HÆSTARÉTTARDÓMAR ÚTGEFANDI HÆSTIRÉTTUR XXKVIII. BINDI 1967 REYKJAVÍK FÉLAGSPRENTSMIÐJAN H/F MCMLXIX Reglulegir dómarar Hæstaréttar 1967: Gizur Bergsteinsson. Forseti dómsins. Jónatan Hailvarðsson. Varaforseti dómsins. Einar Arnalds. Logi Einarsson. Benedikt Sigurjónsson. 10. 11. 12. 13. 14. Registur. I. MÁLASKRÁ. . Ársæll Sveinsson, Lárus Ársælsson og Sveinn Ár- sælsson gegn Vinnslustöðinni h/f. Kærumál. Dóm- stólar. Frávísun ............000.2 0000... . Bandalag starfsmanna ríkis og bæja f. h. Lands- sambands framhaldsskólakennara gegn fjármála- ráðherra f. h. ríkissjóðs. Kærumál. Dómhætfi kröfu. Frávísun ............2.02202 0200. r - Þorkell Valdimarsson gegn Þorbirni Georg Gunn- arssyni. Útivistardðómur ..........000.0.0.0.0... . Gunnlaugur Hannesson og Þrúður Óskarsdóttir gegn Oddrúnu Ólafsdóttur. Kærumál. Kyrrsetning. Upplýsingarskylda gerðarþolanda .............. . Ákæruvaldið gegn Sigurjóni Guðbirni Sigurjóns- syni. Bifreiðar. Brot gegn umferðarlögum og áfengislögum .............2000 0000... . Samband íslenzkra samvinnufélaga gegn Jóni Antoníussyni og gagnsök. Vinnuslys. Skaðabóta- Mál... . Ákæruvaldið gegn Una Þóri Péturssyni. Skírlífis- brot. Nauðgun ............220.0. 0... nn . Hjörtur Kristinn Hjartarson gegn Jóhannesi Gísla- syni f. h. ríkissjóðs. Ómerking. Frávísun ........ . Jón Guðbjörnsson, Hreggviður Guðbjörnsson, Her- mann Guðbjörnsson og Páll Guðbjörnsson gegn Alfreð Jónssyni og Jóhanni Salberg Guðmundssyni og Alfreð Jónsson gegn Jóni Guðbjörnssyni, Hregg- viði Guðbjörnssyni, Hermanni Guðbjörnssyni og Páli Guðbjörnssyni. Frávísun .................. Hilmar Gunnlaugsson gegn Árvaki h/f. Ómerk- ing. Frávísun. Málskostnaður .................. Ólafur E. Ólafsson gegn Júlíusi Júlíussyni og gagnsök. Skuldamái ..............00000. 0... Miðnes h/f gegn Kaupfélagi Vestmannaeyja. Ómerking, Frávísun ..............00.0.00.. 0. Ásbjörn Ólafsson gegn Kr. Kristjánssyni h/f og Þrotabúi Kára B. Helgasonar. Frestun dómsupp- sögu í Hæstarétti ..................0.0........... Sveitarstjóri Njarðvíkurhrepps f. h. hreppsins gegn Birni Guðmundssyni í. h. Verzlunarinnar Dómur % 5/ A a, A "A tw st þá ts in tu 0 þið „7; A Bls. 11 12 16 23 38 47 VI 26. 27. 38. 34. . Jón Ólafsson gegn Orra Gun 3. Kol á Salt h/f gegn hafnarstjórn Rey Málaskrá Brynju. Skaðabótamál .............00.0.. 00. 5. Jón Ólafsson gegn Gleri og listum h/f. Útivistar- ÖÓMUFr ........002 0... . Sigurður Pálsson gegn Skarphéðni Kristbergssyni og gagnsök. Útivistarðómur ..........0000000.... . Svavar Kristjánsson gegn Þórólfi Árnasyni, Páli Hallgrímssyni f, h. ríkissjóðs og til réttargæzlu Hreiðari Jónssyni og Kristni Einarssyni. Útivistar- ÁÓMUr 00... - Jónas Guðlaugsson gegn Kristjáni Júlíussyni og gagnsök. Ómerking. Frávísun .................. . Ákæruvaldið gegn Rafni Svavarssyni. Þjófnaður }. Valástjórnin gegn 2. Kærumál. Gæzluvarðhald. Geðheilbrigðisrannsókn ............0.00..0.002.. . Karl Ó., Jónsson gegn Kaupfélagi Vopnfirðinga og gagnsök. Leiga, Skaðabótamál ... avíkur og gagnsök. Útburðarmái ..............02..0.0 00 kaupverði íbúðar. Sératkv . Véibátatrygging Eyjafjarðar og Gunnlaugur Sig- urðsson og Kristján Vigfússon f. h. eigenda v/b Pálma, EA 536, gegn Skipaútgerð ríkisins og gagn- sök, Árekstur skipa. Vátrygging. Skaðabætur. Sjó- veðréttur ...............00 0... - Guðmundur Agnar Ásgeirsson gegn Gústaf Á. Sveinssyni f, h. Vittorio Gallia og gagnsök. Samn- ingar. Skuldamál. Endurgreiðsla, Miskabætur .. Ákæruvaldið gegn Gunnari Jónssyni. Bifreiðar. Brot gegn umferðarlögum og áfengislögum .... Helgi Benediktsson gegn Ásmundi Sigurjónssyni. Frávísun. Kaupgjaldsmál, Sjóveðréttur ........ „ Jódís Björgvinsdóttir gegn Sigurði Jóhannssyni. Bifreiðar, Skaðabótamál ............0..0.0. 000... . Landhelgisgæzla Íslands gegn Ásgrími Ásgeirs- syni. Útivistardðómur ..........0...0.. 0000. 30. Óskar Halldórsson gegn Gunnlaugi J. Ingasyni. Útivistarðómur .........0..00. 0. „ Theodóra Stefánsdóttir gegn Húsatryggingum Reykjavíkurborgar. Útivistardðómur ............. . Arnoðður Gunnlaugsson gegn Magnúsi Einarssyni. Vinnuslys. Skaðabótamál ...........00000.000.. Sveinbjörn Sigtryggsson gegn Byggingarfélagi verkamanna og sjómanna í Ólafsvík, Ómerking og frávÍsun ............00..0 0... Pétur Sigurðsson f. h. Landhelgisgæzlu Íslands og Dómur 34 % = ER Bls. 82 89 89 90 90 94 100 127 138 194 206 40. ál. Málaskrá áhafnar v/s Þórs gegn Guðjóni Teitssyni Í. h. Skipaútgerðar ríkisins. Ómerking .............. .„ Óskar Guðlaugsson gegn Gunnari Guðmundssyni cg borgarstjóranum í Reykjavík f. h. borgarsjóðs og gagnsakir. Skaðabótamál. Fyrning. Stjórnsýsla .„ Guðmann Skæringsson gegn Skipaviðgerðum h/í og til réttargæzu Brunabótafélagi Íslands. Ómerking og heimvísun ........020000.0. 00... ', Helga Hafsteinsdóttir gegn Bernhard Petersen. Ómerking ........0000002.0 ann . Landgræðsla ríkisins og Vátryggingafélagið h/f gegn Landnámi ríkisins. Vátrygging. Sératkvæði „ Lárus Ottesen gegn Sindra h/f og Ólafi Péturs- syni. Kærumál. Hlutafélag. Endurskoðandi. Vitna- skylda ......000000.0e sneri Einar Bragi Sigurðsson, Kristján Jóhannesson, Sigurjón Þorbergsson, Stefán Pálsson og Haraldur Henrysson gegn Lárusi Jóhannessyni og gagnsök. Ærumeiðingar. Fébætur. Ábyrgð samkvæmt lög- um um prentrétt ......2.020000. nn. Ákæruvaldið gegn Jósafat Arngrímssyni og Þórði Einari Halldórssyni. Skjalafals. Fjársvik. Brot í opinberu starfi .......20000000.. enn. ,„ Ákæruvaldið gegn Sigurði Helga Ingþórssyni. Kærumál. Dómssátt úr gildi felld .............. . Áki Jakobsson gegn Gjaldheimtunni í Reykjavík og Halldóri Sigfússyni, skattstjóra í Reykjavík. Kærumál. Vitnaskylða ........2.0000 0000... 4, Ákæruvaldið gegn Guðmundi Svanholt Björgvins- syni. Kærumál, Kröfu um ómerkingu úrskurðar og endurupptöku máls hrundið ................ . Halldór Jósefsson gegn Sigþóri Sigurðssyni. Úti- vistardðómur .......020200. nn Á kæruvaldið gegn Jakob Valdimarssyni. Bifreiðar. Brot gegn umferðarlögum og áfengislögum ...... . Ákæruvaldið gegn Kjartani Friðrikssyni. Bifreið- ar. Brot gegn umferðarlögum ......200000.0.... . Ákæruvaldið gegn Guðbergi Guðjónssyni. Þjófn- AðUF 0... . Hótel Borg h/f gegn Gjaldheimtunni í Reykjavík. Ábyrgð atvinnurekanda á opinberum gjöldum er- lends starfsmanns .......000000.0. 0... . Ákæruvaldið gegn Kristjáni Rósant Þorvarðssyni. Slökkvibifreið. Banaslys. Skaðabótamál. Sérat- kvæði .......2.00 000 . Ákæruvaldið gegn Jóni Árnasyni. Þjófnaður .... Dómur sm eð A ES nt eð „9 En Ð EI set eð 1% 164 Con by GE Sr a Vil Bls. 216 259 264 318 460 462 436 496 508 VII 52. öð. 54. 5ð. ö6. 57. 58. 59. 60. 61. 62. 64. 65. 66. 67. 68. 69. Málaskrá Einar Stefánsson og Sjóvátryggingarfélag Íslands h/f gegn Bjarna Þ. Bjarnasyni og gagnsök, Bif- reiðar. Skaðabótamál. Vátrygging .............. Halldór Jónsson gegn Netjagerð Þórðar Eiríksson- ar h/f. Skuldamál ..................00.000000.. Ræktunarsamband Vestur-Húnavatnssýslu gegn hreppsnefnd Ytri-Torfustaðahrepps. Ómerking .. Stórstúka Íslands f. h. Bókabúðar Æskunnar gegn Gjaldheimtunni í Reykjavík, Krafa um endur- greiðslu útsvars og aðstöðugjalds .............. Rafmagnsveitur ríkisins gegn Herði Ívarssyni og gagnsök. Bifreiðar. Skaðabótamál .............. Ákæruvaldið gegn Jóni Kolbeinssyni. Líkamsárás. Skaðabætur ..................000.000 00. Ákæruvaldið gegn Margeiri Jóni Magnússyni. Okur. Brot gegn lögum um bókhald ............ Guðmundur Valgrímsson og Suenson ér Jespersen gegn Bæjarútgerð Hafnarfjarðar. Umboðslaun .. Fríða Kristjánsdóttir gegn Bjarna Kristmunds- syni. Útivistardómur. Ómaksbætur .............. Lúðvík Gizurarson gegn Steindórsprenti h/f. Úti- vistardðómur ...........0...0000. 000 Sigurbjörn Ágústsson gegn Bjarna Jónssyni og til réttargæzlu gegn Sigurvini Snæbjörnssyni, Sigur- steini Jónssyni, og bæjarstjóranum í Hafnarfirði í. h. bæjarsjóðs, og Bjarni Jónsson gegn Sigur- birni Ágústssyni, Sigurvini Snæbjörnssyni og Sig- ursteini Jónssyni, og Sigursteinn Jónsson gegn Bjarna Jónssyni. Skaðabótamál. Áfrýjun ...... „ Guðrún Runólfsson Guðmundsdóttir f. h. dánar- bús Jóns Guðjónssonar og vegna sjálfrar sín og ófjárráða barna sinna, Ingibjargar og Ásdísar Jónsdætra, og Guðjón Jónsson gegn Elli- og hjúkr- unarheimilinu Grund. Kærumál. Frávísun ...... Steinar Freysson gegn Jóni Ellert Jónssyni og Hallgrími Magnússyni. Kærumál. Frávísun ...... Baldur Guðmundsson gegn Einari Sigurjónssyni. Kaupgjaldsmáil .............00.0..0 0000 Hafsteinn Jóhannsson vegna sjálfs sín og áhafnar v/b Eldingar gegn eiganda v/b Jörundar TIL, RE 300. Björgun. Sjóveðréttur ...........00.000...0... Helgi Benediktsson gegn Finnboga Magnússyni. Kaupgjaldsmál. Sjóveðréttur .................... Guðbergur Ingólfsson gegn Vélsmiðjunni Héðni h/f. Skuldamál ...............0002 000... Joseph M. Caravana, Jimmie C. Thornton, John T. Dómur oO so GN 92 (Ð Bls. öll 518 528 531 534 öðT 544 552 560 560 561 513 599 604 611 616 624 70. 71. 72. 13. 14. 15. 1. 78. 79. 80. gl. 82. 85. 86. st. Málaskrá Brogan og Edwin J. Marsh gegn ákæruvaldinu og X. Kærumál. Eiðfesting vitnis .................. Áslaug M. Nikulásdóttir vegna dánarbús Nikulás- ar Davíðs Stefánssonar gegn Erni Guðmarssyni. Skuldamál ..............0.200... nn Landssamband vörubifreiðarstjóra gegn Bílstjóra- félagi Suður-Þingeyjarsýslu og gagnsök, Félög. Krafizt var ógildingar á úrskurði félagsstjórnar Ákæruvaldið gegn Einari Sverri Einarssyni, Sigur- þóri Heimi Sigurðssyni og Jens Emil Snæbjörns- syni. Þjófnaður. Hylming ...................... Héðinn Emilsson gegn borgarstjóranum í Reykja- vík f, h. borgarsjóðs. Kaupgjaldsmál, Kjarasamn- ÍNBUP .......0...00 000... Einar J. Snædal gegn dánarbúi Leifs Helgasonar. Ómerking. Frávísun. Dómhæfi kröfu ............ Dánarbú Sigtryggs Péturssonar gegn Helga Hálf- dánarsyni og bæjarstjóranum á Húsavík f. h. Húsavíkurkaupstaðar. Ómerking. Heimvísun .... „ Óskar Þórðarson og Pétur Kr. Árnason gegn Þór- mundi Hjálmtýssyni og gagnsök. Fasteignakaup. Skaðabætur .................2.0200000 0... Gunnar A. Pálsson gegn Sveini Jónssyni. Útivist- ardÓómMUur ............002200 ns Magnús Einar Ingimarsson gegn Sigríði Gunn- hildi Kristjánsdóttur. Útivistardómur ............ Karl Sigurbergsson gegn Runólfi Sölvasyni f. h. Eldeyjar h/f. Útivistardómur .................... Eldey h/f gegn Karli Sigurbergssyni. Útivistar- QÓMUr ......0.0.20. 0 Ásmundur h/f gegn Silfurborgu h/f og dánarbúi Jóns B. Hjaltalins. Um gildi samnings .......... Ákæruvaldið gegn Baldri Guðmundssyni. Fjár- dráttur ........0.......20. ns „ Ákæruvaldið gegn Haraldi Bjarna Bjarnasyni. Fjárdráttur ................00.0000. 0... . Magnús Einarsson gegn H/f Eimskipafélagi Ís- lands og Samvinnutryggingum. Farmflutningur. Vátrygging ....................0..0 000. Theodóra Stefánsdóttir gegn Húsatryggingum Reykjavíkurborgar. Vátrygging ................ Ákæruvaldið gegn Kristjáni Arnfinni Kjartans- syni. Skjalafals. Bifreiðar. Brot gegn umferðar- lögum og áfengislögum ...........0...0...00.... Fríða Kristjánsdóttir gegn Bjarna Kristmundssyni. Fasteign. Lögbannsmál .................0..0..... Dómur 1% 1% 1% ?% % a ar '% 1% Bls. 627 631 639 655 672 688 705 705 706 168 88. 29. 90. 91. 92. 96. 97. 98. 100. 101. 102. 103. 104. 105. 106. 107. 108. 109. 110. Málaskrá M gegn K og gagnsök, Barnsfaðernismál ...... K gegn M. Barnsfaðernismál ..............2... Stefán Árnason gegn Ármannsfelli h/f. Lóðamörk Sigurður Pálsson gegn Skarphéðni Kristbergssyni og gagnsök. Líkamsáverkar. Skaðabótamál .... Síldarverksmiðjur ríkisins gegn bæjarstjóranum á Seyðisfirði f, h, bæjarsjóðs og gagnsök. Ómerk- IN 20.00.0000 . Sunnuver h/f gegn bæjarstjóranum á Seyðisfirði f.h. bæjarsjóðs og gagnsök. Ómerking .......... 4. Hafsíld h/f gegn bæjarstjóranum á Seyðisfirði Í. h. bæjarsjóðs og gagnsök. Ómerking ............ „ Hulda Kolbeinsdóttir gegn Landsbanka Íslands, Gjaldheimtunni í Reykjavík og Stefáni Karls- syni. FrávÍsun .......0..02000enner senn. Jón Arngrímsson gegn fjármálaráðherra í. h. rík- issjóðs. Kaupgjaldsmál. Skaðabótakrafa ........ Landhelgisgæzla Íslands gegn Ásgrími Ásgeirs- syni. Kaupgjaldsmál ........2.202000 000... 0... Hörður Einarsson gegn Verzluninni Krónunni. Kærumál. Frávísun .......00.000000 0... 0... Ólafur Sigurðsson gegn Búðaósi h/f og Gísla Indriðasyni. Kærumál, Ómerking .............. Ákæruvaldið gegn Guðmundi Þórarinssyni. Kæru- nál. Dómssátt felld úr gildi ...........0...000... Valdstjórnin gegn Sigfúsi J. A. Johnsen. Kæru- mál. Ómerking .........0.0000000 ee Eldey h/f gegn Karli Sigurbergssyni. Útivistar- ÁÓMUP 20... Haukur Pétursson h/f gegn Gjaldheimtunni í Reykjavík. Útivistardðómur .......0.00.. 0000... Valdstjórnin gegn X. Svipting lögræðis. Málskostn- AÐUP 200.onssn ss Theodóra Bjarnadóttir gegn Haraldi Skúlasyni. Kærumál. Uppboð. Skuldajöfnuður ............ Guðrún E. Jónsdóttir gegn Magnúsi H. Valdimars- syni. LöÖgtak .......2..200000. renn Ákæruvaldið gegn Steingrími Aðalsteinssyni. Bif- reiðar. Brot gegn umferðarlögum .............. Ólafur Gestsson gegn Hreppsnefnd Ólafsvíkur- hrepps í. h. hreppsins. Kærumál, Frávísun ...... Bæjarstjórinn á Akureyri f, h. bæjarsjóðs gegn Guðmundi Benediktssyni. Skattar. Aðstöðugjald. Fyrning. Lögtak ........0000000 00... Jóhanna Fossberg gegn Þórarni Steingrímssyni og gagnsök. Yfirúttekt. Frávísun .................. Dómur Bls. / t% {, 1% 1% % % 2% ?% 22/ 6 / t% þa 7 TU 187 839 842 844 845 846 864 867 st g81 111. 112. 113. 114. 115. 116. 117. 118. 119. 120. 121. 122. 123. 124. 125. 126. 127. 128. Málaskrá Ívar H. Jónsson gegn Sigurgeiri Jónssyni. Æru- meiðingar, Frávísun ........0.2.000202 0000... Ákæruvaldið gegn Kristni Reyni Jónssyni. Fjár- svik. Tékkamisferli ...........0..0000.0. 0... Hótel Saga gegn Gjaldheimtunni í Reykjavík og gagnsök. Lögtak. Aðstöðugjald ................ Auðunn Þorsteinsson gegn Sigríði Þorsteinsdóttur og Jóni Ísberg sýslumanni f, h. dánar- og félags- bús Þorsteins Bjarnasonar og Margrétar Krist- jánsdóttur. Skipti ..........0002.000 000... Guðmundur Agnar Ásgeirsson og Björn Daviðs- son gegn oddvitum Andakílshrepps og Lundar- reykjadalshrepps Í. h. hreppanna. Ómerking. Heimvísun. Landamerkjamál. Botns-, vatns- og veiðiréttur ..........0.0000 000. nn Ákæruvaldið gegn Guðbirni Helga Rikharðssyni. Skjalafals. Skaðabætur ...........0..0.0.00.000... Sigurbjörn Eiríksson gegn Þorsteini Jónssyni og til réttargæzlu Sveini Sveinssyni og gagnsök. Synjað um framgang uppboðs ................ Kristján B. Magnússon gegn Ísveri h/f, Verðlagn- ing fisks ...........0..00..0 nn Bæjarstjórinn á Akureyri f, h. bæjarsjóðs gegn Húsgagnavinnustofunni Eini h/f. Aðstöðugjald. Endurgreiðsla ..........2..02002.000. en Jón Ólafsson gegn Gleri og listum h/f. Riftun kaups. Kyrrsetning ...........0.00.00 0... Ólafur Sigurðsson gegn Búðaósi h/f og Gísla Indriðasyni. Kærumál. Um staðfestingu vættis.. Vélsmiðja Njarðvíkur h/f gegn Eyri h/f. Útivist- AFðÓMUF .......2...... nn Óskar Smith og Sjóvátryggingarfélag Íslands h/f gegn Róbert Bjarna Sævari Róbertssyni og Sam- vinnutryggingum. Bifreiðar. Skaðabótamál ...... Einar Magnússon gegn Valdimar Guðmundssyni. Samningar ...........002.0 00 Sveinn G. Kristjánsson gegn Steindóri V. Sigur- jónssyni og Samvinnutryggingum. Bifreiðar. Skaðabótamál .........2.220.0000.. sn Póst- og símamálastjórnin gegn bæjarstjóra Húsa- víkur f. h, bæjarsjóðs. Fyrning lögtaksréttar .. Hermann Haraldsson gegn Páli Pálssyni. Ógild- ingarmál ..............0..0. ns Páll S. Pálsson f. h. Gjaldstofu Færeyja gegn Rasmus Rasmussen. Kærumál. Frávísun. Stefnu- birting ........0.000000 0 XI Dómur Bls. 8/ 1% 1%5 1340 gð7 891 895 910 916 929 960 968 973 974 oO D Gt 1003 1009 1011 130. 131. 132. 133. 134. 135. 136. 137. 138. 139. 140. 141. 142. 143. Málaskrá 3. Sunnuver h/f gegn bæjarstjóranum á Seyðisfirði f. h. Vatnsveitu Seyðisfjarðar. Lögtak. Gjald til vatnsveitu .........2.22..200.00 000 Síldarverksmiðjur ríkisins gegn bæjarstjóranum á Seyðisfirði f. h. Vatnsveitu Seyðisfjarðar. Lögtak. Gjald til vatnsveitu .............000000. 000... Hafsíld h/f gegn bæjarstjóranum á Seyðisfirði Í. h. Vatnsveitu Seyðisfjarðar. Lögtak. Gjald til vatnsveitu ............0.200200 0000 Ákæruvaldið gegn Þórarni Ásgeiri Samúelssyni. Bifreiðar. Brot gegn umferðarlögum .......... Sigurður Ármann Magnússon, heildverzlun, gegn H/f Eimskipafélagi Íslands. Farmskírteini. Skaða- bótamál ..............02.0200. 0. ene Ólafur Þórarinsson, Karl Ólafsson, Sigurbjörn Halldórsson, Trausti Karlsson og Anna Jóakims- dóttir gegn Sigríði Einarsdóttur, Jóni Sturlusyni, Guðríði Jónsdóttur og Tómasi Tómassyni. Lög- bann. Selveiði. Sérátkvæði .................... Ásbjörn Ólafsson gegn Birni Haraldssyni, Erlu Haraldsdóttur og Kristínu Haraldsdóttur og gagn- sök, Fasteignir, Eignarréttur .................. Páll S. Pálsson f. h. Ludwig Wiúinsche á Co. gegn Neti h/f og gagnsök. Ómerking. Frávísun ...... Jakob Árnason gegn Hafbóri Guðmundssyni f. h. Sigurjóns Sigurðssonar, Jóni B. Jónssyni og Hjalta Stefánssyni, Einari Viðar f. h. Verzlunar- innar Fáfnis og Vélaverkstæðisins Kistufelis, Ásmundi S. Jóhannssyni f. h. Sigurðar Jónssonar. Frávísun. Uppboð ......0000000.000000 00. M gegn K. Barnsfaðernismál .................. Lilja Sigurðardóttir gegn Happdrætti Dvalarheim- ilis aldraðra sjómanna og Ásgeiri M. Ásgeirssyni. Um rétt til happdrættisvinnings ................ Haukur Pétursson gegn Kristjáni Friðsteinssyni. Útivistardðómur ...........0.0000 0... Ingimundur Sæmundsson gegn Kirkjusandi h/f. Útivistarðómur ........200.000.00 0 Verzlun Jóns Ö. Bárðarsonar gegn Trausta Her- mannssyni. Útivistardómur ..................... Anton Sigurðsson gegn Ásgeiri Sigurðssyni, Krist- jáni Ómari Kristjánssyni og Árna Stefánssyni. Útivistardómur ...........0..2 00... . Pétur Sigurðsson f. h. Landhelgisgæzlu Íslands og áhafnar varðskipsins Þórs gegn Guðjóni Teits- syni f. h. Skipaútgerðar ríkisins. Útivistardómur Dómur tA "1 A "1 sm AR to R to sé to Bls. 1014 1021 1029 1036 1039 1055 1068 1072 1076 1082 1100 1101 1101 1102 1102 145. 146. 147. 148. 149. 150. 151. 152. 153. 154. 155. 156. Málaskrá Kristín Gissurardóttir gegn Guðbjörgu Þórðardótt- ur og dánarbúi Höskulds Jóhannessoar. Skaða- bótakrafa. Fyrning ........002020000 000... Ákæruvaldið gegn Heimi Brynjólfi Jóhannssyni. Sýknað af kæru um brot gegn iðnlöggjöfinni .... Guðmundur Rósmundsson gegn Marís Haralds- syni. Félagsútgerð. Skuldamál .................. Ákæruvaldið gegn Sæmundi Jóhannssyni. Ómerk- ing. Frávísun ákæru .......000000000. 0... Valdstjórnin gegn X. Svipting lögræðis. Máls- kostnaður .........0.0.2.00.00 0... Ákæruvaldið gegn Þorsteini Óskari Óskarssyni Johnson. Bifreiðar. Brot gegn umferðarlögum og „áfengislögum ........02.20%0 00 ve enn Fjármálaráðherra f. h. ríkissjóðs gegn Ingibjörgu Magnúsdóttur. Stimpilgjald. Endurgreiðsla ...... M gegn K. Kærumál. Frávísun ................ Prentsmiðja Jóns Helgasonar h/f segn Haraldi Jóhannssyni. Kærumál. Heimvísun .„........... Klúbburinn h/f gegn Össuri Ásgeiri Halldóri Jóns- syni og til réttargæzlu Sjóvátryggingarfélagi Ís- lands h/f, Magnúsi Einarssyni og lögreglustjóran- um Í Reykjavík, og Magnús Einarsson gegn Össuri Ásgeiri Halldóri Jónssyni og til réttargæzlu Sjóvá- tryggingarfélagi Íslands h/f, Klúbbnum h/f og lögreglustjóranum Í Reykjavík, og Össur Ásgeir Halldór Jónsson gegn Klúbbnum h/f og Magnúsi Einarssyni og til réttargæzlu Sjóvátryggingarfé- lagi Íslands h/f og lögreglustjóranum í Reykja- vík, Líkamsáverkar, Skaðabótamál. Sératkvæði . Gunnar Ásgeirsson gegn Áka Jakobssyni, Alfreð Gíslasyni f. h. Landshafnar Keflavíkur og Niarð- víkurhrepps, Birni Sveinbjörnssyni og sjávarút- vegsmálaráðherra og fjármálaráðherra f. h. ríkis- sjóðs. Samningar. Lóðarleiga. Dómhæfi kröfu. Ómerking. Frávísun ...........2.000000 000... Bifreiðaverkstæðið Fólksvagn s/f gegn Aðalsteini V. Magnússyni og Magnúsi A. Magnússyni. Kæru- mál. Frávísun. Ómerking. Heimvísun .......... Dómur A2 / 2 ða to ax to *%a 2% 2 XIII 1 1140 1144 1147 1161 1163 1184 1209 I. NAFNASKRÁ. A. Einkamál. Aðalsteinn V. Magnússon ...........0.0000.. 00. Akureyrarkaupstaður „..............00.000 0000. 877, Alfreð Gíslason ..............0.....0.0 ess Alfreð Jónsson .............0...00000 0 Andakílshreppur ............2200000 0000 sr sn Anna Jóakimsdóttir ................0..000.. 0. nn Anton Sigurðsson .............00.... 0. Arnoddur Gunnlaugsson ............00..00 0000 Auðunn Þorsteinsson .............2.20....n ss Áki Jakobsson .........20.0..000 enn 462, Árni Stefánsson ..............0.000 000 Ármannsfell h/f ..............0.... 000 Ársæll Sveinsson ...............00 0... Árvakur h/f .........00.0 0000. Ásbjörn Ólafsson ...........0.0.0.. 0... nv 78, Ásdís Jónsdóttir ............0...0000.00. 00. Ásgeir M. Ásgeirsson ..............22000 0. Ásgeir Sigurðsson .............0.200.0 0. nes Ásgrímur Ásgeirsson .............000.. 0... 193, Áslaug M. Nikulásdóttir vegna dánarbús Nikulásar Stefáns- SONAP ......00002.0n 0 Ásmundur h/f ..............000 0. Ásmundur S. Jóhannsson í. h. Sigurðar Jónssonar .......... Ásmundur Sigurjónsson .........020. 0. Baldur Guðmundsson ............0..2.0 0... sn Bandalag starfsmanna ríkis og bæja f. h. Landssambands framhaldsskólakennara ...............020. 2. ene Bernhard Petersen ..............20..00.00..n ns Bifreiðaverkstæðið Fólksvagn s/f ..........2.000 0000. Bilstjórafélag Suður-Þingeyjarsýslu ..............0.0000. 00... Bjarni Þ., Bjarnason ........0.2.20000 00... ss Bjarni Jónsson ..........2.0.0000. ss Bjarni Kristmundsson .............220000 000... en 560, Bjarni Sævar Róbertsson .........20000..n. ens Björn Davíðsson ...........020.00.s.e ss Björn Guðmundsson f. h. Verzlunarinnar Brynju .............. Björn Haraldsson .............2200.0. s.n Björn Sveinbjörnsson .......20.0000000 s.s Borgarsjóður Reykjavíkur .............000.00 0... 0... 225, Nafnaskrá XV Bls, Bókabúð Æskunnar .........0000.nnes ens 531 Brunabótafélag Íslands ..........00.00 000. se nnnnrn tn 238 Búðaðs h/f ........0.0.00.0 err 839, 968 Bæjarsjóður Akureyrar ......2.0.0.00000.eneen enni. 877, 951 Bæjarsjóður Hafnarfjarðar ..........000000eenrereen nn... 561 Bæjarsjóður Seyðisfjarðar .........00000000. 0... 0000. 810, 815, 819 Bæjarútgerð Hafnarfjarðar ...........0000000 00... enn nn. 552 Byggingarfélag verkamanna og sjómanna í Ólafsvík .......... 206 Eigandi v/b Jörundar III, RE 300 .......02.00000 0000... 611 Einar Magnússon .......00000000 er enn 985 Einar Bragi Sigurðsson .......0.000000 0... nennt. 264 Einar Sigurjónsson .......0..00200. 0 nn 604 Einar J. Snæðal ..........02.00.0 nn ens 672 Einar Stefánsson .........00%0 000. öll Einar Viðar hæstaréttarlögmaður ........2000000 00... 1072 Eldey h/f ..........00000 000 senn 706, 845 Elli- og hjúkrunarheimilið Grund ......020200000 0. ...0.00.0.0.. 573 Erla Haraldsdóttir ...........02.2000000 enn 1055 Eyri h/f ........0.000 020 n rr 973 Finnbogi Magnússon .........000000 0000 nenna 616 Fríða Kristjánsdóttir ............000000000 0000 enn. 560, 768 Gallia, Vittorio ......00.00 0. nsns rn 138 Gísli Indriðason ..........cesss senn 839, 968 Gjaldheimtan í Reykjavík .............. 462, 486, 531, 823, 846, 895 Gjaldstofa Færeyja ........0000000 neee renenennn rn 1011 Gler og listar h/f ........0.0000.0 00 nnne nenna 89, 960 Guðbergur Ingólfsson ........00000000 00 eeen nn nn 624 Guðbjörg Þórðardóttir .........000.00000 000. 0nennnn nan 1103 Guðjón Jónsson ......0.00000.0snn snert 573 Guðjón Teitsson f. h. Skipaútgerðar ríkisins ............ 216, 1102 Guðmann Skæringsson ........00.000. des 238 Guðmundur Agnar Ásgeirsson .......0.00000. 0... 138, 916 Guðmundur Benediktsson .......200.00nens ss 877 Guðmundur Rósmundsson .......0.2000.0s0nss sr 1121 Guðmundur Valgrímsson .......220000 00 eens senn 552 Guðríður Jónsdóttir ..........0000000 00 ens 1047 Guðrún Runólfsson Guðmundsdóttir ........0200000.00....0.. 573 Guðrún E. Jónsdóttir ..........00000.0.0 sense 867 Gunnar Ásgeirsson ...........000.0n enn 1184 Gunnar Guðmundsson ......0000000 ns 225 Gunnar A. Pálsson .........000. enn 705 Gunnlaugur Hannesson .........0000 00 0r vn ene 12 Gunnlaugur J. Ingason .......000200 00 nnne sens 193 Gunnlaugur Sigurðsson ........0.seensse snar 127 Gústaf A. Sveinsson hæstaréttarlögmaður ...........000.... 138 H/f Eimskipafélag Íslands ........0.0000.0..0 000... 743, 1039 XVI Nafnaskrá Bls. Hafnarstjórn Reykjavíkur ...........00...0....00 ilt Hafsild h/f .............0..2.. 0000. 819, 1029 Hafsteinn Jóhannsson .............00.000 0. 611 Hafþór Guðmundsson héraðsdómslögmaður ............0...... 1072 Halldór Jónsson ................20000 0000 518 Halldór Jósefsson ..................%00. 00. 476 Halldór Sigfússon, skattstjóri í Reykjavík ...................: 462 Hallgrímur Magnússon ............0.00 0000 599 Happdrætti Dvalarheimilis aldraðra sjómanna .............. 1082 Haraldur Henrysson ...............0..0.00 000 nn 264 Haraldur Jóhannsson .............00...0.0.0 00 1161 Haraldur Skúlason ...............2..000 0000 864 Haukur Pétursson ...........0002.0000 nes 1100 Haukur Pétursson h/f ..............0...20. 0000. 846 Helga Hafsteinsdóttir ...............000000....2. 000 "246 Helgi Benediktsson ..............000.00.0 00. 162, 616 Helgi Hálfdánarson ..............220000000 00. 682 Hermann Guðbjörnsson ..........2...000000 0. 50 Hermann Haraldsson ............0.00000.00.n vn 1009 Héðinn Emilsson ..............202.20. 0000 655 Hilmar Gunnlaugsson ............0.0000 000 55 Hjalti Stefánsson .............0..0.0 00... 1072 Hjörtur Kristinn Hjartarson ...............20.0.. enn. 47 Hótel Borg h/f ...................0.00 000. 486 Hótel Saga .............00.0.0. 0. ss sn 895 Hreggviður Guðbjörnsson ..........0.0000 0000. 50 Hreiðar Jónsson ....................000 000 90 Hulda Kolbeinsdóttir ..................0..0.0.....00 0... 823 Húsatryggingar Reykjavíkurborgar .......0...0.00..... 194, 753 Húsavíkurkaupstaður ..............00.00.0.0000. 00 682, 1003 Húsgagnavinnustofan Einir h/f ..........0..0.0.0. 951 Hörður Einarsson ...............000 00 nes 837 Hörður Ívarsson ..........0...000. 0000. 534 Höskuldur Jóhannesson, dánarbú ...........00000 0000... 1103 Ingibjörg Jónsdóttir ...................00. 200. 573 Ingibjörg Magnúsdóttir ...............0..0.0 0000. 1144 Ingimundur Sæmundsson ............2000000 00 1101 Ísver h/f ............0000 000. 942 Ívar H. Jónsson ..........2000000 00 887 Jakob Árnason ........00..00000 enn 1072 Jódís Björgvinsdóttir ..............0.000.02202 0000 im Jóhann Salberg Guðmundsson ...........000000 00 nn sn 50 Jóhanna Fossberg ............2...00000 0... ss1 Jóhannes Gíslason f. h. ríkissjóðs ...........0.00000. 0... 47 Jón Antoníusson ................0000.. sess 23 Jón Arngrímsson ..........00.00 00. .0 nn 827 Nafnaskrá XVII Bls Jón Guðbjörnsson .......00.00.0n rðr 50 Jón Guðjónsson, dánarbú ......0.2000000 0 enn rn er rr 573 Jón B. Hjaltalín, dánarbú ........2.20000 en nennt TOT Jón Ísberg sýslumaður f. h. dánar- og íélagsbús Þorsteins Bjarnasonar og Margrétar Kristjánsdóttur .........000.... 910 Jón B. Jónsson ........2.000 0 1072 Jón Ellert Jónsson ........02.000 00 599 Jón Ólafsson ...........ss sn 89, 108, 960 Jón Sturluson ......00.000. sn 1047 Jónas Guðlaugsson ......0..0000. 0 ner 90 Júlíus Júlíusson ........0.0000 00. 65 K 0... TTT, 18t, 1076, 1147 Karl Ó. Jónsson ........ceceerenesrsr er 103 Karl Ólafsson ..........ceesssssrsere rr 1047 Karl Sigurbergsson .........000. 0000. enn 706, - 845 Kaupfélag Vestmannaeyja ......000000000 eeen en nn 74 Kaupfélag Vopnfirðinga .........00000000 0. 00. nennt 103 Kári B. Helgason, þrotabú ........00000.000en enter 78 Kirkjusandur h/f ........0.000000000 eeen ensnnnnnn rr 1101 Klúbburinn h/f ..........0.000en. ne 1163 Kol Salt ........000.00 rr ilt Kr. Kristjánsson h/f ..........002000 000. n nenna 7 Kristinn Einarsson ........0.0.0.0 00 senn „90 Kristín Gissurardóttir ...........00200000 ne 1103 Kristín Haraldsdóttir .............02.0200 00. 1055 Kristján Friðsteinsson ..........00.00 000... nn vann 1100 Kristján Jóhannesson .......2.0000.0 000 nennt 264 Kristján Júlíusson .......00000000 000... enn 90 Kristján Ó. Kristjánsson .........0.0002 00... nan 1102 Kristján B. Magnússon ......000000n er en eens 942 Kristján Vigfússon .........222200 0000 0esnensn tre 127 Landgræðsla ríkisins .........0..002022.. ce. en 000. 251 Landhelgisgæzla Íslands ..........0.0.00....0... 193, 216, 832, 1102 Landnám ríkisins .........0....e..vne enn 251 Landsbanki Íslands ..............0.00.. seen 823 Landshöfn Keflavíkur og Njarðvíkurhrepps ......00.0000000... 1184 Landssamband vörubifreiðarstjóra .......0.020200 0000... 639 Lárus Ársælsson .........0...0 sn 1 Lárus Jóhannesson ..........0..0e ðe 264 Lárus Ottesen .........0..0.n sn 259 Leifur Helgason, dánarbú ........2000000000 0000 672 Lilja Sigurðardóttir .........2.22.20.00.00 00... 1082 Ludwig Wiúnsche £ Co. .......0.0.00. 00 nn 1068 Lundarreykjadalshreppur .........00200000n0 eeen 916 Lúðvík Gizurarson ..........0.0se nes 560 Lögreglustjórinn í Reykjavík ..........0200200 0000... 0... 1163 XVIII Nafnaskrá Bis. M 20.00.0000 TTT, 787, 1076, 1147 Magnús Einarsson .............0..000 000. 194, 743, 1163 Magnús Einar Ingimarsson .............000..000 00. 705 Magnús A. Magnússon .............0.00.0... nr 1209 Magnús H. Valdimarsson ...........0......00.0 nn 867 Margrét Kristjánsdóttir, dánar- og félagsbú .................. 910 Marís Haraldsson .............0000..20.00.n rr 1121 Miðnes h/f .............220.00 0... 74 Net h/f ..............22000 00 1068 Netjagerð Þórðar Eiríkssonar h/f ................0......... 518 Nikulás Davíð Stefánsson, dánarbú .............0.00.00.000.... 631 Njarðvíkurhreppur .........00.0%. 00. .n 82 Oddrún Ólafsdóttir ..........0....00...00 0. 12 Orri Gunnarsson ..............2.2 000... 108 Ólafsvíkurhreppur ..........0.0 0000... 875 Ólafur Gestsson ...........0.0000 00. 15 Ólafur E. Ólafsson ........2.......00.. 65 Ólafur Pétursson ...........2....0..000 0 259 Ólafur Sigurðsson ................000.. 0. 839, 968 Ólafur Þórarinsson ............0.0022000 0 1047 Óskar Guðlaugsson .........00.0.0...0 0. 225 Óskar Halldórsson ............22...00.. 0. 193 Óskar Smith .............%.000. 00 974 Óskar Þórðarson ..............0...0. enn 688 Páll Guðbjörnsson ..............0.2.000 0... nr 50 Páll Pálsson .............2.02000 0. vn ern 1009 Páll S. Pálsson hæstaréttarlögmaður .................. 1011, 1068 Petersen, Bernhard ...............20.20 0... nn 246 Pétur Kr. Árnason ...........000000.. nn 688 Pétur Sigurðsson f. h. Landhelgisgæzlu Íslands .......... 216, 1102 Póst- og símamálastjórnin ................200...0 0000. 1003 Prentsmiðja Jóns Helgasonar h/f ............00%.0....0.0.. 1161 Rafmagnsveitur ríkisins ..............2..22... 0000. 534 Rasmus Rasmussen ............00%.0.. 00 ns 1011 Reykjavíkurborg ............2.20.. 0. 225, 655 Ríkissjóður ...........2...02.2..00 0... 3, 90, 827, 1144, 1184 Róbert Bjarnason ............20.0..0 0. en sn 974 Runólfur Sölvason f. h. Eldeyjar h/f ............00.0.0.000...... 106 Ræktunarsamband Vestur-Húnavatnssýslu ................... 528 Samband ísl. samvinnufélaga ............0.0..0 0... 00 s.n 23 Samvinnutryggingar .........0.0..2... 00. 143, TA, 995 Sigríður Einarsdóttir .................2..2..0 0... nn 1047 Sigríður Gunnhildur Kristjánsdóttir .................0...0.0.... 705 Sigríður Þorsteinsdóttir ...............2.0.20.0 0... nn 910 Sigtryggur Pétursson, dánarbú ............020.0.. 0. 000... 682 Sigurbjörn Ágústsson .............0...000 0... 561 Nafnaskrá KIX Bis Sigurbjörn Eiríksson ..............0... 0... 935 Sigurbjörn Halldórsson .............00.. 000... 1047 Sigurður Jóhannsson ................... a id Sigurður Jónsson ...........00%%.0 00. 1072 Sigurður Ármann Magnússon, heildverzlun .................. 1039 Sigurður Pálsson .........0.00.0.2 0... nn 29, 806 Sigurgeir Jónsson ..........000.2 00. 887 Sigurjón Sigurðsson .........0..%.0.. 0... 1072 Sigurjón Þorbergsson ...........020. 00. 264 Sigursteinn Jónsson .........0..%.. 00. nn nn 561 Sigurvin Snæbjörnsson .........0..00002 0. 561 Sigþór Sigurðsson ..........0..20..000. 0. 476 Silfurborg h/f .............0. 000. T07 Sindri h/f ................. 259 Síldarverksmiðjur ríkisins ...........00.0.00.00 0... 810, 1021 Sjóvátryggingarfélag anðs h/f Lol 511, 974, 1163 Skarphéðinn Kristbergsson ..........00200 00... 29, 806 Skipaútgerð ríkisins ..............2.0.0 00... 127, 216, 1102 Skipaviðgerðir h/f ..........0......2. 0. 238 Snædal, Einar J. ...........0..0000 0000. 672 Stefán Árnason ...........0..... s.s 796 Stefán Karlsson ...............0. 000 823 Stefán Pálsson ..............000 00 264 Steinar Freysson ...........0%.0 200. 599 Steindór V. Sigurjónsson ..........0..00 0000 995 Steindórsprent h/f ..............%2...2 00 rn 560 Stórstúka Íslands .............2...0.00 000 531 Suenson ér Jespersen .......0..0.....0.. 0. 552 Sunnuver h/f ..............02000 02. 315, 1614 Svavar Kristjánsson ............%..0.0. 0000. 90 Sveinbjörn Sigtryggsson ..........00..0.0 00 206 Sveinn Ársælsson ..................... 1 Sveinn Jónsson ............0.... 0 105 Sveinn G. Kristjánsson ...........2.0.00 00 995 Sveinn Sveinsson .............2.0. 0. 935 Theodóra Bjarnadóttir „....0...0..00.0020. 0 364 Theodóra Stefánsdðttir .......0.0..00.00.00 000 194, 753 Tómas Tómasson .............22.0 0. 1047 Trausti Hermannsson ..........0200200 0 3101 Trausti Karlsson .............22. 2000. 1047 Valdimar Guðmundsson ...........20.02 0000 985 Vatnsveita Seyðisfjarðar .........0.00............ 1014, 1021, 1029 Vátryggingafélagið h/f ............2....00. 0000. 251 Verzlun Jóns Ö. Bárðarsonar ........2200..0. 00 1101 Verzlunin Brynja .........2.....20 0. nn 82 Verzlunin Fáfnir ..............2..... 000. 1072 XK Nafnaskrá Bls Verzlunin Krónan ..............000... 000 nr 837 Vélaverkstæðið Kistufell ................0....00.. 0000 107. Vélbátatrygging Eyjafjarðar .............00.000000..0000 127 Vélsmiðja Njarðvíkur h/f ..................0000 0. 973 Vélsmiðjan Héðinn h/f ....................0 000. 624 Vinnslustöðin h/f ...............0. 00... Vittorio Gallia ...........2.......2.. 000 138 Ytri-Torfustaðahreppur .................02.2 000 528 Þorbjörn Georg Gunnarsson ........020000. 0. li Þorkell Valdimarsson ...........02.000 senn 11 Þorsteinn Bjarnason, dánar- og félagsbú .............0....... 910 Þorsteinn Jónsson .............00.0.0es ses 935 Þórarinn Steingrímsson ..............0..0.. 0. nn ss1 Þórmundur Hjálmtýsson .............0..00. 0000. n rn 688 Þórólfur Árnason ........0000.2000 00 90 Þrúður Óskarsdóttir ............0.0..00..0 12 Örn Guðmarsson .........00.0..0. 000 631 Össur Ásgeir Halldór Jónsson ........2.0.00.0..00 rr 1163 B. Opinber mál. Baldur Guðmundsson ...........0.22. 0000 737 Brogan, John T..........0000002 0000 627 Caravana, Joseph M. ............2..00. 000 627 Einar Sverrir Einarsson .................00 0000. 645 Guðbergur Guðjónsson ..............0.0 0000 483 Guðbjörn Helgi Ríkharðsson ................0....0. 00. 929 Guðmundur Svanholt Björgvinsson ...........0..0000..0 0. 470 Guðmundur Þórarinsson .............0.0000 0. 842 Gunnar Jónsson ............20..2 00. 159 Haraldur Bjarni Bjarnason .........00..002000 0... 740 Heimir Brynjólfur Jóhannsson .............0.00. 0000... 1116 Jakob Valdimarsson .............00. 0000. 471 Jens Emil Snæbjörnsson ..............20000 0000 645 Johnsen, Sigfús J. A. .............00 00. 844 Johnson, Þorsteinn Óskar Óskarsson ........0.0.0000. 00. 1140 Jón Árnason ............00.2. 0000 508 Jón Kolbeinsson ...............0. 00... ns 537 Jósafat Arngrímsson ..............2.000 0000 318 Kjartan Friðriksson ............02..00000 0. 480 Kristinn Reynir Jónsson ............00..0000 0 nv nn 891 Kristján Arnfinnur Kjartansson .............0.000.0 0000... 761 Kristján Rósant Þorvarðsson .............0200. 000 enn 496 Margeir Jón Magnússon .............0....0 0. en 544 Marsh, Edwin J. ..............002 0000. n sr 627 Rafn Svavarsson ............2.000 0... H Nafnaskrá XKI Bls. Sigfús J. A. Johnsen ..............000000 0. 844 Sigurður Helgi Ingþórsson ...............0...0...0.0.0 460 Sigurjón Guðbjörn Sigurjónsson ...............0.000000 16 Sigurþór Heimir Sigurðsson .................0.0.0.0000.. 645 Steingrímur Aðalsteinsson ...............0.0.0.000 871 Sæmundur Jóhannsson .......1........00..0..0 0 1126 Thornton, Jimmie C. .........0.....0.. 627 Uni Þór Pétursson ..................0..00.000.0 38 R rr 846, 1135 Br 100 Þorsteinn Óskar Óskarsson Johnson ............0..00000 1140 Þórarinn Ásgeir Samúelsson ...............0.00. 1036 Þórður Einar Halldórsson .....................0.00000 318 IH. SKRÁ um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl., sem vitnað er til í XKXVIII. bindi hæstaréttardóma. 1281, Jónsbók. Landsleigubálkur, 56. kap. — 918. . Landsleigubálkur, 59. kap. — 919. 1849, 20. júní. Tilskipun um veiði á Íslandi. — 1054. 15. gr. — 1047, 1049, 1052, 1053, 1054. 16. gr. — 1049. 1876. nr. 16, 11. maí. Viðaukalög við Jónsbókar landsleigubálks 56. kapitula, um friðun á laxi. — 1048. 4. gr. — 1047. 1885, nr. 29, 16. desember. Lög um lögtak og fjárnám án undanfarins dóms eða sáttar. 2. gr, — 878, 1003. 1886, nr. 5, 19. febrúar. Lög um friðun á laxi. 4, gr. — 1048. 1887, nr. 19, 4. nóvember. Lög um aðför. ii. gr. — 691. 31. gr. — 868. 45. gr. — 1074. 1905, nr. í4, 20. október. Lög wm fyrning skulda og annarra kröfu- réttinda. 3. gr. — 225, 234, 883, 1123. 4. gr. — 225, 1103, 1115. 5. gr. — 1103, 1115. 11. gr. — 1104, 1115. 14. gr. — 1104. 1914, nr. 85, 2. nóvember. Lög um mælingu og skrásetningu lóða og landa í lögsagnarumdæmi Reykjavíkur. — 804. 3. gr. — 804. 4. gr. — 804. 1914, nr. 56, 80. nóvember. Siglingalög. 22. gr. — 1123. 139. gr. — 1041. 147. gr. — Tól, 752. 1919, 1981, 1921, 1923, 1924, 1987, 1930, 1932, Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. KXKIII 148. gr. — 752. 224. gr. — 133. 251. gr. — 198. 252. gr. — 164. 262. gr. — 133. nr. 41, 28. nóvember. Lög um landamerki o. fl. 8. gr. — 926. 17. gr. — 679. nr. 75, 27. júní. LÖg um stimpilgjald. 17. gr. — 1146, 1147. nr. 77, 87. júní. Lög um hlutafélög. — 316. 10. gr. — 291, 316. 30. gr. — 263. nr. 39, 19. júní. Lög um lausafjárkaup. — 233, 949. 6. gr. — 527, 949. 42. gr. — 88, 1109. 43. gr. — 965, 966, 967. 46. gr. — 965, öl. gr. — 966, 967, 52. gr. — 88, 527, 696, 966, 967. 53. gr. — 88, 966, 967. ot. gr. — 967. 58. gr. — 967. nr. 15, 20. júní. Vatnalög. — 1020, 1027, 1035. KI. kafli. — 813. 4. gr. — 919, 927. nr, 1, 26. mara. Lög um brunatryggingar í Reykjavík. 2. gr. — 59. nr. 18, 31. maí. Lög um iðju og iðnað. 1. gr. — 1120. 14. gr. — 1117. 27. gr. — 1117. nr. 15, ?. maí. Lög um lfeyri fastra starfsmanna Búnaðarfélags Íslands. — 905. nr. 25, 14. júní. Lög um gjaldþrotaskipti. 20. gr. — 80. 22. gr. — 80. 30. gr. — 80. nr. 41, 19. maí. Sjómannalög. 23. gr. — 836. nr. 30, 23. júní. Lög um heimild fyrir ríkisstjórnina til þess að láta öðlast gildi ákvæðin í samningi milli Íslands, Danmerkur, KXIV Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. 1988, 1933, 1933, 1933, 1935, 1936, 1936, Finnlands, Noregs og Svíþjóðar, um viðurkenning dóma og full- nægju þeirra. 11. gr. — 1013. mr. 61, 23. júní. Lög wm laæ- og silungsveiði. 71. gr. — 1048. mr. 35, 19. júní. Lög um breyting á lögum nr. ?5 frá 1921 um stimpilgjald. 1. gr. — 1144, nr. 61, 14. júní. Reglugerð um raforkuvirki. 46. gr. — 967. 47. gr. — 967. mr. 87, 19. júní. Ábúðarlög. — 882. III. kafli — 54. nr. 32, 9. janúar. Lög um varðskip landsins og skipverja á þeim. 6. gr. — 835. mr. 1182, 18. maí. Lög um hæstarétt. 38. gr. — 228. nr. 7, 1. febrúar. Lög um samningsgerð, umboð og ógilda lög- gerninga. 32. gr. — 154. nr. 85, 23. júní. Lög um meðferð einkamála í héraði. 34. gr. — 1188. 36. gr. — 4T, 683, 811, 815, 320. 37. gr. — 47, 811, 815, 820. 41. gr. — 1075. 45. gr. — 291. 46. gr. — 673. 52. gr. — 1115. 54. gr. — 246, 91. 67. gr. — 4. T1. gr. — 579, 583. 82. gr. — 1161. 88. gr. — 672, 1209. 95. gr. — 1161. 96. gr. — 1162. 98. gr. — 1010. 108. gr. — 600. 113. gr. — 68, 109, 691. 117. gr. — 81. 118. gr. — 93, 626, 838, 1211. 125. gr. — 468, 469, 841, 972, 1075. 126. gr. — 259, 468. 127. gr. — 841, 972. 165. gr. — 1159. 166. gr. — 1159. 167. 168. 169. 170. 173. 174. 175. 178. 180. 188. 190. 193. 196. 198. 200. 211. 213. 215. 216. 223. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. — 879. — 879. — 24. — 994, — 603. — 680, — 839. — 528, — 51. — 82 — 185, — 795, — 528. — 1159. — 1159. — 1159. — 1159. — 1114. — 1080. — 1010. 1054. 681. 839, 1187. 1153. 1079. 1936, nr. 105, 28. júní. Lög um breyting á lögum nr. 18, 81. maí 1927, um íðju og iðnað, og lögum mr. 85, 19. júní 1938, um breyting á þeim lögum. 15. gr. — 1117. 1938, nr. 1, 5. janúar. Lög um síldarverksmiðjur ríkisins. — 812, 813, 1024, 1026, 1027. 14. 1938, nr. gr. yr, — 556. 1938, nr. 68, — 545. 2. d. 19. 1938, nr. 44, 67. 1940, nr. 20. 22. 57. 69. 72. 14. gr. gr. gr. 80, gr. gr. 19, gr gr. gr gr gr gr 11. júní. 11. júnú. Lög um fasteignasölu. Lög um bókhald. — 546, 551, 958. — 546. — 546, 551. 11. júní. Lög um stéttarfélög og vinnudeilur. — 10, 11. — 3. 12. febrúar. Almenn hegningarlög. XKI. kafli. — 100. XXII. kafli — 100. . — "63, — 321, . — 457, 741, „— 470, .— 891, . — 537. 766. 341, 342, 361, 368, 374, 380. 458, 459, 498, 507, 508, 543, 544, 737, 738, 740, 934. 4tl. 933. KXKVI 76. 7. 78. 138. 139. 155. 194. 215. 218. 219. 232. 234. 235. 236. 237. 141. 244. 246. 247. 248. 249. 254. 255. 261. 262. 264. 268 gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. — 39, 319, 456, 761, T6T. — 319, 456, 761, 891, 894, 933, 954, 1134. — 38, 319. — 319, 341, 342, 454, 455, T61, 766. — 319, 341, 342, 761, 763, 766. — 318, 321, 339, 343, 361, 368, 374, 377, 380, 387, 390, 398, 403, 405, 412, 423, 424, 761, 763, 766, 930, 931, 933. — 38, 39, 46. — 500. — 537, 539, 543. — 500. —- 288. — 288, 289, 299, 300, 301, 302, 303, 304, 305, 306, 307, 308, 309, 310, 311, 313, 314, 889. — 266, 288, 289, 299, 300, 301, 302, 303, 304, 305, 308, 307, 308, 309, 310, 311, 312, 313, 314, 889, 890. — 288, 291, 300, 301, 302, 303, 304, 305, 306, 307, 308, 309, 310, 311, 312, 313, 314, 889. — 288. — 266, 267, 288, 300, 301, 303, 304, 305, 306, 307, 308, 309, 310, 311, 312, 313, 314, 315, 889. 890. — 95, 99, 483, 485, 509, 510, 647, 653. — 484. — 31, 738, 139, 740, 741, 742, — 319, 340, 341, 342, 453, 454, 455, 892, 894, 1130, 1134. — 341, 342, 894. — 341, 342, 454, 455, 648, 653. — 891. — ðd1, 342, 139, 742, 892, 894, 1130, 1134. — 546, 551. — 267, 238, 315, 887, 889, 890. — 100. nr. 81, 12. febrúar. Póstlög. 26. gr. — 319, 341. nr. 18, 28. maí. Lög um sandgræðslu og heftingu sandfoks. — 252, 257. 1. gr. — 257. nr. 23, 16. júní. Bifreiðalög. 34. gr. — 251. nr. 69, 27. júní. Lög um sparisjóði. 26. gr. — 13. nr. 112, 9. október. Lög um laæ- og silungsveiði. 12. gr. — 1048. nr. 115, 7. nóvember. Lög um Búnaðarbanka Íslands. . gr. — 12. . 83, 17. júní. Stjórnarskrá lýðveldisins Íslands. 1945, 1945, 1945, 1946, 1946, 194, 19}, 1947, 1948, 1948, 1949, 1949, Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. XXKVII 59. gr. — 1160. 61. gr. — 1012. 65. gr. — 100. 67. gr. — TTI1, TT5, 1017, 1019, 1020, 1024, 1027, 1028, 1032, 1035, 1046. nr. 38, 15. febrúar. Lög um stofnun búnaðarmálasjóðs. 1. gr. — 899. nr. 66, 12. apríl. Lög um útsvör. 6. gr. — 532. mr. 195, 22. október. Byggingarsamþykkt fyrir Reykjavík. 6. gr. — TA. 14. gr. — 1178. 29. gr. — 1168, 1178. nr. 66, 17. júlí. Lög um atvinnu við siglingar á íslenakum skipum. 46. gr. — 835, 836. nr. 149, 5. nóvember. Jarðræktarsamþykkt fyrir Búnaðarsam- band Vestur-Húnavatnssýslu. — 590. nr. 83, 5. júní. Lög um breyting á lögum nr. 29 frá 16. desem- ber 1885, um lögtak og fjárnám án undanfarins dóms eða sáttar. 1. gr. — 1003. nr. 98, 5. júní. Lög wm aðstoð til vatnsveitna. — 1015, 1023, 1031, 1035. S. gr. — 813, 818, 822, 1014, 1017, 1020, 1022, 1024, 1027, 1030, 1032. nr. 95, 5. júní. Lög um lögræði. 5. gr. — 847, 863, 1136, 1139. T. gr. — 847, 1135. 15. gr. — 846, 1135. nr. 35, 1. apríl. Lög um sementsverksmiíðju. 7. gr. — 813. nr. 97, í8. ágúst. Auglýsing um fyrirmynd að byggingarsam- bykktun., 4. gr. —- 7703. nr. 18, 22. mara. Lög wm kyrrsetningu og lögbann. 1. gr. — 51, 52, 55. 7. gr. — 12, 15. 15. gr. — 13, 15. 24. gr. — 141. 25. gr. — 51, 52, 54. 27. gr. — 51, 54. nr. 57, 25. maí. Lög um nauðungaruppboð. 1. gr. — 935, 940. 4. gr. — 1075. XKVIII Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fi. 1950, 1951, 1951, 1952, 1952, 1952, 1953, 1953, 1954, 1954, 1954, 8. gr. — 826, 1076. 22. gr. — 826, 940. 25. gr. — 939. 4. nóvember. Mannréttindasáttmáli Evrópuráðsins. — 1159, 1160. nr. 110, 19. desember. Lög um lagagildi varnarsamnings milli Íslands og Bandaríkjanna og um réttarstöðu liðs Bandaríkj- anna og eignir þess. — 343. Viðbætir 6. gr. — 831. Viðbætir 12. gr. -- 830. nr. 118, 29. desember. Lög um stofnun og rekstur Iðnaðarbanka Íslands h/f. 10. gr. — 12. nr. 19, 31. janúar. Lög um breyting á lögum nr. 36, 11. júlí 1911, um forgangsrétt kandídata frá Háskóla Íslands til embætta. — 5. nr. 23, 1. febrúar. Lög um öryggisráðstafanir á vinnustöðum. 26. gr. — 56. 20. mara. Viðbótarsamningur við Mannréttindasáttmála Evrópuráðsins. — 1159, 1160. nr. 47, 7. júlí. Tilskipun um reglur til að koma í veg fyrir árekstra á sjó. 19. gr. — 133, 135. 22. gr. — 133, 135. 23. gr. — 133, 135. 24. gr. — 134. 27. gr. — 135. 28. gr. — 135. 29. gr. — 133, 135. 33. gr. — 133. nr. 89, 24. desember. Lög um löggilta endurskoðendur. 6. gr. — 259, 263. nr. 11, 9. febrúar. Auglýsing um fullgildingu EBvrópuráðssamn- ings um verndun mannréttinda og mannfrelsis. — 1159. nr. 20, 8. mara. Lög um vátryggingarsamninga. 4. gr. — 758, 759. 6. gr. — "759. 7. gr. — "59. 39. gr. — 760. 45. gr. — "759. ö4. gr. — 58, 759. 62. gr. — 744. nr. 25, 18. apríl. Lög um brunatryggingar í Reykjarvík. 1954, 1955, 1955, 1955, 1956, 1956, 1956, 1956, Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. KKIX á. gr. — "59, "780. nr, 40, 14. apríl. Lög um aukatekjur ríkissjóðs. 23. gr. — 1146. „ nr. 46, 14. apríl. Lög um tekjuskatt og eignarskatt. 1. gr. — 463, 464, 465, 468. nr. 58, 24. apríl. Áfengislög. 18. gr. — 470, 471. 24. gr. — 17, 22, 159, 160, 478, 479, 763, 764, 842, 843, 863, 1140, 1141, 1143. 39. gr. — 470, 471. 45. gr. — 17, 160, 478, 479, 763, 843, 1141, 1143. nr. 1, 24. apríl. Lög um happdrætti dvalarheimilis aldraðra sjómanna. — 1083. nr. 102, 20. júlí. Auglýsing um staðfestingu á byggingarsam- bykkt fyrir Kópavogshrepp. — 03. 31. gr. — 708. nr. 22, 3. maí Lög um breytingar á almennum hegningarlögum, r. 19 frá 12. febrúar 1940. — 46. á. gr. — 457, 458, 459, 507, 508, 543, 544, 934. nr. 98, 24. desember. Lög um laun starfsmanna ríkisins. — 5. nr. 147, 30. desember, Reglugerð um tekjuskatt og eignarskatt. 15. gr. — 468. nr. 17, 21. febrúar. Lög um breyting á lögum nr. 71, 24. apríl 1954, um happdrætti dvalarheimilis aldraðra sjómanna. — 1083. nr. 22, 9. mara. Lög um skati- og útsvarsgreiðslur útlendinga, gjaldenda, sem eru á förum úr landi, o. fl. — 491, 494, 495, 496. 5. gr. — 487, 488, 489, 491, 494. 6. gr. — 488, 491. 11. gr. — 491. 5 sn ; nr. 41, 24. mara. Reglugerð um happdrætti dvalarheimilis aldraðra sjómanna. — 1083. 8. gr. — 1098. nr. 48, 7. apríl. Lög um náttúruvernd. 6. gr. — 1048. nr. 67, 10. apríl. Lög um prentrétt. 15. gr. —- 265, 302, 305, 308, 310, 314, 889. 16. gr. —- 302, 305, 308, 310, 314, 889. 17. gr. — 289, 292. 22. gr. — 267, 288, 315, 889, 890. KKK Skrá uin lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. 1957, nr, 53, 5. júní. Lög um lax- og silungsveiði. XIII. kafli. — 1049. 1957, 1958, 1958, 1958, 1958, 4. gr. — 919. 5. gr. — 919. 6. gr. — 919, 927. 71. gr. — 919, 1053. 8. gr. — 919, 927. 97. gr. — 1048, 1049, 1054. 98. gr. — 1050, 1053, 1054. 99. gr. — 1050, 1053, 1054. nr. 63, 21. júní. Lög um Landsbanka Íslands. 16. gr. — 546. nr. 14, 6. febrúar. Reglugerð um framleiðslu, mat og útflutning á niðursoðnum og niðurlögðum fiskafurðum. — "Öl. 3. gr. — 745. nr. 26, 2. maí. Umferðarlög. 1. gr. — 16. 17. gr. — 842. 25. gr. — 17, 159, 160, 460, 478, 479, 763, 842, 843, 863, 1140, 1141, 1143. 26. gr. — 481, 500, 872, 1037. 21. gr. — "61. 3t. gr. — 159, 481, 500, 842, 872, 1037. 38. gr. — 497, 500. 41. gr. — 842. 45. gr. — 511, 515, 516, 517. 46. gr. — 511, 516, 517, 536. 48. gr. — 481, 872, 995, 1001, 1037. 49. gr. — 500, 511, 515, 517, 536, 842, 873, 1140. 50. gr. — 1140. 52. gr. — 515, 516, 517. 67. gr. — 174, 175. 68. gr. — 255, 258. 69. gr. — 253, 258. 70. gr. — 253, 255, 256. 74. gr. — 253, 258, 515. 80. gr. — 17, 159, 160, 461, 478, 479, 481, 500, 763, 842, 843, ST3, 1037, 1140, 1141, 1143. 81. gr. — 17, 22, 160, 161, 478, 498, 499, 501, 507, 761, 764, TET, 1141, 1143. nr. 38, 29, meí. Lög um útflutningssjóð o. fl. — 47. mr. 58, 11. september, Auglýsing um æwiðurkenningu Íslands á lögsögu Mannréttindadómstóls Evrópu. — 1160. 1959, 1960, 1360, 1960, 1960, 1960, 1960, Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. KKKI nr. 95, 14. júlí, Auglýsing um breyting á lögreglusamþykkt fyrir Reykjavík, nr. 2 7. jan. 1930. — 995. nr. 208, 31. desember. Gjaldskrá fyrir vatnsveitu Seyðisfjarðar- kaupstaðar. — 1014, 1022, 1029. nr. 19, 24. apríl, Lög um sameign fjölbýlishúsa. — "14, TT5. 10. gr. — 769, "tl, 713, TA, 776. nt. 4, 20. febrúar. Lög um efnahagsmál. 33. gr. — 546. nr. 8, ft. febrúar, Auglýsing um breyting á reglugerð nr. 41 24. mara 1956, um happdrætti dvalarheimilis aldraðra sjómanna. — 1083. nr. 10, 22. mara. Lög mn söluskatt. — 47. nr. 42, 9. júní, Lög um ferskfiskeftirlit. 1. gr. — 942. 2. gr. — 942, 948. nr. 46, 10. júní. Lög um Veralunarbanka Íslands h/f. 11. gr. — 12. nr. 58, 28. júní. Lög um bann við okri, dráttarveæti o. fl. — 545. 2. gr. — 546, 551. 3. gr. — 546, 551. 4. gr. — 546. 6. gr. — 546, 551. nr. 94, 81. maí. Auglýsing um staðfestingu á byggingarsam þykkt fyrir Hafnarfjarðarkaupstað. 4. gr. — 571. 5. gr. — 571. nr. 10, 29. mars. Lög um Seðlabanka Íslands. 13. gr. — 546. nr. 11, 29. mare. Lög um Landsbanka Íslands. 21. gr. — 12, 15. nr. 12, 29. mara. Lög um Útvegsbanka Íslands. 21. gr. — 12. nr. 86, 29. mara. Ábúðarlög. 53. gr. — 882, 884. 55. gr. — 883. nr. 82, 21. ágúst. Lög um meðferð opinberra mála. XV. kafli. — 476. 2. gr. — 56, 1135. 5. gr. — 342, 429. 16. gr. — 845. 21. gr. — 847, 1135. XKKII Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. 1961, 1969, 1962, 1962, 1968, 1962, 1962, 1962, 67. gr. — 100, 102. 75. gr. — 100. TI. gr. — 461, 843. 86. gr. — 845. 817. gr. — 471. 101. gr. — 628, 629, 630. 115. gr. — 1127. 118. gr. — 319, 766. 124. gr. — 475. 130. gr. — 475, 476. 141. gr. — 342. 142. gr. — 342. 145. gr. — 342. 172. gr. — 100, 470, 627, 844. 174. gr. — 100. 178. gr. — "TOT. nr. 97, 18. desember. Lög um verðlagsráð sjávarútvegsins. 10. gr. — 942, 947. nr. 39, 18. apríl. Lög wm breyting á lögum nr. 35 1. apríl 1948, um sementsverksmiðju. — 813. mr. 46, 21. apríl. Lög wm Samvinnubanka Íslands h/f. 11. gr. — 12. nr. 50, 28. apríl. Lög um breyting á lögum nr. í 5. jan. 1988, um Síldarverksmiðjur ríkisins. 1. gr. — 1024. nr. 55, 28. apríl. Lög um kjarasamninga opinberra starfsmanna. — 5, 11, 656, 663, 905. IíI. kafli — 661. IV. kafli — 661. 17. gr. — 10. 21. gr. — 10. 25. gr. — 11. 28. gr. — 655, 660, 662. nr. 57, 18. apríl. Lög um Hæstarétt Íslands. 13. gr. — 882. 21. gr. — 12, 51, 837, 839, 875, 969. 31. gr. — 1012. 36. gr. — 486, 768, 832, 960. 38. gr. — 1187. 45. gr. — 238, 563. nr. 68, 27. apríl. Lög um heimild til sameiginlegrar innheimtu opinberra gjalda. 4. gr. — 487. nr. 69, 28. apríl. Lög um tekjustofna sveitarfélaga. — 529. 1962, 1962, 1962, 1968, 1968, 1963, 1965, 1963, 1963, 1963, 1963, Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. SEXKTII 8. gr. — 529, 531, 532, 533, 878, 880. li. gr. — 878. 29. gr. — 529, 531, 532, 533. nr. 70, 28. apríl. Lög um tekjuskatt og eignarskatt. 7. gr. — 463, 468. nr. 75, 27. apríl. Lög wm Stofnlánadeild landbúnaðarins, iand- nám, ræktun og byggingar í sveitum. 1. gr. — 252. 24. gr. — 252. 26. gr. — 252, 257. 21. gr. — 257. nr. 81, 21. júní. Reglugerð wm aðstöðugjald. — 957. 5. gr. — 529. 6. gr. — 952, 955. nr. 95, 14. ágúst. Reglugerð um sameiginlega innheimtu opin- berra gjalda í Reykjavík. — 491, 494. 3. gr. — 487. 4. gr. — 487. nr. 159, 20. september. Reglugerð um kjarasamninga starfs- manna sveitarfélaga. — 656, 661. 3. gr. — 655. nr. 59, 20. apríl. Lög um breyting á lögum nr. 11/1954, um happ- drætti dvalarheimilis aldraðra sjómanna. — 1083. mr. 53, 16. mara. Reglugerð um breyting á reglugerð nr. 41 24. mara 1956, um happdrætti dvalarheimilis aldraðra sjómanna. — 1083. nr. 56, 20. apríl. Lög wm lögreglumenn. 9. gr. — 658. nr. 66, 31. desember. Siglingalög. — 614, 615. 17. gr. — 1123. 137. gr. — 1041. 199. gr. — 611. 200. gr. — 612. 216. gr. — "TT, 612, 619. nr. 190, 17. september. Reglugerð um notkun pósts. 37. gr. — 319, 341. 82. gr. — 341. nr. 245, 31. desember. Reglugerð um tekjuskatt og eignarskatt. — 496. XI. kafli. — 488, 491, 494. 5. gr. — 493. KKKIV Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. 1964, 1964, 1964, 1965, 1965, 1965, 1965, 1965, 15. gr. — 464. 102. gr. — 491. 103. gr. — 488, 489. 105. gr. — 489, 490, 494, 495. nr. 89, 19. mdí. Lög um meðferð ölvaðra manna og drykkju- sjúkra. 11. gr. — 863, 1139. nr. 51, 10. júní. Lög um tekjustofna sveitarfélaga. — 532, 897, 901, 905, 907, 957. 111. kafli — 909. 8. gr. — 531, 533, 878, 880, 896, 897, 900, 903, 995, 907, 909. 9. gr. — 952, 955, 956, 958. 29. gr. — 531, 533, 896, 897, 900, 903, 904, 905, 907, 908, 909. ar. 60, 15. apríl. Auglýsing wm breyting á reglugerð nr. 41 21. merg 1956, um happdrætti dvalarheimilis aldraðra sjómanna. — 1083. nr. 17, 24. apríl. Lög um landgræðslu. — 252, 255, 251. 3. gr. — 252. mr. 29, 23. apríl. Lög um breyting á lögum nr. 41 frá 28. nóv. 1919, um landamerki o. fl. 2. gr. — 673. mr. 89, 24. mara. Byggingarsamþykkt Reykjavíkur. 13. gr. — 1168. nr, 90, 7. október, Lög um tekjuskatt og eignarskatt. á6. gr. — 489. nr. 169, 3. september. Reglugerð fyrir Vatnsveitu Seyðisfjarðar. — 811, 812, 814, 816, 817, 818, 820, 822, 1014, 1015, 1018, 1019, 1029, 1022, 1025, 1026, 1027, 1028, 1029, 1030, 1031, 1033, 1034, li. gr. — 812, 814, 816, 818, 820, 822, 1014, 1016, 1017, 1019, 1022, 1024, 1026, 1030, 1032, 1034. r. 29, 28. apríl, Lög um breyting á lögum nr. 82 21. ágúst 1961, im meðferð opinberra mála. gr. — 460, 461, 842. nr. 53, 13. maí. Lög um vernd barna og ungmenna. — 109. nr. 281, 28. desember, Reglugerð um breyting á reglugerð nr. 169 3. september 1965 fyrir Vatnsveitu Seyðisfjarðar. — 811, 812, 813, 814, 816, 817, 818, 820, 821, 822, 1015, 1018, 1020, 1023, 1025, 1026, 1027, 1028, 1031, 1033, 1034, 1035. 9. gr. — 1016, 1023, 1024, 1081. 10. gr. — 1016, 1017, 1023, 1024, 1031, 1032. eð S þad IV EFNISSKRÁ TIL YÝYFIRLITS. Aðfarargerðir. Sjá og fjárnám, kyrrsetning, lögbann, lögtak, útburðargerðir .... Aðgerðarleysi. Sjá ti. Aðild 47, 238, 246, 251, 561, 573, $31, #39, 672, TOT, 823, 837, 915, 935, 960, 1072, 1103, Aðiljaskýrslur .......0.00... 0. 12, 55, 238, 318, 477, 518, Aðstöðugjald. Sjá skattar. Afsláttur. Sjá fasteignakaup. Atvinnulöggjöf ..........00000 0000 942, Atvinnuréttindi. Sjá og atvinnulöggjöf .. 16, 159, 477, 496, T61, Ábúðarlög ........0.00.0.00 00 ÁbYFgÐ ........00... rðr 82, Ábyrgð á verkum annarra 23, 127, 171, 194, 251, 264, 511, 534, 561, 827, 887, 974, Áfengislög ........2.00000. 0. 16, 159, 477, 761, 842, Áfrýjun ........ 238, 318, 518, 561, 638, 823, 875, 381, 929, 1072, Á frýjunarfrestur liðinn og áfrýjunarleyfi veitt 23, 47, 65, 74, 108, 162, 206, 238, 534, 561, 604, 624, 631, 639, 672, 682, 688, TOT, TST, 806, 810, 815, 819, 823, 832, 877, 881, 887, 910, 935, 951, 995, 1009, 1072, 1076, 1103, 1144, í Ný gögn lögð fyrir Hæstarétt: a) Einkamál 171, 194, 206, 216, 238, 246, 518, 611, 616, 624, 631, 682, TTT, "ST, 864, 016, 1009, 1047, 1076, b) Opinber mál ......02.0000 0. 94, 477, 131, 140, Áfrýjun skv. 36. gr. laga nr. 57/1962 um Hæstarétt Íslands 488, 753, 768, 806, 832, Áfrýjunarfrestur. Sjá áfrýjun. Áfrýjunarleyfi. Sjá áfrýjun. Ágreiningsatkvæði. Sjá sératkvæði. Ákæra 2... 1128, Álitsgerðir, Sjá mat og skoðun. Árekstur skipa ..........220.00. s.n Bankar. Sjá aðiljaskýrslur, kyrrsetning. Barnsfaðernismál ............000.2 000. TTT, RT, 1076, Bifreiðar: a) Einkamál ........20000.0. 171, 251, 511, 534, 974, b) Opinber mál 16, 159, 460, 477, 480, 496, 761, 842, 871, 1036, Björgun ...........00 000. 1163 624 1116 1140 s81 486 1163 1140 1121 KXKVI Efnisskrá til yfirlits Bls. Blóðrannsókn ............ 16, 159, 477, T61, TTT, T8T, 842, 1076, 1140 Bókhald .........2.022000020. 00 544 Dagsektir ..............2.2.200 0000 768, 1055 Dómar og úrskurðir, Sjá og dómarahæfi, ómerking, réttarfars- VÍUP .......2..000 0 se sess 78 Dómenda ekki getið í héraðsdómi 1, 3, 16, 47, 50, 65, 74, 78, 100, 103, 162, 194, 470, 486, 528, 616, 707, 810, 815, 819, 823, 837, 839, 844, 864, 875, STT, 895, 935, 968 Dómarahæfi ..........0.00..0.200 00. 47, 682, 810, 815, 819 Dómarar. Sjá og dómar og úrskurðir, dómarahæfi, dómstólar, réttarfarsvítur ............22202 0000. 50, 1184 Dómstólar ................ 1, 3, 65, 108, 138, 318, 460, 470, 672, 688 Samdómendur í héraði: Fasteignaréttindi .............0.0.0.00..00. 0000. 768, 1047, 1055 Landamerkjaðómur ................2.000.. 0. nn 916 Merkjadðómur ...........2.%02. 0000 796 Sakadómur .............2.00% 0... sn 1116 Sjó- og verzlunarðómur 127, 162, 194, 216, 518, 604, 611, 616, 743, 832, 942, 1039, 1068, 1121 Skaðabótamál 23, 55, 82, 108, 225, 238, 561, 573, 688, 960, 974, 1103, 1163 Skuldamál ..............0.... ss 138, 631 Vátrygging ..........0.2000000 0. sn 153 Verksamningur .............02.0 0000 se nr 206 Vettvangsmál .............022200 nr 672, 682 Eiður, Sjá barnsíaðernismál. Eignarréttur, Sjá eignarréttur að fasteign, fasteignir, fast- eignakaup, forleiguréttur, landamerki, leigulóðarréttindi, lóða- mörk, veiði. Eignarréttur að fasteign ................20000 000 1055 Embættismenn. Sjá opinberir starfsmenn. Endurgreiðsla .............0..0..00. 0. 138, 531, 951, 1144 Endurskoðendur ..................002 000. r 259, 616 Endurupptaka máls .........0..222220200 0000 90 Erfðaleiga ..................20. 0... 65 Ærfðir .............22020. 0200 910, 1055 Farmflutningur ............2.220000 000 743 Farmskírteini ..................0.0000. 0. 1039 Fasteignakaup ..........0000002 00 nr ne 108, 638, 707 Fasteignir, Sjá nánar eignarréttur að fasteign, erfðaleiga, fast- eignakaup, forleiguréttur, landamerki, leigulóðarréttindi, lóðamörk, skaðabætur, vátrygging, veiði 65, 103, 108, 117, 225, 561, 688, TOT, 753, 768, 796, 910, 985, 1055, 1103, 1163, 1184 Festar .............0..220 ens 631 Efnisskrá til yfirlits KKKVII Félagsútgerð ................0.0.0....00 000 Félög. Sjá einnig hlutafélög, kjarasamningar, skattar ........ Firma ..............0 000 Fiskverzlun. Sjá verðlagning fisks. Fjárdráttur .........0......2.200 137, Fjármál hjóna. Sjá framfærslueyrir, skiptamál. Fjárnám ..........0..... 0 183, 688, 935, Forleiguréttur ..............0000.0.0 20. 103, Fógetagerðir. Sjá aðfarargerðir, fjárnám, kyrrsetning, lögbann, löghald, lögtak, útburðargerðir. Framfærslueyrir ...............00... 000 Frávísun: a) Frá héraðsdómi 1, 3, 47, 55, 74, 90, 182, 208, 573, 599, 645, Eg um ot 6172, 837, 1011, 1068, 1126, 1184, b) Frá Hæstarétti .......... 50, 518, 823, 875, 881, 887, 1078, Frestir ............00000.. . Fyrning: a) Fyrning kröfuréttinda .................... 194, 225, 1103, b) Fyrning lögtaksréttar ..............000...0...... st, Gagnkröfur. Sjá skuldajöfnuður. Geðrannsókn .................00000 000 100, 848, Gjafsókn. Gjafvörn 50, 55, 171, 238, 573, TTT, 787, 867, 817, 910, 1076, 1103, Gjaldþrotaskipti .....................0. 0. - Gæzluvarðhald .................0.... 38, 100, 318, 845, Handveð .................0..0 02. Happdrætti ................2000.. 0. Hegningarauki ...............0..0020 s.n 38, Heimvísun, Sjá ómerking. Hjón. Sjá framfærslueyrir, skiptamál. Hlutafélög .................0 2. 1, 259, Hlutdeild ................0.....0 Húftrygging. Sjá vátrygging. Hylming ..........0.....00 00 318, Iöðnlöggjöfin ..............00.000...0. 00. Innheimta. Sjá fjárdráttur. Ítrekun brots ..........00..... 16, 159, 477, 842, Kaup og sala. Sjá fasteignakaup, lausafjárkaup, skipasala. Kaupgjald. Sjá kjarasamningar, vinnusamningar. Kjarasamningar ......................0.0.0 604 Kynferðisbrot. Sjá skírlífisbrot. Kyrrsetning ...........0.......0 000 12, 138, Kæra ............0....... 02 Bls. 740 1072 891 768 117 867 1209 1147 1147 1121 1003 1135 1144 78 761 78 1082 318 264 318 645 1116 1140 855 260 50 KK VILI Efnisskrá til yfirlits Kærumál: a) Einkamál 1, 3, 12, 259, 462, 573, 599, 837, 839, 864, 875, 968, 1011, 1147, 1161 b) Opinber Mál 22... 100, 460, 470, 627, 842, Landamerkjamál ...........000n eeen nr Lausafjárkalp .......000000 nn 92, 518, 624, 942, Leiga. Sjá forleiguréttur, leigulóðarréttindi. Leigulóðarréttindi. Sjá og erfðaleiga ........00.0.0. 0000... Lífeyrir, Sjá framfærslueyrir. Lík smeiðingar. Sjá einnig skaðabætur ...... 496, 537, 806, Loforð. Sjá happdrætti, samningar, umboð. Lóðamörk ............. enn Lóðarleiga. Sjá einnig forleiguréttur, "leigulóðarréttindi Læknar. Sjá mat og skoðun: Blóðrannsókn: Bifreiðarstjórn .......0000 0... 16, 159, 477, 761, 842, Faðefni ............00 0 TTT, 81, ÞANNSÓKN .........n0rn rr 846, iaðar- og meðgöngutími ........000000 00... TTT, 787, „msáverkar ....c.c...00..... 20, 38, 171. 194, 537, 974, Br 23, 171, 194, , „ 544, STT, 895, 951, 1047, 1116, Male 50, 768, 796, Lögha ld. Sjá kyrrsetning. Lögmenn. Sjá málflutningur. Lögræði ............00. 000. 573, 846, Lögtak .. 486, 528, 810, 815, 819, 867, STT, 895, 1003, 1014, 1021, Manndráp ........000000e en Mannréttindasáttmáli Evrópuráðsins .........00..0.0 0... Mat og skoðun: Annmarkar á matsgerð ..........00. nn 206, Atvinnutjón ........0000000 ner 23, 171, 194, Álitsgerðir og matsgerðir og skoðunar um ýmis efni 16, 5ð, 82, 108, 127, 138, 194, 206, 216, 238, 246, 318, 496, 511, 561. 616, 627, 631, 688, TTT, 787, 846, 1076, Áverkar og heilsutjón 23, 38, 171, 194, 537, 974, Blóðrannsókn ........ 16, 159, 477, 761, TTT, T8T, 842, 1076, Geðrannsókn ........02.00 00 nn 109, 846, Örorka 2... 23, 1t1, 1894, Öryggiseftirlit ríkisins ..........2000..0.0.0 0... 55, Málflutningsmenn. Sjá málflutningur. Málflutningur 3, 55, 65, 74, 108, 216, 238, 246, 264, 518, 552, 561, 573, 624, 672, 688, 916, 960, 1009, 1011, 1068, Málshöfðun. Sjá ákæra, málflutningur. 1209 844 916 960 1188 1163 796 1003 1140 1076 1135 1076 1163 1163 781 1144 1047 1135 1029 496 1147 645 1163 544 1163 1163 1140 1135 1163 238 1072 Efnisskrá til yfirlits KXKIK Bls. Máiskostnaður 12, 47, 55, 108, 470, 573, 846, 877, 895, 951, 1076, 1135 Málsmeðferð. Sjá dómstólar, málflutningur. Meiðyrði. Sjá ærumeiðingar. Merkjadðómur ...........0....0...0. 00. 796 Merkjastefnur ..............0.0.000.0000. 0 796 Miskabætur. Sjá skaðabætur. Nauðgun. Sjá skírlífisbrot. Nauðungaruppboð. Sjá uppboð. Okur 22... 544 Opinber mál 16, 94, 100, 318, 460, 470, 4TT, 537, 544, 627, 645, 844, 1126 Opinberir starfsmenn ............00...0.. 0 318, Tól Ógildingarmál ................00.000 0. 1009 Ómaksbætur .........0......200.. 0 560 Ómerking 47, 55, 74, 90, 206, 216, 238, 246, 470, 528, 672, 682 810, 815, 819, 839, 844, 916, 935, 1009, 1068, 1126, 1161, 1188, 1209 Ómerking ummæla. Sjá ærumeiðingar. Póstlög. Sjá opinberir starfsmenn. Prentréttur .............0...000 000. 264, 887 Refsingar: 1. Einstök refsiverð verk og refsiákvæði 16, 38, 94, 159, 264, 318, 477, 480, 483, 496, 508, 537, 544, 645, 737, 740, 761, 871, 887, 891, 929, 1036, 1140 2. Einstakar refsitegundir og önnur viðurlög: a) Sekt dæmd og varðhald sem vararefsing 264, 480, 544, 871, 887, 1036 b) Fangelsi dæmt 38, 94, 318, 483, 508, 645, 737, 740, 761, 891, 929 c) Varðhald dæmt ............0....... 16, 159, 477, 496, 1140 d) Skilorðsbundin refsing dæmd .......... 318, 496, 737, "740 e) Refsing felld niður ...................00. 00 537 Í) Svipting ökuleyfis dæmd ...... 16, 159, 477, 496, 761, 1140 g) Ómerking ummæla .................00.0 264, 887 Réttarfar. Sjá aðild, áfrýjun, ákæra, dómar og Úrskurðir, dóm- arahæfi, dómstólar, félagsdómur, frávísun, gjafsókn, gæzlu- varðhald, kyrrsetning, kærumál, lögbann, lögtak, mat og skoðun, málflutningur, málskostnaður, merkjadómur, opin- ber mál, ómaksbætur, ómerking, réttarfarsvítur, sératkvæði, sjó- og verzlunardómur, skiptamál, stefnubirting, sönnun, vettvangsmál, vitni. Réttarfarsvítur .........0.0..... 240, 460, 470, 877, 1072 SAMEIÐN .....0......... 0. 631, 768 Samningar. Sjá og fasteignakaup, forleiguréttur, kaupgjalds- mál, kjarasamningar, lausafjárkaup, leigulóðarréttindi, skuldamál, umboð ..............000000 0 985 Sératkvæði .............0.. 108, 251, 496, 1047, 1163 Sjó- og verzlunardómur 1, 518, 604, 611, 616, 143, 832, 960, 1039, 1068 Sjómannalög .............0....0..0 rn 832 XL Efnisskrá til yfirlits Sjóveðréttur ............0...00. 0 127, 162, 611, Skaðabætur 23, 38, 55, 65, 82, 103, 108, 127, 138, 171, 194, 225, 251, 264, 511, 534, 537, 561, 688, 743, 806, 827, 887, 891, 929, 974, 995, 1039, 1103, 1163, Skattar ............ 486, 531, 737, 740, STT, 895, 951, 1014, 1021, Skilorðsbundnir refsidómar. Sjá refsingar. Skipasala .........0202200. ses eeererrrsrn rn Skiptamál .........00000. 0. enn nn nn 910, Skíirlífisbrot .............. nr Skjalafals ........00000.00 00. nr enn 318, 761, Skuldajöfnuður .........00000000 00 0nnnn nn 864, Skuldamál .......... 65, 103, 138, 162, 518, 604, 616, 624, 631, Stefnubirting ........2200000.0 enn enst rns 1011, Stimpilgjald .........20.0..000 000 n nennt Stjórnarskráin ..........002000.. nn... 1014, 1021, 1029, Stjórnsýsla 47, 225, 251, 462, 531, 655, 753, 768, 796, 87", 895, 942, 951, 1003, 1014, 1021, Sveitarstjórn. Sjá stjórnsýsla. Svipting réttinda. Sjá atvinnuréttindi, refsingar. Sönnun .....0000000 0... 16, 38, 82, 127, 318, 807, 1039, Tékkar, Sjá fjársvik, skjalafals. Tómlæti .........0200 0... 82, 518, TOT, 796, Umboð .....occserssss sr Umboðslaun ..........0.000sn ser Umferðarlög. Sjá áfengislög, bifreiðar. Umferðarréttur ............000 000. Uppboð „20.00.0000... 688, 823, 864, 935, Útburðargerðir ..........0.0.0..0 0... senn 117, Útivist aðilja 11, 89, 90, 193, 194, 476, 560, 705, 706, 845, 846, 973, 1100, 1101, Vanheimild .................sr sr Varðskip .......2.00.0.. en sn ess Varnarlið Bandaríkjanna á Íslandi ............0.00000.0 00... Varnarþing ..........0...0 eens senn Vátryggingar 20.22.0000... nn. 127, 251, 645, 743, Veðréttindi. Sjá einnig handveð, sjóveðréttur ................ Veiði ...........02 020 Verðlagning fisks .........20000000.0 00 eeen tran Vettvangsdómur .........00000.0n rr Vettvangsmál .........00%200 esne Vextir .......2.00..n ser Vinnulaun. Sjá kjarasamningar, vinnusamningar. Vinnusamningar .......000000.00 0... 604, 616, 655, 827, Vinnuslys. Sjá skaðabætur. Viti .........00 00. 259, 462, 627, Víxlar .............nn sess 837, Bls. 616 1184 1029 532 1055 38 929 867 1121 1161 1144 1047 1029 1082 942 1082 öð2 1047 1072 875 1102 688 832 827 1161 153 688 1047 942 672 672 688 832 968 1208 Efnisskrá til yfirlits XLI Bls Þingvottar .......2.2000 00 see nennr tennt 1072 Þjáningabætur. Sjá skaðabætur. Þjófnaður .......2..0000. 0000 nennt ran 94, 483, 508, 645 Þrotabú. Sjá gjaldþrotaskipti. Ærumeiðingar .........20.... eeen 264, 887 Ökuleyfi. Sjá atvinnuréttindi, áfengislög, bifreiðar. Ölvun. Sjá áfengislög. Örorka: Örorkumat framkvæmt af læknum ............ 23, 171, 194, 1163 Öryggiseftirlit ríkisins. Sjá mat og skoðun. V EFNISSKRÁ. Aðfarargerðir. Sjá og fjárnám, kyrrsetning, lögbann, lögtak, útburðargerðir. Hús var selt með lóðarréttindum, en það reyndist lóðarréttinda- laust. Í héraðsdómi voru seljendur skyldaðir til að láta kaup- anda í té lóðarréttindi með tilteknum skilmálum. Tekið er fram í hæstaréttardómi, að kaupandi hafi átt bótakröfu á hendur seljendum, þar sem dóminum var ekki fullnægt sam- kvæmt aðalefni sínu, og hafi mátt fullnægja henni, sbr. 11. gr. laga nr. 19/1887 .........0....000.0. Aðgerðarleysi. Sjá tómlæti. Aðild. J, starfsmaður bæjarfógetans í Vestmannaeyjum, höfaði mál f. h. ríkissjóðs til heimtu vangoldins söluskatts og útflutnings- sjóðsgjalds. Skv.lögum nr. 33/1958 og lögum nr. 10/1960 var bæjarfógetinn í Vestmannaeyjum innheimtumnaður gjalda þeirra, sem dóms var krafizt um. Var hann þá jafnframt fyrirsvarsmaður ríkissjóðs í dómsmálum varðandi innheimtu gjaldanna, og var eigi í ljós leitt, að öðrum hefði löglega verið falið það fyrirsvar. J brast því heimild til að gefa í málinu bindandi yfirlýsingar fyrir dómi ................ Skaðabótamál var höfðað á hendur B fyrir bæjarþingi Reykja- víkur með stefnu, birtri 2. marz 1962. Fram kom fyrir Hæstarétti, að B hafði látizt hinn 8. apríl 1962. Af því leiddi, að héraðsdómur og meðferð málsins í héraði frá og með þinghaldi 19. apríl 1962 var ómerkt, sbr. 2. mgr. 54. gr. laga nr. 85/1936 „.............0.0..00. Ríkisstofnun gert að greiða annarri ríkisstofnun tjón, sem drátt- arvél í eigu hinnar fyrrnefndu olli á bifreið hinnar síðar- nefndu, in soliðum með vátryggingarfélagi því, sem drátt- arvélin var ábyrgðartryggð hjá. Sjá vátryggingar ...... Ekkja og börn látins manns taka með framhaldsstefnu við aðild skaðabótamáls, sem hann hafði höfðað á hendur E Vegna slyss, og gera einnig skaðabótakröfur á hendur E í tilefni af fráfalli hans ............0.0.0...00.00 0. Dánarbú tekur við aðild máls .............. 631, 672, 682, 707, Tekið fram, að dómur verði ekki lagður á tilteknar kröfur, 688 47 246 251 573 1103 Efnisskrá KLITI þar sem óstefndir aðiljar eigi í hlut ..........2.0.0000. 0. Manni, sem var aðili uppboðsmáls í héraði, var ekki stefnt fyrir Hæstarétt við áfrýjun þess. Var málinu af þeim sökum vísað frá Hæstarétti .........2.22.2020. ene Víxilmál var höfðað á hendur G fyrir hönd verzlunarinnar K. Þar sem ósannað var, að G væri bær til að skuldbinda KR, var málinu vísað frá héraðsdómi .........0.00000..0...0.. Meðan á meðferð landamerkjamáls stóð í héraði, afsalaði varnaraðili m. a. réttindum þeim, sem umdeild voru, Var viðtakanda eig! stefnt til að svara til sakar í héraði. Um- boðsmaður sóknaraðilja lýsti því, að hann hefði ekki vitað um afsal þetta fyrr en að gengnum héraðsdómi, og óskaði þess í málflutningi fyrir Hæstarétti með tilvísun til 5d. gr. laga nr. 85/1936 um meðferð einkamála í héraði, að málið yrði dæmt á hendur nefndum varnaraðilja einum ........ Í lausafjárkaupum var nafngreint hlutafélag talið seljandi. Í máli, sem kaupandi höfðaði til heimtu skaðabóta, var óum- deilt, að tiltekinn maður væri persónulegur aðili málsins, enda hafði hlutafélagið ekki verið skráð .......0.000000... Til fullnustu dómkröfum á hendur S var boðið upp verðmæti, sem var eign J. J mætti hvorki né lét mæta á uppboðsþing- inu, enda hafði hann ekki hugraynd um, að þar ætti að selja umrætt verðmæti. Af þessum sökum var J ekki bundinn af uppboðsgerðinni og þurti þvi eigi að áfrýja henni. Hins vegar varð að telja, að J hefði haft slíkra hagsmuna að gæta, að slík áfrýjun hefði verið honum heimil .......... Aðilja stefnt til réttargæzlu ........0....0.20... 238, 561, 935, Aðiljaskýrslur. Við meðferð kyrrsetningarmáls O á hendur G og Þ spurði fó- geti Þ í fógetadómi „um fleiri eignir, þar á meðal peninga og innstæður í bönkum og sparisjóðum“. Lögmaður Þ og G mótmælti bessari spurningu með skírskotun til 7. gr. laga nr. 18/1949 um kyrrsetningu og lögbann, en sam- kvæmt þeirri lagagrein má eigi kyrrsetja innstæður eða vöxtu þar af í stofnunum, sem undan kyrrsetningu eru þegnar lögum samkvæmt. Í lögum um peningastofn- anir er svo kveðið á, að fé, sem lagt hefur verið í pen- ingastofnun þá, er í hlut á, skuli ásami vöxtum þess vera undanþegið kyrrsetningu og löghaldi, meðan það stendur þar. Öll þessi ákvæði eru sett í þágu hinna til- greindu peningastofnana og girða fyrir, að ráð peninga- anna á sjóðum sínum séu takmörkuð. Hins vegar skjóta nefnd ákvæði ekki loku fyrir, að beiðandi kyrr- setningar eða löghalds geri, að Öðrum lagaskilyrðum full- ægðum, kyrrsetningu eða löghald í kröfu skuldunauts Bls. 639 916 960 1072 1163 XLIV Efnisskrá síns á hendur peningastofnun þeirri, sem í hlut á. Sam- kvæmt því og 15. gr. laga nr. 18/1949 var G og Þ skylt að svara áðurgreindri spurningu fógeta ........0.0....... Í skaðabótamáli vefengdi bótakrefjandi skýrslu öryggisettir- litsins og hélt því fram, að frásögn sín af slysinu hefði beinlínis verið rangfærð ...........00..000... 238, og umferðarlögum, gefur skýrslu eftir uppsögu héraðsdóms Útgerðarmaðurinn H átti ýmis viðskipti við netjagerðina N h/f. N h/f krafði H um greiðslu skuldar, sem stafaði frá viðskiptum þessum. H viðurkenndi fyrir sjó- og verzlunar- dómi að hafa sjálfsagt fengið reikninga, sem lutu að viðskiptum þessum, og enn fremur viðurkenndi hann að hafa ekki borið fram mótmæli gegn reikningunum, fyrr en til málssóknar kom. Í yfirlýsingu, sem lögð var fram í Hæstarétti, gerði H breytingu á þessum framburði, en gerði enga viðhlítandi grein fyrir henni ................., Aðstöðugjald. Sjá skattar. Afsláttur. Sjá fasteignakaup. Atvinnulöggjöf. Deilt um, hvert verð fiskkaupanda bæri að greiða útgerðar- manni fyrir fisk. Sjá nánar verðlagning fisks ............ Refsimál var höfðað á hendur H fyrir að reka bókbandsiðn án tilskilinna meistararéttinda með því að framkvæma vír- heftingu og brot í prentsmiðju sinni á ýmsum blöðum og tímaritum. Taldist atferli H í ákæru varða við 1. mgr. 14. sr., sbr. 1. tl. 2. mgr. 27. gr. laga um iðju og iðnað nr. 18/ 1927, sbr. 2. og 15. gr. laga nr. 105/1936 um breytingu á þeim lögum. H var dæmd sýkna, enda kom ekkert í ljós, er hnekkti því áliti héraðsdóms, þar sem tveir sérfróðir menn áttu sæti, að starfsemin væri einhæf og óbrotin vélavinna, sem ekki yrði vísað á bekk með handiðn, eins og það hug- tak er markað í iðnlöggjöfinni .......................... Atvinnuréttindi. Sjá og atvinnulöggjöf. Bifreiðarstjóri, sem gerðist sekur um að aka bifreið undir áhrifum áfengis, sviptur ökuleyfi ævilangt skv. 81. gr. um- ferðarlaga nr. 26/1958 og 1. mgr. 24. gr. áfengislaga nr. 58/1954 ............000 000 16, 159, 477, "761, Slökkviliðsmaður sýndi af sér stórkostlegt gáleysi við akstur Elis. 12 ut ut 624 218 átt 518 942 1116 1140 Efnisskrá KLV Bls. slökkvibifreiðar, er hann var að sinna brunakalli, og hlauzt m. a, mannsbani af. Hann var sviptur Ökuleyfi í 12 mánuði 496 Ábúðarlög. Yfirúttektargerð skv. ábúðarlögum var skotið til Hæstaréttar með áfrýjun. Yfirúttektargerðin var eigi Í eðli sínu dóms- athöfn og varð eigi að lögum dómsathöfn fyrir þær sakir, að yfirúttektarmenn eru í 53. gr. ábúðarlaga nr. 36/1961 nefndir yfirúttektar- og virðingardómur og sýslumaður skipaður oddviti þeirra. Af þessum sökum varð yfirúttektar- gerðinni því hvorki skotið sem dómsathöfn til Hæstaréttar skv, 2. mgr. 13. gr. laga nr. 57/1962 né öðrum réttarreglum. Bar því að vísa málinu frá Hæstarétti .................. gs1 Ábyrgð. Í máli, sem höfðað var til heimtu skaðabóta vegna galla á gleri, byggði kaupandi kröfur sínar á því m. a., að seljandi hefði ábyrgzt glerið í 5 ár. Studdi kaupandi þá málsástæðu sína við bréf verktaka og bréf verkfræðings, sem eigi voru þó kvaddir fyrir dóm til vættis um þetta atriði né heldur starfsmenn seljanda. Var talið ósannað gegn andmælum seljanda, að hann hefði tekizt nefnda ábyrgð á hendur .. 82 J starfaði sem framreiðslumaður á Hótel Borg (H) á árunum 1962 og 1963, en hann var erlendur ríkisborgari. Svo sem aðrir framreiðslumenn, tók hann laun sín með þeim hætti, að hann lagði ákveðna hundraðstölu á verð þeirra veit- inga, sem hann bar gestum. Kom það fé eigi í sjóð hótels- ins. Launatekjur J af atvinnurekstri H árið 1962 námu kr. 39.876.00 og árið 1963 kr. 58.556.00 auk orlofsfjár það ár, kr, 2.032.00, en J hafði einnig tekjur frá öðrum aðiljum. Á árinu 1964 var J gert að greiða samtals kr. 17.025.00 í opinber gjöld, og hafði hann greitt kr. 4.000.00 upp í þá fjár- hæð, er hann hvarf af landi brott. Krafðist Gjaldheimtan í Reykjavík lögtaks hjá H fyrir eftirstöðvunum, kr. 13.025.00. Dæmt var, að H bæri ábyrgð á greiðslu greindrar lögtaks- kröfu skv. fortakslausum ákvæðum 1. mgr. 5. gr. laga nr. 22/1956, sbr. 4. gr, laga nr. 68/1962 og 3. gr., h, og 4. gr., a, reglugerðar nr. 95/1962 „..........0.00... 000 486 Ábyrgð á verkum annarra. J slasaðist, er hann féll úr landgöngubrú á skipi og niður á bryggju, en hann var háseti á skipinu. Slysið var að nokkru að rekja til þess, að umbúnaði landgangsins var áfátt, en þó aðallega til þess, að J sýndi ekki næga aðgæzlu. Sam- kvæmt því var eiganda og útgerðarmanni skipsins gert að bæta J % hluta tjóns hans XLVI Efnisskrá Skipaútgerð ríkisins dæmt að greiða bætur vegna tjóns, sem varð af árekstri, er skipstjórnarmenn á skipi hennar áttu að nokkru leyti sök á .......00.000000 sr Eigandi bifreiðar dæmdur til greiðslu skaðabóta fyrir tjón, sern varð, er annar maður var við akstur bifreiðarinnar 171, 511, 534, Eigandi og útgerðarmaður skips sýknaður af bótakröfum há- seta vegna slyss, er hann varð fyrir við netjadrátt, enda var hvorki sönnuð vangæzla skipverja né að slysið væri að rekja til annarra atvika, sem útgerðarmaðurinn bæri ábyrgð Á .......0.000000 00 Ríkisstofnun gert að bæta tjón, er hlauzt af dráttarvél, sem var í eigu stofnunarinnar .........000000 0... 0. or Hlutafélag var stofnað um rekstur vikublaðs. Vegna vanræksiu á að láta skrásetja félagið urðu stjórnarmeðlimir sjálfir að bera ábyrgð á greiðslum, sem ritstjóri og ábyrgðarmað- ur blaðsins bakaði sér vegna ærumeiðinga, sem í blaðinu birtust .......0..000000 0. sr Múrarameistari og húsasmiðameistarar tóku með áritun sinni á teikningu af húsi ábyrgð á því, að hvert verk, sem undir þá heyrði, yrði vel af hendi leyst og í samræmi við bygg- ingarsamþykktir og lög. Voru þeir dæmdir til greiðslu skaðabóta vegna byggingargalla á húsinu ................ 3, sem var skrifstofustjóri verzlunar varnarliðsins á Keflavíkur- flugvelli, var sagt upp starfi sínu, J, sem taldi sig eiga rétt til skaðabóta af því tilefni, höfðaði bótamál á hendur ríkis sjóði. Ríkissióði var dæmd sýkna þegar af þeirri ástæðu, að J réðst til varnarliðsins án milligöngu íslenzkra aðilja Samkvæmt 3. mgr. 15. gr., sbr. 16. gr. laga nr. 57/1956 bar Í sem ábyrgðarmaður tiltekins dagblaðs refsi- og fébóta- 3 á ærumeiðandi ummælum, sem birtust í fréttagrein í blaðinu, en höfundur fréttagreinarinnar var ekki nafi greindur. Firrti það Í ekki ábyrgð, þótt ummælin væru höfð eftir nafngreindum manni á almennum blaðamannafundi, sem sá maður boðaði til Skaðabótaskylda á hendur eiganda veitingahúss varð ekki byggð á því, að dyravörður veitingahússins hefði sýnt af sér óvar- kárni eða gáleysi, er skaðabótaskyldu ætti að valda Áfengislög. Hinn 12. janúar 1964 voru tveir lögregluþjónar á eftirlitsferð í lögreglubifreið. Er þeir óku Laufásveg, veittu þeir athygli bifreið við gangstéttarbrún, sem þeir töldu vera í þann veginn að sveigja út Í götuna með fullum ljósum. Höfðu lögreglumennirnir tal af ökumanni, S, sem reyndist vera undir áhrifum áfengis. Að lokinni skýrslutöku hjá varð- Bls. 127 94 561 sat 1163 Efnisskrá XLVII Bls. stjóra, var S færður á slysavarðstofuna til blóðtöku, og reyndust reducerandi efni í blóði hans vera 1.03%. S hafði setið að drykkju með kunningja sínum, 1, síðast í húsi við Laufásveg. S viðurkenndi að hafa fundið mjög greini- lega til áfengisáhrifa, en kvaðst hafa verið staðráðinn í að aka ekki bifreiðinni. Hélt S því fram, að bifreiðin hefði ekki verið á neinni hreyfingu, en að hún kynni að hafa kippzt smávegis til við skiptingu í „Darkeringsgir“, Voru dómkvaddir sérkunnáttumenn látnir segja til um það atriði. Báru I og S, að þeir hefðu ekki verið ráðnir í, hvert halda skyldi, eftir að þeir yfirgáfu fyrrnefnt hús. Hefði þeim orðið kalt og þeir þá setzt inn í bifreiðina, Hefði S bá ræst bif- reiðina til að hita hana upp og til þess að þeir félagar sætu hlustað á útvarp. I kvað sér ekki hafa verið kunnugt um, að S hefði ætlað sér að aka bifreiðinni. S var ákærður fyrir að hafa undir áhrifum áfengis reynt að aka bifreiðinni með því að taka hana lítið eitt af stað út á götuna. Var S sak- felldur í héraðsdómi, sem taldi sannað, að S hefði gerzt sekur um það atferli, sem greindi í ákæru. Þótti Það varða við 2., sbr. 3. mgr. 25. gr., sbr. 80. gr. umferðarlaga nr. 26/1958 og 1. mgr. 24. gr., sbr. 45. gr. áfengislaga nr. 58/ 1954. Var refsing ákveðin varðhald 15 daga með hliðsjón af því, að um ítrekað brot var að ræða, Þá var S skv. 81. gr. umferðarlaga og 1. mgr. 24. gr. áfengislaga sviptur öku- leyfi ævilangt. Héraðsdómur var staðfestur með Þeirri at- hugasemd, að gangseining bifreiðar yrði að teljast þáttur í aksiri hennar, sbr. 1. gr. urmferðarlaga nr. 26/1958 .... 16 Hinn 31. maí 1966, kl, 0605, var lögreglunni í Reykjavík tilkynnt um síma, að G væri ölvaður við akstur bifreiðar sinnar. G var handtekinn og fluttur í lögreglustöðina og síðan færður til blóðtöku, en við rannsókn reyndist blóðsýnis- horn úr G innihalda 1.24% af reðucerandi efnum. G viður- kenndi að hafa ekið bifreiðinni, en neitaði að hafa fundið til áfengisáhrifa við aksturinn, Aftur á móti viðurkenndi G að hafa neytt víns daginn áður fram að kvöldverði, um kl. 2030. G var talinn hafa gerzt sekur við ákvæði 2., sbr. 3. mgr. 25, gr. umferðarlaga nr. 26/1958 og 1. mgr. 24. gr. áfengislaga nr. 58/1954. Með dómi sakadóms Gull- bringu- og Kjósarsýslu 21. maí 1965 hafði G verið dæmd refsing og svipting ökuleyfis í 6 mánuði fyrir brot á 2., sbr. 3. mgr. 25. gr. og 1. mgr. 37. gr. umferðarlaga nr. 26/1958. Þar sem um ítrekað brot var að ræða, varðaði það G refs- ingu skv. 4. mgr. 80. gr. sömu laga. Var refsing ákveðin varðhald 15 daga. Þá var G sviptur ökuleyfi ævilangt .. 159 Laugardaginn 2. apríl 1966 kl. 1230 var hringt á lögreglustöð- ina í Hafnarfirði og óskað eftir því, að hún fjarlægði J af KLVIII Efnisskrá heimili sínu. Er lögreglumenn komu á vettvang, reyndist ekki þörf aðgerða í þessu skyni, en hins vegar veittu lög- reglumenn því athygli, að bifreið J hafði verið hreyfð skömmu áður. Fóru þeir með J til yfirheyrslu hjá lög- regluvarðstjóra og síðan til læknis, sem framkvæmdi blóð- rannsókn, er sýndi 1.03% reducerandi efni. J játaði að hafa drukkið um það bil % lítra af vodka frá því um kl. 2030 föstudaginn 1. apríl, þar til kl. um 0130 aðfaranótt laugar- dagsins. Kvaðst J síðan um kl. 1200 hafa bakkað bifreið sinni á lóðinni lengd bifreiðarinnar og síðan ekið henni sömu vegalengd áfram. Kvaðst J ekki hafa neytt áfengis frá því að akstri lauk í umrætt sinn og þar til honum var tekið blóð til rannsóknar. Sannað var með eigin framburði J, skýrslu lögreglumanna og niðurstöðu blóðrannsóknarinn- ar, að J ók bifreið sinni í umrætt sinn undir áhrifum áfengis fram og aftur um lóð við hús sitt. Með atferli sínu gerðist J brotlegur við 2. mgr., sbr. 3. mgr. 25. gr. umferð- arlaga nr. 26/1958 og 1. mgr. 24. gr. áfengislaga nr. 58/1954. Refsing J, sem með dómi, uppkveðnum 6. júní 1962, var dæmdur til greiðslu kr. 2.000.00 sektar og sviptur ökuleyfi í 6 mánuði fyrir brot á áfengis- og umferðarlögum, var ákveðin varðhald 10 daga skv. 80. gr. umferðarlaga og 45, gr. áfengislaga. Þá var J sviptur ökuleyfi ævilangt skv. 81. gr. umferðarlaga og 1. mgr. 24. gr. áfengislaga ...... K gerðist sekur um að aka bifreið sinni undir áhrifum áfengis, og reyndust reðucerandi efni í blóði hans 1.03%. Varðaði það við 2. mgr., sbr. 3. mgr. 25. gr., sbr. 80. gr. umferðar- laga nr. 26/1958 og 1. mgr. 24. gr., sbr. 45. gr. áfengislaga nr. 58/1954. Með hliðsjón af TT. gr. laga nr. 19/1940 þótti refsing K hæfilega ákveðin fangelsi 8 mánuði, en skv. 76. gr. sömu laga kom gæzluvarðhald K frá 19.—23. nóv. 1966 til frádráttar. Auk annarra viðurlaga var K skv. 81. gr. sbr. 27. gr. laga nr. 26/1958 sviptur ævilangt leyfi til bif- reiðarstjórnar ........0000000 sense Hinn 28. nóv. 1965 var G kærður af lögreglumönnum í Reykja- vík fyrir ölvun við akstur. Við rannsókn á blóði hans fund- ust í því efni, er svöruðu til 0.87%s af vínanda. Héraðsdóm- arinn lauk málinu með dómssátt, þannig að G skuldbatt sig til að greiða kr. 4.000.00 sekt í ríkissjóð, en til vara að sæta 8 daga varðhaldi, og vera sviptur ökuleyfi sex mánuði. Með dómi, uppkveðnum í sakadómi 20. apríl 1964, hafði G verið dæmdur til að greiða kr. 2.000.00 í sekt og sviptur Ökuleyfi í sex mánuði fyrir brot gegn 2. mgr. 17. gr., 1. og 2., sbr. 3. mgr. 25. gr., 1. mgr. 37. gr., 2. mgr. 41. gr. og 49, gr. umferðarlaga nr. 26/1958 og 1. mgr. 24. gr. áfengis- laga nr. 58/1954. Þar sem ítrekuð brot gegn 1., 2., sbr. 3. Efnisskrá KLIX Bls. mgr. 25. gr. umferðarlaga varða varðhaldi eða Íang- elsi skv, ákvæðum 4. mgr. 80. gr. sömu laga, var héraðs- dómara skv. skýlausum ákvæðum 2. tl. 1. mgr. 1. gr. laga nr. 29/1966 heimildarlaust að ljúka málinu með sátt, og var dómssáttin því felld úr gildi skv. 6. mgr. 1. gr. sömu laga .........00n rn 842 Þ ók bifreið ölvaður aðfaranótt 22. júlí 1967. Rannsókn á blóði Þ leiddi í ljós reducerandi efni, er samsvöruðu 1.33% af alkóhóli. Áfengismagn í blóði Þ náði þess vegna því lág- marki, sem getur í 4. mgr. 25. gr. umferðarlaga nr. 26/ 1958, þótt tekið væri tillit til annarra reducerandi efna í blóðinu og hugsanlegrar mælingarskekkju. Eigi voru þó fyrir hendi skilyrði til að beita þyngri refsingu en fyrir brot gegn 3. mgr. 25. gr. sömu laga, þar sem 4. mgr. var ekki getið í ákæruskjali. Að öðru leyti varðaði brot Þ við 2. mgr. 25. gr. greindra laga og 1. mgr. 24. gr. áfengislaga nr. 58/ 1954. Með dómi sakadóms Vestmannaeyja 27. júlí 1964 var Þ dæmd refsing og svipting ökuleyfis í 1 ár fyrir brot á 2., sbr. 3. mgr. 25. gr., 49. gr. og 1. mgr. 50. gr. umferðar- laganna og 1. mgr. 24. gr. áfengislaganna. Þar sem þannig var um ítrekað brot að fjalla, varðaði það refsingu skv. 4. mgr. 80. gr. umferðarlaga. Var refsing Þ ákveðin varðhald 15 daga og Þ auk þess sviptur ökuleyfi ævilangt ........ 1140 Áfrýjun. Áfrýjunarfrestur liðinn og áfrýjunarleyfi veitt 23, 47, 65, 74, 108, 162, 206, 238, 534, 561, 604, 624, 631, 639, 672, 682, 688, TOT, 787, 806, 810, 815, 819, 823, 832, 877, 881, 887, 910, 935, 951, 995, 1009, 1072, 1076, 1103, 1144, 1194 Ný gögn lögð fyrir Hæstarétt: a. Einkamál 171, 194, 206, 216, 238, 246, 518, 611, 616, 624, 631, 682, TTT, T8T, 864, 916, 1009, 1047, 1076, 1161 b. Opinber mál ........00000 000... 94, 4TT, 713, "740, 1126 Áfrýjun skv. 36. gr. laga nr. 57/1962 um Hæstarétt Íslands 486, 753, 768, 806, 832, 960 Áfrýjandi hækkar kröfur sínar frá því, er greindi í héraðs- dómsstefnu, án þess að skilyrðum 45. gr. laga nr. 57/1962 um Hæstarétt Íslands væri fullnægt, og var því heimildar- laust að sinna þeirri hækkun .........020000. 0. 00... 233 Refsimáli aðeins áfrýjað að því er varðar tvo af fimm söku- nautum, sem sakfelldir voru í héraði .................. 318 Áfrýjandi máls reifaði málið eigi fyrir Hæstarétti að öðru leyti en því, að hann gerði breytingu á framburði sínum um til- tekin atriði fyrir héraðsdómi. Eigi þóttu þó alveg næg efni til að vísa málinu frá Hæstarétti af þeim sökum ........ 518 Áfrýjandi máls, sem krafði um bætur vegna galla á húsbygg- L Efnisskrá Bis, ingu, fór þess á leit í bréfi til Hæstaréttar og í framhalds- áfrýjunarstefnu, að honum yrði samkvæmt 45. gr. laga nr. 57/1962 um Hæstarétt leyft að hækka fyrir Hæstarétti kröfur sínar, þær, er hann gerði í héraði, í samræmi við yfirmatsgerð, er fram fór eftir uppsögu héraðsdóms. Þar sem honum var í lófa lagið að biðja um yfirmat, meðan málið var til meðferðar í héraði, ef hann taldi undirmatið ekki fullnægjandi, voru ekki fyrir hendi skilyrði til að leyfa honum að hækka kröfur sínar fyrir Hæstarétti .... Í máli, er reis út af fasteignakaupum, voru kaupanda í hér- aðsdómi tildæmdar skaðabætur úr hendi seljenda, kr. 209.347.00, og auk þess skyldu seljendur skila tveimur skuldabréfum, hvoru að fjárhæð kr. 60.000.00. Kaupandi gerði fjárnám í eign seljanda samkvæmt héraðsdóminum, sem seljendur áfrýjuðu þá til Hæstaréttar, en kaupandi sagnáfrýjaði nokkru síðar. Í Hæstarétti voru bætur til kaupanda ákveðnar kr. 280.000.00 og var tekið fram, að ofangreint fjárnám skyti ekki loku fyrir að dæma honum þá fjárhæð Hinn 17. janúar 1966 krafðist Gjald boðs á fasteign, sem hún taldi vera eign A, en var raunveru- lega þinglesin eign H, til lúkningar opinberum gjöldum. Hinn 16. febrúar 1966 krafðist J síðan uppboðs á sömu fasteign samkvæmt handhafaveðskuldabréti, útgefnu 12. júní 1965 af H og samþykktu af A, eiginmanni H. Þá krafð- ist Landsbanki Íslands hinn 17. febrúar 1966 uppboðs á grundvelli fjárnáms í eigninni. Loks krafðist Gjaldheimtan hinn 3. maí 1966 uppboðs fyrir opinberum gjöldum H. Nefnd eign var boðin upp og seid á uppboðsþingi í júlí 1966. Upp- boðskaupandi var S. H áfrýjaði uppboðsmálinu og krafðist ógildingar á uppboðsgerðinni. J krafðist skv. framansögðu uppboðs á umræddri eign. Var mætt af hendi J á uppboðs- þingi 18. maí 1966, en ekki síðar. J varð aðili uppboðsmáls- ins í héraði, sbr. 3. tl. 8. gr. og 3. mgr. 22. gr. laga nr. 57/ 1949, og hefði efnisdómur í Hæstarétti um uppboðið bundið hann, J var hins vegar ekki stefnt fyrir Hæstarétt og varð af þeim sökum að vísa málinu frá Hæstarétti .......... 823 Fógetaðómur úrskurðaði, að áfrýjun frestaði ekki framkvæmd úrskurðar um útburðargerð og að útburður skv. síðar- nefndum úrskurði ætti að fara fram. Fyrstnefndum úr- skurði var skotið til Hæstaréttar með kæru, en málinu var vísað frá Hæstarétti, þar sem það sætti ekki kæru, sbr. lög nr. 57/1962, 21. gr. 3. tl. .......0..0.0.00 0. 875 Yfirúttektargerð skv. ábúðarlögum var skotið til Hæstaréttar með áfrýjun. Yfirúttektargerðin var eigi í eðli sínu dóms- athöfn og varð eigi að lögum dómsathöfn fyrir þær sakir, þ Gt Efnisskrá LI Bls. að yfirúttektarmenn eru í 53. gr. ábúðarlaga nr. 36/1961 nefndir yfirúttektar- og virðingardómur og sýslumaður skip- aður oddviti þeirra. Af þessum sökum varð yfirúttektargerð- inni því hvorki skotið sem dómsathöfn til Hæstaréttar skv. 2. mgr. 13. gr. laga nr. 57/1962 né öðrum réttarreglum. Bar því að vísa málinu frá Hæstarétti .................... sl Refsimáli aðeins áfrýjað að því er varðar einn af bremur söku- nautum, sem sakfelldir voru í héraði ...................- 929 Til fullnustu á dómkröfum á hendur S var gert fjárnám í beltavél, sem var eign annars manns, J, og hún Sðan seld á uppboði. J áfrýjaði uppboðsmálinu til Hæs < krafðist þess, að r nauðungaruppboðið yrði úr gil di í fellt. J mætti hvorki né lét mæta á uppboðsbinginu, enda hafði hann ekki hugmynd um, að þar skyldi selja beltavélina. Af bess- um sökum var J ekki bundinn af uppboðsgerðinni og þurfti því ekki að áfrýja henni. Hins vegar hafði J slíkra hags- muna að gæta, að slík áfrýjun var honum heimil. Héraðs- dómslögmaðurinn H, sem tók við stefnu fyrir hönd S, lýsti því í skriflegri greinargerð til Hæstaréttar, að hann hefði ekki haft umboð til að taka á móti stefnu á hendur S. Varð því að vísa málinu frá Hæstarétti, sbr. 8. gr. laga nr. 57/1949 um nauðungaruppboð ............ 1072 Áfrýjandi máls var með dómi Hæstaréttar dæmdur til að endur- gjalda stefnda fyrir Hæstarétti ákveðna fjárhæð með vöxt- um frá tilteknu tímamarki, sem tekið var fram, að væri innan kröfugerðar stefnda og niðurstöðu héraðsdóms .. 1121 Áfrýjunarfrestan, Sjá áfrýjun. Áfrýjunarleyfi. Sjá áfrýjun. Ágreiningsatkvæði. Sjá sératkvæði. Ákæra. Hinn 11. janúar 1967 var hatin í sakadórni rannsókn út af 34 ávísunum á hiaupareikninga, er S hafði gefið út og notað í lögskiptum, en innstæðulausar reyndust við framvísun Þeirra. Er héraðsdómari sendi málið saksóknara ríkisins hinn 6. apríl 1967, var rannsókn þess svo skammt á veg komið, að fráleitt var að telja henni lokið. Skv. í, mgr. 115. gr. laga nr, 82/1961 um meðferð opinberra mála átti saksóknari því að hlutast til um fullkomna rannsókn máls- ins og taka síðan, er sú rannsókn lá fyrir, ákvörðun um saksókn og kröfur sínar í málinu í stað þess gefa þegar út ákæru. Þar sem ákæra saksóknara var þannig reist á rann- sókn, sem fullnægði ekki, eins og á stóð, skilyrðum laga ÆI Efnisskrá Bls. til saksóknar, varð ákæran eigi lögð til grundvallar dómi um efni máls. Af þeim sökum var ómerktur dómur saka- dóms og ákærunni vísað frá héraðsdómi .................. 1126 Þ ók bifreið ölvaður, og leiddi rannsókn í ljós reducerandi efni, sem samsvöruðu 1.33%0 af alkóhóli. Áfengismagn í blóði Þ náði þess vegna því lágmarki, sem getur í 4, mgr. 25. gr. umferðarlaga nr. 26/1958, þótt tekið væri tillit til annarra reducerandi efna og hugsanlegrar mælingarskekkju. Eigi voru þó fyrir hendi skilyrði til að beita þyngri refsingu en fyrir brot gegn 3. mgr. 25. gr. sömu laga, þar sem 4. mgr. var ekki getið í ákæruskjali ................0.0.......0.0. 1140 Álitsgerðir. Sjá mat og skoðun. Árekstur skipa. Að kvöldi hins 6. apríl 1962 sigldi m/s H, eign Skipaútgerðar rikisins (S), inn Eyjafjörð vestan Hríseyjar, Um kl. 2020 var m/s H að koma inn úr sundinu milli Hríseyjar og Brimness. Var skipinu siglt á fullri ferð með 12—13 sjó- mílna hraða og stýrt stefnan 118" NV, Á sama tíma var v/b P að koma úr fiskiróðri og var á leið til hafnar á Litla- Árskógssandi. Varð árekstur milli skipanna. Sjór kom strax i v/b P, sem var dreginn að stjórnborðshlið m/s H og bundinn við m/s H með grastrossu og vír. V/b P sökk að framan og samtímis slitnaði grastrossan. Hékk báturinn þá á vírnum einum saman og var allur á kafi í sjó. Áleit skipstjórinn á m/s H hættulegt að hreyfa stjórnborðsskrúf- una með bátinn þannig hangandi við skipshliðina. Lét hann ví sleppa vírnum, og sökk þá báturinn við hlið m/s H að fullu. Ekki varð fallizt á, að m/s H hefði siglt v/b P uppi, sbr. 24. gr. tilskipunar nr. 47/1953, enda fékk sú skýrsla formanns bátsins eigi staðizt að áliti sérfróðra meðdóms- manna í héraði, að hann hefði siglt stefnuna SSV. Varð að telja skv. þeim upplýsingum, er fyrir lágu, að skipin hefðu nálgazt hvort annað með stefnum, sem voru um það bil þvert hvor á aðra. Skv. 19. gr. tilskipunar nr. 47/1953 bar v/b P, sem hafði m/s H á stjórnborða, að víkja úr leið. Það gerði v/b P ekki og sigldi á fullri ferð þvert fyrir m/s H. Var það brýnt brot á 22. og 23. gr. tilskipunar nr. 47/ 1953. Þá skorti og á, að formaður sýndi að öðru leyti þá aðgæzlu og varúð, sem almenn sjómennska krafðist. Varð því að líta svo á, að hann hefði átt meginsök á slysinu. Á hinn bóginn var á það að líta, að skipstjórnarmanni m/s H, sem fylgzt hafði með siglingu vélbátsins, mátti fyrr vera ljóst, að sigling v/b P var athugaverð. Eins og atvikum var háttað, bar honum að gera vélbátnum aðvart um þetta Efnisskrá LIKK Bls. með því að gefa hljóðmerki, sbr. 28. gr. tilskipunar nr. 47/ 1953, en það vanrækti hann. Þá hófst hann ekki handa um að reyna að afstýra árekstri, fyrr en svo skammt var á milli skipanna, að í fullt óefni var komið, en þá var örðugt fyrir hann að meta, hver úrræði kæmu helzt að haldi til að koma í veg fyrir ásiglingu, sbr. 27, og 29. gr. tilskipunar nr. 47/ 1953. Var og vafamál, hvort sú ákvörðun stýrimanns að. beygja skipinu hart á stjórnborða hefði verið sú rétta til að koma í veg fyrir árekstur. Var þó ekki nægilega sannað að árekstur hefði ekki orðið, ef m/s H hefði haldið stefnu sinni. Nokkur áhætta var fyrir m/s H að draga v/b P á grynnra vatn, eins og festingum bátsins var háttað, og óvíst, hvort vírinn eða festingar í bátnum hefðu haldið í drætti. Þá var dýpið, þar sem áreksturinn varð, ekki svo mikið, að miklu máli skipti að draga bátinn á grynnri sjó.. Hins vegar var það vanræksla af háifu skipstjórnarmanna. m/s H að sleppa vírnum án þess að festa bauju eða dufi við vírinn, en það hefði auðveldað björgun bátsins síðar meir, ef til þess hefði komið. Þó hefði átt að vera auðvelt að finna bátinn og ná honum upp, ef ráðstafanir hefðu verið gerðar til þess fljótlega, eftir að hann sökk, Var talið hæfilegt, að S bæri ábyrgð að % á tjóni því, er varð við. það að v/b P sökk, Sjá skaðabætur, vátryggingar, sjóveð- réttur .....0..0002200n 127 Bankar. Sjá aðiljaskýrslur, kyrrsetning. Barnsfaðernismál. K lýsti H föður að barni, sem hún ól hinn 11. október 1961. Að beiðni K var hafin rannsókn á hendur H, þar sem hann neitaði að tjá sig um málið, fyrr en blóðrannsókn hefði farið fram. Við blóðrannsókn reyndist loku skotið fyrir faðerni H að barninu. Var blóðrannsókn endurtekin, en niðurstaðan varð óbreytt. Að svo komnu máli lýsti K fyrir dómi 8. janúar 1965 M föður barnsins. Kynferðismök M og K um eins árs tíma svo og framburður vitnis veitti nokkrar líkur fyrir því, að kynferðismök M og K hefðu haldizt lengur en M vildi vera láta. Málstaður K veiktist hins vegar mjög við það, að hún lýsti annan mann, EH, föður að barninu, lét það að nokkru heita í höfuð þess manns, gerði reka að því að höfða faðernisrannsókn á. hendur honum og nefndi M eigi til sögu, fyrr en H hafði verið lýstur úr leik við blóðrannsókn. Þá hafði eigi farið. fram erfðarannsókn og mannfræðis á aðiljum og barninu. Er hins vegar var litið til hinna löngu kynlífskynna aðilja svo og framburðar vitna, þótti rétt að láta úrslit málsins LIV Efnisskrá Bls. velta á fyllingareiði K. Þegar það var virt, að K hafði viður- kennt að hafa haft samfarir við H og M á mögulegum getnaðartíma barnsins, þótti rétt að láta eiðstafinn taka til þess, að K hefði aðeins haft samfarir við þessa tvo menn á greindum tíma. .......000.0000nnse nn T K ól sveinbarn 30. apríl 1963. Lýsti hún M föður að barninu, en hann vildi ekki viðurkenna faðernið. Höfðaði K þá mál á hendur M. Við blóðflokkarannsóknir, sem gerðar voru Í málinu og leiddu til sömu niðurstöðu, útilokaðist M frá því að geta verið faðir að barni K. Rh-kerfið, þar á meðal E- flokkur þess, sem útilokunin var byggð á, hefur verið lagt til grundvallar í dómum í barnsfaðernismálum, og þar sem ekkert kom fram, sem benti til annars en að blóðflokka- rannsóknirnar hefðu verið rétt framkvæmdar, þótti með hliðsjón af óvenjulöngum meðgöngutíma hjá K að verða að byggja á þeim við úrslit málsins. Var M því sýknaður af kröfum K í málinu ...........0000 0000 nn nn 781 Hinn 18. febrúar 1957 ól K sveinbarn. Föður að barni þessu lýsti hún M, sem mótmælti því, að hann gæti verið faðir að barninu, og höfðaði K þá mál til viðurkenningar því, að M væri faðir barnsins. K staðhæfði, að ekki væri öðrum til að dreifa um faðerni barnsins en M, enða kvaðst K ekki hafa haft samfarir við nokkurn annan karlmann á árinu 1956. Skýrði hún svo frá, að M hefði komið flugleiðis til Seyðisfjarðar, þar sem hún var búsett, um 20. maí 1956, og að þau hefðu haft fullkomnar samfarir saman um fjór- um til fimm dögum síðar og svo í nokkur skipti eftir það. M kvaðst hafa farið á vertíð á Suðurlandi í janúarbyrjun 1956 og verið þar óslitið til 1. eða 3. júní sumarið eftir, að hann fór til Seyðisfjarðar, en skv. vottorði Flugfélags Ís- lands var M hins vegar hinn 19. maí 1956 farþegi með flug- vél félagsins frá Reykjavík til Egilsstaða. Viðurkenndi M að hafa í eitt skipti seinni hluta júnímánaðar 1956 haft samfarir við K, en neitaði að hafa haft í annan tíma sam- farir við hana. Kvað M tvo menn búsetta á Seyðisfirði, D og E, hafa tjáð sér, að þeir hefðu haft samfarir við K. Ð bar fyrir dómi, að hann hefði nokkrum sinnum sumarið 1955 haft samfarir við K, og E bar, að hann hefði nokkrum sinnum haft samfarir við K, en þó aldrei á árinu 1956. Þá kvaðst G oft hafa haft samfarir við K, eftir að hún ól barn það, sem málið var risið af, en K kvað framburði þessa ranga, enda hefði hún aldrei haft samfarir við þessa menn. Endurteknar rannsóknir á blóði M útilokuðu hann ekki frá faðerni barnsins. Umsögn læknis, sem byggðist á bókun ljósmóður um þroska barnsins við fæðingu, var á þá leið, að álykta mætti, að barnið hefði fæðzt fullburða. Efnisskrá LV Bls. Talið var sannað, að M og K hefðu haft samfarir á hugsan- legum getnaðartíma barnsins. Hins vegar voru engar sönn- ur færðar að því, að nokkur annar maður hefði haft sam- farir við K á getnaðartíma barnsins. Varð því niðurstaða málsins sú, að M skyldi talinn faðir barnsins ............ 1076 Með dómi Hæstaréttar 16. júní 1967 var konunni K dæmdur fyllingareiður í barnsfaðernismáli, sem hún hafði höfðað á hendur M. Dómur þessi var birtur M hinn 9. sept. 1967 og eiðstefna skv. honum hinn 18. september 1967 til fyrir- töku á bæjarþingi Reykjavíkur 2. október 1967, Á dóm- þingi þessu mætti K og með henni lögmaður hennar. Enn fremur var M mættur ásamt lögmanni sínum. K tjáði sig reiðubúna til að vinna fyllingareið í samræmi við nefndan hæstaréttardóm frá 16. júní 1967. M lýsti því þá yfir, að hann hefði hug á að kanna, hvort efni væru til að áfrýja máli þessu til Mannréttindadómstóls Evrópuráðsins, og óskaði eftir hæfilegum fresti í því sambandi skv. ákvörðun dóms- ins, enda færi hugsanleg eiðvinning eigi fram, fyrr en end- anleg niðurstaða lægi fyrir. K mótmælti hins vegar öllum fresti. Héraðsdómari hafnaði frestbeiðni M með úrskurði, sem M skaut til Hæstaréttar. Kærumálinu var vísað frá Hæstarétti, þar sem dómur Hæstaréttar frá 16. júní 1967 var fullnaðardómur um sakarefnið ..............000...0.. 1147 Bifreiðar. a) Einkamál. Laust fyrir kl. 0200 aðfaranótt 23. september 1962 var bifreið S ekið niður Bankastræti á vinstri akrein. Tvær konur, O og J, sem voru á leið yfir sömu götu, vestan við gatna- mót hennar og Ingólfsstrætis, urðu fyrir bifreiðinni. Hlaut J stórfelld meiðsli og varð 100% varanlegur öryrki. J höfð- aði mál á hendur S til heimtu bóta fyrir tjón sitt. S bar skv. 67. gr. laga nr. 26/1958 hlutlæga ábyrgð á ökutæki því, sem J varð fyrir. Ökumaður bifreiðar S ók yfir gatnamót Bankastrætis og Ingólfsstrætis í myrkri, roki og rigningu og varð J, sem var á leið suður yfir Bankastræti, eigi var, fyrr en J var alveg framundan bifreið hans. Var þetta mikil ógætni af hans hendi, enda mátti hann eigi vera ör- uggur um, að gatan væri orðin mannlaus eftir ljósaskipti. Miða varð hins vegar við, að J hefði farið út á Bankastræti gegnt grænu ljósi fyrir neðan gangbrautina og gengið ská- hallt upp á móti suður yfir strætið, unz hún varð fyrir bifreiðinni syðst á því. En þegar litið var til alls aðdraganda slyssins, ógætni ökumanns og hinnar hlutlægu ábyrgðar bif- reiðareiganda, þótti gáleysi J eigi svo mikið, að það ætti LVvI Efnisskrá Bls. að valda niðurfærslu á bótakröfu hennar, sbr. 67. gr. i. Í. laga nr. 26/1958. Var S gert að bæta J tjón hennar að fullu 1 Hinn 15. maí 1965 var dráttarvél í eigu Sandgræðslu ríkisins ekið utan í bifreið, sem var eign Landnáms ríkisins. Við áreksturinn varð tjón á bifreiðinni, sem nam kr. 5.236.00. Dráttarvélin var vátryggð hjá Vátryggingafélaginu h/f (V) venjulegri ábyrgðartryggingu fyrir slík tæki skv. Í. mgr. 70. gr. umferðarlaga nr. 26/1958. Þar sem telja varð, að stofnanir þessar kæmu fram sem sjálfstæðir aðiljar Í þeim lögskiptum, sem málið fjallaði um, og með hliðsjón af 68. gr., 1. mgr. 69. gr. og 2. mgr. 74. gr. umferðarlaga nr. 26/1958 bar V og Landgræðslu ríkisins vegna Sand- græðslu ríkisins að bæta ofangreint tjón. Sératkvæði .... Hinn 23. apríl 1964 varð árekstur austan við brúna yfir Ytri- Rangá. Varð hann með þeim hætti, að bifreið B var ekið i austurátt, en ökumaður var sonur hans (Í). Litlu áður en á sjálfa brúna kom, áttaði Í sig á, að hann var kominn fram hjá veginum niður í Þykkvabæ, en þangað var ferð- inni heitið. Hugðist hann því snúa við á uppfyllingunni og sveigði til hægri, og var þá bifreiðin nokkuð þvert á veg- inum og framendi hennar nærri hægri vegarbrún. Í sama mund ók E vörubifreið sinni austur veginn. Hemlaði E og sveigði yfir á syðri vegarhluta, en bifreiðin rann áfram, a. m. k. 20 metra, og skall á bifreið B, sem varð fyrir skemmdum. Höfðaði B skaðabótamál á hendur E og S h/f, en bifreið E var skylduvátryggð hjá því félagi. E braut ákvæði 1. og 2. mgr. 49. gr. umferðarlaga, en Í 4. mgr. 45. gr. og 1. og 4. mgr. 46. gr. sömu laga. Var aðiljum gert að bera að jöfnu fébótaábyrgð á tjóni því, sem hlauzt af árekstri bifreiðanna .........00000000. es 51 Hinn 28. febrúar 1965 um kl. 2300 ók H bifreið sinni norður Strandgötu í Hafnarfirði. Í sama bili var bifreið R ekið aftur á bak út á götuna og varð árekstur milli bifreiðanna. Góð rafmagnslýsing var á árekstrarstað og loft bjart, en mikil hálka á strætinu. Hraði bifreiðar H var meiri en aðstæður leyfðu og honum bar að sveigja til vinstri inn á bifreiðastæði, sem þar var. Ökumaður bifreiðar R átti að gæta þess, að engin hætta væri því fylgjandi að snúa bif- reiðinni við og aka henni aftur á bak, eins og aðstæður voru. Bar honum að taka tillit til hálkunnar, sem var, svo og þess, að Strandgata var aðalbraut. Átti ökumaður bif- reiðar R meginsök á árekstrinum. Var R í samræmi við það gert að bæta H 7T5% af tjóni hans ........000000.0000... 534 Rétt fyrir kl. 2100 að kvöldi hins 1. desember 1964 varð árekstur milli bifreiðar R og bifreiðar S á Reykjavíkurvegi í Hafn- arfirði, on hálka var. Ökumaður bifreiðar R í umrætt sinn to Ut | Efnisskrá LVI Bls. var B, og var hann á leið norður Reykjavíkurveg, en öku- maður bifreiðar S var Ó, sem var á leið suður Reykja- víkurveg. Áreksturinn varð með þeim hætti, að bifreið S rann að því er virtist stjórnlaust yfir á vestari vegarheim- ing Reykjavíkurvegar í veg fyrir bifreið R. Ljóst var, að B var ekki kleift að afstýra árekstri með því að víkja lengra til vinstri. Þá var og ósannað, að B hefði getað afstýrt árekstri, enda þótt snjókeðjur hefðu verið á hjólum bifreið- ar R, og ekki var heldur í ljós leitt, að B hefði ekið ber- sýnilega of hratt miðað við hindrunarlausa akbraut fram- undan. Af þeim sökum var öll sök á árekstrinum lögð á Ó 974 Hinn 24. marz 1963, um ki. 1415, ók ST bifreið sinni austur Bústaðaveg. Í sama mund ók SV bifreið sinni suður Háa- leitisbraut. Skipti engum togum, að árekstur varð milli bif- reiðanna á nefndum gatnamótum og urðu skemmdir á þeim. Höfðaði SV mál til heimtu skaðabóta úr hendi ST og Samvinnutrygginga (S), en bifreið ST var tryggð skyldutryggingu hjá því félagi. Ljóst þótti, að hvorugur ökumanna hefði sýnt næga aðgæzlu við akstur bifreið- anna. SV sá ekki bifreið ST, fyrr en um leið og árekstur varð milli bifreiðanna, og gætti ekki lögskipaðrar biðskyldu við mót Bústaðavegar og Háaleitisbrautar, sbr. 3. mgr. 48. gr. umferðarlaga nr. 26/1958. ST þótti eftir atvikum hafa ekið of hratt, en hámarkshraði eftir Bústaðavegi var 35 km miðað við klukkustund, sbr. auglýsingu nr. 95/1958 um breytingu á lögreglusamþykkt Reykjavíkur nr. 2/1930. ST sá ekki til bifreiðar SV, fyrr en stuttu áður en hann kom að greindum vegamótum. Leit hann þá af henni og varð hvorki hennar né annarrar umferðar var, fyrr en rétt í sama mund og árekstur varð milli þessara bifreiða. Þá kom ST ekki auga á aðra bifreið, sem þarna var, fyrr en á því augna- bliki, er bifreið hans rakst á þá bifreið og menn, sem hjá henni stóðu. Var sök skipt þannig, að SV var gert að bera tjón sitt að % hlutum, en ST og S dæmt að bæta honum það að % hlutum .......020.00 enn ne rns 995 b) Opinber mál. Bifreiðarstjóri gangsetti bifreið, er hann var undir áhrifum áfengis. Gangsetning bifreiðar var talin þáttur í akstri hennar, sbr. 1. gr. umferðarlaga nr. 26/1958. Bifreiðar- stjóranum var dæmt varðhald og ökuleyfissvipting ævi- langt ......00000 nennt 16 Bifreiðarstjóri sætir varðhaldi og ökuleyfissviptingu ævilangt vegna aksturs bifreiðar undir áhrifum áfengis .. 159, 477, 1140 Maður, sem hafði gengizt undir ökuleyfissviptingu, gerðist sekur um að aka bifreið. Lauk héraðsdómari málinu með dóms- LVIII Efnisskrá Bls. sátt. Skv. ákvæðum 3. mgr. 80. gr. laga nr. 26/1958 varðar akstur vélknúins ökutækis, er ökumaður hefur verið svipt- ur ökuleyfi, varðhaldi eða fangelsi. Héraðsdómara var því skv. skýlausum ákvæðum 2. tl. 1. mgr. 1. gr. laga nr. 29/ 1966 heimildarlaust að ljúka máli þessu með sátt, og var dómssáttin skv. því felld úr gildi skv. 6. mgr. 1. gr. sömu laga ...........00.0.02. 460 Hinn 23. ágúst 1965, um kl. 1300, varð árekstur á gatnamótum Gullteigs og Laugateigs í Reykjavík milli bifreiðar, sem K ók suðvestur Gullteig, og bifreiðar, sem G ók norðvestur Lauga- teig. Á þessum tíma var Laugateigur lokaður fyrir umferð. með þeim hætti við Gullteig, að komið var fyrir búkkum og vegavinnuskiltum með undirskriftinni „Lokað“, en skv. bréfi gatnamálastjórans í Reykjavík var íbúum og öðrum, sem erindi áttu í götuna, almennt leyft að aka fram hjá slíkum skiltum. G var kunnugt um, að Laugateigur var lokaður fyrir bifreiðaumferð, eins og að framan greinir. Bar honum því að viðhafa sérstaka gát og aka mjög hægt, er hann ók inn á gatnamót Gullteigs og Laugateigs, en hann varð ekki var bifreiðarinnar, sem K ók, fyrr en rétt í þann mund, er árekstur varð milli bifreiðanna. En hvernig sem akstri G var háttað, var ljóst, að K gætti ekki þeirrar varúðar, sem honum bar. Taldist atferli K varða við 1. mgr. 26. gr., 1. mgr. 37. gr. og 1. mgr. 48. gr., sbr. 80. gr. umferðarlaga nr. 26/1958. Var refsing K ákveðin 2.000.00 króna sekt í ríkissjóð, en vararefsing varðhald tvoðaga ............000000. sn 480 Hinn 28. október 1965, um kl. 2240, ók R slökkvibifreið austur Hverfisgötu, en hann var að sinna brunakaili. Þegar R ók inn á gatnamót Hverfisgötu og Snorrabrautar, ók K eftir Snorrabraut frá suðri inn á téð gatnamót á móti grænu ljósi, en eiginmaður hennar (Á) var farþegi í bifreiðinni. Varð geysiharður árekstur milli bifreiðanna og köstuðust þau K og Á út úr bifreiðinni. Lét K líf sitt af áverkum þeim, sem hún hlaut, en Á lemstraðist. R, sem þekkti til- kynningu slökkviliðsstjórans í Reykjavík nr. 1/1965 um akstursreglur fyrir slökkvi- og sjúkrabifreiðar, ók slökkvi- bifreiðinni inn á fyrrnefnd gatnamót gegnt rauðu umferðar- ljósi. Þetta var R því aðeins heimilt, að hann gætti sér- stakrar varúðar, sbr. 2. mgr. 38. gr. umferðarlaga nr. 26/ 1958. Af skýrslum vitna og hemlaförum eftir slökkvibif- reiðina á vettvangi var ljóst, að R ók óhæfilega hratt, er hann ók inn á gatnamótin, og dró eigi úr hraða bifreiðar- innar, svo sem honum bar. Með þessu sýndi R af sér stór- fellt gáleysi við aksturinn í umrætt sinn. Varðaði sú hátt- Efnisskrá LIX Bls. semi við 215. gr. og 219. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, 1. og 2. mgr. 26. gr., 1. mgr. 37. gr., 2. mgr., sbr. 1. mgr. 38. gr. og 49. gr., sbr. 80. gr. umferðarlaga nr. 26/ 1958. Var R dæmd refsing varðhald í fjóra mánuði, en fullnustu refsingar skyldi frestað og hún falla niður að liðnum þrem árum frá uppsögu dóms, yrði almennt skil- orð 57. gr. laga nr. 19/1940 haldið. Þá var R sviptur öku- leyfi í 12 mánuði skv. 81. gr. laga nr. 26/1958. Við ákvörðun viðurlaga var litið til þess, að R hugðist skv. starfsskyldu sinni hraða sér á vettvang, þar sem hann taldi mannslíf í hættu. Sératkvæði ..........0000000 0. enn 496 Meðal refsiverðra verknaða sökunauts var akstur bifreiðar undir áhrifum áfengis. Auk annarra viðurlaga var hann sviptur ökuleyfi ævilangt .........000000000 een ret... 761 Felld úr gildi réttarsátt við bifreiðarstjóra, er gerðist sekur um akstur bifreiðar undir áhrifum áfengis, þar sem um ítrekað brot var að ræða ........2020. 0000... 842 S ók bifreið vestur Skothúsveg í Reykjavík og inn á Fríkirkju- veg. Varð þar allharður árekstur milli bifreiðarinnar og bif- hjóls, sem ekið var suður Fríkirkjuveg. Málsatvik bentu til þess, að hraði bifhjólsins hefði verið meiri en ökumaður þess hélt fram. Þrátt fyrir það sýndi S eigi nægilega að- gæziu, þar sem honum bar skilyrðislaust að víkja fyrir umferð um Fríkirkjuveg. Gerðist S brotlegur við 1. mgr. 26. gr., 1. mgr. 37. gr, 3. mgr. 48. gr. og c-lið 3. mgr. 49. gr., sbr. 80. gr. umferðarlaga nr. 26/1958. Var refsing S ákveðin kr. 3.000.00 sekt til ríkissjóðs (vararefsing varð- hald þrjá daga) .......00000..0 ee enn st1 Að morgni hins 22. desember 1965 ók Þ bifreið sinni af bifreiða- stæði við Hafnarhvol í Reykjavík út á Tryggvagötu í veg fyrir bifreið, sem Í sama mund var ekið austur nefnda götu, þannig að árekstur varð milli bifreiðanna. Þ bar að sýna sérstaka varúð og víkja skilyrðislaust fyrir umferð, þá er hann sveigði bifreið sinni út á fjölfarna umferðargötu. Þeirrar skyldu gætti Þ ekki nægilega og gerðist með því brotlegur við 1. mgr. 26. gr., 1. mgr. 37. gr. og 5. mgr. 48. gr., sbr. 80. gr. umferðarlaga nr. 26/1958. Þ var ákveðin refsing kr. 1.000.00 sekt í ríkissjóð (vararefsing varðhald tvo daga) .......0.0000 00 nes 1036 Björgun. Hinn 8. maí 1964, kl. 1830, kastaði v/b J á síld á Stóru-Sandvík, en nótin lenti í skrúfunni. Kl. rúmlega 2000 kom H á skipi sinu, v/b E, til hjálpar v/b J að beiðni skipstjórnarmanna. Kom H að v/b J um ki. 2215, kastaði sér til sunds í frosk- LX Rannsókn á blóði bifreiðarst: Við endurteknar blóðrann: Efnisskrá mannsbúningi og skar nótina og vírinn úr skrúfu v/b J. Var því verki lokið um kl. 2400, og sigldi þá v/b J áleiðis til Reykjavíkur. Er H kom v/b J til hjálpar, var v/b J í rúmsjó með óvirka skrúfu. Skipstjóri v/b J skýrði svo frá fyrir dómi, að vegna strauma hefði verið ógerningur að ná inn síldarnótinni, ef akkerum hefði verið varpað á Sandvík. Barst v/b J því fyrir straumi frá landi, meðan nótin var innbyrt. Eigi varð talið leitt í ljós, að v/b J hefði komizt í höfn eða nægilega tryggt lægi, þótt reynt hefði verið að nota utanborðshreyfil og léttbát skipsins. Var v/b J því í hættu staddur og hjáip sú, er H veitti, þess vegna björgun í merkingu 199. gr. siglingalaga nr. 66/1963. V/b E var lítið skip, en gögn voru eigi komin fram um verðmæti þess. Ágreiningslaust var, að hin björguðu verðmæti námu kr. 12.167.600.00. Skv. því og öðrum atriðum, sem hafa ber til hliðsjónar skv. 200. gr. siglingalaga nr. 66/1963, voru björg- unarlaun til H ákveðin kr. 150.000.00 .........00.0000..... Blóðrannsókn. jóra ........ 16, 159, 477, 761, 842, r reyndist lýstur faðir útilokaður frá faðerni. Móðirin lýsti þá annan mann föður að barn- inu, sem samkvæmt blóðrannsókn reyndist ekki útilokaður frá faðerni ...............0...00 0000 K ól sveinbarn 30. apríl 1963. Lýsti hún M föður að barninu, en hann vildi eigi viðurkenna faðernið. Höfðaði K þá mái á hendur M. Við blóðflokkarannsóknir, sem gerðar voru í málinu og leiddu til sömu niðurstöðu, útilokaðist M frá því að geta verið faðir að barni K. Rh-kerfið, þar á meðal E-flokkur þess, sem útilokunin var byggð á, hefur varið lagt til grundvallar í dómum í barnsfaðernismálum. Þar sem ekkert kom fram, sem benti til annars en að Þblóð- lokkarannsóknirnar hefðu verið rétt framkvæmdar, þótti með hliðsjón af óvenjulöngum meðgöngutíma hjá K verða að byggja á þeim við úrslit málsins. Var M því sýknaður af kröfum K í málinu ............0.000 00 Bókhald. M, sem kallaði sig víxlara, hafði það að atvinnu að ávaxta fé fyrir menn. Var M bókhaldsskyldur skv, 3. tl. 2. gr. laga nr. 62/1938, en færði eigi tvöfalt bókhald, svo sem boðið er í 1. mgr. 4. gr. sömu laga. M vann þannig til refsingar skv. 19. gr. nefndra laga og 262. gr. almennra hegningar- laga .........0000 0000 Bls. 611 1140 787 1076 Efnisskrá Dagsektir. Aðilja, er hófst handa um ólögmæta Þbílskúrsbyggingu, gert að lagfæra jarðrask á hlutaðeigandi lóð að viðlögðum 106.00 króna dagsektum .........2..200.00. 0. Aðiljum, er ekki áttu rétt á því, að tilteknar skúrbyggingar í þeirra eigu stæðu á ákveðinni lóð, gert að fjarlægja þær innan þriggja mánaða frá dómsbirtingu að viðlögðum 2.000.00 króna dagsektum ..........00%.0. 0000 0 nn Dómar og úrskurðir. Sjá og dómarahælti, ómerking, réttarfarsvítur. Dómenda ekki getið í héraðsdómi 1, 3, 16, 47, 50, 65, 74, 78, 100, 103, 162, 194, 470, 486, 528, 616, 707, 810, 815, 819, 823, 837, 839, 844, 864, 875, 877, 895, 935, Á átti kröfu á hendur K, sem hann hafði fengið veð fyrir, hand- veðsréttar eðlis, í gjaldkröfu K á hendur Þ. K h/f gerði fjárnám í síðastnefndri kröfu til tryggingar dómskuld, sem K h/f átti á hendur K. K varð gjaldþrota, og áfrýjaði Á fjárnáminu. Ofangreint handveðsígildi hefði gengið fyrir hinu áfrýjaða fjárnámi, ef gjaldþrot K hefði eigi borið að, en K varð gjaldþrota, áður en liðnir voru 6 mánuðir frá stofnun handveðsígildisins. Var óráðið, hvernig færi um handveðsígildið við gjaldþrotaskiptin, sbr. 20. og 30. gr. laga nr. 25/1929 um gjaldþrotaskipti. Frá málshöfðun K h/f og fram til gjaldþrotaskiptanna voru ekki heldur liðnir 6 mánuðir. Var því óvíst um örlög fjárnámsins við gjald- þrotaskiptin, sbr. 22. gr. og 30. gr. laga nr. 25/1929. Var því ekki rétt að kveða á um það, að svo stöddu, að hinn handveðslegi réttur, sem sæta skyldi prófun við gjaldþrota- skiptameðferðina, gengi fyrir fjárnáminu. Skv. meginregl- unni í 117. gr. laga nr. 85/1936 var frestað uppsögu hæsta- réttardóms í málinu, unz vissa lægi fyrir um afdrif hand- veðsígildisins og fjárnámsins ............000.0.0 00... Dónarahæji. Samkvæmt lögum nr. 33/1958 og lögum nr. 10/1960 var bæjar- fógetinn í Vestmannaeyjum innheimtumaður söluskatts og útflutningssjóðsgjalds, sem dóms var krafizt um í máli. Var hann þá jafnframt fyrirsvarsmaður ríkissjóðs í dómsmálum varðandi innheimtu þeirra, og var eigi í ljós leitt, að öðrum hefði löglega verið falið bað fyrirsvar. Bar bæjarfógeta hví skv. 1. tl. 36. gr. og 1. mgr. 37. gr. laga nr. 85/1936 að víkja dómarasæti í málinu .................... S höfðaði mál á hendur H og Húsavíkurkaupstað til viður- kenningar á lóðamerkjum á milli húseignar sinnar og LXI Bls. 1055 968 78 47 LXII Efnisskrá húseignar í eigu H, en báðar lóðirnar, sem húsin stóðu á, voru í eigu Húsavíkurkaupstaðar, og höfðu þeir S og H þær á leigu. Aukadómþing Húsavíkur dæmdi um ágreining þennan. Annar meðdómsmanna, sem var varamaður í bæj- arstjórn, hafði setið bæjarstjórnarfund Húsavíkurkaupstað- ar, þar sem rætt var um lóð þá, sem S hafði á leigu, og greiddi meðal annars atkvæði um stærð hennar. Þar sem annar meðdómenda í héraði var með þessum hætti fyrir- svarsínaður stofnunar, er var aðili málsins, og tók sem bæjarfulltrúi afstöðu til afgreiðslu máls um hina umdeildu lóð, var héraðsdómurinn ómerktur og meðferð málsins í héraði frá og með því þinghaldi, er dómendur í héraði voru tilnefndir, sbr. í. tl. 36. gr. laga nr. 85/1936 ........ Bæjarfógetinn á Seyðisfirði úrskurðaði, að lögtak skyldi fara fram fyrir eftirstöðvum sérstaks aukagjalds til Vatnsveitu Seyðisfjarðar, sem lagt hafði verið á nokkur fyrirtæki á Seyðisfirði. Þremur slíkum úrskurðum var skotið til Hæsta- réttar. Kom fram, að 10 fyrirtækjum hafði verið gert að greiða ofangreint gjald, þar á meðal S h/f, en bæjarfóget- inn var stjórnarformaður síðastnefnds félags. Þar sem í lögtaksmálunum var deilt um lögmæti umrædds gjalds al- mennt og álagningar þess, bar héraðsdómaranum skv. 7. tölulið 36. gr., sbr. 37. gr. laga nr. 85/1936 að víkja sjálf- krafa sæti í málunum. Af þeim sökum varð að ómerkja lög- taksúrskurðina ..........00000.00 00... 810, 815, Dómarar. Sjá og dómar og úrskurðir, dómarahæfi, dóm- stólar, réttarfarsvítur. Eigendur jarðar fengu lagt lögbann við tilteknum framkvæmd- um jarðarábúanda, en síðar framkvæmdi sýslumaður lausn- argerð á lögbanninu. Þeim úrskurði skutu jarðeigendur til Hæstaréttar og kröfðust auk þess, að sýslumanni yrðu dæmd viðurlög fyrir meðferð sína á málinu og gert að greiða málskostnað ...........2.220.0..0 00 kaðabótakrafa á hendur B, fyrrum settum sýslumanni, fyrir binglýsingarstarf hans varð borin undir Hæstarétt í sam- bandi við þinglýsinguna samkvæmt 38. gr. laga nr. 57/1962 og innan þeirra fresta, er þar getur, en ekki undir héraðs- Bls. 819 ut = dóm í einkamáli, sbr. 34. gr. laga nr. 85/1936 ............ 1184 Dómstólar Samdómendur í héraði: Fasteionaréttindi ...........0....2200000 000... 168, 1047, 1055 Landamerkjaðömur ...........2.022.000 0 Merkjadómur ..........20202 0000 Sakadómur .........2..20000 00. 916 Efnisskrá LXIII Bls. Sjó- og verzlunardómur 127, 162, 194, 216, 518, 604, 611, 616, 743, 832, 942, 1039, 1068, 1121 Skaðabótamál, 23, 55, 82, 108, 225, 238, 561, 573, 688, 960, 974, 1103, 1163 Skuldamál ............2000.000 00. n een 138, 631 Vátrygging .............2220 0000. ss 153 Verksamningur ...........2.20.00... ess 206 Vettvangsmál ...........00.000 0000 672, 682 Máli vísað frá bæjarþingi, þar sem það átti undir sjó- og verzl- unardóm skv. lögum nr. 85/1936, 200. gr. 2. tl. .......... 1 Í dómkröfu var nánast krafizt álitsgerðar Félagsdóms um tiltekin atriði í skiptum aðilja, en hins vegar eigi krafizt dómsorðs, sem réði ákveðnu ágreiningsefni til fullnaðar- lykta á einn veg eða annan. Var kröfugerðin því ekki dóm- hæf, sbr. 67. gr. laga nr. 85/1936 .........0000 0000... 5 Málsástæða tekin til greina, þótt umboðsmaður aðilja hreyfði henni ekki .........0...22000000 00 65, 108 Málsgögn voru rituð á ensku, en dómari lætur þess getið, að hann hafi fullt vald á því máli ..........0..0000 0000... 138 Dómari skv, sérstökum umboðsskrám fer með og dæmir refsi- Mál ......0.2022000 0000 318 Fundið að því, að héraðsdómari, sem lauk máli með sátt, gat eigi refsiákvæða þeirra, sem hann taldi brot kærða varða Við ......0.2000000 00... 460 Tekið fram í dómi Hæstaréttar, að héraðsdómara hefði verið rétt að kynna verjanda ákærða efni tiltekins bréfs saksókn- ara ríkisins, sbr. 1. mgr. 87. gr. laga nr. 82/1961 ........ 470 Talið rétt, að kaup meðdómenda í vettvangsdómi greiðist úr ríkissjóði, sbr. niðurlagsákvæði 2. gr. laga nr. 29/1965 .. 672 Í máli fyrir vettvangsdómi var þess ekki getið í kröfugerð, hver væru mörk umdeilds landsvæðis, né getið um stærð þess. Var krafan því ódómhæí, sbr. 88. gr. laga nr. 85/1936. Sam- kvæmt 17. gr. laga nr. 41/1919 bar og að leggja fram í hér- aði nákvæman og staðfestan uppdrátt af þrætustað, en það var ekki gert. Varð hví að ómerkja dóm vettvangs- dóms og meðferð málsins í héraði og vísa málinu frá hér- aðsdómmi ...........20202.0.0 nn 672 Skaðabætur dæmdar þrátt fyrir kröfugerð bótakrefjanda, þar sem efndasjónarmið og riftunar voru höfð uppi samtímis, sbr. 113. gr. laga nr. 85/1936 ...........00.00.00. 0. 688 Hiður. Sjá barnsfaðernismál. Eignarréttur. Sjá eignarréttur að fasteign, fasteignir, fast- eignakaup, forleiguréttur, landamerki, leigulóðarréttindi, lóðamörk, veiði, LXIV Efnisskrá Eignarréttur að fasteign. Við andlát kaupmannsins H árið 1949 voru í eigu hans fast- eignirnar Austurstræti 22 og Lækjargata 2 í Reykjavík. Eftir lát ekkju H gerðu eftiriifandi börn þeirra hjóna (Á, J, K, B og E) hinn 11. des. 1952 með sér skiptasamning. Kom fasteignin Lækjargata 2 skv. samningi þessum í hlut Á og J, en Austurstræti 22 í hlut K, B og E.J seldi Á eign- arhluta sinn með afsalsbréfi dagsettu 1. nóvember 1960 og með afsali sama dag seldi Á svo sama eignarhluta ÁS stór- kaupmanni. Með afsali 19. febrúar 1963, sem þinglýst var athugasemdalaust 20. s. m., varð ÁS einn eigandi að allri eigninni Lækjargötu 2. ÁS höfðaði mál á hendur þeim K, B og E og krafðist þess, að þeim yrði dæmt skylt að fjar- lægja af lóðinni nr. 2 við Lækjargötu þann hluta hússins nr. 22 við Austurstræti, sem stæði á lóðinni nr. 2 við Lækj- argötu, og enn fremur tvo skúra, er stæðu á vesturmörkum lóðarinnar nr. 2 við Lækjargötu. Á sínum tíma hafði H stækkað verzlunarhús sitt nr. 22 við Austurstræti skv. leyfi byggingarnefndar 8. maí 1925. Er ákveðin voru mörk lóðarinnar nr. 22 við Austurstræti og nr. 2 við Lækjargötu með dómi Hæstaréttar 17. desember 1962, reyndist nýbygg- ing þessi vera að hluta á lóðinni nr. 2 við Lækjargötu, svo að nam um 17 m2. Af gögnum málsins varð ekki ráðið, að þeim, er stóðu að skiptagerð erfingja H og konu hans 11. des. 1952, hefði þá verið ljóst, að þessu var svo farið, enda báru veðmálabækur það ekki með sér. Viðbygging sú, sem um var að tefla, var af gerð og nýtingu svo nátengd verzlunarhúsinu að öðru leyti, að ætla mátti, að aðiljar skiptagerðarinnar hefðu talið hana og grunn hennar til fasteignarinnar nr. 22 við Austurstræti og því úthlutað hvoru tveggja beim K, B og E til eignar. Var sú ráðstöfun heimil og bindandi fyrir alla aðilja skiptagerðarinnar, þar á meðal réttarleifendur ÁS. ÁS, sem átti að þekkja hina þinglýstu skiptagerð og hafði kynnt sér stöðu umrædds húss, öðlaðist ekki frekari rétt en réttarleifendur hans. Krafa ÁS um brottnám nefnds húshluta var því ekki tekin til greina. Að því er varðaði skúrana, voru engin atvik í ljós leidd, er helguðu þeim K, B og E til frambúðar lóðar- réttindi á lóð ÁS fyrir byggingar þessar, sem reistar voru án leyfis stjórnarvalda. Var þeim K, B og E gert að fjar- lægja skúra þessa innan þriggja mánaða frá dómsbirtingu, að viðlögðum kr. 2.000.00 dagsektum, er K, B og E skyldu greiða ÁS óskipt ..........0020000.0 enn Embættismenn. Sjá opinberir starfsmenn. Efnisskrá Endurgreiðsla. Sumarið 1963 kom ítalskur maður (V) hingað til lands til lax- veiða, sem hann hafði samið um við íslenzkan aðilja (G). G vanefndi á ýmsan hátt samning sinn við V. Hafði V af þeim sökum ofgreitt G nokkra fjárhæð, en V hafði greitt G fyrirfram vegna umsaminna viðskipta þeirra. Var G dæmdur til að greiða V fjárhæð þá, sem ofgreidd var, enda voru engin efni til sérstaks fyrirvara um greiðslur V, sem inntar voru af hendi fyrirfram, áður en í ljós voru leiddar vanefndir G .......222.00..0ese er Gjaldheimtunni í Reykjavík dæmd sýkna í máli, er höfðað var til endurgreiðslu á tekjuútsvari og aðstöðugjaldi. Sjá skattar ..........22000.00. 0. e en Bæjarsjóður dæmdur til að endurgreiða oftekið aðstöðugjald. Sjá skattar .........0.000.000... ses Ríkissjóður dæmdur til að endurgreiða stimpilgjald, sem ekki var heimild til að heimta. Sjá stimpilgjald .............. Endurskoðendur. L, hluthafi í S h/f, krafðist þess, að honum yrði með beinni fógetagerð veittur aðgangur að bókhaldsbókum og bók- haldsgögnum S h/f. Í máli þessu kom Ó, löggiltur endur- skoðandi og endurskoðandi S h/f, fyrir fógetadóm sem vitni. Krafðist L þess þá af Ó, að hann svaraði tilteknum spurningum varðandi ársreikninga S h/f og léti auk þess í té sundurliðun á ákveðnum reikningsliðum. Talið var, að enda þótt L kynni að eiga kröfu á hendur stjórn S h/f um fullnægjandi greinargerð um atriði í rekstri og starfsemi S h/f, þau, er hann krafði Ó vættis um, væri varhugavert, eins og sakir stóðu, að veita L rétt til að krefja endurskoð- andann opinberra vitnaskýrslna í dómsmáli um þessi mál- efni S h/f, sbr. 6. gr. laga nr. 89/1953 og 4. tl. 26. gr. laga nr. 85/1936 .........02020.eeeeeerr sr Útreikningur löggilts endurskoðanda lagður til grundvallar í kaupgjaldsmáli ............000000 000 sen Endurupptaka máls. K höfðaði mál á hendur J til heimtu víxilskuldar með stefnu, útgefinni 13. júlí 1965. Var málið þingfest á bæjarþingi Reykjavíkur 2. sept. s. á. Á dómþingi 19. marz 1966, er málið skyldi flutt munnlega, var ekki sótt þing af hálfu K. Var málið þá hafið að kröfu lögmanns J. Það var af nýju tekið fyrir á bæjarþingi Reykjavíkur 13. maí 1966. Bókaði dómari þá, að málið væri endurupptekið að ósk lögmanns K og með LXV Bls. 138 53 951 1144 No a co a þet S LXVI Efnisskrá Bls. samþykki lögmanns J utan réttar. Þá var og bókuð þing- sókn af hálfu K og útivist J, en tekið fram, að J hefði þó verið boðað þinghaldið með venjulegum hætti og með venjulegum fyrirvara. Voru dómkröfur K síðan teknar til greina með héraðsdómi 14. maí 1966. Lögmaður J, sem flutti málið fyrir hann í héraði, samþykkti ekki fyrir dómi fyrir- töku málsins án stefnu, eftir að það var hafið hinn 19. marz 1966. Bar því sjálfkrafa að ómerkja héraðsdóminn og vísa málinu frá héraðsdómi ................0000 000... 0. 90 Erfðaleiga. Hinn 28. marz 1945 öðlaðist J fyrir framsal og samþykki hlutað- eigandi ráðuneytis handhöfn erfðaleigusamnings um 0,3 ha úr landi ríkisjarðarinnar Kópavogs í Seltjarnarneshreppi. Skv. ákvæði í erfðaleigusamningnum var eríðaleiguhafa meðal annars skylt að láta af hendi erfðaleigurétt sinn til lands- ins, að nokkrum hluta þess eða því öllu, þá er erfðaleigu- sali teldi sig þarfnast landsins til notkunar undir opinber mannvirki eða til sérstaks atvinnureksirar, svo og ef þess væri þörf til byggingarlóða skv. skipulagi viðkomandi bæj- ar, en gjald átti að koma fyrir. Erfðaleiguhafa var óheimilt að endurleigja landið, og framsal á erfðaleigurétti mátti aðeins fara fram á landinu í heild, enda kæmi samþykki landsdrottins til. Varaniegt íbúðarhús mátti því aðeins reisa, að meðmæli hreppsnefndar Seltjarnarneshrepps fengjust og samþykki landbúnaðarráðherra. J reisti íbúðar- hús á erfðaleigulandinu og varð að miða við, að það hefði verið reist með leyfi réttra og bærra yfirvalda. Hinn 18. júlí 1955 afsalaði J fokheldri íbúð á 1. hæð hússins til Ó. Var hið selda talið 42.5% hússins og tekið fram í afsali, að „lóðarréttindi að hluta“ fylgdu í kaupunum. Á árunum 1956—-1958 seldi ríkið Kópavogskaupstað lendur í Kópavogi, þar á meðal ofangreint erfðafestuland. Á árinu 1963 tók kaupstaðurinn erfðafestulandið til sinna þarfa, að undan- skilinni 1109 mé? spildu undir og umhverfis hús J og Ó, sem þeim var leigð með lóðarleigusamningi 4. og 10. maí 1863. Fyrir ræktun á hinu tekna landi greiddi kaupstaður- inn J með úthlutun til hans á tiltekinni lóð og kr. 24.596.00. Ó gerði þá kröfu á hendur J, að J greiddi honum helming þeirrar fjárhæðar, en af hálfu Ó kom fátt markvert í ljós um aðdraganda afsalsins frá 18. júlí 1955 né um könnun hans við íbúðarkaupin á réttindaskjölum J, þinglýstum eða óbinglýstum. Af hálfu Ó voru ekki heldur færðar fram sönnur um tilkostnað hans til umbóta og lagfæringar á þeim hluta erfðafestulandsins, sem Kópavogskaupstaður Efnisskrá LKVII Bls. tók til sín skv. erfðaleisusamningnum. Veitti orðalag af- salsins frá 18. júlí 1955, óstutt öðrum gögnum, ekki efni til að dæma Ó úr hendi J hlutfallslegan hluta beirra fébóta, sem Kópavogskaupstaður greiddi J fyrir ræktun á þeirri spildu erfðafestulandsins, er kaupstaðurinn leysti úr erfðafestu J og J fékk eigi síðan lóðarleigusamning um. Frá útgáfu ai- salsins 18. júlí 1955 og fram til lóðarleigusamningsins frá 4. og 10. maí 1963 greiddi Ó enga lóðarleigu, enda innti J hið árlega erfðafestugjald af hendi. Með leigulóðarsamn- ingnum frá 1963 var sú 1109 m? spilda, sem hann tók yfir, í raun og veru tekin úr erfðaábúð J og síðan leigð Ö og J með lóðarleigukjörum. Var svo kveðið á í lóðarleigusamn- ingnum, að ársleigan eftir lóðina skyldi vera kr. 277.00, unz öðruvísi yrði ákveðið, en bó skyldi leigan aldrei vera lægri en 5% af fasteignamati lóðarinnar. J var í réttar- sambandi við landeiganda, Kópavogskaupstað, og átti rétti til bóta fyrir, að erfðafestusamningurinn var leystur upp, nokkur hluti erfðafestulandsins var tekinn úr vörzlu hans og hinum hlutanum breytt í lóðarleigusamning. Ó var hins vegar Í engu réttarsambandi við Kópavogskaupstað um landið, unz hann gekkst undir lóðarleigusamninginn, og gat Ó eigi reist kröfur á hendur kaupstaðnum vegna niður- fellingar erfðaleigusamningsins. J átti kröfur á kaupstaðinn vegna afnáms erfðaleigusamningsins. Hann seldi Ó „lóðar- réttindi að hluta“ með afsalinu frá 18. $úli1955 og bar ábyrgð á efnd þess loforðs. Við niðurfall erfðaleigusamningsins varð Ó að greiða kaupstaðnum leigu fyrir lóðarréttindin. Varð eigi fullyrt, að Ó hefði mátt sjá þetta fyrir við viðtöku afsalsins 18. júlí 1955. Að svo vöxnu máli átti Ó rétt til bóta úr hendi J, enda varð þessi málsástæða tekin til greina, þótt umboðsmaður Ó hefði eigi hreyft henni, sbr. 113. gr. laga nr. 85/1936. Voru bæturnar ákveðnar kr. 5.000.00 .... 65 Erföir. Deilt um ráðstöfun eignar í óskiptu dánar- og félagsbúi. Sjá skiptarmál ...........0.0200 20. oe... 910 Í máli út af eignarrétti að fasteign reyndi á skýringu á skipta- gerð samerfingja. Sjá nánar eignarréttur að fasteign .... 1055 Farmfndniagaur. M flutti út niðurlagða síld í dósum mað skipi H/f E, sem fór frá Reykjavík 14. maí 1963 til Hamborgar, en þaðan skyldi hún flutt til Halifax í Kanada. Umboðsmaður H/f E í Ham- borg kom vörusendingunni í skip, sem flutti hana ti LXVIII Efnisskrá Bls. Liverpool, þar sem henni átti að skipa um borð í annað skip til flutnings vestur um haf. Í Liverpool kom í ljós, að síldin var skemmd orðin, og fór svo, að henni var fleygt að boði heilbrigðisyfirvalda. Sjóvátrygging hafði verið keypt hjá S. M krafði H/f KE og S um bætur vegna þess tjóns, sem hann taldi sig hafa beðið. M, sem hafði árum saman flutt út sams konar vörur og í málinu greindi, taldi, að nauð- synlegt hefði verið að flytja vörurnar í kæligeymslu vegna flutningsvegalengdar og árstíma þess, sem flutningurinn fór fram á. Í farmskírteini því, sem H/f E gaf út fyrir vörum þessum 14. maí 1963, var þess eigi getið, að vör- urnar skyldu fluttar í kæligeymslu, og eigi sannaði M, að svo hefði sérstaklega verið umsamið. H/f E tilkynnti M fyrst munnlega 4. eða 5. júlí 1963 og síðar bréflega 10. og 12. s. m., að vörurnar lægju í Liverpool og fengjust ekki fluttar vestur um haf vegna skemmda á þeim, sem talið væri að rekja mætti til mistaka við niðurlagningu síldar- innar í dósirnar. Væri þess krafizt af heilbrigðisyfirvöldum á staðnum, að vörurnar yrðu fjarlægðar. Þrátt fyrir þetta gerði M engar ráðstafanir til að láta rannsaka vörurnar og orsakir til skemmda á þeim. Varð að telja, að síldin hefði orðið ónýt vegna eigin eðlis. Var H/f E skv. 147. gr. siglingalaga nr. 56/1914 sýknað af bótakröfum M, enda varð bótakrafa á hendur H/f E ekki heldur byggð á því, vegna áskilnaðar í farmskírteini, að óheimilt hefði verið að senda vöruna til Liverpool til umhleðslu, né heldur á því einu, að á umbúðir síldarinnar var skráð, að hún þyrfti að geymast á köldum stað. Í 5. gr. vátryggingarskilmála S undanskildi S sig allri ábyrgð á tjónum, er stöfuðu af töfum eða eðlislægum göllum hinna vátryggðu vara. Skv. þessu ákvæði, sem samrýmdist 62. gr. laga nr. 20/1954, og svo því, sem fram var komið um orsakir til skemmdanna á hinni vátryggðu vöru, varð eigi talið, að um bótaskylt tjón væri að ræða. Var S því einnig sýknað af bótakröf- UM M .......00 sens 143 Farmskírteini. Með skipi H/f E, sem kom hingað til lands 15. febrúar 1962, fékk S vörur skv. fjórum farmskírteinum. Voru vörurnar fluttar í vörugeymslu H/f E. Hinn 24. febrúar 1962 vitjaði S um vörur skv. farmskirteini því, er var nr. 63, og hinn 27. marz s. á. vara skv. farmskirteini, sem var nr. 34. Í júnímánuði 1962 greiddi S innkaupsverð vara skv. farm- skírteini því, er var nr. 62, greiddi toll af þeim 22. s. m. og, að því er virtist, flutningsgjald og geymsluleigu til H/f E sama dag. Daginn eftir kom S til að sækja vörur Efnisskrá LXIX Bls. þessar í vörugeymslu H/f E, en er til átti að taka, fundust vörur þessar ekki. Hins vegar fannst þar í vörugeymslunni lítill pakki með vefnaðarvöru, en S neitaði að veita þeim vörum viðtöku gegn afhendingu farmskírteinisins, enda ljóst, að eigi var um að ræða vörur þær, sem farmskírteini nr, 62 fjallaði um. Af hendi H/f E var því haldið fram, að við afhendingu vörusendingarinnar skv. farmskírteini nr. 63 hefði S fengið afhent fjögur stykki af þeirri vörusend- ingu og vörur skv. farmskírteini nr. 62, eða alls 5 stykki. Hins vegar hefði orðið eftir 1 stykki af vörusendingu skv. farmskírteini nr. 63, lítill pakki, og gæti S fengið hann af- hentan gegn afhendingu farmskírteinis nr. 62. S hafði í höndum frumrit farmskirteinis nr. 62, framselt eyðufram- sali, og gat hann því skv. 2. mgr. 139. gr. siglinga!aga nr. 56/1914, sbr, nú 1. mgr. 137. gr. laga nr. 66/1963, krafið H/f E um afhendingu vara þeirra, sem í farmskírteininu greindi. H/í E færði eigi sönnur að því, að það hefði af- hent S vörur þær, sem í farmskírteini þessu gat, og eigi hófst H/f E handa um að krefjast opinberrar rannsóknar á vöruhvarfinu, er þess varð vart, að S krafði um vörur, er H/f E taldi sig hafa afhent S. Bar H/f E því að greiða S bætur vegna vara þessara. S byggði fjárhæð kröfu sinnar á því verði, sem verðlagsyfirvöld töldu, að honum hefði verið heimilt að selja vörur þær, er um var að tefla. Sætti kröfufjárhæðin eigi andmælum tölulega og var H/f E skv. því dæmt til að greiða S kr. 64.095.05 .............. 1039 Fasteignakaump. Með afsali 1. september 1962 keypti O af J þriggja herbergja kjallaraíbúð í húsi einu í Reykjavík. O flutti í íbúðina 8. október s. á., en nokkrum dögum síðar kon í ljós, að raki var í gólfum íbúðarinnar. Reyndist miðstöðvarlögn í gólf- um íbúðarinnar tærð. Lét O brjóta upp gólfið og skipta um miðstöðvarlögn. O höfðaði mál á hendur J til heimtu skaðabóta fyrir tjón, sem hann varð fyrir af þessum sökum. Varhugavert þótti að fullyrða, að J hefði mátt vera ljóst, að hitalögnin í íbúðinni hefði, þá er salan fór fram, verið tærð, svo sem raun bar vitni, Varð skaðabótaskylda J því eigi reist á grandsemi hans, en þá er litið var til þess, að hann lét sjálfur leggja hitalögnina í húsið og spjöllin á henni reyndust þau, sem í málinu greindi, taldist O eiga rétt til afsláttar á kaupverði því, er hann galt J fyrir íbúð- ina og ætla varð, að hefði verið nálægt markaðsverði slíkra íbúða. Þótti rétt að dæma málið á grundvelli þessarar máls- ástæðu, þótt hún hefði eigi sérstaklega verið höfð uppi í málinu, sbr. 113. gr. laga nr, 85/1938. Var afslátturinn LEX Efnisskrá Bls. ákveðinn Er. 50.000.00. Var við ákvörðun afsláttarins tekið tillit til kostnaðar við að sannreyna spjöllin, Sératkvæði .. 108 Hinn 27. janúar 1957 keypti Þ húseign af Ó og P. Kaupverðið var kr. 170.000.00, og skyldi greiða það kr. 50.000.00 út í hönd og svo með útgáfu tveggja skuldabréfa, hvors að fjárhæð kr. 60.000.00, tryggöra með 2. veðrétti í hinni seldu hús- eign. Afsal gáfu Ó og P til handa Þ hinn 6. marz 1861. Húsið var selt ásamt lóðarréttindum, en reyndist lóðarrétt- indalaust. Skv. bréfi bæjarstjórans í Kópavogi 7. des. 1960 leyfðu yfirvöld Kópavogs þá, að húsið fengið að standa á lóðinni í 10 ár, enda yrði húsið fjarlægt bæjarsjóði að kostnaðarlausu. Hinn 31. maí 1963 dæmdi héraðsdómur Kópavogs Ó og P skylt að láta Þ í té lóðarsamning um leigulóð nefnds húss með nánar tilgreindum skilmálum. Ó og P fullnægðu eigi þessum dómi, sem eigi var áfrýjað. Með því að Þ stóð eigi í skilum með afborganir og vexti af skuldabréfunum tveimur, er hann hafði gefið út Íyrir kaupverði hússins, kröfðust Ó og P uppboðs á því. Var þeim lagt húsið út sem ófullnægðum veðhöfum á uppboðs- þingi hinn 30. sept. 1964. Þ höfðaði mál á hendur Ó og P og krafðist þess, auk málskostnaðar, að þeir yrðu in solid- um dæmdir til: 1. Að endurgreiða honum kr. 56.000.00, sem hann greiddi upp í kaupverð húseignarinnar. 2. Að greiða honum skaðabætur vegna tapaðs hagnaðar af hús- eigninni frá 28. janúar 1957 til 23. maí 1964, kr. 96.370.00. 3. Að greiða honum andvirði breytinga og umbóta, sem ii á húseigninni frá því að hann keypti hana árið 57 fram á árið 1959, er hann hætti slíkum umbótum, a þess að hann fékk ekki afsal fyrir eigninni ásamt indum frá Ó og P, kr. 246.150.00. 4. Að skila skuldabréfunum tveimur, en til vara andvirði þessara bréfa. Ó og P fullnægðu eigi héraðsdóminum frá 31. maí 1963. Þar sem dóminum var eigi fullnægt skv. aðalefni sínu, átti 'öfu á hendur Ó og P, sem fullnægja mátti, sbr. gr. laga nr. 19/1887. Að svo vöxnu máli var það ábyrgð- arhluti af hendi Ó og P að stofna til uppboðssölu á nefndu húsi réttindalitlu, áður en þeir gerðu Þ skil skv. dóm- 31. maí 1963. Afleiðingin varð og sú, að ekkert í boð fékkst í húsið. Öll þessi háttsemi Ó og P il skaðabótaskyldu þeirra. Skv. 113. gr. laga nr. 85/ 1936 þótti rétt að dæma málið á þessum grundvelli, þrátt ugerð Þ, þar sem efndasjónarmið og riftunar höfð uppi samtímis. Voru skaðabætur, sem Ó og P 5 greiða, ákveðnar kr. 280.000.00 ásamt vöxtum frá gi stefnu Í málinu. Krafa Þ um afhendingu skulda- ' hins vegar eigi til greina tekin, enda var Efnisskrá LXXKI Bls. húseignin lögð Ó og P út sem ófullnægðum veðhöfum sam- kvæmt skuldabréfunum við uppboð. Fjárnám, sem Þ lét framkvæma hinn 29. júní 1966 í eignarhluta Ó í húseign í Reykjavík, skaut eigi loku fyrir að dæma Þ ofangreinda fjárhæð ...............0.0. e.s. 688 J seldi Á h/f hálfa söltunarstöð sína á Siglufirði með kaup- og starfrækslusamningi, sem gerður var 9. apríl 1953. Var svo kveðið á meðal annars í samningi þessum, að Á h/f tæki að sér greiðslu að hálfu á víxilskuldum við Útvegs- banka Íslands h/f, sem tryggðar voru með veði í hinni seldu eign. Einnig var tekið fram, að kaupandi hefði greitt eftirstöðvarnar, kr. 21.000.00. Í samningnum var það ákvæði, að J skyldi heimilt að endurgreiða fyrir 31. des. 1953 nefndar kr. 21.000.00 ásamt vöxtum og kostnaði, og væri þá samningurinn úr gildi fallinn. Að öðrum kosti yrði Á h/f eigandi skv. samningnum. Með afsali, dags. 22. júní 1961, afsalaði J fyrrgreindri síldarsöltunarstöð til S h/f. Á h/f höfðaði þá mál á hendur S h/f og J og gerði þær dómkröfur, að nefnt afsal J til S h/f yrði dæmt ógiit, að því er varðaði helming umræddrar fasteignar. Taldi Á h/f, að J hefði eigi endurgreitt fyrrnefndar kr. 21.000.00 ásamt vöxtum og kostnaði og Á h/f því orðið eigandi söltunar- stöðvarinnar hálfrar skv. beinum orðum samningsins frá 1953. J kvaðst hafa rekið söltunarstöðina árin 1953 og 1954 í félagi við Á h/f. Hefðu framkvæmdastjóralaun sín verið kr. 84.000.00 þessi ár og Á h/f átt að greiða helming þeirra, kr. 42.000.00. Hefði sú fjárhæð gengið til skulda- jafnaðar við kröfur Á h/f, þar á meðal „kr. 21.000.00 skv. áðurgreindum kaupsamningi“. Á h/f taldi hins vegar J nefnda fjárhæð með kostnaði, kr. 21.136.00, til skuldar á reikningum sínum á þeim tímum, er máli skipti. Þá hafði Á h/f eigi talið hálfa söltunarstöðina fram til skatts sem sína eign, að minnsta kosti ekki fram til 1960. Eigi innti Á h/f heldur af hendi greiðslu þeirra víxilskulda, er það skv. framansögðu samdi sig undir með samningnum frá 1953. Tók S h/f að sér greiðslu víxilskulda þessara árið 1961. Í tveimur samningum frá árunum 1959 og 1960, sem Á h/f og J voru aðiljar að auk annarra, var J talinn eig- andi nefndrar sildarsöltunarstöðvar og honum áskilin leiga fyrir afnot stöðvarinnar. Á h/f lét hinn 23. apríl 1960 þing- lýsa áðurnefndum kaup- og starfrækslusamningf frá 9. apríl 1953, en eigi varð séð, að Á h/f hefði krafið um afsal íyrir þann tíma. Eins og kaup- og starfrækslusamningnum var háttað, varð að telja, að hátterni fyrirsvarsmanna Á h/f, sem að framan greinir, hefði leitt til niðurfalls þess réttar, sem Á h/f átti skv. honum ............00.00.. TOT LXXII Efnisskrá Fasteignir. Sjá nánar eignarréttur að fasteign, erfðaleiga, fasteignakaup, forleiguréttur, landamerki, leigulóðarréttindi, lóðamörk, skaðabætur, vátryggingar, veiði. Deila út af erfðaleiguréttindum ..........00000 0000... 0... 65 Dæmdar skaðabætur fyrir missi forleiguréttar að frystihúsi .. 303 Dæmdur afsláttur af kaupverði íbúðar vegna galla, sem á henni reyndust .......00000000nn sr 108 Forleiguréttur að lóð .........002200.00000 unn 117 Skaðabótamál út af galla á húsbyggingu .......... 225, 561, 1103 Skaðabótamál vegna vanefnda á fasteignakaupum .......... 6838 Dæmt um gildi samnings um sölu fasteignar o, fl. .......... TOT Vátrygging húseignar .........00000000 000 nnnnnne nn 153 Mál út af bílskúrsbyggingu ...........0.0. 0000 nn sen 768 Mál út af lóðamörkum .......0.2.00.00 nn 796 Skýrður samningur um arð af námuréttindum .............. 985 Mál út af selveiðiréttindum .............002.000 000. nn 1047 Deilt um eignarrétt að fasteign ..........000000 0... 0... 910, 1055 Skaðabótamál út af slysi, er hlauzt af vanbúnaði veitingahúss 1163 Deilt um lóðarréttindi ...........0....20000. 00. 000 nn 1184 Festar. Ö og Á kynntust á árinu 1959. Þau gerðu heyrinkunnugt heit- orð sitt 10. apríl 1961 og eignuðust barn 22. ágúst s. á. Kjörforeldrar Á, þau N og S, keyptu í marz eða apríl 1961 tveggja herbergja íbúð til þess að létta þeim hjónaefnum heimilisstofnunina. Íbúðin var að mestu óinnanbúin og eigi að Öllu fullfrágengin að utan. Ö vann að því að fullbúa íbúðina á tímabilinu frá 1. maí 1961 til 1. sept. 1962 og naut við það aðstoðar Á, N, S og annarra vandamanna Á að einhverju leyti. Ö og Á fluttust í íbúðina 1. okt. 1961 og bjuggu þar sem hjón væru til 1. sept. eða 1. okt. 1962, en þá fluttist Ö í brott. Ö gerði þá kröfu á hendur dánarbúi N, að honum yrðu endurgreidd framlög sín til íbúðarinnar, þ. á m. efni og vinna. Talið var auðsætt, að innanbúnaður og fullgerð íbúðarinnar hefði verið á þeirri forsendu reist, að Á og Ö eignuðust rétt til þessara sameiginlegu fram- kvæmda svo sem væru þau gengin í hjónaband að lögum. Var því litið svo á, að Á og Ö hefðu, eins og sérstaklega stóð á, orðið sameigendur að innanbúnaði íbúðarinnar. Með þeim rökum var Ö dæmd fjárhæð, sem nam helmingi þeirrar fjárhæðar, er greindi í dómsorði héraðsdóms, en héraðsdómi var eigi gagnáfrýjað af hálfu Ö ............ 631 Félagsdómur. Fyrir Félagsdómi gerði Bandalag starfsmanna ríkis og bæja þá kröfu fyrir hönd Landssambands framhaldsskólakenn- Efnisskrá LXXKIII Bls. ara, að dæmt yrði, að loforði menntamálaráðherra frá 5. júni 1964 til Landssambands framhaldsskólakennara um að halda námskeið fyrir framhaldsskólakennara, sem skipaðir voru eða settir í kennarastöður tímabilið 1. júní 1952 til 1. júlí 1963, svo að þeir mættu að afloknu námskeiði flytjast í 18. launaflokk ríkisstarfsmanna, hefði ekki verið fullnægt með dómi Kjaradóms frá 30. nóvember 1965. Í dómkröfu þessari var nánast krafizt álitsgerðar Félagsdóms um til- tekin atriði í skiptum aðilja, en hins vegar eigi krafizt dómsorðs, sem réði ákveðnu ágreiningsefni til fullnaðar- lykta á einn veg eða annan. Var kröfugerðin því ekki dóm- hæf, sbr. 67. gr. laga nr. 85/1936. Samkvæmt því var Félags- dómi rétt að frávísa málinu .......000000000. 000... 3 Félagsútgerð. R, M og G gerðu v/b J út á veiðar í félagi. Var félagsútgerð á bátnum í hlutfalli við eign þeirra. Félagsútgerðinni var síðan slitið og báturinn seldur á opinberu uppboði 29. nóv. 1957. Var uppboðsafsal gefið út 31. marz 1958 til Útvegs- bankans á Ísafirði. R hafði gefið út tvo víxla, sem sam- þykktir voru af M. Annar var að fjárhæð kr. 89.000.00 með gjalddaga 23. okt. 1957, en hinn að fjárhæð kr. 2.250.00 með gjalddaga 15. febrúar 1958. Þessar víxilskuldir voru í vanskilum við bankann, þegar reikningsskil uppboðsins fóru fram 25. marz 1958. Af uppboðsandvirði bátsins gengu síðar kr. 39.812.00 upp í þessar víxilskuldir, en M greiddi eftir- stöðvarnar hinn 30. desember 1961. Krafðist M endurgjalds úr hendi R á þriðjungi eftirstöðvanna ásamt vöxtum og kostnaði. R reisti hins vegar sýknukröfur sína á yfirlýsingu aðilja, dags. 17. okt. 1957, en þar sagði meðal annars, að undirritaðir eigendur v/b J hefðu gert upp til fulls út af fjármálum sínum vegna tekna og útgjalda af v/b J með þeirri niðurstöðu, að M bæri fyrir sína hönd og G að greiða R kr. 491.75. Auk þess var þar tekið fram, að R ætti að öllu leyti inneign bátsins hjá E, að fjárhæð kr. 627.61, og einnig allan afrakstur af síðustu ferð skipsins. Síðan var því lýst, að aðiljar væru kvittir og hefðu engar kröfur hvor á annan út af sameign sinni á greindu skipi. R viður- kenndi, að andvirði víxlanna tveggja hefði runnið til kaupa á veiðarfærum til notkunar í þágu félagsútgerðarinnar. Bar hann því ábyrgð á greiðslu víxilskuldanna að tiltölu við eign sína í bátnum. Varð ekki talið, að M hefði tekið að sér greiðslu þessarar skuldbindingar R með yfirlýsingu aðilja, sem rakin var. Endurgjaldskrafa M var eigi fallin niður fyrir fyrningu, sbr. 4. tl. 3. gr. laga nr. 14/1905, en stefna var birt 20. okt. 1964. Víxilskuldirnar námu ásamt LXKIV Efnisskrá Í 1. vöxtum og kostnaði samtals kr. 71.281.00, þegar M innti greiðslu þeirra af hendi hinn 30. desember 1961. Var R dæmdur til að greiða M þriðjung þeirrar fjárhæðar, þ. e. kr. 27.760.33, með vöxtum, sem voru ákveðnir 8%, sbr. 22. gr. laga nr. 56/1914, sbr. nú 17. gr. laga nr. 66/1963, og skyldu reiknast frá 30. des. 1961 ...........00000000000.. Félög. Sjá einnig hlutafélög, kjarasamningar, skattar. gr. reglna „um vinnuskiptingu milli vörubifreiðarstjóra- félaga“, sem samþykktar voru samhljóða á þingi Lands- sambands vörubifreiðarstjóra í desember 1955, sagði: „Þegar um akstur er að ræða, sem eingöngu fer fram á einu félags- svæði, skulu vörubifreiðarstjórar úr viðkomandi félagssvæði hafa algeran forgangsrétt“. Stjórn Landssambands vöru- bifreiðarstjóra kvað upp úrskurð hinn 4. júní 1961, sem fór í bága við nefnt ákvæði vinnuskiptingarreglnanna. Í til- efni af því höfðaði Bílstjórafélag Suður-Þingeyjarsýslu mál á hendur Landssambandi vörubifreiðarstjóra og krafðist þess, að nefndur úrskurður yrði dæmdur ógildur og viður- kenndur yrði með dómi alger forgangsréttur vörubifreiðar- stjóra Bílstjórafélags Suður-Þingeyjarsýslu á öllum akstri, sem eingöngu færi fram á félagssvæði félagsins. Þing Landssambands vörubifreiðarstjóra, sem fór með æðsta vald Í málefnum samtakanna, hafði ekki breytt nefndu ákvæði vinnuskiptingarreginanna, þótt um það hefði verið deilt í skiptum aðilja samtakanna. Brast stjórn Landssambands vörubifreiðarstjóra því heimild til að kveða upp úrskurð, sem fór í bága við umrætt ákvæði vinnuskiptingarregin- anna. Af þessum sökum var nefndur úrskurður frá 4. júní 1961 ógildur. Að öðru leyti varð eigi dómur lagður á kröfur Bíilstjórafélags Suður-Þingeyjarsýslu, þar sem óstefndir að- iljar áttu í hlut ..........20..0..00 0. Firma. höfðaði mál til heimtu víxilskuldar á hendur G fyrir hönd verzlunarinnar K. Víxill sá, sem stefnt var til greiðslu á, var samþykktur af G pr. pr. verzlunin K. Skv. vottorði borgarfógeta var verzlunin skrásett í Reykjavík 10. júní 1922 og tilgreint, að einkaeigandi væri Á. Hafði síðan engin breyting verið skráð á firmanu. Að svo vöxnu máli var ósannað, að G væri bær til að skuldbinda verzlunina K, og var málinu vísað frá héraðsdómi ...................... Hiskveralun. Sjá verðlagning fisks. Fjárdráttur. Á árinu 1965 hélt B eftir til greiðslu opinberra gjalda kr. Bls. 1121 639 837 Efnisskrá LXXV Bls. 75.000.00 af kaupi P, er á því ári var skipstjóri á báti hans, en B skilaði þessu innheimtufé ekki til Gjaldheimtunnar. Hinn 18. júlí 1966 krafði Gjaldheimtan B um skil á fé þessu, en ekki greiddi B að heldur. Með því að nota í eigin þarfir þetta fé, sem var orðið eign opinberra sjóða, gerðist B sekur um fjárdrátt skv. 247. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Eftir að dómur gekk í héraði, greiddi B um- rætt fé til Gjaldheimtunnar. Að því athuguðu og með hlið- sjón af því, að eigi hafði fyrr en 17. febrúar 1967 verið höfðað opinbert mál út af sams konar atferli og því, er B var saksóttur fyrir, þótti mega ákveða, að fullnustu refs- ingar B, sem var talin hæfilega ákveðin fangelsi 4 mánuði, skyldi fresta og hún niður falla að tveimur árum liðnum frá uppkvaðningu dómsins, yrði almennt skilorð 57. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 haldið .............. 131 H hélt eftir af kaupgreiðslu starfsmanna sinna. Var þeim gefin kvittun fyrir hverri einstakri greiðslu, sem þannig var haldið eftir af kaupi þeirra, og þess getið á kvittunun- um, að um væri að ræða greiðslu opinberra gjalda. Með þessum hætti notfærði H sér samtals kr. 30.700.00, sem opinberir sjóðir voru eigendur að, í þágu fyrirtækis þess, er hann veitti forstöðu. Varðaði það við 247. gr. almennra hegningarlaga. Eftir að héraðsdómurinn gekk, greiddi H nefnda fjárhæð til Gjaldheimtunnar. Að því athuguðu og með hliðsjón af því, að eigi var fyrr en iT. febrúar 1967 höfðað opinbert mál út af sams konar atferli og því, sem H var saksóttur fyrir, þótti mega ákveða, að fullnustu refsingar H, sem þótti hæfilega ákveðin fangelsi 3 mánuði, skyldi fresta og hún niður falla að tveimur árum liðnum frá uppkvaðningu dómsins, yrði almennt skilorð 57. gr. almennra hegningarlaga haldið ............00000 0. .0..0.... 740 Fjármál hjóna. Sjá framfærslueyrir, skiptamál. Fjárnám. Álitaefni, hvort handveðsígildi gangi við gjaldþrotaskipti fyrir fjárnámi. Sjá nánar handveð, gjaldþrotaskipti ............ 78 Fjárnám, er gagnáfrýjandi skaðabótamáls hafði látið fram- kvæma, eigi talið skjóta loku fyrir, að honum yrði dæmd tiltekin fjárhæð í skaðabætur. Sjá nánar áfrýjun, fast- eignakaup ........000000ð senn 683 Uppboðs var krafizt á grundvelli fjárnáms, en í endurriti af þeirri réttargerð, sem var í dómsgerðum málsins, var þess eigi getið, að fógeti hefði lýst fjárnámi í fasteign þeirri, sem uppboðs var beiðzt á. Var réttargerð þessi því eigi lög- legur grundvöllur uppboðs, sbr. 1. gr. laga nr. 57/1949. Var LXXVI Efnisskrá af þeim sökum felldur úr gildi úrskurður uppboðsréttar um, að uppboð skyldi fram fara, og synjað um framgang UÐPbOÐSINS ........000..0... 0. Tekið fram, að einkenning fjárnumins verðmætis hafi verið mjög ábótavant í fjárnámsgerð, sbr. 45. gr. laga nr. 19/1887 Fjársvik. J hóf í febrúarmánuði 1962 að selja póstafgreiðslunni á Keflavíkurflugvelli tékka, er ekki höfðu innstæðu og hann gaf út vegna fyrirtækja, er hann átti í og stýrði. Fór salan fram með þeim hætti, að J sendi iðulega alit fram í árs- byrjun 1964 símapóstávísanir í nafni nefndra fyrir- tækja eða annarra félaga sinna pro forma um póst- húsið á Keflavíkurflugvelli til ýmissa aðilja í Reykjavík, sem til þess eins voru kvaddir að veita þar fénu viðtöku fyrir J, þar til hann sækti það sjálfur eða léti sækja það, eða féð skyldi leggjast beint inn á bankareikning fyrirtækj- anna í Reykjavík. Með þessu móti hugðist J skapa sér og fyrirtækjum sínum skammvinn rekstrarlán, vitandi það og í trausti þess, að tékkauppgjör fór fram aðeins einu sinni í mánuði af hálfu póststofunnar á Keflavíkurflug velli. Heildarupphæð innstæðulausra tékka, sem J seldi við póstdeildina, nam um kr. 2.500.000.00 í janúarlok 1964. Eftir að janúarmánuður 1964 var liðinn, seldi J eigi fleiri slíka tékka, þar sem hann var úrskurðaður í gæziuvarðhald hinn 31. janúar 1964 vegna rannsóknar á verktakastarfsemi, sem hann hafði á hendi. Ekki var sannað, að Þ póstvarðstjóra á póstafgreiðslunni á Keflavíkurflugvelli hefði verið ljóst fyrr en í febrúarmánuði 1964, að engin bankainnstæða var til fyrir tékkum þeim, sem í málinu greinir, Notfærði J sér því ranga hugmynd Þ um tékka Þá, er hann seldi við póstafgreiðsluna, og hafði þannig fé af póstinum. Varðaði þetta atferli J við 248. gr. hegningarlaga nr. 19/1940, Á var sameigandi J að þeim fyrirtækjum, sem fyrr greinir, og á miðju ári 1963 réðst A til eins þessara fyrirtækja. Á komst að því síðla árs 1963, að innstæðulausir tékkar Vegna eins umræddra fyrirtækja væru í kassa póstafgreiðsl- unnar á Keflavíkurflugvelli. Frá þeim tíma hjálpaði hann til að viðhalda þeim ávinningi, er skapaðist vegna tékk- anna, en ósannað var, að Á hefði þá, svo hann vissi, Verið þátttakandi í öflun frekara fjár með sölu innstæðulausra tékka til póstafgreiðslunnar. Í byrjun febrúar 1964 fékk Á með vissu upplýsingar um tékkafjárhæðina í póstafgreiðsl- unni, og um sama leyti fékk A vitneskju um tékkana. Stuðl- uðu þá A og Á í sameiningu að útgáfu og sölu innstæðu- lausra tékka við póstafgreiðsluna á Keflavíkurflugvelli Efnisskrá LEXKVII Bls. til að viðhalda ávinningi af broti J, á þann hátt, að þeir keyptu með fé því, er fékkst fyrir síðastnefnda tékka, eldri tékka, sem raktir urðu til J og lágu innstæðulausir á póst- afgreiðslunni. Hækkun sú, er varð á heildarupphæð inn- stæðulausra tékka, eftir að Á og A hófu að greiða með slíkum tékkum í póstafgreiðslunni, þótti ekki geta skoðazt sem auðgun. Var upplýst, að A og Á lögðu meðal annars fé inn á hlaupareikninga, er eitt umræddra fyrirtækja hafði aðgang að í Reykjavík, en A og Á gáfu sig fram, áður en þeim hafði tekizt að enðurkaupa eldri tékka, eða janúar- tékka síðastnefnds fyrirtækis. Með þessu atferli gerðust Á og A sekir um brot á 254. gr. almennra hegningarlaga. Hins vegar voru A og Á sýknaðir af broti gegn 248. gr. hegningarlaga þegar af þeirri ástæðu, að verknaðarlýsing í ákæru var ekki í samræmi við þá grein. Héraðsdómi var ekki áfrýjað, að því er varðaði þá A og Á. Í sama máli kom fram, að Þ lét umræðda tékka liggja óhæfilega lengi í sjóði sínum, án þess að gera ráðstafanir um innheimtu Þeirra. Sending Þ á símapóstávísunum í febrúarmánuði 1964, eftir að honum var ljóst, að engin bankainnstæða var til fyrir þeim, varðaði Þ refsingu m. a. skv. 248, gr. hegningarlaga nr. 19/1940, sbr. 138. gr. sömu laga ........ 318 K stofnaði ávísanareikning í banka einum, en reikningnum var lokað 20. okt. 1966. Á tímabilinu frá því í okt. 1966 fram í janúar 1967 gaf K út og hagnýtti sér í viðskiptum 14 tékka á þennan bankareikning, og reyndust tékkarnir inn- stæðulausir, er þeir voru sýndir til greiðslu. Með sölu 13 tékkanna aflaði K sér fjárvinnings með sviksamlegum hætti og vann sér til refsingar skv. 248. gr. almennra hegn- ingarlaga. Nam fjárvinningurinn samtals kr. 71.051.00. Með notkun eins tékkans, sem K gaf út til greiðslu á skuld, gerðist K brotlegur við 261. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. K hafði tvívegis áður verið dæmdur til refs- ingar fyrir auðgunarbrot. Refsing K var ákveðin fangelsi eitt ár með hliðsjón af TT., 72. og 255. gr. almennra hegn- ingarlaga nr. 19/1940. Þá var K dæmdur til að greiða bætur fjórum tékkhöfum, sem kröfur gerðu ............ 891 Fjölbýlishús. B og S reistu íbúðarhús, tvær hæðir og ris, auk íbúðarkjallara, á lóð, er þeir tóku á leigu af Reykjavíkurborg með samn- ingi, dags. 2. desember 1949. Skv. sameignarsamningi B og S 26. desember 1949 fékk S í sinn hlut neðri hæð og kjallara, er taldist 48% eignarinnar. B fékk á hinn bóginn efri hæð hússins og ris, sem taldist 52% eignarinnar. Hinn 24. febrúar 1950 afsalaði S þeim V og G kjallaraíbúð húss- LXKVIII Efnisskrá Bls. ins, sem í afsalinu var talin 16% af öllu húsinu. Ekki var í afsali þessu minnzt sérstaklega á bílskúrsréttindi. Með afsali 6. júlí 1957 afsalaði V eignarhluta sínum til F, eigin- konu G, og þar var tekið fram meðal annars, að bilskúrs- réttindi væru ekki innifalin í hinum seldu lóðarréttindum. Við skilnað þeirra G og F á árinu 1962 fékk F í sinn hlut framangreindan eignarhluta G í íbúðinni. Hinn 8. nóvember 1965 hóf B framkvæmdir við byggingu bílskúrs á lóð um- ræðds húss, en teikning af bílskúrnum hafði verið sam- þykkt af byggingarnefnd Reykjavíkur 28. október s. á. F, sem taldi byggingu bílskúrsins óheimila gagnvart sér, fékk lagt lögbann við henni. F átti sem eigandi kjallaraíbúðar- innar greiða og eðlilega fararleið um lóð hússins til íbúðar sinnar og frá henni. Fyrirhugaður bílskúr B, staðsettur á lóðinni svo nærri inngangi á íbúð F sem í málinu greindi, hefði svipt F réttmætu athafnafrelsi á lóð hússins. Var smíð skúrsins því ólögmæt á þeim stað, sem B ætlaði honum. Skv. því var staðfest framangreint lögbann og B dæmt að lagfæra jarðrask sitt á lóðinni að viðlögðum 100 króna dagsektum, er renna skyldu til F. Var fullnægingarfrestur skyldunnar ákveðinn þrír mánuðir frá birtingu dómsins. Krafa F um, að B yrði dæmt óheimilt að smíða bílskúr á nefndri lóð, átti eigi við lög að styðjast, sbr. 10. gr. laga nr. 19/1959, Var talið, að það væri eigi að svo stöddu dóm- stóla að kveða á um fjarlægð bilskúrs á lóð nefnds húss frá kjallaratröppum F, þar sem það bæri fyrst undir rétt yfirvöld að fjalla um það, að gengnum dómi í málinu .... 768 Forleiguréttur. Með leigusamningi 3. marz 1960 seldi Kaupfélag Vopnfirðinga (V) K á leigu þann hluta frystihúss síns á Vopnafirði, sem ætlaður var til frystingar á fiski. Leigutími var ákveðinn frá 1. apríl 1960 til ársloka 1961, þó með þeim fyrirvara, að K skyldi rýma til fyrir V í sláturtíð. Uppsagn- arfrestur var 3 mánuðir, en K skyldi sitja að öðru jöfnu fyrir um áframhaldandi leigu, og skyldi því samið af nýju fyrir árið 1962. Væri samningi ekki sagt upp, skyldi hann framlengjast sjálfkrafa um eitt ár í senn og með sama uppsagnarfresti. Leiga skyldi algerlega miðast við magn frystra afurða og af þeim sökum greiðast eftir á. Enn fremur skuldbatt K sig til að fela S. Í. S. sölumeðferð allrar framleiðslu sinnar í frystihúsinu af frystum fiski. V sagði K upp leigusamningnum þegar 26. maí 1961 og leigði frystihúsið síðan öðrum í janúar 1962, án þess að skeyta um óskir K um að fá að neyta forleiguréttar síns. Höfðaði K mál á hendur V til greiðslu skaðabóta fyrir fnisskrá LEXXIK missi eins árs leigutima, þ. e. árið 1962, en V taldi forleigu- rétt K hafa fallið niður vegna vanefnda K á fyrrgreind- um leigusamningi. Upplýst var, að K hafði ekki flutt af- urðir sínar úr frystihúsinu, meðan sláturtíð 1960 stóð yfir. K var hins vegar ekki að öllu leyti sjálfráður um, hvenær framleiðsla hans var flutt úr húsinu, þar sem honum var skylt skv. leigusamningnum að hlíta forsjá S. Í. S. um út- flutninginn. Afnot K af frystihúsinu á sláturtíð 1960 voru og átölulaus af hálfu V, sem gat stöðvað þá starfsemi, ef hún fór í bága við afnot V af frystihúsinu. Þessi afnot K vörðuðu því ekki riftingu leigusamningsins. Leigusamn- ingurinn hafði engin ákvæði um geymslugjöld vegna hugs- anlegrar notkunar frystihússins í sláturtíðinni. Rauf K því ekki leigusamninginn með því að láta hjá líða að greiða gjald þetta. K átti ógreiðd frystigjöld af framleiðslu, sem ekki fór til útflutnings, að fjárhæð kr. 783.30 fyrir árið 1960 og kr. 11.550.00 fyrir árið 1961. Ef þarna var til að dreifa vanefndum af hálfu K, voru þær ekki svo stórvægi- legar, að riftun samningsins væri heimil af þeim sökum. Viðurkennd viðskiptaskuld K við V í árslok 1961, kr. T.663.93, stafaði ekki af verulegum vanefndum á leigusamn- ingnum og gat því eigi falið í sér fullnægjandi ástæðu til riftunar á honum. Af framangreindum ástæðum átti K rétt til bóta úr hendi V fyrir missi forleiguréttar á frysti- húsinu. Voru þær ákveðnar kr. 75.000.00 með hliðsjón af því, að K hafði ekki greitt gjald fyrir frystingu fiskafurða, sem framleiddar voru fyrir innlendan markað, en aðrar gagnkröfur V voru órökstuddar ..........0.2.0.0.0.000.000.. 103 Hinn 7. apríl 1926 leigði hafnarstjórn Reykjavíkur (H) Kol og Sali h/f (K) svæði á austurbakka Reykjavíkurhafnar til 20 ára frá 1. júlí 1926 að telja. Þá er leigutíminn rann út, fór K þess á leit, að leigusamningurinn yrði framlengdur um 20 ár. Hinn 26. apríl 1946 samþykkti H að verða við erindinu, og var hafnarstjóra falið að semja við K á leigu- grundvelli frá ári til árs. Eigi var gerður nýr leigusamn- ingur um leiguna, en K hélt áfram notkun og umráðum leigusvæðisins, og ársleigan, sem ákveðin skyldi skv. samn- ingnura frá 7. apríl 1926 af lóðamatsnefnd fyrirfram fyrir 5 ár í senn, var eftir 1. júlí 1946 ákveðin af H. Varð að telja, að ákvæði samningsins frá 7. apríl 1926 hefðu fram- lengzt, að svo miklu leyti sem þeim var ekki breytt í fram- kvæmd. Skv. 8. gr. síðastnefnds samnings skyldi K, að loknum leigutíma, eiga forleigurétt á hinni leigðu lóð með sömu kjörum og aðrir. H krafðist þess, að K yrði borið út af ákveðnuf hluta þess svæðis, sem K hafði skv. framan- sögðu haft umráð yfir. Því var lýst yfir af hálfu H, að LXXX Efnisskrá Bls. H/f E hefði verið gefið loforð um bráðabirgðaafnot af hluta svæðisins, en að öðru leyti yrði það notað í þágu H. Væri síðan ætlunin, að á lóðinni yrði reist bygging í sam- vinnu H/f E og H, vörugeymsluhús og bifreiðageymslur mjög miklar, auk þess sem næsti áfangi Tryggvagötu yrði lagður í gegnum þá byggingu. Við athugun á yfirlýsingu þessari voru eigi fyrir hendi nægilega glögg skil á því, að K væri eigi unnt að neyta forleiguréttar til hinnar um- deildu lóðar allrar eða af hluta með sömu kjörum og aðrir. Var að svo komnu máli varhugavert að dæma útburð á hendur K ........200000e enn 117 Fógetagerðir, Sjá aðfarargerðir, fjárnám, kyrrsetning, lögbann, lögtak, útburðargerðir. Framfærslueyrir. Með leyfisbréfi til skilnaðar að borði og sæng, útgefnu af dóms- málaráðherra hinn 17. febrúar 1965, var M gert að greiða G, eiginkonu sinni, lífeyri, kr. 4.000.00 á mánuði frá 1. nóv. 1964 að telja, á meðan skilnaður að borði og sæng stæði yfir. G krafðist lögtaks fyrir lifeyrisgreiðslum skv. leyfis- bréfinu fyrir tímabilið frá og með 1. nóv. 1964 til og með 30. júní 1966, samtals kr. 80.000.00. Í samkomulagi um bú- skipti M og G frá 27. febrúar 1965 tókst G á hendur að greiða skuld við J að fjárhæð kr. 94.997.51, miðað við ára- mót 1964—-1965. M greiddi kr. 84.000.00 af skuld þessari og vildi skuldajafna þeirri kröfu, er hann ætti á hendur G vegna greiðslunnar til J, við nefnda lífeyriskröfu G, enda hefði G fallizt á þann greiðsluhátt, en það var ósannað gegn mótmælum G. Telja varð lífeyriskröfu G það réttháa, að M gæti eigi lokið henni með skuldajöfnuði við kröfu J, er M leysti til sín. Studdist þessi niðurstaða við eðli máls og undirstöðurök 31. gr., 2. tl, laga nr. 19/1887. Skv. því var dæmt, að framkvæma bæri lögtakið ................ 867 Frávísun. a) Frá héraðsdómi. Á, L og S höfðuðu mál fyrir bæjarþingi á hendur V h/f og kröfð- ust viðurkenningar á því, að V h/f væri skylt að leysa til sín hluti þeirra í félaginu og greiða andvirði hlutanna eftir matsákvæðum í samþykktum félagsins. Að kröfu V h/f var málinu vísað frá bæjarþinginu, þar sem málið átti undir sjó- og verzlunarðóm skv. lögum nr. 85/1936, 200. gr. 2. tl, en þar segir, að sjó- og verzlunardómur fari með Efnisskrá LXKKI Bls. og dæmi mál út af efnum þeim, er í lögum um hlutafélög eða samvinnufélög greinir ..........000000. 0000... 1 Fyrir Félagsdómi gerði Bandalag starfsmanna ríkis og bæja þá dómkröfu fyrir hönd Landssambands framhaldsskóla- kennara, að dæmt yrði, að loforði menntamálaráðherra frá 5. júní 1964 til Landssambands framhaldsskólakennara um að halda námskeið fyrir framhaldsskólakennara, sem skip- aðir voru eða settir í kennarastöður tímabilið 1. júní 1952 til 1. júlí 1963, svo að þeir mættu að afloknu námskeiði flytjast í 18. launaflokk ríkisstarfsmanna, hefði ekki verið fullnægt með dómi Kjaradóms frá 30. nóvember 1965. í dómkröfu þessari var nánast krafizt álitsgerðar Félags- dóms um tiltekin atriði í skiptum aðilja, en hins vegar eigi krafizt dömsorðs, sem réði ákveðnu ágreiningsefni til fullnaðarlykta á einn veg eða annan. Var kröfugerðin því ekki dómhæf, sbr. 67. gr. laga nr. 85/1936. Samkvæmt því var Félagsdómi rétt að frávísa málinu .........000000... 3 J, starfsmaður bæjarfógetans í Vestmannaeyjum, höfðaði mál f. h. ríkissjóðs á hendur H til heimtu vangoldins sölu- skatts og útflutningssjóðsgjalds fyrir árin 1959 og 1960. Var sú krafa tekin til greina með dómi bæjarfógetans í Vest- mannaeyjum 27. nóvember 1964. H áfrýjaði dóminum til Hæstaréttar og beindi málinu gegn J sem innheimtumanni ríkissjóðs. Skv. lögum nr. 33/1958 og lögum nr. 10/1960 var bæjarfógetinn í Vestmannaeyjum innheimtumaður gjalda þeirra, sem dóms var krafizt um í málinu. Var hann þá jafnframt fyrirsvansmaður ríkissjóðs í dómsmálum varð- andi innheimtu gjaldanna, og var eigi í ljós leitt, að öðrum hefði löglega verið falið það fyrirsvar. Var þvi hvort tveggja, að bæjarfógeta bar skv. 1. tl. 36. gr. og 1. mgr. 37. gr. laga nr. 85/1936 að víkja dómarasæti í málinu og að J brast heimild til að gefa í því bindandi yfirlýsingar fyrir dómi. Var því hinn áfrýjaði dómur ómerktur ásamt málsmeðferð í héraði og málinu vísað frá héraðsdómi .. át H lenti með vinstri hönd milli valsa á hverfiprentvél, er hann var að þræða pappír í prentvélina ásamt öðrum starfs- manni í prentsmiðju Á h/f. H höfðaði skaðabótamál á hendur Á h/f. Atvik að slysinu voru eigi í ljós leidd sem skyldi. Eigi var af hálfu Á h/f hlutazt til um neina rann- sókn á slysinu og orsökum þess. Starfsmaður Öryggiseftir- lits ríkisins, sem tjáðist hafa fengið vitneskju um slysið af blaðafregnum, gerði skýrslu um athuganir sínar. Á árinu 1965, meira en 4 árum eftir slysið, fóru fram yfirheyrslur í málinu á bæjarþingi. Opinber rannsókn á vegum lög- reglu eða fyrir sakadómi var engin framkvæmd, svo sem rétt var og skylt, sbr. 26. gr. laga nr. 23/1952 um öryggis- LXXXKII Efnisskrá Bls. ráðstafanir á vinnustöðum og 12. tl. 2. gr. laga nr. 82/ 1961 um meðferð opinberra mála. Umboðsmaður H átti að krefjast sakadómsrannsóknar á aðdraganda og atvikum slyssins, eins og gögnum málsins var háttað. Var slíkrar rannsóknar brýn og augljós nauðsyn, einkum þegar til þess Var litið, að H vefengdi skýrslu öryggiseftirlitsins og stað- hæfði, að þar væri frásögn sín af slysinu beinlínis rang- færð. Átti rannsóknin sérstaklega að beinast að því að leiða í ljós, með hverjum hætti H framkvæmdi verk það, er hann var við, þegar hann slasaðist. Síðan átti að fá álitsgerð sérkunnáttumanna um það, hvort H hefði staðið rétt að verki sínu og hvort rök lægju til þess, miðað við starf H og afstöðu hans til prentvélar þeirrar, sem hann Vann við, að hann hefði sett prentvélina í gang af nauð- syn eða hagkvæmnisástæðum vegna framkvæmdar verks síns eða með því að nauðsynjalausu og af gáleysi, eins og á stóð, að styðja á rofa prentvélarinnar. Þar sem gagna- öflun og málflutningi af hendi H var í héraði svo áfátt, var öll málsmeðferð þar ómerki ásamt héraðsdóminum, að undanskildum ákvæðum hans um málskostnað, en H hafði verið veitt gjafsókn, og var málinu vísað frá héraðs- ÖÓMI ......0000..000 00. 55 Kaupfélagið V krafði M h/f um greiðslu andvirðis matvæla, er taldi sig hafa afhent til m/b Þ, en M h/f hafði útgerð báts þessa á hendi. Voru þær kröfur teknar til greina með dómi héraðsdóms. Starfsmaður V, er starfaði við afgreiðslu matvæla til báta, skýrði svo frá, að viðskipti sem þessi væru venjulega framkvæmd þannig, að matsveinn báts þess, sem matvæli ætti að fá, legði fram pöntunarlista yfir þær vörur, er kaupa ætti. Kvaðst hann síðan annast um afgreiðslu varanna og rita frumreikning um kaupin í þríriti. Væru vörurnar síðan afhentar um borð í bátinn og fylgdi þeim þá eitt eintak frumreiknings. Lagðir voru fram pöntunarlistar þeir, er V taldi undirstöðu viðskipt- anna. Voru listar þessir óundirritaðir. Aðeins í eitt sinn var kvittað á frumreikning um móttöku varanna. M h/f vefengdi, að vörur þær, sem V krafði um verð fyrir í mál- inu, hefðu verið afgreiddar til umrædds báts. Þrátt fyrir það hirti hvorki M h/f né V um að afla um viðskipti þessi skýrslna eða vættis matsveins þess, er skráður var á m/b Þ á þeim tíma, er viðskipti þessi voru talin hafa átt sér stað, né annarra af áhöfn bátsins. Voru því þeir gallar á málatilbúnaði og gagnaöflun, að héraðsdómur var ómerktur og málsmeðferð í héraði og málinu vísað frá héraðsdómi "74 K höfðaði mál á hendur J til heimtu víxilskuldar með stefnu, útgefinni 13. júlí 1965. Var málið þingfest á bæjarþingi Efnisskrá LXXXKITI Bls. Reykjavíkur 2. sept. s. á. Á dómþingi 19. marz 1966, er málið skyldi flutt munnlega, var ekki sótt þing af hálfu K. Var málið þá hafið að kröfu lögmanns J. Það var af nýju tekið fyrir á bæjarþingi Reykjavíkur 13. mai 1966. Bókaði dómari þá, að málið væri endurupptekið að ósk lögmanns K og með samþykki lögmanns J utan réttar. Þá var og bókuð þingsókn af hálfu K og útivist J, en tekið fram, að J hefði þó verið boðað þinghaldið með venjulegum hætti með venjulegum fyrirvara. Voru dómkröfur K síðan tekn- ar til greina með héraðsdómi 14. maí 1966. Lögmaður J, sem flutti málið fyrir J í héraði, samþykkti ekki fyrir dómi fyrirtöku málsins án stefnu, eftir að það var hafið 19. marz 1966. Bar því sjálfkrafa að ómerkja héraðsdóm- inn og vísa málinu frá héraðsdómi ..........20000.000... 90 Á krafði H um eftirstöðvar launa, er stöfuðu aðallega af störf- um Á sem skipstjóra á bátum H, en H taldi til skuldar á hendur Á, sem koma ætti til frádráttar, fyrir fæði og hús- næði og svo fé, er Á hefði tekið út hjá K h/f, en eigi gert grein fyrir. Í málinu voru eigi lagðir fram kjarasamningar þeir, er ætla mátti, að gilt hefðu um skipti Á og H, og ekki var heldur aflað gagna um, hver almennt hefði verið háttur um þessi atriði á þeim tíma, sem máli skipti. Á viðurkenndi að hafa veitt nefndu fé viðtöku og kvaðst hafa greitt skipverjum það upp í kaup þeirra á síldveið- unum, en kvittanir hefði hann afhent syni H, sem hefði haft bókhald útgerðarinnar með höndum. H, sem mótmælti því, að þetta fé hefði runnið til þess að greiða kaup skip- verja, lagði ekki þrátt fyrir áskoranir héraðsdómarans fram viðskiptareikning skipverja, sem hann taldi sig þó hafa lokið skilum við að fullu. Gagnkröfur H voru því svo vanreifaðar, að þeim var vísað frá héraðsdómi .......... 162 Með samningi 31. maí 1963 tókst húsasmíðameistarinn S á hendur smíði íbúðarhúsa, er B hugðist reisa á því ári. S hætti vinnu við húsin 5. febrúar 1964, og með bréfi, dag- settu 8. apríl 1964, sagði B upp ráðningarsamningi sínum við S, sem mótmælti uppsögninni. S höfðaði mál gegn B til heimtu launa og skaðabóta, en B höfðaði gagnsök og krafð- ist m. a. skaðabóta úr hendi S vegna smíðagalla á framan- greindum húsum, sem matsmenn voru síðan dómkvaddir til að meta til verðs. Í matsgerð sinni töldu þeir meðal annars, að vegna þess að raufar voru ekki steyptar í botnplötur húsanna, þyrfti auk venjulegs ílags að steypa 10—12 sm lag á botnplöturnar til að hylja rör. Einnig þyrfti að færa rafmagnsdósir, er steyptar voru í veggi niður við gólf, upp um þá hæð, sem gólfin hækkuðu vegna greinds steypulags. Er matsmennirnir framkvæmdu mat sitt, vissu þeir ekki, LXXKIV Efnisskrá Bis. hvernig byggja átti upp gólf húsanna, og þeir höfðu engar teikningar séð um það. Var þessa ekki getið í matsgerð þeirra og ekkert að því vikið í héraðsdómi, sem skipaður var fulltrúa sýslumanns og tveim sérfróðum samdóms- mönnum. Þá reyndist ekki þörf á að færa rafmagnsdósir ofar á veggi, eftir að S lauk við steypu botnplatanna, eins og matsmenn gerðu ráð fyrir í matsgerð sinni. Upp- sögn ráðningarsamningsins og skaðabótakröfur B voru meðal annars reistar á byggingargöllum, en þar eð mats- gerð og héraðsdómi var svo áfátt sem að framan greinir, Þótti málið svo vanreifað, að héraðsdómur var ómerktur og málinu vísað frá héraðsdómi .................00.000... 206 Héraðsdómur vísaði skaðabótamáli frá dómi, þar sem málatil- búnaði og gagnaöflun af hálfu sóknaraðilja væri áfátt. Var sú niðurstaða staðfest í Hæstarétti. Var tekið fram, að Mmálatilbúnaði sóknaraðilja hefði verið ábótavant í héraði, enda þótt af hendi varnaraðilja hefði gætt mikillar tregðu um öflun gagna. Hefði héraðsdómari af þessum sökum vísað málinu frá dómi. Þætti eigi rétt að grípa fram fyrir hendur héraðsdómara, enda væri sóknaraðiljum sú leið fær, að bæta úr þeim göllum, sem væru á gagnaöflun, að því leyti sem þess væri nú kostur, og stefna málinu af nýju fyrir héraðsdóm .............2.0..0..00 00. 573 Á fjórum lóðum voru reist fjölbýlishús, fjögur stigahús. Byggðu B, HH og J tvö húsanna, en JEJ og H tvö húsin. Rutt var fyrir grunnum húsanna í einn samfelldan haug á lóð þeirra. B samdi við vörubifreiðarstjórann S, að hann tæki að sér að fjarlægja ákveðinn hluta af nefndum haug. Af- mörkuðu þeir B og J þann hluta haugsins, er S skyldi fjar- lægja. Vann S síðan að þessu verki ásamt þrem öðrum vörubifreiðarstjórum. Er langt var komið verki þessu, kom JEJ að máli við S og óskaði eftir því við hann, að bifreiðar- stjórarnir fjarlægðu einnig það, sem eftir væri haugsins. Lýsti JEJ því við S, að hann myndi ábyrgjast greiðslu á þeim hluta verksins. Skv. reikningum bifreiðarstjóranna fjögurra var kostnaður við þann hluta verksins samtals kr. 58.796.60. Nam krafa S kr. 28.525.70, og höfðaði S mál á hendur þeim JEJ og H til greiðslu þeirrar fjárhæðar. Að kröfu JEJ og H var málinu vísað frá dómi, þar sem S lagði ekki fram þrátt fyrir ítrekaðar áskoranir heildar- reikning yfir kostnað við að fjarlægja allan hauginn, þótt honum væri það í lófa lagið. Lá S með því móti á upplýs- ingum, er leiddu til þess, að ókleift var að sjá, hvort verið væri að krefja um bersýnilega ósanngjarnt endurgjald fyrir það verk, sem var innt af hendi. Var á það fallizt, þar sem um heildarverk væri að ræða, þótt tveir aðiljar Efnisskrá LEXKV Bls. hefðu um það samið, að JEJ og H ættu réttmæta kröfu á því að sjá heildarreikning yfir verkið, áður en þeir gerðu upp skuldir sínar við S og hina Þbifreiðarstjórana, enda væri ókleift að láta framkvæma mat á verkinu úr því sem komið var. Einnig voru reikningar S ósundurliðaðir, þar sem ekki mátti sjá á þeim, hversu marga tíma hefði verið ekið hvern dag ...............2.0000 00. ss 599 Í refsimáli var sú krafa gerð af hálfu tryggingafélags á hendur sökunautum, sem höfðu komizt yfir úr og skartgripi með auðgunarbrotum, að þeir greiðdu skaðabætur, er námu Þeirri fjárhæð, sem það greiddi eiganda nefndra verð- mæta. Fram kom í málinu, að tveir starfsmenn trygginga- félagsins mátu tjónið á umræddum verðmætum, án þess að ákærðu eða talsmönnum þeirra væri gefinn kostur á að vera viðstaddir. Þegar dómari fékk málið í hendur, hafði Meginið af verðmætunum verið selt, þannig að mati dóm- kvaddra manna varð ekki við komið. Af þessum sökum var kröfu tryggingafélagsins vísað frá sakadómi ........ 645 E höfðaði mál á hendur L fyrir vettvangsdómi Suður-Múla- sýslu til viðurkenningar á eignarrétti sínum yfir landspildu, er lá milli nafngreindra íbúðarhúsa. Í kröfu E var þess ekki getið, hver væru talin mörk þessa landsvæðis, né stærð þess tilgreind. Var krafan því ódómhæf, sbr. 88. gr. laga nr. 85/1936. Skv. 17. gr. laga nr. 41/1919 bar og að leggja fram í héraði nákvæman og staðfestan uppdrátt af þrætu- stað, en það var ekki gert. Af þessum sökum var héraðs- dómur og meðferð máisins í héraði ómerkt og málinu vísað frá héraðsdómi ...............0.2000000.00 0 672 H höfðaði mál til heimtu víxilskuldar á hendur G fyrir hönd verzlunarinnar K. Víxill sá, sem stefnt var til greiðslu á, var samþykktur af G pr. pr. verzlunin K. Skv. vottorði borgarfógeta var verzlunin K skrásett í Reykjavík 10. júní 1922 og tilgreint, að einkaeigandi væri Á, Hefði síðan engin breyting verið skráð á firmanu. Að svo vörxnu máli var Ósannað, að G væri bær til að skuldbinda verzlunina K, og var málinu vísað frá héraðsdómi ........2..0..000.0.... 837 Gjaldstofa Færeyja höfðaði mál fyrir bæjarþingi Reykjavíkur á hendur R til heimtu skatts fyrir árin 1962—-1965. R var hvorki skráður á þjóðskrá hér á landi né hafði hann innt hér skatt af hendi. Stefnuvottar birtu héraðsstefnu í mál- inu fyrir nafngreindri konu á heimili hennar og vottuðu, að henni hefði verið afhent endurrit af stefnunni, sem hún hefði lofað að afhenda R, er byggi í sama húsi, en væri fjarverandi. Dæmt, að varhugavert væri að meta þessa stefnubirtingu á hendur R fullnægjandi, en hann kom eigi fyrir dóm, þar sem eigi var skráður samastaður hans hér LXXKVI Efnisskrá Bls. á landi. Var málinu þegar af þeirri ástæðu vísað frá hér- aðsdómi ........2.000 ses 1011 Að tilhlutan fyrirsvarsmanna N h/f sendi F h/f haustið 1966 þýzka fyrirtækinu L í Hamborg pöntunarbréf um nótar- efni. Var þar tekið fram, að N h/f væri kaupandi. L kraíði N h/f um andvirði nótarefnisins skv. þessu pöntunarbréfi. Taldi L, að samið hefði verið um þann sama gjaldfrest, sem F h/f hafði þá undanfarið veitt kaupendum sams konar vöru. Engar skýrslur fyrirsvarsmanna N h/f lágu fyrir um, hvað bar á góma um greiðsluskilmála, þegar pöntunin var gerð. Var jafnvel ekki leitt í ljós, hver samdi fyrir hönd N h/í við F h/f um pöntunina. Vitnaskýrslna þeirra, er fjölluðu um pöntunina fyrir hönd F h/f, var ekki heldur aflað. Af hálfu L var því haldið fram, að Út- vegsbanki Íslands hefði margsinnis krafið N h/f um skil, en engin gögn voru lögð fram um það. Loks var ekki lagt fram farmskírteini vörunnar með m/s L frá Hamborg til Íslands. Var málsreifun og gagnasöfnun af hálfu beggja aðilia svo stórlega áfátt, að eigi þótti rétt að dæma málið á þeim grundvelli, sem það lá fyrir, Var héraðs- dómur af þeim sökum ómerktur og málsmeðferð í héraði og málinu vísað frá héraðsdómi ..........000.00000.00.00.... 1068 Hinn 11. janúar 1967 var hafin í sakadómi rannsókn út af 34 ávísunum á hlaupareikninga, er S hafði gefið út og notað í lögskiptum, en innstæðulausar reyndust við framvísun þeirra. Er héraðsdómari sendi málið saksóknara ríkisins hinn 6. apríl 1967, var rannsókn þess svo skammt á veg komið, að fráleitt var að telja henni lokið. Skv. 1. mgr. 115. gr. laga nr. 82/1961 um meðferð opinberra mála átti saksóknari því að hlutast til um fullkomna rannsókn máls- ins og taka síðan, er sú rannsókn lá fyrir, ákvörðun um sak- sókn og kröfur sínar í málinu í stað þess að gefa þegar út ákæru. Þar sem ákæra saksóknara var þannig reist á rannsókn, sem fullnægði ekki, eins og á stóð, skilyrðum laga til saksóknar, varð ákæran eigi lögð til grundvallar dómi um efni máls. Af þeim sökum var ómerktur dómur sakadóms og ákærunni vísað frá héraðsdómi ............ 1126 Á og L gerðu með sér lóðarleigusamning hinn 4. desember 1962, og var honum þinglýst 6. sama mánaðar, en um þær mundir var B settur sýslumaður í Gulibringu- og Kjósarsýslu. G, sem með þessu taldi brotinn rétt á sér, höfðaði nú mál á hendur Á, L, B og sjávarútvegsmálaráðherra og fjármála- ráðherra f. h. ríkissjóðs. Á hendur B gerði G þá kröfu, að B yrði dæmdur til að afmá úr veðmálabókum Gullbringu- og Kjósarsýslu samning L og Á frá 4. desember 1962 og til að færa af nýju inn í veðmálabækur tiltekinn eldra lóðarsamning, en til vara kröfu um skaðabætur. Kröfur G Efnisskrá LXKKVII Bls. á hendur B mátti bera undir héraðsdóm, að tilstefndum a. m. k. Á og L. Hins vegar varð kröfunni ekki beint gegn Þinglýsingardómaranum. Varakrafa G um skaðabætur á hendur B fyrir þinglýsingarstarf hans varð borin undir Hæstarétt í sambandi við þinglýsinguna samkvæmt 38. gr. laga nr. 57/1962 og innan þeirra fresta, er þar getur, en eigi undir héraðsdóm í einkamáli, sbr. 34, gr. laga nr. 85/ 1936. Voru kröfur G á hendur B því eigi dómhæfar og var héraðsdómur ómerktur, að því er þær varðaði, og þeim vísað frá dómstólum ..............000 00... 1184 B höfðaði mál á hendur A og M til greiðslu þriggja víxla, sem voru gefnir út af M 8. marz 1967, en samþykktir af A til greiðslu 8. júlí, 8. ágúst og 8. september 1967. Héraðs- dómur vísaði málinu af sjálfsdáðum frá dómi, þar sem vixlunum væri ekki réttilega lýst, en af hálfu A og M var ekki sótt þing. Á vixlum þeim, sem höfðu gjalddagana 8. júli og 8. september 1967, var tekið fram, að þeir skyldu greiðast í Búnaðarbanka Íslands, Reykjavík. Á víxlinum með gjalddaga 8. ágúst 1967 var hins vegar tekið fram, að hann skyldi greiðast í Sparisjóði Kópavogs, Kópavogi. Allir vixlarnir voru afsagðir sökum greiðslufalls að kröfu Spari- sjóðs Kópavogs Í afgreiðslustofu sparisjóðsins. Í stefnu var vixlunum rétt lýst að öðru leyti en því, að þar sagði, að víxlarnir væru vistaðir í Sparisjóði Kópavogs. Var víxl- unum með gjalddaga 8. júlí og 8. september 1967 því ekki réttilega lýst í stefnu, og bar því með vísun tili 88. gr. laga nr, 85/1936 að staðfesta héraðsdóminn, að því er varðaði kröfur B, sem byggðar voru á þeim víxlum. Víxli þeim, er gjalddaga haíði 8. ágúst 1967, var hins vegar rétt lýst í stefnu, og bar af þeim sökum að fella héraðsdóm- inn úr gildi, að því er varðaði kröfur B, byggðar á þeim víxli, og vísa málinu að því leyti heim í hérað til löglegrar meðferðar og efnisdóms ................ees sn 1209 b) Frá Hæstarétti. Hinn 8. ágúst 1966 fengu eigendur jarðar nokkurrar lagt lög- bann við frekari framkvæmdum ábúanda við byggingu íbúðarhúss í landi jarðarinnar. Með úrskurði 27. ágúst 1966 framkvæmdi sýslumaður (J) lausnargerð á lögbann- inu, Þeim úrskurði skutu jarðeigendur til Hæstaréttar með stefnu í. nóvember 1966 og kröfðust þess meðal annars, að J yrðu dæmd viðurlög lögum samkvæmt fyrir meðferð sína á lögbannsmálinu eftir framkvæmd lögbannsins 8. ágúst 1966 og hann dæmdur til að greiða málskostnað fyrir Hæstarétti. J framkvæmdi lausnargerðina skv. 1. tl. 2. mgr. og 4. mgr, 25. gr. og 27. gr. laga nr. 18/1949 um kyrrsetningu LXXXVIII Efnisskrá og lögbann, sbr. 2. mgr. 1. gr. sömu laga. Lausnargerðin sætti kæru til Hæstaréttar skv. 5. mgr. 25. gr. og 27. gr. laga nr. 18/1949, enda hróflar 3. tl. 21. gr. laga nr. 57/1962 um Hæstarétt, sem tekinn er orðrétt eftir 4. tl. 198. gr. laga nr. 85/1936, eigi við nefndu kæruákvæði laga nr. 18/ 1949, sem er eðli máls samkvæmt, þar sem skera ber úr því, svo skjótt sem kostur er, hvort lausnargerð á lög- banni skuli standa eða falla. Mál á hendur dómara fyrir framkvæmd á lausnargerð sætir og kæru, sbr. 21. gr. i. Í. laga nr. 57/1962. Málið var því eigi kært til Hæstaréttar á lögmætum fresti og var af þeim sökum vísað frá Hæsta- Tétti ..........000 00 ss 50 Áfrýjandi máls reifaði málið eigi fyrir Hæstarétti að Öðru leyti en því, að hann gerði breytingu á framburði sínum um tiltekið atriði fyrir héraðsdómi. Eigi þóttu þó alveg næg efni til að vísa málinu frá Hæstarétti af þeim sökum .... 518 Hinn 17. janúar 1966 krafðist Gjaldheimtan í Reykjavík upp- boðs á fasteign, sem hún taldi vera eign A, en var raun- verulega þinglesin eign H, til lúkningar opinberum gjöld- um. Hinn 16. febrúar 1966 krafðist síðan J uppboðs á sömu fasteign samkvæmt handhafaveðskuldabréfi, útgefnu 12. júní 1965 af H og samþykktu af A, eiginmanni hennar. Þá krafðist Landsbanki Íslands hinn 17. febrúar 1966 uppboðs á grundvelli fjárnáms í eigninni. Loks krafðist Gjald- heimtan hinn 3. maí 1966 uppboðs fyrir opinberum gjöldum H. Var nefnd eign boðin upp og seld á uppboðsþingi í júlí 1966. Uppboðskaupandi var S. H áfrýjaði uppboðsmálinu og krafðist ógildingar á uppboðsgerðinni. J krafðist skv. framansögðu uppboðs á umræddri eign. Var mætt af hendi J á uppboðsþingi 18. maí 1966, en ekki síðar. J varð aðili uppboðsmálsins í héraði, sbr. 3. tl. 8. gr. og 3. mgr. 22. gr. laga nr. 57/1949, og hefði efnisdómur í Hæstarétti um upp- boðið bundið hann. J var hins vegar ekki stefnt fyrir Hæsta- rétt og varð af þeim sökum að vísa málinu frá Hæstarétti $23 Fógetadómur úrskurðaði, að áfrýjun frestaði ekki framkvæmd úrskurðar um útburðargerð og að útburður skv. síðarnefnd- um úrskurði ætti að fara fram. Fyrstnefndum úrskurði var skotið til Hæstaréttar með kæru, en málinu var vísað frá Hæstarétti, þar sem það sætti ekki kæru, sbr. 21. gr., 3. tl, laga nr. 57/1962 ......2000000 00. nnnn nn 875 Yfirúttektargerð skv. ábúðarlögum var skotið til Hæstaréttar með áfrýjun. Yfirúttektargerðin var eigi í eðli sínu dóms- athöfn og varð eigi að lögum dómsathöfn fyrir þær sakir, að yfirúttektarmenn eru í 53. gr. ábúðarlaga nr. 36/1961 nefndir yfirúttektar- og virðingardómur og sýslumaður skipaður oddviti þeirra. Af þessum sökum varð yfirúttektar- Efnisskrá LXKKIX Bls. gerðinni hvorki skotið sem dómsathöfn til Hæstaréttar skv. 2. mgr. 13. gr. laga nr. 57/1962 né öðrum réttarregl- um. Bar því að vísa málinu frá Hæstarétti .............. sl Í refsimáli út af ærumeiðingum var ábyrgðarmaður (Í) dag- blaðs þess, sem í hlut átti, skyldaður í héraðsdómi til að birta forsendur og niðurstöðu dómsins í 1. eða 2. tölublaði dagblaðsins, sem út kæmi eftir lögbirtingu dómsins. Í áfrýjaði dóminum, en honum var ekki áfrýjað af hálfu málshöfðanda í héraði (S), sem krafðist staðfestingar héraðsdómsins, þar á meðal ákvæða hans um birtingu for- sendna og dómsorðs. Ekki var gerð krafa um birtingu dóms Hæstaréttar. Að svo vöxnu máli og þar sem héraðs- dómi var breytt, var vísað frá dómi þessari kröfu Se 887 Til fullnustu dómkröfum á hendur S var gert fjárnám í belta- vél, sem var eign J. Á grundvelli nefndrar fjárnámsgerðar fór fram uppboð á beltavélinni. J áfrýjaði uppboðsmálinu til Hæstaréttar og krafðist þess, að nauðungaruppboðið yrði úr gildi fellt. J mætti hvorki né lét mæta á uppboðs- þinginu, enda hafði hann ekki hugmynd um, að selja skyldi þar beltavélina. Af þessum sökum var hann ekki bundinn af uppboðsgerðinni og þurfti því eigi að áfrýja henni. Hins vegar varð að telja, að hann hefði haft slíkra hagsmuna að gæta, að slík áfrýjun hefði verið honum heimil. Héraðs- dómslögmaðurinn H tók við stefnu f. h. S, en H lýsti því yfir í greinargerð, sem hann sendi Hæstarétti, að hann hefði eigi haft umboð til að taka á móti stefnu á hendur S. Varð því að vísa málinu frá Hæstarétti, sbr. 8. gr. laga nr. 57/1949 um nauðungaruppboð .....0.0.000... 1072 Með dómi Hæstaréttar 16. júní 1967 var konunni K dæmdur fyli- ingareiður í barnsfaðernismáli, sem hún hafði höfðað á hendur M. Dómur þessi var birtur M hinn 9. sept. 1967 og eiðstefna skv. honum hinn 18. sept. 1967 til fyririöku á bæjarþingi Reykjavíkur 2. október 1967. Á dómþingi þessu mætti K og með henni lögmaður hennar og ennfremur var M mættur ásamt lögmanni sínum. K tjáði sig reiðubúna til að vinna fyllingareið í samræmi við nefndan hæsta- réttardóm frá 16. júní 1967. M lýsti því þá yfir, að hann hefði hug á að kanna, hvort efni væru til að áfrýja máli þessu til Mannréttindadómstóls Evrópuráðsins, og óskaði eftir hæfilegum fresti í því sambandi skv. ákvörðun dóms- ins, enda færi hugsanleg eiðvinning eigi fram, fyrr en endanleg niðurstaða lægi fyrir. K mótmælti hins vegar öllum fresti. Héraðsdómari hafnaði frestbeiðni M með úr- skurði, sem M skaut til Hæstaréttar. Kærumálinu var vísað frá Hæstarétti, þar sem dómur Hæstaréttar frá 16. júní 1967 var fullnaðardómur um sakarefnið xXC Efnisskrá Frestir. Óskað eftir fresti til að kanna málsskot til Mannréttindadóm- stóls Evrópuráðsins ..............220000 0000 nn Fyrning. a) Fyrning kröfuréttinda. M varð fyrir slysi um borð í fiskibáti hinn 10. marz 1961. M höfðaði af því tilefni bótamál á hendur A, eiganda og út- gerðarmanni bátsins. Tekið var fram, að ósannað væri, að tiltekinn skipverji hefði sýnt af sér vangæzlu, og auk þess væri krafa á slíkum grundvelli fyrnd, sbr. 3. tl. 251. gr. sigl- ingalaga nr. 56/1914 ................... 0000 nn Á árinu 1953 hóf Ó byggingu húss við Sogaveg í Reykjavík. Skráðir byggingarmeistarar voru S og H, en Ó vann mikið sjálfur að smíði hússins. Ó seldi Á húsið með afsali 25. júní 1955. Hinn 7. nóvember 1955 seldi Á J húsið. Hinn 19. júlí 1956 höfðaði J mál á hendur Á vegna galla á húsinu. Urðu málsúrslit þau, að J var talin heimil riftun og Á auk þess dæmdur til að greiða skaðabætur. Með stefnu, út- gefinni 28. febrúar 1961, höfðuðu Á og SS, fyrrverandi eiginkona hans, mál fyrir bæjarþingi Reykjavíkur á hend- ur Ó og H. Voru þeir Ó og H dæmdir til að greiða Á og SS bætur. Hinn 17. febrúar og 18. marz 1965 innti Ó af hendi allar greiðslur skv. dómi í síðastgreindu máli. Megin- hluti síðastnefndra greiðslna átti rót sína að rekja til gall- aðs holsteins af tiltekinni tegund. Höfðaði Ó mál til heimtu þeirrar fjárhæðar á hendur borgarsjóði og G með stefnu, útgefinni 23. apríl 1965. Ó hafði á sínum tíma keypt umræddan holstein af G. Reisti hann kröfur sínar á hendur G á því, að holsteinninn hefði verið gallaður. Kröfur sínar á hendur borgarsjóði reisti hann á því, að starfsmenn hans við byggingarfulltrúaembættið hefðu leyft notkun hins gall- aða byggingarsteins. Umrætt hús var tekið út sem fok- helt hinn 10. október 1954. Kröfur þær, sem Ó hafði uppi í málinu, voru því fyrndar, þegar málið var höfðað, hvernig sem á málavexti var litið, sbr. 1. tl. 3. gr. og 2. tl. 4. gr. laga nr. 14/1905 ........0...20000. 00 sess H var fyrsti eigandi risíbúðar í húsi nokkru, er líklega var byggt á árunum 1946 og 1947, en með kaupmála 13. júlí 1951 varð íbúðin séreign konu hans, G. Þau hjón bjuggu í íbúðinni 1947— 1951. G seldi K íbúðina og var afsalið gefið út 2. október 1952. Með afsali, dags. 17. september 1955, urðu E og HS eigendur íbúðar þessarar, en eftir lát HS eignuðust börn hans, OH og HH, hans hluta. Með kaup- samningi, dags. 10. júní 1958, og afsali, dags. 15. septem- Bls. 1147 194 225 Efnisskrá KCI Bls. ber s. á., eignaðist Á síðan íbúðina. Á höfðaði mál fyrir bæjarþingi Reykjavíkur í júní 1959 gegn OH, HH og E til heimtu skaðabóta vegna galla á íbúðinni, en E, OH og HH stefndu K, G og H til réttargæzlu í máli þessu. Máls- úrslit urðu þau með dómi Hæstaréttar 14. maí 1962, að OH, HH og E var gert að greiða Á skaðabætur. Með stefnu, dagsettri 13. febrúar 1963, höfðuðu síðan þau OH, HH og E mál fyrir bæjarþingi Reykjavíkur gegn K, sem stefndi H og G til réttargæzlu í málinu. Málsúrslit urðu þau skv. dómi bæjarþings Reykjavíkur 24. apríl 1964, sem ekki var áfrýjað, að K var gert að greiða OH, HH og E skaðabætur, sem K greiddi 25. ágúst og 2. september 1964, alls kr. 58.471.00. K höfðaði síðan mál á hendur G og dánarbúi H til greiðslu á þeim skaðabótum, sem K sjálí hafði orðið að greiða skv. dóminum 24. apríl 1964, auk ýmiss kostnaðar af því máli. G seldi skv. framansögðu K íbúðina með afsali 2. október 1952, Er mál K á hendur G og dánarbúi H var höfðað með héraðsstefnu 28. september 1964, var liðinn 10 ára fyrningarfrestur þeirrar kröfu, sbr. 2. tl. 4. gr. og Í. mgr. 5. gr. laga nr. 14/1905. Voru eigi leidd í ljós atvik, er varnað hefðu fyrningu, enda gátu ekki leitt til Íyrn- ingarslita réttargæzlustefnur á hendur G og H í fyrri skaðabótamálum, er höfðu risið út af sama sakarefni. Réttargæzlustefna OH, HH og E 29. febrúar 1960 í máli því, er Á höfðaði gegn þeim með héraðsstefnu 22. júní 1959 og var dæmt í Hæstarétti 14. maí 1962, gat ekki skv. 11. gr. laga nr. 14/1905 leitt til fyrningarslita gegnt K, sbr. og 14. gr. sömu laga. Fyrningarfrestur var hins vegar liðinn, er K hinn 26. febrúar 1963 stefndi G og H til réttar- gæzlu í máli OH, HH og E gegn K. Skv. því var skaða- bótakrafa, er K kunni að hafa átt á hendur G og H, niður fallin fyrir fyrningu, og voru G og H því sýknuð af kröf- UM K 2... 1103 R, M og G gerðu v/b J í félagi út á veiðar. Var félagsútgerð á bátnum í hlutfalli við eign hvers þeirra. Félagsútgerð- inni var síðan slitið og báturinn seldur á opinberu upp- boði 29. nóvember 1957 og uppboðsafsal gefið út 31. marz 1958 til Útvegsbankans á Ísafirði. R hafði gefið út tvo víxla, sem samþykktir voru af M. Annar var að fjárhæð kr. 89.000.00 með gialddaga 23. október 1957, en hinn að fjárhæð kr. 2.250.00 með gjalddaga 15. febrúar 1958. Þessar víxilskuldir voru í vanskilum við bankann, þegar reiknings- skil uppboðsins fóru fram 25. marz 1958. Af uppboðsand- virði bátsins gengu síðar kr. 39.812.00 upp í þessar víxil- skuldir, en M greiddi eftirstöðvarnar hinn 30. desember 1961. Krafðist M endurgjalds úr hendi R á þriðjungi eftir- XCII Efnisskrá stöðvanna ásamt vöxtum og kostnaði. Endurgjaldskrafa M var eigi fallin niður fyrir fyrningu, sbr. 4. tl. 3. gr. laga nr. 14/1905, en stefna var birt 20. október 1964 .......... b) Fyrning lögtaksréttar. G var yfirverkstjóri í þjónustu Vegagerðar ríkisins. Á árunum 1962 og 1963 átti G bifreið. Auk eigin nota ók G bifreiðinni við framkvæmd starfs síns gegn endurgjaldi. Vegna þessara nota bifreiðarinnar var G gert að greiða aðstöðugjald árin 1963 og 1964. Að því er varðaði aðstöðugjald það, sem á G var lagt árið 1963 og féll í gjalddaga 1. júlí s. á., var lögtaksréttur fyrndur, er réttargerðir hófust í málinu hinn 7. janúar 1966, sbr. 11. gr. laga nr. 69/1962 og 2. gr. laga Nr. 29/1885 .......0..00.....0 000 Hinn 5. febrúar 1964 krafðist Húsavíkurkaupstaður lögtaks hjá póst- og símamálastjórninni fyrir lóðarleigu árin 1961, 1962 og 1963. Mál þetta var eigi tekið til meðferðar í fógeta- rétti fyrr en 24. febrúar 1965. Skv. 2. gr. laga nr. 29/1885, sbr. 1. gr. laga nr. 83/1947, var lögtaksréttur leigugjalda 1961 og 1962 þegar fyrndur, er lögtaks var krafizt, og að því er tók til leigugjalds árið 1963, var lögtaksréttur einnig fyrndur, þegar lögtaksgerðin hófst í fógetadómi .......... Gagnkröfur. Sjá skuldajöfnuður. Geðrannsókn. Tekið fram í tilefni úrskurðar um gæzluvarðhaldsvist sak- bornings, að sakarefni séu slík, að fyllsta ástæða sé til rannsóknar á geðheilsu hans, sbr. 2. tl., d-lið, 75. gr. laga Nr. 82/1961 ..............0....0 0 Læknir lætur uppi álit um geðheilsu varnaraðilja í lögræðis- sviptingarmáli ..............0......20. 0 846, Gjafsókn. Gjafvörn. Eigendur jarðar fengu lagt lögbann við tilteknum framkvæmd- um ábúanda á jörðinni, en síðar framkvæmdi sýslumaður lausnargerð á lögbanninu, Þeim úrskurði skutu jarðeig- endur til Hæstaréttar og kröfðust þess meðal annars, að sýslumanni yrðu dæmd viðurlög fyrir meðferð sína á máil- inu og honum gert að greiða málskostnað. Ábúanda, sem Sagnáfrýjaði málinu, var veitt gjafsókn fyrir Hæstarétti, og stefnda (sýslumanni) gjafvörn ..............0..00... Maður, er krafði bóta fyrir vinnuslys, fær gjafsókn í héraði og fyrir Hæstarétti ...............0.....0..... Kona, er krafði bóta fyrir bifreiðarslys, fær gjafsókn í héraði og fyrir Hæstarétti. Gjafvörn veitt í sama máli .......... Bls. 1121 tt 1003 100 1135 Efnisskrá XCIIí Maður, er krafði bóta fyrir vinnuslys, fær gjafsókn fyrir Hæsta- ÞÉLtI ......00.00.0.0..00 Sóknaraðiljar skaðabótamáls fá gjafsókn í héraði ............ Kona, er höfðaði máli til viðurkenningar á faðerni barns síns, áfrýjar héraðsdómi og fær gjafsókn fyrir Hæstarétti TTT, Áfrýjandi lögtaksmáls, er andmælti skuldajöfnuði við lífeyris- kröfu skv. skilnaðarleyfisbréfi, fær gjafsókn fyrir Hæsta- TÉtti .......0........0 20 Í máli, þar sem bæjarsjóður krafðist lögtaks fyrir aðstöðugjaldi hjá gjaldanda, var gjaldanda veitt gjafvörn í héraði og fyrir Hæstarétti ..................00.....0 0. Við skipti á dánar- og félagsbúi gerði einn erfingja þá kröfu, að tiltekinni fasteign yrði haldið utan við skiptin. Varnar- aðili, einn samerfingjanna, fær gjafvörn fyrir Hæstarétti Tekið fram, að konu, sem höfðaði barnsfaðernismál, hafi borið gjafsókn í héraði skv. 215. gr. laga nr. 85/1936 .......... Aðiljar skaðabótamáls, sem átti rætur sínar að rekja til galla á íbúðarhúsnæði, fá gjafsókn og gjafvörn fyrir Hæstarétti Aðilja, sem sótti ríkissjóð um endurgreiðslu á stimpilgjaldi, veitt gjafvörn fyrir Hæstarétti .......................... Gjaldþrotaskinti. Á átti kröfu á hendur K, sem hann hafði fengið veð fyrir, hand- veðsréttareðlis, í gjaldkröfu K á hendur Þ. K h/f gerði fjárnám í síðastnefndri kröfu til tryggingar dómskuld, sem K h/f átti á hendur K. K varð gjaldþrota og áfrýjaði Á fjárnáminu. Ofangreint handveðsígildi hefði gengið fyrir hinu áfrýjaða fjárnámi, ef gjaldþrot K hefði eigi borið að, en K varð gjaldþrota, áður en liðnir voru 6 mánuðir frá stofnun handveðsígildisins. Var óráðið, hvernig færi um handveðsígildið við gjaldþrotaskiptin, sbr. 20. og 30. gr. laga nr. 25/1929 um gjaldþrotaskipti. Frá málshöfðun K h/f og fram til gjaldþrotaskiptanna voru ekki heldur liðnir 6 mánuðir. Var því óvíst um örlög fjárnámsins við gjald- þrotaskiptin, sbr. 22. og 30. gr. laga nr. 25/1929. Var því ekki rétt að kveða á um það að svo stöddu, að hinn hand- veðslegi réttur, sem sæta skyldi prófun við gjaldþrota- skiptameðferðina, gengi fyrir fjárnáminu. Skv. meginregi- unni í 117. gr. laga nr. 85/1936 var frestað uppsögu hæsta- réttardóms í málinu, unz vissa lægi fyrir um afdrif hand- veðsígildisins og fjárnámsins ...........2....0.0 0... 0... Gæzluvarðhald. Gæzluvarðhald sökunauts eigi látið koma til frádráttar refsi- vist, sbr. 76. gr. laga nr. 19/1940 ........000.000 0000... Bls. 238 573 181 867 gr 910 1076 1103 1144 "8 XCIV Efnisskrá Stúlkan X, sem var fædd 1950, kom hinn 21. janúar 1967 að til- hlutan barnaverndarnefndar í Kópavogi fyrir lögreglu og gaf þá skýrslu, að Z, faðir hennar, hefði leitað eftir samför- um við sig. Í skýrslu sinni fyrir sakadómi lýsti 2 þeirri skoð- un sinni, að hann teldi það ekki ósiðsamlegt né rangt að eiga kynmök við eigin börn, ef þau hefðu náð tilskildum aldri, þ. e. 16 ára, og samþykki þeirra væri fyrir hendi. Þar eð Z var gefin að sök háttsemi, sem varðað gat hann fang- elsisrefsingu eftir ákvæðum XKI. og XKII, kafla almennra hegningarlaga nr. 19/1940 og ákvæðum laga nr. 53/1966 um vernd barna og unglinga, voru skv. 65. gr. stjórnar- skrárinnar nr. 33/1944, sbr. 268. gr. laga nr. 19/1940, fyrir hendi skilyrði til gæzluvarðhalds, sem rétt var að beita, eins og á stóð, sbr. 1., 5. og 6. tl. 67. gr. laga nr. 82/1961. Þá voru sakarefni slík, að fyllsta ástæða var til rannsóknar á geðheilsu varnaraðilja, sbr. 2. tl., d-lið, 75. gr. laga nr. 82/1961, Var af þeim ástæðum staðfestur úrskurður saka- dóms um, að Z sætti gæzluvarðhaldi í allt að 3 vikur og gengi jafnframt undir geðrannsókn innan marka gæzlu- varðhaldstímans ...........2.00.. ess 100 Gæzluvarðhald sökunauts látið koma til frádráttar refsivist, sbr. 76. gr. laga nr. 19/1940 ........0.0020.0.0.0.. 318, 645, 761 Handveð. K fékk að láni kr. 1.000.000.00 hjá Á. Samþykkti K þrjá víxla fyrir láninu, einn að fjárhæð kr. 250.000.00 með gjalddaga 10. maí 1965, einn að fjárhæð kr. 500.000.00 með gjalddaga 10. ágúst 1965 og einn að fjárhæð kr. 250.000.00 með gjald- daga 10. nóvember 1965. Lýsti K því í skriflegri yfirlýs- ingu 17. febrúar 1965, að lögmanni Á veittist fullt og ótak- markað umboð til þess að veita móttöku greiðslum, sem K átti að fá inntar af hendi af biskupi Íslands og Kirkjuráði f.h. Þjóðkirkjunnar 15. maí, 15. ágúst og 15. nóvember 1965, hverri að fjárhæð kr. 500.000.00, ef K greiddi ekki víxlana á réttum gjalddögum. Var því enn fremur lýst, að kaup- samningur K um sölu á bókasafni hans til Þjóðkirkjunnar, sem nefndar greiðslur stöfuðu frá, skyldi vera í vörzlu umboðsmanns Á, þar til lánið væri að fullu greitt. K greiddi sjálfur víxil þann, er féll í gjalddaga hinn 10. maí 1965, en hinn 18. ágúst 1965 greiddi biskupsritari, að þeim Á og K viðstöddum, víxil þann, sem féll í gjalddaga 10. ágúst 1965. Samdist jafnframt svo um með þeim Á og K, að biskupsritari greiddi Á hinn 15. nóvember 1965 kr. 250.000.00 af fjárhæð þeirri, sem þá skyldi inna af hendi fyrir bóka- safnið. Áritaði biskupsritari þá yfirlýsingu K frá 17. febrú- ar 1965. Hinn 15. nóvember 1965 framkvæmdi borgar- Efnisskrá xXCV Bls. fógeti framhaldsfjárnám í nefndum kr. 250.000.00 til trygg- ingar dómi, uppkveðnum 22. október 1965, í máli, höfðuðu 15. október 1965, en með dómi þessum var A h/f og K dæmt að greiða óskipt K h/f kr. 1.254.000.00 ásamt vöxtum og málskostnaði. Var hið fjárnumda fé lagt inn á bók við Landsbanka Íslands, eignaða borgarfógetaembættinu í Reykjavík, Með áritun biskupsritara 18. ágúst 1965 á yfir- lýsingu K frá 17. febrúar 1965 skyldi tryggja greiðslu á sr. 250.000.00 skuld K við Á, sem greiða átti 10. nóvember 1965, með óafturkallanlegri ávísun K til handa Á á jafnháa kröfu K á biskupsembættið, þá er gjaldkræf varð 15. nóv- ember 1965. Með þessum skuldaskiptum skapaðist veð, handveðsréttar eðlis, til handa Á í nefndri gjaldkröfu á hendur biskupsembættinu. Hefði þetta handveðsígildi geng- ið fyrir hinu áfrýjaða fjárnámi frá 15. nóvember 1965, ef gjaldþrot K hefði eigi borið að, en K varð gjaldþrota, áður en liðnir voru 6 mánuðir frá stofnun handveðsígildisins. Var óráðið, hvernig færi um handveðsígildið við gjaldþrota- skiptin, sbr. 20. og 30. gr. laga nr. 25/1929 um gjaldbrota- skipti. Frá ofangreindri málshöfðun K h/f og fram til gjaldþrotaskiptanna voru ekki heldur liðnir 6 mánuðir. Var því óljóst um örlög fjárnámsins við gjaldþrotaskiptin, sbr. 22. og 30. gr. laga nr. 25/1929. Var því ekki rétt að kveða á um það að svo stöddu, að hinn handveðslegi réttur, sem sæta skyldi prófun við gjaldþrotaskiptameðferðina, gengi fyrir fjárnáminu. Skv. meginreglunni í 117. gr. laga nr. 85/ 1936 bar að fresta uppsögu dóms í málinu, unz vissa lægi fyrir um afdrif handveðsígildisins og fjárnámsins ........ 78 Happdrætti. L keypti miða í Happdrætti Dvalarheimilis aldraðra sjómanna (H). Miðinn var keyptur hjá Á, umboðsmanni H. Þá er dregið var í þriðja flokki happdrættis H hinn 3. júlí 1965, hafði nefndur happdrættismiði verið tvívegis óendurnýj- aður, en við drátt þennan dag féll kr. 500.000.00 vinningur á miðann. L krafði H um greiðslu á vinningsfjárhæðinni, en Á til vara, Taldi L, að Á hefði lofað sér að sjá um endurnýjun miðans. Gegn eindregnum mótmælum Á færði L ekki sönnur fyrir því, að Á hefði skuldbundið sig gagn- vart L til að endurnýja með sjálfs sín fé, þá er því væri að skipta, umræddan happdrættismiða. Að svo vöxnu máli varð þegar af nefndum sökum að sýkna H og Á af kröf- UM... 0000 1082 Hegningarauki. Hegningarauki dæmdur, sbr. 78. gr. laga nr. 19/1940 ...... 38, 318 XCVI Efnisskrá Bls. Heimvísun. Sjá ómerking. Hjón. Sjá framfærslueyrir, skiptamál. Hlutafélög. Máli út af skyldu hlutafélags til að leysa til sín hluti í félaginu vísað frá bæjarþingi, þar sem málið átti undir sjó- og verzlunardóm skv. lögum nr. 85/1936, 200. gr. 2. tl, en þar segir, að sjó- og verzlunardómur fari með og dæmi mál út af efnum þeim, er í lögum um hlutafélög eða samvinnu- félög greini .......0.2020000nn renn 1 L, hluthafi í S h/f, krafðist þess, að honum yrði með beinni fógetagerð veittur aðgangur að bókhaldsbókum og bók- haldsgögnum S h/f. Í máli þessu kom Ó, löggiltur endur- skoðandi og endurskoðandi S h/f, fyrir fógetadóm sem vitni. Krafðist L þess þá af Ó, að hann svaraði tilteknum spurningum varðandi ársreikninga S h/f og að Ó léti auk þess í té sundurliðun á ákveðnum reikningsliðum. Talið var, að enda þótt L kynni að eiga kröfu á hendur stjórn S h/f um fullnægjandi greinargerð um atriði í rekstri og starfsemi S h/f, þau, er hann krafði Ó vættis um, væri var- hugavert, eins og sakir stóðu, að veita L rétt til að krefja endurskoðandann opinberra vitnaskýrslna í dómsmáli um þessi málefni S h/f, sbr. 6. gr. laga nr. 89/1953 og á. tl. 126. gr. laga nr. 85/1936 .......0.00000.0nen 000 259 Ærumeiðandi ummæli, sem birtust í vikublaði einu, bökuðu ábyrgðarmanni (E) blaðsins ábyrgð á ýmsum greiðslum skv. ákvæðum almennra hegningarlaga og laga um prentrétt. Útgefandi blaðanna var talið hlutafélagið H og skv. gögn- um málsins áttu E, K, S, ST og H sæti í stjórn félagsins. H/f H var ekki skrásett skv. ákvæðum 10. gr. laga nr. TT/ 1921 um hlutafélög, en tilkynningarskylða í þeim efnum hvíldi á stjórn félagsins. Vegna þessarar vanrækslu á að láta skrásetja félagið urðu stjórnarmeðlimir sjálfir að bera ábyrgð á greiðslum þeim, sem E bakaði sér. Var sú ábyrgð felld á meðlimi aðalstjórnar eina, þá K, Ss, ST og H, sem þeim var gert að bera in soliðum, en ekki á varastjórnendur, þar sem ekkert kom fram um, að þeir hefðu tekið þátt í stjórnarstörfum fram að þeim tíma, er félagið var skrásett. Voru þeir K, S, ST og H því in soliðum dæmdir til að þola það, að fjárnám yrði gert í eignum þeirra fyrir sekt, skaðabóta- og málskostnaðargreiðslum svo og greiðslu kostnaðar vegna birtingar dóms, sem lagðar voru á E, að því leyti sem greiðslugeta hans hrykki ekki til fyrir greiðslum þessum .......000000 000. 264 Efnisskrá XCVII Bls. Hlutdeild. E tók þátt í ýmsum fölsunum annars manns, J, með því að falsa framsal á tékka fyrir hvatningu J. Með þeirri hátt- semi var E talinn í héraðsdómi, sem ekki var áfrýjað að því er E varðaði, hafa gerzt sekur um brot á 1. mgr. 155. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, sbr. 22. gr. sömu laga .......000000 ner 318 Húftrygging. Sjá vátryggingar. Hylming. J hóf í febrúarmánuði 1962 að selja tékka, er ekki höfðu inn- stæðu, póstafgreiðslunni á Keflavíkurflugvelli, sem hann gaf út vegna fyrirtækja, er hann átti í og stýrði. Eftir að janúarmánuður 1964 var liðinn, seldi J eigi fleiri slíka tékka. Ekki var sannað, að Þ, póstvarðstjóra á póstaí- greiðslunni á Keflavíkurflugvelli, hefði verið ljóst fyrr en í febrúarmánuði 1964, að engin bankainnstæða var til fyrir tékkum þeim, sem í málinu greinir. Notfærði J sér því ranga hugmynd Þ um tékka þá, er hann seldi við póstafgreiðsluna, og hafði þannig fé af póstinum. Varðaði þetta atferli J við 248. gr. hegningarlaga nr. 19/1940. Á var sameigandi J að þeim fyrirtækjum, sem fyrr greinir. Á miðju ári 1963 réðst A til eins af þessum fyrirtækjum. Á komst að því síðla árs 1963, að innstæðulausir tékkar vegna eins þessara fyrirtækja voru í kassa póstafgreiðsl- unnar á Keflavíkurflugvelli. Frá þeim tíma hjálpaði hann til að viðhalda þeim ávinningi, er skapaðist vegna tékk- anna, en ósannað var, að Á hefði þá, svo hann vissi, verið þátttakandi í öflun frekara fjár með sölu innstæðulausra tékka til póstafgreiðslunnar. Í byrjun febrúar 1964 fékk Á með vissu upplýsingar um tékkafjárhæðina í póstafgreiðsl- unni, og um sama leyti fékk A vitneskju um tékkana. Stuðluðu þá A og Á í sameiningu að útgáfu og sölu inn- stæðulausra tékka við póstafgreiðsluna á Keflavíkurflug- velli til að viðhalda ávinningi af broti J með því að kaupa með fé því, er fékkst fyrir síðastnefnda tékka, eldri tékka, er raktir urðu til J og lágu innstæðulausir á póstafgreiðsl- unni. Hækkun sú, er varð á heildarupphæð innstæðulausra tékka, eftir að Á og A hófu að greiða póstafgreiðslunni með slíkum tékkum, þótti ekki geta skoðazt sem auðgun, en upplýst var, að A og Á lögðu meðal annars fé inn á hlaupa- reikninga, er eitt umræðdra fyrirtækja hafði aðgang að í Reykjavík, en Á og Á gáfu sig fram, áður en þeim hafði tekizt að endurkaupa eldri tékka, eða janúartékka síðast- XCVIII Efnisskrá Bls. nefnds fyrirtækis. Með þessu atferli gerðust A og Á sekir um brot á 254. gr. almennra hegningarlaga. Hins vegar voru A og Á sýknaðir af broti gegn 248. gr. hegningarlaga þegar af þeirri ástæðu, að verknaðarlýsing í ákæru var ekki í samræmi við þá grein. Héraðsdómi var ekki áfrýjað að því er varðaði þá A og Á ..........0000000 0. 318 Að morgni hins 21. nóvember 1966 brutust þeir E og J inn í úra- og skartgripaverzlun eina í Reykjavík. Slógu þeir eign sinni á úr og skartgripi verzlunarinnar, sem voru í af- greiðsluborði, skápum og sýningarglugga. Með þessu atferli gerðust þeir E og J brotlegir gegn 244. gr almennra hegn- ingarlaga nr. 19/1940. S veitti þýfinu viðtöku til geymslu, enda þótt honum væri ljóst, að þess var aflað með auðgun- arbroti. Varðaði það atferli S við 254. gr. almennra hegn- ingarlaga nr. 19/1940 .........20....000 020. 645 Iðnlöggjöfin. Refsimál var höfðað á hendur H fyrir að reka bókbandsiðn án tilskilinna meistararéttinda með því að framkvæma vír- heftingu og brot í prentsmiðju sinni á ýmsum blöðum og tímaritum. Taldist atferli H í ákæru varða við 1. mgr. 14. gr., sbr. í. tl. 2. mgr. 27. gr. laga um iðju og iðnað nr. 18/ 1927, sbr. 2. og 15. gr. laga nr. 105/1936 um breytingu á þeim lögum. H var dæmd sýkna, enda kom ekkert í ljós, er hnekkti því áliti héraðsdóms, þar sem tveir sérfróðir menn áttu sæti, að starfsemin væri einhæf og óbrotin véla- vinna, sem ekki yrði skipað á bekk með handiðn, eins og Það hugtak væri markað í iðnlöggjöfinni ................ 1116 Innheimia. Sjá fjárdráttur. Ítrekun brots. S ók bifreið, er hann var með áhrifum áfengis. Refsing var ákveðin varðhald 15 daga með hliðsjón af því, að um ítrek- að brot var að ræða ............2.2.0 000... 16 G ók bifreið, er hann var undir áhrifum áfengis. Áfengisrann- sókn blóðs, sem læknir tók honum, leiddi í ljós reducerandi efni, 1.24%0. G var talinn hafa gerzt sekur við ákvæði 2., sbr. 3. mgr. 25. gr. umferðarlaga nr, 26/1958 og 1. mgr. 24, gr. áfengislaga nr. 58/1954. Með dómi sakadóms Gull- bringu- og Kjósarsýslu 21. maí 1965 hafði G verið dæmd refsing og svipting ökuleyfis í 6 mánuði fyrir brot á 2., sbr. 3. mgr. 25. gr. og 1. mgr. 37. gr. umferðarlaga nr. 26/ 1958, Þar sem um ítrekað brot var að ræða, varðaði það G refsingu skv. 4. mgr. 80. gr. sömu laga. Var refsing ákveð- in varðhald 15 daga. Þá var G sviptur ökuleyfi ævilangt .. 159 Efnisskrá XCIX Bls, Hinn 2. apríl 1966 ók J bifreið sinni undir áhrifum áfengis fram og aftur um lóð við hús sitt, en blóðrannsókn, sem fram- kvæmd var, sýndi 1.03%. reducerandi efni. Með atferli sínu gerðist J brotlegur við 2. mgr., sbr. 3. mgr. 25, gr, umferðar- laga nr. 26/1958 og 1. mgr. 24. gr. áfengislaga nr. 58/1954. Refsing J, sem með dómi uppkveðnum $. júní 1962 var dæmdur til greiðslu kr. 2.000.00 sektar og sviptur ökuleyfi í 6 mánuði fyrir brot á áfengis- og umferðarlögum, var ákveðin varðhald 10 daga skv. 80. gr. umferðarlaga og 45. gr. áfengislaga. Þá var J sviptur ökuleyfi ævilangt skv. S1. gr. umferðarlaga og 1. mgr. 24. gr. áfengislaga ...... Tí Hinn 28. nóvember 1965 var G kærður af lögreglumönnum í Reykjavík fyrir ölvun við akstur. Við rannsókn í blóði hans fundust í því efni, er svöruðu til 0.87%, af vínanda. Hér- aðsdómarinn lauk málinu með dómssátt, þannig að G skuld- batt sig til að greiða kr.4.000.00 sekt í ríkissjóð, en tilvara að sæta 8 daga varðhaldi og vera sviptur ökuleyfi sex mánuði. Með dómi, uppkveðnum í sakadómi 20. apríl 1964, hafði G verið dæmdur til að greiða kr. 2.000.00 í sekt og sviptur ökuleyfi í sex mánuði fyrir brot gegn 2. mgr. 17. gr., 1. og 2., sbr. 3. mgr. 25. gr., í. mgr. 37. gr., 2. mgr. 41. gr. og 49. gr. umferðarlaga nr. 26/1958 og 1. mgr. 24. gr. áfeng- islaga nr. 58/1954. Þar sem ítrekuð brot gegn 1., 2., sbr. 3. mgr. 25. gr. umferðarlaga varða varðhaldi eða fang- elsi skv. ákvæðum 4. mgr. 80. gr. sömu laga, var héraðs- dómara skv. skýlausum ákvæðum 2. tl. 1. mgr. 1. gr. laga nr. 29/1966 heimilðarlaust að ljúka málinu með sátt, og var dómssáttin því felld úr gildi skv. 6. mgr. 1. gr. sömu laga ......0.0.000 000 sr 842 Þ ók bifreið ölvaður aðfaranótt 22. júlí 1967. Rannsókn á blóði Þ leiddi í ljós reducerandi efni, er samsvaraði 1.33% af alkóhóli. Áfengismagn í blóði Þ náði þess vegna þvi lág- marki, sem getið er í 4, mgr. 25. gr, umferðarlaga nr. 26/1958, þótt tekið væri tillit til annarra reducerandi efna í blóðinu og hugsanlegrar mælingarskekkju, Eigi voru þó fyrir hendi skilyrði til að beita þyngri refsingu en fyrir brot gegn 3. mgr. 25. gr. sömu laga, þar sem á. mgr. var ekki getið í ákæruskjali. Að öðru leyti varðaði brot Þ við 2. mgr. 25. gr. greindra laga og 1. mgr. 24. gr. áfengislaga nr. 58/1954. Með dómi sakaðóms Vestmanna- eyja 27. júlí 1964 var Þ dæmd refsing og svipting ökuleyfis í 1 ár fyrir brot á 2., sbr. 3. mgr. 25. gr., 49. gr. og 1. mgr. 50. gr. umferðarlaga og 1. mgr. 24. gr. áfengislaga. Þar sem þannig var um ítrekað brot að fjalla, varðaði það refsingu skv. 4. mgr. 80. gr. umferðarlaga. Var refsing Þ ákveðin varðhald 15 daga og Þ auk þess sviptur Ökuleyfi Q E v Efnisskrá ævilangt ........002220200000 ser Kaup og sala. Sjá fasteignakaup, lausafjárkaup, skipasala. Kaupgjald. Sjá kjarasamningar, vinnusamningar. Kjarasamningar. ar skráður stýrimaður á m/b G, eign B, 1. október til 3. nóvember 1964, en var síðan skráður skipstjóri á bátnum um tímabilið 4. nóvember til ársloka 1964. Skv. 2. gr. kjara- samnings L. Í. Ú. og F. F. S. Í, sem vinnusamband aðilja hlítti, átti skipstjóri að hafa tiltekinn hundraðshluta af óskírum afla skips, þó aldrei minna en tvo hásetahluti, en 1. stýrimaður minni hundraðshluta af óskíru söluverði afla, mismunandi stóran eftir stærð skips, þó aldrei minna en einn og hálfan hásetahlut. Skv. 4. gr. samningsins ábyrgðist útgerðarmaður „skipstjóra og stýrimönnum mánaðarlegar greiðslur upp í hundraðshluta afla þeirra frá lögskráning- ardegi til afskráningardags“, skipstjóra og 1. stýrimanni kr. 11.440.00 á mánuði. Samningsaðiljar skyldu fá greitt upp í lágmarkskaup reglulega um miðjan hvern mánuð og mánaðamót. Tryggingartímabil á þeim veiðum, sem þarna var um að tefla, áttu að vera þrjú, þ. e.: Frá 1. marz til 31. maí, frá 1. júní til 30. september og frá 1. október til febrúarloka. Miðað við þær greiðslur, sem B hafði innt af hendi til E, var ljóst, að kaupábyrgð B hefði eigi orðið virk, ef E hefði verið stýrimaður á skipinu til 1. janúar 1965, og að kaupábyrgðin hefði eigi heldur orðið virk, ef E hefði verið skipstjóri tímabilið frá 1. október 1964, þá er hann réðst á skipið, till. janúar 1965. E taldi, að meta bæri skipstjóratimabilið sem sérstakt kauptryggingartímabil og þar sem aflahlutur hans hefði orðið sáralítill á þessu tíma- bili, ætti hann inni hjá B kauptryggingarfé. Höfðaði E mál á hendur B til heimtu þess fjár. Skv. 2. gr. umrædds kjara- samnings voru laun skipstjóra og 1. stýrimanns fyrst og fremst ákveðin sem tiltekinn hundraðshluti af afla skips. Með 4. gr. samningsins var útgerðarmanni hins vegar gert að greiða nefndum mönnum tiltekið lágmarkskaup, þótt afli brygðist, enda væri aflahluturinn verðminni en hið til- tekna lágmarkskaup, kr. 11.440.00 á mánuði miðað við tryggingartímabilið. Eigi var fyrir það synjað, að E hafði á því tryggingartímabili, sem máli skipti, til jafnaðar þetta lágmarkskaup á skipi B, þá er lagður var saman stýrimannstími hans og skipstjóratími, Ákvæði 4. gr. samn- ingsins um tryggingartímabil og tilgangur ákvæðisins var svo skýr, að eigi varð talið, að umsamið tryggingartíma- Efnisskrá bil klyfist, þá er skráður stýrimaður á skipi var skráður skipstjóri á því. Bar að skýra orð 4. gr. samningsins: „frá lögskráningarðegi til afskráningardags“, þannig, að þau yrðu í samræmi við ákvæði 4. gr. um tryggingartilgang- inn og tryggingartímabilin. Skv. því var B sýknaður af kröfum E ........00...00.. 0 Fram á árið 1954 voru va gnstjórar á strætisvögnum Reykja- vikurborgar félagar í Bifreiðarstjórafélaginu Hreyfli, sem samdi um starfskjör þeirra við Reykjavíkurborg. Í des- embermánuði 1954 náðist samkomulag um það milli Reykja- víkurborgar og Bifreiðarstjórafélagsins Hreyfils, að stræt- isvagnstjórar skyldu teljast fastir Ísmenn Reykjavík- urborgar frá 1. desember 1954 að telja. Skv. bréfum, sem staðfest voru af yfirv öldum Reykjavíkurborgar, skyldu strætisvagnstjór: r taka laun skv. 10. launaflokki fastra starfsmanna Reykjav ííkurborgar. Í einu bréfanna, dags. 7. desember 1954, sagði meðal annars svo: „Fari svo, að starfshópur í 10. launafiokki, er á vöktum vinnur, fái kjara- bætur umfram það, sem vagnstjórum er ætlað skv. bréfi, dags. 30. nóv. s.l, mun ég beita mér fyrir því, að vagnstjór- ar fái bætur í sömu eða sambærilegum hlutföllum“. Nutu strætisvagnstjórar þessa réttar, þar til gerðir voru heild- arsamningar um kjör fastra starfsmanna Reykjavíkurborg- ar skv. lögum nr. 55/1962 og reglugerð nr. 159/1962. Starfs- mannafélag Reykjavíkurborgar óskaði þess skv. 28, gr. laga nr. 55/1962, að launakjör starfsmanna Reykjavíkur- borgar yrðu ákveðin með kjarasamningum skv. nefndum lögum. Samningaumleitanir fóru fram í september 1963. Af hendi Starfsmannafélags Reykjavikurborgar var þess þá krafizt, að tekið væri upp í væntanlega samninga fyrrgreint ákvæði úr bréfi Reykjavíkurborgar um rétt strætisvagn- stjóra til launahækkunar í samræmi við tiltekna starfs- hópa. Þessari kröfu var algerlega synjað af hendi Reykjavíkurborgar, og var strætisvagnstjórum skipað í 12. launaflokk, án þess að þeim væri áskilinn slíkur réttur. Var Starfsmannafélagi Reykjavíkurborgar sú leið ein fær, ef strætisvagnstjórarnir vildu eigi una þessari niðurstöðu, að vísa ágreiningsefninu til sáttasemjara ríkisins og síðan til Kjaradóms skv. ITI. og TV. kafla laga nr. 55/1962 o reglugerðar nr, 159/1962. Þetta gerði starfsmannafélagið ekki, heldur staðfesti það kjarasamninginn við Reykjavíkur- borg, þar sem strætisvagnstjórunum var skipað í 12. launa- flokk án réttar til flutnings í hærri flokk, Að svo vöxnu máli brast heimild til að dæma strætisvagnstjórum frekari rétt en í kjarasamningum sagði, og var Reykjavíkurborg sýknuð af kröfu af hálfu strætisvagnstjóra, sem byggð var CI Bls. 604 CIl Við Efnisskrá á fyrrgreindu ákvæði í bréfi Reykjavíkurborgar frá 7. desember 1954 Kynferðisbrot. Sjá skírlífisbrot. Kyrrsetning. meðferð kyrrsetningarmáls O á hendur G og Þ spurði fógeti Þ í fógetadómi „um fleiri eignir, þar á meðal peninga og innstæður í bönkum og sparisjóðum“. Lögmaður Þ og G mótmælti þessari spurningu með skírskotun til 7. gr. laga nr, 18/1949 um kyrrsetningu og lögbann, en samkvæmt þeirri lagagrein má eigi kyrrsetja innstæður eða vöxtu þar af í stofnunum, sem undan kyrrsetningu eru þegnar lögum samkvæmt. Í 21. gr. laga nr. 11/1961 um Landsbanka Íslands, 21, gr. laga nr. 12/1961 um Útvegsbanka Íslands, 50. gr. laga nr. 115/1941 um Búnaðarbanka Íslands, 10. gr. laga nr. 113/1951 um stofnun og rekstur Iðnaðarhanka Íslands h/f, 11. gr. laga nr. 46/1960 um Verzlunarbanka Íslands h/f, 11. gr.laga nr. 46/1962 um Samvinnubanka Íslands h/f og 26. gr. laga nr. 69/1941 um sparisjóði er svo kveðið á, að fé, sem lagt hefur verið í peningastofnun þá, sem í hlut á, skuli ásamt vöxtum þess vera undanþegið kyrrsetningu og löghaldi, meðan það stendur þar. Öll þessi ákvæði eru sett í þágu hinna tilgreindu peningastofnana og girða fyrir, að ráð peningastofnananna á sjóðum sínum séu takmörk- uð. Hins vegar skjóta nefnd ákvæði ekki loku fyrir, að beiðandi kyrrsetningar eða löghalds geri, að öðrum laga- skilyrðum fullnægðum, kyrrsetningu eða löghald í kröfu skuldunauts síns á hendur peningastofnun þeirri, sem í hlut á. Samkvæmt því og 15. gr. laga nr, 18/1949 var G og Þ skylt að svara áðurgreindri spurningu fógeta ........ Útlendingi dæmdar skaðabætur skv. 1. mgr. 24. gr. laga nr. 18/ 1949 vegna ólögmætra kyrrsetningaraðgerða gegn honum Löghald staðfest til tryggingar kröfum, sem hafðar voru uppi í tilefni af vanefndum á lausafjárkaupum af hálfu seljanda Kæra. Hinn 8. ágúst 1966 fengu eigendur jarðar lagt lögbann við frek- ari framkvæmdum ábúanda við byggingu íbúðarhúss í landi jarðarinnar. Með úrskurði 27. ágúst 1966 framkvæmdi sýslu- maður (J) lausnargerð á lögbanninu. Þeim úrskurði skutu jarðeigendur til Hæstaréttar með stefnu 1. nóvember 1966 eg kröfðust þess meðal annars, að sýslumanni yrðu dæmd viðurlög lögum samkvæmt fyrir meðferð sína á lögbanns- rnálinu eftir framkvæmd lögbannsins 8. ágúst 1966 og hann dæmdur til að greiða málskostnað fyrir Hæstarétti. J AS 12 138 960 Efnisskrá framkvæmdi lausnargerðina skv. 1. tl. 2. mgr. og 4. mgr. 25. gr. og 27. gr. laga nr. 18/1949 um kyrrsetningu og lögbann, sbr. 2. mgr. 1. gr. sömu laga. Lausnargerðin sætti kæru til Hæstaréttar skv. 5. mgr. 25. gr. og 27. gr. laga nr. 18/1949, enda hróflar 3. tl. 21. gr. laga nr. 57/1962 um Hæstarétt, sem tekinn er orðrétt eftir 4. tl. 198. gr. laga nr, 85/1936, eigi við nefndu kæruákvæði laga nr. 18/1949, sem er eðli máls samkvæmt, þar sem skera ber úr því, svo skjótt sem kostur er, hvort lausnargerð á lögbanni skuli standa eða falla. Mál á hendur dómara fyrir framkvæmd á lausnargerð sætir og kæru, sbr. 21. gr. i.f. laga nr. 57/1962. Málið var því eigi kært til Hæstaréttar á lögmætum fresti og var af þeim sökum vísað frá Hæstarétti. ............ Kærumál. a) Einkamál. Staðfestur var dómur bæjarþings um frávísun máls, sem hlut- hafar höfðuðu fyrir bæjarþingi á hendur hlutafélagi til við- urkenningar á því, að félaginu væri skylt að leysa til sín hluti þeirra og greiða andvirði þeirra eftir matsákvæðum í samþykkt fyrir félagið, þar sem málið bar undir sjó- og verzlunardóm skv. lögum nr. 85/1936, 200. gr. 2. tl. .... Í dómkröfu í máli, sem höfðað var fyrir Félagsdómi, var nánast krafizt álitsgerðar Félagsdóms um tiltekin atriði í skiptum aðilja, en hins vegar eigi krafizt dómsorðs, sem réði ákveðnu ágreiningsefni til fuilnaðarálykta á einn veg eða annan. Var kröfugerðin því ekki dómhæf, sbr. 67. gr. laga nr. 85/1936. Samkvæmt því var staðfestur dómur Fé- lagsdóms um frávísun málsins ...........0.20.0.000..... Staðfestur úrskurður fógetadóms um, að varnaraðilja í kyrr- setningarmáli væri skylt að svara spurningu fógeta um eignir, þar á meðal peninga og innstæður í bönkum og sparisjóðum. Sjá nánar aðiljaskýrslur, kyrrsetning . Staðfestur úrskurður fógetadóms um, að endurskoðanda tiltek- ins hlutafélags væri ekki skylt að svara ákveðnum spurn- ingum frá hluthafa um málefni félagsins. Sjá nánar endur- skoðendur, hlutafélög, vitni ..............00000..0 00... Staðfestur úrskurður bæjarþings Reykjavíkur um, að skatt- stjóranum í Reykjavík væri óskylt að koma fyrir dóm til að svara tilteknum spurningum í máli, sem höfðað var til heimtu opinberra gjalda. Sjá nánar vitni .................. Héraðsdómur vísaði skaðabótamáli frá dómi með þeim rökum, að málatilbúnaði og gagnaöflun af hálfu sóknaraðilja væri áfátt, Frávísunardómurinn var kærður til Hæstarétt- ar, sem staðfesti hann. Var í hæstaréttardóminum tekið ClII Bls. 50 12 259 462 CIV Efnisskrá fram, að málatilbúnaði sóknaraðilja hefði verið ábótavant í héraði, enda þótt af hendi varnaraðilja hefði gætt mikillar tregðu um öflun gagna. Hefði héraðsdómari af þessum sök- um vísað málinu frá dómi. Þætti eigi rétt að grípa fram fyrir hendur héraðsdómara, enda væri sóknaraðiljum sú leið fær að bæta úr þeim göllum, sem væru á gagnaöflun, að því leyti sem þess væri nú kostur, og stefna málinu af nýju fyrir héraðsdóm .......2.20000000 0000 enn Staðfestur dómur bæjarþings Reykjavíkur um frávísun máls vegna tregðu stefnanda á að veita tilteknar upplýsingar og sundurliðun á reikningum. Sjá nánar frávísun H höfðaði mál til heimtu víxilskulðar á hendur G fyrir hönd verzlunarinnar K. Ósannað var, að G væri bær til að skuld- binda verziunina K, og var af þeim sökum staðfestur dómur héraðsdóms um frávísun málsins, en honum var skotið til Hæstaréttar með kæru. Sjá nánar frávísun .............. 1 bæjarþingsmáli reis ágreiningur um heimild vitnis til að stað- festa framburð sinn. Gekk úrskurður um bað á bæjarþing- inu, að vitninu skyldi það heimilt, en þeim úrskurði var skotið til Hæstaréttar með kæru. Í úrskurðinum voru dóm- kröfur ekki greindar og málsatvikum eigi lýst nema að litlu leyti. Gætti héraðsdómarinn því ekki fyrirmæla 2. mgr. 190. gr. né 4. mgr. 193. gr. laga nr. 85/1936. Vegna þessara megingalla á formhlið málsins var hinn kærði úrskurður ómerktur og málinu vísað heim í hérað til úrskurðar á ný Fyrir uppboðsrétti gerði uppboðsþoli þær kröfur, að tiltekin krafa, sem hann taldi til á hendur uppboðsbeiðanda, kæmi til skuldajafnaðar við kröfur uppboðsbeiðanda. Krafa upp- boðsþola byggðist á áfrýjanlegum dómi, sem ekki var orðinn aðfararhæfur. Uppboðsbeiðandi vildi ekki una dóm- inum og kvaðst ætla að áfrýja honum. Að svo vöxnu máli voru ekki skilyrði fyrir hendi til þess að skuldajafna dóm- skuldinni við kröfu uppboðsbeiðanda gegn vilja hans. Hratt uppboðsréttur því kröfu uppboðsþola með úrskurði, en uppboðsþoli kærði úrskurðinn til Hæstaréttar, sem staðfesti hann. Þegar málið kom til úrlausnar í Hæstarétti, hafði nefndum dómi verið áfrýjað ...........00000.0. 0... Fógetaðdómur úrskurðaði, að áfrýjun frestaði ekki framkvæmd úrskurðar um útburðargerð og að útburður skv. síðarnefnd- um úrskurði ætti að fara fram. Fyrstnefndum úrskurði var skotið til Hæstaréttar með kæru, en málinu var vísað frá Hæstarétti, þar sem það sætti ekki kæru, sbr. 21. gr., 3. tl., laga nr. 57/1962 ..........0.eeeeeserssnannn nr Staðfestur úrskurður bæjarþings Keflavíkur um, að hluthafa og fyrrverandi framkvæmdastjóra hlutafélags, sem mál var höfðað gegn, væri heimilt að staðfesta framburð sinn Bls. s3 86 9 d Gt Efnisskrá CV með eiði eða drengskaparheiti. Sjá nánar vitni ............ 968 Staðfestur dómur bæjarþings Reykjavíkur um frávísun máls, þar sem varhugavert þótti að meta stefnubirtingu fullnægj- andi. Sjá nánar frávísun, stefnubirting ........0.20000... 1011 Kærumáli vísað frá Hæstarétti, þar sem fullnaðarðdómur hafði gengið í Hæstarétti um sakarefnið. Sjá nánar frávísun .. 1147 Bæjarþing Reykjavíkur vísaði máli frá dómi með þeim rökum, að stefnubirting hefði ekki verið fullnægjandi. Á þá skoðun var ekki fallizt í Hæstarétti og var héraðsðómurinn því felldur úr gildi og málinu vísað heim í hérað til löglegrar meðferðar og efnisdóms. Sjá nánar ómerking .......... 1161 Máli, sem var höfðað til heimtu skuldar samkvæmt þremur víxlum, var vísað frá héraðsdómi með þeim rökum, að víxlunum væri ekki réttilega lýst. Hæstiréttur komst að þeirri niðurstöðu, að einum víxlanna væri rétt lýst. Var héraðsdómur því felldur úr gildi, að því er varðaði kröfur þær, sem byggðar voru á þeim víxli, og málinu vísað að því leyti heim í hérað til löglegrar meðferðar og efnisdóms. Sjá nánar ómerking ........0.000000nrn rr 1209 b) Opinber mál. Staðfestur úrskurður sakadóms Kópavogs um gæzluvarðhald sakbornings, er var gefið að sök að hafa leitað eftir kyn- mökum við 16 ára dóttur sína, og að sakborningur skyldi ganga undir geðrannsókn innan marka gæzluvarðhalds- tímans. Sjá nánar geðrannsókn, gæzluvarðhald .......... 100 Akstur vélknúins ökutækis, er ökumaður hefur verið sviptur ökuleyfi, varðar varðhaldi eða fangelsi skv, 3. mgr. 80. gr. umferðarlaga nr. 26/1958. Þess vegna var felld niður dóms- sátt í máli út af slíku broti skv. skýlausum ákvæðum 2. tl. 1, mgr. 1. gr. laga nr. 29/1966, sbr. 6. mgr. í. gr. sömu laga. Sjá nánar Þifreiðar .....0..2220202000nnr enni 460 Hinn 10. júlí 1965 kærðu 2 lögreglumenn G fyrir að hafa sama dag selt nafngreindum manni eina flösku af áfengi. Að lokinni venjulegri frumrannsókn var málið sent saksóknara ríkisins, sem gaf úr ákæruskjal á hendur ákærða 20. apríl 1986. Var verknaður ákærða talinn varða við 18. gr., sbr. 39, gr, laga nr. 58/1954. Þá var krafizt upptöku ólöglegs ágóða. Málið var rekið fyrir sakadómi Kópavogs, og hinn 13. júlí 1966 var ákærða að ósk hans skipaður verjandi, hæstaréttarlögmaðurinn S. Á dómbþingi 4. júlí sama árs krafðist verjandi ákærða þess aðallega, að málinu yrði visað frá, en til vara, að málinu yrði frestað eftir ákvörðun dómara, svo að ákæruvaldinu yrði gefinn kostur á að gæta hagsmuna sinna í tilefni af kröfum þeim, sem gerðar væru á hendur ákærða. Héraðsdómari sendi saksóknara ríkisins CVI Efnisskrá Bls. - Málið til umsagnar 26, september 1966. Svar saksóknara ríkisins var dagsett 3. október sama árs. Héraðsdómarinn tók málið fyrir í sakadómi Kópavogs 8. nóvember 1966, lagði þá fram bréf saksóknara ríkisins og kvað upp úrskurð Í málinu, þar sem frávísunarkröfunni var hrundið. Þeim úr- skurði skaut ákærði til Hæstaréttar og krafðist þess, að úr- skurðurinn yrði úr gildi felldur og dómara gert að taka málið upp af nýju frá 8. nóv. 1966, þar sem hvorki honum né verjanda hans hefði verið gefinn kostur á að kynna sér framangreint bréf saksóknara ríkisins né sækja nefnt þing- hald. Talið var, að héraðsdómara hefði að vísu verið rétt að kynna verjanda ákærða efni bréfs saksóknara ríkisins frá 3. október 1966, sbr. 1. mgr. 87. gr. laga nr, 82/1961, en þar sem bréf þetta skipti hins vegar ekki efnislega máli um málssóknina á hendur ákærða, var ekki ástæða til að ómerkja hinn kærða úrskurð af þeim sökum. Var krafa ákærða skv. því ekki tekin til greina .................... 470 Í opinberu máli út af nauðgun stúlkunnar X, sem fjórum amer- Ískum hermönnum var gefið að sök að hafa átt hlutdeild Í eða gert tilraun til, var staðfestur úrskurður sakadóms Keflavíkurflugvallar um, að X væri heimilt að staðfesta framburð sinn með eiði. Sjá nánar vitni ................ 627 Ítrekuð brot gegn 1, 2, sbr. 3. mgr. 25. gr. umferðarlaga varða varðhaldi eða fangelsi skv. ákvæðum 4. mgr. 80. gr. sömu laga. Héraðsdómara var því heimildarlaust samkvæmt skýlausum ákvæðum 2. tl. 1. mgr. 1. gr. laga nr. 29/1966 að ljúka máli út af slíku broti með sátt, og var dómssáttin samkvæmt |því felld úr gildi skv. 6. mgr. 1. gr. sömu laga. Sjá nánar áfengislög ....................0...0. 842 Í rannsókn fyrir sjó- og verzlunardómi úrskurðaði formaður dómsins, að verjanda kærða skyldi óheimilt að mæta í til- teknu þinghaldi með kærða. Þeim úrskurði var skotið til Hæstaréttar. Málsatvikum var eigi lýst í hinum kærða úr- skurði, og eigi færði héraðsdómari heldur rök fyrir því, að varnaraðilja skyldi synjað um skipaðan verjanda, er væri við dómprófun málsins. Bar af þeim sökum að ómerkja hinn kærða úrskurð ...........0.00..00. 0 844 Landamerkjamál. Ágreiningur reis mili G og B vegna jarðarinnar Þverfells í Borgarfjarðarsýslu annars vegar og Andakíls- og Lundar- reykjaðalshreppa (A og L) hins vegar um landamerki Þverfells og veiðirétt í Reyðarvatni. Gerðu A og L þær dómkröfur fyrir landamerkjaðómi, að merki landa Þeirra yrðu ákveðin með tilteknum hætti og að veiðiréttur og annar vatnsréttur í Reyðarvatni fyrir nefndu landi yrði talinn Efnisskrá CvVIl Bls. eign A og L. Þrátt fyrir það varð eigi séð, að málið hefði verið sótt og varið um víðtæki veiðiréttarins í Reyðarvatni fyrir héraðsdómi. Í dómi landamerkjadóms sagði svo Í forsendum: „Um veiðirétt og annan vatnsrétt í Reyðar- vatni fer að landslögum, þannig að hver stefnenda á veiði- og vatnsrétt fyrir sínu landi“, Af hendi A og L var krafizt staðfestingar þessa ákvæðis dómsins fyrir Hæstarétti. Þessi yfirlýsing héraðsdómara um, að úrslit sakarefnis þess, sem ráða skyldi til lykta, skyldi fara að landslögum, geymdi eigi slíka afmarkaða niðurstöðu um kröfur Á og L í héraði og sakarefnið, að talið yrði, að málið hefði hlotið þann dóm í héraði, sem lagður yrði til grundvallar áframhaldandi efnismeðferð í Hæstarétti. Varð því eigi komizt hjá að ómerkja héraðsdóminn og málsmeðferðina í héraði frá og með tilteknu þinghaldi og vísa málinu heim í hérað til lög- legrar meðferðar og dómsálagningar af nýju ............ 916 Lausafjárkaup. Í september 1956 gerði hreppsnefnd Njarðvíkurhrepps (N) verksamning við verktaka (S) um byggingu barnaskólahúss í Ytri-Njarðvík. Var svo um samið, að S fengi greidda ákveðna fjárhæð fyrir verkið og skilaði húsinu fokheldu með tvöföldu gleri af tiltekinni gerð frá Belgíu. Þegar kom að því að setja glerið í húsið, kom í ljós, að glerið frá Belgíu var ekki fáanlegt nema með mjög löngum af- greiðslufresti. Á fundi 12. desember 1956 féllst N á þá til- lögu S, að í stað belgíska glersins yrði keypt gler frá verzluninni B, en því var lýst í bréfi S, að 5 ára ábyrgð væri á gleri þessu. Var glerið afhent S 19. ágúst 1957, sem setti það í skömmu síðar. Umsjónarmaður skólans, sem hóf starf þar í október 1959, lýsti því, að þá hefði verið móða á sumum rúðum Í skólanum. Reyndist glerið gallað, og voru gallarnir fólgnir í því, að samskeyti rúðanna voru óþétt og gat loft leikið á milli þeirra. Fyrirsvarsmenn N kvörtuðu út af göllunum við B í bréfi 30. janúar 1961, en þar var meðal annars tekið fram, að á árinu 1960 hefði farið að bera á móðu á gleri. N höfðaði síðan mál á hendur B með stefnu 12. nóvember 1963 og byggði skaðabótakröfur sínar meðal annars á því, að B hefði ábyrgzt glerið í 5 ár. Studdi N þá málsástæðu sína við fyrrgreint bréf S og svo bréf verkfræðingsins Þ. Eigi voru þó S, Þ né starfsmenn B kvaddir fyrir dóm til vættis um þetta atriði. Var ósannað gegn andmælum B, að B hefði tekizt á hendur 5 ára ábyrgð á glerinu. Ekkert kom fram í gögnum málsins, sem benti til þess, að N eða S ætti sök á göllunum. Kvörtun N í bréf- inu 30. janúar 1961 kom of seint fram, sbr. 52. gr. laga nr. CVII Efnisskrá Bls 39/1922, enda sannaði N ekki nægilega, að B hefði sýnt af sér vítavert gáleysi eða beitt svikum, sbr. 53. gr. sömu laga. Var B því sýknuð af kröfum N ........000..0000.... Útgerðarmaðurinn H átti ýmis viðskipti við netjagerðina N h/f. N h/f krafði H um greiðslu skuldar, sem stafaði frá við- skiptum þessum, H viðurkenndi fyrir sjó- og verzlunar- dómi að hafa „sjálfsagt fengið reikninga“, sem lutu að viðskiptum þessum og náðu til tímabilsins 1. janúar 1959 til 30. júní 1962. Enn fremur viðurkenndi hann að hafa ekki borið fram mótmæli gegn reikningunum, fyrr en til máls- sóknar kom, en þeir báru með sér, að H hafði greitt inn á þá til 11. júní 1960. Með tilliti til þess, að H hreyfði eigi mótmælum við reikningum N h/f, fyrr en til málshöfðunar kom í nóvember 1962, eða meira en einu ári eftir að öll viðskipti, sem um var að ræða, áttu sér stað, svo og þess, að mótbárur H við reikningunum voru órökstuddar og ósann- aðar, komst sjó- og verzlunardómur að þeirri niðurstöðu, að eigi væru efni til að taka sýknukröfu H til greina, sbr. 6. gr. og 52. gr. laga nr. 39/1922. Var sú niðurstaða stað- fest í Hæstarétti, enda gerði H enga viðhlitandi grein fyrir breytingu, sem hann gerði á fyrrgreindum framburði sín- um, eftir að héraðsdómur var genginn í málinu ........ 518 G keypti hinn 26. október 1964 af H h/f rafknúinn hitablásara, er kostaði ásamt söluskatti kr. 11.161.90, og var andvirði hans greitt hinn 28. október 1964. H h/f tók við blásaran- um aftur úr hendi G, sem taldi blásarann gallaðan, og afhenti G annan blásara. Var gert við fyrrnefndan blásara á verkstæði H h/f, og með bréfi, dags. 25. maí 1965, gerði lögmaður H h/f kröfu á hendur G um greiðslu viðgerðar- kostnaðarins, kr. 3.089.28, og auk þess fyrir misgáning and- virðis eins blásara, kr. 11.161.90, hvort tveggja ásamt inn- heimtulaunum. G kvaðst hafa tjáð lögmanninum í síma, hvernig viðskiptum með blásarann hefði verið háttað, og hefði lögmaðurinn þá lofað að athuga málavexti nánar, en engu að síður hefði verið stefnt í málinu, sem var þing- fest á bæjarþingi Reykjavíkur 22. júní 1965. Var þá sótt þing af hálfu G, og fékk hann einnar viku frest til samn- ingar greinargerðar, Þingað var næst í málinu í héraði viku síðar, 29. júní 1965, en þá var ekki sótt þing af hálfu G, og var málið tekið til dóms að kröfu lögmanns H h/f og héraðsdómur kveðinn upp 5. júlí s. á. Tók héraðsdómur dómkröfur H h/f til greina, þ. e. kr. 14.251.18 ásamt vöxt- um og málskostnaði. Hinn 18. nóvember 1965 ritaði H h/f lögmanni sínum bréf og staðfesti samtal um, að skuld G væri aðeins kr. 3.089.28, þar eð honum hefði verið fært til tekna andvirði hitablásara, „sem hann lagði inn á verk- GG hy Efnisskrá CIX Bls. stæði vort til viðgerðar“. G, sem taldi sig hafa skilað blás- aranum, en eigi sent hann til viðgerðar, skaut ofangreind- um héraðsdómi til Hæstaréttar og krafðist sýknu og máls- kostnaðar. Bar hann þá m. a. fyrir sig, að hann hefði látið sækja þing fyrir sig við þingfestingu málsins, eins og áður getur, en síðar hefði hann átt tal við fulltrúa lögmanns H h/f og skilizt á honum, að hann myndi fella málið niður. Vegna þessa sagðist G ekki hafa látið sækja þing fyrir sig frekar vegna málsins og ekkert af því frétt, fyrr en honum var birtur héraðsdómurinn. Þar eð þingsókn féll niður í héraði, eins og að framan greinir, og eins og málum var háttað, voru kröfur H h/f fyrir Hæstarétti teknar til greina og G dæmdur til að greiða H h/f kr. 3.089.28 með T% ársvöxtum frá 1. apríl 1965 til greiðsludags og máls- kostnað í héraði og fyrir Hæstarétti, samtals kr. 3.500.00 .. 624 Á tímabilinu frá því í júní til loka nóvember 1962 keypti Í h/f afla af báti K, þar í skarkola. Sex reikningar voru á áminnztum tíma gefnir út fyrir afla þeim, er lagður var upp hjá Í h/f, og var þar hvert kg. af skarkola reiknað á kr. 4.00 upp til hópa. Fékk K greiðslur skv. reikningum þess- um og kvittaði þá fyrirvaralaust. K höfðaði mál á hendur Í h/f og krafðist kr. 5.35 fyrir hvert kg. af kolanum. Reisti K kröfur sínar á verðákvæðum Verðlagsráðs sjávar- útvegsins frá 18. maí 1962, sem m. a. tiltók lágmarksverð fyrir skarkola, kr. 5.35 fyrir 1. flokk og kr. 3.57 fyrir 2. flokk, en skv. 10. gr. laga nr. 97/1961 um Verðlagsráð sjávarútvegsins eru ákvarðanir verðlagsráðs bindandi sem lágmarksverð, og má enginn selja sjávarafla undir því verði, sem ákveðið er eftir ákvæðum þeirra laga. Nefnd verðákvörðun verðlagsráðs var miðuð við það, að Fersk- fiskeftirlitið framkvæmdi gæðaflokkun á fiski þeim, er verðlagður var, sbr. 1. og 2. gr. laga nr. 42/1960. Fersk- fiskeftirlitið framkvæmdi hins vegar eigi gæðaflokkun á skarkola á Suðureyri, en þar lagði K upp fisk sinn hjá Í h/f á þeim tíma, er kaup K og Í h/f gerðust. Varð Í h/f ekki gefin sök á aðgerðaleysi Ferskfiskeftirlitsins. K krafðist eigi gæðamats, og hann kvittaði skv. framansögðu hvern reikning á fætur öðrum, þar sem honum var reiknað hvert kg. á kr. 4.00. Loks hófst K eigi handa um að krefja Í h/f um viðbótargreiðslur fyrir skarkolann, fyrr en liðnir voru um 22 mánuðir frá því að viðskiptum aðilja lauk. Að svo vöxnu máli voru eigi efni til að taka kröfur K til BEINA .........000002. 0000 eðr 942 Í september 1962 var gerður samningur milli G h/f og R h/f um, að G h/f keypti lampa af R h/f. R h/f var ekki skráð og var óumdeilt, að J væri persónulegur aðili málsins. Ósann- CX Efnisskrá að var, að starfsmenn eða stjórnarmenn G h/f hefðu skoðað umrædda lampa, fyrr en þeir voru afhentir í nóvember 1962. Um verzlunarkaup var að tefla, og bar fyrirsvars- mönnum G h/f að skoða lampana, sbr. 51. gr. laga nr. 39/ 1922. Byggja varð á því í málinu, að riftunarkrafa hefði komið fram 9. janúar 1963 og að það hefði verið í fyrsta sinn, sem frá því var skýrt, að G h/f vildi bera fyrir sig, að gallar væru á lömpunum. Ósannað var, að J hefði boðizt til að bæta úr göllum á lömpunum, áður en málið var höfðað. Talið var, að svo verulegir gallar hefðu verið á lömpunum, að skilyrði riftunar hefðu verið fyrir hendi við afhendingu skv. 43. gr. laga nr. 39/1922, og að heimilt hefði verið að rifta kaupunum á öllum lömpunum. Af hálfu G h/f var þess hins vegar ekki gætt að fara eftir 52. gr. laganna. Gallar á hinum seldu lömpum voru svo margvís- legir og miklir, að bersýnilega var brotið gegn ákvæðum reglugerðar um raforkuvirki nr. 61/1933, 46. gr. a), bh), d) og f), og 47. gr. b) og c). Varð því að telja, að riftun væri heimil skv. 53. gr. laga nr. 39/1922. Eigi lá fyrir, hve mikið var til af hinum umdeildu lömpum, en tekið var fram, að um riftunina færi skv. 57. og 58. gr. laga nr. 39/ 1922 og að telja yrði málið dómtækt. Þá var staðfest lög- hald í íbúð J, sem framkvæmt var til tryggingar kröfu G h/f 0... Leiga. Sjá forleiguréttur, leigulóðarréttindi. Leigulóðarréttindi. Sjá og erfðaleiga. Vorið eða sumarið 1961 gerðu Á og G með sér munnlegt sam- kormulag um að reka í sameiningu fiskverkunarstöð í Ytri- Njarðvík, en að öðru leyti var með öllu óupplýst, á hvern veg þessi samningur var. Í þessum tilgangi sóttu Á og G sameiginlega hinn 14. september 1961 um lóðarréttindi til stjórnar Landshafnar Keflavíkur og Njarðvíkur (L) til byggingar nauðsynlegra húsa. Með bréfi 29. nóvember 1961 var þeim tilkynnt, að L hefði daginn áður samþykkt lóðar- beiðni þeirra. Síðar var staðsetningu lóðarinnar breytt að ósk Á og G og stærð hennar ákveðin, Hið munnlega sam- komulag Á og G fór út um þúfur, en með öllu var ósannað, hvor þeirra átti sök á því, að samningur þessi var ekki haldinn. Hinn 14. maí 1962 ritaði G bréf og sendi L, þar sem frá því var skýrt m. a., að samstarf milli þeirra Á um byggingu á lóðinni væri útilokað, og þess óskað, að L út- hlutaði G og syni hans, E, lóðinni, en til vara kvaðst G halda við sameiginleg réttindi sín að lóðinni ásamt Á. L afturkallaði hins vegar lóðarúthlutunina til G og Á með bréfi Bls. 960 Efnisskrá 30. nóvember 1962. Hinn 3. desember 1962 fór Á þess skrif- lega á leit við L, að honum einum yrði úthlutað tilteknum lóðum (þ. e. ofangreindri lóð) og gerður yrði leigusamn- ingur um lóðir þessar. Samningur þessi var síðan gerður við Á daginn eftir, 4. desember 1962, og honum þinglýst 6. sama mánaðar, en um þær mundir var B settur sýslumaður í Gullbringu- og Kjósarsýslu, G höfðaði nú mál á hendur Á, L, B og sjávarútvegsmálaráðherra og fjármálaráðherra í. h. ríkissjóðs. G gerði þær kröfur á hendur Á, að Á yrði dæmdur til að afsala honum eignarrétti að hálfu að um- ræddum lóðum og þeim mannvirkjum, sem þar höfðu verið reist, enda greiddi hann Á þann hluta mannvirkjanna eftir mati. Á hendur L og Á saman gerði G þær kröfur, að ógiltur yrði fyrrgreindur lóðarsamningur milli þeirra frá 4. desember 1962 og jafnframt að fyrrgreind ákvörðun L frá 28. nóvember 1961 yrði dæmd í fullu gildi og loks að lóðarleigusamningur, sem gerður var hinn 21. júní 1962 með tilvísun til þeirrar ákvörðunar og undirritaður af hafn- arstjóra og G, yrði metinn gildur að því er G snerti. Á hendur B gerði G þær kröfur, að hann yrði dæmdur til að afmá úr veðmálabókum Gullbringu- og Kjósarsýslu samn- ing L og Á frá 4. desember 1982 og til að færa af nýju inn í veðmálabækur nefndan lóðarsamning frá 21. júní 1962. Á hendur ríkissjóði gerði G þær kröfur, að hann yrði vegna L og sýslumannsembættisins í Gullbringu- og Kjósarsýslu dæmdur til greiðslu skaðabóta in soliðum með Á að fjár- hæð kr. 1.500.000.00 vegna afnotamissis framangreindra lóða og mannvirkja, lánstraustsspjalla, óhagræðis og miska. Til vara gerði G þær kröfur á hendur öllum framangreind- um aðiljum, að þeim yrði gert að greiða honum skaða- bætur að fjárhæð kr, 3.000.000.00. G og Á var úthlutað fyrrgreindri lóð sameiginlega, og var forsenda fyrir lóðar- úthlutuninni sú, að þeir reistu í félagi á henni byggingar fyrir væntanlegan rekstur þeirra við fiskverkun, en for- senda þessi brast, er upp úr hinu munnlega samkomulagi þeirra slitnaði. Gat því L þá að eigin vild ráðstafað lóð- inni af nýju. Var talið, að þegar af þessum ástæðum bæri að sýkna Á, L og ríkissjóð af öllum kröfum G. Kröfur G á hendur B mátti bera undir héraðsdóm, að tilstefndum a. m. k. Á og L. Hins vegar varð kröfunni ekki beint gegn þinglýsingardómaranum. Varakrafa G um skaðabætur á hendur B fyrir þinglýsingarstarf hans varð borin undir Hæstarétt í sambandi við þinglýsinguna samkvæmt 38. gr. laga nr. 57/1962 og innan þeirra fresta, er bar getur, en eigi undir héraðsdóm í einkamáli, sbr. 34. pr. laga nr. 85/ 1936. Voru kröfur G á hendur B því eigi dómhæfar, og var CXI Bls. CKII Efnisskrá Bls. héraðsdómur ómerktur, að því er þær varðaði, og þeim vísað frá dómstólum ...........0.000e ens 1184 Lífeyrir, Sjá framfærslueyrir. Líkamsmeiðingar. Sjá einnig skaðabætur. Hinn 28. október 1965 um kl. 2240 ók R slökkvibifreið austur Hverfisgötu, en hann var að sinna brunakalli. Þegar R ók inn á gatnamót Hverfisgötu og Snorrabrautar, ók K eftir Snorrabraut frá suðri inn á téð gatnamót á móti grænu ljósi, en eiginmaður hennar (Á) var farþegi í bifreiðinni. Varð geysiharður árekstur milli bifreiðanna og köstuðust þau K og Á út úr bifreiðinni. Lét K líf sitt af áverkum þeim, sem hún hlaut, en Á lemstraðist. Af skýrslum vitna og hemlaförum eftir slökkvibifreiðina á vettvangi var ljóst, að R ók óhæfilega hratt, er hann ók inn á gatnamótin, og dró eigi úr hraða bifreiðarinnar, svo sem honum bar. Með þessu sýndi R af sér stórfellt gáleysi við aksturinn í umrætt sinn. Varðaði sú háttsemi m. a. við 215. gr. og 219. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 ........2.0000200000. 496 Að kvöldi hins 14. febrúar 1964 var J við dyravörzlu í dyrum samkomuhúss eins í Reykjavik. Um það leyti, er J var hættur að hleypa mönnum inn, öðrum en þeim, sem nauð- synleg erindi áttu, kom I upp á tröppu þá, sem er utan dyranna, og beiddist inngöngu á dansleik, sem í húsinu var. J, er kvaðst hafa verið að hleypa inn manni Í prent- smiðju, sem starfrækt er í húsi þessu, taldi I, sem var ölvaður, og fleiri menn vera fyrir sér, þá er hann vildi loka dyrunum, og stjakaði því við I af svo miklu afli, að hann kastaðist aftur á bak niður af tröppunni, yfir gang- stéttina og á bifreið. Hlaut I af fallinu brot á neðri enda geislabeins vinstra úlnliðs. J, sem að vísu var rétt að vísa I frá dyrum samkomuhússins, varð offari, þá er hann hrinti I aftur á bak. Afleiðing verks þessa varðaði J við 218. gr. laga nr. 19/1940. En þar sem J var þarna við dyra- gæzlu og I var ölvaður að ónáða hann, þótti rétt skv. 1. tl. og síðustu málsgr. 74. gr. laga nr. 19/1940 að fella refs- ingu J niður. Hins vegar var J dæmdur til að greiða Í skaðabætur, sem voru ákveðnar kr. 15.000.00 .........2.. 537 S var gestkomandi á heimili Sk. Sk taldi sig hafa hlotið ökkla- brot við árás af hálfu S og krafði S um fébætur af þeim sökum. Ekki var sannað, að S hefði verið undir áberandi áfengisáhrifum, en á hinn bóginn játaði Sk að hafa verið ölvaður. Til einhverra góðlátlegra átaka kom, en ósannað var með öllu, að S hafði ráðizt á Sk, og óvíst var, að meiðsl- in hefðu orðið í þessum átökum. Eina vitnið, sem var við- Efnisskrá CXTII BIs. statt, er Sk ökklabrotnaði, bar fyrir dómi, að það hefði ekki séð neitt það til gerða S, að hann hefði getað valdið meiðsl- unum. Af gögnum málsins varð því ekki talið sannað, að S ætti sök á meiðslum Sk ........00000000 00... 806 Að kvöldi laugardagsins 12. október 1963 leitaði Ö eftir inn- göngu í veitingahús K h/f, en þar var M við dyravörzlu. M ýtti Ö frá dyrunum með þeim afleiðingum, að Ö féll aftur yfir sig niður af tveggja þrepa palli, sem er framan við dyr veitingahússins, og hlaut ökklabrot. Ö höfðaði bóta- mál á hendur M og K h/f, Starfsskyldur M voru meðal annars þær að gæta reglu í veitingahúsinu og sjá um, að ölvað fólk fengi ekki inngang. Sannað var, að Ö var ölv- aður, þegar M synjaði honum inngöngu í veitingahúsið, og að M ýtti Ö frá dyrunum með hægra handarbaki. M þurfti að hleypa gestum inn og loka dyrunum. Til þess að geta rækt þann starfa, varð hann að bægja Ö frá dyrunum. Eigi var sannað, að M hefði stjakað svo harkalega við Ö, að hann yrði, eins og á stóð, talinn hafa sýnt af sér óvarkárni eða gáleysi, er skaðabótaskyldu ætti að valda. Var M sam- kvæmt þvi dæmd sýkna af kröfum Ö. Héraðsdómur, sem auk borgardómara var skipaður tveimur sérfróðum sam- dómendum, taldi með hliðsjón af þeirri starfsemi, er fram færi í húsinu, fyrrgreindan pall óeðlilega mjóan, þannig að slysahætta gæti stafað af. Enn fremur taldi dómurinn, að ekkert hefði verið því til fyrirstöðu að hækka stéttina framan við húsið, svo að þrepin væru óþörf. Dæmt, að leggja yrði til grundvallar þetta álit héraðsdóms, enda hefði því ekki verið hnekkt, og svo þá niðurstöðu héraðs- dóms, að greindur vanbúnaður dyrapallsins hefði verið samvaldur að slysi Ö. Hins vegar var talið, að meginorsök. slyssins hefði verið, auk óhappatilviljunar, ölvun Ö og hátt- semi hans að öðru leyti. Var K h/f gert að bæta Ö tjón hans að % hluta. Sératkvæði ..........20000... 00... 1163 Loforð. Sjá happdrætti, samningar, umboð. Lóðamörk. Ágreiningur reis með S og Á h/f um mörk milli lóða í þeirra eigu. Í júní 1949 hafði verið gerður uppdráttur af lóð S af lóðarskrárritara og starfsmönnum hans. Hafði S ritað þá yfirlýsingu á uppdráttinn hinn 28. júní 1949, að hann viðurkenndi, að mörk lóðarinnar væru rétt skv. honum. Var S bundinn af yfirlýsingu þessari og varð skv. því að leggja til grundvallar, að mörk lóðar hans, sem á upp- drættinum voru sýnd, væru rétt lóðamörk, m. a. milli lóðar S og lóðar Á h/f. Hafði S hvorki sýnt fram á, að undirritun CXKIV Efnisskrá þessarar yfirlýsingar hefði verið ákveðnum skilyrðum eða takmörkunum bundin né að hann væri af öðrum ástæðum óbundinn af þessari yfirlýsingu, enda var yfirlýsingin sjálf stutt og skýrt orðuð og uppdrátturinn, sem hún vísaði til, glöggur og einfaldur, þannig að hverjum manni mátti vera auðvelt að átta sig á honum. Þá hafði S eigi í tæka tíð haft uppi vefengingu á yfirlýsingu sinni .................... Lóðarleiga. Sjá einnig forleiguréttur, leigulóðarréttindi. Lögtaksréttur fyrir lóðarleigu talinn fyrndur ................ Læknar. Sjá mat og skoðun. Blóðrannsókn: Bifreiðarstjórn .................... 16, 159, 477, 761, 842, Faðerni ............00000 0000 0n nn 0, 781, Geðrannsókn .........00000. ss ser 846, Getnaðar- og meðgöngutími ...........0.00000 0000... TTT, 187, Likamsáverkar ..........0.200.... 23, 33, 171, 194, 537, 974, Örorka ........0.000 00 23, 171, 194, Læknaráð. Niðurstöður blóðflokkarannsókna í barnsfaðernismáli bornar undir Læknaráð ...............0....0 0. ser Lög. Lögskýringar. Gangsetning bifreiðar talin þáttur í akstri hennar, sbr. 1. gr. umferðarlaga nr. 26/1958 .........20000000. 00 nn Talið hugsanlegt, að upplýsingar um beitingu 7. gr. laga nr. 46/ 1954 og síðar 7. gr. laga nr. 70/1962 og beitingu 15. gr. reglugerðar nr. 147/1955 geti haft áhrif á skýringu á ákvæðum þessum ..........200.00. 0000 Bóksala Stórstúku Íslands eigi talin falla undir undanþágu frá útsvari og aðstöðugjaldi, sem greinir í 29. gr. og 8. gr. laga nr. 69/1962 og laga nr. 51/1964 um tekjustofna sveitar- félaga ..........00000 0200 Maður, sem kallaði sig víxlara og hafði að eigin sögn atvinnu af að ávaxta fé fyrir menn, talinn bókhaldsskyldur skv, 3. tl, 2. gr. laga nr. 62/1938 ..........000 0200 nn G var yfirverkstjóri í þjónustu Vegagerðar ríkisins. G átti bif- Teið, sem hann, auk eigin nota, ók við framkvæmd starfs síns í erindum vegagerðarinnar gegn endurgjaldi. Vegna þessara nota bifreiðarinnar var G gert að greiða aðstöðu- gjald. Þegar litið var til þeirra tengsla, sem voru á milli nota bifreiðar G í þágu vegagerðarinnar og aðalverkstjóra- starfs hans, varð umrædd nýting bifreiðarinnar eigi talin Bls. 796 1003 1140 1076 1135 1076 1163 1163 181 16 462 531 Efnisskrá sjálfstæður atvinnurekstur eða atvinna í merkingu 1. mgr. 8. gr. laga nr. 69/1962 og 1. mgr. 8. gr. laga nr. 51/1964 .. Krafizt var lögtaks hjá Hótel Sögu fyrir aðstöðugjaldi, sem lagt var á 1966. Dæmt, að hótel- og leigurekstur Hótel Sögu falli eigi undir undanþágu þá frá aðstöðugjaldi, sem greinir í 8. og 29. gr. laga nr. 51/1964 um tekjustofna sveit- arfélaga ............20..2000.ss ss - mgr. 9 gr. laga nr. 51/1964 um tekjustofna sveitarfélaga segir, að aðstöðugjald skuli miða við samanlögð rekstrar- útgjöld næstliðið almanaksár, þar með taldar fyrningaraf- skriftir skv. ákvæðum skattalaga, svo og vörukaup verzlana og efniskaup vegna framleiðslu iðnaðarfyrirtækja. Í 3. mgr. 6. gr. reglugerðar nr. 81/1962 um aðstöðugjald segir síðan, að vörukaup og efniskaup merki hér birgðir í árs- byrjun að viðbættum kaupum á árinu, en að frádregnum birgðum í ársiok. Þessi starfsregla, sem farið hefur verið eftir um nokkurt skeið, þótti hafa næga stoð í lögum .... Ský. skýlausum ákvæðum 9. gr. laga nr. 51/1964 á að miða aðstöðugjald við samanlögð rekstrarútgjöld, fyrningaraf- skriftir svo og vörukaup verzlana og efniskaup vegna framleiðslu iðnaðarfyrirtækja. Var þess vegna talið, að það ætti enga stoð í lögum að telja það til vörukaupa verzlunar, þegar eigandi iðnaðarfyrirtækis setti framleiðslu- vöru sína til sölu í eigin verzlun ........................ Ágreiningur reis ura selveiði í Þjórsá með eigendum Fljótshóla í Árnessýslu (F) og eigenda þeirra jarða í Rangárvalla- sýslu, sem einu nafni eru nefndar Háfshverfi (H). Í 97. gr. laga nr. 53/1957 um lax- og silungsveiði segir svo: „Hverjum manni er rétt að skjóta eða styggja sel í veiði- Vatni og ósi þess eða ósasvæði, enda sé eigi öðruvísi mælt í lögum“, Skv. gögnum málsins varð við það að miða, að ós Þjórsár í sjó og svo ósasvæði væri a. m. k. að nokkru innan landamerkja Fljótshóla og að F og forfeður þeirra á Fljótshólum hefðu óátalið um langan aldur rekið þar selveiðar, Varð því með skírskotun til 67. pr. stjórnarskrár nr. 33/1944 að líta svo á, að hver, sem hygðist neyta heim- ilðar 97. gr. laga nr. 53/1957 til seladráps í Þjórsá innan landamerkja Fljótshóla, skyldi fyrst inna af hendi til F Cc XV Bls. ST 895 951 951 fébætur, sem ákveða bæri með mati, ef eigi semdi ........ 1047 Vírhefting og brot á ýmsum blöðum og tímaritum talin einhæf og óbrotin vélavinna, sem ekki yrði skipað á bekk með hand- iðn, eins og það hugtak væri markað í iðnlöggjöfinni .... I var afhent íbúð upp í búshelming hennar við skipti á félagsbúi hennar og fyrrverandi eiginmanns hennar. I lét þinglýsa yfirlýsingu um þetta efni sem eignarheimild að íbúðinni. Þar sem ekki var um neina sölu að tefla, var yfirlýsing 1 CKVI Efnisskrá Bls. um eignarheimild I undanþegin stimpilgjaldi skv. skýlaus- um ákvæðum 1. gr. laga nr. 35/1933 um breyting á lögum nr, 75/1921 um stimpilgjald ........0...200 00... 1144 Lögbann. Hinn 8. ágúst 1966 fengu eigendur tiltekinnar jarðar lagt lög- bann við frekari framkvæmdum ábúanda jarðarinnar við byggingu ibúðarhúss í landi jarðarinnar. Með úrskurði 27. ágúst 1966 framkvæmdi sýslumaður (J) lausnargerð á lögbanninu. Þeim úrskurði skutu jarðeigendur til Hæsta- réttar með stefnu 1. nóvember 1966 og kröfðust þess meðal annars, að J yrðu dæmd viðurlög lögum samkvæmt fyrir meðferð sína á lögbannsmálinu eftir framkvæmd lögbanns- ins 8. ágúst 1966 og J dæmdur til að greiða málskostnað fyrir Hæstarétti. J framkvæmdi lausnargerðina skv. 1. ti. 2. mgr. og 4. mgr. 25. gr. og 27. gr. laga nr. 18/1949 um kyrrsetningu og lögbann, sbr. 2. mgr. Í. gr. sömu laga. Lausnargerðin sætti kæru til Hæstaréttar skv. 5. mgr. 25. gr. og 27. gr. laga nr. 18/1949, enda hróflar 3. tl. 21. gr. laga nr. 57/1962 um Hæstarétt, sem tekinn er orðrétt eftir á. tl. 198. gr. laga nr. 85/1936, eigi við nefndu kæruákvæði laga nr. 18/1949, sem er eðli máls samkvæmt, þar sem skera ber úr því, svo skjótt sem kostur er, hvort lausnar- gerð á lögbanni skuli standa eða falla. Mál á hendur dómara fyrir framkvæmd á lausnargerð sætir og kæru, sbr. 21. gr. if.laga nr. 57/1962. Málið var því eigi kært til Hæstaréttar á lögmætum fresti og var af þeim sökum vísað frá Hæsta- rétti .......0...20000n neee 50 Einn íbúðareigenda í fjölbýlishúsi fékk lagt lögbann við óheim- illi bílskúrsbyggingu annars íbúðareiganda í sama húsi .. "768 Ágreiningur reis með S og Á h/f um mörk milli lóða í þeirra eigu. Fékk S lagt lögbann við byggingarframkvæmdum Á h/f, sem hann taldi fara inn fyrir mörk lóðar sinnar. Dæmt var hins vegar, að Á h/f hefði haldið sig innan marka lóðar sinnar um byggingarframkvæmdir að öðru leyti en því, að mót, sem þegar hafði verið slegið upp, gengu á 5 m kafla lítillega út fyrir lóðarmörk og inn á lóð S. Þessa skekkju hafði Á h/f jafnan boðizt til að lagfæra, jafnskjótt og fé- laginu yrði heimilað að hefja framkvæmdir á ný, og var þessi skekkja út af fyrir sig ekki tilefni þess réttarágrein- ings, sem dæmt var um, Var lögbannið samkvæmt því fellt Úr gildi ..............000 eens 796 Lögbann lagt við óheimilli selveiði tiltekinna aðilja innan landa- merkja jarðarinnar Fljótshóla í Árnessýslu .............. 1047 Löghald. Sjá kyrrsetning. Efnisskrá CXVII Lögmenn. Sjá málflutningur. Lögræði. Mál sótt fyrir hönd ólögráða aðilja ............0000....0..... Sannað þótti, að K væri vegna ofnautnar áfengis ófær um að ráða högum sínum og fé. Af þeim sökum var tekin til greina krafa um að svipta X lögræði (sjálfræði og fjár- ræði), sbr. 3. tl. 5. gr. laga nr. 95/1947, enda gerðu aðrir annmarkar í fari X lögræðissviptinguna enn brýnni ...... Að kröfu barna X var X sviptur sjálfræði, sbr. 3. tl. 5. gr. laga nr. 95/1947, þar sem sannað þótti, að X væri ofdrykkju- maður og af þeim sökum ófær um að ráða högum sínum .. Lögtak. Veitingahús var talið bera ábyrgð á greiðslu eftirstöðva opin- berra gjalda, sem lögð höfðu verið á erlendan framreiðslu- mann, er þar starfaði. Mátti því gera lögtak hjá veitinga- húsinu fyrir gjöldum þessum. Sjá nánar skattar ........ Í lögtaksúrskurði var kveðið á um lögtak á hendur aðilja, án þess að tilgreind væri lögtaksfjárhæð. Úrskurðurinn var því markleysa, sbr. 193. og 223. gr. laga nr, 85/1936 .... Lögtaksúrskurðir ómerktir vegna vanhæfis dómara .. 810, 815, Ekki var talið heimilt að ljúka lífeyriskröfu samkvæmt leyfis- bréfi til skilnaðar að borði og sæng með skuldajöfnuði og dæmt, að framkvæma bæri lögtak fyrir kröfunni. Sjá nánar framfærslueyrir, skuldajöfnuður ....................2... Synjað um framkvæmd lögtaks fyrir aðstöðugjaldi, bæði vegna fyrningar lögtaksréttar og þess, að ekki var um aðstöðu- gjaldskyld not að tefla. Sjá nánar skattar .............. Dæmt, að hótel- og leiguréttur Hótel Sögu félli eigi undir und- anþágu í lögum frá aðstöðugjaldi og að lögtak skyldi sam- kvæmt því ná fram að ganga. Sjá nánar skattar ........ Synjað um framkvæmd lögtaks fyrir lóðarleigu, þar sem lög- taksréttur var fyrndur. Sjá nánar fyrning .............. Dæmt, að lögtak skuli framkvæmt fyrir eftirstöðvum gjalds til vatnsveitu. Sjá nánar skattar .............. 1014, 1021, Manndráp, Hinn 28. október 1965 um kl. 2240 ók R slökkvibifreið austur Hverfisgötu, en hann var að sinna brunakalli. Þegar R ók inn á gatnamót Hverfisgötu og Snorrabrautar, ók K eftir Snorrabraut frá suðri inn á téð gatnamót á móti grænu ljósi, en eiginmaður hennar (Á) var farþegi í bif- reiðinni. Varð geysiharður árekstur milli bifreiðanna og köstuðust þau K og Á út úr bifreiðinni. Lét K líf sitt af áverkum þeim, sem hún hlaut, en Á lemstraðist, Af skýrsl- Bis. 846 1135 486 528 819 1003 1029 CXVIII Efnisskrá Bls. um vitna og hemlaförum eftir slökkvibifreiðina á vettvangi var ljóst, að R ók óhæfilega hratt, er hann ók inn á gatna- mótin, og dró eigi úr hraða bifreiðarinnar, svo sem honum bar. Með þessu sýndi R af sér stórfellt gáleysi við akstur- inn Í umrætt sinn, Varðaði sú háttsemi m. a. við 215. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 .........000000.000... 496 Mannréttindasáttmáli Evrópuráðsins. Með dómi Hæstaréttar 16. júní 1967 var konunni K dæmdur fyllingareiður í barnsfaðernismáli, sem hún hafði höfðað á hendur M. Dómur þessi var birtur M hinn 9. september 1967 og eiðstefna skv. honum hinn 18. september 1967 til fyrirtöku á bæjarþingi Reykjavíkur 2. október 1967. Á dómþingi þessu mættu K og M ásamt lögmönnum sínum. K tjáði sig reiðubúna til að vinna fyllingareið í samræmi við nefndan hæstaréttardóm frá 16. júní 1967. M lýsti því þá yfir, að hann hefði hug á að kanna, hvort efni væru til að áfrýja máli þessu til Mannréttindadómstóls Evrópu- ráðsins, og óskaði eftir hæfilegum fresti af því tilefni skv. ákvörðun dómsins, enda færi hugsanleg eiðvinning eigi fram, fyrr en endanleg niðurstaða lægi fyrir. K mótmælti hins vegar öllum fresti. Héraðsdómari hafnaði frestbeiðni M með úrskurði, sem M skaut til Hæstaréttar. Kærumál- inu var vísað frá Hæstarétti, þar sem dómur Hæstaréttar frá 16. júní 1967 var fullnaðardómur um sakarefnið .... 1147 Mat og skoðun. Annmarkar á matsgerð: Dómkvaddir matsmenn meta smíðagalla á húsum, en mats- gerð þeirra reynist mjög áfátt. Sjá frávísun ............ 206 Í refsimáli var sú krafa gerð af hálfu tryggingafélags á hendur sökunautum, sem höfðu komizt yfir úr og skart- gripi með auðgunarbrotum, að þeir greiddu skaðabætur, er námu þeirri fjárhæð, sem það greiddi eiganda nefndra verðmæta. Fram kom í málinu, að tveir starfsmenn trygg- ingafélagsins mátu tjónið á umræddum verðmætum, án þess að ákærðu eða talsmönnum þeirra væri gefinn kostur á að vera viðstaddir. Þegar dómari fékk málið í hendur, hafði meginið af verðmætunum verið selt, þannig að mati dómkvaddra manna varð ekki við komið. Af þessum sök- um var kröfu tryggingafélagsins vísað frá sakadómi .... 645 Atvinnutjón: Tryggingafræðingur metur atvinnutjón .... 23, 171, 194, 1163 Álitsgerðir og matsgerðir og skoðunar um ýmis efni: Dómkvaddir kunnáttumenn um bifreiðar láta uppi álit um, hvort frásögn ákærða í máli, sem höfðað var út af broti Efnisskrá CXIX gegn áfengis- og umferðarlögum, um tæknileg atriði varð- andi bifreið fengi staðizt ..................0.2.00000000.0.. Fundið að því, að ekki var fengin álitsgerð sérkunnáttu- manna um aðdraganda slyss við prentvél ................ Dómkvaddir matsmenn meta galla á gleri ................ Dómkvaddir matsmenn láta uppi álit á orsökum galla á íbúð og meta kostnað af úrbótum .........0....00.0.0000... Tveir verkfræðingar láta uppi álit um, hver áhætta hefði verið samfara drætti skips ...........0.0000 0000... Dómkvaddir matsmenn meta verðmæti skips og búnaðar þess í björgunarmáli ..............2...200.0 0000. Lögð fram álitsgerð Verzlunarráðs Íslands um það, hvernig skilja bæri tiltekið samningsákvæði ...................... Bifreiðaeftirlitsmaður reynir bifreið, sem olli slysi 171, 246, Í skaðabótamáli lýsa tveir dómkvaddir menn réttum vinnu- brögðum við netjadrátt. Þrír dómkvaddir yfirskoðunar- menn lýsa í sama máli aðstæðum um borð í skipi, vinnu- brögðum við netjadrátt o. fl) ...........0.000000000. Dómkvaddir matsmenn meta til peningaverðs óunna fag- vinnu Við hús ................2.0.000 er Tveir dómkvaddir menn meta í björgunarmáli verðmæti þau, sem björgunarlauna var krafizt fyrir .............. Tveir dómkvaddir menn láta í björgunarmáli uppi álit um styrkleika þils í skipi ..............2..00.0 00... Álitsgerðar dómkvaddra manna og umsagnar öryggismála- stjóra aflað eftir uppsögu héraðsdóms í skaðabótamáli vegna vinnuslyss ..............2000.00 sver Rithandarathugandi gefur skýrslu í refsimáli um fölsuð Skjöl .........0000..0.020. rr Veghefilsstjóri reynir hemla bifreiðar, sem lenti í árekstri Dómkvaddir matsmenn meta verð og viðgerðarkostnað bifreiðar í skaðabótamáli ...............0.0.....000..00. Skipulagsstjóri upplýsir fjarlægðir, sem máli skiptu í skaða- bótamáli ................200 0000 Tryggingafræðingur gerir útreikninga í okurmáli ........ Dómkvaddir sérkunnáttumenn meta galla á húsbyggingu Útreikningur löggilts endurskoðanda lagður til grundvallar í kaupgjaldsmáli .....................0000.0 000 Sálfræðingur gerir í refsimáli athugun á hæfni vitnis til að bera vætti ...................000.2 000 Dómkvaddir menn meta til fjár vinnu og efni við innrétt- ingu íbúðar .............0...00.0.2 2000. Dómkvaddir menn meta tap hagnaðar af húseign og and- virði breytinga og umbóta .............000.... 0000 Læknir gefur vottorð um meðgöngutíma barnsmóður TU, 787, Bls. 16 206 216 216 238 318 öll öll öll 544 561 616 627 631 688 1076 CXX Efnisskrá Bls Starfsmaður barnaverndarnefndar kannar aðstæður á heimili varnaraðilja í lögræðissviptingarmáli ............ 846 Dómkvaddir menn meta galla á íbúð .........0000.00000.. 1103 Áverkar og heilsutjón: Læknir lýsir líkamsáverkum og heilsutjóni 23, 38, 171, 194, 537, 974, 1163 Blóðrannsókn: Bifreiðarstjórn .......0....0....... 16, 159, 477, 761, 842, 1140 Faðerni .........20000.s ss TTt, 181, 1076 Geðrannsókn: Í opinberu máli, þar sem manni var gefin að sök háttsemi, er gat varðað hann refsingu skv. XKI. og XKII. kafla al- mennra hegningarlaga nr. 19/1940 og laga nr. 53/1966 um vernd barna og unglinga, var talin fyllsta ástæða til rann- sóknar á geðheilsu varnaraðilja .........00.00000.... 0... 100 Læknar gefa vottorð um hagi og heilsu varnaraðilja í lög- ræðissviptingarmáli .......000000000nee ene... 0... 846, 1135 Örorka: Örorkumat framkvæmt af læknum ........ 23, 171, 194, 1163 Öryggiseftirlit ríkisins: Skýrsla um vinnuslys ........000000ennenvn rr 55, 238 Málflutningsmenn. Sjá málflutningur. Málflutningur. Málsástæða tekin til greina, þótt henni væri ekki hreyft af umboðsmanni aðilja, sbr. 113. gr. laga nr. 85/1936 .. 65, 108 Málatilbúnaði og gagnaöflun svo áfátt, að máli er vísað frá héraðsdómi. Sjá nánar frávísun ............ 3, 55, 74, 672, 1068 Í máli, sem höfðað var til heimtu björgunarlauna, var Í flutningi málsins í héraði og í héraðsdómi lagt til grund- vallar veðurvottorð, svo sem það ætti við þá daga, er hjálparstarfið var unnið, en það átti hins vegar við sömu daga árið áður. Af þessum sökum var héraðsdómur ómerkt- ur og svo málsmeðferð í héraði að nokkru leyti .......... 216 Áfrýjandi máls hækkar kröfur sínar frá því, er greindi í hér- aðsdómsstefnu, án þess að skilyrðum 45. gr. laga nr. 57/ 1982 um Hæstarétt Íslands væri fullnægt. Var heimildar- laust að sinna þeirri hækkun ..........0.00.. 00.00.0000... 238 Skaðabótamál var höfðað á hendur B með stefnu, birtri 2. marz 1962. Féll dómur í héraði 24. september 1965, en hon- um var skotið til Hæstaréttar með áfrýjunarstefnu 26. október 1965. Í Hæstarétti kom fram bréf yfirborgarfóð- getans í Reykjavík, dags. 7. marz 1967, þar sem frá því var greint, að B hefði andazt 8. apríl 1962. Af þeim sökum var hinn áfrýjaði héraðsdómur ómerktur og öll meðferð máls- Efnisskrá CXXKI ins í héraði frá og með þinghaldi 12. apríl 1962, sbr. 2. mgr. 54. gr. laga nr. 85/1936 ......0000000 ne nc ee te cn... Stefnandi ærumeiðingarmáls, sem flutti mál sitt sjálfur, við- hafði óviðurkvæmileg ummæli um aðilja, er ekki voru máls- aðiljar, við munnlegan flutning málsins fyrir héraðsdómi. Þessi ummæli voru átalin í héraðsdómi. Í sama máli var sami aðili víttur fyrir þann málflutning að leggja fram allmörg skjöl, sem ekki voru sönnunargögn í málinu og voru því óviðkomandi ......0000000enceeeesernn rn Áfrýjandi máls reifaði málið eigi fyrir Hæstarétti að öðru leyti en því, að hann gerði breytingu á framburði sínum fyrir héraðsdómi. Eigi þóttu þó alveg næg efni til að vísa málinu frá Hæstarétti af þeim sökum ....00000.0.0.00.... Tekið fram í máli, sem höfðað var til heimtu umboðslauna af sölu skips, að ekki hefði verið aflað skýrslna tiltekinna aðilja, m. a. kaupenda .......0.0000.00n uns nerr re Áfrýjandi máls, sem krafði um bætur vegna galla á húsbygg- ingu, fór þess á leit í bréfi til Hæstaréttar og Í framhalds- áfrýjunarstefnu, að honum yrði samkvæmt 45. gr. laga nr. 57/1962 um Hæstarétt leyft að hækka fyrir Hæstarétti kröfur sínar, þær, er hann gerði í héraði, í samræmi við yfirmatsgerð, er fór fram eftir uppsögu héraðsdóms. Þar sem honum var í lófa lagið að biðja um yfirmat, meðan málið var til meðferðar í héraði, ef hann taldi undirmatið ekki fullnægjandi, voru ekki fyrir hendi skilyrði til að leyfa honum að hækka kröfur sínar fyrir Hæstarétti .......... Maður, er krafinn var bóta fyrir galla á verki, sem hann bar ábyrgð á, var eigi kvaddur til undirmats á verkinu. Það leysti hann samt eigi undan skaðabótaábyrgð, þar sem ör- ugglega var Í ljós leitt, að viðgerð á göllunum hefði a. m. k. kostað þá fjárhæð, sem í undirmatsgerð sagði ........ Héraðsdómur vísaði skaðabótamáli frá dómi og var sú niður- staða staðfest í Hæstarétti. Var tekið fram, að málatilbún- aði sóknaraðilja hefði verið ábótavant í héraði, enda þótt af hendi varnaraðilja hefði gætt mikillar tregðu um öflun gagna. Hefði héraðsdómari af þessum sökum vísað málinu frá dómi. Þætti eigi rétt að grípa fram fyrir hendur hér- aðsdómara, enda væri sóknaraðiljum sú leið fær að bæta úr þeim göllum, sem væru á gagnaöflun, að því leyti sem þess væri nú kostur, og stefna málinu af nýju fyrir Hæsta- ÞÉtE 2... G keypti hinn 26. október 1964 af H h/f rafknúinn hitablásara, er kostaði ásamt söluskatti kr. 11.161.90, og var andvirði hans greitt hinn 28. október 1964. H/f H tók við blásar- anum aftur úr hendi G, sem taldi blásarann gallaðan, og afhenti G annan blásara. Var gert við fyrrnefndan blásara Bis. 264 518 552 ö6i 561 573 CXXII Efnisskrá Bls. á verkstæði H h/f, og með bréfi, dags. 25. maí 1965, gerði lögmaður H h/f kröfu á hendur G um greiðslu viðgerðar- kostnaðarins, kr. 3.089.28, og auk þess fyrir misgáning and- virðis eins blásara, kr. 11.161.90, hvort tveggja ásamt inn- heimtulaunum. G kvaðst hafa tjáð lögmanninum í síma, hvernig viðskiptum með blásarann hefði verið háttað, og hefði lögmaðurinn þá lofað að athuga málavexti nánar, en engu að síður hefði verið stefnt í málinu, sem var þing- fest á bæjarþingi Reykjavíkur 22. júni 1965. Var þá sótt þing af hálfu G, og fékk hann einnar viku frest til samn- ingar greinargerðar. Þingað var næst í málinu í héraði viku síðar, 29. júní 1965, en þá var ekki sótt þing af hálfu G, og var málið tekið til dóms að kröfu lögmanns H h/f og héraðsdómur kveðinn upp 5. júlí s. á. Tók héraðsdómur dómkröfur H h/f til greina, þ. e. kr. 14.251.18 ásamt vöxtum og málskostnaði. Hinn 18. nóvember 1965 ritaði H h/f lög- manni sínum bréf og staðfesti samtal um, að skuld G væri aðeins kr, 3.089.28, þar eð honum hefði verið fært til tekna andvirði hitablásara, „sem hann lagði inn á verkstæði vort til viðgerðar“. G, sem taldi sig hafa skilað hitablásaran- um, en eigi sent hann tii viðgerðar, skaut ofangreindum héraðsdómi til Hæstaréttar og krafðist sýknu og máls- kostnaðar. Bar hann þá m. a. fyrir sig, að hann hefði látið sækja þing fyrir sig við þingfestingu málsins, eins og áður getur, en síðar hefði hann átt tal við fulltrúa lögmanns H h/f og skilizt á honum, að hann myndi fella málið niður. Vegna þessa kvaðst G ekki hafa látið sækja þing fyrir sig Vegna málsins og ekkert af því frétt, fyrr en honum var birtur héraðsdómurinn. Þar eð þingsókn féll niður í héraði og eins og málum var háttað, voru kröfur H h/f fyrir Hæstarétti teknar til greina og G dæmdur til að greiða H h/f kr. 3.089.28 með 7% ársvöxtum frá 1. apríl 1965 til sreiðsludags og málskostnað í héraði og fyrir Hæstarétti, samtals kr. 3.500.00 ...........2000.200 0 624 Í máli, sem reis út af fasteignakaupum, var háttsemi seljenda slík, að varðaði þá bótaskyldu gagnvart kaupanda. Voru þeir dæmdir til að greiða kaupanda skaðabætur þrátt fyrir kröfugerð kaupanda, þar sem efndasjónarmið og riftunar voru höfð uppi samtímis, sbr. 113. gr. laga nr. 85/1936 .. 6g8s Í máli var meðal annars ágreiningur um veiðirétt í vatni nokkru. Gerðu sóknaraðiljar m. a. þær dómkröfur, að veiði- réttur og annar vatnsréttur í vatninu fyrir tilteknu landi yrði talinn þeirra eign. Þrátt fyrir það varð ekki séð, að málið hefði verið sótt og varið um víðtæki veiðiréttarins fyrir héraðsdómi .....................0...... 0 916 Tekið fram í héraðsdómi, að mál hefði að réttu lagi átt að Efnisskrá CXXKIII Bis. reka fyrir sjó- og verzlunardómi, en að því væri þó, í sam- ræmi við fordæmi, ráðið til lykta á bæjarþingi með sér- fróðum meðdómendum ..........0.0.0.n. nes 960 Hinn 14. apríl 1965 sendi P yfirborgardómaranum í Reykjavík beiðni um útgáfu stefnu til ógildingar tilteknu veðskulda- bréfi, sem hann hefði falið I að varðveita. Var opinber stefna gefin út sama dag og málið þingfest hinn 29. júní 1965, en enginn sótti þing til að andmæla ógildingarkröf- unni. Var málið dómtekið sama dag og dómur kveðinn upp 30. s. m. Sakamálsrannsókn á hendur I leiddi síðar í ljós, að I hafði án vitundar P selt og afhent H skuldabréfið árið 1960. H áfrýjaði ógildingardóminum. Dæmt var, að ekki hefði verið fyrir hendi það skilyrði til ógildingardóms skv. 216. gr. laganna nr. 85/1936, að veðskuldabréfið væri glatað eða horfið, en gögnum um þetta mátti H koma að í Hæstarétti, sbr. 98. gr. sömu laga. Var hinn áfrýjaði dómur skv. því felldur úr gildi ..........22220 000. 0 enn 1009 Ákveðinn munnlegur málflutningur kærumáls fyrir Hæstarétti skv. heimild í 2. mgr. 31. gr. laga nr. 57/1962 ............ 1011 Héraðsdómslögmaður lýsir því í skriflegri greinargerð til Hæstaréttar, að hann hafi ekki haft umboð til að taka við stefnu á hendur tilteknum aðilja .........0.0000.0. 0000... 1072 Málshöfðun. Sjá ákæra, málflutningur. Málskostnaður. Ágreiningur varð, meðan á meðferð kyrrsetningarmáls fyrir fógetadómi stóð, um upplýsingarskyldu gerðarþola. Voru gerðarþolar skyldaðir með úrskurði fógeta til að svara til- tekinni spurningu. Fógetadómur tók eigi afstöðu til máls- kostnaðarkröfu umboðsmanna aðilja, þar sem um hana yrði fjallað í væntanlegu staðfestingarmáli. Gerðarþolar skutu úrskurðinum til Hæstaréttar með kæru. Hæstiréttur stað- festi úrskurðinn og dæmdi gerðarþola til að greiða gerðar- beiðanda kærumálskostnað ........000200000 0 sn. 12 Mál var höfðað á hendur H til heimtu tiltekinna opinberra gjalda. H áfrýjaði héraðsdóminum, sem var ómerktur í Hæstarétti. Málskostnaður í Hæstarétti var felldur niður með hliðsjón af því, að H felldi niður þingsókn í héraði... 47 Maður hafði uppi skaðabótakröfur vegna vinnuslyss, sem hann varð fyrir. Þar sem gagnaöflun og málflutningi í héraði var áfátt af hans hendi, var öll málsmeðferð ómerkt ásamt héraðsdóminum, að undanskildum ákvæðum hans um máls- kostnað, en bótakrefjanda hafði verið veitt gjafsókn ...... Við ákvörðun afsláttar, sem kaupandi átti rétt á vegna galla á íbúð, var tekið tillit til kostnaðar af að sannreyna spjöllin 108 ut Gt CXKIV Efnisskrá Bls. Í opinberu máli var hrundið kröfu ákærða um ómerkingu úr- skurðar héraðsdómara, þar sem frávísunarkröfu var hrund- ið. Tekið fram, að kærumálskostnaður yrði ekki dæmdur í þessum þætti málsins ..............2...0..00 0000. 470 Héraðsdómur vísaði skaðabótamáli frá dómi, en tiltók jafn- framt málflutningslaun talsmanns stefnenda, sem höfðu gjafsókn, Frávísunarðdómurinn var kærður til Hæstaréttar, sem staðfesti hann að öðru leyti en því, að málflutnings- launin voru hækkuð að mun ...........20..0... 0... 513 Allur kostnaður af lögræðissviptingarmáli, þar með talin mál- flutningslaun talsmanns varnaraðilja í héraði og fyrir Hæstarétti, á samkvæmt 15. gr. laga nr. 95/1947 að greið- ast úr ríkissjóði ................2000000.00 000. 846 Fundið að því, að fógeti kvað ekki í úrskurði í lögtaksmáli á um málflutningslaun stefnda, er hafði gjafvörn í héraði, sbr. 3. tölulið 173. gr. og 2. mgr. 174. gr. laga nr. 85/1936 877 Gjaldheimtan í Reykjavík krafðist lögtaks hjá Hótel Sögu (H) fyrir aðstöðugjaldi, sem lagt var á H 1966, en H taldi sig ekki aðstöðugjaldskylt. Dæmt var, að H væri aðstöðu- gjaldskylt, en þar sem krafan á hendur H var fyrir fógeta- dómi kr. 692.129.00 of há fyrir mistök skattyfirvalda, þótti rétt, að málskostnaður í fógetadómi og fyrir Hæstarétti félli niður .................00000. 0. 895 Bæjarsjóður kaupstaðar nokkurs var bæði í héraðsdómi og dómi Hæstaréttar dæmdur til endurgreiðslu oftekins aðstöðu- gjalds. Fyrir Hæstarétti var bæjarsjóðurinn dæmdur til greiðslu málskostnaðar, en staðfest voru ákvæði héraðs- dóms um niðurfellingu málskostnaðar fyrir héraðsdómi, en héraðsdómi var eingöngu áfrýjað af hálfu bæjarsjóðsins 951 Tekið fram, að barnsmóður, sem höfðaði barnsfaðernismál, hafi borið gjafsókn í héraði skv. 215. gr. laga nr. 85/1936 ...... 1076. Tekið fram, að allur kostnaður af lögræðissviptingarmáli eigi að greiðast úr ríkissjóði skv. 15. gr. laga nr. 95/1947 .... 1135 Málsmeðferð. Sjá dómstólar, málflutningur. Meiðyrði. Sjá ærumeiðingar. Merkjadómur. Merkjaðómur Reykjavíkur dæmir ágreining um lóðamörk .... "796 Merkjastefnur. S gaf yfirlýsingu fyrir mælingamönnum Reykjavíkurborgar um lóðarmörk og samþykkti ákveðna merkjalýsingu á upp- drætti. Dæmt, að ljóst væri af 3. og 4. gr. laga nr. 35,/1914, að lóðareigendur yrðu að reikna með því að verða bundnir Efnisskrá CKKV af slíkum yfirlýsingum. Mættu þeir búast við, að yfirvöld hegðuðu sér í skiptum sínum við eigendur grannlóða í sam- ræmi við slíka viðurkenningu eða samþykki á lóðarmörk- um, svo og að eigendur grannlóða, sem skipti ættu við borgaryfirvöld, færu fram í trausti þess, að þau mörk væru rétt, er þannig hefðu verið fengin fram. Af þessum sökum varð að líta svo á, að umráðamenn lóða væru almennt bundnir af slíkum yfirlýsingum, eigi aðeins gagnvart borg- aryfirvöldum, heldur einnig eigendum grannlóða, ekki sizt ef þeir hefðu átt skipti við borgaryfirvöld, sem byggð væru á gildi og réttmæti slíkra yfirlýsinga. Skipti ekki höfuð- máli um bindandi gildi slíkra yfirlýsinga, hvort til fullnaðar hefði verið farið eftir ákvæðum laga nr. 35/1914 um merkja- stefnur, Skv. því var ofangreind yfirlýsing S um lóðar- mörk lögð til grundvallar í dómi um ágreining S við eig- anda grannlóðar, Á h/f, um lóðarmörk 22.00.0000... 796 Miskabætur. Sjá skaðabætur. Nauðgun. Sjá skírlífisbrot. Nauðungaruppboð. Sjá uppboð. Okur. M veitti S hinn 20. apríl 1964 víxillán að fjárhæð kr. 300.000.00 til 6 mánaða, vaxtalaust, tryggt með fasteignaveði, gegn því, að S lánaði M aftur á móti kr. 100.000.00 vaxtalaust til 20 ára, M veitti S einnig hinn 21. maí 1964 vaxtalaust víxil- lán til 6 mánaða að fjárhæð kr. 150.000.00, en áskildi sér á móti vaxtalaust víxillán frá S til 20 ára að fjárhæð kr. 50.000.00. Miðað við 9%2% ársvexti, eftir á greidda, áskildi M sér þannig endurgjald fyrir lánveitinguna, er nam sam- tals kr. 110.166.33 umfram það, sem leyfilegt var skv. 2. og 3. gr. laga nr. 58/1960, sbr. auglýsingu Seðlabanka Ís- lands 28. des. 1960. Með því vann M sér til refsingar skv. 2. mgr. 6. gr. sömu laga. Hins vegar var ósannað, að M hefði, er að gjalddögum víxlanna kom, krafizt 4% vaxta á mánuði, ef til framlengingar ætti að koma, eða áskilið við upphaflegar lánveitingar þessar 2)2% vexti miðað við hvern mánuð, ef til slíks kæmi, M, sem kallaði sig víxlara og hafði það að atvinnu að ávaxta fé fyrir menn, var bók- haldsskyldur skv. 3. tl. 2. gr. laga nr. 62/1938, en færði eigi tvöfalt bókhald, svo sem boðið er í 1. mgr. 4. gr. sömu laga. M vann þannig til refsingar skv. 19. gr. nefndra laga og 262. gr. almennra hegningarlaga. Var M dæmdur í sekt kr. 850.000.00 (vararefsing varðhald í 10 mánuði) ........ 544 CXXVI Efnisskrá Opinber mál. S var ákærður fyrir að hafa ekið bifreið, er hann var með áhrifum áfengis. Að ósk verjanda S voru dómkvaddir sér- kunnáttumenn um bifreiðar til að láta uppi álit um, hvort ekki gæti staðizt frásögn S, er varðaði tæknileg atriði þeirr- ar bifreiðar, er í hlut átti ................0..00. 0000... í þjófnaðarmáili voru tvö vitni kvödd fyrir dóm til ítarlegri skýrslugjafar eftir uppkvaðningu héraðsdóms ............ Z var gefin að sök háttsemi, sem varðað gat hann fangelsis- refsingu eftir ákvæðum XXKI. og XXII. kafla almennra hegningarlaga nr. 19/1940 og ákvæðum laga nr. 53/1966 um vernd barna og unglinga. Skv. 65. gr. stjórnarskrárinn- ar nr. 33/1944, sbr. 268. gr. laga nr. 19/1940 voru því fyrir hendi skilyrði til gæzluvarðhalds, sem rétt var að beita, eins og á stóð, sbr. 1., 5. og 6. tl. 67. gr. laga nr. 82/1961. Þá voru og sakarefni slík, að fyllsta ástæða var til rann- sóknar á geðheilsu varnaraðilja, sbr. 2. tl., d-lið, 75. gr. laga nr. 82/1961. Var af þeim ástæðum staðfestur úrskurð- ur sakadóms um, að £Z sætti gæzluvarðhaldi í allt að 3 vikur og gengi jafnframt undir geðrannsókn innan marka gæzluvarðhaldstímans ..................00. ns enn Rithandarathugandi gefur skýrslu í refsimáli um fölsuð skjöl. Tekið fram í hæstaréttardómi, að fölsun skjala sé sönnuð án tillits til nefndrar skýrslu ...........0.20.0000. 00... Sama máli áfrýjað aðeins að því er varðar tvo af fimm söku- nautum, sem sakfelldir voru í héraðsdómi ................ Fundið að því, að héraðsdómari, sem lauk máli með dómssátt, gat eigi þeirra refsiákvæða, sem hann taldi brot varða við Í opinberu máli var þess krafizt m. a. að úrskurður héraðs- dómara, þar sem frávísunarkröfu var hrundið, yrði ómerkt- ur, þar sem hvorki ákærða né verjanda hans hefði verið gefinn kostur á að kynna sér tiltekið bréf saksóknara rík- isins. Talið var, að héraðsdómara hefði að vísu verið rétt að kynna ákærða efni bréfs þessa, en þar sem bréf þetta skipti hins vegar ekki efnislega máli um málssóknina á hendur ákærða, var ekki ástæða til að ómerkja hinn kærða úrskurð af þeim sökum ...........000.0. 0... Í refsimáli út af broti gegn áfengis- og umferðarlögum gefur ákærði skýrslu eftir uppsögu héraðsdóms svo og lögreglu- menn, sem jafnframt staðfesta vætti sín ................ Sökunautur í refsimáli dæmdur til greiðslu skaðabóta ........ Tryggingafræðingur gerir útreikninga í okurmáli ............ Sálfræðingur gerir í refsimáli athugun á hæfni vitnis til að bera vætti ............2....20 00. Í refsimáli var sú krafa gerð af hálfu tryggingafélags á hendur sökunautum, sem höfðu komizt yfir úr og skartgripi með 16 94 100 318 318 460 470 AT öð" 544 627 Efnisskrá CXXVII Bls. auðgunarbrotum, að þeir greiddu skaðabætur, er námu þeirri fjárhæð, sem það greiddi eiganda nefndra verðmæta. Fram kom í málinu, að tveir starfsmenn tryggingafélagsins mátu tjónið á umræðdum verðmætum, án þess að ákærðu eða talsmönnum þeirra væri gefinn kostur á að vera við- staddir. Þegar dómari fékk málið í hendur, hafði meginið af verðmætunum verið selt, þannig að mati dómkvaddra manna varð ekki við komið. Af þessum sökum var kröfu tryggingafélagsins vísað frá sakadómi .................. 645 Í rannsókn fyrir sjó- og verzlunardómi úrskurðaði formaður dómsins, að verjanda kærða skyldi óheimilt að mæta í til- teknu þinghaldi með kærða. Þeim úrskurði var skotið til Hæstaréttar. Málsatvikum var eigi lýst í hinum kærða úr- skurði og eigi færði héraðsdómari heldur rök fyrir því, að varnaraðilja skyldi synjað um skipaðan verjanda, er væri við dómprófun málsins. Bar af þeim sökum að ómerkja hinn kærða úrskurð ............2000.00 00... 844 Ákæra saksóknara var reist á rannsókn, sem fullnægði ekki skilyrðum laga til saksóknar og varð því ekki lögð til grundvallar dómi um efni máls. Sjá nánar ákæra, frávísun 1126 Opinberir starfsmenn. J hóf í febrúar 1962 að selja tékka, er ekki höfðu innstæðu, póstafgreiðslunni á Keflavíkurflugvelli, sem hann gaf út vegna fyrirtækja, er hann átti í og stýrði. Fór salan fram með þeim hætti, að J sendi iðulega símapóstávísanir á nafni nefndra fyrirtækja eða annarra félaga sinna pro forma um pósthúsið á Keflavíkurflug velli til ýmissa aðilja í Reykjavík, er til þess eins voru kvaddir að veita þar fénu viðtöku fyrir J, þar til hann sækti það sjálfur eða léti sækja það, eða að féð skyldi leggjast beint inn á bankareikning fyrirtækjanna í Reykjavík. Með þessu móti hugðist J skapa sér og fyrir- tækjum sínum skammvinn rekstrarlán, vitandi það og í trausti þess, að tékkauppgjör fór fram einu sinni í mánuði af hálfu póststofunnar á Keflavíkurflugvelli. Heildarupp- hæð innstæðulausra tékka, sem J seldi við póstdeildina, nam um kr. 2.500.000.00 í janúarlok 1964. Eftir að janúar- mánuður 1964 var liðinn, seldi J eigi fleiri slíka tékka, þar sem hann var úrskurðaður í gæziuvarðhald hinn 31. janúar 1964 vegna rannsóknar á verktakastarfsemi, sem hann hafði á hendi. Ekki var sannað, að Þ póstvarðstjóra á póstaf- greiðslunni á Keflavíkurflugvelli hefði verið ljóst fyrr en í febrúarmánuði 1964, að engin bankainnstæða var til fyrir umræddum tékkum. Notfærði J sér því ranga hugmynd Þ um tékka þá, er hann seldi við póstafgreiðsluna, og hafði CXXVIII Efnisskrá Bls. þannig fé.af póstinum. Varðaði þetta atferli J við 248. gr. hegningarlaga nr, 19/1940. Í málinu kom fram, að Þ lét tékkana liggja óhæfilega lengi í sjóði sínum, án þess að gera ráðstafanir um innheimtu þeirra. Þ misnotaði með því stöðu sína J og öðrum til ávinnings, þannig að það varðaði Þ refsingu skv. 139. gr. hegningarlaga nr. 19/1940, sbr. 3. mgr. 118. gr. laga nr. 82/1961, sbr. og 26. gr. póstlaga nr. 31/1940 og 5. tl. 37. gr. reglugerðar nr. 170/1963. Send- ing Þ á símapóstávísunum í febrúarmánuði 1964, eftir að honum var ljóst, að engin bankainnstæða var til fyrir þeim, varðaði Þ refsingu skv. 248. gr. hegningarlaga nr. 19/ 1940, sbr. 138. gr. sömu laga .......0000000. 0000... 318 K notaði í lögskiptum þrjár póstávísanir, er hann hafði falsað. Afbrot þetta varðaði einungis við 1. mgr. 155. gr. laga nr. 19/1940, en hvorki við 138. né 139. gr. sömu laga, eins og greindi í ákæru, þar sem K var ekki opinber starfsmaður, er hann framdi nefnt misferli ..........0.00000 0... 0... 761 Ógildingarmál. Á árinu 1958 seldi P íbúð, og var kaupverðið m. a. goldið með veðskuldabréfi, sem tryggt var með veði í greindri íbúð. P fól I skuldabréfið til geymslu og innheimtu í desember- mánuði 1958. Hinn 14. apríl 1965 sendi P yfirborgardómar- anum í Reykjavík beiðni um útgáfu stefnu til ógildingar veðskuldabréfinu. Var opinber stefna gefin út sama dag og málið þingfest hinn 29. júní 1965, en enginn sótti þing til að andmæla ógildingarkröfunni. Var málið dómtekið sama dag og dómur kveðinn upp 30. s. m. Sakamálsrannsókn á hendur I leiddi síðar í ljós, að I hafði án vitundar P selt og afhent H skuldabréfið árið 1960, en eftirstöðvar þess voru þá kr, 104.000.00. I stóð skil á áföllnum greiðslum til H árin 1961, 1962, 1963 og 1964, og var í hvert skipti áritað um greiðslurnar á bréfið, sem var í vörzlum H. H krafði eigendur hinnar veðsettu íbúðar um áfallnar greiðslur í gjalddaga árið 1965. Voru þær inntar af hendi 28. júní s. á. og skuldabréfið áritað í samræmi við það. Stuttu eftir gjalddaga bréfsins árið 1966 krafði H sömu aðilja um greiðslu vaxta og afborgana, en var þá tjáð, að ógildingar- dómur hefði gengið um skuldabréfið. Var H neitað um greiðslu af þeim sökum, en P greiddir áfallnir vextir og af- borganir það ár og síðan árið 1967. H áfrýjaði umræddum ógildingardómi. Dæmt var, að ekki hefði verið fyrir hendi það skilyrði til ógildingardóms skv. 216. gr. laga nr. 85/1936, að veðskuldabréfið væri glatað eða horfið, en gögn- um um þetta mátti H koma að í Hæstarétti, sbr. 98. gr. sömu laga. Var ógildingardómurinn skv. því felldur úr gildi .. 1009 Efnisskrá CXKIX Bls. Ömaksbætur. Áfrýjanda, er ekki sótti þing, gert að greiða ómaksbætur .... 560 Ómerking. Smerktur héraðsdómur í máli, sem starfsmaður bæjarfógeta höfðaði f. h. ríkissjóðs til heimtu tiltekinna opinberra gjalda, bæði vegna þess áð bæjarfógeta bar að víkja sæti í málinu og að starfsmanninn brast heimild til að gefa í málinu bindandi yfirlýsingu fyrir dómi. Sjá nánar frávísun ...... 47 sagnaöflun og málflutningi af hendi sækjanda skaðabótamáls var í héraði svo áfátt, að öll málsmeðferð þar var ómerkt ásamt héraðsdóminum, að undanskildum ákvæðum hans um málskostnað, en sækjanda hafði verið veitt gjafsókn í hér- aði, og var málinu vísað frá héraðsdómi ................ 55 Í skuldamáli voru þeir gallar á málatilbúnaði og gagnaöflun, að héraðsdómur var ómerktur og málsmeðferð í héraði og málinu vísað frá héraðsdómi ..............020000 0000... 74 Eftir að mál var hafið, var það tekið fyrir af nýju, án þess að lögmaður stefnda í héraði samþykkti fyrir dómi fyrirtöku málsins án stefnu. Af þessum sökum bar sjálfkrafa að ómerkja héraðsdóm í málinu og vísa málinu frá héraðsdómi 90 Í máli út af húsbyggingu voru uppsögn ráðningarsamnings og skaðabótakröfur meðal annars reistar á byggingargöllum. Þar eð matsgerð og héraðsdómi var mjög áfátt, þótti málið svo vanreifað, að héraðsdómur var ómerktur og málinu vísað frá héraðsdómi ..............000...0 ene 206 Í máli, sem höfðað var til heimtu björgunarlauna, var héraðs- dómur byggður á röngum skýrslum í málflutningi um veðr- ið, og var hann af þeim sökum ómerktur og meðferð málsins í héraði frá tilteknu þinghaldi .................!.. 216 G, starfsmaður í skipasmíðastöð S, varð fyrir slysi, er hann rann til á vinnupalli, þegar hann vann að því með raf- magnsbor að bora inn úr byrðingi á báti, sem var í smíður hjá S. Höfðaði G mál til heimtu bóta úr hendi S, en S var sýknaður í héraðsdómi. Eftir uppsögu héraðsdóms var aflað nokkurra málsgagna, þar á meðal umsagnar öryggis- málastjóra og álitsgerðar tveggja dómkvaddra manna. Fyrir dóm komu meðal annars rafveitustjórinn í Vest- mannaeyjum, rafmagnseftirlitsmaður í sama kaupstað, og auk þess gáfu G og framkvæmdastjóri S dómskýrslur. Þessi gögn áttu í réttu lagi að koma fyrir héraðsdóm til úrlausnar. Málið var því vanreifað í héraði og var því hér- aðsdómur ómerktur svo og meðferð málsins frá tilteknu Þinghaldi, og málinu vísað heim í hérað til löglegrar með- ferðar og dómsálagningar af nýju ..........20..00 0000... 238 H höfðaði bótamál á hendur B með stefnu, birtri 2. marz 1962. CXKK Efnisskrá B var sýknaður af kröfum H með héraðsdómi, sem gekk 24. september 1965. H skaut dómi þessum til Hæstaréttar með áfrýjunarstefnu 26. okt. 1965. Í Hæstarétti kom fram bréf yfirborgarfógetans í Reykjavík, dags. 7. marz 1967. þar sem frá því var greint, að B hefði andazt 8. apríl 1962. Af þeim sökum var hinn áfrýjaði héraðsdómur ómerktur og öll meðferð málsins í héraði frá og með þing- haldi 12. apríl 1962, sbr. 2. mgr. 54. gr. laga nr. 85/1936 .... Í máli út af broti gegn áfengislögum var talið, að héraðsdómara hefði að vísu verið rétt að kynna verjanda ákærða efni til- tekins bréfs saksóknara ríkisins, sbr. 1. mgr. 87. gr. laga nr. 82/1961. Þar sem bréf þetta skipti hins vegar ekki efnislega máli um málssóknina á hendur ákærða, var ekki ástæða til að ómerkja úrskurð sakadóms, þar sem hrundið var kröfum verjanda ákærða, m. a. um frávísun málsins Í lögtaksúrskurði var kveðið á um lögtak á hendur aðilja, án þess að tilgreind væri lögtaksfjárhæð. Úrskurðurinn var því markleysa, sbr. 193. og 223. gr. laga nr. 85/1936 ...... Í máli fyrir vettvangsdómi, sem höfðað var til viðurkenningar á eignarrétti að tiltekinni landspildu, var þess ekki getið í kröfugerð, hver væri stærð eða mörk svæðisins. Var krafan því ódómhæf, sbr. 88. gr. laga nr. 85/1936. Ekki var heldur lagður fram nákvæmur og staðfestur upp- dráttur af þrætustað í samræmi við fyrirmæli 17. gr. laga nr. 41/1919. Var héraðsdómurinn og meðferð málsins í héraði því ómerkt og málinu vísað frá héraðsdómi ...... Héraðsdómur ómerktur vegna vanhæfis meðdómenda, svo og meðferð málsins í héraði frá og með því þinghaldi, er meðdómendur voru tilnefndir. Sjá nánar dómarahæfi .. Lögtaksúrskurðir ómerktir vegna vanhæfis héraðsdómara. Sjá nánar dómarahæfi ..............0.000 0000... 810, 815, Í úrskurði um heimild vitnis til staðfestingar vættis síns voru dómkröfur ekki greindar og málsatvikum eigi lýst nema að litlu leyti. Gætti héraðsdómarinn því ekki fyrirmæla 2. mgr. 190. gr. né 4. mgr. 193. gr. laga nr. 85/1936. Úrskurð- urinn var því ómerktur og málinu vísað heim í hérað til úrskurðar á NÝ .......00.0000eeneers Í rannsókn fyrir sjó- og verzlunardómi úrskurðaði formaður dómsins, að verjanda kærða skyldi óheimilt að mæta í til- teknu þinghaldi með kærða. Málsatvikum var eigi lýst í hinum kærða úrskurði, og eigi færði héraðsdómari heldur rök fyrir því, að varnaraðilja skyldi synja um skipaðan verjanda, er væri við dómprófun málsins. Bar af þeim sökum að ómerkja úrskurðinn ........0..2.0000 0000... Yfirlýsing héraðsdómara um, að úrslit sakarefnis þess, sem ráða ta aa 528 672 838 s4dd Efnisskrá CKXKKI skyldi til lykta, skyldi fara að landslögum, geymdi eigi slíka afmarkaða niðurstöðu um dómkröfur í héraði og sakarefnið, að talið yrði, að málið hefði hlotið þann dóm í héraði, sem lagður yrði til grundvallar áframhaldandi efnismeðferð í Hæstarétti. Varð því eigi komizt hjá að ómerkja héraðsdóminn og málsmeðferðina í héraði frá og með tilteknu þinghaldi og vísa málinu heim í hérað til löglegrar meðferðar og dómsálagningar af nýju ........ Uppboðs var krafizt á grundvelli fjárnáms, en í endurriti af þeirri réttargerð, sem var í dómsgerðum málsins, var þess eigi getið, að fógeti hefði lýst fjárnámi í fasteign þeirri, sem uppboðs var beiðzt á. Var réttargerð þessi því eigi löglegur grundvöllur uppboðs, sbr. 1. gr. laga nr. 57/1949. Var af þeim sökum felldur úr gildi úrskurður uppboðs- réttar um, að uppboð skyldi fram fara, og synjað um framgang uppboðsins ..........2.00..0. 0... sn Ógildingardómur felldur úr gildi, þar sem ekki var fyrir hendi það skilyrði til ógildingardóms skv. 216. gr. laga nr. 85/ 1936, að veðskuldabréf væri glatað eða horfið, en gögnum um þetta mátti koma að í Hæstarétti, sbr. 98. gr. sömu laga Málsreifun og gagnaöflun af hálfu beggja aðilja var svo áfátt í skuldamáli, að eigi þótti rétt að dæma málið á þeim grundvelli, sem það lá fyrir. Var héraðsdómur af þeim sökum ómerktur og málinu vísað frá héraðsdómi ........ Í refsimáli var ákæra saksóknara reist á rannsókn, sem full- nægði ekki skilyrðum laga til saksóknar, og varð ákæran því ekki lögð til grundvallar dómi um efni máls. Af þeim sökum var ómerktur dómur sakadóms og ákærunni vísað frá héraðsdómi .............020..000.. nn P h/f höfðaði mál á hendur H, sem dvaldist í Malasíu. Héraðs- dómari vísaði málinu frá dómi, þar sem stefnubirting hefði ekki verið lögleg. Fyrir Hæstarétti var lagt fram vottorð Manntalsskrifstofu Reykjavíkurborgar um, að H væri skráður Í manntal í tilteknu húsi í Reykjavík, og vottorð hús- ráðanda þar um, að hann hefði fengið endurrit stefnunnar í hendur og sent H það strax með bréfi. Talið var, að P h/f hefði mátt reka málið fyrir bæjarþingi Reykjavíkur samkvæmt 1. mgr. 82. gr. laga nr. 85/1936, og þar sem H ætti lögheimili í fyrrgreindu húsi, hefði samkvæmt 95. gr. laga nr. 85/1936 verið rétt að birta honum þar stefnu í málinu. Var þess vegna dæmt, að ekki hefðu verið ástæður til að vísa málinu frá dómi, og var hinn kærði dómur því felldur úr gildi og málinu vísað heim í hérað til löglegrar meðferðar og efnisdóms ..........202.000 0. Á og L gerðu með sér lóðarleigusamning hinn 4. desember 1962 Bls. 916 9 S Gt 1009 1068 1126 1161 CXXKKII Efnisskrá og var honum þinglýst 6. s. m., en um þær mundir var B settur sýslumaður í Gullbringu- og Kjósarsýslu. G, sem taldi, að með þessu væri brotinn á sér réttur, höfðaði mál á hendur Á, L, B og ríkissjóði. Á hendur B gerði G þær kröfur, að hann yrði dæmdur til að afmá úr veðmálabókum Gullbringu- og Kjósarsýslu samning L og Á frá 4. desember 1962 og til að færa af nýju inn í veðmálabækur tiltekinn eldra lóðarsamning, en til vara kröfur um skaðabætur. Kröfur G á hendur B mátti bera undir héraðsdóm, að til- stefndum a. m. k. Á og L. Hins vegar varð kröfunni ekki beint gegn þinglýsingardómaranum.. Varakrafa G um skaðabætur á hendur B fyrir þinglýsingarstarf hans varð borin undir Hæstarétt í sambandi við þinglýsinguna sam- kvæmt 38. gr. laga nr. 57/1962 og innan þeirra fresta, er þar getur, en eigi undir héraðsdóm í einkamáli, sbr. 34. gr. laga nr. 85/1936. Voru kröfur G á hendur B því eigi dómhæfar og var héraðsdómur ómerktur að því er þær varðaði og þeim vísað frá dómstólum .................. 1188 Víxilmál var höfðað á hendur víxilskuldurum til greiðslu þriggja víxla. Héraðsdómur vísaði málinu af sjálfsdáðum frá dómi, þar sem víxlunum væri ekki réttilega lýst. Einum víxlanna var rétt lýst í stefnu. Bar af þeim sökum að fella héraðsdóminn úr gildi, að því er varðaði kröfur byggðar á þeim víxli, og vísa málinu að því leyti heim í hérað til löglegrar meðferðar og efnisdóms ..........000000000... 1209 Ómerking ummæla. Sjá ærumeiðingar. Póstlög. Sjá opinberir starfsmenn. Prentréttur. L höfðaði mál út af ummælum, sem birtust í fimm tölublöð- um vikublaðs nokkurs. Greinar bessar voru ýmist ritaðar undir dulnefni eða höfundar ekki getið. E var á þessum tíma ábyrgðarmaður blaðsins, en útgefandi á greindum blöðum var talið H h/f. H h/f var eigi skráð, en skv. gögnum málsins áttu E, K, S, ST og H sæti í stjórn fé- lagsins, þegar blöð þessi komu út. Fjölmörg framan- greindra ummæla voru mjög móðgandi ög meiðandi fyrir L. Vörðuðu ummælin við 234. og 235. gr. almennra hegn- ingarlaga, og enn fremur voru þau ómerkt, sbr. 1. mgr. 241. gr. sömu laga. E bar samkvæmt 3. mgr. 15. gr. laga nr. 57/1956 ábyrgð á ofangreindum ummælum, og var E ákveðin kr. 7.500.00 sekt í ríkissjóð (vararefsing 15 daga varðhald) og gert að greiða L fébætur skv. 1. mgr. 264. gr. almennra hegningarlaga að upphæð kr. 40.000.00. Þá Efnisskrá CXXKIII Bls. var E dæmdur til að greiða L kostnað við að birta for- sendur og dómsorð Hæstaréttar í opinberum blöðum skv. 2. mgr. 241. gr. almennra hegningarlaga. Var birtingar- kostnaður ákveðinn kr. 7.000.00. Skv. 22. gr. laga nr. 57/ 1956 var E dæmdur til að sjá um, að birt yrði dómsorð héraðsdóms og svo forsendur og dómsorð Hæstaréttar í málinu. Skyldi birting fara fram í 1. eða 2. tölublaði um- rædds vikublaðs, sem út kæmi eftir birtingu dómsins. H h/f var ekki skrásett skv. ákvæðum 10. gr. laga nr. T7/1921 um hlutafélög. Tilkynningarskylda þessi hvíldi á stjórn félagsins. Vegna þessarar vanrækslu á að láta skrásetja fé- lagið urðu stjórnarmeðlimir sjálfir að bera ábyrgð á greiðslum þeim, sem E bakaði sér. Var sú ábyrgð felld á meðlimi aðalstjórnar eina, þá K, S, ST og H, sem þeim var gert að bera in soliðum, en ekki á varastjórnendur, þar sem ekkeri kom fram um, að þeir hefðu tekið þátt í stjórnarstörfum fram að þeim tíma, er félagið var skrá- sett. Voru þeir K, S, ST og H því in solidum dæmdir til að þola það, að fjárnám yrði gert í eignum þeirra fyrir seki, skaðabóta- og málskostnaðargreiðslum, svo og greiðslu kostnaðar vegna birtingar dóms, sem lagðar voru á E, að því leyti sem greiðslugeta hans hrykki ekki til fyrir greiðslum þessum ...............0..0.. 0 264 Í dagblaði einu birtust ummæli, sem fólu í sér aðdróttun um, að bæjarfógetinn S hefði gerzt sekur um valdníðslu. S stefndi út af ummælum þessum. Höfundur fréttagrein- arinnar, sem hin umstefndu ummæli birtust í, var ekki nafngreindur. Skv. ákvæði 3. mgr. 15. gr., sbr. 16. gr. laga nr. 57/1956, bar Í sem ábyrgðarmaður dagblaðsins refsi- og fébótaábyrgð á efni greinarinnar. Firrti það ekki Í ábyrgð, þótt ummælin væru höfð eftir tilteknum manni á almennum blaðamannafundi, sem sá maður boðaði til. Birting ummælanna vörðuðu við 235. gr. almennra hegn- ingarlaga. Var refsing Í ákveðin kr. 1.500.00 sekt í ríkis- sjóð (vararefsing varðhald í þrjá daga). Enn fremur voru ummælin ómerkt skv. 1. mgr. 241. gr. sömu laga. Þá var Í dæmdur til að greiða S fébætur að fjárhæð kr. 5.000.00 skv. 264. gr. laga nr. 19/1940. Í héraðsdómi var Í skyldaður til að birta forsendur og niðurstöður dómsins í 1. eða 2. tölubl. viðkomandi dagblaðs, sem út kæmi eftir lögbirt- ingu dómsins. Í áfrýjaði héraðsdóminum, en honum var ekki áfrýjað af hálfu S, sem krafðist staðfestingar héraðs- dómsins, þar á meðal ákvæða hans um birtingu forsendna og dómsorðs. Ekki var gerð krafa um birtingu dóms Hæsta- réttar. Að svo vöxnu máli og þar sem héraðsdómi var breytt, var vísað frá dómi þessari kröfu S.............. 887 CRKXKIV Efnisskrá Refsingar. 1. Einstök refsiverð verk og refsiákvæði. S ók bifreið, er hann var með áfengisáhrifum. Var honum dæmt varðhald 15 daga samkvæmt 2., sbr. 3. mgr. 25. gr., sbr. 80. gr. umferðarlaga nr. 26/1958 og 1. mgr. 24. gr. sbr. 45. gr. áfengislaga nr. 58/1954 ........00000000...... U gerðist sekur um nauðgun og var refsað fyrir brot gegn 1. mgr. 194. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Refsing var ákveðin fangelsi 2 ár, sbr. 78. gr. laga nr. 19/1940 .... R gerðist sekur um brot gegn 244. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 með því að taka radiógrammófón ófrjálsri hendi. Refsing var ákveðin með hliðsjón af sakavottorði R fangelsi 6 Mánuði ......0.0.2.0.00enonnnct rausn G ók bifreið, er hann var með áfengisáhrifum. G gerðist með því brotlegur við 2., sbr. 3. mgr. 25. gr. umferðarlaga nr. 26/1958 og 1. mgr. 24. gr. áfengislaga nr. 58/1954. Þar sem um ítrekað brot var að ræða, varðaði það G refsingu skv. 4. mgr. 80. gr. umferðarlaga nr. 26/1958, sem var ákveðin varðhald 15 daga. Þá var G sviptur ökuleyfi ævilangt .. Ábyrgðarmanni blaðs dæmd kr. 7.500.00 sekt (vararefsing 15 daga varðhald) fyrir harkaleg og margendurtekin stóryrði um nafngreindan mann, sem birtust í blaðinu undir dul- nefni eða án þess að höfundur væri tilgreindur og vörðuðu við 234. og 235. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 .. Með fölsun ýmissa skjala gerðist J brotlegur við 1. mgr. 155. gr. laga nr. 19/1940. Í sama máli seldi J innstæðulausa tékka, sem varðaði hann refsingu skv. 248. gr. sömu laga. Refsing J var með hliðsjón af TT. og 78. gr. laga nr. 19/ 1940 ákveðin refsing 2 ár ........00000crnn nn. Í sama máli stuðluðu A og Á í sameiningu að útgáfu og sölu innstæðulausra tékka til að viðhalda ávinningi af broti J. Með því gerðust þeir A og Á sekir um brot á 254. gr. almennra hegningarlaga. Refsing Á og Á var í héraðs- dómi, sem ekki var áfrýjað að því er ÁA og Á varðaði, ákveðin fangelsi 6 mánuði (skilorðsbundin) .............. Í sama máli var upplýst, að E tók þátt í ýmsum ofangreindum fölsunum J með því að falsa framsöl á tékka fyrir hvatn- ing! Með þeirri háttsemi gerðist E sekur um brot á 1. mgr. 155. gr. almennra hegningarlaga, sbr. 22. gr. sömu laga. Refsing E var í héraðsdómi, sem ekki var áfrýjað að því er E varðaði, ákveðin fangelsi 7 mánuði (skilorðs- bundin) 20.00.2200 Í sama máli var upplýst, að Þ, póstvarðstjóri á póstafgreiðslu, lét greinda tékka, sem J seldi á póstafgreiðslu þessari, liggja óhæfilega longi Í sjóði sínum, án þess að gera ráð- 38 94 159 264 318 318 318 Efnisskrá CKKXV stafanir um innheimtu þeirra. Með því misnotaði Þ að- stöðu sína J og öðrum til ávinnings, þannig að það varðaði Þ refsingu skv. 139. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/ 1940, sbr. 3. mgr. 118. gr. laga nr. 82/1961, sbr. og 26. gr. Þóstlaga nr. 31/1940 og 5. tl. 37. gr. reglugerðar nr. 170/ 1963. Sending Þ á símapóstávísunum, eftir að honum var ljóst, að engin bankainnstæða var til fyrir tékkunum, varðaði Þ refsingu skv. 248. gr. hegningarlaga nr. 19/1940, sbr. 138. gr. sömu laga. Refsing Þ var ákveðin fangelsi 8 Mánuði ..........02.20.200.. rr J ók bifreið sinni undir áhrifum áfengis. Með atferli sínu gerð- ist J brotlegur við 2. mgr., sbr. 3. mgr. 25. gr. umferðar- laga nr. 26/1958 og 1. mgr. 24. gr. áfengislaga nr. 58/1954. Brot J var ítrekað og var refsing hans ákveðin varðhald í 10 daga skv. 80. gr. umferðarlaga og 45. gr. áfengislaga. Þá var J sviptur ökuleyfi ævilangt skv. 81. gr. umferðar- laga og 1. mgr. 24, gr, áfengislaga .........00.00.0...... K gætti ekki þeirrar varúðar, sem honum bar í bifreiðarakstri, en árekstur varð. Taldist atferli K varða við 1. mgr. 26. gr., 1. mgr. 37. gr. og í. mgr. 48. gr., sbr. 80. gr. umferðar- laga nr. 26/1958. Var refsing K ákveðin kr. 2.000.00 sekt í ríkissjóð (vararefsing varðhald tvo daga) ................ G gerðist sekur um þjófnað á bankabók og veski. Honum var dæmd refsing skv. 244, gr. almennra hegningarlaga nr. 19/ 1340 fangelsi í 4 mánuði .............020000.00 00. R ók slökkvibifreið inn á gatnamót gegnt rauðu umferðarljósi. Varð árekstur við aðra bifreið, og beið ökumaður hennar bana, en farþegi lemstraðist. R sýndi af sér stórfellt gá- leysi við aksturinn. Varðaði sú háttsemi við 215. gr. og 219. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, 1. og 2. mgr. 26. gr, 1. mgr. 37. gr. 2. mgr, sbr. 1. mgr. 38. gr. og 49. gr., sbr. 80. gr. umferðarlaga nr. 26/19583. Var R dæmd skilorðsbundin refsing, varðhald fjóra mánuði ............ Með þjófnaði á utanborðsmótor gerðist J sekur um brot gegn 244. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, og var með hliðsjón af sakavottorði dæmd refsing fangelsi 6 mánuði J varð offari við dyravörzlu, er hann hratt manni frá dyrum samkomuhúss, svo að hann hlaut beinbrot af. Varðaði það við 218. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Refsing var hins vegar felld niður skv. 1. tl. og síðustu mgr. 74. ær. sömu laga ............200..0. 00. M áskildi sér endurgjald fyrir lánveitingu umfram það, sem leyfilegt var skv. 2. og 3. gr. laga nr. 58/1960, sbr. auglýs- ingu Seðlabanka Íslands 28. des. 1960. Með því vann M sér til refsingar skv. 2. mgr. 6. gr. sömu laga. M, sem kallaði sig víxlara og hafði það að atvinnu að ávaxta fé fyrir Bls. 318 át 480 483 496 508 537 CXXXKVI Efnisskrá menn, var bókhaldsskyldur skv. 3. tl. 2. gr. laga nr. 62/ 1938, en færði eigi tvöfalt bókhald, svo sem boðið er í 1. mgr. 4. gr. sömu laga. M vann þannig til refsingar skv. 19. gr. nefndra laga og 262. gr. almennra hegningarlaga. Var M dæmd sekt kr. 850.000.00 (vararefsing varðhald 10 mán- UðI) 2....2200rerere rr E og J slógu eign sinni á úr og skartgripi verzlunar, sem þeir brutust inn í Með því gerðust E og J brotlegir gegn 244. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. S veitti þýfinu viðtöku til geymslu, enda þótt honum væri ljóst, að þess var aflað með auðgunarbroti. Varðaði það atferli S við 254. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, Refsing E og J hvors um sig var ákveðin með hliðsjón af sakavottorðum þeirra fangelsi 15 mánuði. Refsing S var ákveðin fangelsi Á Mánuði .......00.00.0 sn B hélt eftir af launum starfsmanns síns til greiðslu opinberra gjalda. Með því að nota í eigin þarfir þetta fé gerðist B sekur um fjárdrátt skv. 247. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 og var dæmd skilorðsbundin refsing, fangelsi 4 mánuði ............2 000 H hélt eftir af kaupgreiðslu starfsmanna sinna til greiðslu opinberra gjalda. Með því að nota þetta fé í þágu fyrir- tækis þess, er hann veitti forstöðu, gerðist H sekur um brot skv. 247. gr. almennra hegningarlaga og var dæmd skilorðsbundin refsing, fangelsi 3 mánuði ................ K notaði í lögskiptum víxla og póstávísanir, er hann hafði falsað. Þetta atferli varðaði við 1. mgr. 155. gr. laga nr. 19/1940. Þá gerðist K sekur um að aka bifreið sinni undir áhrifum áfengis. Varðaði það við 2. mgr., sbr. 3. mgr. 25. gr., sbr. 80. gr. umferðarlaga nr. 26/1958 og 1. mgr. 24. gr., sbr. 45. gr. áfengislaga nr. 58/1954. Með hliðsjón af Ti. gr. laga nr. 19/1940 þótti refsing K hæfilega ákveðin fangelsi 8 mánuði og ennfremur var K sviptur ævilangt leyfi til bifreiðarstjórnar ...........0020000 0... nn... Bifreiðarstjórinn S þótti eigi hafa sýnt nægilega aðgæzlu, þar sem honum bar skilyrðislaust að víkja fyrir umferð um aðalbraut, en árekstur varð. Gerðist S brotlegur við 1. mgr. 26. gr., 1. mgr. 37. gr., 3. mgr. 48. gr. og c-lið 3. mgr. 49. gr., sbr. 80. gr. umferðarlaga nr. 26/1958. Var refsing S ákveðin kr. 3.000.00 sekt (vararefsing varðhald þrjá daga) Aððróttun, sem birtist í dagblaði, um að opinber starfsmaður hefði gerzt sekur um valdníðslu, varðaði við 235. gr. al- mennra hegningarlaga nr. 19/1940, og var refsing ábyrgð- armanns blaðsins ákveðin kr. 1.500.00 sekt (vararefsing varðhald í þrjá daga) .......2000000000 00 vn nn Með sölu innstæðulausra tékka aflaði K sér fjárvinnings með Bis. 544 137 140 7161 st1 887 Efnisskrá CKXKVII Bls. sviksamlegum hætti og vann sér til refsingar skv. 248. gr. almennra hegningarlaga. Með notkun tékka, sem K gaf út til greiðslu á skuld, gerðist K brotlegur við 261. gr. al- mennra hegningarlaga nr. 19/1940, Refsing K var ákveðin fangelsi eitt ár með hliðsjón af TT., 72. og 255. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 ......202200000ne neee rn 000... sg G notaði í lögskiptum 6 tékka með fölsuðum nafnritunum og gerðist þannig brotlegur við 155. gr. almennra hegningar- laga nr. 19/1940. Með hliðsjón af 72. og "í. gr. sömu laga var refsing G ákveðin fangelsi 15 mánuði ...............- 929 Þ bar að sýna sérstaka varúð og víkja skilyrðislaust fyrir um- ferð, þá er hann sveigði bifreið sinni út á fjölfarna um- ferðargötu, en árekstur varð. Þeirrar skyldu gætti Þ ekki nægilega og gerðist með því brotlegur við 1. mgr. 26. gr., 1. mgr. 37. gr. og 5. mgr. 48. gr., sbr. 80. gr. umferðarlaga nr. 26/1958. Þ var ákveðin refsing kr. 1.000.00 sekt (vara- refsing varðhald í tvo daga) ..0...0000000 0... .. 0. 1036 Þ gerðist sekur um ölvun við akstur. Eigi voru fyrir hendi skilyrði til að beita þyngri refsingu en fyrir brot gegn 3. mgr. 25. gr. umferðarlaga nr. 26/1958, þar sem 4. mgr. var ekki getið í ákæruskjali. Að öðru leyti varðaði brot Þ við 2. mgr. 25. gr. greindra laga og 1. mgr. 24. gr. áfengis- laga nr. 58/1954. Þar sem um Ítrekað brot var að fjalla, varðaði það refsingu skv. 4. mgr. 80. gr. umferðarlaga. Var refsing Þ ákveðin varðhald 15 daga og Þ auk þess sviptur ökuleyfi ævilangt ........0020200 000... 0. nn... 1140 2. Einstakar refsitegundir og önnur viðurlög. a) Sekt dæmd og varðhald sem vararefsing: Fjárhæð sektar kr. 7.500.00. Varðhald 15 daga ........ 264 Fjárhæð sektar kr. 2.000.00. Varðhald 2 daga .......... 480 Fjárhæð sektar kr. 850.000.00. Varðhald 10 mánuði .... 544 Fjárhæð sektar kr. 3.000.00. Varðhald 3 daga .......... stl Fjárhæð sektar kr. 1.500.00. Varðhald 3 daga ........ 887 Fjárhæð sektar kr. 1.000.00. Varðhald 2 daga ........ 1036 b) Fangelsi dæmt 33, 94, 318, 483, 508, 645, 737, 740, 761, 891, 929 c) Varðhald dæmt .....0.0000 0. 16, 159, 477, 496, 1140 d) Skilorðsbundin refsing dæmd .......... 318, 498, 737, "740 e) Refsing felld niður ........0.00000000 000. n ern... 537 f) Svipting ökuleyfis dæmd ........ 16, 159, 477, 496, 761, 1140 g) Ómerking ummæla ........0000000000 0... 264, 887 Réttarfar. Sjá aðild, áfrýjun, ákæra, dómar og úrskurðir, dómarahæfi, dómstólar, félagsdómur, frávísun, gjafsókn, gæzluvarðhald, kyrrsetning, kærumál, lögbann, lögtak, mat og skoðun, málflutningur, málskostnaður, merkjadómur, CKKXVIII Efnisskrá opinber mál, ómaksbætur, ómerking, réttarfarsvítur, sér- atkvæði, sjó- og verzlunardómur, skiptamál, stefnubirt- ing, sönnun, vettvangsmál, vitni. Réttarfarsvítur. Stefnandi ærumeiðingarmáls, sem flutti mál sitt sjálfur, við- hafði óviðurkvæmileg ummæli um aðilja, er ekki voru málsaðiljar, við munnlegan flutning málsins fyrir héraðs- dómi. Voru ummælin átalin í héraðsdómi. Í sama máli var sami aðili víttur fyrir þann málflutning, að leggja fram allmörg skjöl, sem ekki voru sönnunargögn í málinu og voru því óviðkomandi ..................0..0.0.0000000. Fundið að því, að héraðsdómari, sem lauk máli með dómssátt, hafði eigi getið refsiákvæða þeirra, sem hann taldi brot kærða varða Við ................000..02..0.. 0 Tekið fram í dómi Hæstaréttar, að héraðsdómara hefði verið rétt að kynna verjanda ákærða efni tiltekins bréfs sak- sóknara ríkisins, sbr. 1. mgr. 87. gr. laga nr. 82/1961 ...... Fundið að því, að fógeti kvað ekki í lögtaksúrskurði á um mál- flutningslaun talsmanns stefnda, sem veitt hafði verið gjafvörn í héraði, sbr. 3. tölulið 173. gr. og 2. mgr. 174. gr. laga nr. 85/1936 ..............00020 00 Tekið fram í dómi Hæstaréttar, að einkenning fjárnumins verðmætis hafi verið ábótavant. Í sama dómi tekið fram, að uppboðshaldari hafi ekki átt að sinna boði frá þingvotti .. Sameign. Ö og Á, sem kynntust á árinu 1959, gerðu heyrinkunnugt heit- orð sitt 10. apríl 1961. Kjörforeldrar Á, þau N og S, keyptu Í marz eða apríl 1961 tveggja herbergja íbúð til bess að létta þeim hjónaefnum heimilisstofnunina. Íbúðin var að mestu óinnanbúin og eigi að öllu fullfrágengin að utan. Ö vann að því að fullbúa íbúðina á tímabilinu frá 1, maí 1961 til í. sept. 1962 og naut við það aðstoðar Á, N og S og annarra vandamanna Á að einhverju leyti. Ö og Á flutt- ust í íbúðina 1. október 1961 og bjuggu þar sem hjón væru til 1, september eða 1. október 1962, en þá fluttist Ö í brott. Ö gerði þá kröfu á hendur dánarbúi N, að honum yrðu endurgreidd framlög sín til íbúðarinnar, þ. á m. efni og vinna. Talið var auðsætt, að innanbúnaður og íuilgerð íbúðarinnar hefði verið á þeirri forsendu reist, að Á og Ö eignuðust rétt til þessara sameiginlegu framkvæmda, svo sem væru þau gengin í hjónaband að lögum. Var því litið svo á, að Á og Ö hefðu, eins og sérstaklega stóð á, orðið sameigendur að innanbúnaði íbúðarinnar ................ Bls. 264 460 470 877 1072 Efnisskrá CKKKIRX Bls. Ágreiningur um heimild til að reisa bílskúr á lóð fjölbýlishúss. Sjá nánar fjölbýlishús .........0..00000 00 enen are nenn rn. 768 Samningar. Sjá og fasteignakaup, forleiguréttur, kaup- gjaldsmál, kjarasamningar, lausafjárkaup, leigulóðarréti- indi, skuldamál, umboð. Skv. samningi 29. október 1955 skyldi V selja E á leigu um 25 ára tímabil rétt til sandnáms og malartekju í landi jarðar sinnar, Varmaðals í Kjalarneshreppi. E hóf undirbúning undir námuvinnslu, en eigi sjálfa námuvinnsluna. Hinn 18. september 1962 gerðu E og V með sér nýjan samning, er felldi hinn eldra samning úr gildi. Var E í samningnum nefndur ítakshafi, en V jarðareigandi. Skv. samningi þess- um samþykkti jarðareigandi, að ítakshafi fengi sem endur- gjald fyrir áður framkvæmda undirbúningsvinnu og athug- anir við vinnslu á byggingarefni úr landi Varmaðals og fyrir að afsala sér öllum rétti skv. samningnum 29. október 1955 15% af brúttótekjum jarðeiganda af sölu sands og malar úr landareign Varmaðals næstu 18 ár, eða nánar til- tekið til 29. október 1980. Þá sagði m. a. Í samningnum, að ef jarðareigandi gerði samninga um sölu sands og malar, skyldi uppgjör við ítakshafa fara fram jafnóðum á sömu gjalddögum og nefndir væru í samningum jarðareiganda og viðsemjanda hans um töku sands eða malar. Hinn 18. september 1962 gerði V leigusamning við V h/f. Var V í þeim samningi nefndur leigusali, en V h/f leigutaki. Í síð- astgreindum samningi var svo kveðið á meðal annars, að V seldi V h/f á leigu rétt til sandnáms og malartekju í landi Varmadals til vinnslu byggingarefnis. Skyldi réttur leigu- taka vera einkaréttur á leigutímabilinu til vinnslu á öllum sandi og möl, sem kynni að fyrirfinnast Í landi jarðarinnar. Leigugjaldið var ákveðið þannig, að leigutaki greiddi í leigugjald 10% af andvirði brottflutts sands og malar, miðað við söluverð á vinnslustað þess í Varmadðal, þó aldrei minna en 90 aura fyrir hverja tunnu. Átti leigugjaldið að gerast upp og greiðast ársfjórðungslega. Við undirskrift samningsins skyldi leigutaki greiða fyrirfram upp í leigu- gjald og sem tryggingarfé kr. 250.000.00 í peningum og kr. 250.000.00 í fjórum skuldabréfum til fimm ára, hvert að upphæð kr. 62.500.00, eða samtals í tryggingarfé kr. 500.000.00. Tryggingarféð skyldi endurgreiðast vaxtalaust á næstu 10 árum, eftir að 5 ár væru liðin frá undirskrift samningsins, þannig að það kæmi til frádráttar leigugjaldi leigutaka. Næmi leigugjald á ári eigi af tryggingar- fénu, skyldi það, sem vantaði á M hluta, afskrifast. Yrði eigi af framkvæmdum eða væri hætt við þær, átti trygging- CKL Efnisskrá arféð ekki að endurgreiðast. Af málflutningi varð að ætla, að skuldabréfin væru greidd. Leigutaki skuldbatt sig til að skipta leigugjaldinu hverju sinni í fjóra jafna hluta og greiða það fjórum nafngreindum aðiljum. E taldi sig eiga skv. samningi sínum við V rétt til 15% af þeirri fjárhæð, kr. 500.000.00, sem V h/f greiddi hinn 18. septem- ber 1962, þ. e. kr. 75.000.00. V taldi hins vegar, „að þá komi til útborgunar til“ E, „er 5 ár oru liðin frá samningsgerð, ef engin malartekja hefur farið fram“, og greiddi E aðeins 7.500 kr, Höfðaði E mál á hendur V til greiðslu mismunar- ins, kr. 67.500.00. Talið var; að fjárhæð sú, sem V h/f innti af hendi við undirritun samningsins 18. september 1962, væri í eðli sínu fyrirframgreiðsla fyrir námuréttindi þau, sem V seldi V h/f á leigu. Varð eigi Öðruvísi litið á en að E ætti skv. fyrrgreindum ákvæðum samningsins frá 18. september 1962 rétt til 15% af greiðslum þeim, sem V h/f innti af hendi 18. september 1962. Var krafa E skv. því tekin til greina ..............0.0.0.. 00. Sératkvæði. Einn dómenda Hæstaréttar greiðir sératkvæði í skaðabótamáli Hæstaréttardómari greiðir sératkvæði í máli út af skyldu til 8reiðslu skaðabóta og vátryggingarfjár ......,......... Einn dómenda Hæstaréttar greiðir sératkvæði í refsimáli út af bifreiðarslysi, sem mannsbani hlauzt af ........00..00..... Tveir dómendur í Hæstarétti greiða sératkvæði um forsendu- atriði í máli út af selveiðirétti .......................... Tveir dómendur Hæstaréttar greiða hvor um sig sératkvæði í skaðabótamáli ...............00.000.00.0.. 0... Sjó- og veralunardómur, Mál hluthafa á hendur hlutafélagi, sem höfðað var til viður- kenningar á því, að félaginu væri skylt að leysa til sín hluti hluthafanna og greiða andvirði þeirra eftir mats- ákvæðum í samþykkt fyrir félagið, bar undir sjó- og verzi- unardóm skv. lögum nr. 85/1936, 200. gr. 2. tl., en þar segir, að sjó- og verzlunarðómur fari með og dæmi mál út af efnum þeim, er í lögum um hlutafélög eða samvinnu- félög greinir .................0....0 0 Sjó- og verzlunardómur dæmir skuldamál, sem reis af við- skiptum netjagerðar og útgerðarmanns .................. Sjó- og verzlunardómur dæmir kaupgjaldsmál, er reis út af kjarasamningi milli L. Í. Ú. og F.F.S.f................. Björgunarmál ............0.0....000000. 0. Sjó- og verzlunardómur dæmir í kaupgjaldsmáli milli skip- stjóra og útgerðarmanns ............00...0. Bls. 983 108 251 496 1047 1263 öl8 604 611 Efnisskrá CXLI Sjó- og verzlunardómur dæmir bótamál út af farmflutningi og vátryggingu ........00..0...... 0 Sjó- og verzlunardómur dæmir um kaupkröfu stýrimanns á Skipi .....0.2.000002 0000 Tekið fram, að sjó- og verzlunardómur hefði að réttu átt að dæma mál, en að því væri þó í samræmi við fordæmi ráðið til lykta á bæjarþingi með sérfróðum meðdómendum .... Sjó- og verzlunardómur dæmir um skaðabótakröfu fyrir vörur, er afhenda átti skv. farmskírteini ...................5.... Sjó- og verzlunarðdómur dæmir í máli, sem höfðað var til heimtu kaupverðs Vöru .........0000.00 0 Sjómannalög. Á var stýrimaður á v/b G, eign Landhelgisgæzlu Íslands (L), frá 1. marz til 9. júní 1962. Á taldi, að skylt hefði verið að hafa 2 stýrimenn á skipi þessu, sbr. m. a. 46. gr. laga nr. 66/1946 og 2. mgr. 6. gr. laga nr. 32/1935. Þar sem svo var ekki, taldi Á sig eiga rétt á hluta af launum 2. stýri- manns, sbr. 23. gr. sjómannalaga nr. 41/1930, en þá greiðslu fékk Á ekki fyrir tímabilið frá 1. apríl til 9. júní 1962. Höfðaði Á mál á hendur L til heimtu þeirra launa. V/b G, sem Var 85 rúmlestir að stærð, var eign L og skráður sem varðskip til 3. marz 1962, er skráningarstarfsheiti skips- ins var breytt í björgunarskip að ósk L. Í skipshafnarskrá var tekið fram 1. janúar 1962, að skipið stundaði björgun, og var því starfsheiti haldið til 3. sept. s. á., en þá var skráð í skipshafnarskrána, að starfsemi skipsins væri land- helgisgæzia. Á var lögskráður á skipið 8. marz 1962, en skráður úr skiprúmi.15. júní s. á. Af leiðarbók skipsins varð ekki séð, að það hefði á þeim tíma, sem máli skipti, verið notað til landhelgisgæzlu. Var því eigi skylt að hafa tvo stýrimenn lögskráða á skipið umræddan tíma. Var L því sýknuð af kröfum Á ...........0....0 000... Sjóveðréttur. Sjóveðréttur dæmdur til tryggingar bótum fyrir tjón, er hlauzt af árekstri skipa ......0....2.200.00 nn. Á var skipstjóri á báti H, v/b M, á vetrarvertíð 1957. Í júní- mánuði 1957 vann Á að því að búa annan bát H, v/b H, á sumarsíldveiðar. Var Á síðan skipstjóri á v/b H á síld- veiðum um sumarið, en hætti veiðum í ágústmánuði og hvarf úr þjónustu H 12. ágúst 1957. Enginn ágreiningur var um, að inneign Á hjá H hinn 1. júní 1957 hefði numið kr. 17.110.78, en samtals nam inneign Á hjá H kr. 23.073.80, og var H dæmdur til að greiða Á síðarnefnda fjárhæð. Á hætti störfum eigi síðar en um miðjan maímánuð 1957. Bls, 960 1039 1068 832 127 CKLIL Efnisskrá Héraðsdómsstefna í málinu var gefin út 31. maí 1958. Var því skv. 252. gr. siglingalaga nr. 56/1914 fallinn niður fyrir fyrningu sjóveðréttur varðandi kaup Á sem skipstjóra á v/b M. Hins vegar var viðurkenndur sjóveðréttur Á í v/b H til tryggingar kr. 5.963.02 ásamt vöxtum og kr. 4.000.00 af málskostnaði, sem var ákveðinn kr. 12.000.00 .......... Sjóveðréttur dæmdur til tryggingar greiðslu björgunarlauna skv. 3. tl. 216. gr, laga nr. 66/1963 ........00000 00... Sjóveðréttur dæmdur til tryggingar inneign skipstjóra hjá út- gerðarmanni fyrir skipstjórastarf og önnur störf við skip skv. 2. tl. 216. gr. laga nr. 66/1963 ........20.000.00.0.0.. Skaðabætur. J var háseti á m/s H, sem var eign S. Að kvöldi hins 6. janúar 1955 fór J ásamt fleira fólki á dansleik í samkomuhúsi nokkru í Reykjavík. Um kl. 0330 um nóttina fór J um borð í skipið. Er J fór frá borði aftur skömmu síðar, féll hann úr landgöngubrúnni og niður á bryggju. J hlaut m. a. nef- brot, liðhlaup og brot á úlnliðsbeinum. Var J metin 15% varanleg örorka. Umbúnaði landgangsins var áfátt að því leyti, að ekkert reipi eða handrið var frá landganginum yfir borðstokkinn og niður á þilfar skipsins, en hins vegar bar J að haga för sinni úr skipinu með sérstakri aðgæzlu, Þar sem honum voru vel kunnar þær aðstæður, sem fyrir hendi voru. Varð slysið aðallega rakið til þess, að J við- hafði ekki þessa gát. Hann varð því að bera tjón sitt að 34 hlutum sjálfur. Atvinnutjón J var talið nema kr. 215.000.00, þjáningabætur voru ákveðnar kr. 30.000.00 og kostnaður af örorkutjónsútreikningi nam kr. 650.00, en til frádráttar kom greiðsla Tryggingastofnunar ríkisins, kr. 23.655.96. Var S gert að greiða J 24 hluta þeirrar fjárhæðar, sem þannig fékkst fram, þ. e. Er, 88.797.62 .............. U nauðgaði X, átján ára gamalli stúlku. Að kröfu X var Ú gert að greiða henni kr. 50.000.00 í skaðabætur .............. H lenti með vinstri hönd milli valsa á hverfiprentvél, er hann var að þræða pappír í prentvélina ásamt öðrum starfs- manni í prentsmiðju Á h/f. H höfðaði skaðabótamál á hendur Á h/f. Urðu málsúrslit þau í héraði, að Á h/f var sýknað af kröfum H, en þeim dómi skaut H til Hæsta- réttar. Þar sem gagnaöflun og málflutningi af hendi H í héraði var mjög áfátt, var málinu vísað frá héraðsdómi J seldi Ó lóðarréttindi og bar ábyrgð á efnd þess loforðs. Var J gert að greiða Ó skaðabætur, þar sem Ó varð að greiða leigu fyrir lóðarréttindin, eftir að erfðaleiguréttindi J yfir hlutaðeigandi landi voru afnumin. Sjá nánar erfðaleiga .... Seljandi glers sýknaður af skaðabótakröfum vegna galla, sem Bls. 162 611 616 38 Efnisskrá CXLIII Bls. fram komu á glerinu. Sjá nánar lausafjárkaup ............ 82 Eiganda forleiguréttar að frystihúsi dæmdar skaðabætur fyrir missi forleiguréttarins. Sjá nánar forleiguréttur .......... 103 Kaupanda íbúðar dæmdur afsláttur úr hendi seljanda vegna galla á íbúðinni. Sjá nánar fasteignakaup ................ 108 Að kvöldi hins 6. apríl 1962 sigldi m/s H, eign Skipaútgerðar ríkisins (S), inn Eyjafjörð vestan Hríseyjar. Um kl. 2020 var m/s H að koma inn úr sundinu milli Hríseyjar og Brimness. Var skipinu siglt á fullri ferð með 12—13 sjó- milna hraða og stýrt stefnan 118" NV. Á sama tíma var v/b P að koma úr fiskiróðri og var á leið til hafnar á Litla-Árskógssandi. Varð árekstur milli skipanna. Sjór kom strax í v/b P, sem var dreginn að stjórnborðshlið m/s H og bundinn við m/s H með grastrossu og vír. V/b P sökk að framan og samtímis slitnaði grastrossan. Hékk bátur- inn þá í virnum einum saman og var allur á kafi í sjó. Áleit skipstjórinn á m/s H hættulegt að hreyfa stjórn- borðsskrúfuna með bátinn þannig hangandi við skipshlið- ina. Lét hann því sleppa virnum og sökk þá báturinn við hlið m/s H að fullu. Bátsveriar björguðust allir, en ekkert annað úr bátnum en gúmmíbátur. V/b P var vátryggður hjá Vélbátatryggingu Eyjafjarðar (V) fyrir kr. 604.000.00. Var 14, eða kr. 60.400.00, í sjálfsábyrgð eiganda v/b P (E). V greiddi, eftir að báturinn fórst, E og veðhöfum bátsins 15% af þeirri fjárhæð, sem var í vátryggingu, eða kr. 407.700.00. V og E kröfðust skaðabóta úr hendi S. Ekki varð fallizt á, að m/s H hefði siglt v/b P uppi, sbr. 24. gr. til- skipunar nr. 47/1953, enda fékk sú skýrsla formanns báts- ins eigi staðizt að áliti sérfróðra meðdómsmanna í héraði, að hann hefði siglt stefnuna SSV. Varð að telja skv. þeim upplýsingum, er fyrir lágu, að skipin hefðu nálgazt hvort annað með stefnum, sem voru um það bil þvert hvor á aðra. Skv. 19. gr. tilskipunar nr. 47/1953 bar v/b P, sem hafði m/s H á stjórnborða, að víkja úr leið. Það gerði v/b P ekki og sigldi á fullri ferð þvert fyrir m/s H. Var það brýnt brot á 22. og 23. gr. tilskipunar nr. 47/1953. Þá skorti og á, að formaður sýndi að öðru leyti þá aðgæzlu og varúð, sem almenn sjómennska krafðist. Varð því að líta svo á, að hann hefði átt meginsök á slysinu. Á hinn bóginn var á það að líta, að skipstjórnarmanni m/s H, sem fylgzt hafði með siglingu v/b P, mátti fyrr vera ljóst, að sigling bátsins var athugaverð. Eins og atvikum var háttað, bar honum að gera vélbátnum aðvart um þetta með því að gefa hljóðmerki, sbr. 28. gr. tilskipunar nr. 47/1953, en það vanrækti hann. Þá hófst hann ekki handa um að reyna að afstýra árekstri, fyrr en svo skammt var á milli CKLIV Efnisskrá Bls. skipanna, að í fullt óefni var Komið, en þá var örðugt fyrir hann að meta, hver úrræði kæmu helzt að haldi til að koma í veg fyrir ásiglingu, sbr. 27. og 29. gr. tilskipunar nr. 47/1953. Var og vafamál, hvort sú ákvörðun stýrimanns að beygja skipinu hart á stjórnborða hefði verið sú rétta til að koma í veg fyrir árekstur. Var þó ekki nægilega sannað, að árekstur hefði ekki orðið, ef m/s H hefði haldið stefnu sinni. Nokkur áhætta var fyrir m/s H að draga vélbátinn á grynnra vatn, eins og festingum báts- ins var háttað, og óvíst hvort vírinn eða festingar í bátn- um hefðu haldið í drætti. Þá var dýpið, þar sem árekstur- inn varð, ekki svo mikið, að miklu máli skipti að draga bátinn á grynnri sjó. Hins vegar var það vanræksla af hálfu skipstjórnarmanna m/s H að sleppa vírnum án þess að festa banju eða dufl við vírinn, en það hefði auðveldað björgun bátsins síðar meir, ef til þess hefði komið. Þó hefði átt að vera auðvelt að finna bátinn og ná honum upp, ef ráðstafanir hefðu verið gerðar til þess fljótlega eftir að hann sökk, Var talið hæfilegt, að S bæri ábyrgð að '% á tjóni V og E, sem hlauzt af því, að vélbáturinn sökk. Í virðingargerð var v/b P metinn með öllum búnaði á kr. 604.000.00 þar á meðal var gúmmíbáturinn metinn á kr. 22.230.00. Virðingargerð þessari var ekki hnekkt, og var hún því lögð til grundvallar í málinu, m. a. um verðmæti gúmmíbátsins, enda var ósannað, að hann hefði skemnmizt. Frá þeirri fjárhæð, sem V. hafði samkvæmt framansögðu greitt, var dregið matsverð gúmmíbátsins. Mismunurinn war þá kr. 385.470.00. Var S gert að greiða V 7 hluta þeirr- ar fjárhæðar, eða kr. T7.094.00. 10% af verði bátsins var í sjálfsábyrgð eiganda, eða kr. 60.400.00. V greiddi aðeins 75% af þeim hluta, sem í tryggingu var. Ógreitt vátrygg- ingarfá í tryggingu nam því kr. 135.900.00. Samanlagðar fjárhæðir þessar voru því kr. 196.300.00. Var S dæmt að greiða E %% hluta þeirrar fjárhæðar, eða kr. 39.260.00. Við- urkenndur var sjóveðréttur V og E í m/s H til tryggingar tildæmdum fjárhæðum ........0.200000 0000 nn sn 127 Útlendingi dæmdar miskabætur að fjárhæð kr. 20.000.00 skv. 1. mgr. 24. gr. laga nr. 18/1949 vegna ólögmætra kyrr- setningaraðgerða gegn honum .......000e0se0en0er...... 138 Laust fyrir kl. 0200 aðfaranótt 23. september 1962 var bifreið S ekið niður Bankastræti á vinstri akrein. Tvær konur, O og J, sem voru á leið yfir sömu götu, vestan við gatnamót hennar og Ingólfsstrætis, urðu fyrir bifreiðinni. J, sem hafði verið aðeins á undan O, lenti framan á bifreiðinni og varð undir henni. Hlaut J stórfelld meiðsli og varð 100% varanlegur öryrki. J höfðaði mál á hendur S til heimtu Efnisskrá CKXLV Bls. bóta fyrir tjón sitt. S bar skv. 67. gr. laga nr. 26/1958 hlut- læga ábyrgð á ökutæki því, sem J varð fyrir. Ökumaður bifreiðar S ók yfir gatnamót Bankastrætis og Ingólfsstræt- is Í myrkri, roki og rigningu og varð J, sem var á leið suður yfir Bankastræti, eigi var, fyrr en J var alveg fram- undan bifreið hans. Var þetta mikil ógætni af hans hendi, enda mátti hann eigi vera öruggur um, að gatan væri orðin mannlaus eftir ljósaskiptin. Miða varð hins vegar við, að J hefði farið út á Bankastræti gegnt grænu ljósi fyrir neðan gangbrautina og gengið skáhallt upp á móti suður yfir strætið, unz hún varð fyrir bifreiðinni syðst á því. En Þegar litið var til alls aðdraganda slyssins, ógætni öku- manns og hinnar hlutlægu ábyrgðar bifreiðareiganda, þótti gáleysi J eigi svo mikið, að það ætti að valda niðurfærslu á bótakröfu hennar, sbr. 67. gr. if. laga nr. 26/1958. Var S gert að bæta J tjón hennar að fullu, þ. e. kr. 450.000.00 í bætur fyrir Örorkutjón, kr. 1.200.00 vegna útreiknings örorkutjóns og loks bætur fyrir þjáningar, lýti og óþægindi og röskun á stöðu og högum, kr. 250.000.00. Frá þeirri fjár- hæð, sem þá fékkst fram, kr. 701.200.00, var dregið greitt vátryggingarfé, kr. 472.425.00. Var S skv. því dæmt að greiða J kr. 228.775.00 .........00200 0000. 17 Á vetrarvertíð 1961 var M 2. vélstjóri á v/b S, eign A. Í róðri hinn 10. marz það ár varð M fyrir slysi, er verið var að draga netin, Var vindur þá hvass og mikill sjógangur. M stóð við netarúlluna, en skipverjinn V dró af spilinu. Þegar M var að koma fyrir kúluteininum inn á spilskífuna og hélt við með vinstri hendi, reið alda undir bátinn, og skrikuðu teinarnir til á skífunni. Varð vinstri hönd M á milli teinanna og rúllunnar, Hlaut M mikil meiðsli á baug- fingri og löngutöng. Með stefnu 25. marz 1963 höfðaði M mál á hendur Á til heimtu bóta vegna slyssins. Skv. gögn- um málsins var ekki leidd í ljós nein vangæzla af hálfu A sjálfs. Að áliti yfirskoðunarmanna var umbúnaður í lagi og aðstaða góð um borð í v/b S. Ekki var sannað, að V ætti nokkra sök á slysinu, en krafa á hendur A, reist á sök V, var auk þess fyrnd, sbr. 3. tl. 251. gr. siglingalaga nr. 56/1914. Samkvæmt því var ósannað, að slysið hefði borið að með nokkrum þeim hætti, sem A bæri ábyrgð á að lögum. Var því Á sýknaður af kröfum M ............ 194 Ó byggði hús úr holsteini. Varð Ó fyrir tjóni, sem hann taldi, að væri að rekja til þess að holsteinninn hefði verið gall- aður. Höfðaði Ó skaðabótamál á hendur seljanda holsteins- ins og svo borgarsjóði Reykjavíkur, þar sem starfsmenn hans við byggingarfuiltrúaembættið hefðu leyft notkun hins gallaða holsteins. Kröfur Ó voru hins vegar fyrndar, CXLVI Efnisskrá Bls. hvernig sem á málavexti var litið. Sjá nánar fyrning .... 225 Hinn 15. maí 1965 var dráttarvél í eigu Sandgræðslu ríkisins ekið utan í bifreið, sem var eign Landnáms ríkisins. Við áreksturinn varð tjón á bifreiðinni, sem nam kr. 5.236.00. Dráttarvélin var vátryggð hjá Vátryggingarfélaginu h/f (V) venjulegri ábyrgðartryggingu fyrir slík tæki skv. 1. mgr. 70. gr. umferðarlaga nr. 26/1958. Sagði í vátrygging- arskírteininu, að tryggt væri „gegn sérhverri einkaréttar- skaðabótakröfu, sem vátryggingartaka samkvæmt núgild- andi Íslenzkum umferðarlögum er skylt að tryggja gegn sem eiganda hinnar vátryggðu bifreiðar vegna tjóns, sem hlotizt hefur af notkun hennar“. Með lögum nr. 17/1965 um landgræðslu var sett á stofn sjálfstæð stofnun, Land- græðsla ríkisins, sem fer með landgræðslumál. Jafnframt því sem Sandgræðsla ríkisins var lögð niður með lögum þessum, yfirtók Landgræðsla ríkisins eignir og skuldir og annað er henni viðkom. Landnámsstjóri fyrir hönd Land- náms ríkisins höfðaði mál sesn V og landgræðslustjóra f. h. Landgræðslu ríkisins vegna Sandgræðslu ríkisins til heimtu bóta fyrir ofangreint tjón. Landbúnaðarráðherra hafði að vísu lögum samkvæmt yfirstjórn Landnáms ríkis- ins og Sandgræðslunnar, og báðar heyrðu stofnanir þessar undir landbúnaðarráðuneytið og voru ríkiseign. Hins vegar var um að tefla tvær sjálfstæðar ríkisstofnanir, sem störf- uðu skv. sérstökum lögum og voru alveg óháðar hvor ann- arri, bæði hvað snerti rekstur og reikningsskil, Dráttar- vélin var skrásett eign Sandgræðslunnar og rekin á kostn- að og áhættu þeirrar stofnunar. Það tjón, sem dráttarvélin olli á bifreið Landnáms ríkisins, átti að bætast af fé Sand- græðslunnar, og var það eigi á valdi framkvæmdarvalds ríkisins að gera þar aðra skipan á án sérstakrar lagaheim- ildar, Því varð að telja, að stofnanir þessar kæmu fram sem sjálfstæðir aðiljar í þeim lögskiptum, sem málið fjall- aði um. Samkvæmt því og með hliðsjón af 68. gr., 1. mgr. 69. gr. og 2. mgr. 74. gr. umferðarlaga nr. 26/1958 bar V og Landgræðslu ríkisins vegna Sandgræðslu ríkisins að bæta Landnámi ríkisins ofangreint tjón. Sératkvæði ...... 251 L, fyrrverandi hæstaréttardómari, höfðaði mál út af ummælum, sem birtust í vikublaði nokkru. Fjölmörg ummælanna voru miög meiðandi og móðgandi fyrir L og vörðuðu við 234. og 235. gr. almennra hegningarlaga. E, ábyrgðar- maður blaðsins, bar ábyrgð á ummælunum skv. 3. mgr. 15. gr. laga nr. 57/1956. Var E gert að greiða L fébætur að fjárhæð kr. 40.000.00 skv. 1. mgr. 264. gr. almennra hegningarlaga. Við úrlausn krafna um fébætur var höfð í huga forsaga blaðaskrifa þeirra, sem málið reis af, og Efnisskrá CKLVII Bls. að ekki var viðeigandi, eins og á stóð, að L stofnaði til ákveðinna bankaviðskipta. Einnig var þess gætt á hinn bóginn, að veitzt var harkalega að L með margendur- teknum stóryrðum .........020000 0000 264 Hinn 23. apríl 1964 varð árekstur austan við brúna yfir Ytri-Rangá. Varð hann með þeim hætti, að bifreið B var ekið í austurátt, en ökumaður var sonur hans (Í), Litlu áður en á sjálfa brúna kom, áttaði Í sig á, að hann var kominn fram hjá veginum niður í Þykkvabæ, en þangað var ferðinni heitið. Hugðist hann því snúa við á uppfyli- ingunni og sveigði til hægri, og var þá bifreiðin nokkuð þvert á veginum og framendi hennar nærri hægri Vegar- brún. Í sama mund ók E vörubifreið sinni austur veginn. Hemlaði E og sveigði yfir á syðra vegarhluta, en bifreiðin rann áfram, a. m. k. 20 metra, og skall á bifreið B, sem varð fyrir skemmdum. Höfðaði B skaðabótamál á hendur E og S h/f, en bifreið E var skylduvátryggð hjá því félagi. E braut ákvæði 1. og 2. mgr. 49, gr, umferðarlaga, en Í 4. mgr. 45. gr. og Í. og 4. mgr. 46. gr. sömu laga. Var aðilj- um gert að bera að jöfnu fébótaábyrgð á tjóni því, sem hlauzt af árekstri bifreiðanna. B var talinn eiga rétt á bótum vegna afnotamissis bifreiðarinnar í 60 daga með tilliti til þess, að matsmenn höfðu eigi lokið mati fyrr en 14. júlí 1964. Voru bætur þessar ákveðnar kr. 100.00 á dag, eða samtals kr, 6.000.00. Nam tjón B alls kr. 41.600.00, og var E og S h/f gert að greiða B helming þeirrar fjárhæðar 5li Hinn 28. febrúar 1965 um kl. 2300 ók H bifreið sinni norður Strandgötu í Hafnarfirði. Í sama bili var bifreið R ekið aftur á bak út á götuna, og varð árekstur milli bifreiðanna. Góð rafmagnslýsing var á árekstrarstað og loft bjart, en mikil hálka á strætinu. Hraði bifreiðar H var meiri en aðstæður leyfðu og honum bar að sveigja til vinstri inn á bifreiðarstæði, sem þar var. Ökumaður bifreiðar R átti að gæta þess, að engin hætta væri því fylgjandi að snúa bifreiðinni við og aka henni aftur á bak, eins og aðstæður voru, Bar honum að taka tillit til hálkunnar, sem var, svo og þess, að Strandgata var aðalbraut. Átti ökumaður bif- reiðar R meginsök á árekstrinum, Var R í samræmi við það gert að bæta H 75% af tjóni hans ..........00000....... 534 Að kvöldi hins 14. febrúar 1964 var J við dyravörzlu í dyrum samkomuhúss eins í Reykjavík. Var húsinu lokað kl. 1130. Um það leyti, er J var hættur að hleypa mönnum inn, öðr- um en þeim, er nauðsynleg erindi áttu, kom I upp á tröppu þá, sem er utan dyranna, og beiddist inngöngu á dansleik, sem í húsinu var. J, er kvaðst hafa verið að hleypa inn manni í prentsmiðju, sem starfrækt er í húsi þessu, taldi CXLVII Efnisskrá Bls. 1, sem var ölvaður, og fleiri menn vera fyrir sér, þá er hann vildi loka dyrunum, og stjakaði við I af svo miklu afli, að hann kastaðist aftur á bak niður af tröppunni, yfir gangstéttina og skall á bakið á bifreið. Hlaut I af fallinu brot á neðri enda geislabeins vinstra úlnliðs. J, sem að vísu var rétt að vísa I frá dyrum samkomuhússins, varð of- fari, þá er hann hrinti í aftur á bak. Var J dæmdur til að greiða I skaðabætur, sem voru ákveðnar kr. 15.000.00, svo og eiganda kyrrstæðrar leigubifreiðar, er I skall á, bætur fyrir spjöll á bifreiðinni ...........0..0..0.00.0.... 537 Sumarið 1961 hóf B byggingarframkvæmdir við íbúðarhús í Hafnarfirði. SS og SÁ rituðu nöfn sín á uppdrátt af hús- inu sem húsasmíðameistarar og SJ sem múrarameistari. Eins og mælt var fyrir í byggingarsamþykkt, var eintak af teikningu þannig áritað afhent byggingarfulltrúa. Í júní- eða júlímánuði um sumarið var ýtt úr grunni húss- ins og grafið fyrir sökkli, og var grunnurinn þá tekinn út af byggingarfulltrúa. Ekki varð af frekari framkvæmd- um, fyrr en í nóvember 1961, en bá var slegið upp fyrir sökkli hússins. Annaðist húsasmiður það verk skv. ábend- ingu SS. Vegna frosta var ekki steypt strax í sökkulmótin, og var það ekki gert fyrr en í febrúar 1962. Unnu SS og SÁ við það verk ásamt starfsmönnum sínum, en múrara- meistarinn SJ var ekki tilkvaddur né heldur fór fram önnur úttekt á grunninum. Kijallaragólf var síðan steypt í marz 1962, veggir kjallarahæðar í apríl og loftið í byrjun júní sama árs. Þegar mótum var slegið frá kjallarahæð, komu í ljós ýmsir gallar á verkinu. Skv. undirmatsgerð var talið kosta kr, 56.000.00 að bæta úr göllunum. Orsakir gallanna voru aðallega ótraustar undirstöður, of veik steypumót og óvandvirknisleg jöfnun steypunnar í mótin. Með áritun sinni á teikningu af húsi B tóku SJ, SÁ og SS á sig ábyrgð á því, að hvert verk, sem undir þá heyrði, yrði vel af hendi leyst og í samræmi við byggingarsamþykktir og lög, sbr. byggingarsamþykkt fyrir Hafnarfjörð nr. 94/1960, 4. gr. 12. tl. Sýndu þeir SS, SÁ og SJ af sér vanrækslu í þeim efnum, en SS átti þar meginsök. Eftir að umrætt verk var hafið, hætti SÁ þátttöku í verkinu, Hins vegar tilkynnti SÁ eigi B um þetta og lét B vera í þeirri trú, að þeir SS væru saman við húsbygginguna, enda var SÁ áfram skráður hjá byggingarfulltrúa sem ábyrgur meistari. Af þeim sökum leysti SÁ sig eigi undan ábyrgð frá smíði hússins gagnvart B. Eigi leysti það heldur SÁ undan ábyrgð, að hann var eigi kvaddur til undirmatsins, þar sem örugglega var í ljós leitt, að viðgerð á göllunum hefði a. m. k. kostað þá fjárhæð, sem í undirmatsgerð sagði, jafnvel þótt hafizt Efnisskrá CKLIX Bls. hefði verið handa um endurbætur á þeim svo fljótt sem kostur var. SJ tók að sér eftirlit með múrsmíði á húsi B, þar á meðal að undirstöður hússins væru nægilega traustar, en virtist lítið hafa sinnt skyldum sínum við húsbygging- una. Vegna vanrækslu SJ á því að fylgjast með og líta eftir smíði hússins varð eigi hjá því komizt að telja hann ábyrgan gagnvart B vegna umræddra galla. Var þeim SS, SÁ og SJ gert að greiða B óskipt undirmatsfjárhæðina, kr. 56.000.00, og auk þess fébætur fyrir stöðvun á bygg- ingarframkvæmdum, kr. 40.000.00, eða samtals kr. 98.000.00 561 Seljendur fasteignar dæmdir til að greiða kaupanda skaða- bætur. Sjá nánar fasteignakaup ............0.0.....0.0.... 688 Farmflytjandi og vátryggjandi sýknaðir af bótakröfum vegna skemmda á farmi. Sjá nánar farmflutningur ............ 143 S var gestkomandi á heimili Sk. Sk taldi sig hafa hlotið ökkla- brot við árás af hálfu S og krafði S um fébætur af þeim sökum. Ósannað var, að S hefði verið undir áberandi áfeng- isáhrifum, þegar Sk brotnaði um ökklann, en á hinn bóginn játaði Sk að hafa verið ölvaður, Til einhverra góðlátlegra átaka kom, en ósannað var með öllu, að S hefði ráðizt á Sk, og óvíst var, að meiðslin hefðu orðið í þessum átökum. Eina vitnið, sem var viðstatt, er Sk ökklabrotnaði, bar fyrir dómi, að það hefði ekki séð neitt það til gerða S, að hann hefði getað valdið meiðslunum. Af gögnum málsins varð því ekki talið sannað, að S ætti sök á meiðslum Sk ...... 806 J, skrifstofustjóra verzlunar varnarliðsins á Keflavíkurflug- velli, var sagt upp starfi sínu. J, sem taldi sig eiga rétt til skaðabóta af því tilefni, höfðaði bótamál á hendur ríkis- sjóði. Ríkissjóði var dæmd sýkna þegar af þeirri ástæðu, að J réðst til varnarliðsins án milligöngu íslenzkra aðilja .... 827 Í dagblaði einu birtust ummæli, sem fólu í sér aðdrótti un um, að bæjarfógetinn S hefði gerzt sekur um valdníðslu. Í bar sem ábyrgðarmaður dagblaðsins refsi- og fébótaábyrgð á efni greinarinnar. Var Í m. a. dæmdur til að greiða S fé- bætur að fjárhæð kr. 5.000.00 skv. 264. gr. laga nr. 19/1940 887 Maður, sem gerðist sekur um refsivert misferli með tékka, fn 0 dæmdur til að greiða tékkhöfum skaðabætur ............ 891 Maður, sem gerðist sekur um skjalafals, dæmdur til að greiða bætur fyrir tjón, er hlauzt af nefndu misferli ............ 929 Rétt fyrir kl. 2100 að kvöldi hins 1. desember 1964 varð árekstur milli bifreiðar R og bifreiðar S á Reykjavíkurvegi í Hafn- arfirði, en hálka var. Ökumaður bifreiðar R í umrætt sinn var B, og var hann á leið norður Reykjavíkurveg, en öku- maður bifreiðar S var Ó, sem var á leið suður Reykjavíkur- veg. Skemmdir urðu á báðum bifreiðunum og auk þess hlaut B meiðsli. R og B höfðuðu bótamál á hendur S og S CL Efnisskrá h/f, en bifreið S var tryggð skylduvátryggingu hjá því fá- lagi, og S höfðaði mál á hendur R, B og Sv, sem var vá- tryggingarfélag bifreiðar R, til heimtu bóta fyrir tjón sitt. Áreksturinn varð með þeim hætti, að bifreið S rann að því er virtist stjórnlaust yfir á vestari vegarhelming Reykja- víkurvegar í veg fyrir bifreið R, en ljóst var, að B var ekki kleift að afstýra árekstri með því að víkja lengra til vinstri. Þá var og ósannað, að B hefði setað afstýrt árekstri, enda þótt snjókeðjur hefðu verið á hjólum bifreiðar R, og ekki var heldur í ljós leitt, að B hefði ekið bersýnilega of hratt miðað við hindrunarlausa akbraut framundan. Af þeim sökum var öll sök á árekstrinum lögð á Ó. Var S og S h/f gert að greiða R viðgerðarkostnað bifreiðar hans, kr. 35.408.75, og svo bætur fyrir afnotamissi í 36 daga, kr. 4.500.00, eða samtals kr. 39.908.75, en frá hþeirri fjárhæð var dregin greiðsla frá S h/f til R upp í tjón hans að fjár- hæð kr. 29.000.00. S og S h/f voru skv. því dæmd in solidum að greiða R kr. 10.908.75. Þá var S og S h/f gert að greiða B atvinnutjón ásamt orlofi, kr. 3.103.00, bilkostnað að fjár- hæð kr. 390.00 og bætur fyrir þjáningar og óbægindi að fjárhæð kr. 5.000.00, eða samtals kr. 8.493.00, en B hlaut meiðsli á fingri og hné og skurð á kjálkabarð. Á hinn bóg- inn voru R, B og Sv sýknaðir af kröfum S................ Hinn 24. marz 1963, um kl. 1415, ók ST bifreið sinni austur Bú- staðaveg. Í sama mund ók SV bifreið sinni suður Háaleitis- braut. Skipti engum togum, að árekstur varð milli bifreið- anna á nefndum gatnamótum, og urðu skemmdir á þeim. Höfðaði SV mál til heimtu skaðabóta úr hendi ST og Sam- vinnutrygginga (S), en bifreið ST var tryggð skyldutrygg- ingu hjá því félagi. Ljóst þótti, að hvorugur ökumanna hefði sýnt næga aðgæzlu við akstur bifreiðanna. SV sá ekki bifreið ST, fyrr en um leið og árekstur varð milli bifreið- anna, og gætti ekki lögskipaðrar biðskyldu við mót Bústaða- vegar og Háaleitisbrautar, sbr. 3. mgr. 48. gr. umferðar- laga nr. 26/1958. ST þótti eftir atvikum hafa ekið of hratt, en hámarkshraði eftir Bústaðavegi var 35 km miðað við klukkustund, sbr. auglýsingu nr. 95/1958 um breytingu á lög- reglusamþykkt Reykjavíkur nr. 2/1930. ST sá ekki til bif- reiðar SV, fyrr en stuttu áður en hann kom að greindum vegamótum, og leit þá af henni, og varð hvorki hennar né annarrar umferðar var, fyrr en rétt í sama mund og árekst- ur varð milli þessara bifreiða. Þá kom ST ekki auga á aðra bifreið, sem þarna var, fyrr en á því augnabliki, er bifreið hans rakst á þá bifreið og menn, sem hjá henni stóðu, Var sök skipt þannig, að SV var gert að bera tjón Bls. 974 Efnisskrá CLI Bls. sitt að 36 hlutum, en ST og S dæmt að bæta honum það að % hlutum, eða samtals kr. 5.737.00 ......00.00000.0.0.. 995 Farmflytjandi dæmdur til að greiða skaðabætur fyrir vörur, sem hurfu. Sjá nánar farmskírteini ...............0.0..... 1039 Krafa til skaðabóta, sem aðili kunni að hafa átt, talin fallin niður fyrir fyrningu. Sjá fyrning ..........2000.00000.0..... 1103 Að kvöldi laugardagsins 12. október 1963 leitaði Ö eftir inn- göngu í veitingahús K h/f, en þar var M við dyravörzlu. M ýtti Ö frá dyrunum með þeim afleiðingum, að Ö féll aftur yfir sig niður af tveggja þrepa palli, sem er framan við dyr veitingahússins. Við fallið hlaut Ö brot á vinstra ökkla með liðhlaupi og svo sköddun á liðböndum. Hlaut Ö tímabundna örorku, en enga varanlega. Ö höfðaði bótamál á hendur M og K h/f. Starfsskyldur M voru meðal annars þær að gæta reglu í veitingahúsinu og sjá um, að ölvað fólk fengi ekki inngang. Sannað var, að Ö var ölvaður, begar M synjaði honum inngöngu í veitingahúsið, og að M ýtti Ö frá dyrunum með hægra handarbaki. M þurfti að hleypa gestum inn og loka dyrunum. Til þess að geta rækt þann starfa varð hann að bægja Ö frá dyrunum. Eigi var sannað, að M hefði stjakað svo harkalega við Ö, að hann yrði, eins og á stóð, talinn hafa sýnt af sér óvarkárni eða gáleysi, er skaðabótaskyldu ætti að valda. Var M sam- kvæmt því dæmd sýkna af kröfum Ö. Héraðsdómur, sem auk borgardómara var skipaður tveimur sérfróðum sam- dómendum, taldi með hliðsjón af þeirri starfsemi, sem fram færi í húsinu, fyrrgreindan pall óeðlilega mjóan, þannig að slysahætta gæti stafað af. Enn frem- ur taldi dómurinn, að ekkert hefði verið því til fyrir- stöðu að hækka stéttina framan við húsið, svo að þrepin væru óþörf. Talið var, að leggja yrði til grundvallar þetta álit héraðsdóms, enda hefði því ekki verið hnekkt, og svo þá niðurstöðu héraðsdóms, að greindur vanbúnaður dyra- pallsins hefði verið samvaldur að slysi Ö. Hins vegar var talið, að meginorsök slyssins hefði, auk óhappatilviljunar, verið ölvun Ö og háttsemi hans að öðru leyti. Var K h/f gert að bæta Ö tjón hans að % hluta. Atvinnutjón Ö var metið kr. 70.000.00 og bætur fyrir þjáningar, óþægindi o. fl. kr. 50.000.00. Aðrir kröfuliðir, samtals að fjárhæð kr. 3.175.00, sættu eigi andmælum tölulega. Samkvæmt þessu nam tjón Ö kr. 123.175.00, og var K h/f gert að greiða Ö fjórðung þess, eða kr. 30.793.75, auk vaxta og málskostn- aðar. Sératkvæði .............200200000. 00. 1163 Sýknað af kröfum um bætur vegna missis leigulóðarréttinda o. fl. Sjá nánar leigulóðarréttindi .................0.000... 1184 CLII Efnisskrá Skattar. J starfaði sem framreiðslumaður á Hótel Borg (H) á árunum 1962 og 1963, en hann var erlendur ríkisborgari. Svo sem aðrir framreiðslumenn, tók hann laun sín með þeim hætti, að hann lagði ákveðna hundraðstölu á verð þeirra veit- inga, sem hann bar gestum. Kom það fé eigi í sjóð hótels- ins. Launatekjur J af atvinnurekstri H árið 1962 námu kr. 39.876.00 og árið 1963 kr. 58.556.00 auk orlofsfjár það ár, kr. 2.032.00, en J hafði einnig tekjur frá öðrum aðiljum. Á árinu 1964 var J gert að greiða samtals kr. 17.025.00 í opinber gjöld, og hafði hann greitt kr. 4.000.00 upp í þá fjár- hæð, er hann hvarf af landi broti. Krafðist Gjaldheimtan í Reykjavík lögtaks hjá H fyrir eftirstöðvunum, kr. 13.025.00. Dæmt var, að H bæri ábyrgð á greiðslu greindr- ar lögtakskröfu skv. fortakslausum ákvæðum 1. mgr. 5. gr. laga nr. 22/1956, sbr. 4. gr. laga nr. 68/1962 og 3. gr., h, og 4. gr., a, reglugerðar nr. 95/1962 ..........0.0..... Stórstúka Íslands höfðaði mál gegn Gjaldheimtunni í Reykja- vík til endurheimtu tekjuútsvars og aðstöðugjalds, sem greitt hafði verið vegna Bókabúðar Æskunnar. Sú krafa var eigi tekin til greina, þar sem þessi bóksala Stórstúkunn- ar féll eigi undir þá undanþágu frá útsvari og aðstöðu- gjaldi, sem greinir í 29. gr. og 8. gr. laga nr. 69/1962 og laga nr. 51/1964 um tekjustofna sveitarfélaga .......... Á árinu 1965 hélt B eftir til greiðslu opinberra gjalda kr. 75.000.00 af kaupi starfsmanns síns. Með því að nota í eigin Þarfir þetta fé, sem var orðið eign opinberra sjóða, gerð- ist B sekur um fjárdrátt skv. 247. gr. almennra hegningar- laga nr. 19/1940 ............0200. 000 H hélt eftir af kaupi starfsmanns til greiðslu opinberra gjalda og notfærði sér þannig samtals kr. 30.700.00, sem opin- berir sjóðir voru eigendur að, í þágu fyrirtækis þess, er hann veitti forstöðu. Varðaði það við 247. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 ...........02.00 0000 G var yfirverkstjóri í þjónustu Vegagerðar ríkisins. Á árunum 1962 og 1963 átti G bifreið. Auk eigin nota ók G bifreiðinni við framkvæmd starfs síns í erindum vegagerðarinnar gegn endurgjaldi fyrir hvern ekinn km eftir gjaldskrá, settri af fjármálaráðherra. Vegna þessara nota bifreiðar- innar var G gert að greiða bæjarsjóði Akureyrar (A) að- stöðugjald árin 1963 og 1964. Krafðist A lögtaks hjá G til tryggingar aðstöðugjöldum þessum og var lögtaksbeiðnin tekin fyrir í fógetadómi 7. janúar 1966. Að því er varðaði aðstöðugjald það, sem á G var lagt árið 1963 og féll í gjalddaga 1. júlí s. á., var lögtaksréttur fyrndur, en réttar- gerðir hófust í málinu hinn 7. janúar 1966, sbr. 11. gr. laga Bls. 486 531 0 íð 140 Efnisskrá CLITI Bls. nr. 69/1962 og 2. gr. laga nr, 29/1885. Þegar að svo vöxnu varð ekki framkvæmt lögtak fyrir aðstöðugjaldi árið 1963. Þegar litið var til þeirra tengsla, sem voru á milli nota bifreiðar G í þágu vegagerðarinnar og aðalverkstjórastarfs hans, varð umrædd nýting bifreiðarinnar eigi talin sjálf- stæður atvinnurekstur eða atvinna í merkingu 1. mgr. 8. gr. laga nr. 69/1962 og 1. mgr. 8. gr. laga nr. 51/1964. Skv. þessu var einnig synjað um framkvæmd lögtaks fyrir því aðstöðugjaldi, sem G var gert að greiða árið 1964 .... 877 Krafizt var lögtaks hjá Hótel Sögu (H) fyrir aðstöðugjaldi, sem lagt var á H 1966, en H taldi sig undanþegið aðstöðu- gjaldi. Eigi var talið, að hótel- og leigurekstur H félli undir undanþágu frá aðstöðugjaldi, sem greinir í 8. og 29. gr. laga nr. 51/1964 um tekjustofna sveitarfélaga. Var því tekin til greina krafa um, að lögtak skyldi fara fram hjá H ............0.022.0 0. 895 E h/f rak húsgagnavinnustofu og verzlun á Akureyri. Í verzl- uninni seldi E h/f meðal annars framleiðsluvörur sínar. Á árinu 1966 var E h/f gert að greiða aðstöðugjald til bæjarsjóðs Akureyrar (A), sem E h/f taldi of hátt. Greiddi E h/f aðstöðugjaldið með fyrirvara og höfðaði endur- heimtumál á hendur A. E h/f taldi í fyrsta lagi, að lækka bæri aðstöðugjaldsstofninn um fjárhæð, sem nam birgða- rýrnun á árinu 1965. Í 1. mgr. 9. gr. laga nr. 51/1964 um tekjustofna sveitarfélaga segir, að aðstöðugjald skuli miða við samanlögð rekstrarútgjöld næstliðins almanaksárs, þar með taldar fyrningarafskriftir skv. ákvæðum skattalaga, svo og vörukaup verzlana og efniskaup vegna framleiðslu iðnaðarfyrirtækja. Í 3. mgr. 6. gr. reglugerðar nr. 81/1962 um aðstöðugjald segir síðan, að vörukaup og efniskaup merki hér birgðir í ársbyrjun að viðbættum kaupum á árinu, en að frádregnum birgðum í árslok. Þessi starfs- regla, sem farið hafði verið eftir um nokkurt skeið, þótti hafa næga stoð í lögum. Skv. því var talið, að aðstöðu- gjaldsstofn E h/f hefði að þessu leyti verið rétt ákveðinn af skattyfirvöldum, og var endurheimtukrafa E h/f ekki tekin til greina að því leyti, sem hún var á þessum atrið- um byggð. Í öðru lagi taldi E h/f, að ekki fengi staðizt að leggia aðstöðugjald á áætlaða sölu verkstæðis E h/f til verzlunar E h/f. Skv. skýlausum ákvæðum 9. gr. laga nr. 51/1964 á að miða aðstöðugjald við samanlögð rekstrar- útgjöld, fyrningarafskriftir svo og vörukaup verzlana og efniskaup vegna framleiðslu iðnaðarfyrirtækja. Var þess vegna dæmt, að það ætti enga stoð í lögum að telja það til vörukaupa verzlunar, þegar eigandi iðnaðarfyrirtækis setti framleiðsluvörur sínar til sölu í eigin verzlun. Skv. CLIV Efnisskrá Bls. því var A dæmdur til að endurgreiða E h/f aðstöðugjald, sem lagt var á E h/f á þessum grundvelli................ 951 Árið 1965 var hafizt handa um eflingu vatnsveitu á Seyðisfirði. Bar brýna nauðsyn til framkvæmda þessara einkum vegna hins veigamikla síldariðnaðar, sem þar hafði verið settur á laggir. Kostnaðaráætlun vatnsveitunnar var upphaflega kr. 6.500.000.00, en kostnaður af verkinu var kominn upp í a. m. k. kr. 20.000.000.00. Til þess að afla fjár upp í kostn- aðinn var sett reglugerð nr. 169/1965, sem leysti af hólmi gjaldskrá nr. 208/1958 fyrir vatnsveitu Seyðisfjarðarkaup- staðar. Í 11. gr. reglugerðarinnar segir: „Bæjarstjórn ákveður tengigjald“. Hinn 13. apríl 1966 ákvað bæjarstjórn Seyðisfjarðarkaupstaðar (S) að leggja skv. nefndum heim- ildum tengigjald á 10 síldar- og fiskiðnaðarfyrirtæki á Seyðisfirði, alls kr. 12.250.000.00. Var S h/f gert að greiða af þeirri fjárhæð kr. 500.000.00, Síldarverksmiðjum ríkis- ins (SR) kr. 6.000.000.00 og H h/f kr. 2.000.000.00. Iðnaðar- fyrirtækin vildu eigi una þessari álagningu. Ágreiningi Þeirra og S var ráðið til lykta með samkomulagi 29. ágúst 1966. Var samkomulagið á þá leið, að S endurskoðaði vatns- veitureglugerðina, sérstaklega ákvæðin um tengigjöld, og legði breytinguna fyrir félagsmálaráðuneytið til fullnaðar- ákvörðunar, að iðnaðarfyrirtækin greiddu upp í framlög til vatnsveitunnar kr. 2.250.000.00 fyrir 1. september 1966. Af sammælisfjárhæðinni greiddi S h/f kr. 120.000.00, SR kr. 1.421.000.00 og H h/f kr. 469.000.00. Kvittaði S fyrir þeirri greiðslu hinn 31. ágúst 1966 sem greiddri upp í framlag til vatnsveitunnar skv. samkomulagi. Á fundi bæjarstjórn- ar S 26. september og 5. október 1966 var samþykkt breyt- ing á reglugerð nr. 169/1965, og félagsmálaráðherra stað- festi síðan reglugerð nr. 281 28. desember 1966 um breyt- ing á reglugerð nr. 169/1965. Var útgáfudagur hennar til- greindur 30. desember 1966. Í 10. gr. síðastnefndrar reglu- gerðar var bæjarstjórn meðal annars heimilað að leggja á atvinnufyrirtæki aukagjald í eitt skipti fyrir öll skv. eftir- farandi reglum: „1. Á síldarverksmiðjur allt að kr. 640.00 fyrir hvert mál (135 kg.), sem síldarpressur eru gefnar upp fyrir frá framleiðanda, miðað við lágmarksafköst á sólarhring. 2. Á hverja síldarsöltunarstöð allt að kr. 400.000.00. 3. Á hvert hraðfrystihús allt að kr. 400.000.00. Ef rekið er á sömu fasteign síldariðnaður skv. 1. og 2. tl., skal gjald skv. þessum tölulið lækka um 50%“. Var síðan svo kveðið á, að 40% gjaldsins skyldu greiðast fyrsta árið, en eftirstöðvarnar með jöfnum greiðslum á fimm árum frá og með því ári, sem atvinnufyrirtæki væri tengt eða komið í tengingarhæft ástand við hina nýju götuæð. Væri gjald- Efnisskrá CLV Bls. dagi 1. júní ár hvert. Enn fremur var tekið fram, að gjald- fallin og ógreidd aukagjöld skv. þessari grein skyldu greidd fyrir 31. desember 1966. Skv. nefndri 10. gr. bar S h/f að greiða kr. 400.000.00 í aukagjald, SR kr. 4.800.000.00 í aukagjald og H h/f kr. 1.600.000.00 í aukagjald. Féllu 40% aukagjaldsins í gjalddaga 1966, þ. e. kr. 160.000.00 af aukagjaldi S h/f, 1.920.000.00 af aukagjaldi SR og kr. 640.000.00 af aukagjaldi H h/f. Til frádráttar komu þær greiðslur, sem inntar voru af hendi 31. ágúst 1966, og skv. því námu eftirstöðvar aukagjalds S h/f kr. 40.000.00, eftirstöðvar aukagjalds SR kr. 499.000.00 og eftirstöðvar aukagjalds H h/f kr. 171.000.00. S h/f, SR og H h/f töldu sér óskylt að greiða eftirstöðvarnar og krafðist S þá lög- taks fyrir þeim. Aukagjaldið skv. 10. gr. reglugerðar nr. 281/1966 er sama gjaldið, sem nefnt er tengigjald í 11. gr. reglugerðar nr. 169/1965. Er einungis um afmörkun þess að tefla í nefndri 10. gr. Heimild til álagningar slíkra gjalda er í 8. gr. laga nr. 93/1947. Dæmt, að með sam- komulaginu 29. ágúst 1966 hefðu S h/f, SR og H h/f játazt undir að hlíta úrskurði félagsmálaráðherra um fullnaðar- ákvörðun gjaldsins. Var ennfremur talið, að meta yrði þetta samkomulag gilt, þá er annars vegar væri litið á vöxt síldariðnaðarins á Seyðisfirði og vatnsþörf hans og hins vegar á smæð bæjarfélagsins. Var ekki heldur talið, að ákvæði 14. gr. laga nr. 1/1938, sbr. 1. gr. laga nr. 50/1962, leysti SR undan greiðslu aukagjaldsins. Þá þóttu ákvæði 67. gr. stjórnarskrár nr, 33/1944 eigi standa gjaldskyldunni í vegi. Skv. því var tekin til greina krafa um framkvæmd lögtaks fyrir ofangreindum eftirstöðvum .... 1014, 1021, 1029 Skilorðsbundnir refsidómar. Sjá refsingar. Skipasala. Í septembermánuði 1964 var b/v Á, eign Bæjarútgerðar Hafn- arfjarðar (B), seiðdur til Grikklands. Danska firmað S, sem rekur skipnasölu og skylda starfsemi í Kaupmannahöfn, og umboðsmaður þess hér á landi, G, töldu sig eiga rétt til umboðslauna vegna sölu þessarar. Málavextir voru þeir, að hinn 19. ágúst 1964 sendi B grísku firma símskeyti með fyrirspurn um, hvort firmað gæti vísað á kaupanda að b/v Á. Í svarskeyti, sem B barst 31. s. m., kvaðst fyrirsvars- maður gríska firmans senda tvo nafngreinda menn, sem hefðu áhuga á kaupunum og væru væntanlegir samdægurs eða daginn eftir, Menn þessir, sem voru grískir, komu til Reykjavíkur hinn 1. september s. á. Tókust samningar með þeim og B um sölu togarans nokkrum dögum síðar. CLVI Efnisskrá Við Ekki var leitað eftir skýrslum þessara grísku manna um viðskiptin og eigi var heldur aflað skýrslu fyrirsvarsmanna gríska firmans um afskipti þess, áður en kaupin gerðust. Ekki lágu heldur fyrir önnur gögn um afskipti danska firmans S en þau, sem fram komu í bréfum til G, en þar sagði meðal annars svo um kaupin á b/v Á: „pá den anden siðe má vi se i öjnene, at vi faktisk ikke har bragt disse skibe i forslag til disse köbere“, Þá var ósannað, að G hefði boðið fram aðstoð sína, fyrr en eftir að B barst greint svarskeyti frá gríska firmanu. Að svo vöxnu máli varð að leggja það til grundvallar í málinu, sem kom fram í greindum símskeytum, að gríska firmað hefði komið á því sambandi með B og kaupendunum, sem leiddi til samninga. Þá var hvorki sannað, að G hefði verið fengið umboð til þess að selja b/v Á né að B eða hinir grísku kaupendur hefðu samþykkt 2% umboðslaun til S og G. Var B því sýknuð af umboðslaunakröfu G og S .......000000000. Skiptamál. skipti á dánar- og félagsbúi hjónanna Þ, sem dó árið 1937, og M, sem dó 1964, reis ágreiningur með börnum þeirra hjóna, A, K og Þ, hvort skiptin ættu að ná til ákveðinnar fasteignar. Gerði A þá kröfu, að fasteignin yrði talin sam- eign sín og K og henni haldið utan við skiptin. Var krafan byggð á kaupsamningi, sem M gerði hinn 15. ágúst 1948 við Á og K um sölu á nefndri fasteign. Er M gerði nefndan samning, hafði hún eigi fengið leyfi skiptaráðanda til setu í Óskiptu félags- og dánarbúi sínu og Þ, og brast M þvi heimild til ráðstöfunar á eign búsins án samþykkis allra samerfingja sinna. Var kröfu A hrundið þegar af þeirri ástæðu ..........2220200 0000 Skírlífisbrot. X, átján ára gömul stúlka, var stödd að kvöldi hins 21. júní 1963 við söluskála í kauptúni einu. Bar þar þá að U á bif- reið sinni ásamt B. ÚU var fæddur 19. marz 1942. Að beiðni X lofaði U að aka henni að tilteknu húsi í kauptúninu. Í stað þess ók U hins vegar út úr kauptúninu, þrátt fyri ítrekaðar óskir K um að hann sneri við. Fleygði K sér að lokum út úr bifreiðinni, án þess þó að hana sakaði. Er X fór inn í bifreiðina aftur, lét U B taka við stjórn hennar. X bað þá B að snúa heim, en að skipan U ók B áfram yfir vegleysur, unz bifreiðin staðnæmdist. Þar fór X út úr bifreiðinni og U á eftir henni. Togaði U X með sér niður fyrir hól, þar sem þau hurfu úr augsýn B. Þar hafði U ut Gt to 910 1055 Efnisskrá CLVI Bls. samfarir við X að henni nauðugri. Var honum dæmt fang- elsi 2 ár skv. 1. mgr. 194. gr. almennra hegningarlaga, sbr. 18. gr. sömu laga. U sat í gæzluvarðhaldi frá 22. júní 1963 til 24. s. m, en eigi voru efni til frádráttar þess gæzlu- varðhaldstíma frá refsingu Ú, sbr. 76. gr. laga nr. 19/1940. Þá var U gert að greiða X kr. 50.000.00 í bætur .......... 38 Skjalafals. J var starfsmaður varnarliðsins á Keflavíkurflugvelli og að- ilja á vegum þess. Í sambandi við verktakastörf á Kefla- víkurflugvelli fyrir aðilja á vegum varnarliðsins falsaði J ýmis skjöl, svo sem verksamninga og reikninga fyrir unnin verk, Þegar J hafði fengið í hendur ávísanir til greiðslu á verkunum, framvísaði hann þeim til innlausnar, eftir að hafa falsað nafnritanir á bakhliðar tékkanna sem framsöl og síðan framselt þá með eigin nafni. Öll þessi skjöl notaði J meira og minna í lögskiptum í blekkingarskyni með vitn- eskju um fölsun þeirra. Varðaði þetta atferli J við 1. mgr. 155, gr. laga nr. 19/1940. Í sama máli var upplýst, að E tók þátt í ýmsum ofangreindum fölsunum J með því að falsa framsöl á tékka, m. a. fyrir hvatningu J. Með þeirri háttsemi gerðist E sekur um brot á 1. mgr. 155. gr. almennra hegningarlaga, sbr. og 22. gr. sömu laga. Héraðsdómi var eigi áfrýjað að því er E varðaði. Í sama máli stóð J að því, að útbúin yrði tilkynning til verzlunarskrár um rekstur nafn- greinds firma í því skyni, að B undirritaði hana og tilkynn- ingunni yrði síðan komið á framfæri, sem og varð. Ekki var komin fram nægileg sönnun þess, að J hefði breytt dagsetningu tilkynningarinnar frá því að hún var rituð, og var J því sýknaður að þessu leyti af ákæru fyrir brot á 1. mgr. 155. gr. hegningarlaganna .............00.00.0... 318 K falsaði nafnritanir á fjóra víxla og seldi víxlana bönkum. Með því braut K gegn 1. mgr. 155. gr. almennra hegn- ingarlaga. Einnig notaði K í lögskiptum þrjár póstávísanir, er hann hafði falsað. Afbrot þetta varðaði einungis við 1. mgr. 155. gr. laga nr. 19/1940, en hvorki við 138. né 139. gr. sömu laga, eins og greindi í ákæru, þar sem K var ekki opinber starfsmaður, er hann framdi nefnt misferli. K falsaði ökuskírteini sitt í þeim tilgangi að villa á sér heimildir í sambandi við greiðslu umræddra póstávísana, en þar sem K notaði eigi hið falsaða skírteini í því skyni, tók 1. mgr. 155. gr. laga nr. 19/1940 ekki til þessa atferlis. Var K því dæmd sýkna að því er þetta ákæruatriði varðaði "ol G notaði í lögskiptum 6 tékka með fölsuðum nafnritunum. Tékkana hafði G sjálfur ritað á eyðublað úr hefti, sem hann hafði hnuplað frá nafngreindum manni. Ritaði G nafn þessa CLVITII Efnisskrá Bls. manns undir alla tékkana, en reikningsnúmerið ritaði hann af handahófi. Gerðist G þannig brotlegur við 155. gr. al- mennra hegningarlaga nr. 19/1940. Með hliðsjón af 72. og Tí. gr. sömu laga var refsing G ákveðin fangelsi 15 mánuði. Þá var G dæmdur til að greiða tilteknum að- iljum fébætur ..............0.20.0 00. 929 Skuldajöfnuður. Fyrir uppboðsrétti gerði uppboðsþoli þær kröfur, að tiltekin krafa, sem hann taldi til á hendur uppboðsbeiðanda, kæmi til skuldajafnaðar við kröfur uppboðsbeiðanda. Krafa upp- boðsþola byggðist á áfrýjanlegum dómi, sem ekki var orð- inn aðfararhæfur, Uppboðsbeiðandi vildi ekki una dóminum og kvaðst ætla að áfrýja honum. Að svo vöxnu máli voru ekki skilyrði fyrir hendi til þess að skuldajafna dómskuld- inni við kröfu uppboðsbeiðanda gegn vilja hans. Þegar málið kom til úrlausnar í Hæstarétti, hafði nefndum dómi og verið áfrýjað ...........2.2..0000.. 0... 864 Með leyfisbréfi til skilnaðar að borði og sæng, útgefnu af dóms- málaráðherra hinn 17. febrúar 1965, var M gert að greiða G, eiginkonu sinni, lífeyri, kr. 4.000.00 á mánuði frá 1. nóvernber 1964 að telja, meðan skilnaður að borði og sæng stæði yfir. G krafðist lögtaks fyrir lífeyrisgreiðslum skv. leyfisbréfinu fyrir tímabilið frá og með 1. nóvember 1964 til og með 30. júní 1966, samtals kr. 80.000.00, Í samkomu- lagi um búskipti M og G frá 27. febrúar 1965 tókst G á hendur að greiða skuld við J að fjárhæð kr. 94.997.51 mið- að við áramót 1964-—-1965. M greiddi kr. 84.000.00 af skuld Þessari og vildi skuldajafna þeirri kröfu, er hann ætti á hendur G vegna greiðslunnar til J, við nefnda lífeyris- kröfu G, enda hefði G fallizt á þann greiðsluhátt, en það var ósannað gegn mótmælum G. Telja varð lífeyriskröfu G það réttháa, að M gæti eigi lokið henni með skulda- jöfnuði við kröfu J, er M leysti til sín. Studdist þessi niður- staða við eðli máls og undirstöðurök 31. gr., 2. tl, laga nr. 19/1887, Skv. því var dæmt, að framkvæma bæri lög- takið .......2...0200...2 00 867 Skuldamál. Erfðaleiguhafinn J seldi Ó lóðarréttindi yfir hluta af erfða- festulandinu og bar ábyrgð á efnd þess loforðs. Var J gert að greiða Ó skaðabætur vegna þess, að Ó varð að greiða leigu fyrir lóðarréttindin, eftir að erfðaleiguréttindi J voru afnumin. Sjá nánar erfðaleiga .............0...... 65 Aðilja dæmdar skaðabætur fyrir missi forleiguréttar síns að frystihúsi úr hendi eiganda frystihússins. Voru skaðabæt- Efnisskrá CLIX BIs. urnar ákveðnar með hliðsjón af því, að forleiguhafinn átti ógreitt gjald fyrir frystingu tiltekinna fiskafurða. Sjá nánar forleiguréttur ...............0200.00.0 0. ene 103 Sumarið 1963 kom ítalskur maður (V) hingað til lands til lax- veiða, sem hann hafði samið um við íslenzkan aðilja (G). Reis ágreiningur með þeim G og V út af skiptum þeirra. G hafði skýrt V svo frá í bréfi 16. nóvember 1962, að leiga fyrir veiði með einni veiðistöng í fyrsta flokks laxveiðiám hér á landi, sem honum gætu staðið til boða, næmi frá £ 12-0-0 til £ 15-0-0 á dag eftir gæðum veiðiár og árstíma. V ritaði G hinn 20. nóvember 1962 og tjáði G, að hann hefði í hyggju að koma til Íslands um 15. júlí 1963 ásamt félög- um sínum til veiða í fyrsta flokks veiðiá og væri þeim kunnugt, að leiga veiðiréttar væri slík sem getið var. G tilkynnti því næst V með bréfi 26. nóv. 1962, að V gæti fengið veiðileyfi dagana 14. til 23. júlí 1963, að báðum dög- um meðtöldum, fyrir 4 veiðistengur á dag í fyrsta flokks veiðiá, og væri leigan fyrir veiði í á þessari £ 13-0-0 á stangardag. V samþykkti tilboð þetta með bréfi 11. des- ember 1962, og hinn 28. janúar 1963 tjáði G V bréflega, að V og þrír félagar hans hefðu verið skráðir til veiða í Haukadalsá í Dölum nefnda daga í júlí 1963. G hafði ekki umráð veiðiréttar í á þessari, og varð ekki úr veiði V og félaga hans þar. Í stað þess fengu þeir á vegum G leyfi til veiði í Laxá í Leirársveit og Vatnsdalsá, samtals 20 stangardaga. Veiðileyfi þar voru dýrari og krafði G V um mismuninn. V mátti hins vegar treysta því, að leiga fyrir umrædd veiðiréttindi fyrir Laxá í Leirársveit og Vatnsdalsá væri innan leigumarka, er G í bréfi sínu 16. nóvember 1962 kvað gilda um fyrsta flokks veiðiár hér á landi. Með hliðsjón af því, sem fram var komið um nefnd- ar veiðiár, þar á meðal áliti sérfróðra héraðsdómenda, gat G á hinn bóginn reiknað V hámarksleigu skv. greindu bréfi, þ. e. £ 15-0-0 á stangardag, og nam þá leigugjaldið alls £ 300-0-0, en í skiptum sínum töldu aðiljar sterlings- pund jafngilda kr, 120.00. G krafði V ennfremur um endur- gjald fyrir veiðileyfi í Hvannadalsá og Langaðalsá, sam- tals 16 daga, en V og félagar hans veiddu þar ekki. Var ósannað, að samningur hefði komizt á með V og G um veiði í nefndum ám, og eigi lagði G fram nein gögn, sem sönnuðu, að hann hefði orðið að leggja í kostnað vegna V í sambandi við þær ár. Þar við bættist, að fjögurra stanga veiði á dag var eigi leyfð í þessum ám, svo sem G gerði ráð fyrir í kröfum sínum, og eigi fullnægðu þær því skilyrði að verða kallaðar „first class rivers“. Hefði því átt að meta slíkan samning um veiði ógildan skv. 32. gr. laga CLX Efnisskrá Bls. nr. 7/1936, eins og á stóð. Var þessi krafa G því eigi tekin til greina. G krafði V um endurgjald, kr. 1.240.00, fyrir tvenn gleraugu af tiltekinni tegund, sem hann útvegaði V. Vottorð lá fyrir frá nafngreindri verzlun um, að sumarið 1963 hefðu slík gleraugu kostað í verzluninni kr. 422.00. G lagði eigi fram nein gögn til stuðnings því, að hann hefði keypt umrædd gleraugu hjá annarri verzlun, og voru því eigi efni til að taka þessar kröfur til greina með hærri fjárhæð en kr. 844.00. G krafði V einnig um útlagðan kostnað, kr. 3.120.00, vegna kaupa á rauðvíni, samtals 24 flöskum. Eigi lagði G fram nein gögn til stuðnings kröfu sinni, og varð því eigi reiknað með hærri fjárhæð en kr. 95.00 pr. flösku, og var krafa þessi tekin til greina með kr. 2.280.00. G krafði V enn um endurgjald að fjárhæð kr. 195.00 fyrir veiðarfæri, sem hann útvegaði honum, og var sú krafa til greina tekin að fullu, enda var henni ekki mótmælt. Loks gerði G þá kröfu, að V greiddi sér 15% þjónustugjald á verð veiðileyfa og útlagðan kostnað. Samn- ingur aðilja um veiði í Haukadalsá hljóðaði um £ 13-0-0 „net“ pr. stangarðag. Skv. álitsgerð Verzlunarráðs Íslands og samhljóða áliti sérfróðra meðdómenda í héraði merkti þetta samningsákvæði, að G átti ekki rétt til að krefjast aukaþóknunar fyrir veiðileyfin fram yfir 13 sterlingspund. Þegar virt var framkoma G gagnvart V á þá leið, að hann tilkynnti V, að V og félagar hans væru skráðir til veiða í laxveiðiá, sem G hafði engin umráð yfir, að G fékk V, sem var útlendingur og ókunnugur hér á landi, til að samþykkja víðtæka breytingu á samningi þeirra, án þess að gera honum nánari grein fyrir henni, að G lofaði V veiði í Laxá í Leirársveit 14. júlí, þótt ljóst væri af gögnum málsins, að G hafði engin veiðileyfi haft í ánni til ráðstöf- unar þann dag, samningsrof G varðandi veiðina í Vatns- dalsá og kröfugerð G á hendur V, auk annarra atriða, var talið, að G hefði fyrirgert öllum rétti, er hann kynni að hafa haft til að innheimta sérstaka þjónustuþóknun úr hendi V vegna fyrirgreiðslu sinnar við hann og félaga hans. Þeir kröfuliðir G, sem til greina voru teknir, námu samtals kr. 39.319.00, en V hafði greitt fyrirfram í erlend- um gjaldeyri kr. 62.400.00. Var V því dæmd sýkna af öllum kröfum G. Var G gert að endurgreiða V, sem höfðaði gagn- sök á hendur G, þá fjárhæð, er V hafði ofigreitt, samtals kr. 23.081.00, enda varð eigi fallizt á, að nein efni hefðu verið til sérstaks fyrirvara um greiðslur V, sem inntar voru af hendi fyrirfram, áður en í ljós voru leiddar van- efndir G. Um það bil, er V var að halda af landi brott, beiddist G kyrrsetningar á V til tryggingar þeim kröfum, Efnisskrá CLXI Bls. sem hann taldi sig eiga á hendur honum. Þessar kyrrsetn- ingaraðgerðir voru ólögmætar, og var G dæmdur til að greiða V miskabætur skv. 1. mgr. 24. gr. laga nr. 18/1949, sem voru ákveðnar kr. 20.000.00. Í gagnsök var G því gert að greiða V samtals kr. 43.081.00 ásamt vöxtum og máls- kostnaði .........00..20002. 0. 138 Á var skipstjóri á báti H, v/b M, á vetrarvertíð 1957. Í júni- mánuði 1957 vann Á að því að búa annan bát H, v/b H, á sumarsíldveiðar. Var Á síðan skipstjóri á v/b H á síldveið- um um sumarið, en hætti veiðum í ágústmánuði og hvarf úr þjónustu H 12. ágúst 1957. Enginn ágreiningur var um, að inneign Á hjá H hinn 1. júní 1957 hafi numið kr. 17.110.78 og laun Á við að búa v/b H á veiðar, skipstjóralaun hans á síldveiðum svo og fé, er hann innti af höndum fyrir út- gerðina, hafi numið samtals kr. 11.236.22. Ekki var heldur neinn ágreiningur um, að draga bæri frá þeirri fjárhæð út- tekt Á um sumarið, kr. 5.273.20. Gerði Á kröfu á hendur H um greiðslu á kr. 23.073.80, en H taldi til skuldar á hendur Á, sem ætti að koma til frádráttar, í fyrsta lagi gjald fyrir fæði og húsnæði í júnímánuði 1957, meðan verið var að búa v/b H á síldveiðar, í öðru lagi gjald fyrir fæði á v/b H á sumarsíldveiðum 1957 og loks í þriðja lagi fé, er Á hefði tekið út hjá K h/f um sumarið 1957, en eigi gert grein fyrir. Í málinu voru eigi lagðir fram kjarasamningar þeir, er ætla mátti, að gilt hefðu um skipti Á og H, og ekki var heldur aflað gagna um, hver almennt hefði verið háttur um þessi atriði á þeim tíma, sem máli skipti. Af þessum sökum voru tvær fyrsttöldu gagnkröfur H svo vanreifaðar, að þeim var vísað frá héraðsdómi. Á viðurkenndi að hafa veitt því fé viðtöku, sem greindi í hinni þriðju gagnkröfu H. Kvaðst Á hafa greitt fé þetta skipverjum á v/b H upp í kaup þeirra á síldveiðunum, en kvittanir hefði hann af- hent syni H, sem hefði haft bókhald útgerðarinnar með höndum. H, sem mótmælti því, að þetta fé hefði runnið til þess að greiða kaup skipverja á v/b H, lagði ekki, þrátt fyrir áskoranir héraðsdómara, fram viðskiptareikning skip- verja, sem hann taldi sig þó hafa lokið skilum við að fullu. Var því einnig þessi gagnkröfuliður svo vanreifaður, að honum bar að vísa frá dómi. Skv. því urðu málsúrslit þau, að H var gert að greiða Á kr. 23.073.80, en gagnkröfum H öllum vísað frá dómi. Sjá og sjóveðréttur ................ 162 Dæmt um ýmis viðskipti netjagerðar og útgerðarmanns. Sjá nánar lausafjárkaup ..............00.00 20... nr öol8 Skýring á kjarasamningi leiddi til þess, að útgerðamaður var sýknaður af launakröfum manns, sem var skipstjóri og stýrimaður á báti hans ............00..0.00. 00... 604 CLXII Efnisskrá Dæmt um ýmsar kröfur skipstjóra á hendur útgerðarmanni. Sjá nánar vinnusamningar ..........2..0000.... 00... Dæmt um skipti manns við vélsmiðju út af hitablásara, sem hann hafði keypt af vélsmiðjunni. Sjá nánar lausafjárkaup, málflutningur ........0...02000000e0sn esne Dæmt um kröfu um endurgjald fyrir innanbúnað og fullgerð íbúðar, sem maður gerði á hendur kjörforeldrum heitkonu sinnar, en þau hjónaefnin höfðu fengið afnot íbúðarinnar meðan þau voru samvistum. Sjá nánar festar, sameign .. Dæmt um skuldaskipti aðilja, er sprottin voru af félagsútgerð þeirra. Sjá nánar félagsútgerð ...........0...0.0.000.0.. Stefnubirting. Gjaldstofa Færeyja höfðaði mál fyrir bæjarþingi Reykjavikur á hendur R til heimtu skatts fyrir árin 1962— 1965. R var hvorki skráður á þjóðskrá hér á landi né hafði hann innt hér skatt af hendi. Stefnuvottar birtu héraðsstefnu í mál- inu fyrir nafngreindri konu á heimili hennar og vottuðu, að henni hefði verið afhent endurrit af stefnunni, sem hún hefði lofað að afhenda R, er byggi í sama húsi, en væri fjarverandi, Dæmt, að varhugavert væri að meta þessa stefnubirtingu á hendur R fullnægjandi, en hann kom eigi fyrir dóm, þar sem eigi var skráður samastaður hans hér á landi. Var málinu þegar af þeirri ástæðu vísað frá hér- aðsðómi ........000.00000s rs P h/f höfðaði mál á hendur H, sem dvaldist í Malasíu. Lagt var fram vottorð Manntalsskrifstofu Reykjavíkurborgar um, að H væri skráður í manntal í tilteknu húsi í Reykja- vík, og vottorð húsráðanda bar um, að hann hefði fengið endurrit stefnunnar í hendur og sent H það strax með bréfi. Talið var, að P h/f hefði mátt reka málið fyrir bæj- arþingi Reykjavíkur samkvæmt 1. mgr. 82. gr. laga nr. 85/ 1936, og þar sem H ætti lögheimili í fyrrgreindu húsi, hefði samkvæmt 95. gr. laga nr. 85/1936 verið rétt að birta honum þar stefnu í málinu .........200000 0000 nn Stimpilgjald. I var afhent íbúð upp í búshelming hennar við skipti á félags- búi hennar og fyrrverandi eiginmanns hennar. I lét þing- lýsa yfirlýsingu um þetta efni sem eignarheimild að íbúð- inni. Var I gert að greiða stimpilgjald af yfirlýsingunni að fjárhæð kr. 2.480.00, og höfðaði I mál á hendur ríkis- sjóði til endurgreiðslu á þeirri fjárhæð. Þar sem ekki var um neina sölu að tefla, var yfirlýsing um eignarheimild I undanþegin stimpilgjaldi skv. skýlausum ákvæðum 1. gr. 624 631 1121 1011 1161 Efnisskrá CLKXIII laga nr. 35/1933 um breytingu á lögum nr. 45/1921 um stimpilgjald. Var ríkissjóði skv. því dæmt að greiða I ofan- greinda fjárhæð ...............0.....0.0.0.... 0. Stjórnarskráin. Tekið fram, að álagning gjalds til vatnsveitu brjóti eigi gegn 67. gr. stjórnarskrárinnar nr. 33/1944 ........ 1014, 1021, Ágreiningur reis um selveiði í Þjórsá með eigendum Háfshverf- is Í Rangárvallasýslu (H) og eigenda Fljótshóla í Árnes- sýslu (F). Skv. gögnum málsins varð við Það að miða, að ós Þjórsár í sjó og svo ósasvæði a. m. k. að nokkru væri innan landamerkja Fljótshóla. Ætla varð eftir gögnum málsins, að F og forfeður þeirra á Fljótshólum hefðu óátalið um langan aldur rekið selveiði í ósi Þjórsár og ósasvæði hennar fyrir landi Fljótshóla. Varð því með skírskotun til 67. gr. stjórnarskrár nr, 33/1944 að líta svo á, að hver sá, sem hygðist neyta heimildar 97. gr. laga nr. 53/1957 til seladráps í Þjórsá innan landamerkja Fljóts- hóla, skyldi fyrst inna af hendi til F fébætur, sem ákveða bæri með mati, ef eigi semdi. H buðu eigi fram slíkar bætur, og bar því að staðfesta lögbann við því, að H skytu eða styggðu sel í Þjórsá að svo stöddu innan landamerkja Fljótshóla. Hins vegar var eigi rétt að meina H friðsama för um Þjórsá á nefndu svæði, enda skytu þeir hvorki né styggðu sel þar, sbr. 6. gr. laga nr. 48/1956, Sérafkvæði .. Stjórnsýsla. Starfsmann bæjarfógeta brast heimild til að gefa bindandi yfirlýsingu fyrir dómi í máli, sem hann höfðaði fyrir hönd ríkissjóðs til heimtu tiltekinna opinberra gjalda. Skv. lögum nr. 33/1958 og nr. 10/1960 var bæjarfógetinn innheimtu- maður umræddra gjalda og var þá jafnframt fyrirsvars- maður ríkissjóðs í dómsmálum varðandi innheimtu þeirra. Var eigi í ljós leitt, að öðrum hefði löglega verið fengið það fyrirsvar ...........0..000... skaðabóta, sem hann reisti á bví, að starfsmenn borgar- sjóðs við byggingarfulltrúaembættið hefðu leyft notkun gallaðs byggingarsteins af tiltekinni tegund. Borgarsjóður var sýknaður, þar sem krafa Ó var fyrnd, þegar málið var höfðað, hvernig sem á málavexti var litið ................ Dráttarvél í eigu ríkisstofnunar olli tjóni á bifreið í eigu ann- arrar ríkisstofnunar. Fyrrnefndri ríkisstofnun og svo því vátryggingarfélagi, sem ábyrgðarirygging var tekin hjá, var dæmt að bæta nefnt tjón ............0000000000 Dæmt um skyldu skattstjóra til að koma fyrir dóm til skýrsiu- Bls. 1144 1029 1047 47 251 CLXIV Efnisskrá gjafar í máli, er höfðað var til heimtu tiltekinna opin- berra gjalda. Sjá nánar vitni .......2.0020.0000 00... 00... Skorið úr réttarstöðu tiltekinna starfsmanna bæjarfélags. Sjá kjarasamningar .......002220.000 00 nennt Mál höfðað á hendur Húsatryggingum Reykjavíkurborgar til greiðslu vátryggingarbóta. Sjá vátrygging ..........0... Tekið fram, að það beri undir rétt yfirvöld, en eigi dómstóla, að fjalla að svo stöddu um fjarlægð bílskúrs frá kjallara- tröppum húss, en í málinu var deilt um heimild til bygg- ingar nefnds bílskúrs við fjölbýlishús. Sjá nánar fjöl- býlishús ........0022000. nan Deila um lóðamörk, Sjá lóðamörk ........20000.0000.0.... 0... Deilt um lögmæti aðstöðugjalds. Sjá skattar .... 531, 877, 895, Reynir á reglur um verðlagningu fisks. Sjá verðlagning fisks, lausafjárkaup ....c..200000eneene nn Bæjarfélag höfðar mál á hendur póst- og símamálastjórninni til heimtu lóðarleigu. Sjá fyrning, lögtak ...............- Deilt um lögmæti og stjórnskipulegt gildi gjalda til vatns- veitu. Sjá skattar, stjórnarskrá .........2..... 1014, 1021, Sveitarstjórn. Sjá stjórnsýsla. Svipting réttinda. Sjá atvinnuréttindi, refsingar. Sönnun. Hinn 12. janúar 1964 voru tveir lögregluþjónar á eftirlitsferð í lögreglubifreið. Er þeir óku Laufásveg, veittu þeir at- hygli bifreið við gangstéttarbrún, sem þeir töldu hafa verið í þann veginn að sveigja út í götuna, þar sem hún hefði verið komin aðeins á hreyfingu og verið með fullum ljósum. Höfðu lögreglumennirnir tal af ökumanni, S, sem reyndist vera undir áhrifum áfengis. S viðurkenndi að hafa fundið mjög greinilega til áfengisáhrifa, en kvaðst hafa verið staðráðinn í að aka ekki bifreiðinni. Hélt S því fram, að bifreiðin hefði ekki verið á neinni hreyfingu, en hún kynni að hafa kippzt smávegis til við skiptingu í „parkeringsgír“. Voru sérfróðir menn dómkvaddir til að segja til um það atriði. Báru S og félagi hans (1), að þeir hefðu ekki verið ráðnir í, hvert halda skyldi, eftir að Þeir yfirgáfu hús, þar sem þeir höfðu setið að drykkju. Hefði þeim orðið kalt og þeir þá seizt inn Í bifreiðina. Hefði S þá ræst bifreiðina til að hita hana upp og til þess að þeir félagar gætu hlustað á útvarp. I kvað sér ekki hafa verið kunnugt um, að S hefði ætlað sér að aka bif- reiðinni. S var ákærður fyrir að hafa undir áhrifum áfengis Efnisskrá CLXV reynt að aka bifreiðinni með því að taka hana lítið eitt af stað út á götuna. Var S sakfelldur í héraðsdómi, sem taldi sannað, að S hefði gerzt sekur um það atferli, er í ákæru greindi, Héraðsdómur var staðfestur með þeirri athuga- semd, að gangsetning bifreiðar yrði að teljast þáttur í akstri hennar, sbr. 1. gr. umferðarlaga nr. 26/1958, en að öðru leyti með skírskotun til forsendna hans ............ Að kvöldi hins 21. júní 1963 var X, átján ára gömul stúlka, stödd við söluskála í kauptúni einu. Bar þar þá að ÚU á bifreið sinni ásamt B. Að beiðni X lofaði U að aka henni að tilteknu húsi í kauptúninu. Í stað þess ók U hins vegar út úr kauptúninu, þrátt fyrir ítrekaðar óskir K um að hann sneri við. Fleygði X sér að lokum út úr bifreiðinni, án þess þó að hana sakaði. Er X fór inn í bifreiðina aftur, lét U B taka við stjórn hennar. K bað þá B að snúa heim, en að skipan U ók B áfram yfir vegleysur, unz bifreiðin stað- næmdist. Þar fór X út úr bifreiðinni og U á eftir henni. Togaði U X með sér niður fyrir hól, þar sem þau hurfu úr augsýn B. Að sögn X hafði U samfarir við hana að henni nauðugri. Þótti nægilega sannað, að U hefði í umrætt sinn þröngvað X til holdlegs samræðis við sig með líkamlegu of- beldi, enda lét U áður þau orð falla, sem bentu til þess, að hann ætlaði sér að ná þeim tilgangi sínum, auk þess sem önnur atriði bentu til þess sama. Var og framburður X allur sennilegri en framburður U ...........000000 00... 0. Í máli, sem höfðað var til heimtu skaðabóta vegna galla á gleri, byggði kaupandi kröfur sínar á því m. a., að seljandi hefði ábyrgzt glerið í 5 ár. Studdi kaupandi þá málsástæðu sína við bréf verktaka og bréf verkfræðings, sem eigi voru þó kvaddir fyrir dóm til vættis um þetta atriði né heldur starfsmenn seljanda. Var talið ósannað gegn andmælum seljanda, að hann hefði tekizt nefnda ábyrgð á hendur . Í máli út af árekstri skipa gat skýrsla skipstjóra um það, hverja stefnu hann stýrði, eigi staðizt að áliti sérfróðra meðdómenda í héraði ..........0..20.200. nn ene nn Tekið fram í dómi, að sekt sökunauts væri sönnuð án tillits til skýrslna rithandarathuganda ........00000000...0.... Átök urðu milli S og Sk. Höfðaði Sk skaðabótamál á hendur S vegna meiðsla, er hann taldi sig hafa orðið fyrir, Dæmt var hins vegar, að óvíst væri, að meiðslin hefðu orðið í þessum átökum, og ósannað, að S hefði átt sök á þeim .. Handhafi farmskírteinis krafði farmflytjanda um vörur, sem í farmskírteininu greindi. Farmflytjandi bar því við, að sækjanda hefðu þegar verið afhentar vörur þessar, en á það færði hann ekki sönnur ...........00000 00.00.0000. L keypti miða í Happdrætti Dvalarheimilis aldraðra sjómanna Bls. 16 38 82 127 318 807 1039 CLXVI Efnisskrá Bis. (H). Miðinn var keyptur hjá Á, umboðsmanni H. Þá er dregið var í þriðja flokki happdrættis H hinn 3. júlí 1965, hafði nefndur happdrættismiði verið tvívegis óendurnýj- aður, en við drátt þennan dag féll kr. 500.000.00 vinningur á miðann. L krafði H um greiðslu á vinningsfjárhæðinni, en Á til vara. Taldi hún, að Á hefði lofað sér að sjá um endurnýjun miðans. Gegn eindregnum mótmælum Á færði L ekki sönnur fyrir því, að Á hefði skuldbundið sig gagn- vart L til að endurnýja með sjálfs sín fé, þá er því væri að skipta, umræddan happdrættismiða. Að svo vöxnu máli varð þegar af nefndum sökum að sýkna H og Á af kröf- UM E.s 1082 Tékkar. Sjá fjársvik, skjalafals. Tómlæti. Í máli, sem höfðað var til heimtu skaðabóta út af galla á gleri, kom kvörtun kaupanda of seint fram, sbr. 52. gr. laga nr. 39/1922 um lausafjárkaup, enda sannaði kaupandi ekki nægilega, að seljandi hefði sýnt af sér vítavert gáleysi eða beitt svikum, sbr. 53. gr. sömu laga. Sjá lausafjárkaup .. 82 Útgerðarmaðurinn H átti ýmis viðskipti við netjagerðina N h/f. N h/f krafði H um greiðslu skuldar, sem stafaði frá við- skiptum þessum. H viðurkenndi fyrir sjó- og verzlunar- dómi að hafa „sjálfsagt fengið reikninga“, sem lutu að viðskiptum þessum og náðu til tímabilsins 1. janúar 1959 til 30. júrí 1962. Enn fremur viðurkenndi hann að hafa ekki borið fram mótmæli gegn reikningunum, fyrr en til máls- sóknar kom, en þeir báru með sér, að H hafði greitt inn á þá til 11. júní 1960. Með tilliti til þess, að H hreyfði eigi mótmælum við reikningum N h/f, fyrr en til málshöfðunar kom í nóvember 1962, eða meira en einu ári eftir að öll viðskiptin, sem um var að ræða, áttu sér stað, svo og þess, að mótbárur H við reikningunum voru órökstuddar og Ósannaðar, komst sjó- og verzlunardómur að þeirri niður- stöðu, að eigi væru efni til að taka sýknukröfu H til greina, sbr. 6. gr. og 52. gr. laga nr. 39/1922. Var sú niðurstaða staðfest í Hæstarétti, enda gerði H enga viðhlítandi grein fyrir breytingu, sem hann hafði gert á fyrrgreindum fram- burði sínum fyrir sjó- og verzlunardómi .................. 518 J seldi Á h/f hálfa söltunarstöð sína á Siglufirði með kaup- og starfrækstusamningi, sem gerður var 9. apríl 1953. Var svo kveðið á meðal annars í samningi þessum, að Á h/f tæki að sér greiðslu að hálfu á víxilskuldum við Útvegsbanka Íslands h/f, sem tryggðar voru með veði í hinni seldu eign. Einnig var tekið fram, að kaupandi hefði greitt eftir- Efnisskrá CLXVII Bls. stöðvarnar, kr. 21.000.00. Í samningnum var það ákvæði, að J skyldi heimilt að endurgreiða fyrir 31. desember 1953 nefndar kr. 21.000.00 ásamt vöxtum og kostnaði, og væri þá samningurinn úr gildi fallinn. Að öðrum kosti yrði Á h/f eigandi skv. samningnum. Með afsali, dags. 22. júní 1961, afsalaði J fyrrgreindri síldarsöltunarstöð til S h/f. Á h/f höfðaði þá mál á hendur S h/f og J og gerði þær dómkröfur, að nefnt afsal J til S h/f yrði dæmt ógilt, að því er varðaði helming umræddrar fasteignar. Taldi Á h/f, að J hefði eigi endurgreitt fyrrgreindar kr. 21.000.00 ásamt vöxtum og kostnaði og Á h/f því orðið eigandi söltunar- stöðvarinnar hálfrar skv. beinum orðum samningsins frá 1953. J kvaðst hafa rekið söltunarstöðina árin 1953 og 1954 í félagi við Á h/f. Hefðu framkvæmdastjóralaun sín verið kr. 84.000.00 þessi ár og Á h/f átt að greiða helming þeirra, kr. 42.000.00, og hefði sú fjárhæð gengið til skulda- jafnaðar við kröfur Á h/f, þar á meðal „kr. 21.000.00 skv. áðurgreindum kaupsamningi“. Á h/f taldi hins vegar J nefnda fjárhæð með kostnaði, kr. 21.136.00, til skuldar á reikningum sínum á þeim tímum, er skipti máli. Þá hafði Á h/f eigi talið hálfa söltunarstöðina fram til skatts sem sína eign, að minnsta kosti ekki fram til 1960. Eigi innti Á h/f heldur af hendi greiðslu þeirra víxilskulda, er það skv. framansögðu samdi sig undir með samningnum frá 1953. Tók S h/f að sér greiðslu víxilskulda þessara árið 1961. Í tveimur samningum frá árunum 1959 og 1960, sem Á h/f og J voru aðiljar að auk annarra, var J talinn eigandi nefndrar síldarsöltunarstöðvar og honum áskilin leiga fyrir afnot stöðvarinnar. Á h/f lét hinn 23. apríl 1960 þing- lýsa áðurnefndum kaup- og starfrækslusamningi frá 9. apríl 1953, en eigi varð séð, að Á h/f hefði krafið um afsal fyrir þann tíma. Eins og kaup- og starfrækslusamningnum var háttað, varð að telja, að hátterni fyrirsvarsmanna Á h/f, sem að framan greinir, hefði leitt til niðurfalls þess réttar, sem Á h/f átti skv. honum .........0.0.0000000... TOT Í máli út af ágreiningi um lóðamörk var tekið fram, að lóðar- eigandi hefði ekki í tæka tíð haft uppi vefengingu á tiltek- inni yfirlýsingu sinni um lóðamörkin .................... 796 Á tímabilinu frá því í júní og til loka nóvember 1962 keypti Í h/f afla af báti K, þar í skarkola. Sex reikningar voru á áminnztum tíma gefnir út fyrir afla þeim, er lagður var upp hjá Í h/f, og var þar hvert kg. af skarkola reiknað kr. 4.00 upp til hópa. Fékk K greiðslur skv. reikningum þessum og kvittaði þá fyrirvaralaust. K höfðaði mál á hendur Í h/f og krafðist kr. 5.35 fyrir hvert kg. af kol- anum. Reisti K kröfur sínar á verðákvæðum Verðlagsráðs CLXVIII Efnisskrá Bls. sjávarútvegsins frá 18. maí 1962, sem m. a. tiltók lágmarks- verð fyrir skarkola, kr. 5.35 fyrir 1. flokk og kr. 3.57 fyrir 2. flokk, en skv. 10. gr. laga nr. 97/1961 um Verðlagsráð sjávarútvegsins eru ákvarðanir verðlagsráðs bindandi sem lágmarksverð, og má enginn selja sjávarafla undir því verði, sem ákveðið er eftir ákvæðum þeirra laga. Nefnd verðákvörðun verðlagsráðs var miðuð við það, að Fersk- fiskeftirlitið framkvæmdi gæðaflokkun á fiski þeim, er verðlagður var, sbr. 1. og 2. gr. laga nr. 42/1960. Ferskfisk- eftirlitið framkvæmdi hins vegar eigi gæðaflokkun á skar- kola á Suðureyri, en þar lagði K upp fisk sinn hjá Í h/f á þeim tíma, er kaup K og Í h/f gerðust. Varð Í h/f ekki gefin sök á aðgerðaleysi Ferskfiskeftirlitsins. K krafðist eigi gæðamats, og hann kvittaði skv. framansögðu hvern reikning á fætur öðrum, þar sem honum var reiknað hvert kg, á kr. 4.00. Loks hófst hann eigi handa um að krefja Í h/f um viðbótargreiðslur fyrir skarkolann, fyrr en liðnir voru 22 mánuðir frá því að viðskiptum aðilja lauk. Að svo vöxnu máli voru eigi efni til að taka kröfur K tilgreina .. 942 Umboð. L keypti miða í Happdrætti Dvalarheimilis aldraðra sjómanna (H). Miðinn var keyptur hjá Á, umboðsmanni H. Þá er dregið var í þriðja flokki happdrættis H hinn 3. júlí 1965, hafði nefndur happdrættismiði verið tvívegis óendurnýjað- ur, en við drátt þennan dag féll kr. 500.000.00 vinningur á miðann. L krafði H um greiðslu á vinningsfjárhæðinni, en Á til vara. Taldi hún, að Á hefði lofað sér að sjá um endur- nýjun miðans. Gegn eindregnum mótmælum Á færði L ekki sönnur fyrir því, að Á hefði skuldbundið sig gagnvart L til að endurnýja með sjálfs sín fé, þá er því væri að skipta, umræddan happdrættismiða. Að svo vöxnu máli varð þegar af nefndum sökum að sýkna H og Á af kröfum L .. 1082 Umboðslaun. Í septembermánuði 1984 var b/v Á, eign Bæjarútgerðar Hafn- arfjarðar (B), seldur til Grikklands. Danska firmað S, sem rekur skipasölu og skylda starfsemi í Kaupmannahöfn, og umboðsmaður þess hér á landi, G, töldu sig eiga rétt til umboðslauna vegna sölu þessarar. Málavextir voru þeir, að hinn 19. ágúst 1964 sendi B grísku firma símskeyti með fyrirspurn um, hvort firmað gæti vísað á kaupanda að b/v Á. Í svarskeyti, sem B barst 31. s. m., kvaðst fyrir- svarsmaður gríska firmans senda tvo nafngreinda menn, sem hefðu áhuga á kaupunum og væru væntanlegir sam- dægurs eða daginn eftir. Menn þessir, sem voru grískir, Efnisskrá CLXIX Bls. komu til Reykjavíkur hinn 1. september s. á. Tókust samn- ingar með þeim og B um sölu togarans nokkrum dögum síðar. Ekki var leitað eftir skýrslum þessara grísku manna um viðskiptin og eigi var heldur aflað skýrslu fyrirsvars- manna gríska firmans um afskipti þess, áður en kaupin gerðust. Ekki lágu fyrir önnur gögn um afskipti S en þau, sem fram komu í bréfum til G, en þar sagði meðal annars svo um. kaupin á b/v Á: „pá den anden siðe má vi sei öjnene, at vi faktisk ikke har bragt disse skibe i Íorslag til disse köbere“. Þá var ósannað, að G hefði boðið fram aðstoð sína, fyrr en eftir að B barst greint svarskeyti frá gríska firmanu. Að svo vöxnu máli varð að leggja það til grundvallar í málinu, sem kom fram í greindum sím- skeytum, að gríska firmað hefði komið á því sambandi með B og kaupendunum, sem leiddi til samninga. Þá var hvorki sannað, að G hefði verið fengið umboð til þess að selja b/v Á né að B eða hinir grísku kaupendur hefðu samþykkt 2% umboðslaun til S og G. Var B því sýknuð af umboðslaunakröfu G og S ....0000000 00 0n esne 552 Umferðarlög. Sjá áfengislög, bifreiðar. Umferðarréttur. Í ágreiningsmáli um selveiði í Þjórsá, er reis með eigendum Háfshverfis í Rangárvallasýslu (H) og eigendum Fljótshóla í Árnessýslu (F), var staðfest lögbann við því, að H skytu eða styggðu sel í Þjórsá að svo stöddu innan landamerkja Fljótshóla. Hins vegar var eigi rétt að meina H friðsama förum Þjórsá á nefndu svæði, enda skytu þeir hvorki né styggðu sel þar, sbr. 6. gr. laga nr. 48/1956. Sératkvæði .. 1047 Uppboð. Þ keypti húseign af Ó og P og greiddi kaupverðið m. a. með útgáfu tveggja skuldabréfa, tryggðra með 2. veðrétti í hinni seldu húseign. Þar sem Þ stóð ekki í skilum með af- borganir og vexti af skuldabréfunum, kröfðust Ó og P upp- boðs á húsinu, og var þeim lagt húsið út sem ófullnægð- um veðhöfum á uppboðsþingi. Þ höfðaði mál á hendur Ó og P út af húsakaupunum og krafðist m. a. skila á skulda- bréfunum. Ó og P voru dæmdir til að greiða Þ skaðabætur, en krafa Þ um afhendingu skuldabréfanna var hins vegar ekki tekin til greina, enda var húseignin skv. framansögðu lögð Ó og P út sem ófullnægðum veðhöfum samkvæmt skuldabréfunum við uppboð ......0000000 00 nn. 688 Hinn 17. janúar 1966 krafðist Gjaldheimtan í Reykjavík upp- boðs á fasteign, sem hún taldi vera eign A, en var raun- CLXX Efnisskrá Bls. verulega þinglesin eign H, til lúkningar opinberum gjöld- um. Hinn 16. febrúar 1966 krafðist J síðan uppboðs á sömu fasteign samkvæmt handhafaveðskuldabréfi, útgefnu 12. júní 1965 af H og samþykktu af A, eiginmanni hennar. Þá krafðist Landsbanki Íslands hinn 17. febrúar 1966 uppboðs á grundvelli fjárnáms í eigninni. Loks krafðist Gjaldheimt- an hinn 3. maí 1966 uppboðs fyrir opinberum gjöldum Hl. Var nefnd eign boðin upp og seld á uppboðsþingi í júlí 1966. Uppboðskaupandi var S. H áfrýjaði uppboðsmálinu og krafðist ógildingar á uppboðsgerðinni. J krafðist skv. framansögðu uppboðs á umræddri eign. Var mætt af hendi J á uppboðsþingi 18. maí 1966, en ekki síðar. J varð aðili uppboðsmálsins í héraði, sbr. 3. tl. 8. gr. og 3. mgr. 22. gr. laga nr. 57/1949, og hefði efnisdómur í Hæstarétti um uppboðið bundið hann. J var hins vegar ekki stefnt fyrir Hæstarétt, og varð af þeim sökum að vísa málinu frá Hæstarétti ..........................0.0000 823 Fyrir uppboðsrétti gerði uppboðsþoli þær kröfur, að tiltekin krafa, sem hann taldi til á hendur uppboðsbeiðanda, kæmi til skuldajafnaðar við kröfur uppboðsbeiðanda. Krafa upp- boðsþola byggðist á áfrýjanlegum dómi, sem ekki var orð- inn aðfararhæfur. Uppboðsbeiðandi vildi ekki una dóminum og kvaðst ætla að áfrýja honum. Að svo vöxnu máli voru ekki skilyrði fyrir hendi til þess að skuldajafna dómskuld- inni við kröfu uppboðsbeiðanda gegn vilja hans. Þegar málið kom til úrlausnar í Hæstarétti, hafði nefndum dómi og verið áfrýjað ...............00000.00 sn 864 Uppboðs var krafizt á grundvelli fjárnáms. Í endurriti af þeirri réttargerð, sem var í dómsgerðum málsins, var þess eigi getið, að fógeti hefði lýst fjárnámi í fasteign þeirri, sem uppboðs var beiðzt á. Var réttargerð þessi því eigi löglegur grundvöllur uppboðs, sbr. 1. gr. laga nr. 57/1949. Var af þeim sökum felldur úr gildi úrskurður uppboðsréttar um, að uppboð skyldi fram fara, og synjað um framgang upp- boðsins ............2220000.000.00 nn 935 J og S keyptu saman beltavél, en nokkru síðar keypti J eignar- hluta S. Hinn 24. nóvember 1965 framkvæmdi fógeti þrjár fjárnámsgerðir til fullnustu þriggja dóma á hendur S. Hér- aðsdómslögmaðurinn H mætti fyrir S, sem ekki var við- staddur, Skv. kröfu umboðsmanns gerðarbeiðanda og ábendingum mætts lýsti fógeti yfir fjárnámi „í skurð- gröfu P.H.“. S, gerðarþolandinn, átti á þeim tíma, er máli skipti, aðra beltavél af sömu gerð og J átti. Bar sú vél einkennistöluna nr. 6770 og var uppi í Rauðhólum, en belta- vél J bar hins vegar einkennistöluna nr. 6769, og var hún seymd inni í Sæviðansundi. Einkenning hinnar fjárnumdu Efnisskrá CLXXI Bls. vélar var þannig mjög ábótavant í fjárnámsgerðinni, sbr. 45. gr. laga nr. 19/1887. Á grundvelli nefndrar fjárnáms- gerðar báðu umboðsmenn fjárnámshafa um uppboð á skurðgröfunni, og fór uppboðið fram hinn 27. apríl 1966. Var þar seld beltavélin nr. 6769, eign J. Uppboðskaupendur voru H og JBJ, sem jafnframt var þingvottur við upp- boðið. Um þingvotta segir svo í 41. gr. laga nr. 85/1936, að þeir megi hvorki vera svo venæzlaðir dómara né aðilja sem segir í 1. mgr. 1. tl. 125. gr. sömu laga. Þessi regla á við um uppboð, sbr. 4. gr. laga nr. 57/1949. Á framan- greindu uppboðsþingi gerðist uppboðsvotturinn uppboðs- kaupandi og þar með aðili uppboðsmálsins. Var þessi hátt- semi við framkvæmd uppboðsins brýnt brot á nefndri 41. £gr., og átti uppboðshaldari eigi að sinna boði þingvottsins. J áfrýjaði uppboðsmálinu til Hæstaréttar og krafðist þess, að nauðungaruppboðið yrði úr gildi fellt. J mætti hvorki né lét mæta á uppboðsþinginu, enda hafði hann ekki hug- mynd um, að selja skyldi þar beltavélina nr. 6769. Af þess- um sökum var hann ekki bundinn af uppboðsgerðinni og þurfti því eigi að áfrýja henni. Hins vegar varð að telja, að hann hefði haft slíkra hagsmuna að gæta, að slík áfrýjun hefði verið honum heimil. Héraðsdómslögmað- urinn H tók við stefnu Í. h. S, en H lýsti því yfir í greinargerð, dags. 20. október 1967, sem hann sendi Hæsta- rétti, að hann hefði eigi haft umboð til að taka á móti stefnu á hendur S. Varð því að vísa málinu frá Hæsta- rétti, sbr. 8. gr. laga nr. 57/1949 um nauðungaruppboð .. 1072 Útburðargerðir. Hinn 7. apríl 1926 leigði hafnarstjórn Reykjavíkur (H) Kol og Salt h/f (K) svæði á austurbakka Reykjavíkurhafnar til 20 ára frá 1. júlí 1926 að telja. Þá er leigutíminn rann út, fór K þess á leit, að leigusamningurinn yrði framlengdur um 20 ár. Hinn 26. apríl 1946 samþykkti H að verða við erindinu, og var hafnarstjóra falið að semja við K á leigu- grundvelli frá ári til árs. Eigi var gerður nýr leigusamn- ingur um leiguna, en K hélt áfram notkun og umráðum leigusvæðisins, og ársleigan, sem ákveðin skyldi skv. samn- ingnum frá 7. apríl 1926 af lóðamatsnefnd fyrirfram fyrir 5 ár Í senn, var eftir 1. júlí 1946 ákveðin af H. Varð að telja, að ákvæði samningsins frá 7. apríl 1926 hefðu fram- lengzt, að svo miklu leyti sem þeim var ekki breytt í fram- kvæmd. Skv. 8. gr. síðastnefnds samnings skyldi K, að loknum leigutíma, eiga forleigurétt á hinni leigðu lóð með sömu kjörum og aðrir. H krafðist þess, að K yrði borið út af ákveðnum hluta þess svæðis, sem K hafði skv. framan- CLEKXII Efnisskrá sögðu haft umráð yfir. Því var lýst yfir af hálfu H, að H/f E hefði verið gefið loforð um bráðabirgðaafnot af hluta svæðisins, en að öðru leyti yrði það notað í þágu H. Væri síðan ætlunin, að á lóðinni yrði reist bygging í samvinnu H/f E og H, vörugeymsluhús og bifreiðageymslur mjög miklar, auk þess sem næsti áfangi Tryggvagötu yrði lagður í gegnum þá byggingu. Við athugun á yfirlýsingu þessari voru eigi fyrir hendi nægilega glögg skil á því, að K væri eigi unnt að neyta forleiguréttar til hinnar umdeildu lóðar allrar eða af hluta með sömu kjörum og aðrir. Var að svo komnu máli varhugavert að dæma útburð á hendur K.... Fógetadómur úrskurðaði, að áfrýjun frestaði ekki framkvæmd úrskurðar um útburðargerð og að útburður skv. síðarnefnd- um úrskurði ætti að fara fram. Fyrstnefndum úrskurði var skotið til Hæstaréttar með kæru, en málinu var vísað frá Hæstarétti, þar sem það sætti ekki kæru, sbr. 21. gr., 3. tl, laga nr. 57/1962 ..........00000 000 n nn Útivist aðilja. Áfrýjandi sótti ekki dómþing: Útivistarðómur 11, 89, 90, 193, 194, 476, 560, 705, 706, 845, 846, 973, 1100, 1101, Vanheimild. Hús selt með lóðarréttindum, en reyndist lóðarréttindalaust. Sjá fasteignakaup ............0.0..0. 0. ss sn Varðskip. Á var stýrimaður á v/b G, eign Landhelgisgæzlu Íslands (L), frá 1. marz til 9. júní 1962. Á taldi, að skylt hefði verið að hafa 2 stýrimenn á skipi þessu, sbr. m. a. 46. gr. laga nr. 66/1946 og 2. mgr. 6. gr. laga nr. 32/1935. Þar sem svo var ekki, taldi Á Sig eiga rétt á hluta af launum 2. stýrimanns, sbr. 23. gr. sjómannalaga nr. 41/1930, en þá greiðslu fékk Á ekki fyrir tímabilið frá 1. apríl til 9. júní 1962. Höfðaði Á mál á hendur L til heimtu þeirra launa. V/b G, sem var 85 rúmlestir að stærð, var eign L og skráður sem varð- skip til 3. marz 1962, er skráningarstarfsheiti skipsins var breytt í björgunarskip að ósk L. Í skipshafnarskrá var tekið fram 1. janúar 1962, að skipið stundaði björgun, og var því starfsheiti haldið til 3. september s. á., en þá var skráð í skipshafnarskrána, að starfsemi skipsins væri land- helgisgæzla. Á var lögskráður á skipið 8. marz 1969, en skráður úr skiprúmi 15. júní s. á. Af leiðarbók skipsins varð ekki séð, að það hefði á þeim tíma, sem máli skipti, verið notað til landhelgisgæzlu. Var því eigi skylt að hafa Bls. 117 1102 688 Efnisskrá CLEXXTII Bls. tvo stýrimenn lögskráða á skipið umræddan tíma. Var L því sýknuð af kröfum Á ......0.0.000 00 enn urn 832 Varnarlið Bandaríkjanna á Íslandi. J, skrifstofustjóra verzlunar varnarliðsins á Keflavíkurflugvelli, var sagt upp starfi sínu. J, sem taldi sig eiga rétt til skaða- bóta af því tilefni, höfðaði bótamál á hendur ríkissjóði. Ríkissjóði var dæmd sýkna þegar af þeirri ástæðu, að J réðst til varnarliðsins án milligöngu íslenzkra aðilja .... 827 Varnarþing. P h/f höfðaði mál á hendur H, sem dvaldist í Malasíu. Lagt var fram vottorð Manntalsskrifstofu Reykjavíkurborgar um, að H væri skráður í manntal í tilteknu húsi í Reykjavík, og vottorð húsráðanda þar um, að hann hefði fengið endurrit stefnunnar í hendur og sent H það strax með bréfi. Talið var, að P h/f hefði mátt reka málið fyrir bæjarþingi Reykjavíkur samkvæmt 1. mgr. 82. gr. laga nr. 85/1936 .. 1161 Vátryggingar. Árekstur varð milli v/b P, sem var eign E, og m/s H í eigu S, með þeim afleiðingum, að v/b P sökk. Ekkert bjargaðist annað úr v/b P en gúmmíbátur. V/b P var vátryggður hjá V fyrir kr. 604.000.00. Var %o, eða kr. 60.400.00, í sjálfsábyrgð E. V greiddi, eftir að báturinn fórst, E og veðhöfum báts- ins 75% af þeirri fjárhæð, sem var í vátryggingu, eða kr. 407.700.00. V og E kröfðust skaðabóta úr hendi S, og var S gert að bæta V og E tjón þeirra að '%% hluta. Í virðingar- gerð var v/b P metinn með öllum búnaði á kr. 604.000.00, þar á meðal var gúmmíbáturinn metinn á kr. 22.230.00. Virðingargerð þessari var ekki hnekkt, og var hún því lögð til grundvallar í málinu, m. a. um verðmæti gúmmíbátsins, enda var ósannað, að hann hefði skemmzt. Frá þeirri fjár- hæð, sem V hafði samkvæmt framansögðu greitt, var dregið matsverð gúmmíbátsins. Mismunurinn var þá kr. 385.470.00. Var S gert að greiða V % hluta þeirrar fjár- hæðar, eða kr. T7.094.00. 10% af verði bátsins var í sjálfs- ábyrgð eiganda, eða kr. 60.400.00. V greiddi aðeins 75% af Þeim hluta, sem í tryggingu var. Ógreitt vátryggingarfé í tryggingu nam því kr. 135.900.00. Samanlagðar fjárhæðir þessar voru kr. 196.300.00. Var S dæmt að greiða E % hluta þeirrar fjárhæðar, eða kr. 39.260.00 ......02000000000... 127 Hinn 15. maí 1965 var dráttarvél í eigu Sandgræðslu ríkisins ekið utan í bifreið, sem var eign Landnáms ríkisins. Við áreksturinn varð tjón á bifreiðinni, sem nam kr. 5.236.00. Dráttarvélin var vátryggð hjá Vátryggingarfélaginu h/f CLEKXIV Efnisskrá (V) venjulegri ábyrgðartryggingu fyrir slík tæki skv. 1 mgr. 70. gr. umferðarlaga nr. 26/1958. Sagði í vátrygging- arskírteininu, að tryggt væri „gegn sérhverri einkaréttar- skaðabótakröfu, sem vátryggingartaka samkvæmt núgild- andi Íslenzkum umferðarlögum er skylt að tryggja gegn sem eiganda hinnar vátryggðu bifreiðar vegna tjóns, sem hlotizt hefur af notkun hennar“. Með lögum nr. 17/1965 um landgræðslu var sett á stofn sjálfstæð stofnun, Land- græðsla ríkisins, sem fer með landgræðslumál, Jafnframt því sem Sandgræðsla ríkisins var lögð niður með lögum þessum, yfirtók Landgræðsla ríkisins eignir og skuldir og annað, er henni viðkom. Landnámsstjóri fyrir hönd Land- náms ríkisins höfðaði mál gegn V og landgræðslustjóra f. h. Landgræðslu ríkisins vegna Sandgræðslu ríkisins til heimtu bóta fyrir ofangreint tjón. Landbúnaðarráðherra hafði að vísu lögum samkvæmt yfirstjórn Landnáms ríkis- ins og Sandgræðslunnar, og báðar heyrðu stofnanir þessar undir landbúnaðarráðuneytið og voru ríkiseign. Hins vegar var um að tefla tvær sjálfstæðar ríkisstofnanir, sem störf- uðu skv. sérstökum lögum og voru alveg óháðar hvor ann- arri, bæði hvað snerti rekstur og reikningsskil. Dráttar- vélin var skrásett eign Sandgræðslunnar og rekin á kostnað og áhættu þeirrar stofnunar. Það tjón, sem dráttarvélin olli á bifreið Landnáms ríkisins, átti að bætast af fé Sand- græðslunnar, og var það eigi á valdi framkvæmdarvalds ríkisins að gera þar aðra skipan á án sérstakrar lagaheim- ildar. Því varð að telja, að stofnanir þessar kæmu fram sem sjálfstæðir aðiljar í þeim lögskiptum, sem málið fjall- aði um. Samkvæmt því og með hliðsjón af 68. gr., 1. mgr. 69. gr. og 2. mgr. 74. gr. umferðarlaga nr. 26/1958 bar V og Landgræðslu ríkisins vegna Sandgræðslu ríkisins að bæta Landnámi ríkisins ofangreint tjón. Sératkvæði ...... Verzlun, sem innbrot var framið í, hafði bjófnaðartryggingu. Tryggingafélag gerði kröfu í refsimáli út af innbrotinu um, að ákærðu greiddu skaðabætur, er nam þeirri fjárhæð, sem tryggingafélagið greiddi verzlunareigandanum .......... M flutti út niðurlagða síld í dósum með skipi H/f E, sem fór frá Reykjavík 14. maí 1963. Fór vörusending þessi með skipinu til Hamborgar, en þaðan skyldi hún flutt til Halifax í Kanada. Umboðsmaður H/f E í Hamborg kom vörusend- ingunni í skip, sem flutti hana til Liverpool, þar sem henni átti að skipa um borð í annað skip til flutnings vestur um haf. Í Liverpool kom í ljós, að síldin var skemmd orðin, og fór svo, að henni var fleygt að boði heilbrigðisyfirvalda. Sjóvátrygging hafði verið keypt hjá S, sem M krafði um tjónbætur. Leggja varð til grundvallar, að síldin hefði sg a 251 Efnisskrá CLEXV Bls. orðið ónýt vegna eigin eðlis. Í 5. gr. vátryggingarskilmála S undanskildi S sig allri ábyrgð á tjónum, er stöfuðu af töfum eða eðlislægum göllum hinna vátryggðu vara. Skv. þessu ákvæði, sem samrýmdist 62. gr. laga nr. 20/1954, og svo því, sem fram var komið um orsakir til skemmdðanna á hinni vátryggðu vöru, varð eigi talið, að um bótaskylt tjón væri að ræða. Var S því sýknað af bótakröfum M........ 143 Þ hafði tiltekna landspildu í Kringlumýri á leigu sem erfða- festuland, en það var eign Reykjavíkurborgar. Þ reisti á sínum tíma einlyft íbúðarhús úr timbri á landi þessu og enn fremur skúrbyggingar. Voru mannvirki þessi reist án leyfis borgaryfirvalda. Hinn 2. júní 1959 samþykkti bæjar- ráð að neyta heimildar sinnar til að taka landið úr erfða- festu. Var gerður samningur við Þ um afhendingu lands- ins og önnur atriði. Á sínum tíma, áður en Reykjavíkur- borg neytti heimildar sinnar til að taka landið úr erfða- festu, hafði Þ brunatryggt húsið hjá Húsatryggingum Reykjavíkurborgar (H). Virtist húsið hafa verið metið til brunabótaverðs með mati dómkvaddra manna, sbr. 4. gr. laga nr. 25/1954 og áður 2. gr. laga nr. 1/1924, en bruna- bótafjárhæðin síðan hækkað eftir ákveðinni vísitölu. Borg- aryfirvöld kröfðust niðurrifs á húsi Þ með bréfi hinn 27. janúar 1962. Ekki varð samt af því, að húsið yrði rifið. Bjuggu Þ og eiginkona hans, T, í húsinu, unz Þ lézt hinn 11. janúar 1964, og T ein eftir það fram í október s. á. Þá flutti T úr húsinu, en T, sem hafði atvinnu af að baka kökur fyrir verzlanir, vann að bakstri þessum í húsinu fram til þess tíma, er það brann 19. janúar 1965. Bruna- bótafjárhæð hússins var þá kr. 192.000.00, og höfðaði T mál á hendur H til heimtu þeirrar fjárhæðar. Skýra varð framangreindan samning milli Þ og Reykjavíkurborgar svo, að Þ hefði átt rétt á að búa um stundarsakir í húsinu og til að hagnýta sér það til niðurrifs eða brottflutnings. Var Þ skv. því aðili að þeim fjárhagslegu hagsmunum, sem skv. þessum lögskiptum voru tengdir húsinu. Þar sem Þ hélt áfram að greiða H brunabótaiðgjald af húsinu, þrátt fyrir umrædda samninga við Reykjavíkurborg, varð að líta svo á, að áfram hefði gilt fyrrgreindur samningur um brunatryggingu hússins og að með honum hefðu verið tryggðir áðurnefndir fjárhagslegir hagsmunir, sem Þ og síðar T áttu í húsinu, sbr. 1. mgr. 54. gr. laga nr. 20/1954, að svo miklu leyti sem um þá gat verið að ræða. Varð eigi fallizt á, að upp hefðu komið nein þau atvik, er leystu H frá ábyrgð sinni skv. umræddum vátryggingarsamningi, þar sem bæði brast gögn um þá hugrænu afstöðu Þ og T, sem máli skipta skv. 7. gr., sbr. 6. gr. og 45. gr. laga nr. CLXXVI Efnisskrá Bls. 20/1954, og um þá vátryggingarskilmála af hálfu H, er þýðingu gátu haft skv. nefndum lagaákvæðum. Einnig brast öll rök til að beita ákvæðum 4. gr. laga nr. 20/1954. Er húsið brann, átti T eigi aðra, hagsmuni, sem hún skv. framansögðu gat gert kröfu út af á hendur H, en þá, er fólgnir voru í rétti T til að hagnýta sér húsið með niður- rifi eða brottflutningi. Varð ekki fallizt á það með H, að T hefði þá verið búin að fyrirgera þessum réttindum, Þótt hvorki hún né Þ hefði sinnt fyrirmælum borgaryfir- valda um að fjarlægja húsið, enda var í tilkynningu þess efnis eigi settur neinn ákveðinn frestur í því skyni. Eigi lágu fyrir nein skýr gögn um, hver sjónarmið hefðu verið lögð til grundvallar brunabótamati því á umræddu húsi, sem brunabótafjárhæðin, kr. 192.000.00, byggðist á. Samt var augljóst, að gagnger breyting hafði orðið á verðmæti beirra fjárhagslegu hagsmuna, sem húsinu voru tengdir, frá því að mat þetta var framkvæmt og fram til þess tíma, er húsið brann. Varð af þeirri ástæðu ekki talið, að í umræddum vátryggingarsamningi hefði lengur verið gengið út frá ákveðnu verði hinna vátryggðu hagsmuna, sbr. 2. mgr. 39. gr. laga nr. 20/1954. Ekki fór fram neitt mat á tjóni því, sem T taldi sig verða fyrir við húsbrunann, sbr. 4. gr. laga nr. 25/1954. Eigi lagði T heldur fram nein önnur skýr gögn um, að hún hefði beðið tjón við húsbrun- ann, en með öllu var óvíst, að verðmæti hússins til niður- rifs eða brottflutnings hefði svarað þeim kostnaði, sem þeim framkvæmdum var óhjákvæmilega samfara. Skv. þessu voru H sýknaðar af kröfum T .........0.00%. 0... 753 Veðréttindi. Sjá einnig handveð, sjóveðréttur. Þ keypti húseign af Ó og P og greiddi kaupverðið m. a. með útgáfu tveggja skuldabréfa, tryggðra með 2. veðrétti í hinni seldu húseign. Þar sem Þ stóð ekki í skilum með af- borganir og vexti af skuldabréfunum, kröfðust Ó og P uppboðs á húsinu, og var þeim lagt húsið út sem ófull- nægðum veðhöfum á uppboðsþingi. Þ höfðaði mál á hendur Ó og P út af húsakaupunum og krafðist m. a. skila á skulda- bréfunum. Ó og P voru dæmdir til að greiða Þ skaðabætur, en krafa Þ um afhendingu skuldabréfanna var hins vegar ekki tekin til greina, enda var húseignin skv. framansögðu lögð Ó og P út sem ófullnægðum veðhöfum samkvæmt skuldabréfunum við uppboð ........000000000 0. 688 Veiði. Ágreiningur reis um selveiði í Þjórsá með eigendum jarðarinn- Efnisskrá CLXXVII ar Fljótshóla í Árnessýslu (F) og eigendum Þeirra jarða í Rangárvallasýslu, sem einu nafni eru nefndar Háfshverfi (H). Létu F leggja lögbann við því, að H eða aðrir á Þeirra vegum ferðuðust um eða stunduðu nokkurs konar veiðiskap í Þjórsá innan marka Fljótshóla eða spilltu þar veiði með skotum eða á annan hátt frá austur- bakka árinnar. Höfðuðu F síðan mál til staðfestingar nefndu lögbanni. Skv. 15. gr. tilskipunar 20. júní 1849 um veiði á Íslandi bar sýslumönnum af sjálfsdáðum og óbeðið af eiganda hvert ár að lýsa friðhelgi þeirra staða, þar sem landselaveiði eða útsela þá var tíðkuð með nótum eða öðrum hætti. Var eigi vitað, að slík friðlýsing hefði átt sér stað um ós eða ósasvæði Þjórsár, Skv. 4. gr. laga nr. 16/ 1876 skyldi hverjum manni heimilt að skjóta seli eða styggja í veiðiám og ósum, þar sem lax gengi, ef eigi væri þar friðlýst selalátur eða æðarfuglaeggver. Í 4. gr. laga nr. 5/ 1886 um friðun á laxi, sem leystu lög nr. 16/1876 af hólmi, Var mælt, að hverjum manni skyldi vera heimilt að skjóta sel og styggja í ám og árósum, er lax gengi um, þó mátti ekki raska þinglesinni friðun eggvera og selalátra, nema fullt gjald kæmi fyrir, slíkt er dómkvaðdir menn mætu. Í 71. gr. laga nr. 61/1932 um lax- og silungsveiði, sem tóku við af lögum nr. 5/1886, sagði, að hverjum manni væri heimilt að skjóta eða styggja sel í veiðivötnum eða ósum þeirra, ef eigi væri öðruvísi mælt í lögum. Þetta ákvæði var óbreytt tekið í 2. gr. laga nr. 112/1941 um lax- og silungsveiði. Í 97. gr. laga nr. 53/1957 um lax- og silungsveiði er ákvæðið orðað svo: „Hverjum manni er rétt að skjóta eða styggja sel í veiðivatni og ósi eða ósasvæði, enda sé eigi öðruvísi mælt í lögum“. Skv. gögnum málsins varð við það að miða, að ós Þjórsár í sjó og svo ósasvæði a. m. k. að nokkru væri innan landamerkja Fljótshóla. Ætla varð eftir gögn- um málsins, að F og forverar þeirra á Fljótshólum hefðu óátalið um langan aldur rekið selaveiði í ósi Þjórsár og ósasvæði hennar fyrir landi Fljótshóla. Varð því með skír- skotun til 67. gr. stjórnarskrár nr. 33/1944 að líta svo á, að hver sá, sem hygðist neyta heimildar 97. gr. laga nr. 53/ 1957 til seladráps í Þjórsá innan landamerkja Fljótshóla, skyldi fyrst inna af hendi til F fébætur, sem ákveða bæri með mati, ef eigi semdi. H buðu eigi fram slíkar bætur og bar því að staðfesta lögbann við því, að H skytu eða styggðu sel í Þjórsá að svo stöddu innan landamerkja Fljótshóla. Hins vegar var eigi rétt að meina H friðsama för um Þjórsá á nefndu svæði, enda skytu þeir hvorki né Bls. styggðu sel þar, sbr. 6. gr. laga nr. 48/1956. Sératkvæði .. 1047 CLKXVIII Efnisskrá Bls. Verðlagning fisks. Á tímabilinu frá því í júní til loka nóvember 1962 keypti Í h/f afla af báti K, þar í skarkola. Sex reikningar voru á áminnztum tíma gefnir út fyrir afla þeim, er lagður var upp hjá Í h/f, og var þar hvert kg. af skarkola reiknað kr. 4.00 upp til hópa. Fékk K greiðslur skv. reikningum þessum og kvittaði þá fyrirvaralaust. K höfðaði mál á hend- ur Í h/f og krafðist kr. 5.35 fyrir hvert kg. af kolanum. Reisti K kröfur sínar á verðákvæðum Verðlagsráðs sjávar- útvegsins frá 18. maí 1962, sem m. a. tiltók lágmarksverð fyrir skarkola, kr. 5.35 fyrir 1. flokk og kr. 3.57 fyrir 2. flokk, en skv. 10. gr. laga nr. 97/1961 um Verðlagsráð sjávarútvegsins eru ákvarðanir verðlagsráðs bindandi sem lágmarksverð og má enginn selja sjávarafla undir því verði, sem ákveðið er eftir ákvæðum þeirra laga. Nefnd verðákvörðun verðlagsráðs var miðuð við það, að Fersk- fiskeftirlitið framkvæmdi gæðaflokkun á fiski þeim, er verðlagður var, sbr. 1. og 2. gr. laga nr. 42/1960. Ferskfisk- eftirlitið framkvæmdi hins vegar eigi gæðaflokkun á skar- kola á Suðureyri, en þar lagði K upp fisk sinn hjá Í h/f á þeim tíma, er kaup K og Í h/f gerðust. Varð Í h/f ekki gefin sök á aðgerðaleysi Ferskfiskeftirlitsins. K krafðist eigi gæðamats og hann kvittaði skv. framansögðu hvern reikning á fætur öðrum, þar sem honum var reiknað hvert kg. á kr. 4.00. Loks hófst K eigi handa um að krefja Í h/f um viðbótargreiðslur fyrir skarkolann, fyrr en liðnir voru 22 mánuðir frá því að viðskiptum aðilja lauk. Að svo vöxnu máli voru eigi efni til að taka kröfur K til greina 942 Vettvangsdómur. Talið rétt, að kaup meðdómenda í vettvangsdómi greiðist úr ríkissjóði, sbr. niðurlagsákvæði 2. gr. laga nr. 29/1965 .... 672 Vettvangsmál. E höfðaði mál á hendur L fyrir vettvangsdómi Suður-Múlasýslu til viðurkenningar á eignarrétti sínum yfir landspildu, er lá milli nafngreindra íbúðarhúsa. Í kröfugerð var þess ekki getið, hver væru talin mörk þessa landsvæðis né stærð þess tilgreind. Var krafan því ódómhætf, sbr. 88. gr. laga nr. 85/1936. Skv. 17. gr. laga nr. 41/1919 bar og að leggja fram í héraði nákvæman og staðfestan uppdrátt af þrætu- stað, en það var ekki gert. Af þessum sökum var héraðs- dómur og meðferð málsins í héraði ómerkt og málinu vísað frá héraðsdómi ..........2.00...... nn nn 672 fnisskrá CLKKIKX Bls. Vegtir. Í máli, sem reis út af fasteignakaupum, voru vextir af skaða- bótum til kaupanda dæmdir frá útgáfudegi stefnu ........ 688 Vinnulaun. Sjá kjarasamningar, vinnusamningar. Vinnusamningar. E var skráður stýrimaður á m/b G, eign B, 1. október til 3. nóvember 1964, en var síðan skráður skipstjóri á bátnum um tímabilið 4. nóvember til ársloka 1964. Skv. 2. gr. kjara- samnings, sem vinnusamband aðilja hlíitti, átti skipstjóri að hafa tiltekinn hundraðshluta af óskírum afla skips, þó aldrei minna en tvo hásetahluti, en 1. stýrimaður minni hundraðshluta af óskiru söluverði afla, mismunandi stóran eftir stærð skips, þó aldrei minna en einn og hálfan háseta- hlut. Skv. 4. gr. samningsins ábyrgðist útgerðarmaður „skipstjóra og stýrimönnum mánaðarlegar greiðslur upp í hundraðshluta afla þeirra frá lögskráningarðegi til af- skráningardags“, skipstjóra og 1. stýrimanni kr. 11.440.00 á mánuði. Skyldu samningsaðiljar fá greitt upp í lágmarks- kaup reglulega um miðjan hvern mánuð og mánaðamót. Tryggingartímabil á þeim veiðum, sem þarna var um að tefla, áttu að vera þrjú, þ. e.: Frá 1. marz til 31. maí, frá 1. júní til 30. september og frá 1. október til febrúarloka. Miðað við þær greiðslur, sem B hafði innt af hendi til E, var ljóst, að kaupábyrgð B hefði eigi orðið virk, ef E hefði verið stýrimaður á skipinu til 1. janúar 1965, og að kaup- ábyrgðin hefði heldur eigi orðið virk, ef E hefði verið skipstjóri tímabilið frá 1. október 1984, þá er hann réðst á skipið, til 1. janúar 1965. E taldi, að meta bæri skipstjóra- tímabilið sem sérstakt kauptryggingartímabil, og þar sem aflahlutur hans hefði orðið sáralítill á þessu tímabili, ætti hann inni hjá B kauptryggingarfé. Höfðaði E mál á hendur B til heimtu þess fjár. Skv. 2. gr. umrædds kjarasamnings voru laun skipstjóra og 1. stýrimanns fyrst og fremst ákveðin sem tiltekinn hundraðshluti af afla skips. Með 4. gr. samningsins var útgerðarmanni hins vegar gert að greiða nefndum mönnum tiltekið lágmarkskaup, þótt afli brygðist, enda væri aflahluturinn verðminni en hið tiltekna lágmarkskaup, kr. 11.440.00 á mánuði miðað við trygging- artímabilið. Eigi var fyrir bað synjað, að E hafði á því tryggingartímabili, sem máli skipti, til jafnaðar þetta lág- markskaup á skipi B, þá er saman var lagður stýrimanns- tími hans og skipstjóratími. Ákvæði 4. gr. samningsins um tryggingartímabil og tilgangur ákvæðisins var svo skýr, CLEXX Efnisskrá að eigi var talið, að umsamið tryggingartímabil klyfist, þá er skráður stýrimaður á skipi var skráður skipstjóri á því. Bar að skýra orð 4. gr. samningsins: „frá lögskrán- ingardegi til afskráningardags“, þannig, að þau yrðu í samræmi við ákvæði 4. gr. um tryggingartilganginn og tryggingartímabilin. Skv. því var B sýknaður af kröfum E 604 F var skipstjóri á v/b H, sem var eign H, á vetrarvertíð og sumarsíldveiðum sumarið 1963. Gerði F af því tilefni ýmsar kröfur á hendur H. Í fyrsta lagi gerði F kröfur vegna sum- arsíldveiða samtals kr. 65.618.81. Var kröfuliður þessi byggður á bókhaldsgögnum H og virtust aðiljar sammála um réttmæti hans, að öðru leyti en því, að H taldi, að auk þeirrar úttektar, sem viðurkennd var, hefði F á sumrinu 1963 tekið út peninga, samtals kr, 75.136.86, en skilað aftur af því fé kr. 6.464.00. Þá kvaðst H hafa orðið að greiða vegna vanskila F dómskuld eina að fjárhæð kr. 34.319.44, er F bæri að endurgreiða. Þessir frádráttarliðir H voru ekki teknir til greina, þar sem H færði engin rök fram fyrir því, að F hefði móttekið nefnt fé né að F hefði borið ábyrgð á dómskuldinni. F krafði H í öðru lagi um kaup fyrir tímabilið 16.—27. júní 1963 og ferðakostnað frá Patreks- firði til Reykjavíkur, samtals kr. 3.080.00. Þetta fé var talið greitt af H og byggðist það m. a. á kvittuðum reikn- ingum F. F kvaðst hins vegar eigi hafa fengið fé þetta, en færði engin gögn fram til stuðnings þeirri staðhæfingu sinni. Var þessi kröfuliður því eigi tekinn til greina. F krafði H í þriðja lagi um kr. 500.00, sem F taldi H hafa greitt án heimildar til skipstjórafélags í Vestmannaeyjum. Var sú krafa F tekin til greina, þar sem H færði engin rök fram fyrir því, að honum hefði borið að greiða þetta fé. F krafði H í fjórða lagi um umsaminn aflahlut og orlof fyrir upphaf sumarsíldveiða 1963, samtals kr. 58.868.16. För v/b H á síldveiðar í júnímánuði 1963 hafði tafizt, þar sem gera þurfti við skipið. Hafði það samkomulag orðið með þeim H og F, að F fengi aflahlut miðað við meðaltal veiði tveggja aflahæstu skipa sambærilegra við v/b H þann tíma, sem skipið tefðist frá veiðum vegna viðgerðarstarfa, eftir að um síldveiðikjör á Vestfjörðum semdist. Voru H og F sammála um, að upphafsdagur tímabils þess, er hér skipti máli, væri 14. júní 1963. F var lögskráður skipstjóri á skipið 27. s. m. og hélt með það frá Reykjavík þann dag. Átti hann ekki rétt á greiðslu þessari fyrir síðari tíma. Lagður var til grundvallar útreikningur löggilts endur- koðanda á aflahlut skipstjóra miðað við meðalafla tveggja kipa, sem talin voru sambærileg v/b H, fyrir tímabilið frá 14. júní 1963 til og með 27. s. m. Var kröfuliðurinn skv. sk S Efnisskrá CLEKKI Bls. því tekinn til greina með kr. 52.152.00, enda hafði H ekki fært nein rök fyrir því, að F hefði fallið frá rétti sínum til greiðslu hins umsamda aflahlutar. F krafði H í fimmta lagi um fastakaup á vetrarvertið 1963 ásamt orlofi. Sú krafa var eigi tekin til greina gegn andmælum H, þar sem F færði engin rök fram fyrir þessum kröfulið. Skv. ofan- greindu var H dæmi að greiða F kr. 118.270.81 (kr. 65.618.81 500.00 Þ 52.152.00) 22.00.0000... 616 Fram á árið 1954 voru vagnstjórar á strætisvögnum Reykjavík- urborgar félagar í Bifreiðarstjórafélaginu Hreyfli, sem samdi um starfskjör þeirra við Reykjavíkurborg. Í desem- bermánuði 1954 náðist samkomulag um það milli Reykja- víkurborgar og Bifreiðarstjórafélagsins Hreyfils, að strætis- vagnstjórar skyldu teljast fastir starfsmenn Reykjavíkur- borgar frá 1. desember 1954 að telja. Skv. bréfum, sem stað- fest voru af yfirvöldum Reykjavíkurborgar, skyldu strætis- vagnstjórar taka laun skv. 10. launaflokki fastra starfs- manna Reykjavíkurborgar. Í einu bréfanna, dags.'T. des. 1954, sagði meðal annars svo: „Fari svo, að starfshópur í 10.launa- flokki, er á vöktum vinnur, fái kjarabætur umfram það, sem vagnstjórum er ætlað skv. bréfi, dags. 30. nóv. s.l., mun ég beita mér fyrir því, að vagnstjórar fái bætur í sömu eða sambærilegum hlutföllum“. Nutu strætisvagnstjórar þessa réttar, þar til gerðir voru heildarsamningar um kjör fastra starfsmanna Reykjavíkurborgar skv. lögum nr. 55/1962 og reglugerð nr. 159/1962. Starfsmannafélag Reykjavíkur- borgar óskaði þess skv. 28. gr. laga nr. 55/1962, að launa- kjör starfsmanna Reykjavíkurborgar yrðu ákveðin með kjarasamningum skv. nefndum lögum. Samningaumleit- anir fóru fram í september 1963. Af hendi Starfsmannafé- lags Reykjavíkurborgar var þess þá krafizt, að tekið væri upp í væntanlega samninga fyrrgreint ákvæði úr bréfi Reykjavíkurborgar um rétt strætisvagnstjóra til launa- hækkunar í samræmi við tiltekna starfsmannahópa. Þessari kröfu var algerlega synjað af hendi Reykjavíkurborgar, og Var strætisvagnstjórum skipað í 12. launaflokk, án þess að þeim væri áskilinn slíkur réttur. Var Starfsmannafé- lagi Reykjavíkurborgar sú leið ein fær, ef strætisvagn- stjórarnir vildu eigi una þessari niðurstöðu, að vísa ágrein- ingsefninu til sáttasemjara ríkisins og síðan til Kjaradóms skv. TII. og IV. kafla laga nr. 55/1962 og reglugerðar nr. 159/1962. Þetta gerði starfsmannafélagið ekki, heldur stað- festi það kjarasamninginn við Reykjavíkurborg, þar sem strætisvagnstjórunum var skipað í 12. launaflokk án réttar til flutnings í hærri flokk. Að svo vöxnu máli brast heimild til að dæma strætisvagnstjórunum frekari rétt en í kjara- CLXKKII Efnisskrá Bls. samningnum sagði, og var Reykjavíkurborg sýknuð af kröfu af hálfu strætisvagnstjóra, sem byggð var á fyrr- greindu ákvæði í bréfi Reykjavíkurborgar frá 7. desember 954 ..........00000 000 655 J, skrifstofustjóra verzlunar varnarliðsins á Keflavíkurflug- velli, var sagt upp starfi sínu. J, sem taldi sig eiga rétt til skaðabóta af því tilefni, höfðaði bótamál á hendur ríkis- sjóði. Ríkissjóði var dæmd sýkna þegar af þeirri ástæðu, að J réðst til varnarliðsins án milligöngu íslenzkra aðilja 827 Á var stýrimaður á v/b G, eign Landhelgisgæzlu Íslands (L), frá 1. marz til 9. júní 1962. Á taldi, að skylt hefði verið að hafa tvo stýrimenn á skipi þessu, sbr. m. a. 46. gr. laga nr. 66/1946 og 2. mgr. 6. gr. laga nr. 32/1935. Þar sem svo var ekki, taldi Á sig eiga rétt á hluta af launum 2. stýrimanns, sbr. 23. gr. sjómannalaga nr. 41/1930, en þá greiðslu fékk Á ekki fyrir tímabilið frá 1. apríl til 9. júní 1962. Höfðaði Á mál á hendur L til heimtu þeirra launa. V/b G, sem var 85 rúmlestir að stærð, var eign L og skráður sem varðskip til 3. marz 1962, en skráningarstarfsheiti skipsins var breytt í björgunarskip að ósk L. Í skipshafnar- skrá var tekið fram 1. janúar 1962, að skipið stundaði björg- un, og var því starfsheiti haldið til 3. september s. á., en þá var skráð í skipshafnarskrána, að starfsemi skipsins væri landhelgisgæzla. Á var skráður á skipið 8. marz 1962, en skráður úr skiprúmi 15. júní s. á. Af leiðarbók skipsins varð ekki séð, að það hefði á þeim tíma, sem máli skipti, verið notað til landhelgisgæzlu, og var því eigi skylt að hafa tvo stýrimenn lögskráða á skipið umræddan tíma. Var L því sýknuð af kröfum Á .........00000000.00. 00. 832 Vinnuslys. Sjá skaðabætur. Vini. L, hluthafi í S h/f, krafðist þess, að honum yrði með beinni fógetagerð veittur aðgangur að bókhaldsbókum og bók- haldsgögnum S h/f. Í máli þessu kom Ó, löggiltur endur- skoðandi og endurskoðandi S h/f, fyrir fógetadðóm sem vitni. Krafðist L þess þá af Ó, að hann svaraði tilteknum spurningum varðandi ársreikninga S h/f og að Ó léti auk þess í té sundurliðun á ákveðnum reikningsliðum., Ó neitaði að verða við þeim tilmælum L og féllst fógetadómur í úr- skurði á þá afstöðu Ó. L skaut þeim úrskurði til Hæstaréttar með kæru. Talið var, að enda þótt L kynni að eiga kröfu á hendur stjórn S h/f um fullnægjandi greinargerð um atriði í rekstri og starfsemi S h/f, þau, er hann krafði Ó vættis um, væri varhugavert, eins og sakir stóðu, að veita L Efnisskrá CLEXKIII Bis. rétt til að krefja endurskoðandann opinberra vitnaskýrslna í dómsmáli um þessi málefni S h/f, sbr. 6. gr. laga nr. 89/ 1953 og 4. tl. 126. gr. laga nr, 85/1936. Samkvæmt því var úrskurður fógetadóms staðfestur .......00000000 00.00.0000. 259 Gjaldheimtan í Reykjavík höfðaði mál á hendur Á. Var sú dómkrafa gerð, að Á yrði gert að greiða tiltekin opinber gjöld vegna áranna 1960—1963. Var verulegur hluti hinna umdeildu gjalda reistur á 7. gr. laga nr. 46/1954, sem síðar var tekin upp Í 7. gr. laga nr. 70/1962. Í máli þessu krafðist Á þess, að skattstjóranum í Reykjavík yrði gert að svara: 1. Hvort á aðra menn en Á og K hefðu verið lagðir skattar vegna ágóða af sölu fasteigna, sem gjaldþegn hefði átt í 5 ár. 2. Hvort aðrir starfsmenn skattstofunnar í Reykjavík en skattstjóri sjálfur gætu gefið upplýsingar þar að lútandi. Talið var hugsanlegt, að upplýsingar um beitingu 7. gr. laga nr. 46/1954 og síðar 7. gr. laga nr. 70/1962 og beitingu 15. gr. reglugerðar nr. 147/1955 gætu haft áhrif á skýringu á ákvæðum þessum. Hins vegar var talið, að skattstjóri hefði með skriflegu svari svarað fyrri spurningunni á þann hátt, sem krafizt yrði, og að slíkt skriflegt svar þægi hann undan þeirri skyldu að koma fyrir dóm og svara spurn- ingunni munnlega, sbr. 4. tl. 1. mgr. 125. gr. laga nr. 85/ 1936. Á gerði ekki líklegt, að aðrir starfsmenn skattstofu Reykjavíkur gætu gefið upplýsingar, sem skattstjórinn hefði ekki veitt í bréfum sínum. Þótti því eiga að líta svo á, eftir meginreglum um starfssvið forstöðumanna ríkis- stofnana, að það væri fram komið í framangreindum bréf- um skattstjóra, sem af hálfu skattstofunnar væri unnt og skylt að upplýsa. Svar við spurningu 2 var þess vegna talið sýnilega þýðingarlaust fyrir málið. Var skattstjóra því heimilt eftir 3. tl. 1. mgr. 125. gr. laga nr. 85/1936 að skorast undan að svara þeirri spurningu. Skattstjóri hafði bréflega skorazt undan að koma fyrir dóm, og þótti eigi efni til að skylda hann til þess, þar sem ljóst væri, að hon- um væri óskylt að svara umræddri spurningu, sbr. megin- reglu þá, sem fram kæmi í 4. tl. 1. mgr. 125. gr. laga nr. 85/1936 .......0000s rss 462 Fjórum amerískum hermönnum, sem dvöldu hér á landi, var gefið að sök að hafa gert tilraun til nauðgunar eða átt hlutdeild í nauðgun 16 ára gamallar stúlku, X, fæddrar 16. ágúst 1950. Kom til athugunar, hvort greindarþroski X væri Í slíku lágmarki, að ákvæði 2. tl. 101. gr. laga nr. 82/ 1961 um meðferð opinberra mála ættu við. Var sálfræðingi falið að kanna hæfni X til að bera vitni. Í álitsgerð sál- fræðingsins fólst sú ályktun, að greindarþroski K væri rétt ofan við vanþroskamarkið, en þó niðri við það mark. Skv. CLEXXIV Efnisskrá hæfileikaprófun reyndist þroskaaldur vitnisins 11 ár, og kvað sálfræðingurinn, að slíkur takmarkaður Þroski dragi nokkuð úr öryggi og nákvæmni vitnisburðar. Þrátt fyrir það taldi sálfræðingurinn, að X myndi geta gert sér grein fyrir, hvort hún var beitt valdi eða ekki, hversu það tókst og hvernig það gerðist í aðalatriðum. Að þessum ályktunum virtum var talið, að X á sama hátt gæti gert sér grein fyrir þýðingu og heigi eiðfestingar og að andlegt ástand X yrði því ekki heimfært til 2. tl. 101. gr. laga um með- ferð opinberra mála. Skv. því var tekin til greina krafa saksóknara ríkisins um, að X staðfesti framburð sinn MEð Eiði „....................2 0000 627 B h/f höfðaði mál á hendur Ó og krafðist afhendingar á bif- reið, auk skaðabóta. Undir rekstri málsins varð ágreiningur um, hvort G, sem var forstjóri B h/f, er viðskipti þau urðu, sem málið var sprottið af, væri heimilt að staðfesta fram- burð sinn í málinu. Fram kom, að G hafði látið af nefndu starfi og átti aðeins mjög lítinn hlut í B h/t. Eigi var í ljós leitt, að G ætti nokkrar aðrar fjárhagskröfur á hendur G h/f eða það á hendur honum, sem máli skiptu. Var skv. því ekki talið, að G hefði slíka verulega fjárhagsmuni af málalokum, að synja bæri G heimildar til staðfestingar á framburði sínum fyrir dómi. Ekki var heldur sýnt fram á, að neitt slíkt missætti væri milli G og Ó, sem gæti haft áhrif á heimild G til staðfestingar á framburði sín- um fyrir dómi. Var G þess vegna heimilað að staðfesta framburð sinn fyrir dóminum með eiði eða drengskapar- M€iti „0... 968 Víglar. H höfðaði mál til heimtu víxilskuldar á hendur G fyrir hönd verzlunarinnar K. Víxill sá, sem stefnt var til greiðslu á, var samþykktur af G pr.pr. verzlunin K. Skv. vottorði borgarfógeta var verzlunin K skrásett í Reykjavík 10. júní 1922 og tilgreint, að einkaeigandi væri Á, Hefði síðan engin breyting verið skráð á firmanu. Að svo vöxnu máli var ósannað, að G væri bær til að skuldbinda verzlunina K, og Var málinu vísað frá héraðsdómi .................... 837 B höfðaði mál á hendur A og M til greiðslu þriggja víxla. Héraðsdómur vísaði málinu af sjálfsdáðum frá dómi, þar sem víxlunum væri ekki réttilega lýst, en af hálfu A og M var ekki sótt þing. Einum víxlanna var rétt lýst í stefnu. Bar af þeim sökum að fella héraðsdóminn úr gildi, að því er varðaði kröfur B, byggðar á þeim víxli, og vísa málinu að því leyti heim í hérað til löglegrar meðferðar og efnis- ÓÓMS .........00.0.0 1208 Efnisskrá CLEXXV Bla. Þingvottar. Um þingvotta segir svo í 41. gr. laga nr. 85/1936, að þeir megi hvorki vera svo venzlaðir dómara né aðilja sem segir í 1. mgr. 1. tl. 125. gr. sömu laga. Þessi regla á við um upp- boð, sbr. 4. gr. laga nr. 57/1949. Á uppboðsþingi gerðist upp- boðsvottur uppboðskaupandi og þar með aðili uppboðsmáls- ins. Var þessi háttsemi við framkvæmd uppboðsins brýnt brot á nefndri 41. gr., og átti uppboðshaldari eigi að sinna boði þingvottsins ..............2200 000... 1072 Þjáningabætur. Sjá skaðabætur. Þjófnaður. Aðfaranótt 20. janúar 1966 sátu R og S að drykkju í herbergi, sem S hafði á leigu hér í borg. Um nóttina fékk R leigu- bifreiðarstjóra til að aka sér. Aðstoðaði bifreiðarstjórinn R við að flytja á brott radiógrammófón í eigu S, sem R sagði hins vegar, að væri sín eign, Fór R með grammófón- inn suður í Ytri-Njarðvík og kom honum þar í geymslu. Hélt R því fram, að hann hefði tekið grammófóninn sem tryggingu fyrir því, að hann næði peningum aftur hjá S, sem hann hafði fengið honum um nóttina, meðal annars til áfengiskaupa. Með atferli sínu var R talinn hafa brotið gegn 244. gr, almennra hegningarlaga nr. 19/1940 Refsing R var ákveðin með hliðsjón af sakavottorði 6 mánaða fang- ElSi ...........02000000.0s sess 94 Er G var aðfaranótt hins 25. júní 1966 staddur í samkomuhúsi einu í Reykjavík, sá hann B missa veski sitt og sparisjóðs- bók og tók muni þessa. Hann hirti peninga þá, sem í veskinu voru, 2—300 krónur, og eyddi þeim, en sparisjóðs- bókina faldi hann. Þetta atferli G, sem kvaðst hafa ætlað að afhenda B verðmætin, en hætt við það, varðaði við 244. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Var G dæmt fang- elsi 4 mánuði ...........0...02 2000 4833 Sumarið 1966 afplánaði J refsiðóma að vinnuhælinu að Litla- Hrauni í Árnessýslu. Einhvern tíma fyrri hluta nóvember- mánaðar 1966, þegar J hafði losnað af vinnuhælinu, fékk hann sér bifreið á bifreiðaleigu og ók austur að Litla- Hrauni. Tók hann þar utanborðsmótor úr geymsluhúsi við vinnuhælið, sem J vissi, að þar var geymdur. Faldi J mótorinn í hraungjótu við Krýsuvíkurveg. Mótorinn kom þar í leitirnar, eftir að upp komst um atferli J, og var skilað til eiganda. Atferli J varðaði við 244. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, Var J dæmd refsing fangelsi 6 mánuði með hliðsjón af sakavottorði hans .............. 508 Að morgni hins 21. nóvember 1966 brutust þeir E og J inn í CLEXKVI Efnisskrá Bls. úra- og skartgripaverzlun eina í Reykjavík. Slógu þeir eign sinni á úr og skartgripi verzlunarinnar, sem voru í af- greiðsluborði, skápum og sýningarglugga. Með þessu at- ferli gerðust þeir E og J brotlegir gegn 244. gr. almennra hegingarlaga nr. 19/1940 ........0020200 0000 nn 645 Þrotabú. Sjá gjaldþrotaskipti. Ærumeiðingar. L, fyrrverandi hæstaréttardómari, höfðaði mál út af ummæl- um, sem birtust í fimm tölublöðum vikublaðs nokkurs. Greinar þessar voru ýmist ritaðar undir dulnefni eða höf- undar ekki getið. E var á þessum tíma ábyrgðarmaður blaðsins, en útgefandi á greindum blöðum var talinn H h/f. H/f H var eigi skráð, en skv. gögnum málsins áttu E, K, S, ST og H sæti í stjórn félagsins, þegar blöð þessi komu út. Fjölmörg framangreindra ummæla voru mjög móðgandi og meiðandi fyrir L, þar sem því var meðal ann- ars dróttað að honum, að hann hefði náð óeðlilegum við- skiptum við Búnaðarbankann og að Búnaðarbankinn hefði tapað á viðskiptum við hann, að hann hefði gerzt sekur um misferli, að hann hefði verið riðinn við refsiverðan verknað og ýmsa fjármálaspillingu og að hann hefði ætlað sér að hafa áhrif á tiltekna dómsrannsókn. Vörðuðu ummælin við 234. og 235. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 og enn fremur voru þau ómerkt, sbr. 241. gr. 1. mgr. sömu laga. Önnur ummæli vörðuðu hvorki refsingu né ómerk- ingu, ýmist af þeim sökum að þau voru ekki slík eða af lþví að L átti ekki aðild út af þeim, m. a. vegna þess að þau beindust sum hver ekki gegn honum. L rak um áratuga- skeið umfangsmikla lögmannsskrifstofu hér í borginni. Hann skýrði svo frá, að um langt skeið hefði hann haft fjármálaviðskipti við Búnaðarbanka Íslands og að bankinn hefði keypt af honum víxla og önnur viðskiptabréf og hann ábyrgzt bankanum skilvísa greiðslu þeirra. Kvaðst L hafa hætt öllum viðskiptum, er hann var skipaður hæstaréttar- dómari 1960, en það hefði tekið um hálft annað ár að ljúka þeim viðskiptum að mestu, sem þegar hafði verið stofnað til. Í málflutningi lýsti L því, að hann hefði, eftir að hann varð hæstaréttardómari, selt Búnaðarbanka Íslands víxla fyrir nafngreindan son sinn, sem rekur lögmannsskrifstofu hér í borg. Víxlana seldi L í skjóli kvóta síns í bankanum og í því skyni, að lögmaðurinn fengi venjulega þóknun af miðlarastarfsemi. Var svo farið um tiltekinn víxil, sem í málinu greindi. Við úrlausn krafna um refsingu og fébætur var höfð í huga þessi forsaga blaðaskrifa þeirra, sem málið Efnisskrá CLXXXVII Bls. reis af, og að ekki var viðeigandi, eins og á stóð, að L stofnaði til síðastgreindu bankaviðskipta. Hins vegar var þess að gæta, að veitzt var harkalega að L með margendur- teknum stóryrðum í nefndum blaðagreinum. E bar sam- kvæmt 3. mgr. 15. gr. laga nr. 57/1956 ábyrgð á ofangreind- um ummælum. Var E ákveðin kr. 7.500.00 sekt í ríkissjóð (vararefsing 15 daga varðhald) og gert að greiða L fé- bætur skv. 1. mgr. 264. gr. almennra hegningarlaga að upp- hæð kr. 40.000.00. Þá var E dæmdur til að greiða L kostnað við að birta forsendur og dómsorð Hæstaréttar í opinber- um blöðum skv. 2. mgr. 241. gr. almennra hegningarlaga. Var birtingarkostnaður ákveðinn kr. 7.000.00. Skv. 22. gr. laga nr. 57/1956 var E dæmdur til að sjá um, að birt yrði dómsorð héraðsdóms og svo forsendur og dómsorð Hæsta- réttar í málinu, og skyldi birting fara fram í 1. eða 2 tölu- blaði umrædds vikublaðs, sem út kæmi eftir birtingu dóms- ins. H/f H var ekki skrásett skv. ákvæðum 10. gr. laga nr. T7/1921 um hlutafélög. Tilkynningarskylda þessi hvíldi á stjórn félagsins. Vegna þessarar vanrækslu á að láta skrá- setja félagið urðu stjórnarmeðlimir sjálfir að bera ábyrgð á greiðslum þeim, sem E bakaði sér. Var sú ábyrgð felld á meðlimi aðalstjórnar eina, þá K, S, ST og H, sem þeim var gert að bera in solidum, en ekki á varastjórnendur, þar sem ekkert kom fram um, að þeir hefðu tekið þátt í stjórnar- störfum fram að þeim tíma, er félagið var skrásett. Voru þeir K, S, ST og H því in solidum dæmdir til að þola það, að fjárnám yrði gert í eignum þeirra fyrir sekt, skaðabóta- og málskostnaðargreiðslum svo og greiðslu kostnaðar vegna birtingar dóms, sem lagðar voru á E, að því leyti sem greiðslugeta hans hrykki ekki til fyrir greiðslum þessum 264 Í dagblaði einu birtust ummæli, sem fólu í sér aðdróttun um, að bæjarfógetinn S hefði gerzt sekur um valdníðslu. S stefndi út af ummælum þessum. Höfundur fréttagreinar- innar, sem hin umstefndu ummæli birtust í, var ekki nafn- greindur. Skv. ákvæði 3. mgr. 15. gr., sbr. 16. gr. laga nr. 57/1956, bar Í sem ábyrgðarmaður dagblaðsins refsi- og fébótaábyrgð á efni greinarinnar. Firrti það Í ekki ábyrgð, þótt ummælin væru höfð eftir tilteknum manni á almenn- um blaðamannafundi, sem sá maður boðaði til. Birting um- mælanna vörðuðu við 235. gr. almennra hegningarlaga. Var refsing Í ákveðin kr. 1.500.00 sekt í ríkissjóð (vara- refsing varðhald í þrjá daga). Enn fremur voru ummælin ómerkt skv. 1. mgr. 241. gr. sömu laga. Þá var Í dæmdur til að greiða S fébætur að fjárhæð kr. 5.000.00 skv. 264. gr. laga nr, 19/1940. Í héraðsdómi var Í skyldaður til að birta forsendur og niðurstöður dómsins í 1. eða 2. tölubl. CLEKKVIII Efnisskrá Bls. viðkomandi dagblaðs, sem út kæmi eftir lögbirtingu dóms- ins. Í áfrýjaði héraðsdóminum, en honum var ekki áfrýjað af hálfu S, sem krafðist staðfestingar héraðsdómsins, þ. á m. ákvæða hans um birtingu forsendna og dómsorðs. Ekki var gerð krafa um birtingu dóms Hæstaréttar. Að svo vöxnu máli og þar sem héraðsdómi var breytt, var vísað frá dómi síðastgreindri kröfu S..........0..000000 0... 887 Ökuleyfi. Sjá atvinnuréttindi, áfengislög, bifreiðar. Ölvun. Sjá áfengislög. Örorka. Örorkumat framkvæmt af læknum ............ 23, 171, 194, 1163 Öryggiseftirlit ríkisins. Sjá mat og skoðun.