. Heilbrigðissamþykkt fyrir Reykjavík. — 555. 1950,nr. 22, 19. mara. Lög um gengisskráningu, launabreytingar, stóreignaskatt, framleiðslugjöld o. fl. — 219. 1950,nr. 46, 22. maí. Lög um breytingu á lögum nr. 85 23. júní 1986 um meðferð einkamála í héraði. — 31, 227. 1950, 4. nóvember. Samningur um verndun mannréttinda og mann- frelsis (Evrópusamningur). — 219. 1951,nr. 5, 29. janúar. Lög um breytingu á lögum nr. 6 18. maí 1980 um bann gegn botnvörpuveiðum. Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. XKVII 1. gr. — 112, 123, 247, 289, 295, 900, 910. 1951,nr. 27, 5. mara. Lög um meðferð opinberra mála. — 618. 1952,nr. 23, 1. febrúar. Lög um öryggisráðstafanir á vinnustöðum. 5. gr. — Íöl. 13. gr. — 151. 16. gr. — 576, 577. 24. gr. — 326. 25. gr. — 35. 26. gr. — 34. 1952,nr. 81, 8. desember. Lög um breytingu á lögum nr. 44 5. apríl 1948 um vísindalega verndun fiskimiða landgrunnsins. 1. gr. — 112, 123, 247, 289, 295, 900, 910. 1953,nr. 157, 4. september. Reglugerð um mjólk og mjólkurvörur. — 555. 1954,nr. 11, 9. febrúar. Auglýsing um fullgildingu Evrópuráðssamn- ings um verndun mannréttinda og mannfrelsis. — 219. 1954,nr. 20, 8. mare. Lög um vátryggingarsamninga. 2. gr. — 141. 18. gr. — 141, 145. 20. gr. — 141. 1954,nr. 38, 14. apríl. Lög um réttindi og skyldur starfsmanna rík- isins. — 403. 1. gr. — 404. 4. gr. — 400, 401, 404. 14. gr. — 400, 401, 402, 403, 404, 405. 1954,nr. 40, 14. apríl. Lög um aukatekjur ríkissjóðs. II. kafli — 539 VI. kafli — 766, 768. 23. gr. — 768. 1954,nr. 46, 14. apríl. Lög um tekjuskatt og eignarskatt. — 404. 9. gr. — "64. 24. gr. — 401. 28. gr. — 401. 1954,nr. 58, 24. apríl. Áfengislög. 16. gr. — 887. 17. gr. — 256, 257, 258, 259. 24. gr. — 244, 256, 257, 259, 283, 284, 376, 597, 852, 853, 854, 887, 889, 923. 33. gr. — 256, 257, 259, 681, 685, 689, 693, 697, 700. 41. gr. — 887, 888. 45. gr. — 244, 256, 257, 259, 283, 284, 597, 852, 853, 887, 888, 923. 1955,nr. 22, 3. maí. Lög um breytingar á almennum hegningarlögum KKVIII Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. nr. 19 frá 12. febrúar 1940. 4. gr. — 884, 885. 1955,nr. 33, 14. maí. Lög um samræmingu á mati fasteigna. — 221. 1955,nr. 40, 16. maí. Lög um Fiskveiðasjóð Íslands. — 431. 1955,nr. 92, 24. desember. Lög um laun starfsmanna ríkisins. — 402, 403, 405. 11. gr. — 401. 1956,nr. 23, 10. mara. Lög um varnir gegn útbreiðslu næmra sauð- fjársjúkdóma og útrýmingu þeirra. kafli — 761, 763. VI. 37. 38. 39. 1956,nr. 22. 1956, nr. 27. 28. 29. 32. 33. 38. 39. 50. 1956, nr. — 442. gr. gr. gr. 97, gr. 68, gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. 86, — "763. — 63. — "763. 10. apríl. Lög um prentrétt. — 651. 17. ágúst. Lög um tollheimtu og tolleftirlit. — 266. — 261, 266. — 261, 266. — 623. — 266. — 623. — 623, 627. — 623. 22. desember, Lög um útflutningssjóð o. fl. 1957,nr. 34, 29. maí. Lög um Útvegsbanka Íslands. — 398. 1957,nr. 41, 13. marz. Reglugerð um tollheimtu og tolleftirlit. 46. gr. — 623, 627. 48. gr. — 623, 627. 102. gr. — 623, 627. 1957,nr. 44, 3. júní. Lög um skatt á stóreignir. — 216, 2. 5. 7. 9. 10. 1957, nr. — 431. 1957, nr. 23. gr. gr. gr. gr. gr. 66, 95, gr. 217, 219, 220, 222, 223. — 221. — 219. — 218, 221, 222, 223. — 217, 220. — 215, 217, 218, 219, 222. 25. júní. Lög um útflutningsgjald af sjávarafurðum. 28. júní. Reglugerð um skatt á stóreignir. — 215, 217, 218, 222. 1958,nr. 26, 2. maí. Umferðarlög. 1958, 1958, 1958, 1959, 1959, 1959, 1960, 1960, 1960, 1960, 1960, Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. XKIX 4. gr. — 519. 25. gr. — 244, 256, 257, 258, 259, 283, 284, 597, 852, 853, 887, 923. 26. gr. — 519. 317. gr. — 519. 45. gr. — 519. 46. gr. — 519. 49. gr. — 519. 80. gr. — 244, 256, 257, 283, 284, 519, 597, 852, 853, 887, 388, 923. S1. gr. — 244, 256, 257, 259, 283, 284, 597, 852, 854, 887, 889, 92ð. nr. 33, 29. maí. Lög um útflutningssjóð o. fl. 1. gr. — 442. 14. gr. — 442. 16. gr. — 442. nr. 87, 29. ágúst. Reglugerð um viðauka við reglugerð nr. 70 30. júní 1958 um fiskveiðilandhelgi Íslands. 1. gr. — 286, 288. 10. desember. Mannréttindayfirlýsing Sameinuðu þjóðanna. — 219. nr. 6, 17. febrúar. Lög um breytingu á lögum nr. 5 18. maí 1920 um bann gegn botnvörpuveiðum. 1. gr. — 112, 123, 247, 289, 295, 910. 3. gr. — 123, 295. nr. 10, 17. mara. Lög um breytingu á lögum nr. 38 15. febrúar 1945 um stofnun búnaðarmálasjóðs. — 432. nr. 19, 24. apríl. Lög um sameign fjölbýlishúsa. — 341, 343, 351. 5. gr. — 351. ll. gr. — 341, 343, 352, 823. nr. 30, 25. maí. Lög um skipan innflutnings- og gjaldeyris- mála o. fl. — 647. nr. 43, 9. júní. Lög um bráðabirgðabreytingu á lögum nr. 66 12. apríl 1945 um útsvör. 3. gr. — 759, 762, 763, T64. 4. gr. — 762. nr. 48, 11. júní. Lög um breytingu á lögum nr. 115 7. nóvember 1941 um Búnaðarbanka Íslands. 1. gr. — 650. nr. 124, 15. júlí. Auglýsing um aðalbrautir og hámarkshraða á þjóðvegum í nágrenni Reykjavíkur, Gullbringu-, Kjósar- og Árnessýslum. I, B — 519. mr. 59, 19. júlí. Lög wm framleiðsluráð landbúnaðarins, verð- skráningu, verðmiðlun og sölu á landbúnaðarvörum o. fl. — öðð. KKK 1960, 1961, 1961, 1961, 1961, 1961, 1961, krá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. V. kafli — 553, 557. 1. gr. — 564. 5. gr. — 564. 28. gr. — 553, 555, 559, 561, 564, 565. 30. gr. — 555. 31. gr. — 555. 32. gr. — 557. nr. 79, 27. maí. Reglugerð um skipan gjaldeyris- og innflutnings- mála o. fl. — 647. nr. 3, 11. mara. Reglugerð um fiskveiðilandhelgi Íslands. 1. gr. — 112, 247, 288, 289, 900, 910. 2. gr. — 112, 123, 247, 286, 288, 289, 295, 910. 3. gr. — 286, 288. 6. gr. — 112. T. gr. — 112, 123, 247, 289, 295, 900, 910. nr. 4, 11. mara. Auglýsing um lausn fiskveiðideilunnar við Breta. 3. gr. — 112. nr. 10, 29. mara. Lög um Seðlabanka Íslands. 24. gr. — 398. nr. 11, 29. mare. Lög um Landsbanka Íslands. — 394. 8. gr. — 398. 17 gr. — 931, 932. nr. 12, 29. mara. Lög um Útvegsbanka Íslands. — 394, 398. 1. gr. — 398. 8. gr. — 398. nr. 82, 21. ágúst. Lög um meðferð opinberra mála. — 618. XVIII. kafli — 210. 4. gr. — 618. 5. gr. — 596, 616, 618. 12. gr. — "40. 67. gr. — 684, 688, 692, 696, 700, 703. 72. gr. — 124, 725. TA. gr. — 646. 93. gr. — 649. 112. gr. — 647, 648. 115. gr. — 621. 118. gr. — 286. 140. gr. — 399. 143. gr. — 861. 145. gr. — 522. 150. gr. — 195, 210. 151. gr. — 103, 195, 210. 1961, 1968, 1962, 1962, 1968, 1968, 1968, 1968, Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. XXXKI 152. gr. — 210. 171. gr. — 615. 646. 172. gr. — 646, 681, 685, 689, 693, 696, 700, 787, 894. nr. 98, 23. desember. Lög um dómsmálastörf, lögreglustjórn, gjaldheimtu o. fl. í Reykjavík. 4. gr. — "790. nr. 15, 31. mara. Lög um breytingu á lausaskuldum bænda í föst lán. — 434. nr. 30, 4. apríl. Reglugerð fyrir Landsbanka Íslands. 63. gr. — 931. nr. 44, 21. apríl. Lög um breytingu á lögum nr. 61 31. maí 1947 um vátryggingarfélög fyrir fiskiskip. — 421. nr. 55, 28. apríl. Lög um kjarasamninga opinberra starfsmanna. — 405. 1. gr. — 398. nr. 57, 18. apríl. Lög um Hæstarétt Íslands. — 66. 13. gr. — "67. 20. gr. — "á, 261, 567, TOT. 21. gr. — 31, 372, 649, T67, 925. 36. gr. — 466, 717. 39. gr. — 721. 45. gr. — 383, 567. 47. gr. — 920. nr. 61, 21. apríl. Lög um breytingu á lögum nr. 48 9. maí 1947 um innlenda endurtryggingu, stríðsslysatryggingu skipshafna o. fl. — 542. 1. gr. — 542. nr. 69, 28. apríl. Lög um tekjustofna sveitarfélaga. — 418, 420, 421, 539, 540, 541, 542, 549, 550, 562, 564. II. kafli — 421, 542, 557. III. kafli — 421, 433, 542, 543, 557, 560. IV. kafli — 557. 8. gr. — 419, 420, 422, 423, 556, 557, 559, 560, 562, 563, 564, 56. 9. gr. — 537, 539, 545, 547, 548, 550, 563. 10. gr. — 543. 11. gr. — 541, 549, 551. 13. gr. — 543. 29. gr. — 419, 420, 421, 422, 423. 30. gr. — 106. 58. gr. — 759. 61. gr. — 544. 62. gr. — 544. XKXII Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. 1962, 1962, 1968, 1968, 1962, 1968, 1963, 1963, 1963, 1963, 65. gr. — 557. nr. 70, 28. apríl. Lög um tekjuskatt og eignarskatt. — 401, 403, 550. VI. kafli — 547, 550. VII. kafli — 547, 550. 28. gr. — 401. 29. gr. — 402. 36. gr. — 931. 4T. gr. — 547. nr. 75, 27. apríl. Lög um Stofnlánadeild landbúnaðarins, land- nám, ræktun og byggingar í sveitum. — 426, 427, 428, 435, 436, 437. 1. gr. — 427, 429, 437. 2. gr. — 424, 426, 429. 3. gr. — 426, 437. 4. gr. — 424, 425, 426, 427, 430, 436, 437. 6. gr. — 425, 426, 437. 2. gr. — 437. 20. gr. — 437. 21. gr. — 424, 430. nr. 77, 28. apríl. Lög um aflatryggingarsjóð sjávarútvegsins. — 431. nr. 81, 21. júní. Reglugerð um aðstöðugjald. — 539, 541, 543, 550. 5. gr. — 420, 421. 6. gr. — 540, 546, 548, 549, 550. T. gr. — 5843. 8 1 . gr. — 543. 11. gr. — 541, 549. 12. gr. — 543. 14. gr. — 537, 543, 547, 549, 550. nr. 92, 29. desember, Lög um breytingu á lögum nr. 38 15. febrúar 1945 um stofnun búnaðarmálasjóðs. — 432, 433. nr. 123, 21. júní. Reglugerð um breytingu á reglugerð nr. 79 %7. maí 1960 um skipan gjaldeyris- og innflutningsmála o. fl. — 647. nr. 7, 29. apríl. Lög um tollskrá o. fl. 38. gr. — 623. 39. gr. — 623. nr. 21, 23. apríl. Lög um kirkjugarða. 26. gr. — 542. nr. 45, 8. apríl. Lög um Iðnlánasjóð. — 433. nr. 66, 81. desember. Siglingalög. VIII. kafli — 613. Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. XKKIII 199. gr. — 601. 200. gr. — 602. 216. gr. — 602. 230. gr. — 602. 1963,nr. 170, 17. september. Reglugerð um notkun pósts. 37. gr. — 617. 82. gr. — 617. 1964,nr. 19, 21. maí. Skipulagslög. — 76. V. kafli — 638. VII. kafli — 634, 780. 6. gr. — 786. 19. gr. — 785. 1964,nr. 51, 10. júní. Lög um tekjustofna sveitarfélaga. — 541, 542, 549, 550. 9. gr. — 545, 548, 550. 11. gr. — 551. 58. gr. — 759. 1964,nr. 55, 17. júlí, Lög um tekjuskatt og eignarskatt. — 550. VII. kafli — 550. 36. gr. — 930, 931. 50. gr. — 931. 1965, nr. 70, 21. maí. Lög um breytingu á lögum mr. 55 17. júlí 1964 um tekjuskatt og eignarskatt. — 930. 8. gr. — 931. 36. gr. — 931. 1965, nr. 90, ?. október. Lög um tekjuskatt og eignarskatt. 36. gr. — 931, 932. 50. gr. — 932. IV. EFNISSKRÁ TIL YFIRLITS. Bls. Aðfarargerðir. Sjá fjárnám, kyrrsetning, lögbann, lögtak. Aðflutningsgjald ............0200000 0... 260 Aðgerðarleysi. Sjá tómlæti. Aðild .............. 4, 74, 99, 169, 566, 635, 727, 750, 796, 806, 925 Aðstöðugjald. Sjá skattar. Alþjóðalög. Sjá þjóðaréttur. Atvinnuréttindi ...........00.00.0.... 243, 254, 283, 596, 851, 885, 922 Ábyrgð .......020000 nn neee 600 Ábyrgð á verkum annarra. Sbr. skaðabætur 23, 32, 74, 99, 146, 195, 296, 321, 528, 566, T73, 824 Áfengislög ........000000000... 243, 254, 283, 596, 851, 885, 922, 933 Áfrýjun. Sbr. áfrýjunarleyfi 32, 52, 74, 104, 107, 134, 153, 195, 227, 245, 254, 260, 286, 296, 321, 353, 382, 552, 566, 583, 596, 635, TO6, 716, 721, 737, 750, 759, 773, 789, 806, 819, 824, 855, 885, 889, 894, 907, 920 Áfrýjunarfrestur. Sjá áfrýjun, áfrýjunarleyfi. Áfrýjunarleyfi. Áfrýjunarfrestur liðinn 8, 32, 52, 104, 146, 195, 231, 260, 296, 321, 400, 424, 566, 706, 716, 721, 750, 769, 796 Ákæra .........200s 0... 245, 286, 620 Bankar ...........0ser ss 394, 649, 930 Bankastarfsmenn. Sjá verkfall. Barnaverndarráð ...........000.. 0. 195 Barnsfaðernismál .........00s.0.0 sen 52 Bifreiðar: a) Einkamál ........0..0seess nr 23, 140, 510 b) Opinber mál ............ 243, 254, 283, 596, 851, 885, 922, 933 Björgun ........200000.s essa rns 606 Blóðrannsókn: a) Barnsfaðernismál .........20.000.0ne sens 52 b) Bifreiðarstjórn .............. 243, 254, 283, 596, 851, 922, 933 c) Flugstjórn .......00000 00. nees sn 376 Botnvörpuveiðar. Sjá fiskveiðabrot. Búskipti. Sjá skiptamál. Börn: a) Opinber rannsókn vegna ætlaðs harðræðis manns gegnt börnum sínum .........00.ensnessns 195 b) Barn skilgetið, sbr. 1. gr. laga nr. 57/1921 ..........20.. 796 Dómar, aðfararheimild ............00000 00 nn ene S41 Dómaraheit Sjá réttarfarsvítur. Dómarar. Sbr. ómerking, réttarfarsvítur: Sakadómur skipaður þremur sakaðómurum, sbr. 3. mgr. 5. gr. laga um meðferð opinberra mála nr. 82/1961 ........ 583 Samdómendur í héraði: KKKV Bls. Fasteignir ..........00.000 000 153, 268, 333, 466, 819 Fiskveiðabrot ...........000.000. 107, 245, 286, 894, 907 Kap ....002020000 00 410, 492 Landamerkjadómur .............%. 00... 0 nn T3( Merkjadómur ............00%.. 00. en rr 134, 727 Sjó- og verzlunardómur .......... 146, 461, 463, 600, 813, 861 Skaðabótamál .... 23, 32, 296, 452, 510, 528, 566, 769, 806, 824 Dómenda ekki getið í héraðsdómi, svo sem boðið er í 193. gr. laga um meðferð einkamála í héraði nr. 85/1936 og 168. gr. laga um meðferð opinberra mála nr. 82/1961 8, 104, 134, 193, 212, 224, 231, 353, 358, 417, 441, 448, 537, 552, 600, 635, 706, 737, 894 Dómhæfi ..................20 00... 124, 193 Dómkvaðning. Sjá eignarnám .............00.%% 00... 630 Dómstólar ..............0000.0. sens 245 Eignarnám ..............202 2000 169, 630 Eignarréttarfyrirvari ................2.000 0 18 Eignarréttur. Sbr. fasteignir, kaup og sala, landamerkjamál, lóðamörk, samningar, skipulagsmál ...... 18, 134, 268, 424, 727 Endurgreiðsla ...............0200 00 314, 424, 492, 759 Erfðir ..............222.000 0. 796 Farmgjald .........0..0.20000 0000 260 Fasteignir: Lóðamerkjamál .............2.20000 00... 134 Um kauprétt að íbúð .............2...0. 0... n 153 Krafa um riftun sölusamnings um jörð .................. 169 Riftun sölusamnings um jarðhitaréttindi .................. 258 Byggingargallar á húsi. Skaðabótamál ............2000... 528 Umferðarréttarmál .............2.20.. 00. T27 Landamerkjamál ...........0..200 0... 137 Gallar á húsi. Skaðabótamál .............2.0..0. 0... 0... 769 Verðrýrnun á húsi vegna ólöglegrar röskunar skipulags. Skaðabótamál ............2.2.202.0 s.s 113 Fjölbýlishús. Ágreiningur sameigenda um greiðslu bygg- ingarkostnaðar .............0.2000.. 0. sn 819 Ferðabann. Sökunaut bönnuð för úr lögsagnarumdæmi ...... 123 Félagsdómur ...............%2 00. ..ns ss 925 Félög .......0..0.020000 00. 417, 537, 552 Fiskveiðabrot .............0000 00... 107, 245, 286, 894, 907 Fjármál hjóna. Sjá hjón, skiptamál. Fjárnám ..........002 0000. 224, 414, 721, 750, 796, Sál Fjársvik .......0.....0.0020 200. 389 Fjölbýlishús. Sjá sameign. Flugstjórn .......0.2.0..02200 0200 376 Forkaupsréttur ............0202.00.. enn 153 Fógetagerðir. Sjá fjárnám, kyrrsetning, lögbann, löghald, lögtak. XKXVI Frávísun: A. Einkamál. a) Frá héraðsdómi 30, 124, 193, 212, 227, 252, 333, 439, b) Frá Hæstarétti .............. 260, 353, 372, 406, B. Opinber mál. a) Frá héraðsdómi .............2..0.0 s.n b) Frá Hæstarétti ..............00000 00... 0... Frelsissvipting: a) Fébótamál ........0.0.0...s sn 99 b) Refsimál ............2200.00ee en Frestur ........00202000.. ss Fyrning kröfuréttinda ...........2.220000 000 n 0 nn Geðrannsókn .........200000.000essss Gjafsókn. Gjafvörn 32, 52, 74, 99, 146, 169, 195, 231, 759, 773, Gjaldþrot ........00000000n ns Greiðsla ..........0.000000s en 63, 314, Gæzluvarðhald: a) Fébótakrafa vegna gæzluvarðhalds ................ b) Gæzluvarðhaldstími dreginn frá dæmdri refsivist 358, c) Gæzluvarðhaldsúrskurður staðfestur 681, 685, 639, 693, Hald lagt á togara vegna ætlaðs fiskveiðabrots .......... Haldsréttur ............00.000 0... Hegningarauki ............0000000 00 sn sess Heimvísun. Sjá ómerking. Hjón .......0000000 0000 sr 224, 746, Húftrygging. Sjá vátrygging. Húsaleiga. Sjá leiga. Ítrekun brots .........00.00000 seen Jarðhiti. Sbr. kaup og sala ........20000 0000. nn Kaup og sala .......... 18, 63, 153, 169, 268, 382, 410, 452, Kaupgjald. Sjá vinnulaun. Kjarasamningar. Sjá lögskráning sjómanna. Kvöð ......02000000r ner Kynferðisbrot. Sjá skírlífisbrot. Kyrrsetning ..........200020 00. s rns Kærufjárhæð. Sjá kæruleyfi. Kæruleyfi ..........020000000 nn Kærumál: a) Einkamál. Dómhæfi .........02.0.00.een sen Frávísun .......000000000.... 30, 193, 252, 372, 439, Bls. 766, 925 566, 716 245, 620 615, 646 195, 855 „2... 855 238, T14 124, 841 195, 583 796, 824 oe... 18 630, 841 „ee... 195 389, 583 696, 700, 787 2... 894 -... 260 BÁT 189, 889 907, 922 2... 268 492, 819 268, 727 o... 231 „... 166 ee. 193 166, 925 238, T14 XKKXVII Þagnarskylda .............0.00. 0. sens 649, b) Opinber mál. Ferðabann ...........000002.00 0... sr Frávísun .............222000 000. 615, Gæzluvarðhald. Gæzluvarðhaldsúrskurður staðfestur 681 685, 689, 693, 696, 700, Hald togara vegna ætlaðs fiskveiðabrots ................ Landamerkjamál .............2.02000000 0000 Landhelgisbrot. Sjá fiskveiðabrot. Landhelgisgæzlan .............0.000. en. s ss 245, Leiðbeiningarskylda dómara .............000.0000 0000... 224, Leiga ............22200002.n eðr 8, Lífeyrir ............202000000 ns nr Likamsáverkar. Sjá og skaðabætur ............ 358, 522, 583, Ljósmæður ...........000.20000..0ne ns Lóðamörk ............202.00..s ern Læknar. Sjá mat og skoðun: Blóðrannsókn. Bifreiðarstjórn .............. 243, 254, 283, 596, 851, 922, Faðerni ...........0.2020000.00 enn Flugstjórn ..........2.22000.0 000. Geðrannsókn .........02000000seses sr 195, Getnaðar- og meðgöngutími ..........0000000 0... Hollustuhættir sundlaugar ..........2.000000 0... 0... Líkamsáverkar 32, 74, 195, 296, 321, 358, 522, 566, 583, 824, 855, Örorka .........0002 0... 32, 74, 296, 321, Læknaráð ............2002000.00.e ven TA, 296, 705, Lög. Lögskýring 4, 30, 63, 245, 252, 260, 376, 400, 424, 522, 537, 630, Lögbann ..........222..0.eessees ss Löghald. Sjá kyrrsetning. Lögreglumenn .........220000 000 nn 99, Lögræði .............0200020 00 74, 99, 566, Lögsaga .........220000000 00 Lögskráning sjómanna ........0.202000 00 nes nn Lögtak ...........020.000 0... 104, 212, 417, 537, 552, Manndráp ..........20.02.02..erosess ss Mat og skoðun: Atvinnutjón. Tryggingarfræðingur metur atvinnutjón 23, 32, 74, 296, 321, 566, Áverkar og heilsutjón. Læknaráð lýsir áliti sínu um heilsutjón manns ...... 74, Læknir lýsir líkamsáverkum og heilsutjóni 32, 74, 195, 296, 321, 358, 522, 566, 583, 824, 855, Blóðrannsókn. Bls. 930 894 286 406 466 189 813 52 134 933 52 316 583 52 268 873 566 933 796 635 286 796 245 813 189 583 824 296 873 KKKVIII Bls. Bifreiðarstjórn .................. 243, 254, 283, 596, 851, 922 Faðerni .........0.00.2200000 00 52 Flugstjórn ..........00002002 2000 376 Fiskveiðabrot. Álitsgerðir sérfróðra manna .......... 107, 245, 286, 894, 907 Geðrannsókn. Álitsgerð læknis um geðheilsu sakaðs manns ...... 195, 583 Getnaðartími. Álitsgerð læknis um getnaðartíma barns ................ 52 Örorka. Örorkumat framkvæmt af læknum ...... 32, 74, 296, 321, 566 Öryggiseftirlit ríkisins. Öryggismálastjóri lætur upp álit sitt um orsök slyss í verk- SMIÐJU ......0000000 0000. 0n ss 566 Matsgerðir og skoðunar um ýmis efni eftir tímaröð í dóma- safni. Dómkvaddir menn meta kostnaðarverð uppfyllingar, er hún var gerð og þegar mat var framkvæmt ............ 8 Dómkvaddir menn meta spjöll á bifreið ................ 140 Dómkvaddir menn treystast ekki til að meta endurgjald fyrir málun íbúðarherbergja ..........20000000 000... 227 Læknar lýsa hollustuháttum sundlaugar ................ 268 Dómkvaddir menn meta galla á bifreið ................ 492 Dómkvaddir menn meta galla á húsi .................. 528 Sérfróðir menn telja ísgerðarvörur Mjólkursamsölunnar í Reykjavík til mjólkurafurða ..........0.200200 000... 552 Dómkvaddir menn meta skip og önnur verðmæti, sem bjargað hafði verið ...............0..00200 00... 600 synjað um dómkvaðningu yfirvirðingarmanna, sjá eign- ATNMÁM 20.00.0000 630 Verkfræðingur dregur markalínur á uppdrátt af vettvangi landamerkjamáls ..............000. 0000. ner 137 Í skiptamáli hrundið kröfu málsaðilja um yfirmat ...... 746 Dómkvaddir menn meta galla áhúsi.................... 769 Dómkvaddir menn meta húseign dánarbús .............. 796 Dómkvaddir menn treystast ekki til að áætla verð muna, sem farnir voru forgörðum ..........00.00.000.. 00... 806 Álitsgerð dómkvaðddra manna um aflvél í fiskibáti og kostnað í sambandi við hana ...........20000... 0... 861 Annmarkar á matsgerð. Eigi gætt ákvæða 1. mgr. 140. gr. laga um meðferð einka- mála í héraði nr. 85/1936 við framkvæmd mats ........ 140 Málflutningsmenn. Sjá málflutningur. Málflutningur. Sjá ómerking, réttarfarsvítur ............ 382, 750 Málsfjárhæð. Sjá kæruleyfi. Málskostnaður .........2.000.. ser 721, 920 Bls Meðalganga .........0.0.0.00.. ene tt 600 Meðlag ........000000. eens 789 Meiðyrði. Sjá ærumeiðingar. Merkjadómar ........00000 0... enn 134, 727 Miskabætur. Sjá skaðabætur. Nauðgun. Sjá skirlífisbrot. Niðurfelling máls. Sjá og útivist aðilja .........00..0000000.. 721 Opinber mál 107, 245, 254, 286, 358, 376, 389, 583, 596, 615, 620, 646, 847, 851, 855, 885, 894, 907, 922, 933 Opinberir starfsmenn ........0000.0eee eeen rn 394, 400 Ómaksbætur ..........00000n rr 3, 704, 855 Ómerking: a) Einkamál .........0.000.0 00. 212, 224, 333, 406 b) Opinber mál ........00.200.nnse nn 245, 620 Ómerking ummæla. Sjá ærumeiðingar. Prentréttur. Sjá ærumeiðingar. Refsingar 107, 243, 254, 283, 286, 358, 385, 389, 394, 522, 583, 596, 847, 851, 855, 885, 894, 907, 922 Réttarfar. Sjá aðild, áfrýjun, ákæra, dómar, dómarar, dómhæfi, dómstólar, Félagsdómur, fjárnám, frávísun, frestur, gjaf- sókn, gæzluvarðhald, hald, kyrrsetning, kærumál, leiðbein- ingarskylda dómara, lögbann, lögsaga, lögtak, mat og skoðun, málflutningur, málskostnaður, meðalganga, merkjadómar, niðurfelling máls, opinber mál, ómaksbætur, ómerking, rétt- arfarsvítur, sáttir, sératkvæði, sjó- og verzlunardómur, skiptamál, sönnun, úrskurður, varnarþing, vettvangsmál, vitni, þinglýsing. Réttarfarsvítur ...........0..00 senn 286, 137 Sakhæfi ............2..2.. enn 583 Saknæmi ..............s ss 99, 855 Sameign ........2.0.000 senn 819 Samningar .....0.0000000 0... 8, 63, 153, 169, 268, 410, 441, 819 Sáttir ..........0..0 0000 30 Sératkvæði ..........00.0.0 0... 63, 552, 566, 727, 766, 773, 813 Sjó- og verzlunardómur ..........000... 146, 461, 463, 600, 813, 861 Sjóveð ........20000 00 461, 463, 600 Skaðabætur: a) Innan samninga .......0000000..000. 8, 63, 400, 528, 769, 861 b) Utan samninga 23, 32, 74, 99, 146, 195, 296, 321, 358, 389, 452, 510, 522, 566, 635, 773, 806, 824, 855 Skattar: a) Aðstöðugjald ..........00020 00... 417, 537, 552 b) Útsvar .........0000 00 104, 759 Skilgetið barn ........0.00000 0... 796 kilorðsbundnir refsidðómar .........200000 00. 385, 389 Skiptamál ..........02000 00. 746, 796, 889 XL Skipulagsmál ................02.000.00s sr 635, Skírlífisbrot .................00..0.eenes Skjalafals ..............2.2.000 000. 389, Skuldamál ...... 227, 231, 314, 410, 441, 461, 463, 466, 721, 750, Stjórnarskráin .................20.000..s eee Stjórnsýsla ..............20.000 00... 400, 635, 773, Stofnlánadeild landbúnaðarins ..............002...0.0 0000... Sveitarstjórn. Sjá aðstöðugjald, skipulagsmál, stjórnsýsla, um- ferðarréttur, útsvar. SÖNNUN ........0..00. 000 4, 18, 245, 769, 806, 861, Tékkar ..............00000 sn 314, Tilraun .............000.00 nn 358, Togveiðar. Sjá fiskveiðabrot. Tollar. Sjá aðflutningsgjald. Tolllög. Sjá aðflutningsgjald, lög, lögskýring. Tómlæti ...............00.0 00 153, 746, Umboð ........02200200000sssn Umferð. Umferðarlög. Sjá áfengislög, bifreiðar. Umferðarréttur ................20000.000 Uppboð .......0.22.20000 000. 124, 260, Upptaka .........0000000. 00 107, 286, 894, Úrskurðir ..............00200 0000 705, Útsvar. Sjá skattar. Útivist aðilja .. 1, 2, 3, 63, 319, 320, 704, 705, 721, 765, 854, 855, Varnarþing ............20020 0000 0n sr Vátrygging ............200000000 00 nes Veð. Sjá sjóveð. Verkfall bankastarfsmanna ...........000.000.ne0 ven Vettvangsmál ............2000000.n ns 134, 727, Vextir .............2..2 020... Vinnulaun. Vinnusamningar. Sbr. skuldamál 227, 231, 461, 463, Vinnuslys ........20.220000 nn 32, 74, 146, 296, 321, Viti ......0....0222 0200. 649, 737, Víxilmál. Víxlar ...........0000.0 000... 4, 124, 252, 439, Yfirvirðing. Sjá dómkvaðning. Þagnarskylda. Sjá vitni. Þinglýsing ................022.00...0 neee Þjáningabætur. Sjá skaðabætur. Þjóðaréttur ................22200.. 00 sess Þjófnaður ...............00220000 ever Ærumeiðingar ............00000000.0 sen 448, 635, Ökuleyfi. Sjá atvinnuréttindi, áfengislög, bifreiðar. Ölvun. Sjá áfengislög. Örorka ......2.00000 sn 23, 32, 74, 296, 321, 566, Bls. 113 358 847 861 424 789 424 889 389 583 920 439 140 394 137 s41 813 566 933 920 766 245 385 706 566 Vv. EFNISSKRÁ. Aðfarargerðir. Sjá fjárnám, kyrrsetning, lögbann, lögtak. Aðflutningsgjöld. Hinn 1. marz 1962 krafðist Skipaútgerð ríkisins uppboðs á vöru, sem flutt hafði verið til landsins á vegum útgerðarinnar, til lúkningar vangoldnu flutningsgjaldi, geymslugjaldi og kostn- aði, samtals að fjárhæð kr. 62.689.62. Tollstjórinn í Reykja- vík krafðist einnig uppboðs á sömu vöru hinn 19. marz s. á. til lúkningar aðflutningsgjöldum til ríkissjóðs, að fjárhæð kr. 254.023.00. Uppboð fór fram 28. marz 1962, og nam uppboðsandvirðið, að frádregnum uppboðskostnaði, kr. 202.912.50. Ágreiningur reis með uppboðsbeiðendum um for- gangsrétt krafna þeirra og skiptingu uppboðsandvirðisins. Ákvæði 160., 235. og 244, gr. siglingalaga nr. 56/1914 og 28. og 29. gr. laga nr. 68/1956 um tollheimtu og tolleftirlit bar að skýra þannig, að krafa ríkissjóðs um aðflutningsgjöld nyti á eftir kostnaði af uppboðinu sjálfu forgangsréttar til uppboðsandvirðisins, enda gat haldsréttur, sem útgerðin hafði gegnt eiganda og tilkallsaðilja vörunnar, eigi haggað rétti ríkissjóðs samkvæmt greindum lagaboðum .......... Aðgerðarleysi. Sjá tómlæti. Aðild. S, starfsmaður Hafnavers h/f, samþykkti víxil vegna vörukaupa félagsins „pr. pr. Hafnaver h/f“, að fjárhæð kr. 25.000.00. Eigandi víxilsins krafðist þess, aðallega að S greiddi víxil- skuldina, en til vara að hlutafélagið greiddi hana. S hafði ekki prókúru fyrir félagið, og eigi voru færðar sönnur á, að hann hefði haft umboð félagsins til þess að samþykkja nefndan víxil fyrir hönd þess. S var því sjálfur skuldbund- inn sem samþykkjandi víxilsins samkvæmt 8. gr. víxillaga nr. 93/1933 og var dæmt að greiða hann .................. Sækjandi máls, sem varð fjárráða, eftir að málið var dæmt í héraði, tók við aðild þess fyrir Hæstarétti ........ 74, 99, Aðilja stefnt til réttargæzlu ................000.00.0.. 169, 635, Aðili varð fjárráða, eftir að mál var höfðað, og tók þá við aðild þess í héraði ................2..2..0 0. 0. K krafðist greiðslu vinnulauna úr hendi P h/f, sem hafði uppi þá vörn, að K hefði ekki verið starfsmaður sinn, heldur Æ 260 796 12 566 XLII Efnisskrá B!s. h/f, en sumir hluthafar P h/f áttu einnig hluti í Æ h/f. Eins og málflutningi af hendi P h/f var háttað, bar um þetta efni að leggja skýrslu K til grundvallar, og var nefnd málsástæða því eigi til greina tekin .............0..000.... 750 N krafðist fébóta vegna fjögurra herpinóta, en þær höfðu farið forgörðum fyrir ólögmætan tilverknað aðilja, er keypt hafði geymsluhús, sem næturnar voru geymdar í á vegum N. Ein nótanna var ekki eign N, heldur annars aðilja, en eigi var vefengd aðild N í skaðabótamálinu, að því er þá nót varð- aði ...........02.0.00 ess 806 Héraðsdómari vísaði máli sjálfkrafa frá dómi, með því að aðilja, sem hagsmuni ætti undir úrlausn sakarefnis, hafði ekki verið stefnt til réttargæzlu. Hæstiréttur taldi þetta ekki eiga að standa í vegi efnisdómi, enda bindi slíkur dómur einungis málsaðilja ..........02.000000 00 nn 925 Aðstöðugjald. Sjá skattar. Alþjóðalög. Sjá þjóðaréttur. Atvinnuréttindi. Dæmd svipting ökuleyfis bifreiðarstjóra 243, 254, 283, 596, 851, 885, 922 Ábyrgð. Í máli til heimtu björgunarlauna fyrir hjálp, sem v/b E veitti m/s K, er strandað hafði, var lögð fram yfirlýsing vátrygg- ingarfélagsins A h/f um, að það tæki ábyrgð á „greiðslu fyrir aðstoð þá“, sem v/b E hefði veitt m/s K, „eins og hún verður ákveðin með samkomulagi eða dómi. Ábyrgð þessi nær eingöngu til þess hluta, sem viðkemur skipinu“. Dæmd voru björgunarlaun, kr. 1.500.000.00, þar með taldar bætur fyrir aflatjón v/b E, er hlauzt af björgunarstarfinu, kr. 325.000.00, auk vaxta og málskostnaðar, kr. 215.000.00. Verð- mæti þess, sem bjargað var, taldist nema kr. 29.304.944.00, þar af verðmæti m/s K kr. 14.200.000.00. Var ábyrgð A h/f samkvæmt ábyrgðarskuldbindingu þess takmörkuð við greiðslu þess hluta dæmdra fjárhæða, er féll hlutfallslega á greint verðmæti m/sK .........0020000 00... 600 Ábyrgð á verkum annarra. I, bifreiðarstjóri í þjónustu fyrirtækisins M, ók bifreið M, er hún fór út af vegi og valt með þeim afleiðingum, að 1 slasaðist. Slysið varð samkvæmt gögnum málsins rakið til bilunar á stjórntækjum bifreiðarinnar, sem verkstjóri M taldist hafa vanrækt athugun á þrátt fyrir tilmæli I. Var M dæmt að bæta að hálfu tjón I, sem sýnt hafði gáleysi Efnisskrá XLIII með því að aka bifreiðinni, eins og á stóð ..........0.00... B, línumaður í þjónustu rafveitu kaupstaðarins A, hrapaði úr ljósastaur, sem hann hafði klifið í því skyni að skipta um Þeruhald í ljósastæði. Hlaut B mikið lemstur. Búnaði B og aðstöðu við verk þetta var áfátt, en í samræmi við það, sem fyrirsvarsmenn rafveitunnar höfðu látið óátalið. Á hinn bóginn hafði B sýnt vangæzlu í starfi sínu. Samkvæmt þessu var rafveitunni dæmt að bæta tjón B að hálfu ............ Er V vann að hirðingu þurrheys á búi S, fór hann í því skyni að losa stíflu úr heyblásturspípu út á blikkþekju tómrar votheysgryfju, sem þegar lét undan þunga hans, og hrapaði hann til botns í gryfjunni og hlaut alger örkuml. Ráðsmaður S hafði látið gera þekju þessa til varnar því, að hey félli ofan í gryfjuna. Var það af hendi ráðsmannsins stórkostlegt gáleysisverk, sem S bar fébótaábyrgð á. V hafði sýnt van- gæzlu með því að fara af nokkru fljótræði og ótilkvaddur út á þekjuna. Að svo vöxnu var S dæmt að bæta tjón V að % hlutum ..........e0.0n er Í sambandi við rannsókn á óspektum unglinga á almannafæri færðu lögreglumenn átján ára pilt á lögreglustöð og geymdu hann í fangaklefa þar um stund. Skilyrði til slíkrar frelsis- sviptingar voru ekki fyrir hendi, og var ríkissjóði dæmt að greiða piltinum bætur af þessu efni, sbr. 151. gr. laga um meðferð opinberra mála nr. 82/1961 .......000000000.000.... Togarasjómaður slasaðist við vinnu sína og sótti eiganda togar- ans um slysabætur. Kröfunni var hrundið, með því að slysið varð ekki rakið til vanbúnaðar skips, handvammar skipverja né annarrar áhættu, sem stefndi bar ábyrgð á ............ Aðili sótti ríkissjóð um fébætur fyrir gæzluvarðhaldsvist og geð- heilbrigðirannsókn, sem hann varð að þola í sambandi við rannsókn út af kæru á hendur honum vegna harðræðis, sem hann var talinn hafa beitt börn sín. En samkvæmt al- mennum lagareglum og svo 2. tölulið 150. gr. og 2. tölulið 151. gr. laga nr. 82/1961 brast skilyrði til að taka kröfuna til greina. Var ríkissjóði því dæmd sýkna ......0000.00.... Húsasmíðameistari, sem tekið hafði að sér að stjórna trésmíða- vinnu við byggingu íbúðarhúss, bar vegna vangæzlu um eftirlit með smíð vinnupalla fébótaábyrgð á slysi, er hlauzt af vanbúnaði pallanna ..........000...0eeessse ne Ó, verkamaður í byggingarvinnu á vegum G, fór samkvæmt fyrirmælum G ásamt öðrum verkamönnum Í vörugeymslu verzlunarfyrirtækis eftir sementi, sem tekið var þar í pok- um úr stafla eftir tilvísun starfsmanns verzlunarinnar. Er Ó var að þessu verki, hrundu yfir hann úr staflanum sem- entspokar með þeim afleiðingum, að hann slasaðist. Sótti Ó síðan G um slysabætur, en G var sýknaður, þar sem hann Bls. 32 14 99 146 296 KLIV Efnisskrá bar ekki ábyrgð á hleðslu sementspokanna né á afgreiðslu þeirra í vörugeymslu annars aðilja ...........00.0000.... Íbúðarhús var reist á vegum hlutafélags. Á því reyndust vera smíðagallar, sem framkvæmdastjóri hlutafélagsins átti sök á. Bar félagið ásamt framkvæmdastjóranum fébótaábyrgð á göllum þessum ...........20000000 0. n sn Unglingspiltur slasaðist, er hann vann á vegum hlutafélags að mótun öskjuloka í mótunarvél, sem hann hafði ekki áður unnið við eða kynnzt. Forstjóri hlutafélagsins hafði sett piltinn til þessa starfa, en eigi aðeins vanrækt að leiðbeina honum um meðferð vélarinnar og framkvæmd verksins, heldur beinlínis haft fyrir honum ranga og hættulega að- ferð við mótunina. Hlutafélaginu var dæmt að bæta að fullu tjón piltsins af slysinu ..............2002... 00. nn B, starfsmaður U h/f, slasaðist, er hann vann á vegum þess félags og undir stjórn forstjóra þess, M, við vél í verksmiðju S h/f. Sótti B síðan bæði hlutafélögin um slysabætur. Taldi B, að S h/f hefði orðið skaðabótaskylt m. a. vegna þess, að starfsmenn félagsins hefðu eigi hindrað eða reynt að hindra vinnu þeirra B og M, enda þótt þeir yrðu þess varir, að M hegðaði sér gálauslega við verkið. Á þessa málsástæðu varð ekki fallizt, því að engin rök voru til að leggja fébóta- ábyrgð á félagið af þessum sökum ........0.0000...0... Íbúðarhús í kaupstað rýrnaði í verði vegna ólöglegrar röskunar, sem samkvæmt ákvörðun stjórnvalda kaupstaðarins varð á staðfestu skipulagi hans. Var kaupstaðnum dæmt að bæta verðrýrnun hússins .............20200.... enn Farþegi hrapaði í stiga um borð í skipi og slasaðist, Búnaði stigans var að nokkru áfátt. Þá var og hálka í tröppum stigans vegna ísingar. Engar ráðstafanir höfðu af hendi skipverja verið gerðar til að girða fyrir hálkumyndun þar, og engin gæzla var við stigann til öryggis farþegum. Á hinn bóginn þótti farþegi sá, er slasaðist, hafa sýnt óvarkárni. Var eiganda farþegaskipsins samkvæmt þessu dæmt að bæta tjón af slysinu að % hlutum .........00000. 000... 0... Áfengislög. Aðfaranótt 11. janúar 1964, kl. tæplega 0400, handtóku lögreglu- menn G við stýri bifreiðar sinnar, þar sem hún stóð á götu í Reykjavík. Lögreglumönnum virtist G með áhrifum áfeng- is, og sjálfur játaði G að hafa þannig á sig kominn ekið um götur borgarinnar. Rannsókn leiddi í ljós, að áfengismagn í blóði G nam 0.8%e. G var samkvæmt 2. og 3. mgr. 25. gr. sbr. 80. og 81. gr. umferðarlaga nr. 26/1958 og 1. mgr. 24. gr. sbr. 45. gr. áfengislaga nr. 58/1954 dæmd 2.000.00 króna sekt og svipting ökuleyfis 3 mánuði ,0...000000.0.0.00.0. “ Bls. 321 528 566 566 113 824 Efnisskrá KXLV Bls. Aðfaranótt 16. apríl 1964 stöðvuðu lögreglumenn í Reykjavík bifreið G og færðu hann á lögreglustöðina þar til rann- sóknar. G játaði að hafa nokkru áður setið að drykkju og drukkið áfengt öl úr þremur til fjórum flöskum. Kvaðst hann eigi hafa fundið til áfengisáhrifa við aksturinn, en hins vegar lítils háttar, er á lögreglustöðina kom. Blóðrann- sókn leiddi í ljós áfengismagn, er nam 1.03%., í blóði G. Honum var dæmd kr. 3.000.00 sekt og svipting ökuleyfis 3 mánuði samkvæmt 2. og 3. mgr. 25. gr. sbr. 80. og 81. gr. umferðarlaga nr. 26/1958 og 1. mgr. 24. gr. sbr. 45. gr. áfengislaga nr. 58/1954 ........0000000 eee nnnnnn nr 251 Lögreglumenn stöðvuðu í Reykjavík bifreið G flugmanns að- faranótt 16. apríl 1964 og fundu í henni tvær hálfflöskur, sem eigi voru merktar Áfengisverzlun ríkisins, og var önnur flaskan full, en hin með slatta áfengis. G sætti af þessu efni ákæru fyrir brot gegn 17. sbr. 33. gr. áfengislaga nr. 58/1954. En G, sem var flugmaður í millilandaflugi, kvaðst hafa flutt vinföng þessi frá útlöndum með leyfi tollyfirvalda. Samkvæmt því, sem í ljós var leitt um ferðir G til útlanda og um leyfð vínföng á vegum farmanna, gat þessi fram- burður G staðizt, og var honum því dæmd sýkna ........ 254 Aðfaranótt 21. júní 1963, kl. 0124, urðu lögreglumenn þess varir, að Ö ók bifreið smáspöl á bifreiðastæði við veitingahús í Reykjavík, en stöðvaði bifreiðina af sjálfsdáðum, fór úr henni og var að stíga upp Í leigubifreið, er lögreglumennina bar að. Kvaðst Ö hafa hætt við akstur bifreiðar sinnar, með því að hann hefði neytt áfengis lítils háttar og því eigi verið alveg laus við áfengisáhrif. Áfengismagn í blóði hans nam 0.77%o. Háttsemi Ö varðaði við 2. og 3. mgr. 25. gr. sbr. 80. og 81. gr. umferðarlaga nr. 26/1958 og 1. mgr. 24. gr. sbr. 45. gr. áfengislaga nr. 58/1954. Samkvæmt málavöxtum og með hliðsjón af 7. tölulið 74. gr. laga nr. 19/1940 og 3. mgr. 81. gr. laga nr. 26/1958 var Ö dæmd sekt, kr. 1.000.00, og svipting ökuleyfis tvo mánuði ...........00000 000... 0... 283 Aðfaranótt 25. maí 1963, um kl. 0420, handtóku lögreglumenn K við bifreiðina R 11343. Var K með áfengisáhrifum, og reyndist áfengismagn í blóði hans nema 0.94%e. Með fram- burði vitna var gegn neitun K sannað, að hann hafði ekið bifreiðinni í beinu framhaldi af neyzlu áfengis og með áfengisáhrifum. Samkvæmt 1., 2. og 3. mgr. 25. gr. sbr. 80. og 81. gr. umferðarlaga nr. 26/1958 og 1. mgr. 24. gr. sbr. 45. gr. áfengislaga nr. 58/1954 var K dæmd sekt, kr. 3.000.00, og ökuleyfissvipting 6 mánuði ..........00000 00... ...0..... 596 Er B var stöðvaður við akstur bifreiðar á götum Reykjavíkur, um kl. 0145 aðfaranótt 8. maí 1965, var hann með áfengis- áhrifum, og reyndist áfengismagn í blóði hans 1.19%0. Sam- XLVI Efnisskrá kvæmt 2. og 3. mgr. 25. gr. sbr. 80. og 81. gr. umferðarlaga nr. 26/1958 og 1. mgr. 24. gr. sbr. 45. gr. áfengislaga nr. 58/1954 var B dæmd sekt, kr. 3.000.00, og ökuleyfissvipting 8 Mánuði ................0 0000 M sætti ákæru fyrir að hafa aðfaranótt 26. júlí 1964 á Raufar- höfn og þar í grennd neytt áfengis við akstur og verið með áhrifum áfengis við akstur bifreiðar og svo fyrir að hafa veitt stúlku, sem fædd var 28. júní 1946, áfengi. Samkvæmt vætti vitna og eigin játningu var M sannur að sök, og var honum eftir ákvæðum 1. og 2. mgr. 25. gr. sbr. 80. og 81. gr. umferðarlaga nr. 26/1958 og Í. mgr. 16. gr. og 1. mgr. 24. gr. sbr. 41. gr. og 45. gr. áfengislaga nr. 58/1954 dæmd sekt, kr. 3.000.00, og ökuleyfissvipting 6 mánuði ............ Hinn 30. ágúst 1964, er S ók bifreið á Raufarhöfn, var hann með áhrifum áfengis. Áfengismagn í blóði hans nam 1.1%0. Var hér um að ræða ítrekað brot S, sem samkvæmt 2. og 3. mgr. 25. gr. sbr. 80. og 81. gr. umferðarlaga nr. 26/1958 og 1. mgr. 24. gr. sbr. 45. gr. áfengislaga nr. 58/1954 var dæmt varðhald 20 daga og svipting ökuleyfis ævilangt .......... Úrskurður Hæstaréttar um öflun greinargerðar Læknaráðs, varðandi áfengismagn á blóði sökunauts ................ Áfrýjun. Ný málsgögn lögð fyrir Hæstarétt 32, 52, 74, 104, 107, 134, 153, 195, 227, 245, 254, 286, 296, 321, 382, 552, 583, 596, 635, 737, 150, 739, "73, 739, 806, 819, 824, 855, 885, 889, 894, 907 Áfrýjun samkvæmt 3. mgr. 20. gr. laga nr. 57/1982 714, 321, 566, Úrskurði uppboðsdóms var skotið til Hæstaréttar samkvæmt áfrýjunarleyfi, sem veitt hafði verið, er lengri tími en þrír mánuðir var liðinn frá uppsögu úrskurðarins. Þar sem áfrýjunarleyfið hafði þannig verið gefið út án lagaheim- ildar, sbr. 2. mgr. 4. gr. laga nr. 57/1949 og 1. mgr. 20. gr. laga nr. 57/1962, var áfrýjunarmálinu vísað sjálfkrafa frá Hæstarétti ......................200 0. Úrskurði uppboðsdóms, upp kveðnum 7. marz 1964, var áfrýjað til Hæstaréttar með stefnu 6. apríl 1964, en útivistardómur gekk í því máli 1. júní 1964, og var málinu þá áfrýjað af nýju með stefnu 9. júní 1964. Þar sem áfrýjunarfrestur sam- kvæmt 2. mgr. 4. gr. laga nr. 57/1949 var liðinn, þá er fyrri áfrýjunarstefnan var gefin út, var síðara áfrýjunarmálinu vísað sjálfkrafa frá Hæstarétti .......................... Áfrýjun samkvæmt 36. gr. laga nr, 57/1962 .............. 466, Með héraðsdómi 19. júní 1964 var S og U dæmt að greiða B skaðabætur óskipt. S áfrýjaði málinu með stefnu 16. októ- ber 1964, að fengnu áfrýjunarleyfi 12. s. m. Því næst áfrýjaði B málinu gegnt S og U báðum með stefnu 21. október 1964. Bls. 851 922 933 260 353 116 Efnisskrá KLVIl Loks var málinu áfrýjað af hendi U með stefnu 30. apríl 1965, að fengnu áfrýjunarleyfi sama dag. Samkvæmt 3. mgr. 20. gr. laga nr. 57/1962 var B áfrýjunin heimil gegnt S, sem áður hafði skotið málinu af sinni hendi til Hæsta- réttar, svo sem getið var, en eigi að því er U varðaði, þar sem lengri tími en þrír mánuðir var liðinn frá uppsögu hér- aðsdóms, er áfrýjunarstefna var tekin út, og áfrýjunarleyfis hafði ekki verið aflað, sbr. 1. og 2. mgr. 20. gr. laga nr. 57/ 1962, Var þessum þætti málsins því vísað frá Hæstarétti, en um skipti B og U dæmt aðeins samkvæmt áfrýjun U ...... Fyrir Hæstarétti var af hendi málsaðilja höfð uppi hærri fjár- krafa en gerð hafði verið í héraði. Efni voru eigi til að leyfa þessa hækkun, sbr. 45. gr. laga nr. 57/1962 ........ Héraðsdómur í barnsfaðernismálinu K gegn M var kveðinn upp 10. ágúst 1963. M skaut dóminum til Hæstaréttar með stefnu T. janúar 1964, að fengnu áfrýjunarleyfi 16. desember 1963, en útivistardómur gekk í því máli 2. marz 1964. M skaut málinu af nýju til Hæstaréttar með stefnu 25. marz 1964, en 2. desember 1964 féll einnig það mál niður. Loks var málinu áfrýjað af hendi M með stefnu 8. janúar 1965. Máli, sem fellur niður fyrir Hæstarétti, er aðilja samkvæmt 36. gr. laga nr. 57/1962 rétt að áfrýja til Hæstaréttar af nýju á þar greindum fresti. En heimildar þessarar verður eigi neytt oftar en einu sinni. Áfrýjunarmáli M samkvæmt nefndri áfrýjunarstefnu 8. janúar 1965 var því vísað frá Hæstarétti Héraðsdómi var áfrýjað af hendi beggja aðilja. Er málið var tekið fyrir í Hæstarétti til munnlegs málflutnings, kom eng- inn fyrir dóminn af hendi aðaláfrýjanda. Var aðalsök því felld niður, sbr. 39. gr. laga nr. 57/1962 ......00000 0000... Mál flutt skriflega fyrir Hæstarétti, sbr. 2. mgr. 47. gr. laga nr. 57T/1962 ..........000 0 nr Áfrýjunarfrestur. Sjá áfrýjun. Áfrýjunarleyfi. Áfrýjunarfrestur liðinn 8, 32, 52, 104, 146, 195, 231, 260, 296, 321, 400, 424, 566, 706, 716, 721, 750, 769, Ákæra. Varðskip tók hinn 21. september 1964 brezkan togara á úthaf- inu vegna ætlaðra ólöglegra togveiða í landhelgi. Var skip- stjóri togarans síðan ákærður fyrir fiskveiðabrot og sak- felldur í héraði. Varðskipið hafði gefið togaranum stöðvun- armerki, en eigi var í ljós leitt, að hann hefði þá verið innan fiskveiðamarka. Að svo vöxnu áttu íslenzkir dómstólar að Bls. 566 716 196 XLVIII Efnisskrá þjóðarétti eigi lögsöguvald í máli skipstjórans. Héraðsdómur var því ómerktur og málinu vísað frá dómstólum ........ Er saksóknari ríkisins flutti fyrir Hæstarétti sókn í máli ákæru- valdsins gegn íslenzkum togaraskipstjóra, er sakaður var um ólöglegar togveiðar í landhelgi, lýsti saksóknari því, að á ákæruskjali hefðu orðið þau mistök, að þar væri vísað til ákvæða 2. gr. reglugerðar nr. 3/1961, er lúta að veiðum erlendra fiskiskipa, í stað 3. gr. þeirrar reglugerðar og 1. gr. reglugerðar nr. 87/1958. Þessa leiðréttingu saksóknara ríkisins var heimilt að taka til greina samkvæmt 118. gr. laga um meðferð opinberra mála nr. 82/1961, enda hlaut ákærða að vera ljóst, hvaða verknaður honum var gefinn að sök, og vörn varð ekki áfátt af þessu efni ............ Annmarkar voru á ákæruskjali, og fullnægði það ekki ákvæðum 2. töluliðs 2. mgr. 215. gr. laga um meðferð opinberra mála nr. 82/1961. Að svo vöxnu þótti ákæruskjalið eigi verða lagt til grundvallar dómi um efni máls. Áfellisdómur, sem kveð- inn hafði verið upp í héraði, var því ómerktur og ákæru vísað frá héraðsdómi .................0..000. 0. s nr Bankar. Starfsmönnum ríkisbanka dæmd sekt samkvæmt 1. gr. laga nr. 33/1915, sbr. lög nr. 14/1948, fyrir ólöglegt verkfall ........ Bankastjóri var krafinn vitnisburðar um efni, sem hann hafði fengið vitneskju um í starfi sínu og leynt átti að fara. Leyfis ráðherra, er í hlut átti, til að svara spurningum, sem um var að tefla, hafði eigi verið fengið. Þegar að svo vöxnu voru þær eigi lagðar fyrir vitnið ........................ Landsbanka Íslands dæmt skylt að veita ríkisskattstjóra upp- lýsingar um skipti bankans og tiltekinna aðilja ............ Bankastarfsmenn. Sjá verkfall. Barnaverndarráð. Barnaverndarráð kannar háttsemi heimilisföður gagnvart börn- um sínum og kærir það mál því næst fyrir héraðsdómara .. Barnsfaðernismál. K ól hinn 3. marz 1963 barn, sem hún lýsti M föður að, en hann vildi ekki við faðernið kannast. Vitneskja um náin kynni og samfundi aðilja studdi skýrslu K, sem dæmdur var sönn- unareiður á hendur M, enda útilokaði blóðrannsókn hann eigi frá faðerninu ........2222000000.eeee sr Bls. 245 620 394 649 930 195 Efnisskrá KLIX Bls. Bifreiðar. a) Einkamál. Sjá: Skaðabætur, b ..................0000.. 0. 23, 510 Vátrygging ....................00. 140 b) Opinber mál. Sjá: Áfengislög ................ 243, 254, 283, 596, 851, 885, 922, 933 Björgun. Er lokið var fermingu m/s Kötlu (K) við hafnargarðinn í Kefla- vík hinn 31. janúar 1964, bjóst skipið til brottfarar, leysti landfestar og hélt af stað með hægri ferð. En von bráðar stöðvaðist aflvél skipsins, og reyndust tilraunir til gang- setningar hennar af nýju árangurslausar. Lá skipið þvert fyrir fimm stiga austanvindi. Hófst þegar rek skipsins frá hafnargarðinum í áttina til lands, sem er skammt undan. Vir frá skipinu, sem fest var í hafnargarðinn, slitnaði þegar. Akkeri voru látin falla, og héldu þau skipinu frá landi að framan, en afturenda þess rak upp í fjöru, sem er grýtt og staksteinótt. Vélbáturinn Elding (E) lá í höfninni með vél Í gangi, er atburðir þessir gerðust, og voru skipverjar um borð. Þeim var gert viðvart, og hélt E þegar á vettvang. Reynt var að draga afturenda K frá landi, fyrst með vír, sem slitnaði, en síðan með nælonkaðli, og losnaði K þá úr fjörunni, er E beitti fyllsta vélarafli. E dró K síðan út fyrir hafnargarðinn, og er þar var komið, hafði tekizt að koma vél K í gang. Um þetta leyti losnaði dráttartaug frá K og fór í skrúfu E, sem rak stjórnlaust í land og laskaðist. Af Þeim sökum var E frá veiðum mánaðartíma, meðan viðgerð fór fram, og var aflatjón hans áætlað kr. 325.000.00. K var Í slíkri hættu, er hjálp E var veitt, að hún var björgun í merkingu 199. gr. siglingalaga nr. 66/1963. Verðmæti hins bjargaða taldist alls kr. 29.304.944.00, og voru björgunarlaun ákveðin kr. 1.500.000.00. Um það leyti sem K var laus úr fjör- unni og dráttur var hafinn, var taug frá afturenda K kastað yfir til v/b Vilborgar (V), sem kominn var á vettvang, og tauginni síðan fest í hafnargarðinn, en eigi gerðist þörf að nota taug þessa, eins og komið var. Að svo vöxnu var eig- anda og áhöfn V eigi dæmd þóknun af þessu efni ........ 606 Blóðrannsókn. Rannsókn á blóði aðilja í barnsfaðernismáli og barns ........ 52 Rannsókn á blóði bifreiðarstjóra .... 243, 254, 283, 596, 851, 922, 933 Rannsókn á blóði flugstjóra .................00...0000 376 d L Efnisskrá Botnvörpuveiðar. Sjá fiskveiðabrot. Búskipti. Sjá skiptamál. Börn. Að tilhlutan barnaverndarráðs var framkvæmd opinber rannsókn á framferði föður gagnvart börnum sinum .......000000... Hjón höfðu gengið að eigast hinn 27. nóvember 1943, en í jan- úarmánuði 1944 andaðist maðurinn. Barn þeirra, fætt 13. febrúar 1944, var að lögum skilgetið, sbr. 1. gr. laga nr. 57/1921 ........0.0000 00 Dómar. Hinn 21. september 1964 var krafizt fjárnáms til tryggingar skuld samkvæmt dómi, uppkveðnum 13. maí 1952, og var fjárnámsbeiðnin tekin fyrir í fógetadómi 3. júlí 1964. Vegna skriflegrar viðurkenningar skuldara á nokkrum hluta dóm- skuldarinnar hinn 8. september 1957, er lögmaður gerðarbeið- anda hafði fengið í hendur 8. október 1957, var dómkrafan að hluta ófyrnd, sbr. 6. gr. laga nr. 14/1905, og var fjár- nám að því leyti heimilað, enda eru dómar aðfararheimild, meðan krafa samkvæmt þeim er ófyrnd ......000000.000... Dómaraheit. Sjá réttarfarsvítur. Dómarar. Sjá og ómerking, réttarfarsvítur. Sakadómur skipaður þremur sakadómurum, sbr. 3. mgr. 5. gr. laga nr. 82/1961 um meðferð opinberra mála ............ Samdómendur í héraði: Fasteignir ........0.0000000 0... 153, 268, 333, 466, Fiskveiðabrot .......20000000 00 107, 245, 286, 894, Kaup .....0000000 00. 410, Landamerkjadómur .......0000000 0 en ss nr Merkjaðómur ........000000 0. 134, Sjó- og verzlunardðómur ............ 146, 461, 463, 600, 813, Skaðabótamál ........ 23, 32, 296, 452, 510, 528, 566, 769, 806, Dómenda ekki getið í héraðsdómi, svo sem boðið er í 193. gr. laga um meðferð einkamála í héraði nr. 85/1936 og 166. gr. laga um meðferð opinberra mála nr. 82/1961 8, 104, 134, 193, 212, 224, 231, 353, 358, 417, 441, 448, 537, 552, 600, 635, 706, 73", Dómhæfi. Krafizt var heimildar til þess að gera fjárnám í víxli og til að ráðstafa uppboðsandvirði hans með tilteknum hætti. En þar sem allar kröfur samkvæmt víxli þeim, sem um var að tefla, voru samkvæmt ákvæðum víxillaga fyrndar, gátu greindar Bls. 195 796 841 583 819 907 492 131 12 861 824 894 Efnisskrá LI dómkröfur eigi varðað hagsmuni málsaðilja að lögum. Að svo vöxnu var dómkröfunum vísað frá dómi .............. 124 Máli um sakarefni, sem lög og landsréttur tóku eigi til, vísað frá dómi, sbr. 66. gr. laga nr. 85/1936 ........00000000.. 193 Dómkvaðning. Sbr. eignarnám. Eignarnemandi (H) tók hið eignarnumda í sínar vörzlur og greiddi eignarnámsþolanda (B) eignarnámsbætur samkvæmt undirmati, sem B vildi sætta sig við, sbr. 2. mgr. 4. gr. laga nr. 61/1917. Sama dag sem eignarnámsbæturnar voru af hendi inntar, ritaði umboðsmaður H Hæstarétti bréf og krafðist þess, að þrír menn yrðu kvaddir til þess að fram- kvæma yfirvirðingu á verðmætum þeim, sem um var að tefla, sbr. 7. gr. nefndra laga, en umboðsmaður B mótmælti dómkvaðningunni. Samkvæmt nefndri 2, mgr. 4. gr. laga nr. 61/1917 má eignarnemandi taka það, sem eignarnumið hefur verið, í sínar vörzlur, án þess að hindrað verði með áfrýjun matsgerðar, gegn því að greiða matsverðið og allan áfallinn kostnað. Ef eignarnemandi velur þenna kost, getur hann hvorki samkvæmt nefndu lagaboði né meginreglum laga um greiðslur fyrir keypt verðmæti heimt aftur hið greidda fé, þótt yfirmat verði lægra en undirmat. Að svo vöxnu var synjað um dómkvaðningu þá, er krafizt var .............. 630 Dómstólar. Hinn 21. september 1964 tók varðskip brezkan togara á úthafinu vegna ætlaðs fiskveiðabrots í landhelgi. Áður hafði varð- skipið gefið togaranum stöðvunarmerki, en eigi var í ljós leitt, að hann hefði þá verið innan fiskveiðamarka. Að svo búnu höfðu íslenzkir dómstólar eigi dómsöguvald í máli, er af hendi ákæruvalds var höfðað gegn togaraskipstjóranum, og var málinu því vísað frá dómstólum .........0000.0... 245 Eignarnám. Með lögum nr. 29/1939 var ríkisstjórninni heimilað að taka eignarnámi eða leigunámi jörðina Varmahlíð í Skagafirði til skólahalds. Ríkisstjórnin ákvað að nota heimildina og taka jörðina eignarnámi. En áður en eignarnám var fram- kvæmt, seldi eigandi jarðarinnar, V, hana ríkissjóði með afsalsgerningi 9. janúar 1940. Í máli, er V höfðaði með hér- aðsstefnu 7. nóvember 1958, krafðist hann m. a. riftingar kaupsins vegna nauðungar, sem hann hefði verið beittur við samningsgerð um söluna, og brostinna forsendna fyrir eignarnámsheimildinni og síðan sölunni af sinni hendi. Þessi og önnur rök, sem V flutti fram, gátu eigi rennt stoðum undir kröfur hans, og á sölugerningnum voru engir gallar, LII Efnisskrá er valda ættu ógildi hans ................e0..... ss. 169 Hinn 5. janúar 1933 seldi bæjarstjórinn í Hafnarfirði samkvæmt ákvörðun bæjarstjórnar B á erfðaleigu lendu, að stærð 6670 má, til fiskverkunar og þar af hinn 25. febrúar s. á. 512 m2 undir fiskverkunarhús. Hinn 8. desember 1964 ákvað bæjarstjórn Hafnarfjarðar að leggja veg yfir lenduna og taka eignarnámi vegna vegarins 720 m? af fiskverkunar- lóðinni og 250 m? af byggingarlóðinni. Þar sem samkomu- lag náðist ekki um endurgjald af þessu efni til handa B, voru hinn 19. marz 1965 dómkvaddir tveir menn til þess að meta til peningaverðs nefnda lóðarhluta ásamt hluta af fiskverkunarhúsinu, sem fjarlægja varð. Hinir dómkvöddu menn luku upp matsgerð sinni hinn 14. apríl 1965 og ákváðu eignarnámsbætur alls kr. 255.500.00. Hinn 20. apríl 1965 hóf- ust vegagerðarframkvæmdir á lendunni. Hinn 30. apríl 1965 voru B, sem sætti sig við undirmatið, greiddar eignar- námsbætur samkvæmt því. En sama dag krafðist umboðs- maður Hafnarfjarðarkaupstaðar þess í bréfi til Hæstarétt- ar, að þrír menn yrðu dómkvaddir til yfirvirðingar á hinum eignarnumdu verðmætum, sbr. 7. gr. laga nr. 61/1917. Með bréfi til Hæstaréttar 29. apríl 1965 mótmælti umboðsmaður B því, að dómkvaðning yfirvirðingarmanna færi fram. Sam- kvæmt 2. mgr. 4. gr. laga nr. 61/1917 má eignarnemandi taka það, sem eignarnumið hefur verið, í sínar vörzlur, án þess að hindrað verði með áfrýjun matsgerðar, gegn því að greiða matsverðið og allan áfallinn kostnað. Ef eignarnemandi velur þenna kost, getur hann hvorki sam- kvæmt nefndu lagaákvæði né meginreglum laga um greiðsl- ur fyrir keypt verðmæti heimt aftur hið greidda fé, þótt yfirmat yrði lægra en undirmat. Samkvæmt því, sem nú var rakið, synjaði Hæstiréttur um dómkvaðningu yfirmats- MANNA .......0000 00 630 Eignarréttarfyrirvari. K, sem hóf rekstur veitingahúss í Reykjavík 11. apríl 1962, keypti innanstokksmuni og tæki til veitingahússins hjá H h/f fyrir kr. 661.753.49, sem hann hafði ekki greitt, er hann varð gjaldþrota hinn 16. september 1964. Af hendi H h/f var þess krafizt, að munir þessir yrðu afhentir því úr þrota- búinu, þar sem kaupin hefðu verið gerð á þeim grundvelli, að þeir væru eign seljanda, unz andvirði þeirra hefði verið greitt að fullu. En sönnur voru ekki að því leiddar, að H h/f og K hefðu, áður en afhending fór fram, samið um það með tilgreiningu hvers munar, að munirnir skyldu vera eign H h/f, þar til þeir hefðu verið greiddir. Krafa H h/f var því ekki tekin til greina ..........00000000 00... nn... 18 Efnisskrá LIII Bls. Eignarréttur. Sbr. fasteignir, kaup og sala, landamerkjamál, lóðamörk, samningar, skipulagsmál. K hóf rekstur veitingahúss í Reykjavík hinn 11. apríl 1962, en bú hans var tekið til gjaldþrotaskipta 16. september 1964. Hafði hann keypt innanstokksmuni og búnað til veitinga- húss síns af H h/f fyrir kr. 661.753.49, og var sú fjárhæð ógreidd, er hann varð gjaldþrota. Af hendi H h/f var því haldið fram, að kaup þessi hefðu verið gerð á þeim grund- velli, að hið selda væri eign seljanda, unz andvirði þess hefði verið greitt að fullu. Samkvæmt þessu krafðist H h/f afhendingar muna þeirra, sem um var að tefla, úr þrota- búinu, sem andmælti því. K játaði, að samkomulag hefði verið um, að munirnir héldust í eigu H h/f, þar til kaup- verðið hefði verið goldið. Skriflegur samningur hafði eigi verið gerður um skipti kaupunauta, og eigi var sannað, að þeir hefðu, áður en afhending munanna fór fram, samið um það með tilgreiningu hvers einstaks munar, að þeir skyldu vera eign seljanda, unz þeir væru að fullu greiddir. Krafa H h/f var því ekki til greina tekin ................ 18 Samkvæmt afsölum 16. júní 1950 og 1. nóvember 1953 urðu þeir A og B eigendur hússins nr. 18 við Kirkjuveg í Keflavík ásamt eignarlóð, sem talin var 465 m?. Hvorki í greindum afsölum né öðrum skjalgögnum, sem fram komu, var kveðið á um mörk lóðarinnar. En um svæði, er húsið stóð á og mældist 461.6 m2, var girðing, og hafði hún staðið lengi. Þeir A og B, sem kváðust, er þeir keyptu húseignina, hafa talið girðinguna á lóðarmörkum, kröfðust viðurkenningar á því, að land innan girðingarinnar væri eignarlóð þeirra. Var sú krafa tekin til greina gegn andmælum aðilja, sem töldu mörk lóðarinnar á annan Veg ..........020000..000.. 134 Með samningi 17. ágúst 1945 seldi P sýslusjóði Austur-Húna- vatnssýslu öll jarðhitaréttindi jarðar sinnar Reykja á Reykjabraut, m. a. með því skilyrði að komið yrði „upp skóla að Reykjum eða annarri menningarstarfsemi fyrir sýsluna“ innan tíu ára. Hinn 31. janúar 1959 höfðaði P mál og krafðist riftingar kaupsins vegna vanefnda nefnds skil- yrðis og að hin afsöluðu réttindi yrðu dæmd kvaðalaus eign hans gegn endurgreiðslu kaupverðsins. Þar sem vanefndir af hendi sýslunnar voru í ljós leiddar, voru kröfur P til greina teknar ..............02000.0. 0. ss nr 268 Samkvæmt ákvæðum 2. töluliðs 4. gr. laga nr. 75/1962 hélt kaupfélag eftir 1% af andvirði mjólkur, sem H bóndi lagði þar inn á árinu 1962, og greiddi fjárhæðina, kr. 1.030.66, til Stofnlánadeildar landbúnaðarins. H taldi fjárheimtu þessa m. a. fara í bága við ákvæði 67. gr. stjórnarskrárinnar nr. 33/1944 um friðhelgi eignarréttar og krafðist endurgreiðslu LIV Efnisskrá gjaldsins. En þar sem almenni löggjafinn hafði með setningu nefnds ákvæðis laga nr. 75/1962, sbr. 6. gr. sömu laga, eigi farið út fyrir stjórnskipuleg mörk sín, var krafa H ekki tekin tilgreina ..........00200.00 0. .nen se Krafizt var gangréttar frá húsi í Reykjavík um lóð sambyggðs húss, en eigendur þess þurftu eigi að hlíta því samkvæmt samningum eða stjórnvaldsákvörðunum. Þá varð slík kvöð eigi á lögð samkvæmt upphafsákvæði 8. gr. byggingarsam- þykktar Reykjavíkur nr. 195/1945, sbr. 1. mgr. 9. gr. sömu samþykktar, þar sem skýra bar þau ákvæði með þeim tak- mörkunum, er af eignarrétti leiðir. Gangréttur, slíkur sem krafizt var, gat því aðeins stofnazt fyrir frjálsa samninga eða eignarnám ........0000000 000. Endurgreiðsla. B fékk í hendur tékkávísun, út gefna til handhafa, að fjárhæð kr. 24.800.00. Hinn 24. desember 1962 fól hann K að greiða með ávísun þessari Gjaldheimtunni í Reykjavík skattgjöld sín, kr. 11.374.00. Þar var tekið við ávísuninni, sem K hafði ábakið, á þeirri augljósu forsendu, að innstæða væri fyrir henni, kvittun veitt fyrir skattgjöldum B og mismunur fjár- hæða ávísunar og skattgjalda, kr. 13.426.00, greiddur í reiðufé, sem rann til B. Innstæða reyndist engin fyrir ávís- uninni. Að svo vöxnu varð skattkrafan á hendur B virk af nýju og honum dæmt að endurgreiða að fullu ávísunar- fjárhæðina, kr. 24.800.00 .......00220000.0 eeen Á árinu 1962 hélt Kaupfélag Þingeyinga samkvæmt 2. tölulið 4. gr. laga nr. 75/1962 eftir 1% af andvirði mjólkur, sem H bóndi lagði þar inn, og greiddi fjárhæðina, kr. 1.030.66, til Stofnlánadeildar landbúnaðarins. H taldi fjárheimtu þessa fara í bága við 67. og 69. gr. stjórnarskrárinnar nr. 33/1944 og krafðist endurgreiðslu gjaldsins. Almenni lög- gjafinn hafði ekki með setningu nefndrar 4. gr. laga nr. 75/1962, sbr. 6. gr. sömu laga, farið út fyrir stjórnskipuleg takmörk sín, og var krafa H því eigi til greina tekin .... Vegna galla á seldri bifreið var tekin til greina krafa kaupanda um riftingu kaupsins og endurgreiðslu kaupverðs ........ Sveitarfélagi dæmt að endurgreiða útsvarsfjárhæð, sem ranglega hafði verið á lögð og síðan goldin, sbr. 58. gr. laga nr. 51/ 1964, áður 58. gr. laga nr. 69/1962 og 27. gr. laga nr. 66/1945 Erfðir. Er H var um eins árs gamall, giftist G, móðir hans, M. Þau G og M eignuðust þrjú börn, A, B og C. Hinn 27. nóvember 1943 kvæntist H Ó, en þau höfðu opinberað trúlofun sína Í maímánuði 1942. H fórst í sjóslysi í janúarmánuði 1944, Bls. 424 121 314 424 492 159 Efnisskrá en 13. febrúar s. á. ól Ó dóttur hans, D. Hinn 22. septem- ber 1947 andaðist G. M sat í óskiptu búi til 29. september 1953, er búi þeirra hjóna var skipt einkaskiptum, er eigi voru auglýst. Í umsókn sinni til skiptaráðanda um setu Í óskiptu búi hafði M látið D að engu getið, og við búskiptin var með öllu fram hjá henni gengið. Til skipta kom fast- eign í Reykjavík, skuldabréf, kr. 5.000.00, og bankainnstæð- ur, kr. 33.649.56. Eftir arfshlutföllum kom í hlut hvers þeirra A, B og C í peningum kr. 9.516.15, og sameiginlega hlutu íþau 34 hundraðshluta fasteignarinnar, en M hlaut 66 hundraðshluta fasteignarinnar, skuldabréf, er áður get- ur, og reiðufé, kr. 5.109.99. Er skiptin vitnuðust löngu síðar, var af hendi D gerð krafa um arfshluta henni til handa, en án árangurs, og var þá mál höfðað gegn greindum arf- tökuaðiljum og sú krafa gerð, að þeim yrði dæmt að greiða henni fjárhæð, er koma hefði átt í hennar hlut sem erfingja G við skiptin. Af hendi stefndu var höfð uppi sú vörn, að D ætti ekkert tilkall til arfs, þar sem hún væri hvorki getin né fædd í hjónabandi þeirra H og Ó og því ekki skilgetin að lögum. Á þetta var ekki fallizt. Samkvæmt eðli máls og undirstöðurökum 1. gr. laga nr. 57/1921 var D skilgetin og naut því erfðaréttar eftir G ömmu sína. Við ákvörðun arfshluta hennar var lagt til grundvallar mat dómkvaddra manna á fasteigninni, sem seld hafði verið að verulegum hluta, áður en mál var höfðað. Samkvæmt lögum áttu að koma í hlut D 33 hlutar búsins, og taldist hlutur hennar nema kr. 63.109.48, er samerfingjum hennar var dæmt að greiða henni „.........0.00.000ssnnee nan Farmgjald. Hinn 28. marz 1962 voru vörur seldar á uppboði í Reykjavík samkvæmt kröfu Skipaútgerðar ríkisins til lúkningar van- greiddu farmgjaldi, geymslukostnaði og öðrum kostnaði, samtals kr. 62.689.62, og samkvæmt kröfu tollstjórans Í Reykjavík til lúkningar vangoldnum aðflutningsgjöldum til ríkissjóðs, að fjárhæð kr. 254.023.00. Ágreiningur reis með uppboðsbeiðendum um forgangsrétt krafna þeirra og skipt- ingu uppboðsandvirðisins, sem nam, að frádregnum uppboðs- kostnaði, kr. 202.912.50. Ákvæði 160. gr., 235. gr. og 244. gr. siglingalaga nr. 56/1914 og 28. gr. og 29. gr. laga nr. 68,/ 1956 um tollheimtu og tolleftirlit voru skýrð þannig, að krafa ríkissjóðs um aðflutningsgjöld nyti á eftir kostnaði af uppboðinu sjálfu forgangsréttar til uppboðsandvirðisins, enda gat haldsréttur, sem útgerðin hafði gegnt eiganda og tillkkallsaðilja vörunnar, eigi haggað rétti ríkissjóðs sam- kvæmt greindum lagaboðum ...., LV Bls. LVI Efnisskrá Bls. Fasteignir. Lóðamerkjamál ................20000000. 00 134 Um kauprétt að íbúð „.................00..00 000 153 Krafa um riftun sölusamnings um jörð ..........000.0000.. 169 Rifting sölusamnings um jarðhitaréttindi „................... 268 Byggingargallar á húsi. Skaðabótamál ............0.00.0...... 528 Umferðarréttarmál ...............0....00. 127 Landamerkjamál ...............0.0..000 000. 731 Skaðabótamál vegna galla á húsi ...............0.0000000.... 769 Skaðabótamál vegna verðrýrnunar á húsi af völdum ólöglegrar röskunar skipulags .............0000.00000 00. 713 Ágreiningur sameigenda fjölbýlishúss um greiðslu byggingar- kostnaðar ...............002000 nn 819 Ferðabann. Staðfestur úrskurður sakadóms, þar sem synjað var beiðni söku- nauts um, að aflétt yrði banni við för hans úr ákveðnu marki, sbr. 72. gr. laga nr. 82/1961 ............00000.. 723 Félagsdómur. Úrlausn ágreinings bílstjórafélags og Landsambands vörubif- reiðarstjóra um svæðisleg starfsréttindi bílstjóra og úrskurð sambandsins um það efni bar ekki undir Félagsdóm, sbr. 44. gr. laga nr. 80/1938 um stéttarfélög og vinnudeilur .... 925 Félög. Vátryggingarfélaginu Samábyrgð Íslands á fiskiskipum dæmt að greiða aðstöðugjald samkvæmt lögum nr. 69/1962 ........ 417 Vátryggingarfélaginu Íslenzkri endurtryggingu dæmt að greiða aðstöðugjald samkvæmt lögum nr. 69/1962 .............. 537 2 Mjólkursamsalan í Reykjavík talin mjólkurbú í merkingu 2. mgr. 8. gr. laga nr. 69/1962 og óskylt að greiða aðstöðugjald af mjólkurafurðum samkvæmt nefndum lögum .......... 552 Fiskveiðabrot. Er varðskipið Þór var á austurleið á Selvogsbanka hinn 18. apríl 1962, sást skozkur togari að veiðum. Samkvæmt stað- arákvörðunum varðskipsins, þar á meðal við dufl, sem sett var í kjölfar togarans, var hann innan fiskveiðamarka. Skip- stjóri togarans, G, sætti ákæru um fiskveiðabrot og var sak- felldur í héraði. Málinu var áfrýjað. Hæstiréttur mælti fyrir um ýtarlega athugun þriggja dómkvaddra sérkunnáttu- manna á nákvæmni staðarákvarðana varðskipsins, og voru skýrslur þeirra um þetta efni lagðar fyrir Hæstarétt. Niður- staða Hæstaréttar var sú, að G væri sannur að sök. Var honum dæmd kr. 260.000.00 sekt til Landhelgissjóðs Íslands. Efnisskrá LVII Bls. Afli togarans og veiðarfæri voru gerð upptæk til sama sjóðs 107 Hinn 21. september 1964 tók varðskip brezkan togara á úthaf- inu vegna ætlaðra ólöglegra veiða hans í landhelgi. Skip- stjóri togarans sætti ákæru og var sakfelldur í héraði. Varðskipið hafði gefið togaranum stöðvunarmerki, en eigi var sannað, að hann hefði þá verið innan fiskveiðamarka. Að þjóðarétti áttu íslenzkir dómstólar því eigi að svo stöddu dómsöguvald í máli skipstjórans. Héraðsdómur var því ómerktur og málinu vísað frá dómstólum ............ 245 Hinn 13. október 1963 tók varðskip íslenzkan togara að ólög- legum veiðum innan fiskveiðamarka. Skipstjóra togarans var dæmd kr. 260.000.00 sekt til Landhelgissjóðs Íslands. Afli togarans og veiðarfæri voru gerð upptæk til sama sjóðs 286 Er varðskip var hinn 5. október 1964 á eftirlitsferð út af Arnar- firði, sást í ratsjá togari, er þótti grunsamlega nálægt landi og mældist kl. 2335 um 13 sm innan fiskveiðamarka. Var haldið í áttina til togarans og allmargar staðarákvarðanir gerðar. Fyrsta stöðvunarmerki var togaranum gefið kl. 2344, og kl. 2347 mældist hann um 0.55 sm innan fiskveiða- marka. En er komið var að togaranum, sem var brezkur, kl. 0018 hinn 6. október, mældist hann um 1.2 sm utan fisk- Veiðamarka. Var togarinn þá að veiðum. Dómkvaddir sér- kunnáttumenn framkvæmdu athugun á „mælingar- og mið- unarnákvæmni“ ratsjár varðskipsins, og reyndust mestu fjarlægðarskekkjur hennar 1.94%, en mesta miðunarskekkja 0.5%. Skólastjóri Stýrimannaskólans markaði á sjókort stað- arákvarðanir varðskipsins, m. a. eins og þær voru, er reiknað var togaranum í vil með greindum fjarlægðar- og miðunar- skekkjum ratsjár þess. Enn framkvæmdi skólastjórinn at- hugun á siglingu og hraða togarans milli mælingarstaða og markaði á sjókort stað togarans kl. 2344 hinn 5. október, er varðskipið hóf að gefa togaranum stöðvunarmerki, og svo stað togarans kl. 2350 sama dag, en þá kvaðst skip- stjóri togarans hafa kastað vörpunni. Loks létu dómkvaddir sérkunnáttumenn upp álit sitt á því, hvort skipstjóra tog- arans hefði, miðað við aðstæður og reyndir málsins, verið unnt að kasta vörpunni, eftir að togarinn var kominn út fyrir fiskveiðamörkin, og var álitsgerð þeirra neikvæð. Samkvæmt skýrslum og staðarákvörðunum varðskips- manna og svo athugunum og álitsgerðum hinna sérfróðu manna var sannað, að varðskipið gaf togaranum stöðvun- armerki, er hann var innan fiskveiðamarka, og að hann var að veiðum innan sömu marka. Var togaraskipstjóranum dæmd kr. 260.000.00 sekt til Landhelgissjóðs Íslands. Afli togarans og veiðarfæri voru gerð upptæk til sama sjóðs .. 894 Hinn 28. janúar 1965 tók varðskip brezkan togara vestan Gríms- LVIII Efnisskrá eyjar vegna ætlaðs fiskveiðabrots. Á tímabilinu frá kl. 2108 til kl. 2236 mældu varðskipsmenn þrettán sinnum staði togarans. Skólastjóri Stýrimannaskólans markaði á sjó- kort staðarákvarðanir þessar og reiknaði þá togaranum Í vil með þeirri ónákvæmni í fjarlægðum, sem framleiðendur ratsjár varðskipsins viðurkenna, þ. e. 2%. Samkvæmt átta fyrstu mælingum varðskipsins á tímabilinu frá kl. 2108 til kl. 2156 reyndist togarinn hafa verið 2.8 til 0.1 sm innan fiskveiðamarka, en samkvæmt fimm mælingum frá kl. 2202 til kl. 2236 frá 0.45 til 14 sm utan fiskveiðamarka. Síðasta staðarákvörðunin, kl. 2236, var framkvæmd við togarann, sem þá var að veiðum með stjórnborðsvörpu. Með gögnum málsins, þar á meðal greinargerð skólastjóra Stýrimanna- skólans og álitsgerð tveggja dómkvaddra sérkunnáttumanna var sannað, að togarinn hafði kastað vörpu sinni og hafið veiðar innan fiskveiðamarka. Varðskipið hafði gefið togar- anum, er hann var innan sömu marka, stöðvunarmerki, sem greina mátti frá togaranum samkvæmt álitsgerð og reikn- ingum dómkvaddra sérkunnáttumanna. Um var að tefla ítrekað fiskveiðabrot togaraskipstjórans, sem dæmt var fangelsi 45 daga og kr. 350.000.00 sekt til Landhelgissjóðs Íslands. Afli togarans og veiðarfæri voru gerð upptæk til sama SJÓðS .......0000000 nn 907 Fjármál hjóna. Sjá hjón, skiptamál. Fjárnám. Konunni S, sem gifzt hafði R hinn 21. september 1963, var hinn 10. apríl 1964 ásamt tveimur aðiljum öðrum dæmt að greiða B óskipt kr. 57.551.64. Eftir kröfu B var hinn 30. júlí 1964 í fógetadómi tekið fyrir að framkvæma fjárnám í eignum S til tryggingar dómskuldinni. R, sem kom fyrir fógetadóm- inn, tjáðist eigi geta greitt skuldina, en eftir ábendingu hans var gert fjárnám í kjallaraíbúð, sem var hjúskapareign hans sjálfs. Samkvæmt 25. gr. laga um réttindi og skyldur hjóna nr. 20/1923 bar R ekki ábyrgð á dómskuld S. Eftir ákvæðum 114. gr. laga um meðferð einkamála í héraði nr. 85/1936 bar fógeta að leiðbeina R, sem var ólögfróður, um, að hann bæri ekki ábyrgð á skuldinni og að honum væri óskylt að hlíta aðför í hjúskapareign sinni. Af gögnum málsins varð ekki ráðið, að fógeti hefði um þetta efni leið- beint R, sem því var óbundinn af fjárnámsgerðinni, og var hún úr gildi felld ............02.00 0000 snr0 nn 224 Hinn 23. nóvember 1963 var Á sem útgefanda víxils ásamt samþykkjanda og ábekingum sama víxils dæmt að greiða Efnisskrá LIX víxilfjárhæðina, kr. 60.000.00, auk vaxta og kostnaðar. Hinn 27. janúar 1964 var gert fjárnám í eignum Á til tryggingar dómskuldinni. Víxillinn hafði verið afsagður vegna greiðslu- falls, en virtist ekki hafa verið sýndur til greiðslu í banka, þar sem greiðslustaður hans var, sbr. 4. gr., 1. mgr. 27. gr., 1. mgr. 38. gr. og 1. og 2. mgr. 53. gr. víxillaga nr. 93/1933. Vixildóminum hafði ekki verið áfrýjað, og var hann því lagður til grundvallar. Upp í dómskuldina höfðu verið greiddar kr. 20.000.00, en eigi var sannað, að eftirstöðvar skuldarinnar hefðu verið gefnar upp. Samkvæmt þessu var fjárnám í eignum Á staðfest til tryggingar greiðslu dóm- skuldarinnar, að frádregnum kr. 20.000.00, er goldnar höfðu VEriðÐ ........0000000 nn Fjárnámsgerð áfrýjað til staðfestingar ..........200000.0.0... Fjárnámsgerð staðfest til tryggingar vangoldnum vinnulaunum Fjárnámsgerð til tryggingar arfshluta staðfest ................ Með héraðsdómi 13. maí 1952 var M dæmt að greiða E kr. 16.201.67 ásamt 6% ársvöxtum frá 16. janúar 1951 til greiðsludags og málskostnað, kr. 2.500.00. Með bréfi til yfir- borgarfógetans í Reykjavík 30. janúar 1964 var þess af hendi E æskt, að fjárnám yrði gert í eignum M til trygg- ingar dómskuldinni, að frádregnum kr. 2.550.00, er goldizt hefðu. Er fjárnámsbeiðnin var tekin fyrir í fógetadómi hinn 3. júlí 1964, var liðinn 10 ára fyrningarfrestur á dóm- kröfum samkvæmt 4. gr. fyrningarlaga nr. 14/1905. M krafðist þess, að synjað yrði um framkvæmd fjárnáms, með því að dómkrafan væri fyrnd. Var því úrlausnarefni, hvort nokkur atvik hefðu varnað fyrningu, en dómur er aðfarar- heimild, meðan krafa samkvæmt honum er ófyrnd. Hinn 8. október 1957 fékk lögmaður E í hendur yfirlýsingu M, dags. 8. september 1957, þar sem M staðfestir loforð, er hann hefði gefið 7. s. m., um „að ljúka greiðslu á framanskráðri dómskuld með 50% af hinni upprunalegu upphæð, sem var kr. 16.201.67, eða með kr. 8.100.83 ... auk dæmds málskostn- aðar, kr. 2.550.00, og 6% vaxta af kr. 8.100.83 frá 16. jan. 1951 til greiðsludags“. Eigi varð með vissu ráðið af yfir- lýsingunni, að M hefði í merkingu 6. gr. laga nr. 14/1905 viðurkennt af dómskuldinni meira en hann lofaði að greiða. Viðurkenning á dómskuld getur samkvæmt nefndri 6. gr. varnað Íyrningu, og hófst því nýr 10 ára fyrningarfrestur hinn 8. október 1957, að því er tók til kr. 8.100.83 af höfuð- stól dómskuldarinnar, dæmds málskostnaðar og 6% árs- vaxta af nefndri fjárhæð frá 16. janúar 1951 til 8. septem- ber 1957, er greiðslu þeirra var lofað í skuldabréfi, eins og áður greinir, eftir að þeir voru fallnir í gjalddaga, sbr. niðurlagsákvæði 6. gr. laga nr. 14/1905 og 2. málslið 1. Bls. á14 721 150 796 LK Efnisskrá Bls. tölul. 4. gr. sömu laga. Réttargerð til innheimtu dómkröf- unnar hófst hinn 3. júlí 1964, og voru því ófyrndir vextir, er á féllu síðustu 4 árin þar á undan, samkvæmt 2. málslið 1. töluliðs 4. gr. sbr. 3. gr. nefndra laga. Hins vegar voru fyrndir vextir frá 8. september 1957 til 3. júlí 1960. M neitaði að hafa greitt upp í skuldina kr. 2.550.00, sbr. kröfugerð E, er kvað þá greiðslu hafa verið innta af hendi hinn 30. júlí 1959. Gegn mótmælum M voru eigi færðar sönnur á þá greiðslu. Nefndan dag var enginn hluti dómskuldarinnar fyrndur, og mátti E eftir almennum reglum um greiðslur telja fjárhæðina hafa gengið upp í þann hluta skuldar- innar, er síðar fyrntist. Samkvæmt þessu var dæmt fjár- nám í eignum M til tryggingar kr. 8.100.83 ásamt 6% árs- vöxtum frá 16. janúar 1951 til 8. september 1957 og frá 3. júlí 1960 til greiðsludags, málskostnaði í héraði, kr. 2.500.00, og svo kostnaði við fjárnám og eftirfarandi uppboð, ef til kæmi „...........02000 00 sn s4l Fjársvik. S kom hinn 13. október 1964 inn í verzlun í Reykjavík og kynnti sig ranglega sem stýrimann á tilteknu fiskiskipi. Í trausti þess, að þetta væri rétt hermt, seldi verzlunin S með gjald- fresti vörur fyrir kr. 2.431.00. Þessi háttsemi S varðaði við 248. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 .............. 389 Fjölbýlishús. Sjá sameign. Flugstjórn. Árdegis 24. maí 1964 átti Þ flugstjóri að stýra farþegaflugvél frá Reykjavík til Noregs. Er hann kom á Reykjavíkurflug- völl um kl. 0800, var hann miður sín vegna víndrykkju kvöldið áður, enda reyndist áfengismagn í blóði hans 0.89%0. Ákveðið var, að Þ færi ekki í hina fyrirhuguðu flugferð, og hafði hann engin störf hafið í flugstöðinni, er sú ákvörð- un var tekin. Að svo vöxnu var Þ dæmd sýkna af ákæru um brot gegn 47. gr. sbr. 52. gr. reglugerðar um fluglið nr. 184/1949, sbr. 41. gr. laga um loftferðir nr. 32/1929 ........ 376 Forkaupsréttur. Sjá samningar .........2.00000.ss enn 153 Fógetagerðir. Sjá fjárnám, kyrrsetning, lögbann, löghald, lögtak. Efnisskrá Lxr Frávísun. A. Einkamál. a) Frá héraðsdómi. S, Brimnesi, Eyjarfjarðarsýslu, höfðaði á bæjarþingi Reykjavík- ur mál til greiðslu skuldar gegn G, Bergstaðastræti 10C, Reykjavík. Héraðsdómari vísaði málinu frá bæjarþinginu, þar sem það hefði ekki verið lagt til sátta fyrir sáttanefnd. Málið var samkvæmt lögum nr. 46/1950 undanþegið sátta- tilraun fyrir sáttanefnd. Frávísunardómur bæjarþingsins var því úr gildi felldur ............020000 0... .n nn Til tryggingar tjóni af kyrrsetningu afhenti lögmaður gerðar- beiðanda fógeta eiginvíxil sinn, að fjárhæð kr. 100.000.00, útgefinn 10. júlí 1957 til greiðslu við sýningu. Máli til stað- festingar kyrrsetningu þeirri, sem um var að tefla, var með dómi Hæstaréttar 9. maí 1962 vísað frá dómstólum og U dæmdur málskostnaður, kr. 100.000.00 úr hendi gerðarbeið- anda. Með stefnu 1. ágúst 1962 höfðaði U mál og krafðist m. a. heimildar til að taka nefndan víxil fjárnámi og selja hann á uppboði til lúkningar málskostnaði samkvæmt dómi Hæstaréttar, er getið var. Í málinu kom fram, að víxillinn hafði hvorki verið sýndur til greiðslu né neinar ráðstafanir gerðar til geymslu víxilréttarins. Voru allar kröfur sam- kvæmt víxlinum því fyrndar að lögum. Heimild til fjár- náms í víxlinum og til ráðstöfunar uppboðsandvirðis hans gat því ekki varðað hagsmuni U. Var kröfunni að svo vöxnu vísað frá dómstólum ..........00000 00... 0... Staðfestur dómur héraðsdóms um frávísun sakarefnis, er lög og landsréttur tóku ekki til, sbr. 66. gr. laga nr. 85/1936 .... Eigi tekin til greina krafa um frávísun lögtaksmáls frá fógeta- ÁÓMI ..........000000 ss Kröfum um frávísun máls eigi sinnt, sbr. 82. gr. laga nr. 85/1936 Skráður greiðsludagur „víxils“ var liðinn, er skjalið var gefið út, og var því ekki um gildan víxil að tefla. Máli, er höfðað var sem víxilmál til greiðslu fjárhæða, sem um var að ræða, því vísað frá dómi .........0200000000 rn. Á málflutningi aðilja voru slíkir annmarkar, sbr. 105. og 106. gr. laga nr. 85/1936, að héraðsdómur og öll meðferð málsins í héraði voru ómerkt og málinu vísað frá héraðsdómi .... Víxilmáli, sem höfðað var á röngu varnarþingi, vísað frá hér- aðsdómi ........00000000n sn Þinglýsing og ákvörðun gjalds fyrir þinglýsingu samkvæmt VI. kafla laga nr. 40/1954 eru dómsathafnir. Því var máli, sem höfðað hafði verið á bæjarþingi til endurheimtu þinglýs- Bls. 30 124 193 212 227 252 333 439 LXII Efnisskrá ingargjalds samkvæmt ákvörðun þinglýsingardómara, vísað frá bæjarþinginu ...................0000 ne nn n Héraðsdómur vísaði frá sér máli, þar sem aðilja, er ætti hags- muna að gæta, hefði eigi verið stefnt til réttargæzlu. Hæsti- réttur felldi frávísunardóminn úr gildi, enda batt efnis- dómur eigi aðra en aðilja dómsmálsins .................. b) Frá Hæstarétti. Aðili uppboðsmáls áfrýjaði úrskurði uppboðsdóms, upp kveðnum 21. janúar 1964, með stefnu 12. marz 1965, að fengnu áfrýj- unarleyfi sama dag. Þar sem lengri tími en þrír mánuðir var liðinn frá uppsögu úrskurðarins, er Dómsmálaráðuneytið veitti áfrýjunarleyfið, brast ráðuneytið heimild til þess, sbr. 4. gr. laga nr. 57/1949 og 1. mgr. 20. gr. laga nr. 57/1962. Var áfrýjunarmálinu því vísað sjálfkrafa frá Hæstarétti .. Aðili uppboðsmáls áfrýjaði með stefnu 6. apríl 1964 úrskurði uppboðsdóms, upp kveðnum 7. marz 1964, en útivistardóm- ur gekk í því máli 1. júní 1964, og var málinu þá áfrýjað af nýju með stefnu 9. júní 1964. Áfrýjunarfrestur samkvæmt 2. mgr. 4. gr. laga nr. 57/1949 var liðinn, er fyrri áfrýjunar- stefnan var út gefin. Að svo vöxnu var síðara áfrýjunar- málinu sjálfkrafa vísað frá Hæstarétti .................... Lagaheimild brast til kæru úrskurðar skiptaðóms um endur- upptöku á uppskrift á búi, sem var undir skiptum, sbr. c-lið 2. töluliðs 21. gr. laga nr. 57/1962. Málinu var vísað frá Hæstarétti ..............0..020020 00 Héraðsdómur ómerktur og máli vísað heim í hérað .......... S og U var á bæjarþingi 19. júní 1964 dæmt að greiða B fé óskipt. S áfrýjaði málinu með stefnu 16. október 1964, að fengnu áfrýjunarleyfi 12. s. m. B áfrýjaði málinu á hendur S og U báðum með stefnu 21. október 1964. Loks áfrýjaði U málinu með stefnu 30. april 1965, að fengnu áfrýjunar- leyfi sama dag. B var áfrýjunin heimil samkvæmt 3. mgr. 20. gr. laga nr. 57/1962 gegnt S, sem áður hafði áfrýjað málinu, eins og getið var, en eigi að því er tók til U, þar sem meira en þrír mánuðir voru liðnir frá uppsögu héraðs- dóms, er áfrýjunarstefna var tekin út, og áfrýjunarleyfi hafði eigi verið fengið, sbr. 1. og 2. mgr. nefndrar 20. gr. laga nr. 57/1962. Samkvæmt þessu var áfrýjunarmáli B gegn U vísað frá Hæstarétti ............................ Samkvæmt 36. gr. laga nr. 57/1962 er aðilja rétt að skjóta aftur til Hæstaréttar innan mánaðar máli, sem fallið hefur niður, en heimild þessari verður ekki beitt oftar en einu sinni. Máli, sem öðru sinni hafði verið áfrýjað með skírskotun til nefndrar áfrýjunarheimildar, var því vísað frá Hæstarétti .. is. 766 925 260 353 372 406 566 716 Efnisskrá LXITII B. Opinber mál. a) Frá héraðsdómi. Hinn 21. september 1964 tók varðskip brezkan togara á úthafinu vegna ætlaðra ólöglegra veiða í landhelgi. Skipstjóri togar- ans sætti ákæru og var sakfelldur í héraði. Varðskipið hafði gefið togaranum stöðvunarmerki, en eigi var í ljós leitt, að hann hefði þá verið innan fiskveiðamarka. Að þjóðarétti áttu Íslenzkir dómstólar því eigi að svo stöddu dómsöguvald í máli skipstjórans. Var héraðsdómur því ómerktur og mál- inu vísað frá dómstólum ......2000eeensen rn Á ákæruskjali voru slíkir annmarkar, að það fullnægði ekki ákvæðum 2. töluliðs 2. mgr. 215. gr. laga um meðferð opinberra mála nr. 82/1981 og þótti eigi verða lagt til grund- vallar dómi um efni máls. Efnisdómur, sem gengið hafði í héraði, var því ómerktur og ákæru í málinu vísað frá hér- aðsðómi ..........ssessr b) Frá Hæstarétti. Kærður var úrskurður sakadóms, þar sem hrundið var kröfu verjanda sökunauts um, að héraðsdómari viki sæti. Frá hendi sökunauts bárust Hæstarétti hvorki kröfur né greinargerð. Kærumálinu var því vísað frá dóminum ........0.000.0.... Saksóknari ríkisins kærði úrskurð sakadóms um, að umboðs- manni erlends aðilja, sem sakaður var um brot gegn gjald- eyrislöggjöfinni, væri hvorki rétt né skylt að gera fyrir hönd nefnds aðilja dómsátt um refsingu á hendur honum. Lagaheimild brast til kæru úrskurðarins, og var málinu því vísað frá Hæstarétti ..........200000. rann Frelsissvipting. Í tilefni af kæru um óspektir unglinga færðu lögreglumenn hinn 14. maí 1962 piltinn Á, fæddan 22.ágúst 1943, á lögreglu- stöð, og var hann geymdur þar nokkra stund í fangaklefa. Af þessu tilefni voru Á, sem enga sök átti á misferli því, sem um var að tefla, dæmdar fébætur úr ríkissjóði, sbr. 151. gr. laga nr. 82/1961 ........20000000 0000. Krafa um fébætur vegna gæzluvarðhalds og geðrannsóknar manns, sem rannsókn hafði sætt vegna ætlaðs misferlis gegnt börnum sínum, eigi til greina tekin ................ Hinn 13. nóvember 1962 flutti Ó vegna ætlaðs snjókasts dreng- inn Í, fæddan 9. október 1954, með valdi frá Eskihlíð í Reykjavík til skrifstofu sinnar í húsinu nr. 11 við Tjarnar- götu og hélt honum þar um stund. Var Ó af þessu efni dæmd refsing samkvæmt 225. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/ 1940 og greiðsla fébóta tilÍ ...........0000000000 000... Bls. 245 99 LXIV Efnisskrá Frestur. Úrskurður Hæstaréttar um veitingu frests í lögtaksmáli í héraði Staðfestur úrskurður héraðsdóms um frest í máli til staðfest- ingar lögbanni ................2000000 00 rn Fyrning kröfuréttinda. Með bréfi til borgarfógetans í Reykjavík 10. júlí 1957 krafðist M hæstaréttarlögmaður þess f. h. erlends aðilja (G), að kyrrsettar yrðu eignir F til tryggingar skuld, að fjárhæð $ 44.000.00, og var kyrrsetning framkvæmd dagana 12. og 29. júlí 1957. Til tryggingar tjónbótum vegna kyrrsetningar- innar afhenti M eiginvíxil sinn, út gefinn 10. júlí 1957, að fjárhæð kr. 100.000.00, til greiðslu við sýningu. Máli, sem höfðað var til heimtu greindrar skuldar og staðfestingar kyrrsetningunni, var vísað frá dómstólum með dómi Hæsta- réttar 9. maí 1962, en M f. h. G var dæmt að greiða eigin- konu F (U), sem gengið hafði inn í málið, málskostnað, kr. 100.000.00. Með stefnu 1. ágúst 1962 höfðaði U því næst mál og gerði m. a. þá kröfu, að henni yrði dæmt heimilt að gera fjárnám í nefndum tryggingarvíxli, selja hann á opinberu uppboði og verja uppboðsandvirði hans til greiðslu málskostnaðar þess, sem getið var. Leitt var í ljós, að hvorki hafði víxillinn verið sýndur til greiðslu né neinar ráðstaf- anir verið gerðar til geymslu víxilréttarins. Voru því allar kröfur samkvæmt víxlinum fyrndar, sbr. 1. mgr. 34. gr., 1. mgr. 70. gr., 1. mgr. 'TT. gr. og 1. mgr. 78. gr. víxillaga nr. 93/1933. Heimild til fjárnáms í víxlinum og til ráðstöfunar uppboðsandvirðis hans gat því ekki varðað hagsmuni U að lÖgum ......000000000 nn Með héraðsdómi 13. maí 1952 var M dæmt að greiða E kr. 16.201.67 ásamt 6% ársvöxtum frá 16. janúar 1951 til greiðsludags og málskostnað, kr. 2.500.00. Með bréfi til yfir- borgarfógetans í Reykjavík 30. janúar 1964 var þess af hendi E æskt, að fjárnám yrði gert í eignum M til tryggingar dóm- skuldinni, að frádregnum kr. 2.550.00, er goldizt hefðu. Er fjárnámsbeiðnin var tekin fyrir í fógetadómi hinn 3. júlí 1964, var liðinn 10 ára fyrningarfrestur á dómkröfum sam- kvæmt 4. gr. fyrningarlaga nr. 14/1905. M krafðist þess, að synjað yrði um framkvæmd fjárnáms, með því að dóm- krafan væri fyrnd. Var því úrlausnarefni, hvort nokkur atvik hefðu varnað fyrningu, en dómur er aðfararheimild, meðan krafa samkvæmt honum er ófyrnd. Hinn 8. október 1957 fékk lögmaður E í hendur yfirlýsingu M, dags. 8. september 1957, þar sem M staðfestir loforð, er hann hefði gefið 7. s. m., um „að ljúka greiðslu á framanskráðri dóm- skuld með 50% af hinni upprunalegu upphæð, sem var kr. Bls. 238 T14 124 Efnisskrá LXV 16.201.67, eða með kr. 8.100.83 ... auk dæmds málskostnaðar, kr. 2.550.00, og 6% vaxta af kr. 8.100.83 frá 16. jan. 1951 til greiðsludags“. Eigi þótti með vissu verða ráðið af yfir- lýsingunni, að M hefði í merkingu 6. gr. laga nr. 14/1905 viðurkennt af dómskuldinni meira en hann lofaði að borga. Viðurkenning á dómskuld getur samkvæmt nefndri 6. gr. varnað fyrningu, og hófst því nýr 10 ára fyrningarfrestur hinn 8. október 1957, að því er tók til kr. 8.100.83 af höfuð- stól dómskuldarinnar, dæmds málskostnaðar og 6% árs- vaxta af nefndri fjárhæð frá 16. janúar 1951 til 8. september 1957, er greiðslu þeirra var lofað í skuldabréfi, eins og áður greinir, eftir að þeir voru fallnir í gjalddaga, sbr. niðurlags- ákvæði 6. gr. laga nr. 14/1905 og 2. málslið 1. tölul. 4. gr. sömu laga. Réttargerð til innheimtu dómkröfunnar hófst hinn 3. júlí 1964, og voru því ófyrndir vextir, er á féllu síðustu 4 árin þar á undan, samkvæmt 2. málslið 1. töluliðs 4. gr. sbr. 3. gr. nefndra laga. Hins vegar voru fyrndir vextir frá 8. september 1957 til 3. júlí 1960. M neitaði að hafa greitt upp í skuldina kr. 2.550.00, sbr. kröfugerð E, er kvað þá greiðslu hafa verið innta af hendi hinn 30. júlí 1959. Gegn mótmælum M voru sönnur eigi færðar á þá greiðslu. Nefnd- an dag var enginn hluti dómskuldarinnar fyrndur, og mátti E því eftir almennum reglum um greiðslur telja greiðsluna hafa gengið upp í þann hluta skuldarinnar, er síðar fyrntist. Samkvæmt þessu var dæmt fjárnám í eignum M til trygg- ingar kr. 8.100.83 ásamt 6% ársvöxtum frá 16. janúar 1951 til 8. september 1957 og frá 3. júlí 1960 til greiðsluðags, málskostnaði í héraði, kr. 2.500.00, og svo kostnaði við fjár- nám og eftirfarandi uppboð, ef til kæmi .................. Geðrannsókn. Álitsgerð læknis um geðheilsu sakaðs manns ............ 195, Gjafsókn. Gjafvörn. Sækjandi slysabótamáls fær gjafsókn í héraði og fyrir Hæsta- rétti ..........2200000 00. 32, Móðir fær í barnsfaðernismáli gjafsókn í héraði og gjafvörn fyrir Hæstarétti ...............2.00.000. 000. Sækjandi fébótamáls á hendur ríkissjóði samkvæmt 151. gr. laga nr. 82/1961 fær gjafsókn í héraði og fyrir Hæstarétti, sbr. 3. tölulið 154. gr. sömu laga .........000000......... Sækjandi slysabótamáls fær gjafsókn fyrir Hæstarétti ........ Aðili, sem afsalað hafði ríkissjóði jörð og krefst riftingar sölu- gerningsins, fær gjafsókn í héraði og fyrir Hæstarétti .... Varnaraðiljar, sem auk ríkissjóðs var stefnt í sama máli, fá gjafvörn í héraði og fyrir Hæstarétti .................... Bls. s41 583 74 52 99 146 169 LXVI Efnisskrá Bls. Aðili, sem krefst fébóta vegna gæzluvarðhalds og geðrann- sóknar, fær gjafsókn í héraði og fyrir Hæstarétti ........ 195 Kona, sem krefst vinnulauna úr hendi sambýlismanns síns, fær gjafsókn í héraði og fyrir Hæstarétti ...................... 231 Hreppsfélag fær gjafsókn fyrir Hæstarétti í útsvarsmáli ...... 759 Aðili krefst skaðabóta af sveitarfélagi vegna skipulagsbreytingar og fær gjafsókn í héraði og fyrir Hæstarétti .............. 713 Kona fær gjafsókn fyrir Hæstarétti í lögtaksmáli til tryggingar lífeyris- og meðlagskröfu á hendur eiginmanni sínum .... 789 Aðili erfðamáls fær gjafsókn í héraði .............0...00000... 796 Sækjandi slysabótamáls fær gjafsókn í héraði ................ 824 Gjaldþrot. K veitingamaður varð gjaldþrota hinn 16. september 1964. Hann hafði keypt húsgögn og annan búnað til veitingahúss síns hjá H h/f fyrir kr. 661.753.49, og var fjárhæð þessi ógreidd, er bú K var tekið til skiptameðferðar. Af hendi H h/f var þess krafizt, að munir þeir, sem um var að tefla, yrðu af- hentir því, þar sem svo hefði samizt, að þeir skyldu vera eign þess, unz andvirði þeirra hefði verið að fullu greitt. K játaði, að slíkt samkomulag hefði verið gert. Skriflegur samningur hafði hins vegar eigi verið gerður, og sönnur voru ekki að því leiddar, að H h/f og K hefðu, áður en afhendingin fór fram, samið um það með tilgreiningu hvers munar um sig, að munirnir skyldu vera eign seljanda, þar til andvirði þeirra hefði að fullu verið goldið honum. Að svo vöxnu voru eigi efni til að taka kröfu H h/f til greina 18 Greiðsla. Hinn 3. september 1962 gerði S kauptilboð í kjallaraíbúð J, kr. 350.000.00, er greiðast skyldu með kr. 150.000.00 í reiðu- fé við útgáfu afsals og kr. 200.000.00 með skuldabréfi. Hinn 4. s. m. ritaði J á kauptilboðið: „Samþykkur framanrituðu tilboði með því að söluverð sé kr. 380.000.00%, og sama dag ritaði S á tilboðið: „Samþykkur framanritaðri breytingu“. Þar sem þess var ekki getið í greindu samkomulagi aðilja, hvernig þær kr. 30.000.00, sem kaupverðið átti að hækka um, skyldu greiðast, fór um það eftir meginreglunni í 14. gr. laga um lausafjárkaup nr. 39/1922, þ. e. að greiða bar þær í peningum við útgáfu afsals. Þá greiðslu bauð S hins vegar aldrei fram, með því að hann taldi umrædda hækkun eiga að koma á skuldabréfið. Var J því sýknaður af kröfu S um útgáfu afsals fyrir íbúðinni ..........200000...0....0... 63 B hafði fengið í hendur tékkávísun, út gefna til handhafa og að fjárhæð kr. 24.800.00. Hann fól K hinn 24. desember 1962 að greiða með ávísun þessari Gjaldheimtunni í Reykjavík Efnisskrá LXVII Bls. skattgjöld sín, kr. 11.374.00. Í skrifstofu Gjaldheimtunnar var tekið við ávísuninni, sem K hafði ábakið, á þeirri aug- ljósu forsendu, að innstæða væri fyrir henni, kvittun var veitt fyrir skattgjöldum B, og mismunur fjárhæða ávísunar og skattgjalda, kr. 13.426.00, var greiddur í reiðufé, sem rann til B. Innstæða reyndist engin fyrir ávísuninni, enda hafði bankareikningi, sem hún var gefin út á, verið lokað. Að svo vöxnu varð skattkrafa Gjaldheimtunnar á hendur B virk af nýju, og var honum dæmt að endurgreiða að fullu ávís- unarfjárhæðina, kr. 24.800.00 ..........00000 2... 314 Eignarnemandi (H) tók það, sem eignarnámi hafði sætt, í sínar vörzlur og greiddi eignarnámsþolanda (B) eignarnámsbætur samkvæmt undirmati, sem hann vildi sætta sig við. Sama dag og eignarnámsbæturnar voru af hendi inntar, ritaði umboðsmaður H Hæstarétti bréf og fór þess á leit, að Hæstiréttur nefndi þrjá menn til þess að framkvæma yfir- mat á verðmætum þeim, sem um var að tefla, sbr. 7. gr. laga nr. 61/1917, en umboðsmaður B mótmælti dómkvaðn- ingunni. Samkvæmt 2. mgr. 4. gr. laga nr. 61/1917 má eignarnemandi taka það, sem eignarnumið hefur verið, í sína vörzlu, án þess að hindrað verði með áfrýjun mats- gerðar, gegn því að greiða matsverðið og allan áfallinn kostnað. Ef eignarnemandi velur þessa leið, getur hann hvorki samkvæmt nefndu lagaboði né meginreglu laga um greiðslur fyrir keypt verðmæti heimt aftur hið greiðda fé, þótt yfirmat verði lægra en undirmat. Að svo vöxnu var synjað um dómkvaðningu þá, sem krafizt var af hendi H 630 Með héraðsdómi 13. maí 1952 var M dæmt að greiða E kr. 16.201.67 ásamt 6% ársvöxtum frá 16. janúar 1951 til greiðsludags og málskostnað, kr. 2.500.00. Hinn 30. janúar 1964 var af hendi E krafizt fjárnáms hjá M til tryggingar dómskuldinni, að frádregnum kr. 2.550.00, er M hefði greitt hinn 30. júlí 1959, en þá greiðslu taldi E eiga að meta viður- kenningu á dómskuldinni í heild. M mótmælti því, að greiðsla þessi hefði verið af hendi innt, og var það ósannað. Kom því ekki til álita, hvort slík greiðsla kynni að hafa rift fyrningu dómskuldarinnar, sem að nokkru var ófyrnd af öðrum ástæðum. Þann dag, sem E kvað M hafa goldið umræddar kr. 2.550.00, þ. e. 30. júlí 1959, var enginn hluti dómskuldarinnar fyrndur, og var E rétt samkvæmt al- mennum reglum um greiðslur að telja fjárhæðina borgun upp í þann hluta skuldarinnar, sem fyrndur var, er réttar- gerðir hófust í fjárnámsmálinu ...............00..0000... 841 Gæzluvarðhald. Fébótakrafa vegna gæzluvarðhalds eigi tekin til greina ...... 195 LXVIII Efnisskrá Gæzluvarðhaldstími kemur til frádráttar dæmdri refsivist 358, 389, Gæzluvarðhaldsúrskurður staðfestur 681, 685, 689, 693, 696, 700, Hald. Hinn 6. október 1964 var skipstjóri brezks togara kærður fyrir fiskveiðabrot. Var togaranum stefnt til Ísafjarðar, þar sem hald var á hann lagt, jafnframt því sem rannsókn málsins hófst fyrir sakadómi. Eftir að ákæra á hendur skipstjór- anum hafði verið gefin út, krafðist verjandi hans þess, að aflétt yrði haldi á togaranum ásamt afla og veiðarfærum. Er krafa þessi var fram borin, beið skipstjóri togarans dóms, þar á meðal um þá kröfu ákæruvalds, að dæmd yrði upptaka afla og veiðarfæra, er voru um borð í togaranum. Þar sem áfellisdómur um veiðibrot, ef því var að skipta, hafði í för með sér upptöku afla og veiðarfæra, var héraðs- dómara skylt að tryggja, að það, sem upptöku kynni að sæta, yrði fyrir hendi, er til fullnustu dóms kæmi. Þegar að svo vöxnu var staðfestur úrskurður héraðsdóms, sem hafnaði greindri kröfu verjandans ........000000000.0.... Haldsréttur. Haldsréttur, sem farmflytjandi hafði gegnt eiganda vöru og til- kallsaðilja, gat ekki haggað forgangsrétti ríkissjóðs til uppboðsandvirðis vörunnar til lúkningar vangoldnum að- flutningsgjöldum á undan kröfu farmflytjandans um greiðslu farmgjalds og geymslukostnaðar, sbr. 160., 235. og 244. gr. siglingalaga nr. 56/1914 og 28. og 29. gr. laga nr. 68/1956 um tollheimtu og tolleftirlit .................. Hegningarauki. Hinn 28. júlí 1964 var S dæmt fangelsi 6 mánuði fyrir skjala- fals, er hann hafði framið 30. desember 1961. Samkvæmt ákæru 5. maí 1965 var S sóttur til sakar fyrir að hafa falsað nafn framseljanda á tékkávísun og selt hana 7. nóvember 1963. Fyrir þá háttsemi var S dæmt fangelsi 10 mánuði samkvæmt 1. mgr. 155. gr. sbr. 1. mgr. 78. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1980 ........000.0.enssen rn Heimvísun. Sjá ómerking. Hjón. Konunni S, sem gifzt hafði R hinn 21. september 1963, var hinn 10. apríl 1964 dæmt að greiða B kr. 57.551.64, og hinn 30. júlí 1964 var í fógetadómi tekið fyrir að gera fjárnám til tryggingar dómskuldinni. R, sem kom fyrir fógetadóminn, Bls. 583 787 894 260 s4t Efnisskrá LXIX Bls. vísaði á til fjárnáms kjallaraíbúð, sem var hjúskapareign hans. Samkvæmt 25. gr. laga nr. 20/1923 bar R ekki ábyrgð á dómskuldinni, og var honum því óskylt að hlíta aðför í hjúskapareign sinni. Þar sem eigi var í ljós leitt, að fógeti hefði leiðbeint R, sem var ólögfróður, um þessi efni, var hann óbundinn af fjárnámi í nefndri íbúð ................ 224 Bú hjóna var undir skiptameðferð vegna skilnaðar þeirra, og fór uppskrift á eignum búsins fram í októbermánuði 1963. Mat á eignarhluta búsins í fyrirtæki fór fram 24. október 1963 í viðurvist mannsins (S) og eftir tilvísun hans. Rúmu ári síðar, eða 16. nóvember 1964, krafðist S mats eignar- hlutans af nýju, en frá því að undirmatið fór fram, hafði hann sjálfur rekið fyrirtækið. Að svo vöxnu hafði S fyrir- gert rétti sínum til yfirmats, þegar krafa var um það gerð 746 Í leyfisbréfi Dómsmálaráðuneytis til skilnaðar að borði og sæng var manninum (S) samkvæmt 55. gr. laga nr. 39/1921 gert að greiða konunni (M) lífeyri, meðan greindur skilnaður stæði, og með úrskurði sakadómara hafði S samkvæmt 15. gr. laga nr. 57/1921 verið gert að greiða meðlag með kon- unni, eftir að þau slitu samvistir. M krafðist lögtaks hjá S til tryggingar greiðslum samkvæmt heimildum þessum. Vegna annmarka á meðlagsúrskurðinum taldist hann ekki gild lögtaksheimild. Hins vegar var lögtak dæmt á hendur S tiltryggingar greiðslu lífeyris samkvæmt leyfisbréfi Dóms- málaráðuneytisins ...........2.2..00000000 nn. 789 Bú hjónanna M og S var undir skiptameðferð vegna skilnaðar þeirra. Móðir mannsins lýsti kröfu í búið, að fjárhæð kr. 285.000.00. Með samkomulagi aðilja voru upp í kröfuna greiddar kr. 100.000.00. Hjónin voru hins vegar eigi ásátt um greiðslu eftirstöðvanna, kr. 185.000.00. En samkvæmt gögnum málsins þóttu ekki efni til að vefengja kröfuna, sem því var tekin til greina ...........020000000. 0. .....0.. 889 Húftrygging. Sjá vátrygging. Húsaleiga. Sjá leiga. Ítrekun. Togaraskipstjóra dæmt fangelsi og fésekt fyrir ítrekað fisk- veiðabrot ..........00002.00 000 907 Bifreiðarstjóra dæmt varðhald og ökuleyfissvipting ævilangt fyrir ítrekaða ölvun við akstur bifreiðar ...... en 922 Jarðhiti. Sbr. kaup og sala. Rifting afsals um jarðhitaréttindi vegna vanefnda kaupanda „. 268 LXX Efnisskrá Bls. Kaup og sala. K hóf rekstur veitingahúss í Reykjavík 11. apríl 1962. Hafði hann keypt innanstokksmuni og tæki til veitingahússins hjá H h/f fyrir kr. 661.753.49, sem hann hafði eigi greitt, er hann varð gjaldþrota hinn 16. september 1964. Af hendi H h/f var þess krafizt, að munir þeir, sem um var að tefla, yrðu afhentir því úr þrotabúinu, þar sem kaupin hefðu verið gerð á þeim grundvelli, að þeir væru eign seljanda, unz andvirði þeirra hefði verið að fullu greitt. En sönnur voru ekki leiddar að því, að H h/f og K hefðu, áður en afhending fór fram, samið um það með tilgreiningu hvers munar, að munirnir skyldu vera eign H h/f, þar til þeir hefðu verið greiddir. Að svo vöxnu var krafa H h/f eigi tekin til greina 18 S gerði hinn 3. september 1962 kauptilboð í kjallaraíbúð J fyrir kr. 350.000.00, sem greiðast skyldu með kr. 150.000.00 í pen- ingum við útgáfu afsals og kr. 200.000.00 með skuldabréfi. Hinn 4. s. m. ritaði J á kauptilboðið: „Samþykkur framan- rituðu tilboði með bví að söluverð sé kr. 380.000.00%, og sama dag ritaði S á tilboðið: „Samþykkur framanritaðri breyt- ingu“. Þar sem þess var ekki getið í samningi aðilja, hvernig þær kr. 30.000.00, sem kaupverðið átti að hækka um, skyldu greiðast, fór um það eftir meginreglunni í 14. gr. laga nr. 39/1922, þ. e. að greiða bar þær í peningum við útgáfu af- sals. Þá greiðslu bauð S aldrei fram, með því að hann taldi umrætt skuldabréf eiga að hækka um þá fjárhæð. Var J því sýknaður af kröfu S um útgáfu afsals ................ 63 Með samningi 17. október 1962 keyptu þeir K og Y byggingar- lóð í Reykjavík af A og tveimur sameigendum hans, en lofuðu jafnframt að selja A íbúð í húsi, er þeir hugðust reisa á lóðinni, á sama verði og hliðstæðar íbúðir þar yrðu seldar öðrum. En kaupréttur A skyldi falla niður, ef A hefði ekki neytt hans, áður en húsið yrði fokhelt. Seint á árinu 1963 var F h/f stofnað, og var því félagi ætlað það hlutverk að reisa hús það, sem getið var. Af því efni af- söluðu A og sameigendur hans lóðinni til félagsins hinn 7. janúar 1963. Í apríl 1963 afhenti F h/f A uppkast að samn- ingi um kaup á íbúð þeirri í húsinu, sem hann hafði fengið kauprétt að, og skyldi verð íbúðarinnar, tilbúinnar undir tréverk, vera kr. 380.000.00. Eigi hreyfði A því, að það væri óhagkvæmara verð en aðrir kaupendur íbúða í húsinu sættu. A sinnti máli þessu eigi um sinn. Í júlímánuði 1963 komu fram tilmæli F h/f um hækkun kaupverðsins í kr. 460.000.00, en Á hafnaði þeim. Seint í september 1963 bauð F h/f því næst A, að undirritaður yrði um íbúðina kaupsamningur, sem yrði að öllu leyti samhljóða samningsuppkastinu frá aprílmánuði s. á. Á þetta vildi A ekki fallast, en fór þá fram Efnisskrá LXXI á að fá íbúðina, skemmra á veg komna en gert hafði verið ráð fyrir í uppkastinu, fyrir kr. 300.000.00. F h/f hafnaði þessum tilmælum og seldi íbúðina öðrum 12. október 1963, en samkvæmt vottorði byggingarfulltrúans í Reykjavík varð húsið fokhelt 25. september 1963. Er A loks með bréfi 22. október 1963 krafðist samningsgerðar Í samræmi við upp- kast það, sem F h/f hafði gert og hann fengið í hendur, var kaupréttur hans niður fallinn ........2.02000.0..00..0.. Ríkisstjórninni var með lögum nr. 29/1939 heimilað að taka eignarnámi eða leigunámi jörðina Varmahlíð í Skagafirði til afnota fyrir héraðsskóla. Ríkisstjórnin ákvað að nota heimild þessa og taka jörðina eignarnámi, en áður en það kom til framkvæmda, seldi eigandi jarðarinnar, V, hana rík- issjóði með afsalsgerningi 9. janúar 1940. Voru engir gallar á gerningi þessum, sem valdið gætu ógildingu hans. Krafa V um riftingu kaupsins var því ekki tekin til greina ...... Með samningi 17. ágúst 1945 seldi P sýslusjóði Austur-Húna- vatnssýslu jarðhitaréttindi á jörð sinni Reykjum á Reykja- braut. Af hendi P var fyrir afsali nefndra réttinda sett það skilyrði, að komið yrði „upp að Reykjum skóla eða annarri menningarstarfsemi fyrir sýsluna“ innan tíu ára. Vegna vanefnda þessa skilyrðis af hendi sýslunnar var eftir kröfu P dæmd rifting kaupsins gegn endurgreiðslu kaupverðs ........002.0000 ner R keypti af G varahlut í bifreið og greiddi kaupverðið að fullu. Hlutur þessi reyndist ekki nothæfur í bifreið þá, sem um var að tefla. Eins og á stóð, var tekin til greina krafa R um riftingu kaupsins og endurgreiðslu kaupverðsins, sem nam kr. 6.950.00 .......0.0000.e nes Sænskt félag (K) veitti með samningi 29. nóvember 1956 ís- lenzku félagi (S) afnotarétt tiltekinnar aðferðar við múr- húðun. Þá skuldbatt K sig til að sjá S fyrir kunnáttumanni um vinnuaðferð þá, sem um var að tefla, og láta síðan Í té nauðsynlegan vélabúnað. Fyrir réttindi samkvæmt samn- ingnum greiddi S s. kr. 5.000.00, svo sem áskilið var. Á árinu 1957 lét K S í té ýmis tæki og búnað, og nam kaup- verð þess varnings s. kr. 8.169.60. Þar af greiddi S s. kr. 3.000.00 hinn 9. september 1958. Er K sótti S um eftirstöðv- arnar, s. kr, 5.169.60, bar S það fyrir sig, að múrhúðunar- aðferðin hefði reynzt ónothæf, og ættu því þær s. kr. 5.000.00, sem hann hafði greitt fyrir heimild til notkunar hennar, að reiknast upp í kaupverð tækjanna. Eigi varð séð, að S hefði hreyft þessum atriðum fyrr en í dómsmálinu, og eigi flutti hann fyrir dómi fram nein viðhlitandi rök fyrir því, að múrhúðunaraðferðin væri ónothæf. Krafa K um greiðslu s. ser. Bls. 153 169 268 LXXKII Efnisskrá Bls. Ungur maður, J, brauzt inn í birgðageymslu Rafveitu Kefla- víkur, stal þar 680 kg af rafmagnsvir, flutti þýfið til Reykjavíkur og seldi það þar fyrir kr. 7.634.00 S h/f, sem lét brytja vírinn niður án þess að kanna heimildir J á hon- um. Rafveitan sótti J og S h/f um skaðabætur, og var þeim í héraði dæmt að greiða óskipt kr. 31.000.00. S h/f áfrýjaði héraðsdóminum og krafðist sýknu. Þegar litið var til magns og gæða vírs þess, sem um var að tefla, ungs aldurs J og annarra atvika, var starfsmönnum S h/f metið það til gáleysis, að þeir keyptu vírinn og tóku að hagnýta hann, eins og áður greinir. Niðurstaða héraðsdóms var staðfest, að því er varðaði S h/f ...........02.200000 0... 0... 452 S keypti hinn 9. marz 1959 notaða bifreið. Var vél hennar þá úrbrædd og S um það kunnugt. Ófullkomin bráðabirgðavið- gerð fór fram á bifreiðinni, og framkvæmdi hana maður, sem ekki var iðnlærður bifvélavirki, með aðstoð S. Bróðir S, G, keypti bifreiðina þannig á sig komna um áramótin 1959/1960. Hinn 17. febrúar 1960 seldi G því næst bifreiðina J. Í sambandi við kaupin lét G þess getið, að vél bifreiðar- innar hefði brætt úr sér, en viðgerð hefði farið fram, og væri „bifreiðin í ágætu lagi“. Ásigkomulag bifreiðarinnar var ekki í samræmi við þessa lýsingu, og var bifreiðin svo gölluð, að til riftingar kaupsins mátti leiða samkvæmt 1. mgr. 42. gr. laga nr. 39/1922, enda var bifreiðin haldin slíkum galla, að þess var ekki að vænta, að J yrði hans var við venjulega skoðun, sbr. 47. gr. nefndra laga. J lýsti því, að gallans hefði orðið vart í aprílmánuði 1960, og hefðu kvörtun og krafa um riftingu kaupsins verið hafðar uppi við G í sama mánuði. Við það kannaðist G. Samkvæmt því bar J fyrir sig í tæka tíð, að bifreiðinni væri ábótavant, sbr. 52. gr. laga nr. 39/1922. Eftir kröfu J var rifting bif- reiðarkaupanna og endurgreiðsla kaupverðs bifreiðarinnar dæmd á hendur G ..........2000.0000 ss sense 492 Með kaupsamningi 10. apríl 1961 skuldbatt S sig til að selja J efri hæð húss, sem var í smíðum í Reykjavík, og var afsal fyrir húshlutanum gefið út á nafn eiginkonu J hinn 16. janúar 1962. Samkvæmt kaupsamningnum skyldi húshlutinn afhendast uppsteyptur og „þak vera fullsteypt og múrhúðað að fullu“. J og kona hans létu á sinn kostnað einangra innanvert loft íbúðar sinnar, sem steypt var og múrhúðað að utan. Kröfðu þau hjónin S síðan um greiðslu kostnaðar af einangruninni í réttu hlutfalli við eignarhluta hans í húsinu. En þar sem slík krafa varð hvorki byggð á kaup- samningnum né teikningu af húsinu, sem J hafði kynnt sér, áður en kaupin voru ráðin, var S dæmd sýkna ............ 819 Efnisskrá LXXIII Bls. Kaupgjald. Sjá vinnulaun. Kjarasamningar. Sjá lögskráning sjómanna. Kvöð. Með gerningi 21. marz 1914 lagði K þær kvaðir á eignarjörð sína „Reyki á Reykjabraut, þannig að þær eru hér eftir óbreytanlegar af eiganda eða umráðamanni jarðarinnar, hver sem hann kann að verða“, að sýslunefnd Austur- Húnavatnssýslu skyldi hafa frjáls afnot af sundlaugarstæði, landi undir skýli á hentugum stað við sundlaugina, vatni úr Reykjahver og bæjarlæk til sundlaugar og eigi minna en 600 fermetra lendu undir leikvöll. Afnot þessi voru end- urgjaldslaus, en því skilyrði bundin, „að sýslunefnd Austur- Húnavatnssýslu annist um og ábyrgist, að hinn umræddi sundpollur sé nothæfur á hverju vori til sundkennslu“. Hinn 17. ágúst 1945 afsalaði P, sonur K, sem þá var orðinn eig- andi Reykja, sýslunefnd Austur-Húnavatnssýslu „öllum jarð- hitaréttindum jarðarinnar“ með nokkrum nánar greindum takmörkunum ásamt allstórum landsvæðum. Var sala þessi ýmsum skilyrðum bundin, þar á meðal að kaupandi ábyrgð- ist, að komið yrði upp að Reykjum innan tíu ára skóla eða annarri menningarstarfsemi fyrir sýsluna. Í dómsmáli, sem P höfðaði með stefnu 31. janúar 1959, krafðist hann rift- ingar bæði gerningsins frá 21. marz 1914 og afsalsins frá 17. ágúst 1945. Vegna vanefnda sýslufélagsins á skilmálum afsalsins var það úr gildi fellt. P taldi kvaðagerninginn hafa fallið niður við tilkomu afsalsgerningsins, sem tekið hefði til allra sömu atriða sem kvöðin og auk þess verið viðfeðm- ari. En eigi var á það fallizt. Sundlaug þeirri, sem um var að tefla, og starfrækslu hennar var í ýmsu áfátt, en eins og á stóð þóttu ekki næg efni til riftunar kvaðagerningsins af þeim sökum .........00..00.0 000 268 Með samningi við borgarstjórn Reykjavíkur tóku þrír menn hinn 25. ágúst 1945 á leigu lóðina nr. 40--42—44 við Miklu- braut í Reykjavík og reistu þar síðan þrjú sambyggð íbúðar- hús. Samkvæmt umsókn þeirra samþykktu byggingaryfir- völd Reykjavíkur hinn 28. nóvember og 5. desember 1946 að skipta nefndri lóð í þrjár lóðir, nr. 40, 42 og 44, og skyldu vera „2 m breið gangréttindi um lóðina nr. 44 inn á lóðina nr. 42“, eins og segir Í ályktun byggingarnefndar og bæjar- stjórnar Reykjavíkur. Nefndir lóðarleigutakar afsöluðu hinn 19. nóvember og 8. desember 1947 K efri hæð og Þ neðri hæð hússins nr. 44, en P varð eigandi kjallaraíbúðar húss- ins. Þessum aðiljum leigði borgarstjóri síðan lóðina nr. 44 með samningi 14. og 20. nóvember 1947, og um sama leyti LXXIV Efnisskrá Bls. var gerður leigusamningur við eigendur hússins nr. 42 um lóð þess húss. Jafnframt var úr gildi felldur lóðarleigusamn- ingurinn frá 25. ágúst 1945. Ákvæðum þeim um gangrétt- indi, er áður getur, var ekki þinglýst. Hins vegar var þing- lýst nefndum afsölum á húsinu nr. 44 og hinum nýju lóðar- leigusamningum, en í þeim gerningum var umrædds gang- réttar ekki getið. Eftir þinglýsingu þessara skjala urðu eig- endaskipti að íbúðum í húsunum nr. 42 og 44. Á árinu 1948 hófu eigendur hússins nr. 44 framkvæmdir á lóð sinni, reistu girðingu á mörkum hennar og lóðarinnar nr. 42 og lögðu gangstéttir austan og sunnan húss síns. Árið 1962 hóf einn eigenda hússins nr. 42 að rjúfa hlið á nefnda girð- ingu vegna gangréttar, sem hann taldi eigendur þess húss eiga um lóðina nr. 44, en eigendur þess húss lögðu þá lögbann við þeim aðgerðum hans. Í dómsmáli, er eigendur hússins nr. 42 höfðuðu með stefnu 20. maí 1963, kröfðust þeir viður- kenningar á rétti sínum til tveggja metra breiðrar gang- brautar um lóðina nr. 44 út á Miklubraut. Í eignarskjölum og lóðarréttinda þeirra K, Þ og P var eigi áskilinn umferðar- réttur um lóð þeirra frá húsinu nr, 42, og eigi varð þeim ætluð vitneskja um, að yfirvöld og íbúar hússins nr. 42 gerðu kröfu um slík réttindi. Uppsetning girðingar án and- mæla af annarra hálfu var því til styrktar, að eigendur hússins nr. 44 mættu telja sig hafa óskoraðan rétt yfir lóð sinni. Síðari eigendur hússins máttu og eftir ummerkjum ætla, að umferðarréttur annarra um lóðina væri ekki fyrir hendi. Slík kvöð varð því ekki á lögð, nema frjálsir samn- ingar um það tækjust eða eignarnám kæmi til. En skýra bar ákvæði 1. mgr. 8. gr. og 1. mgr. 9. gr. byggingarsam- Þþykktar Reykjavíkur nr. 195/1945 um greiðan aðgang að götu með þeim takmörkunum, sem leiðir af eignarréttinum. Samkvæmt þessu voru dómkröfur eigenda hússins nr. 42 við Miklubraut eigi til greina teknar ..............0.0... 12 Kynferðisbrot. Sjá skírlífisbrot. Kyrrsetning. Kyrrsetningargerð staðfest til tryggingar dæmdum fjárhæðum 231 Kærufjárhæð. Sjá kæruleyfi. Kæruleyfi. Dómsmálaráðherra veitir leyfi til kæru frávísunardóms, enda þótt málsfjárhæð næmi eigi kr. 5.000.00. Var leyfið talið fullnægja skilyrðum laga nr. 57/1962, þar sem úrslit máls voru mikilvæg frá almennu sjónarmiði .................. 766 Efnisskrá LKEXV Kærumál. a) Einkamál. 1. Dómhætfi. H stefndi biskupi landsins og gerði á hendur honum kröfur, varðandi sakarefni, sem lög og landsréttur taka ekki til, sbr. 66. gr. laga um meðferð einkamála í héraði nr. 85/1936. Málinu var vísað frá héraðsdómi ...........2000000.0. 0... 2. Frávísun. S, til heimilis í Brimnesi í Eyjafjarðarsýslu, höfðaði á bæjar- þingi Reykjavíkur mál gegn G, til heimilis að Bergstaða- stræti 10C, Reykjavík, til greiðslu skuldar. Málinu var vísað frá bæjarþinginu, með því að það hefði ekki verið lagt til sátta fyrir sáttanefnd. En þar sem málið var sam- kvæmt lögum nr. 46/1950 undanþegið sáttatilraun fyrir sáttamönnum, var frávísunardómur bæjarþingsins úr gildi felldur og málinu vísað heim í hérað til löglegrar með- ferðar ..........2.000.0000 nn Vísað frá héraðsdómi máli, varðandi sakarefni, sem lög og landsréttur taka ekki til, sbr. 66. gr. laga um meðferð einka- mála í héraði nr. 85/1936 .........20000.0 000. n en Víxilmáli vísað frá héraðsdómi, þar sem um ógildan víxil var að tefla, með því að skráður gjalddagi var liðinn, er skjalið var út gefið, sbr. 1. gr. víxillaga nr. 93/1933 ............ Kærður var úrskurður skiptadóms um, að uppskrift bús undir skiptum skyldi endurupptekin að hluta. Máli þessu var vísað frá Hæstarétti, þar sem lagaheimild brast til kæru þess, sbr. c-lið 2. töluliðs 21. gr. laga nr. 57/1962 .............. Víxilmáli, sem höfðað var á röngu varnarþingi, vísað frá héraðs- AÓMMI .....00.0.02020 0 Þinglýsing og ákvörðun gjalds fyrir þinglýsingu samkvæmt VI. kafla laga nr. 40/1954 eru dómsathafnir. Máli, sem höfðað hafði verið á bæjarþingi til endurheimtu þinglýsingargjalds, sem þinglýsingardómari hafði ákveðið, var því vísað frá bæjarþinginu ............020020 00. 0n nn Héraðsdómari vísaði máli frá sér, með því að aðilja, sem heiði hagsmuna að gæta, hafði ekki verið stefnt til réttargæzlu. Hæstiréttur felldi frávísunardóminn úr gildi, enda batt efnis- dómur einungis aðilja dómsmálsins ..............0........ 3. Frestur. Frestur veittur í lögtaksmáli ..............000000 000... Frestur í máli til staðfestingar lögbanni veittur til gagnaöfl- UNAF 20... 193 30 193 252 372 439 166 925 238 LXXKVI Efnisskrá 4. Sáttir. Héraðsdómari vísaði frá dómi máli, með því að eigi hafði verið leitað sátta í því fyrir sáttanefnd. En þar sem málið var samkvæmt lögum nr. 46/1950 undanþegið sáttameðferð fyrir sáttamönnum, var frávísunardómurinn úr gildi felldur .. 5. Vitni. Í meiðyrðamáli var bankastjóri Búnaðarbanka Íslands krafinn vættis um skipti bankans og tiltekinna aðilja. Samkvæmt 126. gr. laga um meðferð einkamála í héraði nr. 85/1936 verða embættismenn og sýslunar eigi krafðir vættis um það, sem þeir hafa fengið vitneskju um í starfa sínum og leynt á að fara, nema hagsmunir ríkis eða almennings séu í húfi eða sá leyfi, sem með á. Í 2. mgr. 93. gr. laga um meðferð opinberra mála nr. 82/1961 er kveðið svo á, að opinberir starfsmenn verði ekki krafðir vitnisburðar um slík efni, nema ráðherra leyfi. Bankastjórinn var krafinn vættis um efni, sem leynt átti að fara og hann hafði fengið vitn- eskju um í starfa sínum, sbr. 3. mgr. 56. gr. laga um Bún- aðarbanka Íslands nr. 115/1941. Leyfis ráðherra, er í hlut átti, hafði ekki verið aflað. Þegar af þeirri ástæðu var synjað um að leggja fyrir bankastjórann spurningar þær, sem um var að tefla ...........02.0.000eeen Landsbanka Íslands dæmt skylt að láta ríkisskattstjóra í té skýrslur um skipti bankans og tiltekinna aðilja .......... 6. Þagnarskylda. Sjá: 5. Vitni ..........2.0000000..nne rr 649, b) Opinber mál. 1. Ferðabann. Staðfestur sakadómsúrskurður, þar sem hrundið var kröfu sökunauts um afnám banns við brottför hans úr lögsagnar- umdæmi ..........020000 000 2. Frávísun. Verjandi sökunauts kærði til Hæstaréttar úrskurð sakadóms, þar sem hrundið var kröfu um, að héraðsdómari viki sæti. Verjandinn gerði engar kröfur í málinu fyrir Hæstarétti og sendi enga greinargerð þangað. Að svo vöxnu var kæru- málinu vísað frá Hæstarétti ..............22.2.2.000000. 0... Máli vísað frá Hæstarétti, með því að heimild til kæru þess var ekki í lögum si... nn senn Bls. 30 649 930 930 123 615 646 Efnisskrá LXXVII Bls. 3. Gæzluvarðhald. Gæzluvarðhaldsúrskurður staðfestur 681, 685, 689, 693, 696, 700, 787 4. Hald. Hinn 6. október 1964 var skipstjóri á brezkum togara kærður fyrir ólöglegar botnvörpuveiðar í landhelgi. Var togaranum stefnt til Ísafjarðar, þar sem hald var á hann lagt, jafn- framt því sem rannsókn málsins hófst fyrir sakadómi. Ákæra var gefin út 7. október 1964. Verjandi ákærða krafðist þess næsta dag, að aflétt yrði haldi á togaranum ásamt afla og veiðarfærum. Er krafa þessi var fram borin, beið skipstjóri togarans dóms í héraði, þar á meðal um þá kröfu ákæru- valds, að dæmd yrði upptaka alls afla og veiðarfæra, er þá voru um borð í togaranum. Þar sem áfellisdómur um veiði- brot, ef því yrði að skipta, hafði í för með sér upptöku afla og veiðarfæra, var héraðsdómi skylt að tryggja, að það, sem upptöku kynni að sæta, yrði fyrir hendi, er til fulln- ustu dóms kæmi. Þegar að svo vöxnu var staðfestur úr- skurður héraðsdóms, þar sem hrundið var þeirri kröfu verj- andans, er getið var ........00000 0. .0 nn. 894 Landamerkjamál. Jarðirnar Þórormstunga og Saurbær liggja gegnt hvor annarri og hvor sínum megin við Vatnsdalsá, Þórormstunga austan og Saurbær vestan árinnar. Deilt var um sameiginleg landa- merki jarðanna frá norðri til suðurs. Enginn ágreiningur var um suðurmark beinnar línu, er merkjum skyldi ráða, þ. e. fjárréttarrústir í svonefndum Réttarhólma. Úr því marki krafðist eigandi Þórormstungu, að mörkum réði sjónhending á íbúðarhúsið í Ásbrekku, en eigandi Saurbæjar gerði hins vegar þá kröfu, að markalínan yrði dregin frá suðurmark- inu í „norðurpunkt Móhellu“. Þrjú landamerkjabréf komu fram í málinu. Í landamerkjabréfi Haukagils, jarðar vestan Vatnsdalsár og sunnan Saurbæjar, er norðurmerkis getið sem „vörðu vestan til á Ásmóhellu“. Í landamerkjabréfi Saurbæjar er norðurmarkið ákvarðað á sama hátt. En í landamerkjabréfi Þórormstungu er norðurmarkið talið varða „á Ásbrekku“. Engin merki fundust um vörðu þá, sem í landamerkjabréfunum getur, og engin frekari gögn komu fram um staðsetningu hennar. Örnefnið Ásmóhella varð hins vegar staðsett. Landamerkjadómurinn ákvað norðurmarkið þannig, að það skyldi vera á Ásmóhellu, þar sem % hluti hennar kæmi vestan marksins, en % hlutar hennar austan þess, miðað við það svæði, sem örnefnið tók til eftir skýr- greiningu dómsins. Þessa úrlausn landamerkjadómsins stað- festi Hæstiréttur ..............2.0000 000. 731 LEXVIII Efnisskrá Landhelgisbrot. Sjá fiskveiðabrot. Landhelgisgæslan. Hinn 21. september 1964 tók varðskip brezkan togara á úthafinu vegna ætlaðs togveiðabrots í landhelgi. Hafði varðskipið áður gefið togaranum stöðvunarmerki, en ósannað var, að hann hefði þá verið innan fiskveiðamarka. Að svo vöxnu brast íslenzka dómstóla samkvæmt þjóðarétti lögsöguvald Í máli togaraskipstjórans, sem því var vísað frá dómstólum Um sök togaraskipstjóra, sem sakaður var um fiskveiðabrot, skiptu máli tímasetningar bæði samkvæmt klukku, sem eftir var farið á varðskipi því, er í hlut átti, og klukku, sem ákærði notaði við tímaákvarðanir sínar. En löggæzlu- menn varðskipsins höfðu ekki, svo séð yrði, gert saman- burð á klukkum þessum, og var það átalið .............. Leiðbeiningarskylda dómara. leitað var fjárnáms til tryggingar dómskuld S, eiginkonu R, var samkvæmt ábendingu hans gert fjárnám í húshluta, sem var hjúskapareign hans. Samkvæmt 25. gr. laga um réttindi og skyldur hjóna nr. 20/1923 bar R ekki ábyrgð á umræddri skuld eiginkonu sinnar. Með því að fógeti hafði látið undir höfuð leggjast, sbr. 114. gr. og 223. gr. laga nr. 85/1936, að leiðbeina R, sem var ólöglærður, um þetia og að honum væri því óskylt að benda á húshlutann til fjár- náms, var R óbundinn af fjárnámsgerðinni, sem var úr gildi felld ............200020020 000 Héraðsdómari lét undan falla að leiðbeina ólögfróðum aðilja um varnir Í skuldamáli, sbr. 114. gr. laga nr. 85/1936. Var héraðsdómur af þessum sökum ómerktur og málinu heim- VÍsað .........00020000. 0. Leiga. Með leigusamningi 6. og 12. nóvember 1931 seldi Vestmanna- eyjakaupstaðar Olíuverzlun Íslands h/f á leigu til 20 ára gegn 50 króna ársleigu 1213.5 fermetra lóð á hafnarsvæði kaup- staðarins, og með heimild í leigumála þessum gerði leigu- taki uppfyllingu á lóðarsvæðinu til afnota í atvinnurekstri sínum. Að loknu greindu samningstímabili var leigutíminn framlengdur um 5 ár og síðan um 3 ár, þ. e. til 6. nóvember 1959. Er leigumálinn var framlengdur, var leigan hækkuð í kr. 2.00 fyrir hvern fermetra lóðarinnar, en að öðru leyti voru leigukjör óbreytt. Samkvæmt samningnum var leigu- taka í lok leigutímans skylt að afnenda Vestmannaeyja- kaupstað uppfyllingu sína gegn endurgjaldi, er dómkvaddir menn ákvæðu og færi eftir því, „hversu mikið kosta mundi Bls. 245 256 224 406 Efnisskrá LXXIX Bls. þá að gera slíka uppfyllingu, en andvirði uppfyllingarinnar má ekki fara fram úr hinu upphaflega kostnaðarverði við byggingu mannvirkisins“. Hinn 27. maí 1959 afsalaði leigu- taki með heimild í leiigusamningnum H útgerðarmanni lóðar- réttindum sínum ásamt uppfyllingunni og geymsluhúsum, er á lóðinni höfðu verið gerð á hans vegum. Vestmanna- eyjakaupstaður krafðist afhendingar lóðarinnar að loknum leigutíma og hlutaðist jafnframt til um mat dómkvaddra manna á mannvirkjum þar. Var matið upp kveðið hinn 9. desember 1959 og niðurstaða þess sú, að miðað við matstíma næmi kostnaður við gerð uppfyllingarinnar kr. 74'7.000.00, en upphaflegt kostnaðarverð hennar kr. 45.000.00. Miðað við sömu tímamörk töldu matsmenn kostnaðarverð tveggja skúra á lóðinni kr. 43.000.00 og kr. 4.260.00. Fyrir greind mannvirki krafðist H endurgjalds samkvæmt niðurstöðu matsmanna um kostnaðarverð þeirra í leigulok, þ. e. kr. 790.000.00. Að því er varðaði uppfyllinguna, var H bundinn af ákvæði leigusamningsins um ákvörðun endurgjaldsins. Vestmannaeyjakaupstaður hafði greitt í greiðslugeymslu Landsbanka Íslands H til handa vegna uppfyllingarinnar kr. 45.000.00, og gat H ekki krafizt frekari bóta fyrir upp- fyllinguna. Svonefnd geymsluhús voru tveir steinkofar. Voru þeir mjög úr sér gengnir, og eigi var Í ljós leitt, að þeir hefðu verið reistir með samþykki stjórnvalda. Varð ekki við það miðað, að Vestmannaeyjakaupstað væri fjárhags- legur ávinningur að þeim á lóðinni. Að svo vöxnu voru eigi efni til að dæma H bætur fyrir hús þessi ................ 8 Með samningi 5. febrúar 1958 seldi Veggur h/f (V) Austurveri h/f (A) á leigu verzlunarhæð hússins nr. 24 við Skaftahlíð í Reykjavík ásamt geymslurúmi í kjallara frá og með 1. júní 1958 til 1. júní 1973. Við upphaf leigutímans skyldi húsið vera fokhelt. Í leigusamningnum var byggingarstigi hús- næðisins á þeim tímamótum lýst nánar. A átti að fullgera húsnæðið og innanbúa á sinn kostnað. En við lok leigu- tímans skyldu allar múr- og naglfastar endurbætur verða endurgjaldslaust eign leigusala. Þó skyldi hann þá kaupa ýmsan búnað eftir mati, ef eigi semdist öðruvísi. Leiga var ákveðin kr. 22.000.00 á mánuði. Var hún á samningsdegi greidd fyrir eitt ár, en skyldi síðan greiðast mánaðarlega fyrirfram. Dráttur varð mikill á að fullgera húsið. Af því efni innti A ekki af hendi leigu fyrir mánuðina júni— nóvember 1959, alls kr. 132.000.00, og vildi skuldajafna þeirri fjárhæð við leigu fyrir sömu mánuði 1958, er hafði verið greidd fyrirfram og endurheimturéttur væri til vegna vanefnda V. Af öllu þessu risu deilur með aðiljum. Þar kom, að V höfðaði mál gegn A með stefnu 28. ágúst 1961 LXXK Efnisskrá og krafðist riftingar leigumálans og greiðslu vangoldinnar húsaleigu, kr. 132.000.00. Með framhaldsstefnum 5. septem- ber 1962 og 19. marz 1963 krafðist V enn riftingar leigu- málans vegna vanskila, eins og síðar greinir. Þegar virt var ábyrgð aðilja á töfum við smíð og búnað hússins, þótti A eiga rétt á bótum úr hendi V, kr. 44.000.00, er jafnast skyldu við leigu fyrir mánuðina júní og júlí 1959. Var A samkvæmt þessu dæmt að greiða V kr. 88.000.00 vangoldna húsaleigu. V taldi A hafa vanefnt leigusamninginn með vanskilum á greiðslu þessarar leigufjárhæðar og svo með því að greiða leigu fyrir marz og apríl 1962 eigi fyrr en 9. apríl 1962 og leigu fyrir febrúar og marz 1963 eigi fyrr en 19. marz 1963. Nú stóðu sakir þannig, að A hafði með ærnum kostnaði fullgert verzlunarhúsnæðið, en það var einn þáttur leigugjaldsins, að V skyldi í lok leigutímans eignast þær húsabætur með nokkrum undantekningum. Átta ár voru eftir af umsömdum leigutíma, og hefði það leitt til óréttmætrar auðgunar V að hljóta að svo stöddu verðmæti þessi endurgjaldslaust. V hafði ekki boðið fram hæfilega greiðslu fyrir húsabæturnar, miðað við umrædda styttingu leigutímans, og mat endurgjalds varð eigi byggt á gögnum málsins. Að svo vöxnu var eigi dæmd rifting leigumálans ..........2.22000.see rn Láfeyrir. Lögtak heimilað til tryggingar lífeyri samkvæmt leyfisbréfi Dómsmálaráðuneytisins til skilnaðar að borði og sæng .... Líkamsáverkar. Sjá skaðabætur. Manni dæmd refsing samkvæmt 194. gr. sbr. 20. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 og 217. gr. sömu laga .......... S veitti manni líkamsáverka og var samkvæmt 218. gr. laga nr. 19/1940 dæmt varðhald 45 daga ..........02000 00... Á leið sinni af vettvangi, þar sem L hafði gerzt sekur um morðtilraun, sló hann stúlkuna Þ, sem varð á vegi hans, og veitti henni áverka, er vörðuðu við 218. gr. laga nr. 19/1940. Fyrir brot gegn 211. gr. sbr. 1. mgr. 20. gr. laga nr. 19/1940 og brot gegn nefndri 218. gr. sömu laga var L dæmt fangelsi 12 ár .............20.00.0000n eee M var dyravörður við veitingahús í Reykjavík. Er Ö, sem synjað hafði verið inngöngu vegna ölvunar, reyndi eigi að síður að þoka sér inn, ýtti M honum frá dyrunum. Féll Ö við og hlaut áverka. Eigi var sannað, að M hefði stjakað það hart við Ö, að hann yrði talinn hafa orðið offari í starfi. Var M því dæmd sýkna af ákæru um brot gegn 218. gr. laga nr. 19/1940 ........02..202000 sens Bls. 466 189 358 522 583 Efnisskrá LXKXKI Ljósmæður. Af gögnum barnsfaðernismáls varð ekki séð, að ljósmóðir hefði spurt móður um faðerni barns hennar, svo sem boðið er í 214. gr. laga um meðferð einkamála í héraði nr. 85/1936 .. Lóðamörk. Íbúðarhús í Keflavík gekk kaupum og sölum, og var lóð húss- ins, sem var eignarlóð og afgirt, í skjölum talin 465 m2, án þess að mörk hennar væru tilgreind. Innan girðingar mældist lóðin 461.6 m?, en þar sem skúr í einu horni lóðar- innar stóð eigi alveg í girðingarlínu, sneiddist þar af spilda, að stærð um 2.5 m?. Eigendur fasteignarinnar töldu girð- inguna segja til um mörk lóðarinnar. Eftir kröfu þeirra var lóðin með þeim mörkum dæmd eign þeirra .............. Læknar. Sjá mat og skoðun. Blóðrannsókn: Bifreiðastjórn ................ 243, 254, 283, 596, 851, 922, Faðerni ...................0000 0 Flugstjórn .................0.200 02. Geðrannsókn ................0.2.2. 00 sn 195, Getnaðar- og meðgöngutími ..................0..0 0 Hollustuhættir .................0.0.000 0... Líkamsáverkar 32, 74, 195, 296, 321, 358, 522, 566, 583, 824, 855, Örorka ............ 20. 32, 74, 296, 321, Læknaráð. Álitsgerð um batahorfur slasaðs manns og um nauðsyn læknis- hjálpar erlendis ..................2.0..00.00.0n. Álitsgerð um örorku ..........0.00... 00. Úrskurður Hæstaréttar um öflun álitsgerðar Læknaráðs .. 705, Lög. Lögskýring. S samþykkti víxil pr. pr. H h/f. En ósannað var, að hann hefði haft umboð H h/f til að samþykkja víxilinn, og var hann því sjálfur skuldbundinn sem samþykkjandi, sbr. 8. gr. víxil- laga nr. 93/1933 ............00000 0. Mál, sem S, búsettur í Eyjafjarðarsýslu, höfðaði gegn G, heim- ilisföstum í Reykjavík, var undanþegið sáttameðferð fyrir sáttanefnd, sbr. lög nr. 46/1950 ...............0. 000 S gerði kauptilboð í íbúð fyrir ákveðið verð, kr. 350.000.00, er greiðast skyldi með skuldabréfi, að fjárhæð kr. 200.000.00, og reiðufé, kr. 150.000.00. Eigandi íbúðarinnar, J, gekk að tilboðinu með þeirri breytingu, að kaupverðið yrði kr. 380.000.00, og samþykkti S það. Aðiljar sömdu hins vegar ekki um, hvernig þær kr. 30.000.00, sem kaupverðið hækkaði Bls. 134 933 52 376 583 52 268 873 566 74 296 933 30 LXKXII Efnisskrá um, skyldu greiðast, og fór því um það atriði eftir megin- reglunni í 14. gr. laga um lausafjárkaup nr. 39/1922, þ. e. að gjalda bar þá fjárhæð við útgáfu afsals ............20.. Varðskip tók á úthafinu brezkan togara vegna ætlaðs togveiða- brots í landhelgi. Hafði varðskipið áður gefið togaranum stöðvunarmerki, en ósannað var, að togarinn hefði þá verið innan fiskveiðamarka. Samkvæmt þjóðarétti höfðu dóm- stólar landsins því eigi að svo stöddu lögsöguvald í máli togaraskipstjórans .........000000 eeen nr Víxilskjal tjáðist vera út gefið 16. nóvember 1964 til greiðslu 15. nóvember 1964. Þar sem greindur gjalddagi var þannig liðinn, er skjalið var gefið út, taldist það ekki gildur víxill, sbr. 1. gr. víxillaga nr. 93/1933 ....0.00.20000nnnnvnrr rn Ákvæði 160., 235. og 244. gr. siglingalaga nr. 56/1914 og 28. og 29. gr. laga nr. 68/1956 um tollheimtu og tolleftirlit bar að skýra þannig, að krafa ríkissjóðs um greiðslu aðflutnings- gjalda nyti forgangsréttar gegnt kröfu farmflytjanda um greiðslu farmgjalds af uppboðsandvirði innfluttrar vöru, sem seld hafði verið samkvæmt kröfu greindra aðilja vegna vanskila umræddra gjalda ..........000.00 0... en... 0... Ákvæði 47. gr. reglugerðar um fluglið nr. 184 1. nóvember 1949 höfðu eigi stoð í lögum um loftferðir nr. 32/1929 né öðrum réttarákvæðum, sem til er vitnað í 1. gr. reglugerðarinnar. En eftir gildistöku áfengislaga nr. 58/1954 höfðu greind ákvæði reglugerðarinnar hins vegar stoð í 4. mgr. 24. gr. þeirra laga ........000000000 0 enn Ákvæði 1. mgr. 14. gr. laga nr. 38/1954, sbr. 6. og 7. tölulið 4. gr., taka til þess, þegar lögð er niður staða, sem opinber starfsmaður hefur gegnt samkvæmt tímabundnu skipunar- Bréfi .........0. 0000 Gjaldheimta til Stofnlánadeildar landbúnaðarins samkvæmt 2. tölulið 4. gr. laga nr. T5/1962 braut ekki í bága við 67. og 69. gr. stjórnarskrárinnar nr. 33/1944 „......0..00..0000.. Innheimtulaun eigi dæmd af fjárkröfu, sem höfð var uppi Í opinberu máli, sbr. 145. gr. laga um meðferð opinberra mála nr. 82/1961 ...........0000 s.s Sagt, að heimilt hafi verið samkvæmt meginreglu 1. gr. laga nr. 19/1940 og 9. gr. laga nr. 69/1962 að setja ákvæði 3. mgr. 14. gr. reglugerðar nr. 81/1962 um, að beita skuli viðurlögum laga um tekju- og eignarskatt, ef skýrslur gjald- enda aðstöðugjalds eru ófullnægjandi eða vantar .......... Ef eignarnemandi neytir réttar síns, sbr. 2. mgr. 4. gr. laga nr. 61/1917, og tekur það, sem eignarnumið hefur verið, í vörzlur sínar gegn greiðslu matsverðs og alls áfallins kostnaðar, getur hann ekki samkvæmt nefndu ákvæði né meginreglum laga um greiðslur fyrir keypt verðmæti endurheimt goldið Bls. 63 245 252 260 376 400 424 522 öðt Efnisskrá LXKKITII Bls. fé, þótt yfirmat leiði til lækkunar eignarnámsbóta ........ 630 H, sem kvænzt hafði Ó hinn 27. nóvember 1943, fórst í sjóslysi í janúarmánuði 1944, en 13. febrúar fæddist dóttir þeirra hjóna. Var hún samkvæmt undirstöðurökum 1. gr. laga nr. 57/1921 skilgetin og naut erfðaréttar samkvæmt því ...... 796 Lögbann. Samkvæmt ákvörðun bæjarstjórnar Vestmannaeyja fékk H á leigu byggingarlóð í kaupstaðnum. Er Á, sem átti geymslu- hús á lóðinni, sinnti eigi áskorun H um að fjarlægja geymslu- húsið, hófst H sjálfur handa um að rífa húsið. Við þessu atferli H var að kröfu Á lagt lögbann, sem var staðfest og H í staðfestingarmálinu jafnframt dæmt að greiða bætur fyrir spjöll á húsinu ...............0.0...0. 0... nn 635 Löghald. Sjá kyrrsetning. Lögreglumenn. Kaupmaður í Hafnarfirði kom á lögreglustöðina þar hinn 13. maí 1962, kl. 2335, og kvartaði undan því, að piltar væru með ólæti við söluskála hans þar í bænum. Lögreglumenn fóru á vettvang, og kl. 0005 færðu þeir á lögreglustöðina piltinn Á, fæddan 22. ágúst 1943, og var hann geymdur í fangaklefa, þar til hann var tekinn til yfirheyrslu kl. 0030. Á var saklaus af óspektum þeim, sem um var að tefla, og munu lögreglumennirnir ekki hafa grunað hann um þátt- töku í þeim. Hins vegar töldust þeir hafa haft ástæðu til að ætla hann geta gefið upplýsingar um þær. Urðu lögreglu- mennirnir því ekki offari í starfi með því að hafa Á með sér á lögreglustöðina, en það gerðu þeir án þess að beita valdi. Skilyrði brast á hinn bóginn til að beita Á þeirri frelsissviptingu að geyma hann í fangaklefa á lögreglustöð- inni, og voru honum af því efni dæmdar skaðabætur úr ríkis- sjóði, sbr. löl. gr. laga um meðferð opinberra mála nr. 82/ 1961 ......0...022000000 nr 99 Er varðskip tók togara vegna ætlaðs togveiðabrots í landhelgi, gerðu varðskipsmenn ekki, svo séð yrði, samanburð á klukk- um varðskipsins og togarans. En um sök togaraskipstjór- ans skiptu máli tímasetningar samkvæmt klukkum þess- um hvorri um sig ..........200.00. 0. 286 Lögræði. Mál sótt fyrir hönd ólögráða aðilja ................ 74, 99, 566, 796 Lögsaga. Vegna ætlaðs veiðibrots í landhelgi tók varðskip brezkan togara LXXXKIV Efnisskrá Bls. á úthafinu hinn 21. september 1964. Varðskipið hafði gefið togaranum stöðvunarmerki, en eigi var í ljós leitt, að hann hefði þá verið innan fiskveiðamarka. Íslenzka dómstóla brast því að svo stöddu samkvæmt þjóðarétti lögsöguvald í máli ákæruvalds gegn skipstjóranum, og var málinu vísað frá dómstólum .........eeeeeene rn 245 Lögskráning sjómanna. Haustið 1962 réðst J sjómaður á fiskibát S, og voru síldveiðar stundaðar til 5. febrúar 1963, er skipverjar voru skráðir úr skiprúmi og síldarnót bátsins tekin í land. Er þorskanót og þorskanet höfðu verið látin um borð í bátinn, var skráð á hann af nýju hinn 14. febrúar 1963, og var báturinn síðan á þorskveiðum til 18. maí 1963. Á þessu tímabili var þorska- nótin notuð einvörðungu þar til seint í marzmánuði, en síðan eingöngu netin. Ágreiningur reis með aðiljum um aflahlut J þann tíma, sem veitt var í þorskanótina. Hélt J því fram, að fara ætti eftir kjarasamningi frá 20. nóvember 1962 um kaup og kjör á síldveiðum, en samkvæmt þeim samningi fengu skipverjar 37.5% af heildarverðmæti aflans, er skiptust í 11 staði. S taldi hins vegar, að skipta ætti sam- kvæmt ákvæðum kjarasamnings frá 24. október 1962 um kjör á línu- og netjaveiðum, en eftir þeim ákvæðum skyldu skipverjar hljóta 29.5% heildaraflans, er einnig skiptust í 11 aflahluta. Er lögskráð var á bátinn 2. janúar 1963, sbr. 2. tölulið 4. gr. laga nr. 63/1961, var í skipshafnarskrá um fyrirhugaðar veiðar og kjör skipverja ritað: „Síldveiðar“ og „Skv. samningi“, en er lögskráð var 14. febrúar 1963 ein- ungis: „Þorskanet“. Eins og á stóð, var talið, að með lög- skráningunni 14. febrúar 1963 hefði stofnazt samningur um, að skiptakjör á veiðum í net skyldu gilda, hvort sem veitt væri í þorskanet eða þorskanót, og var slíkt samkomulag eigi talið fara í bága við gildandi kjarasamninga stéttar- félaga .........00000000 00 813 Lögtak. K, búsettur í Stykkishólmi, hafði nokkrar landsnytjar í Skarðs- hreppi, en eigi varð af gögnum málsins ráðið, að hann hefði haft þar neinn samastað. Synjað var um framkvæmd lög- taks til tryggingar útsvari, er á K hafði verið lagt í Skarðs- hreppi .........000000 ens 104 Vegna annmarka á lögtaksmáli til heimtu skatts á stóreignir var úrskurður fógeta ásamt meginhluta málsmeðferðar ómerktur og málinu heimvísað til löglegrar meðferðar .. 212 Samábyrgð Íslands á fiskiskipum dæmt skylt að greiða að- stöðugjald samkvæmt lögum nr. 69/1962 og tögtak heim- Efnisskrá LXXXV Bls. ilað til heimtu gjaldsins ....................000 0... 0... 417 Íslenzkri endurtryggingu dæmt skylt að greiða aðstöðugjald samkvæmt lögum nr. 69/1962 og lögtak heimilað til heimtu gjaldsins ..................2000. 0. 537 Mjólkursamsölunni í Reykjavík var óskylt að greiða aðstöðu- gjald samkvæmt lögum nr. 69/1962 af ísgerðarvörum, sem töldust til mjólkurafurða, sbr. 2. mgr. 8. gr. laganna. Fógeta- úrskurður um framkvæmd lögtaks fyrir álögðu aðstöðu- gjaldi var því úr gildi felldur ..............0..2000.00..0.0.. 552 Vegna annmarka á úrskurði sakadómara um meðlag samkvæmt 15. gr. laga nr. 57/1921 var hann eigi gild lögtaksheimild. Synjað var því um framkvæmd lögtaks fyrir meðlagi sam- kvæmt úrskurðinum ..........0.000000 0000 e0 en 789 Í sama máli var lögtak heimilað til tryggingar lífeyri samkvæmt leyfisbréfi Dómsmálaráðuneytis til skilnaðar að borði og sæng, sbr. 55. gr. laga nr. 39/1921 ..........0000000 00... 789 Manndráp. L, fæddur 3. febrúar 1943, felldi hug til stúlkunnar G, fæddrar 16. september 1945. Um skeið voru með þeim allnáin kynni, en stúlkan gerðist honum fráhverf, er frá leið. Er svo var komið, afréð L, að eigin sögn, að svipta G lífi, yrði hún ekki eiginkona hans. Hinn 12. maí 1964 að kvöldi fór L heim til G, réðst þar á hana án nokkurs tilefnis og lagði hana hvað eftir annað með hníf, er hann hafði haft með- ferðis, í því skyni að ráða henni bana. Stúlkan hélt lífi, en hlaut stórkostlega áverka, Þetta atferli L varðaði við 211. gr. sbr. 1. mgr. 20. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Á leið sinni af vettvangi sló L stúlkuna Þ, er varð á vegi hans, og veitti henni áverka, er vörðuðu við 218. gr. sömu laga. Með hliðsjón af 77. gr. nefndra hegningarlaga var L dæmt fyrir afbrot þessi fangelsi l2 ár ............0.0...... 583 Mat og skoðun. Atvinnutjón: Tryggingarfræðingur metur atvinnutjón 23, 32, 74, 296, 321, Áverkar og heilsutjón: Læknaráð lýsir áliti sínu um heilsutjón manns ........ TA, 296 Læknir lýsir líkamsáverkum og heilsutjóni 32, 74, 195, 296, 321, 358, 522, 566, 583, 824, 855, 873 Blóðrannsókn: Bifreiðarstjórn .................... 243, 254, 283, 596, 851, 922 Faðerni ..............00000000s ss 52 LXXXVI Efnisskrá Bls. Fiskveiðabrot: Álitsgerð og gagnakönnun sérfróðra dómkvaddra manna 107, 245, 286, 894, 907 Geðrannsókn: Læknir rannsakar geðheilsu sakaðs manns og lætur í té álitsgerð .............00.00. 000 esne 195, 583 Getnaðartími: Álit læknis um getnaðartíma barns .........000..0000.0.. 52 Örorka: Örorkumat framkvæmt af læknum ........ 32, 74, 296, 321, 566 Öryggiseftirlit ríkisins: Öryggismálastjóri lýsir áliti sínu á orsökum slyss í verk- SMIÐJU .......200000 0000 566 Matsgerðir og skoðunar um ýmis efni eftir tímaröð í dómasafni: Dómkvaddir menn meta kostnaðarverð uppfyllingar, er hún var gerð og þegar mat fór fram .........020000 0000... 8 Dómkvaddir menn meta spjöll á bifreið eftir veltu ........ 140 Dómkvaddir menn treystust ekki, eins og á stóð, til að meta hæfilega greiðslu fyrir málun íbúðarherbergja ...... 227 Læknar lýsa hollustuháttum sundlaugar ..........00000... 268 Dómkvaddir menn meta galla á bifreið .................. 492 Dómkvaddir menn meta galla á húsi ........000000..0... 528 Sérfróðir menn telja ísgerðarvörur Mjólkursamsölunnar í Reykjavík til mjólkurafurða ..........00000000 0... 00. 552 Dómkvaddir menn meta skip og önnur verðmæti, sem bjarg- að hafði Verið ..........2.0.000000 ens 600 Synjað um dómkvaðningu yfirvirðingarmanna, sjá eignar- NÁM ....0.00000 sn 630 Verkfræðingur markar samkvæmt héraðsdómi í landða- merkjamáli og kröfum málsaðilja markalínur á uppdrátt af vettvangi ...........2.00.0.. 0 sen 737 Kröfu um endurmat eignarhluta í búi undir skiptameðferð hrundið .........20000000 ner 746 Dómkvaddir menn meta galla á húsi ...........0.00000... 769 Dómkvaddir menn meta húseign dánarbús ..........2.... 796 Dómkvaddir menn treystast ekki til að áætla verð herpi- nóta, sem farnar voru forgörðum ......0000000 0000... 806 Álitsgerð dómkvaddra manna um aflvél í fiskibáti og kostnað við að setja hana í bátinn .........0..000000 0000... 861 Annmarkar á matsgerð: Dómkvaddir menn virtu að tilhlutan vátryggingarfélags bif- Efnisskrá LEXXXVII reið, sem orðið hafði fyrir skemmdum, án þess að eiganda hennar væri veittur kostur á að gæta hagsmuna sinna Í sambandi við framkvæmd matsins, sbr. 1. mgr. 140. gr. laga nr. 85/1936. En þar sem matið sætti eigi rökstuddum andmælum, að því er varðaði fjárhæðir, voru niðurstöður þess lagðar til grundvallar um tjón eigandans ............ Málflutningsmenn. Sjá málflutningur. Málflutningur. Sjá og ómerking, réttarfarsvítur. Stefnandi í héraði (R) krafðist riftingar kaups og endurgreiðslu kaupverðs úr hendi stefnda (G), sem lét sækja þing án þess að andmæla þeim kröfum, og tók héraðsdómari þær til greina. G áfrýjaði málinu. Fyrir Hæstarétti lagði hann fram ýmis ný gögn og krafðist þess, að málið yrði dæmt samkvæmt þeim. R samþykkti, að kröfum G og málsástæð- um yrði gaumur gefinn. En þar sem G hafði verið í lófa lagið að hafa kröfur þessar og málsástæður uppi í héraði, sbr. og 110. og 111. gr. laga nr. 85/1936, var þeim ekki sinnt, eins og á stóð, sbr. 45. gr. laga nr. 57/1962 ......20000... Stefnandi í héraði (K) krafðist greiðslu vinnulauna úr hendi stefnda (P). Héraðsdómari beindi því til málsaðilja að afla ýmissa gagna. Af hálfu P var því lýst, að hann hefði ekki frekara fram að færa og frekari gagna en fram voru komin yrði ekki aflað. Fyrir Hæstarétti lagði P hins vegar fram ýmis ný gögn, en með hliðsjón af greindri yfirlýsingu hans í héraði var ekki til þeirra litið, sbr. 116. gr. laga um með- ferð einkamála í héraði nr. 85/1936 ......00000000 000... Málsfjárhæð. Sjá kæruleyfi. Málskostnaður. Máli áfrýjað til staðfestingar, og var stefnda dæmt að greiða áfrýjanda málskostnað, með því að hann hafði gefið til- efni til áfrýjunar ......20.2.00 00 senn 721, Meðalganga. Eigendur v/b E kröfðust björgunarlauna fyrir hjálp, veitta strönduðu skipi. Eigendur v/b V, sem töldu bát sinn hafa unnið björgunarstarf, gerðu í meðalgöngusök einnig kröfu til björgunarlauna ........0000000 000 Meðlag. Synjað um framkvæmd lögtaks til tryggingar meðiagi sam- kvæmt 15. gr. laga nr. 57/1921 vegna annmarka á meðlags- úrskurði sr. Bls. 140 382 750 920 600 189 LXXKVIII Efnisskrá Bls. Meiðyrði. Sjá ærumeiðingar. Merkjadómar. Ágreiningur um lóðarmörk ..............0..000. 0. 134 Umferðarréttarmál ..............2...... 00... vn 27 Miskabætur. Sjá skaðabætur. Nauðgun. Sjá skírlífisbrot. Niðurfelling máls. Sjá útivist aðilja. Aðaláfrýjandi kom ekki fyrir Hæstarétt, er mál var þar munn- lega flutt. Var aðalsök því felld niður, sbr. 39. gr. laga nr. 57/1962, og um skipti málsaðilja dæmt samkvæmt áfrýjun gagnáfrýjanda ......................0n ss 721 Opinber mál. Ný sakargögn lögð fyrir Hæstarétt 107, 245, 254, 286, 376, 389, 583, 596, 851, 855, 885, 894, 907, 922 Varðskip tók brezkan togara á úthafinu vegna ætlaðs togveiða- brots í landhelgi. Hafði varðskipið áður gefið togaranum stöðvunarmerki, en eigi var sannað, að hann hefði þá verið innan fiskveiðamarka. Að svo búnu áttu Íslenzkir dóm- stólar samkvæmt þjóðarétti ekki dómsöguvald í máli ákæru- valds gegn skipstjóra togarans. Var héraðsdómur, sem geng- ið hafði, því ómerktur og málinu vísað frá dómstólum .... 245 Íslenzkur togaraskipstjóri var sóttur um fiskveiðabrot. Í ákæru á hendur skipstjóranum var ætlað brot hans m. a. fært til 2. gr. reglugerðar nr. 3/1961, sem fjallar um veiðar erlendra skipa í Íslenzkri fiskveiðalandhelgi, í stað 3. gr. nefndrar reglugerðar og 1. gr. reglugerðar nr. 87/1958. Þetta leiðrétti saksóknari ríkisins fyrir Hæstarétti. Með því að ákærði gat ekki verið í vafa um, hvaða verknaður honum var gefinn að sök, og vörn varð ekki áfátt af þessum sökum, þá var heimilt samkvæmt 118. gr. laga nr. 82/1961 að taka greinda leiðréttingu saksóknara til greina .............000000000.. 286 Gæzluvarðhaldstími kemur til frádráttar dæmdri refsivist 358, 389, 583 Flugstjóri var ákærður fyrir að hafa neytt áfengis að kvöldi 23. og aðfaranótt 24. maí 1964, enda þótt hann ætti að vera við flugstjórn farþegaflugvélar, sem fara skyldi til útlanda kl. 0800, og var þessi háttsemi talin varða við 47. gr. reglu- gerðar um fluglið nr. 184/1949. Flugstjórinn kom á flug- völlinn um kl. 0800. Hóf hann engin störf í flugstöðinni, enda var hann miður sín vegna vinneyzlu, og reyndist áfeng- ismagn í blóði hans 0.89%c. Í nefndri reglugerðargrein segir, Efnisskrá LEKXIX að flugmenn megi „ekki neyta áfengis síðustu 18 klukku- stundirnar, áður en störf eru hafin, né heldur meðan þeir eru að starfi“. Lagaheimild brast fyrir reglugerðarákvæði þessu, er það var sett. Þegar nefnd atvik gerðust, hafði það hins vegar stoð í 4. mgr. 24. gr. áfengislaga nr. 58/1954. En þar sem ákærði hóf ekki flugstörf, eins og áður er getið, var honum dæmd sýkna ..........00.0... es ns Kærður var sakadómsúrskurður, þar sem hrundið var kröfu um, að héraðsdómari viki sæti. Kröfur voru engar gerðar fyrir Hæstarétti, og greinargerð var engin send þangað. Að svo vöxnu var kærumálinu vísað frá Hæstarétti .............. Annmarkar voru á ákæruskjali, og fullnægði það ekki ákvæðum 2. töluliðs 2. mgr. 115. gr. laga um meðferð opinberra mála nr. 82/1961 um glögga skilgreiningu sakarefnis. Vegna þess- ara ágalla varð ákæruskjalið eigi lagt til grundvallar dómi um efni máls. Héraðsdómur, sem gengið hafði í málinu, var því ómerktur og ákæru vísað frá héraðsdómi .......... Lagaheimild brast til að kæra til Hæstaréttar sakadómsúrskurð, þar sem maður var talinn hvorki hafa rétt né skyldu til að undirgangast dómsátt um refsingu á hendur öðrum aðilja. Kæru úrskurðarins var því vísað frá Hæstarétti ........ Refsing ákveðin með hliðsjón af 1. mgr. 78. gr. almennra hegn- ingarlaga nr. 19/1940 ...........20.2020 0000 0 ner Hinn 6. október 1964 tók varðskip brezkan togara út af Vest- fjörðum og stefndi honum til Ísafjarðar, þar sem hald var á hann lagt, jafnframt því sem rannsókn málsins hófst fyrir sakadómi. Ákæra á hendur togaraskipstjóranum var út gefin hinn 7. október 1964. Hinn 8. s. m. krafðist verjandi ákærða þess, að haldinu yrði af létt, en héraðsdómur hratt þeirri kröfu með úrskurði, sem kærður var til Hæstaréttar. Er þessu fór fram, beið ákærði dóms í héraði, m. a. um þá kröfu ákæruvalds, að dæmd yrði upptaka afla og veiðar- færa, er þá voru um borð í togaranum. Þar sem áfellis- dómur um veiðibrot, ef því yrði að skipta, hafði í för með sér upptöku afla og veiðarfæra, var héraðsdómi skylt að tryggja, að það, sem upptöku kynni að sæta, yrði fyrir hendi, er til fullnustu dóms kæmi. Þegar að svo vöxnu var úrskurður héraðsdóms staðfestur ...........20..00000..00.0. Brezkur togaraskipstjóri var ákærður fyrir fiskveiðabrot. Með úrskurði héraðsdóms 9. október 1964 var hrundið kröfu um, að aflétt yrði haldi, sem lagt hafði verið á togarann. Var sá úrskurður kærður til Hæstaréttar. Áfellisdómur yfir skip- stjóranum var upp kveðinn hinn 13. október 1964, og var honum áfrýjað. Með samþykki saksóknara ríkisins og verj- anda ákærða voru mál þessi sameinuð fyrir Hæstarétti .... Úrskurður Hæstaréttar um að fá álitsgerð Læknaráðs um blóð- Bls. 376 615 620 646 847 894 894 KC rannsÓkNn ........0.0000 00. Opinberir starfsmenn. Starfsmönnum ríkisbanka dæmd refsing samkvæmt 1. gr. laga nr. 33/1915, sbr. lög nr. 14/1948, fyrir þátttöku í verkfalli .. Er staða skattstjóra var lögð niður, átti hann rétt til launa sex mánuði, en eigi til frekari bóta, sbr. 14. gr. laga nr. 38/1954 Ómaksbætur. Áfrýjandi kom ekki fyrir dóm, og voru stefnda dæmdar ómaks- bætur eftir kröfu hans ........00.00 000... 00. 3, 704, Ómerking. a) Einkamál. Vegna annmarka á lögtaksmáli til heimtu skatts á stóreignir var Úrskurður fógeta ásamt meginhluta málsmeðferðar ómerktur og málinu heimvísað til löglegrar meðferðar .. Samkvæmt tilvísun R var gert fjárnám í íbúð, sem var hjú- skapareign hans, til tryggingar dómskuld eiginkonu hans. R bar ekki ábyrgð á greiðslu téðrar skuldar, sbr. 25. gr. laga nr. 20/1923. Með því að fógeti hafði ekki leiðbeint R, sem var ólöglærður, sbr. 114. og 223. gr. laga nr. 85/1936, var hann óbundinn af fjárnámsgerðinni, sem var úr gildi felld ...........0.200 sn Á flutningi einkamáls voru slíkir annmarkar, að héraðsdómur var ómerktur ásamt allri meðferð málsins og málinu vísað frá héraðsdómi ............00. 00. ess Héraðsdómari lét undir höfuð leggjast að leiðbeina ólögfróðum aðilja í skuldamáli, sbr. 114. gr. laga nr. 85/1936. Héraðs- dómur var af þessum sökum ómerktur og málinu vísað heim í hérað til uppsögu dóms af nýju .....2.00000.00.00. b) Opinber mál. Hinn 21. september 1964 tók varðskip á úthafinu brezkan togara vegna ætlaðs togveiðabrots í landhelgi. Varðskipið hafði gefið togaranum stöðvunarmerki, en eigi var Í ljós leitt, að hann hefði þá verið innan fiskveiðamarka. Að þjóðarétti áttu dómstólar landsins því eigi að svo stöddu dómsöguvald í máli togaraskipstjórans. Héraðsdómur í málinu, sem upp hafði verið kveðinn, var því ómerktur og málinu vísað frá dómstólum .......0000 nn Annmarkar voru á ákæruskjali, og fullnægði það ekki ákvæðum 2. mgr. 115. gr. laga um meðferð opinberra mála nr. 82/1961 um glögga skilgreiningu sakarefnis. Af þessum sökum varð ákæruskjalið eigi lagt til grundvallar dómi um efni máls. 394 400 855 212 224 333 406 245 Efnisskrá XCl Bls. Héraðsdómur var því ómerktur og ákæru vísað frá héraðs- ÁÓMI ........20000 00 620 Ómerking ummæla. Sjá ærumeiðingar. Prentréttur. Sjá ærumeiðingar. Refsingar. Togaraskipstjóra dæmd kr. 260.000.00 sekt fyrir ólöglegar tog- veiðar innan fiskveiðamarka ..........000000.0...00.. 107, 286 Manni dæmd kr. 2.000.00 sekt fyrir að aka bifreið, er hann var með áhrifum áfengis .........00000000 0. 243 Manni dæmd kr. 3.000.00 sekt fyrir að aka bifreið, er hann var með áhrifum áfengis ...........0.000 00... 254, 596, Söl Manni dæmd kr. 1.000.00 sekt fyrir að aka bifreið, er hann var með áhrifum áfengis ........2200000 0000. 283 Manni dæmt fangelsi 12 mánuði fyrir nauðgunartilraun og líkamsáverka ........0000000.e ner 358 Manni dæmt skilorðsbundið fangelsi 6 mánuði fyrir þjófnað .. 385 Manni dæmt skilorðsbundið fangelsi 10 mánuði fyrir fjársvik og skjalafals .........0.0200 0... ss sn 389 Bankastarfsmanni dæmd kr. 3.000.00 sekt fyrir þátttöku í verk- falli ............000 00 nn 394 Manni dæmt varðhald 45 daga fyrir líkamsárás .............. 522 Manni dæmt fangelsi 12 ár fyrir morðtilraun og líkamsárás .. 583 Manni dæmt fangelsi 10 mánuði fyrir skjalafals .............. 847 Manni dæmd kr. 2.500.00 sekt fyrir að beita dreng frelsisskerð- ÍNÐU .......000000 rr 855 Manni dæmd kr. 3.000.00 sekt fyrir að veita unglingsstúlku áfengi og aka bifreið, er hann var með áhrifum áfengis .. 885 Togaraskipstjóra dæmd kr. 300.000.00 sekt fyrir ólöglegar tog- veiðar innan fiskveiðamarka ..........0200000 0... 0... 894 Togaraskipstjóra dæmd kr. 350.000.00 sekt og fangelsi 45 daga fyrir ítrekað togveiðabrot innan fiskveiðamarka .......... 907 Manni dæmt varðhald 20 daga fyrir ítrekaðan akstur bifreiðar, er hann var með áhrifum áfengis .........20000000 0... 922 Einstakar refsitegundir og önnur viðurlög: a. Sekt dæmd og varðhald sem vararefsing: Fjárhæð sektar kr. 260.000.00. Varðhald 8 mánuði .. 107, 286 Fjárhæð sektar kr. 2.000.00. Varðhald Sdaga ............ 243 Fjárhæð sektar kr. 3.000.00. Varðhald 10 daga ...... 254, 596 Fjárhæð sektar kr. 3.000.00. Varðhald 12 daga ...... 851, 885 Fjárhæð sektar kr. 1.000.00. Varðhald 5 daga .......... 283 Fjárhæð sektar kr. 3.000.00. Varðhald 6 daga .......... 394 Fjárhæð sektar kr. 2.500.00. Varðhald 5 daga .......... 855 Fjárhæð sektar kr. 300.000.00. Varðhald 8 mánuði ...... 894 XCII Efnisskrá Bls. Fjárhæð sektar kr. 350.000.00. Varðhald 10 mánuði ...... 907 b. Fangelsi dæmt ...........0.00.... 358, 385, 389, 583, 847, 907 c. Varðhald dæmt ............0.0000 00. 522, 922 d. Upptaka eignar dæmd ............00.0.. 107, 286, 894, 907 e. Svipting ökuleyfis dæmd .... 243, 254, 283, 596, 851, 885, 922 f. Ómerking ummæla ............000.0 000... 448, 635, 706 g. Skilorðsbundin refsing dæmd .........00000000... 385, 389 Réttarfar. Sjá aðild, áfrýjun, ákæra, dómar, dómarar, dóm- hæfi, dómstólar, Félagsdómur, fjárnám, frávísun, frestur, gjafsókn, gæzluvarðhald, hald, kyrrsetning, kærumál, leið- beiningarskylda dómara, lögbann, lögsaga, lögtak, mat og skoðun, málflutningur, málskostnaður, meðalganga, merkja- dómar, niðurfelling máls, opinber mál, ómaksbætur, ómerk- ing, réttarfarsvítur, sáttir, sératkvæði, sjó- og verzlunar- dómur, skiptamál, sönnun, Úrskurðir, varnarþing, vett- vangsmál, vitni, þinglýsing. Réttarfarsvítur. Um sök togaraskipstjóra, sem sóttur var um fiskveiðabrot, skiptu máli tímasetningar bæði samkvæmt klukku, sem notuð var á varðskipi því, er í hlut átti, og klukku, er ákærði not- aði við tímaákvarðanir sínar. En löggæzlumenn varðskips- ins höfðu ekki, svo séð yrði, gert samanburð á klukkum þessum, og var það átalið ..........0.000000.00 0000... 286 Í landamerkjamáli öfluðu lögmenn aðilja skriflegra vottorða frá vitnum í stað þess, að landamerkjaðómurinn kveddi sjálfur vitni á vettvang og tæki þar af þeim skýrslur. Var þetta átalið ..........0020000 00 nn nn 131 Samdómsmenn í landamerkjadómi voru ekki látnir vinna dóm- araheit, fyrr en að dómi gengnum, sbr. 1. mgr. 203. gr. laga um meðferð einkamála í héraði nr. 85/1936 og 1. mgr. 12. gr. laga um meðferð opinberra mála nr. 82/1961. Var þetta vítt ........00000.00 000 737 Sakhæfi. Geðlæknir telur mann, sem sakaður var um morðtilraun, hvorki haldinn meiri háttar geðsjúkdómi né vanta vit, heldur sé hann „mjög áberandi kleifhugi“ ...........0000000000.0.. 583 Saknæmi. Í tilefni af kæru um óspektir unglinga færðu lögreglumenn hinn 14. maí 1962 A, fæddan 22. ágúst 1943, á lögreglustöð, og var hann geymdur þar í fangaklefa nokkra stund. A hafði engan þátt átt í óspektum þeim, sem um var að tefla, og eigi varð séð, að hann hefði verið um það grunaður. Þar sem Efnisskrá xcClil Bls. lögreglumennirnir hins vegar máttu ætla hann geta gefið upplýsingar í málinu, var þeim rétt að láta hann fylgjast með á lögreglustöðina. En skilyrði brast, eins og á stóð, til að svipta A frelsi með þeim hætti sem gert var, og átti hann af (því efni fébótarétt á hendur ríkissjóði samkvæmt 151. gr. laga nr. 82/1961 um meðferð opinberra mála .... 99 Hinn 13. nóvember 1962 flutti Ó vegna ætlaðs snjókasts dreng- inn Í, fæddan 9. október 1954, með valdi frá Eskihlíð í Reykjavík til skrifstofu sinnar í húsinu nr. 11 við Tjarnar- götu og hélt honum þar um stund. Var Ó af þessu efni dæmt að greiða sekt í ríkissjóð samkvæmt 225. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 og fébætur til 20... 855 Sameign. S skuldbatt sig með kaupsamningi 10. apríl 1961 til að selja J efri hæð íbúðarhúss í Reykjavík, sem þá var Í smíðum, og var afsal fyrir húshlutanum gefið út á nafn eiginkonu J hinn 16. janúar 1962. Samkvæmt kaupsamningnum skyldi húshlutinn afhendast uppsteyptur og „þak vera fullsteypt og múrhúðað að fullu“. J og kona hans létu á sinn kostnað einangra innanvert loft íbúðar sinnar, sem steypt var og múrhúðað að utan. Kröfðu þau hjónin S síðan um greiðslu kostnaðar af einangruninni í réttu hlutfalli við eignarhluta hans í húsinu. En þar sem slík krafa varð hvorki byggð á kaupsamningnum né teikningu af húsinu, sem J hafði kynnt sér, áður en kaupin voru ráðin, var S sýknaður .......... 819 Samningar. Sjá kaup og sala, leiga, winnusamningar. Með leigusamningi 6. og 12. nóvember 1931 leigði Vestmanna- eyjakaupstaður Olíuverzlun Íslands h/f til 20 ára gegn 50 króna ársleigu 1213.5 fermetra lóð á hafnarsvæði kaupstað- arins. Samkvæmt samningi þessum gerði leigutaki uppfyll- ingu á lóðarsvæðinu til afnota í atvinnurekstri sínum. Að loknu greindu samningstímabili var samningurinn fram- lengdur um 5 ár og síðan um 3 ár, þ. e. til 6. nóvember 1959. Að leigutíma loknum var leigutaka skylt að afhenda Vest- mannaeyjakaupstað uppfyllinguna gegn endurgjaldi sam- kvæmt mati dómkvaddra manna, er færi eftir því, „hversu mikið kosta mundi þá að gera slíka uppfyllingu, en andvirði uppfyllingarinnar má ekki fara fram úr hinu upphaflega kostnaðarverði við byggingu mannvirkisins“. Hinn 27. maí 1959 afsalaði leigutaki með heimild í leigumálanum H, út- gerðarmanni í Vestmannaeyjum, lóðarréttindum sínum ásamt mannvirkjum, er þar höfðu risið á hans vegum. Að greindum samningstíma loknum, krafðist leigusali af- hendingar lóðarinnar og svo uppfyllingarinnar samkvæmt KXCIV Efnisskrá ákvæðum leigusamningsins. Jafnframt hlutaðist hann til um mat dómkvaddra manna á mannvirkjum leigutaka þar, og var mat upp kveðið 9. desember 1959, og var niðurstaða matsmanna þessi: A. Upphaflegt kostnaðarverð, miðað við verðlag 1931— 1933: Uppfyllingin .. ........ .. 2. 2. 0. 2. 2. 2. Kkr.45.000.00 Hús eða skúrar á lóðinni.. .. .. .......... — 4.260.00 Alls kr. 49.260.00 B. Kostnaðarverð mannvirkjanna, miðað við verðlag haust- ið 1959, eða þegar matið fór fram, en að frádreginni hæfi- legri fyrningu: Uppfyllingin .. .. .. .. 2... 2. 2. 2. 2... Kr. 747.000.00 Húsin eða skúrarnir .. .. .. ... ... .. .. .. -. — 43.000.00 Alls kr. '790.000.00 Hinn 22. marz 1961 voru af hendi Vestmannaeyjakaupstaðar greiddar í greiðslugeymslu Landsbanka Íslands til handa leigutaka kr. 45.000.00 sem fullnaðargreiðsla fyrir mannvirki þau, sem um var að tefla. H taldi sig hins vegar eiga að fá bætur fyrir mannvirkin samkvæmt B-lið matsgerðarinnar, samtals kr. 790.000.00. Á þetta var ekki fallizt, þar sem H um endurgjald fyrir uppfyllinguna var bundinn af þar að lútandi samningsákvæði, er áður getur. Hafði Vestmanna- eyjakaupstaður því staðið skil á andvirði nefnds mannvirkis með greiðslu kr. 45.000.00. Á leigulóðinni voru tveir skúrar, er afsal olíuverzlunarinnar frá 27. maí 1959 tók til og mats- menn höfðu virt, eins og að framan greinir. Eigi var í ljós leitt, að skúrar þessir hefðu verið reistir með samþykki stjórnvalda. Þá var þeim og svo farið, að eigi varð við það miðað, að leigusala væri að þeim fjárhagslegur ávinningur. Að svo vöxnu var H eigi dæmt endurgjald fyrir þá úr hendi Vestmannaeyjakaupstaðar ...........22.200000 0000... Í maímánuði 1962 fól J fasteignasala að selja kjallaraíbúð í Reykjavík fyrir kr. 380.000.00. Hinn 3. september s. á. gerði S fyrir milligöngu fasteignasalans tilboð um kaup íbúðar- innar fyrir kr. 350.000.00, sem greiðast skyldu með kr. 150.000.00 í peningum við útgáfu afsals og kr. 200.000.00 með skuldabréfi, tryggðu með 1. veðrétti í íbúðinni. Daginn eftir ritaði J á kauptilboðið: „Samþykkur framanrituðu til- boði með því að söluverðið sé kr. 380.000.00“. Sama dag rit- aði S á tilboðið: „Samþykkur framanritaðri breytingu“. Þar sem þess var ekki getið í samningi aðilja, hvernig greiða skyldi umrædda hækkun íbúðarverðsins, hlaut að fara um það atriði eftir meginreglu 14. gr. laga nr. 39/1922, þ. e. að greiða bar þá fjárhæð við útgáfu afsals. S bauð þá greiðslu túfnisskrá KCV Bls. eigi fram, en krafðist þess, að J yrði dæmt að hlíta því, að skuldabréfið hækkaði sem henni nam. Að svo vöxnu hafði S eigi gert löglegt greiðslutilboð, og var J því eigi bundinn við kaupsamninginn ........00200000. nn nnn rr 63 Með samningi 17. október 1962 keyptu X og Y byggingarlóð í Reykjavík af A og tveimur sameigendum hans, en skuld- bundu sig jafnframt til þess að selja A, ef hann æskti þess, fjögurra herbergja íbúð á 4. hæð íbúðarhúss, er þeir hugð- ust reisa á lóðinni, á sama verði og hliðstæðar íbúðir í hús- inu yrðu seldar öðrum. Ef A hefði ekki neytt kaupréttar síns með skriflegum samningi, áður en húsið væri fokhelt, skyldi kaupréttur hans niður fallinn. Seint á árinu 1962 var F h/f stofnað. Var því félagi ætlað það hlutverk að reisa hús það, er getið var, og af því efni afsöluðu Á og sam- eigendur hans lóðinni til félagsins 7. janúar 1963. Í apríl- mánuði 1963 afhenti F h/f A uppkast að kaupsamningi um íbúð þá í húsinu, sem hann hafði fengið kauprétt að með yfirlýsingu þeirra X og Y 17. október 1962, og skyldi verð íbúðarinnar,tilbúinnar undir tréverk, vera kr. 380.000.00. Eigi var því af hendi A hreyft, að það verð væri óhagkvæmara en aðrir kaupendur íbúða í húsinu sættu. Á sinnti máli þessu eigi um sinn, en í júlímánuði 1963 hafnaði hann málaleitan F h/f um, að verð íbúðarinnar yrði hækkað í kr. 460.000.00. Seint í septembermánuði s. á. bauð F h/f því næst A, að gerður yrði og undirritaður kaupsamningur um íbúðina, að öllu leyti eins og uppkastið frá apríl 1963 sagði til um, þar á meðal að kaupverðið yrði kr. 380.000.00. Á þetta vildi A ekki fallast, og fór hann fram á að fá íbúðina, skemmra á veg komna en gert var ráð fyrir í uppkastinu, fyrir kr. 300.009.00. F h/f hafnaði þessum tilmælum og seldi íbúðina öðrum hinn 12. október 1963, en samkvæmt vottorði bygg- ingarfulltrúans í Reykjavík varð íbúðarhúsið fokhelt hinn 25. september s. á. Er A með bréfi 22. október 1963 loks krafðist samningsgerðar í samræmi við uppkast það, er hann hafði fengið í hendur, var réttur hans til þess niður fallinn 153 Með lögum nr. 29/1939 var ríkisstjórninni heimilað að taka eignar- eða leigunámi jörðina Varmahlíð í Skagafjarðar- sýslu til afnota fyrir héraðsskóla. Ríkisstjórnin ákvað að nota heimild þessa og taka jörðina eignarnámi. Voru mats- menn dómkvaddir hinn 4. janúar 1940, sbr. 2. gr. laga um framkvæmd eignarnáms nr. 61/1917. Er hér var komið, tók- ust samningar við eiganda jarðarinnar, V, um kaup hennar ríkissjóði til handa, og undirritaði V afsal þar að lútandi hinn 9. janúar 1940. Voru engir gallar á afsalsgerningnum, sem valdið gæti ógildingu hans, og var hann því að öllu leyti skuldbindandi fyrir V. Krafa V um riftingu kaupsins var KCVI Efnisskrá Bls. því eigi tekin til greina. ..................000. 00... 00. 169 K, eigandi og ábúandi jarðarinnar Reykja á Reykjabraut í Austur-Húnavatnssýslu, lagði með gerningi 21. marz 1914 á nefnda jörð sína þá kvöð, óbreytanlega af hendi síðari eigenda og umráðamanna jarðarinnar, að sýslunefnd Austur- Húnavatnssýslu skyldi hafa frjáls afnot af nauðsynlegu landi undir sundlaug ásamt skýli, af nægjanlegu heitu og köldu vatni til laugarinnar og svo af að minnsta kosti 600 ferföðmum lands undir leikvöll án endurgjalds, en með því skilyrði, að sýslunefndin ábyrgðist, að laugin yrði á hverju vori nothæf til sundkennslu. Með samningi 17. ágúst 1945 seldi sonur K, P, sem þá var orðinn eigandi Reykja, sýslu- sjóði Austur-Húnavatnssýslu hitaréttindi jarðarinnar, að und- anskildu vatni til heimilisnota, og svo tilteknar landspildur fyrir kr. 32.500.00 og með ýmsum skilyrðum, þar á meðal að sýslunefndin ábyrgðist, að komið yrði upp skóla að Reykjum eða annarri menningarstarfsemi fyrir sýsluna inn- an tíu ára, að viðlagðri riftingu kaupsins. Með stefnu 31. janúar 1959 höfðaði P mál gegn sýslunni og krafðist þess, að gerningarnir frá 21. marz 1914 og 17. ágúst 1945, er áður greinir, yrðu úr gildi felldir vegna vanefnda sýslunefndar. Leitt var í ljós, að ákvæði samningsins frá 17. ágúst 1945 um skólahald og menningarstarfsemi hafði ekki verið efnt, og féllu því aftur til P réttindi, sem samningurinn tók til, gegn endurgreiðslu kaupverðs. Þá kom og fram, að starf- rækslu sundlaugar hafði verið áfátt, en eigi voru þó, eins og á stóð, næg efni til riftingar gerningi K frá 21. marz 1914 268 Með samningi 29. nóvember 1956 veitti sænska félagið K ís- lenzka félaginu S rétt til tiltekinnar aðferðar við múrhúðun. Skuldbatt K sig til í byrjun að sjá S fyrir kunnáttumanni um vinnuaðferð þá, sem um var að tefla, og láta síðar í té nauðsynlegan vélakost. Fyrir réttindi samkvæmt samningn- um greiddi S 5.000 sænskar krónur, svo sem áskilið var. Á árinu 1957 lét K S í té ýmis tæki og búnað, og nam and- virði þess varnings sænskum kr. 8.169.60. Þar af greiddi S s. kr. 3.000.00 9. september 1958. Í máli K á hendur S til heimtu eftirstöðvanna, s. kr. 5.169.60, bar S það fyrir sig, að múrhúðunaraðferðin hefði reynzt ónothæf, og ættu þær s. kr. 5.000.00, sem hann hafði greitt fyrir heimild til notkunar hennar, því að reiknast upp í kaupverð tækjanna. Eigi varð séð, að S hefði hreyft þessum atriðum fyrr en í dómsmál- inu, og eigi flutti hann fyrir dómi fram nein viðhlítandi rök fyrir því, að múrhúðunaraðferðin væri ónothæf. Krafa K um greiðslu s. kr. 5.169.60 var því tekin til greina ........ 410 J og T, eigendur vélbátsins B, gerðu hann í félagi út frá Vest- mannaeyjum og seldu aflann Hraðfrystistöð Vestmanna- Efnisskrá KCVII Bls. eyja (H) á vetrarvertíð 1958, þ. e. tímabilið 1. janúar til 14. maí 1958, en á þessum tíma voru útvegsmönnum lögum sam- kvæmt greiddar verðuppbætur á afla úr Útflutningssjóði. Hinn 16. maí 1958 afsalaði J með skriflegri yfirlýsingu verðbótum þessum til H gegn gagngjaldi, kr. 35.876.50. Sam- kvæmt afsalinu voru verðbætur Útflutningssjóðs síðan greiddar H, og námu þær samtals kr. 56.845.93, þ. e. kr. 20.969.43 hærri fjárhæð en H hafði goldið þeim J og T. Þeir höfðuðu mál og kröfðust þessa mismunar úr hendi H. Eins og á stóð, mátti H ekki sér til sýknu bera fyrir sig afsal verðbótanna, sbr. 32. gr. laga nr. 7/1936. Var H því dæmt að greiða fjárhæðina, að frádregnum 7"% ársvöxtum af fé því, sem H hafði innt af hendi, miðað við hvern tíma, unz það var að fullu endurgreitt, þ. e. kr. 20.045.99 ............ 441 Með kaupsamningi 10. apríl 1961 skuldbatt S sig til að selja J efri hæð húss, sem var í smíðum í Reykjavík, og var afsal fyrir húshlutanum gefið út á nafn eiginkonu J hinn 16. janúar 1962. Samkvæmt kaupsamningnum skyldi húshlut- inn afhendast uppsteyptur og „þak vera fullsteypt og múr- húðað að fullu“. J og kona hans létu á sinn kostnað einangra innanvert loft íbúðar sinnar, sem steypt var og múrhúðað að utan. Kröfðu þau hjónin S síðan um greiðslu kostnaðar af einangruninni í réttu hlutfalli við eignarhluta hans í húsinu. En þar sem slík krafa varð hvorki byggð á kaup- samningnum né teikningu af húsinu, sem J hafði kynnt sér, áður en kaupin voru ráðin, var S dæmd sýkna ............ 819 Sáttir. S, til heimilis í Brimnesi, Eyjafjarðarsýslu, höfðaði mál til greiðslu skuldar gegn G, búsettum í Reykjavík. Samkvæmt lögum nr. 46/1950 var mál þetta undanþegið sáttatilraun fyrir sáttamönnum ............2020. 000. nn 30 Sératkvæði. Einn dómenda Hæstaréttar greiðir sératkvæði í máli um efndir kaupsamnings ........0202020000n00 nn 63 Einn dómenda Hæstaréttar greiðir sératkvæði um forsendur dóms í lögtaksmáli .............0..20000 00... 552 Einn dómenda Hæstaréttar greiðir sératkvæði í skaðabótamáli 566 Formaður Merkjadóms Reykjavíkur greiðir sératkvæði í máli um umferðarrétt ...................00.. 0... 127 Einn dómenda Hæstaréttar greiðir sératkvæði um formhlið máls 766 Einn dómenda Hæstaréttar greiðir sératkvæði í skaðabótamáli .. 773 Einn dómenda Hæstaréttar greiðir sératkvæði í refsimáli ...... 873 g XCVIII Efnisskrá Bls. Sjó- og veralunardómur. Mál til heimtu skaðabóta vegna slyss við togveiðar ............ 146 Mál til heimtu vinnulauna skipverja .......0.000000 0000. 461, 463 Mál til heimtu björgunarlauna ..........0200000 0000... 0... 600 Kaupkrafa sjómanns. Ágreiningur um ráðningarkjör .......... 813 Mál til heimtu greiðslu fyrir viðgerð á skipi .......00000000.0.... 861 Sjóveð. Sjóveð dæmt til tryggingar sjómannskaupi .............. 461, 463 Sjóveð dæmt til tryggingar greiðslu björgunarlauna .......... 600 Skaðabætur. a) Innan samninga. Olíufélag (0) fékk árið 1931 leigða lóð á hafnarsvæði Vest- mannaeyjakaupstaðar og leyfi til að gera þar til afnota fyrir starfsemi sína uppfyllingu, sem skylt var að afhenda kaup- staðnum, að liðnum leigutíma, gegn endurgjaldi eftir mati dómkvaddra manna, sem þó mátti „ekki fara fram úr hinu upphaflega kostnaðarverði við byggingu mannvirkisins“. O afsalaði H lóðarréttindum og mannvirkjum á lóðinni 27. maí 1959, en leigutíma lauk 6. nóvember 1959. Mat á mannvirkj- unum var framkvæmt samkvæmt ákvæðum leigumálans. Upphaflegt kostnaðarverð uppfyllingarinnar töldu mats- menn nema kr. 45.000.00, en kr. 7T47.000.00, miðað við gerð hennar við leigulok. Þá var byggingarverð tveggja skúra á lóðinni, miðað við sömu tímamót, talið kr. 4.260.00 og kr. 43.000.00. H krafðist bóta fyrir mannvirkin, miðað við kostn- aðarverð á þeim tíma, er leigumálinn féll úr gildi, samtals kr. 790.000.00. Á íþetta varð ekki fallizt, þar sem H var bundinn af ákvæði leigusamningsins um hámark endur- gjalds, er áður getur. Gagngjald fyrir uppfyllinguna var því dæmt kr, 45.000.00, sbr. niðurstöðu matsmanna. Eigi var í ljós leitt, að skúrar þeir, sem á lóðinni voru, hefðu verið reistir með leyfi stjórnvalda né að Vestmannaeyjakaupstað væri fjárhagslegur ávinningur að þeim. Var kaupstaðnum því ekki dæmt að bæta H þá ..........2.00.00 000... 0... 8 Eftir að S hafði gert tilboð um kaup íbúðar J, höfðaði hann mál gegn J og krafðist afsals fyrir íbúðinni og skaðabóta úr hendi J fyrir óþægindi og tjón vegna vanefnda hans. En þar sem S hafði ekki gert löglegt tilboð um greiðslu íbúðar- verðsins, voru kröfur hans ekki teknar til greina .......... 63 Hinn 4. desember 1958 skipaði fjármálaráðherra G skattstjóra í Kópavogskaupstað sex ár frá 1. desember 1958 að telja, Þþ. e. til 30. nóvember 1964, sbr. 2. mgr. 24. gr. og 3. mgr. 28. gr. laga nr. 46/1954. Með lögum nr. 70/1962 var embætti Efnisskrá XCIX Bls. G lagt niður frá 1. október 1962. Voru G greidd laun sex mánuði, eftir að hann lét af starfi, en hann taldi sig eiga rétt til launa út starfstíma sinn samkvæmt skipunarbréfi. En þar sem ákvæði 1. mgr. 14. gr. laga nr. 38/1954, sbr. 6. og '. tölulið 4. gr. sömu laga, taka til þess, er lögð er niður staða, sem opinber starfsmaður gegnir samkvæmt tíma- bundnu skipunarbréfi, átti G ekki kröfu til frekari bóta .... 400 F h/f tók að sér byggingu íbúðarhúss fyrir Ó, og sá forstjóri F h/f, 1 byggingameistari, um smíðina. Eftir að húsið hafði Verið tekið í notkun, komu fram sprungur í gólfi vegna mis- sigs Í grunni hússins. Undirstöður hússins og gólfplata voru ekki nægilega traustar, en I, sem var löggiltur húsasmíða- meistari, bar að sjá um, að svo væri. Á hinn bóginn átti Ó, sem vann sjálfur við steypu gólfplötunnar, að sjá, að frá- gangur hennar var varhugaverður, en ósannað var, að hann hefði hreyft mótmælum við I, varðandi gerð plötunnar. Vegna smíðagalla þessara urðu mikil spjöll á húsinu, og var F h/f og I dæmt að greiða Ó óskipt skaðabætur, kr. 70.000.00 528 Í októbermánuði 1962 keypti G kjallaraíbúð í húsi E í Reykja- vík, sem byggt hafði verið á árunum 1946— 1947. G fluttist í íbúðina 1. október 1962, en hinn 29. s. m. kom í ljós, að raka gætti undir gólfi íbúðarinnar. Reyndist rakinn stafa af leka bilaðrar hitaleiðslu, og sótti G E um greiðslu bóta. En þar sem hvorki var sannað, að galli þessi stafaði af tilverknaði E né að honum hefði verið um gallann kunnugt, er hann seldi íbúðina, voru kröfur G ekki til greina teknar ........ 769 Smiðjan s/f, Ytri-Njarðvík, annaðist niðursetningu vélar í fiski- bát, er J keypti haustið 1958. Er veiðar hófust eftir niður- setningu vélarinnar, kvað J hafa komið fram mikinn titring á vélinni, sem valdið hefði spjöllum á vélarhlutum og búnaði vélarinnar, Af þessu efni krafðist J skaðabóta af S, þar sem hann taldi bilanir þessar stafa af óvandvirkni við niðursetn- ingu vélarinnar. Álit sérfróðra héraðsdómenda var hins vegar, að þetta væri Ósannað og að rekja mætti bilanir þær, sem um var að tefla, til annarra atvika. Að svo vöxnu var S dæmd sýkna af kröfum ij ........0...000.0 0000 861 b) Utan samninga. 1 var bifreiðarstjóri í þjónustu M. Eftir fyrirmælum ráðamanna M ók I vörubifreið hinn 22. júní 1959 frá Reykjavík áleiðis til hvalveiðistöðvarinnar í Hvalfirði. Er hann ók vestur þjóð- veginn norðan Hvalfjarðar, missti hann stjórn á bifreiðinni, sem rann til vinstri út af veginum og valt niður í fjöru. Slas- aðist I, og skemmdir urðu á bifreiðinni. Hinn 15. júní 1959 hafði I fært umrædda bifreið til skoðunar hjá Bifreiðaeftirliti ríkisins, og sakir ágalla, sem á bifreiðinni voru, bannaði Cc Efnisskrá Bls. skoðunarmaður að svo vöxnu notkun bifreiðarinnar. Er Í lagði upp í för sína hinn 22. júní 1959, hafði eigi verið gert við bifreiðina. Þremur vikum fyrir slysið hafði hægri stýris- armur bifreiðarinnar brotnað í akstri og nýr armur verið smíðaður í hans stað. Var lagður til grundvallar framburð- ur I um, að hann hefði þá farið þess á leit, að vinstri stýris- armur yrði til öryggis einnig endurnýjaður, án þess að því væri sinnt. Þessi stýrisarmur brotnaði við slysfarirnar. Þar sem eigi hafði af hendi M að beiðni I verið hlutazt til um athugun verkfróðra manna á nefndum stýrisarmi, þá var við það miðað, að bilun hans hefði valdið slysinu. Samkvæmt því bar M ábyrgð á tjóni I, sem taldist samvaldur að óför- um sínum, þar sem hann ók bifreiðinni, enda þótt hann teldi stýrisarm hennar ótryggan og bifreiðaeftirlitsmaður hefði bannað notkun hennar. M var dæmt að bæta að hálfu tjón I, sem reiknaðist þannig: Atvinnutjón kr. 22.991.00, þjáninga- bætur kr. 10.000.00 og kostnaður kr. 2.000.00, að frádregnu tryggingarfé, kr. 2.601.00, þ. e. kr. 32.581.00 20.00.0000... 23 Hinn 31. desember 1958 vann B, sem ráðizt hafði í þjónustu Rafmagnsveitu Akureyrar vorið 1953, að því að lagfæra götuljós á Akureyri. Um kl. 1030 nefndan dag hugðist B skipta um peruhald í ljósastaur og gekk upp staurinn á klifurskóm, en féll úr staurnum 6—"T metra fall og hlaut mikið lemstur. Skóm þeim, sem B notaði, hafði verið breytt þannig, að skorið var ofan af hælköppunum, án þess að B ætti þar nokkurn hlut að. Eftir þá breytingu veittu skórnir mun minna Öryggi en áður. Annar klifurskónna, sem B notaði, varð við fallið eftir uppi í staurnum, en hinn féll til jarðar. Klifurbelti notaði B, er hann gekk í staurinn. Var beltið í fullkomnu lagi, en leitt þótti í ljós, að B hefði ekki lukt „stöðvireim“ beltisins um staurinn, enda hafði af for- ráðamönnum rafveitunnar verið látið óátalið, þótt öryggis- belti væru ekki notuð fyrr en í vinnuhæð. Enginn var á jörðu niðri B til aðstoðar, og var það ekki venja við slík störf á vegum rafveitunnar. Þegar öll atvik voru virt, þótti rafveitan eiga að bæta B tjón hans að hálfu, en hann að bera það að hálfu sjálfur. Lemstur B voru slík, að örorka hans var metin 45% til frambúðar og tjón af hennar völd- um kr. 320.000.00, þegar frá höfðu verið dregnar greiðslur tryggingarfjár, samtals kr. 154.258.00. Þjáningabætur voru ákveðnar kr. 90.000.00, og tekin var til greina krafa vegna útlagðs kostnaðar, kr. 11.310.00. Rafveitunni var því dæmt að greiða kr. 210.655.00, að frádregnum kr. 21.100.00, er hún hafði áður goldið ...........000.00e0 venner 32 S, búsettur í Reykjavík, rak búskap í Saltvík á Kjalarnesi. Stýrði ráðsmaður búinu. Hinn 14. júlí 1959 var þurrhey hirt Efnisskrá CI Bls. þar í hlöðu, og var heyinu blásið inn í hlöðuna. Til varnar því, að heyið félli ofan í tóma votheysgryfju í hlöðunni, lét ráðs- maðurinn leggja bárujárnsplötur yfir gryfjuna. Daginn áður hafði V, þá 16 ára gamall, komið ásamt föður sínum í Salt- vík til smíðavinnu. Samdist svo með föður V og ráðsmanni, að V skyldi aðstoða við hirðingu heysins. Var V settur til þess starfa að stýra dráttarvél, er dró heyvagn af engi að hlöðu. Um kl. 1630 kom V með hlaðinn heyvagn að hlöðu- dyrum. Eigi hélt hann þá þegar að vanda af stað aftur út á engi með tóman heyvagn, heldur tók að kasta heyi í skál heyblásarans, sem knúinn var rafmagni. Þá gerðist blásarinn allt í einu óvirkur, þótt hreyfill hans gengi. V taldi stíflu hafa myndazt fremst í útblástursopi heyleiðsl- unnar. Vildi V ráða bót á þessu og hljóp upp á vegg vot- heysgryfju þeirrar, sem getið var, án þess að heyra við- vörunarhróp félaga sinna vegna hávaða í blásturshreyfl- inum. Steig V þegar út á járnplötu í þekju gryfjunnar, sem lét samstundis undan þunga hans. Hrapaði hann niður í gryfjuna, er var 5 metra djúp, og hlaut alger örkuml. V leitaði læknishjálpar hér á landi og erlendis, en auðnaðist ekki að fá heilsubót. Örorka hans til frambúðar var metin 100%. Ráðsmanni S var metið það til stórkostlegs gáleysis að setja burðarmagnslausa þekju yfir hina tómu votheys- gryfju í hlöðunni, og bar S að lögum ábyrgð á þeirri yfir- sjón. Á hinn bóginn bar til þess að líta, að V fór ótilkvadd- ur og af nokkru fljótræði út á þekjuna. Samkvæmt mála- vöxtum var S gert að bæta að % hlutum tjón V: Örorku- tjón, kr, 600.000.00, kostnað við sérstaka umönnun, kr. 85.449.00, þjáningabætur, kr. 250.000.00, kostnað við sjúkra- húsdvöl í Bandaríkjunum og ferð þangað, kr. 484.389.94, kostnað við limabúnað og hjólastól, kr. 15.645.77“ og annan kostnað, kr. 2.108.20, þ. e. kr. 862.553.T .0.c00ser 74 Hinn 13. maí 1962, kl. 2335, kom kaupmaður í Hafnarfirði á lögreglustöðina þar og kvartaði undan ólátum pilta við söluskála hans. Lögreglan fór á vettvang, og kl. 0005 færðu lögreglumenn tvo pilta á lögreglustöðina, og var annar þeirra, Á, fæddur 22. ágúst 1943. Meðan lögregluvarðstjóri vék frá, voru piltarnir geymdir í fangaklefum lögreglu- stöðvarinnar. Kl. 0030 hóf varðstjóri yfirheyrslu piltanna. Var leitt í ljós, hverjir að ólátunum höfðu staðið og að Á átti enga sök á þeim. Við svo búið voru piltarnir látnir lausir. Af hendi Á var höfðað mál gegn ríkissjóði til greiðslu skaðabóta vegna ólöglegrar handtöku og frelsissviptingar. Lögreglumennirnir voru ekki taldir hafa gerzt offari í starfi með því að láta Á fylgjast með þeim á lögreglustöð- ina, en það gerðu þeir án þess að beita hann valdi. Hins CII Efnisskrá vegar voru eigi skilyrði til þeirrar frelsissviptingar, sem Á var beittur á lögreglustöðinni og getið var. Að svo vöxnu voru Á dæmdar bætur, kr. 5.000.00, sbr. 151. gr. laga nr. 82/1961 ........0.00000 00. Togari var hinn 5. janúar 1960 að veiðum út af Vestfjörðum. Um kl. 2030 var stjórnborðspoki dreginn inn. S háseti var við gilsinn og stóð við þilfarsvinduna bakborðsmegin. Er pokanum hafði verið lyft sem skyldi, hugðist S slaka á gils- inum. Slóst þá bragð af gilsvirnum um fætur honum. Kippt- ist S við það á loft og fram í fiskkassa með þeim afleið- ingum, að hann fótbrotnaði. Eigi var leitt í ljós, að slysið yrði rakið til vanbúnaðar skips, handvammar skipverja né annarrar áhættu, er eigandi togarans bar ábyrgð á. Var honum því dæmd sýkna af kröfum S um bætur .......... Samkvæmt kæru Barnaverndarráðs Íslands á hendur H, bónda í Árnessýslu, fór fram opinber rannsókn á framferði H Sagnvart börnum sínum. Sat H af þessu efni í gæzluvarð- haldi alllangan tíma, og geðrannsókn á honum var fram- kvæmd í sjúkrahúsinu Kleppi. Að rannsókn lokinni til- kynnti saksóknari ríkisins héraðsdómara, að af ákæruvalds- ins hálfu yrðu ekki fyrirskipaðar frekari aðgerðir gegn H. H höfðaði síðan mál gegn ríkissjóði og krafðist skaðabóta vegna varðhaldsvistar sinnar og geðrannsóknar. En bæði samkvæmt almennum lagareglum og samkvæmt 2. tölulið 150. gr. og 2. tölulið 151. gr. laga nr. 82/1961 brast skilyrði til að greiða H bætur af greindu efni. Ríkissjóði var því dæmd sýkna af kröfum hans ..........0000000 000... Á árinu 1958 var unnið að smíð húss D í Reykjavík. Múrara- meistari hússins var J, og Þ var trésmíðameistari þess. Í júnímánuði 1958 voru vinnupallar reistir við húsið. Hinn 23. október 1958 vann múrarameistari á vinnupöllunum ásamt H, nemanda J í múrsmíði. Brotnaði þá skyndilega langband, sem þeir stóðu á, og féllu þeir báðir niður í kjallaratröppur. Var fall þeirra 2.35 metrar. Múrarameist- arann sakaði lítt, en H fótbrotnaði. Vegna meiðsla sinna var H óvinnufær um hríð, og var hann metinn 15% öryrki til frambúðar. Höfðaði hann af þessu efni skaðabótamál gegn aðiljum, er síðar greinir. Langband það, sem brast, var mjög kvistótt og hafði brotnað um tvo kvisti „nálægt miðju burðarþoli þess“ Samkvæmt áliti sérfróðra samdóm- enda í héraði varð slysið rakið til þessa galla langbandsins og svo þess, að of langt var milli uppistöðustólpa vinnu- pallsins. Þar sem D hafði ráðið iðnaðarmenn með fullum réttindum til að standa fyrir smíð hússins, voru ekki efni til að dæma á hendur honum ábyrgð á tjóni H. Tveir tré- smiðir, þeir A og B, reistu vinnupallinn. Vegna vanbúnaðar Bls. 99 146 195 Efnisskrá CTII Bls. vinnupallsins, sem þeim var metinn til vangæzlu, báru þeir ábyrgð á tjóni H. Þ hafði og með vangæzlu um eftirlit með smíðinni bakað sér fébótaábyrgð á slysinu. H, sem var 33 ára, er slysið bar að höndum, hafði þá undanfarin tvö ár unnið sem múraranemi hjá J. Þar sem hann var orðinn vanur slíkri vinnu og aðstæðum við hana, hefði hann átt að sjá, að eigi var tryggilega gengið frá vinnu- pallinum. Taldist hann því ekki hafa sýnt næga aðgæzlu, er hann fór til starfans án þess að kvarta undan öryggis- skorti. Þótti hann því eiga að bera sjálfur '% hluta tjóns síns, en þeir A, B og Þ að bæta það óskipt að % hlutum. Tjón H reiknaðist samtals kr. 170.000.00, þar af atvinnu- tjón kr. 145.000.00 og þjáningabætur kr. 25.000.00. Að frá- dregnum tryggingabótum, kr. 34.195.30, nam tjónið kr. 135.804.70, og % þar af kr. 108.643.76. Frá þeirri fjárhæð bar að draga kr. 7.500.00, launagreiðslu frá J. Samkvæmt þessu var þeim A, B og Þ dæmt að greiða H óskipt kr. 101.143.76. Niðurstaða héraðsdóms var sú, að J var ásamt þeim A, B og Þ dæmt að greiða H óskipt kr. 113.304.70 ásamt vöxtum og málskostnaði. J áfrýjaði héraðsdóminum ekki af sinni hendi. Þar af leiddi, að J var bundinn af dóms- orði héraðsdóms, og komu því aðrar ástæður, varðandi greiðsluskyldu hans, eigi til álita í Hæstarétti .......... 296 Ó réðst til G smiðs sem verkamaður í byggingarvinnu. Hinn 24. október 1960 fór hann ásamt þremur öðrum verkamönn- um að fyrirlagi G í vörugeymslu verzlunar til þess að sækja þangað sementspoka, sem þeir verkamennirnir tóku úr stafla að tilvísun starfsmanns verzlunarinnar. Hrundu þá úr sementspokasamstæðunni sementspokar og lentu á Ó með þeim afleiðingum, að hann slasaðist á hægra hné. Eigi varð talið, að G bæri ábyrgð á, hvernig hleðslu sem- entspokanna var háttað, né á afgreiðslu varnings í vöru- geymslu annars aðilja. Var G því dæmd sýkna af skaða- bótakröfu Ó á hendur honum .......0000000 00. nn... 321 P var dæmd refsing fyrir tilraun til að nauðga stúlkunni X. Jafnframt var P dæmt að greiða K fébætur ............ 358 S var í héraði dæmdur til refsingar fyrir skjalafals og greiðslu skaðabóta. Er málið kom fyrir Hæstarétt, hafði S greitt að fullu skaðabótakröfur þær, er á hendur honum höfðu verið gerðar. Með hliðsjón þar af var refsing S gerð skil- orðsbundin ...........020000 0. ss 389 Hinn 15. október 1960 brauzt J inn á geymslusvæði Rafveitu Keflavíkur og stal þar 680 kg af rafmagnsvír, flutti vírinn 17. s. m. til Reykjavíkur og seldi hann bar S h/f fyrir kr. 7.634.00. Heildsöluverð vírs þessa var talið kr. 52.55 hvert kg. Miðaði rafveitan við það verð og krafði S h/f um kr. CcIV Efnisskrá 35.734.00 skaðabætur, þar sem eigi var unnt að skila aftur virnum, vegna þess að hann hafði þegar verið bútaður niður. Miðað við það, að nokkur hluti vírsins hefði ein- ungis orðið hagnýttur sem brotajárn, töldu sérfróðir dóm- endur í héraði verðmæti vírsins alls hæfilega metið kr. 31.000.00. Var S h/f dæmt að greiða þá fjárhæð .......... Bifreiðin JÓ, sem kom sunnan að, sveigði með hóflegum hraða inn á vegamót Reykjanesbrautar og Litluhlíðar í Reykjavík eftir að hafa gefið ljósmerki um hægri beygju, áður en að vegamótunum kom. Ökumaður þessarar bifreiðar, sem séð hafði bifreiðina R koma suður Reykjanesbraut á móti sér, nam hins vegar eigi staðar í því skyni að hleypa þeirri bifreið fram hjá. Bifreiðarstjóri R varð ekki fyrr en um seinan var ljósmerkja JÓ og ók óhæfilega hratt suður Reykja- nesbraut, og varð árekstur bifreiðanna á greindum vega- mótum. Skemmdust bifreiðarnar báðar. Eiganda og vá- tryggjanda R var dæmt að bæta eiganda Ó tjón af árekstr- inum að % hlutum, en tjón hans nam alls kr. 37.467.15 (við- gerðarkostnaður o. fl. kr. 33.987.15 og bætur fyrir afnota- missi bifreiðarinnar 58 daga kr. 3.480.00). Dæmdar bætur námu því kr. 24.978.10 .......2.000020000 00 ven S var dæmd refsing fyrir líkamsárás samkvæmt 218. gr. al- mennra hegningarlaga nr. 19/1940. E, sem fyrir árásinni varð, hlaut kjálkabrot og áverka á auga. Af þessum sökum varð hann um hríð óvinnufær. Var S dæmt að greiða E fé- bætur, fyrir atvinnutjón kr. 29.930.25, vegna kostnaðar af læknishjálp kr. 1.839.95 og svo þjáningabætur, kr. 10.000.00, samtals kr. 41.770.00 ......22.0.20000 000 M, stjórnarformaður og framkvæmdastjóri Umbúðaverksmiðj- unnar h/f (U), fór hinn 15. október 1958 ásamt starfsmanni sínum B, sem fæddur er 6. maí 1943, í starfsstöð Stálumbúða h/f (S) í Reykjavík og hóf þar að móta öskjulok í vél í eigu S. Verkið var framkvæmt þannig, að málmplötu, sem lokin voru unnin úr, var komið fyrir undir fallhamri vél- arinnar á móti, sem lokin lagast eftir. Falli hamarsins er stjórnað með fótstigi. Eftir fall og mótun lyftist hamar- inn sjálfkrafa í kyrrstöðu, þar til mótað er af nýju. M stjórnaði vélinni í fyrstu, en B flutti fullgerð lok frá vél- inni og staflaði þeim. Það kom fyrir, að lok festist í vél- inni. Losaði M þau þá með fingrunum í stað þess að nota til þess handverkfæri. Að nokkurri stund liðinni lét M B, sem aldrei hafði unnið slíkt verk áður, hefja mótun öskju- lokanna á eigin spýtur, en M leiðbeindi honum þó fyrst í stað. Er M hafði síðan brugðið sér frá, varð B fyrir því slysi, að fallhamarinn féll á vinstri hönd hans með þeim afleiðingum, að vísifingur og löngutöng klipptust af um Bls. 452 510 522 Efnisskrá CV Bls. miðja efstu kjúku, en baugfingur um miðlið. Var örorka hans af þessum sökum metin 22% til frambúðar. Af hendi B var skaðabótamál höfðað gegn M og S. Krafa á hendur S var á því reist, að öryggisbúnaði mótunarvélarinnar hefði verið áfátt. Eigi var í ljós leitt, að vélinni hefði á nokkurn hátt verið breytt frá þeirri gerð, sem hún hafði í öndverðu frá hendi framleiðenda hennar, og Öryggiseftirlit ríkisins lýsti því, að við sjálfa vélina hefði ekkert verið athugavert. Þá var því haldið fram, að S hefði orðið skaðabótaskylt, með því að starfsmenn þess hefðu eigi hindrað eða reynt að hindra vinnu þeirra M og B við mótunarvélina, enda þótt þeir hefðu orðið þess varir, að M hegðaði sér gálauslega við verkið, en á þessi rök var ekki fallizt. Að því er varðaði S, varð niðurstaðan samkvæmt þessu sú, að kröfur B voru ekki til greina teknar. U var hins vegar dæmd ábyrgð á tjóni B. Og eigi þótti ástæða til sakarskiptingar, þegar litið var til þess, að B var aðeins 15 ára að aldri, þegar slysið varð, að hann var settur til starfa við vél, sem hann hafði ekki kynnzt áður, og að yfirmaður hans hafði fyrir honum ranga og hættulega aðferð við verkið. Örorkubætur B til handa voru með tilliti til tryggingarfjár hans, kr. 46.156.00, ákveðnar kr. 160.000.00, og þjáningabætur metnar kr. 60.000.00. Þá voru og teknar til greina kröfur vegna útlagðs kostnaðar, kr. 2.750.00. Var U samkvæmt þessu dæmt að greiða B alls kr. 222.750.00 ......200000e senn 566 Með lóðarleigusamningi 14. febrúar 1964 seldi bæjarstjóri Vest- mannaeyja samkvæmt samþykkt bæjarstjórnar H á leigu byggingarlóð í kaupstaðnum. Á átti geymsluhús á lóð þess- ari. Er Á sinnti ekki kröfu H um að fjarlægja húsið, hóf H á eigin spýtur niðurrif þess. Á fékk lagt lögbann við þessu atferli H, og í máli til staðfestingar lögbanninu krafðist Á skaðabóta úr hendi H fyrir spjöll á húsinu. H höfðaði gagn- sök í staðfestingarmálinu og krafðist viðurkenningar réttar síns til að byggja á lóðinni, að Á væri dæmt skylt að fjar- lægja geymsluhús sitt, að viðlögðum dagsektum, og að Á yrði dæmt að greiða skaðabætur fyrir að valda töfum á byggingarframkvæmdum á lóðinni. Samkvæmt gildandi skipulagsuppdrætti fyrir Vestmannaeyjakaupstað, er stað- festur hafði verið af Stjórnarráðinu 3. nóvember 1932, var fyrirhugaður vegur yfir leigulóð H. Skipulagsuppdrættinum hafði ekki verið breytt að þessu leyti lögum samkvæmt. H gat því ekki byggt kröfur á hendur Á, sem átti hagsmuna að gæta um skipulag umrædds svæðis, á lóðarleigusamningi, sem braut í bága við gildandi skipulagsuppdrátt. Lögbanns- gerð sú, sem getið var, var því staðfest og H dæmt að greiða Á skaðabætur, kr. 10.000.00. Á var jafnframt dæmd sýkna CvVI Efnisskrá Bls. af kröfum H í gagnsök, þar á meðal af skaðabótakröfu hans 635 Eignarhluti H í húsi í Keflavík rýrnaði í verði vegna byggingar- framkvæmda, sem brutu í bága við gildandi skipulagsupp- drátt. Þar sem bæjarstjórn hafði samþykkt framkvæmdir þær, sem um var að tefla, var kaupstaðnum dæmt að bæta eignarrýrnun H fé. Sjá enn fremur skipulagsmál ........ 773 P, sem var netjagerðarmeistari á Ísafirði, seldi Netjagerð Vest- fjarða h/f (V) með afsali 5. júní 1954 eignir sínar á Græna- garði á Ísafirði, en meðal eignanna var geymsluhús og netja- þurrkhús, og skyldi P hafa rýmt hús þessi að öllu leyti fyrir 15. júní 1954. Eigi hafði P lokið tæmingu húsanna, þar sem geymdar voru nætur og nótahlutar, er hann fór í mánaðar- ferðalag um miðjan júniímánuð, en í þessari fjarveru hans lét forstjóri V (G) bera út og skera niður nætur, sem þá voru enn í húsunum. P taldi hér hafa verið um að tefla fjórar nætur, og reiknaði hann verðmæti þeirra kr. 85.000.00. Nætur þessar voru í vörzlu V. Í stað þess að skora á P að hirða þær og leita aðstoðar fógeta til að bera þær út lét G skera þær niður og ráðstafaði því af þeim, er ekki fór for- görðum, sem eign sinni eða V. Eins og komið var, gátu dóm- kvaddir matsmenn ekki kveðið á um verðmæti nótanna. En þegar litið var til hinnar ólöglegu meðferðar þeirra af hendi G og V, var sönnunarbyrði um tjón eigi lögð einvörðungu á eiganda nótanna. Var fébótaábyrgð þvi dæmd á hendur G og V, og með hliðsjón af öllum atvikum voru bætur ákveðn- ar kr. 35.000.00 .......0..eeenene nn 806 Er konan I hinn 10. febrúar 1962 hélt til farþegarýmis um borð í m/s Esju í Reykjavíkurhöfn, átti hún leið um stiga frá bátaþilfari niður á aðalþilfar. Er hún var ofarlega í tröpp- um stigans, sem voru hálar vegna ísingar, hrasaði hún og féll niður á aðalþilfar. Hlaut hún áverka og heilsutjón, er af leiddi 10% örorka til frambúðar. Samkvæmt áliti sér- fróðra héraðsdómenda var öryggisbúnaði stigans áfátt, og eigi höfðu verið gerðar ráðstafanir til varnar því, að hálka myndaðist í stiganum. Að svo vöxnu var fébótaábyrgð dæmd á hendur eiganda skipsins, Skipaútgerð ríkisins (S). Á hinn bóginn hafði I eigi sýnt fulla aðgæzlu á leið sinni niður stig- ann, og var henni dæmt að bera tjón sitt sjálf að % hluta. Samkvæmt þessu var S gert að bæta að % hlutum tjón 1: Orkutjón kr. 98.736.00, þjáningabætur kr. 60.000.00 og útlagð- an kostnað kr. 15.000.00, þ. e. greiða henni kr. 130.339.50 .... 824 Hinn 13. nóvember 1962 tók Ó drenginn Í, fæddan 9. október 1954, vegna ætlaðs snjókasts og flutti hann með valdi til skrifstofu sinnar í Reykjavík, þar sem hann hélt drengnum um stund. Jafnframt því sem Ó var í opinberu máli gerð refsing samkvæmt 225. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/ Efnisskrá CVil 1940, var honum dæmt að greiða drengnum fébætur, kr. 3.000.00 ....0.....0000000 rn Skattalög. Ríkisskattstjóri ritaði Landsbanka Íslands hinn 16. júlí 1965 og óskaði með skírskotun til 36. gr. laga nr. 55/1964, sbr. lög nr. 70/1965, upplýsinga um tiltekin viðskipti nafngreindra aðilja og bankans. Forstjórar Landsbankans töldu sam- kvæmt ákvæðum 1. mgr. 17. gr. laga nr. 11/1961 óheimilt að veita vitneskju um efni þau, sem um var að tefla. Á þetta var ekki fallizt, þar sem hin almennu ákvæði banka- löggjafar víkja fyrir sérreglum skattalaga, og var Lands- bankanum dæmt skylt að veita upplýsingarnar .......... Skattar. A. Aðstöðugjald. Samábyrgð Íslands á fiskiskipum dæmd aðstöðugjaldskyld .... Íslenzk endurtrygging dæmd aðstöðugjaldskyld .............. Mjólkursamsalan í Reykjavík eigi aðstöðugjaldskyld af ísgerðar- VÖFUM ....200000 0 B. Útsvar. K var búsettur í Stykkishólmi og átti þar lögheimili. Hann hafði nokkur jarðarafnot í Skarðshreppi, en eigi var í ljós leitt, að hann hefði nokkurn samastað þar í hreppi. Var synjað um framkvæmd lögtaks til heimtu útsvars, sem á K hafði verið lagt í Skarðshreppi fyrir árið 1962 .................. Tekjuútsvar var ranglega lagt á afurðatjónsbætur vegna niður- skurðar sauðfjár, sem inntar voru af hendi fyrir eignartjón og töldust því ekki til skattskyldra tekna ................ Skilgetið barn. Ó og H, sem opinberað höfðu trúlofun sína í maímánuði 1942, gengu að eigast 27. nóvember 1943. H lézt af slysförum í janúarmánuði 1944. Hinn 13. febrúar 1944 ól Ó barn þeirra, sem samkvæmt undirstöðurökum 1. gr. laga nr. 57/1921 var skilgetið ..............2.2.0200 000. Skilorðsbundnir refsidómar. Manni dæmt 6 mánaða fangelsi skilorðsbundið fyrir þjófnað .. Manni dæmt fangelsi 10 mánuði fyrir skjalafals og fjársvik, en með hliðsjón af því að hann hafði bætt tjón af brotum sínum, var refsingin gerð skilorðsbundin .................. Bls. 930 417 537 552 104 159 796 385 CVIIl Efnisskrá Bls. Skiptamál. Bú hjóna var undir skiptum vegna skilnaðar þeirra. Uppskrift á eignum búsins fór fram í októbermánuði 1963. Meðal eign- anna var hálft fyrirtækið G s/f, og var eignarhluti búsins í fyrirtækinu hinn 24. október 1963 metinn kr. 60.000.00. Fór það mat fram í viðurvist mannsins, S, og eftir tilvísun hans. Hinn 16. nóvember 1964, eða rúmu ári eftir framkvæmd und- irmatsins, krafðist S þess, að fyrirtækið yrði metið af nýju, en þá hafði hann, síðan undirmatið var framkvæmt, sjálfur rekið fyrirtækið. Að svo vöxnu þótti S hafa fyrirgert rétti sínum til yfirmats, þegar krafa var um það gerð .......... 746 Er H var um eins árs gamall, giftist G, móðir hans, M. Þau G og M eignuðust þrjú börn, A, B og C. Hinn 27. nóvember 1943 kvæntist H Ó, en þau höfðu opinberað trúlofun sína í maímánuði 1942. H fórst í sjóslysi í janúarmánuði 1944, en 13. febrúar s. á. ól Ó dóttur hans, D. Hinn 22. september 1947 andaðist G. M sat í óskiptu búi til 29. september 1953, er búi þeirra hjóna var skipt einkaskiptum, er eigi voru auglýst. Í umsókn sinni til skiptaráðanda um setu í óskiptu búi hafði M látið D að engu getið, og við búskiptin var með öllu fram hjá henni gengið. Til skipta kom fasteign í Reykjavík, skuldabréf, kr. 5.000.00, og bankainnstæður, kr. 33.649.56. Eftir arfshlutföllum kom í hlut hvers þeirra A, B og C í peningum kr. 9.516.15, og sameiginlega hlutu þau 34 hundraðshluta fasteignarinnar, en M hlaut 66 hundraðs- hluta fasteignarinnar, skuldabréf, er áður getur, og reiðufé, kr. 5.109.99. Er skiptin vitnuðust löngu síðar, var af hendi D gerð krafa um arfshluta henni til handa, en án árangurs, og var þá mál höfðað gegn greindum arftökuaðiljum og sú krafa gerð, að þeim yrði dæmt að greiða henni fjárhæð, er koma hefði átt í hennar hlut sem erfingja G við skiptin. Af hendi stefndu var höfð uppi sú vörn, að D ætti ekkert tilkall til arfs, þar sem hún væri hvorki getin né fædd í hjónabandi þeirra H og Ó og því ekki skilgetin að lögum. Á þetta var ekki fallizt. Samkvæmt undirstöðurökum 1. gr. laga nr. 57/1921 var D skilgetin og naut því erfðaréttar eftir G ömmu sína. Við ákvörðun arfshluta hennar var lagt til grundvallar mat dómkvaddra manna á fasteigninni, sem seld hafði verið að verulegum hluta, áður en mál var höfðað. Samkvæmt lögum áttu að koma í hlut D %, hlutar bús- ins, og taldist hlutur hennar nema kr. 63.109.48, er samerf- ingjum hennar var dæmt að greiða henni ................ 796 Bú hjónanna M og S var undir skiptum vegna skilnaðar þeirra. Móðir mannsins, J, lýsti kröfu í búið, að fjárhæð kr. 285.000.00. Af fé búsins voru með samþykki aðilja greiddar kr. 100.000.00. Maðurinn (S) samþykkti greiðslu eftirstöðv- Efnisskrá CIxX Bls. anna, kr. 185.000.00, en M andmælti frekari greiðslu. Fram kom, að S hafði tekið út úr sparisjóðsbók J samtals kr. 312.000.00, og eigi var í ljós leitt, að neitt af því fé hefði til hennar runnið. Með þessum hætti kvaðst J hafa veitt syni sínum lán, sem hann hefði verið búinn að greiða niður Í kr. 285.000.00, þegar lýst var kröfunni. Samkvæmt gögnum málsins voru eigi efni til að vefengja kröfu J, og var hún því tekin til greina ..........00000 0000 snert nn 889 Skipulagsmál. Bæjarstjóri Vestmannaeyja seldi H á leigu samkvæmt ákvörðun bæjarstjórnar byggingarlóð í kaupstaðnum með lóðarleigu- samningi 14. febrúar 1964. Á átti geymsluhús á lóðinni. Er Á sinnti ekki áskorun H um að fjarlægja húsið, hóf H á eigin spýtur niðurrif þess, en Á fékk lagt lögbann við því, og í máli til staðfestingar lögbannsgerðinni krafðist Á skaðabóta af H fyrir spjöll á húsinu. H höfðaði gagnsök í staðfestingarmálinu og krafðist viðurkenningar á rétti sín- um til að byggja á lóðinni og að Á yrði dæmt skylt að fjarlægja geymsluhús sitt, að viðlögðum dagsektum. Þá krafðist H og skaðabóta úr hendi Á fyrir að hafa tafið byggingarframkvæmdir á lóðinni. Er þessir atburðir gerð- ust, var gildandi skipulagsuppdráttur fyrir Vestmannaeyja- kaupstað, er staðfestur hafði verið af Stjórnarráðinu 3. nóvember 1932. Samkvæmt skipulagsuppdrættinum var leigu- lóð H að nokkru í fyrirhuguðu vegarstæði. Á árinu 1963 höfðu byggingarnefnd og bæjarstjórn Vestmannaeyja sam- þykkt og lagt til við skipulagsstjóra ríkisins, að umræddur vegur yrði lagður niður og skipulaginu breytt í samræmi við það. Skipulagsstjóri féllst á þá tillögu fyrir sitt leyti. Tillögur stjórnvalda Vestmannaeyja um breytingu á skipu- lagi kaupstaðarins voru hins vegar ekki lagðar fyrir skipu- lagsnefnd ríkisins og Félagsmálaráðuneytið til úrlausnar samkvæmt 19. og 20. gr. laga nr. 55/1921, sbr. 14. gr. sömu laga og 4. gr. laga nr. 64/1938. Eigi hafði málið heldur verið tekið til meðferðar samkvæmt V. kafla laga nr. 19/1964, eftir að þau lög tóku gildi. Hafði því engin lögleg breyting orðið á skipulagi Vestmannaeyja til samræmis við lóðar- samning H frá 14. febrúar 1964. H gat því ekki byggt kröfur sínar á hendur Á, sem hafði hagsmuna að gæta um skipulag á umræddu svæði, á lóðarsamningnum, sem braut í bága við gildandi skipulagsuppdrátt. Lögbannsgerð Á var staðfest og H dæmt að greiða skaðabætur, kr. 10.000.00, en kröfur H eigi til greina teknar. ...........0000000.0 0000... 635 Samkvæmt samþykkt byggingarnefndar Keflavíkur 29. júlí 1941 var á erfðafestulóð reist tvílyft íbúðarhús sem bakhús nr. CK Efnisskrá 22 C við Hafnargötu með aðgangi frá þeirri götu. Á þessum tíma var í gildi óbreyttur skipulagsuppdráttur fyrir Kefla- vík, sem staðfestur var af Atvinnu- og samgöngumálaráðu- neytinu hinn 7. júní 1934. Hinn 1. marz 1944 staðfesti Fé- lagsmálaráðuneytið með skírskotun til skipulagslaga nr. 55/ 1921 breytingu á skipulagi Keflavíkur. Samkvæmt breyt- ingu þessari skyldi Austurgata framlengd til norðurs og liggja sjávarmegin fram með nefndu húsi nr. 22 C við Hafn- argötu, sem eftir þetta, eða frá árinu 1945, var auðkennt nr. 8 við Austurgötu. Átti húsið þannig samkvæmt skipu- lagsbreytingunni að komast í beint samband við götu í stað þess að vera bakhús, eins og áður getur. H fékk afsal fyrir efri hæð hússins nr. 8 við Austurgötu hinn 20. apríl 1956. Með samþykkt byggingarnefndar Keflavíkurkaupstað- ar 13. júní 1958 og bæjarstjórnar 25. s. m. var leyfð bygging íbúðarhúss fyrir enda Austurgötu, og var það auðkennt nr. 10 við Austurgötu. Var húsið byggt þvert yfir fyrirhugaða framlengingu Austurgötu samkvæmt skipulagsuppdrætti og girðir fyrir það, að gatan verði framlengd að og fram með húsinu nr. 8 við þá götu. Skipulagsstjóri ríkisins lýsti því, að hann hefði fyrir sitt leyti samþykkt staðsetningu hússins nr. 10 við Austurgötu. Hins vegar var tillaga um þá skipu- lagsbreytingu eigi lögð fyrir skipulagsnefnd ríkisins og Fé- lagsmálaráðuneytið til úrlausnar samkvæmt 19. og 20. gr. laga nr. 55/1921, sbr. 14. gr. sömu laga og 4. gr. laga nr. 64/1938. Samþykkt bæjarstjórnar Keflavíkur frá 25. júní 1958 og framkvæmd hennar var því brot á ákvæðum 3. mer. 13. gr. laga nr. 55/1921, sbr. 3. gr. laga nr. 64/1938. Eigi hafði heldur síðar verið gerð lögleg breyting á skipulagi Keflavíkurkaupstaðar til samræmis við samþykkt bæjar- stjórnarinnar. Af greindu efni krafðist H, sem hafði hags- muna að gæta um skipulag á umræddu svæði, fébóta af Keflavíkurkaupstað. Telja varð, að húseignin nr. 8 við Aust- urgötu hefði, miðað við staðhætti, rýrnað nokkuð í verði vegna umræddra aðgerða, og höfðu stjórnvöld Keflavíkur með hinni löglausu röskun á staðfestu skipulagi H í óhag fellt á kaupstaðinn fébótaábyrgð gagnvart honum. Sam- kvæmt þessu voru H dæmdar bætur, kr. 35.000.00 .......... Skírlífisbrot. Manni dæmt fangelsi 14 mánuði samkvæmt 194. gr. sbr. 20. gr. og 217. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 fyrir tilraun til nauðgunar og líkamsáverka ............000.0000.. Skjalafals. Maður falsaði nöfn útgefenda fimm tékkávísana og seldi þær, Bls. 113 Efnisskrá CxI Bls. samtals að fjárhæð kr. 22.000.00. Fyrir þessi afbrot og fjár- svik, sem hann var uppvís að, var dæmt fangelsi 10 mánuði, en með hliðsjón af, að sökunautur hafði bætt tjón af þessu misferli, var refsingin gerð skilorðsbundin ................ 389 Hinn 28. júlí 1964 var S dæmt fangelsi 6 mánuði fyrir skjala- fals, er hann hafði framið 30. desember 1961. Með ákæru 5. maí 1965 var S sóttur til sakar fyrir að hafa falsað nafn framseljanda á tékkávísun, að fjárhæð kr. 3.300.00, og selja hana 7. nóvember 1963. Fyrir þá háttsemi var S samkvæmt 1. mgr. 155. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 og 1. mgr. 78. gr. sömu laga dæmt fangelsi 10 mánuði .......... 847 Skuldamál. G málarameistari tók að sér að mála íbúðarherbergi, sem I hafði tekið á leigu í húsi L. Hóf G verkið að beiðni I, en vegna ósættis við L hvarf hann frá því ófullgerðu án þess að gera I viðvart. Fyrir verk þetta, vinnu og efni, krafðist G greiðslu, kr. 8.210.90, úr hendi I, sem neitaði að borga, með því að G hefði annars vegar eigi lokið verkinu, en hins vegar málað annað og meira en til var ætlazt. Dómkvaddir voru tveir sérfróðir menn til að meta hæfilega greiðslu til G, miðað við að hve miklu leyti verkið hefði komið að fullum notum, eins og á stóð. I mótmælti matinu, og varð ekki úr framkvæmd þess. Að svo vöxnu var lagt til grundvallar, að verkið hefði nýtzt I, sem því var dæmt að greiða fjárhæð þá, sem krafizt var .......2.0.02002.0.. ner 22 Maður (Ó) og kona (R) bjuggu saman ógift frá því um áramót 1938/1939 þar til í septembermánuði 1961. Þau höfðu eignazt son 26. september 1938. R var heilsulítil og síðari hluta sam- búðarinnar 75% öryrki. En hún hafði unnið heimilinu, eftir því sem heilsa hennar og geta leyfði. Eftir kröfu hennar var Ó dæmt að greiða henni vinnulaun, kr. 60.000.00, og staðfest var kyrrsetning, sem framkvæmd hafði verið til tryggingar kröfunni ..........00000000 00 0n nn 231 B fékk í hendur tékkávísun, er G hafði gefið út til handhafa, að fjárhæð kr. 24.300.00. B fól K hinn 24. desember 1962 að greiða Gjaldheimtunni í Reykjavík með ávísun þessari opin- ber gjöld sín, kr. 11.374.00. Á skrifstofu Gjaldheimtunnar var tekið við ávísuninni, sem K hafði ábakið, kvittun veitt fyrir skattgjöldum B og K greiddur í reiðufé mismunur fjárhæða ávísunar og skattgjalda, kr. 13.426.00, er rann til B. Þar sem ávísunin var innstæðulaus, varð skattkrafan virk af nýju. Að svo vöxnu var B dæmt að greiða Gjald- heimtunni að fullu fjárhæð ávísunarinnar, kr. 24.800.00 .... 314 Sænska fyrirtækið K seldi S á árinu 1957 ýmis tæki til afnota við tiltekna múrhúðunaraðferð, sem K hafði heimilað S CXlI Efnisskrá Bls. að nýta gegn gjaldi, s. kr. 5.000.00, sem S hafði innt af hendi, en verð umræddra tækja nam s. kr. 8.169.60. Þar af greiddi S s. kr. 3.000.00, en neitaði frekari greiðslu og bar það fyrir sig, að múrhúðunaraðferðin hefði reynzt ónothæf, og ætti því greint gagngjald hennar með réttu að reiknast upp Í verð tækjanna. Eigi varð séð, að S hefði hreyft þessum atriðum fyrr en í dómsmáli því, sem K höfðaði með héraðs- stefnu 7. júní 1962 til greiðslu skuldarinnar, og engin við- hlítandi rök flutti S fram fyrir því, að múrhúðunaraðferðin væri ónothæf. Samkvæmt þessu var S dæmt að greiða skuldina, s. kr. 5.169.60 ......00000000 000 renn 410 J og T, eigendur vélbáts, gerðu hann út frá Vestmannaeyjum á vetrarvertíð 1958 og lögðu aflann inn hjá Hraðfrystistöð Vestmannaeyja (H). Þeir afsöluðu H væntanlegum verð- uppbótum Útflutningssjóðs á afla bátsins þessa vertíð fyrir kr. 35.876.50. H innheimti síðan verðuppbæturnar, sem reynd- ust nema alls kr. 56.845.93. Mismun þeirrar fjárhæðar og greinds kaupverðs verðuppbótanna, að frádregnum vöxtum, kr. 20.045.99, var H dæmt að greiða þeim J og T, enda mátti H ekki samkvæmt 32. gr. laga nr. 7/1936 bera íyrir sig umrætt afsal verðuppbótanna .......0.000000 0000... 441 Útgerðarmanni dæmt að greiða sjómanni eftirstöðvar kaups 461, 463 Mál út af vangoldinni húsaleigu. Sjá leiga .......00000000 00... 466 Aðilja dæmt að greiða vöruskuld, sem engum andmælum sætti 721 K krafði P h/f um vinnulaun frá árunum 1959, 1960 og 1961, að eftirstöðvum kr. 140.947.80. Ágreiningur var með aðiljum um ráðningu og kjör K og svo um yfirvinnu hans. Þrátt fyrir áskoranir héraðsdómara komu ekki fram viðhlítandi gögn af hendi P h/f, þar á meðal engin bókhaldsgögn, um launagreiðslur og vinnutíma K, sem byggði kröfur sínar um laun fyrir yfirvinnu reikningslega á eigin bókhaldi. Hann hafði hins vegar ekki lagt fyrir verkstjóra P h/f jafnóðum skýrslu um yfirvinnu sína, og greinargerð hans um þetta efni fékk P h/f eigi fyrr en í október 1961. Að svo vöxnu var lækkaður kröfuliður hans um yfirvinnu um kr. 20.000.00. Samkvæmt þessu var P h/f dæmt að greiða K kr. 120.947.80 .......00ee seen 750 J keypti fiskibát haustið 1958 og fól Smiðjunni h/f (S) að setja vél í bátinn og síðar viðgerðir á bátnum og búnaði hans. Heildarkostnaður við þetta nam samkvæmt reikningum S kr. 109.293.02. Ágreiningur varð með aðiljum um kostnað þenna. Það var hins vegar sameiginlegt álit sérfróðra hér- aðsdómenda, að reikningar S væru ekki óeðlilega háir, þegar litið var til fram kominna skýringa og verks þess, sem unnið hafði verið. Að svo vöxnu var J dæmt að greiða eftir- stöðvar skuldar sinnar samkvæmt reikningum S, kr. 41.142.53 861 Efnisskrá CXITIl Bls. Stjórnarskráin. Á tímabilinu 13. júní 1962 til loka þess árs hélt Kaupfélag Þing- eyinga samkvæmt 2. tölulið 4. gr. laga nr. 75/1962 eftir 1% af andvirði mjólkur, er H bóndi lagði inn, og greiddi fjár- hæðina, kr. 1.030.66, til Stofnlánadeildar landbúnaðarins. H taldi gjaldheimtu þessa fara í bága við 67. og 69. gr. stjónarskrárinnar nr. 33/1944 og krafðist endurgreiðslu gjaldsins. Almenni löggjafinn hafði ekki með setningu nefndrar 4, gr. sbr. 6. gr. laga nr. 75/1962 farið út fyrir stjórnskipuleg mörk sín. Krafa H var því eigi tekin til grEÍNA ........2.0000 ser 424 Stjórnsýsla. Hinn 4. desember 1958 skipaði fjármálaráðherra G skattstjóra í Kópavogskaupstað sex ár frá 1. s. m. að telja, þ. e. til 30. nóvember 1964, sbr. 2. mgr. 24. gr. og 3. mgr. 28. gr. laga nr. 46/1954. Með lögum nr. 70/1962 var embætti G lagt niður frá 1. október 1962. Að ákvörðun fjármálaráðherra voru G greidd laun sex mánuði, eftir að hann lét af störfum, en hann taldi sig eiga rétt til launa út starfstíma sinn samkvæmt skipunarbréfi. En þar sem ákvæði 14. gr. laga nr, 38/1954, sbr. 6. og T. tölulið 4. gr. sömu laga, taka til þess, er lögð er niður staða, sem opinber starfsmaður gegnir samkvæmt tímabundnu skipunarbréfi, átti G ekki rétt til frekari bóta ............002000000 ns 400 Samkvæmt ákvörðun bæjarstjórnar seldi bæjarstjóri Vest- mannaeyja H á leigu byggingarlóð með lóðarleigusamn- ingi 14. febrúar 1964. Á átti geymsluhús á lóðinni. Er Á sinnti ekki áskorun H um að fjarlægja húsið, hóf H á eigin spýtur niðurrif þess. Á fékk lagt lögbann við því, og í máli til staðfestingar lögbanninu krafðist Á skaðabóta af H fyrir spjöll á húsinu. H höfðaði gagnsök í staðfestingarmálinu til viðurkenningar á rétti sínum til að byggja á lóðinni og krafðist þess enn fremur, að Á yrði dæmt að fjarlægja geymsluhús sitt og greiða skaðabætur fyrir að hafa tafið byggingarframkvæmdir á lóðinni. Er þessir atburðir gerðust var gildandi skipulagsuppdráttur fyrir Vestmannaeyja- kaupstað, er staðfestur hafði verið af Stjórnarráðinu 3. nóvember 1932. Samkvæmt skipulagsuppdrættinum var leigulóð H í fyrirhuguðu vegarstæði. Á árinu 1963 höfðu byggingarnefnd og bæjarstjórn Vestmannaeyja samþykkt og lagt til við skipulagsstjóra ríkisins, að horfið yrði frá lagningu vegarins og skipulagsuppdrættinum breytt í sam- ræmi við það. Á þetta féllst skipulagsstjóri fyrir sitt leyti. En tillögur stjórnvalda Vestmannaeyja um breytingu á skipulagi kaupstaðarins voru hins vegar ekki lagðar fyrir h CXIV Efnisskrá Bls. skipulagsnefnd ríkisins og Félagsmálaráðuneytið til úr- lausnar samkvæmt 19. og 20. gr. laga nr. 55/1921, sbr. 14. gr. sömu laga og 4. gr. laga nr. 64/1938. Eigi hafði málið heldur verið tekið til meðferðar samkvæmt V. kafla laga nr. 19/1964, eftir að þau lög tóku gildi. Hafði því engin lög- leg breyting orðið á skipulagi kaupstaðarins til samræmis við lóðarleigusamning H frá 14. febrúar 1964. H gat því ekki byggt kröfur sínar á hendur Á, sem hafði hagsmuna að gæta um skipulag á umræddu svæði, á samningnum, þar sem hann braut í bága við gildandi skipulagsuppdrátt. Lögbannsgerð Á var staðfest og H dæmt að greiða skaða- bætur, kr. 10.000.00, en kröfur H voru eigi teknar til greina 635 Samkvæmt samþykkt byggingarnefndar Keflavíkur 29. júlí 1941 var á erfðafestulóð reist tveggja hæða íbúðarhús sem bak- hús nr. 22C við Hafnargötu með aðgangi frá þeirri götu. Á þessum tíma var í gildi óbreyttur skipulagsuppdráttur fyrir Keflavik, sem staðfestur var af Atvinnu- og samgöngu- málaráðuneytinu hinn 7. júní 1934. Hinn 1. marz 1944 stað- festi Félagsmálaráðuneytið breytingu á skipulagi Keflavíkur. Samkvæmt þessari breytingu skyldi Austurgata framlengj- ast til norðurs og liggja sjávarmegin fram með nefndu húsi, sem eftir þetta var auðkennt nr. 8 við Austurgötu. Átti húsið þannig samkvæmt skipulagsbreytingunni að komast Í samband við götu í stað þess að vera bakhús, eins og áður getur, H fékk afsal fyrir efri hæð hússins nr. 8 við Austur- götu hinn 20. apríl 1956. Með samþykkt byggingarnefndar Keflavíkurkaupstaðar 13. júní 1958 og bæjarstjórnar 25. s. m. var leyfð bygging íbúðarhúss fyrir enda Austurgötu og það auðkennt nr. 10 við þá götu. Var húsið byggt þvert yfir fyrirhugaða framlengingu götunnar samkvæmt skipu- lagsuppdrætti og girðir fyrir það, að gatan verði fram- lengd að og fram með húsinu nr. 8. Skipulagsstjóri ríkisins lýsti því, að hann hefði fyrir sitt leyti samþykkt staðsetn- ingu hússins nr. 10 við Austurgötu. Hins vegar var tillaga um þá skipulagsbreytingu ekki lögð fyrir skipulagsnefnd ríkisins og Félagsmálaráðuneytið til úrlausnar samkvæmt 19. og 20. gr. laga nr. 55/1921, sbr. 14. gr. sömu laga og 4. gr. laga nr. 64/1938. Samþykkt bæjarstjórnar Keflavíkur frá 25. júní 1958 og framkvæmd hennar var því brot á ákvæðum 3. mgr. 13. gr. laga nr. 55/1921, sbr. 3. gr. laga nr. 64/1938. Eigi hafði heldur síðar verið gerð lögleg breyt- ing á skipulagi kaupstaðarins til samræmis við samþykkt bæjarstjórnarinnar. Af greindu efni krafðist H, sem hafði hagsmuna að gæta um skipulag á umræddu svæði, fébóta af Keflavíkurkaupstað. Talið var, að húseignin nr. 8 við Austurgötu hefði, miðað við aðstæður, rýrnað nokkuð í Efnisskrá CXV Bls. verði vegna umræddra aðgerða, og höfðu stjórnvöld Kefla- víkur með ólögmætri röskun á staðfestu skipulagi H í óhag fellt á kaupstaðinn skaðabótaábyrgð gagnvart honum. Að svo vöxnu voru H dæmdar bætur, kr. 35.000.00 ............ 713 Krafizt var lögtaks í eignum S til tryggingar greiðslu með- lags til eiginkonu hans samkvæmt úrskurði, er fulltrúi yfirsakadómara í Reykjavík hafði kveðið upp, sbr. 15. gr. laga nr. 57/1921 og 2. mgr. 4. gr. laga nr. 98/1961. Það kom fram, að S hafði eigi verið veittur kostur á að lýsa afstöðu sinni til meðlagskröfunnar og gæta réttar síns að öðru leyti, áður en úrskurðurinn var kveðinn upp. Að svo vöxnu var úrskurðurinn ekki gild lögtaksheimild .................. 7839 Í leyfisbréfi dómsmálaráðherra til skilnaðar M og S að borði og sæng var S gert að greiða konunni kr. 2.500.00 í lífeyri á mánuði, meðan skilnaður að borði og sæng vari, sbr. 55. gr. laga nr. 39/1921. Lögtaks var krafizt til tryggingar greiðslu samkvæmt úrskurði þessum. S taldi ákvæði skiln- aðarbréfsins um lífeyri ógilda lögtaksheimild, þar sem Dóms- málaráðuneytið hefði eigi kynnt sér til hlítar málavexti, áður en leyfisbréfið var gefið út. Þegar leyfisbréfið var gefið út, hafði ráðuneytið fengið í hendur endurrit úr hjónaskilnaðarbók, þar sem S hafði lýst afstöðu sinni til kröfu M um lífeyri, og svo bréf löglærðra umboðsmanna aðilja, sem fjölluðu um sama efni. Enn fremur hafði ráðu- neytið af nýju tekið málið til athugunar og hafnað kröfu S um, að greiðslur samkvæmt leyfisbréfinu yrðu niður felldar. Að svo vöxnu var kveðið á um framkvæmd lögtaks 789 Stofnlánadeild landbúnaðarins. Með 2. gr. laga nr. 75/1962 var sett á stofn sérstök deild í Búnaðarbanka Íslands, sem nefnist Stofnlánadeild landbún- aðarins. Í 4, gr. laganna er rakið, hverjar skuli vera tekjur stofnlánadeildar þessarar. En samkvæmt 6. gr. laganna er hlutverk hennar að veita lán til bygginga í sveitum lands- ins, bústofnsauka, búvélakaupa, jarðræktar, lax- og silungs- eldis, loðdýraræktar og svo ýmiss konar mannvirkjagerðar, sem stendur í sambandi við landbúnað. Á tímabilinu frá 13. júní til ársloka 1962 hélt Kaupfélag Þingeyinga sam- kvæmt 2. tölulið 4. gr. nefndra laga eftir 1% af andvirði mjólkur, er H bóndi lagði þar inn, og greiddi fjárhæðina, kr. 1.030.66, til Stofnlánadeildar landbúnaðarins. H taldi gjaldheimtu þessa fara í bága við 67. og 69. gr. stjórnar- skrárinnar nr. 33/1944 og krafðist endurgreiðslu gjaldsins. Almenni löggjafinn hafði ekki með setningu 4. gr. sbr. 6. gr. laga nr. 75/1962 farið út fyrir stjórnskipuleg mörk sín. Krafa H var því ekki til greina tekin .................. 424 CXVI Efnisskrá Bls. Sveitarstjórn. Sjá aðstöðugjald, skipulagsmál, stjórnsýsla, umferðarréttur, útsvar. Sönnun. S, starfsmaður H h/f, samþykkti víxil f. h. félagsins, að fjár- hæð kr. 25.000.00, vegna vörukaupa þess. Gegn andmælum formanns félagsins tókst S ekki að sanna, að hann hefði haft heimild til að samþykkja víxilinn fyrir félagsins hönd, og var hann því sjálfur skuldbundinn sem samþykkjandi, sbr. 8. gr. víxillaga nr. 93/1933 .....02000000 0000. 4 K veitingamaður, sem varð gjaldþrota hinn 16. september 1964, hafði keypt húsgögn og annan búnað til veitingahúss síns hjá H h/f fyrir kr. 661.753.49, sem ógreiddar voru, er bú K var tekið til skiptameðferðar. Af hendi H h/f var þess krafizt, að munir þeir, sem um var að tefla, yrðu afhentir því, þar sem svo hefði verið samið, að þeir skyldu vera eign þess, unz andvirði þeirra hefði verið greitt að fullu. K játaði, að slíkt samkomulag hefði verið gert. Skriflegur samningur hafði hins vegar ekki verið gerður, og sönnur voru eigi að því leiddar, að H h/f og K hefðu, áður en afhending fór fram, samið um það með tilgreiningu hvers munar um sig, að munirnir skyldu haldast í eign seljanda, þar til andvirði þeirra hefði verið goldið honum. Að svo vöxnu var krafa H h/f eigi tekin til greina .............. 18 Hinn 20. september 1964 að kvöldi varð varðskip vart brezks togara úti fyrir Vestfjörðum. Hóf varðskipið athugun á siglingu togarans og framkvæmdi staðarákvarðanir í því sambandi fyrir og eftir miðnætti, unz komið var að honum að veiðum kl. 0029.35, og mældist hann þá um 13 sm utan fiskveiðamarka. Kl. 2359 hafði togarinn mælzt um 0.3 sm innan fiskveiðamarka, en kl. 0005 um 0.1 sm utan sömu marka, miðað við leiðréttingu vegna fjarlægðarskekkju í ratsjá varðskipsins. Varðskipsmenn höfðu kl. 0002 gefið togaranum stöðvunarmerki, en eigi mælt stað hans þá. Samkvæmt greindum mælingum þótti eigi sannað, að tog- arinn hefði verið innan fiskveiðamarka, er stöðvunarmerkið var gefið. Að svo vöxnu áttu íslenzkir dómstólar að þjóða- rétti eigi lögsöguvald í máli, er af hendi ákæruvalds var höfðað gegn togaraskipstjóranum vegna ætlaðs fiskveiða- brots, og var málinu því vísað frá dómstólum ............ 245 G keypti kjallaraíbúð af E í októbermánuði 1962. Fluttist G í íbúðina 1. október, en hinn 29. s. m. varð raka vart undir gólfi hennar. Hafði hitaleiðsla þar bilað. Af þessu efni krafð- ist G skaðabóta úr hendi E. En þar sem hvorki var sannað, að gallar þeir, er um var að tefla, stöfuðu af tilverknaði E né að honum hefði verið um þá kunnugt, er sala fór fram, Efnisskrá CXVII Bls. voru kröfur G ekki til greina teknar .................... 769 P seldi N h/f netjagerð sína á Ísafirði hinn 5. júní 1954 ásamt geymsluhúsi og netjaþurrkhúsi. Skyldi P fyrir 15. s. m. hafa rýmt húsin, en þar voru m. a. geymdar nætur og nótahlutar. Hóf P því næst flutning muna sinna úr hús- unum, en hafði ekki lokið því, er hann fór í ferðalag, og voru þá þar eftir fjórar herpinætur gamlar. Ekki ræddi P við fyrirsvarsmenn N h/f um geymslu nótanna í fjarveru sinni eða aðra ráðstöfun þeirra, enda þótt viðskilnaður hans væri vVanefnd á skuldbindingu hans um rýmingu húsanna. Forstjóri N h/f kvaðst hafa talið, að P hyggðist ekki hirða frekara úr húsunum og að næturnar væru honum verð- lausar, Í stað þess hins vegar að leita atbeina fógeta um útburð nótanna lét forstjórinn skera næturnar niður og hirða sumt þeirra til eigin nota eða ráðstöfunar, en annað fór forgörðum. Mjög ófullkomin vitneskja fékkst um verð- mæti nótanna, og dómkvaddir menn treystust ekki til að meta það. En þegar litið var til hinnar ólögmætu með- ferðar á nótunum, sem lýst var, þótti sönnunarbyrðin fyrir tjóni P eigi verða einvörðungu lögð á P eða réttartaka hans. Var fébótaábyrgð því dæmd á hendur N h/f og for- stjóra þess. Hins vegar var við ákvörðun bótafjárhæðar höfð hliðsjón af háttsemi P, er áður getur, og því, að hann að- hafðist ekkert til að tryggja hagsmuni sína, er hann kom úr nefndu ferðalagi og frétti um afdrif nótanna .......... 806 Eigandi vélbáts (J) krafðist skaðabóta úr hendi aðilja (S), sem sett hafði niður vél í bátinn, vegna tjóns af skemmd- um og bilunum, er rekja mætti til óvandvirkni við fram- kvæmd greinds verks. Studdi J kröfugerð sína við álitsgerð dómkvaddra manna. Sérfróðir sjódómendur töldu hins vegar aðrar orsakir líklegri til bilana þeirra, sem um var að tefla, og þóttu eigi sönnur færðar á atvik, er leiða ættu til fé- bótaábyrgðar S .........200000000 ner 861 Bú hjónanna M og S var undir skiptameðferð vegna skilnaðar þeirra, Móðir mannsins (J) lýsti kröfu í búið, að fjárhæð kr. 285.000.00. Af fé búsins voru með samþykki aðilja greidd- ar kr. 100.000.00 upp í kröfuna. Maðurinn (S) samþykkti greiðslu eftirstöðvanna, en M andmælti frekari greiðslu. Fram kom, að S hafði tekið út úr sparisjóðsbók J samtals kr. 312.000.00, og kvaðst J með þessum hætti hafa veitt syni sínum lán, er hann hefði verið búinn að greiða niður í kr. 285.000.00, þegar kröfu hennar í búið var lýst. Eigi voru færðar sönnur á, að neitt af fé því, sem S hafði tekið út úr sparisjóðsbók J, hefði til hennar runnið, og var krafa hennar í búið tekin til greina ..........0022000 00. ...0... 4389 CXVII Efnisskrá Tékkar. B, sem fengið hafði í hendur tékka, útgefinn til handhafa, að fjárhæð kr. 24.800.00, sendi K með hann í skrifstofu Gjald- heimtunnar í Reykjavík til að greiða þar með honum opin- ber gjöld, að fjárhæð kr. 11.374.00. Var þar tekið við tékk- anum, sem K hafði ábakið, K var afhent kvittun fyrir greindri skattskuld B, og loks var K greiddur mismunur fjárhæðar tékkans og skattskuldarinnar, kr. 13.426.00 í reiðufé, sem B síðan tók við úr hendi K. Gjaldheimtan hafði veitt tékkanum viðtöku á þeirri forsendu, að innstæða væri fyrir honum. En svo reyndist ekki vera. Varð skattskuld B því virk af nýju. Honum var dæmt að greiða Gjaldheimt- unni fjárhæð tékkans, er getið var ..........000000.0.... Refsing samkvæmt 1. mgr. 155. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 dæmd á hendur manni, sem falsað hafði tékka, að fjárhæð samtals kr. 22.000.00, og síðan látið þá af hendi gegn peningum og öðrum verðmætum ...........0000000... Tilraun. Refsing dæmd á hendur manni samkvæmt 194. gr. sbr. 20. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 fyrir tilraun til nauðg- UNAF .......0.00 rss L iðnnemi, fæddur 3. febrúar 1943, felldi hug til stúlkunnar G, sem fædd var 16. september 1945. Allnáin kynni voru með þeim um skeið, en stúlkan vildi láta þeim lokið. Er svo var komið, afréð L, að eigin sögn, yrði G ekki eiginkona hans, að svipta hana lífi. Hinn 12. maí 1964 að kvöldi fór L heim til G, réðst þar án nokkurs tilefnis á hana og lagði hana hvað eftir annað með hníf, er hann hafði haft með- ferðis, í því skyni að ráða henni bana. Stúlkan hélt lífi, en hlaut stórkostlega áverka. Þetta atferli L varðaði við 211. gr. sbr. 1. mgr. 20. gr. almennra hegningarlaga nr. 19,/1940. Á leið sinni af vettvangi sló L stúlkuna Þ, er varð á vegi hans, og veitti henni áverka, er vörðuðu við 218. gr. sömu laga. Fyrir þessi afbrot var L með hliðsjón af 77. gr. nefndra hegningarlaga dæmt fangelsi 12 ár .............. Togveiðar. Sjá fiskveiðabrot. Tollar. Sjá aðflutningsgjöld. Tolllög. Sjá aðflutningsgjöld, lög, lögskýring. Tómlæti. A átti samkvæmt samningi við aðilja, sem reistu hús í Reykja- vík, kauprétt á íbúð í húsinu. Hann sinnti ekki tilboði um Bls. Efnisskrá CXIX að ganga frá þeim kaupum, en er hann síðar leitaði eftir því, að kaupsamningur yrði gerður, var réttur hans til þess niður fallinn ...........2.02220.0000n0nen S og konu hans var undir skiptameðferð vegna skilnaðar þeirra. Uppskrift á eignum búsins fór fram haustið 1963. Hinn 24. október þ. á. var skrifaður upp og virtur að til- vísun S og í viðurvist hans eignarhluti búsins í atvinnu- fyrirtæki. Rúmu ári síðar, eða 16. nóvember 1964, krafðist S yfirmats á eignarhluta þessum, en atvinnufyrirtækið hafði hann sjálfur rekið til þess tíma, síðan undirmatið fór fram. Að svo vöxnu hafði S fyrirgert rétti sínum til yfirmats, þegar krafa um það var gerð ........0000000 000. N seldi netjagerð sína, þar á meðal geymsluhús og þurrkhús, og skuldbatt sig jafnframt til að hafa rýmt húsin á til- teknum degi. Áður en N hafði lokið því, fór hann í ferða- lag. Í fjarveru hans létu kaupendur netjagerðarinnar flytja úr húsunum síldarnætur, er þar voru enn frá tíð N, og fóru þær með ýmsum hætti forgörðum. Aðiljar, sem í hlut áttu, urðu skaðabótaskyldir vegna þessarar meðferðar á nótunum, en við ákvörðun bóta var til þess litið, að N hafði vanefnt loforð sitt um rýmingu húsanna, að hann leitaði ekki samkomulags um geymslu nótanna, áður en hann fór í ferðalagið, og að hann aðhafðist ekkert til að firra frek- ara tjóni, er hann kom úr ferðalaginu og frétti um afdrif nótanna Umboð. S, starfsmaður hlutafélags, samþykkti fyrir hönd félagsins víxil vegna vörukaupa þess, að fjárhæð kr. 25.000.00. Eigi voru leiddar sönnur að því, að S hefði haft umboð félagsins til þess að samþykkja víxilinn, og var hann því sjálfur skuld- bundinn sem samþykkjandi hans samkvæmt 8. gr. víxillaga nr. 93/1933 Umferð. Umferðarlög. Sjá áfengislög, bifreiðar Umferðarréttur. Hinn 25. ágúst 1945 tóku þrír menn með samningi við borgar- stjóra Reykjavíkur á leigu lóðina nr. 40—42—44 við Miklu- braut og reistu þar síðan þrjú sambyggð íbúðarhús. Sam- kvæmt umsókn þeirra og með samþykki byggingaryfir- valda 28. nóvember og 5. desember 1946 var lóðinni skipt í þrjár lóðir, nr. 40, 42 og 44, og skyldu vera „2 m breið gangréttindi um lóðina nr. 44 inn á lóðina nr. 42“. Nefndir lóðarleigutakar afsöluðu 19. nóvember og 8. desember 1947 K efri hæð og Þ neðri hæð hússins nr. 44. Með samningi Bls. T46 8c6 CXK Efnisskrá Bls. 14. og 20. nóvember s. á. leigði borgarstjóri þeim K, Þ og P, sem eignazt hafði kjallaraíbúð hússins, lóðina nr. 44, og um sama leyti var og gerður lóðarleigusamningur við eigendur hússins nr. 42 um lóð þess húss. Jafnframt var úr gildi felldur lóðarleigusamningurinn frá 25. ágúst 1945. Ákvæðum þeim um gangréttindi, er áður getur, var ekki þinglýst. Hins vegar var þinglýst nefndum afsölum á hús- inu nr. 44 og hinum nýju lóðarleigusamningum, en í þeim gerningum var eigi getið gangréttar frá húsinu nr. 42 yfir lóð hússins nr. 44. Eftir þinglýsingu þessara skjala urðu eigendaskipti að íbúðum í húsunum nr. 42 og 44. Á árinu 1948 hófu eigendur hússins nr. 44 framkvæmdir á lóð sinni, reistu girðingu á mörkum hennar og lóðarinnar nr. 42 og lögðu gangstéttir austan og sunnan húss síns. Árið 1962 hóf einn eigenda hússins nr. 42 að rjúfa hlið á nefnda girð- ingu vegna gangréttar, sem hann taldi eigendur þess húss eiga, um lóðina nr. 44. En eigendur hússins nr. 44 lögðu þá lögbann við aðgerðum hans. Með stefnu 20. maí 1963 höfðuðu eigendur hússins nr. 42 því næst mál fyrir merkja- dómi og kröfðust staðfestingar á rétti sínum til tveggja metra breiðrar gangbrautar frá lóð sinni um lóðina nr. 44 út á Miklubraut. Í eignarskjölum og lóðarréttinda K, Þ og P var eigi áskilinn umferðarréttur um lóð þeirra frá húsinu nr. 42, og eigi varð þeim ætluð vitneskja um, að yfirvöld og íbúar hússins nr. 42 gerðu kröfu um slíkan rétt. Uppsetning girðingar á lóðamörkum án andmæla af ann- arra hálfu var því til styrktar, að eigendur hússins nr. 44 mættu telja sig hafa óskoraðan rétt yfir lóð sinni. Síðari eigendur hússins máttu og samkvæmt ummerkjum á lóð- inni ætla, að umferðarréttur annarra væri ekki fyrir hendi. Að svo vöxnu voru kröfur eigenda hússins nr. 42 eigi til greina teknar, enda varð að skýra ákvæði 1. mgr. 8. gr. byggingarsamþykktar fyrir Reykjavík nr. 195/1945 um greiðan aðgang að götu með þeim takmörkunum, sem leiðir af eignarréttinum ...........20.2000 000. enn 727 Uppboð. U krafðist heimildar til fjárnáms í víxli, til sölu hans á upp- boði og til að nota uppboðsandvirði hans til greiðslu máls- kostnaðarskuldar samkvæmt dómi. En þar sem leitt var í ljós, að fyrndar voru allar kröfur samkvæmt víxli þeim, sem um var að tefla, gat heimild til fjárnáms í honum og til ráðstöfunar uppboðsandvirðis hans eigi varðað hags- muni U. Að svo vöxnu var kröfu U vísað frá dómi ........ 124 Hinn 1. marz 1962 krafðist Skipaútgerð ríkisins uppboðs á vöru, er flutt hafði verið til landsins á vegum útgerðarinnar, til Efnisskrá CXKI Bls. lúkningar vangoldnu flutningsgjaldi, geymslugjaldi og kostnaði, samtals kr. 62.689.62. Tollstjórinn í Reykjavík krafðist og uppboðs á sömu vöru hinn 19. s. m. til lúkn- ingar aðflutningsgjöldum til ríkissjóðs, að fjárhæð kr. 254.912.50. Uppboð fór fram 28. marz 1962, og nam uppboðs- andvirði, að frádregnum uppboðskostnaði, kr. 202.912.50. Ágreiningur reis með uppboðsbeiðendum um forgangsrétt krafna þeirra til uppboðsandvirðisins. Dæmt var, að ákvæði 160., 235. og 244. gr. siglingalaga nr. 56/1914 og 28. og 29. gr. laga nr. 68/1956 um tollheimtu og tolleftirlit bæri að skýra þannig, að krafa ríkissjóðs um aðflutningsgjöld nyti á eftir kostnaði af uppboðinu sjálfu forgangsréttar til upp- íboðsandvirðisins gegnt kröfu farmflytjanda um flutnings- gjald ..........000.0.000 nr 260 O áfrýjaði úrskurði uppboðsdóms, upp kveðnum "7. marz 1964, með stefnu 6. apríl 1964. Útivistardðómur gekk í því máli hinn 1. júní 1964, og áfrýjaði O málinu af nýju með stefnu 9. júní 1964. Samkvæmt 2. mgr. 4. gr. laga nr. 57,//1949 er áfrýjunarfrestur fjórar vikur frá lokum dómsathafnar, en dómsmálaráðherra getur veitt leyfi til áfrýjunar þrjá mán- uði frá sama tíma. Áfrýjunarfrestur var liðinn, er fyrri áfrýjunarstefnan var gefin út, og áfrýjunarleyfi hafði eigi verið fengið. Að svo vöxnu var síðara áfrýjunarmálinu vísað frá Hæstarétti ..........2.00000.n nn 353 Upptaka Afli og veiðarfæri togara gerð upptæk .......... 107, 286, 894, 907 Úrskurðir. Úrskurður Hæstaréttar um að fá álitsgerð Læknaráðs í skaða- bótamáli út af líkamsáverkum .......0000000 00... 705 Úrskurður Hæstaréttar um öflun álitsgerðar Læknaráðs um niðurstöðu blóðrannsóknar .........0.0000 ner... 933 Útsvar. Sjá skattar. Útivist aðilja. Áfrýjandi sótti ekki þing: Útivistardómur ...... 1, 2, 3, 63, 319, 320, 704, 705, 721, 765, 854, 855 Stefndi sótti ekki þing: Mál flutt skriflega samkvæmt 2. mgr. 47. gr. laga nr. 57/1962 .. 920 Varnarþing. Með stefnu, birtri 18. marz 1965, höfðaði E mál á bæjarþingi Reykjavíkur gegn V til greiðslu víxils, að fjárhæð kr. 3.548.00, ásamt vöxtum, þóknun og kostnaði. Heimili V var CXXII Efnisskrá í Fáskrúðsfirði og greiðslustaður víxilsins í Sparisjóði Fá- skrúðsfjarðar. Starfsstöð E var í Reykjavík, og þar hafði V keypt vörur, sem hann greiddi með víxlinum. Taldi E sér því heimilt að höfða málið fyrir dómi í Reykjavík, sbr. 1. mgr. 82. gr. laga nr. 85/1936. Á þetta var ekki fallizt, þar sem engu máli skiptu viðskipti aðilja, áður en víxillinn var út gefinn. Þar sem vixilmálið bar að höfða á heimilis- varnarþingi skuldara eða á greiðslustað víxilsins, sbr. 1. mgr. 73. gr. og 3. mgr. 82. gr. laga nr. 85/1936 og 1. málslið 2. mgr. 2. gr. laga nr. 52/1937, var málinu vísað frá bæjar- þingi Reykjavíkur ............0.200000 000 439 Vátrygging. Bifreið S valt og stórskemmdist, er dóttir hans ók henni með leyfi hans. Bifreiðin var húftryggð fyrir kr. 80.000.00 hjá vátryggingarfélaginu Samvinnutryggingum, sem neitaði að bæta tjónið með skírskotun til tryggingarskilmála, er und- anskildu ábyrgð félagsins „skemmdir af ásettu ráði eða sakir stórkostlegrar óvarkárni“, en dóttir S hefði valdið slysinu með gálausum akstri. Samkvæmt mati dómkvaddra manna, er vátryggingarfélagið hlutaðist til um, taldist verðmæti bifreiðarinnar fyrir slysið kr. 60.000.00, en viðgerð- arkostnaður kr. 59.995.00, og samkvæmt tryggingarskilmál- um skyldi tjón vátryggðs reiknast jafnt viðgerðarkostnaði. Sá ljóður var á mati þessu, að S var ekki veittur kostur á að gæta hagsmuna sinna við framkvæmd þess, sbr. 1. mgr. 140. gr. laga nr. 85/1936. En þar sem matið sætti ekki, að því er varðaði fjárhæðir, rökstuðdum andmælum, mátti leggja niðurstöðu þess til grundvallar um tjón S. Trygg- ingarskilmála vátryggingarfélagsins, er að skiptum aðilja lutu, bar að meta og skýra Í samræmi við 18. og 20. gr. sbr. 3. mgr. 2. gr. laga um vátryggingarsamninga nr. 20/ 1954. Lán S á bifreiðinni til dóttur sinnar, sem hafði bif- reiðarstjóraréttindi, varð ekki metið honum til neinnar sakar, og enga ábyrgð, er varðaði sakarefni, bar hann á akstri bifreiðarinnar né slysi því, sem um var að tefla. Sam- kvæmt þessu var Samvinnutryggingum dæmt að greiða S fullar húftryggingarbætur, kr. 59.995.00 ..........00..0... 140 Veð. Sjá sjóveð. Verkfall bankastarfsmanna. Starfsmenn Útvegsbanka Íslands gerðu verkfall 2. nóvember 1964. Af hendi ákæruvalds var mál höfðað gegn stjórnar- mönnum Starfsmannafélags Útvegsbankans, og var þeim dæmd sekt samkvæmt 1. gr. laga nr. 33/1915, sbr. lög nr. 14/1948 ..........0.00. 394 Efnisskrá CEXXIII Vettvangsmál. Mál um lóðarmörk í kaupstað .......00020000 nn Mál um umferðarrétt um lóð íbúðarhúss í kaupstað .......... Landamerkjamál ..........0202.0.0 0. nr Vegtir. Hinn 13. maí 1952 var M dæmt að greiða E kr. 16.201.67 ásamt 6%ársvöxtum frá 16. janúar 1951 til greiðsluðags. Fjárnám til tryggingar dómskuldinni hófst í fógetadómi hinn 3. júlí 1964. Hinn 8. október 1957 hafði lögmaður E fengið í hendur skriflega yfirlýsingu frá M og undirritaða af honum, dags. 8. september s. á., þar sem M staðfestir munnlegt loforð ". s. m. um að greiða 50% dómskuldarinnar, kr. 8.100.83, ásamt 6% ársvöxtum frá 16. janúar 1951 til greiðsludags. Sam- kvæmt þessu voru ófyrndir vextir frá greindum upphafs- tíma þeirra til 8. september 1957, er greiðslu þeirra var lofað í skuldabréfi, eftir að þeir voru í gjalddaga fallnir, sbr. niðurlagsákvæði 6. gr. laga nr. 14/1905 og 2. málslið 1. tölu- liðs 4. gr. sömu laga. Þá voru og ófyrndir vextir frá 3. júlí 1960, sbr. 2. málslið 1. töluliðs 4. gr. og 3. gr. nefndra laga. Hins vegar voru vextir frá 8. september 1957 til 3. júlí 1960 fyrndir ............200.00sns ns Vinnulaun. Vinnusamningar. Sbr. skuldamál. G málarameistari tók að sér að mála íbúðarherbergi I í húsi á Eskifirði samkvæmt beiðni hans. G hvarf frá verkinu án þess að hafa lokið því vegna ósættis við eiganda hússins. I neitaði að greiða vinnulaun G og efniskostnað, þar sem G hefði annars vegar eigi lokið verki því, sem hann var ráð- inn til, en hins vegar málað annað og meira en til var ætl- azt. Þá hafnaði I því, að metin væri af dómkvöddum mönn- um hæfileg greiðsla G til handa, er litið væri til þess, að hve miklu leyti verk hans hefði komið „að fullum notum, miðað við að því hafi ekki verið lokið, er hætt var við það“. Að svo vöxnu var lagt til grundvallar, að verk G hefði komið Í að notum, og var honum dæmt að greiða G kr. 8.210.90 samkvæmt kröfu hans .........200000 0000 Ó, sem búið hafði með konunni R frá áramótum 1938/1939 og átt með henni barn, án þess að þau gengju að eigast, dæmt að greiða henni vinnulaun, kr. 60.000.00 ......00000000.0.. Útgerðarmanni dæmt að greiða eftirstöðvar af kaupi sjó- MANNS ........0000 ss 461, Atvinnufyrirtæki dæmt að greiða starfsmanni eftirstöðvar vinnulauna ........20000 0200. en Haustið 1962 réðst J sjómaður á fiskibát S, og voru síldveiðar stundaðar til 5. febrúar 1963, er skipverjar voru skráðir úr Bls. S41 227 231 463 750 CKXKIV Efnisskrá skiprúmi og sildarnót bátsins tekin í land. Er þorskanót og þorskanet höfðu verið tekin um borð í bátinn var skráð á hann af nýju hinn 14. febrúar 1963, og var báturinn síðan á þorskveiðum til 18. maí 1963. Á þessu tímabili var þorska- nótin notuð einvörðungu þar til seint í marzmánuði, en síðan eingöngu netin. Ágreiningur reis með aðiljum um aflahlut J þann tíma, sem veitt var í þorskanótina. Hélt J því fram, að fara ætti eftir ákvæðum kjarasamnings frá 20. nóvember 1962 um kaup og kjör á síldveiðum, en sam- kvæmt þeim samningi bar skipverjum 37.5% af heildar- verðmæti aflans, er skiptist í 11 staði. S taldi hins vegar, að skipta ætti samkvæmt ákvæðum kjarasamnings frá 24. október 1962 um kjör á línu- og netjaveiðum, en eftir þeim ákvæðum áttu skipverjar að fá 29.5% heildaraflans, er einnig skiptust í 11 aflahluta. Er lögskráð var á bátinn 2. janúar 1963, sbr. 2. tölulið 4. gr. laga nr. 63/1961, var í skipshafnarskrá um fyrirhugaðar veiðar og kjör skipverja ritað: „Síildveiðar“ og „Skv. samningi“, en er lögskráð var 14. febrúar 1963 einungis: „Þorskanet“, Eins og á stóð, var talið, að með lögskráningunni 14. febrúar 1963 hefði stofn- azt samningur um, að skiptakjör á veiðum í net skyldu gilda, hvort sem veitt væri í þorskanet eða þorskanót, og var slíkt samkomulag eigi talið fara í bága við gildandi kjarasamn- inga stéttarfélaga. Að svo vöxnu var S dæmd sýkna ...... 813 Vinnuslys. Sjá skaðabætur .............00000.0.0.0.. 32, 74, 146, 296, 321, 566 Vitni. Bankastjóri Búnaðarbanka Íslands var krafinn vættis um efni, sem hann hafði fengið vitneskju um í starfa sínum og leynt átti að fara, sbr. 3. mgr. 56. gr. laga nr. 115/1941. Leyfis ráðherra þess, sem í hlut átti, sbr. 3. mgr. 1. gr. laga nr. 48/1960, hafði eigi verið aflað. Þegar af þeirri ástæðu var synjað um að leggja fyrir bankastjórann spurningar þær, sem um var að tefla ............2200000.00 00. 0n 649 Þeir gallar voru á meðferð landamerkjamáls, að lögmenn að- ilja höfðu aflað sér skriflegra vottorða frá vitnum, áður en þau komu fyrir dóm, en landamerkjadómurinn átti sjálfur að kveðja vitnin á vettvang og taka skýrslur af þeim þar 737 Landsbanka Íslands dæmt skylt að gefa ríkisskattstjóra skýrslu um skipti bankans og tiltekinna aðilja .................... 953 Vísrilmál. Víglar. Víxill, að fjárhæð kr. 25.000.00, var samþykktur af S pr.pr. H h/f og út gefinn af S, sem var starfsmaður H h/f. S Efnisskrá CKKV Bls. færði ekki sönnur á, að hann hefði haft umboð H h/f til að samþykkja víxilinn, og var hann því sjálfur skuldbund- inn sem samþykkjandi víxilsins samkvæmt 8. gr. sbr. 53. gr. víxillaga nr. 93/1933 .......0020000 nn nr nn 4 Til tryggingar tjónbótum vegna kyrrsetningar afhenti M hæsta- réttarlögmaður hinn 13. júlí 1957 fógeta eigin víxil sinn, að fjárhæð kr. 100.000.00, út gefinn 10. júlí 1957 og til greiðslu við sýningu. Með stefnu 1. ágúst 1962 var mál höfðað og m. a. krafizt heimildar til að taka víxilinn fjár- námi og selja hann á opinberu uppboði til lúkningar máls- kostnaði í máli út af kyrrsetningunni. En fram kom, að hvorki hafði víxillinn verið sýndur til greiðslu né neitt gert til geymslu víxilréttar samkvæmt honum. Að svo vöxnu voru allar kröfur samkvæmt víxlinum fyrndar, sbr. 1. mgr. 34. gr., Í. mgr. TT. gr. og 1. mgr. 78. gr. víxillaga nr. 93/1933 .. 124 „Víxill“, að fjárhæð kr. 31.255.00, var gefinn út 16. nóvember 1964 til greiðslu 15. nóvember 1964. Þar sem skráður gjald- dagi var liðinn, er skjalið var gefið út, var eigi um gildan víxil að tefla, sbr. 1. gr. víxillaga nr. 93/1933 ............ 252 V, sem var búsettur í Fáskrúðsfirði, keypti vörur hjá verzlunar- fyrirtækinu E í Reykjavík og greiddi þær með víxli, sem hann samþykkti, en greiðslustaður víxilsins var í Sparisjóði Fáskrúðsfjarðar. Er vanskil urðu á greiðslu víxilsins, höfð- aði E víxilmál á hendur V, og með hliðsjón af þeim við- skiptum, sem lágu til grundvallar víxilskuldinni, var málið höfðað á bæjarþingi Reykjavíkur, sbr. 1. mgr. 82. gr. laga nr. 85/1936. En þar sem um var að tefla víxilmál, sem meðferð sætti samkvæmt ákvæðum 17. kafla laga nr. 85/ 1936, var þetta óheimilt, þar sem slíkt mál átti heima á varnarþingi annað hvort samkvæmt 73. gr. laga nr. 85/1936 eða samkvæmt 3. mgr. 82. gr. sömu laga. Að svo vöxnu var málinu vísað frá bæjarþingi Reykjavíkur ...........00... 439 Staðfestur dómur í víxilmáli, enda hafði í málinu engum and- mælum verið hreyft af hendi víxilskuldara .............. 920 Yfirvirðing. Sjá dómkvaðning. Þagnarskylda. Sjá vitni. Þinglýsing. Þinglýsing og ákvörðun gjalds fyrir þinglýsingu samkvæmt VI. kafla laga nr. 40/1954 eru dómsathafnir. Máli, sem höfðað hafði verið á bæjarþingi til endurheimtu þinglýsingargjalds, sem þinglýsingardómari hafði ákveðið, var því vísað frá bæjarþinginu ........0002000 ene snar 766 CXXVI Efnisskrá Þjáningabætur. Sjá skaðabætur. Þjóðaréttur. Varðskip tók hinn 21. september 1964 brezkan togara á úthaf- inu vegna ætlaðs veiðibrots innan fiskveiðamarka. Hafði varðskipið gefið togaranum stöðvunarmerki, en ósannað var, að hann hefði þá verið innan greindra marka. Að þjóða- rétti brast dómstóla landsins því að svo stöddu lögsöguvald í máli togaraskipstjórans. Áfellisdómur í héraði var að svo vöxnu ómerktur og málinu vísað frá dómstólum .......... 245 Þjófnaður. Manni dæmt 6 mánaða skilorðsbundið fangelsi fyrir peninga- þjófnað ..........000220000 020 385 Ælrumeiðingar. Fimm mönnum dæmd í sérstöku máli sekt samkvæmt 237. gr. laga nr. 19/1940 fyrir ummæli um H í stefnu í meiðyrða- máli gegn honum og ummæli ómerkt samkvæmt 241. gr. sömu laga. Þá voru og ummæli í stefnu H í meiðyrðamál- inu gegn fimmmenningunum ómerkt að kröfu þeirra .... 448 Orð í gagnstefnu í héraði ómerkt eftir kröfu gagnstefnda .... 635 H hafði í grein, er birtist í dagblaði 1. september 1962, vansæm- andi ummæli um S, og voru þau eitir kröfu S ómerkt sam- kvæmt 241. gr. laga nr. 19/1940. H gagnstefndi S vegna um- mæla hans í sama blaði 14. september 1962. Þau ummæli voru að vísu allhvöss í garð H, en með hliðsjón af því að þau voru andsvar við ósæmilegum móðgunaryrðum í blað- inu 1. s. m. voru eigi efni til að ómerkja þau ............ 706 Ökuleyfi. Sjá atvinnuréttindi, áfengislög, bifreiðar. Ölvun. Sjá áfengislög. Örorka. Örorkumat framkvæmt af læknum .... 23, 32, 74, 296, 321, 566, 824 Öryggiseftirlit ríkisins. Atvinnurekandi vanrækir að tilkynna Öryggiseftirliti ríkisins um slys, sbr. 26. gr. laga nr. 23/1952 ........2000000 000... 32 Álitsgerð öryggismálastjóra um orsök slyss í verksmiðju .... 566