HÆSTARÉTTARDÓMAR ÚTGEFANDI HÆSTIRÉTTUR XKKVII. BINDI 1966 REYKJAVÍK FÉLAGSPRENTSMIÐJAN H/F MCMLXVIII Reglulegir dómarar Hæstaréttar 1966: Gizur Bergsteinsson. Forseti dómsins. Jónatan Hallvarðsson. Varaforseti dómsins. Einar Arnalds. Logi Einarsson. Benedikt Sigurjónsson. Skipaður frá 1. janúar 1966. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. Registur. I. MÁLASKRÁ. . Jóhannes Lárusson gegn Kristjáni Kristjánssyni h/f, Jóni Arasyni og Kára B. Helgasyni. Útivistardómur . Jón Árnason gegn Sigurði Árnasyni. Útivistarðómur „ Ákæruvaldið gegn Birnu Björnsdóttur. Bifreiðar. Brot gegn umferðarlögum og áfengislögum ...... . Rafgeislahitun gegn Þorvaldi Þórarinssyni hæsta- réttarlögmanni f. h. Wydanwictwa Handlu Zagrani- icznego og gagnsök. Aðalsök felld niður. Héraðsdóm- ur Í skuldamáli og fjárnámsgerð staðfest ........ . Helgi Grétar Helgason vegna sjálfs sín og áhafnar v/b Vilborgar, KE 51, gegn Jóhannesi Gunnari Jó- hannssyni f. h. stjórnar Eldeyjar h/f. Bjarglaun .. . Helgi Benediktsson gegn Olíuverzlun Íslands h/f. Skuldamál ........2..0.e.n sr . Erlingur Reyndal gegn Bjarna Kristmundssyni og gagnsök, Vinnuslys. Skaðabótamál ................ „ Óskar Jónasson gegn Dagbjarti Majassyni. Ómerk- ing og heimvísun ........20000000. 00. nn. tn „ Íslenzka vöruskiptafélagið gegn tollstjóranum í Reykjavík f. h. ríkissjóðs. Skattamál. Lögtak Centrotex gegn Helga Ásgeirssyni. Útivistardómur Centrotex gegn Helga Ásgeirssyni. Útivistardómur Centrotex gegn Helga Ásgeirssyni. Útivistardómur Jón Daníelsson gegn fjármálaráðherra f. h. ríkis- sjóðs. Skaðabótamál .........00000..0.. 00... Ákæruvaldið gegn Pétri Daníelssyni. Bifreiðar. Brot gegn umferðarlögum og áfengislögum ...... Ákæruvaldið gegn Sólvin Elvari Kristjónssyni. Skjalafals ........2.000000 0000 ns Sigurður Ögmundsson gegn Von h/f. Skaðabóta- mál. Sératkvæði .........00000200 0... Elías Hannesson gegn Loftleiðum h/f og gagnsök. Ómerking og heimvísun ........00000%0 000... Ákæruvaldið gegn Herði Victorssyni. Skjalafals .. Ákæruvaldið gegn Guðjóni Gísla Hannessyni. Þjófn- AÐUP ........2.00sss err Skipaútgerð ríkisins gegn Helga Kristjánssyni. Vinnusamningur. Kaupgjald ...........020000000.. Dómur Bls. = 11 19 22 40 47 GM Co od 54 öd 63 66 69 "1 83 st 90 VI 21. 22. 26. 27. 28. 29. 30. ðl. 32. an Ós. 34. 36. 37. Málaskrá Utanríkisráðherra og fjármálaráðherra f. h. ríkis- sjóðs gegn Þorsteini Brandssyni. Kaupgjald. Ábyrgð ríkissjóðs á kaupgjaldi starfsmanns í þjónustu varn- arliðsins ...................022 0000 Skiptaráðandinn á Akureyri f. h. þrotabús Brynjólfs Brynjólfssonar gegn Félagsgarði h/f og gagnsök. Ómerking. Frávísun frá héraðsdómi - Bifreiðastöð Keflavíkur h/f gegn Hauki Magnússyni og gagnsök, Endurgreiðsla. Skaðabótakrafa ...... „ Ákæruvaldið gegn Gunnari Jóhanni Guðbjörnssyni. Bifreiðar. Brot gegn umferðarlögum og áfengislög- um 5. Ákæruvaldið gegn Gunnlaugi Gunnlaugssyni. Þjófn- AÐUP .......0..000 nr Ásgeir Eyjólfsson gegn Erlendi Jónssyni Erlendssyni og Erlendur Jónsson Erlendsson gegn Ásgeiri Eyj- ólfssyni og Þórarni Gunnari Stefánssyni. Skaða- bótamál ............2.00200 000. Ákæruvaldið gegn Árna Jóhanni Friðjónssyni. Brot gegn reglum um síldarsöltun .................... Ákæruvaldið gegn Jósafat Arngrímssyni, Albert Karli Sanders, Áka Guðna Gránz og Pétri Einars- syni. Brot gegn reglum um útflutning fiskafurða .. Björgvin Frederiksen gegn Valdimar Magnússyni og gagnsök. Vinnusamningur. Verkkaup .............. Sarmvinnutryggingar gegn fjármálaráðherra f. h. ríkissjóðs. Vátrygging .............0.0.......... Sigurbjörn Eiríksson gegn Þorvaldi Lúðvíkssyni, Ragnari Þórðarsyni og Magnúsi Thorlacius. Fjár- nám. Frávísun ...........2...0000... 0... Árni h/f gegn Hafsteini Jóhannssyni vegna sjálfs sín og áhafnar v/b Eldingar og gagnsök. Bjarglaun .. Ákæruvaldið gegn Einari Guðnasyni. Bifreiðar. Brot gegn umferðarlögum og áfengislögum ............ Fjármálaráðherra f. h. ríkissjóðs gegn Garðari Jó- hannessyni og gagnsök. Bótakrafa vegna gæzluvarð- halds ..............2.202 00 - Gunnar Guðmundsson gegn Tryggingamiðstöðinni h/f og gagnsök. Vátrygging ...........00.0....... Walter Lentz og Ragnheiður Sigurðardóttir gegn Dráttarvélum h/f. Eignarréttarfyrirvari. Traustnám Gunnar Pétursson gegn Vélsmiðjunni Héðni h/f. Kaupgreiðsla í slysaforföllum samkvæmt lögum nr. 16/1958 ..........20022 000. Óskar Guðmundsson gegn Jóni Bjarnasyni f. h. Spörtu, Reykjavík. Skuldamál ............00000.... Dómur 1, 21/ vs S t 2 tis Bls. 100 112 128 134 139 141 158 163 17" 182 189 194 201 207 217 231 236 240 39. 40. 4l. 42. 43. 44. 45. 46. 4T. 48. 52. Málaskrá Sveinbjörn Jónsson og Sjóvátryggingarfélag Íslands h/f gegn Hannesi Ingibergssyni. Frávísun máls frá Hæstarétti. Sératkvæði .........0.00000000. 0... Schumann Didriksen gegn Tómasi Jóhannessyni. Vinnusamningur. Kaupkrafa .......0.00000000... Ákæruvaldið gegn Halldóri Bóasi Jónssyni. Bifreið- ar, Banaslys ......0...20000 0... Vátryggingafélagið h/f gegn Jóhanni Karlssyni. Húftrygging bifreiðar .........2.020200 00... Jón Ísfeld Guðmundsson gegn fjármálaráðherra f. h. ríkissjóðs. Kaup ríkisstarfsmanns í orlofi og veik- indaforföllum ........000000.0 neee Einar Ingimundarson gegn utanríkisráðherra og fjármálaráðherra f. h. ríkissjóðs og gagnsök. Stjórn- sýsla. Skaðabótakrafa opinbers starfsmanns, er staða hans var lögð niður ........0.00000. 00... nr Magnús Thorlacius gegn Karólínu Guðlaugsdóttur. Lögmenn. Vaxtakrafa af innstæðu ................ Dánarbú Jónatans Magnússonar gegn Guðmundi Jörundssyni. Vinnuslys. Skaðabótamál ............ Ákæruvaldið gegn Þórði Þorsteinssyni. Helgidagalög- BjÖf .......0.000000 nn Vörður h/f gegn sjávarútvegsmálaráðherra og fjár- málaráðherra f. h. ríkissjóðs og Baldri Guðmunds- syni. Stjórnsýsla. Vátrygging ..........000.000... . Ingólfur Arnarson gegn Draupni h/f. Skuldamál.. . Jóhannes Björnsson gegn Kveldúifi h/f. Vinnuslys. Skaðabótamál ..........22.00. rss . Hið íslenzka steinolíuhlutafélag gegn Gjaldheimtunni í Reykjavík og gagnsök. Skattar. Lögtaksmál .... M gegn K. Barnsfaðernismál .............0.00.... Jóhanna Haraldsdóttir gegn Svanbjörgu Einarsdótt- ur persónulega og vegna dánarbús Árna B. Björns- sonar. Kærumál. Frávísunardómur felldur úr gildi. Um samaðild og vanreifun .........20000000000.. 4. Ákæruvaldið gegn Daníel Ágúst Daníelssyni. Bif- reiðar, Brot gegn umferðarlögum og áfengislögum . Geir Gunnarsson gegn Einari Sigurðssyni. Útivistar- dómur. Ómaksbætur . Stofnlánadeild sjávarútvegsins við Seðlabanka Ís- lands gegn skiptaráðandanum á Ísafirði f. h. þrota- bús Ísfirðings h/f. Þrotabú. Ágreiningur um veðrétt- IMÖI ..........0 000 . Haraldur Böðvarsson og Sjóvátryggingarfélag Ís- lands h/í gegn Margréti Guðjónsdóttur, Bifreiðar. Skaðabótamál .......2.2.200 00 te to En sn to oo Ex Co IS öN0 En sa # vil Bls. 246 251 254 262 266 307 313 323 331 339 354 364 368 369 Vill 58. 59. 60. 61. 62. 63. 64. 65. 66. Gt. 68. 69. 71. 72. 73. 74. Málaskrá Ingvar Vilhjálmsson f. h. eigenda v/s Rifsness, RE 212, gegn Hafsteini Jóhannessyni f, h, eiganda og áhafnar v/b Eldingar og gagnsök. Björgun ...... Svava Eiríksdóttir gegn Sveini Þorsteinssyni. Kæru- mál. Frávísun frá héraðsdómi .................... Ákæruvaldið gegn William Smith. Fiskveiðabrot .. Ákæruvaldið gegn Erik Ludvig Olsen. Líkamsáverk- ar. Skaðabætur ...............0000000. 020... Magnús Haraldsson gegn Húsgagnaverzlun Axels Eyjólfssonar og gagnsök. Skuldamál ............ Borgarstjórinn í Reykjavík f. h. borgarsjóðs gegn Guðjóni Hólm, Jóhannesi Jóhannessen, Verzlunar- banka Íslands h/f, dánarbúi Halldórs Ólafssonar, Gjaldheimtunni í Reykjavík og Hauki Jónssyni. Frá- vísun frá Hæstarétti ...............0.0.0.0.00...... Björgvin Ólafsson gegn Hornsteini s/f og gagnsök. Fasteign. Riftun kaups ...........000000000... Vilhjálmur S. Vilhjálmsson gegn Málaranum h/f. Skaðabótamál ...............00.0 00... rn Árni Pálsson, Andrea Þóra Eiríksdóttir og Kjartan Magnússon gegn Jóni Ragnarssyni og Höskuldi Dungal. Fjárnámsgerð felld úr gildi .............. Karl Svavar Þorsteinsson gegn Jóni Viðari Viggós- syni og gagnsök. Líkamsáverkar. Ákvörðun refsing- ar frestað. Skaðabótamál ....................0.... Pétur Gauti Hermannsson gegn Gjaldheimtunni í Reykjavík. Ómerking og frávísun ................ Hilmar Garðars gegn Sambandi íslenzkra sam- vinnufélaga. Ómerking og frávísun .............. . Sigurður Ármann Magnússon, heildverzlun, gegn H/f Eimskipafélagi Íslands. Ómerking og frávísun .... Ákæruvaldið gegn Guðmundi Jónssyni og Ólafi Jóns- syni. Brot gegn hafnarreglugerð. Notkun vogar .. Bæjarstjórinn í Vestmannaeyjum f. h. hafnarsjóðs Vestmannaeyja gegn Marcel Lambert, eiganda b/v Marie José Rosette, O 283, til réttargæzlu vátryggj- anda nefnds togara, Onderlinge Verzekeringsmat- schappij „De Ster“ S. W. V. og svo ábyrgðarvátryggj- anda togarans, The Shipowners Protection á Indem- nity Association Limited. Skaðabótamál. Um ábyrgð útgerðarmanns af spjöllum skipsflaks ............ Landhelgisgæzla Íslands f. h. eiganda og áhafnar v/s Sæbjargar gegn Eldborgu h/f, eiganda v/s Eld- borgar, GK 13, og gagnsök. Björgun ............ Ákæruvaldið gegn Vigfúsi Waagfjörð. Líkams- áverkar. Skaðabætur ..............0.0.000...0.00... Dómur “ 1 1% 2% 2% ÆN *% “A %4 6 5 0 Bls. 382 388 389 405 414 419 423 432 436 440 462 465 468 473 47" 488 494 75. 76. ". 78. 79. 80. Sl. 82. 86. 87. 88. 89. 90. 91. 92. Málaskrá Fjármálaráðherra f. h. ríkissjóðs gegn Baldri Ás- geirssyni og gagnsök. Vinnuslys. Skaðabótamál. Sér- atkvæði ..........2002000 0000 Ellert Magnússon og Samvinnutryggingar gegn Magnúsi Guðjónssyni. Frávísun máls frá Hæstarétti. Sératkvæði ..........0.2.202.00.0 ne. Sigurgeir Sigurjónsson gegn Gunnari Árnasyni, Birni Friðfinnssyni og Hákoni Guðmundssyni. Kærð máls- meðferð héraðsdómara ...........0000000. 00... Samband íslenzkra samvinnufélaga gegn Ólafi Rós- inantssyni og gagnsök. Vinnuslys. Skaðabótamál .. Björn Haraldsson, Erla Haraldsdóttir og Kristín Haraldsdóttir gegn Ásbirni Ólafssyni. Ómerking og heimvísun ........220000 0000 ne en Garður h/f, skilanefnd, Miðnes h/f, dánarbú Árna Magnússonar og Berent Magnússon gegn fjármála- ráðherra f. h. ríkissjóðs og gagnsök. Gerðardómur. Vanhæfi gerðardómsmanna ........0000000 0000... Guðjón Steingrímsson gegn Ólafi Jónssyni. Kæru- mál. Frávísun frá héraðsdómi. Um stefnubirtingu .. Elías Guðmundsson gegn Íslenzkum aðalverktökum s/f. Vinnuslys. Skaðabótamál ..............0.0.... . Ákæruvaldið gegn Svani Jónssyni. Fiskveiðabrot .. . Hrólfur Þórarinsson gegn Djúpbátnum h/f og Eir h/f. Skip. Skaðabótamál. Sératkvæði .............. . Dánarbú Soffíu E. Haraldsdóttur gegn tollstjóranum í Reykjavík f. h. ríkissjóðs og gagnsök. Stóreigna- skattur. Fyrning lögtakskröfu .................... Akraneskaupstaður gegn Trolle é Rothe h/f f. h. eigenda m/s Dacia og gagnsök. Skaðabótamál .... Snæbjörn Sigurðsson gegn Óttari Ketilssyni, Katli Guðjónssyni, Agli Halldórssyni og Helga Schiöth og svo Margréti Sigurðardóttur og Aðalsteinu Magnús- dóttur. Ágreiningur um eignarrétt að landi ........ Magnús Thorlacius gegn Einari Braga Sigurðssyni og gagnsök. Ærumeiðingar. Sératkvæði .......... Ákæruvaldið gegn Leslie Alfred Cumby. Ákæra um fiskveiðibrot. Brot gegn 1. og 2. mgr. 106. gr. al- mennra hegningarlaga nr. 19/1940, sbr. 5. gr. laga nr. 56/1963 um lögreglumenn, svo og gegn 4. mgr. 220. gr. almennra hegningarlaga .............020000... Ákæruvaldið gegn Hjörvari Þór Jóhannessyni. Bif- reiðar. Brot gegn umferðarlögum og áfengislögum Ákæruvaldið gegn Gunnari Ferdinand Guðmunds- syni. Bifreiðar. Brot gegn umferðarlögum ........ Ákæruvaldið gegn Hannesi Þóri Hávarðssyni. Dómur SR ot 1% 13 2% 2% 234 % 6 % !% IX Bls. 504 529 550 ö6l 568 570 576 582 591 608 614 628 64 685 688 93. 94. 95. 96. 97. 98. 99. 100. 101. 102. 103. 104. 105. 106. 107. 108. 109. 110. 111. 112. Málaskrá Skjalafals...........2..2020 00. Samvinnutryggingar gegn Skipaútgerð ríkisins. Vátrygging. Sératkvæði ...............00...0.0..0.. Ákæruvaldið gegn Sigurjóni Sigurðssyni. Brot gegn 1. mgr. 113. gr. almennra hegningarlaga. Ákæra um brot gegn ákvæðum um lokunartíma sölubúða. Sérat- kvæði ............200 0000. Ármann Friðriksson f. h. Ingimundar h/f gegn Húsa- tryggingum Reykjavíkurborgar. Kærumál. Dóm- kvaðning yfirmatsmanna ..........00.000000.000.. Ákæruvaldið gegn Hugh Lafferty. Fiskveiðabrot .. Ákæruvaldið gegn Jóni Austmann Símonarsyni. Kærumál. Frávísun. Dómstólar .................. Ákæruvaldið gegn Gesti Elíasi Jónssyni. Kærumál. Frávísun. Dómstólar ............0..000%. 00... 0... Gunnar M. Guðmundsson gegn Matthíasi Einarssyni. Kærumál. Frávísun máls frá héraðsdómi ........ Bjarni Ó. Pálsson gegn Sveinbirni Þórðarsyni og Guðmundi Þórðarsyni. Kærumál. Ómerking og heim- VÍSUN ..........00000 0 Heildverzlun Andrésar Guðnasonar gegn Helga Scheving Hallssyni. Kærumál. Frávísunardómur felldur úr gildi. Heimvísun .............0......... Sigurður G. Steinþórsson gegn Karli Guðmundssyni og Bjarna Jóhannesi Kriger. Útivistardómur ...... Hótel Borg gegn Gjaldheimtunni í Reykjavík, Úti- vistardðómur ...........2.002000 00. Kristín Gissurardóttir gegn Guðbjörgu Þórðardóttur. Útivistardðómur .........00...00 0000. n nn Jakob Árnason gegn uppboðshaldaranum í Reykja- vík Kristjáni Kristjánssyni, Jóni B. Jónssyni og Hjalta Stefánssyni. Útivistardómur .............. Baldur Guðmundsson gegn Einari Sigurjónssyni. Útivistardómur ............%.0000. 00 Gluggar h/f gegn Sjúkrasjóði Iðju. Frávísun. Sér- atkvæði ............2202.00. 000 Hýsir s/f gegn Jóhönnu Jónsdóttur og gagnsök. Fasteign. Skaðabótamál .............00.20.000 000... Ákæruvaldið gegn Óskari Agnari Ólafssyni og Sig- urði Þorkelssyni. Umboðs- og skilasvik ............ Karl Ó. Jónsson gegn Kaupfélagi Vopnfirðinga og gagnsök. Sáttir. Ómerking og frávísun frá héraðs- ÁÓMI ......00000 00 .n ser Karl Ó. Jónsson gegn Kaupfélagi Vopnfirðinga. Sátt- ir. Ómerking og heimvísun ...........00.0000.... Guðmundur Magnússon gegn Svani Jónssyni og til Dómur 47, “40 Bls. 693 696 704 154 156 156 113. 114. 115. 116. 117. 118. 119. 120. 121. 122. 123. 124. 125. 126. 127. 128. 129. 139. Málaskrá Dómur réttargæzlu Geir Goða h/f og Karli Karlssyni. Fyrn- ing sjóveðréttar ............0000000 00 1%% Pétur Breiðfjörð gegn Sveini Jónssyni og til réttar- gæzlu Geir Goða h/f og Karli Karlssyni. Fyrning sjóveðréttar ..............20002. s.n 194 Alfreð Eymundsson gegn tollstjóranum í Reykjavík f. h. ríkissjóðs. Lögtaksmál. Söluskattur .......... 2 Guðmundur Sigurðsson gegn tollstjóranum í Reykja- vík f. h. ríkissjóðs. Lögtaksmál. Söluskattur .... 2?1%, Guðjón Guðjónsson gegn tollstjóranum í Reykjavík . f. h. ríkissjóðs. Lögtaksmál. Söluskattur .......... 2, Bæjarstjórinn í Vestmannaeyjum f. h. bæjarsjóðs gegn Magnúsi Pálssyni og Diter Rot og gagnsök. Skuldamál ..........00.000000 0. sn 24 Ásar h/f gegn Sigurði Þórðarsyni. Útivistardómur 2 Ásmundur Ásgeirsson gegn Gjaldheimtunni í Reykja- vík, Útivistardómur. Ómaksbætur ................ 2 Friðrik Þorsteinsson gegn Sigurgeir Svanbergssyni og gagnsök. Skuldamál .........0000000 000... 2, Húsgagnavinnustofa Friðriks Þorsteinssonar h/f gegn Sigurgeir Svanbergssyni og gagnsök. Skulda- Mál ........0.0000 err % Ríkisútvarpið gegn Félagi sjónvarpsáhugamanna í Vestmannaeyjum og gagnsök. Lögbannsmál. Fjar- skipti. Stjórnsýsla .........20200 0000 0 0. 4/ Gísli Pálsson, eigandi Hofs, gegn Benedikt Blöndal og Kristjáni Sigurðssyni, eigendum Brúsastaða og gsagnsök. Landamerkjamál ............0.0000.00.. 1 Ákæruvaldið gegn Rafni Kjartanssyni. Bifreiðar. Brot gegn umferðarlögum og áfengislögum ...... 74, Ákæruvaldið gegn Sigurði Gunnarssyni. Fiskveiða- brot .........00 000 A Ragnar Þórðarson á Co. h/f gegn tollstjóranum í Reykjavík f. h. ríkissjóðs og gagnsök. Lögtaksmál. Skattalög. Stjórnsýsla ..........00..000 0... 00. 1, Ragnar Þórðarson f. h. Glaumbæjar gegn Sigurði Sigurjónssyni og til réttargæzlu Sigurbirni Eiríks- syni. Skuldamál. Ábyrgð á skrásettu firma ...... 19, Bæjarstjóri Sauðárkrókskaupstaðar f. h. bæjarsjóðs gegn Jóni Baldurssyni, Útsvarsmál .............. 1, Skipaútgerð ríkisins gegn eigendum v/b Baldurs, SH 106, og til réttargæzlu Brunabótafélagi Íslands. Skaðabótamál. Framkrafa ..........000000 0000... 1, Glettingur h/f gegn bæjarstjóranum í Vestmanna- eyjum f. h. bæjarsjóðs. Lögtaksmál. Aðstöðugjald. Skattar ..........0002000 00 enn 1), X1 Bls. 808 814 823 824 824 827 837 845 894 898 907 921 924 927 931 XII 131. 132. 133. 134. 135. 136. 137. 138. 139. 140. 141. Málaskrá Magnús Thorlacius gegn Einari Braga Sigurðssyni. Ómerking. Heimvísun .............000..... 00... Jón Karlsson gegn Júlíusi Helgasyni, Sigurði Jóns- syni, Zophóníasi Ásgeirssyni og Sigurgeir Guðmunds- syni. Kærumál. Frestur ........0..00000. 000... Anna Maggý Guðmundsdóttir vegna sjálfrar sín og f. h. ófjárráða sona sinna, Guðmundar Steinþórs og Ásmundar Kristins Ásmundssona, og Jónína Andrés- dóttir f. h. ófjárráða barna sinna, Áslaugar og Ás- dísar Herríi Ásmundsdætra og Andrésar Ásmundsson- ar gegn Olíuverzlun Íslands h/f og gagnsök og svo til réttargæzlu Sjóvátryggingarfélagi Íslands h/f. Bifreiðar, Dánarbætur .........0000000. 000... Gunnar Reynir Magnússon f. h. Hákonar Magnús- sonar gegn Helga Kjartanssyni, Guðrúnu Kjartans- dóttur og Soffíu Kjartansdóttur. Um beitarítak í eignarnumdu landi. Sératkvæði .................. Sigurgeir Sigurdórsson gegn Herði Einarssyni. Kaup- gjald sjómanns í veikindaforföllum. Sjóveðréttur .. Gústaf A. Sveinsson f. h. Tórfríður Abrahamsen gegn Fiskiveiðahlutafélaginu Akurey og svo gegn Martha Simonsen, Sigurð Simonsen, Árna S. Simonsen og Sigurð S. Simonsen og Fiskiveiðahlutafélagið Akur- ey gegn Tórfríður Abrahamsen. Kaupgjaldsmál. Sjóveðréttur .........2.000000 00 nn nn Borgarstjórinn í Reykjavík f. h. borgarsjóðs gegn Guðjóni Hólm, Jóhannesi Jóhannessen, Verzlunar- banka Íslands h/f, dánarbúi Halldórs Ólafssonar, Gjaldheimtunni í Reykjavík, Hauki Jónssyni, Einari Viðari, Veðdeild Landsbanka Íslands og Guðna Þ. Theódórssyni. Áfrýjun. Nauðungaruppboð. Sérat- kvæði .......000000 rr Borgarstjórinn í Reykjavík f. h. borgarsjóðs gegn G. Þorsteinssyni £ Johnson h/f. Útivistardómur. Ómaksbætur .........00.000.. nn Arnór Sigurðsson gegn Jóhanni Salberg Guðmunds- syni sýslumanni f. h. sýslunefndar Skagafjarðarsýslu og gagnsök, Útivistardómur. Ómaksbætur ........ Fjármálaráðherra f. h. ríkissjóðs gegn Árna Jóns- syni og gagnsök. Útivistardómur ................ Almennar Tryggingar h/f gegn Sigurgeir Ólafssyni og til réttargæzlu Togaraafgreiðslunni h/f og Sjóvá- tryggingarfélagi Íslands h/f og Sigurgeir Ólafsson gegn Almennum Tryggingum h/f og Togaraaf- greiðslunni h/f, og til réttargæzlu Sjóvátryggingar- félagi Íslands h/f. Vátrygging. Skaðabótamál .... Dómur ?% "%1 ts SE = so En á A2 Bls. 937 945 949 gt1 980 985 992 998 998 999 1000 142. 143. 144. 146. 147. Málaskrá Ákæruvaldið gegn Helga Guðjóni Samúelssyni. Ákæra um brot gegn umferðarlögum ............ Björn Halldórsson gegn Jóel Sigurðssyni og gagn- sök. Líkamsáverkar. Skaðabótamál .............. Loftleiðir h/f gegn Elíasi Hannessyni. Flugfarmbréf. Skaðabótamál ..........2.20000. 00... . Héraðsrafmagnsveitur ríkisins gegn Birni Halldórs- syni. Frávísun. Áfrýjun. Aðild. Endurheimta. Stjórn- Sýsla .......200000.0n ess Þórunn Guðjónsdóttir gegn Jóni S. Jakobssyni og gagnsök. Synjað um innsetningargerð. Sératkvæði Jarðvinnslan s/f og Almennar Tryggingar h/f gegn Sveini Ólafi Tryggvasyni og gagnsök. Bifreiðar. Skaðabótamál ...........0000. 0000... XIl1 Dómur Bls. 144, 1031 144, 1038 164, 1051 214, 1055 II. NAFNASKRÁ. A. Einkamál. Bls Aðalsteina Magnúsdóttir ..........0....220.0... einn s.n. 614 Abrahamsen, Tórfríður ...........200..0 0. ss sen 985 Akraneskaupstaður ..........000000000 00 nennt 608 Akurey, fiskiveiðahlutafélag ............02000 ne. e senn. 985 Alfred Eymundsson „....0.00.000.00nsns sn 195 Almennar Tryggingar h/f ..........02020000 000... 1000, 1055 Andrea Þóra Magnúsdóttir ...........2.000000. 0... n rn 436 Andrés Ásmundsson ............... eeen 949 Andrés Guðnason, heildverzlun ...........00020. 0000... 754 Anna Maggý Guðmundsdóttir ..........2.002000. 0000... 949 Arnór Sigurðsson ..........0000.00 nn 998 Ármann Friðriksson ..........000...0 0. TI8 Árni h/f ........000000 0 194 Árni B. Björnsson, dánarbú .........0.0000 00 nn nn enn 360 Árni Jónsson .............00s ns 999 Árni Magnússon, dánarbú .........00000000 0. n0 enn 561 Árni Pálsson ..........0.... eens 436 Árni S. Símonsen ........0.200.. s.n 985 Ásar h/f ............0.enenrsr err 823 Ásbjörn Ólafsson .........0..0..0.0 essa 550 Ásdís Herrí Ásmundsdóttir ............0.0.00000...0..% sr 949 Ásgeir Eyjólfsson ............0000000 00. 141 Áslaug Ásmundsdóttir ...........0..00000 000... 949 Ásmundur Ásgeirsson ..............0.00 0. nn 824 Ásmundur Kristinn Ásmundsson .........000. 000... 0... 949 Baldur Ásgeirsson ..............0000. 00. ðð tn 504 Baldur Guðmundsson ..........00000 000. enn 313, Tö8 Baldur v/b, SH 106, eigendur ..........00000 0000. 0nn 927 Benedikt Blöndal ...............00....e sense 845 Berent Magnússon ............2000.0 00 00e 561 Bifreiðastöð Keflavíkur h/f ............00002. 0000. 0 128 Bjarni Kristmundsson ...........20.00.0 nn seen 22 Bjarni Ó. Pálsson ...............0... s.s 752 Bjarni Jóhannes Krúger .............0000 000. nn 156 Björgvin Frederiksen ..............200000 00. ens 177 Björgvin Ólafsson ............0.0.0.. s.n 423 Björn Friðfinnsson, dómarafulltrúi ..........0000000 000... 00. 535 Björn Halldórsson .........0.0000.0.eeee nn 1015 Björn Halldórsson, héraðsdómslögmaður .......0000000... 2. 1038 Nafnaskrá XV Bls. Björn Haraldsson ................... 0... nns ss 550 Borgarstjórinn í Reykjavík .............0.0.00000000.. 419, 992, 998 Breiðfjörð, Pétur ................02%0..0 nes 792 Brunabótafélag Íslands .............2..0.000 000 n seen 927 Brúsastaðir, eigendur ................2.00.00.n ss 845 Brynjólfur Brynjólfsson, þrotabú ..........000000 000... 112 Bæjarstjórinn á Sauðárkróki .............0.000000 00... nn 924 Bæjarstjórinn í Vestmannaeyjum ........0000000... 477, 814, 931 Centrotex „............00 00. 53, 54 Dacia m/s, eigendur ...............2.... 0. sn 608 Erlingur Reyndal ...............2000 2200 00nn sr 22 Félag sjónvarpsáhugamanna í Vestmannaeyjum .............. 837 Félagsgarður h/f ...............0..... 0. s.n 112 Fiskiveiðahlutafélagið Akurey ............22..00 0... nn 985 Fjármálaráðherra ...... 54, 100, 182, 207, 266, 275, 313, 504, 561, 999 Frederiksen, Björgvin .............02...0.. 0. sn 177 Friðrik Þorsteinsson ............2....20 0. sn 824 G. Þorsteinsson á Johnson h/f ..........0...000 0000 998 Garðar Jóhannesson ............2..0..0. 0. nn 207 Garðar h/f, skilanefnd ...................00 0. s nn 561 Geir goði h/f ...............2..2. 0... nn 789, "792 Geir Gunnarsson „............0.20 0. sn ns 368 Gísli Pálsson .............0...00.. s.n 845 Gjaldheimtan í Reykjavík .............. 339, 419, 462, 756, 824, 992 Glaumbær ..............%..0.. 0. 921 Glettingur h/f ..................2 0000... 931 Gluggar h/f ................0.0 ns 758 Guðbjörg Þórðardóttir ................22..0... 0. nn. TÖT Guðjón Guðjónsson ...........0.0....n ss #08 Guðjón Hólm ............20.0.00 0. 0s sn 419, 992 Guðjón Steingrímsson ...............0 00. n ns 568 Guðmundur Steinþór Ásmundsson ..........0000000 nr. 949 Guðmundur Jörundsson ..........02..0 0... 294 Guðmundur Magnússon ............2..00 0. ss sn 789 Guðmundur Sigurðsson ..........2.0..0. 0. nn 801 Guðmundur Þórðarson ..........02....02 0... sn 752 Dagbjartur Majasson ..............0.2. ss ns sn 40 Didriksen, Schumann ................202 0000 sr 251 Diter Rot ............2.000 00. 814 Djúpbáturinn h/f ................ 00... 582 Dráttarvélar h/f .............0.000000 000. 231 Draupnir h/f .............20200.00 sens 323 Dungal, Höskuldur ............00.020000 000... 436 Egill Halldórsson ..............2.0...e ess 614 Eimskipafélag Íslands h/f ..............2..... nn 468 Einar Ingimundarson ............2..2.0.esse ss 275 XVI Nafnaskrá Bls. Einar Sigurðsson .........000000.0 ess sssr nn 368 Einar Bragi Sigurðsson ........0200. eð nn senn. 628, 937 Einar Sigurjónsson .........002000 eeen T58S Einar Viðar .............20000. ene 419, 992 Eir h/f ..........00000 00 ern 582 Eldborg h/f ..........00000.enene renn 488 Eldborg v/s, GK 13, eigandi ..........0000000 00 en en unn... 488 Eldey h/f .........2000000 nes enn nsr renna 11 Elding v/b, áhöfn .........0002200.nnnsnree rr 194, 382 Elías Guðmundsson .......0.0..0cenen sn 570 Elías Hannesson .......0.00000.eneensn rn 7, 1031 Ellert Magnússon ........00e.eecserereesn nr 529 Erla Haraldsdóttir .........02.0.0000 00 0sensn enn. 550 Erlendur Jónsson Erlendsson ........0000000 ss venner. 141 Guðni Þ. Theódórsson .......0000000n ess 992 Guðrún Kjartansdóttir ...........000000 000 nnnnn ene 971 Gunnar Árnason ..........0ssnnes sr 535 Gunnar Guðmundsson ........e.eeeesens 217 Gunnar M. Guðmundsson, hæstaréttarlögmaður .............. 750 Gunnar Reynir Magnússon ......0000000 00 vn nnnsnnn nr 971 Gunnar Pétursson .......00.seeeenrsens ss 236 Gústaf A. Sveinsson ......0.000000 ss 985 H/f Eimskipafélag Íslands ...........2000 0000 nennt. nn... 468 Hafnarsjóður Vestmannaeyja ........00000000. vn... 0000... AT Hafsteinn Jóhannsson .......0000eesssrsens sn 194, 382 Hákon Guðmundsson, yfirborgardómari .......0000000000000.. 535 Hákon Magnússon ........00.00sssnssesre senn 971 Halldór Ólafsson, dánarbú ........0000.00 0 err. nn 419, 992 Hannes Ingibergsson .......000000 0. sssseenn enn 246 Haraldur Böðvarsson .......2.0.00..e.n ss snar 375 Haukur Jónsson .......00000000 ee 419, 992 Haukur Magnússon .......2000200n 000 rennt 128 Helgi Ásgeirsson .........0.2000 000. een nr 53, 54 Helgi Benediktsson .........0.000000 00 ene nsnnrnrr 19 Helgi Grétar Helgason ........000000000 00 en snannnnn ne 1l Helgi Kjartansson .........00.0 0000 0ensennnnrsn ner gt1 Helgi Scheving Hallsson ........00.0%.nsnnenrnrnnee rr. T5d Helgi Kristjánsson ..........00000 0000 eeen sesssnrn rr 90 Helgi Schiöth .............000000.r en nnne rennt 614 Héraðsrafmagnsveitur ríkisins ......0..0000000.. 0... 00... 1038 Hið íslenzka steinolíuhlutafélag .........000000 0000 0. nn... 339 Hilmar Garðars .......20.0000.0eeesn sens 465 Hjalti Stefánsson .........000000 000. enn nn T5T Hof, eigandi .............00.eee0eeeen ennta 845 Hornsteinn s/f .........000200 0. ns 423 Hótel Borg h/f .........00.0000snnnneeer ens 756 Nafnaskrá XVII Bls Hrólfur Þórarinsson ........000000snr enn 582 Húsatryggingar Reykjavíkurborgar ........0...0000.. 0. 0.0..0.0. 718 Húsgagnaverzlun Axels Eyjólfssonar .......22000000 0000... 414 Húsgagnavinnustofa Friðriks Þorsteinssonar h/f ..... sr 827 Hýsir S/f ........000000 sense 764 Hörður Einarsson ..............ssesss ns 980 Höskuldur Dungal ..........0000000 senn sens 436 Ingimundur h/f .........00.20000 sess rr sn T18S Ingólfur Arnarson .......0.0200snnn senn 323 Ingvar Vilhjálmsson .......0200000see sn 382 Ísfirðingur h/f, þrotabú .........20000. senn 369 Íslenzka vöruskiptafélagið ............02.0000. 20... nn. 47 Íslenzkir Aðalverktakar s/f ........0.00.00.. 0... 570 Jakob Árnason ...........sessns ss 757 Jarðvinnslan s/f ............00000 renn 1055 Jóel Sigurðsson ......0.00000 00 nn ern 1015 Jóhann Salberg Guðmundsson, sýslumaður ......0..0000000.. 998 Jóhann Karlsson .........0..sse enn 262 Jóhanna Haraldsdóttir .........02.000000 000 nn nn 360 Jóhanna Jónsdóttir ........20202000eenenenrn rn 764 Jóhannes Björnsson .......00000sensesnn sr 331 Jóhannes Jóhannessen .......000000 0. enn 419, 992 Jóhannes Gunnar Jóhannesson .......200000 00 s.n. nn 11 Jóhannes Lárusson ........0000. s.n 1 Jón Arason .......0.00sn ss 1 Jón Árnason ........eceeeeeresers rr 1 Jón Baldursson ........000.s.ee sent 924 Jón Bjarnason ........000n0eesses sess 240 Jón Daníelsson .......0..0.00 sess 54 Jón Ísfeld Guðmundsson .......0.200..0 00 nn 266 Jón S. Jakobsson .......000000 ss 1051 Jón B. Jónsson .....00000s.00 ss T5T Jón Karlsson .........0..sse ss 945 Jón Ragnarsson ........00200 00 nn rss 436 Jón Viðar Viggósson .......0..00000.nee nn 440 Jónatan Magnússon, dánarbú .....0...0000000 0000 nr enn 294 Jónína Andrésdóttir ........2.0.0.e0nerneen sr 949 Júlíus Helgason ..........0.000 000. nn ss 945 K 02.02.0000 354 Karl Karlsson ............eesen ne 789, 792 Karl Guðmundsson .......0.00000s ens 156 Karl Ó. Jónsson ............... ens 783, 786 Karl Svavar Þorsteinsson .......2000000 0000. 440 Karólína Guðlaugsdóttir ...........2000..enenessenn nn 287 Kaupfélag Vopnfirðinga ........00000000n00 nenni 733, 786 Kári B. Helgason .......0020000 00. ss sn 1 XVIII Nafnaskrá Bls Ketill Guðjónsson .............200.... ss 614 Kjartan Magnússon ..............000000. enn 436 Kristín Gissurarðóttir ...............00.0%. e.s. sn 757 Kristín Haraldsdóttir ................0..00 0. sn 550 Kristján Kristjánsson, yfirborgarfógeti .............0.0...0... 151 Kristján Kristjánsson h/f ...........2..00.0.00 0... nn 1 Kristján Sigurðsson ..............2..20000 0... 845 Kriger, Bjarni Jóhannes ............20020.0000n ens 156 Kveldúlfur h/f ...............2..... enn 331 Lambregt, Marcel ............020200000 nn 477 Landhelgisgæzla Íslands ..............0.0.0...n.v enn 488 Landsbanki Íslands, veððeild ..............00.2000 0... nn. 992 Lentz, Walter ............2.00.0 00. n ss 231 Loftleiðir h/f ..............20.000. 00. 77, 1031 M 2..000000 354 Magnús Guðjónsson ...........2.0. 0... ss 529 Magnús Haraldsson ..............eeesssesss ss 414 Magnús Pálsson ...........2022.000 0 sess 814 Magnús Thorlacius ............0.00%. 0. 0... 0... 189, 287, 628, 937 Marcel Lambregt .............22.0..0. ss. ss 47 Margrét Sigríður Guðjónsdóttir ...........0..0000000.. 00... 375 Margrét Sigurðardóttir ...............2.0002.. 2... 614 Marie José Rosette b/v, O 285, eigandi ...............0...... 477 Martha Simonsen ............2.0..ns sn 985 Matthías Einarsson .............0000 00. esne 750 Málarinn h/f .............0..2. 0. .e nes 432 Miðnes h/f ...........02.....0 ns 561 Olíuverzlun Íslands h/f ............00.00 0000 ern 19, 949 Onderiinge Verzekeringsmatschappij „De Ster“ S. W. V., vá- tryggjandi ..........2..002200.00 000 477 Ólafur Jónsson ..........00..00... sn 568 Ólafur Rósinantsson .............0. sess 540 Óskar Guðmundsson ............2.0. 00. 240 Óskar Jónasson ...........00..sn sr 40 Óttar Ketilsson .............00.... 0. 614 Pétur Breiðfjörð ..........00020.000 00... 792 Pétur Gauti Hermannsson ...........2000 00... 462 Rafgeislahitun h/f ...........2.200020 00 .0eneennn 9 Ragnar Þórðarson ........00000000. eens 189, 921 Ragnar Þórðarson ér Co. h/f .......02000000 eens 907 Ragnheiður Sigurðardóttir .............00000200 0000... 231 Reyndal, Erlingur ..........02.2222200000 en 22 Rifsnes v/s, RE 272, eigendur ..........02000000. 00... 382 Ríkissjóður 47, 54, 100, 182, 207, 266, 275, 313, 504, 561, 591, 195, 801, 808, 907, 999 Ríkisútvarpið .........000002000 0 ene nrn 837 Nafnaskrá XIX Bls. Samband íslenzkra samvinnufélaga .........00..00 0000... 465, 540 Samvinnutryggingar .........0.02000 00 n en 182, 529, 696 Schumann Didriksen ........0.2000000000nsn nr 251 Seðlabanki Íslands ..............2.00... 0. senn 369 Siggeir Ólafsson ...........0.00.. sn nn rns 1000 Sigurbjörn Eiríksson ........0...2000.. sn enn 189, 921 Sigurð Simonsen ............00..0 enn 985 Sigurð S. Simonsen ........00.%0.0 ns 985 Sigurður Árnason ............00.0. 0. enn 1 Sigurður Gunnarsson .........00000000ns ee 898 Sigurður Jónsson ..........0.0...nn nn 945 Sigurður Ármann Magnússon, heildverzlun .........000000... 468 Sigurður Sigurjónsson ........020000 0. nn sn 921 Sigurður G. Steinþórsson ..........00.00 00 sn rr 756 Sigurður Þórðarson ........0200000 nes sn 823 Sigurður Ögmundsson ..........2.0... ss 69 Sigurgeir Guðmundsson ........0000%.00 00 nn 945 Sigurgeir Sigurðórsson ..........00..0 nn enn 980 Sigurgeir Sigurjónsson ........0000%0.0 00 sn nr 535 Sigurgeir Svanbergsson .......0.00%20 0... nn 824, 827 Simonsen, Árni S...........00.0. 0... 985 Simonsen, Martha ...............ennenenn 985 Simonsen, Sigurð ..........0.0000 00. 985 Simonsen, Sigurð S.........02020. 0000 e en 985 Sjávarútvegsmálaráðherra ..........020020000 nn. enn 312 Sjóvátryggingarfélag Íslands h/f .............. 246, 375, 949, 1000 Sjúkrasjóður Iðju ........0020.00.2 00 nn enn 758 Skipaútgerð ríkisins ..........000000 000. nn nn 90, 696, 927 Skiptaráðandinn á Akureyri ........2.0200000ne nr 112 Skiptaráðandinn á Ísafirði ..............0000. 00.00.0000... 369 Snæbjörn Sigurðsson ........20000..00 ns 61 Soffía E. Haraldsdóttir, dánarbú ........00000%0.. 0... nn. 591 Soffía Kjartansdóttir ...........0..00000. ene nn gt1 Stofnlánadeild sjávarútvegsins .......2.220000 0... 369 Sparta ......0.000000000 enn 240 Svanbjörg Einarsdóttir ............02.0.020000 00. 0nn nn. 360 Svanur Jónsson .......0.0.0000se sn 189, 792 Svava Eiríksdóttir ...........0.0020200 ne nn 388 Sveinbjörn Jónsson ........2000000.nss rss 246 Sveinbjörn Þórðarson .........00000000 nn enee nn TÖ2 Sveinn Ólafur Tryggvason .........000.00.. 000. enn 1055 Sveinn Þorsteinsson .........0..0.e.eeense sr 383 Sýslunefnd Skagafjarðarsýslu ..........000000. 000... nn... 988 Sæbjörg v/s, eigandi, áhöfn ...........02.000000 0... nn 488 The Shipowners Protection ér Indemnity Association Limited, ábyrgðarvátryggjandi ............02220.000 00 sn enn 47 XK Nafnaskrá Bls Thorlacius, Magnús ............0....00000..... 189, 287, 628, 937 Togaraafgreiðslan h/f ..................0.0...v0 senn 1000 Tollstjórinn í Reykjavík ................ 47, 591, 795, 801, 808, 907 Tómas Jóhannesson .............0....ssen nn 251 Tórfríður Abrahamsen ...............00.. 0... ans 935 Trolle ér Rothe h/f ................0 0000 608 Tryggingamiðstöðin h/f ...................000. 0000. 217 Uppboðshaldarinn í Reykjavík ...........00000000.. 0... T5T Utanríkisráðherra ..............2.... eeen 100, 275 Valdimar Magnússon ............0....eeeessss 177 Vátryggingafélagið h/f ...............00... 000... 262 Veðdeild Landsbanka Íslands ...........0..000.0.. enn 992 Verzlunarbanki Íslands h/f ..........0.00000 0000... 419, 992 Vélsmiðjan Héðinn h/f .................0..e sess 236 Vilborg v/b, KE 51, áhöfn ...........0000000000 00 11 Vilhjálmur S. Vilhjálmsson .........2.00.000.s ess 432 Von h/f ......2..0000 senn 69 Vörður h/f ............0...2.0. nn 313 Walter Lentz ..........200000000.0 sn 231 Wydanwictwa Handlu Zagranicznego .........000000.. 000... 9 Zophónías Ásgeirsson ..........20..0.. 0 945 Þorsteinn Brandsson ............2222.0. ns sn 100 Þorvaldur Lúðvíksson .............200.0. esne 189 Þorvaldur Þórarinsson ...........2.2000 00 en sess 9 Þórarinn Gunnar Stefánsson ...........000.... 00... 141 Þórunn Guðjónsdóttir ...........2.20.2000 0... eseen 1051 B. Opinber mál. Albert Karl Sanders ............2..0. 0... nn 163 Áki Guðni Gránz ..............000 00. 163 Árni Jóhann Friðjónsson ...........000000 0... 158 Birna Björnsdóttir .............2.22.200.0. 0... 2 Cumby, Leslie Alfred ............0002.000.n ess 647 Daníel Ágúst Daníelsson ............00.0. 0. sn nr 364 Einar Guðnason ............20.00.. esne 201 Erik Ludvig Olsen ...........0.020000 nn senn 405 Gestur Elías Jónsson ...........000000 00 nes t41 Guðjón Gísli Hannesson ............200000. 0. sn 87 Guðmundur Jónsson ............0200...ess ens 473 Gunnar Jóhann Guðbjörnsson ...........2.0000 00... ðe. 134 Gunnar Ferdinand Guðmundsson ..........00.0... 0... en... 6883 Gunnlaugur Gunnlaugsson ..........2.200.0nvss sn 139 Gránz, Áki Guðni ............0...0.0..ss sn 163 Hannes Þórir Hávarðsson ............02.0000. 0. sen 693 Halldór Bóas Jónsson .........020000000 000 sess 254 Nafnaskrá XXKI Bls Hjörvar Þór Jóhannesson ............200000 eeen 685 Hugh Lafferty ............000000.nsne sn 722 Hörður Victorsson ........000000000nsensss 3 Jón Austmann Símonarson ......00.000000 en sn es 137 Jósafat Arngrímsson ........200000000nn ner 163 Lafferty, Hugh ............22.2000 00 sn sr 722 Leslie Alfred Cumby ......2000000000see sn 647 Olsen, Erik Ludvig ...........20.00000000 eens 405 Ólafur Jónsson ............0n..nnnn sr 473 Óskar Agnar Ólafsson .........22.0.0.. 0. 172 Pétur Daníelsson ...........00000.0 nn nes 63 Pétur Einarsson ..........0.000000. 000 eeeð er 163 Rafn Kjartansson ..........000000.0. seen 894 Sanders, Albert Karl ...........000.s.ees sess 163 Sigurður Þorkelsson ........0.00000.esr sess T12 Sigurjón Sigurðsson ........020000.0. sess 704 Sólvin Elvar Kristjónsson ............20000 s.n eens 66 Smith, William .......0202000000.0 nr 389 Svanur Jónsson ........00000.0. sense 576 Vigfús Waagfjörð ..........2.00000eene seen 494 Waagfjörð, Vigfús .........2.0000.000.0 ens 494 William Smith .........0.000000nees ss 389 Þórður Þorsteinsson ..........2.000.0nens sen 307 III. SKRÁ um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl., sem til er vitnað í XKXVIL. bindi hæstaréttardóma. 1281, Jónsbók. Landsleigubálkur, 56. kap. — 848, 888. 1849, 20. júní. Tilskipun um veiði á Íslandi. — 59. 1882, 17. mara. Lög um friðun fugla og hreindýra. — 59. 1885, nr. 29, 16. desember. Lög um lögtak og fjárnám án undanfarins dóms eða sáttar. 1. gr. — 592. 11. gr. — 592. 12. gr. — 592. 1903,nr. 42, 13. nóvember, Lög um veralunarskrár, firmu og prókúru- umboð. 8. gr. — 922. 9. gr. — 241. 16. gr. — 922. 35. gr. — 922. 1905,nr. 14, 20. október. Lög um fyrningu skulda og annarra kröfu- réttinda. 3. gr. — 592, 600. 5. gr. — 600. 11. gr. — 599, 601, 988. 14. gr. — 603. 1913,nr. 59, 10. nóvember. Lög um friðun fugla og eggja. — 59. 1914,nr. 56, 30. nóvember. Siglingalög. X. kafli — 489. 12. gr. — 486. 13. gr. — 478, 485, 486. 121. gr. —— 930. 141. gr. — 930. 227. gr. — 486. 228. gr. — 486. 236. gr. — 478, 489. 261. gr. — '49. 1919,nr. 59, 28. nóvember. Lög um breytingu á lögum nr. 59, 10. nóvember 1913 um friðun fugla og eggja. — 59. Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. XKIII 1920, nr. 5, 18. maí. Lög um bann gegn botnvörpuveiðum. 1. gr. — 395, 579, 581, 669, 732, 735, 900, 901. 2. gr. — ö8l. 3. gr. — 579, 581, 670, 732, 736. 5. gr. — 670. 1922,nr. 33, 19. júní. Lög um rétt til fiskiveiða í landhelgi. — 395, 579, 669, 732, 735, 900. 1922,nr. 39, 19. júní. Lög um lausafjárkaup. 5. gr. — 828. 51. gr. — 1032. 52. gr. — 1032. 53. gr. — 1032. 1928,nr. 15, 20. júní. Vatnalög. 2. gr. — 849. 3. gr. — 848, 849, 888. S. gr. — 848, 849, 888. 124. gr. — 849. 1926,nr. 42, 15. júní. Lög um skipströnd og vogrek. 30. gr. — 485, 486, 487. 1926,nr. 45, 15. júní. Lög um almannafrið á helgidögum bjóðkirkj- unnar. — 31. 2. gr. — 307, 308, 309, 311. 7. gr. — 307, 308. 8. gr. — 307, 308, 312. 1929,nr. 25, 14. júní. Lög um gjaldþrotaskipti. 18. gr. 113. 1929, 29. október. Samningur um samræmingu nókkurra reglna varð- andi loftflutninga milli landa. (Varsjársamningurinn). 12. gr. — 1036. 22. gr. — 81, 1031. 1930,nr. 41, 19. maí. Sjómannalög. 1. gr. — "1. 3. gr. — 70, 11. 8. gr. — 70. 11. gr. — 91. 13. gr. — 91, 93, 95. 32. gr. — 91, 93, 95. 1932, nr. 61, 23. júní. Lög um laæ- og silungsveiði. 6. gr. — 849. 1933,nr. 93, 19. júní. Vísillög. 18. gr. — 750. 20. gr. — 50. 48. gr. — 241. 49. gr. — 241. 1934, 2. apríl. Dansk söforsikringskonvention, XXIV krá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. 88. gr. — 703. 138. gr. — 697, 698, 699, 701, 702. 139. gr. — "701, 703. 143. gr. — 699. 144. gr. — 699. 1934,nr. 68, 28. desember. Lög um útvarpsrekstur ríkisins. 1. gr. — 837, 840, 841, 842, 843. 14. gr. — 841. 1936,nr. 17, 1. febrúar. Lög um sambykktir um lokunartíma sölubúða. — 106, 709. 1. gr. — "704, 713, TI14. 2. gr. — 712, 713. 3. gr. — 114, 715. 1936,nr. 85, 23. júní. Lög um meðferð einkamála í héraði. XVII. kafli — 947, 948. 5. gr. — 786. 32. gr. — 562. 35. gr. — 281. 36. gr. — 562. 46. gr. — 360, 361, 363, 619. 70. gr. — 618. T1. gr. — 1056. 82. gr. — 986. 92. gr. — 569. 95. gr. — 466. 96. gr. — 466. 114. gr. — 538. 115. gr. — 538. 116. gr. — 361. 118. gr. — 10, 389, 467, 570, 751. 123. gr. — 817. 129. gr. — 735. 140. gr. — 488. 193. gr. — 939, 944. 200. gr. — "TT, 468, 749, 752. 201. gr. — 77, 747. 206. gr. — "745. 211. gr. — 354. 1936,nr. 133, 28. desember. Reglugerð um tekjuskatt og eignarskatt. 16. gr. — 349. 1940,nr. 19, 12. febrúar. Almenn hegningarlög. 12. gr. — 55, 460, 461. 22. gr. — 84, 772, 176, "181. ötT. gr. — 84, 86, 406, 413, 495. 60. gr. — 441, 442. 68. gr. — "776. Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. KKV 11. gr. — 135. 74. gr. — 312, 695, TIT. 75. gr. — TOT. 76. gr. — 696. TT. gr. — 90, 140, 684, 695. 106. gr. — 647, 670, 684, 1016. 113. gr. — 704, TOT, 708, 709, T1T. 146. gr. — 346. 155. gr. — 67, 84, 86, 694, 695. 215. gr. — 255, 261, 749. 217. gr. — 441, 442, 460, 461. 218. gr. — 406, 413, 460, 495, 500. 234. gr. — 639, 645, 939, 943. 235. gr. — 639, 643, 644, 939, 943. 236. gr. — 639, 939, 943. 239. gr. — 944. 241. gr. — 461, 644, 939, 943. 244. gr. — 88, 89, 90, 140, 694, 695, 738. 245. gr. — 88, 89. 247. gr. — "5, "81. 248. gr. — "75, 781. 250. gr. — 772, 776, "81. 259. gr. — 67, 265, 738. 261. gr. — 68, 639, 643, 645. 264. gr. — 442, 629, 639, 646, 939, 943. 1940,nr. 83, 7. maí. Lög um friðun arnar og vals. 1. gr. — 59. 2. gr. — 59, 61. 1941,nr. 112, 9. október. Lög um lax- og silungsveiði. 6. gr. — 849. 1941,nr. 20, 28. maí. Lög wm breytingu á lögum nr. 32, 14. júní 1929 um loftferðir. — 975. 1941,nr. 30, 27. júní. Lög um fjarskipti. 1. gr. — 842. 2. gr. — 842, 1052. 3. gr. — 837. 10. gr. — 837, 840, 843, 1052. 1942,nr. 21, 20. maí. Lög um stríðsgróðaskatt. 2. gr. — 346. 1942,nr. 61, 4. júlí. Lög um málflytjendur. — 461. 4. gr. — 917. 8. gr. — 638. 1943,nr. 16, 26. febrúar. Lög um orlof. 3. gr. — 286, 924. XKVI krá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. 1943, nr. 64, 16. desember. Lög um birtingu laga og stjórnvaldaerinda. 1. gr. — 841. 1944,nr. 44, 5. apríl. Lög um vísindalega verndun fiskimiða land- grunnsins. — 579. 1944,nr. 33, 17. júní. Stjórnarskrá lýðveldisins Íslands. 20. gr. — 281, 282. 27. gr. — 841. 60. gr. -— 246, 247, 530, 531, 629, 759. 61. gr. — 281. 6T. gr. — 55, 62, 598. 1945,nr. 66, 12. apríl. Lög um útsvör. 8. gr. — 927. 1946,nr. 12, 2. apríl, Raforkulög. 4. gr. — 1047. 5. gr. — 1047. 21. gr. — 1048, 1049. 23. gr. — 1048. 24. gr. — 1047. 26. gr. — 1042, 1045, 1048. 27. gr. — 1038, 1039, 1042, 1045, 1046, 1048, 1049. 31. gr. — 1048, 1049. 32. gr. — 1049. 37. gr. — 1046. 50. gr. — 1048. 53. gr. — 1048. 1946,nr. 29, 23. ágúst. Lög um hafnargerðir og lendingarbætur. — 475, 476. 9. gr. — 474. 15. gr. — 474. 1946,nr. 41, 29. apríl. Lög um stofnlánadeild sjávarútvegsins við Landsbanka Íslands. 12. gr. — 370, 372. 1946,nr. 66, 17. júlí. Lög um atvinnu við siglingar á íslenakum skipum. 4. gr. — 738. 58. gr. — 38. 194?,nr. 122, 11. júlí. Reglugerð um Rafveitusjóð Árnessýslu. — 1046. 1947,nr. 65, 18. maí. Reglugerð um héraðsrafmagnsveitur ríkisins. 4. gr. — 1047. 5. gr. — 1047. 11. gr. — 1039, 1046. 1048. 194?,nr. 120, 10. júlí. Reglugerð fyrir Rafveitusjóð Rangárvallasýslu. — 1046. Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. KKVII 1948,nr. 14, 8. mara. Lög um ákvörðun fésekta. — 307, 312. 1948,nr. hh, 5. apríl. Lög um vísindalega verndun fiskimiða land- grunnsins. — 669, 735, 900. 3. gr. — 395, 579, 581, 670, 732, 736, 901. 1948,nr. 64, 21. apríl. Hafnarreglugerð fyrir Sandgerði í Miðnes- hreppi. 34. gr. — 473, 474, 475, 476. 44. gr. — 474, 475. 1948, 10. desember. Mannréttindayfirlýsing Sameinuðu þjóðanna. — 598. 1949,nr. 18, 22. marg. Lög um kyrrsetningu og lögbann. — 844. 10. gr. — 245. 11. gr. — 245. 26. gr. — 841. 1949,nr. 42, 23. maí. Erfðalög. 13. gr. — 601. 1949,nr. 41, 25. maí. Lög um gildistöku alþjóðasamnings um sam- ræmingu nokkurra reglna varðandi loftflutninga milli landa. — 81, 82, 1031, 1036. 1949,nr. 57, 25. maí. Lög um nauðungaruppboð. 4. gr. — 993, 994. 8. gr. — 420, 994. 9. gr. — 422, 993, 997. 32. gr. — 370. 1949,nr. 192, 24. nóvember. Reglugerð um Rafveitusjóð Eyjafjarðar- sýslu. — 1038, 1039. 1950,nr. 46, 22. maí. Lög um breytingu á lögum mr. 85, 23. júní 1986, um meðferð einkamála í héraði. 1. gr. — "786. 1950, 4. nóvember. Mannréttindasáttmáli Evrópuráðsins. — 600. 1950,nr. 107, 28. desember. Lög um breytingu á lögum nr. 83/1940, um friðun arnar og vals. — 59. 1951, nr. 12, 23. janúar. Gjaldskrá Héraðsrafmagnsveitna ríkisins fyrir Árnes-, Rangárvalla-, Borgarfjarðar-, Mýra-, Skagafjarðar-, Eyjafjarðar- og Þingeyjarsýslur. — 1047. 1951,nr. 5, 29. janúar. Lög um breytingu á lögum nr. 5, 18. maí 1980 um bann gegn botnvörpuveiðum. 1. gr, — 395, 579, 670, 732, 736, 901. XXKVIII Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. 1951,8. maí. Viðbætir við varnarsamning lýðveldisins Íslands og Bandaríkjanna frá 5. maí 1951 um réttarstöðu liðs Bandaríkj- anna og eignir þess. 5. gr. — 106. 6. gr. — 101, 105. 12. gr. — 105. 1951,nr. 27, 5. mare. Lög um meðferð opinberra mála. 2. gr. —- 506. 1951,nr. 110, 19. desember. Lög um lagagildi varnarsamnings milli Íslands og Bandaríkjanna og um réttarstöðu liðs Bandaríkj- anna og eignir þess. — 101, 105, 838. 1952, nr. 23, 1. febrúar. Lög um öryggisráðstafanir á vinnustöðum. 26. gr. — 506, 508. 1952, 20. mare. Viðbótarsamningur við Mannréttindasáttmála Evrópu- ráðsins. — 600. 1952,nr. 222, 24. nóvember. Lögreglusamþykkt fyrir Húsavíkurkaup- stað. 1. gr. — 1016. 3. gr. — 1016. 44. gr. — 1016. 19582,nr. 73, 25. nóvember. Lög um tilkynningar aðsetursskipta. — 140. 1952,nr. 81, 8. desember. Lög um breytingu á lögum nr. 44, 5. apríl 1948 um vísindalega verndun fiskimiða landgrunnsins. 1. gr. — 395, 579, 670, 732, 736, 901. 1953,nr. 88, 24. desember. Lög um skipan innflutnings- og gjaldeyris- mála, fjárfestingarmála o. fl. 11. gr. — 352. 1953,nr. 212, 28. desember. Reglugerð um skipan innflutnings- og gjaldeyrismála, fjárfestingarmála o. fl. 15. gr. — 352. 21. gr. — 352. 1954,nr. 11, 9. febrúar. Auglýsing um fullgildingu Evrópuráðssamn- ings um verndun mannréttinda og mannfrelsis. — 600. 1954,nr. 20, 8. marz. Lög um vátryggingarsamninga. 4. gr. — 218. 7. gr. — 1002. 11. gr. — 1001. 18. gr. — 262, 1002. 20. gr. — 262. 34. gr. — 262. "7. gr. — 1002. Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. KKIK 1954,nr. 25, 13. apríl. Lög um brunatryggingar í Reykjavík. 6. gr. — "19, 721. 1954, nr. 38, 14. apríl. Lög um réttindi og skyldur starfsmanna ríkisins. 4. gr. — 275, 281. 11. gr. — 276, 281, 283. 14. gr. — 276, 281, 282, 283, 284, 285, 286, 16. gr. — 269, 272. 17. gr. — 269. 1954,nr. 46, 14. apríl. Lög um tekjuskatt og eignarskatt. — 340. 3. gr. — 49, 50, 52, 53. 4. gr. — 50, 52. 10. gr. — 340, 346, 350, 351, 353, 912, 916. 33. gr. — 50, 51, 908, 909, 916. 35. gr. — 50, 53, 900, 913, 916, 919, 920. 45. gr. — 590. 46. gr. — 908. 47. gr. — 344. 48. gr. — 344. 1954,nr. 58, 24. apríl. Áfengislög. 21. gr. — 88, 1026. 24. gr. — 5, 7, 63, 64, 65, 136, 138, 204, 205, 365, 366, 367, 687, 688, 738, 741, 744, 746, 895, 896, 897. 44. gr. — 1026. 45. gr. —- 5, 7, 63, 64, 136, 138, 205, 365, 366, 367, 687, 688, 738, T41, 746, 895, 896. 49. gr. — 46, TAT. 1954,nr. 63, 21. apríl. Lög um fuglafriðun og fuglavernd. — 59, 62. 8. gr. — 55. 9. gr. — 55. 1954,nr. 87, 15. júní. Reglugerð um orlof og veikindaforföll starfs- manna Tíkisins. 1. gr. — 269, 272. 6. gr. — 270, 272. 1954,nr. 95, 80. júní. Auglýsing um breytingu á reglugerð fyrir Raf- veitusjóð Eyjafjarðarsýslu, nr. 192, 24. nóvember 1949. — 1038, 1039. 1955,nr. 22, 3. maí. Lög um breytingar á almennum hegningarlögum nr. 19, 12. febrúar 1940. 4. gr. — 86, 406, 413, 461, 495. T. gr. — 441, 442. 1955,nr. 38, 14. maí. Lög um samræmingu á mati fasteigna. — 599. 1955,nr. 107, 24. maí. Gjaldskrá héraðsrafmagnsveitna ríkisins. — 1047. XKK Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. 1955, nr. 100, 10. ágúst. Hafnarreglugerð fyrir Ísafjarðarkaupstað. 14. gr. — 584. 1955,28. september. Viðbótarsamningur um breytingar á alþjóða- samningi um samræmingu nokkurra reglna varðandi loftflutn- inga milli landa, er undirritaður var í Varsjá 12. október 1929. (Haagsamningurinn). — 82. 13. gr. — 1031. 1955,nr. 147, 30. desember. Reglugerð um tekjuskatt og eignarskatt. 8. gr. — 50, 52, 53. 29. gr. — 346, 348, 352, 353. ST. gr. — 917. 1956,nr, 5, 10. janúar. Reglugerð um útrýmingu heilsuspillandi íbúða. — 421, 996. 1956,nr. 20, 1. mara. Lög um breytingu á almennum hegningarlögum nr. 19, 12. febrúar 1940. — 138. 1956,nr. 24, 29. mara. Lög um almannatryggingar. 30. gr. — 239. 86. gr. — 239. 1956, nr. 46, 5. apríl. Lög um breytingu á lögum nr. 41, 25. maí 1949 um gildistöku alþjóðasamnings um samræmingu nokkurra reglna varðandi loftflutninga milli landa. — 82, 1031. 1956, nr. 64, 6. apríl. Auglýsing um breytingu á hafnarreglugerð fyrir Akraneskaupstað, nr. 207, 7. nóvember 1947, sbr. reglugerð nr. 107, 6. ágúst 1954 og 28, 21. febrúar 1955 um breytingu á þeirri reglugerð. 16. gr. — 609. 31. gr. — 609. 1956,nr. 57, 10. apríl. Lög um prentrétt. 16. gr. — 645, 646. 22. gr. — 629, 639, 646, 939, 943. 1956,nr. 68, 17. ágúst. Lög um tollheimtu og tolleftirlit. — 712, "81. 32. gr. — TT5. 33. gr. — "75. 38. gr. — 346, 347, 352. 39. gr. — TT6, 782. 45. gr. — "75. 50. gr. — "75. 1957, nr. 8, 16. febrúar. Lög um breytingu á lögum nr. 16, 26. febrúar 1943 um orlof. 3. gr. — 924. 1957,nr. h1, 19. mara. Reglugerð um tollheimtu og tolleftirlit. — 172, 781. Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. KKKI 46. gr. — "TS. 48. gr. — "TS. 102. gr. — "75. 1957, nr. 14, 20. marz. Lög um breytingu á lögum nr. 38/1954, um réttindi og skyldur starfsmanna ríkisins. 1. gr. — 272. 1957, nr. 21. 90, 28. maí. Auglýsing um breytingu á samþykkt nr. 104, ágúst 1944, um lokunartíma sölubúða og sölustaða og tak- mörkun á vinnutíma sendisveina í Reykjavík, með breytingum 12. febrúar 1947 og 13. nóvember 1948. 1. gr. — 705. 1957, nr. 482, 1. júní. Lög um húsnæðismálastjórn, byggingarsjóð ríkis- ins, sparnað til íbúðabygginga, breytingar á I. kafla laga nr. 36/1952 o. fl. — 421, 996. 1957,nr. 44, 8. júní. Lög um skatt á stóreignir. —- 591, 592, 593, 594, 600. 1. gr. — 598. 2. gr. — 596, 599, 601. 4. gr. — 604. 6. gr. — 598, 603. 7. gr. — 596. 9. gr. — 598, 599. 10. gr. — 598, 599, 602. 1957,nr. 58, 5. júní. Lög um lax- og silungsveiði. 6. gr. — 849. 1957,nr. 95, 28. júní. Reglugerð um skatt á stóreignir. 23. gr. — 599, 602. 1957,nr. 155, 5. september. Reglugerð um útrýmingu heilsuspillandi íbúða. — 996. 5. gr. — 421, 993. 1958, nr. 16, 9. apríl. Lög um rétt verkafólks til uppsagnarfrests frá störfum og um rétt þess og fastra starfsmanna til launa vegna sjúkdóms- og slysaforfalla. 1. gr. — 236. 4. gr. — 237, 238, 239, 240. 6. gr. — 236. T. gr. — 236. 1958,nr. 28, 18. apríl. Reglugerð um útvarpsrekstur ríkisins. 1. gr. — 840. 1958,nr. 26, 2. maí. Umferðarlög. 4. 14. 25. gr. — 136, 138, 205. gr. — 205. gr. — 5, 7, 8, 63, 64, 134, 135, 136, 138, 205, 265, 365, 366, 686, 738, 895, 896. KXKKII Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. 26. gr. —- 136, 138, 205, 255, 261, 689, 1012, 1014. 27. gr. — 134, 136, 138, 159, 738. 37. gr. — 205, 255, 261, 689, 896, 1012, 1014. 38. gr. — 205. 41. gr. — 136, 138, 205. 45. gr. — 533, 689. 46. gr. — 249, 533, 963, 964, 1012, 1015. 47. gr. — 533. 895. 48. gr. — 689. 49. gr. — 159, 205, 255, 261, 964, 1060. 50. gr. — 88, 159, 205. 53. gr. — 63, 64. 66. gr. — 159. TA. gr. — 1060. 80. gr. — 5, 7, 8, 63, 64, 88, 136, 138, 205, 255, 261, 265, 365, 366, 686, 688, 689, 738, 895, 396, 1012. 81. gr. — 6, 7, 8, 63, 64, 65, 134, 136, 204, 205, 255, 261, 365, 367, 687, 688, 895, 896, 897. 1958, 10. desember. Mannréttindayfirlýsing Sameinuðu þjóðanna. — 600. 1958,nr. 70, 30. júní. Reglugerð um fiskveiðilandhelgi Íslands. 1. gr. — 579, 900, 901. 4. gr. — 581. 6. gr. — 579, 581, 901. 1958,nr, 87, 29. ágúst. Reglugerð um viðauka við reglugerð nr. 70, 30. júní 1958 wm fiskveiðilandhelgi Íslands. 1. gr. — 579, 581, 900. 2. gr. — 579, 900. 1958, nr. 194, 8. desember. Auglýsing um greiðslu á stóreignaskatti. — 592. 1959, nr. 6, 17. febrúar. Lög um breytingu á lögum nr. 5, 18. maí 1920 um bann gegn botnvörpuveiðum. 1. gr. — 395, 579, 669, 732, 736, 900. 1959,nr. 34, 6. mare. Gjaldskrá héraðsrafmagnsveitna ríkisins. — 1047. 1959, nr. 19, 24. apríl. Lög um sameign í fjölbýlishúsum. 11. gr. — 1051. 13. gr. — 1051. 1959,nr. 50, 31. júlí. Lög um eftirlit með skipum. 31. gr. — 947. 45. gr. — 740, 747. 46. gr. — 739, 740, 748. 47. gr. — "745, 746, 748. 1959, 21. desember. Alþjóðafjarskiptasamningur. — 840, 841. Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. KKKIII 1960,nr. 4, 20. febrúar. Lög um efnahagsmál. 8. gr. — 316, 319. 1960, nr. 2. 3. 4. 1 12. 1960, nr. TRA Ho 10, 22. mara. Lög um söluskatt. gr. — 799, 800, 803, 805, 807, 810, 812, 813. gr. — 798, 804, 810. gr. — 795, "97, 798, 799, 800, 801, 803, 805, 807, 808, 810, 812, 813. gr. — 797, 799, 803,805, 810, 812. gr. — 797, 798, 799, 801, 803, 804, 805, 808, 810, S1I, 812, 813. r. — 798, 804, 811. gr. — 797, 803, 810. gr. — 95, 801, 808. gr. — 797, 803, 810. 15, 31. mara. Reglugerð um söluskatt. — 797, 803, 810. 9. gr. — 798, 800, 804, 805, 807, 811, 812, 813. 1960,nr. 30, 25. maí. Lög um skipan innflutnings- og. gjaldeyris- mála o. fl. 4. gr. — 352. 8. gr. — 175. 12. gr. — 166, 175, 352. 1960,nr. 79, 27. maí. Reglugerð um skipan gjaldeyris- og innflutn- ingsmála o. fl. 17. gr. — 352. 24. gr. — 352. 1960,nr. 36, 30. maí. Lög um lögheimili, 2. gr. — 465. 12. gr. — 463. 13. gr. — 463. 14. gr. — 463. 1960,nr. 95, 81. maí. Reglugerð um sölu og útflutning á vörum. 1. gr. — 166, 168, 175. 5. gr. — 166, 168, 175. 1960,nr. 96, 81. maí. Auglýsing um sölu og útflutning á vörum. — 166, 168, 175. 1960,nr. 58, 28. júní. Lög um bann við okri, dráttarvegti o. fl. 5. gr. — 293. 1960, nr. 61, 22. júlí. Auglýsing um fullgildingu nýs alþjóðafjarskipta- samnings. — 840, 841. 1960, nr. 84, 20. desember. Lög um breytingu á lögum nr. 4, 20. febrúar 1960 um efnahagsmál. 1. gr. — 314, 316, 319, 320, 321. 1960, nr. 216, 22. desember. Gjaldskrá um heimtaugagjöld til héraðs- rafmagnsveitna ríkisins í kaupstöðum, kauptúnum og þorpum. — 1049. KXKIV Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. 1961,nr. 28, 18. febrúar. Gjaldskrá héraðsrafmagnsveitna ríkisins. — 1047. 1961,nr. 3, 11. mara. Reglugerð um fiskveiðilandhelgi Íslands. 1. gr. — 395, 669, 732. 2. gr. — 395, 669, 732, 736. 3. gr. — 579, 900, 901. 4. gr. — 581. 1. gr. — 395, 579, 581, 670, 732, 736, 901. 1961,nr. 80, 3. ágúst. Bráðabirgðalög um ráðstafanir vegna ákvörð- unar Seðlabanka Íslands um nýtt gengi íslenakrar krónu. 7. gr. — 314, 317, 319, 320. 1961,nr. 82, 21. ágúst. Lög um meðferð opinberra mála. IV. kafli — 746. 5. gr. — 740, 747. 6. gr. — 738, 739, 740, 744, TA8. 25. gr. — "44, "AG. 37. gr. — 87. 13. gr. — TOT. TA. gr. — 44, 745. 80. gr. — 87 110. gr. — 735. 115. gr. — 781. 124. gr. — "39. 130. gr. — 395. 140. gr. — 669. 141. gr. — 6, 7, 669, 707, 897. 145. gr. — 66, 405. 150. gr. — 207, 216. 171. gr. — 737, "741. 1962,nr. 8, 14. mara. Erfðalög. 29. gr. — 601. 1962,nr. 24, 7. apríl, Lög um breytingu á lögum nr. 50, 31. júlí 1959 um eftirlit með skipum. 1. gr. — "739, 740, 748. 2. gr. — "46. 1962,nr. 28, 16, apríl. Lög um ráðstafanir vegna ákvörðunar Seðla- banka Íslands um nýtt gengi íslenakrar krónu. — 322. T. gr. — 314, 317, 320, 321, 323. 1962,nr. 55, 28. apríl. Lög um kjarasamninga opinberra starfsmanna. 5. gr. — 269, 271, 272. 21. gr. — 272. 1962,nr. 57, 18. apríl. Lög um Hæstarétt Íslands. 13. gr. — 247, 530, 531, 759, 1040. 16. gr. — 236, 246, 247, 266, 530, 758, 7359. 20. gr. — 218, 266, 551, 629, 630, 994. Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. XKXV 36. gr. — 993, 994. 39. gr. — 9, 230. 45. gr. — 295, 370, 505, 584. 53. gr. — 995. 1962,nr. 62, 21. apríl. Lög um síldarútvegsnefnd og útflutning salt- aðrar síldar. 3. gr. — 158, 159, 161, 162. 7. gr. — 158, 159, 162. 11. gr. — 158, 159, 162. 1962,nr. 69, 28. apríl. Lög um tekjustofna sveitarfélaga. III. kafli — 935. 9. gr. — 935. 12. gr. — 932, 934, 935, 936. 30. gr. — 463. 1968, nr. 81, 21. júní. Reglugerð um aðstöðugjald. 8. gr. — 935, 936. 1962,nr. 98, 29. desember. Lög um breytingu á lögum nr. 28, 17. apríl 1962, um ráðstafanir vegna ákvörðunar Seðlabanka Íslands um nýtt gengi íslenakrar krónu. — 317. 1963,nr. þ7, 11. mare. Reglugerð um breytingu á hafnarreglugerð fyrir Sandgerði í Miðneshreppi, nr. 64, 21. apríl 1948, sbr. reglu- gerðir nr. 121, 27. september 1954 og nr. 194, 16. nóvember 1960. 1. gr. — 473, 474, 475, 476. 1963,nr. 9, 6. júlí. Auglýsing um gildistöku viðbótarsamnings frá 28. september 1955 við Varsjársamninginn um loftflutninga frá 12. október 1929. — 82. 1963,nr. 40, 30. apríl. Lög um almannatryggingar. 29. gr. — 239. 1963,nr. 56, 80. apríl. Lög um lögreglumenn. 5. gr. — 670, 684. 1968,nr. ?4, 5. júlí. Auglýsing um laun ríkisstarfsmanna, reglur um vinnutíma, yfirvinnugreiðslur o. fl. samkvæmt dómi Kjaradóms 3. júlí 1968. ll. gr. — 273. 1963,nr. 240, 6. desember. Samþykkt um afgreiðslutíma verelana í Reykjavík, o. fl. 1. gr. — 709, 715. 2. gr. — 06, 709, 715. 3. gr. — 704, 706, 713, 714. 11. gr. — 704, 712, T14. 12. gr. — 706, 709, 715. 13. gr. — 705. 1963,nr. 66, 31. desember. Siglingalög. T. gr. — 11. KXKKVI Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. 199. gr. — 11, 199, 387. 200. gr. — 11. 205. gr. — 11. 206. gr. — 11, 486. 207. gr. — 12, 486. 208. gr. — 12. 216. gr. — 194, 987. 217. gr. — 12. 221. gr. — 12. 222. gr. — 12. 231. gr. — 987. 232. gr. — "791, 794, 988, 991. 239. gr. — "46. 1963,nr. 67, 31. desember. Sjómannalög. 32. gr. — 981. 43. gr. — 986. 85. gr. — 738, 739. 89. gr. — "39. 1963,nr. 245, 31. desember. Reglugerð um tekjuskatt og eignarskatt. 29. gr. — 343, 351, 353. 1964,nr. 15, 81. janúar. Auglýsing um breytingu á samþykkt um afgreiðslutíma verzlana í Reykjavík o. fl, nr. 240, 6. desem- ber 1968. — 104, 705, 709, 713, 715. 1964,nr. 51, 15. maí. Reglugerð um gerð og búnað ökutækja o. fl. 31. gr. — 1055. 1964,nr. 51, 10. júní. Lög um tekjustofna sveitarfélaga. 12. gr. — 932. 30. gr. — 463, 465. 1964,nr. 151, 28. júlí. Samþykkt um breytingu á samþykkt nr. 240, 6. desember 1963 um afgreiðslutíma veralana í Reykjavík o. fl. — 112, 713, 714. 3. gr. — "704, 705. 1964,nr. 55, 17. júlí. Lög um tekjuskatt og eignarskatt. 11. gr. — 350, 351, 353. 1965,nr. 52, 12. marz. Reglur um breytingu á reglum nr. 11, 80. janúar 1953, um eftirlit með skipum og öryggi þeirra. V. fl. IV. EFNISSKRÁ TIL YFIRLITS. Aðfarargerðir. Sjá fjárnám, innsetningargerðir, kyrrsetning, lögbann, lögtak. Aöðgerðarleysi. Sjá tómlæti. Aðild 128, 182, 189, 294, 477, 561, 789, 791, 837, 921, 927, 949, 1000, Aðstöðugjald. Sjá skattar. Atvinnulöggjöf ..........2.20.000.000ens 158, Atvinnuréttindi ............ 2, 63, 134, 201, 254, 364, 685, 772, Ábyrgð ...........2000 00 Ábyrgð á verkum annarra 22, 100, 129, 207, 240, 294, 331, 375, 440, 477, 504, 540, 570, 608, 921, 949, 1000, 1031, Áfengislög .........0.00000000 0... 2, 63, 134, 201, 364, 685, Áfrýjun .... 9, 134, 246, 294, 369, 504, 529, 550, 628, 758, 992, Áfrýjunarleyfi: a) Áfrýjunarfrestur liðinn 9, 19, 100, 112, 128, 141, 177, 182, 217, 231, 236, 275, 294, 423, 436, 468, 488, 550, 561, 570, 582, 628, 764, 783, 736, 814, 907, 1015, b) Áfrýjunarfjárhæð nær eigi kr. 5.000.00 . 236, 246, 266, 529, c) Áfrýjunarleyfi Ógilt ...........0.0..0.00 000... 246, 529, Ný gögn lögð fyrir Hæstarétt: a) Einkamál 22, 141, 266, 323, 331, 440, 568, 608, 814, 845, 924, 949, 980, 1000, 1010, 1016, b) Opinber mál 2, 63, 201, 364, 389, 576, 647, 685, 688, 722, 772, Áfrýjunarfrestur. Sjá áfrýjun. Áfrýjunarleyfi. Sjá áfrýjun. Barnsfaðernismál .............20000 0000 .e senn Bifreiðar: a) Einkamál ............00.00 0000 0 262, 375, 949, b) Opinber mál .... 2, 63, 134, 201, 254, 364, 685, 688, 894, Björgun ..........20000 0000 0 nn 11, 194, 382, Blóðrannsókn .............. 2, 63, 134, 201, 354, 364, 685, 741, Botnvörpuveiðar. Sjá fiskveiðabrot. Dómar ........022222200n0ns sr Dómarar. Sjá réttarfarsvítur. Samdómendur í héraði: Fasteignir ............000.00. 000... 40, 423, 550, 561, Fiskveiðabrot ..........000%000 0... 389, 576, 647, Sjó- og verzlunardómur 9, 11, 69, 90, 194, 251, 382, 477, 488, 582, 608, 696, 789, 792, 980, 985, Skaðabótamál ................ 22, 40, 294, 432, 504, 540, Bls. 1038 163 894 11 1055 894 1038 1051 758 158 1051 898 354 1055 1010 488 894 40 764 898 1031 1009 XKKVIII Efnisskrá til yfirlits Vátryggingamál .............0020. 0000... 0... 217, 696, Verkkaup, vinnulaun ...........00000. 00... 177, 814, Dómenda ekki getið í héraðsdómi 47, 69, 477, 795, 801, 808, 845, Ýmis atriði ............2.0.000020 000... 63, 87, 90, Dómkvaðning ..............02000.0 senn es rr Dómstólar .............. Tr, 100, 246, 275, 529, 728, T3T, 741, Eignarréttarfyrirvari ..............0.02000 2000 nn nr Eignarréttur. Sjá fasteignir, kaup og sala, landamerkjamál .. Einkaréttur ............2000. 000 eeeevs err Endurgreiðsla ..............00.000. 0... nn 112, 128, 827, Fasteignir .............00.000 0... 40, 112, 423, 764, 971, Félög ...........2.0000 eens 47, Firma ..........20020000 senn Fiskveiðabrot ...........2.0.000 0... 389, 576, 647, 722, Fiskverzlun. Sjá atvinnulöggjöf. Fjarskipti ..........2.220000 00. en enn 837, Fjárnám ............02.000 0. 9, 189, Flugfarmbréf ............2200.0 000 Forkaupsréttur ............0.0000 00 .nenes rr Fógetagerðir. Sjá fjárnám, innsetningargerð, kyrrsetning, lög- bann, lögtak. Framkrafa ..........2000000.e neee Frávísun: A. Einkamál. a) Frá héraðsdómi 112, 360, 388, 465, 468, 568, 730, 754, b) Frá Hæstarétti .......... 189, 246, 419, 529, 550, 758, B. Opinber mál ..........2020000000 ene rr 137, Frelsissvipting. Sjá skaðabætur .........00200200 0000... Frestur ............020200000ene nr Fuglafriðun. Sjá náttúruvernd. Fyrnirg Kröfuréttinda ............0000.020.... 591, 789, 791, Geðrannsókn .......0000000.0 0. ss Gerðardómur ........00..0... ss Gjafsókn. Gjafvörn 207, 294, 331, 354, 559, 462, 540, 845, 949, Gjaldþrot. Sjá leiga, þrotabú. Greiðslugeymsla ......00.000000 0 eee Gæzluvarðhald. Sjá skaðabætur ......00.0.0000 0... 0. . Hafnarlög ..........00.000s seven Helgidagalöggjöf .........0.0000.000.. on so Heimvísun. Sjá ómerking. Hlutafélög ...........2..0002. 000 s ns ílúftryggirgs. Sjá vátrygging. nnsetningargerðir ...........000000 0000 n er 231, Innsiglisrof. Sjá verzlun. Ítrek:n brots .............ee nn Bls. 1000 827 985 535 718 985 231 614 473 1038 992 128 921 898 1051 436 1031 992 183 1038 741 207 945 985 207 ö61 1051 69 207 473 307 Efnisskrá til yfirlits KKKIX Kaup og sala .......0.0000000 senn Kaupgjald. Sjá vinnulaun. Kjarasamningar. Sjá opinberir starfsmenn, vinnulaun. Kvöldsala. Sjá verzlun. Kyrrsetning ...........200000.ssesr sr Kærumál ........ 360, 388, 535, 568, 718, 737, 741, 750, 752, 754, Landamerkjamál .........200000 sen eð sen Landhelgisbrot. Sjá fiskveiðabrot. Leiga ........2.0000000 senn Líkamsáverkar. Sjá skaðabætur ................ 141, 404, 440, Læknar. Sjá mat og skoðun: Blóðrannsókn. a) Álitsgerð um öryggi mælinga vínandamagns í blóði .. b) Bifreiðastjórn .............. 2, 63, 134, 201, 364, 685, Cc) Faðermi ........0000000 0 ene d) Skipstjórn ......200000000snsrsssan sn Geðrannsókn ..........00000 seen Getnaðar- og meðgöngutími ........0.0200000 00... Líkamsáverkar .... 22, 241, 294, 331, 375, 404, 440, 494, 504, Örorka ......000 000 22, 294, 331, 375, 504, 540, 570, Læknaráð ............co.zenee nr 2, Lög. Lögskýring 54, TT, 236, 246, 266, 313, 440, 462, 529, 561, 758, Lögbann ..........00000eessssn rns Löghald. Sjá kyrrsetning Löggæzlumenn. Sjá opinberir starfsmenn .............. 647, Lögheimili ..........2...000.. en ss nur Lögmenn .......200.0.se sn 287, 420, 764, Lögræði ............20.0.0 sense Lögtak ......00000 00. 47, 339, 462, 591, 795, 801, 808, 907, Mat og skoðun: Atvinnutjón. Tryggingafræðingur metur atvinnutjón 22, 294, 331, 504, 540, 570, Áverkar og heilsutjón. Læknir lýsir líkamsáverkum og heilsutjóni 22 "41, 294, 331, 375, 440, 494, 504, 540, 570, Blóðrannsókn. Álitsgerð lyffræðistofnunarinnar við háskólann í Osló um Öryggi mælinga vínandamagns Í blóði ............ Álitsgerð Læknaraðs um öryggi mælinga vínandamagns í blóði og um magn „eðlilegra reducerandi efna“ í blóði Bifreiðastjórn .............000.00... 2, 63, 134, 201, 685, Faðerni .............2.200 000 Skipsstjórn ............02.00.. esne Gallar á blóðrannsókn ...........0.00 000... n en Geðrannsókn .........00000 nr 945 845 112 494 894 354 741 207 354 1015 1015 141 985 837 1015 462 837 949 931 1015 1015 894 354 741 364 207 XL Efnisskrá til yfirlits Getnaðartími ..................200.0.. sess Ýmsar matsgerðir og skoðanir eftir tímaröð í dómasafni 287, 389, 423, 432, 488, 576, 608, 647, 722, 764, 814, 827, 845, 898, Örorka. Örorkumat framkvæmt af læknum 22, 294, 331, 375, 540, 570, Öryggiseftirlit ríkisins. Öryggismálastjóri lýsir áliti sínu á orsökum vinnuslyss Málflutningsmenn. Sjá lögmenn. Málsfjárhæð. Sjá áfrýjunarleyfi. Málskostnaður. a) Einkamál ...............eeeeeessess rr 22, b) Opinber mál ..............0 eeen 2, 66, 405, Meðsök. Sjá skaðabætur .......... 22, 440, 494, 504, 540, 949, Meiðyrði. Sjá ærumeiðingar. Miskabætur. Sjá skaðabætur. Niðurfelling máls. Sjá útivist aðilja. Náttúruvernd .............20000...s seen sn Neyðarvörn ..............00000 000 sessa Niðurfelling máls. Sjá útivist aðilja. Opinber mál. Sjá atvinnulöggjöf, bifreiðar, einkaréttur, fisk- veiðabrot, hafnarlög, helgiðagalöggjöf, innsiglisrof, land- helgisbrot, líkamsáverka, refsingar, skilasvik, skjalafals, tolllagabrot, umferðarlög, verzlun, þjófnaður. Opinberir starfsmenn ................0.... 000... 266, Ómaksbætur ............0.00. 0000. 368, 824, Ómerking ................ 40, 77, 112, 465, 468, 752, 784, 786, Ómerking ummæla. Sjá refsingar, ærumeiðingar. Prentréttur. Sjá ærumeiðingar. Refsingar 2, 63, 66, 83, 87, 134, 139, 158, 163, 201, 254, 307, 364, 389, 404, 440, 473, 494, 576, 628, 647, 685, 688, 693, 704, 722, 772, 894, Einstakar refsitegundir og önnur viðurlög: a) Sekt dæmd og varðhald sem vararefsing 2, 158, 163, 254, 307, 364, 389, 473, 576, 628, 688, "722, b) Fangelsi dæmt ................ 66, 87, 139, 647, 693, c) Varðhald dæmt .............. 63, 134, 201, 405, 685, d) Upptaka eigna dæmd ................ 389, 576, 722, e) Svipting ökuleyfis dæmd 2, 63, 134, 201, 254, 364, 685, Í) Svipting verzlunarleyfis dæmd ..................... g) Skilorðsbundin refsing dæmd .............. 83, 405, h) Ákvörðun refsingar frestað ........................ i) Refsing látin niður falla .............0000.0...00.. j) Ómerking ummæla ................0...... 440, 628, Réttarfar. Sjá aðild, áfrýjun, dómar, dómarar, dómstólar, fjár- nám, frávísun, frestur, gjafsókn, gjafvörn, gæzluvarðhald, 949 1015 504 504 647 1055 öd öd 215 998 937 898 898 712 894 898 894 72 494 440 704 837 Efnisskrá til yfirlits kyrrsetning, kærumál, lögbann, lögtak, mat og skoðun, máls- kostnaður, opinber mál, ómaksbætur, ómerking, réttarfars- vítur, sáttir, sératkvæði, sjó- og verzlunardómur. Réttarfarsvítur ........2.000.00..... 63, 87, 440, 535, 685, 764, Sáttir .............2.00 0. 783, Sératkvæði ...... 69, 246, 504, 529, 582, 696, 704, 728, 971, 992, Sjó- og verzlunardómur 9, 11, 69, 77, 90, 194, 251, 382, 468, 477, 488, 582, 608, 696, 789, 792, 980, 985, Sjóveð ......0.20000 000. 11, 69, 194, 488, 789, 792, 980, Skaðabætur: a) Innan samninga ......00.000000. 000... 40, 69, 275, b) Utan samninga 22, 54, 66, 129, 139, 141, 207, 294, 331, 375, 405, 432, 440, 477, 494, 504, 540, 570, 582, 608, 629, 693, 927, 949, 1000, 1015, 1031, Skattar: a) Aðstöðugjald ..........0000000nen ene b) Skattur á stóreignir .........00200000 senn c) Söluskattur ........0.00ee0 ner 195, 801, d) Tekjuskattur .......0.0.0.0000 0. senta 47, 339, e) Útsvar ............0.00 ss 462, Skattur á stóreignir. Sjá skattar. Skilasvik ...........20.0.. ess Skilorðsbundnir refsiðómar .........00.00... 83, 87, 139, 405, Skjalafals ..........00..000 eens 66, 83, Skuldamál .............. 9, 19, 90, 177, 236, 266, 323, 414, 827, Stefnubirting ............00000 een seen 465, Stjórnarskráin ..........2000000 00... 54, 246, 529, Stjórnsýsla .......0.0000000 ene 266, 275, 837, 907, Söluskattur. Sjá skattar. Tekjuskattur. Sjá skattar. Tékkar. Sjá skjalafals. Togveiðar. Sjá fiskveiðabrot. Tolllagabrot. Sjá skilasvik ...........202000 0000 00 Tómlæti ...............0000 sense Traustnám ...........20000000. ene Umferðarlög. Sjá áfengislög og bifreiðar 2, 63, 134, 201, 364, 688, 894, Uppboð .........2...00 000 s rr 419, Upptaka ..........220000 0000. 389, 576, 722, Útivist aðilja .... 1, 9, 53, 54, 368, 756, 757, 758, 823, 824, 998, Útsvar. Sjá skattar. Varnarlið Bandaríkja Norður-Ameríku ........000.0.0000 00... Vátrygging .................. 182, 217, 262, 313, 369, 375, 696, Veð. Sjá sjóveð ............2..0.0.. sn Verzlun. Sjá helgidagalöggjöf, kvöldsala, innsiglisrof .. 307, Vextir .........0200.0 00 ens XLI Bls. 824 136 1051 1031 985 764 1055 931 591 808 907 924 712 494 693 921 568 158 1038 712 614 231 1010 992 898 999 100 1000 369 704 XLII Efnisskrá til yfirlits Bls. Vinnulaun. Vinnusamningar. Sbr. skuldamál 69, 90, 100, 177, 236, 251, 266, 739, 792, 804, 824, 921, 980, 985 Vinnuslys. Sjá skaðabætur ........ 22, 294, 331, 504, 570, 927, 949 Víxilmál. Víxlar ..........2220.0000 00. 240 Þjáningabætur. Sjá skaðabætur. Þjófnaður ..............00200 0. ses 87, 139, 693 Þrotabú ...........2002002.00neene nn 112 Ærumeiðingar ..............000..0 0. sn 440, 6285, 824, 937 Ölvun. Sjá áfengislög. Örorka ........20200. 0 22, 294, 504, 540, 570, 1015 Öryggiseftirlit ríkisins ......................0.. 00. n ne 504 V. EFNISSKRÁ. Aðfarargerðir. Sjá fjárnám, innsetningargerðir, kyrrsetn- ing, lögbann, lögtak. Aðgerðarleysi. Sjá tómlæti. Aðild. H samdi við stjórnarformann og prókúruhafa hlutafélagsins F um kaup á hlutabréfi í félaginu. Greiddi hann forsvars- mönnum þess félags verð bréfsins, en fékk það eigi af- hent. F h/f var síðar lagt niður og tók BK h/f við rétt- indum og skyldum þess. H krafði BK h/f um kaupverðið og var dæmt, að BK h/f bæri ábyrgð að lögum á viðtöku fyrirsvarsmanna F h/f, á nefndu fé úr hendi H.......... Í máli á hendur útgerðarfélagi vegna slyss manns um borð í togara félagsins, var togarinn seldur á nauðungaruppboði meðan málið var rekið í héraði og lagður ríkissjóði út sem Ófullnægðum veðhafa. Gerðist ríkissjóður þá meðalgönguaðili í málinu. Greiddi ríkissjóður dæmdar bæt- ur og krafði vátryggingarfélagið S, sem selt hafði eiganda skipsins ábyrgðartryggingu, um greiðslu tryggingarfjárins Þ átti dómkröfu á hendur R og gerði fjárnám í lausafjármun- um, er talið var, að R ætti í vörzlum S. S kvaðst eiga um- rædda muni og áfrýjaði því fjárnáminu til Hæstaréttar .. Eftir uppsögu héraðsdóms andaðist stefnandi máls. Dánarbú hans tók við aðild málsins í Hæstarétti ............ 294, Aðilja stefnt til réttargæzlu ...... 477, 789, 791, 921, 927, 949, Ríkisútvarpið krafðist þess, að lögbann yrði lagt við þeirri starfsemi S að veita viðtöku sjónvarpsefni frá sjónvarps- stöð varnarliðsins á Keflavíkurflugvelli og endurvarpa þvi. Dæmt, að lög nr. 68/1934 geymi engin ákvæði, sem heim- færa megi undir sjónvarp varnarliðsins og endurvarp frá því. Heimild til reksturs þessa sjónvarps og endurvarps frá því verði að sækja í ákvæði laga nr. 3/01941, en þar sé póst- og símamálaráðherra heimilað að veita einstökum mönn- um, félögum eða stofnunum rétt til að stofna eða reka fjarskiptaviðskipti hér á landi. Ríkisútvarpið eigi því hér ekki aðild að og var lögbanns synjað ..........0..%.0.00. Héraðsrafmagnsveitur ríkisins lögðu heimtaug í nýbyggt hús B. Kröfu rafmagnsveitunnar B um heimtaugagjald, sem hann greiddi með fyrirvara og krafði síðan aftur úr hendi Bls. 128 182 189 561 1000 837 XLIV Efnisskrá Bls. rafveitnanna. Dæmt, að B hefði notið framlags og fyrir- greiðslu um innlagningu rafmagns í hið nýja hús sitt og sýslumanni Eyjafjarðarsýslu hefði borið að heimta úr hans hendi gagngjald samkvæmt þeim lögum og reglugerð, sem um það giltu. Eigi lægi fyrir í málinu, að sýslumaður hefði heimt meira úr hendi B, en sem nam því gagngjaldi, er honum bar að greiða. Yrði því B að halda sér að sýslu- sjóði Eyjafjarðarsýslu, áður en til mála kæmi, að hann gæti gert kröfur á hendur rafmagnsveitunum. Að svo vöxnu máli var krafa B á hendur héraðsrafmagnsveitunum eigi til greina tekin ..............0.00.0. 00 sess 1038 Aðstöðugjald. Sjá skattar. Atvinnulöggjöf. Manni, er lét hefja síldarsöltun fyrir þann tíma, er Síldar- útvegsnefnd hafði heimilað söltun, dæmd refsing vegna þessarar háttsemi sinnar samkvæmt 1. mgr. 3. gr. og 7. gr. laga nr. 62/1962 ........00200000n. ner 158 Fyrirsvarsmenn hraðfrystihúss ásamt aðstoðarmanni einum, sömdu við brezkt fyrirtæki um kaup á framleiðsluvörum hraðfrystihússins og fengu lán í Bretlandi út á sölusamning Þennan. Ekki hafði verið aflað útflutningsleyfa né heim- ildar til að bjóða vörur þessar til sölu á erlendum markaði. Þessi háttsemi var talin varða við 1. gr., sbr. 5. gr. reglu- gerðar nr. 95/1960, sbr. auglýsingu 96/1960, sbr, 8. gr., sbr. 12. gr. laga nr. 30/1960 og fyrirsvarsmönnum fyrirtækisins svo og aðstoðarmanni þeirra dæmd refsing .............. 163 Atvinnuréttindi. Sjá refsingar. Dæmd svipting ökuleyfis bifreiðastjóra 2, 63, 134, 201, 254, 364, 685, 894 Dæmd svipting verzlunarleyfis ..........00200 0000... 712 Ábyrgð. V/b E lenti í neyð í beinu framhaldi af björgun m/s K, en var bjargað af v/b V. Eiganda og áhöfn v/b E voru dæmd björgunarlaun vegna björgunar m/s K og eiganda og áhöfn v/b V voru dæmd björgunarlaun úr hendi eiganda v/b E. Eigandi og áhöfn v/b V átti sjóveðrétt í hluta eiganda v/b E í björgunarlaununum, en þar sem hann hafði fengið björgunarlaunin greidd, var dæmt, að hann bæri ábyrgð á greiðslu björgunarlauna til v/b V samkvæmt 222. gr. laga nr. 66/1963 .........000.0000 0. sn 1l 2 Ábyrgð á verkum annarra. Húsasmíðameistari tók að sér kirkjubyggingu. Verkstjóri hans Efnisskrá sá eigi um, að fullnægjandi vinnupallar væru gerðir til öryggis smiðum, er þar unnu. Þá lét hann það viðgangast, að smiðir stæðu á notuðum trjám, sem voru svo óhrein, að eigi mátti sjá galla á þeim. Smiður einn stóð á tré, er brotnaði, og hlaut smiðurinn meiðsl. Fébótaábyrgð lögð á húsasmíðameistarann .......0000000 00 0n s.s... Dæmt, að ríkissjóður beri ábyrgð á því, að yfirstjórn varnar- liðs Bandaríkja Norður-Ameríku á Íslandi bárust eigi á réttum tíma fullnægjandi skýrslur um ráðningarkjör manna hjá íslenzkum aðiljum, er sams konar störf vinna hjá varnarliðinu ...........200000 ens Hinn 10. ágúst 1956 samdi H við stjórnarformann og prókúru- hafa hlutafélags, er rak bifreiðastöð, um kaup á einu hlutabréfi í félaginu fyrir kr. 10.000.00. H greiddi kaup- verðið á sama ári til fyrirsvarsmanna hlutafélagsins, en fékk eigi hlutabréfið. Dæmt, að hlutafélagið bæri gagn- vart H ábyrgð að lögum á viðtöku fyrirsvarsmanna félags- ins á nefndum kr. 10.000.00 og félaginu því dæmt að endur- greiða H umrætt fé ........0020000.snsnnnssennnr err Aðili sótti ríkissjóð um bætur fyrir gæzluvarðhaldsvist og geð- heilbrigðisrannsókn, sem hann varð að þola í sambandi við rannsókn út af kæru á hendur honum fyrir þjófnað. Dæmt var, að eins og sakargögnum væri háttað, brysti skilyrði til að dæma honum bætur, sbr. 2. tl. 1. mgr. 150. gr. laga nr. 82/1961. Var ríkissjóði því dæmd sýkna .........0.... Þeir I og Ó stofnuðu firmað S í febrúarmánuði 1963 og bar hvor um sig ótakmarkaða ábyrgð á skuldbindingum firm- ans. I var veitt prókúruumboð fyrir firmað. Á tímabilinu 24. febrúar 1964 til 20. marz s. á. samþykkti I f. h. S níu víxla. Hinn 6. júní 1964 birtist í Lögbirtingablaðinu tilkynn- ing frá þeim I og Ó um, að Ó hefði selt I eignarhlut sinn í fyrirtækinu, og allar skuldbindingar þess væru honum óviðkomandi frá 1. janúar 1964. Dæmt, að þar sem fyrir- tækið S væri samþykkjandi þeirra víxla, er málið fjallaði um, og Ó hefði borið ótakmarkaða ábyrgð á skuldbinding- um fyrirtækisins, er víxlarnir voru samþykktir, bæri honum að greiða víxilskuldirnar .........0020000.0.0..... J var lifrarbræðslumaður á togara. Það slys varð, að bræðslu- ker sprakk og slasaðist J. Krafði hann eiganda togarans um bætur. Dæmt, að ósannað væri, að orsakir slyssins mætti rekja til vanrækslu togaraeigandans eða manna, sem hann bæri ábyrgð á. Var togaraeigandanum því dæmd sýkna .. J var verkstjóri við bryggjugerð á vegum K. Var unnið að niðurrekstri bryggjustaura með fallhamri. Eitt sinn hugð- ist J laga kaðal um staur, sem verið var að reka niður. XLV Bls. 22 100 129 207 240 294 XLVI Efnisskrá Bls. Hrasaði hann og sló hendinni í staurinn. Í sama augna- bliki féll fallhamarinn á hönd J og stórmeiddi hann. J krafði K um bætur vegna þessa. Eigi var talið fram komið, að slys þetta hefði orðið fyrir handvömm manna þeirra, er K bar ábyrgð á. Var K því dæmd sýkna .............. 331 Árekstur varð milli bifreiðanna E og Ö á blindhæð einni í Borgarfirði. Við áreksturinn slasaðist M, sem var farþegi í bifreiðinni Ö og eiginkona eiganda og ökumanns þeirrar bifreiðar. M krafði eiganda bifreiðarinnar E og félag það, sem vátryggt hafi þá bifreið, um bætur vegna slyssins. Dæmt, að M gæti sótt eiganda og vátryggjanda bifreiðar- innar E um fullar fébætur, enda ætti ökumaður E sök á árekstrinum og skipti ekki máli þótt ökumaður Ö ætti ein- hverja meðsök .............22.200.. 0 sn 315 V gekk í verzlun eina til viðskipta. Rann hann á dyrapalli fyrir dyrum verzlunarinnar, féll við og fótbrotnaði. Krafði V eigendur verzlunarinnar um bætur vegna þessa, þar sem pallur þessi væri óforsvaranlega háll. Sérfróðir menn töldu, að slitlag á palli þessum væri hálla en venjulegur stein- steyptur flötur. Fram kom, að notkun efnis þess, sem slit- lag pallsins var gert af, er algeng í slitlög á stigum og dyrapöllum. Var verzlunareiganda dæmd sýkna af kröfum V, þar sem eigi væri sannað, að yfirborð dyrapallsins hefði verið varhugavert vegna hálku ..............0.0%.....0.. 440 Skipið M strandaði fyrir utan hafnarmynnið í Vestmannaeyj- um með þeim afleiðingum, að það rak á hafnargarðinn og brotnaði þar í spón, en stórskemmdi hafnargarðinn. Dæmt, að skipseigandinn hefði orðið ábyrgur fyrir tjóni því, sem skipið orsakaði á hafnargarðinum, en ábyrgð hans væri takmörkuð við verðmæti skipsins samkvæmt samræmis- ályktun frá 13. gr. og 4. tl. 200. gr. laga nr. 56/1914. Þar sem skipið, er gat orðið aðfararandlag samkvæmt dómi á hendur skipseiganda, var ekki lengur til, var skipseig- andi sýknaður ...........200....0 sense 47 Starfsmaður Vegagerðar ríkisins við brúðarsmíði varð fyrir slysi við vinnu sína. Krafði hann ríkissjóð um fébætur. Dæmt, að meginorsök til slyssins hefði verið ófullnægjandi búnaður vinnutækja og bæri ríkissjóður því að hluta fé- bótaábyrgð á tjóni starfsmannsins. Sératkvæði .......... 504 Vélgæzlumaður í ullarþvottastöð slasaðist við vinnu sína. Krafði hann eiganda stöðvarinnar um bætur. Dæmt var, að slysið mætti rekja til óheppilegrar staðsetningar rafmagnsrofa, en að vélgæzlumaðurinn hefði sýnt verulega ógætni. Var fébótaábyrgð því lögð að hálfu á eiganda ullarþvottastöðv- APINNAFP .......0.0..0000 rr 540 Skipstjóri á skipi, er var að farmflutningum, slasaðist, er verið Efnisskrá XLVII var að ferma skipið. Krafði hann farmeiganda, sem einnig hafði ferminguna á hendi, um bætur. Dæmt, að ferming skips yrði ekki metin sem hættulegur atvinnurekstur og að slysið hefði hvorki orðið fyrir ógætni þeirra, er að fermingunni unnu né vanbúnaði á fermingarstað. Var farmeiganda því dæmd sýkna ........000200. 0... en. Skip, er fór um höfnina á Akranesi, rakst á stall steinkers, er sökkt hafði verið við bryggjuenda í höfninni. Skemmd- ist skipið, og krafði skipseigandi hafnarsjóð Akraness um bætur. Umræddur stallur var undir sjávaryfirborði og eigi auðkenndur. Var hafnarsjóði því dæmt að greiða skips- eiganda bætur ............00..0.0 enn enn R rak um skeið veitingastarfsemi undir firmanafninu G. Var Við firma þetta tilkynnt til firmaskrár og fram tekið, að R ræki fyrirtækið með ótakmarkaðri ábyrgð. Á árinu 1963 seldi hann S veitingastarfsemina, en ekki var gefið út af- sal né skráningu í firmaskrá breytt. B réðist til starfa við veitingarekstur þennan á árinu 1963. Samdi hann við S um starfskjör sín. B taldi sig eigi fá greidd laun sín að fullu og krafði R um greiðslu. Starfsemi veitingahúsa er að vísu eigi ein þeirra, sem skylt er að tilkynna til firmaskrár samkvæmt lögum nr. 42/1903, en þar sem R lét skrá sig sem fullábyrgan eiganda veitingarekstursins og lét þá skráningu haldast þótt annar maður tæki við rekstrinum, var dæmt, að hann bæri ábyrgð á launakröfu B .......... árekstur bifreiðar og bifhjóls slasaðist ökumaður bifhjóls- ins svo mjög, að hann lézt skömmu síðar. Eiginkona og börn hins látna kröfðu eiganda bifreiðarinnar um skaða- bætur. Dæmt, að ökumaður bifreiðarinnar hefði sýnt ógætni í akstri sínum í umrætt sinn og var fébótaábyrgð vegna slyssins því lögð á eiganda bifreiðarinnar ................ Eigandi lyftikrana tók að sér að lyfta steinsteyptum húshlut- um úr grindum, er þeir stóðu í, og leggja á flutningavagn. Er verið var að lyfta einum húshlutanum, féllu grindurnar og skemmdust nokkrir húshlutar. Eigandi húshlutanna krafði eiganda lyftikranans um bætur. Dæmt, að eigi væri sannað, að orsök óhappsins, er grindurnar féllu, yrði rakin til saknæmra athafna stjórnanda lyftikranans, þannig að leitt gæti til fébótaábyrgðar húsbónda hans ............ Flugfélag eitt tók að sér flutning vara. Vörurnar skyldi að- eins afhenda gegn framvísun frumfarmskírteinis. Umboðs- fyrirtæki flugfélagsins á afhendingarstað afhenti móttak- anda vörurnar án þess að fá frumfarmskírteini í hendur. Farmsendandi krafði flugfélagið um bætur. Dæmt, að flugfélagið bæri ábyrgð á þessum mistökum og bæri að bæta farmsendanda tjónhans............0000200 0... 00... Bls. 570 608 921 949 1000 KLVIII Efnisskrá Bls. Árekstur varð milli jarðýtu, er var að snjóruðningi, og bifreið- ar. Dæmt, að eiganda jarðýtunnar og félagi því, er selt hefði honum vátryggingu, bæri að bæta eiganda bifreiðar- innar tjón hans að hluta .......2.02.0000 000 sn. nn 1055 Áfengislög. Aðfaranótt 13. september 1963 stöðvuðu lögreglumenn bifreið B, sem hann ók um götur Reykjavíkur. Töldu lögreglu- mennirnir, að B bæri þess merki, að hann hefði neytt áfengis. B játaði að hafa ekið bifreiðinni, en neitaði að hafa neytt áfengis frá því síðdegis daginn áður. Magn reducerandi efna í blóði B mældust 0.61%0. Aðfaranótt 19. janúar 1964 stöðvuðu lögreglumenn aftur bifreið B, sem hann ók um götur í Reykjavík. Töldu lögreglumennirnir, að B bæri þess merki, að hann hefði neytt áfengis. Játaði B að hafa ekið bifreiðinni og hafa neytt áfengis skömmu fyrir aksturinn, en mjög lítils magns og hafa ekki fundið til áfengisáhrifa. Magn reducerandi efna í blóði B mældist 0.66%e. Það var álit sérfróðra manna, sem staðfest var af Læknaráði, að mælingaskekkja við ákvörðun reducerandi efna í blóði væri hugsanleg 0.10% og eðlilegt magn redu- cerandi efna í blóði heilbrigðs manns væri 0.03%. Sam- kvæmt þessu þótti eigi Öruggt, að áfengismagn í blóði B 13. september 1963 hafi náð því lágmarki, sem getur í 3. mgr. 25. gr. laga nr. 26/1958. Var honum dæmd sýkna, að því er það ákæruatriði varðaði. Hins vegar var B dæmd refsing fyrir háttsemi sína 19. janúar 1964. Var honum dæmd kr. 2.000.00 sekt og svipting ökuleyfis 2 mánuði .... 2 Lögreglumenn stöðvuðu Þ, er hann ók bifreið sinni og töldu hann vera undir áhrifum áfengis. Hann viðurkenndi að hafa neytt áfengis, en taldi, að það hefði verið mjög lítið. Redu- cerandi efni í blóði Þ mældist 1.97%o. Var Þ talinn hafa brotið gegn 2. og 4. mgr. 25. gr. laga nr. 26/1958 og 1. mgr. 24. gr. laga nr. 58/1954. Refsing var ákveðin varðhald 15 daga. Þá var Þ sviptur ökuleyfi í eittár .................. 63 Hinn 19. maí 1964 barst lögreglunni í Keflavík tilkynning um, að bifreið hefði verið ekið á ljósastaur þar í bænum og myndi ökumaðurinn G vera ölvaður. G var síðan handtek- inn. Í blóði hans mældist 1.24%, af reducerandi efnum. G viðurkenndi að hafa ekið bifreiðinni með áhrifum áfengis. Þegar litið er til þeirrar mælingarskekkju, sem getur orðið við rannsókn sýnishorna og þess magns af reducerandi efnum, sem almennt eru í blóði heilbrigðra manna, var dæmt, að brot G varðaði við 3. mgr. 25. gr. laga nr. 26/1958. Með dómi sakadóms Keflavíkur 11. marz 1964 hafði G verið sviptur ökuleyfi ævilangt. Með dómi Hæstaréttar Efnisskrá XLIX Bls. uppkveðnum 21. október 1964 hafði þessi dómur verið ómerktur og málinu vísað heim í hérað. Áfrýjun og ómerk- ing þess dóms frestaði ekki ökuleyfissviptingu G, er hon- um var gert að þola, sbr. 5. mgr. 81. gr. laga nr. 26/1958. Var því dæmt, að brot hans bæri að heimfæra undir 1. mgr. 27. gr. laga nr. 26/1958. Þá hafði G með dómi saka- dóms Reykjavíkur, uppkveðnum 9. nóvember 1962, verið dæmdur í sekt og sviptur ökuleyfi í sex mánuði fyrir brot á umferðarlögum og áfengislögum. Þar sem G var eigi 18 ára að aldri, er hann framdi þetta brot, 25. ágúst 1962, var dæmt, að það hefði ekki ítrekunarverkun á brotið gegn 3. mgr. 25. gr. laga nr. 26/1958, sbr. 1. mgr. Tl. gr. laga nr. 19/1940. G var dæmt 20 daga varðhald fyrir háttsemi sína. Þá var hann sviptur ökuleyfi ævilangt ............0.2.... 134 Aðfaranótt 4. júní 1964 sáu lögreglumenn bifreið, er ekið var um bæinn. Töldu lögreglumennirnir akstur bifreiðarinnar grunsamlegan og gáfu henni stöðvunarmerki. Ökumaður- inn E sinnti því engu, en jók hraða bifreiðar sinnar. Eltu lögreglumennirnir hann, en E ók á ofsahraða og andstætt umferðarreglunum um bæinn og síðan út úr bænum. Tókst fyrst að stöðva bifreiðina uppi í Mosfellssveit. E játaði að hafa verið undir áhrifum áfengis við aksturinn, og mæld- ist reducerandi efni í blóði hans 1.65%c. Bifreið E reyndist einnig í ólagi. Dæmt var, að E hefði gerzt brotlegur við ákvæði umferðarlaga og áfengislaga. Var refsing hans ákveðin varðhald 4 mánuði. Þá var hann sviptur ökuleyfi ævilangt ........022000000eeen nes 201 Hinn 26. marz 1964 stöðvuðu lögreglumenn D við akstur bif- reiðar, Töldu lögreglumennirnir sig sjá áfengisáhrif á D og viðurkenndi hann að hafa fundið til áfengisáhrifa við aksturinn. Um tveimur tímum síðar tók læknir blóð úr D til rannsóknar. Var blóðsýnishorn sent héraðslækni til rannsóknar og gaf hann vottorð um, að í því hefði reynzt vera 1.60%, af reducerandi efnum. Héraðslæknirinn lýsti því, að hann hefði falið efnaverkfræðingi einum að fram- kvæma blóðrannsóknina. Ekki mundi hann um meðferð blóðsýnishornsins. Efnaverkfræðingurinn kveðst um langt skeið hafa annazt það starf fyrir héraðslækninn, að rann- saka blóðsýnishorn til mælinga á vínandamagni. Taldi hann yfirgnæfandi líkur fyrir því, að hann hefði fram- kvæmt rannsókn þá, sem hér er um fjallað, en hefði hann verið forfallaður á þeim tíma, myndi það hafa verið gert á sama stað af öðrum efnaverkfræðingi. Þá kvaðst hann ýmist taka við blóðsýnishornum úr hendi læknisins eða lögreglunnar. Ekki gat verkfræðingurinn sýnt ritaða skýrslu um rannsókn sína á greindu blóðsýnishorni og ekki L Efnisskrá mundi hann, hvernig hann hefði tilkynnt héraðslækninum um niðurstöður rannsóknarinnar. Dæmt, að þar sem eigi lægi fyrir örugg skýrsla þess manns, sem rannsóknina framkvæmdi, um vínandamagn í blóði því, er úr D var tekið og ekki væri vitað um meðferð blóðsýnishornsins frá töku til rannsóknar, væri eigi unnt að leggja vottorð héraðslæknisins um niðurstöður rannsóknar blóðsýnishorns- ins til grundvallar áfellisdómi yfir D. Var því háttsemi D einungis talin varða við 2. mgr. 25. gr. laga nr. 26/1958 og 1. mgr. 24. gr. áfengislaga nr. 58/1954. Refsing var ákveðin 600 króna sekt í ríkissjóð. Þá var D sviptur ökuleyfi í 6 mánuði ...........2..0.. ser Maður ók bifreið sinni um götur á Patreksfirði. Lögreglumenn veittu honum eftirför og handtóku hann, þegar akstri lauk. Magn reducerandi efna í blóði ökumanns reyndist 1.93%c. Ökumanni dæmd refsing varðhald 15 daga og sviptur öku- leyfi í eitt ár ............0..002020 000. eess Hinn 8. marz 1965 var R að drykkju, ók bifreið sinni um götur borgarinnar og á mannlausa bifreið og skemmdi hana nokkuð. Í blóði hans fundust reducerandi efni 1.44%.. Hann taldi sig hafa drukkið nokkuð eftir að hann hætti akstri. Dæmt, að R hefði gerzt sekur um brot gegn 2. sbr. 4. mgr. 25. gr. og 1. mgr. 47. gr. umferðarlaga nr. 26/1958, svo og 1. mgr. 24. gr. áfengislaga nr. 58/1954. Var refsing hans ákveðin varðhald 15 daga. Þá var hann sviptur öku- leyfi í eittár ..............02000 000 Áfrýjun. Héraðsdómi var áfrýjað af hendi beggja aðila. Þingsókn féll niður af hendi aðaláfrýjanda. Var aðalsök því felld niður, sbr. 39. gr. laga nr. 57/1962 ...........20.0.0 00 ene. Áfrýjunarleyfi: a. Áfrýjunarfrestur liðinn 9, 19, 100, 112, 128, 141, 177, 182, 217, 231, 236, 275, 294, 423, 436, 468, 488, 550, 561, 570, 582, 628, 764, 783, 786, 814, 907, 1015, b. Áfrýjunarfjárhæð nær eigi kr. 5.000.00 236, 246, 266, 529, c. Áfrýjunarleyfi Ógilt ............0.0.000000000... 246, 529, Ný gögn lögð fyrir Hæstarétt: a. Einkamál 22, 141, 266, 323, 331, 440, 568, 608, 814, 845, 924, 949, 980, 1000, 1010, 1016, b. Opinber mál 2, 63, 201, 364, 389, 576, 647, 685, 688, 722, 772, Bifreiðarstjóri var dæmdur fyrir ölvun við akstur og sviptur ökuleyfi. Dómi þessum var áfrýjað til Hæstaréttar, þar sem dómurinn. var ómerktur, Hann var ákærður síðar fyrir ölvun við akstur. Áfrýjun fyrri dóms frestaði ekki ökuleyfis- sviptigu hans, og var því síðara brot hans dæmt sam- Bls. 364 685 894 1051 158 758 1051 898 Efnisskrá kvæmt 1. mgr. 27. gr. laga nr. 26/1958 ......0000.0.00... Dómsmálaráðuneytið veitti leyfi til að bera mál undir Hæsta- rétt, enda þótt málsfjárhæð næmi eigi kr. 5.000.00. Dæmt, að samkvæmt 60. gr. stjórnarskrárinnar nr. 33/1944 ættu dómendur dóm um embættistakmörk yfirvalda, þ. e. a. s. hvort yfirvöld hafi gætt lagasjónarmiða og lagaskilyrða í starfi sínu. Hæstiréttur eigi því dóm um hvort lagaskil- yrði væru fyrir hendi til að leyfa áfrýjun máls, þegar máls- fjárhæð nemi eigi kr. 5.000.00. Þar sem úrslit máls þess, er um var að tefla, voru hvorki mikilvæg frá almennu sjón- armiði, né vörðuðu sérstaklega mikilvæga hagsmuni aðilja, var leyfisveitingin talin óheimil og málinu vísað frá Hæsta- rétti. Sératkvæði ...........2...0 000. 246, 529, Áfrýjandi jók kröfur sínar fyrir Hæstarétti frá því, sem var í bæjarþingi, en gætti eigi ákvæða 45. gr. laga nr. 57/1962 .. Í héraði hafði stefnandi gert þær dómkröfur, að viðurkenndur yrði 1. veðréttur honum til handa í tjónbótum. Fyrir Hæsta- rétti gerði sami aðili þær dómkröfur, að viðurkenndur yrði eignarréttur hans til tjónbóta þessara. Dæmt, að þessi aðili gæti eigi haft uppi víðtækari kröfur fyrir Hæstarétti en fyrir héraðsdómi, þar sem skilyrði ákvæða 45. gr. laga nr. 57/ 1967 væru eigi fyrir hendi. Því einungis um það dæmt, hvort aðilinn ætti 1. veðrétt í greindum tjónbótum ...... Í máli til heimtu bóta vegna vinnuslyss, var fyrir Hæstarétti krafizt hærri bóta fyrir örorkutjón en stefnt hefði verið fyrir í héraðsdómi, og eigi hafði verið áskilinn réttur til að bera fram hærri kröfu. Þar sem skilyrði 45. gr. laga nr. 57/1964 voru eigi fyrir hendi um hærri kröfugerð fyrir Hæstarétti, var hækkunin eigi tekin til greina .......... Héraðsdómur í máli var kveðinn upp 27. apríl 1964. Málinu var áfrýjað með stefnu 28. október s. á., en áfrýjunarleyfi var dags. 29. s. m. Dómsmálaráðuneytið gaf vottorð þess efnis, að beiðni um áfrýjunarleyfi hefði borizt ráðuneytinu hinn 27. október 1964 og afgreiðslu lofað þann dag, en fyrir mis- tök hefði eigi af því orðið fyrr en 29. október 1964. Að þessu athuguðu þótti ekki ástæða til að vísa málinu frá Hæstarétti af þessum sökum .......0.0000 0000. Stefndi hafði fengið leyfi til gagnáfrýjunar máls 15 mánuðum eftir uppsögu héraðsdóms. Áfrýjandi taldi, að með þessari leyfisveitingu hefði dómsmálaráðuneytið farið út fyrir em- bættistakmörk sín. Dæmt, að þar sem vitað væri, að dóms- málaráðuneytið hefði verið sérstaklega örlátt á veitingu áfrýjunarleyfa eftir að 9 mánaða frestur samkvæmt 2. mgr. 20. gr. laga nr. 57/1962 væri liðinn, hefði það leitt til þess, að málsaðiljar hefðu dregið áfrýjun í trausti þess að fá áfrýjunarleyfi. Frávísun sakar frá Hæstarétti vegna 158 294 369 504 550 LII Efnisskrá Bls. þess, að skilyrði 4. mgr. 20. gr. laga nr. 57/1962 væri eigi fyrir hendi, gætu leitt til réttarspjalla. Var frávísunar- kröfunni því hrundið. Sératkvæði ............0000.00000.. 628 Úrskurður gekk í uppboðsdómi í máli einu 14. október 1965. Málinu var skotið til Hæstaréttar með stefnu 26. s. m., en vísað frá Hæstarétti með dómi uppkveðnum 20. apríl 1966, þar sem eiganda húss þess, sem um var að tefla, hefði eigi verið stefnt fyrir Hæstarétt. Málinu var aftur skotið til Hæstaréttar með stefnu 25. apríl 1966, og var þar húseig- anda stefnt. Dæmt, að máli þessu hefði upphaflega verið skotið til Hæstaréttar innan þess áfrýjunarfrests, sem ákveðinn er í 4. gr. laga nr. 57/1949, og þar sem málinu var vísað frá Hæstarétti hinn 20. apríl 1956 vegna mistaka um réttarfarsatriði, var endurnýjun máls heimil samkvæmt 36. gr. laga nr. 57/1962 á þeim tíma, er hún var framkvæmd, þótt frestur samkvæmt 4. gr. laganna nr. 57/1949 væri lið- inn, Sératkvæði ..........20000000.e.. neee 992 Fjárhæð gagnsakar í héraði til sjálfstæðs dóms nam eigi kr. 5.000.00, sem er skilyrði til áfrýjunar samkvæmt 13. gr. laga nr. 57/1962, og áfrýjandi aflaði eigi áfrýjunarleyfis. Var gagnsökinni því vísað frá Hæstarétti ................ 1038 Áfrýjunarfrestur. Sjá áfrýjun. Áfrýjunarleyfi. Sjá áfrýjun. Barnsfaðernismál. K ól fullburða meybarn 1962, sem hún lýsti M föður að, en hann vildi ekki viðurkenna faðernið. K kvaðst hafa haft samfarir við M á tveim síðustu mánuðum ársins 1961 og viður- kenndi M það. Borgarlæknirinn í Reykjavík taldi, að barn þetta gæti verið getið á tímanum 23. september—22. des- ember 1961, en 836%c líkur til þess, að það væri getið á tíma- bilinu 21. október—4. nóvember s. á. Blóðflokkarannsókn sýndi, að M gat verið faðir barnsins. M taldi hins vegar, að K hefði haft samfarir við R á hugsanlegum getnaðar- tíma barnsins. Fyrir Hæstarétti krafðist M þess, að héraðs- dómurinn yrði ómerktur, og R stefnt sem aðilja málsins. Dæmt, að eigi væri efni til að sinna kröfu M um, að R yrði stefnt til að svara til sakar í máli þessu, sbr. 211. gr. 3. mgr. laga nr. 85/1936. Var M því dæmdur faðir barnsins 354 Bifreiðar. A. Einkamál. J húftryggði bifreið sína hjá vátryggingarfélaginu V. Á árinu Efnisskrá LIII Bls. 1962 hugðist J selja bifreiðina, og þar sem hann bjó utan- bæjar bað hann B, sem búsettur var í borginni, að varð- veita bifreiðina og sýna hana þeim, er áhuga hefðu á kaup- um. Dag einn tók B bifreiðina ofurölvi og ók henni út af vegi og gereyðilagði hana. J krafði V um bætur samkvæmt húftryggingunni. Dæmt, að leggja yrði til grundvallar skýrslu þeirra J og B um það, að B hefði verið óheimilt að aka bifreiðinni í einkaerindum. Þar sem ekkert benti til þess, að J hefði fyrirfram mátt ætla, að B væri ekki trú- andi fyrir bifreiðinni, var V gert að greiða J vátryggingar- féð, sbr. 18. gr. og 20. gr., sbr, 34. gr. laga nr. 20/1954 .... 262 M var farþegi í bifreið, er eiginmaður hennar og eigandi bif- reiðarinnar ók. Lenti bifreiðin í árekstri við aðra bifreið, E, og hlaut M nokkur meiðsli. Sótti hún eiganda hinnar bif- reiðarinnar til greiðslu bóta. Dæmt, að M gæti sótt eiganda E til fullrar fébótaábyrgðar á tjóni því, sem hún varð fyrir við slysið, sbr. 67. gr. laga nr. 26/1958, og skipti í því sam- bandi ekki máli, þótt ökumaður bifreiðarinnar, eiginmaður M, væri að einhverju leyti meðvaldur að slysinu. Slíkt tak- markaði að engu rétt hennar til fullra bóta á hendur eig- anda og vátryggjanda E, sem samkvæmt því voru dæmdir til að greiða M bætur ..........20000000 00 an 0 snar 375 Eiganda bifreiðar dæmt að greiða ekkju og börnum lögreglu- manns, er fórst við árekstur bifreiða, bætur að % hlutum 949 Jarðýta var að ryðja snjó af Reykjavegi. Var jarðýtunni ekið til suðurs með hraða gangandi manns framhjá tveimur kyrrstæðum bifreiðum, sem stóðu á austurbrún vegarins. Ekki var leiftrandi ljós á jarðýtunni, sbr. 4. mgr. 1. tl. 31. gr. reglugerðar nr. 51/1964, né viðvörunarmerkið A 10. Í sama mund ók S bifreið sinni norður Reykjaveg. Varð árekstur með jarðýtunni og bifreið S. Dæmt, að eins og ljósabúnaði jarðýtunnar var háttað, hefði verið varlegra af stjórnanda hennar að nema staðar jafnskjótt, sem hann sá S koma í bifreið sinni á móti sér. S mátti hins vegar sjá hinar kyrrstæðu bifreiðar á austurbrún vegarins. Af því mátti hann draga þá ályktun, að umferð að norðan færi fram hjá þeim, yfir á vinstri helming vegarins. Þá átti hann og að verða jarðýtunnar var í tæka tíð, ef hann hefði viðhaft þá gát, sem honum bar að sýna. Samkvæmt því var dæmt, að ökumaður jarðýtunnar ætti sök á árekstrinum að M hluta, en S að % hlutum ......0000000. 00... 0... 1055 b) Opinber mál. Sbr. áfengislög. Bifreiðarstjóri sætir sekt vegna aksturs bifreiðar undir áhrif- um áfengis. Ökuleyfissvipting .........2...20.. 00... 2 Bifreiðarstjóri sætir varðhaldi vegna aksturs bifreiðar undir LIV Efnisskrá áhrifum áfengis. Ökuleyfissvipting ..........0.000000.... Bifreiðarstjóri sætir varðhaldi vegna aksturs bifreiðar undir áhrifum áfengis. Ökuleyfissvipting ..........0...0...!.0. Bifreiðarstjóri sætir varðhaldi vegna aksturs bifreiðar undir áhrifum áfengis, ofhraðs aksturs um.:götur borgarinnar og fyrir að aka bifreið, sem haldin var mörgum göllum. Öku- leyfissvipting .............0222...0 0000 ðe H ók bifreið sinni 10. nóvember frá Kópavogi til Hafnarfjarðar. Á móts við biðskýlið Ásgarð í Garðahreppi ók H bifreiðinni á roskna konu, er gekk yfir götuna. Hlaút hún svo mikil meiðsl, að hún andaðist skömmu síðar. Fram kom, að konan hafði komið þarna að og gengið hægt yfir götuna. Maður, er ók á eftir H, kvaðst hvorki hafa séð, að H reyndi að hemla, fyrr en rétt fyrir slysið, né reyna að sveigja frá konunni. Dæmt, að akstri H hefði verið áfátt í umrætt sinn, þar sem þéttbýli er þarna og hámarkshraði ökutækja 45 km. miðað við klst. Þá voru líkindi til, að H hefði ekið hraðar en á hámarkshraða, en hemlaför bifreiðarinnar voru 12 metrar. Þá virðist H ekki hafa veitt nægilega at- hygli umferð annarra ökutækja þarna. Var hann með hátt- semi sinni talinn hafa gerzt brotlegur við 1. mgr. 26. gr., 1. mgr. 37. gr. og 1. og 2. mgr. a, b og kliði 3. mgr. 49. gr. laga nr. 26/1958 svo og með hliðsjón af afleiðingum slyss- ins við 215. gr. laga nr. 19/1940. Var H dæmd kr. 8.000.00 sekt og sviptur ökuleyfi 18 mánuði ........0..0.000.00.0.. Bifreiðarstjóri sætir sekt vegna aksturs bifreiðar undir áhrif- um áfengis ............02.0.n er Bifreiðarstjóri sætir varðhaldi vegna aksturs bifreiðar undir áhrifum áfengis. Ökuleyfissvipting ..........5.........5. Bifreiðarstjóri ók bifreið sinni frá biðskýli inn á mikla um- ferðarbraut og lenti í árekstri við bifreið, er kom eftir sömu akbraut. Var honum dæmd refsing kr. 1.000.00 sekt vegna brota á 1. mgr. 26., 1. mgr. 37. gr. og 4. mgr. 45. gr. og 5. mgr. 48. gr. laga nr. 26/1958 ..............00.... Ökumaður bifreiðar, þar sem reducerandi efni í blóði reyndist vera 1.44%c, talinn brotlegur við 2. sbr. 4. mgr. 25. gr. laga nr. 26/1958. Var honum dæmd refsing og sviptur ökuleyfi .. Ökumaður, sem ákærður var fyrir brot gegn 3. mgr. 46. gr. laga nr. 26/1958, sýknaður af ákæru ............00000.0.. Björgun. Hinn 31. janúar 1964 voru leystar landfestar m/s K frá hafnar- garðinum í Keflavík. Skipið var vélarvana og rak að landi. V/b E lá við bryggju með vél í gangi og áhöfn um borð. Var bátnum þegar haldið til hjálpar m/s K. Var dráttar- taugum komið á milli skipanna og tókst v/b E að draga 134 201 254 364 685 688 894 1010 Efnisskrá LV Bls. m/s K frá landi, en um það leyti hafði tekizt að koma vél m/s K í gang. Er dráttartaug var sleppt, lenti hún í skrúfu v/b E, sem við það varð vélarvana og tók að reka að landi. Skipstjóri v/b V var þá beðinn að fara til að- stoðar. Var v/b V þegar haldið á vettvang og var v/b E þá rétt kominn upp í fjöru. Tókst að koma dráttartaug milli skipanna, og dró v/b V síðan v/b E til hafnar. Drátturinn tók lítinn tíma og v/b V var ekki settur í verulega hættu. Dæmt, að v/b E hefði verið í slíkri hættu, er hjálp v/b V barst, að hjálpin teldist björgun í merk- ingu 199. gr. laga nr. 66/1963. Verðmæti v/b E var talið kr. 6.000.000.00 og verðmæti farms kr. 400.000.00. Björgun- arlaun voru ákveðin kr. 240.000.00....0.0.0..00 0... 0. 0... 11 Hinn 19. desember 1963 var v/b Á að síldveiðum djúpt af Skipa- skaga. Fékk báturinn mjög stórt síldarkast og var nótin dregin að hlið bátsins og byrjað að háfa úr henni. Er nokkurt magn hafði verið háfað, sökk síldin í nótinni og hallaðist báturinn mjög mikið, 60*—70“, að því er talið er. Aðrir bátar voru nálægt og var kallað á hjálp. Áhöfn öll fór frá borði og um borð í annað skip. H, sem hafði að atvinnu aðstoð við síldarbáta, var þarna ekki langt frá á bát sínum E, og með honum 17 ára piltur. Kom E á vettvang og fór H í froskmannsbúning og skar nótina frá bátnum. Er H hafði skorið nótina frá, rétti báturinn sig. Fór H þá um borð í v/b Á. Um svipað leyti kom skip- stjórinn á Á aftur um borð í bátinn. Dæmt, að hér væri um björgun að ræða í merkingu 1. mgr. 199. gr. laga nr. 66/ 1963. Verðmæti hins bjargaða var talið kr. 7.000.000.00. Bátur H er lítill og var ekki í hættu lagður við björgun- ina. Hins vegar lagði H sig í lífshættu. Björgunarlaun voru ákveðin kr. 500.000.00 .......0.0000 000 194 Hinn 11. ágúst 1964 um kl. 2215, er v/s R var að síldveiðum um 34 sjómílum SA frá Dalatanga, varð það óhapp, að nótin lenti í skrúfu skipsins og hún stöðvaðist. Var haft samband við m/b E, sem stundaði aðstoð við síldveiðiskip og óskað aðstoðar. M/b E kom að skipinu kl. 0430, og kafaði skipstjórinn á m/b E að nótinni og skar hana úr skrúfunni, og var því verki lokið kl. 0530. Áhöfn og eig- andi m/b E kröfðu eigendur v/s R um björgunarlaun. Veður var gott þennan dag og næstu daga á eftir. Af hendi v/s R var því haldið fram, að hér væri aðeins um lítil- væga aðstoð að ræða, þar sem skipið hefði getað komizt til lands á seglum. Þá væri m/b E lítið skip með aðeins tveggja manna áhöfn og verðlítið. Í héraðsdómi var kann- að, hvort skip, svipuð því, sem hér var um að tefla, hefði möguleika á að sigla með seglum einum saman. Við könn- LVvVI Um Efnisskrá un kom fram, að skipið náði tveggja til þriggja sjómilna hraða með vind aftan við þvert og vindstyrk 4—5 stig. Við prófunina var notuð fokka og messasegl, en í stað stórsegls var notuð yfirbreiðsla, sem var í skipinu. Dæmt var, að óvíst væri, að v/s R hefði af eigin rammleik getað náð til hafnar og væri því hjálp sú, er m/b E veitti í umrætt sinn, björgun í skilningi laga nr. 66/1963. Verð- mæti v/s R var talið kr. 7.600.000.00. Björgunarlaun voru dæmd kr. 150.000.00 .......22..0..0een se kl. 2150 22. apríl 1961 fór nót v/b E í skrúfu skipsins, þar sem það var að veiðum grunnt af Sandvík, og var ekki hægt að hreyfa skrúfuna. Varðskipið S var beðið að koma á vettvang. Lagði varðskipið af stað til aðstoðar kl. 2655 og var komið að v/b E kl. 2220. Dráttartaug var síðan komið á milli skipanna og dró varðskipið v/b E til Hafn- arfjarðar og var komið þar að bryggju kl. 0653 23. apríl. Veður var sæmilega gott. Dómkvaddir sérfróðir menn töldu, að unnt hefði verið að draga v/b E til lands á léttbát skipsins. Álitsgerð þessi var eigi lögð til grundvall- ar, þar sem eigendum og áhöfn varðskipsins hafði eigi verið gefinn kostur á að gæta hagsmuna sinna í sambandi við athugun og tilraunir matsmanna, sbr. 1. mgr. 140. gr. laga nr. 85/1936. Dæmt var, að v/s E hefði verið í hættu statt, og að hjálp sú, sem varðskipið veitti í umrætt sinn, væri björgun í merkingu 10. kafla laga nr. 56/1914. Verð- mæti v/s E ásamt veiðarfærum og afla var talið nema kr. 5.078.873.00, og voru björgunarlaun dæmd kr. 125.000.00 .. Blóðrannsókn. Rannsókn á blóði bifreiðarstjóra ........ 2, 63, 134, 201, 685, Rannsókn á blóði aðilja í barnsfaðernismáli og barns ........ Rannsókn á blóði skipstjóra ...........0.00.00. 0... nn Héraðslækni var sent blóðsýnishorn úr manni, sem talinn var hafa ekið bifreið undir áhrifum áfengis. Gaf héraðslæknir- inn vottorð um, að í blóðsýnishorninu hafði reynzt vera 1.60%o reducerandi efni. Fram kom, að efnaverkfræðingur framkvæmdi rannsóknirnar fyrir héraðslækninn, og ekki lá fyrir á hvern hátt blóðsýnishornið var komið til verk- fræðingsins. Þá mundi verkfræðingurinn, er hann var yfir- heyrður fyrir dómi, ekkert um rannsókn þessa og ekkert hafði hann um hana skrifað. Samkvæmt þessu þótti var- hugavert að leggja vottorð læknisins um niðurstöðu blóð- rannsóknarinnar til grundvallar áfellisdómi yfir ökumann- ÍNUM 2... , Bre Bls. 382 4883 894 354 "41 Efnisskrá Botnvörpuveiðar. Sjá fiskveiðabrot. Dómar. D keypti hluta húseignar af Ó. Taldi hann sig hafa keypt þar með hálft baðherbergi í risi hússins. Höfðaði hann mál gegn sameiganda sínum, J, til viðurkenningar á því, að hann væri eigandi baðherbergisins að hálfu. Með héraðs- dómi var honum synjað dómgildingar um þetta atriði. D höfðaði þá skaðabótamál gegn réttarleifanda sínum, Ó, og krafði hann um skaðabætur, þar sem hann hefði ekki fengið baðherbergishlutann. Héraðsdómur lagði dóm í máli þeirra D og J, til grundvallar um skaðabótaskylduna. Hæstiréttur taldi, að þessi dómur væri ekki bindandi um úrslit sakarefnis gegn Ó, og að dómur þessi hefði að engu leyti rýrt réttarstöðu Ó, þar sem honum hafði ekki verið stefnt til réttargæzlu í því máli. Hinn áfrýjaði dómur væri því byggður á réttarfarslega röngum forsendum. Var dómurinn ómerktur og málinu vísað heim í hérað ........ Dómarar. Sjá réttarfarsvítur. Samdómendur í héraði: Fasteignir ..........00.00000 00... 40, 423, 550, 561, Fiskveiðabrot ..........00000 0. 389, 576, 647, Landamerkjaðómur ........000200.0 000. nn 614, Sjó- og verzlunardómur 9, 11, 69, 90, 194, 251, 382, 477, 488, 582, 608, 696, 739, 792, 980, 985, Skaðabótamál ........0.00000... 22, 40, 294, 432, 504, 540, Vátryggingamál ..........000000 000 er... 217, 696, Verkkaup, vinnulaun .......0.0000 000... 0... 177, 814, Dómenda ekki getið í héraðsdómi 47, 69, 477, 795, 801, 808, 845, Í opinberu máli ákvað dómari manni, sem ákærður var fyrir ölvun við akstur, sektarrefsingu, þótt í blóði hans mældist 1.97%. reducerandi efni og brot hans væri heimfært undir ákvæði 4. mgr. 80. gr. laga nr. 26/1958. Þá var að því fundið, að málsatvikalýsing í héraðsdómi væri óvönduð .. Héraðsdómari gætir ekki leiðbeiningarskyldu ................ Stefnandi hafði í héraði fellt niður hluta af kröfu sinni, en héraðsdómur eigi gætt þess og dæmt um þann kröfulið .. Hæstaréttarlögmaðurinn S krafði þá A og B um greiðslu tveggja víxla. Í samráði við þann fulltrúa borgardómar- ans Í Reykjavík, er með málið fór, gaf lögmaður B út áskorun til A um að særia bæjarþing Reykjavíkur, sem háð yrði á ákveðnum stað og tíma, til að gefa þar aðilja- skýrslu. S mun hafa verið skýrt frá þinghaldinu, en hann tilkynnti dómarafulltrúanum, að hann hefði lofað að vera LVII Bls. 40 764 898 845 1031 1000 1000 827 985 63 gt 90 LVIII Efnisskrá Bls. líkmaður við jarðarför á umræddum tíma. Kvað S, að full- trúinn hefði lofað að fresta dómþinginu um tvær stundir á umræddum degi. Fulltrúinn kvaðst hins vegar eigi hafa lofað að fresta þinghaldinu, en hins vegar lofað að halda framhaldsþing tveim tímum síðar, þar sem S gæti fram- spurt A. S mætti eigi á þeim tíma, er þinghald skyldi fram fara og eigi heldur A, en hann var kvaddur til dómþingsins af borgardómarafulltrúanum. Var tekin af honum aðilja- skýrsla. S kærði þessa málsmeðferð samkvæmt 21. gr. laga nr. 57/1962 og krafðist þess aðallega, að borgardómara- fulltrúinn yrði sektaður eða víttur, en til vara yfirborgar- dómarinn í Reykjavík. Dæmt, að dómarafulltrúanum hefði borið að neita að halda dómþingið á umræddum tíma, að S fjarverandi og óstefndum lögmætri stefnu. Var því fundið að meðferð dómarafulltrúans á málinu. Yfirborgar- dómarinn í Reykjavík var hins vegar ekkert talinn hafa að hafzt í málinu, er sæta ætti aðfinnslum .............. 535 Dómkvaðning. Brunatjón varð hjá Á, en hús hans var tryggt hjá Húsatrygg- ingum Reykjavíkur. Dómkvaddir virðingarmenn Húsa- trygginga Reykjavíkur mátu tjónið og var Á tilkynnt um það 14. maí 1964. Hinn 11. janúar 1965 mótmælti Á mati þessu og kvað tjónið hafa numið hærri fjárhæð en þar greinir. Hafði hann þá tekið við fé úr hendi Hústrygginga Reykjavíkur, er samsvaraði matsfjárhæð. Skráð var í vá- tryggingaskilmála Húsatrygginga Reykjavíkur, að vilji annar hvor aðili eigi hlíta mati, geti hann krafizt yfirmats innan 7 sólarhringa frá því, að honum varð kunnugt um undirmatið. Héraðsdómari synjaði um dómkvaðningu mats- manna. Dæmt, að ekki yrði fullyrt, að framkvæmd yfirmats dómkvaddra manna á brunatjóninu gæti skipt Á máli og matsdómara bæri ekki úrlausn um gildi yfirmatsgerða í lögskiptum aðila. Var synjunarúrskurður héraðsdómara því úr gildi felldur og lagt fyrir hann að framkvæma dóm- kvaðninguna ..............00..0.. ss 718 Dómstólar. Mál til heimtu bóta fyrir varning, sem misfarizt hafði í loft- flutningum, var rekið fyrir bæjarþingi Reykjavíkur. Sam- kvæmt eðli málsins og með lögjöfnun frá 1. tl. 201. gr. laga nr. 85/1936 skyldi mál þetta rekið fyrir sjó- og verzl- unardómi. Samdómendur skyldu kvaddir til þegar eftir þingfestingu. Þar sem þessa var ekki gætt, var héraðs- dómur ómerktur og málsmeðferð frá þingfestingardegi .. TT Efnisskrá Varnarlið Bandaríkja Norður-Ameríku á Íslandi verður eigi sótt til greiðslu fjár fyrir íslenzkum dómstólum .......... Það var eigi talið á valdi dómstóla að auka rétt þeirra, sem missa störf vegna niðurlagningar stöðu, umfram það, er greinir í 14. gr. laga nr. 38/1954 ........0000000 0000... Dæmt, að Hæstiréttur eigi dóm um, hvort lagaskilyrði séu fyrir hendi, til að veita leyfi til áfrýjunar máls, ef máls- fjárhæð nemur eigi kr. 5.000.00. Þar sem málið var eigi talið mikilvægt hvorki frá almennu sjónarmiði né varða mikil- væga hagsmuni aðilja, var því vísað frá Hæstarétti. Sér- atkvæði .............000.0 000 246, 529, Saksóknari ríkisins ákærði J fyrir sakadómi Reykjavíkur fyrir ýmiss konar misferli, þar á meðal að hafa tekið í heim- ildarleysi vélbát einn og siglt honum án skipstjórnarrétt- inda með áhrifum áfengis og lauk ferðinni þannig, að skipið strandaði. Málinu var vísað frá sakadómi á þeirri forsendu, að mál sem þetta heyrði undir siglingadóm. Féllst Hæstiréttur á þá skoðun, og var frávísunardómur saka- dóms Reykjavíkur því staðfestur ...........0000000..000.. Sakadómur Reykjavíkur neitaði með úrskurði að taka fyrir dómsrannsókn að kröfu saksóknara ríkisins, á þeirri hátt- semi G, að stjórna ölvaður báti einum, er strandaði. Var það á því byggt, að með mál sem þessi skyldi fara af sjó- og verzlunardómi Reykjavíkur og siglingadómi. Þessi niður- staða var staðfest af Hæstarétti ..............0.0...0000.00. Dæmt, að íslenzkir dómstólar eigi lögsögu í máli færeysks háseta á íslenzku skipi, sem leigt var færeyskum aðilum, sbr. 43. gr. laga nr. 67/1963 ........0020000 ner nn Eignarréttarfyrirvari. Fyrirtækið D seldi hinn 5. desember 1961 A eldavélarsamstæðu og áskildi sér eignarrétt að henni, þar til kaupverðið væri að fullu greitt, en það skyldi greiðast að nokkru með reiðu fé, en að nokkru með víxlum. Eldavélarsamstæðan var samkvæmt gerð sinni felld sem einn hluti í innbúnað í eldhúsi A. A seldi þeim V og R húsið með afsali 2. janúar 1963. A hafði eigi greitt nema nokkurn hluta verðs elda- vélarsamstæðunnar og krafðist D þá þess, að fyrirtækinu yrði afhent eldavélarsamstæðan með innsetningargerð. Dæmt, að þar sem eldavélarsamstæðan hefði verið felld sem einn hluti af innbúnaði í eldhúsið, og að þau V og R hefðu keypt húsið grandalaus um eignarfyrirvarann, yrði honum ekki beitt gegn þeim, þar sem þau hefðu öðlazt traustnámsrétt til samstæðunnar. Var innsetningargerðar því synjað .......0.00000 00. LIX Bls. 100 275 128 137 741 985 LX Efnisskrá Eignarréttur. Höfuðbólinu G tilheyrðu fjórar hjáleigur. Þá átti bændakirkja Í 2. á G eina jörð í þeirri sömu torfu. Hjáleigurnar höfðu geng- ið undan höfuðbólinu svo og kirkjujörðin. Höfuðbólið er nú tvö býli. Eigandi annars hluta höfuðbólsins taldi, að jörðin G sem heild ætti ein fjalllendi eitt, er jörðinni tilheyrði. Krafðist hann þess, að fjalllendið yrði dæmt aðallega eign G, en til vara eign G og kirkjujarðarinn- ar í ákveðnum hlutföllum. Dæmt, að samkvæmt þeim gögnum, er fyrir lægi, væri fjalllendi það, er um var að tefla, eign allra jarða í G-torfu og tilheyrði eigendum hverrar jarðar eftir réttu mati lands hverrar jarðar. Þess væri og að gæta, að eigendur G hefðu eigi um langan aldur sýnt viðleitni til að reka þess réttar, sem þeir töldu sig NÚ Eiga „......0000000se ess Einkaréttur. mgr, 34. gr. reglugerðar nr. 64/1948 sbr. 2. mgr. 1. gr. reglugerðar nr. 47/1963 er svo ákveðið, að Sandgerðishöfn starfræki vogar- og mælitæki og skuli allt vörumagn, sem um höfnina fer og vörugjald ber að greiða af og ekki er á farmskrá, vegið og mælt á þeim. Ákvæði þetta var talið hafa stoð í 15. gr. sbr. 9. gr. laga nr. 29/1946. Sandgerðis- höfn tók bifreiðavog í notkun í janúar 1963. Þeir G og Ó áttu bifreiðavog, er þeir höfðu notað fyrir gildistöku reglu- gerðar nr. 47/1963, og notuðu hana áfram, til að vega á afla úr bátum sínum, er komu í Sandgerðishöfn. Dæmt, að slík háttsemi væri óheimil og þeim G og Ó refsað vegna þessa ............02%0000n0.s sr Endurgreiðsla. Með leigusamningi 20. febrúar 1963 tók B á leigu húsnæði til 10 ára frá 1. apríl s. á. Í leigumálanum var ákveðið, að B væri heimilt að breyta hluta hússins að vild, en að leigu- tíma loknum skyldi leigusali eignast breytingar og við- bætur við húsnæðið án sérstaks endurgjalds. Varði B síðan um einni milljón króna til breytinga á húsinu og viðbygg- ingar við það. B varð gjaldþrota 14. apríl 1964. Samkvæmt heimild í 18. gr. laga nr. 25/1929 sagði þrotabú hans upp leigumálanum og tók leigusali við húsinu með þeim breyt- ingum og viðaukum, sem B hafði gera látið. Þrotabúið krafði leigusala um endurgreiðslu 9/10 hluta þess fjár, sem B hafði varið til hússins. Málinu var vísað frá héraðs- dómi vegna vanreifunar, þar sem engin könnun hefði fram á því farið, hver væri skír hagnaður leigusala af því, að hann tók við húsinu svo löngu fyrr en ráð hafði verið gert Bls. 614 473 Efnisskrá LXI fyrir og með endurbótum .......0.000000 enn sn 112 H samdi hinn 10. ágúst 1956 við stjórnarformann og prókúru- hafa hlutafélags, sem rak bifreiðarstöð, um kaup á einu hlutabréfi í félaginu. Skyldi kaupverð vera kr. 10.000.00. Fé þetta greiddi H nokkru síðar til fyrirsvarsmanna nefnds hlutafélags. Hugðist H með þessu öðlast rétt til að stunda bifreiðarakstur frá stöðinni. Hafði hann síðan á hendi akstur frá stöðinni í um tæpt ár, er honum var vikið þaðan. H hafði aldrei fengið afhent hlutabréfið og krafði hann nú félagið um endurgreiðslu á umræddum kr. 10.000.00. Hlutafélagið var talið bera að lögum ábyrgð á viðtöku fyrir- svarsmanna sinna á fénu úr hendi H. Þar sem H fékk eigi hlutabréf það, er um var samið, var hlutafélagið dæmt til að endurgreiða H féð ............00000.0.. 00 nn ene. 128 Fé, sem greitt var án fyrirvara, eigi talið endurkræft ........ 827 Rafmagn var lagt frá Héraðsrafmagnsveitum ríkisins (R) í gamalt íbúðarhús B 1954 og greiðdi eigandi jarðarinnar heimtaugagjald. B keypti jörð þessa 1958 og síðla árs 1960 sótti hann um heimtaug í nýtt hús, er hann hafði reist á jörðinni. R taldi, að B bæri að greiða kr. 6.700.00 í aukaheimtaugagjald, og greiddi B kröfu þessa með fyrir- vara og krafði síðan R um endurgreiðslu. Samkvæmt 27. gr. laganna nr. 12/1946 skal heimta úr sýslusjóði þeim, sem í hlut á, framlag óendurkræft og vaxtalaust til Hér- aðsrafmagnsveitna ríkisins, sem nemi minnst % af fram- lagi ríkissjóðs til Héraðsrafmagnsveitna ríkisins. Þá segir Í grein þessari, að setja megi með reglugerð, sem hver sýslu- nefnd semur og ráðherra staðfestir, ákvæði um, hvernig sýslusjóði skuli koma sérstakar tekjur til að standa undir nefndum greiðslum, þar á meðal þau, að rafmagnsneytandi skuli greiða ákveðið gjald, heimtaugagjald, áður en veitu- taugar eru lagðar að húsi hans eða fasteign. Samkvæmt þessari heimild var sett reglugerð nr. 192/1949 um rafveitu- sjóð Eyjafjarðarsýslu og breyting á henni gerð með reglu- gerð nr. 95/1954. Eru þessar reglugerðir báðar í gildi. Hinn 1. janúar 1958 setti R reglur um greiðslu heimtauga- gjalda. Dæmt, að þessar reglur væru eigi gildar, þar sem þær væru settar af óbærum aðilja að lögum. Þá var dæmt, að B væri samkvæmt 27. gr. laga nr. 12/1946, 11. gr. reglugerðar nr. 65/1947 svo og reglugerð nr. 92/1949 og 95,/1954 skylt að greiða aukaheimtaugagjald vegna nýbygg- ingar sinnar á jörðinni til sýslusjóðs Eyjafjarðarsýslu, sem hins vegar átti að standa R skil á framlaginu. Þar sem B hefði notið fyrirgreiðslu um innlagningu rafmagns í hið nýja hús sitt, hefði borið að heimta gagngjald hans sam- kvæmt lögum þeim og reglugerðum, sem um það giltu, LXII Efnisskrá Bls. en eigi samkvæmt hinum ógildu reglum frá 1. janúar 1958. Gögn lágu eigi fyrir um það, að heimt hefði verið meira úr hendi B, en sem nam gagngjaldi því, er honum bar að greiða. Sýslusjóður Eyjafjarðarsýslu sé sá aðili, sem B verði að halda sig að, áður en til mála komi, að hann geti gert kröfur á hendur R. Var krafa B því eigi til greina tekin ..............200 00... 1038 Fasteignir. D keypti hluta í húseign af Ó. Taldi hann sig hafa keypt þar með hálft baðherbergi í risi hússins. Í máli, er hann höfðaði gegn sameiganda sínum, J, var honum synjað um dóm- gildingu á því, að hann væri eigandi baðherbergisins að hálfu. D höfðaði þá mál gegn réttarleifanda sínum, Ó, og krafðist bóta úr hans hendi. Héraðsdómurinn í því máli var ómerktur og málinu heimvísað, þar sem dómendur lögðu til grundvallar um skaðabótaskylduna, fyrrgreindan dóm í máli þeirra D og J, en sá dómur var eigi bindandi um úrlausn sakarefnis gegn Ó .........0.0.00. nn nn 40 B hafði tekið fasteign á leigu til 10 ára. Hann varði miklu fé til viðgerða og endurbóta á fasteigninni, en varð gjald- brota að ári liðnu. Þrotabúið sagði upp leigumálanum, bótt einungis 1/10 leigutímans væri þá liðinn. Þrotabúið krafði leigusala um 9/10 hluta þess fjár, sem gjaldþroti hafði varið til endurbóta á húsinu. Málið talið vanreifað, héraðs- dómur ómerktur og málinu vísað frá héraðsdómi ........ 112 Með samningi 20. febrúar 1962 seldi byggingarfélagið H B íbúð í húsi einu í Reykjavík. Um ?% hlutar kaupverðsins voru greiddir við undirritun kaupsamningsins, en eftirstöðvar skyldu greiðast jafnóðum og seljandi lyki smíði hússins, en því skyldi öllu lokið 31. desember 1962. B greiddi engar greiðslur eftir að kaupsamningurinn var gerður og bar fyrir sig, að gallar væru á íbúðinni. Dæmt, að gallar þessir á íbúðinni væru eigi það verulegir, að réttlætti greiðslu- drátt af hendi B. Var því krafa H um riftun kaupsamn- ingsins tekin til greina ............00000.00. 0000 0000. 423 H reisti fjölbýlishús eitt og seldi J þar íbúð. Veggir í íbúðinni sprungu mjög og á henni voru fleiri gallar. Dómkvaddir sérfróðir menn töldu, að gallarnir stöfuðu af missmíði í gerð hússins. Var H dæmt að greiða J nokkrar bætur vegna þessa ..............200000 00. 764 Á árinu 1944 ákvað atvinnu- og samgöngumálaráðuneytið að taka eignarnámi hluta Hvalsnestorfu í Miðneshreppi, undir flugvöll. Stærð lands þess, er taka skyldi eignarnámi af jörðum þessum, var um 605 hektarar að flatarmáli. Skyldi Efnisskrá LXIII Bls. nokkur hluti landsins tekinn fullkomnu eignarnámi, en um 400 hektarar landsvæðis þannig, að eignarnámsþolendum væri þar heimil beitarafnot. Yfirmati á eignarnámsbót- um lauk 12. janúar 1948 og veittu eignarnámsþolendur eignarnámsbótum viðtöku í september 1948 og gáfu út afsal til handa ríkissjóði, en þar var eigi getið beitarítaksins. Hinn 5. ágúst 1948 afsalaði eigandi jarðarinnar, M, sem átti hluta af hinu eignarnumda landi í óskiptri sameign með öðrum jarðeigendum, S jörðinni með öllum húsum og öllum gögnum og gæðum, „sem ég hef eignazt hana með að undanskildu landi því, er tekið var eignarnámi til Keflavíkurflugvallar“. S afsalaði hinn 4. nóvember 1948 jörðinni með öllum gögnum og gæðum til H. Landeigendur héldu beitarafnotunum til 1. ágúst 1951, en eftir þann tíma voru þeim meinuð afnotin og 25. nóvember 1955 samdist svo með landeigendum og fyrirsvarsmönnum ríkissjóðs, að ríkissjóður tæki við beitarafnotum gegn árlegu gjaldi, er gerðarðdómur ákvæði, og lauk hann gerð sinni 26. maí 1957. Kom þá í hlut jarðarinnar M nokkurt fé, sem þá- verandi landeigandi krafðist að fá greitt, en erfingjar þess landeiganda, er jörðinni afsalaði 5. ágúst 1948, kröfðust einnig fjárins. Dæmt, að það samrýmist vel orðalagi afsal- anna, að hlutdeild jarðarinnar M í hinu sameiginlega beit- arítaki Í eignarnumdu landi felist í orðunum „öllum gögn- um og gæðum“. Mátti H, er keypti jörðina í nóvembermán- uði 1948, við það miða, að beitarítakið fylgdi jörðinni áfram við jarðarkaupin, þar sem ekki var á annað minnzt, enda óeðlilegt, að ítakið væri skilið frá jörðinni og væri áfram í eign seljandans, er hættur var búskap og fluttur burt. H hagnýtti sér líka beitarafnotin til 1. ágúst 1951. Sam- kvæmt því var dæmt, að H ætti rétt til þeirra bóta, er komu í hlut jarðarinnar M við lausn beitarítaksins. Sér- atkvæði ...........2000. 0... gt1 Borgarsjóður Reykjavíkur byggði hús eitt samkvæmt lögum nr. 42/1957, sbr. reglugerð nr. 155/1957 og reglugerð nr. 5/1956. Hús þetta var til sölu á nauðungaruppboði og krafð- ist borgarsjóður þess, að honum yrði afsalað húsið fyrir verð, reiknað samkvæmt ákvæðum reglugerðar nr. 155/ 1957. Dæmt, að 5. gr. reglugerðar nr. 155/1957 veiti sveitar- sjóði einungis forkaupsrétt til þeirra íbúða, er þar greinir, er frjáls sala fari fram á þeim. Um nauðungarsölur á húsum þessum gildi hins vegar ákvæði 9. gr. laga nr. 57/ 1949, sem eigi veita forkaupsréttarhafa rétt til að ganga inn í boð annars manns á uppboðsþingi. Var forkaups- réttarkröfu borgarsjóðs því hafnað .............0.0...%.. 992 LXIV Efnisskrá Félög. Íslenzka vöruskiptafélagið eigi talið njóta skattfrelsis sam- kvæmt a-lið 3. gr. laga nr. 46/1954 ...........0200.0000 0... Fyrirsvarsmenn Fólksbílastöðvarinnar h/f veittu viðtöku fé frá manni einum til kaupa á hlutabréfi í félaginu, en afhentu eigi bréfið. Breytt var um nafn á félaginu og það nefnt Bifreiðastöð Keflavíkur h/f. Dæmt, að það hlutafélag bæri að lögum ábyrgð á viðtöku fyrirsvarsmanna réttarleifanda síns á fénu, og bæri að endurgreiða það ................ Firma. R stofnaði veitingahúsið G og skráði nafn þess í firmaskrá með þeirri athugasemd, að hann ræki fyrirtæki þetta með ótakmarkaðri ábyrgð. Árið 1963 seldi hann B veitingahúsið og tók B við rekstri fyrirtækisins. Ekkert afsal var þó gefið út, og skráning í firmaskrá var eigi breytt. S vann á árunum 1963 og 1964 í veitingahúsinu og taldi sig eiga þar fé og krafði R um greiðslu. Dæmt, að starfsemi sú, sem rekin var í G, væri að vísu eigi ein þeirra, er tilkynna skyldi til firmaskrár samkvæmt lögum nr. 42/1903, en þar sem R var skrásettur sem fullábyrgur eigandi G og lét þá skrá- setningu haldast, þótt B tæki við rekstri fyrirtækisins, þá bæri hann ábyrgð á kröfum S á hendur veitingahúsinu. S hefði eigi misst rétt sinn á hendur R, þótt hann semdi um starfsreglur og starfskjör við B .......000..000 0000... Fiskveiðabrot. Hinn 11. nóvember 1964 tók varðskip brezkan togara vegna meintra ólöglegra fiskveiða út af Barða. Skipstjóri togar- ans mótmælti mælingum yfirmanna varðskipsins og taldi sig hafa verið utan fiskveiðimarka í umrætt sinn, sam- kvæmt þeim mælingum, er hann sjálfur hefði gert. Skóla- stjóri Stýrimannaskólans markaði staði togarans á sjó- kort samkvæmt mælingum yfirmanna varðskipsins, en reiknaði togaranum til hags þá ónákvæmni í ratsjármæl- ingum, sem framleiðendur ratsjár þeirrar, er varðskipið notaði, viðurkenna. Mældist skólastjóranum, að togarinn hefði verið innan fiskveiðimarkanna. Dómkvaddir sérkunn- áttumenn gáfu álit um, hvort leið togarans á umræddum tíma hefði verið eðlileg, ef togarinn hefði verið að toga og einnig um hraða togarans, ef hann hefði verið að veið- um. Töldu hinir dómkvöddu menn, að stefnubreytingar togarans væru ekki óeðlilegar og hraðinn samræmdist venjulegum toghraða, er þeir töldu vera um 3 sjómílur. Var togaraskipstjóranum dæmd 300.000.00 króna sekt til Landhelgissjóðs Íslands. Afli og veiðarfæri voru gerð upp- Bls. 128 921 Efnisskrá LXV tæk til sama sjóðs ......000000000 00 389 Hinn 3. október 1965 kom varðskip að v/b S. Var báturinn innan fiskveiðimarka. Skipstjórinn hélt því fram, að hann hefði eigi verið að veiðum, en bátinn hefði rekið inn fyrir fiskveiðimörkin meðan verið var að gera við bilun á veið- arfærum. Dómkvaddir sérfróðir menn töldu mjög ólík- legt með hliðsjón af straumi og vindi umræddan dag, að bátinn hefði rekið, svo sem skipstjóri vildi telja. Skólastjóri Stýrimannaskólans markaði á sjóuppdrátt staði bátsins samkvæmt mælingum varðskipsmanna og voru þrír stað- anna innan fiskveiðimarka. Þá markaði skólastjórinn einnig á sjóuppdrátt staði bátsins samkvæmt mælingu varðskips- manna miðað við 2.5% fjarlægðarskekkju og 1* miðunar- skekkju bátnum í hag. Reyndust þá einnig þrír mælistaðir bátsins innan fiskveiðimarkanna. Var skipstjóra bátsins dæmd kr. 25.000.00 sekt til Landhelgissjóðs Íslands og afli og veiðarfæri gerð upptæk til sama sjóðs .........000.... 576 Er varðskipið Þ var á eftirlitsferð á Bakkaflóa 11. maí 1965, sást í ratsjá varðskipsins togari, er mældist 1.6 sm. innan fiskveiðimarka. Kl. 0856 var togaranum gefið stöðvunar- merki, en þá mældist hann 14 sm. innan fiskveiðimarka. Eftir nokkurn eltingarleik var togarinn stöðvaður kl. 1230 og fóru þá menn af varðskipinu um borð í togarann. Er varðskipsmenn komu að togaranum, sást, að stjórnborðs- vörpu vantaði og töldu þeir, að hún mundi hafa verið höggvin frá skipinu. Engin varpa var á bakborða og hlerar sýnilega ekki í notkun. Skipstjóri togarans taldi sig ekki hafa verið að fiska, þar sem hann hefði misst vörpuna suð- austur af Langanesi, kl. 0600 um morguninn. Var ákveðið að fara á hinn ætlaða togstað og reyna að slæða vörpuna upp, og hafði skipstjórinn ekkert við það að athuga. Kl. 1430 stöðvaði skipstjóri togarans skip sitt og neitaði að halda áfram og kl, 1830 tilkynnti skipstjóri togarans skip- herra varðskipsins, að hann myndi halda til Englands og hélt af stað. Menn þeir, er settir voru af varðskipinu um borð í togarann, fengu ekki að gert og töldu sér ógnað með valdbeitingu af áhöfn togarans. Kl. 0400 12. maí var togar- inn að lokum stöðvaður og síðan færður til hafnar. Dómur gekk í héraði hinn 18. maí 1965, en hinn 27. s. m. tókst að slæða upp toghlera á svipuðum slóðum og hér skiptir máli. Letur var á toghlerunum, en ekki var öruggt að lesa úr því fullt skipsheiti. Skólastjóri Stýrimanna- skólans í Reykjavík setti út í sjókort staði þá, er yfirmenn varðskipsins mældu togarann á, áður en hann var upp- haflega tekinn. Í álitsgerð skólastjórans var einnig tekið tillit til skekkju þeirrar, skipstjóra togarans í hag, er miðað LXVI Efnisskrá Bls. er við um mælingar með ratsjá þeirri, er varðskipið not- aði. Nokkur munur reyndist á kortum á þessum slóðum. Miðað við hina nýjustu sjóuppdrætti reyndist síðasti mæli- staður varðskipsins af togaranum á fiskveiðimarkalínunni, en botnvarpan fannst á stað, sem er 0.25 sm. utan við fiskveiðimarkalinuna. Dómkvaddir menn, er sérstaklega rannsökuðu það atriði, töldu, að það yrði ekki samræmt siglingu togarans, samkvæmt mælingu varðskipsins, að varpa sú, sem fannst 26. maí 1965, hefði verið skilin eftir Í sjó af togaranum á þessum stað, meðan eftirför varð- skipsins stóð. Þá töldu þeir ekki líklegt, að varðskipið hefði við slæðingartilraunir fært vörpuna til eftir sjávar- botninum um þá vegalengd, sem hér um ræðir. Dæmt, að eigi væri sannað, að togarinn hefði verið að veiðum innan fiskveiðimarkanna í umrætt sinn, enda hefðu varðskips- menn eigi séð togarann með veiðarfæri í sjó. Var skip- stjórinn því sýknaður af ákæru um ólöglegar botnvörpu- Veiðar innan fiskveiðimarkanna. Skipstjórinn var einnig ákærður fyrir brot gegn 2. og 1. mgr. 106. gr. laga nr. 19/1940 sbr. 5. gr. laga nr. 56/1963 um lögreglumenn svo og gegn 4. mgr. 220. gr. laga nr. 19/1940, Sannað var, að skipstjóri togarans tálmaði varðskipsmennina í að gegna skyldustörfum sínum. Dæmt, að með því að halda ferð skipsins stöðugt áfram þrátt fyrir sífelldar skipanir skip- herra á varðskipinu um að stöðva skipið, þá hefði skip- stjórinn með því sett varðskipsmenn þá, sem um borð voru í togaranum, í augljósa hættu. Þá var sannað, að skipstjórinn hafði verið með byssu til að skjóta eldflaugum og að áhöfn togarans hefði þyrpzt hótandi að varðskips- mönnum. Var honum vegna þessa dæmd refsing, fangelsi fjóra mánuði .............2...2020 0000 647 Hinn 22. október 1965 var flugvél Landhelgisgæzlunnar, TF- SIF, á eftirlitsflugi á hafsvæðinu fyrir Austurlandi. Kl. 1747 var gerð með ratsjá staðarákvörðun togara eins, og var hann talinn vera 19 sm. innan fiskveiðitakmarka. Stöðvunarmerki var gefið kl. 1754, en ekki sinnti togar- inn því. Yfirmenn flugvélarinnar báðu varðskip að koma á vettvang, og sveimaði flugvélin yfir togaranum næstu tímana. Togarinn sigldi út úr landhelgi. Kl. 2237 kom varðskip að togaranum, er þá var langt utan fiskveiði- marka. Skipstjóri togarans neitaði að hafa verið að veið- um innan fiskveiðimarka. Skólastjóri Stýrimannaskólans markaði á sjóuppdrátt staði þá, er löggæzlumenn flugvél- arinnar töldu sig hafa mælt togarann á. Dómkvaddir voru sérfróðir menn til að segja álit sitt um, hvort mælingar löggæzlumanna í flugvélinni hefðu verið framkvæmdar Efnisskrá LXVII Bls. með tryggilegum hætti við töku togarans svo og um hugs- anlegar mælingaskekkjur. Hinir dómkvöddu menn töldu, að skekkja við fjarlægðarmælingar gæti eigi verið meiri en 29, af mældri fjarlægð og miðunarskekkja gæti mest verið 5. Framkvæmd mælinganna töldu hinir dóm- kvöddu menn gerða með tryggilegum hætti. Skólastjóri Stýrimannaskólans markaði nú enn á sjóuppdrátt staði togarans samkvæmt mælingum löggæzlumanna í flugvél- inni, þar sem reiknað var með 2% fjarlægðarskekkju og 5? miðunarskekkja togaranum í hag. Mældist sá staður, er flugvélin fyrst miðaði togarann, 1.2 sm. innan fisk- veiðimarka. Dæmt, að skipstjóri togarans væri sannur að sök um fiskveiðibrot, og var honum dæmd kr. 300.0U0.00 sekt til Landhelgissjóðs. Þá voru afli og veiðarfæri gerð upptæk til sama sjóðs ......0.002000000. nn 722 Hinn 11. febrúar 1966 kom varðskip að bátnum E að veiðum. Taldi yfirmaður varðskipsins, að báturinn hefði verið að veiðum innan fiskveiðimarka. Mældu yfirmenn varðskips- ins stað hans með ratsjá. Eftir uppsögu héraðsdóms setti skólastjóri Stýrimannaskólans staðarákvarðanir varðskips- ins í sjóuppdrátt og var þar m. a. tekið tillit til 2% fjar- lægðarskekkju og 0.65% miðunarskekkju bátnum í hag, en það var sú ónákvæmni í fjarlægð og miðun, sem fram- leiðendur ratsjár þeirrar, er varðskipið notaði, viður- kenndu. Taldi hann, að báturinn hefði verið innan fisk- veiðimarkanna. Skipstjóra bátsins var dæmd 25.000.00 kr. sekt í Landhelgissjóð. Andvirði afla bátsins var gert upp- tækt til sama sjóðs ......0000000 00 898 Fiskverelun. Sjá atvinnulöggjöf. Fjarskipti. S lét í júlímánuði 1966 reisa búnað til að veita viðtöku sjón- varpsefni frá varnarliði Bandaríkja Norður-Ameríku á Keflavíkurflugvelli og endurvarpa því til manna í Vest- mannaeyjakaupstað. Ríkisútvarpið taldi þetta atferli brjóta í bága við einkarétt sinn til útvarpsreksturs, skv. 1. gr. laga nr. 68/1934. Dæmt, að lög þessi geymdu engin ákvæði, sem heimfæra megi sjónvarp varnarliðsins og endurvarps frá því undir, Heimild til rekstrar þess og endurvarps frá því, verði að sækja í 3. og 10. gr. laga nr. 30/1941, en þar sé póst- og símamálaráðherra heimilað að veita einstökum mönnum, félögum eða stofnunum rétt til að stofna eða reka fjarskipti á Íslandi ..............000000000.0. 00... 837 Deilt um rétt til að setja og leggja lagnir að dyrasíma. Sér- atkvæði ............00000 00 .n nn 1051 LXVIII Efnisskrá Fjárnám. Fjárnámsgerð til tryggingar dómskuld staðfest .............. Hinn 8. janúar 1965 gerði Þ fjárnám í munum, er voru í vörzlu S, en fjárnámsþoli, R, taldi sig eiga. S áfrýjaði fjárnám- inu, þar sem hann taldi sig eiga hina fjárnumdu muni. Hinn 20. desember 1965 var fjárnáminu aflétt með lausnar- gerð. Málinu var vísað frá Hæstarétti .................. Með dómi bæjarþings Reykjavíkur 17. febrúar 1962 var H dæmdur til að greiða J fé nokkurt. Hinn 31. júlí 1962 og 1. ágúst s. á. veittu borgaryfirvöld Reykjavíkur þeim Á og H rétt til að reisa íbúðarhús á leigulóð einni hér í borg- inni. Þeir seldu síðan K, hinn 30. janúar 1963, eignarrétt að neðri hæð í húsi þessu og sóttu samdægurs um leyfi til borgaryfirvalda, til að K gengi inn í lóðarréttindi H. Var heimild þessi veitt 6. febrúar 1963, og 23. marz s. á. var gerður leigulóðarsamningur við þá Á og K. Hinn 8. febrúar 1963 var gert fjárnám til tryggingar framangreindum dómi. Fyrir dómi benti H á jarðhæð fyrrgreindrar húseignar til fjárnámsins, en tók fram, að hann væri ekki skráður eig- andi húshlutans. Fjárnám þetta var þinglesið hinn 25. febrúar s. á. Dæmt, að þar sem H hafi afsalað sér lóðar- réttindum öllum að húsinu, sem eigi hefðu verið þinglesin hans eign, þegar fjárnámið fór fram, og þar sem eigi hefði verið leitt í ljós, að hann hefði á fjárnámsdegi átt eignar- hluta í jarðhæð fyrrgreinds húss, hefði fjárnámið upphaf- lega brostið grundvöll og eigi öðlazt lagagrundvöll við þinglestur. Var það því fellt úr gildi .................... Flugfarmbréf. L tók að sér að flytja vörur til Ameríku. Í farmskírteini var tekið fram, að vöruna mætti eigi afhenda viðtakanda nema gegn framvísun farmskírteinis. Þau mistök urðu hjá starfsmönnum umboðsfyrirtækis L í Bandaríkjunum, að viðtakanda var afhent varan án afhendingar farmskír- teinis. Dæmt, að hér væri um mistök að ræða, sem L bæri ábyrgð á, enda gildi hér eigi sú takmörkun á bóta- ábyrgð, sem greind er í 22. gr. 2 A fylgiskjals með lögum nr. 41/1949, sbr. 13. gr. fylgiskjals með lögum nr. 46/1956. L var því dæmt til að bæta E vöruverðið ................ Forkaupsréttur. Borgarsjóður Reykjavíkur byggði hús eitt samkvæmt lögum nr. 42/1957, sbr. reglugerð nr. 155/1957 og reglugerð nr. 5/ 1956. Hús þetta skyldi síðar selja á nauðungaruppboði og krafðist borgarsjóður þá forkaupsréttar samkvæmt ákvæð- um 5. gr. reglugerðar nr. 155/1957, fyrir verð, er reikna 189 436 1031 Efnisskrá LXIX Bls. skyldi á sérstakan hátt samkvæmt ákvæðum reglugerðar- innar. Dæmt, að 5. gr. reglugerðar nr. 155/1957 veiti sveit- arsjóði einungis forkaupsrétt til íbúða þeirra, er þar greinir, þá er frjáls sala fer fram á þeim. Um nauðungarsölur á þeim giltu ákvæði 9. gr. laga nr. 57/1949, sem eigi veita forkaupsréttarhafa rétt til að ganga inn í boð annarra manna á uppboðsþingi. Var forkaupsréttarkröfu borgar- sjóðs því hafnað ..........000000000 nes 992 Fógetagerðir. Sjá fjárnám, innsetningargerðir, kyrrsetn- ing, lögbann, lögtak. Framkrafa. Skipaútgerð ríkisins hafði á hendi afgreiðslu fyrir flóabátinn B, hér í Reykjavík. Tók Skipaútgerðin við vörum, sem með skipinu áttu að fara, tók við vörum, er komu með því, og sá um upp- og útskipun. Í eitt sinn varð það slys við fermingu í Reykjavík, að lyftubyrði slóst í einn starfsmann, og meiddist hann. Skipaútgerðin greiddi honum nokkrar bætur vegna þessa, er hún síðan krafði eigendur B um. Talið, að slysið ætti rætur sínar að rekja til mistaka af hálfu starfsmanna og ekkert benti til þess, að það hefði orðið vegna bilunar á tækjum bátsins. Ósannað var, að eigendur bátsins hefðu tekið á sig ábyrgð á skaðaverkum manna þeirra, er Skipaútgerðin réði til starfa við bátinn. Dæmt, að. Skipaútgerð ríkisins ætti ekki rétt til endur- greiðslu á þeim bótum, er um var að tefla í málinu .... 927 Frávísun. A. Einkamál. a) Frá héraðsdómi. Hinn 20. febrúar 1963 tók B á leigu húsnæði á Akureyri til 10 ára frá 1. apríl 1963 að telja. Í leigumála var ákvæði, þar sem B var veitt heimild til að breyta hluta hússins að vild. Skyldi leigusali að leigutíma loknum eignast breytingarnar án gjalds. Varði B um einni milljón króna til breytinga á húsinu og viðbyggingar við það. B varð gjaldþrota hinn 14. apríl 1964. Samkvæmt heimild í 18. gr. laga nr. 25/1929 sagði þrotabú hans upp leigumálum og tók leigusali við húsinu með þeim breytingum og viðaukum, sem B hafði látið gera. Krafði þrotabúið síðan leigusala um endur- greiðslu á 9/10 hluta þess fjár, sem B hafði varið til breytinga og viðauka á húsinu. Dæmt, að úrlausnarefni í þessum skiptum aðila væri einungis það, hvort leigusalinn LEKK Efnisskrá hefði hlotið svo óeðlilegan hagnað af niðurfalli leigumál- ans, að leggja bæri á hann einhverja greiðsluskyldu. Í málinu hefði engin könnun farið fram á því, hver væri sennilegur skír hagnaður leigusalans af því, að hann tók aftur við húsinu tæpum 9 árum fyrr en ráð var fyrir gert í leigumálanum. Málið hefði því eigi verið svo reifað, að það hefði komizt á dómhæfan grundvöll, Var héraðsdómur ómerktur og málinu vísað frá héraðsdómi .............. Héraðsdómur vísaði máli frá dómi vegna vanreifunar. Dæmt, að eigi væri ástæða til frávísunar og hinn kærði dómur felldur úr gildi og málinu vísað heim í hérað til löglegrar meðferðar og dÓms .........000000 0020 Héraðsdómur vísaði máli frá dómi sakir þess, að málið væri vanreifað. Hæstiréttur staðfesti frávísunardóminn ........ Mál til heimtu bóta fyrir glataðar vörur í vörzlum farmflytj- anda var dæmt af bæjarþingi Reykjavíkur. Slík mál skal samkvæmt skýlausum ákvæðum 200. gr. laga nr. 85/1936 reka fyrir sjó- og verzlunardómi. Var hinn áfrýjaði dómur ómerktur og málinu vísað frá héraðsdómi .............. Í skuldamáli einu var héraðsdómsstefna birt á heimili móður skuldara, en þaðan hafði hann flutt fimm árum áður. Dæmt, að slík birting stefnu væri algerlega ónóg og eigi Í samræmi við 1. mgr. 95. gr. og 1. og 2. mgr. 96. gr. laga nr. 85/1936, enda hefði skuldara eigi borizt í hendur endur- rit stefnunnar í tæka tíð, svo að hann mætti sækja þing. Var hinn áfrýjaði dómur ómerktur og meðferð máls í héraði og því vísað frá héraðsdómi ...................... G krafði Ó um greiðslu víxils. Sendi G stefnu til stefnuvotta í heimilishreppi Ó til birtingar fyrir honum. Eigi rituðu stefnuvottar vottorð á stefnuna, en Ó ritaði á hana yfir- lýsingu þess efnis, að hún væri honum löglega birt. Ó sótti eigi þing í málinu og var því vísað frá dómi, að því er hann varðaði. G kærði þetta og lagði fram fyrir Hæstarétt vottorð stefnuvottanna í heimilishreppi Ó um, að þeir hefðu birt Ó stefnuna á ákveðnum tíma. Dæmt, að stefnuvott- arnir hefðu eigi gætt reglna 92. gr. laga nr. 85/1936, er þeir birtu stefnuna fyrir Ó. Var frávísunarðómurinn því staðfestur, enda yrði honum eigi hrundið með því, að leggja fram í Hæstarétti síðargefið vottorð stefnuvotta um birtinguna ............0.222020000.ssee rs Lögmaðurinn G höfðaði mál gegn M til innheimtu tveggja víxla, er M hafði samþykkt. M sótti ekki þing. Fram kom, að útgefandi víxlanna hafði leyst þá til sín úr banka og afhent G þá til innheimtu, en hvorki ritað á þá innheimtu- framsal né almennt framsal. Dæmt, að þar sem útgefand- inn hefði eigi veitt lögmanninum heimild til að höfða mál Bls. 112 360 388 468 465 568 Efnisskrá LXXKI Bls. til heimtu víxlanna í eigin nafni, bæri að vísa málinu frá héraðsdómi .................00..0.. sess 750 Héraðsdómarinn frávísaði kröfu A á hendur H, þar sem reikn- ingar þeir, sem krafan byggðist á, voru stílaðir á hluta- félag eitt. Dæmt, að eigi væri full ástæða til að vísa máli frá dómi samkvæmt gögnum þess ..........0000.0. 00... 754 Í máli til heimtu skaðabóta fyrir brot á leigusamningi höfðu sáttamenn eigi leitað um sættir í málinu. Héraðsdómur og málsmeðferð öll í héraði var ómerkt og málinu vísað frá héraðsdómi ..............0.0...eene nr 733 b) Frá Hæstarétti. Hinn 8. janúar 1965 var gert fjárnám í eignum, er R taldi sig eiga í vörzlum S. S, sem taldi sig vera eiganda muna þess- ara, áfrýjaði fjárnámsgerðinni. Hinn 20. desember 1965 var bókað í fógetadómi Reykjavíkur, að aðilar í fjárnámsmál- inu lýstu því yfir, að fjármálakröfur væru uppgerðar og þeir óskuðu lausnargerðar. Lýsti fógeti því yfir, að hann létti af fjárnámi því, er á var lagt hinn 8. janúar 1965. Var því dæmt, að málið ætti eigi heima fyrir Hæstarétti og var því vísað frá dómi ..............00.2200 0. sn. 189 Máli var áfrýjað til Hæstaréttar að fengnu leyfi dómsmálaráðu- neytisins, þótt málsfjárhæð næmi ekki kr. 5.000.00. Sam- kvæmt 16. gr. laganna nr. 57/1962 eru lagaskilyrði þess leyfis þau, að úrslit máls séu mikilvæg frá almennu sjónar- miði eða varði sérstaklega mikilvæga hagsmuni aðilja. Dæmt, að dómendur eigi samkvæmt 60. gr. stjórnarskrár- innar nr. 33/1944, dóm um embættistakmörk yfirvalda, það er, hvort yfirvöld hafi gætt lagasjónarmiða og lagaskil- yrða í starfi sínu, Hæstiréttur eigi því dóm um það, hvort lagaskilyrði hafi verið fyrir hendi til að leyfa áfrýjun máls þessa. Úrslit málsins væru hvorki mikilvæg frá almennu sjónarmiði né varði sérstaklega mikilvæga hagsmuni aðilja. Samkvæmt þessu, og þar sem málsefnið nam eigi kr. 5.000.00, svo sem mælt er í 2. mgr. 13. gr. laga nr. 57/1962, var málinu vísað frá Hæstarétti. Sératkvæði .... 246, 529, 758 Aðili uppboðsmáls áfrýjaði úrskurði uppboðsdóms varðandi sölu fasteignar. Eiganda fasteignarinnar var eigi stefnt fyrir Hæstarétt og málinu því frávísað, sbr. 8. gr. laga nr. 57/1949 .........0.20000000 nn 419 Í skiptasamningi var svo ákveðið, að aðiljar, A og B, eignuð- ust fasteignina L2, en aðiljar C, D og E fasteignirnar A22 og 24. Deilur risu um réttindi til lóðar undir húsinu A24 og hluta hússins A22. Í máli var deilt um tvo skúra, er taldir voru til A22, en talið að stæðu á lóð L2. Þá var þess krafizt, að hluti af húsinu nr. A22, sem stæði á hluta lóðar- LXXII Efnisskrá innar L2, yrði fjarlægður. Ekki var í ljós leitt, hvenær umræddir skúrar voru byggðir né hvernig hefði verið um afnot þeirra á undanförnum árum, og í héraðsdómi var ekki um þetta rætt. Í héraðsdómi var ekki tekin afstaða til þeirrar málsástæðu, að það hefði verið alger og skýlaus forsenda fyrir skiptasamningnum, sem áður getur, að eignin A22 yrði á engan hátt skert. Málsmeðferð var því ómerkt og málinu vísað heim í hérað til löglegrar meðferðar og dómsálagningar af nýju ..........0.0.00. 0... nv nn Í máli einu hafði R haft uppi gagnsök. Fjárhæð gagnsakar í héraði til sjálfstæðs dóms nam eigi kr. 5.000.00, sem er skilyrði til áfrýjunar samkvæmt 13. gr. laga nr. 57/1962 og málinu var áfrýjað án áfrýjunarleyfis. Var gagnsökinni því vísað frá Hæstarétti ...............2..220.000. 0... B. Opinber mál. Saksóknari ríkisins ákærði mann einn til sakadóms Reykja- víkur vegna ýmiss konar misferlis, þar á meðal að hafa tekið bát einn og siglt honum án skipstjórnarréttinda og með áhrifum áfengis, en ferð þeirri lauk með því, að bátur- inn strandaði. Sakadómur vísaði máli þessu frá á þeirri forsendu, að mál sem þessi skyldi dæma í siglingadómi. Hæstiréttur féllst á þá skoðun og staðfesti frávísunar- dóminn ...........000.0.sssses tr Sakadómur Reykjavíkur neitaði að taka fyrir dómsrannsókn varðandi ölvun við skipstjórn og strand báts, þar sem slíkt heyrði undir siglingadóm. Niðurstaða sakadóms stáð- fest af Hæstarétti ................2..200000 0. .n en Frelsissvipting. Krafa um fébætur vegna gæzluvarðhalds og geðrannsóknar sakaðs manns ekki tekin til greina ...................... Frestur. Í bátsleigusamningi var tekið fram, að um innheimtu leigu skyldi fara eftir ákvæðum 17. kafla laga nr. 85/1936. Leigu- sali taldi, að vanskil hefðu orðið á leigunni og stefndi leigu- tökum til greiðslu hennar. Af hendi leigutaka var lögð Íram greinargerð og óskað eftir fresti til gagnaöflunar. Leigusali synjaði öllum fresti með vísan til ákvæða leigu- samningsins. Fresturinn var veittur í héraði, þar sem nauð- syn væri að afla gagna í málinu og ákvæði 17. kafla laga nr, 85/1936 gætu ekki átt við um leigugreiðslur þessar. Þessi niðurstaða var staðfest í Hæstarétti .............. Fuglafriðun. Sjá náttúruvernd. Bls. 550 1038 137 741 207 Efnisskrá LXXIII Bls. Fyrning kröfuréttinda. Krafa um skatt á stóreignir féll í gjalddaga 16. ágúst 1958. Hún hefði því fyrnzt 16. ágúst 1962, ef eigi hefði komið til lögtaksaðgerða, en þær hófust 5. ágúst 1960. Úrskurður fógeta um framkvæmd lögtaks var kveðinn upp 2. apríl 1962, en var áfrýjað og ómerktur með dómi Hæstaréttar 10. febrúar 1964. Fyrningarfrestur var þá liðinn, en enn mátti varna fyrningu með því að fá málið tekið fyrir af nýju, innan 6 mánaða samkvæmt 2. mgr. 11. gr. laga nr. 14/1905, sbr. 12. gr. sömu laga. Fógeti hófst þó eigi handa um upptöku málsins fyrr en 16. október 1964, en þá var liðinn lengri tími en 6 mánuðir frá heimvísun þess. Sam- kvæmt því var skattkrafan talin fyrnd .......000000..... 591 Háseti krafði S um greiðslu hásetahlutar á vetrarvertíð 1963, en hann hafði hætt störfum á skipinu 22. júlí sama ár. Þá krafðist hann sjóveðréttar í bát þeim, er hann var á. Dæmt, að fyrningarfrestur sjóveðréttar væri eitt ár frá 22. júlí 1963, sbr. 6. tl. 1. mgr. 232. gr. laga nr. 63/1963. Sjóveðrétturinn hafi því verið fyrndur, þegar stefna í mál- inu hafi verið birt hinn 31. október 1964, en lýsing kröfu í uppboðsrétti rýfur ekki fyrningu sjóveðréttar ...... 789, "792 Afli skips var seldur 13. september 1964 og andvirði aflans. -- var flutt til viðskiptabanka útgerðarmanns hinn 22. sept- ember sama ár, en fyrst hinn 5. október barst skilagrein frá þeim, er með söluna hafði að gera, dagsett Í. október 1964. Maður höfðaði mál gegn eiganda og útgerðarmönn- um skipsins til heimtu eftirstöðva aflahlutar með stefnu 2. október 1965 og birtri sama dag. Dæmt, að gjalddagi kröfu hásetans hafi verið, þá er útgerðarmenn máttu Í fyrsta lagi gera honum reikningsskil, en það var þegar skilagrein vegna aflasölunnar hafði borizt. Samkvæmt því var eigi talið, að sjóveðréttarkrafa hásetans í skipinu hefði verið fyrnd þegar stefnan í málinu var birt, sbr. 11. gr. laganna nr. 14/1905 ......000000neeeeeeersrsnnn rn 985 Geðrannsókn. Læknir rannsakar geðheilsu sakaðs manns og lætur í té álits- BEIðÐ ......2000. 0000 ns 207 Gerðardómur. Með samningi 5. janúar 1954 seldu hlutafélögin M og G ríkis- sjóði á leigu landsvæði úr landi jarðarinnar Sandgerði í Miðneshreppi. Leigufjárhæð skyldi ákveðin af gerðardómi þriggja manna, er væri þannig skipaður, að landeigendur nefndu sameiginlega einn gerðarmann, en fjármálaráð- herra f. h. ríkissjóðs annan, Ef þessir gerðarmenn næðu LXXIV Efnisskrá eigi samkomulagi um oddamann, skyldi sýslumaðurinn í Gullbringu- og Kjósarsýslu dómkveðja hann. Fjármála- ráðherra skipaði mann í gerðardóminn af sinni hendi og landeigendur nefndu til forstjóra M, en sem oddamaður var dómkvaddur oddviti Miðneshrepps. Dæmt, að þegar gerð- ardómendur væru nefndir samkvæmt ákvæði samnings um sakarefni slík, sem mál þetta fjallaði um, þá skyldu þeir fullnægja almennum persónulegum dómaraskilyrðum sam- kvæmt 1., 3. og 4. tl. 32. gr. laga nr. 85/1936 svo og sér- stökum dómaraskilyrðum samkvæmt 36. gr. sömu laga, til að fara með það mál, sem hverju sinni væri um að tefla. Gerðardómsmaður sá, er landeigendur nefndu til, var því vanhæfur til setu í gerðardómnum, sbr. 1. og 7. tl. 36. gr. laga nr. 85/1936. Ákvörðun leigu fyrir landsvæði það, er hér var um að tefla, varðaði hagsmuni sveitar- félagsins á þann hátt, að eigi hæfði, að oddviti Miðnes- hrepps gerði um leiguna. Mátti hann því eigi taka sæti í gerðardómnum samkvæmt ". tl. 36. gr. laganna nr. 85/ 1936. Úrskurður gerðardómsins var því felldur úr gildi .. Gjafsókn. Gjafvörn. Maður, sem krafði um bætur fyrir gæzluvarðhald að ósekju, fær gjafvörn fyrir Hæstarétti .......................... Dánarbú manns, er lézt af vinnuslysi, fær gjafsókn fyrir Hæstarétti .................0..000. 2 Maður, er krafði bóta fyrir vinnuslys, fær gjafsókn fyrir Hæstarétti ......................000..0 0. Kona í barnsfaðernismáli fær gjafvörn fyrir Hæstarétti .... Varnaraðili í máli, er Seðlabankinn hafði höfðað til viður- kenningar á rétti til tjónbóta selds skips, fær gjafvörn fyrir Hæstarétti ..........................00 0 Áfrýjandi fær gjafsókn í útsvarsmáli .............00.000...... Gagnáfrýjandi fyrir Hæstarétti, sem krafði um bætur vegna vinnuslyss, fær gjafsókn í héraði og fyrir Hæstarétti .. Aðiljar í landamerkjamáli fá gjafsóknarleyfi ................ Krefjendur bóta í slysamáli fá gjafsóknarleyfi .............. Í máli um lögn að dyrasíma fær áfrýjandi gjafsókn fyrir Hæstarétti ....................20000 00. Gjaldþrot. Sjá þrotabú. Greiðslugeymsla. Eftir uppsögu héraðsdóms var dæmd fjárhæð lögð í greiðslu- geymslu til handa dómhafa. Sú krafa kom því eigi til álita fyrir Hæstarétti .............00.000 0000 rennt Bls. öl 207 294 331 354 369 462 540 845 949 1051 Efnisskrá LXXV Gæeluvarðhald. Fébótakrafa vegna gæzluvarðhalds eigi tekin til greina ...... 207 Hafnarlög. Útgerðarmennirnir G og Ó áttu vog í Sandgerði og vógu á vog þessa afla úr bátum sínum. Hinn 1. janúar 1963 tók Sandgerðishöfn í not bifreiðavog, er höfnin átti. Í 2. mgr. 34. gr. reglugerðar nr. 64/1948, sbr. 2. mgr. 1. gr. reglu- gerðar nr. T7/1963 er ákveðið, að höfnin starfræki vogir og mælitæki og skuli allt vörumagn, sem um höfnina fer og vörugjald ber að greiða af og ekki er á farmskrá, vegið og mælt á þeim. Ákvæði þetta var talið hafa stoð í 15. gr. sbr. 9. gr. laga nr. 29/1946. Þeir G og Ó héldu áfram að nota vogir sínar við vigtun afla, er fluttur var úr bátum þeirra um höfnina í Sandgerði. Dæmt, að með notkun eigin voga í framangreindum tilvikum, hefðu þeir G og Ó gerzt brotlegir við 2. mgr. 34. gr. reglugerðar nr. 64/1948 sbr. 2. mgr. 1. gr. reglugerðar nr. 47/1963, og var refsing hvors þeirra ákveðin kr. 5.000.00 sekt til Hafnarsjóðs Sand- gerðIS ........0000000 0 nn nn 473 Helgidagalöggjöf. Þ rak blómaverzlun í Kópavogi. Þ hafði verzlun sina opna og afgreiddi viðskiptavini á föstudaginn langa og á páska- dag 1965. Lögreglumenn lokuðu verzluninni og bönnuðu Þ viðskipti. Þessi háttsemi Þ var talin varða við 2. gr., sbr. 7. gr. laga nr. 45/1926. Var honum dæmd 500.00 kr. sekt í bæjarsjóð Kópavogs vegna þessa .......000000 00. .0.0.. 307 Heimvísun. Sjá ómerking. Hlutafélög. H samdi hinn 10. ágúst 1956 við stjórnarformann og prókúru- hafa hlutafélagsins F um kaup á einu hlutabréfi í félaginu fyrir kr. 10.000.00. Skömmu síðar greiddi hann fyrirsvars- mönnum hlutafélagsins fé þetta, en hlutabréfið fékk hann ekki. Hlutafélagið talið bera ábyrgð að lögum á viðtöku fyrirsvarsmanna á nefndum kr. 10.000.00 úr hendi H og dæmt að endurgreiða það fé ...........000000000 0000... 128 Húftrygging. Sjá vátrygging. Innsetningargerðir. Fyrirtækið D seldi hinn 5. desember 1961 A eldavélasamstæðu og áskildi sér eignarrétt að henni unz kaupverð væri að LXXVI Efnisskrá Bls. fullu greitt. Hinn 2. janúar 1963 afsalaði A þeim V og R húsinu og fylgdi eldavélasamstæðan þar með í kaupunum. Eigi hafði A greitt verð eldavélasamstæðunnar að fullu, og krafðist D þess þá, að samstæðan yrði afhent honum með innsetningargerð. Dæmt var, að þar sem eldavéla- samstæðan hefði verið felld inn sem einn hluti af inn- búnaði í eldhúsinu og þau V og R hefðu keypt húsið grandalaus um eignarréttarfyrirvarann, þá yrði honum eigi beitt gegn þeim, sem höfðu öðlazt traustnámsrétt til eldavélasamstæðunnar. Var því synjað um innsetningar- gerðina „.....2..02.000.000s vesen 231 Þ, er bjó á þriðju hæð húss, hugðist leggja dyrasíma til íbúðar sinnar. Í ljós kom, að fara þurfti með leiðslu vegna dyra- símans í gegnum rafmagnstöflu í íbúð á annarri hæð, eign J. J neitaði um leyfi til að þetta yrði framkvæmt. Krafðist Þ þess þá, að honum yrði með innsetningargerð heimil- aður aðgangur að rafmagnstöflu í íbúð J, til þess að láta draga þar í gegn leiðslu að dyrasíma upp í búð hans. Eftir uppsögu úrskurðar í héraði leitaði J til Landssíma Íslands, um að hann léti leggja dyrasímaleiðslur, og kvaðst Landssíminn reiðubúinn að gera það eftir nokkurn tíma, ef óskað væri, og var íþar vísað til 11. gr. og 13. gr. laga nr. 19/1959. Við flutning málsins fyrir Hæstarétti lýsti lögmaður J því yfir, að það væri ósk og vilji hans, að aðilar þessa máls létu sameiginlega leggja dyrasíma fyrir aðra hæð og þriðju hæð í húsi þeirra. Samkvæmt því var dæmt, að eigi væri efni til að taka til greina kröfu Þ um innsetningargerð. Sératkvæði ..............002202000000... 1051 Innsiglisrof. Sjá verzlun. Löggæzlumenn lokuðu verzlun S og settu innsigli sitt fyrir. S rauf innsiglið og hélt áfram verzlun sinni. Í máli, er ákæru- valdið höfðaði á hendur S, var hann sýknaður af ákæru fyrir brot gegn 2. gr., sbr. 1. mgr. 1. gr., sbr. 12. gr. sam- þykktar nr. 240/1963 um lokun sölubúða í Reykjavík. Hins vegar var dæmt, að honum hefði verið skylt, eins og á stóð, að hlýta innsiglun í bráð, en hann mátti leita úr- lausnar dómstóla um ágreiningsefnið, sbr. 73. gr. laga nr. 82/1961. Var S dæmd refsing vegna þessarar háttsemi, sbr. 160. gr. laga nr. 19/1940, en refsing látin niður falla sam- kvæmt 1. ml. 75. gr. laga nr. 19/1940. Sératkvæði ...... 704 Ítrekun brots. Bifreiðarstjóri var ákærður fyrir ölvun við akstur. Hann hafði verið dæmdur fyrir ölvun við akstur nokkru áður, en þar sem hann var eigi orðinn 18 ára, er hann framdi það brot, Efnisskrá LXXVII Bls. var dæmt, að það hefði eigi ítrekunarverkun á síðara brot hans, sbr. 1. mgr. 1. gr. laga nr. 19/1940 ........000.000.. 134 Kaup og sala. Með kaupsamningi 20. febrúar 1962 seldi byggingarfyrirtækið H íbúð í húsi einu, er það var að reisa í Reykjavík. Söluverð var kr. 302.000.00 og voru kr. 200.000.00 greiddar við undir- ritun kaupsamnings, en eftirstöðvarnar skyldi greiða síðar eftir því sem smíði hússins gengi, en því var eigi að fullu lokið. Öllum framkvæmdum við húsið af hendi H skyldi vera lokið 1. desember 1962. Kaupandi stóð eigi í skilum með greiðslu. Hinn 28. september 1962 ritaði lögmaður kaupanda bréf til H, þar sem tekið var fram, að ástæðan til þess, að þá hafði eigi verið greiddur sá hluti af kaup- verðinu, er greiða bar, væri sú, að íbúðin væri gölluð. Dóm- kvaddir menn töldu nokkra galla á íbúðinni. Dæmt, að gallar þeir, sem á íbúðinni væru, væru eigi það verulegir, að réttlætti greiðsludrátt á eftirstöðvum kaupverðsins, og var því H heimiluð rifting á kaupsamningnum .......... 423 Kaupgjald. Sjá vinnulaun. Kjarasamningar. Sjá opinberir starfsmenn, vinnulaun. Kvöldsala. Sjá verzlun. . Kyrrsetning. Kyrrsetning staðfest ..........0.020000 nenna 240 Kærumál. J krafði S um greiðslu húsaleigu, en hann átti hús að hálfu. Málinu var vísað frá héraðsdómi vegna vanreifunar og vegna þess, að eigi hafði verið gætt, að um samaðild var að ræða, sbr. 46. gr. laga nr. 80/1936. Dæmt í Hæstarétti, að J krefði einungis um leigu fyrir þann hluta húsnæðis- ins, sem hann var einkaeigandi að, og ætti því rétt á að fá efnisdóm um kröfuna. Málið var að vísu eigi svo reifað sem skyldi í skjölum málsins, en eigi hafði aðiljum verið gefinn kostur á að afla gagna um efnisatriði, og var því eigi ástæða til að beita ákvæðum 116. gr. laga nr. 85/1936. Hinn kærði frávísunardómur var því felldur úr gildi og málinu vísað heim í hérað til efnismeðferðar og dóms af NÝJU ......0.2000 sense 360 Máli vísað frá héraðsdómi vegna vanreifunar. Frávísunardóm- ur staðfestur af Hæstarétti ...............02000000 0000... 388 Hæstaréttarlögmaðurinn S höfðaði mál gegn A og D til heimtu LXXVIITI Efnisskrá Bls. tveggja víxla. Í samráði við þann fulltrúa yfirborgarðóm- arans í Reykjavík, sem með málið fór, gaf lögmaður D út áskorun til A að koma fyrir bæjarþing Reykjavíkur á ákveðnum stað og stundu til að gefa aðiljaskýrslur í málinu. Áskorun þessi var birt með stefnuvottum. S var tilkynnt um, að þinghald þetta skyldi fram fara, en hann kvaðst eigi geta komið því við að sækja dómbþingið, þar sem hann hefði lofað að vera líkmaður við jarðarför á sama tíma. Taldi S, að dómarafulltrúinn hefði lofað að fresta þinghald- inu um tveggja stunda skeið, en dómarafulltrúinn kvaðst hafa lofað að halda framhaldsþing tveimur tímum síðar, svo að S gæti framspurt A. Á tíma þeim, er tiltekinn var í áskoruninni til A, var lögmaður B mættur, svo og borgar- dómarafulltrúi sá, sem fór með málið, Hins vegar mættu hvorki A né S, en fulltrúinn kvaddi A til móts og kom hann. Var tekin af honum aðiljaskýrsla. S kærði háttsemi þessa með vísan til 21. gr. laga nr. 57/1962 og krafðist þess aðallega, að fulltrúinn, en til vara yfirborgardómar- inn í Reykjavík, skyldu sektaðir eða áminntir vegna hátt- semi sinnar. Dæmt, að dómarafulltrúanum hefði eigi borið að heyja dómþingið að S fjarverandi og óstefndum lög- mætri stefnu. Var meðferð hans vítt. Yfirborgardómari hafði hins vegar ekkert aðhafzt í málinu, er sæta ætti að- finnslu .........2.0.0.0 00 es ess 535 Máli var vísað frá héraðsdómi vegna ófullnægjandi stefnubirt- ingar. Stefnandi málsins í héraði kærði héraðsdóminn og lagði fram vottorð stefnuvotta um, að birtingin hefði raun- verulega farið fram á réttan hátt. Frávísunardómurinn var staðfestur, þar sem stefnuvottar höfðu eigi gætt ákvæða 92. gr. laga nr. 85/1936 og tekið fram, að hinum rétta frávísunardómi yrði eigi hrundið með því að kæra hann og leggja fram í Hæstarétti síðar gefið vottorð stefnuvotta um birtingu ........02020000.0 sess 568 Húsbruni varð hjá Á. Dómkvaddir matsmenn Húsatrygginga Reykjavíkur mátu tjónið. Á taldi, að viðgerðarkostnaður þeirra skemmda, er urðu á húsinu, hefði numið mun hærri fjárhæð en hinir dómkvöddu menn töldu. Óskaði Á yfir- mats á brunaskemmdunum. Húsatryggingar Reykjavíkur andmæltu því, að yfirmat færi fram og vísuðu til þess, að í vátryggingaskilmálum þeirra stæði, að vildi annar hvor aðili eigi hlíta endurmati, gæti hann krafizt yfirmats innan T sólarhringa, en mun lengri tími hafði liðið frá undir- mati. Héraðsdómari synjaði um dómkvaðningu yfirmats- manna. Dæmt, að ekki yrði fullyrt, að framkvæmd yfirmats dómkvaddra manna um brunatjón það, er hér um ræðir, gæti ekki skipt Á máli. Matsdómaranum bar ekki fyrirfram Efnisskrá LXXIX Bls. úrlausn um gildi yfirmatsgerðar í lögskiptum sóknaraðilja og varnaraðilja. Var synjunarúrskurður héraðsdómara því úr gildi felldur og lagt fyrir hann að framkvæma dóm- kvaðninguna .................2.....es ser t18 Með bréfi 23. marz 1966 ákærði saksóknari ríkisins J fyrir að hafa ekið bifreið með áfengisáhrifum og án ökuleyfis, fyrir að hafa stolið peningum og fyrir að hafa án heim- ildar tekið vélbát einn og siglt bátnum einn síns liðs án skipstjórnarréttinda og með áhrifum áfengis, en ferð þeirri lauk þannig, að báturinn strandaði. Sakadómur Reykjavík- ur vísaði máli þessu frá dómi. Samkvæmt 46. gr. laga nr. 50/1959 um eftirlit með skipum, sbr. 1. gr. laga nr. 24/1962, skal siglingadómur dæma og eftir atvikum rannsaka refsimál, sem höfðuð eru út af sjóslysum eða brotum á Þeim lögum. Dæmt, að siglingadómur sé sérdómstóll, er falið væri að dæma í tilteknum flokki mála. Með hliðsjón af 3. mgr. 6. gr. laga nr. 82/1961 beri því siglingadómi að fjalla um mál þetta, en eigi sakadómi, og var því frávisun staðfest ............0.0020020 000. 73 Hinn 2, apríl 1966 var Ó tekinn af löggæzlumanni í bát sínum, er var strandaður við Gróttu. Var Ó mikið ölvaður og fundust í blóði hans reducerandi efni 1.81%.. Mál Ó var tekið fyrir í sakadómi Gullbringu- og Kjósarsýslu og fór rannsókn þar fram. Að rannsókn lokinni sendi sýslumaður- inn í Gullbringu- og Kjósarsýslu endurrit rannsóknar til saksóknara ríkisins, sem með bréfi 29. júní sendi gögnin til yfirsakadómarans í Reykjavík og óskaði þess, að fram- haldsrannsókn færi fram fyrir sakadómi í Reykjavík. Yfir- sakadómari taldi, að málið heyrði undir yfirborgarðómar- ann í Reykjavík, og var það atriði tekið til úrskurðar. Yfirsakadómarinn í Reykjavík dæmdi, að dómsrannsókn þessi yrði ekki framkvæmd af sakaðdómi, þar sem málið ætti að rannsakast fyrir sjó- og verzlunardómi og dæmast af siglingaðdómi, en hér væri um sjóslys að ræða. Hæsti- réttur staðfesti þessa niðurstöðu héraðsdóms ............ 741 Lögmaðurinn G stefndi M til greiðslu tveggja víxla. M sótti ekki þing. Víxlarnir báru með sér, að útgefandi víxlanna hefði leyst þá til sín úr banka, en eigi hafði útgefandinn gefið lögmanninum innheimtuframsal, sbr. 18. gr. laga nr. 93/1933, né almennt framsal, sbr. 20. gr. sömu laga. Þá viðurkenndi lögmaðurinn, að hann hefði víxlana til inn- heimtu fyrir útgefandann, Samkvæmt þessu var dæmt, að málinu bæri að vísa frá héraðsdómi, þar sem G hafði eigi heimild til að höfða víxilmálið í eigin nafni .............. 750 B krafði þá S og G um kostnað við smíði húss þeirra. S og G mótmæltu reikningnum sem of háum. Héraðsdómari vísaði LXXX Efnisskrá Bls. málinu frá héraðsdómi vegna vanreifunar. Dæmt, að málið væri að vísu vanreifað, en því væri þannig háttað, að hér- aðsdómara hefði borið að krefja til sérfróða menn til að dæma málið með sér, sbr. 3. tl. 200. gr. laga nr. 85/1936. Var héraðsdómur og meðferð málsins frá og með munn- legum málflutningi ómerkt og málinu vísað heim í hérað til löglegrar meðferðar og dómsálagningar af nýju ...... 152 Kröfu A á hendur H til heimtu viðskiptaskuldar var vísað frá héraðsdómi með hliðsjón af því, að málið væri vanreifað, þar sem reikningar væru stílaðir á hlutafélag eitt. Dæmt, að samkvæmt gögnum málsins væri eigi næg ástæða til að vísa því frá dómi og frávísunardómur felldur úr gildi og lagt fyrir héraðsdómara að leggja efnisdóm á málið .. "754 Með samningi tóku nokkrir menn á leigu bát, eign J. Í samn- ingnum var sagt, að leigu megi innheimta skv. ákvæðum 17. kafla laga nr. 85/1936. J taldi, að vanskil hefðu orðið á leigugreiðslum, og stefndi leigutökum til heimtu leigu- fjárins. Af hendi leigutaka var rituð greinargerð, og er greinargerð hafði verið fram lögð, var óskað eftir fresti til gagnaöflunar. J neitaði öllum fresti og vísaði til ákvæða leigusamningsins. Í héraði var dæmt, að fresturinn skyldi veittur, þar sem ljóst væri, að gagna 'þyrfti að afla og ákvæði 17. kafla laga nr. 85/1936 ættu ekki við um greiðslur sem þessar. Var úrskurður héraðsdóms staðfestur í Hæstarétti .............0000. nn 945 Landamerkjamál. Á rennur á milli jarðanna A og B, sem standa gegnt hvor annarri í dal einum. Dalbotninn er frekar breiður og sléttur og rennur áin í kvíslum og breytir sér oft. Í landamerkja- bréfum jarðanna sagði í öðru bréfinu, að áin ráði merkjum, en í hinu bréfinu, að áin ráði merkjum að vestasta farveg „eins og hún nú rennur“. Dæmt, að samkvæmt Jónsbók, Landsleigubálki 56, og 3. og 8. gr. vatnalaga nr. 15/1923 skuli markalína milli jarðanna vera sem næst miðju hins forna farvegar árinnar, enda breytast merki ekki, þótt farvegur breytist. Landamerki voru því dæmd í miðju, þar sem ætlað var að hinn forni farvegur árinnar hefði VEPiÐ ........00.0.0 nr 845 Landhelgisbrot. Sjá fiskveiðabrot. Leiga. Sjá frávísun. Með leigusamningi 20. febrúar 1963 tók B á leigu húsnæði til 10 ára frá 1. apríl s. á. Í leigumálanum var ákveðið, að B væri heimilt að breyta hluta hússins að vild, en að leigu- Efnisskrá LXXKI Bls. tíma loknum skyldi leigusali eignast breytingar og viðbætur við húsnæðið án sérstaks endurgjalds. Varði B síðan um einni milljón króna til breytinga á húsinu og viðbyggingar við það. B varð gjaldþrota 14. apríl 1964. Samkvæmt heimild í 18. gr. laga nr. 25/1929 sagði þrotabú hans upp leigumálanum og tók leigusali við húsinu með þeim breyt- ingum og viðaukum, sem B hafði gera látið. Þrotabúið krafði leigusala um endurgreiðslu 9/10 hluta þess fjár, sem B hafði varið til hússins. Málinu var vísað frá héraðsdómi vegna vanreifunar, þar sem engin könnun hefði fram á því farið, hver væri skír hagnaður leigusala af því, að hann tók við húsinu svo löngu fyrr en ráð hafði verið gert fyrir og með endurbótum ...........0000 0000... nn. 112 Lákamsáverkar. Sjá skaðabætur. Maður dæmdur bótaskyldur manni, er slasaðist í ryskingum .. 141 Maður sýknaður af bótakröfum vegna meiðsla manna í rysk- ÍNÐUM .......00000.snee rn 141 K var við drykkju og fór um borð í erlent skip, er lá á Reykja- víkurhöfn. Settist hann þar að drykkju með skipstjóra. Gekk síðan frá og lenti í ryskingum nokkrum við einn skipsmann og hlaut meiðsl. Skipverjinn var talinn hafa gerzt brotlegur gegn 218. gr. laga nr. 19/1940 og dæmd refs- ing, varðhald 45 daga. Refsingin var skilyrt þannig, að hún félli niður 2 árum frá uppsögu dóms, ef almennt skilorð 57. gr. laga nr. 19/1940, sbr. 4. gr. laga nr. 20/1945, yrði haldið. Þá var hann dæmdur til að greiða K skaðabætur .. 405 Þeir J og K voru við drykkju um kvöld. Hittust þeir fyrir utan veitingahús eitt og bauð J þeim K og konu hans, að hann léti aka þeim heim í bifreið, er hann hafði umráð yfir. Í bifreiðinni urðu nokkrar ýfingar með þeim K og J. J lét eigi aka K beint heim, en stöðvaði í götu einni hér í bæn- um. Fóru þeir aðilar þar úr bifreiðinni og urðu með þeim ryskingar. Hlaut J kjálkabrot og varð að taka úr honum tvo jaxla. J krafði K um bætur og K krafði J um bætur vegna óverulegra meiðsla, er hann hafði hlotið. Talið var sannað, að K hefði slegið til J, og var honum gert að bæta tjón J að % hlutum. Hins vegar var K sýknaður af bóta- kröfu J. Þá var dæmt, að K hefði gerzt sekur um líkams- árás, er brot væri á 217. gr. laga nr. 19/1940. Með tilliti til aðstæðna var ákvörðun refsingar frestað samkvæmt 4. gr. laga nr. 19/1940 með því skilyrði, að hann gerðist ekki sekur um nýtt brot næstu tvö árin eftir lögbirtingu dóms þessa. J var einnig talinn hafa gerzt brotlegur við fyrrgreint lagaákvæði, en ákvörðun refsingar hans einnig frestað, sbr. 4. gr. laga nr. 22/1955 ........0.0.00.0000.. 440 LXXKII Efnisskrá V var við drykkju aðfaranótt 27. maí 1962. Er hann var á gangi um Vestmannaeyjabæ ásamt félögum sínum, hittu þeir S, er var einn síns liðs og mikið drukkinn, Urðu þeir samferða og neyttu einhvers áfengis. Urðu ýfingar með þeim S og V og sló V til S og féll S við og fótbrotnaði. Var dæmt, að V hefði með þessari háttsemi sinni gerzt brotlegur við 217. gr. laga nr. 19/1940 og var dæmd refsing, varðhald 20 daga. Refsingin var skilorðsbundin þannig, að hún skyldi niður falla að tveim árum liðnum frá upp- kvaðningu dóms Hæstaréttar í málinu, verði haldið al- mennt skilorð 57. gr. laga nr. 19/1940, sbr. 4. gr. laga nr. 22/1955. Þá var V dæmdur til að greiða S skaðabætur .... Læknar. Sjá mat og skoðun. Blóðrannsókn: Álitsgerð um öryggi mælinga vínandamagns í blóði .... Bifreiðastjórn .................... 2, 63, 134, 201, 364, 685, Faðerni ............200020000.0 00 ssene Skipstjórn ..........000000 on Geðrannsókn ..........0..000.0. seen Getnaðar- og meðgöngutími .............0.200.. 0... 0... Líkamsáverkar ...... 22, 141, 294, 331, 375, 404, 440, 494, 504, Örorka ..........00 22, 294, 331, 375, 504, 540, 570, Læknaráð. Álitsgerð um öryggi mælinga vínandamagns í blóði og um magn „eðlilegra reducerandi efna í blóði“ .............. Álitsgerð um batahorfur slasaðs manns, um nauðsyn læknis- hjálpar erlendis og samband milli meiðsla og óvinnuhæfni Lög. Lögskýring. Eiganda eggvers æðarfugla talið rétt, samkvæmt undirstöðu- rökum 12. gr. laga nr. 19/1940, að verjast árásum arnar á æðarfuglinn með tiltækum ráðum, sem sannanlega færu eigi lengra en nauðsyn krefði .............2.00000000 00... Dæmt, að mál um ábyrgð farmflytjanda í loftflutningum á farmi og skilning á ákvæðum flugfarmbréfs, skyldi sam- kvæmt eðli málsins og lögjöfnun frá 1. tl. 201. gr. laga nr. 85/1936, rekin fyrir sjó- og verzlunardómi ................ Eigi talin efni til að beita þrengjandi lögskýringu, að því er varðar 4. gr. laga nr. 16/1958. Ummæli á Alþingi í sam- bandi við setningu laganna eigi talin breyta neinu hér um, gegn afdráttarlausum ákvæðum lagatextans ............ Dæmt, að samkvæmt 60. gr. stjórnarskrárinnar eigi dómendur úrskurðarvald um það, hvort yfirvöld hafi gætt lagasjónar- miða og lagaskilyrða í starfi sínu. Hæstiréttur eigi því dóm Bls. 494 894 354 "41 207 354 1015 1015 141 54 7 236 Efnisskrá LXXXKITII um hvort lagaskilyrði hafi verið fyrir hendi við veitingu áfrýjunarleyfis, er áfrýjunarfjárhæð nam eigi kr. 5.000.00. Sératkvæði ..................0..0.0 0000. 246, 529, Í máli, er ríkisstarfsmaður krafði um vökuálag í orlofi og á veikindatíma, var dæmt, að ákvæði um föst laun í lögum nr. 38/1954, 1. mgr. 16. gr., og reglugerð nr. 87/1954, 1. mgr. 1. gr. sbr. 1. mgr. 5. gr. laga nr. 55/1962, ættu ein- ungis við laun samkvæmt Kjaradómi fyrir starfann, sem um er að tefla, án álags vegna vökuvinnu. Hins vegar var dæmt, að eðlilegt væri að skilja ákvæði 1. mgr. 6. gr. reglugerðar nr. 87/1954 um, að starfsmaður haldi fullum launum í veikindaforföllum, þannig, að auk fastra al- mennra launa bæri honum vökuvinnuálag, ef um þá skipun starfa er að tefla ..................200.. 0... n ns Ákvæði 4. mgr. 7. gr. bráðabirgðalaga nr. 80/1961, sbr. 4. mgr. 1. gr. laga nr. 28/1962, skýrð þannig, að sjávarútvegs- málaráðuneytinu beri að greiða vátryggingariðgjöld þau, er þar greinir, beint til vátryggingarfélaga þeirra, sem hlut eiga að máli ...................0. 00. Ummæli lögmanns í greinargerð ómerkt samkvæmt lögjöfnun frá 1. mgr. 241. gr. laga nr. 19/1940 ...........00000.0.. Í málum um útsvarsskyldu manns var dæmt, að af samanburði á stafliðum a og i 30. gr. laga nr. 51/1964 og 13. gr. laga nr. 35/1960 væri ljóst, að leggja skuli útsvar á einstakling hvern í sveitarfélagi því, þar sem hann sé á íbúaskrá þjóð- skrár. Við það verði að sitja, unz fyrir liggi úrskurður dóms í máli, höfðuðu samkvæmt ákvæðum 14. gr. laga nr. 35/1960 um, að lögheimili manns sé í öðru sveitarfélagi en þjóðskráin telur ...................... 0000... Dæmt, að gerðardómendur samkvæmt gerðardómssamningi, skyldu fullnægja almennum persónulegum dómaraskilyrð- um samkvæmt 1., 3. og 4. tl. 32. gr. laga nr. 85/1936 og sér- stökum dómaraskilyrðum samkvæmt 36. gr. sömu laga til að fara með mál það, sem hverju sinni er um að tefla .. Samkvæmt 1. mgr. 231. gr. laga nr. 66/1963 er kröfuhafi sjálf- ráður að höfða mál hvort hann vill heldur á hendur út- gerðarmanni eða skipstjóra, til fullnægingar á kröfu, sem sjóveð er fyrir í skipi. Dæmt, að útgerðarmaður tákni hér eiganda skips, sbr. ákvæði 2. mgr. 231. gr. sömu laga, þar sem gerður er greinarmunur á útgerðarmanni og öðrum manni, „sem gerir skipið út á sjálfs sín kostnað“ ........ Lögbann. Í júlímánuði 1966 lét S reisa á leigulóð póst- og símamála- stjórnarinnar í Vestmannaeyjum búnað, til að veita viðtöku sjónvarpsefni frá sjónvarpsstöð varnarliðs Bandaríkja Bls. 158 266 313 440 462 561 985 LXXXIV Efnisskrá Norður-Ameríku á Keflavíkurflugvelli og endurvarpa því til manna í Vestmannaeyjum. Ríkisútvarpið taldi starfsemi þessa brjóta í bága við einkarétt þess til útvarpsreksturs, skv. 1. gr. laga nr. 68/1934, og krafðist lögbanns við starf- seminni. Dæmt, að lög nr. 68/1934 geymi engin ákvæði, sem heimfæra megi sjónvarp varnarliðsins eða endurvarp frá því undir, Heimild til reksturs þess og endurvarps frá því verði því að sækja í 3. og 10. gr. laga nr. 30/1941, sem eru yngri lög en lög nr. 68/1934. Lög nr. 30/1941 heimila póst- og símamálaráðherra að veita einstökum mönnum, félögum eða stofnunum, rétt til að stofna og reka fÍjar- skiptaviðskipti hér á landi. Ríkisútvarpið á því eigi aðild að máli þessu. Var lögbanns því synjað .......0..0000.0... Löggæelumenn. Sjá opinberir starfsmenn. Menn af varðskipi voru settir um borð í togara, sem grunaður var um veiðar innan fiskveiðimarka. Togarinn sigldi með mennina á haf út og setti þá þar með í hættu vegna eftir- farar varðskips. Þá voru þeir beittir ógnunum. Skipstjór- anum refsað með fangelsi fjóra mánuði .........02.0000... Löggæzlumanni dæmdar bætur vegna meiðsla í starfi ...... Lögheimili. Ákvörðun þjóðskrár um lögheimili manns skal gilda þar til henni hefur verið hnekkt með dómi samkvæmt 14. gr. laga nr. 35/1960 ..........00000 esne Lögmenn. Lögmanni dæmt skylt að greiða almenna vexti af innheimtu- fé, er hann varðveitti fyrir skjólstæðing sinn ............ Lögmaður víttur fyrir rithátt í greinargerð í héraði. Ummæli ómerkt samkvæmt lögjöfnun frá 1. mgr. 241. gr. laga nr. 19/1940 ......00000000nner rn Ummæli lögmanns í greinargerð í héraði átalin .............. Ummæli lögmanns í greinargerð í héraði átalin og ómerkt .. Lögræði. Mál sótt fyrir hönd ólögráða aðilja .......0.000000 00.00.0000 Lögtak. Íslenzka vöruskiptafélaginu dæmt skylt að greiða tekjuskatt samkvæmt 3. gr. laga nr. 46/1954 og lögtak heimilað til heimtu gjaldsins .........2.0.0000eenssn senn Skattayfirvöld gerðu fyrirtæki að greiða tekjuskatt af fé, er fyrrverandi forstjóri þess hafði dregið sér og hafði aldrei fært félaginu til tekna í bókum þess. Dæmt, að fjársvikið Bls. 837 647 1015 462 287 420 764 837 949 47 Efnisskrá LXXXV Bls. fé með þeim hætti, sem hér um ræðir og sem enn væri óbætt, væri eigi löglegur skattstofn samkvæmt lögum nr. 46/1954. Var því lögtaks synjað .........000000 0000... 339 Á árinu 1965 gerðu skattyfirvöld í Reykjavík P að greiða útsvar til Reykjavíkurborgar. P hafði haft aðsetur án lögheimilis hér í borginni frá 20. maí 1964, en talið sér lögheimili norður í Eyjafirði. Í 30. gr. laga nr. 51/1964 segir, að hvert sveitarfélag leggi útsvar á sína íbúa, sbr. 13. gr. laga nr. 35/1960, og að eigi verði útsvar lagt á aðilja nema í einu sveitarfélagi á einu ári. Í 13. gr. laga nr. 35/1960 segir, að samkvæmt tilkynningum og öðrum gögnum skuli bjóðskrá- in árlega gera íbúaskrá fyrir hvert sveitarfélag eftir því hvar hver einstaklingur á lögheimili. Þá segir í 14. gr. að leiki vafi á lögheimili manns, þá skuli leita um það úr- skurðar dómara og sé því rétt þjóðskránni, aðilja sjálfum svo og sveitarfélögum, er málið varðar, að beiðast rann- sóknar og úrskurðar um lögheimili, en dómari fer með málið að hætti opinberra mála. Samkvæmt þessu var dæmt, að leggja skyldi útsvar á einstakling hvern í því sveitar- félagi, þar sem hann er á íbúaskrá þjóðskrár og við það verði að sitja, unz fyrir liggi úrskurður dóms í máli sam- kvæmt 14. gr. laga nr. 35/1960 um að lögheimili manns sé í öðru sveitarfélagi en þjóðskráin telur. Þar sem slík dóms- úrlausn væri eigi fyrir hendi, að því er P varði, var lögtaks- úrskurður héraðsdómara felldur úr gildi og synjað um framgang lögtaks .........0000.0000 eens 462 S hafði verið gert að greiða skatt á stóreignir samkvæmt lögum nr. 44/1957. Skattkrafan féll í gjalddaga 16. ágúst 1958, sbr. auglýsingu fjármálaráðuneytisins nr. 194/1958. Samkvæmt 3. tl. laga nr. 14/1905, sbr. 1. gr. laga nr. 29/ 1885, hefði krafan því fyrnzt 16. ágúst 1962, ef eigi hefði komið til lögtaksaðgerða, er hófust í fógetadómi Reykja- víkur 5. ágúst 1960, og slitu fyrningu. Úrskurður fógeta um framkvæmd lögtaks, uppkveðinn 2. apríl 1962, var ómerkt- ur með dómi Hæstaréttar 10. febrúar 1964 og málinu vísað heim í hérað til löglegrar meðferðar og uppkvaðning úr- skurðar af nýju. Fyrningarfrestur var þá liðinn, en varna mátti fyrningu með því, að fá málið tekið fyrir af nýju, innan 6 mánaða samkvæmt 2. mgr. 11. gr. laga nr. 14/1905, sbr. 12. gr. sömu laga, en því aðeins var lagaboði þessu fullnægt, að réttaraðgerðir hæfust fyrir lok nefnds frests. Hinn 25. júlí 1964 hafði skattkrefjandinn krafizt þess, af yfirborgarfógetanum í Reykjavík, að málið yrði tekið fyrir hið allra fyrsta, en þrátt fyrir það hófst fógeti eigi handa um upptöku málsins fyrr en 16. október 1964, en þá var liðinn lengri tími en 6 mánuðir frá heimvísun þess. Dæmt, LXKXVI Efnisskrá Bls. að skattkrefjandi mætti ekki halda tillaga skattkröfu sinni, þar sem hún hefði þá verið fyrnd samkvæmt lagareglum. Var því synjað um framgang lögtaksins ................ 591 Á keypti og seldi 5 notaðar bifreiðir á árinu 1963, þannig að hann átti að jafnaði eigi nema eina í einu. Skattyfirvöld töldu A söluskattskyldan af söluverði bifreiðanna, og var gert lögtak hjá honum vegna skatts þessa. Dæmt, að með kaupum og sölu nefndra bifreiða hefði A hvorki stundað sjálfstæða starfsemi í merkingu 4. gr. d-liðs laga nr. 10/ 1960 né atvinnurekstur í merkingu 13. tl. 6. gr. sömu laga og væri því eigi söluskattskyldur. Var lögtaksúrskurður felldur Úr gildi .................0.0..00.... 0. 795 G seldi á árinu 1963 4 notaðar bifreiðar, en þrjár þeirra hafði hann keypt á sama ári. Eigi átti hann nema eina þeirra að jafnaði í einu. Skattyfirvöld töldu G söluskattskyldan af söluverði bifreiðanna og gerðu honum að greiða söluskatt. Dæmt, að með kaupum og sölu nefndra bifreiða hefði G, sem ekki ræki sjálfstæða starfstöð með bifreiðaverzlun, hvorki stundað sjálfstæða starfsemi í merkingu d-liðar 4. gr. laga nr. 10/1960 né atvinnurekstur í merkingu 13. tl. 6. gr. sömu laga. Var hann því eigi talinn söluskattskyldur af söluverði bifreiðanna og synjað um framgang hins um- beðna lögtaks ...........20.2200...n es 801 Á árinu 1963 seldi G 5 notaðar bifreiðir, en 4 þeirra hafði hann keypt á sama ári. Eigi átti hann nema eina í einu. Skatt- yfirvöld töldu G söluskattskyldan af söluverði bifreiðanna og kröfðust lögtaks. Dæmt, að með kaupum og sölu nefndra bifreiða hefði G, sem enga sjálfstæða starfstöð rak með bifreiða verzlun, hvorki stundað sjálfstæða starfsemi í merk- ingu d-liðar 4. gr. laga nr. 10/1960 né atvinnurekstur í merkingu 13. tl. 6. gr. sömu laga. Var hann því eigi talinn söluskattskyldur af söluverði bifreiðanna og synjað um framgang hins umbeðna lögtaks .............0000....... 808 R taldi ekki fram til skatts fyrir árin 1959 og 1960. Hins vegar lét hann Skattstofu Reykjavíkur í té óundirritaða og óstað- festa reikninga ásamt nokkrum öðrum plöggum, er tjáðust varða eignir og atvinnurekstur hans skattár þessi. Gerðu skattyfirvöld R að greiða skatt á grundvelli þessara gagna, en með nokkrum breytingum. Var krafizt lögtaks til greiðslu skatts þessa. Dæmt, að þessi ófullkomnu reiknings- gögn hafi eigi mátt koma í stað lögboðinna heitfestra skattskýrslna samkvæmt 1. mgr. 33. gr. laga nr. 46/1954. Hafi því átt, samkvæmt 2. mgr. 35. gr. sbr. 46. gr. sömu laga, að áætla heildartekjur og heildareign R til skatts svo ríflega, sem mælt er í 2, mgr. 35. gr. Væri skattstjórnar- völdum óheimilt að víkja frá ákvæðum laga um þetta efni. Efnisskrá LXXXVII Bls. Skattaákvarðanir þær, sem gerðar höfðu verið, voru því ómerktar og skattstjórnarvöldum dæmt rétt að ákveða af nýju skatt R. Var því synjað um framkvæmd lögtaksins .. 907 Útgerðarfélagið G, sem heimilisfast var í Neskaupstað, gerði út bát á vetrarvertíð 1964 og var afli bátsins lagður á land í Vestmannaeyjum og seldur fiskkaupanda einum. Fisk- kaupandinn lagði G til verbúð án sérstaks endurgjalds, þar var línan beitt, meðan báturinn var á línuveiðum, og þar voru veiðarfæri geymd, meðan báturinn var á netjaveið- um. Bæjarsjóður Vestmannaeyja krafði G um aðstöðugjald vegna þessarar starfsemi, þar sem G hefði haft heimilis- fasta atvinnustofnun í Vestmannaeyjum á umræddum tíma samkvæmt 12. gr. laga nr. 69/1962. Var krafizt lögtaks til heimtu gjalds þessa. Dæmt, að rekstraraðstaða sú, sem G hafði í Vestmannaeyjum, hefði eigi verið slík, að G yrði talinn hafa þar heimilisfasta atvinnustofnun, skv. 12. gr. laga nr, 69/1962, og væri því eigi aðstöðugjaldskyldur til Vestmannaeyjakaupstaðar. Var því synjað um framkvæmd lögtaksgerðar ........0..00000.. enn senn 931 Mat og skoðun. Atvinnutjón: Tryggingafræðingur metur atvinnutjón 22, 294, 331, ö04, 540, 570 1015 Áverkar og heilsutjón: Læknir lýsir líkamsáverkum og heilsutjóni 22, 141, 294, 331, 375, 440, 494, 504, 540, 570 1015 Blóðrannsókn: Álitsgerð lyffræðistofnunarinnar við Oslóarháskóla um ör- yggi mælinga vínandamagns í blóði .........00.000.. 000... 2 Álitsgerð læknaráðs um öryggi mælinga vínandamagns Í blóði og um magn „eðlilegra reducerandi efna“ í blóði .. 2 Bifreiðastjórn .......000.00 00... 2, 63, 134, 201, 685, 894 Faðerni ...........00000. 0 ss nes 354 Skipstjórn .............0.000 eðr 741 Ekki talið unnt að leggja til grundvallar vottorð læknis um reducerandi efni í blóði manns, er talinn var hafa ekið bif- reið undir áhrifum áfengis, þar sem fram kom, að annar maður framkvæmdi rannsókn á blóðsýnishorninu, og eigi var vitað á hvern hátt sýnishornið var til hans komið. Þá mundi maður þessi eigi eftir rannsókn þessari, og ekkert hafði hann um hana skrifað ...........000000 00... 364 Geðrannsókn: Læknir rannsakar geðheilsu manns og lætur í té álitsgerð 207 LXXXVIII Efnisskrá Bls. Getnaðartími: Læknir lætur í té álitsgerð um getnaðartíma barns ........ 354 Ýmsar matsgerðir og skoðanir eftir tímaröð í dómasafni: Stjórn Lögmannafélags Íslands lætur í té álit um vaxta- greiðslur af innheimtufé lögmanna ...........0.00000.... 287 Gjaldskrárnefnd Lögmannafélags Íslands lætur í té álit um reglur varðandi vexti af innheimtufé lögmanna ...... 287 Skólastjóri Stýrimannaskólans markar staðarákvarðanir varðskips á sjókort og reiknar með ónákvæmni í ratsjár- mælingum ................00000 000 389 Dómkvaddir menn gefa álit um eðlilegan toghraða á veið- um og hvort hraði togara samkvæmt mælingum samrýmist venjulegum toghraða .............00000000..000 nn 389 Dómkvaddir menn gefa álit og meta til fjár galla á húsi 432 Dómkvaddir, sérfróðir menn lýsa dyrapalli og hálku þar 423 Dómkvaddir, sérfróðir menn lýstu áliti sínu á hæfi létt- báts til að draga skip til hafnar. Aðiljum, er bjargað höfðu umræddu skipi og kröfðu um björgunarlaun, hafði eigi verið veitt færi á að gæta hagsmuna sinna í sambandi við athuganir og tilraunir matsmanna, sbr. 1. mgr. 140. gr. laga nr. 85/1936. Matsgerðin var því eigi lögð til grund- Vvallar .......0..2002000 00 sess 488 Dómkvaddir menn meta líkindi til þess, að fiskveiðibát hefði rekið á ákveðnum tíma .........00..000000 0. 576 Skólastjóri Stýrimannaskólans markar stað báts á sjó- uppdrátt .......00.2..02200.ersr es 576 Sérfróður maður lýsir sjávarhæð og ástandi í höfn einni 608 Dómkvaddir menn skoða togvíra og toghlera, er varðskip slæddi úr sjó og lýsa áletrun á hlerunum ................ 647 Skólastjóri Stýrimannaskólans markar staðarmælingar varðskips á sjóuppdrátt ..............0000000 00... 647 Dómkvaddir menn segja álit sitt um, hvort varpa, er varð- skip slæddi úr sjó, gæti verið frá togara, er tekinn var á þeim slóðum .............0.22.00 0000 647 Þrír dómkvaddir menn gefa álit um öryggi ratsjármælinga úr flugvél, og töldu þeir að skekkja við fjarlægðarmæl- ingar myndi ekki vera meiri en * 2% af mældri fjarlægð og miðunarskekkja gæti mest numið 5) .............. 122 Skólastjóri Stýrimannaskólans í Reykjavík markar á sjó- uppdrátt staðarákvörðun gæzluflugvélar ................ 722 Undirmatsmenn og yfirmatsmenn lýsa göllum á húsi .... 764 Dómkvaddir menn lýsa gerð og kostnaði við smíði líkans af sjúkrahúsi ...................0..00002 0 814 Matsmenn meta hæfilegt endurgjald fyrir smíði innbúnaðar Í hÚsi ..............200200 0000 827 Efnisskrá LXXKXKIX Tveir jarðfræðingar skoða og gefa álit um farveg ár ...... Skólastjóri Stýrimannaskólans markar staðarákvarðanir varðskips á sjóuppdrátt ........0.20000 0000 nn nn Tryggingafræðingur reiknar með líkindareikningi tjón ekkju manns, er fórst í bifreiðarslysi, svo og tjón barna hans .........202000.s sens Örorka: Örorkumat framkvæmt af læknum 22, 294, 331, 375, 504, 540, 570, Öryggiseftirlit ríkisins: Öryggismálastjóri lýsir áliti sínu á orsök vinnuslyss .... Málflutningsmenn. Sjá lögmenn. Málsfjárhæð. Sjá áfrýjunarfjárhæð. Málskostnaður. a. Einkamál. Kostnaður vegna örorkumats og tjónreiknings talinn með máls- kostnaði .........20000..s ens Endurreikningur á örorkutjóni talinn til málskostnaðar ...... b. Opinber mál. B var saksóttur fyrir tvö brot. Var honum dæmd refsing fyrir annað brotið, en sýknaður af ákæru fyrir hitt. Dæmt var samkvæmt 141. gr. laga nr. 82/1961, að sakarkostnaður skyldi að hálfu greiðast af B, en að hálfu úr ríkissjóði .. Innheimtulaun eigi dæmd af fé, er krafa er höfð uppi í opin- beru máli, sbr. 145. gr. laga nr. 82/1961 .............. 66, Skipstjóri á togara, er tekinn var fyrir ætlað fiskveiðabrot, óhlýðnaðist boði varðskipsforingja um að sigla togaranum á ætlaðar veiðislóðir, heldur flýði til hafs með löggæzlu- menn innanborðs. Skipstjóranum var dæmd refsing fyrir ofbeldi gagnvart löggæzlumönnunum, en sýknaður af fisk- veiðibrotinu. Dæmt, að vegna framferðis hans væri eigi efni til að beita ákvæðum 2. mgr. 141. gr. laga nr. 82/1961 um greiðslu málskostnaðar, og var hann allur lagður á skip- stjórann ......0...0002.00 00 Meðsök. Sjá skaðabætur. Trésmiður einn starfaði að kirkjubyggingu í þjónustu bygginga- meistara nokkurs. Verið var að reisa turninn. Vinnupallur var ekki gerður, en smiðir stóðu á þvertrjám, 2x6 þuml. að gildleika, sem skotið var inn á þverbita turnsins. Stóð 949 1015 504 22 504 405 647 KC Efnisskrá smiðurinn á einu slíku tré, en það brotnaði og féll smiður- inn til jarðar og meiddist. Dæmt, að óforsvaranlegt hefði verið af verkstjóra á staðnum að gera eigi vinnupall til öryggis smiðunum, sem þarna unnu. Þá hefði verið óvar- legt að láta smiðina standa á trjám, sem notuð höfðu verið áður og voru svo óhrein, að eigi var hægt að sjá, hvort þau væru gölluð eða ekki. Fébótaábyrgð vegna slyss smiðs- ins var lögð á byggingameistarann. Hins vegar var smiður- inn vanur smíðavinnu og mátti vita, að óvarlegt var að standa á svo grönnum trjám, sérstaklega þegar þess er gætt, að hann vissi að trén höfðu verið notuð áður. Dæmt, að smiðurinn skyldi bera sjálfur tjón sitt að hálfu ...... Tveir menn, er voru ölvaðir, lentu í ryskingum og slasaðist annar þeirra. Dæmt, að sá slasaði skyldi fá bætt tjón sitt að % hlutum úr hendi hins ..........0..00000. 0. 0... 0. Þeir S og V hittust á götu og voru báðir ölvaðir. S sýndi V nokkra áreitni. Sló V þá til S svo hann féll við og fót- brotnaði við fallið. S krafði V um bætur. Dæmt, að S skyldi bera tjón sitt að % hluta, en V bæta honum það að % hlutum .........00000 0000 B starfaði að brúarsmíði hjá Vegagerð ríkisins. Staurar voru reknir niður í árfarveg með fallhamri. B stjórnaði vindu þeirri, er dró upp fallhamarinn. Eitt sinn, er hann var að draga upp hamarinn, vildi það til, að vindan kastaðist til hliðar, og féll B inn á vinduásinn. Vafðist dráttartaugin um ásinn og hönd B, og stórskaddaðist hún. B krafði ríkissjóð um bætur. Dæmt, að meginorsök slyssins væri lélegur um- búnaður vindunnar. B vissi hins vegar um búnað vindunnar og sýndi eigi nægilega varúð. Ríkissjóði dæmt að bæta tjón B að % hlutum, en B beri það að % hluta. Sératkvæði .. Ó var vélgæzlumaður í ullarþvottastöð. Í þvottastöðinni voru mörg þvottaker og vindur við enda hvers kers. Vindurnar voru knúðar raforku og við hvert ker var rofabúnaður. Rofar voru tveir og var annar þannig, að ef á hann var stutt, stöðvaðist öll vélasamstæðan fyrir framan rofann, en fór aftur í gang, ef rofanum var sleppt. Ó taldi sig þurfa að stöðva vindurnar og ýtti með hægri hendi á rofa þann, er að framan var lýst. Hugðist hann greiða ull af vind- unni með vinstri hendi, en þá slapp hægri höndin af rofan- um, og fóru vélar í gang. Kom vinstri hönd Ó við tannhjól og stórskemmdist. Ó krafði eiganda þvottastöðvarinnar um bætur. Dæmt, að staðsetning rofanna væri óheppileg, og réttara, að þeir væru í það mikilli fjarlægð frá snúnings- öxlum, að slys sem þetta gætu eigi gerzt. Ó var hins vegar talinn hafa sýnt ógætni, þar sem hann þekkti rofana og hafði verulega reynslu í meðferð þessara véla. Fébóta- Bls. 22 440 494 504 Efnisskrá XCI ábyrgð var því skipt til helminga ............0.0.0000.00.. 540 Hinn 22. júlí 1961 var olíuflutningabifreið ekið frá benzínaf- greiðslunni á Klöpp við Skúlagötu áleiðis að Úthlíð hér í borg. Var bifreiðinni ekið austur Skúlagötu, síðan suður Höfðatún og beygt austur Laugaveg. Kveðst ökumaður hafa séð, að götuviti á mótum Laugavegar og Nóatúns sýndi grænt ljós. Hafi hann ekið á hægri akrein nyrðri akbraut- ar, er hann nálgaðist umrædd gatnamót, og síðan gefið stefnumerki um, að hann beygði til hægri. Kveðst hann hafa ekið hiklaust í beygjunni, þar sem ekkert farartæki hafi verið sjáanlegt. Er hann hafi verið kominn yfir rúm- lega mið gatnamótin og bifreiðin farin að stefna suður Nóatún, hafi hann séð lögreglumann á bifhjóli, er hafi ekið vestur Laugaveg og verið rétt við bifreiðina. Varð árekstur með ökutækjunum og slasaðist lögreglumaðurinn svo mjög, að hann andaðist. Dæmt, að ökumaður olíuflutn- ingabifreiðarinnar hefði eftir aðstæðum ekið of hratt og án nægilegrar aðgæzlu, er hann beygði þarna á gatnamót- unum í veg fyrir bifhjólið, enda hafði hann ekki orðið var við lögreglumanninn fyrr en rétt áður en slysið varð, enda þótt maður, er sat við hlið hans í bifreiðinni, sæi til lögreglumannsins, er hann átti eftir góðan spöl að gatna- mótunum. Lögreglumaðurinn var einnig talinn hafa sýnt gáleysi, þar sem hann ók mjög hratt, án þess að séð yrði, að þess hafi verið þörf, og gaf ekki ljós- eða hljóðmerki. Var hinn látni talinn eiga % hluta sakar, en ökumaður bifreiðarinnar % hluta ..............0.0. 00... sn 949 Verið var að ryðja snjó af Reykjavegi með jarðýtu. Var jarð- ýtunni ekið til suðurs með hraða gangandi manns framhjá tveimur kyrrstæðum bifreiðum, sem stóðu á austurbrún vegarins. Ekki hafði stjórnandi jarðýtunnar leiftrandi ljós á henni, sbr. 4. mgr. 21. gr. reglugerðar nr. 51/1964 né aðvörunarmerkið A 10. Í sama mund ók S norður Reykjaveg. Varð árekstur á milli bifreiðar hans og jarð- ýtunnar. Dæmt, að eins og ljósabúnaði jarðýtunnar hafði verið háttað, hefði verið varlegra af stjórnanda hennar að nema staðar, þegar hann sá S koma í bifreið sinni á móti. S mátti sjá hinar kyrrstæðu bifreiðar á austurbrún veg- arins. Mátti hann af stöðu þeirra draga þá ályktun, að umferðin að norðan færi framhjá þeim á vestari helming vegarins. Þá átti hann og að verða var jarðýtunnar í tæka tíð, ef hann hefði haft þá gát, sem honum bar að sýna. Var sök skipt á árekstrinum, þannig að stjórnandi jarð- Ýtunnar var talinn bera hana að % hluta, en S að % hlutum 1055 Meiðyrði. Sjá ærumeiðingar, XCII Efnisskrá Bls. Miskabætur. Sjá skaðabætur. Náttúruvernd. Örn spillti eggveri æðarfugla í landi J. Krafði hann ríkissjóð um skaðabætur vegna þessa. Í lögum nr. 63/1954 er eigi gert ráð fyrir bótum til handa þeim, er verða fyrir tjóni af friðuðum örnum. Dæmt, að eggver æðarfugla njóti frið- helgi samkvæmt ákvæðum 67. gr. stjórnarskrárinnar nr. 33/1944. Samkvæmt undirstöðurökum 12. gr. laga nr. 19/ 1940 var J því rétt að verjast árásum þeim, er örninn gerði í eggver hans, með tiltækum ráðum, sem sannanlega færu eigi lengra en nauðsyn krefði. Þar sem J hlýtti banni yfir- valda um að verjast ekki erninum, bar ríkissjóði að bæta honum það tjón, sem hann varð fyrir .......002000000.. o4 Neyðarvörn. Samkvæmt undirstöðurökum 12. gr. laga nr. 19/1940 var eig- anda eggvers æðarfugla talið rétt að verjast árásum arnar á eggverið með öllum tiltækum ráðum, sem sannanlega færu eigi lengra en nauðsyn krefði ..........000.002000.... öd Niðurfelling máls. Sjá útivist aðilja. Opinber mál. Sjá atvinnulöggjöf, bifreiðar, einkaréttur, fisk- veiðabrot, hafnarlög, helgidagalöggjöf, innsiglisrof, land- helgisbrot, líkamsáverkar, refsingar, skilasvik, skjalafals, tolllagabrot, umferðarlög, verzlun, þjófnaður. Opinberir starfsmenn. J var ríkisstarfsmaður og vann á vinnuvökum. Krafði hann um vökuálag á kaup, er hann var í orlofi svo og á það kaup, er hann fékk greitt, er hann var frá störfum vegna sjúkleika. Dæmt var, að J ætti eigi rétt á vökuálagi á laun sín í orlofi, þar sem í launaákvæðum 1. mgr. 16. gr. laga nr. 38/1934 og 1. mgr. 1. gr. reglugerðar nr. 87/1954, sbr. 2. mgr. 5. gr. laga nr. 55/1962 sé við það átt, að ein- ungis sé um að tefla laun samkvæmt Kjaradómi fyrir starfa. Um vökuálagið í veikindaforföllum gildi ákvæði reglugerðar nr. 87/1954. Í 1. mgr. 6. gr. segir, að starfs- maður skuli halda fullum launum á veikindaðdögum. Dæmt, að rétt sé að skýra það ákvæði þannig, að það taki til almennra fastra launa ásamt vökuvinnuálagi, ef um þá skipun starfa sé að tefla ..........0020000 0000 nn nn 266 E var skipaður lögregluþjónn í ríkislögreglunni á Keflavíkur- flugvelli 19. marz 1956. Alþingi samþykkti 1961 að fækka lögreglumönnum á Keflavíkurflugvelli um þrjá. Var E Efnisskrá XCIII Bls. einn af þeim, er utanríkisráðherra valdi til uppsagnar. Uppsögn þessi var eigi talin óheimil samkvæmt 4. gr. og 11. gr. laga nr. 38/1954, enda verði eigi framhjá því komizt, að um var að tefla niðurlagningu á stöðu E. Var því dæmt, að honum bæri aðeins bætur 6 mánaða föst laun samkvæmt 14. gr. laga nr. 38/1954, enda eigi á valdi dóm- stóla að auka rétt hans frá því, sem í lagaákvæðum greinir 275 Ómaksbætur. Áfrýjanda, er ekki sótti þing, gert að greiða ómaksbætur 368, 824, 998 Ómerking. Þeir Ó og K voru sameigendur að húsi. Á árinu 1955 keypti D eignarhluta Ó. 1956 seldi K sinn eignarhluta J. Deila reis milli þeirra D og J um rétt til baðherbergis í risi hússins. Var dæmt í deilu þessari á bæjarþingi Reykjavíkur 1962 og var D synjað dómgildingar á því, að hann væri eigandi baðherbergisins að hálfu. D höfðaði þá skaðabótamál á hendur réttarleifanda sínum, Ó. Héraðsdómur lagði til grundvallar um skaðabótaskylduna fyrrgreindan dóm í máli þeirra D og J. Dæmt, að dómur þessi væri eigi bind- andi um úrlausn sakarefnis gegnt Ó, og að hann rýrði að engu leyti réttarstöðu Ó, þar sem honum hafði eigi verið stefnt til réttargæzlu í því máli. Hinn áfrýjaði dómur var því byggður á réttarfarslega röngum forsendum. Var hann ómerktur og málinu vísað heim í hérað til löglegrar meðferðar ............0..0.s ens 40 E krafði L um bætur fyrir varning, sem misfarizt hafði í loft- flutningum, og var mál þetta rekið fyrir bæjarþingi Reykjavíkur. Í málinu var deilt um ábyrgð farmflytjanda í loftflutningum og skilning á ákvæðum flugfarmbréfs. Samkvæmt eðli málsins og lögjöfnun frá 1. tl. 200. gr. laga nr. 85/1936 átti sjó- og verzlunardómur að Íara með mál þetta og dæma það. Bar héraðsdómara samkvæmt 201. gr. laga nr. 85/1936 að kveðja til samdómsmenn þegar eftir þingfestingu málsins. Þar sem dómari gætti þessa ekki, var héraðsdómurinn ómerktur og málsmeðferð frá þing- festingu málsins .........00.00000 00 neee ns sann 7 B varð gjaldþrota ári eftir að hann hafði tekið fasteign á leigu til 10 ára og varið verulegu fé til endurbóta á henni. Bú hans sagði leigumálanum upp samkvæmt 18. gr. laga nr. 25/1929. Leigusali tók þá við fasteigninni með þeim breyt- ingum og viðaukum, sem gjaldþroti hafði á henni gert. Þrotabúið krafði leigusala um greiðslu á 9/10 hlutum þess fjár, er gjaldþroti hafði varið til breytinga og endur- XCIV Efnisskrá bóta á húsinu. Engin allsherjarkönnun hafi farið fram á því, hver væri sennilegur skír hagnaður leigusala af því, að hann tók aftur við húsinu ásamt viðbyggingu og breyt- ingum tæpum 9 árum fyrr en gert var ráð fyrir. Var málið talið vanreifað og héraðsdómurinn ómerktur og málinu vísað frá héraðsdómi ................0....00020. 0... Stefna í máli var birt fyrir móður stefnda, en frá henni flutti hann á árinu 1960. Slík birting héraðsdómsstefnu talin algerlega ónóg og eigi í samræmi við 1. mgr. 95. gr. og 1. og 2. mgr. 96. gr. laga nr. 85/1936. Var hinn áfrýjaði dómur ómerktur og málinu vísað frá héraðsdómi ........ Mál til heimtu bóta fyrir vörur, er skipafélag, sem tekið hafði vöruna til flutnings, gat eigi skilað, var dæmt í héraði af bæjarþingi Reykjavíkur. Slík mál skal samkvæmt skýlaus- um ákvæðum 200. gr. laga nr. 85/1935 reka fyrir sjó- og verzlunardómi. Var því hinn áfrýjaði dómur ómerktur og málinu vísað frá héraðsdómi ........................ B krafði þá S og G um greiðslu kostnaðar við smíði húss þeirra. S og G töldu kostnaðarreikninga B of háa. Héraðsdómari taldi málið vanreifað og vísaði því frá dómi. Dæmt, að málið væri að vísu nokkuð vanreifað, en því væri þannig háttað, að héraðsdómara hafi verið skylt að kveðja til sér- fróða menn til að dæma málið með sér, sbr. 3. tl. 200. gr. laga nr. 85/1936, og var því dómurinn og málsmeðferð frá munnlegum flutningi ómerkt og málinu vísað heim í hérað til löglegrar meðferðar og dómsálagningar af nýju ...... Í máli einu til heimtu skaðabóta vegna brota á leigusamningi um fasteign, leituðu sáttamenn eigi um sáttir. Héraðs- dómur var ómerktur og málinu vísað frá héraðsdómi .... Í máli til heimtu skuldar krafðist áfrýjandi þess fyrir Hæsta- rétti, að héraðsdómur og málsmeðferð fyrir héraði yrði ómerkt frá þingfestingardegi vegna galla á sáttatilraunum og samþykkti stefndi það. Dæmt, að nægilegt hefði verið, að héraðsdómari leitaði sátta um dómkröfur aðilja sam- kvæmt 5. tl. 3. mgr. 5. gr., sbr. 82. gr. laga nr. 85/1936, sbr. 1. gr. laga nr. 46/1950. Sáttatilraun héraðsdómara skuli hins vegar gerð, þegar kröfugerð komi fram af hendi stefnda, en sönnur brast fyrir því, að héraðsdómari hefði þá eða síðar leitað sátta í máli þessu. Hinn áfrýjaði dómur og málsmeðferð í héraði var því ómerkt frá þeim degi, er stefndi lagði fram greinargerð sína í héraði ............ Lögmaðurinn M taldi sig ærumeiddan í grein, er birtist í tveim- ur tölublöðum vikublaðs eins. Stefndi hann ritstjóra blaðs- ins vegna ummæla þessara og krafðist þess, að honum yrði refsað, ummæli ómerkt og ritstjóranum gert að greiða hon- um miskabætur. Í héraðsdómi var einungis dæmt um um- Bls. 112 465 468 752 1894 736 Efnisskrá mæli, er birzt höfðu í öðru tölublaðinu. Héraðsdómurinn var því ómerktur og málinu vísað heim í hérað til löglegrar meðferðar og dómsuppsögu af nýju ........00000 0000... Ómerking ummæla. Sjá refsingar, ærumeiðingar. Prentréttur. Sjá ærumeiðingar. Refsingar. Manni dæmd kr. 2.000.00 sekt fyrir að aka bifreið, er hann var með áhrifum áfengis ..........00.00.00 00 en nn Manni dæmt 15 daga varðhald fyrir að aka bifreið, er hann var með áhrifum áfengis .........0..00. 0000 0. nn. Manni dæmt fangelsi 5 mánuði fyrir skjalafals .............. Manni dæmt fangelsi fjóra mánuði skilorðsbundið fyrir skjala- fals ........2200000 nes Manni dæmt fangelsi sex mánuði fyrir þjófnað .............. Manni dæmt varðhald 20 daga fyrir að aka bifreið, er hann var með áhrifum áfengis .........0..20.00. 00... ne Manni dæmt fangelsi T mánuði fyrir þjófnað ........0.000... Manni dæmd kr. 10.000.00 sekt fyrir að láta salta síld, áður en Síldarútvegsnefnd hafði heimilað slíka söltun ........ Fyrirsvarsmönnum hraðfrystihúss og umboðsmanni þeirra dæmd sekt, kr. 25.000.00 hverjum, fyrir að bjóða fisk til sölu á erlendum markaði án tilskilinna leyfa ............ Manni dæmt 4 mánaða varðhald fyrir að aka bifreið, er hann var með áhrifum áfengis ...........0000 0000. nn Bifreiðarstjóra dæmt að greiða kr. 8.000.00 sekt og sviptur öku- leyfi í 18 mánuði vegna ógætilegs aksturs, er mannsbani hlauzt af ...........2.00.0.eeensenr Blómasala dæmd kr. 500.00 sekt fyrir brot á helgidagalöggjöf Manni dæmd 6.000.00 króna sekt fyrir að aka bifreið undir áhrifum áfengis ............0000000.. sver Togaraskipstjóra dæmt að greiða kr. 300.000.00 sekt fyrir fisk- veiðabrot ...........00...ee. senn Manni dæmt varðhald 45 daga fyrir líkamsárás. Skilorðs- bundið ..........2.00000.000n ene Tveir menn, er lent höfðu í ryskingum, dæmdir sekir um lík- amsárás skv. ákvæðum 217. gr. laga nr. 19/1940, en ákvörð- un refsingar frestað samkvæmt 4. gr. laga nr. 22/1955 .. Mönnum, er notuðu eigin bifreiðavog án heimildar, dæmd kr. 5.000.00 sekt hvorum .......0000000000 0. sn nn Manni dæmt skilorðsbundið varðhald 20 daga fyrir líkamsárás Skipstjóra á fiskibát dæmd kr. 25.000.00 sekt fyrir ólöglegar togveiðar innan fiskveiðimarka ..........20000.000........ Manni dæmd kr. 2.000.00 sekt fyrir meiðandi ummæli ........ XCV Bls. 63 66 83 st 134 139 158 163 201 254 307 364 389 440 473 494 XCVI Efnisskrá Skipstjóra togara dæmt 4 mánaða fangelsi fyrir að hindra lög- gæzlumenn í störfum ..........20200000 0000 Bifreiðarstjóra dæmt varðhald 15 daga fyrir brot á áfengis- og umferðarlögum ..........000.000. ne nn Bifreiðarstjóra dæmd sekt fyrir ógætilegan akstur .......... Manni dæmt fangelsi 10 mánuði fyrir skjalafals og fjársvik .. Refsing látin niður falla samkvæmt 1. ml. 75. gr. laga nr. 19/ 1940 ........0.00000 nn Skipstjóra togara dæmd kr. 300.000.00 sekt fyrir fiskveiðibrot Tveimur mönnum dæmt fangelsi 11 og 6 mánuði fyrir umboðs- og skilasvik .............000.00 000 n ss Bifreiðarstjóra dæmt varðhald 15 daga fyrir að aka bifreið með áhrifum áfengis ............200.0.0 0... Skipstjóra dæmd kr. 25.000.00 sekt fyrir fiskveiðibrot ........ Einstakar refsitegundir og önnur viðurlög: a. Sekt dæmd og varðhald sem vararefsing: Fjárhæð sektar kr, 2.000.00. Varðhald 6 daga .......... Fjárhæð sektar kr. 10.000.00. Varðhald 15 daga ........ Fjárhæð sektar kr. 25.000.00. Varðhald 30 daga ........ Fjárhæð sektar kr. 8.000.00. Varðhald 40 daga ........ Fjárhæð sektar kr. 500.00. Varðhald 2 daga ............ Fjárhæð sektar kr. 6.000.00. Varðhald 6 daga ........ Fjárhæð sektar kr. 300.000.00. Varðhald 8 mánuði .... Fjárhæð sektar kr. 5.000.00. Varðhald 2 daga .......... Fjárhæð sektar kr. 25.000.00. Varðhald 20 daga ........ Fjárhæð sektar kr. 2.000.00. Varðhald 6 daga .......... Fjárhæð sektar kr. 1.000.00. Varðhald 5 daga ........ Fjárhæð sektar kr. 300.000.00. Varðhald 8 mánuði .... Fjárhæð sektar kr. 25.000.00. Varðhald 20 daga ........ b. Fangelsi dæmt ...........0...... 66, 87, 139, 647, 693, c. Varðhald dæmt .................. 63, 134, 201, 405, 685, d. Upptaka eigna dæmd ..........0.0000.... 389, 576, 722, e. Svipting ökuleyfis dæmd .. 2, 63, 134, 201, 254, 364, 685, f. Svipting verzlunarleyfis dæmd ........0.00000000. 000... g. Skilorðsbundin refsing dæmd ............0...0... 83, 405, h. Ákvörðun refsingar frestað ..........20.0..000 0000... i. Refsing látin niður falla ............000000 00.00.0000... i. Ómerking ummæla ........000000. 0... 440, 628, Réttarfar. Sjá aðild, áfrýjun, dómar, dómarar, dómstólar, fjárnám, frávísun, frestur, gjafsókn, gjafvörn, gæzluvarð- hald, kyrrsetning, kærumál, lögbann, lögtak, mat og skoð- un, málskostnaður, opinber mál, ómaksbætur, ómerking, réttarfarsvítur, sáttir, sératkvæði, sjó- og verzlunardómur. 685 688 693 704 122 712 894 898 158 163 254 307 364 389 473 576 628 688 122 898 112 894 898 894 112 494 440 704 837 Efnisskrá KCVII Réttarfarsvítur. Í opinberu máli, þar sem ákært var fyrir ölvun við akstur, ákvað dómari refsingu ákærða fésekt, þótt „reducerandi“ efni í blóði hans mældust 1.97% og brot hans væri heimfært undir ákvæði 4. mgr. 80. gr. laga nr. 26/1958. Var að þessu fundið svo og því, að málsatvikalýsing í héraðsdómi væri óvönduð .............0.0200000n ner Við lögreglupróf í máli einu varð eigi séð, að vottar hefðu verið við. Þá hafði dómari eigi leiðbeint ákærða um rétt til að fá skipaðan verjanda. Þetta var átalið .................. Lögmaður víttur fyrir rithátt í greinargerð í héraði. Ummæli ómerkt ...........0200.0 seen Hæstaréttarlögmaðurinn S krafði þá A og B um greiðslu víxils. Í samráði við þann fulltrúa yfirborgardómarans í Reykja- vík, er með málið fór, gaf lögmaður B út áskorun til A um að mæta á ákveðnum stað og tíma fyrir dómi til að gefa aðiljaskýrslu í málinu. Var áskorun þessi birt af stefnu- vottum. Daginn áður en þinghaldið skyldi fara fram, ræddi S við borgardómarafulltrúann og kvað dómþing þetta hafa verið ákveðið án samráðs við sig og hann gæti ekki komið því við að vera þar viðstaddur. Kvað S, að fulltrúinn hefði lofað að fresta dómþinginu um tvær stundir, en fulltrúinn taldi hins vegar, að hann hafi aðeins heitið að halda fram- haldsþinghald tveim stundum síðar en ákveðið hefði verið, til þess að S gæti framspurt Á í tilefni af aðiljaskýrslu hans. Dæmt, að dómarafulltrúanum hefði borið að synja um að heyja dómþingið á umræddum tíma að S fjarver- andi og óstefndum lögmætri stefnu. Var fundið að meðferð dómarafulltrúans á málinu. Hins vegar var talið, að yfir- borgardómarinn í Reykjavík hefði ekkert aðhafzt, er sæta ætti aðfinnslu ...............20200 2000 nð nn Héraðsdómari dæmdi ökumanni, er ákærður var fyrir ölvun við akstur, sektarrefsingu, þótt hann færði brot hans undir 4. mgr. 80. gr. laga nr. 26/1958. Var þetta átalið ............ Ummæli lögmanns í greinargerð í héraði átalin .............. Ummæli lögmanns í greinargerð í héraði vítt og ómerkt ...... Sáttir. Í máli til heimtu skaðabóta vegna brota á samningi um leigu á fasteign höfðu sáttamenn eigi leitað um sáttir. Eigi var talið heimilt að ganga framhjá sáttamönnum, og var því héraðsdómurinn og málsmeðferð öll í héraði ómerkt og málinu vísað frá héraðsdómi .............0.0.20.0.00...000. Í skuldamáli einu var dæmt, að nægilegt væri, að héraðsdómari leitaði sátta um dómkröfur aðila samkvæmt 5. tl. 3. mgr. 5. gr, sbr. 82. gr. laga nr. 85/1936, sbr. 1. gr. laga nr. 41/ Bls. 63 st 440 535 685 "764 824 183 KXCVIII Efnisskrá 1950. Sáttatilraun héraðsdómara skuli hins vegar gerð, þeg- ar kröfugerð komi fram af hendi stefnda. Í málinu brustu hins vegar sönnur á, að héraðsdómur hefði þá eða síðar leitað sátta. Var því hinn áfrýjaði dómur ómerktur og máls- meðferð frá þeim tíma, er greinargerð stefnda var lögð fram, ómerkt og málinu vísað heim í hérað .............. Sératkvæði. Einn dómenda Hæstaréttar greiðir sératkvæði í skaðabótamáli, þar sem skipstjóri krefur um bætur vegna bótaskyldrar upp- SAÐNAF .......000000 nn Tveir dómendur Hæstaréttar greiða sératkvæði um formhlið Máls .....0..0000200 000 Einn dómenda Hæstaréttar greiðir sératkvæði um skiptingu sakar í máli til heimtu bóta vegna vinnuslyss ............ Tveir dómenda Hæstaréttar greiða sératkvæði um úrslit máls Einn dómenda Hæstaréttar greiðir sératkvæði um gildi áfrýj- unarleyfis ...............2000 0... sn 529, Einn dómenda Hæstaréttar greiðir sératkvæði um greiðslu- skyldu vátryggingarfélags ................0000000000 00... Einn dómenda Hæstaréttar greiðir sératkvæði um þátt máls. Einn dómenda Hæstaréttar greiðir sératkvæði um úrslit máls Tveir dómenda Hæstaréttar gera sératkvæði um formhlið máls Einn dómenda Hæstaréttar gerir sératkvæði um forsendur dóms Sjó- og veralunardómur., Mál til heimtu viðskiptaskuldar ............0.000.0 0000... Mál til heimtu björgunarlauna .................. 11, 194, 382, Mál til heimtu skaðabóta ............00000000.0... 69, 477, 582, Mál til heimtu launa ............0...... 90, 251, 789, 792, 980, Mál um vátryggingu skips .............000. 0... nn Mál til heimtu bóta fyrir farm, sem glatazt hafði í loftflutn- ingum, skal reka fyrir sjó- og verzlunardómi ............. Mál til heimtu bóta fyrir glataðan farm í sjóflutningum skal reka fyrir sjó- og verzlunarðómi ..............0.0000.... Mál til heimtu bóta fyrir farm, sem glatazt hafði í loftflutn- ÍNgUM ........00020.00n sn Sjóveð. Hinn 31. janúar 1964 var v/b E bjargað af v/b V og því skipi dæmd björgunarlaun. Eftir uppsögu héraðsdóms fórst v/b E. Var því eigi um sjóveðrétt að tefla í því skipi. V/b E lenti í neyð þeirri, sem v/b V bjargaði honum úr, í beinu framhaldi af björgun sinni á m/s K. Samkvæmt 3. mgr. 217. gr. laga nr. 66/1963 átti eigandi og áhöfn m/b V sjó- veðrétt í hluta eiganda v/b E af björgunarlaunum þeim, Bls. 786 69 246 504 582 728 696 704 971 992 1051 488 608 985 696 7 468 1031 Efnisskrá KCIX sem eiganda og áhöfn v/b E voru dæmd vegna björgunar m/s K. Þar sem við það var miðað, að eigandi v/b E hefði þegar fengið greidd björgunarlaunin vegna m/s K og sjó- veðréttur í þeim því fallinn niður samkvæmt 221. gr. laga nr. 66/1963, var dæmt, að eigandi v/b E bæri ábyrgð á greiðslu björgunarlaunanna samkvæmt 222. gr. laga nr. 66/ 1963 ........20...000 00. ee rn Sjóveð dæmt til tryggingar skaðabótum skipstjóra vegna óheimillrar uppsagnar ...........0.000. 00... n nn Hinn 19. desember 1963 var v/b Á að síldveiðum. Fékk bátur- inn stórt kast, en er verið var að háfa úr nótinni, sökk síldin, og hallaðist skipið mjög og yfirgaf áhöfnin það. H kom þar að á báti sínum E. Kafaði hann að Á og skar nótina frá bátnum, sem þá þegar rétti sig. Dæmt var, að hér væri um fullkomna björgun að ræða. Voru björgunar- launin ákveðin kr. 500.000.00 og bjargendum dæmt sjóveð Í V/b Á 2... Sjóveð dæmt til tryggingar björgunarlaunum ................ Háseti var skráður á bát einum á árinu 1963, en hætti störfum 22. júlí 1963. Krafði hann eiganda skipsins um vinnulaun sín og sjóveðrétt í bátnum til tryggingar kröfunum. Dæmt, að sjóveðréttur þessi fyrnist á einu ári, sbr. 6. tl. 1. mgr. 232. gr. laga nr. 63/1963, og þar sem mál þetta var höfðað með stefnu birtri 31. október 1964, var sjóveðrétturinn tal- inn fyrndur. Talið var, að eigi hafi rofnað fyrning sjóveð- réttarins með lýsingu kröfu þessarar í uppboðsrétti vegna nauðungaruppboðs bátsins, en uppboðið féll niður 2. júlí 1964 .......0.0002220n0n enn 789, Stýrimanni dæmdur sjóveðréttur í bát fyrir laun í veikinda- forföllum ............00000 0000 Með samningi milli eigenda togarans A og fjögurra Færeyinga 14. apríl 1964 fengu Færeyingarnir heimild til að sigla skipinu eina veiðiferð á venjulegar fiskaslóðir Færeyinga, enda stæði veiðiferðin eigi lengur en þrjá almanaksmánuði. Færeyingurinn T var skráður háseti á skipið 12. maí 1964, en afskráður af skipinu 5. september 1964 í Færeyjum. Afli skipsins í umrætt sinn var fluttur með skipinu til Dan- merkur og seldur þar dagana 9. til 13. september 1964. B/v A kom aftur til Færeyja 29. september 1964, en þar sem hætta var á, að skipið yrði kyrrsett þar vegna sjóveðkrafna skipverja, ábyrgðist Landsbanki Íslands að beiðni skips- eiganda, greiðslu til skipshafnarinnar. Tók skipseigandi síð- an við skipinu, en seldi það til Noregs hinn 6. september 1966. Samkvæmt 2. tl. 260. gr. laga nr. 66/1963 átti T sjó- veðrétt í togaranum fyrir launakröfum sínum, en eftir ákvæðum 1. mgr. 261. gr. sömu laga er kröfuhafi sjálfráður Bls. 11 69 194 488 = Oo i„ 980 Cc Efnisskrá Bls. um að höfða mál, hvort sem hann vill heldur á hendur út- gerðarmanni eða skipstjóra, til fullnægingar á kröfu, sem sjóveð er fyrir í skipi. Útgerðarmaður merkir hér eigandi skips, sbr. 2. mgr. 231. gr. laga nr. 66/1963. Yfirlýsingu þá, sem Landsbanki Íslands gaf hinn 3. nóvember 1964, verður að skýra þannig, að hún tryggi greiðslu á þeim launakröf- um, sem þá var sjóveðréttur fyrir í b/v A, samkvæmt dómi, er síðar gengi. Samkvæmt því var talið, að eigandi skips- ins hefði með setningu þessarar bankaábyrgðar tekið að sér að greiða kröfu T. Síðasti söludagur á afla b/v A í umrætt sinn var 13. september 1964, en skilagrein vegna sölunnar barst banka þeim, er með viðskipti þessi hafði að gera, hinn 5. október 1964. T höfðaði mál þetta með stefnu 2. október 1965 og birtri sama dag. Dæmt, að gjald- dagi kröfu T hafi verið, þá er útgerðarmaður mátti í fyrsta lagi gera honum reikningsskil, en það var er skilagrein þess, er hafði með söluna að gera, barst bankanum. Var því sjóveðréttarkrafa T eigi fyrnd, þá er stefnan var birt í málinu, sbr. 11. gr. laga nr. 14/1905. Svo sem áður getur, seldi eigandi togarans skipið úr landi. Þar sem sjóveðrétt- arkrafa T hvíldi á skipinu við söluna, varð skipseigandi sjálfskuldaraðili að henni samkvæmt 223. gr. siglingalag- anna nr. 66/1963, þótt að sjóveðrétturinn haldi samkvæmt 2. mgr. 290. gr. sömu laga. Samkvæmt því var dæmt, að T ætti sjóveðrétt í skipinu fyrir launakröfum sínum ........ 985 Skaðabætur. a) Innan samninga. D keypti hluta húseignar af Ó. Taldi hann, að með í kaup- unum fylgdi eignarréttur að hálfu baðherbergi í risi húss- ins. Höfðaði hann mál gegn sameiganda sínum, J, til viður- kenningar á þessum eignarrétti sínum. Með héraðsdómi var honum synjað dómgildingar á þessum rétti. Höfðaði D þá mál gegn réttarleifanda sínum, Ó, og krafði hann um skaðabætur vegna vanefnda. Hæstiréttur ómerkti hinn áfrýjaða dóm, þar sem héraðsdómendur höfðu lagt hinn fyrri dóm í málinu milli þeirra D og J til grundvallar um skaðabótaskylduna, en sá dómur var ekki bindandi um úrlausn sakarefnis gegnt Ó ...........20000000 000. 40 Í septembermánuði 1960 réðu fyrirsvarsmenn V h/f, S sem skipstjóra á v/b V. Hafði S síðan skipstjórn bátsins á hendi á vetrarvertíðinni 1960— 1961. Vetrarvertið lauk 2. maí 1961 og tjáðu útgerðarmenn þá S, að störfum hans í þeirra þágu væri lokið. S krafði um skaðabætur sem sam- svöruðu þriggja mánaða aflahlut á bátnum. Dæmt var, að Efnisskrá CI Bls. S hefði fyrirvaralaust og án saka verið vikið úr starfi og ætti hann því rétt á bótum úr hendi V h/f samkvæmt 3. og 8. gr. laga nr. 41/1930. Í lagaákvæðum þessum gæti ekki fulls samræmis um, hvernig ákveða skuli bætur. Þau hafi upphaflega verið sett í þágu skipstjóra til að tryggja rétt hans vegna fyrirvaralausrar frávikningar, sem heimiluð sé í 1. mgr.3. gr. laga nr. 41/1930. Eigi séu efni til að sá, sem víkur manni úr starfi án saka og sé því skaðabóta- skyldur, hafi, hvernig sem á stendur, hag af því, þótt þeim sem ranglega var upp sagt, takist á þeim uppsagnartíma, sem honum bar, að vinna sér inn tekjur. Beri því ekki að taka tillit til tekna þeirra, er S vann sér inn á greindum þriggja mánaða tíma. Var dæmt, að V h/f bæri að greiða honum verðmæti aflahlutar skipstjóra á bátnum á nefndu þriggja mánaða tímabili. Sératkvæði .................... 69 E var skipaður lögregluþjónn í lögreglu á Keflavíkurflugvelli 19. marz 1956. Alþingi samþykkti 1961, að lögreglumönn- um á Keflavíkurflugvelli skyldi fækkað um þrjá. Var E ásamt tveimur öðrum valinn til uppsagnar af utanríkis- ráðherra, en þó voru menn að störfum í lögreglunni með skemmri starfsaldur. E krafði ríkissjóð um bætur vegna stöðusviptingarinnar. Dæmt, að uppsögnin hafi verið lög- mæt samkvæmt 4. gr. og 11. gr. laga nr. 38/1954, og þar sem um hefði verið að tefla niðurlagningu á stöðu E, beri honum aðeins bætur, 6 mánaða föst laun, samkvæmt 14. gr. laga nr. 38/1954, enda það eigi á valdi dómstóla að auka rétt E frá því, sem í ákvæði þessu greinir. E átti því rétt til fastra launa í 6 mánuði, næturvinnuálags og orlofs- fjár. Hins vegar var hann eigi talinn eiga rétt á áhættu- þóknun, þóknun fyrir hliðvörzlu, fæðisstyrk og verðmæti einkennisfata .......0.....00. 0000 ens 27 H byggði fjölbýlishús eitt og seldi J íbúð í því 23. september 1959. J taldi galla á húsinu, þar sem veggir sprungu mjög í því. Matsmenn lýstu göllum og töldu, að þeir ættu rót sína að rekja til missmíði á gerð hússins. Var H því dæmt til að greiða J nokkrar bætur vegna þessa .............. 764 ut b) Utan samninga. Trésmiðurinn B starfaði um haustið 1960 að kirkjusmíði í þjónustu trésmíðameistarans E. Var verið að reisa turn- inn, sem var úr timbri. Vinnupallur var gerður á þann hétt í turninum, að trjám, 2x<6 þumlunga að gildleika, hafði verið skotið inn á þverbita í turngrindinni. Tré þessi höfðu áður verið notuð og voru óhrein mjög. Stóð B á einu slíku tré, brast það og féll B til jarðar og meiddist. Hlaut hann af þessu 15% varanlega örorku. Verkstjóri E á vinnustað C1I Efnisskrá hafði eigi gætt þess, að fullnægjandi vinnupallur væri gerður til öryggis þeim, sem unnu að turnsmíðinni. Þá lét hann það viðgangast, að mennirnir stæðu á trjám, sem voru svo óhrein, að ekki var unnt að sjá, hvort þau væru gallalaus. Að svo vöxnu máli var fébótaábyrgð á tjóni B lögð á E. B var lærður og vanur trésmiður. Honum mátti vera ljóst, að óvarlegt var að vinna uppi í turninum án þess, að þar væri gerður öruggur vinnupallur. Þá var það mjög ógætilegt af honum að standa á einu tré, sérstak- lega þegar þess er gætt, að hann vissi, að tré þessi höfðu verið notuð áður og voru svo óhrein, að erfitt var að sjá hvort þau væru gallalaus. Var E dæmt að bæta tjón B af hálfu. Atvinnutjón B var metið kr. 135.000.00 og höfðu þá Verið dregnar frá bætur frá Tryggingastofnun ríkisins, kr. 35.688.60. Hæfilegar bjáningabætur til B voru metnar kr. 40.000.00. Samkvæmt þessu var E dæmt að greiða B kr. 81.500.00 .......00.00000.0 00 Vorið 1957 kom örn í eggver æðarfugla í landi jarðarinnar Hval- látra á Breiðafirði og spillti því mjög. J bóndi í Hvallátr- um sneri sér til sýslumanns Barðastrandarsýslu og óskaði leyfis til að granda erninum, en þeirri beiðni var synjað. Treystist J þá eigi heldur til að fæla Örninn á brott. Síðar um sumarið fór J þess á leit, að dómkvaddir yrðu menn til að meta tjón hans af þessu, en dómkvaðning fór eigi fram. Dæmt var að eggver æðarfugla í varplandi J nytu friðhelgi upphafsákvæða 67. gr. stjórnarskrárinnar nr. 33/ 1944, sbr. 8. og 9. gr. laga nr. 63/1954. Samkvæmt undir- stöðurökum 12. gr. laga nr. 19/1940 var J því rétt að verj- ast árásum þeim, er örninn gerði í varplandi hans með tiltækum ráðum, sem sannanlega færu eigi lengra en nauð- syn krafði. Hins vegar hlítti J banni yfirvalda við því að verjast erninum, svo sem hann taldi duga. Samkvæmt því var talið rétt, að ríkissjóður bætti J það tjón af völdum arnarins, sem hann beið vegna þess, að hann beitti eigi varnarrétti sínum. Voru bætur ákveðnar kr. 15.000.00 .... S falsaði nafn móður sinnar, sem útgefanda og framseljanda á víxli að fjárhæð kr. 28.500.00 og seldi hann bankanum L. S var dæmd refsing vegna þessa og að greiða L víxilfjár- hæðina ásamt vöxtum, þóknun og afsagnarkostnaði ...... H krafðist skaðabóta úr hendi félags, er rak bifreiðastöð, vegna óréttmætrar brottvikningar af bifreiðastöðinni. Af hendi bifreiðastöðvarinnar var staðhæft, að H hefði ekki fullnægt þeim skilyrðum, sem sett voru þeim bifreiðastjór- um, er akstur stunduðu frá stöðinni. H gat eigi sannað, að hann hefði verið hlutgengur á stöðinni samkvæmt regl- um þeim, er þar giltu og var því skaðabótakrafa hans eigi Bls. 22 öd 66 Efnisskrá til greinatekin .............0.02.00.00.eneeerrs Manni, er stolið hafði tékkávísun og selt hana, dæmt að greiða Þeim, er keypti, skaðabætur .............0.20200 0... 00. Bifreiðarstjórinn E var við drykkju hinn 20. apríl 1959. Kom hann í íbúð eina, þar sem menn sátu að drykkju. Varð þar orðaskak og hnippingar með mönnum og hlaut E veruleg meiðsl, er hann taldi af völdum þeirra Á og Þ. Dæmt, að ósannað væri, að Þ ætti sök á lemstrum þeim, er E varð fyrir í umrætt sinn, en hins vegar lögð á Á full fébótaábyrgð á tjóni því, er E beið. E taldi sig hafa hlotið mikil meiðsl og verið óvinnufær af þeim sökum um tveggja ára skeið. Fram kom, að fyrir atburð þennan hafði hann verið veikur í höfði og verið undir læknishöndum vegna þess bæði hér og erlendis. Var E nýkominn frá Skotlandi frá slíkri læknisaðgerð, er hann lenti í fyrrgreindum rysk- ingum. Í maímánuði 1959 fór E til Skotlands og gekk þar undir aðgerð, en náði ekki bata. Enn fór hann til Skot- lands í nóvembermánuði 1960, en fékk ekki bata. Eftir nokkrar læknisaðgerðir hér á landi, fékk E sæmilegan bata og hóf aftur vinnu 1. maí 1961. Sérfróðir læknar, er skoð- uðu E, lýstu því, að mögulegt hefði verið að framkvæma hér á landi aðgerð þá, er á E var gerð í maímánuði 1959, en Íslenzkir læknar hafi litla eða enga æfingu í fram- kvæmd hennar og hafi því verið rétt, að E færi til er- lendra sérfræðinga. Ennfremur hafi verið rétt, að E leitaði til sama læknis til að framkvæma þá læknisaðgerð, er framkvæmd var í Skotlandi í nóvembermánuði 1960. Málið var lagt til umsagnar Læknaráðs, er lét í té það álit sitt, að aðgerð þá, er framkvæmd var á E í maímánuði 1959, hefði mátt framkvæma hér á landi, en ekki hefði verið óeðlilegt að vísa honum aftur til þess læknis, er áður hafði hann til meðferðar og sama gilti um aðgerð þá, er framkvæmd var í nóvembermánuði 1960. Hins vegar var ekki fullyrt, að orsakasamband væri milli áverka þeirra, er E hlaut við ryskingarnar og sjúkdóms þess, er hann þjáðist síðar af. Þá taldi Læknaráð ekki ólíklegt, að E hefði verið óvinnufær þann tíma, sem um ræðir, en treyst- ist ekki til að segja um að hve miklu leyti óvinnuhæfnin hafi verið afleiðing af áverkum og að hve miklu leyti vegna langvinnrar ennisholubólgu. Voru E dæmdar bætur úr hendi Á kr. 75.000.00 í atvinnutjónsbætur, kr. 40.000.00 í bætur fyrir þjáningar og lýti svo og kr. 17.482.89 vegna kostnaðar við læknisaðgerðir, þar með taldar læknisað- gerðir þær, sem framkvæmdar voru erlendis ............ Í marzmánuði 1962 fór fram á Akranesi lögreglurannsókn á ýmsum innbrotum. Við rannsókn þessa báru tvö vitni, að 141 Efnisskrá þau hefðu framið innbrot ásamt G. Hinn 16. marz 1962 var G kvaddur fyrir dóm. Neitaði hann sekt sinni. Úr- skurðaði héraðsdómarinn G þá í gæzluvarðhalð allt að 60 daga, og að hann skyldi sæta geðrannsókn á því tíma- bili. Við frekari rannsókn í máli þessu tóku umrædd vitni aftur framburð sinn um þátttöku G í innbrotunum. G var látinn laus úr gæzluvarðhaldi 16. apríl 1962, en hann lýsti því yfir, að hann mundi af frjálsum vilja gangast undir geðrannsókn, sem þegar var hafin. Var svo gert. G krafði ríkissjóð um bætur samkvæmt ákvæðum 18. kafla laga nr. 82/1961. Dæmt var, að eins og sakargögnum væri háttað, brysti skilyrði til þess að dæma G bætur fyrir sæzluvarðhaldsvistina, sbr. 2. tl. 1. mgr. 150. gr. laga nr. 82/1961 .........0...0200 0000. J var lifrarbræðslumaður á togara. Hinn 2. október 1957 var togarinn að veiðum og J við starfa sinn í bræðsluklefa. Varð þá sprenging í bræðslukeri og stórslasaðist J. J var vanur bræðslumaður og hafði starfað á togara þessum um langt skeið. Hann var vélstjóri að menntun. Fram kom, að J hafði hert á loka bræðslukersins, sem sprakk, með vogstangarafli og hann hafði lokað fyrir útblástursrör úr kerinu, sem ætlað var til þess að fyrirbyggja, að of mikill þrýstingur myndaðist í kerinu við bræðslu. Ekki var leitt Í ljós, að orsakir slyssins yrðu raktar til vanrækslu skips- eiganda né handvammar þeirra manna, er hann bar ábyrgð á, og var hann því sýknaður af kröfu J um bætur........ K var við drykkju að kvöldlagi og fór um borð í erlent skip, hitti þar skipstjórnarmann og settist að drykkju með hon- um. Vék hann sér frá, en lenti þá í ryskingum við hásetann O og hlaut meiðsl. O var dæmd refsing fyrir framferði sitt. Þá var hann talinn bera ábyrgð á tjóni K, en þar sem K fór í umrætt sinn um borð í skipið án leyfis og hafði þá áður um nóttina verið vísað úr skipinu, þótti rétt, að hann bæri tjón sitt sjálfur að % hluta. Hann var óvinnufær í um 6 vikna skeið, hafði kjálkabrotnað. Þján- ingabætur dæmdar kr. 25.000.00 ...........2.00000000.... Vorið 1961 var J verkstjóri við bryggjugerð K að Hjalteyri. Notaður var fallhamar til að reka niður bryggjustaura. Er verið var að reka niður fyrsta staurinn, kveðst J hafa ætlað að lagfæra kaðal um staurinn og gefið vindumanni merki um að stöðva fallhamarinn. Kveðst hann þá hafa hrasað lítið eitt, slengt hægri hendinni frá sér og ofan á staurinn, sem verið var að reka niður, en í því hefði fall- hamarinn fallið á höndina og stórskemmt hana. Vindu- maðurinn og starfsmenn, er þarna voru, kváðust eigi hafa séð J gefa merki til vindumannsins að stöðva fallhamar- Bls. 207 294 405 Efnisskrá cv Bls. inn og vindumaðurinn benti á það, að föst venja sé, að ef stöðva þurfi fallhamarinn, þá sé hann látinn hvíla á sér- stöku öryggisjárni eða á staurnum, sem verið sé að reka niður. J krafði K um bætur. Dæmt, að J geti ekki krafið K um bætur, þar sem ósannað sé, að hann hafi gefið vindumanni merki um að stöðva ásláttinn og ekki verði séð, að slysið hafi orðið fyrir handvömm manna þeirra, er K beri ábyrgð á ............0.2000.00 eeen 331 Hinn 11. júlí 1964 varð árekstur milli bifreiðanna Ö og E á blindhæð einni í Borgarfirði. Við áreksturinn slasaðist M, sem var farþegi í bifreiðinni Ö, og eiginkona ökumanns. M krafði eiganda E og vátryggingarfélag þeirrar bifreiðar um bætur af þessu efni. Viðurkennt var, að ökumaður bif- reiðarinnar E ætti nokkra sök á slysinu. Var því dæmt, að M gæti sótt eiganda og vátryggjanda E til fullrar fé- bótaábyrgðar á því tjóni, sem hún varð fyrir við slysið, sbr. 67. gr. laga nr. 26/1958 og að það skipti ekki máli, þótt ökumaður Ö-bifreiðarinnar yrði að einhverju leyti talinn meðvaldur að tjóninu. Takmarki það á engan hátt rétt M til fullra bóta, þótt hún væri eiginkona hins skráða eig- anda og ökumanns bifreiðarinnar Ö. Eigandi E og vátrygg- ingarfélag þeirrar bifreiðar bæri að bæta M tjón hennar að fullu. M hlaut meiðsl á andliti og á vinstra hné. Hún dvaldi á sjúkrahúsi til 17. júlí 1964, en lá síðan nokkra daga heima. Nokkur lýti voru af örum, Þá var hún algerlega óvinnufær í hálfan mánuð eftir slysið og vinnugeta hennar nokkuð skert næstu mánuðina þar á eftir. Henni voru dæmdar bætur fyrir atvinnutjón kr. 7.482 og kr. 35.000.00 í lýta- og þjáningabætur, og auk þess bætur fyrir fata- skemmdir, keypta heimilisaðstoð meðan hún var sjúk svo og útlagt fé ...............200. 00 375 V var á ferli með eiginkonu sinni og gekk inn í verzlunina M til viðskipta. Fyrir framan dyr verzlunarinnar er dyra- pallur. Rann V á pallinum, féll og fótbrotnaði. V taldi, að dyrapallur þessi væri óforsvaranlegur, hann væri gerður úr „terrasso“ og svo háll, að hætta stafi af, viðskiptavinum og öðrum, sem þar komu. Dómkvaddir sérfróðir menn tóku fram, að slitlag á palli þessum væri hálla en venjulegur steinsteyptur flötur. Þeir töldu notkun „terrasso“ á gólf- fleti, tröppur og palla varhugaverða vegna hálku. Fram kom, að notkun efnis þessa á slitfleti í steyptum stigum, stigapöllum og dyrahellum er all algeng. Eigi talið sannað, að hellan á umræddum palli hafi verið varhugaverð vegna hálku, og M því sýknaður af kröfum V .......00.00000... 432 Þeir K og J voru við drykkju kvöld eitt og hittust fyrir utan veitingastað, Bauð J að láta aka þeim K og konu hans CcvI Efnisskrá Bls. heim til þeirra í bifreið, er hann hafði umráð yfir. Í bif- reiðinni hófust nokkrar ýfingar með þeim K og J. Eigi var ekið heim til K, en bifreið stöðvuð á götu einni. Fóru þeir aðiljarnir þá út úr bifreiðinni, og urðu með þeim ryskingar. Hlaut J kjálkabrot og varð að taka úr honum tvo jaxla, en K hlaut óveruleg meiðsl. J krafði K um bætur vegna tjóns síns og K krafði J einnig um bætur vegna tjóns, er hann taldi sig hafa orðið fyrir, en meiðsl hans voru óveru- leg. Talið var sannað, að lemstur þau, er J hlaut í umrætt sinn, væru af völdum K, hvort sem þau stöfuðu beint af höggum K eða því, að J hefði fallið í götu eða á vegg í átökunum. Var K dæmt að greiða J tjón hans að % hlut- um. Var hér um að ræða atvinnutjón nokkurt og þjáninga- og lýtatjón, er metið var á kr. 40.000.00 .........00.00... 440 Hinn 10. janúar 1961 misstu skipstjórnarmenn á b/v M stjórn- tök á skipinu fyrir utan hafnarmynnið í Vestmannaeyjum með þeim afleiðingum, að skipið rak upp í hafnargarðinn og strandaði þar. Braut skipið smám saman í spón og stórskemmdist hafnargarðurinn. Hafnarsjóður Vestmanna- eyjakaupstaðar taldi eiganda togarans ábyrgan fyrir tjóni því, er leiddi af spjöllum þeim, er á hafnargarðinum urðu. Dæmt var, að eigandi skipsins bæri ábyrgð á spjöllum þeim, er skipið orsakaði á hafnargarðinum, en að ábyrgð hans hefði verið takmörkuð við verðmæti skipsins samkvæmt samræmisályktun frá 13. gr. og 4. tl. 236. gr. laganna nr. 56/1941. Þar sem eign sú, er orðið gat aðfararandlag samkvæmt dómi á hendur eiganda skipsins, var eigi lengur til, var skipseigandinn sýknaður ............00000. 0000... 471 Þeir V og S hittust á götu í Vestmannaeyjum og voru nokkuð undir áhrifum áfengis. S sýndi V nokkra áreitni. Sló V til hans, svo að hann féll og fótbrotnaði. Dæmt, að S skyldi bera tjón sitt sjálfur að % hluta, en V bæta honum það að % hlutum .........2.2200 000 err 494 Sumarið 1959 starfaði B að brúarsmíði á vegum Vegagerðar ríkisins. Voru staurar reknir niður í árfarveginn með fall- hamri. B stjórnaði vindu þeirri, er dró upp fallhamarinn. Er hann var að draga upp fallhamarinn í eitt sinn, þá vildi það til, að vindan, sem var frekar laus, kastaðist til hliðar og féll hann inn á ás þann, er dráttartaugin vafðist upp á. Bar hann fyrir sig vinstri hönd og vafðist dráttartaugin upp á ásinn og um höndina og stórskaddaði hana. Krafði hann ríkissjóð um bætur vegna slyssins. Dæmt var, að meginorsök slyssins væri ófullnægjandi umbúnaður vind- unnar og ónóg festing hennar í jörðu. Hins vegar var talið, að atvik bentu til þess, að B, sem vanur var starfinu og vissi, að vindan var eigi stöðug, hefði eigi gætt nægilegrar Efnisskrá CVII Bls. varúðar. Var ríkissjóði gert að bæta tjón hans að % hlut- um. Varanleg örorka hans var metin 25%. Var örorkutjón hans metið kr. 228.000.00, og hafði þá verið dregið frá greiðsla Tryggingastofnunar ríkisins, kr. 87.183.50. Þá var tjón hans vegna þjáninga og lýta talið hæfilegt kr. 70.000.00. Sératkvæði ..............202000.s ene 504 Ó var vélgæzlumaður í ullarþvottastöð. Þannig hagaði til í þvottastöðinni, að þar voru þvottaker mörg og vindur við enda hvers kers. Vindur þessar voru knúnar með raforku. Við hvert ker var rofabúnaður. Var rofabúnaðinum þannig háttað, að rofar voru tveir og ef stutt var á neðri rofann, stöðvaðist öll vélasamstæðan framan við rofann, en fór aftur í gang, ef rofanum var sleppt. Ó kvaðst í umrætt sinn hafa verið við vinnu sína og hafa þrýst með fingri hægri handar á neðri rofann og hafi vélasamstæðan þá stöðvazt. Hann hafi þá ætlað að greiða ull af vindunni með vinstri hendi, en fingur hans þá sloppið af rofanum og vélin farið í gang. Kom vinstri höndin við tannhjól og stórskaddaðist. Ó krafði eiganda ullarþvottastöðvarinnar um bætur vegna slyss þessa. Dæmt var, að staðsetning rofanna væri mjög óheppileg og réttara, að þeir væru í það mikilli fjarlægð frá snúningsöxlum, að útilokað væri að nota rofa þann, er Ó notaði, á þann hátt, sem hann gerði. Hins vegar var Ó talinn einnig hafa sýnt ógætni, þar sem honum var kunnugt um áhrif umrædds rofa og hafði veru- lega reynslu í meðferð á vélum þessum. Var fébótaábyrgð því skipt þannig, að eigandi þvottastöðvarinnar skyldi bæta honum tjón hans að hálfu. Atvinnutjón Ó var metið kr. 130.000.00 og tjón hans vegna þjáninga og lýta kr. 50.000.00 ......02.02000. rr 540 E var skipstjóri á skipi, er starfaði að flutningum á Vestfjörð- um. Hinn 16. maí 1959 var skipið statt á Aðalvík, og var verið að flytja um borð stálplötur. Var plötunum lyft með lyftitækjum. E stóð fremst á þiljum skipsins og hallaði sér upp að eða hafði stuðning af vír, er lá frá skipi í land. Plata slóst í vírinn nokkuð ofan við bryggju. Kom við það hreyfing á vírinn, er E stóð við, og féll hann niður í lest skipsins. Hlaut hann nokkur meiðsl. Krafði E eiganda farmsins, sem unnið var fyrir, um bætur vegna þessa. Dæmt, að útskipun sem slík, væri eigi hættulegur atvinnu- rekstur. Ekki væri í ljós leitt, að ógætni hafi orsakað, að platan slóst í nefndan vír og ekki var séð, að nokkuð væri athugavert við aðbúnað á vinnustað, sem stefndi bæri ábyrgð á. Hins vegar hefði E farið ógætilega með því að standa þarna. Var farmeigandi sýknaður af bótakröfunni 570 Hinn 10, janúar 1964 lagði H bát sínum P í bátahöfninni á Ísa- CVIIl Efnisskrá Bls. firði. Lá þá gamalt skip næst hafnargarði, því næst bátur- inn S og yzt báturinn Ö. H færði bát sinn inn á milli hins gamla skips og S. Síðar sama dag var bátnum F lagt á milli hins gamla báts, er við bryggjuna lá, og P. Nokkru síðar kom báturinn G, og var honum lagt á milli F og P. Þegar þessum skipum, P, F og G, var lagt þannig, hafði það í för með sér, að hreyft var meira eða minna við festum þeirra skipa, sem næst voru. Um nóttina gerði ofsa- veður og losnaði P og þau skip, er utan á þeim bát lágu, og ráku til í höfninni og skemmdust. Fram kom, að tíðkazt hafði, að hafnaryfirvöldin létu það viðgangast, að skip- stjórnarmenn leggðu skipum sínum með framangreindum hætti. H, sem lagði bát sínum sjálfur inn á milli annarra báta, var um þetta kunnugt og gat því ekki treyst því, að bátur hans yrði óhreyfður, enda lét hann gæzlulausan. Þá var talið sannað, að festar P hefðu slitnað eða raknað upp til endanna þar um borð, en ósannað, að starfsmenn bátanna F og G hefðu hreyft við festum P. Dæmt, að þar sem eigi væri í ljós leitt, að festingar bátsins eða lægi hefðu verið ótryggari eftir tilfærslur þeirra en fyrir, voru eigendur bátanna F og G sýknaðir af bótakröfu H vegna skemmda á P. Sératkvæði .............0.0..00.. 0... 582 Skipið D kom til hafnar á Akranesi hinn 18. september 1958. Veður var nokkuð hvasst, og er skipið kom í höfnina, kom í ljós, að annað skip lá við bryggju, þar sem skipstjórnar- menn hugðust leggja skipinu. Ákvað skipstjórinn þá að fara aftur út úr höfninni, en við það rakst skipið í stein- ker, sem sökkt hafði verið í höfnina og var þannig gert, að á því var stallur um 1.85 m á breidd, frá hliðum þess og enda. Skemmdist skipið nokkuð við þetta. Eigendur D kröfðu Akraneskaupstað sem eiganda hafnarinnar um bæt- ur, Sérfróður maður athugaði og gerði uppdrátt af stað- háttum þarna, og kom í ljós, að sjávaryfirborð var um 0.8 m yfir stalli steinkersins, þegar D var í höfninni. Dæmt, að skipstjórnarmenn D hefðu eigi mátt vara sig á neðan- sjávarþröskuldi þeim, sem skipið rakst á í umrætt sinn, og sem eigi hefði verið auðkenndur. Samkvæmt því og þar sem skipstjóra D var eigi skylt að taka hafnsögumann áður en hann sigldi inn í höfnina, var dæmt, að Akraneskaup- stað bæri að greiða skipseiganda bætur fyrir tjón það, er hann varð fyrir í umrætt sinn ..............000.0 000... 608 Í blaðinu F, sem E ritstýrði, birtust meiðandi ummæli um lög- manninn M. Krafðist hann skaðabóta vegna þessa. Dæmdar fébætur til M, kr. 25.000.00, samkvæmt 264. gr. laga nr. 19/ 1940 ..........20.00 renn 629 Manni, er falsað hafði tvo tékka og selt, dæmt að greiða þeim, Efnisskrá CIX er keypt höfðu tékkana, bætur ...........0.000.00.....0.. 693 Skipaútgerð ríkisins hafði á hendi afgreiðslu fyrir flóabátinn B hér í Reykjavík. Tók Skipaútgerðin á móti vörum, sem fara áttu með bátnum, tók við vörum úr honum og afgreiddi þær úr geymslum sínum til viðtakenda. Einnig sá Skipaútgerðin um útvegun á mönnum til að vinna við upp- og útskipun og hafði á hendi verkstjórn við það og greiddi verkamönn- um kaup. Kaup verkamanna var his vegar fært til gjalda á sérstökum viðskiptareikningi bátsins. Fyrir þetta fékk Skipaútgerðin þóknun, er var hundraðshluti af farmgjöld- um. Hinn 26. júlí 1960 varð slys, er verið var að skipa upp vörum úr B. Varð einn starfsmannanna fyrir lyftubyrði og meiddist. Greiddi Skipaútgerðin honum bætur vegna slyss- ins, en endurkrafði eigendur B um hið útlagða fé. Dæmt, að slysið virtist eiga rætur sínar að rekja til mistaka af hálfu starfsmanna og ekkert benti til að bilun í tækjum bátsins hafi átt þátt í því. Af viðskiptum aðila yrði ekki ráðið, að eigendur bátsins hafi tekið á sig ábyrgð á skaða- verkum starfsmanna, er unnu á vegum Skipaútgerðarinn- ar, Var dæmt, að Skipaútgerðin ætti ekki rétt til endur- greiðslu þessa fjár úr hendi eigenda bátsins. ............ 927 Hinn 22. júlí 1961 var olíuflutningabifreið ekið frá benzin- afgreiðslu á Klöpp við Skúlagötu, áleiðis að Úthlíð hér í borg. Var bifreiðinni fyrst ekið austur Skúlagötu, síðan suður Höfðatún og beygt austur Laugaveg. Kveðst öku- maður hafa séð, að götuviti á mótum Laugavegar og Nóa- túns sýndi grænt ljós. Hafi hann ekið á hægri akrein, er hann nálgaðist þau gatnamót og síðan hafi hann gefið stefnumerki áður en hann beygði til hægri suður Nóatún. Hafi hann ekið hiklaust í beygjuna, þar sem önnur farar- tæki hafi ekki verið sjáanleg, er hann nálgaðist gatnamótin. Er hann hafi verið kominn yfir rúmlega miðju gatnamót- anna og bifreiðin farin að stefna suður Nóatún, hafi hann séð út um glugga á vinstri hurð bifreiðarinnar, lögreglu- mann á bifhjóli, er ók í þessu vestur Laugaveg. Hafi verið mjög skammt á milli bifreiðanna, og varð árekstur. Í árekstrinum slasaðist lögreglumaðurinn svo mjög, að hann andaðist. Farþegi, er sat við hlið ökumanns, kveðst hafa séð lögreglumanninn nokkru áður en hann kom að gatna- mótunum. Ekkja hins látna lögreglumanns vegna sjálfrar sin og tveggja ófjárráða sona þeirra, svo og fyrrverandi eiginkona hins látna vegna þriggja barna þeirra, kröfðu eiganda bifreiðarinnar um bætur. Dæmt, að ljóst væri, að Ökumaður olíuflutningabifreiðarinnar hefði ekið of hratt og án nægilegrar aðgæzlu, er hann beygði til suðurs á mót- um Laugavegar og Nóatúns, þvert í veg fyrir bifhjólið. CK Efnisskrá Þá virtist hann ekki hafa sýnt næga gát, þar sem hann sá eigi til ferða lögreglumannsins á bifhjólinu, enda þótt farþeginn sæi til hans. Hins vegar hefði lögreglumaður- inn einnig sýnt gáleysi við akstur, þar sem hann hefði ekið mjög hratt á gatnamótunum, án þess að þess hafi verið þörf vegna starfa hans og ekki hafi hann gefið hljóð- eða ljósmerki á bifhjólinu. Var því skipt sök á slysi þessu og dæmt, að eiganda bifreiðarinnar bæri að bæta tjónið að % hlutum. Bætur til ekkju hins látna fyrir missi fyrir- vinnu voru ákveðnar kr. 290.000.00, en hún hefði fengið greiddar dánarbætur úr Tryggingastofnun ríkisins, kr. 102.420.00, auk þriggja mánaða launa hins látna. Þá voru henni dæmdar kr. 40.000.00 í bætur vegna röskunar á stöðu og högum. Bætur til barna hennar fyrir röskun á stöðu og högum og missi fyrirvinnu voru dæmdar kr. 55.000.00 til barns fædds 22. september 1961 og kr. 52.000.00 til barns fædds 22. nóvember 1959. Að því er varðaði börn hins látna og fyrri konu hans, var dæmt, að ekkert lægi fyrir í málinu um, að hinn látni hefði framfært þessi börn sín í ríkari mæli en skylt var að lögum, og eftir lát hans hefðu þau fengið greiddan framfærslueyri frá Tryggingastofnun ríkisins. Þrátt fyrir þetta og lögskilnað foreldranna mætti þó ætla, að staða þeirra yrði önnur og lakari við lát föður þeirra. Samkvæmt því var barni fæddu 23. nóvember 1950 dæmdar kr. 20.000.00 í bætur, barni fæddu 7. desember 1952 dæmdar kr. 23.000.00 og barni fæddu 15. marz 1955 kr. 26.000.00 .......220000.sen ss S framleiddi húshluta úr steinsteypu. Voru húshlutar þessir misstórir og sumir allt að 6 smálestir að þyngd. Húshlut- arnir voru geymdir í grind úr trjám hjá verksmiðjuhúsi S. Er flytja skyldi húshluta á byggingarstaðinn 3. október 1962, fékk S leigðan lyftikrana hjá T til að lyfta hús- hlutunum úr grindunum og leggja á flutningavagn. Er ver- ið var að lyfta einum húshluta úr grind, féllu grindurnar til hliðar og skemmdust nokkrir húshlutar. S taldi T bera ábyrgð á tjóni þessu, og krafði hann um skaðabætur. Dæmt, að eigi væri sannað, að orsök óhappsins, er grind- urnar féllu, yrði rakin til saknæmra athafna stjórnanda lyftikranans, þannig að leitt gæti til fébótaábyrgðar vinnu- drottins hans. Var T því sýknaður ............0.0...0.... B var á dansleik einum, þar sem J hafði löggæzlustörf á hendi. Var B undir nokkrum áhrifum áfengis og hegðun hans slík, að J vísaði honum út af samkomunni. Urðu nokkur átök með þeim, og hlaut J meiðsl. Krafði J nú B um bætur. Dæmt, að háttsemi B í samkomuhúsinu í umrætt sinn hefði verið slík, að hún varðaði við 3. gr. sbr. 1. gr. Bls. 949 1000 Efnisskrá CXI Bls. og 1. mgr. 44. gr. lögreglusamþykktar nr. 222/1962, auk þess sem B hefði gerzt brotlegur gegn áfengislögum. B tálmaði J við löggæzlustörf og varðaði það við 2. mgr. 106. gr. laga nr. 19/1940. Þar sem eigi væri sannað, að J hefði á nokkurn hátt orðið offari í starfi sínu, var B talinn bóta- skyldur að því er varðaði tjón J. J hlaut meiðsli á fingri, og mátu læknar örorku hans 2%. Örorkubætur til J voru dæmdar kr. 34.387.00, enda þótt hann væri ríkisstarfsmað- ur og missti einskis í af launum sínum. Þá voru honum dæmdar bætur fyrir þjáningar og röskun á stöðu og hög- um, kr. 25.000.00 ......200200200.n ss 1015 E sendi erlendu fyrirtæki ljósmyndir nokkrar og fól flugfélag- inu L vörurnar til flutnings. Í flugfarmbréfi var tekið fram, að verðmæti varanna væri kr. 50.000.00 og að eigi mætti afhenda vöruna viðtakanda nema gegn framvísun farm- skírteinis nr. 1. E sendi banka einum í landi því, er varan átti að fara til, farmskírteini nr. 1 svo og reikning sinn til innheimtu að fjárhæð kr. 42.950.00. L fól umboðsfyrirtæki sínu í landi vörumóttakanda að sjá um afhendingu vör- unnar. Varan var afhent móttakanda hinn 22. desember 1962 án þess að frumfarmskiírteini nr. 1 væri afhent. E krafði nú L um greiðslu fyrir vörurnar og endursendi L honum þá meiri hluta myndanna, en ekki allar. Starfsmönn- um umboðsfyrirtækis L urðu mistök á, er þeir afhentu vör- una, að krefjast eigi frumfarmskírteinis nr. 1. Dæmt, að L beri ábyrgð á þessum mistökum og að eigi gilti hér sú takmörkun á bótaábyrgð, sem greind er í 22. gr. 2 A fylgi- skjals með lögum nr. 41/1949, sbr. 13. gr. fylgiskjals með lögum nr. 46/1956. Samkvæmt þessu og þar sem móttöku- fyrirtækið hafi aldrei kvartað um gæði varanna, sbr. 51., 52. og 54. gr. laga nr. 39/1952, var L dæmt að greiða E verðmæti vörusendingarinnar samkvæmt reikningi þeim, er sendur var til innheimtu í bankann ..............00.000.0.. 1031 Hinn 31. desember 1964 var verið að ryðja snjó af Reykjavegi hér í borg með jarðýtu, eign J. Var jarðýtunni ekið til suðurs með hraða gangandi manns og framhjá tveimur kyrrstæðum bifreiðum, sem stóðu á austurbrún vegarins. Ekki hafði ökumaður jarðýtunnar leiftrandi ljós á henni, sbr. 4. mgr. 1. tl. 31. gr. reglugerðar nr. 51/1964 né viðvör- unarmerkið A 10. S ók bifreið sinni Í sama mund norður Reykjaveg. Hann sá hinar kyrrstæðu bifreiðar á austur- brún vegarins, en hélt áfram og varð árekstur á milli bif- reiðar hans og jarðýtunnar. Skemmdir urðu á bifreiðinni, og krafði eigandi hennar eiganda jarðýtunnar svo og vátrygg- ingarfélag það, er hafði tryggt hana, um bætur. Dæmt, að eins og ljósabúnaði jarðýtunnar hefði verið háttað, hefði CxXII Efnisskrá Bls. verið varlegra af stjórnanda hennar að nema staðar, er hann. sá S koma á móti í bifreið sinni. S mátti sjá til hinna kyrrstæðu bifreiða á austurbrún vegarins og mátti hann draga af stöðu þeirra þá ályktun, að umferð að norðan færi framhjá þeim á vestari helming vegarins. Þá átti hann að verða var jarðýtunnar í tæka tíð, ef hann hefði haft þá gát, er honum bar að sýna.Var því dæmt, að ökumaður jarðýtunnar ætti sök á árekstrinum að % hluta, en T sjálfur að % hlutum ..........0.00%0 0000 enn. 1055 Skattar. A. Aðstöðugjald. Fyrirtækið G í Neskaupstað gerði út bát á vetrarvertíð 1964, og var afla bátsins landað í Vestmannaeyjum og seldur þar fiskkaupmanni einum, en fiskkaupandinn lagði til ver- búð. án sérstaks endurgjalds. Þar var línan beitt, meðan báturinn var á línuveiðum, og veiðarfæri geymd, er bátur- inn var á netaveiðum. Vestmannaeyjakaupstaður krafði G um aðstöðugjald vegna þessarar starfsemi og taldi, að G hefði haft heimilisfasta atvinnustofnun í Vestmannaeyj- um á fyrrgreindum tíma, sbr. 12. gr. laga nr. 69/1962. Dæmt, að rekstraraðstaða sú, sem G hafði í Vestmannaeyjum, væri eigi slík, að G yrði talinn hafa haft þar heimilisfasta atvinnustofnun og væri því eigi skylt að greiða aðstöðu- gjald til Vestmannaeyjakaupstaðar .......00.000000.0.0.0.. 931 B. Skattur á stóreignir. Skattkrafa féll í gjalddaga 16. ágúst 1958 og hefði því fyrnzt 16. ágúst 1962, ef eigi hefði komið til lögtaksaðgerða. Lög- taksaðgerðir hófust 5. ágúst 1960 og var úrskurður fógeta um framkvæmd lögtaks kveðinn upp 2. apríl 1962. Úrskurði þessum var áfrýjað með dómi Hæstaréttar 10. febrúar 1964 og var málinu vísað heim í hérað til löglegrar með- ferðar og uppkvaðningar úrskurðar af nýju. Fyrningar- fresturinn var þá liðinn, en varna mátti fyrningu með því að fá málið tekið fyrir af nýju innan 6 mánaða. Fógeti hófst þó eigi handa um upptöku málsins fyrr en 16. október 1964, er hann þingaði í málinu. Var þá liðinn lengri tími en 6 mánuðir frá heimvísun þess. Var því dæmt, að skatt- krafan væri fyrnd og synjað lögtaks .........0.0000.0... 591 C. Söluskattur. Á árinu 1963 keypti og seldi A 5 notaðar bifreiðar, þannig, að hann átti að jafnaði eigi nema eina í einu. Skattyfirvöld töldu A söluskattskyldan af söluverði bifreiðanna. Dæmt, Efnisskrá CXITIl Bls. að A, sem ekki rak sjálfstæða starfsemi með verzlun bif- reiða, hafi hvorki stundað sjálfstæða starfsemi í merk- ingu d-liðar 4. gr. laga nr. 10/1960 né atvinnurekstur Í merkingu 6. gr. sömu laga. Var A því eigi talinn sölu- skattskyldur af verði bifreiðanna og lögtaksúrskurður felldur úr gildi ............0.000000 000 senn 195 G seldi 4 notaðar bifreiðar árið 1963, en þrjár þeirra hafði hann keypt á sama ári. Eigi átti hann nema eina þeirra að jafnaði í einu, Skattyfirvöld töldu G söluskattskyldan af söluverði bifreiðanna og kröfðust lögtaks hjá honum fyrir skattinum. Dæmt, að með kaupum og sölu á bifreiðum þess- um hefði G, sem ekki rak sjálfstæða starfstöð með bif- reiðaverzlun, hefði hvorki stundað sjálfstæða starfsemi í merkingu d-liðar 4. gr. laga nr. 10/1060 né atvinnurekstur í merkingu 13. tl. 6. gr. sömu laga. Var honum því eigi skylt að greiða söluskatt af söluverði bifreiðanna og lög- taksúrskurður felldur úr gildi ..........00.0.0000 00... 801 G seldi á árinu 1963 5 notaðar bifreiðar, en fjórar þeirra hafði hann keypt á sama ári. Eigi átti hann nema eina þeirra í einu. Skattyfirvöld töldu G söluskattskyldan af söluverði bifreiðanna og kröfðust lögtaks fyrir skattinum. Dæmt, að með kaupum og sölu bifreiða þessara hefði G, sem ekki ræki sjálfstæða starfstöð með bifreiðaverzlun, hvorki stundað sjálfstæða starfsemi í merkingu d-liðar 4. gr. laga nr. 10/1060 né atvinnurekstur í merkingu 13. tl. 6. gr. sömu laga. Var hann því eigi talinn söluskattskyldur af sölu- verði bifreiðanna ..........2. sense 808 D. Tekjuskattur. Íslenzka vöruskiptafélagið var stofnað 1953 til að annast vöru- sölu og vörukaup. Í samþykktum félagsins er tekið fram, að verði um rekstrarafgang að ræða af rekstri félagsins, skuli honum ráðstafað til líknarstofnana, sem starfi að almenningsheill. Fram kom í málinu, að nokkrum hluta af rekstrarafgangi hafði verið varið til styrktar sjúkum ein- staklingum og gefið líknarsöfnunum. Þessi starfsemi félags- ins var ekki talin leysa það undan skattskyldu samkvæmt a-lið 3. gr. laga nr. 46/1954, sbr. 2. tl. 8. gr. reglugerðar nr. 147/1955 ..........00000ve ess 47 Með dómi Hæstaréttar 14. desember 1963 var fyrrverandi for- stjóra félagsins HIS dæmt að greiða félaginu fé, er talið var, að hann hefði haft af því á árunum 1952— 1958 með fjárdrætti, en fé þetta hafði aldrei verið fært félaginu til tekna í bókum þess. Fé þetta fékkst ekki greitt hjá for- stjóranum., Skattayfirvöld hækkuðu skatta HIS fyrir árin 1953--1959 miðað við, að féð hefði verið tekjur félagsins CXIV Efnisskrá Bls. árin 1952—1958 og skattskylt. Dæmt, að fé fjársvikið með þeim hætti, er hér um ræðir og enn óbætt, væri eigi löglegur skattstofn samkvæmt lögum nr. 46/1954, og bæri því hvorki að beita ákvæðum b-liðar 10. gr. laga nr. 46/ 1954 né öðrum skattaákvæðum um þetta fé. Var því hinn áfrýjaði fógetaúrskurður úr gildi felldur og synjað um framkvæmd lögtaks ............00000.0 00 sn 339 R taldi ekki fram til skatts og skilaði engum skattframtölum fyrir árin 1959 og 1960. Hins vegar lét hann Skattstofu Reykjavíkur í té óundirritaða og óstaðfesta reikninga ásamt nokkrum plöggum, er tjáðust varða eignir hans og rekstur skattaár þessi. Plögg þessi lögðu skattyfirvöld til grundvallar skattlagningu með nokkrum breytingum. Var krafizt lögtaks fyrir skattkröfum þessum. Dæmt, að þessi ófullkomnu reikningsgögn hafi eigi mátt koma í stað lögboðinna heitfestra skattskýrslna samkvæmt 1. mgr. 33. gr. laga nr. 46/1954, heldur hafi átt samkvæmt 2. mgr. 35. gr., sbr. 46. gr. sömu laga, að áætla tekjur og eign R til skatts svo ríflega, sem mælt er í 2. mgr. 35. gr. sömu laga. Skattstjórnarvöldum hefði verið óheimilt að víkja frá þessu ákvæði. Var skattaákvörðun því ómerkt, en skattstjórnar- völdum heimilt að ákveða af nýju skatta R fyrir fyrrgreind skattár .........0...00002 0000 907 E. Útsvar. P hafði um langt skeið átt heima norður í Eyjafirði. Hann fluttist hingað til borgarinnar í janúarmánuði 1964 og barst tilkynning um aðsetur hans hér í borginni 20. maí s. á., en tekið var fram, að lögheimili hans væri norður í Eyjafirði. Skattyfirvöld í Reykjavík gerði P að greiða útsvar til borg- arinnar. Dæmt, að samkvæmt ákvæðum 30. gr. laga nr. 51/1964, sbr. 13. gr. laga nr. 35/1960, væri ljóst, að leggja skyldi útsvar á hvern einstakling í sveitarfélagi því, þar sem hann væri á íbúaskrá þjóðskrár og við það verði að sitja, unz fyrir liggi úrskurður dóms í máli höfðuðu sam- kvæmt ákvæðum 14. gr. laga nr. 35/1960. Þar sem slík dómsúrlausn væri eigi fyrir hendi, að því er P varðaði, var synjað um lögtak vegna hins álagða útsvars .............. 462 J fluttist til Sauðárkróks 21. desember 1959, en samkvæmt sögnum þjóðskrárinnar fluttist hann til Reykjavíkur 17. ágúst 1960. J var gert að greiða útsvar til Sauðárkróks fyrir skattárið 1960. Dæmt, að þar sem tilkynning J um lögheimilisflutning barst Manntalsskrifstofu Reykjavíkur- borgar og Þjóðskránni áður en útsvarsálagning fór fram fyrir skattárið 1960, væri hann ekki útsvarsskyldur á Sauð- árkróki, sbr. 8. gr. laga nr. 66/1945 ...........00000..0... 924 Efnisskrá Skattur á stóreignir. Sjá skattar. Skilasvik. Skipafélag flutti bifreiðar hingað til lands fyrir verzlun eina. Forstjóri verzlunarinnar, Ó, náði samkomulagi við verkstjóra í vörugeymslu skipafélagsins um, að hann afhenti bifreiðar án þess að greitt væri verð þeirra eða tollur. Fékk Ó þannig afhentar 25 bifreiðar. Var brot Ó talið varða við 249. gr., sbr. 1. mgr. 22. gr., og við 2. tl. 1. mgr. 250. gr. laga nr. 19/ 1940 svo og við ákvæði laga nr. 68/1965 og reglugerð nr. 41/1957. Brot S voru talin varða við 249. gr. og við 2. tl. 1. mgr. 250. gr., sbr. 1. mgr. 22. gr. laga nr. 19/1940 svo og ákvæði laga nr. 68/1956 og reglugerð nr. 41/1957. Var Ó dæmt 11 mánaða fangelsi. Þá var hann sviptur smásöluleyfi ævilangt. S var dæmt fangelsi 6 mánuði .......00..0000... Skilorðsbundnir refsidómar. Manni dæmt fjögurra mánaða fangelsi skilorðsbundið fyrir skjalafals með hliðsjón af því, að hann var nú til lækninga vegna drykkjuhneigðar og um lítil verðmæti var að tefla Á árinu 1963 var manni dæmt þriggja mánaða fangelsi, skil- orðsbundið í þrjú ár, fyrir brot gegn 244. gr. laga nr. 19/ 1940. Í desember 1964 var hann ákærður fyrir þjófnað og gekk héraðsdómur í því máli 18. ágúst 1965. Þar sem hann þannig hafði rofið skilorð það, er honum áður hafði verið sett, var refsing fyrir bæði brotin felld saman og honum dæmt fangelsi 6 mánuði ........0..000000. 000 rn. 1962 var G dæmdur í sex mánaða fangelsi fyrir svik og skjala- fals. Refsingin var skilorðsbundin í þrjú ár. 1964 var G sekur fundinn um þjófnað. Skilorð hins fyrra dóms var því rofið. Var refsing í þjófnaðarmálinu ákveðin Íyrir bæði brotin, fangelsi T mánuði ...........000000. 00... E var stýrimaður á erlendu skipi, er lá við bryggju í Reykja- vík. K, sem var ölvaður, kom um borð í skipið ásamt konu sinni. E vísaði honum í land, en K sinnti því ekki. Veittist E þá að honum og urðu ryskingar með þeim, og kjálkabrotnaði K. E dæmd refsing 45 daga varðhald, en refsingin skilorðsbundin, þannig að hún skyldi niður falla að liðnum tveimur árum, væri haldið skilorð 57. gr. laga nr. 19/1940 .........000.00 sn sn S var á gangi á götu í Vestmannaeyjum mikið drukkinn. Þar bar að V, sem einnig var eitthvað ölvaður. Sýndi S nokkra áreitni við V, sem sló til S svo hann féll og fótbrotnaði. V dæmd refsing 20 daga varðhald, en refsing skilorðsbundin, Þannig, að hún félli niður eftir tvö ár, væri haldið skilorð 57. gr. laga nr. 19/1940 .........000.0 00. nnnn rn CXV Bls. 712 83 st 139 405 CXVI Efnisskrá Bls. Skjalafals. S falsaði nafn móður sinnar sem útgefanda og framseljanda á víxil, er hann seldi banka einum. Fyrir þessa háttsemi var S samkvæmt 1. mgr. 155. gr. laga nr. 19/1940 dæmd refsing, fangelsi 5 mánuði ..................00..0 0... nn. 66 H fór ásamt öðrum manni til vinnuveitanda kunningja síns og nefndi sig hans nafni og bað um að sér yrðu greidd laun manns þessa. Kvittaði H fyrir greiðslunni með nafni launþegans. Þá falsaði hann ásamt öðrum manni umboð til að taka út laun þriðja manns, en það mistókst. Fyrir þessa háttsemi var H samkvæmt 1. mgr. 155. gr. laga nr. 19/1940 dæmd refsing fangelsi 4 mánuði, en með hliðsjón af atvikum skyldi refsing falla niður að þremur árum liðn- um frá uppsögu dómsins, yrði skilorð 57. gr. laga nr. 19/ 1940 eigi haldið ....................0..0. 0. 83 Maður nokkur stal ávísanaeyðublöðum úr ávísanahefti manns og falsaði tvær ávísanir samtals að fjárhæð kr. 4.000.00. Ávísanir þessar seldi hann. Honum var dæmd sýkna af ákæru um brot fyrir þjófnað samkvæmt 244. gr. laga nr. 19/1940. Fyrir skjalafals og fjársvik í sambandi við það var honum dæmd refsing samkvæmt 155. gr. laga nr. 19/ 1940 fangelsi 10 mánuði ..............2.0.000 2... 693 Skuldamál. Aðilja dæmt að greiða viðskiptaskuld, sem engum andmælum sætti ...........0.0002 0000 9 Verzlunin O h/f krafði útgerðarmanninn H um andvirði olíu- vara, er honum höfðu verið seldar. H andmælti kröfunni á þeim grundvelli, að hann hefði þegar gert upp þessi viðskipti. Þrátt fyrir áskorun lagði hann þó eigi fram endur- rit úr bókhaldi sínu þessu til stuðnings. Þá taldi hann sig eiga rétt til afsláttar af verði varanna í samræmi við það, sem aðrir í sama bæ höfðu fengið. H færði þó engar sönnur á þetta atriði og forstjóri O h/f bar fyrir dómi, að félagið veitti stundum afslátt frá auglýstu verði, en engar fastar reglur væru um það og engir samningar hefðu verið gerðir um slíkt við H. Samkvæmt því var H dæmt að greiða skuldina eftir kröfu O h/f ............00000... 19 Krafa vélstjóra á hendur útgerð skips um greiðslu vegna uppsagnar tekin til greina ............0..0000.0. 0... 00... 90 Byggingameistarinn V tók að sér að sjá um trésmíði við hús B. Krafði hann B um greiðslu fyrir verkið samkvæmt upp- mælingu uppmælingafulltrúa Trésmiðafélags Reykjavíkur svo og greiðslu fyrir yfirvinnu og svonefnda meistaraþókn- un. Dæmt, að V bæri þóknun fyrir verkið samkvæmt upp- mælingunni og greiðslu fyrir störf sín sem trésmíðameist- Efnisskrá CXVII Bls. ara, en hins vegar ekki sérstaka yfirvinnuþóknun ........ 177 Vélvirki krefur vinnuveitanda sinn um greiðslu launa í veik- indatíma vegna slyss, er hann hafði orðið fyrir utan vinnu- tíma. Krafa vélvirkjans tekin til greina ................ 236 J var ríkisstarfsmaður og vann á vinnuvökum. Krafði hann ríkissjóð um svonefnt vökuálag í orlofi og í veikindum. Dæmt, að J ætti eigi rétt til vökuálags á orlofstíma, sbr. 1. mgr. 16. gr. laga nr. 38/1954 og 1. mgr. 1. gr. reglugerðar nr. 87/1954, sbr. 2. mgr. laga nr. 55/1962. Hins vegar var dæmt, að hann ætti rétt á vökuálagi á veikindatíma, sbr. 1. mgr. 6. gr. laga nr. 87/1954 ...........00000000 00... 266 I seldi D bát. Tók D að sér greiðslu ýmissa skulda, er taldar voru í kaupsamningi og ennfremur að greiða skatta og skyldur af bátnum frá afsalsdegi svo og vexti af áhvílandi lánum. D taldi, að síðar hafi komið í ljós, að I hefði eigi greitt ýmsar skuldir, er tryggðar hefðu verið með veði í bátnum og að hann hefði eigi greitt vexti af skuldum til afsalsdags. Mótbárur I voru í meginatriðum þær, að honum bæri eigi að greiða vexti af svonefndu atvinnuaukninga- láni til afsalsdags. Þá bæri að draga frá skuldinni fé, er hann hefði greitt vegna D. Dæmt, að I hefði skuldbundið sig til að greiða vexti af öllum lánum til afsalsdags og bæri því að greiða vextina af fyrrgreindum lánum. Hins vegar var honum heimilað að draga frá skuldinni það fé, er hann hafði greitt vegna D ...............000.0. 00... 323 M, sem rak heildverzlun, pantaði viðarspón frá útlöndum. Kvaðst hann hafa sýnt A sýnishorn af spæninum og orðið samkomulag um, að hann pantaði nokkurt magn fyrir A. Varan kom hingað til lands og tók A við henni, en neitaði greiðslu á vörunni og ritaði á reikninginn um mót- töku „til sölu“. Nokkru síðar krafði M greiðslu úr hendi A, en hann synjaði og sendi vörurnar til M. Samkvæmt áritun A á reikning yfir vörurnar og vegna viðskipta að- ila, var M talinn bera sönnunarbyrði á því, að um kaup hefði verið að ræða. Þar sem hann hefði eigi fært sönnur að kaupunum, var A sýknaður af kröfum M .............. 414 Húsgagnavinnustofa hafði tekið að sér gerð innbúnaðar í húsi einu. Húseigandi greiddi kr. 200.000.00 til húsgagnavinnu- stofunnar meðan á verki stóð. Að lokum krafði húsgagna- vinnustofan húseiganda um greiðslu þess, er vangreitt væri, sem hún taldi vera kr. 34.174.96. Sérfróðir menn skoð- uðu og mátu verk þetta og töldu að hæfilegt verð fyrir efni og vinnu væri kr. 197.835.00. Dæmt, að eigi væri sann- að, hvernig aðilar hefðu samið um endurgjald fyrir smíðina, og bæri húseigandanum því samkvæmt megin- reglu 5. gr. laga nr. 39/1922 að gjalda fyrir smíðina það CXVIII Efnisskrá Bls. fé, er sanngjarnt mætti telja. Matsgerðin væri að vísu eigi svo sundurliðuð, sem þörf hefði verið á, en húsgagna- vinnustofan hefði eigi orðið við áskorun, sem Hæstiréttur beindi til hennar, um að fá dómkvadda yfirmatsmenn til að meta smíðina til verðs. Bæri því að leggja mat undir- matsmannanna til grundvallar, enda gæti niðurstaða hér- aðsdóms, sem var nokkuð á annan hátt, eigi hnekkt því, enda ósundurliðuð ............000000. 0... ner 827 R rak um skeið veitingastarfsemi undir nafninu G og var firmanafn þetta tilkynnt til firmaskrár. Á árinu 1963 seldi hann B veitingahús þetta, en eigi var afsal gefið út og eigi var skráningu í firmaskrá breytt. S vann um skeið í veitingahúsinu á árunum 1963 og 1964. Taldi hann sig eigi hafa fengið laun sín greidd og krafði R um greiðslu. Dæmt, að starfsemi veitingahússins væri að vísu eigi ein þeirra, er tilkynna skuli til firmaskrár samkvæmt lögum nr. 42/1903, en þar sem R lét skrá sig sem fullábyrgan eiganda veitingahússins og lét þá skráningu haldast, þótt annar maður tæki við rekstrinum, bæri hann ábyrgð á kröfum S á hendur veitingahúsinu. Var eigi talið skipta máli þótt hann réðist til starfa og semdi um starfskjör sín við B ........200000ene ns 921 Stefnubirting. Héraðsdómsstefna var birt á heimili móður stefnda, en þaðan hafði hann flutt fimm árum áður. Dæmt, að slík birting stefnu væri algerlega ónóg og eigi Í samræmi við 1. mgr. 95. gr. og 1. og 2. mgr. 96. gr. laga nr. 85/1936, enda hafði stefnda eigi borizt endurrit stefnunnar í tæka tíð, svo að hann mætti sækja þing í málinu í héraði. Var hinn áfrýjaði dómur ómerktur og málinu vísað frá héraðsdómi .......... 465 G krafði Ó um greiðslu víxils og stefndi honum til greiðslunnar. Sendi hann stefnuvottum í heimilissveit Ó stefnuna til birtingar og fékk stefnuna frá þeim aftur með áritun Ó um, að stefnan hefði verið birt honum, en ekki var þar vottorð stefnuvotta. Ó sótti eigi þing í héraði og var mál- inu vísað frá dómi, að því er hann varðaði. G kærði frá- vísunarðóminn. Fyrir Hæstarétti kom fram vottorð stefnu- votta í heimilissveit Ó um, að þeir hefðu birt honum stefn- una. Dæmt, að stefnuvottarnir hefðu eigi gætt ákvæða 92. gr. laga nr. 85/1936 um stefnubirtinguna, og var því héraðsdómurinn staðfestur, enda yrði honum eigi hrundið með því að leggja fram í Hæstarétti síðar gefið vottorð stefnuvottanna um birtinguna .......0.0000. 00.00.0000. 568 Efnisskrá CXIX Bls. Stjórnarskráin. Eggver æðarfugla í varplöndum talin njóta friðhelgi samkvæmt upphafsákvæði 67. gr. stjórnarskrárinnar ................ öd Samkvæmt 60. gr. stjórnarskrárinnar nr. 33/1944 eiga dóm- endur úrskurðarvald um, hvort yfirvöld hafi gætt laga- sjónarmiða og lagaskilyrða í starfi sínu. Hæstiréttur á því dóm um, hvort dómsmálaráðherra hafi gætt lagaskilyrða við veitingu áfrýjunarleyfis samkvæmt 16. gr. laga nr. 57/1962. Sératkvæði „.................00..000.... 246, 529, 758 Stjórnsýsla. Ríkisstarfsmaður einn vann á vinnuvökum. Krafðist hann vöku- álags á laun sín, er hann var í orlofi svo og á laun í veik- indaforföllum. Dæmt, að starfsmaðurinn ætti ekki rétt til vökuálags á laun sín á orlofstíma, þar sem í launaákvæð- um 1. mgr. 16. gr. laga nr. 38/1934 og 1. mgr. 1. gr. reglu- gerðar, sbr. 2. mgr. 5. gr. laga nr. 55/1962, sé við það átt, að einungis sé um að tefla laun samkvæmt Kjaradómi fyrir starfann. Hins vegar eigi hann rétt á vökuálagi fyrir laun sín í veikindaforföllum samkvæmt 1. mgr. 6. gr. reglu- gerðar nr. 87/1954 ...........0..22.0 00 ens 266 E var skipaður lögregluþjónn í ríkislögreglunni á Keflavíkur- flugvelli 19. marz 1956. Alþingi samþykkti 1961 að fækka lögreglumönnum á Keflavíkurflugvelli um þrjá. Var E einn þeirra, er utanríkisráðherra valdi til uppsagnar. Upp- sögn þessi var eigi talin óheimil samkvæmt 4. gr. og ll. gr. laga nr. 38/1954, enda verði eigi framhjá því komizt, að um var að tefla niðurlagningu á stöðu E, Dæmt, að E beri aðeins sex mánaða föst laun samkvæmt 14. gr. laga nr. 38/1954, enda eigi á valdi dómstóla að auka rétt hans frá því, sem í lagaákvæði þessu greinir .................. 275 S lét í júlímánuði 1966 reisa búnað í Vestmannaeyjum til að veita viðtöku sjónvarpsefni frá varnarliði Bandaríkja Norð- ur-Ameríku á Keflavíkurflugvelli og endurvarpa til manna í Vestmannaeyjum. Ríkisútvarpið, sem ber undir mennta- málaráðherra, taldi atvik þetta brjóta í bága við einka- rétt þess til útvarpsreksturs á Íslandi, skv. 1. gr. laga nr. 68/1934. Dæmt, að lög þessi geymi engin ákvæði, sem heim- færa megi sjónvarp varnarliðsins eða endurvarp frá því undir. Heimild til reksturs þess og endurvarps frá því verði að sækja í 3. og 10. gr. laga nr. 30/1941 um fjarskipti, sem eru yngri en lög nr. 68/1934. Lög nr. 30/1941 veiti póst- og simamálaráðherra heimild til að veita einstökum mönn- um, félögum eða stofnunum rétt til að stofna og reka fjar- skiptaviðskipti á Íslandi. Ríkisútvarpið eigi því ekki aðild að CXX Efnisskrá máli þessu ........20200000s senn R taldi ekki fram til skatts og skilaði engum skattframtölum fyrir skattárin 1959 og 1960 svo sem boðið er í 33. gr. laga nr. 46/1954. Hins vegar lét hann skattstjórnarvöldum í té óund- irritaða og óstaðfesta reikninga, ásamt nokkrum gögnum varðandi eignir sínar og rekstur. Plögg þessi lögðu skatt- stjórnarvöld til grundvallar skattlagningu með tilteknum breytingum. Dæmt, að þessi ófullkomnu reikningsgögn, er R skilaði, mættu eigi koma í stað lögboðinna, heitfestra skattskýrslna, sbr. 1. mgr. 33. gr. laga nr. 46/1954 og hefði átt samkvæmt 2. mgr. 35. gr., sbr. 46. gr. laga, að áætla heildartekjur og heildareign aðaláfrýjanda til skatts svo riflega, sem mælt er í 2. mgr. 35. gr. laganna. Skattstjórnar- völdum væri óheimilt að víkja frá þessum ákvæðum. Voru skattaákvarðanir þeirra því ómerktar, en skattstjórnar- völdum heimilað að ákveða skatta R af nýju ............ Í 27. gr. laga nr. 12/1946 segir, að heimta megi úr sýslusjóði þeim, sem hlut eigi að máli, óendurkræft og vaxtalaust framlag til héraðsrafmagnsveitna ríkisins, sem nemi minnst % af framlagi ríkissjóðs til þeirra. Þá segir í lagagrein þessari, að setja megi Í reglugerð, sem hver sýslunefnd semji og ráðherra staðfesti, ákvæði um, hvernig sýslusjóði skuli koma sérstakar tekjur til að standa undir nefndum greiðsl- um, þar á meðal þau skilyrði, að rafmagnsneytandi hafi greitt ákveðið gjald, heimtaugargjald, áður en veitutaugar eru lagðar að húsi hans eða jarðeign. Samkvæmt þessari heimild var sett reglugerð nr. 192/1949 um rafveitusjóð Eyjarfjarðarsýslu og breyting gerð á henni með reglugerð nr. 95/1954. Þessar reglugerðir eru báðar í gildi. Hinn 1. janúar 1958 settu Rafmagnsveitur ríkisins reglur um greiðslu heimtaugagjalda. Dæmt, að þessar síðastnefndu reglur yrðu eigi metnar gildar, þar sem þær væru settar af óbærum aðila að lögum ..........000.0 0... en ven... Söluskattur. Sjá skattar. Tekjuskattur. Sjá skattar. Tékkar. Sjá skjalafals. Togveiðar. Sjá fiskveiðabrot. . Tolllagabrot. Sjá skilasvik. Fyrirtæki, er Ó veitti forstöðu, flutti inn bifreiðar. Ó náði sam- komulagi við verkstjóra hjá vörugeymslu skipafélags þess, er vörurnar flutti hingað til lands, um að hann afhenti Bls. Efnisskrá CXXKI bifreiðarnar án greiðslu tolls og verðs. Var þeim Ó ogs dæmd refsing vegna þessarar háttsemi .............0.... Tómlæti. Sjá aðgerðarleysi. Höfuðbólinu G tilheyrðu fjórar hjáleigur. Þá átti bændakirkja á G eina jörð í sömu torfu. Hjáleigurnar höfðu gengið undan höfuðbólinu svo og kirkjujörðin. Höfuðbólið var nú tvö býli. Eigandi annars hluta höfuðbólsins taldi, að jörðin G í heild ætti fjalllendi eitt, er jörðinni tilheyrði. Krafðist hann þess, að fjalllendi þetta yrði aðallega dæmt eign G, en til vara eign G og kirkjujarðarinnar í ákveðnum hlut- föllum, en hjáleigurnar ættu þar engan hlut að. Kröfur eiganda G voru eigi teknar til greina og var það meðal annars á því reist, að eigendur G hefðu eigi um langan tíma sýnt viðleitni til að reka þess réttar, er þeir töldu Sig NÚ Eiga ........00000000s ene r rns Traustnám. Fyrirtækið D seldi hinn 5. desember 1961 A eldavélarsamstæðu og áskildi sér eignarrétt að henni, unz kaupverð hennar væri að fullu greitt. A seldi hús sitt með afsali 2. janúar 1961, og fylgdi eldavélarsamstæðan með í kaupunum. Á hafði ekki greitt D að fullu verð eldavélarsamstæðunnar og krafðist D þá, að hún yrði afhent honum með beinni fógetagerð. Dæmt, að þar sem eldavélarsamstæðan væri felld sem einn hluti af innbúnaði í eldhúsi á nefndu húsi og þar sem þau R og V hefðu keypt húsið grandalaus um eignarréttarfyrirvarann, þá hafi þau öðlazt traustnáms- rétt til eldavélarsamstæðunnar og eignarréttarfyrirvar- anum yrði eigi beitt gegn þeim .........0000. 000. 0000... Umferðarlög. Sjá áfengislög og bifreiðar. Ökumanni dæmd refsing fyrir að aka bifreið með áhrifum áfengis .......00.0000 nn 2, 63, 134, 201, 364, Þ ók bifreið sinni aðfaranótt 19. júlí 1964 án þess að hafa ljós hennar tendruð. Í héraðsdómi var Þ dæmd refsing fyrir að aka bifreiðinni ljóslausri. Hæstiréttur dæmdi Þ sýknu af þessari ákæru, þar sem eigi yrði séð, að Þ hefði borið að hafa ljós bifreiðarinnar tendruð í umrætt sinn .......... E ók bifreið sinni aðfaranótt 4. júní 1964 um götur borgar- innar með áhrifum áfengis og á ofsahraða. Sinnti eigi stöðvunarmerki lögreglumanna og braut umferðarreglur. Þá var bifreið hans haldin mörgum göllum, er gerðu hana , óhæfa til aksturs. E var dæmd refsing vegna brota sinna .. Ökumaðurinn G ók bifreið sinni frá biðskýlinu á Digraneshálsi og inn á Reykjanesbraut og lenti í árekstri við aðra bif- Bls. 614 231 894 63 201 CXKII Efnisskrá Bls. Feið, er ók eftir Reykjanesbrautinni, Dæmt, að G hefði eigi sýnt þá varúð, er sýna ber, er ekið er af hliðarvegi inn á fjölfarna umferðarleið. Var honum dæmd sekt kr. 1.000.00 688 Hinn 10. marz 1964 varð árekstur milli bifreiðar H og annarrar bifreiðar á mótum Lönguhlíðar og Miklubrautar hér í borg. H ók suður Lönguhlíð og hugðist aka vestur Miklubraut. Hinni bifreiðinni var ekið norður Lönguhlíð. Báðir öku- menn kváðust hafa ekið gegnt grænu ljósi inn á gatna- mótin. Talið sannað af ljósmyndum, að framendi þeirrar bifreiðar hefði rekizt á vinstri framhjólahlif og framhluta vinstri hurðar bifreiðar H. Bifreið H hefði í árekstraraugna- blikinu stefnt til vesturs og hægri beygju verið lokið. Sam- kvæmt þessu og því, að leið H um gatnamótin að áreksturs- stað er mun lengri en leið hinnar bifreiðarinnar frá stöðv- unarlínu að árekstursstað, var dæmt, að líkur væru fyrir því, að hinni bifreiðinni hefði verið ekið yfir stöðvunarlín- una eftir að gult ljós hafði kviknað á ljósvitanum. Sam- kvæmt þessu var dæmt, að ósannað væri, að H hefði brotið gegn ákvæðum 3. mgr. 46. gr. laga nr. 26/1958 og var hann sýknaður af ákæru vegna þessarar háttsemi ............ 1010 Uppboð. Aðili áfrýjaði úrskurði uppboðsdóms varðandi sölu fasteignar á nauðungaruppboði. Eiganda fasteignarinnar var eigi stefnt fyrir Hæstarétt og málinu því frávísað, sbr. 8. gr. laga nr. 57/1949 ........2.....0..0. ner 419 Er selja skyldi á nauðungaruppboði hús eitt, er byggt var af borgarsjóði samkvæmt lögum nr. 42/1957, sbr. reglugerð nr. 155/1957, sbr. og reglugerð nr. 5/1956, krafðist borgar- sjóður forkaupsréttar að húsinu samkvæmt 5. gr. reglu- gerðar nr. 155/1957 og að verð til hans yrði reiknað eftir reglum þeim, er þar greinir. Dæmt, að ákvæði 5. gr. reglu- gerðar nr. 155/1957 veiti sveitarsjóðum einungis forkaups- rétt til íbúða þeirra, er þar greinir, þegar frjáls sala á þeim fer fram. Um nauðungarsölu á húsum þessum gilda því ákvæði 9. gr. laga nr. 57/1949, sem eigi veitir forkaups- réttarhafa rétt til að ganga inn í boð annars manns á uppboðsþingi. Var því kröfu borgarsjóðs um forkaupsrétt- inn hafnað ..............0..2000 s.s sens 992 Upptaka. Afli og veiðarfæri fiskiskips gerð upptæk ...... 389, 576, 722, 898 Útivist aðilja. Áfrýjandi sótti ekki þing: Útivistardómur 1, 53, 54, 368, 756, 757, 758, 823, 824, 998, 999 Efnisskrá CXXIII Bls. Aðaláfrýjandi sótti ekki þing. Aðalsök því felld niður .. 9 Útsvar. Sjá skattar. Varnarlið Bandaríkja Norður-Ameríku. Varnarliðið verður eigi sótt til greiðslu fjár fyrir Íslenzkum dómstólum. Vélstjóra, er starfaði hjá varnarliðinu, dæmd laun fyrir veikindadaga úr ríkissjóði ...........000.00... 100 Vátrygging. Vátryggingarfélagið S hafði á árinu 1958 selt hlutafélaginu Þ ábyrgðartryggingu gegn þeirri ábyrgð, er á hlutafélaginu hvíldi, vegna togara, sem það gerði út. Segir Í tryggingar- skírteininu, að þegar um meiðsli eða lífstjón á mönnum sé að ræða, nemi trygging fyrir hvern einstakling ekki yfir kr. 400.000.00. Þá er tekið fram í vátryggingarskírteininu, að félagið bæti ekki kaup, sem tryggða beri samkvæmt lögum eða samningum að greiða manni, er orðið hefur fyrir slysi. Þá mun eigin áhætta tryggingartaka hafa verið kr. 10.000.00. Hinn 17. apríl 1959 var svo um samið milli Félags íslenzkra botnvörpuskipaeigenda og stéttarfélags sjómanna, að útgerðarmaður skyldi tryggja á sinn kostnað hvern mann, sem samningurinn tæki til, gegn öllum slys- um fyrir kr. 200.000.00, miðað við dauða eða fulla örorku. Trygging þessi skyldi koma til frádráttar slysa- og dánar- bótum á hendur útgerðinni með sama hætti og bætur frá Tryggingastofnun ríkisins. Þ h/f keypti ekki slysatrygg- ingu þessa þrátt fyrir samningsákvæðin. Hinn 16. febrúar 1960 varð það slys um borð í togara þeim, sem Þ h/f gerði út, að háseti slasaðist svo, að hann hlaut 7T5% varanlega örorku. Höfðaði hásetinn mál gegn Þ h/f til heimtu bóta og var S stefnt til réttargæzlu. Tjón hásetans var metið kr. 480.000.00. Var hásetanum dæmt sjóveð í uppboðsandvirði togarans til tryggingar dæmdum fjárhæðum, en 1. septem- ber 1961 hafði ríkissjóði verið lagður togari þessi út á uppboði sem ófullnægðum veðhafa. Ríkissjóður greiddi dóminn. S taldi sér einungis skylt að greiða dæmdar bætur, að frádregnum kr. 150.000.00, auk vaxta og málskostnaðar vegna slyss þessa og innti fé það af höndum. Var það á því byggt, að tryggingin hefði verið seld á þeim forsend- um, að umrædd slysatrygging væri í gildi, en kr. 150.000.00 hefðu átt að fást greiddar af henni, ef hún hefði verið keypt. Ríkissjóður, sem orðið hafði að greiða greinda dóm- skuld, krafði hins vegar vátryggingafélagið um kr. 390.000.00 auk vaxta og kostnaðar, enda væri félaginu óvið- komandi, hvort umrædd slysatrygging hefði verið keypt CXXIV Efnisskrá Bls. eða ekki. Dæmt var, að eigi væri sannað, að Þ h/f hefði skuldbundið sig gagnvart S til að tryggja áhöfn togarans á þeim tíma, sem hér skiptir máli, gegn slysum fyrir kr. 200.000.00, þannig, að ábyrgðartrygging S yrði því aðeins virk, er nefnd slysatrygging hrykki að tiltölu eigi til að bæta tjón af slysi. Skipti ekki máli þótt Þ h/f hefði van- efnt samning þann, sem gerður var hinn 17. apríl 1959, um fyrrgreinda slysatryggingu. S bæri því að greiða vá- tryggingarféð að fullu .................000.0.0..0.0000 00. 182 Hinn 22. febrúar 1962 seldi vátryggingarfélag eitt G brunatrygg- ingu á geymsluhúsi einu og vörum geymdum í því. Var vá- tryggingarfjárhæðin ákveðin kr. 10.000.00 fyrir geymsluhús- ið og kr. 150.000.00 fyrir vörurnar. Eigi kynntu fyrirsvars- menn vátryggingarfélagsins sér raunverulegt verðmæti hins tryggða. Hinn 23. marz 1962 brann geymsluhúsið til kaldra kola, svo og þeir munir, sem þar voru. Taldi G, að þarna hefði brunnið vörur að verðmæti kr. 148.375.00. Könnun á brunastað leiddi í ljós, að vörur þær, er brunnu, mundu hafa verið mun minni, bæði að magni og verðmæti, en G vildi vera láta og benti allt til þess, að verðmæti þeirra hefði verið mjög óverulegt. Þá var geymsluhúsið bæði lélegt og lítt hæft til vörugeymslu. Dæmt, að vátryggingarsamn- ingur aðiljanna um vörurnar væri ekki bindandi fyrir vá- tryggingarfélagið skv. niðurlagsákvæði 4. gr. laga nr. 20/ 1954, og var það því sýknað af kröfum G að því leyti. Hins vegar var félaginu dæmt að greiða G kr. 3.500.00, er talið var verðmæti hins brunna húss .................... 217 J húftryggði bifreið sína hjá vátryggingarfélaginu V. Á miðju ári 1962 fól J, sem búsettur var utan bæjar, B, sem búsettur var hér í bænum, að varðveita bifreiðina og sýna hana mönnum, sem kynnu að hafa áhuga á að kaupa hana og bifreiðasalar vísuðu til hans. Hinn 13. júlí 1962 tók B, þá ofurölvi, bifreiðina og ók henni. Lauk þeim akstri þannig, að bifreiðin fór út af veginum og gereyðilagðist. J krafði V um bætur samkvæmt húftryggingunni, en V synjaði. Dæmt var, að leggja yrði til grundvallar skýrslur þeirra J og B um það, að B hefði einungis átt að sýna bifreiðina áhugamönnum um kaup og leyfa þeim að aka henni til reynslu, en eigi mátt aka henni í einkaerindum. Ekkert var fram komið, er styddi það, að J hefði mátt ætla fyrir- fram, að B væri eigi trúandi fyrir bifreiðinni. Samkvæmt þessu, sbr. 18. og 20. gr. laga nr. 20/1954, sbr. 34. gr. sömu laga, var dæmt, að V skyldi bæta J tjónið .............. 262 Hinn 24. nóvember 1961 leigði V skip sitt útgerðarmanninum B til síldarflutninga. Í leigusamningi var tekið fram, að leigu- taki greiddi rekstrarkostnað skipsins á leigutímanum, laun Efnisskrá CXXV Bls. áhafnar, tryggingargjöld hennar og hafnargjöld. Hins vegar skyldi leigusali greiða vitagjöld af skipinu. Leigusamning- urinn gilti til 10. marz 1962. Áður en skipsleigusamningur þeirra aðilanna var gerður, höfðu vátryggingariðgjöld fiski- skipa um skeið verið greidd úr svonefndum útflutningssjóði samkvæmt ákvæðum 4. mgr. 7. gr. laga nr. 28/1962. Nokkru eftir að skipsleigusamningurinn tók gildi, var hafinn flutn- ingur á Ísvarðri síld á erlendan markað. Ákvað sjávarút- vegsmálaráðuneytið þá að greiða af útflutningsgjaldi vá- tryggingariðgjöld fiskiskipa, sem flyttu ísvarða síld á er- lendan markað. Skip það, er hér um fjallar, var tryggt hjá vátryggingarfélaginu S. Sjávarútvegsmálaráðuneytið tilkynnti vátryggingarfélaginu 9. febrúar 1962, að úthald til flutninga á ísvörðum fiski á erlendan markað skyldi, við greiðslu iðgjaldanna, jafngilda úthaldi til fiskiveiða. Hinn 15. febrúar 1962 fór B þess á leit við sjávarútvegs- málaráðuneytið, að það greiddi honum þau vátryggingar- iðgjöld, er kæmu í hlut hins leigða skips á leigutímanum. Ráðuneytið varð við málaleitun B og tilkynnti vátrygg- ingarfélaginu S um þetta í apríl 1962, en það mótmælti þessu. Vátryggingariðgjöldin hafa eigi verið greidd til S og skuldar V þau fyrir umrætt tímabil. Krafðist nú V aðal- lega, að ríkissjóður greiddi vátryggingariðgjöldin til hans, en til vara, að B gerði það. Dæmt, að skilja beri ákvæði 4. mgr. 7. gr. bráðabirgðalaga nr. 80/1961, sbr. 4. mgr. 7. gr. laga nr. 28/1962 þannig, að sjávarútvegsmálaráðuneyt- inu hefði borið að greiða vátryggingariðgjöld þau, sem íþar greinir og hér um teflir, beint til vátryggingarfélaga þeirra, sem í hlut áttu. Sá háttur hefði og verið hafður á öðrum tilvikum. Samkvæmt þessu ætti V ekki heimtingu á, að vátryggingariðgjöldin væru greidd honum .......... 313 Togari einn var veðsettur SS með 1. veðrétti, og segir í veð- skuldabréfinu, að hvers konar vátryggingarfjárhæðir hins veðsetta séu innifaldar í veðsetningunni. Að undangengnu nauðungaruppboði var togarinn lagður SS út sem ófull- nægðum veðhafa. Togarinn hafði orðið fyrir sjótjónum fyrir söluna, og reis upp deila um, hver ætti rétt til tjón- bótanna, SS eða þrotabú togaraeigandans. Dæmt, að sam- kvæmt ákvæðum veðskuldabréfsins, sbr. og 12. gr. laga nr. 41/1946, ætti SS 1. veðrátt í tjónbótakröfunni ........ 369 Í árekstri milli bifreiðanna Ö og E slasaðist M, sem var far- þegi í bifreiðinni Ö, en eigandi og ökumaður þeirrar bif- reiðar var eiginmaður hennar. M krafði eiganda E um fullar bætur vegna tjóns þess, er hún beið við slysið, óskipt með félagi því, er skylduvátryggt hafði bifreiðina. Dæmt, að M gæti sótt eiganda og vátryggjanda E til fullrar fé- CKKVI Efnisskrá Bls. bótaábyrgðar, sbr. 67. gr. laga nr. 26/1958, og skipti í því sambandi ekki máli, þótt ökumaður Ö væri að einhverju leyti meðvaldur að tjóninu. Það takmarkaði ekki rétt hennar til fullra bóta, þótt hún væri eiginkona eiganda og ökumanns Ö-bifreiðarinnar. Eigandi E-bifreiðarinnar og vátryggingarfélagið voru því dæmd til að greiða óskipt bætur til M ...............2.2.0 eee eee 375 Skipaútgerð ríkisins hafði tryggt skip sitt hjá vátryggingar- félaginu S. Á skipinu urðu mörg sjótjón, er bótaskyld voru. Leitað var tilboða um viðgerðir á skipinu, og var boðið í viðgerðina bæði af erlendum og innlendum aðiljum. Erlent tilboð var talið hagstæðast. Stjórnvöld synjuðu um leyfi fyrir gjaldeyri til viðgerðarinnar erlendis og skyldi hún því framkvæmast hérlendis. Varð viðgerðarkostnaðurinn hærri en hið erlenda tilboð. S neitaði að greiða hærri bætur sam- kvæmt vátryggingaskírteini en námu tilboðsfjárhæðinni. Skipið var tryggt samkvæmt ákvæðum Dansk söforsik- ringskonvention frá 2. apríl 1934, en þar er ákveðið, að ef um meiri háttar tjón sé að ræða, skuli ákveða viðgerð- arkostnað með útvegun tilboða og gildi þá sem mat á viðgerðarkostnaði lægsta tilboð, sem sanngirni má krefjast að vátryggður gangi að. Dæmt, að þar sem fyrirsvarsmenn ríkisins kusu allt að einu að hlíta eigi ákvæðum 131. gr. fyrrgreindrar samþykktar, heldur láta viðgerðina fara fram á Íslandi, beri S eigi að greiða hærri tryggingabætur en honum hefði borið að greiða, ef hinu erlenda tilboði hefði verið tekið. Sératkvæði ...............00.200.000. 000. 696 S hafði látið steypa húshluta og komið þeim fyrir í grindum. Skyldu þeir teknir úr grindunum með lyftikrana og settir á bifreið. Er verið var að vinna þetta verk, féllu grindurnar og húshlutarnir skemmdust. Tryggingarfélagið A hafði selt S flutningavátryggingu samkvæmt 11. gr. laga nr. 20/ 1954. Tók vátrygging þessi til þeirrar áhættu, sem hinir vátryggðu munir voru lagðir í við flutning þeirra. Þá var í staðfestingarbréfi á vátryggingunni tekið fram, að mun- irnir yrðu fluttir með dráttarvagni og krani notaður við verkið. Dæmt, að vátryggingaratburðurinn hafi orðið við tilraun til að lyfta steyptum vegg á dráttarvagn. Vátrygg- ingarfélagið hafi einnig tekið á sig þessa áhættu, sem var órofatengd flutningunum, sbr. TT. gr. laga nr. 20/1954. Þótt grindurnar hafi eigi verið nægilega traustar og S látið hjá líða að skýra A frá aðstæðum á fermingarstað, var eigi talið, að háttsemi S hafi verið slík, að hún leysti A undan vátryggingarskuldbindingum hans, að nokkru eða öllu leyti, sbr. 7. og 18. gr. laga nr. 20/1954 00.00.0000... 1000 Efnisskrá CXXVII Bls. Veðréttindi. Sjá sjóveð. Með veðskuldabréfi 15. maí 1948 veðsetti I h/f með 1. veðrétti SS togara, er félagið átti, til tryggingar láni að fjárhæð kr. 2.550.000.00. Í veðskuldabréfinu segir, að hvers konar vátryggingarfjárhæðir hins veðsetta séu innifaldar í veð- setningunni. I h/f varð gjaldþrota, og hinn 29. janúar 1962 var togarinn boðinn upp á nauðungaruppboði að kröfu SS til lúkningar eftirstöðvum lánsins og vöxtum, kr. 1.490.000.00. SS varð hæstbjóðandi og bauð kr. 940.000.00, og var skipið lagt honum út sem ófullnægðum veðhafa hinn 31. janúar 1962. Hinn 15. apríl 1964 seldi SS skipið, og var söluverðið kr. 2.000.000.00. Togarinn hafði orðið fyrir sjótjónum, sem ekki hafði verið gert við áður en nauðungaruppboð fór fram. SS krafðist viðurkenningar á 1. veðrétti í tjónbót- unum, en þrotabú I h/f krafðist tjónbótanna. Dæmt, að samkvæmt ákvæðum veðskuldabréfsins, sbr. og 12. gr. laga nr. 41/1946, ætti SS 1. veðrétt í tjónbótakröfunni. Engin gögn voru lögð fyrir Hæstarétt um sannvirði togar- ans á uppboðsdegi, en um 'það veitir söluverð hans 15. apríl 1964 eigi nægar upplýsingar. Voru því eigi efni til að færa kröfu áfrýjanda niður samkvæmt ákvæðum 3. mgr. 32. gr. laga nr. 57/1949 ...........2000 0000. 0 369 Verzlun. Sjá helgidagalöggjöf, kvöldsala og innsiglisrof. Blómasali einn í Kópavogi hafði opna verzlun sína á föstudag- inn langa og páskadag 1965 og seldi þar blóm og blóma- skreytingar. Var þessi háttsemi hans talin varða við 2. gr., sbr. 7. gr. laga nr. 45/1956 og honum dæmd sekt til bæjar- sjóðs Kópavogs .........200000000 0 307 S fékk leyfi til kvöldsölu samkvæmt heimild í a-lið 1. gr. aug- lýsingar nr. 90/1957. Hinn 3. september 1964 samþykkti borgarstjórn að veita S leyfi til sölustarfsemi með heim- ild í 1. mgr.3. gr. samþykktar nr. 240/1963 og ákvæða til bráðabirgða í samþykkt nr. 551/1964. S greiddi leyfisgjald vegna kvöldsölunnar fyrir tímabilið 1. marz 1965 til 28. febrúar 1966 hinn 28. febrúar 1965. Borgarstjórn tilkynnti síðan S hinn 21. maí 1965, að fyrrgreint bráðabirgðaleyfi væri afturkallað frá og með 1. júlí 1965. S andmælti þessu og benti á, að hann hefði greitt leyfisgjald, sem tekið hefði verið við án fyrirvara. Dæmt, að S hefði fengið leyfi til bráðabirgða til kvöldsölu án þess að greint væri tímatakmark leyfis. S hefði boðið fram 25. janúar 1965 leyfisgjald til aprílloka 1966 og því gjaldi verið veitt við- taka af borgaryfirvöldum án skilyrða. Mátti S treysta því, að hann hefði öðlazt kvöldsöluleyfi til 1. marz 1966, og CXKVIII Efnisskrá Bls. varð hann því eigi sviptur leyfinu, enda ekki fram komið að hann hefði misfarið með það. Var S því sýknaður af ákæru fyrir brot gegn 2. gr., sbr 1. mgr. 1. gr., sbr. 12. gr. samþykktar nr. 240/1963. Hinn 16. nóvember 1965 lokuðu löggæzlumenn sölubúð S og settu innsigli sitt fyrir, S rauf innsiglið og hélt áfram verzlun. Dæmt, að honum hefði verið skylt eins og á stóð að hlíta innsiglun í bráð, en hann mátt leita úrlausnar dómara um ágreinings- efnið, sbr. 73. gr. laga nr. 82/1961. Var S dæmd refsing vegna þessarar háttsemi, sbr. 1. mgr. 160. gr. laga nr. 19/ 1940, en refsing látin niður falla samkvæmt 1. málslið "75. gr. laga nr. 19/1940. Sératkvæði ..........000000. 000... 704 Vextir. Lögmaðurinn M hafði á hendi viðamikil lögmannsstörf fyrir K. Hinn 22. september 1960 greiddi M verulegt fé til K, en deila reis um lögmannskaup hans. Er skorið hafði verið úr deilunni um lögmannskaupið, reyndist K eiga fé hjá M, er hann greiddi 6. febrúar 1962, en án vaxta. K krafðist vaxta af fénu, venjulegra sparisjóðsvaxta. Dæmt, að M bæri að greiða almenna vexti af fénu, en ekki spari- sjóðsvexti, sem skipti þó ekki máli, þar sem vextir þessir voru á þeim tíma, sem hér um ræðir, jafnháir .......... 287 Vinnulaun. Vinnusamningar. Sbr. skuldamál. Eftir uppsögu héraðsdóms var vinnulaunaskuld lögð í greiðslu- geymslu til handa dómhafa. Sú krafa kom því eigi til álita fyrir Hæstarétti „...........02002200.0.0n enn 69 H starfaði á skipum Skipaútgerðar ríkisins sem vélstjóri frá 14. janúar 1960 til 30. apríl 1961. Störf hans voru þó eigi samfelld og hann var fluttur á milli skipa. Eigi var honum greitt kaup frá því að hann var skráður af einu skipi og þar til hann var skráður á annað. Í kjarasamningi Vél- stjórafélags Íslands og útgerðarfyrirtækja, þar á meðal Skipaútgerðar ríkisins, var svo ákveðið, að uppsagnar- frestur vélstjóra á skiprúmssamningi væri einn mánuður, en hefði vélstjóri unnið í eitt ár hjá sama aðila, skyldi hann skoðast fastur starfsmaður og þá gilda þriggja mánaða uppsagnarfrestur af beggja hendi. Dæmt, að H ætti rétt til launa þá daga, er hann var eigi skráður í skipsrúm og við lok skiprúmssaminga ætti hann rétt á bótum, sem samsvara þriggja mánaða uppsagnarfresti, enda hafi hann þá átt rétt á þriggja mánaða uppsagnar- fresti ...........2... 00... 90 Þ vélstjóri réðist til varnarliðs Bandaríkja Norður-Ameríku hér á landi á árinu 1957. Hann veiktist hinn 1. janúar 1958 Efnisskrá CKKIX Bls. og var óvinnufær til 15. júní sama ár, er hann kom aftur til vinnu sinnar og starfaði áfram hjá varnarliðinu. Þ taldi sig eiga rétt á launum veikindaðagana, en af hendi varnarliðs var greiðsluskyldu neitað. Kröfur sínar um laun fyrir veikindadaga byggði Þ á því, að honum hefði borið sömu laun og sömu kjör og fastir vélstjórar í þjón- ustu Reykjavíkurborgar. Varnarliðið neitaði hins vegar greiðsluskyldu sinni, þar sem Íslenzk stjórnvöld hefðu eigi tilkynnt varnarliðinu á þeim tíma, er Þ var frá vinnu vegna veikinda, að mönnum með hans menntun og í hans starfa, bæru slík laun. Þ beindi þá kröfu sinni á hendur ríkissjóði. Fram kom í málinu, að hliðstæðir fastir starfs- menn Reykjavíkurborgar nytu þess réttar að fá laun greidd í veikindum, hliðstæðum þeim, sem hér var um að tefla. Samkvæmt 4. tl. 6. gr. viðbætis við varnarsamning milli Íslands og Bandaríkjanna frá 8. maí 1951, sem veitt var lagagildi með lögum nr. 110/1951, skal ráðning ís- lenzkra borgara, sem starfa hjá varnarliðinu „framkvæmd með aðstoð um hendur þess eða þeirra fyrirsvarsmanna, sem af Íslands hálfu eru til þess kvaddir. Ráðningarkjör og vinnuskilyrði, einkum vinnulaun, launauppbætur og öryggisráðstöfun við vinnu, skulu fara að Íslenzkum lög- um og venjum“. Samkvæmt þessum reglum og úrlendis- rétti varnarliðsins var dæmt, að ríkissjóður bæri gagnvart Þ ábyrgð á því, að yfirstjórn varnarliðsins bárust eigi á réttum tíma fullnægjandi skýrslur um ráðningarkjör þeirra manna, er vinna fyrir íslenzka aðila sams konar störf, sem Þ vann fyrir varnarliðið. Var því dæmt, að ríkissjóði bæri að greiða Þ umrædd laun ........000.000 00.00.0000. 100 Byggingameistarinn V tók að sér ásamt öðrum mönnum að vinna að trésmíði við hús B. Áritaði V teikningar og taldist meistari fyrir verkinu, Krafði V um greiðslu fyrir verkið samkvæmt uppmælingu fulltrúa Trésmíðafélags Reykja- víkur svo og greiðslu fyrir yfirvinnu. B andmælti upp- mælingarfjárhæðinni og sérstaklega því, að honum væri skylt að greiða gjald til V sem byggingameistara. Þá vé- fengdði hann einnig uppmælinguna. Gegn mótmælum var eigi talið, að B hefði sannað að uppmælingin væri á nokkurn hátt röng, og var hún lögð til grundvallar. Hins vegar var B eigi dæmt að greiða sérstaklega þóknun fyrir yfirvinnu. V var talinn eiga rétt á meistaraþóknun, þar sem hann áritaði teikningar að verkinu og hafði eftirlit með því sem byggingarmeistari ........00.00.00...0..0.00. 177 G vélvirki réðist til vélsmiðjunnar H í janúarmánuði 1948 og starfaði þar til 3. janúar 1962, að hann slasaðist á Íþrótta- æfingu og var frá störfum um langt skeið. Krafði G síðan CXXKX Efnisskrá Bls. H um laun í 14 daga eftir slysið, samkvæmt 4. gr. laga nr. 16/1958. H synjaði um greiðslu á þeim forsendum, að honum væri eigi skylt að greiða G laun, þar sem hann hefði slasazt utan vinnu. Dæmt, að ákvæði 4. gr. laga nr. 16/1958 takmarkist eigi af neinu öðru ákvæði laganna, að því er slys varða. Með hliðsjón af fyrrgreindu lagaákvæði svo og ákvæðum 6. og 7. gr. sömu laga og þeim sjónar- miðum, sem liggi lögum þessum til grundvallar, séu eigi efni á að beita þrengjandi lögskýringum, að því er varðar 4. gr, sem samkvæmt fortakslausum orðum sínum taka til slyss G í skiptum aðilja. Ummæli á Alþingi í sambandi við setningu laganna breyti engu gegn afdráttarlausum ákvæðum lagatextans. Var H því dæmt, að greiða G full laun í nefndan hálfan mánuð .................000000... 236 Sumarið 1961 var S skipverji á bát, eign T. Taldi S sig hafa verið stýrimann á bátnum og bæri sér aflahlutur sam- kvæmt því. T hélt því fram, að S hefði einungis Verið háseti og ætti að fá greiðd laun samkvæmt því. Lagði S fram vottorð þriggja skipsfélaga sinna um, að hann hefði Verið stýrimaður á bátnum nokkurn tíma. Eigi komu menn þessir fyrir dóm. Samkvæmt lögskráningarvottorði var S ekki skráður stýrimaður á bátinn. Var því talið ósannað, að S hefði verið ráðinn stýrimaður á bátinn í umrætt sinn og krafan eigi tekin tilgreina ...............0.0.00....... 251 J starfaði sem slökkviliðsmaður á Reykjavíkurflugvelli og vann á vinnuvökum. J krafði ríkissjóð um svonefnt vöku- álag á orlofstíma sinn og á veikidatíma. Dæmt, að um laun ríkisstarfsmanna í orlofi fari samkvæmt 1. mgr. 16. gr. laga nr. 38/1954 og 1. mgr. 1. gr. reglugerðar nr. 87/ 1954, sbr. 2. mgr. laga nr. 55/1962, en þar segir, að starfs- maður skuli einskis í missa af föstum launum sínum á orlofstímanum. Þetta lagaákvæði beri að skýra þannig, að með föstum launum sé einungis átt við laun samkvæmt dómi Kjaradóms fyrir starfann, sem um er að tefla, en ekki álag vegna vökuvinnu, ef því er að skipta, Var ríkis- sjóður því sýknaður af kröfu J að þessu leyti. J var óvinnu- fær vegna veikinda 25. júní 1964. Samkvæmt 17. gr. laga nr. 38/1954, sbr. 2. mgr. 5. gr. laga nr. 55/1962 skal ákveða með reglugerð, hvernig fara skuli um launagreiðslur í veikindaforföllum, og um það efni gilda ákvæði reglu- gerðar nr. 87/1954. Í 1. mgr. 6. gr. reglugerðar nr. 87/1954 segir, að starfsmaður skuli halda fullum launum svo lengi sem veikindadagar hans verði eigi fleiri en 90 á 12 mán- uðum. Var dæmt, að eðlilegast væri að leggja þann skiln- ing í þetta ákvæði, að það taki, auk almennra fastra launa, til vökuvinnuálags, ef um þá skipun starfa sé að tefla. Var Efnisskrá CKKKI Bls. krafa J því tekin til greina að þessu leyti .............. 266 Háseti krefur skipseiganda um greiðslu kauptryggingar 789, 792 Þeir M og D tóku að sér að gera líkan af sjúkrahúsi fyrir Vest- mannaeyjakaupstað. Eigi var fyrirfram samið um gjald fyrir smíði þessa, en þeir M og D kröfðust kr. 45.000.00. Eftir uppsögu héraðsdóms voru dómkvaddir sérfróðir menn til að meta hæfilegt endurgjald fyrir efni og smíði líkansins. Töldu þeir, að hæfilegt endurgjald fyrir vinnuna væri kr. 45.000.00 og efniskostnaður hæfilegur kr. 3.000.00. Matsgerð þessi var lögð til grundvallar og krafa þeirra M og D tekin til greina ..........20000 0000 nn nr 804 Forstjóri húsgagnavinnustofu einnar, er tekið hafði að sér smíði á innbúnaði í hús eitt, krafði húseiganda um gjald fyrir teikningar. Dæmt, að forstjórinn hefði ekki fært sönnur á, að hann hefði nokkra þá vinnu látið í té umfram það, sem venja væri, að húsgagnavinnustofur, er slík verk tækju að sér, inntu af höndum. Var húseigandi sýknaður .. 824 Á árunum 1963 og 1964 starfaði S á veitingahúsi einu. Réði B hann til starfa og samdi við hann um starfskjör. R hafði stofnað veitingastarfsemi þessa undir firmanafninu G og skrásett þetta firmanafn á venjulegan hátt. Á árinu 1963 seldi hann B veitingastarfsemina, en afsal var eigi gefið út og skráningu í firmaskrá eigi breytt. S krafði nú R um vangoldin laun. Starfsemi veitingahússins var að vísu eigi ein þeirra, er skylt var að tilkynna til firmaskrár, en þar sem R hafði tilkynnt sig sem fullábyrgan eiganda veit- ingahússins og lét þá skráningu haldast, þótt annar maður tæki við rekstrinum, var dæmt, að R bæri ábyrgð á kröf- UM S 0... 921 H var skráður stýrimaður á vélbát einn 24. febrúar 1961 og af- skráður hinn 30. marz sama ár, er hann fór í land vegna veikinda, og kom hann ekki aftur til starfa á bátnum, þar sem hann var frá vegna veikinda í tvo mánuði. H krafði bátseiganda um laun í einn mánuð samkvæmt 9. gr. kjara- samnings Farmanna- og fiskimannasambands Íslands og Landssambands íslenzkra útvegsmanna svo og 32. gr. sjó- mannalaganna. Taldi hann kaup sitt vera einn og hálfan aflahlut, auk kr. 250.00 á mánuði. Talið sannað, að H hefði verið sjúkur í umrætt sinn og dæmt, að útgerðar- manni bátsins bæri að greiða honum hin umkröfðu laun. Þá var honum dæmdur sjóveðréttur í bátnum .......... 980 Með samningi 14. april 1964 veitti eigandi v/b A fjórum Fær- eyingum heimild til að sigla skipi þessu eina veiðiferð á venjulegar fiskislóðir Færeyinga, enda stæði veiðiferðin ekki lengur en þrjá almanaksmánuði. Áhöfn skipsins var lögskráð 13. maí 1964. T var einn þeirra háseta, er lög- CKRXII Efnisskrá Bls. skráðir voru þann dag. Hann var skráður af skipinu í Færeyjum 5. september sama ár. Afla v/b A úr nefndri fiskiför var skipað á land í Danmörku dagana 9. til 13. september 1964, og kom v/b A til Færeyja 29. september sama ár. Þar sem hætta var á, að skipið yrði kyrrsett í Færeyjum vegna launakrafna áhafnar, ábyrgðist Lands- banki Íslands 3. nóvember ákveðna fjárhæð til greiðslu launanna. Tók eigandi síðan við skipinu, en seldi það úr landi 6. september 1966. T krafði nú skipseiganda svo og hina færeysku útgerðarmenn um greiðslu launaeftir- stöðva sinna og svo sjóveð í togaranum. Dæmt, að ís- lenzkir dómstólar eigi lögsögu í máli hásetans á hendur útgerðarmönnum, sbr. 43. gr. laga nr. 67/1963. Samkvæmt 2. tl. 216. gr. laga nr. 66/1963 átti T sjóveðrétt í v/b A fyrir launakröfum sínum, en samkvæmt 1. mgr. 231. gr. sömu laga er kröfuhafi sjálfráður um að höfða mál, hvort sem hann vill á hendur útgerðarmanni eða skipstjóra til full- nægingar á kröfu, sem sjóveð er í því skipi. Dæmt, að útgerðarmaður tákni hér eiganda skips, sbr. 2. mgr. 231. gr. laga nr. 66/1963. Yfirlýsingu Landsbanka Íslands frá 3. nóvember 1964 beri að skýra þannig, að hún tryggi greiðslu á þeim launakröfum, sem þá var sjóveð fyrir í v/b A, samkvæmt dómi, er síðar gengi og hefði skips- eigandi með setning þessarar bankaábyrgðar undirgengizt að greiða kröfu T, sem rétt reyndist. Svo sem áður getur, var afli v/b ÁA í umrætt sinn seldur í Danmörku. Fram kom, að andvirði aflans hafði borizt til banka í Færeyjum 5. október 1964 samkvæmt skilagreinum afgreiðslumanns í Danmörku 1. október 1964. T höfðaði mál þetta með stefnu 2. október 1965 og birtri sama dag. Talið, að gjalddagi kröfu T hefði verið, þá er útgerðarmenn máttu í fyrsta lagi gera honum reikningsskil, en það var þegar skilagrein miðlarans barst til bankans í Færeyjum. Dæmt, að sjóveð- krafa T væri eigi fyrnd, þá er stefna í máli þessu var birt, sbr. 11. gr. laga nr. 14/1905. Sjóveðréttarkrafa T hvíldi á skipinu, er það var selt úr landi, og var skipseigandi því sjálfskuldaraðili að henni samkvæmt 223. gr. laga nr. 66/ 1966, þótt sjóveðrétturinn haldi samkvæmt 2. mgr. 290. gr. sömu laga. Samkvæmt því var eiganda togarans og hinum færeysku útgerðarmönnum dæmt að greiða óskipt kaup T, og að hann ætti sjóveðrétt í togaranum til trygg- ingar fjárhæðunum ...............00.0 ene enes rr 935 Vinnuslys. Sjá skaðabætur. Tjónþoli krefur bóta .............. 22, 294, 331, 504, 570, 927, 949 Efnisskrá CXXKIII Bls. Víæxilmál. Víxlar. Hinn 26. febrúar 1963 stofnuðu Ó og I firmað S. Var firmað skráð og tekið fram, að hvor stofnandi um sig bæri ótak- markaða ábyrgð á skuldbindingum firmans, en Í var veitt prókúruumboð. Auglýsing um firmastofnunina birtist í Lög- birtingablaðinu 13. marz 1963. Snemma árs 1964 seldi J firmanu vörur og voru þær greiddar með 9 víxlum, sem firmað samþykkti með gjalddögum á tímabilinu 24. febrúar til 20. marz 1964. Hinn 6. júní 1964 birtist í Lögbirtinga- blaðinu tilkynning frá þeim Ó og I og segir þar, að Ó hafi selt I eignarhluta sinn í firmanu S og séu allar skuldbind- ingar firmans honum óviðkomandi frá 1. janúar 1964. Til- kynning þessi var dagsett 20. maí 1964. Þá birtist einnig tilkynning frá I um, að hann hefði keypt eignarhlut Ó í firmanu og ræki það frá 1. janúar 1964 sem einkaeigandi. Umræddir víxlar voru eigi greiddir á gjalddögum og hinn 24. september 1964 lét S leggja löghald á eignir Ó til trygg- ingar greiðslu skuldarinnar. Dæmt, að fyrirtækið S væri samþykkjandi víxlanna, er málið fjallar um. Ó hefði borið ótakmarkaða ábyrgð á skuldbindingum þess fyrirtækis, er víxlarnir voru samþykktir. Ekki var gætt 2. mgr. 9. gr. laga nr. 42/1963 þegar fyrirtækið var tilkynnt til firma- skrár, en eigi þótti það draga úr ábyrgð Ó. Samkvæmt þessu var Ó gert að greiða umrædda víxla. Löghaldsgerðin var staðfest ...........2020.0.n ene 240 Þjáningabætur. Sjá skaðabætur. Þjófnaður. H stal tómum skothylkjum á Keflavíkurflugvelli og seldi vél- smiðju einni fyrir kr. 39.950.00. 1963 hafði H verið dæmdur í þriggja mánaða fangelsi skilorðsbundið í þrjú ár fyrir brot gegn 244. gr. laganna nr. 19/1940. Honum var nú dæmt fangelsi sex mánuði ............000000. 000... 87 G stal tékkávísun að fjárhæð kr. 6.100.00. Hann hafði tveim árum áður verið dæmdur í 6 mánaða fangelsi skilorðsbund- ið til þriggja ára fyrir skjalafals og svik. Dæmt, að hann hefði rofið skilorð þess dóms, og bar því að refsa honum fyrir þau brot, er í þeim dómi greindi, auk þeirra, er hann var síðar ákærður fyrir. G var því dæmd refsing fangelsi T mánuði samkvæmt 244. gr. laga nr. 19/1940, sbr, 77. gr. sömu laga ..........2.2.0000 00 senn 139 Manni, er stolið hafði tveimur tékkeyðublöðum, dæmd sýkna af ákæru um brot gegn 244. gr. laga nr, 19/1940 ,......, 693 CKXKXIV Efnisskrá Bls. Þrotabú. Maður, er hafði orðið gjaldþrota, hafði tekið á leigu fasteign til 10 ára. Hafði hann varið verulegu fé til breytinga og endurbóta á fasteigninni. Þrotabúið sagði upp leigumálan- um samkvæmt heimild í 18. gr. laga nr. 25/1929. Búið krafði síðan leigusala um 9/10 hluta þess fjár, sem gjaldþroti hafði varið til endurbóta á húsinu. Dæmt, að þar sem leigumálanum hafði eigi verið slitið sakir vanefnda leigu- taka, væri úrlausnarefni máls þessa einungis það, hvort leigusali hefði hlotið óeðlilegan hagnað af niðurfalli leigu- málans, þannig að leggja bæri á hann nokkra greiðslu- skyldu. Þar sem engin allsherjarkönnun hafði farið fram á þessu atriði, hver væri sennilegur skír hagnaður leigu- sala af því, að hann tók aftur við húsinu tæpum 9 árum fyrr en gert var ráð fyrir í leigumálanum, var héraðsdóm- urinn ómerktur vegna vanreifunar og málinu vísað frá héraðsdómi ...........000.0 00 res 112 Ærumeiðingar. Ummæli í greinargerð í héraði ómerkt ............ 440, 824, 837 Í blaðinu F, sem út kom 7. september 1963 og E ritstýrði, birt- ust meiðandi ummæli um lögmanninn M. Dæmt var, að E bæri ábyrgð á ummælunum og var honum dæmd kr. 2.000.00 sekt vegna þeirra. Þá voru ummælin ómerkt samkvæmt 241. gr. laga nr. 19/1940 og E dæmt að greiða M kr. 25.000.00 í bætur samkvæmt 264. gr. laga nr. 19/1940. Sér- atkvæði ............0000. en 628 Héraðsdómur í máli, er lögmaður einn höfðaði gegn ritstjóra blaðs fyrir ærumeiðandi ummæli, ómerktur og máli vísað heim í hérað til löglegrar meðferðar og uppsögu dóms af NÝJU .....2.0.00snnss nr 937 Ökuleyfi. Sjá atvinnuréttindi, áfengislög, bifreiðar. Ölvun. Sjá áfengislög. Örorka. Örorkumat framkvæmt af læknum ...... 22, 294, 504, 540, 570, 1015 - Öryggiseftirlit ríkisins. Álitsgerð örorkumálastjóra um orsök vinnuslyss ............ 504