HÆSTARÉTTARDÓMAR ÚTGEFANDI HÆSTIRÉTTUR XLII. BINDI 1971 REYKJAVÍK FÉLAGSPRENTSMIÐJAN H/F MCMLXXXIX Reglulegir dómarar Hæstaréttar 1971. Einar Arnalds. Forseti dómsins. Logi Einarsson. Varaforseti dómsins. Benedikt Sigurjónsson. Gizur Bergsteinsson. Magnús Þ. Torfason. 10. ll. 12. 13. Registur. I. MÁLASKRÁ. . Guðlaugur Einarsson gegn Gjaldheimtunni í Reykjavík. Lögtaksgerð úr gildi felld ........................ . Valdstjórnin gegn Óskari Elíasi Héðni Guðmundssyni. Kærumál. Gæzluvarðhald ............0.0.0.0.0.... . Guðmann Pálsson gegn yfirborgarfógetanum í Reykja- vík vegna þrotabús Fiskmiðstöðvarinnar h/f. Vinnuslys. Skaðabótamál. Sýkna. Sératkvæði ................. „ Ingibjörg Magnúsdóttir, Ingibjörn Þ. Jónsson, Árni Jónsson, Einar Magnússon, Árni Einarsson, dánarbú Egils Pálssonar og dánarbú Guðmundar Eyjólfssonar gegn Miðnesi h/f og skilanefnd Garðs h/f, Árna Magn- ússyni og Berent Magnússyni og gagnsök. Beiðni um endurupptöku dæmds máls synjað ................ . Helga Magnúsdóttir gegn Ferðaskrifstofu Zoéga h/f. Skuldamál .............00..0 00. enn . Gísli Gíslason og Ásdís Guðmundsdóttir f. h. dánarbús Stefáns Gíslasonar gegn Samvinnutryggingum. Vátrygg- ÍNÐ ......000000n nr . Ákæruvaldið gegn Leifi Ingólfssyni. Líkamsáverkar. Skaðabætur. Sératkvæði ...........0000000. 0... . Hjalti Kristgeirsson, Hjörleifur Guttormsson og Skúli Magnússon gegn Heimdalli F. U. S. Kærumál. Frávísun . Fjármálaráðherra f. h. ríkissjóðs gegn Bjarna Kristjáns- syni og Vilhjálmi Lúðvíkssyni. Kærumál. Þóknun mats- MANNA ..........000. 00. Svavar Guðmundsson og Guðmundur E. Guðmundsson gegn Búnaðarbanka Íslands. Víxilmál .............. M gegn K. Barnsfaðernismál. Fyllingareiður ........ Sýslumaðurinn í Eyjafjarðarsýslu f. h. sýslunefndar Eyjafjarðarsýslu og Sigtryggur Stefánsson gegn Björgvin Runólfssyni og gagnsök. Skaðabótamál. Fébótaábyrgð í opinberri sýslan ...........002200 0000 nun Elísabet Gunnlaugsdóttir gegn Eymundi Torfasyni. Úti- vistardómur .........00.00 0 senn Dómur 20/, 20) 20/, 20 26/, 26/, 7 29) 29, Bls. 1 3 16 18 23 33 43 56 62 64 71 83 VI 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 21. 28. 29. 30. 31. 32. Málaskrá Guðmundur Óskarsson gegn bæjarstjóranum í Hafnar- firði f. h. bæjarsjóðs og gagnsök. Kaupgjaldsmál. Sér- atkvæði ..................0. Preben Skovsted gegn Karli Einarssyni og Kristens Sigurðssyni. Skuldamál ........................... Hraðfrystihús Patreksfjarðar h/f gegn Hraðfrystistöð Vestmannaeyja. Skuldamál ....................... Ákæruvaldið gegn Friðrik Ágúst Hjörleifssyni. Bifreið- ar. Brot gegn umferðarlögum og áfengislögum ..... Jón Jónsson gegn Birni Pálssyni. Eignarréttur. Hefð Bátaábyrgðarfélag Vestmannaeyja gegn Vélaverkstæði Sigurðar Sveinbjörnssonar h/f og gagnsök. Vátrygging. Endurgreiðsla. Frávísun ...............0000...00.... Saksóknari ríkisins gegn yfirsakadómaranum í Reykja- vík. Kærumál. Lagt fyrir yfirsakadómarann í Reykjavík að heyja dómsrannsókn ...............0..000000. Jón Ingibersson gegn Útvegsbanka Íslands og þrotabúi Friðriks Jörgensens til réttargæzlu. Umsýsla. Gjaldþrot. Sératkvæði ..................... 0. Jón Ingibersson gegn Útvegsbanka Íslands. Skaðabóta- mál. Sýkna ..............%..000.. nn Matthías Gestsson gegn Ljósmyndarafélagi Íslands. Ómerking. Heimvísun. Mistök í dómsýslu .......... Lárus Ó. Þorvaldsson gegn Skipadeild Sambands ís- lenzkra samvinnufélaga. Kaupgjaldsmál. Sýkna ..... Páll Skúli ' Halldórsson, Guðrún Guðmundsdóttir, Á gústa Pálsdóttir og Haraldur Örn Pálsson gegn Arnold Henckell, Maríu Henckell og Hildi Henckell. Málskot. Frávísun ................... 0000 Valgeir Vilhelmsson gegn Sigurgeiri Sigurjónssyni. Úti- vistardómur. Ómaksbætur ...................0.... Erlingur Jóhannesson gegn Stefáni Sigurðssyni f. h. Aðalsteins Ásgeirssonar. Útivistardómur ........... Byggingafélagið Dofri h/f gegn Andreu Pálmadóttur og gagnsök. Fasteignakaup. Samningar. Byggingarkostn- AÖUF 22.02.2220... Félag íslenzkra iðnrekenda gegn fjármálaráðherra f. h. ríkissjóðs. Kærumál. Frávísunardómur úr gildi felldur Sigríður Hjörleifsdóttir gegn dánarbúi Lúðvíks Sigur- Jónssonar. Kærumál. Skipti. Varnarþing. Frávísun .. Gústav Sigjónsson gegn Jóhanni G. Filippussyni. Ómerking. Heimvísun. Fjárnámsgerð úr gildi felld .. Ákæruvaldið gegn Sveinbirni Gíslasyni. Sýknað af ákæru um morð. Þjófnaður. Sératkvæði ........... Dómur 84 12, 154 154 22/, 22 / 114 84 98 102 104 108 119 127 133 146 160 166 175 178 179 179 200 206 209 217 33. 34. 35. 36. 31. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 45. 46. 47. 48. 49. 50. Sl. 52. Málaskrá Valdstjórnin gegn Þorsteini Þórði Sigurðssyni. Kæru- mál. Gæzluvarðhald ..........0.00%0 000... Sjúkrasamlag Reykjavíkur gegn rannsóknardeild ríkis- skattstjóra. Kærumál: Um upplýsingaskyldu samkvæmt skattalögum ...........02000 000 Landeigendafélag Laxár og Mývatns gegn Laxárvirkjun og Magnúsi Thoroddsen setudómara. Kærumál. Frá- vísun. Lagt fyrir héraðsdóm að leggja efnisdóm á kröfu Bæjarstjórinn í Vestmannaeyjum f. h. Vestmannaeyja- kaupstaðar gegn Sigurlaugu Sigurjónsdóttur og gagn- sök. Skaðabótarmál ........0.2.0.0. 0... nn Páll Kristinsson gegn Kristni Finnbogasyni. Fjárnám. Valdsvið fógetadóms ........0.0.000000 000... Guðrún Enitra Jónsdóttir gegn Jóni Bjarnasyni, Ragnari Aðalsteinssyni og Theodór Ingólfssyni. Uppboð .... Soffía Þorkelsdóttir gegn Ólafi Sigurðssyni. Skiptamál. Hjónaskilnaður ..........0000000 0000... Guðmundur Kr. Björnsson gegn Garðari Guðmunds- syni. Læknaráð. Örorka .........0.0.000.0000.0... Dómur 12/, 54 16/ 17/2 1/ 22) 22/, 26 4 Ólafur Engilbertsson gegn Kristínu Stefánsdóttur og . gagnsök. Hjónaskilnaður. Skipti. Fjárnám. Frávísun Gunnlaugur Karlsson gegn Finnboga Bjarnasyni. Kaup- gjaldsmál. Sjóveðréttur ...........000000.0. 0... Ólafur Gunnarsson gegn Íslenzka Álfélaginu h/f. Kaup- gjaldsmál ...........0.0.% rr . Fjármálaráðherra f. h. ríkissjóðs gegn Hrafnistu, Dvalarheimili aldraðra sjómanna. Söluskattur ...... Flugstöðin h/f gegn Sólrúnu Hafsteinsdóttur persónu- lega og vegna ófjárráða dóttur sinnar, Gunnhildar Fjólu Valgeirsdóttur. Kærumál. Vitni .............00.... Marinó Jónsson gegn Verzlunarbanka Íslands h/f. Úti- vistardómur. Ómaksbætur ..........0.00.0.... 0... Friðjón Gunnar Friðjónsson gegn Veitingahúsinu Nausti h/f. Skaðabótamál. Félagsdómur .................. Haukur Jónasson gegn Trausta Hauki Óskarssyni og gagnsök. Iðnnámssamningur. Kaup iðnnema. Gerðar- dÓMUr ........0000.. sr Valdstjórnin gegn Edward Roger Kolbeini Andréssyni. Kærumál. Gæzluvarðhald. Geðheilbrigðisrannsókn .. Ákæruvaldið gegn Bjarna Guðlaugi Hannessyni. Bif- reiðar. Brot gegn umferðarlögum og áfengislögum .. Íslenzkir Aðalverktakar s/f gegn Jóni Friðriki Oddssyni og gagnsök. Vinnuslys. Skaðabótamál. Sýkna ...... Vökull h/f gegn Jóni N. Sigurðssyni hæstaréttarlög- 26/3 26 /3 26 /3 26 A 29), 2/4 24 2/4 20/4 26/4 28/4 VII 382 383 385 399 407 411 419 423 424 430 435 454 463 467 467 476 483 485 491 VIII 53. 54. 55. 56. 57. 58. 59. 60. ól. 62. 63. 64. 65. 66. 67. 68. 69. 70. 71. Málaskrá manni f. h. A/B Frödins Marknadskonsulting. Skulda- MÁL 000... Eyjólfur Jónsson, Þorbjörn Jónsson og Steinþór Svavar Magnússon gegn Gísla Magnússyni, Jóni E. Jakobssyni og Magnúsi Helga Jónssyni. Uppboð .............. Bárður Sigurðsson gegn Grétari Sívertsen. Útivistar- ÁÓMUr ............. 0 H/f Júpíter gegn Kjartani Bergsteinssyni. Útivistar- ÁÓMUr ............. 0. Þorvaldur Jónasson gegn Sigurbjörgu Guðjónsdóttur og Sveini Árnasyni. Útivistardómur .................. Hreiðar Stefánsson gegn sýslumanninum í Gullbringu- og Kjósarsýslu f. h. ríkissjóðs. Skattamál. Tekjuskattur Gunndór Sigurðsson og Ingibjörg Ingólfsdóttir gegn Jóni V. Jónssyni s/f. Fasteign. Kaup og sala. Greiðslu- dráttur. Innheimtulaun ..................0..0000.0.. Einar Sigurðsson gegn Bátaábyrgðarfélagi Vestmanna- eyja. Vátrygging .................0..00. 0 Landeigendafélag Laxár og Mývatns gegn Laxárvirkjun. Lögbannstrygging .............0.......0. 00 Herbert J. Stiefel gegn Álafossi h/f. Málskostnaðar- trygging ............... 00. G. Þorsteinsson og Johnson h/f gegn Fálkanum h/f og Stáli h/f. Kaup og sala. Skaðabætur. Fjárnám ..... Ákæruvaldið gegn Sigurjóni Hafnfjörð Siggeirssyni. Skjalafals ....................0..0 0... Fosskraft s/f gegn Gústav Sigjónssyni. Kjarasamningar Greiðsla fyrir akstur ....................0...00... Ákæruvaldið gegn Ársæli Guðjónssyni. Bifreiðar. Brot gegn umferðarlögum og áfengislögum. Ítrekun. Sakar- kostnaður ...............00.000 002 Rósa Guðnadóttir gegn Halli Hallssyni, Amalíu Skúla- dóttur, Skúla Hallssyni og Huldu M. Hallsdóttur. Út- burðarmál. ...................00 Útvegsbanki Íslands gegn Pétri Kjartanssyni og Guð- bjarti Pálssyni. Kærumál. Kyrrsetning. Frávísun. Sér- atkvæði ...............0 0... Dánarbú Helga Benediktssonar gegn Olíuverzlun Íslands h/f. Skuldamál ..............0..00. 0. Halldór Gunnarsson gegn Djúpbátnum h/f. Kaupgjalds- MÁ 0... Guðmundur Ákason gegn Gunnari Pálmasyni. Frávísun Heildverzlun Guðlaugs Br. Jónssonar gegn Guðrúnu Friðriksdóttur. Kaupgjaldsmál ..................... Dómur 30), 30, %/s 3/s 35 %/s 10/5 10/5 11/s 12/5 17/s 17/s 19/s Bls. 506 508 520 520 521 521 525 535 543 559 560 576 579 593 596 600 606 610 617 624 72. 73. 74. 75. 76. 71. 78. 79. 80. 81. 82. 83. 84. 85. 86. 87. Málaskrá Ákæruvaldið gegn Ingólfi Kristjánssyni. Tékkamis- ferli ...........000 000 sens Byggingavöruverzlun Tómasar Björnssonar h/f gegn Gunnari Jónssyni, Pálma Jónssyni og Pétri Jónssyni. Útivistardómur. Ómaksbætur ...........0.0.00.0.... Skúli Steinsson, Páll Guðfinnsson, Marsellíus Bern- harðsson og Jón Friðgeir Einarsson gegn Landsbanka Íslands, útibúinu á Ísafirði. Víxilmál. Afsagnargerðir. Sératkvæði ..............2000 0... e nr Félag starfsfólks í veitingahúsum gegn Smárakaffi h/f. Kjarasamningar. Sjúkrasjóðsgjald. Orlofsheimilisgjald Ákæruvaldið gegn Gísla Ásmundssyni. Bifreiðar. Brot gegn umferðarlögum og áfengislögum. Ítrekun. Sakar- kostnaður .„................. ern Böðvar Páll Ásgeirsson gegn borgarstjóranum í Reykja- vík f. h. borgarstjórnar. Um kosningarrétt ......... Jón Björnsson gegn borgarstjóranum í Reykjavík f. h. borgarstjórnar. Kærumál. Frávísun ................ Ákæruvaldið gegn Eggert Grímssyni Laxdal. Bifreiðar. Brot gegn umferðarlögum og áfengislögum ......... Hagtrygging h/f gegn Haraldi Þórðarsyni. Kærumál. Sáttatilraun. Frávísun ...........000000.0. 0... .0... Ákæruvaldið gegn Erni Jóhannssyni Steinssyni og Ingólfi Sigurðs Ingólfssyni. Verkfall opinberra sýslunar- manna. Sératkvæði ............000000. 00... Ákæruvaldið gegn Jóhanni Guðjónssyni. Fiskveiðabrot. Sératkvæði .............2.20200 000 0n en Gunnar Pálmason gegn Guðmundi Ákasyni og Óskari Jóni Guðjónssyni og til réttargæzlu Ólafi Ásgeirssyni, Gjaldheimtunni í Reykjavík og Þorvarði Ólafssyni. Málskostnaður ..........0200. 000. ene Möl og Sandur h/f gegn Verki h/f og til réttargæzlu Regni h/f og heilbrigðismálaráðherra og Verk h/f gegn Möl og Sandi h/f. Lögbann ..........0.00000.00.. Gunnar Viggó Frederiksen gegn Vilborgu Kristjáns- dóttur sjálfri og vegna ólögráða barna hennar, Guðrún- ar Jóhannsdóttur, Heiðu Elínar Jóhannsdóttur og Jó- hanns Gísla Jóhannsonar, og Kristjáni Jóhannssyni og gagnsök, svo og fjármálaráðherra f. h. ríkissjóðs gegn Ragnari Jónssyni og Sigurði Sigurðssyni. Skaðabótamál. Dánarbætur. Málskostnaður ............00.000.... Gísli Jónsson gegn bæjarstjóranum í Hafnarfirði f. h. bæjarsjóðs og gagnsök. Kaupgjaldsmál. Samningar. Sératkvæði ..............0000. 0... sn Kári Einarsson og Agnar Árnason gegn Gesti Gíslasyni Dómur 28/5 2/s 7 7/ 7 9 9%/ 9%/ ?%/ 10/ 10/6 16/ 18/ 184 18/ IX Bls. 630 634 635 646 650 654 659 661 667 670 679 686 688 703 722 88. 89. 90. 91. 92. 93. 94. 95. 96. 97. 98. 99. 100 Málaskrá og til réttargæzlu skiptaráðandanum í Barðastrandar- sýslu vegna dánarbús Bjarna Arngrímssonar og Sigríðar Ólafsdóttur, Málmfríði Bjarnadóttur, Steinunni G. Helgadóttur, Þórarni Björnssyni, Skúla Páli Helga- syni, Andrési B. Helgasyni, Sigþrúði Helgadóttur, Jónasi E. Helgasyni, Einari Sigurjónssyni vegna sjálfs sín og ófjárráða dóttur sinnar, Helgu Einarsdóttur, Hildi Einarsdóttur, Gunnari Einarssyni, Garðari Einars- syni og Sverri S. Einarssyni. Frávísun. Sératkvæði .. Guðfinna Ásta Strandberg gegn Jóni Ágúst Strandberg. Ættarnafn. Sératkvæði ................0..0 0... Katrín Guðjónsdóttir og Friðrika Guðmundsdóttir gegn Karli Júlíussyni og Guðrúnu Jakobsen og gagnsök. Fast- eign. Kaup og sala. Skaðabætur. ................. Flugstöðin h/f gegn Sólrúnu Hafsteinsdóttur sjálfri og vegna ófjárráða dóttur hennar, Gunnhildar Fjólu Val- geirsdóttur, og gagnsök. Flugslys. Dánarbætur. Sérat- kvæði ............... 00. Veiðifélag Mývatns f.h. eigenda og umráðamanna jarða, er lönd eiga að Mývatni, Ragnar Steinbergsson f. h. eigenda og umráðamanna tiltekinna jarða í Skútu- staða- hreppi, sem ekki eiga lönd að Mývatni, hrepps- nefnd Skútustaðahrepps og fjármálaráðherra f. h. ríkis- sjóðs gegn Jóhanni Skaptasyni sýslumanni, Birni Frið- finnssyni bæjarstjóra og Friðriki Magnússyni hæsta- réttarlögmanni. Kærumál. Vanhæfi dómara. Kvaðning samdómenda ..................... 0. nn Valdstjórnin gegn Birni Hallgrími Gíslasyni. Kærumál. Gæzluvarðhald. Geðheilbrigðisrannsókn ............ Valdstjórnin gegn Herði Ólafssyni. Kærumál. Bráða- birgðaökuleyfissvipting ...............00.0......... Landeigendafélag Laxár og Mývatns gegn Laxárvirkjun. Kærumál. Frávísun ..............0.0.0.00..0000.0.0..... Sigtryggur Flóvent Albertsson gegn Halli Jónassyni. Úti- vistardómur ................0.. 0. Baldvin V. Jóhannsson gegn Jóni Ásgeiri Guðmunds- syni. Útivistardómur. Ómaksbætur ................ Jarlinn h/f gegn Rafni Kolssyni. Útivistardómur. Ómaksbætur ..........0..0...0 0 Helgi Halldórsson gegn Þorkeli Skúlasyni. Útivistar- dÓMUr ............000. sr Ákæruvaldið gegn Valgeiri Magnússyni. Þjófnaður. Hylming ................0.. 0. Ákæruvaldið gegn Karli Eron Sigurðssyni og Maríu Dómur 2) 22 / 22) 23% 28/ %/ 22 0 0 10 10 0 Bls. 144 755 162 781 808 814 815 817 856 856 857 857 858 101. 102. 103. 104. 105. 106. 107. 108. 109. 110. 111. 112. 113. 114. 115. 116. 117. 118. Málaskrá Haukdal og Unnsteini Jónssyni. Þjófnaður. Skjala- fals 20... Bergur Sverrisson og Theodór Kjartansson gegn Þor- valdi Þórarinssyni og Þorvaldur Þórarinsson gegn Bergi Sverrissyni, Theodór Kjartanssyni og Einari M. Jóhann- essyni. Aðalsök felld niður. Víxilmál. Veðréttur. Fjár- NÁM ........00. 00 Haraldur Böðvarsson á. Co. h/f gegn bæjarstjóranum á Akranesi f. h. bæjarsjóðs. Útburðarmál ......... Ólafur Pálsson og Kristófer Guðleifsson persónulega og f. h. Ólafs og Kristófers s/f gegn Arnþóri Björgvinssyni. Fasteignakaup. Skaðabótamál. ...........000...... Eimskipafélag Reykjavíkur h/f gegn þrotabúi Vátrygg- ingafélagsins h/f. Vátrygging. Endurkrafa. Tjónbætur. Frávísunarkröfu hrundið. Sératkvæði .............- Ólafur Finnbogason gegn Jöklum h/f. Vinnuslys. Skaðabótamál. Sýkna .......000002. 0000 rn Sveinbjörg Ágústsdóttir gegn Jóhannesi Magnússyni og Jón Ísberg sýslumanni. Kærumál. Vanhæfi dóm- AFA .........ns rns Dánarbú Valdimars Þorsteinssonar gegn Hólmfríði Snæbjörnsdóttur. Skuldamál ............00.00.0..0.. Ákæruvaldið gegn Ingvari Róbert Valdimarssyni. Skjalafals .......20.00%000r eð nan Ákæruvaldið gegn Árna Kristni Sveinssyni. Bifreiðar. Brot gegn umferðarlögum og áfengislögum ......... Sveinn Þórarinsson gegn Þorbirni Ásgeirssyni. Kæru- mál. Frávísun ...........000.00 00 nn Ísbjörninn h/f gegn Kristni Sölvasyni. Kaupgjaldsmál. Kjarasamningar ........0.....0nsn nr nn . Hjálmar Þorsteinsson á Co. h/f gegn Magnúsi Guð- jónssyni og gagnsök. Útivistardómur .............. Gunnar Petersen gegn Guðmundi J. Guðmundssyni. Útivistardómur ...........00 00... Hreggviður Jónsson gegn bæjarstjóranum í Vestmanna- eyjum f. h. bæjarsjóðs og gagnsök. Lóðarleiga. Skipu- lag. Vanefndabætur. Sératkvæði .................. Ákæruvaldið gegn Sigurði Ragnari Bjarnasyni. Fisk- veiðabrot ............08 000 Guðjón Jónsson og Jón Valgarð Guðjónsson gegn Sævík h/f. Kaup og sala. Skaðabætur. ............ Ákæruvaldið gegn Arngrími Jónssyni. Fiskveiðabrot Eiríkur Guðlaugsson gegn Ramma h/f og gagnsök. Vinnuslys. Skaðabætur ...........000000... 00... Dómur 1/0 $/10 $/10 340 1840 18/19 18/10 200 200 20 200 29 1 11 1 %1 1 31 11 Xl 865 870 873 887 894 907 923 927 931 936 943 950 956 956 957 968 974 980 986 XII 119. 120. 121. 122. 123. 124. 125. 126. 127. 128. 129. 130. 131. 132. 133. 134. 135. 136. 137. Málaskrá Guðjón Sverrir Sigurðsson gegn borgarstjóranum í Reykjavík f. h. borgarsjóðs. Lóðarsamningur. Van- efndir. Skaðabætur. Sératkvæði ................... Albert Guðmundsson gegn Kristjáni Bersa Ólafssyni. Meiðyrðamál. Ómerking ummæla ................. Ákæruvaldið gegn Inga Þóri Gunnarssyni. Bifreiðar. Brot gegn umferðarlögum og áfengislögum ......... Ákæruvaldið gegn Atla Örvar. Fjársvik. Tékkamis- f€rli ............... 0... Hreppsnefnd Hríseyjarhrepps f. h. hreppsins gegn H/f Eimskipafélagi Íslands og til réttargæzlu Sjóvátrygg- ingarfélagi Íslands h/f. Skaðabótamál. Tjón á hafnar- mannvirkjum ...........0....0.0000 00. Guðjón Pétursson gegn fjármálaráðherra f. h. ríkisjóðs. Skaðabótamál. Ábyrgð á læknisverkum. Sýkna ..... Þórdís Sigurðardóttir gegn Unni Sigurðardóttur og Snorra Jónssyni. Frávísun ...............0..0...... Ákæruvaldið gegn Hálfdáni Birni Guðmundssyni. Nytjastuldur. Bifhjól. Brot gegn umferðarlögum og áfengislögum .................0.0.000. 0 Sigurður Guðmundsson gegn Hraðfrystistöð Vest- mannaeyja h/f. Vinnusamningur. Uppsögn ......... Helgi Bergsson gegn Jónasi Kristjánssyni. Fasteign. Kaup og sala. Skaðabætur ....................... Kristjana Lilja Kristinsdóttir gegn Guðmundi Kristjáns- syni og Ragnheiði Svanlaugsdóttur til réttargæzlu. Fast- eign. Gallar. Skaðabótamál ....................... Olíuverzlun Íslands h/f gegn Pétri Jónssyni. Bifreiðar. Skaðabótamál ..................00000000 0. Marinó Jónsson gegn Veræzlunarbanka Íslands h/f. Úti- vistardómur ...............00.. 0000. Benedikt Guðbjartsson gegn Íbúðasölunni s/f. Útivistar- ÁÓMUr ............00. 0. Magdalena Guðmundsson gegn Sigurbirni Eiríkssyni. Útivistardómur .................0 0... Central h/f gegn Birni Péturssyni. Eignaumsýsla ... Veiðifélagið Bláskógar s/f og Björn Davíðsson gegn oddvita Andakílshrepps f. h. hreppsins og oddvita Lundarreykjadalshrepps f. h. hreppsins og gagnsök. Landamerki. Vatns-, botns- og veiðiréttur .......... Guðmundur Pálsson gegn Árna Pálssyni. Skaðabóta- mál. Gallar ..............0..0.00.00 0000. Ákæruvaldið gegn Gunnari Gísla Jónssyni Waage. Fisk- veiðabrot. Sératkvæði ...........0......00. 0. Dómur 11 11 1 1 1 21 1841 184, 18/ 24 251 251 2 2 2 2/1 212 $/12 $/12 Bls. 1004 1012 1025 1029 1034 1057 1078 1081 1084 1090 1095 1107 1116 1116 1117 1117 1137 1148 1154 138. 139. 140. 141. 142. 143. 144. 145. 146. 147. 148. 149. 150. 151. 152. Málaskrá Elías Bernburg gegn Bæjarútgerð Reykjavíkur. Kaup- gjaldsmál. Réttindi vélstjóra. Sératkvæði ........... Valdstjórnin gegn Páli Konráð Konráðssyni Þormar. Kærumál. Gæzluvarðhald ........................ Ákæruvaldið gegn Herði Jóhannssyni. Fiskveiðabrot Ákæruvaldið gegn Óskari Elíasi Héðni Guðmundssyni. Þjófnaður. Hylming. Bifreiðar. Tilraun til nytjastuldar. Skaðabætur .............2.00.0 00. n sn Borgarstjórinn í Reykjavík f. h. borgarsjóðs gegn Hannesi Ólafssyni og Hannes Ólafsson gegn borgar- stjóranum í Reykjavík f. h. borgarsjóðs, Guðjóni Guð- mundssyni, Halldóri Ingólfssyni, Haraldi Ágústssyni, Reyni Ásmundssyni og Þorsteini Þorgeirssyni. Skipulag. Nágrenni. Skaðabótamál. Sýkna. Ómerking ummæla Hörður Þorgilsson gegn Jóni Guðnasyni. Kaupgjalds- mál. Kjarasamningar ................00.. 0000... Byggingasamvinnufélag Reykjavíkur gegn Gunnlaugi Halldórssyni og Guðmundi Kr. Kristinssyni, dánarbúi Jóns Eiríkssonar og Byggi h/f og Gunnlaugur Halldórs- son og Guðmundur Kr. Kristinsson gegn Byggingasam- vinnufélagi Reykjavíkur. Fyrning .................. Ákæruvaldið gegn Birgi Sigurðssyni. Fiskveiðabrot .. Sverrir Georgsson gegn Sjóvátryggingarfélagi Íslands h/f. Kærumál. Frávísun. Sératkvæði .............. Kristján Eiríksson gegn Andrési Óskarssyni og Stefáni Óskarssyni. Útivistardómur. Ómaksbætur .......... J. P. Guðjónsson h/f gegn Jóni N. Sigurðssyni f. h. Enna-Werk, Minchen. Lausafjárkaup. Áhætta á sölu- hlut. Fjárnám. Sératkvæði ..............000.0000... Lánasjóður atvinnubifreiðarstjóra gegn Ingjaldi Ísaks- syni og gagnsök. Samvinnufélög .................. Bæjarstjórn Keflavíkur f.h. byggingarnefndar Kefla- víkur gegn Grétari Sigurðssyni. Ómerking. Frávísun Útver h/f gegn Sturlaugi Jónssyni og Co. Skuldamál Ákæruvaldið gegn Ástþóri Guðnasyni. Fiskveiðabrot Dómur $412 812 102 10/)3 3 32 14/13 1413 1412 15/12 16/12 "2 742 72 2 XIIl Bls. 1164 1170 1172 1179 1189 1200 1210 1231 1236 1241 1242 1257 1271 1278 1281 II. NAFNASKRÁ. A. Einkamál. Bls. A/B Frödins Marknadskonsulting ............0.0.00. 000... 506 Aðalsteinn Ásgeirsson .............22... 0. 179 Agnar Árnason .........0..0.0 sn 744 Albert Guðmundsson ............00..0 0000 1012 Amalía Skúladóttir ..............0..0..0.. 0... 596 Andakílshreppur ............2..%. 0000 1137 Andrea Pálmadóttir .................0.... 00. senn 179 Andrés B. Helgason ...............2.. 0000. sn 744 Andrés Óskarsson ..........2..220.. 00. 1241 Arnold Henckell ................. 000. 175 Arnþór Björgvinsson .............2.0.0 000... senn 887 Ágústa Pálsdóttir .............0..0..00. 000. 175 Álafoss h/f ............. 559 Árni Einarsson ............00. 00. 16 Árni JÓNSSON .............2 0. 16 Árni Magnússon ..............0... 00 16 Árni Pálsson .............02.. 00 1148 Ásdís Guðmundsdóttir ..............2....0 2002 r 23 Baldvin V. Jóhannsson ............2..00 0... nn 856 Bárður Sigurðsson ................ 000... 520 Bátaábyrgðarfélag Vestmannaeyja ...............0..000... 119, 535 Benedikt Guðbjartsson .............0...00 00. ns 1116 Berent Magnússon ...........00..00. 0000 16 Bergur Sverrisson ..........0.0.000. 00 870 Bernburg, Elías ...............000000. sen 1164 Bjarni Ásgrímsson, dánarbú ...........0....00. 00. 744 Bjarni Kristjánsson ..............00.00 2000 ð nn 56 Björgvin Runólfsson ............2..20 0000 0n senn 71 Björn Davíðsson ............2000000 00 nn 1137 Björn Friðfinnsson bæjarstjóri ............2...0.00. 0000... 808 Björn Pálsson .............0..002. 0000 108 Björn Pétursson .............0...0 00. sn 1117 Borgarsjóður Reykjavíkur ............0..00..0.0 00... 1004, 1189 Borgarstjórinn í Reykjavík ............0.000...... 654, 659, 1004, 1189 Borgarstjórn Reykjavíkur ...........00.0. 0000. 00 654, 659 Búnaðarbanki Íslands ................0...0 0000. 0 ann 62 Byggingafélagið Dofri h/f ...............%. 0000. 0n rn 179 Nafnaskrá XV Bls. Byggingarnefnd Keflavíkur .............0...000 0000 nn 1271 Byggir h/f .............00000 0000 1210 Byggingasamvinnufélag Reykjavíkur .........00..0. 000. 0 0... 1210 Byggingavöruverzlun Tómasar Björnssonar h/f ...........0.0... 634 Bæjarsjóður Akraness ..........0..0.00 nes 873 Bæjarsjóður Hafnarfjarðar ............0..0200 000... nn... 84, 722 Bæjarsjóður Vestmannaeyja ...........0.%200 0000 rns 957 Bæjarstjórinn á Akranesi ...........00%000 nn nr 873 Bæjarstjórinn í Hafnarfirði ...........0.0.0.00 s.n. 84, 722 Bæjarstjórinn í Vestmannaeyjum .............000 0000... 399, 957 Bæjarstjórn Keflavíkur .............2.00.0 00. 0nn ern 1271 Bæjarútgerð Reykjavíkur ............00..%00 0000 1164 Böðvar Páll Ásgeirsson .............0...00 0. nn 654 Central h/f .............0.00 0000 1117 Dánarbú Bjarna Ásgrímssonar og Sigríðar Ólafsdóttur .......... 744 Dánarbú Egils Pálssonar ............00..00 0... n senn 16 Dánarbú Guðmundar Eyjólfssonar ..........020000. 000... 0... 16 Dánarbú Helga Benediktssonar ...........0.0000 000. 0. nn 606 Dánarbú Jóns Eiríkssonar .............00.00.0 000. 1210 Dánarbú Lúðvíks Sigurjónssonar ..........0.0.000.nnnnn nr 206 Dánarbú Stefáns Gíslasonar ............0%000 00... 23 Dánarbú Valdimars Þorsteinssonar ..........020020 00... 927 Djúpbáturinn h/f ...........00%...nnnnnn nr 610 Dofri h/f, byggingafélag .............00.. 00 00n nn 179 Egill Pálsson, dánarbú ...........%..0. 000 eeen 16 Eigendur jarða, er lönd eiga að Mývatni sr 808 Eigendur tiltekinna jarða í Skútustaðahreppi, sem ekki eiga lönd að Mývatni .........02.0000 0000 808 Eimskipafélag Íslands h/f ............2.000. 0000 1034 Eimskipafélag Reykjavíkur h/f ........02.0..00 000 nnn 00 894 Einar M. Jóhannesson ...........00000 000 nn 870 Einar Magnússon .........0....00.. 000 16 Einar Sigurjónsson ........0...00.. 0000 744 Einar Sigurðsson ...........0.200. s.s 535 Eiríkur Guðlaugsson ..........0..0. 00 n ens 986 Elías Bernburg ...........0.. 0000 ner 1164 Elísabet Gunnlaugsdóttir ...............00.2 0. eðun 83 Enna-Werk, Mönchen ........0.%.0.20 0000 0e nn 1242 Erlingur Jóhannesson ..........2.00.. 00 e ene nr 179 Eyjólfur Jónsson .........00%00.nsssns rr 508 Eymundur Torfason ...........2.00.00 0. nn 83 Fálkinn h/f ..............0 0000 e 0 560 Félag íslenzkra iðnrekenda ...............020 00 .nn enn nn 200 Félag starfsfólks í veitingahúsum ..........0...0.00 0000... 646 Fiskmiðstöðin h/f, þrotabú ..........0000. 0000 nn 5 XVI Nafnaskrá Bls. Fjármálaráðherra f.h. ríkissjóðs ........ 56, 200, 454, 703, 808, 1057 Ferðaskrifstofa Zoéga h/f ...............0..0. 0... ns nr 18 Finnbogi Bjarnason .................0000000e sess 430 Flugstöðin h/f .............00.000. 0000 463, 781 Fosskraft s/f .................0.0 0000 579 Friðjón Gunnar Friðjónsson .............000000 0000 467 Friðrik Jörgensen, þrotabú .............0..0.000 000 133 Friðrik Magnússon hæstaréttarlögmaður ....................... 808 Friðrika Guðmundsdóttir ...............00.000000 00 762 G. Þorsteinsson á Johnson h/f ............0000..0 000. 560 Garðar Einarsson ...................0...s sn 744 Garðar Guðmundsson .................0..0 000 423 Garður h/f, skilanefnd ................00.000 0000 16 Gestur Gíslason .................0... 0 ens 744 Gísli Gíslason .................... 00. 23 Gísli Jónsson ......................nnsn ss 12 Gísli Magnússon .................00.. s.n 508 Gjaldheimtan í Reykjavík ...............0%0...0 000. 1, 686 Grétar Sigurðsson ......................ssns sr 1271 Grétar Sívertsen ................0.00.. ss 520 Guðbjartur Pálsson ..............0.0.000 00. nn 600 Guðfinna Ásta Strandberg ...................0.0. 0. 755 Guðjón Guðmundsson ............000000 000 sn 1189 Guðjón Jónsson ............00... 00 .sns nr 974 Guðjón Pétursson ..............0000.0 0... 1057 Guðjón Sverrir Sigurðsson ................%% ens 1004 Guðlaugur Einarsson ...............0....... 0. nn nun 1 Guðmann Pálsson ..............0.........s ss 5 Guðmundsson, Magdalena .............0......00 0000 1117 Guðmundur Ákason .............0..000. 000 617, 686 Guðmundur Kr. Björnsson ............00%. 00. .nn sn 423 Guðmundur Eyjólfsson, dánarbú .................000 000... 16 Guðmundur E. Guðmundsson ................0..0n nn 62 Guðmundur J. Guðmundsson ..............0.0 0000. 956 Guðmundur Kr. Kristinsson .............0.... 2000... 1210 Guðmundur Kristjánsson .................00000 00 1095 Guðmundur Óskarsson ................0...0 84 Guðmundur Pálsson ..............0..%....snss sr 1148 Guðrún Friðriksdóttir .................0... 0. ..nn nn 624 Guðrún Guðmundsdóttir ....................... 0000 175 Guðrún Jakobsen .................... 00. 762 Guðrún Jóhannsdóttir ................00000.. 00 703 Guðrún Enitra Jónsdóttir ......................0 0. nn 411 Gunnar Einarsson .............0.. 0... sens 144 Gunnar Viggó Frederiksen ................... 0... .n 000 703 Nafnaskrá XVII Bls. Gunnar Jónsson ............0.00. 0... sn 634 Gunnar Pálmason ..............0.0... 00... 617, 686 Gunnar Petersen ..................00 00. n sn 956 Gunndór Sigurðsson ................0. 00. s sn 525 Gunnhildur Fjóla Valgeirsdóttir ..............0.0.0.0.00.0... 463, 781 Gunnlaugur Halldórsson ..............0.... 0... ss 1210 Gunnlaugur Karlsson .................. 00... enn 430 Gústav Sigjónsson „..........20.0..0 sens 209, 579 H/f Eimskipafélag Íslands .....................0. 0. 000... 1034 H/f Júpíter ................0000. 000 520 Hagtrygging h/f ...............000000 000 667 Halldór Gunnarsson ...............0. 0... nn 610 Halldór Ingólfsson .................... 0. enn 1189 Hallur Hallsson .............2.2... 00. n ens 596 Hallur Jónasson ................0. 0... s sn 856 Hannes Ólafsson ................0.0 000. 1189 Haraldur Ágústsson ............2.0.0.. 0000. 1189 Haraldur Böðvarsson £ Co. h/f ............000. 0000 . 873 Haraldur Örn Pálsson ............2..00.000 000 175 Haraldur Þórðarson .............0.%. 0... ens 667 Haukur Jónasson .............2...0 0... 476 Heiða Elín Jóhannsdóttir .....................0. 0000 n nn 703 Heilbrigðismálaráðherra .................020.. 0000... 688 Heildverzlun Guðlaugs Br. Jónssonar ..............0...0000... 624 Heimdallur, F.U.S. .................. 00. 43 Helga Einarsdóttir .................2.... 00... s nn 744 Helga Magnúsdóttir ..............0...0.00.. 00 nun 18 Helgi Benediktsson, dánarbú ..............0.0..0 00. 00 nn 606 Helgi Bergsson .................... ns nr 1090 Helgi Halldórsson ...............2...... nes 857 Henckell, Arnold ............2.... 00. 175 Henckell;, Hildur ...................0 00. sn 175 Henckell, María .................0.00 000. 175 Herbert J. Stiefel ..............0....0 0... 559 Hildur Einarsdóttir ..................00.... ns ens 744 Hildur Henckell ..............0...2. 00... 175 Hjalti Kristgeirsson ................0000 00 ns 43 Hjálmar Þorsteinsson £ Co. h/f ..........0....00 00... 956 Hjörleifur Guttormsson ...........0.0.. 000. 43 Hólmfríður Snæbjörnsdóttir ...............0%..0... 000... 921 Hraðfrystihús Patreksfjarðar h/f .................0.. 0000... 102 Hraðfrystistöð Vestmannaeyja ...............%.00 0... sn. 102 Hraðfrystistöð Vestmannaeyja h/f ..............00.... 0000... 1084 Hrafnista, Dvalarheimili aldraðra sjómanna .................... 454 Hreggviður Jónsson ............200.000 00 nn 957 XVIII - Nafnaskrá Bls. Hreiðar Stefánsson ...............0.0. 00 nn sn 521 Hreppsnefnd Hríseyjarhrepps ............0.0. 0000. 1034 Hreppsnefnd Skútustaðahrepps ...........0.0... 0000. 808 Hríseyjarhreppur ................02 000... s 1034 Hulda M. Hallsdóttir .................2.20 000. 596 Hörður Þorgilsson .............0...0.0. s.s 1200 Ingibjörg Ingólfsdóttir ................0...000 00... 525 Ingibjörg Magnúsdóttir ...............2.00.. 20. .n enn 16 Ingibjörn Þ. Jónsson .............%.... 0... 16 Ingjaldur Ísaksson ...............2..22.. 0. 1257 Íbúðasalan s/f .........0...00.0.0. 0. 1116 Ísbjörninn h/f ................. 00... 950 Íslenzka Álfélagið h/f ..........0..0..0. 0. 435 Íslenzkir Aðalverktakar s/f .............0... 020 491 J. P. Guðjónsson h/f ...............0 00. 1242 Jakobsen, Guðrún ................. 000. n ss 7162 Jarlinn h/f ..............2 02. 2.0 856 Jóhann G. Filippusson .............0..%..0 00... 209 Jóhann Gísli Jóhannsson ...............0.. 0... sn 703 Jóhann Skaptason sýslumaður ...............0.. 000... nn 808 Jóhannes Magnússon ...............00 000 s 923 Jón Bjarnason ............%..... 0... 411 Jón Björnsson ................ 00... 659 Jón Friðgeir Einarsson ................0. 0000. 635 Jón Eiríksson, dánarbú ..............%..0.. 00. nn 1210 Jón Valgarð Guðjónsson ................ 000... 974 Jón Ásgeir Guðmundsson .............0..0.. 000 856 Jón Guðnason ................. 00... 1200 Jón Ingibersson .............0....0. 0. ss 133, 146 Jón Ísberg sýslumaður ...............2.000 00. 923 Jón E. Jakobsson ...........0.00000 000. 508 Jón Jónsson ................00 0. 108 Jón V. Jónsson s/f ............0... 00. 525 Jón Friðrik Oddsson .............0.... 0... ens 491 Jón N. Sigurðsson hæstaréttarlögmaður .................. 506, 1242 Jón Ágúst Strandberg ..............%...... 000. 755 Jónas E. Helgason .............0..00.. 0000 744 Jónas Kristjánsson ...........0..2...0. 0. sn 1090 Júpíter h/f .............0 000. 520 Jöklar h/f ................. 0... 907 K 20.02.0000 64 Karl Einarsson ...............0.2. 0 ns ss 98 Karl Júlíusson .................0. 00 se nr 162 Katrín Guðjónsdóttir ..........0..020000 000 0n en 162 Kári Einarsson ............00... sess 744 Nafnaskrá XIX Bls. Kjartan Bergsteinsson ...............%... 00. ns nr 520 Kristens Sigurðsson .............2000. 0... nn 98 Kristinn Finnbogason ............0.2000 0000 nn 407 Kristinn Sölvason ............0.0000 00. ss 950 Kristín Stefánsdóttir ..............0.0.0..00. 0000 424 Kristjana Lilja Kristinsdóttir ................0.0.000. 0000... 1095 Kristján Eiríksson .............0..000 0000 n nn 1241 Kristján Jóhannsson ...............00. 2000 0 703 Kristján Bersi Ólafsson ..........2......00. 0. 1012 Kristófer Guðleifsson ............00.%. 000. n nr 887 Landeigendafélag Laxár og Mývatns ................. 385, 543, 817 Landsbanki Íslands, útibú á Ísafirði ................0.0......... 635 Laxárvirkjun ............2.0.000 00. .n nn 385, 543, 817 Lánasjóður atvinnubifreiðarstjóra ...........0..0.. 00.00.0000 1257 Lárus Ó. Þorvaldsson .............0...0 0. 166 Ljósmyndarafélag Íslands ..................0..0.. 0... 160 Lundarreykjadalshreppur .............0..0 0200. n nn 1137 Lúðvík Sigurjónsson, dánarbú ...............00 0000 n nn 206 M 2... 64 Magdalena Guðmundsson .............000 000 n enn 1117 Magnús Guðjónsson ............%000 000. s 0 956 Magnús Helgi Jónsson ...............00 000. n sn 508 Magnús Thoroddsen setudómari ..............0.0.. 0000... 385 María Henckell ..............2.0.02 0000 r nr 175 Marinó Jónsson ..........000000 0000. n 467, 1116 Marsellíus Bernharðsson ............2.... 0... n sn 635 Matthías Gestsson ...............0.. 00 n sn 160 Málmfríður Bjarnadóttir ..............0.000. 00. nn 744 Miðnes h/f .............0. 0200 16 Möl og Sandur h/f ..............0..00. 000 688 Oddviti Andakílshrepps .............0..0. ns nr 1137 Oddviti Lundarreykjadalshrepps .............0.. 0000 1137 Olíuverzlun Íslands h/f .............0.0 0000 n nn. 606, 1107 Ólafur Ásgeirsson ..........0...00. 00. 686 Ólafur Engilbertsson ................0..0 0. 424 Ólafur Finnbogason ..............% 00. 907 Ólafur Gunnarsson .........0...0..0 rs 435 Ólafur og Kristófer s/f .........0...00.. 00... 887 Ólafur Pálsson ...........0.%22.. s.n 887 Ólafur Sigurðsson ..........0...00. 0 419 Óskar Jón Guðjónsson ...........%%0... 0 686 Páll Guðfinnsson ...............00 0... ens 635 Páll Skúli Halldórsson ................0 0000 .n nn 175 Páll Kristinsson .............0000 0000 407 Pálmi Jónsson ..........00.000 ss 634 XX Nafnaskrá Bls. Pétur Jónsson ............00.00 0000 634 Pétur Jónsson ................0020 sr 1107 Pétur Kjartansson .............2..0.0. 00 n sr 600 Preben Skovsted ..............0.0 000. 98 Rafn Kolsson ..........2...0.00 00. s 857 Ragnar Aðalsteinsson .................02. 0. 411 Ragnar Jónsson ............0.... 000. 703 Ragnar Steinbergsson hæstaréttarlögmaður ..................... 808 Ragnheiður Svanlaugsdóttir ................0.... 0... 1095 Rammi h/f ............0002 0. 986 Reginn h/f .............. 000... 688 Reynir Ásmundsson ............0.0..00 00 1189 Ríkissjóður ..........0000.... 56, 200, 454, 521, 703, 808, 1057 Rósa Guðnadóttir ....................... s.s 596 Samband íslenzkra samvinnufélaga, skipadeild ................. 166 Samvinnutryggingar ................00 0... 23 Sigríður Hjörleifsdóttir .......................0 0. 206 Sigríður Ólafsdóttir, dánarbú ..............20.00. 00. 744 Sigurbjörg Guðjónsdóttir ..................... 0... 521 Sigurbjörn Eiríksson .............0...0.0 0 1117 Sigurður Guðmundsson ................. 00. ns 1084 Sigurður Sigurðsson .............2..020 0. 703 Sigurgeir Sigurjónsson .............2.0 00... 178 Sigurlaug Sigurjónsdóttir ...................... 0... 399 Sigtryggur Flóvent Albertsson ................0. 0000. 856 Sigtryggur Stefánsson ...................0 00 71 Sigþrúður Helgadóttir ........................0 00 744 Sjóvátryggingarfélag Íslands h/f ................0......... 1034, 1236 Skilanefnd Garðs h/f ............... 002... 16 Skipadeild Sambands íslenzkra samvinnufélaga ................. 166 Skiptaráðandinn í Barðastrandarsýslu ...........0.0.00.0..0000... 744 Skovsted, Preben ............0.... 0000. 98 Skúli Hallsson ................0.2 0... 596 Skúli Magnússon ................00...0 000 43 Skúli Páll Helgason .................0.. 0000 144 Skúli Steinsson ..................0 0. 635 Skútustaðahreppur .................0000 0. 808 Smárakaffi h/f .................0. 0... 646 Snorri Jónsson ..............000 ns 1078 Soffía Þorkelsdóttir .................0....0.. 0. 419 Sólrún Hafsteinsdóttir .............2..0...00 0000. 463, 781 Stál h/f .............. 00. 560 Stefán Gíslason, dánarbú ................... 0... n nn 23 Stefán Óskarsson .............0.000.0 00 1241 Stefán Sigurðsson .................. nn 179 Nafnaskrá xXXI Bls. Steinunn G. Helgadóttir ..............%.. 00... 0 nun 744 Steinþór Svavar Magnússon ........222000 000. 508 Stiefel, Herbert J. ..........0..00.0 00 559 Strandberg, Guðfinna Ásta ..........0.0.00000 000 755 Strandberg, Jón Ágúst ...............0.0 0000 755 Sturlaugur Jónsson €. Co. ........00000 000 nnnn nr 1278 Svavar Guðmundsson ...........0000 000 ð nn 62 Sveinbjörg Ágústsdóttir ............000.00000 0000 nn 923 Sveinn Árnason ..........2....20. sn 521 Sveinn Þórarinsson ..........0000 00. n enn 943 Sverrir S. Einarsson ..........00.00 0000 744 Sverrir Georgsson ............0 ss ss 1236 Sýslumaðurinn í Eyjafjarðarsýslu ..............0000 00.00.0000... 71 Sýslunefnd Eyjafjarðarsýslu ..........0.00.0...nnn nn nn 71 Sýslumaðurinn í Gullbringu- og Kjósarsýslu ...........0..0...... 521 Sævík h/f .............. 0... 974 Theodór Ingólfsson ..........00%%.. sneri 411 Theodór Kjartansson ........0..2.000. 00 nn 870 Thoroddsen, Magnús, setudómari ............00020 000... nn. 385 Trausti Haukur Óskarsson ..............000 000. n nn 476 Umráðamenn jarða, er lönd eiga að Mývatni .................. 808 Umráðamenn tiltekinna jarða í Skútustaðahreppi, sem ekki eiga lönd að Mývatni ............00.2 000 808 Unnur Sigurðardóttir ................20. 000 enn 1078 Útvegsbanki Íslands .........0..0000.0. 0000... 133, 146, 600 Útver h/f .......0........ rr 1278 Valdimar Þorsteinsson, dánarbú ..........0..000%0 000. n nn 927 Valgeir Vilhelmsson ...........00000 0. snn ns 178 Vátryggingafélagið h/f, þrotabú ..........00.0..%000 0. nn. nn. 894 Veiðifélagið Bláskógar s/f ..........0.200000 00 0nnn enn 1137 Veiðifélag Mývatns ..........0..200 nn 808 Veitingahúsið Naust h/f ..........00....0 00. eeen 467 Verk h/f ............0 0. 688 Verzlunarbanki Íslands h/f ..........0..000 000... nn 467, 1116 Vestmannaeyjakaupstaður ............00.000 0000 n renn 399 Vélaverkstæði Sigurðar Sveinbjörnssonar h/f ..........00000.... 119 Vilborg Kristjánsdóttir ...............00. 0000 en renn 703 Vilhjálmur Lúðvíksson ...........00.0... eens enn 56 Vökull h/f .......0..0.. 000. 506 Yfirborgarfógetinn í Reykjavík ..........0.0.00 0000 0000. 5 Þorbjörn Ásgeirsson ...........0.0.0. 00... 943 Þorbjörn Jónsson ..........000%0 0 snss sr 508 Þorkell Skúlason .................. 000 nes 857 Þorsteinn Þorgeirsson .........020.00 000 ner 1189 Þorvaldur Jónasson ...........000.0 00 ns 521 XXII Nafnaskrá Bls. Þorvaldur Þórarinsson ...............0..00..0.0 0. 870 Þorvarður Ólafsson ............0....0.0. 00 686 Þórarinn Björnsson ................0..000 0000. 744 Þórdís Sigurðardóttir ..................0..0.00. 0. 1078 Þrotabú Fiskmiðstöðvarinnar h/f .............0....... 000. 5 Þrotabú Friðriks Jörgensens ................0.00.. 0. 133 Þrotabú Vátryggingafélagsins h/f ............0..0..0.0.0.00.000... 894 B. Opinber mál. Arngrímur Jónsson ............).. 0... 980 Atli Örvar ........... 0 1029 Árni Kristinn Sveinsson ...................0. 936 Ársæll Guðjónsson ............0.0. 593 Ástþór Guðnason ............0.....0. 1281 Birgir Sigurðsson ....................0000. 0 1231 Bjarni Guðlaugur Hannesson ................00..00 00 485 Björn Hallgrímur Gíslason ..................00 00... 814 Edward Roger Kolbeinn Andrésson ...............000000 0. 483 Eggert Grímsson Laxdal ...............0...0.0.0 00... 661 Gísli Ásmundsson ..................00 0 650 Gunnar Gísli Jónsson Waage ................0000. 00... 1154 Haukdal, María ..............0..... 0. 865 Hálfdán Björn Guðmundsson ...........0.0..%0.00 000. 1081 Hörður Jóhannsson ..................20 0000. 1172 Hörður Ólafsson ...............00.00 0 815 Ingi Þórir Gunnarsson .................... 0000 1025 Ingólfur Sigurðs Ingólfsson ...........0......0..00 000. 670 Ingólfur Kristjánsson ...............0..0... 0000... 630 Ingvar Róbert Valdimarsson .................0.000 0... 931 Jóhann Guðjónsson ............0.....0. nr 679 Karl Eron Sigurðsson ..............0000. 00... 865 Laxdal, Eggert Grímsson .................0.. 00 661 Leifur Ingólfsson ...............000.0000.. 0. 33 María Haukdal ................0.000... 0000. 0 nn 865 Óskar Elías Héðinn Guðmundsson ......................... 3, 1179 Páll Konráð Konráðsson Þormar ....................00 0... 1170 Rannsóknardeild ríkisskattstjóra ..................0.... 000... 383 Ríkisskattstjóri, rannsóknardeild ....................00000..... 383 Saksóknari ríkisins ...................0....000. 0 127 Sigurjón Hafnfjörð Siggeirsson ..................... 0. 576 Sigurður Ragnar Bjarnason ..............0...0..00 000 nn. 968 Sjúkrasamlag Reykjavíkur ...............0.0......000.0 0 383 Sveinbjörn Gíslason .............2...0.0 0000 217 Unnsteinn Jónsson .............000000 0000. 865 Valgeir Magnússon ...............0..2.00 000 858 Nafnaskrá XXIII Bls. Waage, Gunnar Gísli Jónsson ........0.0.0000 0000 re nenni. 1154 Yfirsakadómarinn í Reykjavík .........0000.0 000 nun ner n. 127 Þormar, Páll Konráð Konráðsson ........0000000 0000... 1170 Þorsteinn Þórður Sigurðsson .........000000 0. neee 382 Örn Jóhannsson Steinsson ........0...0000 00 670 Örvar, Atli ..........0..0. sn 1029 1281, 1793, 1878, III. SKRÁ um lög, reglugerðir, samþykktir o.fl., sem vitnað er til í XLII. bindi hæstaréttardóma. Jónsbók. Mannhelgi, 17. kap. — 378. Landsleigubálkur, 56. kap. — 1142. Landsleigubálkur, 59. kap. — 1142. Kaupabálkur, 20. kap. — 698. 21. júní. Tilskipun um takmörkin milli lögsagna hinna einstöku upp- boðshaldara og skiptaráðenda. — 206. nr. 3, 12 apríl. Lög um skipti á dánarbúum og Jélagsbúum o. fl. 3. kap. — 208. 4. kap. — 206, 208. 35. gr. — 136, 208. 55. gr. — 208. 90. gr. — 136. 1885, nr. 29, 16. desember. Lög um lögtak og fjárnám án undanfarins 1887, 1887, 1905, 1905, 1905, dóms eða sáttar. 1. gr. — 2. 15. gr. — 513. nr. 18, 4. nóvember. Lög um veð. 3. gr. — 413. nr. 19, 4. nóvember. Lög um aðför. 3. gr. — 513. 11. gr. — 410. 34. gr. — 2. 42. gr. — 2. nr. 13, 20. október. Lög um rithöfundarétt og prentrétt. 3. gr. — SI. IS. gr. — 52. 16. gr. — 52. 17. gr. — 44, $1, 55. 18. gr. — 44, $1, 55. 26. gr. — 53 nr. 14, 20. október. Lög um fyrning skulda og annarra kröfuréttinda. 3. gr. — 614, 1229, 1230. ll. gr. — 614. nr. 46, 10. nóvember. Lög um hefð. — 1145. 2. gr. — 108, 118. Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o.fl. KXV 1913, nr. 41, 10. nóvember. Lög um mannanöfn. — 1757, 758, 759, 760, 761. 6. gr. — 756. 7. gr. — 7S6, 757. 8. gr. — 756. 9. gr. — 756, 757, 758, 761. 10. gr. — 758. 1915, nr. 33, 3. nóvember. Lög um verkfall opinberra starfsmanna. — 670, 672, 676, 677, 678. 1. gr. — 672, 673, 678. 2. gr. — 672, 673, 677, 678. 1917, nr. 61, 14. nóvember. Lög um framkvæmd eignarnáms. — 1007. 1919, nr. 41, 28. nóvember. Lög um landamerki o. fl. — 17, 1140. 1. gr. — 17. 8. gr. — 17, 1140. 1921, nr. 53, 27. júní. Lög um skipulag kauptúna og sjávarþorpa. IV. kafli — 967. 11. gr. — 1198. 12. gr. — 1190. 14. gr. — 963 16. gr. — 1191. 19. gr. — 963. 20. gr. — 963. 23. gr. — 1199. 1922, nr. 39, 19. júní. Lög um lausafjárkaup. — 930 S. gr. — 561, 613, 615. 10. gr. — 1247. 17. gr. — 1247, 1256. 31. gr. — 1247. 31. gr. — 1247. 38. gr. — 103. 42. gr. — 1105. 51. gr. — 561. 62. gr. — 1247. 66. gr. — 192, 196. 1923, nr. 15, 20. júní. Vatnalög. — 544, 556, 1145. KV. kafli — 396, 552. XVI. kafli — 552. 2. gr. — 1145 3. gr. — 1147. 4. gr. — 1142, 1145, 1147. 5. gr. — 1147. XXVI Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o.fl. 140. gr. — 396. 144. gr. — 552. 1923, nr. 20, 20. júní. Lög um réttindi og skyldur hjóna. III. kafli — 442. 18. gr. — 442. 1925, nr. 54, 27. júní. Lög um mannanöfn. — 756, 757, 758, 760. 1. gr. — 757. 2. gr. — 757. 3. gr. — 756, 757, 758, 759, 760, 761. 7. gr. — 758. 1927, nr. 18, 31. maí. Lög um iðju og iðnað. I. kafli — 165. II. kafli — 165. 27. gr. — 164, 165. 1933, nr. 93, 19. júní. Víxillög. — 637. 34. gr. — 644. 44. gr. — 638. 53. gr. — 412, 637, 638. 72. gr. — 638. 91. gr. — 637. 92. gr. — 637. 93. gr. — 637. 1933, nr. 94, 19. júní. Lög um tékka. 25. gr. — 159. 1936, nr. 7, 1. febrúar. Lög um samningsgerð, umboð og ógilda löggern- inga. 6. gr. — 1255, 1256. 1936, nr. 69, 23. júní. Lög um innflutning, sölu og meðferð á skotvopnum, skotfærum, alls konar sprengjum og hlutum og efni í þau. — 220, 361. 3. gr. — 225, 361, 362, 381. 1936, nr. 85, 23. júní. Lög um meðferð einkamála í héraði. — 395. X. kafli — 396, 398. 5. gr. — 667, 669. 36. gr. — 162, 809. 46. gr. — 1240. 69. gr. — 1011. 70. gr. — 780. 71. gr. — 896, 898, 1038. 75. gr. — 397. 81. gr. — 206, 208. 82. gr. — 1278. 1936, 1937, 1938, 1938, 84. 87. 88. 105. 106. 109. 110. 111. 113. 114. 117. 118. 120. 125. 133. 141. 143. 183. 208. 211. 213. 223. nr. gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — 105, 12. Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o.fl. KXVII 667. 395. 55, 395, 397, 398. 55, 396, 398. 396. 396, 398. 780. 780. 210. 161, 165, 933. 515. 63, 428, 507, 669, 872, 1281. 465. 826, 830, 838, 839. 826, 831, 832, 833, 853. 60. 6l. 560. 638, 645. 1080. 70. 208. október. Reglugerð um innflutning, sölu og meðferð á skotvopnum, skotfærum, alls konar sprengjum og hlutum og efni í þau. 361. 3. gr. — 220, 225, 361, 362, 381. 1. gr. — 220, 225, 362, 381. nr. 46, 13. júní. Lög um samvinnufélög. 1259, 1260, 1267. 3. gr. — 1264, 1267, 1269, 1270. 13. gr. — 1258, 1267. 17. gr. — 1270. 19. gr. — 1267. nr. 64, 13. júní. Lög um breyting á lögum nr. 55, 27. júní 1921, um skipulag kauptúna og sjávarþorpa. 4. gr. — 963. 5. gr. — 1191. nr. 80, 11. júní. Lög um stéttarfélög og vinnudeilur. — 1208. 6. gr. — 592. 1. gr. — 592. 9. gr. — 470. 10. gr. — 470. 11. gr. — 468, 470, 473, 474, 475. KKVIII 1940, 1941, 44. 41. 65. nr. gr. gr. gr. 19, — 1718. XVII. kafli — 483. XVIII. kafli — 483. XXKV. kafli — 53. KXVI. kafli — 4, 382, 483, 1171. 20. 22. 29. 57. 60. 71. 72. 74. 75. 76. 71. 81. 82. 112. 139. 155. 211. 218. 228. 229. 234. 235. 236. 241. 244. 245. 248. 254. 255. 256. 259. 261. 264. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. 12. Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o.fl. 165, 468. 165, 468. 468. febrúar. Almenn hegningarlög. 1181, 1187. 225, 356, 361, 362, 379. 53. 41, 42, 630, 631. 1033, 1188. 593, 651, 1025. 864, 868, 869. 35, 678, 710, 1160. 41, 710. 381, 869 381, 864, 868, 1033, 1188. 130. 486. 379. 1189, 1195. 577, 578, 867, 868, 931, 934, 935, 1033. 223, 225, 356, 360, 361, 362, 379, 709, 718. 35, 36, 41. 44, S1, 55. 44, 51, 55. 44, 51, 55, 1013. 1013. 1013. 44, 51, 54, 1013. 220, 225, 360, 361, 362, 379, 859, 862, 863, 864, 866, 868, 1180, 1183, 1187. 866. 632, 1030, 1031, 1032, 1033. 859, 862, 1180, 1183. 864. 220, 360, 380, 381. 652, 1082, 1181, 1187. 630, 632, 633. 35, 44, 51, 55, 445, 710, 718, 719, 720, 1013. nr. 46, 27. júní. Landskiptalög. — 697. 1942, 1942, 1944, 1945, 1945, 1946, 1947, 1947, 1947, 1947, 1948, 1948, 1948, 1948, Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o.fl. XKIX 3. gr. — 698. nr. 14, 15. maí. Lög um læknaráð. 2. gr. — 423. 4. gr. — 1071 nr. 54, 4. júlí. Jarðræktarlög. VII. kafli — 875, 885. nr. 33, 17. júní. Stjórnarskrá lýðveldisins Íslands. — 828, 832. 29. gr. — 970. 33. gr. — 657. 60. gr. — 6. 65. gr. — 4, 382, 483, 815, 1171. 67. gr. — 698, 833, 851. nr. 195, 22. október. Byggingarsamþykkt fyrir Reykjavík. — 1229. 15. gr. — 1190. 23. gr. — 770. nr. 108, 31. desember. Lög um byggingarsamþykktir fyrir sveitir og Þorp, sem ekki eru löggiltir verzlunarstaðir. — 13, 76, 79. 11. gr. — 79. nr. 66, 17. júlí. Lög um atvinnu við siglingar á íslenzkum skipum. 45. gr. — 950. 55. gr. — 1168. nr. 13, 22. janúar. Reglugerð um fyrirtæki, er starfa að loftflutn- ingum. 1. gr. — 802. nr. 61, 31. maí. Lög um vátryggingarfélög fyrir fiskiskip. 11. gr. — 539. 13. gr. — 539. nr. 87, 5. júní. Lög um afstöðu foreldra til óskilgetinna barna. 3. gr. — 1080. 18. gr. — 1080. nr. 95, 5. júní. Lög um lögræði. 39. gr. — 413, 513. nr. 14, 8. marz. Lög um ákvörðun fésekta. — 361. nr. 26, Í. apríl. Lög um breyting á lögum nr. 108 frá 1945, um bygg- ingarsamþykktir fyrir sveitir og þorp, sem ekki eru löggiltir verzlunarstaðir. — 73, 76, 79. nr. 37, 1. apríl. Lög um brunavarnir og brunamál. 40. gr. — 1276. nr. 40, 5. apríl. Lög um kauprétt á jörðum. 3. gr. — 1747, 754. XKXK 1948, 1948, 1949, 1949, 1949, 1950, 1950, 1951, 1951, 1952, 1952, 1953, 1954, 1954, 1954, 1954, Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o.fl. nr. 97, 18. ágúst. Auglýsing um fyrirmynd að byggingarsamþykktum. Fylgiskjal, 7. gr. — 1272. nr. 100, 29. desember. Lög um dýrtíðarráðstafanir vegna atvinnu- veganna. — 461. nr. 18, 22. marz. Lög um kyrrsetningu og lögbann. 12. gr. — 544, 556, 557, 558. 20. gr. — 601, 603. 25. gr. — 601. 26. gr. — 701. 27. gr. — 544, 5S8. nr. 46, 25. maí. Lög um iðnfræðslu. 17. gr. — 482. 23. gr. — 481. nr. 57, 25. maí. Lög um nauðungaruppboð. — 513. 1. gr. — 413. 4. gr. — 617, 746. nr. 46, 22. maí. Lög um breyting á lögum nr. 85, 23. júní 1936, um meðferð einkamála í héraði. 1. gr. — 667, 669. nr. 189, 7. september. Byggingarsamþykkt fyrir Eyjafjarðarsýslu. — 73, 76, 79. 18. gr. — 79. nr. 8, 5. febrúar. Ábúðarlög. — 753. nr. 27, 5. marz. Lög um meðferð opinberra mála. — 132, 377, 378. 108. gr. — 378. nr. 23, 1. febrúar. Lög um öryggisráðstafanir á vinnustöðum. 26. gr. — 500, 1000. nr. 130, 12. júní. Reglugerð um iðnfræðslu. 10. gr. — 481. 30. gr. — 479. nr. 11, 20. janúar. Reglur um eftirlit með skipum og öryggi þeirra. 31. gr. — 921, 922. nr. 11, 9. febrúar. Auglýsing um fullgildingu Evrópuráðssamnings um verndun mannréttinda og mannfrelsis. — 132. nr. 20, 8. marz. Lög um vátryggingarsamninga. 21. gr. — 542 25. gr. — 120, 125, 126, 720, 895, 896, 901, 903. nr. 38, 14. apríl. Lög um réttindi og skyldur starfsmanna ríkisins. — 671. nr. 58, 24. apríl. Áfengislög. 1954, 1955, 1956, 1956, 1957, 1957, 1958, 1958, 1958, 1958, 1959, 1959, 1959, Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o.fl. XKKI 24. gr. — 487. 25. gr. — 940. 45. gr. — 486. nr. 71, 24. apríl. Lög um happdrætti Dvalarheimilis aldraðra sjó- manna. — 461. nr. 22, 3. maí. Lög um breytingar á almennum hegningarlögum nr. 19 frá 12. febr. 1940. 4. gr. — 41, 42, 630, 631. 7. gr. — 1033, 1188. nr. 20, I. marz. Lög um breyting á almennum hegningarlögum nr. 19, 12. febr. 1940. — 652, 1082, 1181, 1187. nr. 57, 10. apríl. Lög um prentrétt. 22. gr. — 1013. nr. 8, 16. febrúar. Lög um breyting á lögum nr. 16, 26. febrúar 1943, um orlof. 3. gr. — 170. nr. 53, 5. júní. Lög um lax og silungsveiði. — 1148. 4. gr. — 1142. 5. gr. — 1142. 6. gr. — 1142. 7. gr. — 1142. 8. gr. — 1142, 1146, 1147. nr. 34, 14. marz. Hafnarreglugerð fyrir Hrísey. — 1047, 1056. nr. 16, 9. apríl. Lög um rétt verkafólks til uppsagnarfrests frá störfum og um rétt þess og fastra starfsmanna til launa vegna sjúkdóms- og slysaforfalla. — 648. nr. 26, 2. maí. Umferðarlög. 25. gr. — 487. 713. gr. — 669. 76. gr. — 669. 80. gr. — 487. nr. 87, 29. ágúst. Reglugerð um viðauka við reglugerð nr. 70, 30. júní 1958, um fiskveiðilandhelgi Íslands. — 683, 1175, 1233, 1284. nr. 19, 24. apríl. Lög um sameign fjölbýlishúsa. — 1105. nr. 61, 24. marz. Reglugerð um umferðarmerki og notkun þeirra. Fylgiskjal B — 32. nr. 52, 14. ágúst. Lög um kosningar til Alþingis. 1. gr. — 657. XXXII Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o.fl. 1960, 1960, 1960, 1960, 1960, 1960, 1961, 1961, 1961, 1961, 1961, 1961, 1961, 15. gr. — 657, 660. 20. gr. — 660. 24. gr. — 660. nr. 10, 22. marz. Lög um söluskatt. 3. gr. — 203, 204. 4. gr. — 200, 457, 458. 5. gr. — 459. 1. gr. — 455, 456, 457, 458, 462. 13. gr. — 200, 205, 461. 14. gr. — 205, 461. nr. 15, 31. marz. Reglugerð um söluskatt. 1. gr. — 457. 10. gr. — 457, 458, 462. nr. 93, 22. apríl. Reglugerð um iðnfræðslu. — 479. nr. 35, 30. maí. Lög um lögheimili. — 658. 2. gr. — 655, 658. 10. gr. — 655, 656, 657, 658. nr. 54, 14. júní. Lög um verðlagsmál. — 648. S. gr. — 1022. nr. 58, 28. júní. Lög um bann við okri, dráttarvexti o. fl. 3. gr. — 462. nr. 19, 23. janúar. Reglugerð fyrir Austur-Húnavatnssýslu um fjall- skil og fleira. — 118. 45. gr. — 117. nr. 3, 11. marz. Reglugerð um fiskveiðilandhelgi Íslands. — 683, 1175, 1233, 1284. 1. gr. — 682, 683, 971, 983, 1161, 1174, 1233, 1284, 1286. 7. gr. — 683, 1175, 1233, 1284, 1286. nr. 4, 11. marz. Reglugerð um breyting á reglugerð nr. 87, 29. ágúst 1958, um viðauka við reglugerð nr. 70, 30. júní 1958, um fisk- veiðilandhelgi Íslands. — 683, 1175, 1284. nr. 4, 11. marz. Auglýsing um samkomulag um lausn fiskveiðideil- unnar við Breta. — 683, 1175, 1233, 1284. nr. 10, 29. marz. Lög um Seðlabanka Íslands. 13. gr. — 462. nr. 12, 29. marz. Lög um Útvegsbanka Íslands. 21. gr. — 603, 604, 605. nr. 36, 29. marz. Ábúðarlög. — 753. Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o.fl. KKXIII 1. gr. — 7S4. 1961, nr. 82, 21. ágúst. Lög um meðferð opinberra mála. — 132, 377. XKI. kafli — 816. 3. gr. — 719. S. gr. — 356, 362. 60. gr. — 666. 67. gr. — 4, 382, 483, 485, 815, 1171. 13. gr. — 129. 74. gr. — 127, 129. 75. gr. — 483, 814, 815. 711. gr. — 490. 108. gr. — 223, 378. 109. gr. — 223, 378. 112. gr. — 129, 131. 118. gr. — 936, 1174, 1283. 125. gr. — 1083. 140. gr. — 1160. 141. gr. — 678. 145. gr. — 719, 933. 171. gr. — 127. 172. gr. — 3, 382, 383, 483, 814, 1170. 1962, nr. 54, 27. apríl. Lög um þjóðskrá og almannaskráningu. — 756. 1962, nr. 55, 28. apríl. Lög um kjarasamninga opinberra starfsmanna. — 677. 1962, nr. 57, 18. apríl. Lög um Hæstarétt Íslands. 13. gr. — 175, 383. 16. gr. — 424. 20. gr. — 6, 119, 424. 21. gr. — 43, 175, 385, 463, 601, 659, 667, 808, 817, 943, 1237. 22. gr. — 818. 36. gr. — 209, 430, 606, 746, 894, 908, 1004. 39. gr. — 870. 45. gr. — 426, 477, 506, 1278. 53. gr. — 6 58. gr. — 465, 560. 59. gr. — 16, 18. 1963, nr. 7, 29. apríl. Lög um tollskrá o. fl. 34. gr. — 200. 1963, nr. 64, 17. ágúst. Bráðabirgðalög um lausn kjaradeilu verkfræðinga. — 86, 90, 726, 736. 1963, nr. 66, 31. desember. Siglingalög. — 900, 905. KXKIV 8. 39. 200. 1963, nr. 13. 34. 45. gr. gr. gr. 67, gr. gr. gr. Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o.fl. — 895, 903, 1037. — 908, 922. — 898, 900, 901, 905. 31. desember. Sjómannalög. — 432, 434, 1167, 1169. — 1170. — 920. 1964, nr. 29, 11. marz. Reglugerð um breyting á reglugerð nr. 4, 11. marz 1961, um breyting á reglugerð nr. 87, 29. ágúst 1958, um við- auka við reglugerð nr. 70, 30. júní 1958, um fiskveiðilandhelgi Ísla nds. — 683, 1175, 1233, 1284. 1964, nr. 19, 21. maí. Skipulagslög. — 967. V. kafli — 963. VII. kafli — 967. 6. gr. — 1272. 26. gr. — 1005. 27. gr. — 1005. 28. gr. — 1005, 1007. 29. gr. — 959, 964, 965, 966, 1007. 1964, nr. 34, 21. maí. Lög um loftferðir. — 802, 806. IX. kafli — 802, 803. 82. gr. — 786, 802, 803. 97. gr. — 786, 788. 113. gr. — 786, 788, 789, 802, 803. 116. gr. — 786, 788, 803. 117. gr. — 802, 803. 118. gr. — 806, 807. 141. gr. — 791. 1964, nr. 47, 23. maí. Lög um lausn kjaradeilu verkfræðinga. — 1738. 1964, nr. 55, 17. júlí. Lög um tekjuskatt og eignarskatt. 41. gr. — 461. 1964, nr. 63, 14. desember. Lög um verðtryggingu launa. — 1733. 1964, nr. 69, 28. desember. Lög um breyting á almennum hegningarlögum, nr. 19, 12. febrúar 1940. — 360. 1. gr. — 220, 380, 381. 1965, nr. 42, 12. maí. Hjúkrunarlög. S. gr. — 940. 1965, nr. 59, 20. maí. Lög um Landsvirkjun. I. gr. — 671, 672, 676. 1965, 1965, 1966, 1966, 1966, 1966, 1966, 1966, 1967, 1967, 1967, Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o.fl. KKXV 8. gr. — 671, 676. 9. gr. — 670, 671, 672, 674, 677. nr. 60, 20. maí. Lög um Laxárvirkjun. — 392, 549, 823, 831, 835, 844, 852. 4. gr. — 387, 390, 391, 545, 547, 548, 819, 822, 844. S. gr. — 388, 390, 391, 545, 547, 548, 819, 822. nr. 90, 7. október. Lög um tekjuskatt og eignarskatt. 7. gr. — 522, 523, 524. 36. gr. — 384. 50. gr. — 384. nr. 28, 8. febrúar. Auglýsing um stöðumæla í Reykjavík. — 128. nr. 29, 28. apríl. Lög um breyting á lögum nr. 82, 21. ágúst 1961, um meðferð opinberra mála. — 129. 1. gr. — 131. nr. 68, 11. maí. Lög um iðnfræðslu. 38. gr. — 447, 478. nr. 72, 13. maí. Lög um atvinnuréttindi vélstjóra á íslenzkum skipum. 17. gr. — 434, 1168, 1169. nr. 115, 14. júní. Reglugerð fyrir Landsvirkjun. 8. gr. — 671, 672, 674. 9. gr. — 671, 672. nr. 185, 29. ágúst. Reglur um stöðumæla í Reykjavík. — 129. 6. gr. — 128. nr. 58, 29. apríl. Orkulög. 2. gr. — 828. 6. gr. — 826. 8. gr. — 826, 830, 833, 834, 839. nr. 62, 18. maí. Lög um bann gegn veiðum með botnvörpu og flot- vörpu. — 982, 1155, 1159, 1160, 1162, 1283. 1. gr. — 682, 971, 983, 985, 1161, 1174, 1233, 1284, 1286. 2. gr. — 985. 4. gr. — 683, 971, 984, 985, 1161, 1175, 1233, 1284. S. gr. — 683, 971, 984, 1161, 1175, 1233, 1284, 1286, 1287. 6. gr. — 682. 7. gr. — 971, 984, 1161, 1284. „ gr. — 971, 984, 1161, 1284. nr. 104, 30. júní. Auglýsing um staðfestingu félagsmálaráðuneytisins á byggingarsamþykktum. (Sbr. auglýsingu nr. 23, 14. febrúar 1967, um fyrirmynd að byggingasamþykkt fyrir skipulagsskylda staði utan Reykjavíkur). 1. 8. 6. — 1273. KXXVI Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o.fl. 1968, 1968, 1968, 1968, 1968, 1968, 1968, 1969, 1969, 1969, 4.3.4. — 1273. nr. 25, 23. apríl. Lög um breyting á víxillögum, nr. 93 frá 19. júní 1933. — 637. 1. gr. — 637, 638. 2. gr. — 637, 638. nr. 40, 23. apríl. Umferðarlög. 25. gr. — 105, 487, 594, 652, 662, 937, 940, 942, 1025, 1026, 1028, 1082. 27. gr. — 105. 65. gr. — 129. 67. gr. — 1113, 1115, 1237, 1238, 1240. 68. gr. — 1237, 1238, 1240. 69. gr. — 1113, 1115, 1237. 70. gr. — 1237. 13. gr. — 669. TA. gr. — 1237, 1238, 1240. 76. gr. — 669. 80. gr. — 105, 129, 487, 594, 596, 652, 662, 666, 937, 942, 1026, 1028, 1082. 81. gr. — 105, 107, 487, 594, 596, 652, 662, 666, 815, 817, 938, 942, 1025, 1026, 1028, 1082. nr. 41, 2. maí. Lög um verzlunaratvinnu. 1. gr. — 1022. nr. 48, 30. apríl. Lög um breyting á lögum um kosningar til Alþingis, nr. 52, 14. ágúst 1959. — 657. nr. 52, 2. maí. Lög um atvinnuréttindi skipstjórnarmanna á íslenzk- um skipum. 21. gr. — 950. nr. 63, 31. maí. Lög um tollskrá o. fl. 34. gr — 200. nr. 74, 12. nóvember. Lög um ráðstafanir vegna ákvörðunar Seðla- banka Íslands um nýtt gengi íslenzkrar krónu. — 1022. 2. gr. — 1022. nr. 2, 24. febrúar. Auglýsing um aðild að Norðurlandasamningi um almannaskráningu. — 656. nr. 3, 26. febrúar. Lög um tollskrá o. fl. 34. gr. — 200. nr. 21, 10. maí. Lög um breyting á lögum nr. 62, 18. maí 1967, um bann gegn veiðum með botnvörpu og flotvörpu. — 682, 982, 985, 1159, 1160, 1174, 1233, 1283, 1284, 1286, 1287. 1. gr. — 1155, 1157, 1159, 1162, 1233. 2. gr. — 683, 971, 983, 1157, 1161, 1174, 1283, 1284, 1286. 1969, 1969, 1970, 1970, 1971, 1971, Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o.fl. KKXVII nr. 82, 2. júlí. Áfengislög. 24. gr. — 105, 107, 594, 596, 652, 662, 667. 938. 942. 1025. 1026, 1028, 1082. 25. gr. — 940. 45. gr. — 105, 486, 594, 596, 652, 662, 938, 942, 1026, 1028, 1082. nr. 178, 22. september. Auglýsing um almannaskráningu við flutn- inga milli Íslands og annarra Norðurlanda. — 656, 658. 10. gr. — 656. nr. 18, 3. apríl. Lög um eftirlaun til aldraðra félaga í stéttarfélögum. 2. gr. — 648. 4. gr. — 648. 6. gr. — 648. nr. 76, 25. júní. Lög um lax- og silungsveiði. 4. gr. — 1138. 5. gr. — 1138. 8. gr. — 1138. 94. gr. — 1138. nr. 23, 9. febrúar. Reglugerð um sérstök veiðisvæði fyrir línu og net - fyrir Suðvesturlandi. — 1154, 1159, 1160. 1. gr. — 971, 983, 985, 1154, 1155, 1157, 1158, 1161, 1163, 2. gr. — 971, 984, 1161. 10. febrúar. Dreifibréf dómsmálaráðuneytisins til sveitarstjórna um samning kjörskrárstofna 1971. — 657. IV. EFNISSKRÁ TIL YFIRLITS. Bls. Aðfarargerðir. Sjá fjárnám, kyrrsetning, lögbann, lögtak, innsetn- ingargerðir, útburðargerðir. Aðgerðarleysi. Sjá tómlæti. Aðilasamlag. Sjá aðild. Aðild. Aðilaskipti. Fyrirsvar 5, 18, 23, 71, 133, 385, 411, 454, 506, 508, 600, 606, 703, 744, 781, 894, 927, 1090, 1095, 1137, 1189, 1200, 1210, 1236 Aðildareiður ...............0000.0 00 64 Aðstoð. Sjá björgun. Aðstöðugjald. Sjá skattar. Afnotaréttur. Sjá og ábúð, erfðafesta, ítak, leiga. ......... 596, 873 Afréttir. Sjá eignarréttur. Afsagnargerðir. ....................0 2... 635 Arkitektar ................. 00. 1210 Atvinnulöggjöf. Atvinnuréttindi. Sjá og refsingar, réttindasvipting .............. 1164 Ábúð. Ábyrgð. Ábyrgð á verkum annarra. Sjá skaðabætur. Áfengi. Áfengislög ................ 104, 485, 593, 650, 661, 936, 1025, 1081 Áfrýjun: 1. Áfrýjunarleyfi: a. Áfrýjunarfrestur liðinn $, 23, 62, 64, 98, 102, 175, 179, 399, 424, 454, 579, 755, 870, 950, 1012, 1057, 1084, 1090, 1137, 1148, 1189, 1210, 1257, 1271 b. Áfrýjunarfjárhæð nær eigi kr. 5.000,00 ................ 424 c. Áfrýjunarfrestur liðinn. Áfrýjunarleyfis eigi aflað 119, 424, 617 2. Máli gagnáfrýjað 71, 84, 119, 179, 399, 411, 424, 476, 491, 688, 103, 722, 762, 781, 870, 957, 986, 1137, 1189, 1210, 1257 3. Ný gögn lögð fyrir Hæstarétt: a. Einkamál 62, 64, 179, 424, 430, 435, 579, 606, 688, 755, 781, 950, 986, 1034, 1189, 1200, 1242 b. Opinber mál 33, 217, 630, 650, 679, 931, 968, 980, 1154, 1172, 1231, 1281 4. Máli, sem fallið hafði niður eða verið vísað frá Hæstarétti, áfrýjað að nýju með heimild í 36. gr. laga nr. 57/1962 23, 209, 430, 606, 894, 907, 1004 Efnisskrá til yfirlits KXKIX 5. Nýjar kröfur og málsástæður fyrir Hæstarétti. Sjá málflutn- ingur. 6. Ýmis atriði 5, 175, 543, 686, 703, 755, 781, 870, 894,1078,1210, Áfrýjunarfrestur. Sjá áfrýjun. Áfrýjunarleyfi. Sjá áfrýjun. Áhætta á söluhlut. Sjá kaup og sala. Ákæra ........... 936, 1172, Álitsgerðir. Sjá mat og skoðun. Árekstur skipa. Sjá skaðabætur. Barnsfaðernismál .............0.000 0000 n sn 64, Bifreiðir og bifhjól: A. Einkamál. .............0. s.n 23, 1107, B. Opinber mál 104, 485, 593, 650, 661, 815, 936, 1025, 1081, Birting laga og stjórnvaldaerinda Björgun. Blóðrannsókn: 1. Blóðflokkar ..........00..0... 00 2. Vínandamagn í blóði ..... 104, 593, 650, 661, 815, 936, 1025, Botnsréttur. Sjá eignarréttur. Botnvörpuveiðar. Sjá fiskveiðabrot. Bráðabirgðaðkuleyfissvipting. Sjá réttindasvipting. Brot í opinberu starfi. Brot gegn valdstjórninni. Búfjármörk ..........00000 0000 0 nenna Byggingameistarar .............%%0. 000 n ner Byggingarkostnaður ..........0.0%0 0000 nn ner Börn. Dánarbætur ............0000 0... 703, Dómarar. Sjá og dómstólar, réttarfarsvítur, sératkvæði: 1. Dómari greiðir sératkvæði: a. Hæstiréttur 5, 33, 84, 133, 217, 600, 635, 670, 679, 744, 755, 781, 894, 957, 1004, 1154, 1236, b. Héraðsdómur ..........000000 000 217, 722, 2. Dómenda ekki getið í héraðsdómi 84, 104, 160, 399, 419, 476, 483, 535, 650, 661, 679, 1025, 3. Vanhæfi dómara. ..........00000 nn 160, 808, Dómkröfur. Sjá og málflutningur .............0..... 385, 894, Dómsrannsókn .........cccessenes ss Dómstólar. Sjá og dómarar, dómrannsókn, varnarþing: 1. Einstakir dómstólar: a. Aukadómþing 108, 209, 385, 525, 579, 688, 808, 817, 923, b. Bæjarþing 18, 23, 43, 56, 62, 64, 71, 84, 98, 133, 146, 160, 179, 200, 399, 424, 435, 454, 463, 467, 476, 491, 606, 624, 635, 646, 654, 659, 677, 703, 722, 755, 762, 781, 870, 887, 927, 943, 957, 974, 1004, 1012, 1058, 1078, 1084, 1090, 1095, Bls. 1278 1281 1078 1236 1179 64 1081 108 1200 179 781 1242 1164 1081 923 1004 127 986 XL Efnisskrá til yfirlits Bls. 1107, 1117, 1148, 1189, 1200, 1236, 1271, 1278 c. Sjó- og verzlunardómur 5, 102, 119, 166, 430, 506, 525, 560 894, 907, 950, 1034, 1164, 1242, 1257 „ Landamerkjadómur .................0.0..0.. 0000. 1137 Fógetaréttur 1, 209, 407, 424, 521, 543, 560, 596, 601, 688, 873 Skiptaréttur .................. 175, 206, 419 . Uppboðsréttur .................... 411, 508, 617, 744 - Sakadómur 3, 33, 104, 127, 217, 382, 383, 483, 485, 576, 593, 630, 650, 661, 670, 679, 814, 858, 865, 931, 936, 968, 980, 1025, 1029, 1081, 1154, 1170, 1172, 1179, 1231, 1281 2. Varadómari dæmir í máli fyrir Hæstarétti 23, 108, 175, 383, 385, 399, 411, 419, 423, 435, 454, 463, 467, 476, 485, 543, 606, 661, 670, 688, 781, 808, 814, 817, 894, 950, 1034, 1057, 1164, 1210 3. Setudómari dæmir mál í héraði 71, 108, 385, 467, 543, 610, 817, 873, 927 4. Samdómendur sitja í dómi. (Sjá einnig sjó- og verzlunardómur): a. Bæjarþing og aukadómþing 18, 43, 71, 84, 108, 133, 146, 179, 200, 399, 491, 525, 606, 688, 722, 762, 781, 887, 927, 943, 957, 974, 986, 1004, 1012, 1057, 1090, 1095, 1148, 1189, 1210 50 Þ0o a b. Fógetaréttur ..................0.... 0. 543 c. Sakadómur ...... 217, 679, 968, 980, 1154, 1172, 1231, 1281 5. Ýmis atriði ................. 1, 127, 160, 206, 407, 419, 467, 1271 Dómsýsla. Sjá dómstólar, réttarfarsvítur. Dráttarvélar. Dæmt sakarefni. Sjá dómkröfur. Eiður. Sjá aðildareiður, barnsfaðernismál. Eignardómsmál. Eignarnám. Eignarréttarfyrirvari. Eignarréttur. Sjá og sameign. ...............0.00.0.. 108, 1137 Eignaumsýsla ..............0...0...0000 0000 1117 Eignaupptaka ...................... 679, 968, 980, 1172, 1231, 1281 Eindögun skuldar ..............0.....0..00. 0 525 Embættismenn. Endurgreiðsla. Sjá og endurkrafa, vátrygging. .................. 454 Endurheimta. Endurkrafa. Sjá og vátrygging. ...............0..00.0.. 119, 894 Endurrit skjala. Endurupptaka máls: A. Endurupptaka dómtekins máls. B. Endurupptaka dæmds máls. .................0...00.0 0. 16 Erfðaábúð. Sjá ábúð. Erfðafesta ....................... 0. 873 Erfðaskrá. Fangelsi. Sjá refsingar. Efnisskrá til yfirlits Farbann. Farmgjald. Sjá flutningssamingar. Farmsamningar. Sjá flutningssamningar. Fasteignasala Fasteignaskattar. Sjá skattar. Fasteignir. Sjá og kaup og sala 179, 399, 525, 744, 762, 873, 887, 957, 1004, 1090, 1095, 1137, Ferðabann. Fébótaábyrgð í opinberri sýslan. Sjá skaðabætur. Félagsdómur. Sjá og dómstólar .............0.....0..0 nn. Félög. Sjá hlutafélög, samvinnufélög. Firma. Fiskveiðabrot ................ 679, 968, 980, 1154, 1172, 1231, Fiskverzlun. Sjá umsýsla. Fjárdráttur. Fjárnám ................ 0000. 209, 407, 424, 560, 870, Fjársvik .................0 000 s ns Fjölbýlishús. Flugslys ................ 0002. Flutningssamningar. Fógetagerðir. Sjá fjárnám, innsetningargerðir, kyrrsetning, lögbann lögtak, útburðargerðir. Framkrafa. Sjá endurkrafa. Framsal réttinda ......................0 0 ern Frávísun: A. Einkamál: 1. Frá héraðsdómi 43, 200, 206, 209, 385, 606, 659, 667, 762, 894, 943, 1236, 1271. 2. Frá Hæstarétti 119, 175, 424, 600, 617, 703, 744, 755, 817, B. Opinber mál: 1. Frá héraðsdómi ................0.0.. 00. 0... 630, 2. Frá Hæstarétti Frelsissvipting. Sjá og gæzluvarðhald, handtaka. Frestir. Fyrning: A. Fyrning kröfuréttinda. ...............0.... 0000... 606, B. Fyrning sakar. ..............0.000 0000. rns Gagnaöðflun. Sjá og áfrýjun ............0.000. 0000. 0... 423, Gallar. Sjá kaup og sala, skaðabætur, verksamningar. Geðrannsókn. ............0.0.0. 0. enn 217, 483, Geðsjúkrahús. Gengi. Gerðardómur ................... 0. ens Gjafsókn 5, 23, 64, 108, 435, 476, 703, 762, 781, 986, 1057, 1137, 1210, XLI Bls. 1189 467 1281 1242 1029 781 688 1278 1078 931 1210 485 463 814 476 1236 XLI Efnisskrá til yfirlits Gjaldþrot .............000 0000 Greiðsla ..............2.0.. 000 424, 579, 624, Greiðsla fyrir akstur. Sjá greiðsla, kjarasamningar. Greiðsludráttur. Sjá eindögun skuldar, skaðabætur. Gripdeild .................00. 0... Gæzluvarðhald. .................. 3, 217, 382, 483, 814, 1170, Hafnarmannvirki, tjón. Sjá skaðabætur. Hafning máls. Sjá og útivist. ...........2.2..0. 0... Handtaka. Hefð ............. 00. 108, Heimvísun: A. Einkamál. .........0.%.... 0... 160, 209, 411, B. Opinber mál. Hjónaband. Sjá hjúskapur. Hjónaskilnaður. Sjá hjúskapur, skiptamál. Hjónavígsla. Sjá hjúskapur. Hjúskapur: A. Stofnun hjúskapar. B. Fjármál hjóna og skuldaábyrgð. C. Hjónaskilnaður og búskipti ..........0000.0000.0.00... 419, Hlutafélög. Hlutdeild ..................2.0 ða Húftrygging. Sjá vátrygging. Húsaleiga. Sjá leiga. Húsleit .................2 0000. ð nr Hylming .........0.....00. 0. 858, Höfundaréttur. Iðnaður. Iðnnámssamningar ................ 0000. 00 Innheimtulaun ..................2 2... 0 nr 525, Innsetningargerðir. Ítak. Sjá fasteignir. Ítrekun ................... 593, 650, 661, 679, 858, 865, 1025, Kaup og sala: A. Fasteignir ..........0........ 179, 525, 762, 887, 1090, B. Lausafé .................... 98, 102, 506, 560, 974, 1242, Kaupsamningar. Sjá kaup og sala. Kaupgjaldsmál. Sjá vinnusamningar, vinnulaun. Kjarasamningar ..................... 166, 579, 610, 646, 950, Kjörskrá. Sjá kosningarréttur. Kosningalög ................000 000. Kosningarréttur ...............2.200. 00. s Kvittun. Sjá greiðsla. Kvörtun. Sjá tómlæti. Kyrrsetning .............0.0000 00 nn 600, Bls. 133 1278 865 1179 411 1137 1278 424 217 217 1179 476 1029 1081 1095 1278 1200 Efnisskrá til yfirlits XLIII Bls. Kærumál: A. Einkamál: 1. Kæruheimild og kærufrestur ..................... 175, 817 2. Öflun sakargagna ...........0..0000 000 463 3. Frávísun frá héraðsdómi 43, 200, 206, 385, 659, 667, 943, 1236 4. Vanhæfi dómara .........0.0%00 00. 808, 923 5. Ýmis kæruatriði ................0. 0. 56, 600 B. Opinber mál: 1. Gæzluvarðhald ...............0...... 3, 382, 483, 814, 1170 2. Ýmis kæruatriði ........0.00000.. 00 127, 383, 815 Kærumálskostnaður ............000.0 200 385 Landamerki ..............0.00 0. 1137 Landhelgisbrot. Sjá fiskveiðabrot. Landsskipti. Landvist. Launaskattur. Sjá skattar. Lausafjárkaup. Sjá kaup og sala. Lax- og silungsveiði. Sjá veiðiréttur. Leiga. Sjá og ábúð, erfðafesta: A. Fasteignir ......0..0.00 00. 688, 957, 1004 B. Lausafé. Lífeyrir. Líkamsárás .............200.0 000 33 Líkamsáverkar. Sjá líkamsárás. Loftför. Sjá flugslys. Lóðarleiga. Sjá leiga. Lóðarsamningar. Sjá lóðarleiga. Læknar: 1. Ábyrgð á læknisverkum. .........0.0000.. 0. 1057 2. Ýmis atriði 5, 33, 64, 104, 217, 491, 593, 650, 661, 815, 936, 1025, 1057, 1107, 1179 Læknaráð ...........0...2000. 0. 217, 423, 1057 Lög. Lögskyring 175, 200, 206, 217, 454, 467, 521, 654, 667, 670, 755, 980, 1154, 1236, 1281 Lögbann ..............2 00. s rn 543, 688 Lögbannstrygging. Sjá lögbann. Löggæzlumenn. Löghald. Sjá kyrrsetning. Lögheimili ............00..000.. 000. 654 Lögjöfnun .............0%0 nan ner 206 Lögmenn .........0..2000 0. 33, 703, 1189 Lögræði. Lögsaga. Lögtak ...........0.000 0000 1, 521 Lögveð. XLIV Efnisskrá til yfirlits Manndráp .................00. 020 Mat og skoðun: 1. Áverkar og heilsutjón ............0...0.0... 33, 217, 491, 2. Blóðrannsókn ... 64, 104, 593, 650, 661, 815, 936, 1025, 1081, 3. Geðrannsókn ................%. 000... nn 4. Fiskveiðabrot .............. 679, 968, 980, 1154, 1172, 1231, 5. Tryggingastærðfræðingur áætlar örorkutjón o. fl. 491, 703, 781, 6. Örorkumat læknis ............0....0... 0. 491, 986, 7. Ýmsar mats- og skoðunargerðir 5, 64, 71, 108, 119, 179, 217, 399, 413, 525, 535, 560, 688, 762, 781, 814, 887, 986, 1034, 1090, 1095, 1148, 1189, Matsmenn, þóknun. ............0..2.02 0000. Málflutningur. Sjá og gagnaöflun 209, 385, 424, 467, 476, 506, 560, 686, 762, 894, 1004, Málflytjendur. Sjá lögmenn. Málshöfðunarfrestur ...............0..0.0000. 00... Málskostnaður. Sjá og innheimtulaun, kærumálskostnaður: A. Einkamál ... 1, 62, 64, 102, 175, 399, 686, 755, 870, 887, B. Opinber mál ..............0000...... 217, 593, 650, 1025, Málskostnaðartrygging ....................... 000 Málsskot. Sjá áfrýjun, kæra. Málsvarnarlaun. Sjá málskostnaður, lögmenn. Meðalganga. Sjá aðild. Meðlag. Sjá börn. Meðsök. Sjá skaðabætur. Meiðyrði. Sjá ærumeiðingar. Miskabætur. Sjá og skaðabætur. .................... 435, 467, Nafnréttur ................. 0002. Nauðungaruppboð. Sjá uppboð. Nágrenni ...................00. 00 Niðurfelling máls. Sjá hafning máls. Útivist. Nytjastuldur ................0000 2000 650, 1081, Opinberir starfsmenn ...................0000 00 Orlofsheimilisgjald ................0.0.000000 0000. Ómaksbætur ....................... 178, 467, 634, 856, 857, Ómerking: A. Einkamál ........... 160, 209, 411, 606, 894, 1012, 1271, B. Opinber mál. Ómerking ummæla. Sjá lögmenn, réttarfarsvítur, ærumeið- ÍNBAr .............. 0 1012, Óréttmætir verzlunarhættir. Prentréttur. Prestar. Sjá embættismenn. Rangur framburður. 1107 1179 217 1281 986 1057 1210 56 1278 200 907 1029 559 103 755 1189 1179 670 646 1241 1278 1189 Efnisskrá til yfirlits Refsingar: 1. Einstök refsiverð verk 33, 104, 217, 485, 576, 630, 650, 661, 670, 679, 858, 865, 931, 936, 968, 980, 1025, 1029, 1081, 1172, 1179, 1231, 2. Ákvörðun refsingar 381, 593, 651, 670, 858, 865, 1025, 1029, 3. Einstakar refsitegundir og önnur viðurlög: a. Fjársekt dæmd án vararefsingar .................. 980, b. Fjársekt dæmd og varðhald sem vararefsing 485, 936, 968, 1172, 1231, c. Varðhald dæmt .................. 104, 650, 661, 1025, d. Varðhald dæmt ásamt fjársekt ...............00..0..... e. Fangelsi dæmt .......... 217, 576, 858, 865, 931, 1029, f. Skilorðsbundin refsing dæmd. g. Skilorðsbundin frestun refsiákvörðunar ............. 33, h. Áfall dæmt, en refsing felld niður .................... i. Upptaka eigna dæmd ....... 679, 968, 980, 1172, 1231, 1. Svipting ökuleyfis dæmd .......... 104, 485, 661, 1025, k. Ummæli dæmd ómerk ................0 00. Réttarfar. Sjá einstök atriðisorð. Réttarfarsvítur ..........0.0.00.0 0000. 160, 491, 762, 936, Réttargæzla ..... 133, 491, 686, 688, 744, 894, 907, 1034, 1095, Réttindasvipting: 1. Ökuleyfi ............. 104, 485, 593, 650, 661, 936, 1025, Riftun ..........0..20000 0000. Ritfrelsi. Ríkisstarfsmenn. Sjá opinberir starfsmenn. Sakarefni skipt. Sakarkostnaður. Sjá málskostnaður. Sakaruppgjöf. Samaðild. Sjá aðild. Sameign ............0.0020 00. Samningar. Sjá og kaup og sala, leiga, skaðabætur, vinnusamningar. 18, 146, 179, 579, 596, 688, 722, 873, Samvinnufélög ...........0.0200. 000 000 nr Sáttir ............0.0002 00. 407, Sératkvæði: A. Hæstiréttur 5, 33, 84, 133, 217, 600, 635, 670, 679, 744, 755 781, 894, 957, 1004, 1154, 1236, B. Héraðsdómur ............0...00 00... 217, 722, Sjóferðaskýrslur ................%00000ns enn Sjómannalög. Sjómenn ..........0..0..0.... 166, 430, 610, 950, Sjó- og verzlunardómur 5, 102, 119, 166, 430, 506, 535, 560, 610, 894, 907, 950, 1034, 1164, 1242, 1257, Sjóveð ..........0 00 Sjúkrasjóðsgjald ................00000 0000 KLV Bls. 1281 1179 1281 1281 1081 679 1179 630 670 1281 1081 1012 1117 1107 1081 162 XLVI Efnisskrá til yfirlits Bls. Skaðabætur: A. Vegna vanefnda á samningum 146, 430, 435, 467, 525, 560, 624, 762, 887, 957, 974, 1004, 1090, 1095, 1148, 1210 B. Utan samninga: 1. Tjón af árekstri skipa 0. fl. ........0....00..00... 894, 1034 2. Tjón af bifreiðum .............00... 000. 1107, 1236 3. Flugslys ..........0.000 00. 781 4. Vinnuslys .......0000 0. 5, 491, 907, 986 5. Líkamsárás. Manndráp. .............00.%.. 00. 0... 33, 703 6. Tjón vegna auðgunarbrota o. fl. 576, 630, 858, 931, 1029, 1179 7. Ýmsar skaðabætur .......... 119, 146, 399, 755, 1057, 1189 C. Fébótaábyrgð í opinberri sýslan .......................... 71 Skattalöggjöf. Sjá einnig skattar ..............0.0...0. 00... 383 Skattar: 1. Aðstöðugjald. 2. Fasteignaskattur. 3. Launaskattur. 4. Söluskattur ..............0..0.0. 0. 200, 454 5. Tekju- og eignarskattur .............0....0..0 000. 521 6. Útsvar. Skattsvik. Skilorðsbundnir refsidómar ......................0... 33, 630, 1029 Skiprúmssamningar. Sjá vinnusamningar. Skiptamál. Skipti. ............0%.. 00. 206, 419, 424 Skipulagslög ............%..000 02. s 957, 1189 Skírlífisbrot. Skjalafals ..............0... 0000. 576, 865, 931 Skólar. Skuldamál ...........0... 00... 18, 98, 102, 506, 606, 927, 1278 Stefnur. Stefnubirting. Stjórnarskráin. Stjórnsýsla. Söluskattur. Sjá skattar. Sönnun .............. 108, 217, 430, 485, 606, 781, 936, 1107, 1137 Tekjuskattur. Sjá skattar. Tékkar. Tékkamisferli. ............0..00.. 0. 146, 576, 630, 1029 Tilraun ............02002 000. 1179 Tjónbætur. Sjá skaðabætur, vátrygging. Togveiðar. Sjá fiskveiðabrot. Tollalagabrot. Tómlæti ..............0. 0. 435, 722, 755, 887, 1090 Tryggingarbréf. Sjá veðréttur. Umboð ........2....00.n nn 18, 1084, 1200 Umboðssvik. Umferðarlög 23, 104, 485, 593, 650, 661, 815, 936, 1025, 1081, 1107, 1236 Umferðarréttur. Efnisskrá til yfirlits KLVI Bis. Umsýsla. Sjá og eignaumsýsla ...........%.0. 0000. n 133 Uppboð ..........0.0 nn 411, 508 Uppsögn. Sjá og vinnusamningar. ...........0200. 0... 596 Upptaka eigna. Sjá eignaupptaka. Úrskurður ...........2.. 0 423, 559 Útburðargerðir ............0%..0 0. 596, 873 Útivist aðila 83, 178, 179, 467, 520, 521, 634, 856, 857, 870, 956, . 1116, 1117, 1241 Utsvör. Sjá skattar. Vanheimild ............0...2.0 sn 508, 957, 1104 Vanreifun ..........000000 0... 43, 931, 943, 1004, 1137, 1271 Varnarsamningur við Bandaríki Norður-Ameríku. Varnarþing ............0..00 00 206, 1278 Vatnsréttur. Sjá eignarréttur. Vátrygging ........000.. 000 23, 119, 535, 894, 1236 Veðréttur. Sjá og sjóveð. .......0..2000 nn 411, 508, 870 Veiðiréttur ................ 0000 1137 Veikindadagar. Vélstjórar, réttindi. Sjá atvinnuréttindi, sjómenn. Venjuréttur. Verðlagsbrot. Verkfall opinberra sýslunarmanna ............0.00 0000. nn. 670 Verkkaup. Sjá vinnulaun. Verksamningar ...........0..0.. 0. enn 921 Vextir 71, 84, 133, 179, 399, 411, 430, 435, 476, 506, 525, 762, 957, 1029, 1084, 1090, 1278 Viðskiptabréf. Viðurkenningardómar ...........2.0.... 0. enn 108 Vinnusamningar. Vinnulaun 84, 166, 430, 435, 467, 579, 610, 624, 722, 950, 1084, 1164, 1200 Vinnuslys. Sjá skaðabætur. Viti ..........0.2 0. 463 Víxlar. Víxilmál ...........2000 000. 62, 411, 635, 870 Þagnarskylda ..........0...000 nn. 383 Þinglýsing ..........000.. 000. 16, 508 Þingsókn ........0..20000 ss 144 Þingvottar. Þjáningabætur. Sjá skaðabætur. Þjófnaður .........0.%000.2 00 217, 858, 865, 1179 Þrotabú. Ærumeiðingar ..........0.... 00... 1012 Ættarnöfn. Sjá nafnréttur. Ökuleyfi. Sjá réttindasvipting. Ölvun. Örorka .......000 00 423, 491, 986, 1057 Öryggiseftirlit ríkisins. ............20.0.0..0.0 0... 491 KLVIII V. EFNISSKRÁ. Aðfarargerðir. Sjá fjárnám, kyrrsetning, lögbann, lögtak, innsetningargerðir, útburðargerðir. Aðgerðarleysi. Sjá tómlæti. Aðilasamlag. Sjá aðild. Aðild. Aðilaskipti. Fyrirsvar. Þrotabú aðila tekur við aðild máls eftir gjaldþrot hans ...... 5, Stefndi sýknaður af skuldakröfu vegna aðildarskorts. Sjá umboð Foreldrar látins manns sækja mál til heimtu vátryggingarbóta vegna dánarbús hans ...............2.2..... sense Sýslunefnd E-sýslu dæmd ásamt byggingafulltrúa sýslunnar til að greiða húsbyggjanda skaðabætur vegna ráðlegginga, sem hann gaf um smíði húss og töldust hafa verið afar hæpnar og ekki nægilega ítarlegar. Sagt, að eins og málatilbúnaði væri háttað yrði ekki fjallað um þá varakröfu sýslunefndar, að ábyrgð hennar væri takmörkuð við 1/4 hluta tjónsins, þar sem aðrir aðilar bæru endanlega 3/4 hluta kostnaðar af starfi bygginga- fulltrúans ................00.00nees er F flutti út sjávarafurðir sem umsýslusali. Andvirði þeirra skyldi renna inn á sérstakan hlaupareikning í Ú-banka. Af því fékk F um það bil 15% til frjálsrar ráðstöfunar, en mátti annars aðeins ráðstafa reikningsinnistæðu til greiðslu á skilaverði afurða með tékkum stíluðum á banka, sem veð átti í afurð- unum. J var heimilt, er F hafði verið úrskurðaður gjaldþrota, að krefja Ú-banka um andvirði útfluttrar skreiðar, sem greitt hafði verið inn á reikninginn fyrir gjaldþrotið og stóðu eftir á honum, og rann það fé ekki inn í þrotabúið ............. Félag landeigenda á Laxársvæðinu, er síðar fékk heitið Landeigenda- félag Laxár og Mývatns, höfðaði mál gegn Laxárvirkjun. Dóm- kröfur voru m.a., að staðfest yrði með dómi, að framkvæmdir þær, sem Laxárvirkjun væri að hefja til virkjunar Laxár við Brúar, brytu í bág við íslenzk lög og væru óheimilar. Héraðs- dómari vísaði málinu frá dómi. Frávísunardómurinn var kærður til Hæstaréttar. Í dómi Hæstaréttar sagði um þennan þátt dóm- krafna, að félagsmenn Landeigendafélagsins ættu sjálfstæðan rétt til að bera það sakarefni undir dómstóla, og væru dóm- kröfur þeirra af sömu rót runnar .............0....0...... M hafði sett húseign að veði til tryggingar víxilskuld með samþykki Bls. 894 18 23 71 133 385 Efnisskrá G, eiginkonu sinnar. Við hjónaskilnað þeirra M og G kom hús- eignin, að undanskildu risi, í hlut G, er tók að sér greiðslu áhvíl- andi veðskulda. Síðar seldi G þeim R og T sinn hlutann hvorum í húsinu með ákvæðum í afsölum um, að hún mundi láta ógilda eða aflýsa tryggingarbréfinu. Er J krafðist nauðungaruppboðs á eignarhlutum þeirra R og T samkvæmt heimild í tryggingar- bréfinu, gerðist G aðili að uppboðinu og krafðist þess, að synj- að yrði um framgang þess af nánar tilgreindum ástæðum, en sú krafa var ekki tekin til greitiá .............000 0000... Í máli, sem Hrafnista, dvalarheimili aldraðra sjómanna, höfðaði á hendur ríkissjóði til endurgreiðslu á söluskatti, sagði í héraðs- dómi, að eftir málflutningi yrði að telja, að „„Sjómannadagur- inn í Reykjavík“, sem er nafn á samtökum stéttarfélaga sjó- manna í Reykjavík og Hafnarfirði, væri hinn raunverulegi aðili málsins, og væri því ákvæðum réttarfárslaga um aðild og mál- flutningshæfi fullnægt. Að þessu var ekki vikið í dómi Hæsta- réttar ..........0.00. sn Áfrýjandi máls reisti sýknukröfu fyrir Hæstarétti á því, að hann væri ekki réttur aðili máls. Hann hafði ekki sótt þing í héraði og fullnægði ekki skilyrðum 45. gr. laga nr. $7/1962 til að koma að þessari málsvörn ...............00.. 000 G krafðist þess, að íbúð yrði seld á nauðungaruppboði samkvæmt heimild í tryggingarbréfi, útgefnu af M. Þeir E, Þ og S gerðust aðilar að uppboðinu og kröfðust, að synjað yrði um framgang þess, þar sem M hefði ekki verið heimil veðsetningin ...... Fógeti tekur upp kyrrsetningu að beiðni gerðarbeiðanda til að gefa þriðja aðila kost á meðalgöngu .........0.0000 0000... 0... Dánarbú málsaðila tekur við aðild máls eftir andlát hans 606, 927, Ólögráða maður aðili máls og foreldri hans í fyrirsvari vegna hans Í málinu ............0. 0... 703, Bótakrefjandi í skaðabótamáli varð fullráða, meðan á rekstri þess stóð, og tók við forræði á máli sínu fyrir Hæstarétti ......... Ríkissjóður áfrýjar sem meðalgönguaðili ákvæði héraðsdóms um gjafsóknar- og gjafvarnarlaun. Fjármálaráðherra í fyrirsvari Í því máli ...............02 0000 n0 nr Opinbert uppboð fór fram á jörðinni T að ákvörðun skiptafundar í dánarbúi hjóna, sem átt höfðu jörðina. Hæstbjóðendur á upp- boðinu urðu K og A. Skiptaráðandi úrskurðaði, að G væri heimilt sem ábúanda jarðarinnar að ganga inn í boð þeirra. K og A áfrýjuðu úrskurðinum. Stefndu þeir G til að þola dóm, en skiptaráðanda svo og 13 erfingjum til réttargæzlu. Hafði fyrri áfrýjun K og Á verið vísað frá Hæstarétti, þar sem þá hafði hvorki skiptaráðanda né erfingjum verið stefnt og veittur kostur á að gæta réttar síns. Af hendi skiptaráðanda var eigi sótt þing fyrir Hæstarétti, en allir þeir erfingjar, sem stefnt var ÁLIX Bls. 411 454 L Efnisskrá Bls. til réttargæzlu, svo og erfinginn B, létu sækja þar þing, en gerðu engar dómkröfur. Málinu hafði ekki verið áfrýjað að því er B varðaði, og breytti þingsókn af hans hendi að liðnum áfrýjunar- fresti og án áfrýjunarleyfis þar engu. Öðrum erfingjum hafði einungis verið stefnt til réttargæzlu, en ekki til að þola dóm. Sá háttur var eigi nægilegur, þar sem dómur í málinu varð eigi kveðinn upp á hendur þeim. Að svo vöxnu máli varð að vísa málinu frá Hæstarétti. Sératkvæði ....................... 744 Þrotabú vátryggingarfélagsins V endurkrafði útgerð skips, ER, um fé, sem V hafði goldið í vátryggingarbætur sem vátryggjandi skipsins E. Krafa þrotabúsins, að tekið yrði fram í dómi um ábyrgð vátryggingarfélagsins Á á dæmdum fjárhæðum, var ekki tekin til greina, enda var A, sem stefnt hafði verið til réttar- gæzlu, ekki aðili að málinu ..................0.0.....0.. 894 H seldi J íbúð, tilbúna undir tréverk með hita komnum í íbúðina. Í skaðabótamáli J á hendur H vegna þess galla, að lofthitari var óhæfur til húsahitunar, var hafnað þeirri málsvörn, að J bæri að beina kröfum sínum að þeim, er seldi H lofthitarann og setti hann upp, en ekki að H .............00.00...0.... 1090 R seldi G íbúð með skriflegum kaupsamningi. Þar sagði, að G væri kunnugt um, að seljandi væri ekki þinglýstur eigandi, en hann mundi útvega G löglega eignarheimild fyrir tiltekinn tíma. Afsal var gefið út síðast í sama mánuði. Var það undirritað af K, sem var þinglýstur eigandi íbúðarinnar. Héraðsdómur dæmdi R og K óskipt til að greiða G skaðabætur vegna galla á íbúðinni. K áfrýjaði dóminum af sinni hendi. Ósannað var, að K hefði átt þátt í sölu íbúðarinnar til G að öðru leyti en að undirrita afsalið sem þinglýstur eigandi íbúðarinnar, er kaupin fóru fram og afsal var gefið út. Var K dæmd sýkna af kröfum G ... 1095 Tveir hreppar sækja saman mál um landamerki og beina þeirri máls- sókn að bæði eiganda jarðar og ábúanda hennar ......... 1137 Eigandi íbúðar í fjölbýlishúsi sækir eigendur sambyggðs húss svo og sveitarfélag saman í máli um skaðabætur vegna tjóns, sem hann taldi sig hafa beðið vegna byggingarlags sambyggða húss- IMS 20.00.0000 1189 H múrarameistari sýknaður af kröfum J um vangoldin laun, þar sem hann var ekki vinnuveitandi J heldur starfaði sem verkstjóri á vegum verktakans að því verki, er J vann við ............ 1200 Byggingarsamvinnufélag höfðar í eigin nafni mál vegna margra íbúð- areigenda í fjölbýlishúsi, sem það hafði látið reisa, til heimtu skaðabóta fyrir samanlagt tjón eigendanna vegna galla á ein- angrunarlögn í gólfum íbúðanna og beinir bótakröfu sinni að arkitektum, múrarameistara og byggingafélagi óskipt ...... 1210 Máli á hendur ábyrgðartryggjanda bifreiðar til heimtu skaðabóta fyrir tjón, sem af bifreiðinni hlauzt, vísað frá héraðsdómi, Efnisskrá LI Bls. þar sem slíkt mál varð ekki höfðað gegn vátryggingarfélagi einu sér samkvæmt ákvæðum 74. gr. umferðarlaga nr. 40/1968 ........2020 00 1236 Aðildareiður. K dæmdur fyllingareiður í barnsfaðernismáli með því að málstaður hennar þótti líklegri en málstaður M ..................... 64 Aðstoð. Sjá björgun. Aðstöðugjald. Sjá skattar. Afnotaréttur. Sjá og ábúð, erfðafesta, ítak, leiga. S og eiginkona hans, R, skildu að borði og sæng 16. júní 1950. Samkomulag var um, að R héldi leigurétti að íbúð þeirra, óátal- ið af S. Í bréfi, sem R var birt 2. janúar 1970, var henni sagt upp afnotum íbúðarinnar frá 14. maí að telja. Var íbúðin þá orðin þinglýst eign S og þriggja annarra aðila. R rýmdi ekki íbúðina, og krafðist S og sameigendur hans útburðar. Enda þótt afnot R af húsnæðinu hefðu staðið svo lengi leigulaust, þótti ekki fullyrðandi, að hún hefði með fullri vissu mátt vænta þess, að henni væru þar fyrirbúin afnot lengur en gerðarbeiðendum sýndist. Var útburðarkrafan tekin til greina .............. 596 H fékk framseldan rétt nokkurra erfðafestuhafa yfir landspildum, sem A-kaupstaður átti. Hann hugðist nýta spildurnar til annarra þarfa en leigusamningar kváðu á um. Sótti hann um þetta til A, sem lét gera drög að leigusamningum, en á þau féllst H ekki. Voru engir samningar undirritaðir. H nýtti landið til að hafa á því fiskþurrkunartrönur, svo sem hann hafði fyrirhugað. Það var talinn eðlilegur skilningur á viðskiptum aðila, að H hefði öðlazt rétt til að nýta lendurnar á þennan hátt, unz Á var nauð- syn á að ráðstafa þeim vegna skipulags byggðarinnar ...... 873 Afréttir. Sjá eignarréttur. Afsagnargerðir. Afsagnargerðir tveggja víxla voru ekki þannig úr garði gerðar, að þær fullnægðu ákvæðum 91.- 93. gr. víxillaga nr. 93/1933, enda varð eigi af afsagnargerðunum einum saman ráðið, að þær hefðu verið framkvæmdar að lögum, sbr. lög nr. 25/1968. Varð ekki bætt úr ágöllum á afsagnargerðunum með skýrslum og sönnunargögnum, sem síðar var aflað. Taldist hvorugur víxill- inn hafa verið löglega afsagður og víxilhafi því hafa glatað víxil- rétti sínum á hendur ábekingum víxlanna, sbr. 53. gr. víxillaga. Sératkvæði. ............0..00. 0. 635 LII Efnisskrá Bls. Arkitektar. Byggingasamvinnufélag krafðist vegna eigenda íbúða í fjölbýlishúsi skaðabóta úr hendi arkitektanna GH og GK fyrir galla á ein- angrunarlagi í gólfum íbúðanna, og væri þar um að kenna van- gæzlu og ónógu eftirliti þeirra GH og GK við undirbúning og framkvæmd einangrunarlagnarinnar. Þeim var dæmd sýkna, þar sem skaðabótakröfur voru fyrndar samkvæmt 1. tl. 3. gr. laga nr. 14/1905 ...............000. nr 1210 Atvinnulöggjöf. Atvinnuréttindi. Sjá og refsingar, réttindasvipting. E var vélstjóri á togara hjá B. Hann hafði ekki vélstjóraréttindi, en gegndi starfinu með undanþágu frá samgönguráðuneytinu sam- kvæmt 17. gr. laga nr. 72/1966. Leyfið var bundið þeirri tak- mörkun, að það gilti, unz réttindamaður væri fáanlegur. Maður með vélstjóraréttindi var ráðinn í starf B, en honum boðið starf smyrjara. B hafði ekki með þessu sagt E upp störfum í skilningi sjómannalaga eða kjarasamninga. Ekki hafði hann heldur á annan hátt tekið á sig fjárhagslega ábyrgð gagnvart E, ef hann missti leyfi til vélstjórastarfa. Var B sýknaður að kröfum E um laun á uppsagnarfresti í 3 mánuði ...................... 1164 Ábúð. Ábyrgð. Ábyrgð á verkum annarra. Sjá skaðabætur. Áfengi. Áfengislög. F var handtekinn 26. apríl 1970 vegna gruns um ölvun við akstur bifreiðar. Hann viðurkenndi að hafa ekið og þá fundið til áfeng- isáhrifa. Í blóðsýni reyndust „„reducerandi““ efni svara til 1,40% af alkóhóli. Hann var sviptur ökuleyfi til bráðabirgða 11. júní 1970, en staðinn að akstri bifreiðar án ökuskírteinis 18. júlí. Fyrir bæði brotin var F dæmdur til 20 daga varðhalds og sviptur Ökuleyfi í 14 mánuði .................0.00.0... 104 B var handtekinn, grunaður um ölvun við akstur, er hann sat undir stýri í bifreið, sem lagt hafði verið við brún þjóðvegar. Hann neitaði að svara spurningum varðandi málið, er hann kom fyrir sakadóm. Talið var sannað, að B hefði sjálfur ekið bifreið- inni í umrætt sinn. Studdist það við skýrslu lögreglumanna og það, að B hafði eigi bent á annan ökumann, þó að honum Efnisskrá hefði verið kynnt, að þögn hans kynni að verða skýrð honum í Óhag. Ekki hafði verið tekið blóðsýni úr B, en með framburði lögreglumanna var talið sannað, að hann hefði verið með áhrif- um áfengis við aksturinn, enda var því ómótmælt af honum. Varðaði þetta við 2. mgr. 25. gr. umferðarlaga og 1. mgr. 24. gr. áfengislaga. Var B dæmd $.000 króna sekt, en til vara 8 daga varðhald. Hann var sviptur ökuleyfi í 3 mánuði ..... Á ók bifreið með áhrifum áfengis. Áfengismagn í blóði hans reyndist 1,70%0. Brot hans varðaði við 2. mgr., sbr. 4. mgr., 25. gr. umferðarlaga og Í. mgr. 24. gr. áfengislaga. Hann var dæmdur í varðhald í 10 daga og sviptur ökuleyfi ævilangt, en brotið var ítrekað .................. 00. G ók með áhrifum áfengis bifreið, er hann tók heimildarlaust. Áfengismagn í blóði hans reyndist 1,90%0. Ölvunarakstursbrot G var ítrekað. Brot hans varðaði við 2. mgr., sbr. 4. mgr., 25. gr., umferðarlaga og 1. mgr. 24. gr., áfengislaga svo og 1. mgr. 259. gr. alm. hegningarlaga. Refsing hans var ákveðin 40 daga varðhald og hann sviptur ökuleyfi ævilangt ............... E ók bifreið með áhrifum áfengis. Við rannsókn á blóðsýni reyndist áfengismagn í blóði hans 1,63%. Aksturinn varðaði við 2. mgr., sbr. 4. mgr., 25. gr. umferðarlaga og 1. mgr. 24. gr. áfengislaga, og var E dæmt varðhald í 15 daga. Hann var og sviptur ökuréttindum ævilangt, en brot hans var ítrekað ... Á var ákærður fyrir ölvun við akstur. Skýrsla um vínandamagn í blóði hans sýndi „,reducerandi““ efni, sem svöruðu til 1,45%0 af alkóhóli. Merkingu á blóðsýninu var svo mjög áfátt, að ekki varð byggt á því í málinu. Með vætti vitna var þó sannað, að Á hefði ekið bifreið sinni með áfengisáhrifum, og var brot hans heimfært undir 2. mgr. 25. gr. umferðarlaga og Í. mgr. 24. gr. áfengislaga. Var honum gerð 3.500 króna sekt, en til vara varð- hald 8 daga, og hann sviptur ökuleyfi í S mánuði ........ I var undir áhrifum áfengis, er hann gangsetti bifreið og reyndi að aka henni. Samkvæmt blóðrannsókn samsvöruðu „reducer- andi““ efni í blóði hans 1,47%0 af alkóhóli. Í var refsað fyrir brot á 2. mgr., sbr. 4. mgr., 25. gr. umferðarlaga og 1. mgr. 24. gr. áfengislaga. Honum var dæmt varðhald í 10 daga og hann sviptur ökuleyfi í 1 ár, en eldra brot hans gegn 25. gr. umferðarlaga var framið áður en hann varð 18 ára og hafði því ekki ítrekunaráhrif ................0.0.0.000 000... H, sem við blóðrannsókn reyndist með „reducerandi““ efni í blóði samsvarandi 2,63%, af alkóhóli, tók bifhjól ófrjálsri hendi, stýrði því niður götu og reyndi að setja vél þess í gang í því skyni að aka því. H var refsað fyrir brot á 2. mgr., sbr. 4. mgr., 25. gr. umferðarlaga og Í. mgr. 24. gr. áfengislaga, svo og fyrir nytjastuld. Refsing hans var ákveðin 15 daga varðhald og hann LIlI Bls. 485 593 650 661 936 1025 LIV Efnisskrá sviptur ökuleyfi ævilangt, en brot hans var ítrekað ........ Áfrýjun. 1. Áfrýjunarleyfi: a. Áfrýjunarfrestur liðinn 5, 23, 62, 64, 98, 102, 175, 179, 399, 424, 454, 579, 755, 870, 950, 1012,1057, 1084, 1137, 1148, 1189, 1210, 1257, b. Áfrýjunarfjárhæð nær eigi kr. 5.000,00 .......00 0. c. Áfrýjunarfrestur liðinn. Áfrýjunarleyfis eigi aflað: Dómi, uppkveðnum 16. apríl 1970, áfrýjað 14. júlí s. á. og gagn- áfrýjað 14. ágúst s. á. Gagnáfrýjandi hafði ekki aflað sér áfrýj- unarleyfis og ekki gagnáfrýjað málinu á þeim þriggja vikna fresti, sem til er tekinn í 3. mgr. 20. gr. laga nr. 57/1962. Varð því að vísa gagnsökinni frá Hæstarétti og taka kröfu hans þannig til greina, að hann krefðist staðfestingar héraðsdóms og málskostnaðar fyrir Hæstarétti ...............0....0...... Fjárnámi eftir dómi áfrýjað að liðnum áfrýjunarfresti. Leyfi til áfrýj- unar dómsins tók ekki til áfrýjunar fjárnámsgerðarinnar. Var þeim þætti málsins því vísað sjálfkrafa frá Hæstarétti ..... Úrskurði uppboðsdóms um greiðslu af uppboðsandvirði var áfrýjað að liðnum áfrýjunarfresti, sbr. 2. mgr. 4. gr. laga nr. 57/1949. Áfrýjunarleyfis hafði ekki verið aflað, og var málinu vísað sjálf- krafa frá Hæstarétti ..............0...00 0000. 2. Máli gagnáfrýjað 71, 84, 119, 179, 399, 411, 424, 476, 491, 688, 703, 722, 762, 781, 870, 957, 986, 1137, 1189, 1210, 3. Ný gögn lögð fyrir Hæstarétt: a. Einkamál 62, 64, 179, 424, 430, 435, 579, 606, 688, 755, 781, 950, 986, 1034, 1189, 1200, b. Opinber mál 33, 217, 630, 650, 679, 931, 968, 980, 1154, 1172, 1231, 4. Máli, sem fallið hafði niður eða verið vísað frá Hæstarétti, áfrýjað að nýju samkvæmt heimild í 36. gr. laga nr. 57/1962 23, 209, 430, 606, 894, 907, 5. Nýjar kröfur og málsástæður fyrir Hæstarétti. Sjá málflutningur. 6. Ýmis atriði: Máli, sem upphaflega var áfrýjað með áfrýjunarleyfi eftir lok áfrýj- unarfrests, áfrýjað að nýju samkvæmt nýju áfrýjunarleyfi, eftir að útivistardómur hafði gengið ...........0.00.0.0 0000... Aðilar höfðu orðið ásáttir fyrir skiptarétti um annað en málskostnað. Kvað skiptaréttur upp úrskurð um það atriði, og var honum áfrýjað. Ákvæði 3. mgr. 13. gr. laga nr. 57/1962 var eigi því til fyrirstöðu eftir grunnrökum sínum, að málið væri borið undir Hæstarétt með kæru samkvæmt 2. tl. 21. gr. sömu laga, en lagaheimild brast til áfrýjunar þess ...................... 1271 424 119 424 617 1257 1242 1281 1004 Efnisskrá Úrskurði fógeta um lögbannstryggingu áfrýjað til Hæstaréttar .. GÁ áfrýjaði úrskurði uppboðsdóms frá 22. júlí 1970 hinn 20. ágúst s.á., og var því máli vísað frá Hæstarétti 28. maí 1971. GP hafði gagnáfrýjað málinu 9. nóvember 1970. Er gagnsökin var dæmd í Hæstarétti, krafðist GP málskostnaðar fyrir Hæstarétti úr hendi GÁ, en hann krafðist þess, að úrskurður uppboðsdóms yrði felldur úr gildi. Um þá kröfu var eigi unnt að dæma eftir frávísun aðalsakar, og var henni eigi sinnt ............... Sækjendur máls og verjandi, er fengið höfðu gjafsókn og gjaf- vörn Í máli, áfrýjuðu héraðsdómi. Auk þess áfrýjaði fjármála- ráðherra f.h. ríkissjóðs til lækkunar ákvæði dómsins um laun talsmanna aðila. Gjafsóknar- og gjafvarnarlaunin höfðu verið greidd hinum skipuðu talsmönnum fyrirvaralaust, áður en áfrýjað var. Var áfrýjun ríkissjóðs því vísað frá Hæsta- rétti ...........0.00 0 Stefndi krafðist staðfestingar héraðsdóms að öðru leyti en því, að áfrýjanda yrði gert að greiða honum málskostnað í héraði. Þeirri kröfu var vísað frá Hæstarétti, þar sem málinu hafði ekki verið gagnáfrýjað .........0..0.2000 00 nn Ný gögn lögð fyrir Hæstarétt, eftir að aðilum hafði með úrskurði verið veittur kostur á að afla nýrra gagna í málinu ....... Máli, sem áfrýjað hafði verið, var gagnáfrýjað til staðfestingar. Aðalsökin var felld niður vegna útivistar aðaláfrýjanda. Sagt í dómi, að málsskot aðaláfrýjanda hefði verið gersamlega að ófyrirsynju og veitt gagnáfrýjendum efni til áfrýjunar ..... Héraðsdómur hafði hrundið frávísunarkröfu með úrskurði. Frávís- unarkrafan höfð uppi og um hana dæmt, er efnisdómur í mál- inu kom til endurskoðunar í Hæstarétti .................. Konan U krafðist þess með bréfi 30. ágúst 1971, að héraðsdómari aflaði viðurkenningar S á því, að hann væri faðir að dóttur hennar, Þ, sem fædd var 19. apríl 1948. Næsta dag var bæjar- þing sett, sagt að tekið væri fyrir barnsfaðernismál U gegn S og skráð í bæjarþingsbók viðurkenning S á því, að hann væri faðir Þ. Þessari skráningu áfrýjaði Þ og krafðist, að sú dóms- athöfn yrði felld úr gildi, málsmeðferð ómerkt og málinu vísað frá héraðsdómi. Eigi var að lögum heimilt að áfrýja sérstaklega þessari skráningu faðernisviðurkenningar, sem eigi hafði gengið dómur um í héraði. Var málinu vísað frá Hæstarétti ...... Máli gagnáfrýjað af tveimur þeirra, sem stefnt var ............ Ú hafði ekki sótt þing í héraði, en áfrýjaði héraðsdómi. Sagt, að skilyrðum 45. gr. laga nr. $7/1962 væri ekki fullnægt. Kæmu málsástæður Ú ekki til greina, og bæri að dæma málið eftir þeim gögnum, sem lágu fyrir héraðsdómi. Ekki var heldur fall- izt á kröfu Ú um ómerkingu dóms og heimvísun máls til að hann mætti koma þar að nýjum gögnum og vörnum. Allt um LV Bls. 543 686 103 755 781 879 894 1078 1210 LVI Efnisskrá Bls. þetta var dregið frá dæmdri fjárhæð fé, sem S hafði fengið goldið, og þótti hafa átt að ganga upp í höfuðstól skuldarinnar 1278 Áfrýjunarfrestur. Sjá áfrýjun. Áfrýjunarleyfi. Sjá áfrýjun. Áhætta á söluhlut. Sjá kaup og sala. Ákæra. Brot heimfært í dómi að nokkru leyti til annarra lagaákvæða en í ákæru greindi, sbr. 3. mgr. 118. gr. laga nr. 82/1961 1172, 1281 Fundið að því, að ákæra var gefin út á þeim tíma, er eingöngu hafði verið tekin skýrsla af ákærða einum fyrir dómi, en ekkert vitni yfirheyrt ...............2 0000. 936 Í ákæru, sem og í endurriti af lögreglu- og varðstjóraskýrslum og í dómi, hafði misritazt mánaðardagur, er brot taldist framið. Þetta olli ekki ógildi ákæru, sbr. 118. gr. laga nr. 82/1961 936 Álitsgerðir. Sjá mat og skoðun. Árekstur skipa. Sjá skaðabætur. Barnsfaðernismál. K lýsti M föður að barni, sem hún ól 16. febrúar 1968. Hún hélt því fram, að samfarir þeirra hefðu átt sér stað aðfaranótt 14. maí 1967 í húsi, þar sem þau voru gestkomandi. M kannaðist við að hafa verið í hófi í húsi þessu ásamt K og fleira fólki, en í byrjun apríl. Kynni hann að hafa kysst K en ekki hafa haft við hana samfarir. Að áliti læknis gat barnið verið getið á tíma- bilinu 24. marz til 22. júní 1967, en líklegastur getnaðartími var á tímabilinu 21. apríl til 25. maí. Tvítekin blóðflokkarannsókn útilokaði M ekki frá faðerninu. Eftir uppsögu héraðsdóms, var enn tekið blóðsýni úr K, M og barninu og sent til Retsmedicinsk Institut í Kaupmannahöfn til ákvörðunar á „„Gm og Gc kerf- unum.““ Útilokaði sú rannsókn M ekki heldur frá faðerni. Með hliðsjón af framburðum vitna, svo og þegar virtur var fram- burður M sjálfs og það, að blóðflokkarannsókn samrýmdist því, að hann gæti verið faðir barnsins, taldist málstaður K lík- legri, og var henni dæmdur fyllingareiður ................ 64 Konan U krafðist þess með bréfi 30. ágúst 1971, að héraðsdómari aflaði viðurkenningar S á því, að hann væri faðir að dóttur hennar, Þ, sem fædd var 19. apríl 1948. Næsta dag var bæjar- þing sett, sagt að tekið væri fyrir barnsfaðernismál U gegn S og skráð í bæjarþingsbók viðurkenning S á því, að hann væri Efnisskrá faðir Þ. Þeirri skráningu áfrýjaði Þ og krafðist, að dómsathöfn þessi yrði felld úr gildi, málsmeðferð ómerkt og málinu vísað frá héraðsdómi. Eigi var að lögum heimilt að áfrýja sérstaklega þessari skráningu faðernisviðurkenningar, sem ekki hafði geng- ið dómur um í héraði. Var málinu vísað frá Hæstarétti ... Bifreiðir og bifhjól. A. Einkamál. S ók fólksbifreið sinni um götur Vestmannaeyjakaupstaðar aðfara- nótt 22. apríl 1966. Er bifreiðinni var ekið norður Heiðarveg, lenti hún aftan undir pall vörubifreiðar, sem stóð vinstra megin á götunni. Gekk vörupallurinn langt inn í fólksbifreiðina, og biðu S og tveir farþegar bana. Af framburðum vitna svo og skemmdum á bifreið S og ummerkjum á slysstað var nægilega leitt í ljós, að bifreið S hafði verið ekið með stórkostlegu gáleysi. Með því ökulagi hafði verið fyrirgert rétti til bóta vegna tjóns, sem af slysinu hlauzt, samkvæmt e-lið 9. gr. vátryggingarskil- mála þeirra, sem giltu um húftryggingu bifreiðarinnar og far- bega- og ökumannstryggingu .........00.0000 00 000... . Sannað taldist, að steinn hefði kastazt frá olíuflutningabifreið O h/f í fótlegg P, þar sem hann var að lagfæra snjókeðju á bifreið sinni á þjóðvegi. O var gert að greiða P skaðabætur með skír- skotun til hlutlægrar ábyrgðar hans samkvæmt 67. gr., sbr. 69. gr., umferðarlaga ...........0.000.00 000. 0 nn nn S varð fyrir slysi, er hann ásamt fleirum var að stytta bómu krana- bifreiðar. S stefndi vátryggingarfélaginu, sem ábyrgðartryggt hafði bifreiðina, til greiðslu skaðabóta samkvæmt 67. gr., sbr. 69. gr., umferðarlaga nr. 40/1968. Málinu var vísað frá dómi, þar sem samkvæmt 74. gr. laganna varð slíkt mál ekki höfðað gegn vátryggingarfélagi einu sér. Sératkvæði .............. B. Opinber mál. F var handtekinn 26. apríl 1970 vegna gruns um ölvun við akstur bifreiðar. Hann viðurkenndi að hafa ekið og þá fundið til áfeng- isáhrifa. Í blóðsýni reyndust „reducerandi““ efni svara til 1,40%, af alkóhóli. Hann var sviptur ökuleyfi til bráðabirgða 11. júní 1970, en staðinn að akstri bifreiðar án ökuskírteinis 18. júlí. Fyrir bæði brotin var F dæmdur til 20 daga varðhalds og sviptur ökuleyfi í 14 mánuði frá 11. júní að telja ......... B var handtekinn, grunaður um ölvun við akstur, þar sem hann sat undir stýri í bifreið, sem lagt hafði verið við brún þjóðvegar, og var hann einn í bifreiðinni. Hann neitaði að svara spurning- um varðandi málið, er hann kom fyrir sakadóm. Talið var sann- að, að B hefði sjálfur ekið bifreiðinni í umrætt sinn. Studdist LVII Bls. 1078 104 LVIII Efnisskrá Bls. það við skýrslu lögreglumanna og það, að B hafði eigi bent á annan ökumann, þó að honum hefði verið kynnt, að þögn hans kynni að verða skýrð honum í óhag. Ekki hafði verið tekið blóðsýni úr B, en með framburði lögreglumanna var talið sannað, að hann hefði verið með áhrifum áfengis við aksturinn, enda var því ómótmælt af honum. B var refsað samkvæmt 2. málsgr. 25. gr., sbr. 80. gr., umferðarlaga og 1. mgr. 24. gr., sbr. 45. gr., áfengislaga. Refsing hans var ákveðin 5.000 króna sekt, en til vara 8 daga varðhald. Hann var sviptur ökuleyfi í 3 Mánuði ...............00 000. 485 Á var handtekinn við akstur bifreiðar þann 13. október 1969. Í blóði hans reyndust „reducerandi““ efni samsvara 1,70%, af alkóhóli. Á hafði verið dæmdur til sektargreiðslu og sviptingar öku- leyfis fyrir ölvunarakstur 4. febrúar 1665. Var því um ítrekað brot að ræða. Honum var refsáð samkvæmt 2. mgr., sbr. 4. mgr., 25. gr., sbr. 80. gr., umferðarlaga og 1. mgr. 24. gr., sbr. 45. gr., áfengislaga. Refsing hans var ákveðin varðhald í 10 daga og hann var sviptur ökuleyfi ævilangt. Honum var gert að greiða sakarkostnað í héraði, en fyrir Hæstarétti einungis málsvarnarlaun skipaðs verjanda síns, enda var af hálfu ákæru- valds ekki krafizt greiðslu annars áfrýjunarkostnaðar úr hendi hans ...............000 0 593 G tók bifreið annars manns án heimildar og ók henni með áhrifum áfengis. Áfengismagn í blóði hans reyndist 1,90%0. G var refsað fyrir brot á 1. mgr. 259. gr. alm. hegningarlaga, sbr. lög nr. 20/1956, og fyrir brot á 2. mgr., sbr. 4. mgr., 25. gr., sbr. 80. gr., umferðarlaga og 1. mgr. 24. gr., sbr. 45. gr., áfengis- laga. Refsing hans var ákveðin varðhald í 40 daga og hann svipt- ur ökuleyfi ævilangt, en brot hans var ítrekað ............ 650 E ók bifreið með áhrifum áfengis. Við rannsókn á blóðsýni reyndist áfengismagn í blóði hans 1,63%0. Honum var dæmd refsing samkvæmt 2. mgr., sbr. 4. mgr., 25. gr., sbr. 80. gr., umferðar- laga og Í. mgr. 24. gr., sbr. 45. gr., áfengislaga, varðhald í 15 daga. Hann var og sviptur ökuréttindum ævilangt, en brot hans var ítrekað ...................0.. 00 n sr 661 Lögreglustjóri svipti H ökuleyfi til bráðabirgða vegna gruns um ölvun við akstur. H krafðist úrskurðar sakadóms um þá ákvörð- un. Úrskurðaði sakadómur, að hún skyldi óbreytt standa. H kærði úrskurðinn, en hann var staðfestur ................... 815 Á var ákærður fyrir ölvun við akstur. Skýrsla um vínandamagn í blóði hans sýndi „„reducerandi““ efni, sem svöruðu til 1,45% af alkóhóli. Merkingu á blóðsýninu var svo mjög áfátt, að ekki varð byggt á því í málinu. Með vætti þriggja vitna var þó sann- að, að Á hefði ekið bifreið sinni með áfengisáhrifum, og var brot hans heimfært undir 2. mgr. 25. gr. umferðarlaga og 1. Efnisskrá mgr. 24. gr. áfengislaga. Var honum gerð 3.500 króna sekt, en til vara varðhald 8 daga, og hann sviptur ökuleyfi í 5 mánuði Með játningu I, niðurstöðu blóðrannsóknar og vitnaframburði var sannað, að hann hefði verið undir áhrifum áfengis, er hann gangsetti bifreið og reyndi að aka henni. Samkvæmt blóðrann- sókn samsvöruðu „reducerandi““ efni í blóði Í 1,47%, af alkóhðli. Í var refsað fyrir brot á 2. mgr., sbr. 4. mgr., 25. gr., sbr. 80. gr., umferðarlaga nr. 40/1968 og 1. mgr. 24. gr., sbr. 45. gr., áfengislaga nr. 82/1969. Honum var dæmt varðhald í 10 daga og sviptur ökuleyfi í 1 ár. Eldra brot hans gegn 25. gr. umferðarlaga var framið, áður en hann varð 18 ára, og hafði ekki ítrekunaráhrif ............2.2.200 0... H, sem við blóðrannsókn reyndist með „reducerandi““ efni í blóði samsvarandi 2,63%, af alkóhóli, tók bifhjól ófrjálsri hendi, stýrði því niður götu og reyndi að setja vél þess í gang Í því skyni að aka því. H var refsað fyrir brot á 2. mgr., sbr. 4. mgr., 25. gr., sbr. 80. gr., umferðarlaga og 1. mgr. 24. gr., sbr. 45. gr., áfengislaga, svo og fyrir nytjastuld. Refsing hans var ákveð- in varðhald í 15 daga og hann sviptur ökuleyfi ævilangt, en brot hans var ítrekað ...........0000.0.0 nn Ó refsað fyrir tilraun til nytjastuldar, er hann ásamt öðrum manni reyndi að taka ólæsta bifreið að ófrjálsu ................... Birting laga og stjórnvaldaerinda. Björgun. Blóðrannsókn. Blóðflokkar ............0.... sn Vínandamagn í blóði .......... 104, 593, 650, 661, 815, 936,1025, Á var ákærður fyrir ölvun við akstur. Skýrsla um vínandamagn í blóði hans sýndi „„reducerandi““ efni, sem svöruðu til 1,45%0 af alkó- hóli. Merkingu á blóðsýninu var svo mjög áfátt, að ekki varð byggt á því í málinu .........00..00 000. nnn nn Botnsréttur. Sjá eignarréttur. Botnvörpuveiðar. Sjá fiskveiðabrot. Bráðabirgðaökuleyfissvipting. Sjá réttindasvipting. Brot í opinberu starfi. Brot gegn valdstjórninni. LIX Bls. 936 64 1081 936 LX Efnisskrá Bls. Búfjármörk. Bóndanum J var dregin hryssa í stóðrétt haustið 1967. Þegar hryssan kom í hendur hans, kannaðist hann ekki við hana, en taldi eftir aldri hennar, útliti og marki, að þar gæti verið komið fram tryppi, sem hann hafði vantað af fjalli fyrir 15 eða 16 árum, þá þriggja vetra gamalt. Bóndinn B taldi, að hryssa þessi væri eitt af sínum hrossum. Krafðist hann, að sér yrði fengin hryssan með beinni fógetagerð. Við meðferð fógetaréttarmálsins skipaði fógeti fjóra menn til að skipa markadóm með sér og skoða markið á hryssunni. Varð niðurstaða þeirra sú, að markið á hryssunni væri mark J. Síðar nefndi fógeti til tvo menn til að skoða hryssuna og gefa lýsingu á henni. Töldu þeir hana 17-20 vetra og með marki J. Kröfu B um innsetningu var synjað með dómi Hæstaréttar 14. nóvember 1969. Höfðaði hann þá mál á hendur J til viðurkenningar á eignarrétti sínum og reisti kröfur sínar á því, að hryssan hefði alltaf verið hans eign, en til vara á því, að hann hefði unnið eignarhefð á henni. Ágreiningslaust var, að hryssan hafði ekki verið í vörzlum J frá árinu 1951, unz hún var dregin honum. J hélt því fram, að vörzlur B hefðu verið of lausar og óglöggar til að hann mætti vinna hefð, auk þess sem eyrnamark sitt væri á hryssunni. Hefði B ekki skoðað það til að ganga úr skugga um eignarrétt sinn, og útilokaði þetta hefð samkvæmt rýmkandi lögskýringu á 2. mgr. 2. gr. laga nr. 46/1905. Við það var miðað, að markið á hryssunni væri ekki mark B. Samkvæmt því og eftir gögnum málsins að öðru leyti var ekki fallizt á aðalmálsástæðu hans. Hins vegar varð að telja, að B hefði haft eignarhald á hryssunni hefðartíma fullan, og voru þau umráð eigi með þeim hætti hugrænt, að varnað gæti því, að eignarréttur ynnist fyrir hefð ..................... 108 Byggingameistarar. Sjá vinnusamningar, vinnulaun ..................... 0000. 1200 Sjá kaup og sala .....................000 0. 179 Dánarbætur. G réði J bana af ásetningi. V, ekkju J, og 3 börnum þeirra yngri en 16 ára dæmdar skaðabætur úr hendi G vegna missis fram- færanda og fyrir röskun á stöðu og högum. Við ákvörðun fé- bótanna þótti risnufé og bifreiðastyrkur J ekki geta talizt til framfærslueyris í þessu sambandi. Verðmæti lífeyris, sem V hlaut frá lífeyrissjóði, þar sem J hafði verið sjóðfélagi, kom Efnisskrá LXI Bls. ekki til frádráttar bótum eins og á stóð. Ekki þótti heldur ástæða til að lækka bætur til V vegna væntanlegra tekna af vinnu utan heimilis svo sem heimilishögum hennar var háttað. Greiðslur frá vinnuveitanda J, sem hann hafði lýst yfir, að hann mundi eigi endurkrefja G um, þóttu þess eðlis, að eigi bæri að draga þær frá bótakröfum, en þó mætti hafa þá fjárhæð í huga, þegar bætur væru ákveðnar. Slysatryggingarbætur til V vegna frjálsrar slysatryggingar, sem J hafði keypt, komu ekki heldur til frádráttar, en sú fjárhæð var þó höfð í huga við ákvörðun bótanna. Fébætur til handa V voru ákveðnar kr. 900.000,00 vegna missis framfæranda og kr. 125.000,00 vegna röskunar á stöðu og högum. Bætur til ófjárráða barna J fyrir missi fram- færanda og röskun á stöðu og högum voru ákveðnar í einu lagi kr. 65.000,00 til G, 15 ára, kr. 90.000,00 til E, 12 ára, og kr. 160.000,00 til JG á fyrsta ári. Loks voru K, 17 ára syni, dæmdar kr. 60.000,00 í bætur fyrir röskun á stöðu og högum, þar sem ætla mátti, að hann hefði notið nokkurs fjárstyrks frá föður sínum til framfærslu. Hafnað var kröfum um sérstakar þján- ingabætur, þar sem til þeirra brast lagarök, sbr. 2. mgr. 264. gr. laga nr. 19/1940 ..........0..00 00... nn nn 3 V, sem fæddur var 1948, fórst í flugslysi 1968. Ekkju hans, fæddri 1947, voru dæmdar kr. 850.000,00 í skaðabætur fyrir missi fram- færanda. Höfðu þá verið dregnar frá tjóninu ekkjubætur og mæðralaun. Bætur til hennar fyrir röskun á stöðu og högum voru ákveðnar kr. 100.000,00. Bætur til dóttur, sem fædd var 1968, voru ákveðnar samtals kr. 125.000,00 fyrir missi framfæranda og fyrir röskun á stöðu og högum. Sératkvæði ................. 781 Dómarar. Sjá og dómstólar, réttarfarsvítur, sératkvæði. . Dómari greiðir sératkvæði: a. Hæstiréttur 5, 33, 84, 133, 217, 600, 635, 670, 679, 744, 755, 781, 894, 957, 1004, 1154, 1236, 1242 b. Héraðsdómur ............0..00. 0... 217, 722, 1164 Dómenda ekki getið í héraðsdómi 84, 104, 160, 399, 419, 476, 483, 535, 650, 661, 679, 1025, 1081 Vanhæfi dómara: . héraðsdómslögmaður, sem einnig var aðalfulltrúi bæjarfógeta, ritaði M bréf að beiðni Ljósmyndarafélags Íslands. Sagði í bréf- inu, að félagið hefði rökstuddan grun um, að M stundaði ljós- myndatökur og ynni að myndagerð gegn gjaldi. Mundi félagið gæta hagsmuna ljósmyndara og framfylgja rétti þeirra með því að hefta slíka starfsemi, sem það teldi ólöglega. Síðar höfðaði L mál á hendur M til að fá dóm um, að honum væri óheimilt að vinna verk, sem féllu undir iðngrein ljósmyndara, og til staðfestingar lögbanni. Á þingfesti málið á bæjarþingi. Hann stýrði einnig LXII Efnisskrá Bls. öllum síðari þinghöldum og kvað upp héraðsdóm í málinu. Þegar litið var til afskipta Á sem lögmanns af ágreiningi máls- aðila, áður en málið var höfðað, bar honum að víkja dómara- sæti þegar eftir þingfestingu þess, sbr. 7. tl. 36. gr. laga nr. 85/1936. Var héraðsdómur ómerktur og meðferð málsins frá þingfestingu og Á víttur fyrir mistök í dómsýslu .......... 160 Allir aðilar máls um eignarrétt að botni stöðuvatns kröfðust þess, að hinn reglulegi héraðsdómari og tveir samdómendur, er hann hafði kvatt til dómsetu með sér, vikju dómarasæti. Héraðs- dómarinn var oddviti sýslunefndar, en sýslusjóður hluthafi í K, er nýtti botnefni úr vatninu samkvæmt heimild frá iðnaðarráðu- neyti. Atvinnurekstur K hafði verulega fjárhagsþýðingu fyrir sýsluna. Bar hinum reglulega héraðsdómara því að víkja úr dómarasæti, sbr. 7. tl. 36. gr. laga nr. 85/1936. Að svo vöxnu máli taldist kvaðning hans á samdómendum vera ógild .... 808 M og K leituðu skilnaðar að borði og sæng og gerðu með sér samning um skilnaðarkjör. Þar voru ekki nefndar lífeyrisgreiðslur til K. Dómsmálaráðuneyti gaf út leyfisbréf til skilnaðarins. Í því var ekki tekin afstaða til kröfu K um lífeyri, sem komið hafði fram við meðferð hjónaskilnaðarmálsins. K taldi skilnaðarsamning- inn mjög óhagstæðan sér, ef fallizt væri á þann skilning M, að í honum fælist, að hún afsalaði sér tilkalli til lífeyris. Höfð- aði hún dómsmál til ógildingar samningnum að hluta til. Meðan á skilnaðarmálinu stóð, hafði héraðsdómari (sýslumaður) ritað dómsmálaráðuneyti bréf um ágreining M og K og fjallað þar um sakarefni dómsmálsins með þeim hætti, að honum var gert að víkja dómarasæti að kröfu K ...........0.0.00000.000.. 923 Dómkröfur. Sjá og málflutningur. Félag landeigenda á Laxársvæðinu, er síðar fékk heitið Landeigenda- félag Laxár og Mývatns, höfðaði mál gegn Laxárvirkjun og gerði þær dómkröfur, að staðfest yrði með dómi, að fram- kvæmdir þær, sem Laxárvirkjun væri að hefja til virkjunar Laxár við Brúar, brytu í bág við íslenzk lög og væru óheimilar, og staðfest yrði með dómi, að lokuvirki þau, sem Laxárvirkjun hefði reist, þar sem útfallskvíslar Laxár rynnu úr Mývatni, skorti lagastoð og brytu því í bág við íslenzk lög. Héraðsdómari vísaði málinu frá dómi vegna þess að í málatilbúnaði félagsins fælist skriflegur málflutningur. Frávísunardómurinn var kærður til Hæstaréttar. Hæstiréttur dæmdi, að ekki væri næg ástæða til að vísa málinu frá dómi, þótt lögð hefðu verið fram skjöl, sem fælu í sér nokkurn skriflegan málflutning og vörðuðu að hluta eigi sakarefnið. Hins vegar var frávísunardómurinn stað- festur að því er varðaði síðari þáttinn í dómkröfunum, þar sem sóknaraðili gat ekki fengið úrlausn dómstóla um lögmæti þess- Efnisskrá LXIII Bls. ara mannvirkja almennt án tillits til þess, hverra heimilda hann hugðist neyta í því sambandi ............00...00 0... 0... 385 Hrundið frávísunarkröfu reistri á því, að um bótakröfur, sem uppi voru hafðar í málinu, hefði verið dæmt í fyrra máli. Af öðrum tveggja þátta í kröfugerðinni var þó sýknað, þar sem gert hafði verið við þær skemmdir, sem um var að tefla, og viðgerðar- kostnaður greiddur, áður en hið fyrra mál var höfðað. Hinn þáttur bótakröfunnar lá eigi ljós fyrir, fyrr en dæmt hafði verið í því máli.Var því heimilt að krefjast þess fjár í sérstöku máli, sbr. 1. mgr. 71. gr. laga nr. 85/1936. Sératkvæði ......... 894 R-borg dæmd sýkna að svo stöddu af kröfu G um að fjarlægja stein- skúr, er S átti og stóð á horni lóðar, sem R hafði úthlutað G. Hafði R hvorki tekizt að semja við S um brottflutning skúrsins né verið þess kostur að beita eignarnámi, en yfirgnæfandi líkur voru á, að R yrði kleift að afla sér eignarheimildar síðar, a. m. k. þegar skipulag hefði verið samþykkt. G taldist eiga skaða- bótakröfu á R vegna vanefnda á afhendingu lóðarskikans, en málið var ekki. fyllilega reifað um skaðabótaskylduna, og var R einnig dæmd sýkna að svo stöddu af skaðabótakröfunni. Sér- atkvæði ............0... 0... 1004 Dómsrannsókn. Lögreglustjórinn í Reykjavík sendi sakadómi til meðferðar í nóvem- ber 1970 mál bifreiðareiganda, sem eigi hafði orðið við því að greiða aukaleigugjald í stöðumælasjóð vegna stöðu bifreiðar sinnar við stöðumæli með rauðu merki í maí 1969 og síðar ekki sinnt boði um að ljúka málinu án dómsmeðferðar með greiðslu tiltekinnar sektar. Sakadómur sendi málið til saksóknara ríkisins til ákvörðunar. Krafðist hann, að það yrði tekið til rannsóknar og því lokið, ef þess væri kostur, með þeim hætti, sem dómara væri heimilt samkvæmt 1. mgr. 112. gr. laga um meðferð opin- berra mála. Sakadómur ákvað, að úrskurður gengi um þá kröfu, en gaf saksóknara kost á að skýra málið áður. Með úrskurði 22. janúar 1971 synjaði sakadómur að verða við kröfu saksóknara. Var það m. a. rökstutt með því, að brot væri smá- vægilegt, en langur tími síðan það var framið og að því liðið, að sök fyrntist. Þá væri varhugavert svo löngu síðar að telja fullvíst, að stöðumælamiði hefði verið á bifreiðinni, þegar ökumaður kom að henni. Kynni sökunaut að vera torvelt að færa fram varnir, sem hann kynni að hafa getað haft uppi, ef rannsókn hefði hafizt fyrr. Saksóknari ríkisins kærði úrskurð- inn. Ástæður þær, sem í honum greindi, leiddu ekki til þess að synja bæri um dómsrannsókn. Var hann því felldur úr gildi 127 LXIV Efnisskrá Dómstólar. Sjá og dómarar, dómsrannsókn, varnarþing. 1. Einstakir dómstólar: a. Aukadómþing 108, 209, 385, 525, 579, 688, 808, 817, 923, b. Bæjarþing 18, 23, 43, 56, 62, 64, 71, 84, 98, 133, 146, 160, 179, 200, 399, 424, 435, 454, 463, 467, 476, 491, 606, 624, 635, 646, 654, 659, 677, 703, 722, 755, 762, 781, 870, 887, 927, 943, 957, 974, 1004, 1012, 1058, 1078, 1084, 1090, 1095, 1107, 1117, 1148, 1189, 1200, 1236, 1271, c. Sjó- og verzlunardómur $, 102, 119, 166, 430, 506, 525, 560, 894, 907, 950, 1034, 1164, 1242, „ Landamerkjadómur ...............0.... 0... enn Fógetaréttur 1, 209, 407, 424, 521, 543, 560, 596, 601, 688, Skiptaréttur .............02..0000 0... 175, 206, . Uppboðsréttur ...........0....000. 00 411, 508, 617, . Sakadómur 3, 33, 104, 127, 217, 382, 383, 483, 485, 576, 593, 630, 650, 661, 670, 679, 814, 858, 865, 931, 936, 968, 980, 1025, 1029, 1081, 1154, 1170, 1172, 1179, 1231, 2. Varadómari dæmir í máli fyrir Hæstarétti 23, 108, 175, 383, 385, 399, 411, 419,.423, 435, 454, 463, 467, 476, 485, 543, 606, 661, 670, 688, 781, 808, 814, 817, 894, 950, 1034, 1057, 1164, 3. Setudómari dæmir mál í héraði 71, 108, 385, 467, 476, 543, 610, 817, 873, 4. Samdómendur sitja í dómi. Sjá einnig sjó- og verzlunardómur: a. Bæjarþing eða aukadómbþing: Mál til heimtu skuldar vegna aksturs með farþega í langferðabif- reiðum .............0000 ss til heimtu höfundarlauna, greiðslu miskabóta og til að koma fram viðurlögum vegna birtingar bréfa í útgefnu riti ...... Mál til heimtu skaðabóta vegna missigs húss .................. Mál um laun bæjarverkfræðings og skýringu á ráðningarsamningi Mál um eignarrétt að hrossi ..............000.00 0... Mál vegna umsýsluviðskipta ............0..... 000. nn Mál á hendur banka til heimtu skaðabóta .................... Mál um kaupsamning um hús í smíðum ...................... Mál til endurgreiðslu á söluskatti og um gjaldskyldu .......... Mál um skaðabætur vegna skerðingar á lóð vegna breytinga á mann- virkjum við gatnagerðarframkvæmdir ...................... Mál til heimtu skaðabóta vegna vinnuslyss. .........0.......... Mál út af fasteignaviðskiptum .................0 000... nn Mál út af viðskiptaskuld ....................0 00... Mál til staðfestingar lögbanni ................0.0.. 0000. 0... Mál til heimtu vangoldinna launa ..................0....0.... Mál út af fasteignakaupum .................... 0... n nn Mál til heimtu skaðabóta vegna flugslyss ..................... Mál til heimtu skaðabóta vegna galla á seldri íbúð ................ Þ0 mo Á Má = Bls. 986 1278 1257 1137 873 419 744 1281 1210 927 Efnisskrá Mál til heimtu skuldar vegna smíði á fataskáp o. fl. og um gagn- kröfur ......... Be Mál um vanefndir á kaupsamningi um jörð ásamt vélum og áhöfn Mál um vanefnd lóðarleigusamnings .......................... Mál til heimtu skaðabóta vegna vanefnda á kaupsamningi um vélbát Mál til heimtu skaðabóta vegna vinnuslyss .................... Mál um vanefnd á lóðarleigusamningi ...............0......... Mál bifreiðainnflytjanda á hendur ritstjóra til refsingar, greiðslu skaðabóta og ómerkingar umn::sla, sem birtust í blaði hans Mál til heimtu skaðabóta fyrir heilsutjón manns vegna röntgen- geislunar í lækningaskyni ..................00 0... 0... Mál um galla á seldri íbúð ..............0..0.0 0... nn Mál til heimtu skaðabóta vegna galla á seldri íbúð ............ Mál um vansmíði á eldhúsinnréttingu ........................ Mál um skaðabótakröfur eiganda íbúðar í fjölbýlishúsi vegna bygg- ingarlags samtengdrar byggingar ...............00..0..0... Mál um skaðabætur vegna galla, er komu fram í gólfum íbúða í fjölbýlishúsi .................00002. 000 b. Fógetadómur: Ágreiningur í fógetadómi um lögbann og tryggingu af hendi gerðar- beiðanda vegna lögbannskröfu ...........0.0.0000 0000... c. Sakadómur: Þrír sakadómarar fara með og dæma mál eftir útgáfu ákæruskjals Mál vegna fiskveiðabrots dæmt með tveimur siglingafróðum sam- dómendum í sakadómi ... 679, 968, 980, 1154, 1172, 1231, 5. Ýmis atriði: Lýsing fógeta á því er gerðist og skráð var í þingbók, er lögtak skyldi gert, var naumast skiljanleg og slíkir misbrestir á framkvæmd lögtaksgerðarinnar, að hún var felld úr gildi .............. Sakadómari synjaði með úrskurði að taka til dómsrannsóknar, svo sem saksóknari ríkisins krafðist, kæru lögreglustjóra á hendur bifreiðareiganda vegna stöðu bifreiðar hans við stöðumæli með rauðu merki. Saksóknari kærði úrskurðinn, sem var felldur úr gildi, þar sem ástæður þær, sem í honum greindi, leiddu ekki til þess, að synja bæri um dómsrannsókn ................ Héraðsdómur ómerktur og hérasðdómari víttur, vegna þess að hann hafði haft þau afskipti sem lögmaður af ágreiningi málsaðila, áður en málið var höfðað, að honum bar að víkja dómarasæti þegar eftir þingfestingu málsins .............0...0.0........ Ágreiningur um kröfu í dánarbú, sem skipt var einkaskiptum, varð einungis borinn undir skiptaráðanda í því lögsagnarumdæmi, þar sem sá, sem skipt var eftir, hafði átt varnarþing ...... K hafði skuldbundið sig til þess með réttarsátt að gefa út nánar til- greint veðskuldabréf. Það var ekki á valdi fógeta að fram- kvæma fjárnám samkvæmt sáttinni til greiðslu Í reiðufé, svo LXV Bls. 921 943 957 974 986 1004 1012 1057 1090 1095 1148 1189 1210 543 217 1281 127 160 206 LXVI Efnisskrá sem hún var úr garði gerð ............00..0.. 000. Hjónin Ó og S fengu leyfi til skilnaðar að borði og sæng. Í leyfisbréfi Sagt sagði, að samkomulag hefði orðið um fjárskipti og það nánar greint. Tæpu ári síðar krafðist maðurinn þess, að skiptaréttur tæki bú hjónanna til uppskriftar, enda hefðu skipti ekki farið fram og ekki væri minnzt á eina aðaleign búsins, verzlunina Á, í skilnaðarleyfisbréfinu. Fullnaðarskipti þóttu eigi hafa farið fram. Uppskrift á eignum varð að skoða sem upphaf opinberra skipta. Ákvörðun um uppskrift á vörubirgðum verzlunarinnar fól eigi í sér dóm um, hvort sú verzlun væri eign annars aðila eða beggja. Bar úrlausn þess atriðis undir síðari úrskurð skipta- dóms, ef ágreiningur yrði ............00. 0. í dómi Hæstaréttar, að það beri undir Félagsdóm að dæma um skaðabætur á hendur aðila fyrir brot gegn 11. gr. laga nr. 80/ 1938 um stéttarfélög og vinnudeilur, sbr. 44. gr., 1. tl., 47. gr. og 65. gr. laganna. Hins vegar sé það á valdsviði almennra dómstóla að dæma um, hvort starfsmaður eigi bótarétt á hend- ur vinnuveitanda, vegna þess að honum hafi verið sagt upp starfa með of skömmum uppsagnarfresti ................. Bæjarstjórn höfðar einkamál á bæjarþingi til að fá G dæmdan til að fjarlægja hluta af bifreiðageymslu í smíðum, en deila var um byggingarleyfi. Málinu vísað ex officio frá héraðsdómi vegna vanreifunar ...........0.0....0 00. Dórmsýsla. Sjá dómstólar, réttarfarsvítur. Dráttarvélar. Dæmt sakarefni. Sjá dómkröfur. Eiður. Sjá aðildareiður, barnsfaðernismál. Eignardómsmál. Eignarnám. Eignarréttarfyrirvari. Eignarréttur. Sjá og sameign. Bóndanum J var dregin hryssa í stóðrétt haustið 1967. Þegar hryssan kom í hendur hans, kannaðist hann ekki við hana, en taldi eftir aldri hennar, útliti og marki, að þar gæti verið komið fram tryppi, sem hann hafði vantað af fjalli fyrir 15 eða 16 árum, þá þriggja vetra gamalt. Bóndinn B krafðist, að sér yrði fengin hryssan með beinni fógetagerð, þar sem hún væri eitt af sínum hrossum. Við meðferð fógetaréttarmálsins skipaði fógeti fjóra menn til að skipa markadóm með sér og skoða markið á hryss- unni. Varð niðurstaða þeirra sú, að markið á hryssunni væri 419 467 1271 Efnisskrá LXVII Bls. mark J. Síðar nefndi fógeti til tvo menn til að skoða hryssuna og gefa lýsingu á henni. Töldu þeir hana 17-20 vetra og með marki J. Kröfu B um innsetningu var synjað með dómi Hæsta- réttar. Höfðaði hann þá mál á hendur J til viðurkenningar á eignarrétti sínum og reisti kröfur sínar á því, að hryssan hefði alltaf verið hans eign, en til vara á því, að hann hefði unnið eignarhefð á henni. Ágreiningslaust var, að hryssan hafði ekki verið í vörzlum J frá árinu 1951, unz hún var dregin honum. J hélt því fram, að vörzlur B hefðu verið of lausar og óglöggar til að hann mætti vinna hefð, auk þess sem eyrnamark sitt væri á hryssunni. Hefði B ekki skoðað það til að ganga úr skugga um eignarrétt sinn, og útilokaði þetta hefð samkvæmt rýmkandi lögskýringu á 2. mgr. 2. gr. laga nr. 46/1905. Við það var miðað, að samkvæmt markaskoðun dómkvaddra manna væri markið á hryssunni ekki mark B. Samkvæmt því, og eftir gögn- um málsins að öðru leyti, var ekki fallizt á aðalmálsástæðu hans. Hins vegar varð að telja, að B hefði haft eignarhald á hryssunni hefðartíma fullan, og voru þau umráð eigi með þeim hætti hugrænt, að varnað gæti því, að eignarréttur ynnist fyrir hefð .............0 108 Eigendur landa, sem lágu að stöðuvatni, áttu vatns-, botns- og veiði- rétt, hver fyrir sínu landi, 115 metra út í vatnið, miðað við lág- flæði, svo og veiði í almenningi vatnsins samkvæmt ákvörðun matsmanna, sbr. 1. tl. 4. gr., 8. gr. og 94. gr. laga nr 76/1970, ef því var að skipta, að öðru leyti en því, að ekki varð lagður dómur á kröfu eins þeirra um vatns- og botnsrétt, þar sem ekki var fullreifað, hvort lönd hans, er að vatninu lágu, voru full- komin eignarlönd hans eða einungis afréttareign. Sjá og landa- MErki 0... 1137 Eignaumsýsla. Hlutafélagið C rak veitingastofuna V um árabil. Aðaleigendur þess voru Á og eiginkona hans S. Eftir hjónaskilnað þeirra vorið 1960, rak S veitingastofuna, unz hún um haustið fól B að leigja hana, sem hann og gerði. Skömmu síðar fór S úr landi, en fól áður B að innheimta fyrir sig leigu eftir veitingastofuna svo og víxla frá leigutökum og ráðstafa fénu með tilteknum hætti. Eftir ýmsar athugasemdir heilbrigðisyfirvalda um ásigkomulag hús- næðisins og kröfur af hendi leigutaka af því tilefni, gerði B við þá samkomulag um tímabundna lækkun á leigu og tiltekna eftirgjöf vixilskulda og greiddi kostnað af lagfæringum. Reis síðar ágreiningur með S og B um reikningsskil af hendi B, og taldi hvort til skuldar hjá hinu. Dæmt var, að um hefði verið að ræða skýlausa vanefnd C á leigusamningnum, þar sem veit- ingastofan uppfyllti hvergi nærri skilyrði, sem heilbrigðisyfir- LXVII Efnisskrá völd settu. Er leigutakar höfðu uppi kröfugerð vegna vanefnd- anna, var S farin af landi brott og ekki til að dreifa öðrum fyrirsvarsmönnum C, sem B gat leitað til. Var B rétt að leita úrræða til að hindra, að komið yrði fram ábyrgð á hendur C. Samráð var haft við heilbrigðisyfirvöld um lagfæringar, og þær voru ekki óeðlilegar. Hafði B hvorki með þeim ráðstöfunum né hinni tímabundnu eftirgjöf á leigu með fyrirvara um sam- þykki C eða með afhendingu víxlanna rekið erindi C með þeim hætti, að varða ætti hann fjárhagslegri ábyrgð. Var honum því dæmd sú fjárhæð, sem hann krafðist .................... Eignaupptaka. Afli og veiðarfæri fiskiskipa, sem verið höfðu að ólöglegum veiðum, gerð upptæk til Landhelgissjóðs 679, 968, 980, 1172, 1231, Eindögun skuldar. Sá hluti af kaupverði fasteignar, sem greiða átti með skuldabréfum, talinn kominn í eindaga vegna dráttar á útgáfu skuldabréf- ANNA ........0.20 rs Embættismenn. Endurgreiðsla. Sjá og endurkrafa, vátrygging. Ríkissjóði dæmt að endurgreiða söluskatt, sem innheimtur hafði verið af starfsemi, sem ekki var söluskattskyld, og greiddur hafði verið með fyrirvara ............0...00.0 000. Endurheimta. Endurkrafa. Sjá og vátrygging. Vátryggingarfélagið B greiddi eiganda skipsins K vátryggingarbætur vegna elds, sem kom upp í skipinu, er starfsmenn vélaverkstæð- isins S unnu að rafsuðu í vélarrúmi þess. B framkrafði S um það fé, er hann þannig galt. Skipseigandinn taldist hafa átt skaðabótakröfu á hendur S vegna gáleysis starfsmanna hans við verkið, og öðlaðist B rétt hans með greiðslu vátryggingarbót- anna. Krafa hans var lækkuð vegna sakar vélstjóra skipsins og samkvæmt niðurlagsákvæði 1. mgr. 25. gr. laga nr. 25/1954 Er m/s K var að láta úr Keflavíkurhöfn stöðvaðist vél skipsins. Rak það að landi og hafði tekið niðri, er v/b E bjargaði því með því að draga það frá landi. Þegar skipverjar á m/s K hugðust losa dráttartaugina milli skipanna, fóru þeir ekki rétt að og misstu enda hennar úr höndum sér. Lenti dráttartaugin í skrúfu v/b E með þeim afleiðingum, að skrúfuöxull skemmdist, en báturinn varð hjálparþurfi og var bjargað af v/b V. Samkvæmt Bls. 1117 1281 525 454 119 Efnisskrá 8. gr. siglingalaga bar eigandi m/s K ábyrgð á tjóni, sem hlauzt af umræddri handvömm skipstjórnarmanna og skipverja á skipi hans. Var honum gert að endurgreiða vátryggjanda v/b E það fé, er hann galt vegna bjarglaunakröfu eiganda v/b V, sbr. upphafsákvæði 1. mgr. 25. gr. laga nr. 20/1954, en var hins vegar sýknaður af endurkröfu vátryggjandans vegna greiðslu á kostnaði af viðgerð á skrúfuöxlinum, þar sem sú krafa hafði ekki verið höfð uppi eða áskilnaður gerður um það í björgunar- máli eiganda v/b E á hendur eiganda m/s K, þó að viðgerð hefði verið lokið og viðgerðarkostnaður greiddur, áður en það mál var höfðað. Sératkvæði .................00..00 00. Endurrit skjala. Endurupptaka máls. A. Endurupptaka dómtekins máls. B. Endurupptaka dæmds máls. Hæstaréttarlögmaðurinn G beiddist þess í nóvember 1969, að leyfð yrði endurupptaka máls um landamerki jarðanna S og F, sem dæmt hafði verið í Hæstarétti í nóvember 1961. Beiðnin var borin fram vegna nafngreindra aðila landamerkjamálsins eða réttartaka þeirra, og fylgdi henni mikill fjöldi skjala henni til rökstuðnings. Í bókun í gerðabók Hæstaréttar var sagt, að með hæstaréttardóminum hefði landamerkjalína milli S og F verið dregin eftir tilgreindum kennileitum og sem sjónhendingarlína frá þeim nákvæmlega svo sem ákveðið var í landamerkjabréfi S frá 13. júní 1889. Ákvörðun landamerkjabréfs S hefði verið talin ganga fyrir ákvörðun landamerkjabréfs F frá 17. júní 1889 þar sem einungis hefði verið tilgreind áttin frá tilteknu marka- leiti. Hvort tveggja landamerkjabréfið hefði verið lesið á mann- talsþingi 18. júní 1889 án þess að andmæli hefðu verið höfð uppi gegn þeim. Hefðu slík andmæli ekki verið borin fram fyrir dómi, fyrr en til málsins kom, þótt til þess hefði verið sérstakt tilefni. Þinglesin landamerkjabréf hafi opinbert trúgildi (publica fides), og megi grandalausir kaupunautar treysta því, að ákvæði slíkra bréfa, þar sem landamerki eru sett eftir kennileitum, haldi gildi sínu. Gagna þeirra, sem lögð voru fyrir Hæstarétt með beiðninni, hefði verið unnt að afla áður en málið var dæmt. Leiddu þau eigi til þess, samkvæmt því sem í bókuninni væri rakið, að endurupptaka málsins yrði leyfð eftir 59. gr. laga nr. $7/1962 .........00000 00 Erfðaábúð. Sjá ábúð. LXIX Bls. LXX Efnisskrá Bis. Erfðafesta. Einstaklingar, sem höfðu á leigu á erfðafestu hjá A-kaupstað land- spildur til fóður- og matjurtaræktunar eingöngu, framseldu H rétt sinn. H sótti um leyfi A til að mega reisa fiskhjalla á lendun- um. Í svari A var tekið fram, að erfðafesturéttur samkvæmt VII. kafla laga nr. 54/1942 væri fallinn niður, þegar landið væri tekið til annarrar notkunar en jarðræktar, en sagt, að bæjar- stjórn hefði samþykkt, að H mætti reisa á því fiskþurrkunar- trönur. Nýtti H landið með þeim hætti um árabil án þess að frá samningum væri gengið. Er A hugðist taka hluta landsins til sinna þarfa, mótmælti H því, nema bætur kæmu fyrir land og framkvæmdir á því. Krafðist A þá, að trönurnar yrðu fjar- lægðar með útburðargerð. Var á það fallizt, þar sem það var eðlilegur skilningur á viðskiptum aðila, að H hefði öðlazt rétt til að hafa fiskhjalla á lendunum, unz A væri nauðsyn á að ráðstafa þeim vegna skipulags byggðarinnar .............. 873 Erfðaskrá. Fangelsi. Sjá refsingar. Farbann. Farmgjald. Sjá flutningssamningar. Farmsamningar. Sjá flutningssamningar. Fasteignasala. Fasteignaskattar. Sjá skattar. Fasteignir. Sjá kaup og sala. A og byggingafélagið D sömdu um, að A fengi íbúð í keðjuhúsi, sem D hafði í smíðum. Í skriflegum kaupsamningi, dagsettum 5. nóvember 1965, sagði, að áætlað kostnaðarverð væri ca. kr. 800.000,00. Átti A að greiða kr. 100.000,00 við samningsgerð, kr. 170.000,00 þegar húsið væri fokhelt, en eftirstöðvar við afhendingu. Var sú fjárhæð ekki nánar tilgreind. Ennfremur sagði, að áætlað væri, að íbúðin yrði afhent að vori 1966, og tekið var fram, að ef kauphækkanir yrðu á tímabilinu, hækkaði áætlað kaupverð til samræmis við það. D krafði A við uppgjör um greiðslu alls kostnaðarverðs íbúðarinnar, enda hefði húsið verið smíðað fyrir reikning A og verðtilgreining í samningi aðeins verið áætlun án allra skuldbindinga. Til vara hélt D Efnisskrá LXXI Bls. því fram, að sér væri heimilt, vegna þess að verð var tilgreint með skammstöfuninni ca., að hækka það um 10%0, eða í kr. 880.000,00. Samningurinn var skýrður svo, að D hefði skuld- bundið sig til að selja A íbúðina fyrir kr. 800.000,00 með hækkun vegna kauphækkana, sem urðu á byggingartímanum. A hafði rætt um íbúðarkaup við framkvæmdastjóra D skömmu eftir að íbúðir í keðjuhúsunum voru auglýstar til sölu í blaði 28. ágúst 1965 og hafði greitt kr. 100.000,00 upp í kaupverðið 5. október 1965. Var lagt til grundvallar, að bindandi samningur hefði komizt á milli aðila eigi síðar en þann dag, þótt hinn skriflegi samningur væri gerður síðar. Ósannað var, að D hefði afhent A íbúðina, fyrr en um mánaðamótin ágúst og september 1966. Eftir atvikum þótti byggingartími til ágústloka ekki óeðli- legur, og A hafði ekki gert athugasemdir við þann tíma. Var A því gert að greiða álag á hið tiltekna verð, er nam kaup- hækkunum 1. október 1965 til 1. september 1966. D krafðist þess ennfremur, að A greiddi umfram kaupverðið samtals kr. 45.150,00 vegna tiltekinna breytinga á íbúðinni frá því sem samningur kvað á um. A viðurkenndi, að ein breyting hefði verið gerð að hans ósk. Bar honum að greiða aukakostnað vegna hennar. D hafði ekki gefið A kost á að tjá sig um aðrar breytingar, áður en þær hófust. Voru kröfur D vegna þeirra ekki teknar til greina ............0.0...0 0000. 179 Lóð S var skert vegna framkvæmda við gatnagerð í V-kaupstað, og nokkur röskun varð á mannvirkjum. Að beiðni S mátu dóm- kvaddir matsmenn tjónið 25. janúar 1967 og hinir sömu menn aftur 15. júlí 1969, eftir að S hafði beiðzt nýrrar dómkvaðn- ingar. S krafði V um bætur. Fyrir Hæstarétti reisti hann fjár- hæð dómkrafna sinna alfarið á hinni síðari matsgerð, að við- bættum matskostnaði vegna beggja matsgerðanna. Bótafjárhæð vegna röskunar á mannvirkjum var viðurkennd. Niðurstaða matsmanna um verðlækkun húss vegna skerðingar lóðar var talin hæfileg, þótt ekki væri fallizt á þá aðferð, sem þeir notuðu. Sagt, að tillit væri tekið til kostnaðar við matsgerðir við ákvörðun málskostnaðar. Til frádráttar bótum kom fé, sem V hafði goldið og viðurkennt var, að draga ætti frá ...... 399 Sameignarfélagið J seldi þeim G og I með kaupsamningi 27. október 1967 fasteign í fokheldu ástandi fyrir kr. 1.100.000,00. Af kaup- verði áttu kaupendur að greiða kr. 650.000,00 í peningum á Þremur gjalddögum, en gefa út tvö skuldabréf til fimm og sex ára með 8% ársvöxtum fyrir eftirstöðvunum, samtals kr. 450.000,00. Gjalddagar afborgana og vaxta af skuldabréfunum áttu að miðast við afhendingardag eignarinnar. Hún var afhent G og I 1. nóvember 1967, og töldust fyrstu greiðslur af skulda- bréfunum eiga að falla í gjalddaga 1. nóvember 1968. Þeir G LXXII Efnisskrá Bls. og I inntu ekki peningagreiðslur af hendi á gjalddaga, og höfðu 22. marz 1969 hvorki gefið út skuldabréfin né innt af hendi þær greiðslur, sem samkvæmt þeim hefðu átt að falla í gjalddaga 1. nóvember 1968. Tilkynnti lögmaður J þeim, að vegna van- efnda þeirra hefði J ákveðið að krefjast greiðslu á allri skuld- inni. Lögðu G og I þá fé það, sem í gjalddaga var komið, í sparisjóðsbók í Landsbanka Íslands og afhentu J. Hann hélt til streitu kröfu sinni, um að G og I greiddu allan þann hluta kaup- verðsins, sem skuldabréf skyldu gefin út fyrir, þar sem hann væri í gjalddaga fallinn vegna vanefnda þeirra. Þeir báru fyrir sig, að J hefði eigi enn gefið út afsal, en að útgáfu þess, sem og skuldabréfanna, hefði hann átt að hafa frumkvæði, og ekkert hefði verið um það samið, að greiðsludráttur skyldi varða því, að skuldin félli öll í gjalddaga. Einnig hefði J vanefnt skyldur sínar samkvæmt kaupsamningi um jöfnun lóðar í rétta hæð. Höfðuðu G og I gagnsök til greiðslu kostnaðar við það. Vanefndir J, þær er í málinu greindi, þóttu eigi slíkar, að þær réttlættu þann drátt, sem varð af hendi G og 1 á útgáfu skulda- bréfanna, og þeir höfðu ekki gert reka að því að fá afsal fyrir eigninni á þeim tíma, sem ráð var gert fyrir í kaupsamningi aðila. Var þeim gert að greiða allar ógreiddar eftirstöðvar þeirrar fjárhæðar, sem skuldabréf hafði átt að gefa út fyrir, auk innheimtulauna af þeim greiðslum, sem inntar voru af hendi í marz og nóvember 1969. J var hins vegar dæmdur til að greiða þeim skaðabætur vegna dráttarins á því að lagfæra lóðina . 525 Máli um kröfu ábúanda jarðar, sem dánarbú átti, um að mega ganga inn í boð í jörðina, er hún var seld á uppboði, vísað frá Hæsta- rétti vegna réttarfarsannmarka ............00....000.000.. 7144 KG og F keyptu risíbúð af KJ og G. Sagði í kaupsamningi, að íbúðin væri seld í því ástandi, sem hún var, og hefðu kaupendur kynnt sér það og sætt sig við það að öllu leyti. Nokkru eftir að kaupendur fluttust í íbúðina kröfðust þeir riftunar kaup- samningsins vegna þakleka. Seljendur höfðuðu þá mál á hendur þeim til efnda á kaupsamningnum og greiðslu skaðabóta, en kaupendur gagnsök til riftunar kaupanna og greiðslu skaðabóta, og síðar tvær framhaldsgagnsakir til heimtu skaðabóta ein- göngu, ef riftunarkröfu yrði hafnað. Báru þeir fyrir sig þak- lekann, skemmdir á gólfteppum, ófullnægjandi einangrun íbúðarinnar og að hún hefði ekki verið samþykkt af byggingar- yfirvöldum. Kaupendur töldust ekki geta haft uppi neinar kröf- ur vegna lekans eða galla á gólfteppum. Blasti sumt af þessu við eftir lauslega skoðun, en flest fór eigi fram úr því, sem við mátti búast eftir aldri hússins og augsýnilegu ástandi íbúðar- innar, og ekki höfðu þessi atriði ekki verið sérstaklega áskilin við kaupin eða svikum verið beitt. Seljendur báru hins vegar Efnisskrá LXXIII Bls. ábyrgð á ófullnægjandi einangrun, sem þeim hlaut að vera kunnugt uní og bar því að vekja athygli kaupenda á við kaupin. Þá máttu kaupendur gera ráð fyrir því, að íbúðin hefði tilskilin leyfi byggingaryfirvalda, en öðrum seljendanna var kunnugt um, að svo var ekki. Þessir gallar voru þó ekki stórfelldir, og ekki höfðu seljendur beitt sviksamlegri launung. Var riftunar- krafan því ekki tekin til greina. Kaupendur áttu hins vegar rétt til skaðabóta fyrir kostnað við úrbætur á einangrun og fyrir verð- rýrnun íbúðarinnar vegna þess að hún var ósamþykkt. Voru þær bætur ákveðnar svo sem mat dómkvaddra manna sagði til um. Kröfur seljenda voru teknar til greina, aðrar en skaðabóta- krafa, sem eigi var viðhlítandi rökstudd .................. 762 Nokkrir einstaklingar fengu árið 1946 leigðar á erfðafestu hjá A- kaupstað landspildur til fóður- og matjurtaræktunar. Önnur afnot voru leigutökum óheimil, og ekki mátti reisa byggingar á landinu án sérstaks leyfis sveitarstjórnar. Á árinu 1953 fékk H framseldan rétt erfðafestuhafa og sótti um leyfi Á til að mega reisa fiskhjalla á tveimur af landspildunum. Í svari A var tekið fram, að erfðafesturéttur samkvæmt VII. kafla laga nr. 54/1942 væri fallinn niður, þegar landið væri tekið til annarrar notkunar en jarðræktar, en sagt, að bæjarstjórn hefði samþykkt, að H mætti reisa fiskþurrkunartrönur og hefði falið tilteknum manni að semja um afnotin. Afgreiðslu umsóknar H um þriðja landið, er síðar barst, var frestað, unz samið hefði verið um hin löndin. A lét oftar en einu sinni gera drög að leigusamningi með mis- munandi ákvæðum um leigugjald og fleira, en H féllst ekki á þau drög. Var enginn samningur undirritaður, en H reisti trön- urnar og nýtti landið framvegis. Á árunum 1958 og 1968 tók A hluta af löndunum til sinna þarfa, og var um það samkomu- lag. Árið 1969 hugðist A enn taka hluta landsins vegna sinna þarfa. Því mótmælti H nema bætur kæmu fyrir land og fram- kvæmdir á því. Krafðist A þá, að fisktrönurnar yrðu fjarlægðar með útburðargerð. Útburðargerðin var heimiluð, þar sem það var eðlilegur skilningur á viðskiptum aðila, að H hefði öðlazt rétt til að hafa fiskhjalla á lendunum, unz Á væri nauðsyn á að ráðstafa þeim vegna skipulags byggðarinnar ........... 873 A gerði kaupsamning við Ó og K um kaup á íbúð tilbúinni undir tréverk. Hann fékk afsal fyrir íbúðinni og var afhent hún í júlí 1966, en fluttist í hana í ágúst s. á. Í febrúar 1967 krafðist hann lagfæringa á nokkrum göllum. Því synjuðu Ó og K. Fékk þá A, ásamt fleiri íbúðarkaupendum, dómkvadda matsmenn, og síðar yfirmatsmenn, til að meta þá galla, sem á væru. Krafði hann Ó og K skaðabóta vegna þess, að veggir væru sprungnir og hitalögn í eldhúsi lægi að nokkru utan á vegg. Sprungurnar stöfuðu af óhreinindum í steypuskilum, og á því báru Ó og LXXIV Efnisskrá Bls. K ábyrgð. Kröfum vegna hitalagnarinnar var hafnað. Hafði A skoðað íbúðina gaumgæfilega, áður en hann tók við henni, og hann undirritaði afsal þar sem sagði, að hann hefði kynnt sér ástand hins selda og tekið það gilt að öllu leyti, en hreyfði þá engum athugasemdum um frágang pípulagnarinnar ........ 887 V-kaupstaður úthlutaði H leigulóð 1953. Reisti hann og rak á henni bifreiðaverkstæði. Er honum þótti verkstæðið orðið of lítið, fékk hann leigða viðbótarlóð með leigulóðarsamningi 1964. Með dómi Hæstaréttar 28. júní 1965 var dæmt, að maður, sem átti skúra á viðbótarlóðinni, gæti varnað H niðurrifs á þeim, og að nokkur hluti hennar ætti eftir skipulagsuppdrætti að fara undir veg. Mátti H því ekki hagnýta sér lóðarréttindin. Krafðist hann, að V yrði dæmt skylt að kaupa bifreiðaverkstæðið ásamt leigulóðarréttindum og viðbótarleigulóðarréttindum fyrir til- tekið eignarnámsmatsverð, svo og greiða skaðabætur, en til vara að greiða skaðabætur eingöngu. Hvorki skipulagslög, önnur lög né meginstafir skaðabótaréttar stóðu til, að V yrði dæmt að kaupa fyrir eignarnámsmatsverð verkstæðið með leigulóðarréttindum og viðbótarleigulóðarréttindum, og var V sýknaður af þeirri kröfu. Forráðamenn V þóttu eiga mikla sök á, að leigusamningurinn 1964 var gerður við H að óathuguðu máli, en H hafði einnig mátt athuga aðstæður betur en hann gerði. Mátti telja víst, að H hefði orðið fyrir talsverðu tjóni af gerð og vanefnd leigusamningsins. Voru honum eftir mála- vöxtum dæmdar kr. 150.000,00 í vanefndabætur. Sératkvæði 957 G var úthlutað leigulóð undir einbýlishús í R-borg. Á einu horni lóðarinnar stóð steinskúr, eign S. Vegna mistaka var skúrinn ekki sýndur á uppdrætti með lóðarsamningi, og fyrirvari var ekki gerður um lóðarskikann í samningnum. Ágreiningslaust var, að G voru frá upphafi ljósir þessir annmarkar á eignar- heimildum R. Uppdrættir af húsi G voru fullgerðir 1958 og samþykktir af byggingaryfirvöldum. Smíði hússins var að mestu lokið 1960 eða 1961. Vegna skúrsins var ekki hægt að reisa bifreiðageymslu við húsið, svo sem gert var ráð fyrir. Samningar tókust ekki með R og S um brottnám skúrsins, og eignarnámi varð ekki beitt, enda var skipulag ekki staðfest. Höfðaði G mál 1966 og krafðist, að R yrði gert að fjarlægja skúrinn og afhenda sér lóðarskikann, svo og greiða sér skaðabætur vegna tjóns af vanefndum á lóðarleigusamningnum. Lagt var til grundvallar, að R hefði skuldbundið sig til að afla G leiguréttar yfir lóðar- skikanum. En þar sem R hafði hvorki átt þess kost að afla sér nauðsynlegra eignarráða yfir skikanum né beita eignarnámi, en yfirgnæfandi líkur voru á, að honum yrði það síðar kleift, a. m. k. þegar skipulag hefði verið staðfest, var R dæmd sýkna að svo stöddu af fyrri kröfunni. G taldist eiga skaðabótakröfu Efnisskrá LXXV Bls. á R, en málið var þó ekki fyllilega reifað um skaðabótaskyld- una. Var R áð svo vöxnu máli einnig dæmd sýkna að svo stöddu af skaðabótakröfunni. Sératkvæði ..........00..00..000.0.. 1004 J keypti íbúð af H, tilbúna undir tréverk og með hita komnum í íbúðina. Hann tók við íbúðinni 31. október 1963 og fór að kynda að eigin sögn í ársbyrjun 1964. Raki kom fram í íbúðinni. Samkvæmt mati dómkvaddra manna lak „„element'? í lofthitara. Töldu matsmenn hann ekki gerðan til húsahitunar og vera óhæfan til þeirra nota. Sama var álit sérfróðra samdómenda. Eðlilegt taldist, að ófaglærðum mönnum sæist yfir annmarkann á lofthitaranum. J viðurkenndi, að hann hefði ekki kvartað yfir gallanum, fyrr en upp úr áramótum 1965, en athugasemdir hans þóttu ekki of seint fram komnar eins og á stóð. Hafnað var, að H bæri eigi ábyrgð á gallanum heldur sá aðili, sem setti loft- hitarann upp. Var H gert að greiða J skaðabætur, sem námu verði nýs hitara ásamt uppsetningarkostaði ............... 1090 R seldi G íbúð með skriflegum kaupsamningi. Þar sagði, að G væri kunnugt um, að seljandi væri ekki þinglýstur eigandi, en hann mundi útvega G löglega eignarheimild fyrir tiltekinn tíma. Afsal var gefið út síðast í sama mánuði, undirritað af K. Héraðs- dómur dæmdi R og K óskipt til að greiða G skaðabætur vegna galla á íbúðinni. K áfrýjaði dóminum af sinni hendi. Ósannað var, að K hefði átt þátt í sölu íbúðarinnar til G að öðru leyti en því að undirrita afsalið sem þinglýstur eigandi íbúðarinnar, er kaup fóru fram og afsal var gefið út. Var K dæmd sýkna af kröfum G ..........0.00.. 0000 1095 Mál um landamerki og botns-, vatns- og veiðirétt í stöðuvatni . 1137 H keypti íbúð í húsinu Framnesvegi 65 í Reykjavík árið 1958. Á af- stöðuuppdrætti var gert ráð fyrir, að reist yrði viðbygging, fast- tengd Framnesvegi 65 hornrétt, og næði hún um 4,90 m inn frá horni þess húss. Bygging þessi, Framnesvegur 63, var reist 1962-1963. Var þá vikið frá afstöðuuppdrættinum, þannig að nokkuð frá Framnesvegi 65 breikkaði byggingin og í hluta krikans, sem myndaðist, komu svalir. Náði breikkunin að nokkru á móts við glugga á setustofu í íbúð H. Krafði hann Reykjavíkurborg, R, og fimm eigendur Framnesvegar 63 um skaðabætur. Tillaga að skipulagsuppdrætti á svæðinu var sam- þykkt af skipulagsnefnd og bæjarráði 1942. Hins vegar hafði tillagan hvorki verið staðfest af Stjórnarráðinu né opinberlega auglýst eftir fyrirmælum 16. gr. laga nr. 55/1921, sbr. $. gr. laga nr. 64/1938, er giltu á þeim tíma, er húsin voru reist. Gat H þegar af þeirri ástæðu ekki byggt bótakröfu á hendur R á því, að vikið kynni að hafa verið frá tillöguuppdrætti um staðsetningu og afstöðu húsanna. Ósannað var, að afstaða þeirra og gerð hefði brotið gegn þágildandi byggingarsamþykkt, LXXVI Efnisskrá Bls. og alltaf mátti vænta nokkurra óþæginda af nágrenni í þéttbýli. H hafði ekki að öðru leyti leitt rök að bótaskyldu R eða að eigendur Framnesvegar 63 hefðu brotið gegn rétti hans, og voru bótakröfur hans ekki teknar til greina ................... 1189 Ferðabann. Fébótaábyrgð í opinberri sýslan. Sjá skaðabætur. Félagsdómur. Sjá og dómstólar. Sagt í dómi Hæstaréttar, að það beri undir Félagsdóm að dæma um skaðabætur á hendur aðila fyrir brot gegn 11. gr. laga nr. 80/ 1938 um stéttarfélög og vinnudeilur, sbr. 44. gr., 1. tl., 47. gr. og 65. gr. laganna. Hins vegar sé það á valdsviði hinnu almennu dómstóla að dæma um, hvort starfsmaður eigi bótarétt á hend- ur vinnuveitanda, vegna þess að honum hafði verið sagt upp starfa með of skömmum uppsagnarfresti ................. 467 Félög. Sjá hlutafélög, samvinnufélög. Firma. Fiskveiðabrot. Hinn 6. apríl 1971 kom varðskip að m/b H að togveiðum. Sam- kvæmt staðarákvörðun yfirmanna varðskipsins var báturinn innan fiskveiðimarka á stað þar sem veiðar með botnvörpu voru með öllu bannaðar. Athugun skólastjóra Stýrimannaskólans á mælingum varðskipsmanna staðfesti þetta. Sannað taldist, að skipstjóri bátsins hefði gerzt sekur um fiskveiðabrot skv. 1. mgr. 1. gr. laga nr. 62/1967, sbr. lög nr. 21/1969, sbr. 1. mgr. 1. gr. reglugerðar nr. 3/1961. Stærð m/b H var 64,61 rúmlest brúttó, og 100 gullkrónur jafngiltu 3.992,03 seðlakrónum. Refs- ing skipstjórans, sem áður hafði verið dæmdur fyrir fiskveiða- brot, varð ákveðin 2 mánaða varðhald og 40.000,00 króna sekt til Landhelgissjóðs, en til vara 20 daga varðhald. Afli og veiðarfæri voru gerð upptæk. Sératkvæði ................ 679 Varðskipið Ó kom 29. apríl 1971 að m/b J að togveiðum í Miðnes- sjó. Samkvæmt skýrslu varðskipsmanna mældist báturinn við ratsjármælingu 0,5 sm innan fiskveiðimarka. Skólastjóri Stýri- mannaskólans markaði á sjóuppdrátt staðarákvarðanir sam- kvæmt mælingum þeirra. Reyndist staðurinn þá 0,6 sm innan fiskveiðimarka, en 0,3 sm, ef tekið var tillit til 2%% fjar- lægðarskekkju, sem framleiðendur ratsjárinnar viðurkenndu. Í annarri greinargerð skólastjórans sagði, að það hefði ekki mælanleg áhrif á fjarlægðina frá bannsvæðismörkum, þótt við Efnisskrá LXXVII Bls. ratsjármælinguna hefði ekki verið miðað við staðinn Gálga á Stafnesi, eins og sagði í hinni skriflegu skýrslu varðskipsmanna, heldur við ratsjárskerma í um 260 m fjarlægð, svo sem fram var komið að gert hafði verið. M/b J var 82 rúmlestir brúttó, en 100 gullkrónur jafngiltu 3.992,93 seðlakrónum. Skipstjórinn var dæmdur í 40.000 króna sekt til Landhelgissjóðs, en 20 daga varðhald til vara. Afli og veiðarfæri voru gerð upptæk .... 968 Varðskipið Ó kom 29. apríl 1971 að m/b H að togveiðum í Miðnes- sjó. Samkvæmt skýrslu varðskipsmanna mældist báturinn við ratsjármælingu 0,4 sm innan fiskveiðimarka. Skólastjóri Stýri- mannaskólans markaði á sjóuppdrátt staðarákvarðanir sam- kvæmt mælingum þeirra. Reyndist staðurinn 0,4 sm innan fiskveiðimarka, en 0,1 - 0,2 sm, ef tekið var tillit til þeirr- ar 2% fjarlægðarskekkju, sem framleiðendur ratsjárinnar viðurkenndu. Í annarri greinargerð skólastjórans sagði, að það hefði ekki mælanleg áhrif á fjarlægðina frá bannsvæðis- mörkum, þótt við ratsjármælinguna hefði ekki verið miðað við staðinn Gálga á Stafnesi sjálfan, eins og sagði í hinni skriflegu skýrslu varðskipsmanna, heldur við ratsjárskerma í um 260 m fjarlægð, svo sem fram var komið að gert hafði verið. M/b H var 228 rúmlestir brúttó, en 100 gullkrónur jafngiltu 3.992,93 seðlakrónum. Skipstjóri bátsins var dæmdur í 600.000,00 króna sekt til Landhelgissjóðs, en þar sem hann átti ekki saknæman þátt í brotinu, var honum ekki gerð vararefsing. Afli og veiðar- færi voru gerð upptæk ............00. 000... nn 980 Hinn 29. apríl 1971 kom varðskipið Ó að m/b F að togveiðum með rækjuvörpu í Miðnessjó, 1,3 sm innan fiskveiðimarka eftir staðarákvörðun varðskipsmanna. Skólastjóri Stýrimannaskól- ans markaði staðarákvörðunina á sjóuppdrátt. Reyndist staður- inn samkvæmt því einnig 1,3 sm innan markanna, en 1,0 sm., ef tekið var tillit til 2/%% fjarlægðarskekkju, sem framleið- endur ratsjár viðurkenndu. G taldi sér hafa verið heimilar veið- arnar samkvæmt bréfi sjávarútvegsráðuneytisins, dags. 19. apríl 1971, en þar var honum leyft, með skírskotun til 1. gr. laga nr. 21/1969, um breytingu á lögum nr. 62/1967, „,„að stunda rækjuveiðar með venjulegri rækjuvörpu á svæðinu fyrir Suður- og Vesturlandi allt að Snæfellsnesi...?' 19.-30. apríl 1971. Með ákvæðum 2. mgr. 1. gr. laga nr. 21/1969 var ráðherra veitt almenn heimild til að undanþiggja rækju- og leturhumarveiðar veiðibanni |. málsgreinar. Með sérákvæðum 2. gr. var skipum heimilað að veiða með botnvörpu og flotvörpu innan fiskveiði- landhelgi á ákveðnum svæðum og tímum. Innan þeirra svæða var ráðherra þó með reglugerð heimilt að banna veiðar þessar á tilteknum svæðum. Þeirri heimild beitti ráðherra með setningu reglugerðar nr. 23/1971, og voru botnvörpuveiðar bannaðar LXXVIII Efnisskrá Bls. 1. marz til 1. maí 1971 samkvæmt í. tl. 1. gr. hennar m.a. á því svæði, þar sem G var að veiðum. Þessi ákvæði urðu ekki örugg- lega skýrð þannig, að þeim væri ætlað að þrengja hina almennu heimild ráðherra samkvæmt 2. mgr. 1. gr. laga nr. 21/1969 til að veita vélbátum leyfi til rækju- og humarveiða innan fiskveiði- marka. Var G, sem hafði fyrrgreint veiðileyfi, því sýknaður af kröfum ákæruvalds. Sératkvæði .............000.....00.... 1154 Hinn 23. júní 1971 kl. 0339 sást til m/b F frá varðskipinu Þ, og mældist staður bátsins um 1,05 sm innan bannsvæðismarka. Við síðustu staðarákvörðum varðskipsmanna kl. 0423,5 við hlið m/b F mældist hann 0,8 sm utan markanna. Skólastjóri Stýri- mannaskólans markaði á sjóuppdrátt staði m/b F samkvæmt mælingunum. Var báturinn samkvæmt því 1,0 sm innan marka við fyrstu mælingu, en 0,8 sm fyrir utan við þá síðustu, og hann var innan marka við 4 af 6 mælingum, ef reiknað var með mestu fjarlægðar- og miðunarskekkju, sem framleiðendur ratsjár varð- skipsins viðurkenndu. Skólastjórinn gaf einnig álit um stað bátsins kl. 0400, miðað við að eftir kl. 0357 hefði hann siglt út af bann- svæðismörkum. Var sá staður innan markanna. Samkvæmt skýrslu skipstjóra og skipverja á m/b F var vörpu kastað kl. 0400. Sannað taldist, að báturinn hefði verið að ólöglegum veið- um. Báturinn var 49 rúmlestir brúttó, og 100 gullkrónur jafngiltu 3.992,93 seðlakrónum. Skipstjóra var gert að greiða kr. 40.000,00 í sekt til Landhelgissjóðs, en sæta ella 20 daga varð- haldi. Afli og veiðarfæri voru gerð upptæk .............. 1172 Hinn 2. september 1970 varð gæzluflugvélin TF-VOR vör við m/b S skammt undan Ingólfshöfða. Er komið var að bátnum, var hann að toga. Kl. 1711, 1714 og 1716 voru gerðar staðarákvarð- anir yfir bátnum. Sýndu þær allar, að hann væri innan fisk- veiðimarka. Ekki var hægt að hafa samband við bátinn, þar sem talstöð flugvélarinnar var biluð. I skipstjóra var tilkynnt um kæru, að hans sögn kl. 2240. Var báturinn þá utan fiskveiði- marka. Skólastjóri Stýrimannaskólans markaði á sjóuppdrátt stað bátsins samkvæmt mælingum flugvélarinnar. Staðfesti sú athugun, að báturinn hefði í öll skiptin verið innan fiskveiði- marka. Ekki skipti máli, að flugvél sú, sem notuð var, var í einkaeign og ekki auðkennd Landhelgisgæzlunni. Var I sak- felldur fyrir fiskveiðabrot. M/b S var 72 rúmlestir brúttó, en 100 gullkrónur jafngiltu 3.992,93 seðlakrónum. Refsing | var ákveðin kr. 40.000,00 í sekt til Landhelgissjóðs, en varðhald í 20 daga til vara. Afli og veiðarfæri voru gerð upptæk .... 1231 Hinn 25. júlí 1971 kl. 1734 sást frá varðskipinu Æ til m/b G skammt undan landi austan við Ingólfshöfða. Varðskipsmenn mældu stað bátsins alls sjö sinnum, síðast við hlið hans. Mældist þeim m/b G innan fiskveiðimarka við allar staðarákvarðanirnar nema Efnisskrá LXXIX Bls. tvær þær síðustu. Á skipstjóri viðurkenndi, að báturinn hefði verið að togveiðum, en utan fiskveiðimarka. Skólastjóri Stýri- mannaskólans markaði mælingar varðskipsmanna á sjóuppdrátt og komst í megindráttum að sömu niðurstöðu og þeir um staði bátsins, einnig þótt reiknað væri með mestu fjarlægðar- og mið- unarskekkju, sem framleiðandi ratsjár varðskipsins viðurkenndi. Einnig reiknaði hann hraða bátsins milli mælistaða og taldi meðaltalið fá staðizt sem toghraða. Sannað taldist, að m/b G hefði verið að ólöglegum veiðum innan fiskveiðimarka. Bátur- inn var 140 rúmlestir brúttó, og 100 gullkrónur jafngiltu 3.992,93 seðlakrónum. Á skipstjóri bar refsiábyrgð á brotinu, og var honum gert að greiða kr. 40,000,00 í sekt til Landhelgis- sjóðs, en þar sem hann átti ekki saknæman þátt í brotinu, var honum ekki dæmd refsivist til vara. Afli og veiðarfæri voru gerð upptæk ............0..000 00. sn 1281 Fiskverzlun. Sjá umsýsla. Fjárdráttur. Fjárnám. Fjárnámsgerð samkvæmt dómi áfrýjað ásamt dóminum, og hún felld úr gildi, þar sem dómurinn var ómerktur og málinu heimvísað 209 P krafðist fjárnáms hjá K fyrir kr. 90.000,00 ásamt dráttarvöxtum og kostnaði. Vísaði hann um aðfararheimild til réttarsáttar, þar sem K tók að sér að greiða skuld B h/f með skuldabréfi, nægi- lega tryggðu með veði í fasteign, að fjárhæð kr. 90.000,00, ásamt nánar tilteknum vöxtum. Taldi P, að þar sem K hefði vanefnt sáttina, væri krafa sín nú hrein peningakrafa á K, er gera bæri fjárnám fyrir. Réttarsáttin var eigi þannig úr garði gerð, að það væri á valdi fógeta að framkvæma fjárnám sam- kvæmt henni til greiðslu í reiðufé án undangengins dóms .. 407 Héraðsdómi var áfrýjað að fengnu áfrýjunarleyfi. Ennfremur var áfrýjað fjárnámi, er farið hafði fram til tryggingar dómsskuld- inni. Frestur til að áfrýja fjárnámsgerðinni var liðinn, þegar stefna var gefin út, og áfrýjunarleyfið tók ekki til hennar. Þeim þætti málsins var því vísað sjálfkrafa frá Hæstarétti ...... 424 Fjárnámsgerð til fullnustu dómi áfrýjað ásamt dóminum og hún staðfest ásamt honum ............0..0. 00 nn 560, 1242 Dómi og fjárnámsgerð var gagnáfrýjað til staðfestingar, eftir að stefndu í héraði höfðu áfrýjað. Þingsókn af hendi aðaláfrýj- anda féll niður. Með því að engir annmarkar voru á hinum áfrýjaða dómi eða fjárnámsgerð, voru þær dómsathafnir stað- festar ............0.02 00 870 LXXX Efnisskrá Bls. Fjársvik. A gaf út tékka, ýmist á ávísanareikning sinn án þess að innstæða væri fyrir hendi, eða með tilbúnu reikningsnúmeri en eigin nafnritun á eyðublöð, sem hann tók í heimildarleysi úr tékkhefti eiginkonu sinnar. Suma tékkana seldi hann fyrir peninga, en með öðrum greiddi hann ökugjald eða veitingar. Varðaði þetta við 248. gr. alm. hegningarlaga. Með atferli sínu rauf A skilorð eldri refsidóms fyrir skjalafals. Allt atferli hans var dæmt í einu lagi og refsing hans ákveðin samkvæmt 1. mgr. 155. gr. og 248. gr. alm. hegningarlaga fangelsi 6 mánuði ................. 1029 Fjölbýlishús. Flugslys. G tók á leigu hjá F h/f eins hreyfils flugvél án flugmanns fyrir flug frá Reykjavík til Ísafjarðar og til baka. G hafði réttindi til einkaflugs og fór ferðina í því skyni að afla sér flugtíma fyrir atvinnuflugmannspróf. Hann tók með sér þrjá farþega, þeirra á meðal V. Í ferðinni fórst flugvélin og með henni allir, sem í henni voru. S, ekkja V, krafðist skaðabóta úr hendi F vegna sín og GV, dóttur þeirra V á fyrsta ári. Starfsemi F var þríþætt: Félagið rak flugskóla, það stundaði leiguflug með flugvélum, sem stjórnað var af starfsmönnum þess, og það leigði flugvélar með öllum búnaði og svo eldsneyti, en án flugmanns, gegn gjaldi, sem miðað var við floginn tíma. F hafði sem leigusali endanlegt úrskurðarvald um það, hvort flugferð á flugleiðum félagsins væri farin. Flugáætlun fyrir ferðina var gerð af starfs- mönnum F. Þegar litið var til skipta F og G um flugferð hans, þótti mega telja F, sem væri loftferðafyrirtæki samkvæmt 97. gr. laga nr. 34/1964, bera samkvæmt 113. gr. laganna fébóta- ábyrgð á tjóni S, enda hefði F ekki leitt fullar sönnur að því, að gerðar hefðu verið allar nauðsynlegar ráðstafanir til að afstýra slysinu, sbr. 116. gr. sömu laga. Skaðabætur til S, sem fædd var 1947, voru ákveðnar kr. 850.000,00 fyrir missi fram- færanda, er dregnar höfðu verið frá tjóninu ekkjubætur og mæðralaun, en bætur fyrir röskun á stöðu og högum kr. 100.000,00. Bætur til GV voru ákveðnar kr. 125.000,00 samtals vegna missis framfæranda og fyrir röskun á stöðu og högum. Sératkvæði ................0 000. 781 Flutningssamningar. Fógetagerðir. Sjá fjárnám, innsetningargerðir, kyrrsetning, lögbann, lögtak, útburðargerðir. Efnisskrá LXXKXI Framkrafa. Sjá endurkrafa. Framsal réttinda. R h/f, sem ásamt M h/f hafði öðlazt með samningi við H rétt til efnistöku Í sand- og malarnámu um tiltekinn tíma, framselur rétt sinn samkvæmt samningnum með samþykki H, sem batt samþykki sitt því skilyrði, að ábyrgð R á efndum samningsins héldist .............00 000. Frávísun. A. Einkamál. 1. Frá héraðsdómi. Máli þriggja manna til heimtu höfundarlauna og miskabóta og til að koma fram kröfu um refsingu og önnur viðurlög vegna heimildarlausrar birtingar bréfa í bók, sem H gaf úr, var vísað frá héraðsdómi vegna ýmissa galla á málatilbúnaði. Frávísunin var staðfest af Hæstarétti, þar sem málið taldist í heild vera vanreifað ..................ns ns Á tímabilinu 22. marz 1967 til 17. nóvember 1969 var fyrirtækinu P gert að greiða við tollafgreiðslu söluskatt af innfluttum prent- litum til á prentunar á plastumbúðir, er P framleiddi. Fjármála- ráðuneyti synjaði beiðni P um undanþágu frá greiðslu sölu- skattsins og um endurgreiðslu á greiddum skatti. P framseldi F, Félagi íslenzkra iðnrekenda, endurgreiðslukröfu sína á ríkis- sjóð. Höfðaði F mál í apríl 1970, til endurgreiðslu hins greidda söluskatts og viðurkenningar á, að P væri ekki skylt að greiða söluskatt af innfluttum prentlitum. Héraðsdómari vísaði málinu frá dómi, þar sem söluskattur þessi hefði fyrst verið innheimtur hjá P 22. marz 1967. Sú ákvörðun hefði ekki verið kærð til skattyfirvalda í samræmi við 13. gr. laga nr. 10/1960, og væru málshöfðunarfrestir samkvæmt því ákvæði og 14. gr. laganna liðnir. Í dómi Hæstaréttar sagði, að samkvæmt j-lið 4. gr. laga nr. 10/1960 skuli greiða söluskatt þann, er þar getur, við toll- meðferð vöru. Samkvæmt 1. mgr. 34. gr. laga nr. 7, um tollskrá o. fl., og síðar 1. mgr. 34. gr. laga nr. 63/1968 og laga nr. 3/1969, skeri fjármálaráðherra úr því, hvort tiltekin vara sé gjaldskyld eða gjaldfrjáls eftir þeim lögum. Málshöfðunar- frestur samkvæmt 14. gr. laga nr. 10/1960 átti því ekki við um söluskatt þann, sem um var deilt. Var frávísunardómurinn felldur úr gildi og málinu vísað heim í hérað ............. Erfingjar í dánarbúi, sem skipt var einkaskiptum, og S, er lýsti kröfu í búið, báru ágreining um kröfuna undir skiptaráðanda í Reykjavík. Hann vísaði ágreiningnum sjálfkrafa frá skiptarétt- Bls. 688 43 200 LXXKXII Efnisskrá inum, þar sem hann og skiptin í heild bæri undir skiptaráðanda í öðru lögsagnarumdæmi samkvæmt tilskipun frá 21. júní 1793. S kærði úrskurðinn, og voru aðilar ásáttir um að krefjast þess að hann yrði felldur úr gildi. Hæstiréttur staðfesti úrskurðinn, en lögjöfnun frá 81. gr. laga nr. 85/1936 um þetta efni var ekki heimil .............00 000 Krafizt ómerkingar dóms og frávísunar máls frá héraðsdómi. Frá- vísunarkrafan var ekki tekin til greina, en dómurinn ómerktur og málinu heimvísað, þar sem héraðsdómari hafði farið út fyrir kröfur málsaðila í dómi sínum ............0.... 000... Félag landeigenda á Laxársvæðinu, er síðar fékk heitið Landeigenda- félag Laxár og Myvatns, höfðaði mál gegn Laxárvirkjun og gerði þær dómkröfur, að staðfest yrði með dómi, að fram- kvæmdir þær, sem Laxárvirkjun væri að hefja til virkjunar Laxár við Brúar, brytu í bág við íslenzk lög og væru óheimilar, og staðfest yrði með dómi, að lokuvirki þau, sem Laxárvirkjun hefði reist, þar sem útfallskvíslar Laxár rynnu úr Mývatni, skorti lagastoð og brytu því í bág við íslenzk lög. Héraðsdómari vísaði málinu frá dómi vegna þess að í málatilbúnaði félagsins fælist skriflegur málflutningur. Frávísunardómurinn var kærður til Hæstaréttar. Hæstiréttur dæmdi, að ekki væri næg ástæða til að vísa málinu frá dómi, þótt lögð hefðu verið fram skjöl, sem fælu í sér nokkurn skriflegan málflutning og vörðuðu að hluta eigi sakarefnið. Hins vegar var frávísunardómurinn stað- festur að því er varðaði síðari þáttinn í dómkröfunum, þar sem sóknaraðili gat ekki fengið úrlausn dómstóla um lögmæti þess- ara mannvirkja almennt án tillits til þess, hverra heimilda hann hugðist neyta í því sambandi .................00 0000. . Kröfu um ómerkingu héraðsdóms og frávísun máls frá héraðsdómi ekki sinnt .............000 00. J krafðist, að dæmt yrði, að nafn hans skyldi tekið á kjörskrá við Alþingiskosningar. Málinu vísað sjálfkrafa frá dómi, þar sem J hafði ekki neytt þess úrræðis 20. gr. kosningalága að kæra yfir kjörskránni til borgarstjórnar og eigi sannað, að honum hefðu hamlað þau forföll, sem greind eru í 24. gr. laganna Héraðsdómur vísaði sjálfkrafa frá dómi máli, sem eigi hafði verið lagt til sátta fyrir sáttamenn. Dómurinn var felldur úr gildi, þar sem ekki þurfti að leggja málið til sátta fyrir sáttamenn ... Stefndi í héraði höfðaði gagnsök og síðan tvær framhaldsgagnsakir, hina síðari eftir að málið hafði verið dómtekið, en endurupp- tekið, og gagnasöfnun í því var nær lokið. Sagt í héraðsdómi, sem staðfestur var í Hæstarétti, að málatilbúnaður þessi hefði verið andstæður 2. mgr. 70. gr., 110. gr. og 111. gr. laga nr. 85/1936, en þar sem hann hefði þó ekki valdið verulegum réttar- farsþyngslum, væri ekki alveg nægjanleg ástæða til að vísa Bls. 206 209 385 606 659 667 Efnisskrá LXXXIII framhaldsgagnsök þessari frá dómi án kröfu .............. Hrundið frávísunarkröfu reistri á því, að um bótakröfur, sem uppi voru hafðar í máli, hefði verið dæmt í fyrra máli, en sýknað var af öðrum tveggja kröfuþátta, þar sem þegar hafði verið gert við þær skemmdir, sem þar var krafizt bóta fyrir, og sá við- gerðarkostnaður verið greiddur, áður en hið fyrra mál var höfðað. Hinn þáttur bótakröfunnar lá eigi ljós fyrir, fyrr en eftir að dæmt var í því máli.Var því heimilt að gera þá kröfu í sérstöku máli, sbr. 1. mgr. /1. gr. laga nr. 85/1936. Sér- atkvæði ...........000.0 000. S hafði uppi í máli skaðabótakröfu í fjórum liðum. Héraðsdómur vísaði sjálfkrafa frá dómi tveimur kröfuliðanna, þar sem S hefði ekki lagt fram reikninga yfir þann kostnað, sem þar var krafið um, eða aflað mats dómkvaddra manna. Frávísunardómurinn var kærður til Hæstaréttar, sem staðfesti hann ........... Kærður frávísunardómur bæjarþings í máli til heimtu bóta úr hendi ábyrgðartryggjanda kranabifreiðar vegna líkamstjóns manns. Var málssóknin byggð á 67. gr., sbr. 69. gr., umferðarlaga nr. 40/1968. Samkvæmt 74. gr. þeirra laga verða slík mál ekki höfðuð gegn vátrvggingafélagi einu sér. Var frávísunardómur- inn því staðfestur. Sératkvæði ...........0.0.0.0000 000... Byggingarnefnd K-kaupstaðar veitti G leyfi til að reisa bifreiða- geymslu, því næst nýtt leyfi fyrir stærri geymslu, en afturkallaði loks það leyfi. Bæjarstjórn höfðaði mál gegn G á bæjarþingi til að fá hann dæmdan til að fjarlægja stækkunina samkvæmt síðara byggingarleyfinu. Þegar virt var kröfugerð K og það, að ekki lágu fyrir ýmis gögn, sem talin voru nauðsynleg, þótti málið svo vanreifað í héraði, að héraðsdómurinn var ómerktur ex officio og málinu vísað frá héraðsdómi ................... Ú h/f á Siglufirði var með dómi sjó- og verzlunardóms Reykjavíkur dæmt til að greiða kaupverð vélarhluta í skip. Ú hafði ekki látið sækja þing í héraði og krafðist fyrir Hæstarétti ómerkingar dómsins og frávísunar málsins frá héraðsdómi, en til vara heim- vísunar. Þær kröfur voru ekki teknar til greina ........... 2. Frá Hæstarétti. B áfrýjaði dómi, sem upp var kveðinn 16. apríl 1970, með áfrýjunar- stefnu 14. júlí s.á. V gagnáfrýjaði dóminum með stefnu 14. ágúst s. á. Hann hafði ekki aflað sér áfrýjunarleyfis og ekki gagnáfrýjað málinu á þeim þriggja vikna fresti, sem til er tekinn í 3. mgr. 20. gr. laga nr. 57/1962. Varð því að vísa gagnsökinni frá Hæstarétti og taka kröfu V þannig til greina, að hann krefð- ist staðfestingar héraðsdóms og málskostnaðar fyrir Hæstarétti Aðilar höfðu orðið ásáttir fyrir skiptarétti um annað en málskostnað. Kvað skiptaréttur upp úrskurð um það atriði, og var honum Bls. 762 894 943 1236 1278 119 LXXXIV Efnisskrá Bls. skotið til Hæstaréttar með áfrýjun. Ákvæði 3. mgr. 13 gr. laga nr. $7/1962 var eigi því til fyrirstöðu eftir grunnrökum sínum, að málið væri borið undir Hæstarétt með kæru samkvæmt 2. tl. 21. gr. sömu laga, en lagaheimild brast til áfrýjunar þess. Var málinu því vísað frá Hæstarétti ..................... 175 Ó áfrýjaði héraðsdómi að fengnu áfrýjunarleyfi. Ennfremur áfrýjaði hann fjárnámi, er farið hafði fram til tryggingar dómsskuldinni. Frestur til að áfrýja fjárnámsgerðinni var liðinn, þegar stefna var gefin út, og áfrýjunarleyfið tók ekki til hennar. Þeim þætti málsins var því vísað sjálfkrafa frá Hæstarétti ............ 424 Þann 16. marz 1971 var að kröfu P kyrrsett sparisjóðsbók við bank- ann Ú svo og 7 víxlar, allt eign G. Verðmæti þessi voru í vörzlu Ú. Þann 22. marz tók fógeti gerðina upp að nýju að beiðni P til að gefa Ú kost á meðalgöngu. Ú krafðist, að krafa P um kyrrsetningu víxlanna og sparisjóðsbókarinnar næði ekki fram að ganga, þar sem hann hefði verðmæti þessi að handveði, og sparisjóðsbókin væri auk þess undanþegin kyrrsetningu. P krafðist, að fógetadómur kvæði á um, að kyrrsetningin gengi fyrir þeim rétti, sem Ú kynni að telja sig eiga. Hinn 5. apríl úrskurðaði fógeti, að kyrrsetning skyldi fara fram á ábyrgð P í þeim verðmætum, sem vísað hafði verið á til kyrrsetningar í fógetadómi 16. marz 1971. Þann úrskurð kærði Ú. Í dómi Hæstaréttar sagði, að kyrrsetning verðmæta þeirra, sem um var að tefla í málinu, hefði verið framkvæmd hinn 16. marz 1971. Henni hafði eigi verið haldið til laga samkvæmt 20. gr. laga nr. 18/1949. Jafnvel þótt litið væri svo á, að hinn kærði úr- skurður væri endurnýjun á þeirri kyrrsetningargerð, þá hafði henni ekki heldur verið haldið til laga, miðað við uppsögudag þess úrskurðar. Væru því eigi efni til að framkvæma lausnargerð samkvæmt 25. gr. nefndra laga, og var kærumálinu vísað frá Hæstarétti. Sératkvæði .................00 0... 600 Úrskurði uppboðsdóms um greiðslu af uppboðsandvirði var áfrýjað að liðnum áfrýjunarfresti, sbr: 2. mgr. 4. gr. laga nr. 57/1949. Áfrýjunarleyfis hafði ekki verið aflað, og var málinu vísað sjálf- krafa frá Hæstarétti ......................0 0... 617 Bæði sækjendur og verjandi máls, er haft höfðu gjafsókn og gjaf- vörn í máli, áfrýjuðu héraðsdómi. Auk þess áfrýjaði fjármála- ráðherra f.h. ríkissjóðs ákvæði dómsins um laun talsmanna aðila til lækkunar. Gjafsóknar- og gjafvarnarlaunin höfðu verið greidd hinum skipuðu talsmönnum fyrirvaralaust, áður en áfrýj- að var. Var áfrýjun ríkissjóðs því vísað frá Hæstarétti .... 703 Opinbert uppboð fór fram á jörðinni T að ákvörðun skiptafundar í dánarbúi hjóna, sem átt höfðu jörðina. Hæstbjóðendur á uppboðinu urðu K og A. Skiptaráðandi úrskurðaði, að G væri heimilt sem ábúanda jarðarinnar ganga inn í boð þeirra. K og A Efnisskrá LXXXV Bls. áfrýjuðu úrskurðinum og stefndu G til að þola dóm, en skipta- ráðanda vegna dánarbúsins svo og 13 erfingjum til réttargæzlu, en fyrri áfrýjun K og A hafði verið vísað frá Hæstarétti, þar sem þá hafði hvorki skiptaráðanda né erfingjum verið stefnt. Af hendi skiptaráðanda var eigi sótt þing fyrir Hæstarétti. Allir þeir erfingjar, sem stefnt var til réttargæzlu, svo og erfinginn B, létu sækja þar þing, en gerðu engar dómkröfur. Málinu hafði ekki verið áfrýjað að því er B varðaði, og breytti þingsókn af hans hendi að liðnum áfrýjunarfresti og án áfrýjunarleyfis þar engu. Öðrum erfingjum hafði einungis verið stefnt til réttar- gæzlu, en ekki til að þola dóm. Sá háttur var eigi nægilegur, þar sem dómur í málinu varð eigi kveðinn upp á hendur þeim. Að svo vöxnu máli varð að vísa málinu frá Hæstarétti. Sér- atkvæði ..........2.0.0000 0. 744 Stefndi fyrir Hæstarétti krafðist staðfestingar héraðsdóms að öðru leyti en því, að áfrýjanda yrði gert að greiða honum málskostn- að í héraði. Þeirri kröfu var vísað frá Hæstarétti, þar sem hann hafði ekki gagnáfrýjað málinu ...............0. 00.00.0000. 755 Kærumáli vísað frá Hæstarétti, þar sem kærufrestur var liðinn, þegar kært var ............00002 000 817 Konan U krafðist þess með bréfi 30. ágúst 1971, að héraðsdómari aflaði viðurkenningar S á því, að hann væri faðir að dóttur hennar, Þ, sem fædd var 19. apríl 1948. Næsta dag var bæjar- þing sett, sagt að tekið væri fyrir barnsfaðernismál U gegn S og skráð í bæjarþingsbók viðurkenning S á því, að hann væri faðir Þ. Þessari skráningu áfrýjaði Þ og krafðist, að sú dóms- athöfn yrði felld úr gildi, málsmeðferð ómerkt og málinu vísað frá héraðsdómi. Eigi var að lögum heimilt að áfrýja sérstaklega þessari skráningu faðernisviðurkenningar, sem eigi hafði gengið dómur um í héraði. Var málinu vísað frá Hæstarétti ...... 1078 B. Opinber mál. 1. Frá héraðsdómi. I greiddi kaupverð bifreiðar með tékka, sem ekki reyndist næg inn- stæða fyrir. Hann var sakfelldur fyrir brot á 261. gr. alm. hegn- ingarlaga. Kröfu viðtakanda tékkans, um að Í greiddi honum tékkafjárhæðina, var vísað frá sakadómi. Var talið eðlilegast, að um þá kröfu yrði fjallað í almennu dómsmáli í sambandi við kröfu Í um riftun á bifreiðakaupunum, ef til slíks máls kæmi, en I hafði haldið því fram, að seljandi hefði vanefnt kaupsamninginn, þannig að riftun varðaði ................ 630 I var ákærður var fyrir skjalafals í sambandi við kaup á bifreið. Hann samþykkti skaðabótakröfu seljanda, og tók sakadómur hana til greina í áfellisdómi sínum. Hæstiréttur vísaði kröfunni LXXXVI Efnisskrá Bls. frá sakadóminum, þar sem hún var vanreifuð og eigi nægilega rökstudd, auk þess sem ekki hafði verið leitað nægilegra sann- ana fyrir henni, eins og á stóð, og I ekki leiðbeint, svo sem efni stóðu til .................0000 0... 931 2. Frá Hæstarétti. Frelsissvipting. Sjá og gæzluvarðhald, handtaka. Frestir. Fyrning. A. Fyrning kröfuréttinda. O h/f sótti H kaupmann til greiðslu skuldar samkvæmt viðskipta- reikningi. Sagt, að eigi væru sönnur að því leiddar, að krafan væri fallin niður fyrir fyrningu. Var dánarbú H, er tekið hafði við málinu eftir andlát hans, dæmt til að greiða skuldina .. 606 Byggingarsamvinnufélagið BR lét reisa fjölbýlishús vegna félags- manna sinna á árinu 1957. Með dómi Hæstaréttar 13. febrúar 1968 í máli, sem félagið höfðaði vegna eins íbúðareigandans, voru arkitektarnir GH og GK, byggingafélagið B og múrara- meistarinn J dæmdir til að greiða óskipt skaðabætur vegna galla, sem komu fram í gólfum í íbúðinni. Ekki kom til álita í því máli, hvort bótakröfur væru fallnar niður fyrir fyrningu eða vangeymslu. Með stefnu birtri 25. október 1967 höfðaði BR mál fyrir aðra íbúðareigendur sameiginlega gegn sömu aðilum vegna sams konar annmarka á íbúðum þeirra. Reistu varnar- aðilar málsvörn sína nú m. a. á því, að skaðabótakröfur á hendur þeim væru fyrndar. Stjórn húsfélags fjölbýlishússins hafði ritað BR bréf 4. ágúst 1961 vegna galla á gólfum margra íbúða. Verkum þeirra, sem um bætur voru krafðir, var þá löngu lokið og eigendur íbúðanna búnir að taka þær í notkun. Skaða- bótakröfur þær, sem sóttar voru í málinu, fyrntust á 4 árum samkvæmt |. tl. 3. gr. laga nr. 14/1905. Fyrningarfrestur þótti, eins og málum var háttað, hafa þegar verið tekinn að líða fyrir áðurgreindan dag. Umtal í stefnu í hinu fyrra máli, um að Það skyldi vera prófmál, taldist ekki hafa rofið fyrningarfrest- ÍNN 0000 1210 B. Fyrning sakar. B var dæmdur til sektarrefsingar fyrir ölvun við akstur. Sagt í dómi Hæstaréttar, að all mikill dráttur hefði orðið á rannsókn málsins í héraði, en þó þingað svo í því, að sök væri ófyrnd, sbr. 82. gr. alm. hegningarlaga ...............0....... 0000 485 Efnisskrá LXXXVII Gagnaöflun. Sjá og áfrýjun. Hæstiréttur kveður upp úrskurð um, að læknaráð láti í té umsögn um orsakasamband milli sjúkdóms, sem örorka var talin stafa af, og atburðar, sem í málinu greindi .................... Hæstiréttur kvað upp úrskurð að loknum málflutningi og veitti aðilum færi á að afla nánar tilgreindra gagna, áður en dómur gengi. Undir rekstri vitnamáls af því tilefni mótmælti F, að tekin yrði skýrsla af vitninu H, þar sem vætti þess væri ekki meðal gagna, er greindi í úrskurðinum. Vættið lá að vísu utan marka úrskurðarins eftir orðanna hljóðan. Eigi þótti útilokað, að það kynni að varpa frekara ljósi á málsatvik, og var vitna- leiðslan heimiluð .............0.00 0000 n rn Gallar. Sjá kaup og sala, skaðabætur, verksamningar. Geðrannsókn. Læknir lætur í té álitsgerð um sakhæfi og geðheilbrigði sakaðs MANNS ........0... ss Maður, sem játað hafði á sig fjölda innbrota og þjófnaða svo og að hafa falsað bankaávísanir og svikið út peninga og vörur og ennfremur að hafa stolið sprengiefni og tekið þátt í ráðagerðum um mannrán og fjárkúgun, var úrskurðaður til að sæta geð- rannsókn, meðan hann sætti gæzluvarðhaldi. Tekið var fram í dómi Hæstaréttar, að sakarefni væru slík, að fyllsta ástæða væri til rannsóknar á geðheilsu E, sbr. 2. tl. d lið 7S. gr. laga nr. 82/1961 ...........0 000. Sökuðum manni gert að sæta geðrannsókn á gæzluvarðhaldstíma, þar sem sakarefni voru slík, að til þessa var ástæða skv. 2. tl. d liðs 75. gr. laga nr. 82/1961 ........0..%.. 00... nn... Geðsjúkrahús. Gengi. Gerðardómur. Ágreiningur út af iðnnámssamningi, sem úrskurðaður hafði verið af gerðardómi skv. 38. gr. laga nr. 68/1966 um iðnfræðslu, borinn undir dómstóla ..............000. ser Gjafsókn. Skipverja, sem slasaðist við vinnu á fiskiskipi, veitt gjafsókn í héraði í skaðabótamáli ............0.0.0..0. 00 nn Dánarbúi manns, sem beið bana, er hann ók bifreið sinni á kyrr- stæða vörubifreið, veitt gjafsókn í héraði í máli til heimtu vá- tryggingarbóta ...........00%0 000 0n enn Bls. 423 463 217 483 814 476 LXXXVIII Efnisskrá K hefur lögboðna gjafsókn í héraði í barnsfaðernismáli ........ B krafðist viðurkenningar á eignarrétti sínum að hrossi, sem J hafði verið dregið í stóðrétt. J, er áfrýjaði héraðsdómi, veitt gjafsókn fyrir Hæstarétti ........................ 020 Ó veitt gjafsókn í héraði og fyrir Hæstarétti í máli til heimtu van- goldinna launa og heimtu skaðabóta vegna vanefnda á ráðn- ingarsamniNngi ................... 0. Maður, er höfðaði mál til heimtu vangoldins iðnnemakaups, fær gjafsókn í héraði og fyrir Hæstarétti ..................... Sækjendur svo og verjandi í máli til heimtu dánarbóta, fá gjafsókn og gjafvörn, bæði í héraði og fyrir Hæstarétti ............ Eftir að aðilar höfðu áfrýjað héraðsdómi í síðast greindu máli, áfrýj- aði fjármálaráðherra f.h. ríkissjóðs til lækkunar ákvæði dóms- ins um laun talsmanna aðila. Gjafsóknar- og gjafvarnarlaunin höfðu verið greidd skipuðum talsmönnum aðila fyrirvaralaust, áður en áfrýjað var, og var áfrýjun ríkissjóðs vísað frá Hæsta- ÞÉLtI 00.00.0000. Kaupendur fasteignar fá gjafsókn fyrir Hæstarétti í máli um galla á eigninni, þó þannig að gjafsóknin var takmörkuð við kr. 15.000,00 ........2..0..00 00. Ekkja manns, er fórst í flugslysi, fær gjafsókn í héraði og fyrir Hæstarétti í máli, er hún höfðaði vegna sjálfrar sín og ófjárráða dóttur til heimtu dánarbóta ...............0...000.00... Manni, er sótti vinnuveitanda sinn um skaðabætur vegna vinnuslyss, veitt gjafsókn í héraði ................00......00 00 Maður, sem krefur ríkissjóð um skaðabætur fyrir heilsutjón sem afleiðingu af læknismeðferð, fær gjafsókn í héraði og fyrir Hæstarétti ....................0.0... Hreppsfélög fá gjafsókn fyrir Hæstarétti í máli um landamerki og botns-, vatns- og veiðirétt í stöðuvatni ................... Byggingasamvinnufélag fær gjafsókn fyrir Hæstarétti í máli, er það höfðaði á hendur arkitektum, múrarameistara og byggingafélagi til heimtu skaðabóta vegna galla, sem komu fram í íbúðum eigenda íbúða í fjölbýlishúsi, er það lét reisa fyrir þá ..... Maður fær gjafsókn í héraði í máli, sem hann höfðar til heimtu skaðabóta fyrir líkamstjón, en vísað var frá dómi vegna réttar- farsannmarka ................0...00 0000 0 rr Gjaldþrot. F flutti út sem umsýslusali skreið frá J og fleiri skreiðarframleið- endum. J og umsýsluveitendur hans miðuðu við, að andvirði skreiðarinnar rynni, að undanskilinni umsýsluþóknum og kostn- aði F, um tiltekinn hlaupareikning í Ú-banka til seljenda skreið- arinnar, en eigi inn í einkasjóð F. F varð gjaldþrota. Eins og skiptum hans og seljenda skreiðarinnar var háttað, taldist Bls. 108 435 476 703 703 162 781 986 1057 1137 1210 1236 Efnisskrá LXXXIX Bls. greiðsla, sem áður var komin inn á reikninginn fyrir skreiðar- sendinguna og enn stóð inni á honum, ekki eiga að renna inn í þrotabúið heldur var Ú skylt að greiða J sinn hluta þess fjár 133 Greiðsla. Ó og K fengu leyfisbréf til skilnaðar að borði og sæng 4. júlí 1968 Samkvæmt samningi um eignaskiptingu hélzt tiltekin fasteign í sameign þeirra að sinni, en síðar keypti maðurinn, Ó, eignar- hluta K. Misbrestur varð á efndum. Fékk K dóm á hendur Ó fyrir víxli, sem hann hafði samþykkt, að fjárhæð kr. 55.000,00. Hún höfðaði og mál til heimtu á kr. 150.000,00, sem Ó átti að greiða með veðskuldabréfi, svo og til greiðslu á kr. 1.670,00, sem voru sjúkrasamlagsgjöld hennar 1. maí 1967 til 31. maí 1968, og hún hafði greitt 20. janúar 1970. Fyrir þingfestingu galt Ó í reiðufé kr. 30.000,00 og gaf út veðskuldabréfið. Féll þá K frá kröfum sínum, öðrum en um greiðslu á sjúkrasam- lagsgjöldum. Talið var, að Ó hefði samþykkt að greiða K það fé, þótt krafa K um það hefði enga stoð haft í lögum eða skipta- samningi. Óhrakin var staðhæfing hans, að það samþykki hefði verið veitt með því skilyrði, að til þessa gengi hluti af 30.000 króna greiðslunni. Var hann því sýknaður af kröfum K ... 424 G vörubifreiðarstjóri krafði F um vangoldið fé fyrir sandflutninga, enda hefði F greitt lægra gjald en greiða hefði átt eftir auglýst- um töxtum landssambands bifreiðastjóra. G hafði undirgengizt í verki efnisflutning fyrir F gegn því gjaldi, sem hann ákvað. Hann tók við því gagngjaldi, sem F vildi af hendi inna fyrir aksturinn, og gaf honum fyrirvaralausar kvittanir fyrir greiðsl- um. Þegar af þeim ástæðum stóðu lög ekki til að taka til greina bakreikninga hans á hendur F...........0.2000000 0000 0000. 579 G var látin hætta störfum hjá H og henni greidd laun samkvæmt uppgjöri H. Kvittaði G fyrir greiðslunni með fyrirvara um að fullnaðargreiðsla hefði ekki farið fram, en af hálfu H var ritað á kvittunina, að fyrirvararnir yrðu ekki teknir til greina. G taldist hafa átt rétt á 3 mánaða uppsagnarfresti, og voru henni dæmdar nokkrar fébætur til viðbótar þeirri greiðslu, sem hún hafði fengið ..........2.00000 00. nnn nr 624 Greiðsla, sem seljandi hafði fengið frá þriðja aðila, þótti eiga að koma til frádráttar höfuðstól skuldar eins og sakarefni og kröfugerð var háttað ............000.0 annus 1278 Greiðsla fyrir akstur. Sjá greiðsla, kjarasamningar. Greiðsludráttur. Sjá eindögun skuldar, skaðabætur. XC Efnisskrá Gripdeild. K sló eign sinni á seðlaveski, sem í voru kr. 2.200,00 í peningum, tékkhefti og persónuskilríki. Hafði eigandi veskisins misst það við borð K á dansleik án þess að verða þess var. K var ákærður fyrir brot á 244. gr. eða 245. gr. alm. hegningarlaga vegna þessa. Verknaðurinn var heimfærður undir 244. gr. Auk þessa var K ákærður og refsað fyrir brot á 155. gr. alm. hgl. með því að falsa tékka á eyðublað úr tékkheftinu. Var refsing hans ákveðin fangelsi í 8 mánuði með hliðsjón af 72. gr. og 77. gr. alm. hgl. ..............0. 0 Gæzluvarðhald. Ó var grunaður var um um brot gegn XXVI. kafla alm. hegningar- laga og úrskurðaður í allt að 10 daga gæzluvarðhald með vísan til 1. mgr. 67. gr. laga nr. 82/1961. Hann kærði úrskurðinn, sem var staðfestur ..................000 00... S var dæmdur til 45 daga fangelsis fyrir þjófnað, en sýknaður af ákæru um manndráp. Hann hafði þegar afplánað refsinguna með gæzluvarðhaldsvist sinni ...............0......0000.. Þ var grunaður um þjófnað og gert að sæta gæzluvarðhaldi allt að 30 dögum með skírskotun til í. tl. 67. gr. laga nr. 82/1961 E hafði játað fyrir rannsóknarlögreglu fjölda innbrota og þjófnaða, ávísanafals og að hafa svikið út peninga og vörur. Einnig að hafa ásamt öðrum stolið sprengiefni og verið í ráðagerðum um að nota það til aðgerða í pólitískum tilgangi og í því sambandi að stofna hóp eða hópa, sem hefðu á stefnuskrá sinni m.a. mannrán og fjárkúgun. Hann var úrskurðaður í 14 daga gæzlu- varðhald, en það síðar framlengt með nýjum úrskurði um allt að 60 daga, og honum gert að gangast undir geðrannsókn á þeim tíma. E kærði þann úrskurð til styttingar á gæzluvarð- haldstíma. Sakarefni voru slík, að rétt var að beita gæzluvarð- haldi, sbr. 1. og S. tl. 67. gr. laga nr. 82/1961, og fyllsta ástæða var til rannsóknar á geðheilsu E, sbr. 2. tl. d lið 75. gr. laga nr. 82/1961. Var úrskurðurinn staðfestur ................. Sökuðum manni gert samkvæmt 1. og 6. tl. 67. gr. laga nr. 82/1961 að sæta gæzluvarðhaldi í allt að 30 daga og gangast undir rann- sókn á geðheilbrigði á þeim tíma ........................ Maður úrskurðaður til að sæta allt að 20 daga gæzluvarðhaldi vegna gruns um þjófnað með vísan til 1. tl. 67. gr. laga nr. 82/1961 Gæzluvarðhaldsvist sakfellds manns látin koma til frádráttar refs- ingu hans ..............%..0.0..nnn nn Hafnarmannvirki, tjón. Sjá skaðabætur. Hafning máls. Sjá og útivist. Gagnsök í áfrýjuðu máli felld niður við munnlegan flutning málsins Bls. 865 217 382 483 411 Efnisskrá Handtaka. Hefð. Bóndanum J var dregin hryssa í stóðrétt haustið 1967. Þegar hryssan kom í hendur hans kannaðist hann ekki við hana, en taldi eftir aldri hennar, útliti og marki, að þar gæti verið komið fram tryppi, sem hann hafði vantað af fjalli fyrir 15 eða 16 árum, þá þriggja vetra gamalt. Bóndinn B krafðist, að sér yrði fengin hryssan með beinni fógetagerð, þar sem hún væri eitt af sínum hrossum. Við meðferð fógetaréttarmálsins skipaði fógeti fjóra menn til að skipa markadóm með sér og skoða markið á hryss- unni. Varð niðurstaða þeirra sú, að markið á hryssunni væri mark J. Síðar nefndi fógeti til tvo menn til að skoða hryssuna og gefa lýsingu á henni. Töldu þeir hana 17-20 vetra og með marki J. Kröfu B um innsetningu var synjað með dómi Hæsta- réttar 14. nóvember 1969. Höfðaði hann þá mál á hendur J til viðurkenningar á eignarrétti sínum og reisti kröfur sínar á því, að hryssan hefði alltaf verið hans eign, en til vara á því, að hann hefði unnið eignarhefð á henni. Ágreiningslaust var, að hryssan hafði ekki verið í vörzlum J frá árinu 1951, unz hún var dregin honum. J hélt því fram, að vörzlur B hefðu verið of lausar og óglöggar til að hann mætti vinna hefð, auk þess sem eyrnamark sitt væri á hryssunni. Hefði B ekki skoðað það til að ganga úr skugga um eignarrétt sinn, og útilokaði þetta hefð samkvæmt rýmkandi lögskýringu á 2. mgr. 2. gr. laga nr. 46/1905. B hafði ekki óskað yfirskoðunar á markaskoðun hinna dómkvöddu manna, og var við það miðað, að markið á hryss- unni væri ekki mark hans. Samkvæmt því og eftir gögnum málsins að öðru leyti var ekki fallizt á aðalmálsástæðu hans. Hins vegar varð að telja, að B hefði haft eignarhald á hryssunni hefðartíma fullan, og voru þau umráð eigi með þeim hætti hugrænt, að varnað gæti því, að eignarréttur ynnist fyrir hefð Ekki fallizt á, að stöðuvatn lægi í heild sinni undir jörðina Þ vegna hefðar ...........2.... sn Heimvísun. A. Einkamál. Héraðsdómur ómerktur og og máli heimvísað, vegna þess að aðal- fulltrúi bæjarfógeta, sem dæmdi það, var vanhæfur til að fara með það ...........0..ssn nn Héraðsdómari fór í dómi sínum út fyrir kröfur aðila. Var héraðs- dómur því ómerktur og málinu vísað heim í hérað til löglegrar meðferðar og dórnsálagningar að nýju .......00.0000002..- Krafa um ómerkingu áfrýjaðs úrskurðar uppboðsréttar og um XCI Bls. 108 1137 160 209 XCII Efnisskrá Bls. heimvísun máls var ekki studd neinum haldbærum rökum og því ekki tekin til greina .................0.00000.0.00 0. 411 Ú h/f á Siglufirði var með dómi sjó- og verzlunardóms Reykjavíkur, dæmt til að greiða kaupverð vélarhluta í skip. Ú hafði ekki látið sækja þing í héraði og krafðist fyrir Hæstarétti ómerkingar dómsins og frávísunar málsins frá héraðsdómi, en til vara heimvísunar. Þær kröfur voru ekki teknar til greina ....... 1278 B. Opinber mál. Hjónaband. Sjá hjúskapur. Hjónaskilnaður. Sjá hjúskapur, skiptamál. Hjónavígsla. Sjá hjúskapur. Hjúskapur. A. Stofnun hjúskapar. B. Fjármál hjóna og skuldaábyrgð. C. Hjónaskilnaður og búskipti. Hjónin Ó og S fengu leyfi til skilnaðar að borði og sæng 27. nóv- ember 1969. Í leyfisbréfi sagði, að samkomulag hefði orðið um skiptingu eigna, og var það nánar greint. Hinn 27. nóvember 1970 krafðist maðurinn, Ó, uppskriftar á eignum félagsbúsins, þar sem skipti á því hefðu ekki farið fram. S mótmælti kröfunni um uppskrift. Hefði orðið samkomulag um skiptingu eigna, og án þess hefði ekki verið unnt að gefa út leyfisbréf til skilnaðar að borði og sæng. Ágreiningurinn varðaði aðallega verzlunina Á, sem var að engu getið í leyfisbréfinu, og S taldi Ó ekki hafa ætlað að hafa nein afskipti af. Talið var, að fullnaðarskipti á eignum aðila hefðu ekki farið fram. Uppskrift á eignum þeirra varð að skoða sem upphaf opinberra skipta á búi þeirra. Ákvörðun um uppskrift á vörubirgðum verzlunarinnar fól ekki í sér dóm um, hvort hún væri eign annars aðila eða beggja. Bar úrlausn um það atriði undir síðari úrskurð skiptadóms, ef um það varð ágreiningur ................000 0... 0.. nn. 419 Ó og K fengu leyfi til skilnaðar að borði og sæng 4. júní 1968 og gerðu þá samning um skiptingu eigna. Hinn 20. janúar 1970 greiddi konan, K, skuld vegna sjúkrasamlagsiðgjalda sinna fyrir tímabilið 1. maí 1967 til 31. maí 1968, en krafði síðan Ó um það fé í dómsmáli, þar sem einnig var fjallað um önnur fjár- skipti. Sagt, að krafa K hefði enga stoð haft í lögum eða samn- Efnisskrá XClI Bls. ingi aðila, en Ó þó samþykkt að greiða hana. Það fé hafði hann þó þegar goldið sem hluta af annarri og hærri greiðslu til K. Var hann því sýknaður .........020020000 0 near 424 Hlutafélög. Hlutdeild. S var ákærður fyrir að hafa ráðið G bana með skammbyssuskoti eða á annan hátt hafa átt þátt í því broti. Var atferli hans í ákæruskjali talið varða við 211. gr. alm. hegningarlaga nr. 19/1940 eða við nefnt ákvæði sbr. 22. gr. laganna. Ekki þóttu komnar fram alveg fullnægjandi sannanir fyrir því, að S hefði orðið G að bana eða átt þátt í þeim verknaði með saknæmum hætti. Var hann því sýknaður. Sératkvæði .................. 217 Húftrygging. Sjá vátrygging. Húsaleiga. Sjá leiga. Húsleit. Húsleit gerð hjá manni, sem grunaður var um manndráp ...... 217 Hylming. V var ákærður fyrir brot á 244. gr. alm. hegningarlaga með því að brjótast ásamt öðrum manni inn í verzlun og stela þar tóbaks- vörum. Til vara var hann ákærður fyrir brot á 254. gr. laganna. Þáttaka V í þjófnaðinum var ekki sönnuð. Hins vegar taldist sannað, að hann hefði veitt aðstoð sína við flutning þýfisins af innbrotsstað, aðstoðað við sölu þess og hagnýtt sér af andvirð- inu. Var honum refsað fyrir brot á 254. gr. V hafði áður hlotið refsidóma fyrir auðgunarbrot, og var refsing hans ákveðin með vísun til 72. gr. og 255. gr. alm. hgl. fangelsi 4 mánuði .. 858 Ó dæmd refsing, 6 mánaða fangelsi, fyrir brot á 254. gr. alm. hgl., ásamt öðrum brotum, er hann veitti viðtöku þýfi, sem honum var ljóst, hvernig var fengið ..........0000.0 0000... 1179 Höfundaréttur. Iðnaður. Iðnnámssamningar. H iðnmeistari gerði iðnnámssamning við T. Átti námstíminn að hefjast 1. október 1958 og vera lokið 1. október 1962. Í áritun iðnfulltrúa á iðnnámssamninginn sagði, að T hefði lokið iðn- skólaprófi, og væri því heimilt að stytta námstíma hans um 8 XCIV Efnisskrá Bls. mánuði frá því, er í samningnum segði. Samkvæmt því lauk T námi 1. febrúar 1962 og tók sveinskaup frá þeim tíma. Síðar krafðist T, að H gildi honum kaup iðnnema á 4. námsári fyrir framangreinda 8 mánuði. Einnig krafðist hann fjárgreiðslu vegna skólagjalda og bókakostnaðar, svo og vegna sjúkra- samlagsgjalds í 8 mánuði og almannatryggingagjalds. Krafa T um kaup var tekin til greina með hliðsjón af 23. gr. iðnfræðslu- laga nr. 46/1949 og 10. gr. reglugerðar nr. 130/1952. Einnig voru teknar til greina kröfur um skólagjald og bókakostnað, svo og kröfur um sjúkrasamlagsgjald og almannatrygginga- gjald með sérstakri skírskotun til 1. mgr. 17. gr. laga nr. 46/ 1949 00... 476 Innheimtulaun. E og I, sem keypt höfðu fasteign af J, var talið skylt að greiða inn- heimtulaun af greiðslum, sem þeir inntu eigi af hendi, fyrr en J hafði fengið lögmanni kröfuna til innheimtu ............ 525 Sjá málskostnaður ....................0.000 rr 1029 Innsetningargerðir. Ítak. Sjá fasteignir. Ítrekun. Á ók bifreið með áhrifum áfengis 13. október 1969. Áfengismagn í blóði hans reyndist 1,70%0. Með dómi sakadóms, uppkveðn- um 4. febrúar 1965, hafði hann verið dæmdur til sektargreiðslu og ökuleyfissviptingar í 8 mánuði fyrir ölvunarakstur. Það brot hafði ítrekunaráhrif á síðara brotið. Var honum dæmt varðhald og hann sviptur ökuleyfi ævilangt ....................... 593 G var refsað fyrir m.a. brot á 2., sbr. 4. mgr., 25. gr. umferðarlaga með því að hafa ekið bifreið undir áhrifum áfengis 2. maí 1970. G hafði sætt refsingu og ökuleyfissviptingu fyrir ölvunarakstur með dómssátt 13. febrúar 1969, og hafði það brot því ítrekunar- áhrif. Var G sviptur ökuleyfi ævilangt ................... 650 E sætti refsingu og ökuleyfissviptingu með dómi 6. júní 1967 vegna aksturs bifreiðar með áhrifum áfengis. Hann ók bifreið með áhrifum áfengis 31. desember 1969. Honum var gert að sæta varðhaldi í 15 daga og var sviptur ökuréttindum ævilangt, þar sem brot hans var ítrekað ................0.. 661 J skipstjóra dæmt hvort tveggja varðhald og fjársekt fyrir ítrekað fiskveiðabrot og afli og veiðarfæri gerð upptæk ............. 679 V var sakfelldur fyrir brot á 254. gr. alm. hgl. Hann hafði áður hlotið refsidóma fyrir auðgunarbrot sem og verið gerð refsing fyrir önnur brot. Refsing hans, 4 mánaða fangelsi, var ákveðin Efnisskrá með vísun til 72. gr. og 255. gr. alm. hgl. ............... Hinn 30. nóvember 1968 veitti forseti Íslands almenna uppgjöf saka vegna fiskveiðibrota, sem framin voru á Íslenzkum fiskiskipum frá 14. apríl 1965 til 30. nóvember 1968. Refsidómur á hendur S, sem kveðinn var upp 4. desember 1966, hafði því ekki ítrek- unaráhrif, er hann var sakfelldur og honum gerð refsing fyrir fiskveiðabrot framið 29. apríl 1971 .........000. 00.00.0000. Brot Í gegn 25. gr. umferðarlaga og 24. gr. áfengislaga var ekki ítrekað brot, þar sem fyrra brot hans, sem héraðsdómari hafði talið hafa ítrekunaráhrif, var framið áður en Í varð 18 ára, sbr. 1. mgr. 71. gr. alm. hegningarlaga ...................... H dæmt 15 daga varðhald fyrir ítrekaðan ölvunarakstur svo og fyrir nytjastuld. Hann var sviptur ökuleyfi ævilangt ............ Kaup og sala. A. Fasteignir. A og byggingafélagið D sömdu um, að Á fengi íbúð í keðjuhúsi, sem D hafði í smíðum. Í skriflegum kaupsamningi, dagsettum 5. nóvember 1965, sagði, að áætlað kostnaðarverð væri ca. kr. 800.000,00. Átti A að greiða kr. 100.000,00 við samningsgerð, kr. 170.000,00 þegar húsið væri fokhelt, en eftirstöðvar við afhendingu. Var sú fjárhæð ekki nánar tilgreind. Ennfremur sagði, að áætlað væri, að íbúðin yrði afhent að vori 1966, og tekið var fram, að ef kauphækkanir yrðu á tímabilinu, hækkaði áætlað kaupverð til samræmis við það. D krafði A við uppgjör um greiðslu alls kostnaðarverðs íbúðarinnar, enda hefði húsið verið smíðuð fyrir reikning A og verðtilgreining í samningi aðeins verið áætlun án allra skuldbindinga. Til vara hélt D því fram, að sér væri heimilt, vegna þess að verð var tilgreint með skammstöfuninni ca., að hækka það um 10% í kr. 880.000,00. Samningurinn var skýrður svo, að D hefði skuldbundið sig til að selja A íbúðina fyrir kr. 800.000,00 með hækkun vegna kauphækkana, sem urðu á byggingartímanum. A hafði rætt um íbúðarkaup við framkvæmdastjóra D skömmu eftir að íbúðir í keðjuhúsunum voru auglýstar til sölu í blaði 28. ágúst 1965 og hafði greitt kr. 100.000,00 upp í kaupverðið 5. október 1965. Var lagt til grundvallar, að bindandi samningur hefði komizt á milli aðila eigi síðar en þann dag, þótt hinn skriflegi samn- ingur væri gerður síðar. Ósannað var, að D hefði afhent A íbúð- ina, fyrr en um mánaðamótin ágúst og september 1966. Eftir atvikum þótti byggingartími til ágústloka ekki óeðlilegur, og A hafði ekki gert athugasemdir við þann tíma. Var A því gert að greiða álag á hið tiltekna verð, er nam kauphækkunum |. október 1965 til 1. september 1966. D krafðist þess ennfremur, 968 1025 1081 XCVI Efnisskrá Bls. að A greiddi umfram kaupverðið samtals kr. 45.150,00 vegna tiltekinna breytinga á íbúðinni frá því sem samningur kvað á um. A viðurkenndi, að ein breyting hefði verið gerð að hans ósk. Bar honum að greiða aukakostnað vegna hennar. D hafði ekki gefið A kost á að tjá sig um aðrar breytingar, áður en þær hófust. Voru kröfur D vegna þeirra ekki teknar til greina . 179 Með kaupsamningi 27. október 1967 seldi sameignarfélagið J þeim G og I fasteign í fokheldu ástandi fyrir kr. 1.100.000,00. Af kaupverði áttu kaupendur að greiða kr. 650.000,00 í peningum á þremur gjalddögum, en gefa út tvö skuldabréf til fimm og sex ára með 8% ársvöxtum fyrir eftirstöðvunum, samtals kr. 450.000,00. Gjalddagar afborgana og vaxta af skuldabréfunum áttu að miðast við afhendingardag eignarinnar. Hún var afhent G og I hinn 1. nóvember 1967, og töldust fyrstu greiðslur af skuldabréfunum eiga að falla í gjalddaga 1. nóvember 1968. G og Í inntu ekki peningagreiðslur af hendi á gjalddaga, og höfðu 22. marz 1969 hvorki gefið út skuldabréfin né innt af hendi þær greiðslur, sem samkvæmt þeim hefðu átt að falla í gjalddaga 1. nóvember 1968. Tilkynnti lögmaður J þeim, að vegna van- efnda þeirra hefði J ákveðið að krefjast greiðslu á allri skuld- inni. Lögðu G og I þá fé það, sem í gjalddaga var komið, í sparisjóðsbók í Landsbanka Íslands og afhentu J. Hann hélt til streitu kröfu sinni um að G og I greiddu allan þann hluta kaup- verðsins, sem skuldabréf skyldu gefin út fyrir, þar sem hann væri Í gjalddaga fallinn vegna vanefnda þeirra. Þeir báru fyrir sig, að J hefði eigi enn gefið út afsal, en að útgáfu þess, sem og skuldabréfanna, hefði hann átt að hafa frumkvæði, og ekkert hefði verið um það samið, að greiðsludráttur skyldi varða því, að skuldin félli öll í gjalddaga. Einnig hefði J vanefnt skyldur sínar samkvæmt kaupsamningi um jöfnun lóðar í rétta hæð. Höfðuðu þeir gagnsök til greiðslu kostnaðar við það. Vanefndir J, þær er í málinu greindi, þóttu eigi slíkar, að þær réttlættu þann drátt, sem varð af hendi G og I á útgáfu skulda- bréfanna, og þeir höfðu ekki gert reka að því að fá afsal fyrir eigninni á þeim tíma, sem ráð var gert fyrir í kaupsamningi aðila. Var þeim gert að greiða allar ógreiddar eftirstöðvar Þeirrar fjárhæðar, sem skuldabréf hafði átt að gefa út fyrir, auk innheimtulauna af þeim greiðslum, sem þeir inntu af hendi í marz og nóvember 1969. J var hins vegar dæmdur til að greiða þeim skaðabætur vegna dráttarins á því að lagfæra lóðina .... 525 KG og F keyptu risíbúð af KJ og G. Í kaupsamningi sagði, að hún væri seld í því ástandi, sem hún var, og kaupendur hefðu kynnt sér og sætt sig við að öllu leyti. Nokkru eftir að kaupendur flutt- ust í íbúðina kröfðust þeir riftunar kaupsamningsins vegna þak- leka. Seljendur höfðuðu þá mál á hendur þeim til efnda á kaup- Efnisskrá KCVII Bls. samningnum og greiðslu skaðabóta, en kaupendur gagnsök til riftunar kaupanna og greiðslu skaðabóta, og síðar tvær fram- haldsgagnsakir til heimtu skaðabóta eingöngu, ef riftunarkröfu yrði hafnað. Báru þeir fyrir sig þaklekann, skemmdir á gólf- teppum, ófullnægjandi einangrun íbúðarinnar og að hún hefði ekki verið samþykkt af byggingaryfirvöldum. Kaupendur voru ekki taldir geta haft uppi neinar kröfur vegna lekans eða galla á gólfteppum. Blasti sumt af þessu við eftir lauslega skoðun, en flest fór eigi fram úr því, sen: við mátti búast eftir aldri húss- ins og augsýnilegu ástandi íbúðarinnar, og ekki höfðu þessi atriði ekki verið sérstaklega áskilin við kaupin eða svikum verið beitt. Seljendur báru hins vegar ábyrgð á ófullnægjandi einangr- un, sem þeim hlaut að vera kunnugt um og bar því að vekja athygli kaupenda á við kaupin. Þá máttu kaupendur gera ráð fyrir því, að íbúðin hefði tilskilin leyfi byggingaryfirvalda, en öðrum seljendanna “var kunnugt um, að svo var ekki. Þessir gallar voru þó ekki stórfelldir, og ekki höfðu seljendur beitt sviksamlegri launung. Var riftunarkrafan því ekki tekin til greina. Kaupendur áttu hins vegar rétt til skaðabóta fyrir kostn- að við úrbætur á einangrun og fyrir verðrýrnun íbúðarinnar, vegna þess að hún var ósamþykkt. Voru þær bætur ákveðnar svo sem mat dómkvaddra manna sagði til um. Kröfur seljenda voru teknar til greina aðrar en skaðabótakrafa, sem eigi var viðhlítandi rökstudd .............00... 00... nn nn 762 A gerði kaupsamning við Ó og K um kaup á íbúð, tilbúinni undir tréverk. Hann fékk afsal fyrir íbúðinni og var afhent hún í júlí 1966, en fluttist í hana í ágúst s. á. Í febrúar 1967 krafðist hann lagfæringa á nokkrum göllum. Því synjuðu Ó og K. Fékk þá A, ásamt fleiri íbúðarkaupendum, dómkvadda matsmenn, og síðar yfirmatsmenn, til að meta þá galla, sem á væru. Krafði hann Ó og K skaðabóta vegna þess, að veggir væru sprungnir og hitalögn í eldhúsi lægi að nokkru utan á vegg. Sprungurnar stöfuðu af óhreinindum í steypuskilum, og á því báru Ó og K ábyrgð. Kröfum vegna hitalagnarinnar var hafnað. Hafði A skoðað íbúðina gaumgæfilega, áður en hann tók við henni, og hann undirritaði afsal þar sem sagði, að hann hefði kynnt sér ástand hins selda og tekið það gilt að öllu leyti, en hreyfði þá engum athugasemdum um frágang pípulagnarinnar ........ 887 J keypti íbúð af H, tilbúna undir tréverk og með hita komnum í íbúðina. Hann tók við íbúðinni 31. október 1963 og fór að kynda að eigin sögn í ársbyrjun 1964. Raki kom fram í íbúðinni. Samkvæmt mati dómkvaddra manna lak „element lofthitara. Töldu matsmenn hann ekki gerðan til húsahitunar og vera óhæfan til þeirra nota. Sama var álit sérfróðra samdómenda. Eðlilegt taldist, að ófaglærðum mönnum sæist yfir annmarkann KCVII Efnisskrá Bls. á lofthitaranum. J viðurkenndi, að hann hefði ekki kvartað yfir gallanum, fyrr en upp úr áramótum 1965, en athugasemdir hans þóttu ekki of seint fram komnar eins og á stóð. Hafnað var, að H bæri eigi ábyrgð á gallanum heldur sá aðili, sem setti loft- hitarann upp. Var H gert að greiða J skaðabætur, sem námu verði nýs hitara ásamt uppsetningarkostaði ............... 1090 R seldi G íbúð með skriflegum kaupsamningi. Þar sagði, að G væri kunnugt um, að seljandi væri ekki þinglýstur eigandi, en hann mundi útvega G löglega eignarheimild fyrir tiltekinn tíma. Afsal var gefið út síðast í sama mánuði, undirritað af K. Héraðs- dómur dæmdi R og K óskipt til að greiða G skaðabætur vegna galla á íbúðinni. K áfrýjaði dóminum af sinni hendi. Ósannað var, að K hefði átt þátt í sölu íbúðarinnar til G að öðru leyti en því að undirrita afsalið sem þinglýstur eigandi íbúðarinnar, er kaup fóru fram og þegar afsal var gefið út. Var K dæmd sýkna af kröfum G ...........0.0 00. 1095 B. Lausafé. P stórkaupmaður seldi verzluninni Á, sem KE og KS áttu og ráku með ótakmarkaðri ábyrgð, nokkurt magn fyllingarefnis. Þeir töldu efnið hafa verið gallað og einungis hægt að nota hluta þess. Ekki var nægilega leitt í ljós, að efnið hefði verið ónot- hæft, ef fylgt var leiðbeiningum P um notkun þess. Ekki var heldur sannað, að efnið hefði verið lakara að gæðum en KE og KS máttu vænta af verði þess og frásögn P, og engu skiluðu þeir honum af efni því, sem þeir töldu sig hafa bætt kaupanda þess með öðru nyju. Voru þeir dæmdir til að greiða P að fullu reikning hans vegna efnisins ...........0.0000 0000. 98 HP h/f keypti frysta loðnu af HV h/f. Í máli, sem HV höfðaði til greiðslu kaupverðsins, var HP dæmdur til að greiða það ásamt vöxtum frá afhendingardegi ....................0....0.0... 102 V h/f dæmt til að greiða A/B F andvirði varnings, sem V hafði verið afhentur í því skyni að félagið tæki að sér söluumboð fyrir F með slíkar vörur ...........2%..2 0020. 506 F h/f og S h/f pöntuðu hjá G h/f Thiocol-þéttiefnið Weatherban. Efnið var ætlað til þéttingar með rúðum. Starfsmenn G voru taldir hafa gefið fyrirsvarsmönnum F og S ástæðu til að ætla, að vöruheitið Weatherban væri samheiti á þéttiefnum, sem innihéldu Thiocol- efni án þynnis. Fog S var afhent efnið Weatherban 202, sem var annað efni en Weatherban 101. Kom í ljós eftir glerjun, að það kom ekki að sömu notun. G mátti vera ljóst, að allt þétti- efni, sem F og S keyptu með heitinu Weatherban, átti að hafa eiginleika efnisins Weatherban 101. Hafði þeim því verið fengið í hendur annað efni en um var samið, er þeir fengu efnið Weatherban 202. Voru þetta mistök starfsmanna G. Gera varð þá Efnisskrá XCIX Bls. kröfu til þeirra, að þeir kynnu glögg skil á vöru þeirri, sem G seldi. Bar G af þessu skaðabótaábyrgð gagnvart F og S. Svipti það þá eigi bótarétti, eins og á stóð, að þeir réðu það ekki af áletruninni Weatherban 202 á umbúðum, að það væri ekki hið umsamda Thiocol-efni, enda var það villandi, að það var aðeins nefnt Weatherban á reikningi G og reiknað á öðru verði en butyl-þétti- efnið Ribbonseal, sem F og S einnig keyptu, þó að þetta væru í raun réttri sömu efnin. Ekkert var heldur komið fram um það, að útlit efnisins sjálfs fyrir notkun hefði mátt vekja grunsemdir F og S. Sú málsástæða, að F og S hefðu kvartað of seint var ekki höfð uppi í héraði, og kom hún þegar af þeirri ástæðu ekki til álita fyrir Hæstarétti. Var G dæmt að bæta F og S tjón þeirra, en fjárhæð bótakröfu var ekki sérstaklega andmælt .................... 560 G og J seldu Sh/f vélbát, sem samkvæmt afsali átti að afhenda í „„ríkis- skoðunarstandi''. G og J var gert að greiða S reikninga vegna viðgerða, er fram fóru og nauðsynlegar voru til að fullnægt væri þessum skilmála. Ennfremur var þeim gert að greiða iðgjöld af vátryggingu, sem dregin höfðu verið frá tjónbótum til S, en ágreiningslaust var, að G og J bar að greiða. Gagnkröfur þeirra voru ósannaðar og voru ekki teknar tilgreina ............... 974 J pantaði 14. nóvember 1966 ljósmyndavörur frá E í Þýzkalandi. Áskildi hann, að vörurnar yrðu sendar til geymslu í tollvöru- geymslu til greiðslu um leið og þær yrðu innleystar, og að frumrit farmskírteinis og vörureikningar yrðu sendir beint til sín. E sendi vörurnar 5. desember, en hafnaði tilmælum J um greiðsluhátt. Sendi hann sýningarvíxil fyrir öllu kaupverðinu, ásamt öðrum vöruskjölum, til Landsbankans. Eftir nokkur bréfaskipti bauðst J til þess í bréfi 20. febrúar að greiða vörurnar í þrennu lagi, í febrúar, marz og apríl, og skyldi E fá honum í hendur yfirlýsingu til sýningar í innheimtubankanum, um að hann samþykkti þennan greiðsluhátt. Ennfremur sagði í bréfinu, að bankinn mundi hafa „full control over the consignment until it is paid''. E samþykkti þetta með bréfi 3. marz. J framvísaði ekki bréfinu frá 3. marz í Landsbankanum, og ekki innti hann af hendi greiðslur samkvæmt bréfi sínu frá 20. febrúar þrátt fyrir ítrekaðar kröfur E. Hinn 24. ágúst endursendi Landsbankinn vöruskjölin til viðskiptabanka E að beiðni þess banka. Í lok ágúst brunnu vörurnar í vöruskála flytjanda. Tilkynnti J E um það með bréfi 1. september. Talið var, að aðilar hefðu náð samkomulagi um kaupskilmála með bréfa- skiptunum 20. febrúar og 3. marz. Eftir það hefðu vörurnar verið geymdar í vörugeymslu flytjanda á áhættu J. Dráttur á því, að hann fengi þær í hendur, stafaði af vanskilum hans. Með bréfum 16. maí og 10. júlí gerði E honum ljóst, að hann vildi halda upp á hann kaupunum. Hafði E ekki samþykkt að taka vörurnar aftur eða einhliða rift kaupunum. Endursending vöruskjalanna olli því Efnisskrá ekki, að áhættan af því, að vörurnar færust af tilviljun, flyttist á E. Var J dæmt að greiða kaupverð varanna. Sératkvæði Mál til heimtu kaupverðs seldra varahluta í skipsvél ........... Kaupsamningar. Sjá kaup og sala. Kaupgjaldsmál. Sjá vinnusamningar, vinnulaun. Kjarasamningar. Skýrð ákvæði kjarasamnings um frídaga og greiðslu fyrir unna frídaga í máli, sem vélstjóri höfðaði gegn útgerðarmanni .. G og fleiri bifreiðastjórar í Bifreiðastjórafélaginu Mjölni óku sandi fyrir F gegn því gjaldi, sem hann bauð. Kjarasamningar höfðu eigi tekizt milli bifreiðastjórafélagsins og F, en í reynd létu ráðamenn þess það við gangast, að félagsmenn þess ækju þungaefnum gegn þeirri gagngreiðslu, sem F bauð. Sú greiðsla var lægri en svaraði til auglýsts taxta Landssambands bifreiða- stjóra. G krafði F um mismun þess, sem honum hafði verið goldið, og þess, sem gjalda hefði átt eftir hinum auglýstu töxtum. G var einn þeirra bifreiðastjóra, sem í verki undir- gengust efnisflutning fyrir F fyrir það gjald, sem hann ákvað. Hann tók við gagngjaldi því, sem F vildi af hendi inna fyrir aksturinn, og gaf F fyrirvaralausar kvittanir fyrir greiðslum. Þegar af þeim ástæðum stóðu lög eigi til að taka til greina bak- reikninga hans á hendur F............00.000. 00 Útgerðarmanni rétt að reikna skipstjóra laun eftir ákvæðum kjara- SAMNINGS „2... F, Félag starfsfólks í veitingahúsum, krafði veitingahúsið S um greiðslu iðgjalda í sjúkrasjóð og orlofsheimilissjóð vegna starfs- fólks. Reisti F kröfuna á kjarasamningi sínum við Samband veitinga- og gistihúsaeigenda. S var ekki aðili að því sambandi, og starfsfólk hans á þeim tíma, sem málið varðaði, var ekki félagsbundið í F. Samkvæmt því, og þar sem S hafði ekki sér- staklega skuldbundið sig til að greiða gjöldin, var krafa F ekki tekin til greina .................0.000 00 K var 1l. stýrimaður á vetrarvertíð 1968 á fiskiskipinu m/s Á, sem Í átti. Við uppgjör var K greiddur 1 hásetahlutur, en hann taldi sér bera 17 hásetahlut. Skírskotaði hann um það til, vertíðarsamnings stéttarfélags síns við Landssamband ísl. útvegsmanna, L, frá 1963 ásamt síðari breytingum. Þar voru ekki ákvæði um laun II. stýrimanns á landróðraskipum, sem stunduðu þorskveiðar með netjum, eins og m/s Á hafði gert. Bréfaskipti höfðu orðið um þetta milli L, en þar var Í félags- maður, og stéttarfélags K. Sagði í bréfi stéttarfélagsins 22. maí 1967, að stjórnarfundur hefði fallizt á, að kaup viðkomandi Bls. 1242 1278 166 Efnisskrá cl Bls. yrði 2,89%0 af brúttóaflaverðmæti, þó aldrei minna en 1'/s hásetahlutur. Í hafði greitt K laun hans samkvæmt þessu. Ætla varð, að stjórn stéttarfélagsins hefði haldið uppi hlut K eftir því sem efni stóðu til og ekki borið fyrir borð hlut hans. Varð honum því ekki dæmt hærra kaup en stjórnin taldi hæfilegt, og var Í sýknaður af kröfu hans ................0....... 950 J múrari, sem starfað hafði við smíði húss, sem B var aðalverktaki að, gat ekki krafið múrarameistarann H um vangoldin laun, þótt H hefði ráðið hann til starfa og hann hefði tekið laun eftir kjarasamningum stéttarfélags síns við Múrarameistarafélag Reykjavíkur, sem H var aðili að, en ekki B. Mátti J vera ljóst, að H starfaði sem verkstjóri á vegum B ................. 1200 Kjörskrá. Sjá kosningarréttur. Kosningalög. Héraðsdómari vísaði frá kröfu manns um að nafn hans yrði tekið á kjörskrá við Alþingiskosningar, þar sem hann hefði eigi áður kært til sveitarstjórnar yfir kjörskránni. Frávísunardómurinn var kærður til Hæstaréttar, en staðfestur ................. 659 Kosningarréttur. Maður, sem farið hafði til Svíþjóðar í atvinnuleit og undirritað af því tilefni svonefnda samnorræna flutningstilkynningu, taldist eigi fullnægja því skilyrði kosningarréttar til Alþingis sam- kvæmt stjórnarskrá og kosningalögum, að hann ætti lögheimili hér á landi, sbr. 1. og 2. mgr. 2. gr. laga nr. 35/1960. Áttu undantekningarákvæði 3. mgr. 2. gr. og 10. gr. þeirra laga eigi við um hagi hans ..............0..000 000 nn 654 Kvittun. Sjá greiðsla. Kvörtun. Sjá tómlæti. Kyrrsetning. Þann 16. marz 1971 var að kröfu P kyrrsett sparisjóðsbók við bank- ann Ú svo og 7 víxlar, allt eign G. Verðmæti þessi voru í vörzlu Ú. Þann 22. marz tók fógeti gerðina upp að nýju að beiðni P til að gefa Ú kost á meðalgöngu. Ú krafðist, að krafa P um kyrrsetningu víxlanna og sparisjóðsbókarinnar næði ekki fram að ganga, þar sem Ú hefði verðmæti þessi að handveði, og sparisjóðsbókin væri auk þess undanþegin kyrrsetningu. P krafðist, að fógetadómur kvæði á um, að kyrrsetningin gengi fyrir þeim rétti, sem Ú kynni að telja sig eiga. Hinn $. apríl úrskurðaði fógeti, að kyrrsetning skyldi fara fram á ábyrgð P CII Efnisskrá í þeim verðmætum, sem vísað hafði verið á til kyrrsetningar í fógetadómi 16. marz 1971. Þann úrskurð kærði Ú. Í dómi Hæstaréttar sagði, að kyrrsetning verðmæta þeirra, sem um var að tefla í málinu, hefði verið framkvæmd hinn 16. marz 1971. Henni hafði eigi verið haldið til laga samkvæmt 20. gr. laga nr. 18/1949. Jafnvel þótt litið væri svo á, að hinn kærði úrskurður væri endurnýjun á þeirri kyrrsetningargerð, þá hafði henni ekki heldur verið haldið til laga, miðað við uppsögudag þess úrskurðar. Voru því eigi efni til að framkvæma lausnargerð samkvæmt 25. gr. nefndra laga, og var kærumálinu vísað frá Hæstarétti. Sératkvæði ..............%.... 0... Héraðsdómur staðfestur að öðru leyti en tók til ákvæðis hans um staðfestingu kyrrsetningargerðar, þar sem fallið var frá þeirri kröfu fyrir Hæstarétti ...............0... 00... Kærumdl. A. Einkamál. 1. Kæruheimild og kærufrestur. Sagt, að ákvæði 3. mgr. 13. gr. laga nr. 57/1962 væri eftir grunn- rökum sínum því eigi til fyrirstöðu, að úrskurður skiptaréttar um málskostnað, er aðilar höfðu orðið ásáttir um niðurstöðu efnislegs sakarefnis, væri borinn undir Hæstarétt með kæru, en lagaheimild brast til áfrýjunar hans ...................... Héraðsdómari synjaði með úrskurði 18. júní 1971 að bera upp ymsar vitna- og aðilaspurningar. Sá úrskurður var kærður til Hæsta- réttar S. ágúst 1971. Þar sem umboðsmaður sóknaraðila hafði fengið vitneskju um uppsögu úrskurðarins eigi síðar en hinn 21. Júlí, var kærufrestur liðinn, þegar kært var, og málinu vísað sjálfkrafa frá Hæstarétti ................0.. 000... 2. Öflun sakargagna. Kærður úrskurður í vitnamáli, sem háð var, eftir að Hæstiréttur hafði með úrskurði veitt aðilum hæstaréttarmáls kost á að afla tiltekinna gagna. Úrskurðaði dómari í vitnamálinu, að vitna- stefnandi mætti afla vættis vitnis, sem ekki var getið í úrskurði Hæstaréttar. Úrskurðurinn var staðfestur ................. 3. Frávísun frá héraðsdómi. Kærður dómur um frávísun máls ex officio vegna ýmissa galla á málatilbúnaði. Frávísunardómurinn var staðfestur ......... Kærður dómur um frávísun máls, sem höfðað var til viðurkenningar á, að ekki bæri að greiða söluskatt af innfluttum prentlitum til framleiðslu plastumbúða og til endurgreiðslu á goldnum sölu- Bls. 600 1117 175 817 463 43 Efnisskrá skatti. Var frávísunin reist á því, að ákvörðun um innheimtu söluskattsins hefði ekki verið kærð til skattyfirvalda eftir ákvæðum laga nr. 10/1960. Frávísunardómurinn var felldur úr gildi .........0.000 000 Erfingjar í dánarbúi og S báru ágreining um kröfu S í búið undir skiptaráðanda í Reykjavík. Ágreiningnum var vísað frá skipta- réttinum, þar sem hann og skiptin í heild bar undir annan skiptaráðanda. Úrskurður skiptaráðanda var staðfestur ..... Kærður frávísunardómur þar sem máli var vísað frá dómi vegna skriflegs málflutnings af Hendi stefnanda og einnig tekið fram í dómi, að í stefnu væri stefnandi ekki tilgreindur svo sem lög áskilji og varnarþings hans ekki getið. Hæstiréttur staðfesti frávísunina að því er tók til eins þáttar í kröfugerðinni, vegna þess að sú krafa var ekki dómhæf, en felldi frávísunardóminn að öðru leyfi úr gildi ...........0.0000 000... nn. I krafðist, að nafn hans yrði tekið á kjörskrá við Alþingiskosningar. Héraðsdómari vísaði málinu sjálfkrafa frá dómi, þar sem J hafði ekki neytt þess úrræðis 20. gr. kosningalaga að kæra yfir kjörskránni til borgarstjórnar og eigi sannað, að honum hefðu hamlað þau forföll, sem greind eru í 24. gr. laganna. J kærði úrskurðinn, en hann var staðfestur ........0000. 000... Ábyrgðartryggjandi bifreiðar endurkrafði ökumann bifreiðarinnar um fé, sem hann hafði greitt hans vegna í skaðabætur vegna ökuóhapps. Héraðsdómari vísaði málinu sjálfkrafa frá dómi, þar sem það hafði ekki verið lagt til sátta fyrir sáttamenn. Dómurinn var felldur úr gildi, þar sem heimilt var skv. $. tl. 3. mgr. 5. gr. laga nr. 85/1936, sbr. 1. gr. laga nr. 46/1950 og 84. gr. laga nr. 85/1936, að ganga fram hjá sáttamönnum með sáttatilraun í málinu ...........0..000 00. nn rn S hafði uppi í máli skaðabótakröfu í fjórum liðum. Héraðsdómur vísaði sjálfkrafa frá dómi tveimur kröfuliðanna, þar sem S hefði ekki lagt fram reikninga yfir þann kostnað eða aflað mats dómkvaddra manna. Frávísunardómurinn var kærður tl Hæstaréttar, sem staðfesti hann .........0..0.000.. 0. 0... Kærður frávísunardómur bæjarþings í máli á hendur ábyrgðartryggj- anda kranabifreiðar. Málssóknin var byggð á 67. gr., sbr. 69. gr., umferðarlaga nr. 40/1968. Samkvæmt 74. gr. þeirra laga verða slík mál ekki höfðuð gegn vátryggingafélagi einu sér. Var frávísunardómurinn því staðfestur. Sératkvæði ............ 4. Vanhæfi dómara. Kærður var til Hæstaréttar úrskurður aukadómþings, er hratt kröfu allra málsaðila um að hinn reglulegi héraðsdómari og samdóm- endur, er hann hafði kvatt til dómsetu með sér, vikju dómara- sæti í máli um eignarrétt að botni stöðuvatns. Dómsformaður C1ll Bls. 200 206 385 659 667 943 1236 CIV Efnisskrá var oddviti sýslunefndar, en sýslusjóður var hluthafi í K h/f, er nýtti botnefni úr vatninu í atvinnurekstri sínum. Atvinnu- rekstur K hafði verulega fjárhagsþýðingu fyrir sýsluna. Bar dómsformanninum því að víkja úr dómarasæti í málinu, sbr. 7. tl. 36. gr. laga nr. 85/1936, og kvaðning hans á samdóm- endum var Ógild ..................0. 0000... Kærður synjunarúrskurður héraðsdómara um að hann viki dómara- sæti í máli. Úrskurðinum var hrundið, þar sem dómarinn hafði áður í bréfi til dómsmálaráðuneytis fjallað um sakarefnið með þeim hætti, að ekki var rétt, að hann færi með dómsmálið 5. Ýmis kæruatriði. Matsbeiðandi kærir úrskurð matsdómara um þóknun dómkvaddra matsmanna. Úrskurðurinn, sem eigi var gagnkærður, var stað- festur ..........0...00.. 0. Kærður úrskurður um kyrrsetningu. Eigi voru efni til að framkvæma lausnargerð, og var kærumálinu vísað frá Hæstarétti ...... B. Opinber mál. 1. Gæzluvarðhald. Kærður úrskurður um gæzluvarðhald sakaðs manns samkvæmt 1. tl. 67. gr. laga nr. 82/1961. Úrskurðurinn var staðfestur .. Kærður úrskurður um að maður grunaður um þjófnað skyldi sæta sæzluvarðhaldi allt að 30 dögum samkvæmt 1. tl. 67. gr. laga nr. 82/1961. Úrskurðurinn var staðfestur „................ Kærður úrskurður um framlengingu á gæzluvarðhaldi, sem sakaður maður sætti, sbr. 1. og 5. tl. 67. gr., svo og um geðrannsókn, sbr. 2. tl. dlið 7S. gr., laga nr. 82/1961. Úrskurðurinn var stað- festur .............. Kærður, en staðfestur, úrskurður sakadóms, þar sem sökuðum Manni var gert samkvæmt |. og 6. tl. 1. mgr. 67. gr. laga nr. 82/1961 að sæta gæzluvarðhaldi í allt að 30 daga og gangast undir rannsókn á geðheilbrigði sinni á þeim tíma, sbr. 2. tl. d lið 75. gr. laganna ...................000 0000. Kærður úrskurður um gæzluvarðhald manns, sem grunaður var um þjófnað, sbr. 1. tl. 67. gr. laga nr. 82/1961, en úrskurðurinn staðfestur .................000. 000. 2. Ýmis kæruatriði. Sakadómur Reykjavíkur synjaði með úrskurði kröfu saksóknara ríkisins um að taka til rannsóknar mál um ætlaða óleyfilega stöðu bifreiðar við stöðumæli. Saksóknari kærði úrskurðinn samkvæmt 3. tl. 171. gr. laga nr. 82/1961. Úrskurðurinn var felldur úr gildi og lagt fyrir yfirsakadómara að heyja dóms- Bls. 808 923 56 600 382 483 814 1170 Efnisskrá rannsókn í málinu ...........2.0.0 0000 nes Sakadómur úrskurðaði sjúkrasamlaginu S skylt að veita rannsóknar- deild ríkiskattstjóra aðgang að lyfseðlum, er fylgdu reikningum lyfjabúð til S, og eftir atvikum láta deildinni þessi gögn Í té. S kærði úrskurðinn samkvæmt 1. tl. 172. gr. laga nr 82/1961, sbr. 1. mgr. 13. gr. laga nr. 57/1962, en hann var staðfestur Lögreglustjóri svipti H ökuleyfi til bráðabirgða vegna gruns um ölvun við akstur. H krafðist úrskurðar sakadóms um þá ákvörð- un. Úrskurðaði sakadómur, að hún skyldi óbreytt standa. H kærði úrskurðinn, en hann var staðfestur ................ Kærumálskostnaður. Krafa gerð á hendur héraðsdómara um að hann greiði kærumáls- kostnað ásamt málsaðila, en sú krafa ekki tekin til greina. Landamerki. Ágreiningur var milli Andakílshrepps, A, og Lundarreykjadals- hrepps, L, annars vegar og eiganda jarðarinnar Þ hins vegar um eignarrétt að Reyðarvatni. Ekki var um það deilt, að strönd vatnsins að sunnan og vestan, milli Reyðarlækjar og Grímsár, lægi undir Þ. Á hinn bóginn töldu A og L, að þeir sem eigendur afréttarlanda norðan og austan vatnsins ættu einnig strönd vatnsins þeim megin, A frá Grímsá að Fossá, en L frá Fossá að Reyðarlæk, og þar með ættu þeir vatnsbotn og vatns- og veiðirétt í vatninu eftir því sem sá réttur fylgdi eignarrétti að vatnsbakka að lögum. Eigandi Þ hélt því aftur á móti fram, að landamerki Þ gagnvart þessum afréttarlendum væru eftir strönd vatnsins að norðan og austan, og lægi því vatnið allt undir Þ. Studdi hann þetta við landamerkjabréf fyrir Þ frá 10. sept. 1886. Með dómi Hæstaréttar 20. október 1967 var dómur landamerkjadóms um ágreining þennan ómerktur og málinu heimvísað, en tekið fram í dóminum, að ábúandi Þ hefði ekki mátt með einhliða gerð og þinglestri landamerkjaskrár auka rétt jarðarinnar til Reyðarvatns frá því, sem áður hefði verið, en ósannað væri, að eigandi Þ hefði, er skráin var gerð, átt frekari botns-, vatns- og veiðirétt í vatninu en ákvæði 56. og 59. kap. landsleigubálks Jónsbókar sögðu til um. Er sakarefnið kom að nýju til úrlausnar Hæstaréttar, var aðilum dæmdur, með skír- skotun til forsendna hins fyrri dóms, vatns-, botns- og veiði- réttur, hverjum fyrir sínu landi, 115 m út í vatnið, miðað við lágflæði, og veiði í almenningi vatnsins samkvæmt ákvörðun matsmanna, sbr. 1. tl. 4. gr., 8. gr. og 94. gr. laga nr. 76/1970, ef því væri að skipta, að öðru leyti en því, að ekki varð lagður dómur á kröfu L um vatnsrétt og botnsrétt, þar sem ekki varð ráðið af gögnum, hvort lönd hans voru fullkomin eignarlönd CV Bls. 127 383 815 385 CvVI Efnisskrá Bls. eða einungis afréttareign. Ekki var tekið undir það með eiganda Þ, að allt vatnið lægi undir jörð hans vegna hefðarhalds .. 1137 Landhelgisbrot. Sjá fiskveiðabrot. Landsskipti. Landvist. Launaskattur. Sjá skattar. Lausafjárkaup. Sjá kaup og sala. Lax- og silungsveiði. Sjá veiðiréttur. Leiga. Sjá og ábúð, erfðafesta. A. Fasteignir. H heimilaði M h/f og R h/f að nýta um 15 ára skeið, frá 1. júlí 1961 að telja, sand og málarnámu í Vífilstaðalandi gegn tilteknu gjaldi fyrir hverja tunnu steypuefnis, sem flutt yrði burt af námusvæðinu. M hóf efnistöku í námunni, en R ekki. Árið 1970 framseldi R námurétt sinn til V h/f. V hóf undirbúning að efnistöku í námunni, en M krafðist og fékk lagt lögbann við starfrækslu hans. Í máli til staðfestingar lögbanninu var dæmt, að M og R hefðu einungis átt samvinnslurétt til námunnar, og var málsaðilum, hvorum um sig, eigi rétt að vinna námuna, unz ráðið væri til lykta á löglegan hátt ágreiningi þeirra og kveðið á um rétt þeirra hvors um sig. Var lögbannið staðfest að svo stöddu .........2.000.00. nn 688 V-kaupstaður úthlutaði H leigulóð 1953. Reisti hann og rak á henni bifreiðaverkstæði. Er honum þótti verkstæðið orðið of lítið, fékk hann leigða viðbótarlóð með leigulóðarsamningi 1964. Með dómi Hæstaréttar 28. júní 1965 var dæmt, að maður, sem átti skúra á viðbótarlóðinni, gæti varnað H niðurrifs á þeim, og að nokkur hluti hennar ætti eftir skipulagsuppdrætti að fara undir veg. Mátti H því ekki hagnýta sér lóðarréttindin. Krafðist hann, að V yrði dæmt skylt að kaupa bifreiðaverkstæðið ásamt leigulóðarréttindum og viðbótarleigulóðarréttindum fyrir til- tekið eignarnámsmatsverð, svo og greiða skaðabætur, en til vara að greiða skaðabætur eingöngu. Hvorki skipulagslög, önnur lög né meginstafir skaðabótaréttar stóðu til, að V yrði dæmt að kaupa fyrir eignarnámsmatsverð verkstæðið með leigulóðarréttindum, og var V sýknaður af þeirri kröfu. For- ráðamenn V þóttu eiga mikla sök á, að leigusamningurinn 1964 var gerður við H að óathuguðu máli, en H hafði einnig mátt athuga aðstæður betur en hann gerði. Mátti telja víst, að H Efnisskrá CvVII Bls. hefði orðið fyrir talsverðu tjóni af gerð og vanefnd leigusamn- ingsins. Voru honum eftir málavöxtum dæmdar kr. 150.000,00 í vanefndabætur. Sératkvæði ..........0..0. 0000... 957 G var úthlutað leigulóð undir einbýlishús í R-borg. Á einu horni lóðarinnar stóð steinskúr, eign S. Vegna mistaka var skúrinn ekki sýndur á uppdrætti með lóðarsamningi, og fyrirvari var ekki gerður um lóðarskikann í samningnum. Ágreiningslaust var, að G voru frá upphafi ljósir þessir annmarkar á eignar- heimildum R. Uppdrættir af húsi G voru fullgerðir 1958 og samþykktir af byggingaryfirvöldum. Smíði hússins var að mestu lokið 1960 eða 1961. Vegna skúrsins var ekki hægt að reisa bifreiðageymslu við húsið, svo sem gert var ráð fyrir. Samningar tókust ekki með R og S um brottnám skúrsins, og eignarnámi varð ekki beitt, enda var skipulag ekki staðfest. Höfðaði G mál 1966 og krafðist, að R yrði gert að fjarlægja skúrinn og afhenda sér lóðarskikann, svo og greiða sér skaðabætur vegna tjóns af vanefndum á lóðarleigusamningnum. Lagt var til grundvallar, að R hefði skuldbundið sig til að afla G leiguréttar yfir lóðar- skikanum. En þar sem R hafði hvorki átt þess kost að afla sér nauðsynlegra eignarráða yfir honum né beita eignarnámi, en yfirgnæfandi líkur voru á, að honum yrði það síðar kleift, a. m. k. þegar skipulag hefði verið staðfest, var R dæmd sýkna að svo stöddu af fyrri kröfunni. G taldist eiga skaðabótakröfu á R, en málið var þó ekki fyllilega reifað um skaðabótaskyld- una. Var R að svo vöxnu máli einnig dæmd sýkna að svo stöddu af skaðabótakröfunni. Sératkvæði .......0..0.000. 0000... 1004 B. Lausafé. Lífeyrir. Líkamsárás. Konan A fór að loknum dansleik heim með systur sinni og mági, J, en L, eiginmaður hennar, fór heim til sín. Á sat að drykkju ásamt fleira fólki til næsta morguns, en þá hringdi hún til G og fékk hann til að koma á heimili þeirra J og konu hans. Hús- ráðendur ömuðust við veru G á heimili sínu, og fór svo, að J sótti L. A hafði framið hjúskaparbrot með G þessum, og var L það kunnugt. Réðist hann umsvifalaust að G og barði hann nokkrum sinnum með krepptum hnefa í andlitið þannig að hann nefbrotnaði, bólgnaði undir augum, fékk glóðarauga og skrám- aðist. Verknaður L varðaði við 218. gr. alm. hgl. nr. 19/1940. L hafði eigi áður gerzt sekur um hegningarlagabrot, og var refsi- ákvörðun frestað skilorðsbundið í tvö ár með skírskotun til 75. gr. og 57. gr. hgl., sbr. 4. gr. laga nr 22/1955. Sératkvæði 33 CVIII Efnisskrá Bls. Líkamsáverkar. Sjá líkamsárás. Loftför. Sjá flugslys. Lóðarleiga. Sjá leiga. Lóðarsamningar. Sjá lóðarleiga. Læknar. 1. Ábyrgð á læknisverkum. G krafði ríkissjóð skaðabóta vegna handarmeins, er hann taldi mega rekja til mistaka við röntgengeislun af hendi lækna við stofn- anir, sem reknar voru á ábyrgð ríkisins. Í ljósi núverandi þekk- ingar á mælingu geislamagns, áhrifum röntgengeisla og eðlis- fræðilegum eiginleikum þeirra var geislun sú, sem notuð var, of hörð, þ. e. áhrifa hennar gætti meira í þeim vefjum, sem urðu fyrir drepinu, en í húðinni sjálfri. Þetta var þó ekki almennt viðurkennt og þekkt á þeim tíma, er geislunin fór fram. Var ekki komið fram, að geislameðferð sú, sem G hlaut, hefði ekki verið framkvæmd á réttan hátt (lege artis), og var ríkissjóði dæmd sýkna af bótakröfunum .............0000.00...... 1057 2. Ýmis atriði. Tryggingayfirlæknir lætur uppi álit um, hvort dráttur á að koma slösuðum skipverja undir læknishendur hafi breytt einhverju um læknismeðferð eða árangur hennar ....................... 5 Læknir lætur uppi álit um líklegan getnaðartíma barns ........ 64 Blóðflokkarannsókn í barnsfaðernismáli ....................... 64 Læknir framkvæmir réttarkrufningu og lýsir áverkum á líki manns, sem veginn hafði verið ...................00000 0... 217 Læknir rannsakar geðheilbrigði og sakhæfi ákærðs manns ..... 217 Læknir metur örorku manns vegna slyss ...................... 491 Læknar lýsa líkamsáverkum ..............0.0.......... 33, 401, 1107 Rannsakað áfengismagn í blóði ökumanns 104, 593, 650, 661, 815, 936, 1025, 1179 Erlendur sérfræðingur í geislalækningum lætur uppi álit um tilgreind atriði varðandi læknismeðferð, sem sjúklingur fékk ....... 1057 Læknaráð. Læknaráð ályktar að beiðni saksóknara ríkisins um álitsgerð læknis um geðheilbrigði og sakhæfi ákærðs manns .............. 217 Hæstiréttur kveður upp úrskurð um, að Læknaráð láti í té umsögn um orsakasamband milli sjúkdóms, sem örorka var talin stafa af, og atburðar, sem í málinu greindi .................... 423 Efnisskrá Þrisvar leitað álits Læknaráðs um orsakasamband milli læknis- meðferðar og heilsutjóns sjúklings og um fleiri atriði í máli til heimtu skaðabóta ...........0.00.. 00. Lög. Lögskýring. Ákvæði 3. mgr. 13. gr. laga nr. 57/1962 var eftir grunnrökum sínum eigi því til fyrirstöðu, að úrskurður um málskostnað, er aðilar höfðu orðið ásáttir um niðurstöðu hins efnislega sakarefnis, væri borinn undir Hæstarétt með kæru samkvæmt 2. tl. 21. gr. laganna, en lagaheimild brast til áfrýjunar úrskurðarins .... var höfðað til endurgreiðslu á söluskatti af innfluttum prent- litum, sem notaðir voru við framleiðslu á vörum úr plasti. Héraðsdómari vísaði því frá dómi, þar sem innheimta skattsins hefði ekki verið kærð til skattyfirvalda og kæru- og máls- höfðunarfrestir samkvæmt 13. gr. og 14. gr. laga nr. 10/1960 væru liðnir. Hæstiréttur sagði, að samkvæmt j-lið 4. gr. lag- anna eigi að greiða söluskattinn við tollmeðferð vöru. Sam- kvæmt 1. mgr. 34. gr. laga um tollskrá nr. 7/1963, og síðar laga nr. 63/1968 og nr. 3/1969, skeri fjármálaráðherra úr því, hvort tiltekin vara sé gjaldskyld eða gjaldfrjáls eftir þeim lögum. Meðferð 13. gr. laga nr. 10/1960 átti því ekki við um söluskattinn, og var frávísunardómurinn felldur úr gildi ... Samkvæmt tilskipun 21. júní 1793 bera skipti á dánarbúum undir skiptaráðanda, þar sem sá, er skiptin eru eftir, átti sjálfur varnarþing, er skiptin hófust. Lögjöfnun frá 81. gr. laga nr. 85/1936, var því ekki heimil. Varð ágreiningur um kröfu í dánarbú, sem skipt var einkaskiptum, ekki borinn undir skipta- ráðanda í öðru lögsagnarumdæmi, þótt aðilar hefðu verið ásáttir um það ...........00... sn nsnn nr S var refsað fyrir brot á 244. gr. alm. hgl. nr. 19/1940 fyrir stuld á skammbyssu. Það refsiákvæði tæmdi sök að því er varðaði vörzlur hans á skammbyssunni. Varð honum því ekki sérstak- lega refsað fyrir brot gegn 1. mgr. 3. gr., sbr. 7. gr., reglugerðar nr. 105/1936 ..........000.00 ner Hrafnista, dvalarheimili aldraðra sjómanna rak þvottahús í húsa- kynnum sínum. Ágreiningur var um, hvort greiða bæri söluskatt af þeirri starfsemi að því er tók til þvotta fyrir stofnunina sjálfa. Var dæmt, að þessi þáttur í starfsemi H félli undir 6. tl. 7. gr. laga nr. 10/1960 og væri því undanþeginn söluskatti ...... Sagt í dómi Hæstaréttar, að það beri undir Félagsdóm að dæma um skaðabætur á hendur aðila fyrir brot. gegn 11. gr. laga nr. 80/1938 um stéttarfélög og vinnudeilur, sbr. 44. gr., 1. tl., 47. gr. og 65. gr. laganna. Hins vegar sé það á valdsviði hinnu almennu dómstóla að dæma um, hvort starfsmaður eigi bótarétt á hendur vinnuveitanda, vegna þess að honum hafði verið sagt = Má CIX Bls. 1057 175 200 206 217 454 CX Efnisskrá upp starfa með of skömmum uppsagnarfresti ............. Við ákvörðun tekjuskatts af söluhagnaði af seldri fasteign skipti eigi máli, að seljandi hafði keypt aðra eign í hennar stað fyrir hærra verð, þar sem hún var þó lægra metin að fasteignamati en hin selda fasteign, enda voru ákvæði 2. mgr. E liðar 7. gr. laga nr. 90/1965 fortakslaus um það, að fasteignamat skyldi lagt til grundvallar við ákvörðun um skattskyldar tekjur af sölu fast- EIÐNAF 20.20.0000... . Maður, er farið hafði til Svíþjóðar í atvinnuleit og undirritað af því tilefni samnorræna flutningstilkynningu, taldist ekki eiga lög- heimili hér á landi, sbr. |. og 2. mgr. 2. gr. laga nr. 35/1960, en undantekningarákvæði 3. mgr. 2. gr. og 10. gr. laganna áttu eigi við um hagi hans ..............2... 00... ns Samkvæmt $. tl. 3. mgr. S. gr. laga nr. 85/1936, sbr. 1. gr. laga nr. 46/1950 og 84. gr. laga nr. 85/1936, þurfti eigi að leggja til sátta fyrir sáttamenn mál um endurkröfu ábyrgðartryggjanda bifreiðar á hendur ökumanni hennar vegna greiddra skaðabóta fyrir ökuóhapp ............0.%.0. 0... Vélstjórar við gufuaflstöðina við Elliðaár voru fastráðnir starfsmenn Landsvirkjunar. Þeir höfðu réttindi og skyldur opinberra sýslunarmanna skv. ákvæðum 9. gr. laga nr. 59/1965. Tóku lög nr. 33/1915, um verkfall opinberra starfsmanna, því til þeirra. Sératkvæði ................%.. 00. Eftir hljóðan 1. mgr. 3. gr. laga nr. 54/1925 var J óheimilt að nota eitt skírnarnafna sinna sem ættarnafn, svo sem hann gerði. Kröfu G, um að J yrði dæmdur til að leggja niður ættarnafnið, var þó hafnað með vísan til þess, að J hefði borið nafnið frá því fyrir gildistöku laga nr. 54/1925 og stjórnvöld látið það óátalið og G sýnt af sér tómlæti um nafnrétt sinn ........ Lög nr. 62/1967, sbr. lög nr. 21/1969, sögð reist á þeim sjónar- miðum, að skipstjóri beri eindregna fjársektarábyrgð, er fiski- skip hans stundar ólöglegar veiðar innan fiskveiðimarka, og geri ákvæði þeirra ráð fyrir, að ekki verði aðrir skipverjar saksóttir fyrir fiskveiðibrot. Skipstjóra var því dæmd fjársekt, en ekki gerð refsivist til vara, fyrir fiskveiðabrot, sem hann átti ekki saknæman þátt Í ................0. 0. ns Samkvæmt ákvæðum 2. mgr. 1. gr. laga nr. 21/1969 er ráðherra veitt almenn heimild til að undanþiggja rækju- og leturhumar- veiðar veiðibanni samkvæmt |. málsgrein og ákveða, hvar þessar veiðar skuli leyfðar. Með sérákvæðum 2. gr. er skipum heimilað að veiða með botnvörpu innan fiskveiðalandhelgi á ákveðnum svæðum og tímum. Innan hinna leyfðu svæða er ráðherra þó með reglugerð heimilt að banna veiðar þessar á tilteknum svæðum. Þeirri undanþáguheimild var beitt með setningu reglugerðar nr. 23/1971. Þessi ákvæði urðu ekki 521 654 667 670 755 980 Efnisskrá CXI Bls. örugglega skýrð þannig, að þeim væri ætlað að þrengja hina almennu heimild ráðherra samkvæmt 2. mgr. 1. gr. laga nr. 21/1969 til að veita vélbátum leyfi til rækju- og humarveiða innan fiskveiðimarka ..........0000. 0000. n nn 1154 Samkvæmt 74. gr. umferðarlaga nr. 40/1968 varð mál til heimtu skaðabóta samkvæmt 67. gr., sbr. 69. gr., laganna ekki höfðað gegn ábyrgðartryggjanda bifreiðar einum sér. Sératkvæði .. 1236 Skipstjóra, sem gerð var fjársekt samkvæmt lögum nr. 62/1967, sbr. lög nr. 21/1969, vegna þess að skip hans var að ólöglegum fiskveiðum innan fiskveiðimarka, ekki gerð refsivist til vara, þar sem hann átti ekki saknæman þátt í brotinu ............. 1281 Lögbann. Með dómi Hæstaréttar 15. desember 1970 var dæmt, að fógeta bæri að leggja lögbann við því, að breytt væri rennsli Laxár í Suður- Þingeyjarsýslu, vatnsbotni hennar, straumstefnu eða vatns- magni, ef gerðarbeiðandi, F, setti tryggingu, sem fógetadómur mæti gilda. Að hæstaréttardóminum gengnum var lögbanns- beiðnin tekin fyrir á ný í fógetadómi. Krafðist þá F þess, að lögbannið yrði lagt á, en án þess að honum væri gert að setja tryggingu vegna lögbannsins. Gerðarþoli, L, krafðist þess, að lögbannið yrði því aðeins lagt á, að F setti tryggingu, að fjár- hæð kr. 145.000.000,00, er yrði annað hvort peninga- eða bankatrygging. Fógeti ákvað tryggingarfjárhæðina kr. 135.000. 000,00. Í dómi Hæstaréttar var þess getið, að L hefði enn nokkurt svigrúm til þess að fá úr því skorið í samræmi við ákvæði vatnalaga nr. 15/1923, hvort og þá hverjar bótagreiðslur honum bæri að tryggja eða inna af hendi, áður en hann réðist í framkvæmdir þær, sem krafizt var, að lögbann yrði lagt við. Þótti trygging, sem F var skylt að setja samkvæmt fortaks- lausum ákvæðum 12. gr., sbr. 27. gr., laga nr. 18/1949, hæfi- lega ákveðin kr.10.000.000,00 sem peninga- eða bankatrygging 543 Með samningi 21. október 1961 heimilaði heilbrigðisráðuneytið M h/f og R h/f að nýta um 15 ára skeið frá 1. júlí 1961 að telja sand og málarnámu í Vífilstaðalandi gegn tilteknu gjaldi fyrir hverja tunnu steypuefnis, sem flutt yrði burt af námusvæðinu. M hóf efnistöku í námunni, en R ekki. Árið 1970 framseldi R námurétt sinn til V h/f. Samþykkti heilbrigðisráðuneytið það eftir á með því skilyrði, að ábyrgð R á efndum samningsins frá 21..október 1961 héldist gagnvart ráðuneytinu. V hóf undir- búning að efnistöku í námunni, en þá krafðist M og fékk lagt lögbann við þeirri starfrækslu hans. Í máli til staðfestingar lögbanninu var dæmt, að M og R hefðu hvor um sig einungis átt samvinnslurétt til námunnar. Ef þeir, hvor um sig, hefðu viljað vinna námuna og samkomulag eigi verið fyrir hendi, CXII Efnisskrá hefðu þeir orðið að leita úrskurðar þar til bærs handhafa valds um námuréttindi sín á milli, áður en til vinnslu kom. Réttur V til námunnar var bundinn sömu takmörkunum og réttur R. Samkvæmt því var málsaðilum, hvorum um sig, eigi rétt að vinna námuna, unz ráðið væri til lykta á löglegan hátt ágreiningi þeirra og kveðið á um rétt þeirra hvors um sig. Var lögbannið staðfest að svo stöddu ................... 000. Lögbannstrygging. Sjá lögbann. Löggæzlumenn. Löghald. Sjá kyrrsetning. Lögheimili. Maður, sem ásamt fjölskyldu sinni hafði farið til Svíþjóðar í atvinnu- leit og undirritað af því tilefni samnorræna flutningstilkynn- ingu, taldist ekki eiga lögheimili hér á landi, sbr. 1. og 2. mgr. 2. gr. laga nr. 35/1960, en undantekningarákvæði 3. mgr. 2. gr. og 10. gr. laganna áttu hér eigi við .................. Lögjöfnun. Samkvæmt tilskipun 21. júní 1793 bera skipti á dánarbúum undir skiptaráðanda, þar sem sá, er skiptin eru eftir, átti sjálfur varnarþing, er skiptin hófust. Lögjöfnun frá 81. gr. laga nr. 85/1936, var því ekki heimil ............................ Lögmenn. Hæstaréttarlögmaður afsalar sér málsvarnarlaunum sem skipaður verjandi ákærðs manns í héraði og fyrir Hæstarétti ....... Sækjendur máls og verjandi, es fengið höfðu gjafsókn og gjafvörn í máli, áfrýjuðu héraðsdómi. Auk þess áfrýjaði fjármálaráð- herra f.h. ríkissjóðs sem meðalgöngusök til lækkunar ákvæði dómsins um laun talsmanna aðila. Gjafsóknar- og gjafvarnar- launin höfðu verið greidd hinum skipuðu talsmönnum fyrirvara- laust, áður en áfrýjað var. Var áfrýjun ríkissjóðs því vísað frá Hæstarétti ...................... 0. Ummæli málflytjanda í greinargerð ómerkt svo sem krafizt var . Lögræði. Lögsaga. Lögtak. Fógeti skráði í fógetabók, að hann hefði gert lögtak hjá G fyrir Bls. 688 654 206 33 103 1189 Efnisskrá CXIll Bls. opinberum gjöldum. G var ekki viðstaddur, og honum var ekki skipaður réttargæzlumaður. Skráning á því sem gerðist var naumast skiljanleg. Slíkir misbrestir voru því á gerðinni, að hún var felld úr gildi ................0.0. 0000 ene 1 Á keypti á árinu 1963 íbúð í fjölbýlishúsi í Reykjavík fyrir kr. 690.000,00. Íbúðina seldi hann 1967 fyrir kr. 1.274.000,00 að frádregnum sölulaunum. Á sama ári keypti hann einbýlishús í Garðahreppi fyrir kr. 2.100.000,00. Fasteignamat hinnar seldu íbúðar var kr. 82.531,00, en san:kvæmt sérstöku endurmati var fasteignamat einbýlishússins kr. 69.800,00. Á var gert að greiða tekjuskatt vegna söluhagnaðar af fasteignaviðskiptum þessum. Á mótmælti skattskyldu sinni. Taldi hann einbýlishúsið hafa verið lægra að fasteignamati vegna þess að matsnefndir á hvorum staðnum um sig hefðu bersýnilega fylgt ólíkum reglum, en ekki vegna þess að íbúðin væri verðmeiri en einbýlishúsið. Ákvæði 2.'mgr. E liðar 7. gr. laga nr. 90/1965 voru fortakslaus um það, að fasteignamat skyldi lagt til grundvallar við ákvörð- un um skattskyldar tekjur af sölu fasteignar. Var lögtak því heimilað fyrir hinum álagða tekjuskatti ................... 521 Lögveð. Manndráp. S var ákærður fyrir að hafa ráðið G bana með skammbyssuskoti í bifreið G eða hafa á annan hátt átt þátt í framkvæmd þess brots með skammbyssu þeirri, sem verknaðurinn var framinn með. Var S í ákæruskjali talinn hafa gerzt brotlegur við 211. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, eða við nefnt laga- ákvæði, sbr. 22. gr. sömu laga. Sannað var, að skoti því, er varð G að bana, var hleypt úr skammbyssu, sem S hafði stolið og fundizt hafði í bifreið hans. Ekki þóttu þó komnar fram alveg fullnægjandi sannanir fyrir því, að S hefði orðið G að bana eða átt þátt í þeim verknaði með saknæmum hætti .. 217 Mat og skoðun. 1. Áverkar og heilsutjón: Læknar lýsa áverkum og heilsutjóni ................. 33, 491, 1107 Réttarkrufning framkvæmd og lýst áverkum .................. 217 . 2. Blóðrarnsókn: . Áfengismagn í blóði . 104, 593, 650, 661, 815, 936, 1025, 1081, 1179 Blóðflokkar ...............0 0... 64 CXIV Efnisskrá Bls. 3. Geðrannsókn: Læknir gefur álit um geðheilsu og sakhæfi sakaðs manns ...... 217 Manni, sem úrskurðaður var í gæzluverðhald, gert að sæta rannsókn á geðheilbrigði á gæzluvarðhaldstímanum ............ 413, 814 4. Fiskveiðabrot: Skólastjóri Stýrmannskólans markar staði skipa á sjóuppdrátt og lætur í té álitsgerð um staðarákvarðanir skipstjórnarmanna á varðskipi eða áhafnar gæzluflugvélar ... 679, 968, 980,1154, 1172, 1231, 1281 Skólastjóri Stýrimannaskólans gefur álit um stað báts á tilteknum tíma miðað við ákveðnar forsendur um siglingastefnu og ganghraða 1172, 1281 5. Örorka og tjón vegna missis framfæranda: Tryggingastærðfræðingur áætlar tjón manna vegna örorku eða missis framfæranda .........0.0..0 00. 491, 703, 781, 986 Örorkumat læknis .........0...... 491, 986, 1057 6. Ýmsar mats- og skoðunargerðir: Tveir dómkvaddir menn láta uppi álit um, hvort maður hafi staðið rétt að netadrætti um borð í fiskiskipi og hvort forsvaranlegt hafi verið að hafa aðeins einn mann við það verk ............... 5 Tryggingayfirlæknir lætur uppi álit um, hvort dráttur á að koma slös- uðum sjómanni undir læknishendur hafi breytt einhverju um læknismeðferð eða árangur hennar ...................0..... 5 Eftir uppsögu héraðsdóms í barnsfaðernismáli voru enn tekin blóðsýni úr aðilum og barninu og þau send til Retsmedicinsk Institut í Kaupmannahöfn „til ákvörðunar á Gm og Gc kerfunum““ .... 64 Læknir lætur í té álit um líklegan getnaðartíma barns ............ 64 Dómkvaddir menn láta uppi álit um nauðsynlegar ráðstafanir til að styrkja missigið hús og um kostnað af því. Í sama máli kanna tveir menn samkvæmt útnefningu héraðsdóms, hvort undirstöður hússins hefðu verið steyptar á óhreyfðan jarðveg ............ 71 Í viðurkenningarmáli um eignarrétt að hrossi, sem áður hafði verið borið undir fógetadóm með kröfu um innsetningargerð, var meðal sönnunargagna álit fjögurra manna, sem fógeti hafði nefnt til að skipa markadóm með sér og segja til um mark á hrossinu, svo og skoðunargerð tveggja manna, sem hann nefndi til að lýsa hrossinu ...........0....00 00 108 Dómkvaddir menn meta tjón á skipi vegna eldsvoða ............. 119 Álitsgerð dómkvaddra manna um hækkanir á launum á byggingartíma húss, sem selt var í smíðum, lögð fyrir Hæstarétt ............ 179 Í sama máli var lögð fyrir Hæstarétt matsgerð dómkvaddra manna um kostnað við breytingar á húsinu ........................... 179 The Metropolitan Police Forensic Science Laboratory í London skoðar og lætur uppi álit um tvær skammbyssur, byssukúlu úr höfði Efnisskrá manns, sem fannst látinn í bifreið sinni, skothylki, sem fannst í bifreiðinni, og nokkur hlaðin skothylki, er fundizt höfðu ..... Í sama máli lætur Rannsóknarstofa alríkislögreglunnar (FBI) í Washington í Bandaríkjunum uppi álit um skammbyssurnar, byssukúluna og skothylki ..............00 0000. Dómkvaddir menn meta tvívegis tjón lóðareiganda vegna töku lóðar- spildu undir götu .............00002 000 nn nn Dómkvaddir matsmenn meta kostnað af því að aka fyllingarefni í lóð og jafna því á lóðinni eftir því sem teikning sýndi að vera ætti Þrír dómkvaddir yfirmatsmenn meta á tjóni á skipi, sem áður hafði verið metið af virðingarmönnum bátaábyrgðarfélags ......... Dómkvaddir matsmenn meta kostnað af lagfæringum vegna þess að seljandi þéttiefnis til glerjunar hafði afgreitt annað efni en pantað var og kaupandi notað það ...........0.00%00. 0000. n nn. Verkfræðingur lætur uppi álit um nýtingu sand- og malarnámu ... Kaupendur fasteignar fengu þrenn möt dómkvaddra manna vegna ýmissa galla, sem þeir töldu á henni vera, svo og eitt yfirmat vegna tveggja matanna sameiginlega .............0...0.0000000.. Dómkvaddir menn láta uppi álit um, hvort ógætilegt hafi verið, að tiltekin flugferð var farin ............0...0 0000 0 00. Undirmatsmenn og yfirmatsmenn meta galla á seldri íbúð ........ Matsmenn, dómkvaddir eftir uppsögu héraðsdóms í skaðabótamáli vegna vinnuslyss, skoða og lýsa trésmíðavél og kveða upp álit um búnað hennar, fyrirkomulag á vinnustað, verkstjórn og það, hvort slasaður maður hafi beitt rangri eða varhugaverðri vinnu- aðferð ...........2..02 sr Dómkvaddir menn athuga og láta uppi álit um styrkleika bryggju, ýmsar aðstæður í höfn, og hvort forsvaranlegt hafi verið, að skip af sömu stærð og tilgreint skip, notuðu höfnina ............. Dómkvaddir menn gefa álit um það, eftir uppsögu dóms í sjó- og verzlunardómi, hvort skipstjórnarmenn hefðu með tilteknum hætti getað tryggt öryggi skips síns, er það hafði tekið niðri í höfn Dómkvaddir menn skoða og meta galla á seldri íbúð ............. Dómkvaddir matsmenn láta uppi álit um galla á seldri íbúð og meta kostnað við úrbætur ..............000 0000... Dómkvaddir menn meta eldhúsinnréttingu til verðs og kostnað við lagfæringar á göllum á henni ...............0. 0000... Dómkvaddir matsmenn og yfirmatsmenn meta verðrýrnun íbúðar í fjölbýlishúsi, er leiði að byggingarfyrirkomulagi annars húss .. Tveir dómkvaddir menn meta galla í einangrunarlagi á gólfum íbúða. Síðar skoða þrír dómkvaddir menn gólfin og segja álit sitt á orsökum skemmdanna .............0.00000 00. rn Matsmenn, þóknun. B og V verkfræðingar voru dómkvaddir til að skoða og meta vélar og CXV Bls. 217 217 399 525 535 560 688 162 781 887 986 1034 1034 1090 1095 1148 1189 1210 CXVI Efnisskrá tæki Áburðarverksmiðjunar í Gufunesi og gera álitsgerð um ástand þeirra. Þeir skiluðu ítarlegri matsgerð og síðar viðbótar- matsgerð vegna sérstakra óska matsbeiðanda. Matsbeiðandi krafðist úrskurðar matsdómara um þá þóknun, sem matsmenn reiknuðu sér. Hann lækkaði þóknunina úr kr. 450.000,00 samtals í kr. 150.000,00 til hvors matsmanns. Var þá hafður í huga sá tími, sem matsmenn höfðu ætlað á verkið, það að matið var óvenju umfangsmikið, vandasamt og algerlega sérstætt og hliðsjón höfð af verðmæti því, sem matið tók til, en því hafnað, að höfð yrði hliðsjón af reglum vestur-þýzkra verkfræðinga um matsþóknun. Úrskurðurinn, sem matsbeiðandi kærði Og eigi var gagnkærður, var staðfestur ..........0...0000.. 0... Málflutningur. Sjá og gagnaöflun. Dómur ómerktur og máli vísað heim í hérað, af því að dómari fór út fyrir kröfur aðila, sbr. 113. gr. laga nr. 85/1936 ......... Máli var vísað frá héraðsdómi vegna skriflegs málflutnings af hendi stefnanda og einnig tekið fram, að í stefnu væri stefnandi ekki tilgreindur svo sem lög áskilji og varnarþings hans ekki getið. Hæstiréttur staðfesti frávísunina að því er tók til eins þáttar í kröfugerðinni með þeim rökstuðningi, að sá þáttur í kröfu- gerðinni væri ekki dómhæfur, en felldi frávísunardóminn úr gildi að öðru leyti .............0.0.0020. 000 Aðaláfrýjanda máls, sem ekki hafði sótt þing í héraði, heimilað að bera fram nýjar kröfur og málsástæður fyrir Hæstarétti, sbr. 45. gr. laga nr. $7/1962 ..............0.. 000... Sýkna bar vinnuveitandann N af kröfum F um skaðabætur vegna uppsagnar ráðningarsamnings með of skömmum uppsagnar- fresti. En þar sem N lýsti því með kröfugerð sinni fyrir Hæsta- rétti, að hann vildi una niðurstöðu héraðsdóms, voru eigi efni til að breyta honum, þótt ákvæði hans um miskabætur til handa F væri reist á misskilningi héraðsdómara, ................. Kröfur og málsástæður aðaláfrýjanda máls, umfram þær, sem hann bar fram í héraði, komust eigi að fyrir Hæstarétti, enda var eigi fullnægt skilyrðum 45. gr. laga nr. 57/1962 .......... V h/f, sem látið hafði sækja þing í héraði, en eigi andmælt kröfum stefnanda, fékk ekki komið að málsástæðum sínum fyrir Hæstarétti, þar sem skilyrðum 45. gr. laga nr. 57/1962 var ekki fullnægt .............0.00. 000 Sú málsástæða, að kaupandi hefði kvartað of seint vegna galla á vöru, komst ekki að í máli, þar sem hún var ekki höfð uppi fyrr en fyrir Hæstarétti ................%. 0000. .. GÁ áfrýjaði úrskurði uppboðsdóms frá 22. júlí 1970 hinn 20. ágúst s.á., Og var því máli vísað frá Hæstarétti 28. maí 1971. G hafði gagnáfrýjað málinu 9. nóvember 1970. Er gagnsökin var dæmd Bls. 385 424 467 476 506 560 Efnisskrá CXVII í Hæstarétti, krafðist GP málskostnaðar fyrir Hæstarétti úr hendi GÁ, en hann krafðist þess, að úrskurður uppboðsdóms yrði felldur úr gildi. Um þá kröfu var eigi unnt að dæma eftir frávísun aðalsakar, og var henni eigi sinnt ............... Stefndi í héraði höfðaði gagnsök og síðan tvær framhaldsgagnsakir, hina síðari eftir að málið hafði verið dómtekið en endurupp- tekið, og gagnasöfnun í því var nær lokið. Sagt í héraðsdómi, sem staðfestur var í Hæstarétti, að málatilbúnaður þessi hefði verið andstæður: 2. mgr. 70. gr., 110. gr. og 111. gr. laga nr. 85/1936, en þar sem hann hefði þó ekki valdið verulegum réttar- farsþyngslum, væri ekki alveg nægjanleg ástæða til að vísa framhaldsgagnsök þessari frá dómi án kröfu .............. Héraðsdómur hafði hrundið frávísunarkröfu með úrskurði. Frá- vísunarkrafan höfð uppi og um hana dæmt, er efnisdómur í málinu kom til endurskoðunar í Hæstarétti ............... G taldist eiga skaðabótakröfu á R, en málið var ekki fyllilega reifað um skaðabótaskylduna, og var R dæmd sýkna að svo stöddu af skaðabótakröfunni. Sératkvæði ............0.0...0.00.. Áfrýjandi máls hafði ekki sótt þing í héraði. Hann fullnægði ekki skilyrðum 45. gr. laga nr. 57/1962, og komu málsástæður hans ekki til álita fyrir Hæstarétti. Bar að dæma málið eftir þeim gögnum, sem lágu fyrir héraðsdómi. Til frádráttar á dæmdri fjárhæð skyldi koma fé, sem þriðji aðili hafði goldið upp í skuld áfrýjanda ................0000nn enn Málflytjendur. Sjá lögmenn. Málshöfðunarfrestur. Á tímabilinu 22. marz 1967 til 17. nóvember 1969 var fyrirtækinu P gert að greiða við tollafgreiðslu samtals kr. 29.773,00 í sölu- skatt af innfluttum prentlitum til áprentunar á plastumbúðir, er P framleiddi. Fjármálaráðuneyti synjaði beiðni P um undan- þágu frá greiðslu söluskattsins og um endurgreiðslu á greiddum skatti. P framseldi F, Félagi íslenzkra iðnrekenda, endurkröfu sína á ríkissjóð. Höfðaði F mál með stefnu birtri 9. apríl 1970 til endurgreiðslu hins greidda söluskatts og viðurkenningar á, að P væri ekki skylt að greiða söluskatt af innfluttum prent- litum. Héraðsdómari vísaði málinu frá dómi, þar sem sölu- skattur þessi hefði fyrst verið innheimtur hjá P 22. marz 1967. Sú ákvörðun hefði ekki verið kærð til skattyfirvalda í samræmi við 13. gr. laga nr. 10/1960, og væru málshöfðunarfrestir sam- kvæmt því ákvæði og 14. gr. laganna liðnir. Í dómi Hæstaréttar sagði, að samkvæmt j-lið 4. gr. laga nr. 10/1960 skuli greiða söluskatt þann, er þar getur, við tollmeðferð vöru. Samkvæmt 1. mgr. 34. gr. laga nr. 7, um tollskrá o.fl., og síðan 1. mgr. Bls. 686 162 894 1004 1278 CXVIII Efnisskrá 34. gr. laga nr. 63/1968 og laga nr. 3/1969, skeri fjármálaráð- herra úr því, hvort tiltekin vara sé gjaldskyld eða gjaldfrjáls eftir þeim lögum. Málshöfðunarfrestur samkvæmt 14. gr. laga nr. 10/1960 átti því ekki við um söluskatt þann, sem um var deilt Var frávísunardómurinn felldur úr gildi og málinu vísað heim í hérað ...............000000 0. Málskostnaður. Sjá og innheimtulaun, kærumálskostnaður. A. Einkamál. Gerðarbeiðanda áfrýjaðrar lögtaksgerðar, sem felld var úr gildi vegna misbresta á framkvæmd hennar, gert að greiða máls- kostnað fyrir Hæstarétti, þótt hann lýsti yfir, að hann mundi ekki byggja rétt á gerðinni og krefðist, að málskostnaður félli MÍÖUF ......2.20000nnnnrr M, S og G voru dæmdir til að greiða víxil, en síðar viðurkenndi M, samþykkjandi víxilsins, við sakadómsránnsókn, að hann hefði falsað nöfn þeirra S og G á víxilinn. Þeir áfrýjuðu héraðsdómi, og féll víxilhafi frá kröfum um, að þeir yrðu dæmdir til að greiða víxilinn. Lauk Hæstiréttur ekki dómsorði á það sérstak- lega, en dæmdi S og G til að greiða málskostnað í héraði og fyrir Hæstarétti, þar sem S hafði sótt þing í héraði fyrir þá báða án þess að hreyfa andmælum ........................... K dæmdur málskostnaður í héraði og fyrir Hæstarétti í barnsfað- ernismáli, ef hún ynni fyllingareið. Ella skyldi hún greiða M málskostnað fyrir Hæstarétti .................0.0.......... Áfrýjandi máls hafði sótt Þing í héraði, en ekki haft uppi varnir. Hann var því dæmdur til að greiða málskostnað bæði í héraði og fyrir Hæstarétti, þótt dæmd fjárhæð væri lækkuð með dómi Hæstaréttar að kröfu beggja aðila ....................... Aðilar urðu ásáttir fyrir skiptadómi um niðurstöðu hins efnislega sakarefnis, en eigi um málskostnað, og gekk úrskurður um það atriði sérstaklega. Ákvæði 3. mgr. 13. gr. laga nr. 57/1962 var eftir grunnrökum sínum því eigi til fyrirstöðu, að málskostn- aðaratriðið væri borið undir Hæstarétt með kæru samkvæmt 2. tl. 21. gr. laganna, en lagaheimild brast til áfrýjunar þess Tekið tillit til matskostnaðar við ákvörðun málskostnaðar, en eigi við ákvörðun dæmdrar skaðabótafjárhæðar, svo sem bótakrefj- andi krafðist ....................000 0000 GÁ áfrýjaði 20. ágúst 1970 úrskurði uppboðsdóms frá 22. júlí s.á. Áfrýjun hans var vísað frá Hæstarétti með dómi 28. maí 1971. GP hafði gagnáfrýjað 9. nóvember 1970. Gagnsökin var dæmd 16. júní 1971 um kröfu GP um málskostnað fyrir Hæstarétti. Þar sem GÁ hafði áfrýjað málinu af sinni hálfu, áður en GP tók út áfrýjunarstefnu sína, var ástæða til að hann bæri málið Bls. 62 64 102 175 399 Efnisskrá CXIX Bls. undir Hæstarétt. Var GÁ gert að greiða honum málskostnað fyrir Hæstarétti ..............2... 000... 686 Stefndi krafðist staðfestingar héraðsdóms að öðru leyti en því, að áfrýjanda yrði gert að greiða honum málskostnað í héraði. Þeirri kröfu var vísað frá Hæstarétti, þar sem málinu hafði ekki verið gagnáfrýjað ............0.000. 0000 755 Áfrýjuðu máli var gagnáfrýjað til staðfestingar. Þingsókn féll niður af hendi aðaláfrýjenda. Þar sem engir annmarkar voru á hinum áfrýjuðu dómsathöfnum, voru þær staðfestar og aðaláfrýjendur dæmdir til greiðslu málskostnaðar fyrir Hæstarétti. Áfrýjun þeirra var gersamlega að ófyrirsynju, en veitti gagnáfrýjanda tilefni til áfrýjunar af sinni hálfu ........................ 870 Kostnaður af matsgerðum um galla á seldri íbúð talinn til málskostn- AÖAr ..........00 00 887 Útgerð skips var sýknuð af skaðabótakröfu skipverja, er slasaðist við vinnu, en málskostnaður látinn falla niður, þar sem skip- stjóri hafði ekki hlutazt til um að gefin væri sjóferðaskýrsla 907 B. Opinber mál. Maður var sýknaður af ákæru um manndráp, en dæmdur til refs- ingar fyrir þjófnað á morðvopninu, sem fundizt hafði í vörzlum hans. Honum var gert að greiða 1/20 hluta alls sakarkostnaðar í héraði og fyrir Hæstarétti .............0.0...00 00... 217 Á var sakfelldur fyrir akstur bifreiðar með áhrifum áfengis. Héraðs- dómari hafði talið, að eldri refsidómur vegna ölvunaraksturs Á hefði ekki ítrekunaráhrif á brot hans. Hæstiréttur sakfelldi Á fyrir ítrekað brot, staðfesti refsiákvörðun héraðsdómara, en svipti Á ökuleyfi ævilangt. Á var gert að greiða allan sakar- kostnað í héraði, en einungis málsvarnarlaun skipaðs verjanda síns fyrir Hæstarétti, enda var ekki krafizt af hálfu ákæruvalds, að honum yrði gert að greiða frekari áfrýjunarkostnað .... 593 G var dæmdur til refsingar og til sviptingar ökuleyfis ævilangt fyrir ölvunarakstur og fyrir brot á 1. mgr. 259. gr. alm. hgl. Honum var gert að greiða sakarkostnað í héraði, en eigi annan áfrýj- unarkostnað sakarinnar en laun skipaðs verjanda síns fyrir Hæstarétti. Var ekki höfð uppi um það krafa af hendi ákæru- valds, en héraðsdómari hafði einungis svipt G ökuleyfi í eitt ár, þótt brot hans væri ítrekað ..............0.%00 0... 0... 650 I var með héraðsdómi sakfelldur fyrir ölvunarakstursbrot, sem héraðsdómari taldi vera ítrekað brot. Svo var ekki, þar sem fyrra brot var framið, áður en Í varð 18 ára. Af hálfu ákæru- valds var ekki krafizt saksóknarlauna fyrir Hæstarétti og þau ekki dæmd, en I gert að greiða annan áfrýjunarkostnað ... 1025 A var dæmdur til að greiða L, er keypt hafði af honum innstæðu- lausan tékka, skaðabætur svo sem L hafði krafizt og ÁA sam- CXX Efnisskrá Þykkt, en þó þannig að innheimtulaun voru ekki dæmd, þar sem krafan var höfð uppi og dæmd í opinberu máli ...... Málskostnaðartrygging. H, amerískur kaupsýslumaður búsettur í New York, sótti Á til greiðslu umboðslauna. Hann áfrýjaði héraðsdómi til Hæsta- réttar. Við þingfestingu gerði Á kröfu um, að S yrði gert að setja tryggingu fyrir greiðslu málskostnaðar fyrir Hæstarétti. Sú krafa var tekin til greina, enda var ekki vitað til, að menn bú- settir á Íslandi væru undanþegnir því að setja málskostnaðar- tryggingu í New York ríki .............0.....00.0 000. Málsskot. Sjá áfrýjun, kæra. Málsvarnarlaun. Sjá málskostnaður, lögmenn. Meðalganga. Sjá aðild. Meðlag. Sjá börn. Meðsök. Sjá skaðabætur. Meiðyrði. Sjá ærumeiðingar. Miskabætur. Sjá og skaðabætur. Ó, sem krafði Í um vangoldin laun samkvæmt ráðningarsamningi, krafðist einnig sérstaklega fébóta fyrir röskun á stöðu og högum Vegna ráðningarsamningsins og fyrir mannorðsspjöll, þjáningar og annan miska vegna uppsagnar hans. Þær fébótakröfur voru ekki teknar til greina .................0.0.....000 Framreiðslumanni í veitingahúsinu N voru með héraðsdómi dæmdar nokkrar miskabætur vegna uppsagnar ráðningarsamnings. Sagt, að þetta dómsákvæði væri reist á misskilningi héraðsdómara, en þar sem N krafðist staðfestingar héraðsdóms, var það stað- fest 0... G réði J bana af ásetningi í viðurvist eiginkonu hans, V, og þriggja barna. V og 3 börnum yngri en 16 ára dæmdar bætur fyrir röskun á stöðu og högum auk skaðabóta fyrir missi framfær- anda. Syninum J, sem var 17 ára, voru og dæmdar bætur fyrir röskun á stöðu og högum, þar sem ætla mátti, að hann hefði notið nokkurs fjárstyrks frá J. Kröfum allra bótakrefjanda um sérstakar þjáningabætur var hafnað, þar sem þær höfðu ekki lagagrundvöll, sbr. 2. mgr. 264. gr. alm. hegningarlaga .... Bls. 1029 435 467 703 Efnisskrá CXXI Bls. Nafnréttur. Konan G bar ættarnafnið Strandberg. Hafði faðir hennar tekið það upp árið 1916 með heimild í 6. gr., sbr. 8. gr., laga nr. 41/1913, og var G heimilt samkvæmt 1. mgr. 3. gr. laga nr. 54/1925 að bera það. J, sem. hét að skírnarnafni Jón Ágúst Strandberg, hafði alla ævi notað nafnið Strandberg sem ættarnafn. Hafði faðir hans tekið sér það sem ættarnafn árið 1901 eða 1902. Eftir orðum 1. mgr. 3. gr. laga nr. 54/1925 var J, sem fæddur var 31. ágúst 1919, óheimilt að halda ættarnafninu eftir gildistöku þeirra laga. Stjórnvöld höfðu þó ekki átalið, að hann notaði ættarnafnið eða gert að því reka, að hann legði það niður. Höfðu þau á hinn bóginn notað ættarnafn hans við útgáfu ýmissa persónuskilríkja honum til handa og skráð hann með ættarnafninu í þjóðskrá. Alkunna var, að mikill misbrestur var á því, að lögum nr. 54/1925 væri framfylgt. G hafði fyrir árið 1940 fengið vitneskju um, að J bæri ættarnafnið Strandberg, en eigi hafizt handa, fyrr en með höfðun málsins árið 1967. J var að því augljós bagi að leggja niður nafn sitt, sem hann hafði borið alla ævi og margháttuð réttindi voru tengd, og því meiri bagi, sem lengra leið. Var J sýknaður af kröfum G, um að hann yrði dæmdur til að leggja niður ættarnafnið og greiða henni miskabætur. Sératkvæði ..........00.0.000. 00 755 Nauðungaruppboð. Sjá uppboð. Nágrenni. H keypti íbúð í húsinu Framnesvegi 65 í Reykjavík árið 1958. Á afstöðuuppdrætti var gert ráð fyrir, að reist yrði viðbygging, fasttengd Framnesvegi 65 hornrétt, og næði hún um 4,90 m inn frá horni þess húss. Bygging þessi, Framnesvegur 63, var reist 1962-1963. Var þá vikið nokkuð frá afstöðuuppdrættinum, þannig að H taldi sér baga að. Krafði hann Reykjavíkurborg og fimm byggjendur sambyggingarinnar um skaðabætur vegna verðrýrnunar á íbúð sinni. Reisti hann kröfur sínar m. a. á því, að um væri að ræða ólöglega hagnýtingu eða beitingu eignar- réttar Í nágrenni. Afstaða og gerð húsanna braut ekki í bága við reglur byggingarsamþykktar, er gilti á þeim tíma, er húsin voru reist, og alltaf mátti vænta nokkurra óþæginda af nágrenni í þéttbýli. Var Reykjavíkurborg og eigendum hússins dæmd sýkna .........220000 00. nn nn 1189 Niðurfelling máls. Sjá hafning máls, útivist. Nytjastuldur. G refsað fyrir að taka í heimildarleysi bifreið og aka henni undir áhrifum áfengis ...........00..000.n eens 650 CXXII Efnisskrá Bls. H dæmd refsing fyrir heimildarlausa töku bifhjóls, er hann reyndi að gangsetja það í því skyni að aka því ................. 1081 Ó dæmd refsing fyrir tilraun til nytjastuldar, er hann reyndi að taka ólæsta bifreið að ófrjálsu ...................000000 000. 1179 Opinberir starfsmenn. Vélstjórar við gufuaflstöðina við Elliðaár gerðu verkfall 2. og 3. desember 1969 samkv. ákvörðun og verkfallsboðun stéttarfélags síns, Vélstjórafélags Íslands. Þeir voru fastráðnir starfsmenn Landsvirkjunar og höfðu því réttindi og skyldur opinberra sýsl- unarmanna skv. 9. gr. laga nr. 59/1965. Tóku lög nr. 33/1915, um verkfall opinberra starfsmanna, því til þeirra. Ö, formaður stjórnar stéttarfélagsins, og I, framkvæmdastjóri þess, veittu tilstyrk sinn til verkfallsins og bökuðu sér með því refsiábyrgð samkv. 2. gr. greindra laga. Refsing á hendur þeim var þó felld niður með hliðsjón af 3. tl. 74. gr. alm. hegningarlaga, þar sem lögin voru að ýmsu leyti ekki nægilega skýr í því efni til hverra þau tækju. Sératkvæði ...............000.000 0. 670 Orlofsheimilisgjald. Sjá kjarasamningar ...................00.. 2000 646 Ómaksbætur. Áfrýjanda, er ekki sækir þing, gert að greiða ómaksbætur 178, 467, 634, 856, 857 Útivist varð af hendi áfrýjanda, er mál skyldi flutt. Honum var gert að greiða stefndu að kröfu þeirra kr. 8.000,00 í ómaksbætur 1241 Ómerking. A. Einkamál. Héraðsdómur ómerktur og máli heimvísað, vegna þess að aðal- fulltrúi bæjarfógeta, sem dæmdi það, var vanhæfur til að fara me€ð það ................202000. 160 Héraðsdómur ómerktur, vegna þess að héraðsdómari fór út fyrir kröfur aðila ...................0.00snn 209 Krafa um ómerkingu áfrýjaðs úrskurðar uppboðsréttar og heimvísun máls var ekki studd neinum haldbærum rökum og var því ekki tekin til greina ...............0.......0. 00 411 Kröfu um ómerkingu héraðsdóms og frávísun máls frá héraðsdómi ekki sinnt ................2.00. 0000 606 Hrundið kröfu um ómerkingu héraðsdóms og frávísun máls, sem reist var á því, að um sakarefni hefði þegar verið dæmt í öðru máli. Sératkvæði ................02.0.000 0 894 Efnisskrá CXXIII Bls. Krafizt ómerkingar héraðsdóms í máli um ærumeiðingar, en þeirri kröfu hrundið, þar sem fyrir henni höfðu ekki verið færð nein haldbær rök ............0.0.0.. sr 1012 Byggingarnefnd K-kaupstaðar veitti G leyfi til að reisa bifreiða- geymslu, þvi næst nýtt leyfi fyrir stærri geymslu, en afturkallaði loks það leyfi. Bæjarstjórn höfðaði mál gegn G á bæjarþingi til að fá hann dæmdan til að fjarlægja stækkunina samkvæmt síðara byggingarleyfinu. Þegar virt var kröfugerð K og það, að ekki lágu fyrir ýmis gögn, sem talin voru nauðsynleg, þótti málið svo vanreifað í héraði, að héraðsdómurinn var ómerktur ex officio og málinu vísað frá héraðsdómi ................... 1271 Ú h/f á Siglufirði áfrýjaði dómi sjó- og verzlunardóms Reykjavíkur, er dæmdi félagið til að greiða kaupverð vélarhluta í skip. Ú hafði ekki látið sækja þing í héraði og krafðist ómerkingar héraðsdóms og frávísunar, en til vara heimvísunar, málsins. Þær kröfur voru ekki teknar til greina ................... 1278 B. Opinber mál. Ómerking ummæla. Sjá lögmenn, réttarfarsvítur, ærumeiðingar. A krafðist, að K ritstjóra yrði refsað fyrir tiltekin ummæli í blaði, ummælin yrðu ómerkt, K dæmdur til greiðslu miskabóta og til að birta væntanlegan dóm í blaðinu að viðlögðum dagsektum. Sum ummælanna voru ekki nægilega réttlætt. Voru þau dæmd ómerk, en að öðru leyti voru kröfur A ekki teknar til greina 1012 Ummæli málflytjanda í greinargerð ómerkt svo sem krafizt var 1189 Óréttmætir verzlunarhættir. Prentréttur. Prestar. Sjá embættismenn. Rangur framburður. Refsingar. 1. Einstök refsiverð verk: Maður fundinn sekur um brot á 218. gr. alm. hegningarlaga, en ákvörðun refsingar frestað og skilorðstími ákveðinn 2 ár .. 33 Maður ók bifreið undir áhrifum áfengis og var sviptur ökuskirteini sínu til bráðabirgða. Eftir það ók hann bifreiðinni án ökuskír- teinis. Hann var dæmdur til að sæta varðhaldi í 20 daga vegna beggja brotanna ............0000 00. nnn nn 104 Manni dæmt 45 daga fangelsi fyrir stuld á skammbyssu ....... 217 CXXIV Efnisskrá Bls. Manni dæmd 5.000 króna sekt, en 8 daga varðhald til vara, fyrir ölvun við akstur ...............0....0000. 0. 485 Manni dæmt 6 mánaða fangelsi fyrir að falsa tékka á eyðublað úr stolnu tékkhefti. Var sú refsing ákveðin með hliðsjón af fortíð hans 2... 576 Maður sakfelldur fyrir brot á 261. gr. alm. hegningarlaga vegna útgáfu innstæðulauss tékka, en ákvörðun um refsingu frestað skilorðsbundið í eitt ár ................0..0..00. 630 Manni dæmt varðhald í 40 daga fyrir ítrekaðan ölvunarakstur og nytjastuld ...........0....0..0 000 650 Manni dæmt 15 daga varðhald vegna ítrekaðs ölvunarakstursbrots 661 Refsing tveggja manna, sem sakfelldir voru fyrir brot á lögum nr. 33/1915, um verkfall opinberra starfsmanna, var felld niður samkv. heimild í 3. tl. 74. gr. alm. hegningarlaga, þar sem hin fyrrgreindu lög töldust að ýmsu leyti ekki nægilega skýr um Það, til hverra þau tækju ..............0.000.00000 670 Skipstjóra dæmt 2 mánaða varðhald og 40.000 króna fjársekt, en til vara 20 daga varðhald, fyrir ítrekað fiskveiðabrot ...... 679 Manni dæmt 4 mánaða fangelsi fyrir hylmingu með vísun til 72. gr. og 255. gr. alm. hgl. ......................0 000 858 K, M og U refsað fyrir skjalafals og K auk þess fyrir þjófnað. Honum „var dæmt 8 mánaða fangelsi, en hinum 4 mánaða fangelsi og 8 mánaða fangelsi. Refsing K og U ákveðin með vísun til 72. gr. alm. hgl. ................00.. 00 865 Manni dæmt 15 mánaða fangelsi fyrir skjalafals með hliðsjón af fortíð hans ................0.00.0. 0. 931 Manni dæmd 3.500 króna sekt, en til vara 8 daga varðhald, fyrir ölvunarakstur ...............000.0.. 00. 936 Skipstjóra á 82 rúmlesta fiskibáti dæmd 40.000 króna sekt, en 20 daga varðhald til vara, fýrir ólöglegar togveiðar ....... 968 Skipstjóra á 228 rúmlesta fiskibáti dæmd 600.000 króna sekt fyrir fiskveiðabrot, en eigi refsivist til vara, þar sem hann átti ekki saknæman þátt í brotinu ......................000 00. 980 Manni dæmt 10 daga varðhald fyrir að reyna að aka bifreið með áhrifum áfengis ...................0.... 0 1025 Maður rauf með fjársvikabrotum skilorð eldri refsidóms fyrir skjalafals. Honum var dæmd refsing fyrir allt atferli sitt í einu lagi, 6 mánaða fangelsi ..................0.0.0.0000.. 1029 Manni dæmt 15 daga varðhald fyrir ítrekaðan ölvunarakstur og fyrir nytjastuld ...........0...0..... 0. 1081 Skipstjóra dæmd 40.000 króna sekt, en varðhald í 20 daga til vara, vegna fiskveiðabrots ....................0000.00.. 1172 Manni dæmt 6 mánaða fangelsi fyrir þjófnað, hylmingu og tilraun til nytjastuldar ..................00.0. 0 1179 Skipstjóra dæmd 40.000 króna sekt vegna fiskveiðabrots, en 20 Efnisskrá CXXV Bls. daga varðhald til vara ..........0..... 0000... 1231 Skipstjóra dæmd 40.000 króna sekt vegna fiskveiðabrots, en eigi dæmd refsivist til vara, þar sem hann átti ekki saknæman þátt í brotinu ...........0.0.00.0 sn 1281 2. Ákvörðun refsingar. Refsing ákveðin með hliðsjón af 71. gr. alm. hegningarlaga 593, 651, 1025 Refsing ákveðin með hliðsjón af 72. gr. alm. hegningarlaga 858, 865 Refsing ákveðin með hliðsjón af 77. gr. alm. hegningarlaga 381, 865, 1029, 1179 Refsing tveggja manna, sem sakfelldir voru fyrir brot á lögum nr. 33/1915, um verkfall opinberra starfsmanna, var felld niður samkv. heimild í 3. tl. 74. gr. alm. hegningarlaga, þar sem hin fyrrgreindu lög töldust að ýmsu leyti ekki nægilega skýr um það, til hverra þau tækju ............00..0. 000. 0... 670 3. Einstakar refsitegundir og önnur viðurlög. a. Fjársekt dæmd án vararefsingar ..................... 980, 1281 b. Fjársekt dæmd og varðhald sem vararefsing: Fjárhæð sektar kr. 3.500,00. Varðhald 8 dagar .......... 936 " "0070 5.000,00. '? 8 485 „ 7 0. .40.000,00. *' 20 '*' CC 968, 1172, 1231, 1281 c. Varðhald dæmt ........0.00.00..0... 104, 650, 661, 1025, 1081 d. Varðhald dæmt ásamt fjársekt ..........0.000.00 000... 679 e. Fangelsi dæmt ............. 217, 576, 858, 865, 931, 1029, 1179 f. Skilorðsbundin refsing dæmd. g. Skilorðsbundin frestun refsiákvörðunar ................ 33, 630 h. Áfall dæmt, en refsing felld niður ....................... 670 i. Upptaka eigna dæmd .......... 679, 968, 980, 1172, 1231, 1281 j- Svipting ökuleyfis dæmd ............. 104, 485, 661, 1025, 1081 k. Ummæli dæmd ómerk ............00. 0... n en 1012 Réttarfar. Sjá einstök atriðisorð. Réttarfarsvítur. Aðalfulltrúi bæjarfógeta fór með og dæmdi mál vegna ágreinings um iðnréttindi M. Hann hafði áður sem lögmaður stefnandans haft afskipti af ágreiningi málsaðila um iðnréttindi M. Honum bar því að víkja dómarasæti þegar eftir þingfestingu málsins. Dómurinn var Ómerktur og aðalfulltrúinn víttur fyrir mistök í dómsýslu .........000...0 00 nn 160 Gagnasöfnun í máli var talið lokið 24. maí 1966, en málið eigi munnlega flutt, fyrr en 9. febrúar 1970. Var sá óhæfilegi CXXVI Efnisskrá dráttur víttur ....................0.. nn Stefndi í héraði höfðaði gagnsök og síðan tvær framhaldsgagnsakir, hina síðari eftir að málið hafði verið dómtekið, en endurupp- tekið, og gagnasöfnun í því var nær lokið. Sagt í héraðsdómi, sem staðfestur var í Hæstarétti, að málatilbúnaður þessi hefði verið andstæður 2. mgr. 70. gr., 110. gr. og 111. gr. laga nr. 85/1936, en þar sem hann hefði þó ekki valdið verulegum réttar- farsþyngslum, væri ekki alveg nægjanleg ástæða til að vísa framhaldsgagnsök þessari frá dómi án kröfu .............. Fundið að því, að ákæra var gefin út á þeim tíma, er eingöngu hafði verið tekin skýrsla af ákærða einum fyrir dómi, en ekkert vitni yfirheyrt ............00.0..... 2 Átalinn óhóflegur dráttur á meðferð bæjarþingsmáls ........... Réttargæzla. J gerði tilkall til hluta af innstæðu F í Ú-banka, er F var orðinn gjaldþrota. Í máli á hendur Ú stefndi hann þrotabúinu til réttar- BÆZU ................00 0 Í skaðabótamáli á hendur atvinnurekanda vegna vinnuslyss var ábyrgðartryggjanda hans stefnt til réttargæzlu í héraði ..... GP, sem gagnáfrýjað hafði úrskurði uppboðsdóms, stefndi þremur aðilum til réttargæzlu fyrir Hæstarétti, en þeir sóttu eigi þing Aðilum stefnt til réttargæzlu í máli til staðfestingar lögbanni við efnistöku úr malar- og sandnámu ............0.....00..... Opinbert uppboð fór fram á jörðinni T að ákvörðun skiptafundar í dánarbúi hjóna, sem átt höfðu jörðina. Hæstbjóðendur á uppboðinu urðu K og A. Skiptaráðandi úrskurðaði, að G væri heimilt sem ábúanda jarðarinnar að ganga inn í boð þeirra. K og A áfrýjuðu úrskurðinum. Stefndu þeir G til að þola dóm, en skiptaráðanda svo og 13 erfingjum til réttargæzlu, en fyrri áfrýjun þeirra K og A hafði verið vísað frá Hæstarétti, þar sem þá hafði hvorki skiptaráðanda né erfingjum verið stefnt. Af hendi skiptaráðanda var eigi sótt þing fyrir Hæstarétti, en allir þeir erfingjar, sem stefnt var til réttargæzlu, svo og erfinginn B, létu sækja þar þing, en gerðu engar dómkröfur. Málinu hafði ekki verið áfrýjað að því er B varðaði, og breytti þingsókn af hans hendi að liðnum áfrýjunarfresti og án áfrýjunarleyfis þar engu. Öðrum erfingjum hafði einungis verið stefnt til réttar- sæzlu, en ekki til að þola dóm. Sá háttur var eigi nægilegur, þar sem dómur í málinu varð eigi kveðinn upp á hendur þeim. Að svo vöxnu máli varð að vísa málinu frá Hæstarétti. Sér- atkvæði ...............0 0... Sú krafa gerð, að tekið yrði fram í dómi, að vátryggingarfélag, sem stefnt hafði verið til réttargæzlu í héraði, bæri ábyrgð á dæmd- um fjárhæðum eftir því sem nánar var greint. Krafan var ekki 162 936 1117 133 491 686 688 744 Efnisskrá CKXVII tekin til greina, enda var vátryggingarfélagið ekki aðili máls Vátryggingarfélagi stefnt til réttargæzlu í máli vegna vinnuslyss, en þess ekki sérstaklega getið í dómi ............00. 000... Vátryggingarfélagi stefnt til réttargæzlu í skaðabótamáli vegna spjalla á bryggju .........0..000. 0000 nn nn R og K dæmt með héraðsdómi að greiða G skaðabætur fyrir galla á seldri íbúð. K áfrýjaði dóminum fyrir sitt leyti og stefndi R til réttargæzlu .............0.. 0000 Vátryggingarfélagi stefnt til réttargæzlu í héraði í skaðabótamáli vegna bifreiðaslyss ............0...00.0. 00 nn Réttindasvipting. 1. Ökuleyfi. F var handtekinn 26. apríl 1970 vegna gruns um ölvun við akstur bifreiðar. Hann viðurkenndi að hafa ekið og þá fundið til áfengisáhrifa. Í blóðsýni reyndust „reducerandi'' efni svara til 1,40%0 af alkóhóli. Hann var sviptur ökuleyfi til bráðabirgða 11. júní 1970, en staðinn að akstri bifreiðar án ökuskírteinis 18. júlí. Með dómi vegna beggja brotanna var F sviptur ökuleyfi í 14 mánuði frá 11. júní 1970 að telja ................... B var dæmd refsing fyrir að aka bifreið með áhrifum áfengis. Hann var sviptur Ökuleyfi í 3 mánuði ............ ll Á ók bifreið með áhrifum áfengis 13. október 1969. Hann hafði verið dæmdur til refsingar og ökuleyfissviptingar 4. febrúar 1965. Hann var sviptur ökuleyfi ævilangt, þar sem brotið var ítrekað ..............0.0 ner G var dæmd refsing fyrir að aka bifreið með áhrifum áfengis 2. maí 1970. G hafði með dómssátt 13. febrúar 1969 gengizt undir sektargreiðslu og ökuleyfissviptingu fyrir ölvunarakstur. Hafði það brot því ítrekunaráhrif, og var G sviptur ökuleyfi ævilangt E sviptur ökuréttindum ævilangt fyrir ítrekað ölvunarakstursbrot G sviptur ökuleyfi í 5 mánuði fyrir akstur bifreiðar undir áhrifum áfengis ..........00.000 00 I gargsetti bifreið og reyndi að aka henni með áhrifum áfengis. Hann var sviptur Ökuleyfi í Í ár, en eldra brot hans hafði ekki ítrek- unaráhrif, þar sem það var framið áður en hann varð 18 ára H tók bifhjól í heimildarleysi 7. ágúst 1970 og reyndi að gangsetja vél þess í því skyni að aka því. Hann hafði sætt dómi fyrir ölvunarakstur 28. marz 1968. Hann var sviptur ökuleyfi ævi- langt frá birtingu héraðsdóms að telja, en ökuleyfissvipting til bráðabirgða frá 2. október 1970 felld úr gildi ............ Riftun samnings. Kaupendum ekki heimil riftun kaupsamnings um íbúð vegna galla Bls. 894 907 1034 1095 1107 104 485 593 650 661 936 1025 1081 CXXVIII Efnisskrá Bls. á henni. Höfðu seljendur hvorki beitt sviksamlegri launung um gallana né heldur voru þeir svo stórfelldir, að riftunarkrafa yrði tekin til greina ..................0...0.... 000 762 Ritfrelsi. Ríkisstarfsmenn. Sjá opinberir starfsmenn. Sakarefni skipt. Sakarkostnaður. Sjá málskostnaður. Sakaruppgjöf. Samaðild. Sjá aðild. Sameign. M var þinglesinn eigandi íbúðar í fjölbýlishúsi. Um íbúðina hafði einnig verið þinglesin sérstök yfirlýsing hans þess efnis, að móðir hans skyldi, á meðan hún lifði, hafa öll afnot af íbúðinni. Skyldu þau afnot vera endurgjaldslaus að öðru en því, að hún annaðist viðhald íbúðarinnar og greiddi af henni opinber gjöld. Þá sagði ennfremur í yfirlýsingunni, að eignarhluti M í fjölbýlis- húsinu skvldi, að móður M látinni, skiptast milli hans og bræðra hans tveggja, E og Þ, og sonar hans S, þannig að hver þeirra fengi 1/4 hluta. Eðlilegastur skilningur á yfirlýsingu þessari var talinn sá, að M hefði eigi verið heimilt að selja eða veðsetja án samþykkis þeirra E , Þ og S 3/4 hluta íbúðarinnar, og voru veðsetningarskjöl hans um íbúðina, þau er í málinu greindi, metin ógild að því marki. Í dómi er sérstaklega rakinn aðdragandi að útgáfu áðurnefndrar yfirlýsingar ........... 508 Samningar. Sjá og kaup og sala, leiga, skaðabætur, vinnusamningar. H krafði ferðaskrifstofuna Z um skuld vegna aksturs langferða- bifreiða með farþega af skemmtiferðaskipum. Ferðirnar höfðu verið farnar að beiðni J. Ekki var í ljós leitt, að fyrir milligöngu J hefði stofnazt slíkt réttarsamband milli H og Z, að Z yrði sóttur um kröfur H ......................0. 000 18 Ósannað, að bankinn Ú hefði bundizt skyldu til þess með sérstöku loforði starfsmanns síns til J, að til hans rynni það fé, sem kæmi inn á ákveðinn bankareikning umsýslusalans F, er flutti út skreið frá J ..............00.0. 0202 146 D seldi A íbúð í smíðum. Í skriflegum kaupsamningi, dags. 5. nóvember 1965, var verð tilgreint sem áætlað kostnaðarverð ca. Efnisskrá CXXIX Bls. kr. 800.000,00. Ef kauphækkanir yrðu, átti það verð að hækka til samræmis. Samningurinn skýrður svo, að D gæti ekki krafið A um allt kostnaðarverð íbúðarinnar, heldur hefði hann skuld- bundið sig til að selja A íbúðina fyrir framangreint verð að viðbættum kostnaðarauka vegna kauphækkana. D var ekki heimilt að hækka verðið um 10% með skírskotun til þess að það hefði verið tekið „,ca““. Kauphækkanir til hækkunar á kaupverði voru reiknaðar frá þeim tíma, er bindandi samningur taldist hafa verið kominn á, þóií hinn skriflegi kaupsamningur væri gerður síðar. D gat ekki krafizt aukagreiðslu fyrir breyt- ingar, sem Á var ekki gefinn kostur á að tjá sig um ...... 179 G og fleiri bifreiðastjórar í Bifreiðastjórafélaginu Mjölni óku sandi fyrir F gegn því gjaldi, sem hann bauð. Kjarasamningar höfðu eigi tekizt milli bifreiðastjórafélagsins og F, en í reynd létu ráða- menn félagsins það við gangast, að félagsmenn ækju þunga- efnum gegn þeirri sagngreiðslu, sem F bauð. Sú greiðsla var lægri en svaraði til auglýsts taxta Landssambands bifreiðastjóra. G krafði F um mismun þess, sem honum hafði verið goldið, og þess, sem gjalda hefði átt eftir hinum auglýstu töxtum. G var einn þeirra bifreiðastjóra, sem í verki undirgengust efnis- flutning fyrir F fyrir það gjald, er hann ákvað. Hann tók við gagngjaldi því, sem F vildi af hendi inna fyrir aksturinn, og gaf F fyrirvaralausar kvittanir fyrir greiðslum. Þegar af þeim ástæðum stóðu lög eigi til að taka til greina bakreikninga hans á hendur F...........2202000000ses ns 579 S og eiginkona hans, R, skildu að borði og sæng 16. júní 1950. Samkomulag var um, að R héldi leigurétti að íbúð þeirra, óátalið af S. Í bréfi, sem R var birt 2. janúar 1970, var henni sagt upp afnotum íbúðarinnar frá 14. maí að telja. Var íbúðin þá orðin þinglýst eign S og þriggja annarra aðila. R rýmdi ekki íbúðina, og krafðist S og sameigendur hans útburðar. Enda þótt afnot R af húsnæðinu hefðu staðið svo lengi leigulaust, þótti ekki fullyrð- andi, að hún hefði með fullri vissu mátt vænta þess, að henni væru þar fyrirbúin afnot lengur en gerðarbeiðendum sýndist. Var útburðarkrafan tekin til greina .............0.0.00..000000.0% 596 Með samningi 21. október 1961 heimilaði heilbrigðisráðuneytið M h/f og R h/f að nýta um 15 ára skeið, frá 1. júlí 1961 að telja, sand- og málarnámu í Vífilstaðalandi gegn tilteknu gjaldi fyrir hverja tunnu steypuefnis, sem flutt yrði burt af námusvæðinu. M hóf efnistöku í námunni, en R ekki. Árið 1970 framseldi R námurétt sinn til V h/f. Samþykkti heilbrigðisráðuneytið það eftir á með því skilyrði, að ábyrgð R á efndum samningsins frá 21. október 1961 héldist gagnvart ráðuneytinu. V hóf undirbúning að efnistöku Í námunni, en M krafðist og fékk lagt lögbann við starfrækslu hans. Í máli til staðfestingar lögbanninu var dæmt, að M og R CXXX Efnisskrá Bls. hefðu einungis átt samvinnslurétt til námunnar. Ef þeir hefðu, hvor um sig, viljað vinna námuna og samkomulag eigi verið fyrir hendi, hefðu þeir orðið að leita úrskurðar þar til bærs handhafa valds um námuréttindi sín á mili, áður en til vinnslu kom. Réttur V til námunnar var bundinn sömu takmörkunum og réttur R. Samkvæmt því var málsaðilum, hvorum um sig, eigi rétt að vinna námuna, unz ráðið væri til lykta á löglegan hátt ágreiningi þeirra og kveðið á um rétt þeirra hvors um sig. Var lögbannið staðfest að svo stöddu .................... 688 G verkfræðingur var ráðinn rafveitustjóri hjá H-kaupstað frá 15. apríl 1961. Í ráðningarsamningi sagði, að hann tæki laun samkvæmt kjarasamningi verkfræðinga. Slíkum samningi var þó ekki til að dreifa. Var ekki ágreiningur um, að G hefði átt að fá sömu laun og bæjarverkfræðingur. Er laun þeirra hættu að fylgjast að, var samið um ákveðnar launahækkanir til G. Frá 1. júlí 1963 tók hann síðan laun samkvæmt III. lið í úr- skurði gerðardóms um launakjör verkfræðinga samkvæmt lögum nr. 64/1963. Hélzt það, eftir að gildistími úrskurðar þessa rann út í árslok 1965. Í máli, sem G höfðaði í október 1968, krafði hann H um vangoldin laun og greiðslur fyrir yfirvinnu frá 1. janúar 1967 að telja. Miðaði hann þá við, að samkvæmt starfssamningi sínum bæru sér yfirverkfræðingslaun, og um það, hvað telja ætti yfirverkfræðingslaun, væri rétt að fara eftir samningi, sem verkfræðingar höfðu gert við Reykjavíkurborg í desember 1966. Aðilar töldust ekki hafa túlkað ákvæði ráðn- ingarsamnings G eða beitt þeim með þeim hætti, að hann gæti byggt á þeim kröfu um yfirverkfræðingslaun, eins og þau væru í landinu á hverjum tíma. Hann veitti og viðtöku án fyrirvara launum frá H í samræmi við ákvæði Ill. kafla fyrrgreinds gerðardóms að viðbættum almennum hækkunum og verðlags- bótum. Átti hann því ekki rétt til frekari launa en honum höfðu verið goldin og eigi til viðbótargreiðslu fyrir yfirvinnu að því leyti, sem sú krafa var reist á því, að mánaðarlaun hans hefðu verið of lágt ákveðin. Rafveitustjórn hafði hins vegar samþykkt að greiða honum 25 klukkustundir á mánuði vegna fastrar yfirvinnu, en þær greiðslur síðan verið felldar niður. Þessar yfirvinnugreiðslur voru slíkur þáttur í launakjörum G, að H gat ekki fellt þær niður einhliða nema með því að segja upp starfssamningi hans. Var krafa G um greiðslur vegna yfirvinnu því að þessu leyti tekin til BEINA .........0... 00. 722 Nokkrir einstaklingar fengu árið 1946 leigðar á erfðafestu hjá A- kaupstað landspildur til fóður- og matjurtaræktunar. Önnur afnot voru leigutökum óheimil, og ekki mátti reisa byggingar á landinu án sérstaks leyfis sveitarstjórnar. Á árinu 1953 fékk Efnisskrá CXXXI Bls. H framseldan rétt erfðafestuhafa og sótti um leyfi A til að mega reisa fiskhjalla á tveimur af landspildunum. Í svari A var tekið fram, að erfðafesturéttur samkvæmt VII. kafla laga nr. 54/1942 væri fallinn niður, þegar landið væri tekið til annarrar notkunar en jarðræktar, en sagt, að bæjarstjórn hefði samþykkt, að H mætti reisa fiskþurrkunartrönur og hefði falið tilteknum manni að semja um afnotin. Afgreiðslu umsóknar H um þriðja landið, er síðar barst, var frestað, unz samið hefði verið um hin löndin. A lét oftar en einu sinni gera drög að leigusamningi með mis- munandi ákvæðum um leigugjald og fleira, en H féllst ekki á þau drög. Var enginn samningur undirritaður, en H reisti trönurnar og nýtti landið framvegis. Á árunum 1958 og 1968 tók A hluta af löndunum til sinna þarfa, og var um það sam- komulag. Árið 1969 hugðist A enn taka hluta landsins vegna sinna þarfa. Því mótmælti H nema bætur kæmu fyrir land og framkvæmdir á því, Krafðist A þá, að fisktrönurnar yrðu fjar- lægðar með útburðargerð. Útburðargerðin var heimiluð, þar sem það var eðlilegur skilningur á viðskiptum aðila, að H hefði öðlazt rétt til að hafa fiskhjalla á lendunum, unz A væri nauð- syn á að ráðstafa þeim vegna skipulags byggðarinnar ...... 873 J h/f pantaði ljósmyndavörur frá E í Þýzkalandi. E sendi vörurnar, en samþykkti ekki þá skilmála, sem J óskaði eftir um afhend- ingu vöruskjala til sín og um greiðsluskilmála. Áttu J og E síðan um þetta bréfaskipti. Töldust þau hafa leitt til þess, að sam- komulag hefði tekizt um kaupskilmálana ................. 1242 Samvinnufélög. Bifreiðastjórar og starfsmenn á bifreiðastöð Samvinnufélagsins Hreyfils stofnuðu árið 1953 samvinnufélag, sem nefnt var Lána- sjóður atvinnubifreiðastjóra. Tilgangur þess var að útvega félagsmönnum lán til að kaupa eða endurnýja á annan hátt bifreiðar sínar. Samkvæmt 6. gr. félagssamþykkta þurfti hver félagsmaður að greiða kr. 4.000,00 í svonefnt stofnfjárframlag til að öðlast rétt til lántöku. Á aðalfundi 15. apríl 1957 var samþykkt sú breyting á 6. gr., að stofnframlagið hækkaði í kr. 10.000,00. Á aðalfundi 7. desember 1966 var enn samþykkt með 16 atkvæðum gegn 2 hækkun stofnframlags, nú í kr. 20.000,00. Átti greiðslu þess að vera lokið innan 2 ára. Tók þetta einnig til þáverandi félagsmanna, er greiða skyldu viðbót við fyrri framlög. Á aðalfundi 28. nóvember 1968 var samþykkt sú breyt- ing á 2. gr. félagslaga, að hefðu menn ekki greitt stofnframlög sín innan 2 ára, frá því að þeir gerðust félagsmenn, skyldu nöfn þeirra sett á aukaskrá og þeir ekki hafa atkvæðisrétt á félags- fundum eða kjörgengi í trúnaðarstöður, fyrr en greitt hefði verið. Á aðalfundi 8. desember 1969 var Í og fleiri félags- CXXXII Efnisskrá mönnum synjað um að neyta atkvæðisréttar vegna vangoldins stofnframlags. Dæmt, að breytingar á félagssamþykktum, sem skylduðu félagsmenn til beinna fjárframlaga í þágu félagsins, hefði ekki mátt gera án samþykkis allra félagsmanna. Var breyt- ing sú á félagssamþykktum, sem samþykkt var 28. nóvember 1968, dæmd ógild og viðurkenndur atkvæðisréttur og kjörgengi I á fundum sjóðsins. Krafa hans, að aðalfundurinn 8. des- ember 1969 yrði ógiltur, var ekki tekinn tilgreina ............ Sáttir. K tók að sér með réttarsátt að greiða skuld B h/f við P með veð- tryggðu skuldabréfi tiltekinnar fjárhæðar. Sáttin var eigi þannig úr garði gerð, að það væri á valdi fógeta að framkvæma án undangengins dóms fjárnám samkvæmt henni til greiðslu í reiðufé .............00 00. Samkvæmt 5. tl. 3. mgr. S. gr. laga nr. 85/1936, sbr. 1. gr. laga nr. 46/1950 og 84. gr. laga nr. 85/1936, þurfti eigi að leggja til sátta fyrir sáttamenn mál um endurkröfu ábyrgðartryggjanda bifreiðar á hendur ökumanni vegna greiddra skaðabóta fyrir Ökuóhapp .........2.000 000... Sératkvæði. A. Hæstiréttur. Einn dómenda Hæstaréttar greiðir sératkvæði um að vísa beri frá Hæstarétti máli, sem áfrýjað var samkvæmt áfrýjunarleyfi, vegna þess að lagaskilyrði hafi brostið til veitingar leyfisins Einn dómenda Hæstaréttar greiðir sératkvæði um að refsing sak- fellds manns skuli felld niður og skaðabótakrafa á hendur hon- um eigi tekin til greina ..................0 0000... Tveir dómenda Hæstaréttar greiða sératkvæði í máli til heimtu vangreiddra launa og orlofsfjár .............000..0 0000... Einn dómenda Hæstaréttar greiðir sératkvæði um forsendur dóms Einn dómenda Hæstaréttar greiðir sératkvæði um sakfellingu og refsingu ákærðs manns í opinberu máli .................. Einn dómenda Hæstaréttar greiðir sératkvæði um forsendur dóms um vísun kærumáls frá Hæstarétti ....................... Einn dómenda Hæstaréttar greiðir sératkvæði um málsúrslit í víxil- Máli ..............000. rr Einn dómenda Hæstaréttar greiðir sératkvæði um sýknu tveggja manna af ákæru fyrir brot á lögum um verkfall opinberra starfsmanna ...............0000 000 r Einn dómenda Hæstaréttar greiðir sératkvæði um ákvörðun refs- ingar fyrir fiskveiðabrot .............00000 000... Einn dómenda Hæstaréttar greiðir sératkvæði um forsendur dóms, Bls. 1257 407 667 33 84 133 217 600 635 670 679 Efnisskrá CXXXIII er vísaði máli frá Hæstarétti, og taldi áfrýjunarfrest hafa verið liðinn, er málinu var áfrýjað .............0000. 0000. 000.. Einn dómenda Hæstaréttar greiðir sératkvæði um úrslit máls, er krafa var gerð um að manni yrði dæmd óheimil notkun nafns sem ættarnafns ................000 00. nn Tveir dómenda Hæstaréttar greiða sératkvæði um úrslit máls, sem höfðað var til heimtu dánarbóta, er maður hafði farizt í flug- SlySi .........2.000. nn Einn dómenda Hæstaréttar greiðir sératkvæði um að ómerkja skuli héraðsdóm og vísa frá dómstólum endurkröfu vátryggingar- félags, en greiðir ekki atkvæði um efnisúrslit ............. Einn dómenda Hæstaréttar greiðir sératkvæði um forsendur dóms og skaðabótafjárhæð í máli, er reis af lóðarleigu ......... Einn dómenda Hæstaréttar greiðir sératkvæði í máli um vanefndir á lóðarleigusamningi ..................00. 0000 Einn dómenda Hæstaréttar greiðir sératkvæði um að sakfella beri skipstjóra, sem ákærður var fyrir fiskveiðabrot, en refsing skuli felld niður sem og upptaka afla og veiðarfæra ........... Tveir dómenda Hæstaréttar greiða sératkvæði um að kærðum frá- vísunardómi skuli hrundið .................. 00... 00... Einn dómenda Hæstaréttar greiðir sératkvæði um úrslit máls til heimtu kaupverðs fyrir varning, sem fór forgörðum í eldsvoða í vöruskála flytjanda ...............0.00. 0000... B. Héraðsdómur. Einn dómenda í opinberu máli greiðir sératkvæði um sakfellingu og refsingu ákærðs manns ............2.0%.0 0000. Annar samdómenda í máli til heimtu vangoldinna launa og orlofsfjár greiðir sératkvæði um úrslit máls ................0.000... Dómsformaður í sjó- og verzlunardómi greiðir sératkvæði í máli, er maður, sem starfað hafði sem vélstjóri á fiskiskipi, en án vél- stjóraréttinda, höfðaði vegna þess að hann var látinn víkja úr vélstjórastarfi, þegar maður með vélstjóraréttindi bauðst til starfsins ............2.00.0 sn Sjóferðaskýrslur. Útgerð skips var sýknuð af skaðabótakröfu stýrimanns vegna meiðsla, sem hann varð fyrir á skipinu. Þar sem skipstjóri hlutaðist ekki til um, að sjóferðaskýrsla væri gefin vegna slyss- ins, var málskostnaður fyrir Hæstarétti látinn falla niður .. Sjómannalög, Sjómenn. L vélstjóri lét af störfum hjá útgerð skips, S, 5. október 1966. Að starfstíma loknum taldi hann til skuldar hjá S vegna vangold- inna launa fyrir unna frídaga 1966, þar sem frídagar hefðu ekki Bls. 744 155 781 894 957 1004 1154 1236 1242 217 722 907 CXXXIV Efnisskrá Bls. verið rétt reiknaðir af S. Á það var ekki fallizt, að S hefði reiknað honum laun fyrir frídaga með öðrum hætti, en kjara- samningur kvað á um, og var S sýknaður ................ 166 F vélstjóri fór úr skiprúmi á fiskiskipi 15. maí 1968. Hann krafði G útgerðarmann um eftirstöðvar kaups síns á vetrarvertíð. G hafði uppi gagnkröfu til skuldajafnaðar, vegna þess að F hefði farið úr skiprúmi með skemmri fyrirvara en honum hefði verið heimilt samkvæmt 13. gr. sjómannalaga nr. 67/1963 og með því valdið sér tjóni, er næmi hærri fjárhæð en kaupeftirstöðvunum. Eins og sönnunargögnum var háttað, hafði því eigi verið hnekkt, að ráðningartíma F hefði lokið 15. maí. Voru kröfur hans teknar til greina og sjóveðréttur viðurkenndur í skipinu fyrir dæmdri fjárhæð ..................0.. 000. 430 H skipstjóri var ráðinn af D h/f á Ísafirði til þess að sækja nýsmíðað skip til Noregs. D taldi H hafa tekið út meira fé af reikningi sínum í ferðinni en honum var heimilt og krafðist endurgreiðslu. H krafðist sýknu af þeirri kröfu og nokkurrar viðbótargreiðslu úr hendi D, vegna þess að honum hefði verið reiknað of lágt dagkaup og uppihaldskostnaður verið vangoldinn. Fallizt var á uppgjör D með tveimur leiðréttingum, enda hafði H verið reiknað hærra dagkaup en skylt var samkvæmt kjarasamningi, sem rétt þótti að leggja til grundvallar, þótt aðilar hefðu ekki verið af honum bundnir ................... 0... nn. 610 K var II. stýrimaður á vetrarvertíð á fiskiskipi Í, er var á þorsk- veiðum með netum. Í vertíðarsamningi stéttarfélags K og Lands- sambands íslenzkra útvegsmanna voru ekki ákvæði um aflahlut II. stýrimanns á þessum veiðum, en bréfaskipti höfðu orðið milli félaganna um þetta og stjórn stéttarfélagsins gert um það samþykkt. Í gerði upp við K eftir þeirri samþykkt. Ætla varð, að stjórn stéttarfélagsins hefði haldið uppi hlut K eftir því sem efni stóðu til og ekki borið fyrir borð hlut hans. Varð honum því ekki dæmt hærra kaup en stjórnin taldi hæfilegt. Var Í sýknaður af kröfu K um hærri aflahlut en hann hafði fengið .............. 000. 950 E var vélstjóri á togara hjá B. Hann hafði ekki vélstjóraréttindi, en gegndi starfinu með undanþágu frá samgönguráðuneytinu samkvæmt 17. gr. laga nr. 72/1966. Leyfið var bundið þeirri takmörkun, að það gilti, unz réttindamaður væri fáanlegur. Maður með vélstjóraréttindi var ráðinn í starf B, en honum boðið starf smyrjara. B hafði ekki með þessu sagt E upp störfum í skilningi sjómannalaga eða kjarasamninga. Ekki hafði hann heldur á annan hátt tekið á sig fjárhagslega ábyrgð gagnvart E, ef hann missti leyfi til vélstjórastarfa. Var B sýknaður af kröfum E um laun á uppsagnarfresti í 3 mán- UÖI 22... 1164 Efnisskrá CXXXV Sjó- og verzlunardómur. Mál til heimtu skaðabóta vegna vinnuslyss á fiskiskipi ......... Mál til heimtu kaupverðs fyrir frysta loðnu, sem hraðfrystihús hafði selt öðru hraðfrystihúsi .............0....00 0... Endurkröfumál vátryggingarfélags, er greitt hafði bætur vegna brunatjóns, á hendur skaðabótaskyldum aðila ............. Mál milli vélstjóra og útgerðar skips um það, hver laun skyldi greiða samkvæmt kjarasamningi ...............0.. 0000... Vélstjóri á fiskiskipi krefst vangoldinna launa, og útgerðarmaður hefur uppi gagnkröfu vegna brottfarar hans úr skiprúmi ... Mál til heimtu andvirðis varnings, sem V h/f hafði verið afhentur vegna fyrirætlana um söluumboð honum til handa ........ Mál til heimtu vátryggingarbóta fyrir skemmdir á fiskiskipi .... Mál milli kaupmanna vegna galla á seldri vöru ............... Mál milli útgerðar skips og skipstjóra um skuldaskipti þeirrra vegna ráðningarsamnings skipstjórans .........0..0.0.. 000... Mál vátryggingarfélags á hendur útgerð skips til endurgreiðslu á bótum, sem félagið hafði greitt vegna tjóns á vátryggðu skipi og sem laun fyrir björgun þess .........0..0.0..0 0000... Mál til heimtu skaðabóta vegna vinnuslyss við affermingu ..... Mál stýrimanns á fiskiskipi til heimtu hærri aflahlutar en goldinn hafði verið ................0. 000. Mál til heimtu skaðabóta vegna tjóns á hafnarmannvirkjum .... Mál vélstjóra á hendur útgerð skips til heimtu launa eftir að skip- rúmssamningi var slitið ............2.....0 00... Mál til heimtu söluverðs varnings, sem fór forgörðum í eldsvoða í vöruskemmu flytjanda ................. 000... r nn Mál um félagsréttindi í samvinnufélagi og um gildi breytingar á lögum félagsins ...............000 0000 Mál til heimtu skuldar vegna kaupa á varahlutum í skipsvél ... Sjóveð. Viðurkenndur sjóveðréttur í fiskiskipi fyrir vélstjóralaunum ..... Sjúkrasjóðsgjald. Sjá kjarasamningar ..............0.. 0... 0 rn Skaðabætur. o A. Vegna vanefnda á samningum. F flutti um árabil út sjávarafurðir í umsýslusölu. Samkvæmt samkomulagi hans og viðskiptabanka hans, Ú, runnu greiðslur fyrir afurðirnar inn á svonefndan bundinn hlaupareikning. Af því fé var F heimilt að færa um það bil 159 á sérstakan reikn- ing, er hann hafði til frjálsrar ráðstöfunar vegna kostnaðar síns, umboðslauna og þess háttar. Afganginum mátti F einungis Bls. 102 119 166 430 506 535 560 610 894 907 950 1034 1164 1242 1257 1278 430 646 CXXXVI Efnisskrá Bls. ráðstafa til greiðslu á skilaverðinu með ávísunum, ásamt skila- grein, til banka þess, sem veð átti í afurðunum. Í nóvember 1966 hóf Ú könnun vegna gruns um misfellur á fjármálum F, og 22. desember kærði bankinn hann til sakadóms. Hinn 28. janúar 1967 var bankanum skýrt frá, að sakadómur hefði lagt hald á bókhald F. Tilkynnti þá bankinn F, að ekki yrðu innleystir tékkar á hinn bundna reikning nema sýnt væri fram á; að þeir væru ráðstöfun á andvirði afurða, sem þegar hefði verið greitt inn á reikninginn og eigi ráðstafað. Hinn 2. desember 1966 hafði verið fermd í m/s Rangá skreið, m. a. frá J, til útflutnings á vegum F. Greiðslur fyrir skreiðina bárust inn á hinn bundna hlaupareikning í þrennu lagi frá desember 1966 til febrúar 1967, alls kr. 2.094.444,10. Í marz 1967 gaf F út 6 tékka til eigenda afurðanna, alls að fjárhæð kr. 1.687.066,96, þar af tékka til J að fjárhæð kr. 316.947,82. Synjaði bankinn að innleysa tékk- ana, þar sem ekki stæðu nema kr. 745.926,15 inni á hinum bunda reikningi. Væri það ekki á sínu valdi að ákveða, hverjir hinna sex útflytjenda skyldu ganga fyrir um greiðslu. Hinn 14. apríl 1967 var F úrskurðaður gjaldþrota. Krafði J nú Ú um greiðslu á skreiðarandvirðinu eftir því sem tékkafjárhæðin sagði til um. Reisti hann kröfuna á því, að um það leyti, sem m/s Rangá var fermd, hefði hann fengið vísbendingu um alvarleg fjármálavandræði F, en ekki tekið skreiðina úr skipinu af því að G, starfsmaður bankans, hefði sagt það ónauðsynlegt. Hefði hann lofað að gæta fjárins fyrir vöruna og greiða það ekki F, en þetta hefði brugðizt. Þá hefði bankanum borið skylda til að gæta fjárins, þótt því hefði ekki verið lofað því sérstaklega, þar sem honum hefði verið kunnugt um fjárhagsvandræði F. Ósannað var, að G hefði lofað að gæta þess fjár, sem bank- anum bærist fyrir skreiðina, og ekki hafði með öðrum hætti verið komið þannig fram af hálfu bankans, að J hefði verið rétt að telja, að bankinn ábyrgðist, að til hans rynni umrætt fé. Ekki hafði Ú heldur á nokkurn hátt með athöfnum eða athafnaleysi stuðlað að vanefndum F við J, svo að skaðabóta- skyldu gæti varðað. Var bankinn því sýknaður af kröfum J 146 F höfðaði mál á hendur G til heimtu vangoldinna launa sem vélstjóri á fiskiskipi. G hafði uppi til skuldajafnaðar skaðabótakröfu, vegna þess að F hefði farið úr skiprúmi án nægilegs fyrirvara. Eins og sönnunargögnum var háttað, var því eigi hnekkt, að ráðningartímabili F hefði verið lokið, og var gagnkrafan ekki tekin til greina ................00%. 0... n ns 430 Í taldist hafa greitt starfsmanni sínum, Ó, nokkru lægri laun en hann átti rétt á samkvæmt ráðningarsamningi. Var Í dæmt að greiða honum þann mismun. Kröfum Ó um fébætur fyrir mannorðs- spjöll, þjáningar og annan miska vegna uppsagnar var hafnað, Efnisskrá CXXXVII Bls. sem og bótakröfu hans fyrir röskun á stöðu og högum vegna ráðningarsamningSiNs ........00200000 0. 435 Veitingahúsið N sagði framreiðslumanninum F upp störfum. Í máli stéttarfélags hans gegn N dæmdi Félagsdómur uppsögnina ólögmæta sem brot á meginreglu 2. ml. 11. gr. laga nr. 80/1938, en sýknaði N af refsikröfu og af kröfu um, að N tæki F aftur í þjónustu sína. F höfðaði þá mál á hendur N á bæjarþingi til heimtu skaðabóta vegna uppsagnarinnar. Sagt var í dómi Hæstaréttar, að það beri það undir Félagsdóm að dæma um skaðabætur á hendur aðila fyrir brot gegn 11. gr. laga nr. 80/ 1938 um stéttarfélög og vinnudeilur, sbr. 44. gr., 1. tl., 47. gr. og 65. gr. laganna. Það sé hins vegar á valdsviði hinna almennu dómstóla að dæma um, hvort starfsmaður eigi bótarétt á hend- ur vinnuveitanda, vegna þess að honum hafi verið sagt upp starfa með of skömmum uppsagnarfresti. Ekki var ágreiningur um, að uppsagnarfrestur í vinnuskiptum aðila hefði verið einn mánuður miðað við mánaðamót, og ekki var fallizt á það með F, að hann hefði átt „„samningsbundinn““ uppsagnarfrest frá þeim degi, er hann var látinn hætta störfum ... og annar maður tók við hans störfum''. Var N sýknaður af kröfu F um bætur að öðru leyti en því, að ákvæði héraðsdóms um nokkrar miska- bætur til handa F var staðfest, þar sem N vildi una niðurstöðu héraðsdóms ..........0.00..0 nn 467 J seldi þeim G og I húseign í fokheldu ástandi. Hann tók að sér að jafna lóð í rétta hæð á sinn kostnað fyrir tiltekinn tíma. Honum var gert að greiða G og I skaðabætur vegna vanefnda sinna á þessari skuldbindingu ............000. 00.00.0000... 525 F h/f og S h/f pöntuðu hjá G h/f þéttiefni, nefnt Weatherban, til þéttingar með gleri. Starfsmenn G voru taldir hafa gefið fyrir- svarsmönnum F og S ástæðu til að ætla, að vöruheitið Weatherban væri samheiti á þéttiefnum, sem innihéldu Thiocol- efni án þynnis. F og S var afhent efnið Weatherban 202, sem er annað efni en Thiocol-efnið Weatherban 101 og kom ekki að sömu notun. G mátti vera ljóst, að allt þéttiefni, sem F og S keyptu með heitinu Weatherban, átti að hafa eiginleika efnis- ins Weatherban 101. Hafði þeim því verið fengið í hendur annað efni en um var samið, er þeir fengu efnið Weatherban 202. Voru þetta mistök starfsmanna G. Gera varð þá kröfu til þeirra, að þeir kynnu glögg skil á vöru þeirri, sem G seldi. Bar G vegna þessa skaðabótaábyrgð gagnvart F og S. Svipti það þá eigi bótarétti, eins og á stóð, að þeir réðu það ekki af áletruninni Weatherban 202 á umbúðum, að það væri ekki hið umsamda Thiocol-efni, enda var það villandi, að það var aðeins nefnt Weatherban á reikningi G og reiknað á öðru verði en butyl- þéttiefnið Ribbonseal, sem F og S einnig keyptu, þó að þetta CXXKVIII Efnisskrá Bls. væru Í raun réttri var sömu efnin. Ekkert var heldur komið fram um það, að útlit efnisins sjálfs fyrir notkun hefði mátt vekja grunsemdir F og S. Sú málsástæða, að F og S hefðu kvartað of seint var ekki höfð uppi í héraði, og kom hún þegar af þeirri ástæðu ekki til álita fyrir Hæstarétti. Var G dæmt að bæta F og S tjón þeirra, en fjárhæð bótakröfu var ekki sérstaklega andmælt „..................00 0 560 G var ráðin til skrifstofustarfa hjá H 15. ágúst 1967 til óákveðins tíma með föstum mánaðarlaunum. H sagði G upp störfum 31. janúar 1968 með þriggja mánaða uppsagnarfresti til slita 1. maí. Að þeim fresti liðnum hélt G áfram störfum. Hélt H því fram, að þetta hafði verið að beiðni G og um það samið, að henni yrði goldið tímakaup, en því mótmælti G. Hinn 27. maí var G látin hætta störfum. Fáum dögum síðar galt H henni kaup sitt, og var þar miðað við tímakaup. Kvittaði G með fyrirvara fyrir greiðsluna og krafði H um kaup vegna þriggja mánaða uppsagnarfrests frá 27. maí til 31. ágúst, kr. 12.000,00 á mán- uði, auk nokkurrar fjárhæðar, sem hún taldi sig eiga ógoldna frá fyrri tíma. Nam krafa hennar samtals kr. 46.253,00. Hinn 11. júní 1968 hóf G vinnu annars staðar og fékk þar kr. 9.500,00 í kaup á mánuði. Ekki var í ljós leitt, að samizt hefði með aðilum um greiðslu tímakaups fyrir störf G eftir 1. maí 1968 eða um starf hennar til ákveðins tíma. Að svo vöxnu þótti hún eiga rétt til fébóta úr hendi H vegna fyrirvaralausrar frá- vikningar úr starfi. Eins og málsatvikum var háttað þóttu bæturnar hæfilega ákveðnar kr. 15.000,00. Var H dæmt að greiða G þá fjárhæð, að viðbættum samtals kr. 2.552,00, sem hann viðurkenndi að skulda henni ....................... 624 Í máli, sem seljendur íbúðar höfðuðu á hendur kaupendum til efnda á kaupsamningi gegn útgáfu afsals, kröfðust kaupendur riftunar kaupanna svo og skaðabóta, en til vara skaðabóta eingöngu, vegna þeirra galla á íbúðinni, að þak hefði lekið, gólfteppi verið mölétin, einangrun ófullnægjandi og íbúðin ekki samþykkt af byggingaryfirvöldum. Riftunarkröfunni var hafnað, svo og kröfum um skaðabætur fyrir þakleka og skemmdir á gólfteppum. Höfðu seljendur hvorki beitt svikum varðandi þessi atriði né heldur hafði neitt verið sérstaklega áskilið um þau við kaupin. Blasti sumt við eftir lauslega skoðun, en flest fór eigi fram úr því, sem búast mátti við, miðað við aldur hússins og augsýnilegt ástand íbúðarinnar. Seljendum hlaut hins vegar að vera kunnugt um, að einangrun íbúðarinnar var áfátt, og sannað var, að annar þeirra hafði vitneskju um, að íbúðin hafði eigi verið samþykkt, svo sem kaupendur máttu gera ráð fyrir. Á hvoru tveggja bar þeim því að vekja athygli kaupenda við kaupin. Þar sem þeir ekki gerðu það, bar þeim að greiða kaupendum skaða- Efnisskrá CKXKIX Bls. bætur vegna kostnaðar við úrbætur á einangrun og vegna rýrn- unar á verðgildi íbúðarinnar af því að hún var ósamþykkt . 762 A gerði kaupsamning við Ó og K um kaup á íbúð tilbúinni undir tréverk. Hann fékk afsal fyrir íbúðinni og tók við henni í júlí 1966, en Huttist í hana í ágúst s. á. Í febrúar 1967 krafðist hann lagfæringa á nokkrum göllum. Því synjuðu Ó og K. Fékk þá A, ásamt fleiri íbúðarkaupendum, dómkvadda matsmenn, og síðar yfirmatsmenn, til að meta þá galla, sem á væru. Krafði hann Ó og K um skaðabætur vegna þess, að veggir væru sprungnir og hitalögn í eldhúsi lægi að nokkru utan á vegg. Sprungurnar stöfuðu af óhreinindum í steypuskilum, og á því báru Ó og K ábyrgð. Kröfum vegna hitalagnarinnar var hafnað. Hafði A skoðað íbúðina gaumgæfilega, áður en hann tók við henni. Hann undirritaði og afsal þar sem sagði, að hann hefði kynnt sér ástand hins selda og tekið það gilt að öllu leyti og hreyfði þá engum athugasemdum um frágang pípulagnarinnar 887 V-kaupstaður úthlutaði H leigulóð 1953. Reisti hann og rak á henni bifreiðaverkstæði. Er honum þótti verkstæðið orðið of lítið, fékk hann leigða viðbótarlóð með leigulóðarsamningi 1964. Með dómi Hæstaréttar 28. júní 1965 var dæmt, að maður, sem átti skúra á viðbótarlóðinni, gæti varnað H niðurrifs á þeim, og að nokkur hluti hennar ætti eftir skipulagsuppdrætti að fara undir veg. Mátti H því ekki hagnýta sér lóðarréttindin. Krafðist hann, að V yrði dæmt skylt að kaupa bifreiðaverkstæðið ásamt leigulóðarréttindum og viðbótarleigulóðarréttindum fyrir til- tekið eignarnámsmatsverð, svo og greiða skaðabætur, en til vara að greiða skaðabætur eingöngu. Hvorki skipulagslög, önnur lög né meginstafir skaðabótaréttar stóðu til, að V yrði dæmt að kaupa fyrir eignarnámsmatsverð verkstæðið með leigulóðarréttindunum, og var V sýknaður af þeirri kröfu. Forráðamenn V þóttu eiga mikla sök á, að leigusamningurinn 1964 var gerður við H að óathuguðu máli, en H hafði einnig mátt athuga aðstæður betur en hann gerði. Mátti telja víst, að H hefði orðið fyrir talsverðu tjóni af gerð og vanefnd leigu- samningsins. Voru honum eftir málavöxtum dæmdar kr. 150.000,00 í vanefndabætur. Sératkvæði .................. 957 G og J seldu S vélbát, sem samkvæmt afsali átti að afhenda í „ríkis- skoðunarstandi''. Á því varð misbrestur, og var G og J gert að greiða S reikninga vegna viðgerða, er fram fóru og nauðsyn- legar höfðu verið til að fullnægt væri þessum skilmála. Enn- fremur var þeim gert að greiða iðgjöld af vátryggingu, sem dregin höfðu verið frá tjónbótum til S, en ágreiningslaust var, að G og J bar að greiða. Gagnkröfur þeirra G og J voru ósann- aðar og voru ekki teknar til greina .............000000.. 974 G fékk úthlutað leigulóð hjá R-borg. Á einu horni lóðarinnar stóð CXL Efnisskrá Bls. skúr, sem S átti. Talið var, að R hefði skuldbundið sig til að afla G leiguréttar yfir skikanum, sem skúrinn stóð á. R tókst hvorki að semja við S um brottflutning skúrsins né gat aflað sér eignarheimilda yfir lóðarskikanum með eignarnámi. Taldist G eiga skaðabótakröfu á R, en málið var þó ekki fyllilega reifað um skaðabótaskylduna, og var R dæmd sýkna að svo stöddu af kröfum G um skaðabætur. Sératkvæði ................ 1004 J keypti íbúð af H, tilbúna undir tréverk og með hita komnum í íbúðina. Hann tók við íbúðinni 31. október 1963 og fór að kynda að eigin sögn í ársbyrjun 1964. Raki kom fram í íbúðinni. Samkvæmt mati dómkvaddra manna lak „„element'' lofthitara. Töldu þeir hann ekki gerðan til húsahitunar og óhæfan til þeirra nota. Sama var álit sérfróðra samdómenda. Eðlilegt var, að ófaglærðum mönnum sæist yfir annmarkann á lofthitaranum. J viðurkenndi, að hann hefði ekki kvartað yfir gallanum fyrr en upp úr áramótum 1965, en athugasemdir hans þóttu ekki of seint fram komnar eins og á stóð. Hafnað var, að H bæri eigi ábyrgð á gallanum heldur sá aðili, sem setti lofthitarann upp. Var H gert að greiða J skaðabætur, sem námu verði nýs hitara ásamt uppsetningarkostaði ...........0..0.00.0.0.00.0 0 1090 R seldi G íbúð með skriflegum kaupsamningi. Þar sagði, að G væri kunnugt um, að seljandi væri ekki þinglýstur eigandi, en hann mundi útvega G löglega eignarheimild fyrir tiltekinn tíma. Afsal var gefið út síðast í sama mánuði, undirritað af K. Héraðs- dómur dæmdi R og K óskipt til að greiða G skaðabætur vegna galla á íbúðinni. K áfrýjaði dóminum af sinni hendi. Ósannað var, að K hefði átt þátt í sölu íbúðarinnar til G að öðru leyti en því að undirrita afsalið sem þinglýstur eigandi íbúðarinnar, er kaup fóru fram og afsal var gefið út. Var K dæmd sýkna af kröfum G ...............0000 0000 1095 Á smíðaði eldhúsinnréttingu fyrir G, og var ekki samið sérstaklega um endurgjald. G taldi innréttinguna gallaða og fékk dóm- kvadda matsmenn til að meta hana til verðs, svo og skemmdir á eldhúsi vegna uppsetningar hennar. Samkvæmt matsgerð var smíðinni ábótavant á margan hátt. Mátu matsmenn innrétting- una uppsetta á kr. 57.000,00, miðað við góða vinnu og efni, en kostnað við að koma henni í viðunandi horf kr. 35.000,00. Á hélt ekki fram, að sér bæri hærra endurgjald en matsfjárhæð nam, og skilja varð málatilbúnað G svo, að hann viðurkenndi, að sér bæri að greiða fyrir verkið samkvæmt matsgerðinni, en krefðist skaðabóta samkvæmt henni fyrir gallana. Matið var lagt til grundvallar, og var Á gert að greiða kostnað af endur- bótum samkvæmt því, auk nokkurra bóta vegna óþæginda, en að frádregnu því, sem vantaði upp á, að G hefði goldið mats- verðið að fullu ...................20.2.00 1148 Efnisskrá Byggingarsamvinnufélag krafðist skaðabóta vegna eigenda íbúða í fjölbýlishúsi, sem það lét reisa, úr hendi arkitektanna GH og GK, múrarameistarans J og byggingafélagsins B, vegna galla á verkum þeirra. Þeim var öllum dæmd sýkna, þar sem skaða- bótakröfur voru fyrndar .............2.0... 000 ns nn B. Utan samninga. 1. Tjón af árekstri skipa o. fl. Er m/s K var að láta úr Keflavíkurhöfn stöðvaðist vél skipsins. Rak M/s það að landi og hafði tekið niðri, er v/b E bjargaði því með því að draga það frá landi. Þegar skipverjar á m/s K hugðust losa dráttartaugina milli skipanna, fóru þeir ekki rétt að og misstu enda hennar úr höndum sér. Lenti dráttartaugin Í skrúfu v/b E með þeim afleiðingum, að skrúfuöxull skemmdist, en báturinn varð hjálparþurfi og var bjargað af v/b V. Samkvæmt 8. gr. siglingalaga bar eigandi m/s K ábyrgð á tjóni, sem hlauzt af umræddri handvömin skipstjórnarmanna og skipverja á skipi hans. Var honum gert að endurgreiða þrotabúi vátryggjanda v/b E það fé, er hann galt vegna bjarglaunakröfu eiganda v/b V, sbr. 25. gr. laga nr. 20/1954. Hann var hins vegar sýknaður af endurkröfu þrotabúsins vegna greiðslu kostnaðar af viðgerð á skrúfuöxlinum, þar sem sú krafa hafði ekki verið höfð uppi, eða áskilnaður gerður um það, í björgunarmáli eiganda v/b E á hendur eiganda m/s K, þó að viðgerð væri lokið og viðgerðar- kostnaður greiddur, áður en það mál var höfðað. Sératkvæði G tók niðri og stóð á grynningu, er skipið var að láta úr höfn í Hrísey að lokinni fermingu. Reynt var að sigla skipinu frá með eigin vélarafli, en því var hætt, er skipstjóra bárust skilaboð frá hafnarverði um að skrúfan rótaði sandi inn í höfnina. Þegar skipið fór að reka undan vindi að framan, var vélinni beitt að nýju með mismunándi snúningshraða, unz skipið losnaði um 3% klukkustund eftir að það tók niðri. Síðar sama dag fór þekja bryggjunnar að síga og hafði fallið niður á kafla um kvöldið. Sannað þótti með tilvísun til matsgerðar dómkvaddra manna, að beiting vélar m/s G hefði valdið þeim spjöllum. Varlegra þótti hafa verið, með hliðsjón af stærð skipsins og fermingu, að skipstjóri hefði beðið aðfalls, áður en lagt var frá bryggju. Var þá og litið til þess, að ekki var til dýptarlínuupp- dráttur af höfninni, sem örugglega mátti treysta. Eigi fór skip- stjóri heldur að fyrirmælum hafnarvarðar um að beita eigi vélinni, eftir að skipið var farið frá bryggju og hafði kennt grunns. Var leitt í ljós, að skipstjóri mátti tryggja öryggi skips síns „„með því að setja landfestar úr skipinu í bryggju og hífa það, ef þörf krefði''. Þessi mistök skipstjórnarmanna leiddu. CXLI Bls. 1210 894 CXLII Efnisskrá Bls. samkvæmt 8. gr. siglingalaga nr. 66/1963 til skaðabótaskyldu E, eiganda m/s G, gagnvart Hríseyjarhreppi. Hafnaryfirvöld höfðu hins vegar vanrækt að hafa tiltækar glöggar skýrslur um dýpi í höfninni og sjá um, að skipstjórum, sem þangað sigldu, væri leiðbeint um aðstöðu. Var sök því skipt og E gert að öllum atvikum athuguðum að greiða hreppnum helming tjónsins . 1034 2. Tjón af bifreiðum. P fór út úr bifreið sinni á þjóðvegi til að laga snjókeðju. Tvær olíu- flutningabifreiðar óku fram hjá. P taldi, að steinn hefði kastazt frá annarri þeirra í fót sér og valdið sér meiðslum. Farþegi í bifreið P sá ekki atvikið, en bar, að hann hefði séð til ferða flutningabifreiðanna, en eigi annarra bifreiða á þessum tíma, og séð að þær voru merktar O h/f. Stuttu eftir að bifreiðarnar óku fram hjá, hefði hann komið að P liggjandi á vegbrúninni og hann sagt, að steinn hefði hrokkið í fót sér frá aftari bifreið- inni. Af því, sem fram var komið, þar á meðal upplýsingum um ferðir flutningabifreiða frá O, taldist sönnuð staðhæfing P um orsök meiðsla.hans. Bar O fébótaábyrgð á tjóni hans eftir hlutlægri skaðabótareglu umferðarlaga og var gert að greiða honum bætur fyrir atvinnutjón hans í einn mánuð, að frá- dregnum dagpeningum frá Tryggingastofnun ríkisins og kaupi frá vinnuveitanda, svo og fyrir útlagðan kostnað, auk kr. 5.000,00 í miskabætur .............0....%.. 0000 1107 S varð fyrir slysi, er hann var ásamt fleirum að stytta bómu krana- bifreiðar. S stefndi vátryggingarfélaginu, sem hafði ábyrgðar- tryggt bifreiðina, til greiðslu skaðabóta eftir ákvæðum 67. gr., sbr. 69. gr., umferðarlaga nr. 40/1968. Málinu var vísað frá dómi, þar sem samkvæmt 74. gr. laganna varð slíkt mál ekki höfðað gegn vátryggingarfélagi einu sér. Sératkvæði .................... 1236 3. Flugslys. G tók á leigu hjá F h/f eins hreyfils flugvél án flugmanns fyrir flug frá Reykjavík til Ísafjarðar og til baka. G hafði einkaflugmannsrétt- indi og fór ferðina í því skyni að afla sér flugtíma fyrir atvinnu- flugmannspróf. Hann tók með sér þrjá farþega, þeirra á meðal V. Í ferðinni fórst flugvélin og með henni allir, sem í henni voru. Ekkja V krafðist skaðabóta úr hendi F vegna sín og dóttur þeirra V á fyrsta ári. Starfsemi F var þríþætt : Félagið rak flugskóla, það stundaði leiguflug með flugvélum, sem stjórnað var af starfs- mönnum þess, og það leigði flugvélar með öllum búnaði og elds- neyti, en án flugmanns, gegn gjaldi, sem miðað var við floginn tíma. F hafði sem leigusali endanlegt úrskurðarvald um það, hvort flugferð á flugleiðum félagsins væri farin. Flugáætlun fyrir ferðina var gerð af starfsmönnum F. Þegar litið var til skipta F og Efnisskrá CKLII Bls. G um flugferð hans, þótti mega telja F, sem væri loftferðafyrir- tæki samkvæmt 97. gr. laga nr. 34/1964, bera samkvæmt 113. gr. laganna fébótaábyrgð á tjóninu, enda hefði F ekki leitt fullar sönnur að því, að gerðar hefðu verið allar nauðsynlegar ráðstaf- anir til að afstýra slysinu, sbr. 116. gr. sömu laga. Skaðabætur til ekkjunnar voru ákveðnar kr. 850.000,00 fyrir missi framfæranda, er dregnar höfðu verið frá tjóninu ekkjubætur og mæðralaun, en bætur fyrir röskun á stöðu og högum kr. 100.000,00. Bætur til dóttur voru ákveðnar samtals kr. 125.000,00 vegna missis fram- færanda og fyrir röskun á stöðu og högum. Sératkvæði ...... 781 4. Vinnuslys. G háseti á m/b Reyni slasaðist við netadrátt, er hann lenti með vinstri upphandlegg milli netateins og spils, þegar hann ætlaði að færa kúluteininn yfir steinateininn, en teinarnir gripu Í ermi á sjóstakki hans. Meginorsök slyssins var talin sú, að G notaði vinstri hönd- ina til þessa í stað þeirrar hægri. Ekki þótti óvarlegt, að G var hafður einn við netadráttinn. Ekki varð skipstjóra heldur gefið að sök, að hann hafði ekki sjónir á G á þeirri stund, er hönd hans festist, og viðbrögð skipstjórans til að stöðva spilið höfðu verið mjög snögg. Þá þótti ekki hafa skort á tilhlýðilegan öryggisbúnað, þó að ekki væri standur á hjólinu, sem kúplað var með frá spilinu, enda hefði G ekki getað náð til hans eins og afstaða hans var við spilið, eftir að hönd hans festist, og ekki var talið, að starf G hefði verið svo hættulegt, að það eitt gæti skapað útgerð v/b Reynis bótaábyrgð. Ekki veitti það heldur G sjálfstætt rétt til bóta, að skipstjóri lauk við að draga netin, áður en hann fór til lands með G, enda breytti þetta engu um læknismeðferð eða árangur hennar, og engu olli það um slysið, að færri menn voru á bátnum en greindi í samningi um hlutaskipti. Var þrotabú útgerðar m/b Reynis sýknað af kröfum G .............0. 0000... 5 J bifvélavirki vann að því ásamt öðrum manni á bifreiðaverkstæði Í að lagfæra bilaða húsfestingu á bifreið. Losuðu þeir festinguna og lyftu húsinu af grindinni með tjakki á hjólum, þannig að þeir settu trékubb ofan á tjakkinn, en undir húsbitann, til að geta lyft hús- inu. Við verkið rak J fótinn í tjakkinn. Féll þá húsið niður, en J varð á milli með þumalfingur vinstri handar, sem skaddaðist mikið. Taldi J eftir slysið, að hann hefði rekizt á tjakkinn, af því að hann hefði runnið til í olíupolli á gólfinu. Krafði hann Í um skaðabætur vegna meiðslanna. J var iðnlærður bifvélavirki, en samstarfsmaður hans hafði eigi iðnréttindi. Bar J því sérstaklega að gæta Öryggis við verk það, sem unnið var, m.a. að sjá til þess, að þurrkuð væri upp olía af verkstæðisgólfinu, ef um slíkt var að tefla og orsakaði hættu. Slysið varð ekki rakið til vanbúnaðar á vinnustað, bilunar á tækjum Í, handvammar starfsmanna hans né CXLIV Efnisskrá Bls. annarrar áhættu, sem hann taldist bera ábyrgð á. Var hann því sýknaður af kröfum J. Vanræksla Í að tilkynna Öryggiseftirliti ríkisins um slysið, felldi ekki á hann fébótaábyrgð, en lögreglu- menn voru kvaddir til að skoða vettvang og taka skýrslur þegar eftir slysið ...............0.2. 0. 491 Þegar verið var að afferma skip H/f E, hrasaði Ó stýrimaður, er hann kom úr stiga niður á milliþilfar, féll niður um lestarop og slasaðist. Ó skýrði svo frá, að hann gæti ekki „gert sér nákvæma grein fyrir orsökum þess, að hann rann til“, er hann kom niður á milliþilfarið. Ósannað taldist, að Ó hefði orðið fótaskortur af orsökum, sem E bæri skaðabótaábyrgð á. Ekki varð heldur lögð á E skaðabótaábyrgð vegna þess, að skipið hefði verið vanbúið eða vegna umbúnaðar á slysstað, og ekki var fallizt á það með Ó, að frystilest skips væri almennt svo hættulegur vinnustaður, að það ætti eitt út af fyrir sig að baka E bótaskyldu. Var E sýknaður af kröfum Ó, en málskostnaður látinn falla niður, þar sem skipstjóri hlutaðist ekki til um, að sjóferðaskýrsla væri gefin ..............00..000 0... 907 E, sem var 18 ára að aldri og örvhentur, hafði unnið í gluggaverk- smiðju R í 1% ár. Er hann vann við að fræsa hurðarkarm, fór hann með vinstri hönd í fræsarann og missti framan af tveimur fingrum. Dómkvaddir menn lýstu fræsaranum og létu uppi álit um búnað hans, um fyrirkomulag á vinnustað og verkstjórn, svo og um vinnuaðferð E. Þegar sú álitsgerð og Önnur sakargögn voru virt, þótti hafa verið óvarlegt að fela E að vinna við trésmíðaðafræsarann án rækilegra leiðbeininga um rétt vinnubrögð og eftirlits verkstjórnarmanna með því, að hann hlítti þeim leiðbeiningum. Var þetta einkum brýnt, þar sem E gat ekki komið því við að nota framdrif fræsarans, og bitjárn hans voru ósamstæð og því enn hættulegri en ella. Sjálfur hafði E ekki heldur gætt nægrar varúðar, og honum mátti vera ljóst, að handtök hans voru hættuleg. Samkvæmt því var R gert að bæta E tjón hans að 2/3 hlutum, en sjálfur varð hann að bera það að 1/3 hluta. Bætur til E vegna örorku voru ákveðnar kr. 160.000,00, og var þá haft í huga, að E hafði fengið greitt dag- vinnukaup í 6 vikur eftir slysið og hafði að því búnu hafið störf hjá R að nýju. Bætur fyrir þjáningar og lýti, sem R var gert að greiða, voru ákveðnar kr. 30.000,00 .................. 986 5. Líkamsárás. Manndráp. Í refsimáli á hendur L vegna líkamsárásar á G krafðist G skaðabóta fyrir útlagðan kostnað, fataspjöll, atvinnutekjutap og fyrir þjáningar og varanleg lýti. Ekki voru færðar sönnur á, að G hefði orðið af vinnutekjum vegna áverka þeirra, sem hann hlaut. Að því athuguðu voru heildarbætur til hans ákveðnar Efnisskrá CXLV kr. 15.000,00 ..........00000 000 33 G fór á heimili J að næturþeli og réð honum bana með skamm- byssuskotum í viðurvist V, eiginkonu hans, og þriggja barna þeirra. G var dæmdur til að greiða V og 4 börnum þeirra J, þar af einu eldra en 16 ára, skaðabætur. Fjárhæð skaðabóta- kröfu sinnar vegna missis framfæranda miðaði V við, að hún hefði notið helmings af áætluðum atvinnutekjum J, þar með talið risnufé og bifreiðastyrkur, en til frádráttar kæmi verðmæti slysabóta, mæðralauna og ekkju!ífeyris frá almannatryggingum. Við ákvörðun fébótanna taldist risnufé og bifreiðastyrkur ekki geta talizt til framfærslueyris í þessu sambandi. Verðmæti lífeyris, sem V hlaut frá lífeyrissjóði, þar sem J hafði verið sjóðfélagi, kom ekki til frádráttar bótum eins og á stóð. Ekki þótti heldur ástæða til að lækka bætur til V vegna væntanlegra tekna af vinnu utan heimilis, svo sem heimilishögum hennar var háttað. Greiðslur frá vinnuveitanda J, sem hann hafði lýst yfir, að hann mundi eigi endurkrefja G um, þóttu þess eðlis, að eigi bæri að draga þær frá bótakröfum, en þó mætti hafa þá fjár- hæð í huga, þegar bætur væru ákveðnar. Slysatryggingarbætur til V vegna frjálsrar slysatryggingar, sem J hafði keypt, komu ekki heldur til frádráttar, en sú fjárhæð var þó höfð í huga við ákvörðun bótanna. Fébætur til handa V voru ákveðnar kr. 900.000,00 vegna missis framfæranda og kr. 125.000,00 vegna röskunar á stöðu og högum. Bætur til ófjárráða barna J fyrir missi framfæranda og röskun á stöðu og högum voru ákveðnar í einu lagi kr. 65.000,00 til G, 15 ára, kr. 90.000,00 til E, 12 ára, og kr.160.000,00 til JG á fyrsta ári. Loks voru K, 17 ára syni, dæmdar kr. 60.000,00 í bætur fyrir röskun á stöðu og högum, þar sem ætla mátti, að hann hefði notið nokkurs fjár- styrks frá föður sínum til framfærslu. Kröfum um sérstakar þjáningabætur til V og barnanna var hafnað, þar sem lagarök brast til að þær yrðu teknar til greina, sbr. 2. mgr. 264. gr. laga nr. 19/1940. ............0. 00 0nn sr 703 6. Tjón vegna auðgunarbrota o. fl. S falsaði tékka á eyðublað úr tékkhefti, er hann tók ófrjálsri hendi, og fékk hann greiddan af greiðslubankanum. Honum gert að greiða bankanum tékkafjárhæðina ....................... 576 Skaðabótakröfum, sem hafðar voru uppi í opinberu máli, vísað frá sakadómi. Sjá frávísun ...............0%. 0. 0000... 630, 931 V var sýknaður af ákæru um þjófnað, en dæmdur fyrir hylmingu, vegna þess að hann hafði veitt aðstoð við flutning þýfisins af innbrotsstað og við að selja það og hafði hagnýtt sér af and- virðinu. Hann var dæmdur til að greiða þeim, sem af var stolið, andvirði þýfisins, en ekki bætur fyrir spjöll á innbrotsstað . 858 j CXLVI Efnisskrá A dæmdur til að greiða ýmsum aðilum skaðabætur, vegna þess að hann fékk hjá þeim verðmæti, er hann greiddi með innstæðu- lausum tékkum .............0 00... Ó var dæmd refsing fyrir hylmingu. Honum var gert að greiða þeim, er af var stolið, það fé, sem hann veitti viðtöku, óskipt með þeim, sem þjófnaðinn framdi ..............2.0. 0000... 7. Ýmsar skaðabætur. Starfsmenn vélaverkstæðisins S h/f unnu að rafsuðu í vélarrúmi skips. Kjalsogið var opið, og var þar allt löðrandi í olíu sam- kvæmt framburði vélstjóra skipsins. Eldur kom upp í skipinu, og mátti rekja upptök hans til rafsuðunnar. Urðu verulegar skemmdir á skipinu. Starfsmenn S, sem við rafsuðuna unnu, voru taldir hafa sýnt af sér gáleysi, en sérstakrar aðgæzlu var þörf, eins og aðstæður voru. Bar S því ábyrgð á tjóni, sem af hlauzt. Eigandi skipsins varð þó að bera hluta af tjóni sínu sjálf- ur, þar sem vélstjórinn á skipinu hafði látið undir höfuð leggjast að benda starfsmönnum S á, að veruleg eldhætta væri í vélar- rúminu, og ennfremur vegna þess, að svo var búið um hand- slökkvitæki í vélarrúmi, að það varð ekki notað í skyndingu, en slíkt var óverjandi. Þá var bótakrafan, sem uppi var höfð af vátryggingarfélagi, er greitt hafði bætur vegna eldsvoðans, einnig lækkuð með skírskotun til niðurlagsákvæða 1. mgr. 25. gr. laga nr. 25/1954 um vátryggingarsamninga ............ F flutti út skreið frá J sem umsýslusali, og átti greiðsla frá kaupanda að renna inn á svonefndan bundinn hlaupareikning F í bank- anum Ú. Í skaðabótamáli, sem J höfðaði á hendur Ú, eftir að F varð gjaldþrota án þess að hann hefði gert skil fyrir skreiðina, þótti Ú ekki á nokkurn hátt með athöfnum eða athafnaleysi hafa stuðlað að vanefndum F, svo að skaðabótaskyldu gæti varðað. Sjá einnig skaðabætur vegna vanefnda á samningum Krafa gerð um skaðabætur fyrir skerðingu lóðar og röskun á mann- virkjum vegna framkvæmda við gatnagerð. Sjá fasteignir .. G krafðist, að J yrði dæmdur til að leggja niður ættarnafn og greiða miskábætur vegna óheimillar notkunar nafnsins. J var dæmd sýkna af öllum kröfum G ...........0000 0. 000... G krafði ríkissjóð skaðabóta vegna handarmeins, er hann taldi mega rekja til mistaka við röntgengeislun af hendi lækna við stofn- anir, sem reknar voru á ábyrgð ríkisins. Í ljósi núverandi þekk- ingar á mælingu geislamagns, áhrifum röntgengeisla og eðlis- fræðilegum eiginleikum þeirra var geislun sú, sem notuð var, of hörð, þ. e. áhrifa hennar gætti meira í þeim vefjum, sem urðu fyrir drepinu, en í húðinni sjálfri. Þetta var þó ekki al- mennt viðurkennt og þekkt á þeim tíma, er geislunin fór fram. Var ekki komið fram, að geislameðferð sú, sem G hlaut, hefði Bls. 1029 1179 119 146 399 755 Efnisskrá CXLVII Bls. ekki verið framkvæmd á réttan hátt (lege artis), og var ríkissjóði dæmd sýkna af bótakröfunum ..........00...000 0. 000... 1057 H keypti íbúð í húsinu Framnesvegi 65 í Reykjavík árið 1958. Á afstöðuuppdrætti var gert ráð fyrir, að reist yrði viðbygging, fasttengd Framnesvegi 65 hornrétt, og næði hún um 4,90 minn frá horni þess húss. Bygging þessi, Framnesvegur 63, var reist 1962-1963. Var þá vikið nokkuð frá afstöðuuppdrættinum, þannig að H taldi sér baga að. Krafði hann Reykjavíkurborg, R, og fimm byggjendur Framnesvegar 63 um skaðabætur. Tillaga að skipulagsuppdrætti á svæðinu var samþykkt af skipu- lagsnefnd og bæjarráði 1942. Hins vegar hafði tillagan hvorki verið staðfest af Stjórnarráðinu né opinberlega auglýst eftir fyrirmælum 16. gr. laga nr. $5/1921, sbr. 5. gr. laga nr. 64/1938, er giltu á þeim tíma, er húsin voru reist. Gat H þegar af þeirri ástæðu ekki byggt bótakröfu á hendur R á því, að vikið kynni að hafa verið frá tillöguuppdrætti um staðsetningu og afstöðu húsanna. Ósannað' var, að afstaða þeirra og gerð hefði brotið gegn þágildandi byggingarsamþykkt, og alltaf mátti vænta nokkurra óþæginda af nágrenni í þéttbýli. H hafði ekki að öðru leyti leitt rök að bótaskyldu R eða að því, að eigendur Framnes- vegar 63 hefðu brotið gegn rétti hans. Voru bótakröfur hans ekki teknar til greina ...........0..0% 0000. n nn 1189 C. Fébótaábyrgð í opinberri sýslan. B, bóndi á Dvergasteini í Glæsibæjarhreppi, hóf smíði íbúðarhúss í júní 1966. Þegar húsinu var valinn staður, ráðlagði S, bygg- ingafulltrúi Eyjafjarðar- og Þingeyjarsýslna, honum að byggja húsið á flotgrunni, þ.e. grafa 1,2 m djúpar rásir í jarðveginn og steypa undirstöður á þær. Uppdrættir af húsinu voru gerðir af Teiknistofu landbúnaðarins, en S lét B í té teikningar af undirstöðu og gólfplötu gegn gjaldi, sem hann taldi hafa svarað til útlagðs kostnaðar síns. B annaðist sjálfur smíði hússins, þar á meðal gröft rásanna. S athugaði rásirnar, þegar þær höfðu verið grafnar, og kvaðst við það tækifæri hafa séð, að rás við austurvegg hefði verið dýpri en hann hefði leiðbeint um. Hefði hann bent B á að steypa undirstöður að svo komnu og lagt ríka áherzlu á, að steypt yrði á óhreyfðan jarðveg, eins og hann hafði áður ráðlagt. Vatni, sem safnaðist í rásirnar, veitti B burt um sérstakan skurð. Eftir að húsið var orðið fokhelt, kom í ljós, að það hafði sigið, einkum við austurvegg, og jókst sigið síðar. B krafði S og sýslunefnd Eyjafjarðarsýslu, SE, um greiðslu kostnaðar við nauðsynlegar úrbætur eftir matsgerð og fram- haldsmatsgerð dómkvaddra manna. Ráðleggingar um flotgrunn undir húsið töldust hafa verið afar hæpnar, en þær hafði S gefið sem leiðbeinandi sýslunnar um húsbyggingar. Sérstakrar CXLVIII Efnisskrá Bls. aðgæzlu þótti hafa verið þörf við gerð undirstöðuveggja og borið hefði að forðast sérhverja breytingu á grunnvatnsstöðu í húsgrunninum. Hafði S ekki brýnt þessi atriði fyrir B, sem ekki var byggingafróður. Einnig bar S að hafa meiri aðgát við eftirlit með smíði hússins, enda voru honum kunnar aðstæður og hann hafði tekið að sér verkfræðilega útreikninga á undir- stöðum og gólfplötu. Bar hann því bótaábyrgð gagnvart B, þótt ámælisvert byggingaeftirlit byggingafulltrúa eitt útaf fyrir sig skapaði ekki bótarétt fyrir B. S hafði haft afskipti af húsbygg- ingunni sem starfsmaður SE. Bar SE því bótabyrgð óskipt með S. Eins og málatilbúnaði var háttað, var ekki sinnt varakröfu SE um að bótaábyrgðin yrði takmörkuð við 1/4 hluta af tjóni B, þar sem aðrir aðilar bæru endanlega 3/4 kostnaðar við starf S. B annaðist sjálfur smíði hússins og bar ábyrgð á þeim mistökum, sem byggingarfróðir menn hefðu varazt. Var S og SE því eigi gert að bæta honum nema 2/3 hluta tjóns hans 71 Skattalöggjöf. Sjá einnig skattar. Sjúkrasamlagi, S, skylt skv. 1. og 4. ml. 36. gr. laga nr. 90/1965 að veita rannsóknardeild ríkisskattstjóra, R, aðgang að lyfseðl- um, er fylgdu reikningum lyfjabúða til S, og eftir atvikum láta R gögn þessi í té, en engin ákvæði um þagnarskyldu voru þessu til fyrirstöðu .................0. 20. 383 Skattar. 1. Aðstöðugjald. 2. Fasteignaskattur. 3. Launaskattur. 4. Söluskattur. Á tímabilinu 22. marz 1967 til 17. nóvember 1969 var fyrirtækinu P gert að greiða við tollafgreiðslu samtals kr. 29.773,00 í sölu- skatt af innfluttum prentlitum til áprentunar á plastumbúðir, er P framleiddi. Fjármálaráðuneyti synjaði beiðni P um undan- þágu frá greiðslu söluskattsins og um endurgreiðslu á greiddum skatti. P framseldi F, Félagi íslenzkra iðnrekenda, endurkröfu sína á ríkissjóð. Höfðaði F mál með stefnu birtri 9. apríl 1970 til endurgreiðslu hins greidda söluskatts og viðurkenningar á, að P væri ekki skylt að greiða söluskatt af innfluttum prent- litum. Héraðsdómari vísaði málinu frá dómi, þar sem sölu- skattur þessi hefði fyrst verið innheimtur hjá P 22. marz 1967. Sú ákvörðun hefði ekki verið kærð til skattyfirvalda í samræmi Efnisskrá CXLIX Bls. við 13. gr. laga nr. 10/1960, og væru málshöfðunarfrestir samkvæmt því ákvæði og 14. gr. laganna liðnir. Í dómi Hæsta- réttar sagði, að samkvæmt j-lið 4. gr. laga nr. 10/1960 skuli greiða söluskatt þann, er þar getur, við tollmeðferð vöru. Samkvæmt |. mgr. 34. gr. laga nr. 7, um tollskrá o.fl., og síðar 1. mgr. 34. gr. laga nr. 63/1968 og laga nr. 3/1969, skeri fjármálaráðherra úr því, hvort tiltekin vara sé gjaldskyld eða gjaldfrjáls eftir þeim lögum. Málshöfðunarfrestur samkvæmt 14. gr. laga nr. 10/1960 átti því ekki við um söluskatt þann, sem um var deilt. Var frávísunardómurinn felldur úr gildi og málinu vísað heim í hérað ..............0000.00 0000... 200 Hrafnista, dvalarheimili aldraðra sjómanna, H, rak eigið þvottahús. H var gert að greiða söluskatt af rekstri þvottahússins. Krafðist H endurgreiðslu á söluskatti vegna fjórða ársfjórðungs 1968 og fyrsta og annars ársfjórðungs 1969, sem goldinn hafði verið með fyrirvara. Héraðsdómur féllst á kröfuna, en þó ekki að því er varðaði söluskatt af tekjum af þvotti fyrir starfsfólk og ekki að því er tók til söluskatts vegna ársins 1968, þar sem sú álagn- ing hafði ekki verið kærð, sbr. 13. og 14. gr. laga nr. 10/1960. Fyrir Hæstarétti var ágreiningsefnið einungis, hvort sá þáttur í rekstri H, þvottur fyrir stofnunina sjálfa, væri söluskatts- skyldur eða ekki. Þessi þáttur í starfsemi H var talinn undanþeg- inn söluskatti eftir ákvæðum 6. tl. 7. gr. laga nr. 10/1960, og var krafan um endurgreiðslu tekin til greina .............. 454 5. Tekju- og eignarskattur. Á keypti á árinu 1963 íbúð í fjölbýlishúsi í Reykjavík fyrir kr. 690.000,00. Íbúðina seldi hann 1967 fyrir kr. 1.274.000,00, að frádregnum sölulaunum. Á sama ári keypti hann einbýlishús í Garðahreppi fyrir kr. 2.100.000,00. Fasteignamat íbúðarinnar var kr. 82.531,00, en fasteignamat einbýlishússins var kr. 69.800,00 samkvæmt sérstöku endurmati. Á var gert að greiða tekjuskatt vegna söluhagnaðar af fasteignaviðskiptum þessum. Á mótmælti skattskyldu sinni. Hefði einbýlishúsið hafa verið lægra að fasteignamati en íbúðin, vegna þess að matsnefndir á hvorum staðnum um sig hefðu bersýnilega fylgt ólíkum reglum, en ekki vegna þess að íbúðin væri verðmeiri en einbýlis- húsið. Ákvæði 2. mgr. E liðar 7. gr. laga nr. 90/1965 voru sögð fortakslaus um það, að fasteignamat skyldi lagt til grundvallar við ákvörðun um skattskyldar tekjur af sölu fasteignar. Var lögtak því heimilað fyrir hinum álagða tekjuskatti ......... 521 6. Útsvar. Skattsvik. CL Efnisskrá Skilorðsbundnir refsidómar. L var fundinn sekur um brot á 218. gr. alm. hegningarlaga nr. 19/1940 er hann réðist að G, eljara sínum. Ákvörðun refsingar L var frestað og skilorðstími ákveðinn 2 ár með skírskotun til 75. gr. og 57. gr. alm. hegningarlaga, sbr. 4. gr. laga nr. 22/ 1955 .........0.00 00 I gaf út tékka, sem eigi reyndist næg innistæða fyrir á reikningi. I var með atferli sínu talinn hafa brotið 261. gr. alm. hegningar- laga, en refsiákvörðun frestað skilorðsbundið í eitt ár, sbr. 57. gr. alm. hegningarlaga, sbr. 4. gr. laga nr. 22/1955 ....... A rauf með fjársvikabrotum skilorð eldri refsidóms fyrir skjalafals, og var honum dæmd refsing fyrir hvort tveggja atferlið í einu lagi .........0.000 000 Skiprúmssamningar. Sjá vinnusamningar. Skiptamál. Skipti. L átti lögheimili í S-hreppi í Norður-Múlasýslu við andlát sitt. Uppskrift á eignum hans fór fram hjá hreppstjóra og fyrir skiptarétti Reykjavíkur. Erfingjar tóku á sig ábyrgð á skuldum. Krafa, sem erfingjar mótmæltu, var gerð í dánarbúið, og báru aðilar hana undir skiptarétt Reykjavíkur. Samkvæmt tilskipun 21. júní 1793 bera skipti á dánarbúum undir skiptaráðanda, þar er sá, er skiptin eru eftir, átti sjálfur varnarþing, er skiptin hófust. Lögjöfnun frá 81. gr. laga nr. 85/1936 var því ekki heimil. Bar ágreining um kröfuna undir skiptaráðanda í Norður-Múlasýslu, þótt aðilar hefðu verið ásáttir um ann- Að 0... Hjónin Ó og S fengu leyfi til skilnaðar að borði og sæng 27. nóv- ember 1969. Í leyfisbréfi sagði, að samkomulag hefði orðið um skiptingu eigna, og var það nánar greint. Hinn 25. nóvember 1970 krafðist maðurinn, Ó, uppskriftar á eignum félagsbúsins, þar sem skipti á því hefðu ekki farið fram. S mótmælti kröfunni um uppskrift. Hefði orðið samkomulag um skiptingu eigna, og án þess hefði ekki verið unnt að gefa út leyfisbréf til skilnaðar að borði og sæng. Ágreiningurinn varðaði aðallega verzlunina Á, sem var að engu getið í leyfisbréfinu, en S taldi Ó ekki hafa ætlað að hafa nein afskipti af. Talið var, að fullnaðarskipti á eignum aðila hefðu ekki farið fram. Uppskrift á eignum þeirra varð að skoða sem upphaf opinberra skipta á búi þeirra. Ákvörðun um uppskrift á vörubirgðum verzlunarinnar fól ekki í sér dóm um, hvort hún væri eign annars aðila eða beggja. Bar úrlausn um það atriði umdir síðari úrskurð skiptadóms, ef um það varð ágreiningur ...............02..0. 00. nn O og K fengu leyfi til skilnaðar að borði og sæng 4. júní 1968 og Bls. 33 630 1029 206 419 Efnisskrá CLI Bls. gerðu þá samning um skiptingu eigna. Hinn 20. janúar 1970 greiddi konan, K, skuld vegna sjúkrasamlagsiðgjalda sinna fyrir tímabilið 1. maí 1967 til 31. maí 1968, en krafði síðan Ó um það fé í dómsmáli, þar sem einnig var fjallað um önnur fjár- skipti. Sagt, að krafa K hefði enga stoð haft í lögum eða samn- ingi aðila, en Ó þó samþykkt að greiða hana. Það fé hafði hann þó þegar goldið sem hluta af annarri og hærri greiðslu til K. Var hann því sýknaður ..........00.%200 00... 424 Skipulagslög. V-kaupstaður úthlutaði H leigulóð 1953. Reisti hann og rak á henni bifreiðaverkstæði. Er honum þótti verkstæðið orðið of lítið, leigði hann viðbótarlóð af V með leigulóðarsamningi 1964. Með dómi Hæstaréttar 28. júní 1965 var dæmt, að maður, sem átti skúra á viðbótarlóðinni, gæti varnað H niðurrifs á þeim, og að nokkur hluti hennar ætti eftir skipulagsuppdrætti að fara undir veg. Mátti H því ekki hagnýta sér lóðarréttindin. Krafðist hann, að V yrði dæmt skylt að kaupa bifreiðaverkstæðið ásamt leigu- lóðarréttindum og viðbótarleigulóðarréttindum fyrir tiltekið eignarnámsmatsverð, svo og greiða skaðabætur, en til vara að greiða skaðabætur eingöngu. Hvorki skipulagslög, önnur lög né meginstafir skaðabótaréttar stóðu til, að V yrði dæmt að kaupa fyrir eignarnámsmatsverð verkstæðið með leigulóðarréttind- unum, og var V sýknaður af þeirri kröfu. Forráðamenn V þóttu eiga mikla sök á, að leigusamningurinn 1964 var gerður við H að óathuguðu máli, en H hafði einnig mátt athuga aðstæður betur en hann gerði. Mátti telja víst, að H hefði orðið fyrir tals- verðu tjóni af gerð og vanefnd leigusamningsins. Voru honum eftir málavöxtum dæmdar kr. 150.000,00 í vanefndabætur. Sératkvæði ...........0.0..0 00 957 H keypti íbúð í húsinu Framnesvegi 65 í Reykjavík árið 1958. Á afstöðuppdrætti var gert ráð fyrir, að reist yrði viðbygging, fast- tengd Framnesvegi 65 hornrétt, og næði hún um 4,90 m inn frá horni þess húss. Byggingin, Framnesvegur 63, var reist 1962- 1963. Var þá vikið nokkuð frá afstöðuuppdrættinum, þannig að H taldi sér til baga. Krafði hann Reykjavíkurborg og fimm byggjendur sambyggingarinnar um skaðabætur vegna verðrýrn- unar á íbúð sinni. Tillaga að skipulagsuppdrætti á svæðinu var samþykkt af skipulagsnefnd og bæjarráði 1942. Hins vegar hafði tillagan hvorki verið staðfest af Stjórnarráðinu né opin- berlega auglýst eftir fyrirmælum 16. gr. laga nr $5/1921, sbr. 5. gr. laga nr. 64/1938, er giltu á þeim tíma, er húsin voru reist. Gat H þegar af þeirri ástæðu ekki byggt bótakröfu á hendur R á því, að vikið kynni að hafa verið frá tillöguuppdrætti um staðsetningu og afstöðu húsanna ............0000..000000.. 1189 CLII Efnisskrá Skírlífisbrot. Skjalafals. S tók ófrjálsri hendi tékkhefti fyrirtækis eins, og var nafn þess stimplað á eyðublöðin. Hann ritaði tékka, að fjárhæð kr. 9.000,00, á eitt eyðublaðið og fékk hann greiddan. S hafði áður hlotið dóma fyrir skjalafals og þjófnað. Með notkun tékkans með falsaðri nafnritun hafði hann unnið til refsingar samkvæmt 155. gr. alm. hegningarlaga. Refsing hans var ákveðin fangelsi í 6 mánuði með hliðsjón af fortíð hans .................. K ritaði tékka að fjárhæð kr. 56.000,00 á eyðublað úr tékkhefti, sem hann stal. Ritaði hann nafn útgefanda, en M nafn ábekings. U var viðstaddur og fór með tékkann í banka og reyndi að selja hann, en K og M biðu í bifreið. Þeim K, M og U var öllum refsað fyrir brot á 155. gr. alm. hegningarlaga, og töldust þau öll aðalmenn í brotinu. K var einnig refsað fyrir brot á 244. gr. Refsing hans var ákveðin 8 mánaða fangelsi með hliðsjón af 72. gr. og 77 gr. alm. hgl., refsing U 8 mánaða fangelsi, einnig með hliðsjón af 72. gr., og refsing M 4 mánaða fangelsi Í keypti notaða bifreið og greiddi hana með veðskuldabréfi, að fjár- hæð kr. 165.000,00. Skuldabréfið undirritaði hann með fölsuðu nafni, og sama nafn ritaði hann til samþykkis á afsal seljanda. Með þessu braut hann gegn 155. gr. alm. hegningarlaga. Refsing I var ákveðin fangelsi í 15 mánuði með hliðsjón af fortíð hans Skólar. Skuldamál. H krafði ferðaskrifstofuna Z um ógoldna skuld vegna aksturs með farþega af skemmtiferðaskipum. Ekki var í ljós leitt, að fyrir milligöngu þriðja manns hefði stofnazt slíkt réttarsamband milli H og Z, að sækja mætti Z um kröfur þær, er H hafði uppi í málinu. Var hann því sýknaður ........................ P stórkaupmaður seldi verzluninni Á, sem KE og KS áttu og ráku með ótakmarkaðri ábyrgð, nokkurt magn fyllingarefnis. Þeir töldu efnið hafa verið gallað og einungis hægt að nota hluta þess. Ekki var nægilega leitt í ljós, að efnið hefði verið ónot- hæft, ef fylgt var leiðbeiningum P um notkun þess. Ekki var heldur sannað, að efnið hefði verið lakara að gæðum en KE og KS máttu vænta af verði þess og frásögn P, og engu skiluðu þeir honum af efni því, sem þeir töldu sig hafa bætt kaupanda þess með öðru nýju. Voru þeir dæmdir til að greiða P reikning hans vegna efnisins að fullu ............................. HP h/f keypti frysta loðnu af HV h/f. Í máli, sem HV höfðaði til greiðslu kaupverðsins, var HP dæmt að greiða það ásamt vöxt- Bls. 576 865 931 18 98 Efnisskrá um frá afhendingardegi ..........0.0.... 0... nn nn V h/f dæmt til að greiða A/B F skuld fyrir varning, sem V hafði verið afhentur í því skyni að félagið tæki að sér söluumboð fyrir F með slíkar vörur ...........00.000 00 nn O h/f sótti H kaupmann til greiðslu skuldar samkvæmt viðskipta- reikningi. Skuld H við O, sem eigi hafði áður verið dæmt um, var talin nema þeirri fjárhæð, sem O krafðist fyrir Hæstarétti. Ekki voru leiddar sönnur að því, að krafan væri niður fallin fyrir fyrningu. Var dánarbú H dæmt til að greiða O skuldina V krafði H um ógoldnar eftirstöðvar reiknings vegna smíði á fata- skáp, lagfæringu á útidyrahurð o. fl. Reikningsfjárhæðin var lækkuð vegna galla á verkum V, en H dæmt að greiða það sem ógoldið taldist, þegar tillit var tekið til þeirrar lækkunar .. Ú h/f dæmt til að greiða S skuld vegna ógoldinna eftirstöðva af kaupverði varahluta í skipsvél .........000000 00. n nn. Stefnur. Stefnubirting. Stjórnarskráin. Stjórnsýsla. Söluskattur. Sjá skattar. Sönnun. Í máli, sem B höfðaði á hendur J til viðurkenningar á eignarrétti sínum að hrossi, var lögð fram skoðunargerð fjögurra manna, sem fógeti hafði nefnt í markadóm með sér til að skoða mark á hrossinu, er krafa B um að sér yrði fengið það með innsetn- ingargerð, hafði áður verið til meðferðar fyrir fógetadómi. Miðað var við, að samkvæmt niðurstöðu þeirra væri markið á hrossinu ekki mark B, og hann hafði ekki óskað yfirskoðunar á markaskoðuninni. Samkvæmt því og gögnum máls að öðru leyti, var ekki fallizt á það með B, að hrossið hefði verið hans eign frá öndverðu, en hann hins vegar talinn hafa unnið eignar- rétt að því fyrir hefð ...........00000 0000. neee. S var ákærður fyrir að hafa ráðið G bana með skammbyssuskoti í bifreið hans. Sannað var, að skotinu hafði verið hleypt úr skammbyssu, sem síðar fannst í bifreið S, og hann hafði áður stolið. Ekki þóttu þó komnar fram alveg fullnægjandi sannanir fyrir því, að S hefði orðið G að bana eða átt þátt í þeim verkn- aði með saknæmum hætti ........00.00.0 000... nn. Eins og sönnunargögnum í máli var háttað, talist útgerðarmaður ekki hafa hnekkt því, að ráðningartíma vélstjóra hefði lokið á þeim tíma, sem hann hélt fram .........0.0000. 0... n nv... 606 921 1278 108 217 430 CLIV Efnisskrá B var handtekinn, grunaður um ölvun við akstur, er hann sat einn og undir stýri í bifreið, sem lagt hafði verið við brún þjóðvegar. Hann neitaði að svara spurningum varðandi málið, er hann kom fyrir sakadóm. Talið var sannað, að B hefði sjálfur ekið bifreið- inni í umrætt sinn. Studdist það við skýrslu lögreglumanna og Það, að B hafði eigi bent á annan ökumann, þó að honum hefði verið kynnt, að þögn hans kynni að verða skýrð honum í óhag. Ekki hafði verið tekið blóðsýni úr B, en með framburði lög- reglumanna var talið sannað, að hann hefði verið með áhrifum áfengis við aksturinn, enda var því ómótmælt af honum .. Sönnur eigi að því leiddar, að krafa væri fallin niður fyrir fyrningu F h/f leigði G flugvél án flugmanns til flugs frá Reykjavík til Ísa- fjarðar og til baka. Á leiðinni fórst flugvélin og með henni allir, sem í henni voru, þar á meðal farþeginn V. Ekkja hans og barn kröfðu F um skaðabætur. F taldist vera loftferðafyrirtæki samkvæmt 97. gr. loftferðalaga, en hafði ekki leitt fullar sönnur að því, að gerðar hefðu verið allar nauðsynlegar ráðstafanir til að afstýra slysi, sbr. 116. gr. loftferðalaga. Bar F því fébóta- ábyrgð gagnvart ekkju og barni V ....................... Á var ákærður fyrir ölvun við akstur. Skýrsla um vínandamagn í blóði hans sýndi „„reducerandi““ efni, sem svöruðu til 1,45% af alkóhóli. Merkingu á blóðsýninu var svo mjög áfátt, að ekki varð byggt á því í málinu. Með vætti vitna var þó sannað, að Á hefði ekið bifreið sinni með áfengisáhrifum, og var brot hans heimfært undir 2. mgr. 25. gr. umferðarlaga og 1. mgr. 24. gr. áfengislaga ...............2...0.. 0000 P var að lagfæra snjókeðjur á bifreið sinni á þjóðvegi. Hann taldi sig hafa hlotið meiðsl af steinkasti frá hinni síðari tveggja olíu- flutningabifreiða O h/f, sem um veginn fóru, en sá ekki skrán- ingarnúmer hennar. Sjónarvottar voru ekki að sjálfu atvikinu, en með skýrslu P og nánar tilgreindum sönnunargögnum töldust þær líkur komnar fram fyrir því, að P hefði hlotið meiðsl af völdum bifreiðar O, að staðhæfing P um atvik slysinu og af- leiðingum þess var talin nægilega sönnuð ................. Í máli um landamerki og um botns-, vatns- og veiðiréttindi í stöðu- vatni varð ekki ráðið af gögnum máls, hvort lendur hrepps- félagsins L, sem að vatninu lágu, væru fullkomin eignarlönd hreppsins eða einungis afréttareign. Varð því ekki lagður dómur á kröfu hans um vatns- og botnsrétt í vatninu ............ Tekjuskattur. Sjá skattar. Tékkar. Tékkamisferli. F afhenti J tékka á hlaupareikning sinn í Útvegsbankanum til greiðslu á andvirði skreiðar frá J, sem F seldi sem umsýslusali. Bls. 485 606 781 936 1107 1137 Efnisskrá Tékkinn var ekki áritaður af bankanum, sbr. 25. gr. laga nr. 94/1933 um tékka. Bankinn var því eigi skyldur til að greiða J hann ............0.0.0 00. S falsaði tékka á eyðublað úr tékkhefti, er hann tók ófrjálsri hendi. Honum refsað samkvæmt 155. gr. alm. hegningarlaga ..... I gaf út tékka 21. marz 1969. Tékkinn var dagsettur 23. marz og gert ráð fyrir, að þá mætti sýna hann til greiðslu. Við sýningu tékkans í greiðslubankanum 25. marz var ekki næg innistæða fyrir honum, og hafði ekki verið nægilegt fé á reikningnum frá því að tékkinn var gefinn út. Í var talinn hafa gerzt brotlegur við 261. gr. alm. hgl., en ákvörðun um refsingu hans var frestað skilorðsbundið í eitt ár ...........00.. 0000... A gaf út tékka, ýmist á ávísanareikning sinn án þess að innstæða væri fyrir hendi, eða með tilbúnu reikningsnúmeri, en með ritun eigin nafns á eyðublöð, sem hann tók í heimildarleysi úr tékk- hefti eiginkonu sinnar. Suma tékkana seldi hann fyrir peninga, en með öðrum greiddi hann ökugjald eða veitingar. Þetta atferli varðaði A refsingu samkvæmt 248. gr. alm. hegningarlaga . Tilraun. Ó refsað fyrir tilraun til nytjastuldar, er hann ásamt öðrum manni reyndi að taka ólæsta bifreið að Óófrjálsu ................. Tjónbætur. Sjá skaðabætur, vátrygging. Togveiðar. Sjá fiskveiðabrot. Tollalagabrot. Tómlæti. Ó var ráðinn til verkstjórastarfa hjá Í h/f. Honum var tilkynnt, að vegna breyttrar starfstilhögunar yrði hann settur til annarra starfa í álveri Í. Ósannað var, að honum hefði verið gerð grein fyrir, að sú tilfærsla mundi þýða launalækkun eða hann mátt ætla, að svo yrði. Firrti það hann því ekki rétti til að krefjast verkstjóralauna, að hann mótmælti ekki þessari ákvörðun . Ekki var tekin til greina krafa G um vangreidd laun m.a. af þeirri ástæðu, að hann hafði veitt viðtöku launum sínum á þeim tíma, sem um var fjallað, án fyrirvara ........0..00000 0000... G, sem bar ættarnafnið Strandberg og var heimilt að nota það sam- kvæmt 1. mgr. 3. gr. laga nr. 54/1925, krafðist þess, að J, sem skýrður var Jón Ágúst Strandberg, en hafði alla ævi notað nafnið Strandberg sem ættarnafn, yrði dæmt skylt að leggja það niður. Eftir orðum 1. mgr. 3. gr. laga nr. 54/1925 var J óheimilt að nota nafnið sem ættarnafn eftir gildistöku þeirra laga. G CLV Bls. 146 576 630 1029 1179 435 722 CLVI Efnisskrá Bls. fékk vitneskju um nafnnotkun J fyrir árið 1940, en hafðist ekkert að til að fá hann til að leggja nafnið niður, fyrr en með höfðun málsins 1967. J var sýknaður af kröfum G í málinu og í dómsforsendum m.a. vísað til tómlætis G um nafnrétt sinn 755 A keypti íbúð tilbúna undir tréverk. Hann krafði seljendur um skaðabætur fyrir galla á íbúðinni, m. a. fyrir það, að hitalögn í eldhúsi lá að nokkru leyti utan á vegg. A skoðaði íbúðina gaumgæfilega, áður en hann tók við henni og undirritaði afsal, en þar sagði, að hann hefði tekið ástand hennar gilt að öllu leyti. Ósannað var, að hann hefði þá hreyft athugasemdum um frágang pípulagnarinnar. Voru kröfur hans vegna þessa frá- gangs að svo vöxnu ekki teknar til greina ................ 887 J keypti íbúð af H, tilbúna undir tréverk með hita komnum í íbúð- ina. Hann tók við íbúðinni 31. október 1963 og fór að kynda hana í ársbyrjun 1964. Í ársbyrjun 1965 kvartaði J yfir raka í íbúðinni. Rakinn stafaði af því, að lofthitari var ekki not- hæfur. Athugasemdir J um gallann þóttu ekki of seint fram komnar eins og á stóð ........000000000... 1090 Tryggingarbréf. Sjá veðréttur. Umboð. H krafði ferðaskrifstofuna Z um skuld vegna aksturs með farþega af skemmtiferðaskipum. Ferðirnar höfðu verið farnar að beiðni J á Akureyri. Viðurkennt var, að fyrirsvarsmenn Z höfðu beðið J að sjá um flutning ferðamanna, sem kæmu með skemmti- ferðaskipum til Akureyrar, en ekki var í ljós leitt, að fyrir milli- göngu J hefði stofnazt slíkt réttarsamband milli H og Z, að Z yrði sóttur um kröfur þær, sem uppi voru hafðar í málinu 18 Yfirverkstjóri hjá hraðfrystihúsi H h/f, eða maður, sem yfir honum starfaði, höfðu ekki heimild til að endurráða verkstjóra, sem E framkvæmdastjóri hafði sagt upp störfum .............. 1084 H múrarameistari réði J múrara til starfa við smíði Borgarsjúkra- hússins, en B hafði verkið með höndum sem aðalverktaki. J hafði kvittað fyrir vinnulaunum á vinnulista frá B og tilgreint hann sem launagreiðanda á skattframtali. Honum mátti vera ljóst, er hann réðst til starfa eða hóf að vinna, að H starfaði sem verkstjóri við byggingu sjúkrahússins á vegum B. Var H sýknaður af kröfum J um greiðslu vangoldinna vinnulauna 1200 Umboðssvik. Umferðarlög. S ók fólksbifreið sinni um götur Vestmannaeyjakaupstaðar aðfara- nótt 22. apríl 1966. Er bifreiðinni var ekið norður Heiðarveg Efnisskrá CLVII lenti hún aftan undir pall vörubifreiðar, sem stóð vinstra megin á götunni. Gekk vörupallurinn langt inn í fólksbifreiðina, og biðu S og tveir farþegar bana. Vörubifreiðinni taldist ekki hafa verið lagt ólöglega, en umferðarmerki, sem bannaði stöður bifreiða, átti ekki við þann stað, þar sem hún stóð. Af fram- burðum vitna svo og skemmdum á bifreið S og ummerkjum á slysstað var nægilega leitt í ljós, að orsök slyssins var sú, að bifreið S hafði verið ekið með stórkostlegu gáleysi ........ F var handtekinn 26. apríl 1970 vegna gruns um ölvun við akstur bifreiðar. Hann viðurkenndi að hafa ekið og þá fundið til áfengis- áhrifa. Í blóðsýni reyndust „reducerandi'' efni svara til 1,40% af alkóhóli. Hann var sviptur ökuleyfi til bráðabirgða 11. júní 1970, en staðinn að akstri bifreiðar án ökuskírteinis 18. júlí. Fyrir bæði brotin var F dæmdur til 20 daga varðhalds og sviptur ökuleyfi í 14 mánuði .........2.00% 0000 B var handtekinn, grunaður um ölvun við akstur, þar sem hann sat undir stýri í bifreið, sem lagt hafði verið við brún þjóðvegar, og var hann einn í bifreiðinni. Hann neitaði að svara spurn- ingum varðandi málið, er hann kom fyrir sakadóm. Talið var sannað, að B hefði sjálfur ekið bifreiðinni í umrætt sinn. Studdist það við skýrslu lögreglumanna og það, að B hafði eigi bent á annan ökumann, þó að honum hefði verið kynnt, að þögn hans kynni að verða skýrð honum í óhag. Ekki hafði verið tekið blóðsýni úr B, en með framburði lögreglumanna var talið sannað, að hann hefði verið með áhrifum áfengis við aksturinn, enda var því ómótmælt af honum. B var refsað samkvæmt 2. mgr. 25. gr., sbr. 80. gr., umferðarlaga og Í. mgr. 24. gr., sbr. 45. gr., áfengislaga. Refsing hans var ákveðin 5.000 króna sekt, en til vara 8 daga varðhald. Hann var sviptur ökuleyfi í 3 Mánuði ...........0 000. Á var handtekinn við akstur bifreiðar þann 13. október 1969. 1 blóði hans reyndust „reducerandi““ efni samsvara 1,70%o af alkóhóli. Hann hafði verið dæmdur til sektargreiðslu og sviptingar öku- leyfis fyrir ölvunarakstur 4. febrúar 1965. Var því um ítrekað brot að ræða. Honum var refsað samkvæmt 2. mgr., sbr. -4..mgr. 25. gr., sbr. 80. gr., umfl. nr. 40/1968 og 1. mgr. 24. gr., sbr. 45. gr., áfengislaga nr. 82/1969. Refsing hans var ákveðin varðhald í 10 daga, og hann var sviptur ökleyfi ævi- langt .......0.00.00 00 nes ns G ók með áhrifum áfengis bifreið, er hann tók heimildarlaust. Áfengismagn í blóði hans reyndist 1,90%. Ölvunarakstursbrot G var ítrekað. Honum var dæmd refsing samkv. 2. mgr. sbr. 4. mgr. 25. gr., sbr. 80. gr., umferðarlaga., og Í. mgr. 24. gr., sbr. 45. gr., áfengislaga svo og 1. mgr. 259. gr. alm. hegningar- laga. Refsing hans var ákveðin 40 daga varðhald og hann svipt- Bls. CLVIII Efnisskrá ur ökuleyfi ævilangt ....................0 00... 000 E ók bifreið með áhrifum áfengis. Við rannsókn á blóðsýni reyndist áfengismagn í blóði hans 1,63%0. Honum var dæmd refsing samkvæmt 2. mgr., sbr. 4. mgr., 25. gr., sbr. 80. gr., umferðar- laga og 1. mgr. 24. gr., sbr. 45. gr., áfengislaga, varðhald í 15 daga. Hann var og sviptur ökuréttindum ævilangt, en brot hans var ítrekað ....................... 0. H var grunaður um akstur bifreiðar með áhrifum áfengis, og svipti lögreglustjóri hann ökuleyfi til bráðabirgða. H krafðist úrskurð- ar sakadóms um þá ákvörðun. Úrskurðaði sakadómur, að hún skyldi óbreytt standa. H kærði úrskurðinn, en hann var stað- festur .........0.....200.nn nr Á var ákærður fyrir ölvun við akstur. Skýrsla um vínandamagn í blóði hans sýndi „,reducerandi““ efni, sem svöruðu til 1,45%0 af alkóhóli. Merkingu á blóðsýninu var svo mjög áfátt, að ekki varð byggt á því í málinu. Með vætti þriggja vitna var þó sann- að, að Á hefði ekið bifreið sinni með áfengisáhrifum, og var brot hans heimfært undir 2. mgr. 25. gr. umferðarlaga og |. mgr. 24. gr. áfengislaga. Var honum gerð 3.500 króna sekt, en til vara varðhald 8 daga, og hann sviptur ökuleyfi í 5 mánuði Með játningu I, niðurstöðu blóðrannsóknar og vitnaframburði var sannað, að hann hefði verið undir áhrifum áfengis, er hann gangsetti bifreið og reyndi að aka henni. Samkvæmt blóðrann- sókn samsvöruðu „reducerandi““ efni í blóði I 1,47% af alkóhóli. Í var refsað fyrir brot á 2. mgr., sbr. 4. mgr., 25. gr., sbr. 80. gr. umferðarlaga nr. 40/1968 og 1. mgr. 24. gr., sbr. 45. gr., áfengislaga nr. 82/1969. Honum var dæmt varðhald í 10 daga og hann sviptur ökuleyfi í 1 ár. Eldra brot hans gegn 25. gr. umferðarlaga var framið, áður en hann varð 18 ára, og hafði það því ekki ítrekunaráhrif, sbr. 1. mgr. 71. gr. alm. hegningar- laga ................000 0 H, sem við blóðrannsókn reyndist með „reducerandi““ efni í blóði samsvarandi 2,63%, af alkóhóli, tók bifhjól ófrjálsri hendi, stýrði því niður götu og reyndi að setja vél þess í gang í því skyni að aka því. H var refsað fyrir ítrekað brot á 2. mgr., sbr. 4. mgr., 25. gr., sbr. 80. gr., umferðarlaga, og 1. mgr. 24. gr., sbr. 45. gr., áfengislaga, svo og fyrir nytjastuld. Refsing hans var ákveðin varðhald 15 daga og hann sviptur ökuleyfi ævilangt Sannað taldist, að steinn hefði kastazt frá olíuflutningabifreið O h/f í fótlegg P, þegar hann var að lagfæra snjókeðju á bifreið sinni á þjóðvegi. O var gert að greiða P skaðabætur með skírskotun til hlutlægrar ábyrgðar hans samkvæmt 67. gr., sbr. 69. gr., umferðarlaga ..................... 00... S varð fyrir slysi, er hann ásamt fleirum var að stytta bómu krana- bifreiðar. S stefndi vátryggingarfélaginu, sem ábyrgðartryggt 661 815 936 1025 1081 1107 Efnisskrá CLIX Bls. hafði bifreiðina, til greiðslu skaðabóta eftir ákvæðum 67., sbr. 69. gr., umferðarlaga nr. 40/1968. Málinu var vísað frá dómi, þar sem samkvæmt 74. gr. laganna varð slíkt mál ekki höfðað gegn vátryggingarfélagi einu sér. Sératkvæði .............. 1236 Umferðarréttur. Umsýsla. Sjá og eignaumsýsla. F rak útflutningsverzlun með sjávarafurðir og seldi í umsýslusölu framleiðslu ýmissa íslenzkra fiskframleiðenda. Greiðslur fyrir útfluttar vörur runnu inn á sérstakan hlaupareikning F í Útvegs- bankanum, sem nefndur var bundinn reikningur. Um það bil 15% af því fé var fært á sérstakan reikning F honum til frjálsrar ráð- stöfunar vegna kostnaðar, umboðslauna o. fl. Að öðru leyti mátti F aðeins ráðstafa innistæðu af reikningnum til greiðslu á skila- verði útfluttra afurða með tékkum útgefnum til þess banka, sem afurðirnar voru veðsettar, yfirstimpluðum með áritunni: „Til banka vegna afurða''. Fyrir kom, að inn á reikninginn bárust einnig greiðslur fyrir afurðir, sem F átti sjálfur, eða fyrirfram- greiðslur. Misfellur urðu á gjaldeyrisskilum F. Kærði Útvegs- bankinn hann til sakadóms 22. desember 1966, og 28. janúar 1967 var bankanum tilkynnt, að lagt hefði verið hald á bókhald F. Tilkynnti bankinn þá F, að ekki yrðu innleystir tékkar á hinn bundna reikning nema sýnt væri fram á, að þeir væru ráðstöfun á andvirði afurða, sem þegar hefði verið greitt inn á reikninginn og eigi ráðstafað. Hinn 2. desember 1966 var skipað út skreiðar- sendingu frá F. Voru í henni vörur frá ýmsum framleiðendum, þar á meðal J, að verðmæti kr. 2.094.444,10. Greiðslur fyrir skreiðina bárust 7. desember 1966 og 19. janúar og 3. febrúar 1967, hin síðasta að fjárhæð kr. 745.926,15. Eftir að hinum bundna hlaupa- reikningi var lokað, gaf F út ávísanir á hann fyrir miklu hærri upphæð en innistæðu nam. M. a. gaf hann út ávísanir til skreiðar- framleiðendanna fyrir öllu andvirði skreiðarinnar, en Útvegs- bankinn neitaði að innleysa þær. F var úrskurðaður gjaldþrota 14. apríl 1967. J krafðist þess, að Útvegsbankinn greiddi sér að réttri tiltölu sinn hluta af greiðslunni 3. febrúar án tillits til gjald- Þrotaskiptanna. Talið var, að F og seljendur skreiðarinnar hefðu miðað við, að andvirði skreiðarinnar rynni, að undanskilinni umsýsluþókum F og kostnaði, um hinn bundna hlaupareikning til seljendanna, en eigi inn í einkasjóð F. Honum tókst að vísu að ávísa nokkrum hluta af andvirði farmsins öðrum en seljendum hans, en eftir stóðu af skreiðarandvirðinu á hlaupareikningnum kr. 745.926,15. Eins og skiptum F og seljenda var háttað, taldist fé þetta ekki eiga að renna inn í þrotabú F. Að réttum tölum bar J kr. 117.938,38 af fénu, og var Útvegsbankinn dæmdur til að CLX Efnisskrá Bls. greiða honum þá fjárhæð ásamt vöxtum, sem reiknaðir voru 2% ársvextir frá 3. febrúar 1967 til stefnudags, en síðan 7% ársvextir til greiðsludags. Sératkvæði ..................... 133 Uppboð. M veðsetti fasteign með tryggingarbréfi 7. janúar 1955 til tryggingar 100.000 króna víxli, sem M hafði gefið út en G, eiginkona hans, samþykkt. Tók veðsetningin einnig til framlengingarvíxla án tillits til þess, hvort víxilskuldarar væru þeir sömu. Í bréfinu voru ákvæði um, að selja mætti veðið á uppboði án undan- gengins dóms, sáttar eða aðfarar, er skuldin væri komin í gjald- daga. Krafa um nauðungaruppboð á þeim hluta fasteignarinnar, sem ekki hafði verið leystur úr veðböndum, vegna vanskila á víxli, útgefnum af J 28. desember 1965, en samþykktum af M til greiðslu við sýningu, var tekin til greina. Taldist víxillinn vera síðastur í röð framlengingarvíxla vegna upphaflega víxilsins. Einnig var heimilað, að uppboðið færi fram til lúkningar skuld samkvæmt öðrum víxli samþykktum af M, sem taldist vera vegna kostnaðar“ og áfallinna vaxta af höfuðstól skuldarinnar á tilgreindum tíma. Skipti ekki máli, að víxlarnir voru ekki afsagðir. Sjá og veðréttur .................00000 0. 411 Krafizt var, að íbúð í fjölbýlishúsi yrði seld á nauðungaruppboði án undangengins dóms, sáttar eða aðfarar, samkvæmt heimild í tryggingarbréfum, útgefnum af M, til tryggingar víxlum, sem hann hafði samþykkt. Þeir E, Þ og S gerðust aðilar uppboðsins og kröfðust, að synjað yrði um framgang þess, þar sem M hefði verið óheimilt að veðsetja íbúðina vegna réttinda þeirra. Uppboðshaldari úrskurðaði, að uppboðið skyldi fram fara, en þeim úrskurði áfrýjuðu E, Þ og S. Veðsetningar- skjöl M voru metin ógild að því er tók til 3/4 hluta íbúðarinnar, og var úrskurðurinn felldur úr gildi að því leyti. Hins vegar sættu ákvæði hans um uppboð á eignarhluta M eigi dómi Hæstaréttar, þar sem hann hafði ekki áfrýjað málinu af sinni hendi ..................0 0 508 Uppsögn. Sjá og vinnusamningar. S og eiginkona hans, R, skildu að borði og sæng 16. júní 1950. Samkomulag var um, að R héldi leigurétti að íbúð þeirra, óá- talið af S. Í bréfi, sem R var birt 2. janúar 1970, var henni sagt upp afnotum íbúðarinnar. Enda þótt afnot R af húsnæðinu hefðu staðið svo lengi leigulaust, þótti ekki fullyrðandi, að hún hefði með fullri vissu mátt vænta þess, að henni væru þar fyrir- búin afnot lengur en eigendum sýndist ................... 596 Upptaka eigna. Sjá eignaupptaka. Efnisskrá CLXI Bls. Úrskurður. Hæstiréttur kveður upp úrskurð um, að læknaráð láti í té umsögn um orsakasamband milli sjúkdóms, sem örorka var talin stafa af, og atburðar, sem í málinu greindi .................... 423 Hæstiréttur kveður upp úrskurð um kröfu um, að áfrýjandi máls setji tryggingu fyrir greiðslu málskostnaðar fyrir Hæsta- rétti ............0.0. 000 559 Útburðargerðir. S og eiginkona hans, R, skildu að borði og sæng 16. júní 1950. Samkomulag var um, að R héldi leigurétti að íbúð þeirra, óátal- ið af S. Í bréfi, sem R var birt 2. janúar 1970, var henni sagt upp afnotum íbúðarinnar frá 14. maí að telja. Var íbúðin þá orðin þinglýst eign S og þriggja annarra aðila. R rýmdi ekki íbúðina, og krafðist S og sameigendur hans útburðar. Enda þótt afnot R af húsnæðinu hefðu staðið svo lengi leigulaust, þótti ekki fullyrðandi, að hún hefði með fullri vissu mátt vænta þess, að henni væru þar fyrirbúin afnot lengur en gerðarbeiðendum sýndist. Var útburðarkrafan tekin til greina ............... 596 Einstaklingar, sem höfðu á leigu á erfðafestu hjá A-kaupstað land- spildur til fóður- og matjurtaræktunar eingöngu, framseldu H rétt sinn. H sótti um leyfi A til að mega reisa fiskhjalla á lend- unum. Í svari A var tekið fram, að erfðafesturéttur samkvæmt VII. kafla laga nr. 54/1942 væri fallinn niður, þegar landið væri tekið til annarrar notkunar en jarðræktar, en sagt, að bæjar- stjórn hefði samþykkt, að H mætti reisa á því fiskþurrkunar- trönur. Nýtti H landið með þeim hætti um árabil án þess að frá samningum væri gengið. Á árunum 1958 og 1968 tók A hluta af löndunum til sinna þarfa og hugðist enn gera það 1969, en þá mótmælti H því, nema bætur kæmu fyrir land og fram- kvæmdir á því. Krafðist A þá, að trönurnar yrðu fjarlægðar með útburðargerð, og var á það fallizt, þar sem það var eðli- legur skilningur á viðskiptum aðila, að H hefði öðlazt rétt til að hafa fiskhjalla á lendunum, unz A væri nauðsyn á að ráð- stafa þeim vegna skipulags byggðarinnar ................. 873 Útivist aðila. Áfrýjandi sótti ekki þing við fyrirtöku máls. Útivistardómur 83, 178, 179, 467, 520, 521, 634, 856, 857, 956, 1116, 1117 Áfrýjandi sótti ekki þing, er mál skyldi flytja, og var málið hafið 1241 Aðaláfrýjendur sóttu ekki þing fyrir Hæstarétti, er mál skyldi flutt, og var aðalsök því felld niður .........0.000000 0000... 870 Útsvör. Sjá skattar. CLXII Efnisskrá Bls. Vanheimild. Krafizt var nauðungaruppboðs á íbúð, sem M hafði veðsett. Dæmt, að M hefði verið óheimilt að veðsetja 3/4 hluta íbúðarinnar án samþykkis þeirra E, Þ og S og synjað um framgang uppboðsins að því leyti ...........000.000000 enn 508 H dæmdar skaðabætur frá V-kaupstað, þar sem forráðamenn hans höfðu að óathuguðu máli úthlutað honum lóð, sem hann mátti ekki nýta sér eins og hann ætlaði sér vegna skipulags kaupstað- arins og skúra, sem annar maður átti á lóðinni, þótt H hefði einnig mátt athuga aðstæður betur en hann gerði. Sératkvæði 957 Sagt, að R-borg væri skaðabótaskyld gagnvart G, þar sem hann hafði eigi mátt nýta sér skika að lóð, sem honum var úthlutað, vegna réttinda S yfir skikanum. R var þó dæmd sýkna að svo stöddu af skaðabótakröfu G, vegna þess að hún var ekki fylli- lega reifuð. Einnig var R dæmd sýkna að svo stöddu af kröfu G um að honum yrði afhentur lóðarskikinn og fjarlægður yrði skúr, er S átti, þar sem R átti þess ekki kost að afla sér nauð- synlegra eignarráða að sinni, en líkur voru til, að svo yrði síðar 1004 Vanreifun. Þrír menn höfðuðu mál til heimtu höfundarlauna. miskabóta og til að koma fram refsingu og öðrum viðurlögum, vegna þess að birt höfðu verið heimildarlaust bréf frá þeim í riti, sem H gaf út. Málinu var vísað ex officio frá héraðsdómi vegna ýmissa galla á málatilbúnaði. Sú niðurstaða var staðfest, vegna þess að málið væri í heild svo vanreifað .........0.000000 00... 43 I var ákærður var fyrir skjalafals í sambandi við kaup á bifreið. Hann samþykkti skaðabótakröfu seljanda, og tók sakadómur hana til greina í áfellisdómi sínum. Hæstiréttur vísaði kröfunni frá sakadóminum, þar sem hún var vanreifuð og eigi nægilega rökstudd, auk þess sem ekki hafði verið leitað nægilegra sann- ana fyrir henni, eins og á stóð, og Í ekki leiðbeint, svo sem efni stóðu til .........00.0.00.0 ene 931 S hafði uppi í máli skaðabótakröfu í fjórum liðum. Héraðsdómur vísaði sjálfkrafa frá dómi tveimur kröfuliðanna, þar sem S hefði ekki lagt fram reikninga yfir þá eða aflað mats dómkvaddra manna. Frávísunardómurinn var kærður til Hæstaréttar, sem staðfesti hann ............0..... 00. nn 943 Sagt, að G ætti skaðabótakröfu á hendur R vegna vanefnda á lóðar- leigusamningi. Málið var þó ekki enn fyllilega reifað um skaða- bótaskylduna, og var R dæmd sýkna að svo stöddu af skaða- bótakröfu hans. Sératkvæði ............0000. 0000... 1004 Ekki dæmt um kröfu L um viðurkenningu á vatns- og botnsrétti hans í stöðuvatni, þar sem ekki var fullreifað, hvort lönd hans, sem að vatninu lágu, voru fullkomin eignarlönd eða einungis afréttareign 1137 Efnisskrá CLXIII Bls. Byggingarnefnd K-kaupstaðar veitti G leyfi til að reisa bifreiða- geymslu, þvi næst nýtt leyfi fyrir stærri geymslu, en afturkallaði loks það leyfi. Bæjarstjórn höfðaði mál gegn G á bæjarþingi til að fá hann dæmdan til að fjarlægja stækkunina samkvæmt síðara byggingarleyfinu. Þegar virt var kröfugerð K og það, að ekki lágu fyrir ýmis gögn, sem talin voru nauðsynleg, þótti málið svo vanreifað í héraði, að héraðsdómurinn var ómerktur ex officio og málinu vísað frá héraðsdómi ................ 1271 Varnarsamningur við Bandaríki Norður-Ameríku. Varnarþing. Samkvæmt tilskipun 21. júní 1793 bera skipti á dánarbúum undir skiptaráðanda, þar sem sá er skiptin eru eftir, átti sjálfur varnarþing, er skiptin hófust. Lögjöfnun frá 81. gr. laga nr. 85/1936 var því ekki heimil. Varð ágreiningur um kröfu í dánarbú, sem skipt var einkaskiptum, ekki borinn undir skipta- ráðanda í öðru lögsagnarumdæmi, þótt aðilar hefðu verið ásáttir um það .................nne nn 206 S í Reykjavík höfðaði mál gegn Ú h/f á Siglufirði til heimtu kaup- verðs vélarhluta í skip Ú. Málið höfðaði hann fyrir sjó- og verzlunardómi Reykjavíkur. Þetta var S heimilt samkvæmt 1. mgr. 82. gr. laga nr. 85/1936 .......0.0.0.00 00. 0nnn 1278 Vatnsréttur. Sjá eignarréttur. Vátrygging. S ók fólksbifreið sinni um götur Vestmannaeyjakaupstaðar aðfara- nótt 22. apríl 1966. Er bifreiðinni var ekið norður Heiðarveg, lenti hún aftan undir pall vörubifreiðar, sem stóð vinstra megin á götunni. Gekk vörupallurinn langt inn í fólksbifreiðina, og biðu S og tveir farþegar bana. Af framburðum vitna svo og skemmdum á bifreið S og ummerkjum á slysstað var nægilega leitt í ljós, að bifreið S hafði verið ekið með stórkostlegu gáleysi. Með því ökulagi hafði verið fyrirgert rétti til bóta vegna tjóns, sem af slysinu hlauæzt, samkvæmt e-lið 9. gr. þeirra vátrygg- ingarskilmála, sem giltu um húftryggingu bifreiðarinnar og farþega- og ökumannsstryggingu ...... lr 23 Vátryggingarfélagið B greiddi eiganda skips vátryggingabætur vegna elds, sem kom upp í skipinu, er starfsmenn vélaverkstæðisins S unnu að rafsuðu í vélarrúmi þess. B framkrafði S um það fé, er goldið hafði verið í vátryggingabætur. Skipseigandinn taldist hafa átt skaðabótakröfu á hendur S vegna gáleysis starfs- manna hans við verkið, og öðlaðist B rétt hans með greiðslu vátryggingarbótanna. Krafa B var hins vegar lækkuð, bæði CLXIV Efnisskrá Bls. vegna sakar vélstjóra skipsins og samkvæmt niðurlagsákvæði Í. mgr. 25. gr. laga nr. 25/1954 ..........0...00 0000... 119 Spjöll urðu á m/b S í Grindavíkurhöfn, er báturinn barðist við hafnargarð og báta. Sjópróf fór ekki fram. Bátaábyrgðarfélagið B bætti bátseigandanum E tjónið eftir mati virðingarmanna sinna, að frádreginni sjálfsáhættu E, með því að færa honum það til tekna á viðskiptareikningi. E krafði B um frekari bætur. Hann sýndi ekki fram á, að spjöll þau á m/b S, sem í málinu greindi, hefðu orðið með þeim atvikum, að hann gæti krafið B um vátryggingarbætur vegna þeirra til viðbótar þeim bótum, sem B hafði samþykkt að greiða og þegar innt af hendi. Var B því sýknaður ............200.000 00. 535 Hinn 31. janúar 1964 bjargaði v/b E m/s K. Dæmdi Hæstiréttur eiganda og áhöfn v/b E bjarglaun 21. júní 1965, þar í innifaldar bætur fyrir aflatjón, meðan fram fór viðgerð á skrúfuöxli vegna skemmda, sem hlutust af því, að dráttartaug milli skipanna losnaði frá m/s K fyrir handvömm skipstjórnarmanna eða annarra á því skipi og fór í skrúfu bátsins. Vátryggjandi v/b E bætti tjónið á skrúfuöxlinum. Hann greiddi ennfremur eig- anda v/b V bjarglaun og málskostnað eftir dómi Hæstaréttar, uppkveðnum 17. janúar 1966, fyrir hjálp veitta v/b E, sem komst í hættu við það, að dráttartaugin lenti í skrúfunni. Vá- tryggingarfélagið höfðaði því næst mál gegn eiganda m/s K til endurgreiðslu á hinu goldna fé, en hann krafðist frávísunar, þar sem um kröfurnar hefði verið dæmt með dóminum 21. júní 1965. Frávísunarkröfunni var hrundið. Eigandi m/s K bar eftir 8. gr. siglingalaga fébótaábyrgð gagnvart eiganda v/b E á yfir- sjón manna sinna, er þeir misstu dráttartaugina. Í bjarglauna- kröfu sinni hafði eigandi v/b E ekki krafið um kostnað af við- gerð á skrúfuöxlinum eða gert áskilnað um það. Var viðgerð þó lokið, viðgerðarkostnaður greiddur og sjótjóni jafnað niður, áður en það mál var höfðað, og í bjarglaunum innifaldar bætur fyrir aflatjón vegna tafa frá veiðum. Vátryggjandi, sem tekið hafði við rétti eiganda v/b E samkvæmt 1. mgr. 25. gr. laga nr. 20/1954, gat því ekki nú krafið um greiðslu viðgerðar- kostnaðarins. Bótakrafa eiganda v/b E vegna bjarglaunanna til v/b V lá ekki ljós fyrir, fyrr en eftir að dæmt hafði verið í bjarg- launamálinu milli eigenda v/b E og m/s K, og voru ekki efni til að hafa hana uppi í því máli. Eigandi m/s K var því dæmdur til að greiða vátryggingarfélaginu það fé, sem það hafði goldið í bjarglaun og málskostnað. Sératkvæði .................. 894 S varð fyrir slysi, er hann var ásamt fleirum að stytta bómu krana- bifreiðar. S stefndi vátryggingarfélaginu, sem hafði ábyrgðar- tryggt bifreiðina, til greiðslu skaðabóta eftir ákvæðum 67., sbr. 69. gr., umferðarlaga nr. 40/1968. Málinu var vísað frá dómi, Efnisskrá CLXV Bls. þar sem samkvæmt 74. gr. laganna varð slíkt mál ekki höfðað gegn vátryggingarfélagi einu sér. Sératkvæði .............. 1236 Veðréttur. Sjá og sjóveð. M gaf út hinn 7. janúar 1955 tryggingarbréf með veði í húseign til tryggingar víxli, sem hann hafði samþykkt; að fjárhæð kr. 100.000,00. Víxillinn var gefinn út af eiginkonu hans, G. Veðsetningin náði til endurnýjunarvíxla án tillits til þess, hvort víxilskuldarar væru þeir sömu og á upphaflega víxlinum. Síðar var risíbúð leyst úr veðböndum. Við hjónaskilnað og búskipti í febrúar 1965 kom húseignin, að undanskilinni rishæð, í hlut G. Hún seldi R hluta eignarhluta síns í nóvember 1965, en T hinn hlutann í júlí 1967. Síðar krafðist J hæstaréttarlögmaður þess, að hin veðsetta húseign yrði seld á nauðungaruppboði samkvæmt uppboðsheimild í tryggingarbréfinu. Lagði hann fram, auk tryggingarbréfsins, tvo sýningarvíxla samþykkta af M og báða útgefna af sér 28. desember 1967, annan að fjárhæð kr. 100.000,00, en hinn að fjárhæð kr. 9.261,00. Var gerð sú grein fyrir þeim víxli, að hann væri vegna stimpil- kostnaðar af víxlunum og vaxta af höfuðstólnum 28. des- ember 1964 til jafnlengdar 1965. G gerðist aðili að upp- boðinu og mótmælti framgangi þess. Órökstutt var, að nokkrir gallar væru á handhöfn J að tryggingarbréfinu og víxlunum, og ekkert var komið fram því til hnekkis, að 100.000 króna víxillinn væri síðastur í röð framlengingarvíxla og ógreiddur. Ekkert var athugavert við, að sérstakur víxill var gerður um þann kostnað og vexti, sem veðið átti að tryggja. Var krafan um að nauðungaruppboð færi fram því tekin til BREÍNA .........0. 0. 411. M var þinglesinn eigandi íbúðar í fjölbýlishúsi. Samkvæmt sérstakri yfirlýsingu hans, sem einnig var þinglesin, átti móðir hans að hafa öll afnot af íbúðinni án endurgjalds, meðan hún lifði, en annast viðhald hennar og greiða af henni opinber gjöld. Að móðurinni látinni átti eignarhluti M í fjölbýlishúsinu að skiptast milli hans og bræðra hans, þeirra E og Þ, og sonar hans $, þannig að hver þeirra fengi 1/4 hluta. Yfirlýsing þessi var skýrð svo, að M hefði eigi verið heimilt að selja eða veðsetja án samþykkis þeirra E, Þ og S 3/4 hluta íbúðarinnar. Voru veð- setningar hans á íbúðinni metnar ógildar að því er tók til þessa hluta hennar, og var synjað um nauðungaruppboð á henni að því leyti. Hins vegar sætti úrskurður uppboðshaldara um nauðungaruppboð á íbúðinni ekki dómi Hæstaréttar að því er tók til eignarhluta M sjálfs, þar sem hvorki hann né uppboðs- beiðendur höfðu áfrýjað málinu af sinni hendi ............ 508 Staðfestur veðréttur í bifreið til tryggingar víxilkröfum ......... 870 CLXVI Efnisskrá Veiðiréttur. Eigendur landa, sem lágu að stöðuvatni, áttu veiðirétt, hver fyrir sínu landi, 115 metra út í vatnið, miðað við lágflæði, svo og veiði í almenningi vatnsins samkvæmt ákvörðun matsmanna, sbr. 1. tl. 4. gr., 8. gr. og 94. gr. laga nr 76/1970, ef því var að skipta. Átti þetta einnig við um hreppsfélagið L, þótt ekki væri full- reifað, hvort lönd þess voru fullkomin eignarlönd þess eða einungis afréttareign ...........0..0.0.00... 0. Veikindadagar. Vélstjórar, réttindi. Sjá atvinnuréttindi, sjómenn. Venjuréttur. Verðlagsbrot. Verkfall opinberra sýslunarmanna. Sjá opinberir starfsmenn ................00.0.. Verkkaup. Sjá vinnulaun. Verksamningar. V krafði H um greiðslu á eftirstöðvum reiknings fyrir smíði fata- skáps í íbúð og fyrir vinnu og efni við ýmsar lagfæringar í íbúð- inni. Heildarfjárhæð reikningsins nam kr. 19.100,00. Af því hafði H goldið kr. 8.000,00, svo að eftirstöðvarnar voru kr. 11.100,00. H höfðaði gagnsök í héraði og krafðist, að V fjar- lægði, að viðlögðum dagsektum, það sem hann hafði smíðað og endurgreiddi goldið fé. Héraðsdómur skipaður meðdóm- endum taldi galla á verki V ekki slíka, að skilyrði riftunar væru fyrir hendi, en ákvað, að með hliðsjón af göllunum væri hæfi- legt endurgjald til V kr. 11.000,00 og dæmdi H til að greiða honum kr. 3.000,00. V áfrýjaði dóminum, sem var staðfestur að kröfu H ............00..0.. 0 Vextir. Vextir af af skaðabótum vegna tjóns af missigi húss, sem rekja mátti til vangæzlu og hæpinna leiðbeininga byggingafulltrúa, dæmdir frá síðari degi en útgáfudegi stefnu, þótt þeirra væri krafizt frá fyrri tíma ........0...0... Krafizt 80 ársvaxta af launakröfu, en dæmdir frá 7% vextir. Vext- irnir reiknaðir frá birtingardegi stefnu, þótt þeirra væri krafizt frá fyrri tíma ................. 00. F flutti út skreið fyrir J og fleiri framleiðendur. Eftir gjaldþrot F Bls. 1137 670 927 71 Efnisskrá CLXVII var bankinn Ú dæmdur til að greiða J að réttri tiltölu hans hluta af því af skreiðarandvirðinu, sem við gjaldþrotið stóð inni á svonefndum bundum hlaupareikningi F í bankanum, ásamt 2% ársvöxtum frá því að sú greiðsla barst til stefnudags, en síðan með 7% ársvöxtum ...........00....0.0.. Krafizt 9% ársvaxta frá 2. ágúst 1966 af eftirstöðvum kaupverðs íbúðar, sem seld var í smíðum, en dæmdir 7% ársvextir frá 1. september 1966, er kaupanda var afhent íbúðin ........... Í máli til heimtu bóta úr hendi V-kaupstaðar fyrir skerðingu á lóð og röskun á mannvirkjum krafðist S 8% ársvaxta frá þeim degi, er hann bauð V húseignina til kaups. Honum voru dæmdir 7% ársvextir frá þeim degi .............0..0 0000. Dæmdir 190 mánaðarvextir af víxilfjárhæðum sýningarvísla frá því að þeir voru sýndir til greiðslu ...............00.. 0000... Dæmdir 8% ársvextir af vangoldnum launum vélstjóra á fiskiskipi frá þeim degi, er ráðningartímabili hans lauk ............. Dæmdir 7% ársvextir af vangoldnum hluta vinnulauna, talið frá þeim degi, er ráðningu lauk fyrir uppsögn vinnuveitandans. Héraðsdómur hafði dæmt 8% ársvexti ........0.0.00.00... Krafist 80 ársvaxta af ógoldnu iðnemakaupi o. fl. frá þeim degi, að námstíma samkvæmt iðnnámssamningi taldist hafa lokið, en 7% ársvextir dæmdir .............02000 0000 Héraðsdómur dæmdi 19 vexti á mánuði af fjárhæð, sem dæmd var í sænskum krónum. Hæstiréttur dæmdi 7% ársvexti, þó að áfrýjandi hefði sótt þing í héraði án andmæla og teldist ekki fullnægja skilyrðum 45. gr. laga nr. 57/1962 ............. Krafist 800 ársvaxta af dæmdum fjárhæðum og þannig dæmt .. Krafist 190 dráttarvaxta á mánuði af gjaldföllunum hluta af kaup- verði fasteignar, en dæmdir 7% dráttarvextir á ári. Kaupendum dæmdar nokkrar skaðabætur vegna galla á eigninni ásamt 7% ársvöxtum frá kaupsamningsdegi, en þeir höfðu krafizt 12% ÁFSVAXtA .........0. 00. Krafizt 800 ársvaxta frá samningsdegi af skaðabótum vegna van- efnda á lóðarleigusamningi, en dæmdir 7% ársvextir frá birt- ingu stefnu .........0...000.0 eens Dæmdir 1% dráttarvextir á mánuði af skaðabótakröfu, er L gerði í opinberu máli vegna greiðslu með innstæðulausum tékka og ákærði samþykkti ........0....000. 000. Krafizt 800 ársvaxta en dæmdir 7% ársvextir .........0........ Vextir af skaðabótum vegna galla á seldri fasteign dæmdir frá þeim degi, er kröfubréf lögmanns kaupanda var ritað .......... Krafizt 1%0 mánaðarvaxta af kaupverði varahluta í skipsvél, en dæmdir 7% ársvextir ......000000. nn nn Viðskiptabréf. Bls. 133 179 399 411 430 435 476 506 525 762 957 1029 1084 1090 CLXVIII Efnisskrá Bls. Viðurkenningardómar. B krefst dóms um, að viðurkenndur verði eignarréttur sinn að hrossi, sem J var dregið í stóðrétt. Sú krafa tekin til greina ...... 108 Vinnusamningar. Vinnulaun. G var ráðinn bæjarverkfræðingur hjá H frá 15. nóvember 1964 til jafnlengdar næsta árs. Tók hann laun samkvæmt II. kafla gerðardóms frá 19. ágúst 1963 samkvæmt lögum nr. 64/1963 um lausn kjaradeilu verkfræðinga. Hinn 16. desember 1965 samþykkti bæjarráð að fastráða G. Var honum tilkynnt það bréflega 6. janúar 1966, en launakjara ekki getið. Fyrrgreindur gerðardómur var þá úr gildi fallinn frá 31. desember 1965 að telja án þess að annar kæmi í hans stað eða heildarkjarasamn- ingur væri gerður. Tók G eftir sem áður laun samkvæmt gerðar- dóminum. Hinn 16. janúar 1966 staðfesti bæjarstjóri bréflega, að G ætti að fá mánaðarlega aukalaun fyrir yfirvinnu og sér- staka þóknun fyrir setu á bæjarráðsfundum. Þá hafði G frá upphafi starfstíma síns fengið greitt sérstaklega fyrir setu á fundum bygginganefndar og skipulagsnefndar. Hinn 18. apríl 1966 ritaði bæjarstjóri G bréf, og sagði þar, að G mundi taka laun í samræmi við laun þau, sem Stéttarfélag verkfræðinga kynni að semja um á hverjum tíma um laun yfirverkfræðinga með hliðsjón af 111. taxta gerðardómsins frá 19. ágúst 1963 eða ákveðið kynni að verða með gerðardómi. Eftir að G hætti störf- um hjá H í septemberlok 1967 taldi hann til skuldar hjá H vegna vangoldinna fastra launa og launa fyrir yfirvinnu 1966 og 1967 þar sem launagreiðslur til hans hefðu ekki verið miðaðar við meðaltalslaun yfirverkfræðinga í hans aldursflokki hjá einka- fyrirtækjum, svo sem hann hefði átt tilkall til samkvæmt bréfi bæjarstjóra 18. apríl 1966. Þá krafðist hann og vangoldinnar þóknunar vegna setu á bæjarráðsfundum og nefndafundum og ógreidds orlofsfjár. Námu kröfurnar alls kr. 286.257,92. Dæmt var, að G og H hefðu ekki fullsamið um launakjör G frá árs- byrjun 1966. Hefði H mátt vera ljóst, að G áskildi sér rétt til hærri launa en hann veitti viðtöku. Hafði G eigi fyrirgert rétti til nokkurrar launaviðbótar. Bar honum nokkurt ofanálag á þau laun og aukalaun, sem hann hefði þegið, og þótti sú launaviðbót hæfilega metin kr.80.000,00. Sératkvæði .................. 84 L vélstjóri var í þjónustu Skipadeildar Sambands ísl. samvinnu- félaga, S, um árabil, en lét af störfum $. október 1966. Starfstími hans á því ári var því samtals 278 dagar, þar af var hann lög- skráður í skiprúm í 268 daga, en í leyfi í 10 daga. Að starfstíma loknum taldi L til skuldar hjá S vegna unninna frídaga 1966. Frídagar hans hefðu átt að vera 85 á ári samkvæmt kjarasamn- ingi, og vinnuskylda því verið 280 dagar. Árið 1966 hefðu þeir Efnisskrá CLXIX Bls. því átt að vera 81,37, þ.e. 85 x 268/280. Á þetta var ekki fallizt. Samkvæmt kjarasamningi þeim, sem gilti á starfstíma L, áttu árlegir frídagar hans að vera 82, enda gat samkomulag aðila hans um fjölgun þeirra í 85, sem gert var eftir að starfstíma L lauk, ekki verkað aftur fyrir sig. Uppgjör á umsömdum fri- dögum og endurgjaldi fyrir þá taldist eiga að miðast við hvert almanaksár, sem vélstjóri hafði verið í þjónustu útgerðarmanns. S fór því rétt að, er hann í uppgjöri sínu miðaði full frídagarétt- indi L við 365 daga á ári. Var hann því sýknaður ........ 166 F vélstjóri fór úr skiprúmi á fiskiskipi 15. maí 1968. Hann krafði G útgerðarmann um eftirstöðvar kaups síns á vetrarvertíð. Var ekki ágreiningur um þá fjárhæð. G hafði uppi gagnkröfu til skuldajafnaðar, vegna þess að F hefði farið úr skiprúmi með skemmri fyrirvara en honum var heimilt samkvæmt 13. gr. sjómannalaga nr. 67/1963 og með því valdið sér tjóni, er næmi hærri fjárhæð en kaupeftirstöðvarnar. Eins og sönnunar- gögnum var háttað, hafði því eigi verið hnekkt, að ráðningar- tíma F hefði lokið 15. maí. Voru kröfur hans teknar til greina og sjóveðréttur viðurkenndur í skipinu fyrir dæmdri fjárhæð 430 Ó var ráðinn verkstjóri í álveri hjá Í h/f frá 1. september 1967, fyrst til reynslu en síðan með 3 mánaða uppsagnarfresti. Fram til 20. desember 1968 var Ó í starfsþjálfun í Sviss. Í nóvember það ár var honum tilkynnt, að fleiri hefðu verið ráðnir til verkstjóra- starfa en þörf væri fyrir, og færu því hann og annar nafn- greindur maður til annarra starfa. Ó starfaði sem gæðaeftirlits- maður í álveri Í frá 1. janúar 1969. Laun hans reyndust lægri en laun verkstjóra, og fór hann fram á leiðréttingu með bréfum í september og nóvember 1969. Því synjaði Í bréflega 26. nóv- ember 1969, þar sem Ó hefði samþykkt breytinguna á starfi sínu, og óskaði yfirlýsingar hans um að hann væri reiðubúinn til að gegna starfinu áfram. Við þeim tilmælum varð Ó ekki. Var honum sagt upp störfum 1. janúar 1970 frá 1. apríl að telja. Krafði hann þá Í um vangoldin laun frá upphafi starfstíma síns og skaðabætur vegna ráðningar sinnar og vanefnda Í. Kröfur Ó vegna þess tíma, sem hann var í starfsþjálfun, voru ekki teknar til greina, enda hafði Í á engan hátt vanefnt samninginn þann tíma. Hins vegar var honum dæmdur mismunur á verk- stjóralaunum og greiddum launum frá 1. janúar 1969 til loka starfstímans, 1. apríl 1970. Kröfu hans um bætur vegna rösk- unar á stöðu og högum, sem hlotizt hefði af ráðningunni, var hafnað, svo og fébótakröfu hans fyrir mannorðsspjöll, þján- ingar og annan miska vegna uppsagnarinnar .............. 435 Veitingahúsið N sagði framreiðslumanninum F upp störfum. Í máli stéttarfélags hans gegn N dæmdi Félagsdómur uppsögnina ólögmæta sem brot á meginreglu 2. ml. 11. gr. laga nr. 80/1938, CLXX Efnisskrá Bls. en sýknaði N af refsikröfu og af kröfu um, að N tæki F aftur í þjónustu sína. F höfðaði þá mál á hendur N á bæjarþingi til heimtu skaðabóta vegna uppsagnarinnar. Sagt var í dómi Hæstaréttar, að það beri það undir Félagsdóm að dæma um skaðabætur á hendur aðila fyrir brot gegn 11. gr. laga nr. 80/ 1938 um stéttarfélög og vinnudeilur, sbr. 44. gr., 1. tl., 47. gr. og 65. gr. laganna. Það sé hins vegar á valdsviði hinna almennu dómstóla að dæma um, hvort starfsmaður eigi bótarétt á hend- ur vinnuveitanda, vegna þess að honum hafi verið sagt upp starfa með of skömmum uppsagnarfresti. Ekki var ágreiningur um, að uppsagnarfrestur í vinnuskiptum aðila hefði verið einn mánuður miðað við mánaðamót, og ekki var fallizt á það með F, að hann hefði átt „,samningsbundinn uppsagnarfrest frá þeim degi, er hann var látinn hætta störfum ... og annar maður tók við hans störfum''. Var N sýknaður af kröfu F um bætur að öðru leyti en því, að ákvæði héraðsdóms um nokkrar miska- bætur til handa F var staðfest, þar sem N vildi una niðurstöðu héraðsdóms ..................0.. 0... 467 Ágreiningur um greiðslur til vörubifreiðarstjóra fyrir efnisflutninga fyrir verktaka. Sjá kjarasamningar ....................... 579 H skipstjóri var ráðinn til þess af D h/f á Ísafirði að sækja nýsmíðað skip til Florð í Noregi. Hann fór frá Ísafirði 13. október 1963 og kom til Florö 29. október. Um kaup H var ekki sérstaklega samið, en á yfirlitsreikningi sínum reiknaði D honum kaup frá 30. október til 19. nóvember 1963. Þá greiddi D og fargjald og dvalarkostnað H. D taldi H hafa tekið út meira fé af reikn- ingi sínum í ferðinni en sér hefði verið skylt að greiða og krafð- ist endurgreiðslu á mismuninum. H krafðist sýknu af þeim kröfum og krafðist jafnframt, að D greiddi honum nokkra fjár- hæð til viðbótar því, sem hann hafði þegar fengið, vegna þess að bæði bæri sér kaup þegar frá brottfarardegi frá Ísafirði, og einnig hefði D reiknað dagkaupið of lágt og vangoldið uppi- haldskostnað. Fallizt var á uppgjör D að öðru leyti en því, að reikna bar H laun og greiðslu vegna uppihaldskostnaðar þá tvo daga, sem flugferðalag tók frá Ísafirði til Bergen um Reykjavík, samtals kr. 1.860,00. Einnig bar að telja H til tekna í viðskiptum aðila aukakostnað vegna nokkurs dráttar á afhendingu skipsins, og var hann ákveðinn kr. 2.500,00. Voru þessar fjárhæðir dregnar frá kröfum D, sem að öðru leyti voru teknar til greina, enda var dagkaup það, sem hann reiknaði H, hærra en skylt var samkvæmt nánar tilgreindum kjarasamningi, sem rétt þótti að leggja til grundvallar í skiptum aðila, þó að þeir væru ekki af honum bundnir .................00.0. 0000... 610 G var ráðin til skrifstofustarfa hjá H 15. ágúst 1967 til óákveðins tíma með föstum mánaðarlaunum. H sagði G upp störfum 31. Efnisskrá CLXXI Bls. janúar 1968 með þriggja mánaða uppsagnarfresti til slita 1. maí. Að þeim fresti liðnum hélt G áfram störfum. Hélt H því fram, að þetta hafði verið að beiðni G og um það verið samið, að henni yrði goldið tímakaup, en því mótmælti G. Hinn 27. maí var G látin hætta störfum. Fáum dögum síðar galt H henni kaup sitt, og var þar miðað við tímakaup. Kvittaði G fyrir greiðsluna með fyrirvara og krafði H um kaup vegna þriggja mánaða uppsagnarfrests frá 27. maí til 31. ágúst, kr. 12.000,00 á mánuði, auk nokkurrar fjárhæðar, sem hún taldi sig eiga ógoldna frá fyrri tíma. Nam krafa hennar samtals kr. 46.253,00. Hinn 11. júní 1968 hóf G vinnu annars staðar og fékk þar kr. 9.500,00 í kaup á mánuði. Ekki var í ljós leitt, að samizt hefði með aðilum um greiðslu tímakaups fyrir störf G eftir 1. maí 1968 eða um starf hennar til ákveðins tíma. Að svo vöxnu þótti hún eiga rétt til fébóta úr hendi H vegna fyrirvaralausrar frá- vikningar úr starfi. Eins og málsatvikum var háttað þóttu bæturnar hæfilega ákveðnar kr. 15.000,00. Var H dæmt að greiða G þá fjárhæð, að viðbættum samtals kr. 2.552,00, sem hann viðurkenndi að skulda henni ............0...00.0..0.. 624 G verkfræðingur var ráðinn rafveitustjóri hjá H-kaupstað frá 1$. apríl 1961. Í ráðningarsamningi sagði, að hann tæki laun sam- kvæmt kjarasamningi verkfræðinga. Slíkum samningi var þó ekki til að dreifa. Var ekki ágreiningur um, að G hefði átt að fá sömu laun og bæjarverkfræðingur. Er laun þeirra hættu að fylgjast að, var samið um ákveðnar launahækkanir til G. Frá 1. júlí 1963 tók hann síðan laun samkvæmt Ill. lið í úrskurði gerðardóms um launakjör verkfræðinga samkvæmt lögum nr. 64/1963. Hélzt það og eftir að gildistími þess úrskurðar rann út í árslok 1965. I máli, sem G höfðaði í október 1968, krafði hann H um vangoldin laun og greiðslur fyrir yfirvinnu frá |. janúar 1967 að telja. Miðaði hann þá við, að samkvæmt starfs- samningi sínum ætti hann að taka yfirverkfræðingslaun, en um það, hver þau ættu að vera, væri rétt að fara eftir samningi, sem verkfræðingar höfðu gert við Reykjavíkurborg í desember 1966. Aðilar töldust ekki hafa túlkað ákvæði ráðningarsamn- ings G eða beitt þeim með þeim hætti, að hann gæti byggt á þeim kröfu um yfirverkfræðingslaun, eins og þau væru í land- inu á hverjum tíma. Hann veitti og viðtöku án fyrirvara launum frá H í samræmi við ákvæði III. kafla fyrrgreinds gerðardóms að viðbættum almennum hækkunum og verðlagsbótum. Átti hann því ekki rétt til frekari launa en honum höfðu verið goldin og eigi til viðbótargreiðslu fyrir yfirvinnu að því leyti, sem sú krafa var reist á því, að mánaðarlaun hans hefðu verið of lágt ákveðin. Rafveitustjórn hafði hins vegar samþykkt að greiða honum 25 klukkustundir á mánuði vegna fastrar yfirvinnu, CLXXII Efnisskrá Bls. en þær greiðslur síðar verið felldar niður. Þessar yfirvinnu- greiðslur voru slíkur þáttur í launakjörum G, að H gat ekki fellt þær niður einhliða nema með því að segja upp starfssamningi hans. Var krafa G um greiðslu vegna yfirvinnu því að þessu leyti tekin til greina ................0....0 000... 122 K var II. stýrimaður á vetrarvertíð 1968 á fiskiskipinu m/s Á, sem Í átti. Við uppgjör var K greiddur 1!/s hásetahlutur, en hann taldi sér bera 17 hásetahlut og skírskotaði um það til ver- tíðarsamnings stéttarfélags síns við Landssamband ísl. útvegs- manna, L, frá 1963 ásamt síðari breytingum. Þar voru ekki ákvæði um laun I. stýrimanns á landróðraskipum, sem stund- uðu þorskveiðar með netum, eins og m/s Á. Bréfaskipti höfðu orðið um þetta milli L, en þar var Í félagsmaður, og stéttar- félags K. Sagði í bréfi stéttarfélagsins, að stjórnarfundur hefði fallizt á, að kaup viðkomandi yrði 2,89% af brúttóaflaverð- mæti, þó aldrei minna en 1'/s hásetahlutur. Í hafði greitt K laun hans samkvæmt þessu. Ætla varð, að stjórn stéttarfélagsins hefði haldið uppi hlut K eftir því sem efni stóðu til og ekki borið fyrir borð hlut hans. Varð honum því ekki dæmt hærra kaup en stjórnin taldi hæfilegt, og var Í sýknaður af kröfu hans 950 E framkvæmdastjóri hraðfrystihússins H sagði S verkstjóra upp störfum 15. ágúst 1969 með 3 mánaða uppsagnarfresti. A yfir- verkstjóri endurréði S síðari hluta septembermánaðar. Á þá ráðstöfun féllst E ekki, og var S tjáð það 14. október. Hætti hann störfum 15. nóvember eins og vera átti eftir uppsögn E. S hélt því fram, að hann hefði verið löglega endurráðinn 14. október, og krafðist launa í 3 mánuði frá þeim tíma, en ekki aðeins til 15. nóvember. Sú krafa hans var ekki tekin til greina, þar sem A hafði ekki heimild til að endurráða hann. Hins vegar dæmdi héraðsdómari honum laun í tvær vikur vegna ónotaðs sumarleyfis. Það atriði kom ekki til sérstakra álita fyrir Hæsta- TÉLtI 00.00.0000... 1084 E var vélstjóri á togara hjá B. Hann hafði ekki vélstjóraréttindi, en gegndi starfinu með undanþágu frá samgönguráðuneytinu samkvæmt 17. gr. laga nr. 72/1966. Leyfið var bundið þeirri takmörkun, að það gilti, unz réttindamaður væri fáanlegur. Maður með vélstjóraréttindi var ráðinn í starf B, en honum boðið starf smyrjara. B hafði ekki með þessu sagt E upp störf- um í skilningi sjómannalaga eða kjarasamninga. Ekki hafði hann heldur á annan hátt tekið á sig fjárhagslega ábyrgð gagn- vart E, ef hann missti leyfi til vélstjórastarfa. Var B sýknaður að kröfum E um laun á uppsagnarfresti í 3 mánuði ...... 1164 H múrarameistari réði J múrara til starfa við smíði Borgarsjúkra- hússins, sem B hafði með höndum sem aðalverktaki. J hafði kvittað fyrir vinnulaunum á vinnulista frá B og tilgreint hann Efnisskrá CLXXIII Bls. sem launagreiðanda á skattframtali. Honum mátti vera ljóst, er hann réðst til starfa eða hóf að vinna, að H starfaði sem verk- stjóri við byggingu sjúkrahússins á vegum B. Var H sýknaður af kröfum J um greiðslu vinnulauna, sem í vanskilum voru 1200 Vinnuslys. Sjá skaðabætur. Vitni. Hæstiréttur kvað upp úrskurð að loknum málflutningi og veitti aðilum færi á að afla nánar tilgreindra gagna, áður en dómur gengi. Undir rekstri vitnamáls af því tilefni mótmælti F, að tekin yrði skýrsla af vitninu H, þar sem vætti þess væri ekki meðal gagna, er greindi í úrskurðinum. Vættið lá að vísu utan marka úrskurðarins eftir orðanna hljóðan. Eigi þótti útilokað, að það kynni að varpa frekara ljósi á málsatvik, og var vitna- leiðslan heimiluð ...........000.0 000. enn 463 Víxlar. Víxilmál. M, S. og G voru með héraðsdómi dæmdir til að greiða víxil in solidum. Eftir uppsögu héraðsdómsins viðurkenndi samþykkj- andinn, M, við sakadómsrannsókn, að hann hefði falsað nöfn S og G á víxilinn. Þeir áfrýjuðu héraðsdómi. Víxilhafinn féll frá kröfu um að þeir yrðu dæmdir til að greiða víxilinn. Lauk Hæstiréttur ekki dómsorði á það atriði sérstaklega. Hins vegar voru þeir S og G dæmdir til að greiða víxilhafanum málskostnað í héraði og fyrir Hæstarétti að kröfu hans, þar sem S hafði sótt þing í héraði fyrir þá báða án þess að hreyfa andmælum . 62 Víxilhafi hafði ekki glatað rétti sínum á hendur samþykkjanda víxla, sem greiða átti við sýningu, þótt afsagnargerð hefði ekki farið fram, sbr. 53. gr. víxillaga nr. 93/1933 .....200.. 0000... 411 L krafði fjóra ábekinga tveggja sýningarvíxla um greiðslu þeirra. Annar víxillinn var að fjárhæð kr. 500.000,00, en hinn kr. 1.000.000,00. Áttu þeir báðir að greiðast í útibúi Landsbanka Íslands á Ísafirði. Samkvæmt áritun á lægri víxilinn var hann afsagður sökum greiðslufalls hinn 5. 4. 1969, en í viðfestri afsagnargerð sagði, að afsögn hefði farið fram 5. 6. 1969 í afgreiðslu Landsbanka Íslands, Ísafirði. Á hinn víxilinn var ritað, að hann hefði verið afsagður sökum greiðslufalls 5. 4. 1969, og í viðfestri afsagnargerð sagði einnig, að afsögn hefði farið fram hinn $. 4. 1969 í afgreiðslu Landsbanka Íslands, Ísafirði. Þann dag, sem var laugardagur, var Útibú Lands- bankans á Ísafirði lokað eins og aðrar bankastofnanir. Gögn komu fram í málinu því til styrktar, að réttur afsagnardagur beggja víxlanna hefði verið 5. júní 1969. Afsagnargerðir urðu eigi framkvæmdar að lögum 4. apríl (á að vera 5. apríl) 1969, CLXXIV Efnisskrá þar sem sá dagur var laugardagur og bankastofnanir almennt lokaðar, sbr. 1. og 2. gr. laga nr. 25/1968. Afsagnargerð hvor- ugs víxilsins var þannig úr garði gerð, að hún fullnægði ákvæðum 91. - 93. gr. víxillaga nr. 93/1933, enda varð eigi af afsagnargerðunum einum saman ráðið, að þær hefðu verið framkvæmdar að lögum, sbr. lög nr. 25/1968. Varð ekki bætt úr ágöllum á afsagnargerðunum með skýrslum og sönnunar- gögnum, sem síðar var aflað. Hafði víxilhafi því glatað víxilrétti sínum á hendur ábekingunum, sbr. 53. gr. víxillaga. Sératkvæði Áfrýjuðum dómi í víxilmáli var gagnáfrýjað til staðfestingar. Þing- sókn féll niður af hendi aðaláfrýjanda. Þar sem engir ann- markar voru á hinni áfrýjuðu dómsathöfn, var hún staðfest Þagnarskylda. Sjá skattalöggjöf ..................20000 0000 Þinglýsing. Sjá endurupptaka dæmds máls .............0..0...00 00. Sjá veðréttur ............. le Þingsókn. Sagt, að máli hefði ekki verið áfrýjað að því er varðaði B, og breytti þingsókn af hans hendi að liðnum áfrýjunarfresti og án áfrýj- unarleyfis þar engu .................00.. 00... Þingvottar. Þjáningabætur. Sjá miskabætur, skaðabætur. Þjófnaður. S var ákærður fyrir að hafa ráðið manni bana með skammbyssu- skoti og jafnframt gefið að sök að hafa stolið skammbyssu þeirri, sem notuð var til að fremja verknaðinn, og fyrir að hafa haft hana undir höndum. S var sýknaður af ákæru fyrir mann- dráp, en sakfelldur fyrir þjófnaðarbrotið og það heimfært undir 244. gr. alm. hegningarlaga. Það ákvæði tæmdi sök að því er varðaði vörzlur S á skammbyssunni. Varð honum því ekki refsað sérstaklega fyrir brot gegn 1. mgr. 3. gr., sbr. 7. gr., reglugerðar nr. 105/1936, sbr. lög nr. 69/1936. Refsing S var ákveðin fangelsi 45 daga, en hún taldist þegar hafa verið afplán- uð með gæzluvarðhaldsvist hans ......................... V var ákærður fyrir innbrotsþjófnað ásamt öðrum manni, en til vara fyrir hylmingu. Þar sem ekki var sönnuð þáttaka V í þjófnað- inum, var hann sýknaður af ákæru fyrir brot á 244. gr. alm. hgl., en sakfelldur fyrir brot á 254. gr. með því að hafa aðstoð- Bls. 635 870 383 16 508 744 217 Efnisskrá CLXXV að við að flytja þýfið af innbrotsstað og að selja það og hafa hagnýtt sér af andvirðinu .........2.0.000 0000. nn. nn... K sló eign sinni á seðlaveski, sem í voru kr. 2.200,00 í peningum, tékkhefti og persónuskilríki. Hafði eigandi þess misst það við borð Ká dansleik án þess að verða þess var. K var ákærður fyrir brot á 244. gr. eða 245. gr. alm. hegningarlaga vegna þessa. Verknaðurinn var heimfærður undir 244. gr. Auk þessa var K ákærður og refsað fyrir brot á 155. gr. alm. hgl. með því að falsa tékka á eyðublað úr tékkheftinu. Var refsing hans ákveðin fangelsi í 8 mánuði með hliðsjón af 72. gr. og 77. gr. alm. hgl. ........0..0.00ennre rr Ó dæmd refsing, 6 mánaða fangelsi, fyrir þjófnað, auk fleiri brota. Hann var sýknaður að hluta til af þjófnaðarákærunni vegna skorts á sönnun ..........00000 00. enn Þrotabú. Ærumeiðingar. A krafðist, að K ritstjóra yrði refsað fyrir tiltekin ummæli í blaði, ummælin yrðu ómerkt, K dæmdur til greiðslu miskabóta og til að birta væntanlegan dóm í blaðinu að viðlögðum dagsektum. Sum ummælanna voru ekki nægilega réttlætt, og voru þau dæmd ómerk, en að öðru leyti voru kröfur A ekki teknar til BTEÍNA .......000000 rr Ættarnöfn. Sjá nafnréttur. Ökuleyfi. Sjá réttindasvipting. Ölvun. Örorka Læknir metur örorku ........000000 0000 491, 986, Úrskurðað, að fengin skuli umsögn Læknaráðs um orsakasamband milli sjúkdóms manns, sem talinn var valda örorku, og atburðar, sem í málinu greindi ..........00000. 0... .0.0.000. Öryggiseftirlit ríkisins. Vanræksla vinnuveitanda á að tilkynna Öryggiseftirliti ríkisins um vinnuslys felldi ekki á hann fébótaábyrgð vegna slyssins ... Bls. 858 865 1179 1012 1057 423 491 LEIÐRÉTTINGAR við XLII. bindi Hæstaréttardóma (prent- og ritvillur). Bls. 9, 9.1.a.0. — 14, 1.1.a.o. — 16, I4lan.. — 53, 10.1.a.0. — 115, 6.1.a.n. — 117, 6.l.a.n. — 141, 2.1.a.0. — 164, 8.-9.l.a.n. — 209, 13.1.a.0. — 232, 8.1.a.0. — 4.l.a.n. — 365, 13.a.0. — 388, 8.1.a.0. — 462, 2.-31.a.0. — 478, 1llla.n. — 524, 3.-4.1.a.0. — 533, 8.1.a.0. — 560, 3.1.a.0. — 566, 10.l.a.o. — 637, 1.1.a.o. — 660, 19.l.a.n. — 662, 5.1.a.0. — 670, 5.1.a.0. — 726, 13.la.0. — 736, 7.1.a.n. — 1759, 12l.a.n. — 817, $S.1.a.o. — 828, $.1.a.o. — 899, 13l.a.0. — 904, 4.1.a.n. — 985, 19.l.a.o. — 1022, 3.1.a.n. — 1080, 14.la.o. — 1157, 1S.1.a.n. — 1242, 2.1.a.n. — 1287, 2.1.a.0. b/v, les: m/b stefnanda, les: stefnda Nirðri-Flankastöðum, les: Nyrðri Flankastöðum nr. 19/1905, les: nr. 13/1905 markamönnum, les: mark mönnum 1. gr., les: 7. mgr. Yorkhire, les Yorkshire nr. 18/1929, les: 18/1927 38. gr., les: 36. gr. ófróðraða, les: ófóðraða 87.000, les: 87,00 úr, les: út KW, les: MW 1. tölul., les: 7. tölul. 10. greinar stefndi, les: stefnandi fasteignagerðir, les: fasteignamatsgerðir neita, les: beita nr. 57/1952, les: 57/1962 gúmmíborgum, les: gúmmíborðum 4. apríl, les: 5. apríl nr. 52/1962, les: 52/1959 22. mgr., les: 2. mgr. Jóhanssyni, les: Jóhannssyni leyfissjóðsréttinda, les: lífeyrissjóðsréttinda afveitunefndar, les: rafveitunefndar nr. 44, les: nr. 41 vináhrif, les: vínáhrif nr. $7/1967, les: nr. 58/1967 bæjarþings, les: sjó- og verzlunardóms bæjarþings, les: sjó- og verzlunardóms nr. 62/1962, les: nr. 62/1967 nr. $4/1968, les: nr. 54/1960 þarnarþings, les: varnarþings kamalampa-, les: kampalampa- vill, les: will 3932.93, les: 3992,93 Á bls. 435, við málið nr. 189/1970: Olafur Gunnarsson gegn Íslenzka Álfélaginu h/f, segir, að Gizur Bergsteinsson hæstaréttardómari hafi verið einn af dómendum málsins, en hann vék sæti í málinu. Dómendur í málinu voru hæstaréttardómararnir Logi Einarsson og Benedikt Sigurjónsson, prófessorarnir Ármann Snævarr og Gaukur Jörundsson og Þórður Björnsson yfirsakadómari. . Á bls. 1904, í hæstaréttarmálinu nr. 220/1970: Helgi Bergsson gegn Jónasi Kristjánssyni, hefur fallið niður hluti úr dómsorði bæjarþings Reykjavíkur, en rétt er dómsorðið þannig: Stefndi, Helgi Bergsson, greiði stefnanda, Jónasi Kristjánssyni, kr. 15.000,00 ásamt 6% ársvöxtum frá 1. maí 1965 til 1. janúar 1966, en 70 ársvöxtum frá þeim degi til greiðsludags og kr. 4.300,00 í málskostnað innan 15 daga frá lögbirtingu dóms þessa að viðlagðri aðför að lögum. Aðrar prentvillur en að framan greinir ætti að mega lesa í málið.