HÆSTARÉTTARDÓMAR ÚTGEFANDI HÆSTIRÉTTUR LXVII. BINDI 1976 REYKJAVÍK FÉLAGSPRENTSMIÐJAN H/F MCMLXKVIII Reglulegir dómarar Hæstaréttar 1976. Magnús Þ. Torfason. Forseti dómsins. Ármann Snævarr. Varaforseti dómsins. Benedikt Sigurjónsson. Björn Sveinbjörnsson. Einar Arnalds. Lausn frá embætti 1. mars 1976. Logi Einarsson. Þór Vilhjálmsson. Skipaður frá 1. mars 1976. 10. 11. 12. 13. 14. 15. Registur. I. MÁLASKRÁ. . Ákæruvaldið gegn Sigurgeir Einari Karlssyni. Kærumál. Gæsluvarðhald .........0...00000000... . Guðlaugur Aðalsteinsson gegn Val Símonarsyni. Úti- vistardómur ........220.ee.eeesse . Bergur Jörgensen gegn bæjarstjóranum í Hafnar- firði f. h. bæjarsjóðs Hafnarfjarðar, fjármálaráð- herra f. h. ríkissjóðs og Ingvari Björnssyni. Úti- vistardðómur .......0.200.000.0. 00. . Ákæruvaldið gegn Þorsteini Vilhelmssyni. Líkams- árás. Ákvörðun um refsingu frestað .............. „Sævar Baldursson gegn Huldu Jósefsdóttur. Hafn- ing Máls .......20000.0.ssn ss . Elías Bernburg gegn Vélsmiðjunni Héðni h/f. Skaðabótamál. Sýkna ........0.0000000. 0. . Sveinn H. Valdimarsson hæstaréttarlögmaður f. h. þrotabús Oks h/f, Reykjavík, gegn Viðari Þórðar- syni f. h. Birgis Viðarssonar. Kærumál. Frávísun frá Hæstarétti ...........2.02.2 0000 „ Emma Þorsteinsdóttir og Jón Þorsteinsson gegn Þorsteini Aðalsteinssyni, Gunnari Þorsteinssyni og Þorsteini Þorsteinssyni. Kærumál. Landskipti. Synj- að um dómkvaðningu matsmanna .........0..0.... . Ákæruvaldið gegn Halldóri Sveinbirni Kristjáns- syni. Brot gegn lögum um dýravernd og búfjár- Tækt .........0200 0200 Haf h/f gegn Steypustöðinni h/f. Skuldamál. Frá- vísun frá héraðsdómi .............0000. 0000. Ásgeir Þorleifsson gegn Landhelgisgæslunni og fjármálaráðherra f. h. ríkissjóðs til réttargæslu. Útivistardðómur ........2.0..000 0. ner María Helgadóttir gegn Samvinnubanka Íslands h/f. Útivistarðómur ..........00.0. 00... Ákæruvaldið gegn Magnúsi Leópoldssyni. Kæru- mál. Gæsluvarðhald .............20..0. 0... Ákæruvaldið gegn Valdimar Olsen. Kærumál. Gæsluvarðhald ............22000 0. .n Reynir Eyjólfsson f. h. Umboðs Olíufélagsins Skelj- Dómur Bls. %A 1 % 3 A 3 4 4 % 13 1 % 14 2 04 22 20 4 26 2 84 29 59 Y 12 % 72 3 13 a 6 vi 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 26. 27. 28. 29. 30. Málaskrá ungs h/f í Hafnarfirði gegn Þórði Árelíussyni. Skuldamál. Umboð ........000000000. 0. Sveinbjörg Ágústsdóttir gegn Guðmundi Krist- mundssyni og gagnsök. Samningar. Sönnun. Fast- EÍBN ........000 000 Sigurður Jónsson gegn Jóni V. Guðjónssyni. Kæru- mál. Vanhæfi dómara ........00.0.000 00... Sveinn Jónsson gegn fjármálaráðherra f. h. ríkis- sjóðs. Lögreglumenn. Skaðabótamál .............. Dánarbú Guðjóns Halldórs Benediktssonar og Sam- vinnutryggingar g/t gegn Gunnari H. Gunnarssyni og Almennum tryggingum h/f. Bifreiðar. Skaða- bótamál ...........20000. 0. nn Valdstjórnin gegn Þórunni Bjarnfreðsdóttur og Ólafi Gestssyni. Kærumál. Húsleit. Barnaverndar- málefni ..........220 0000 Jósafat Arngrímsson og Kyndill h/f gegn Sævari Helgasyni vegna Skiltagerðarinnar Veghúss. Skuldamál. Aðild. Fjárnám ..........00.0000.0.... Sigurður Axel Axelsson gegn Maríu Guðfinnu Andrésdóttur. Barnsmeðlag .......0.00000000..... Jóhanna F. Karlsdóttir f. h. ófjárráða sonar síns Guðmundar K. Guðnasonar gegn Sædýrasafninu í Hafnarfirði og gagnsök. Skaðabótamál. Ábyrgð á ÁÝFUM ......2.0000 0 Hótel Holt gegn Magnúsi Thorberg. Kærumál. Frá- vísunardómur úr gildi felldur .................... . Hafnarberg h/f gegn Halldóri Halldórssyni og gagnsök. Skipasala. Söluþóknun ......0.0.0.0...... Hellir s/f gegn Helga Þórarinssyni. Frávísun frá Hæstarétti. Áfrýjunarfjárhæð. Sératkvæði ........ Bjarni Thorarensen og Jón Thorarensen gegn Dofra h/f. Verksamningur. Gallar. Skaðabótamál. Sér- atkvæði ..........02.000 0. Magnús Markússon gegn Guðbirni Péturssyni, Hjör- dísi Guðmundsdóttur, Ólafi Guðmundssyni, Óskari Guðmundssyni, Tómasi Guðmundssyni, Elíasi Tóm- assyni, Guðmundi Tómassyni, Jóni Tómassyni, Bjarna Magnússyni, Grími Magnússyni, Magnúsi Magnússyni, Bergþóru Magnúsdóttur, Þorsteini Magnússyni og Birni Fr. Björnssyni skiptaráðanda f. h. dánarbús Þóru Þorsteinsdóttur og Þorgeirs Tómassonar. Ógilding erfðaskrár ................ Ákæruvaldið gegn Magnúsi Leopoldssyni. Kærumál. Gæsluvarðhald .........20000000 0... Ákæruvaldið gegn Valdimar Olsen. Gæsluvarðhald. Dómur Blis. % 79 4 19, 90 1% 96 25, 121 27 129 132 % 138 104 145 154 161 154 164 1% 175 164 184 158 17 2%, 205 3l. 32. 33. 34. 38. 39. 40. 4l. 42. 43. 44. 45. 46. Málaskrá Kærumái ........2.0200. 200 Ákæruvaldið gegn Einari Gunnari Bollasyni. Kæru- mál. Gæsluvarðhald ...........0020000 0... Dánarbú Jóns Kristjánssonar og Samvinnutrygg- ingar g/t gegn Rögnvaldi Árnasyni. Bifreiðar. Skaðabótamál. Sératkvæði .........000000 000. Rannveig Ingimundardóttir gegn oddvita Sveins- staðahrepps f. h. hreppsins. Fasteignaskattur. Synj- að uppboðs. Sératkvæði ...........000000. 0000... Ákæruvaldið gegn Þóri Þórissyni, Lárusi Svavars- syni og Magnúsi Helga Kristjánssyni. Þjófnaður. Skjalafals. Skaðabætur .........000002000.00.000.. . Ákæruvaldið gegn Sigurbirni Eiríkssyni. Kærumál. Gæsluvarðhald ...........0000 0... „ Lárus Jónsson gegn Páli S. Pálssyni hæstaréttarlög- manni f. h. J. B. Auto Wholesalers Inc. Áfrýjun kyrrsetningargerðar. Frávísun frá Hæstarétti .... . Ingólfur Bjarnason, Guðrún Ingólfsdóttir, Ingi- björg Ingólfsdóttir, Sigríður Ingólfsdóttir og Hrafn- hildur Hrafnsdóttir gegn Ásdísi Jóhannesdóttur. Ómerking. Heimvísun. Sératkvæði ................ Hekla h/f gegn Ásgeiri Hafliðasyni. Vinnuslys. Skaðabótamál ..........00000 000... Ákæruvaldið gegn Erni Ómari Úlfarssyni. Bifreið- ar. Brot gegn umferðarlögum og áfengislögum .... Landleiðir h/f og Samvinnutryggingar g/t gegn Jó- hönnu Guðlaugsdóttur og gagnsök. Bifreiðar. Skaðabótamál .........20000000 00. Leó Garðar Ingólfsson gegn Bílaverkstæði Sigurð- ar Helgasonar, Brunabótafélagi Íslands og dóms- málaráðherra og fjármálaráðherra f. h. ríkissjóðs, Og Bílaverkstæði Sigurðar Helgasonar og Bruna- bótafélag Íslands og fjármálaráðherra f. h. ríkis- sjóðs gegn Leó Garðari Ingólfssyni. Bifreiðar. Skaðabótamál. Ábyrgð ríkissjóðs ................. Páll Sigurðsson gegn dánarbúi Atla Eiríkssonar og gagnsök. Fasteignakaup. Gallar. Skaðabætur ...... Ákæruvaldið gegn Birni Pálssyni. Kærumál. Sauð- fjárbaðanir. Birting stjórnvaldsfyrirmæla. Sér- atkvæði ...........00000.0 Ákæruvaldið gegn Sigurgeir Einari Karlssyni. Kærumál. Gæsluvarðhald .........0.000000 00... Ákæruvaldið gegn Oddgeiri Guðmundi Guðmunds- syni. Kærumál. Gæsluvarðhald ...........02..0.... Ákæruvaldið gegn Svani Hvítaness Halldórssyni. Áfengislagabrot ..........0000.000 00... 13 vil Bls. 207 210 212 248 io oo io 284 286 300 310 319 334 345 374 376 379 VIII 4. 48. 49. 50. öl. Málaskrá Guðjón Andrésson gegn Heildverslun Ingvars Helgasonar. Útivistardðómur ...................... Guðrún Ágústa Ellingsen gegn Gjaldheimtunni í Reykjavík. Lögtak. Frávísun frá Hæstarétti ...... Guðrún Ágústa Ellingsen gegn Gjaldheimtunni í Reykjavík. Lögtak. Frávísun frá Hæstarétti ...... Hlöðver Örn Vilhjálmsson og Gunnar Fjeldsted segn Gunnari Júlíussyni. Hafning máls. Málskostn- AÐUT .......000.00 00 Ákæruvaldið gegn Hallgrími Pétri Gústafssyni. Kærumál. Gæsluvarðhald ........................ 52. Bergur Lárusson gegn fjármálaráðherra f. h. ríkis- 53. 5d. 56. 57. 58. 59. 60. 6l. 62. 63. 64. sjóðs, samgönguráðherra vegna Vegagerðar ríkis- ins og bæjarstjóranum í Kópavogi f. h. Kópavogs- kaupstaðar. Kærumál. Samlagsaðild. Frávísun .... Guðmundur J. Þórðarson og Halldóra Sigurðardótt- ir, eigendur Þvottahússins Drífu s/f gegn Erlu Þórðardóttur. Vinnusamningur. Uppsögn .......... Guðbergur Jónas Márusson gegn Hauki Friðriks- syni, Kristínu J. Benediktsdóttur og Almennum tryggingum h/f. Bifreiðar. Skaðabótamál .......... . Ákæruvaldið gegn Sigurði Arthúr Gíslasyni. Bif- reiðar. Brot gegn umferðarlögum og áfengislögum Jósafat Arngrímsson gegn Ragnari Jónssyni. Hafn- ing máls. Málskostnaður ......................... Gjaldheimtan í Reykjavík gegn þjóðleikhússtjóra f. h. Þjóðleikhússins og gagnsök. Fasteignaskattur. Sératkvæði ...............00000 002. Viðlagasjóður gegn Oddi Bragasyni. Viðlagasjóður. Stjórnvaldsreglur. Sératkvæði .................... Einar B. Pálsson, Gunnar Sigurðsson, Guttormur Þormar, Loftur Þorsteinsson og Ragnar Ingimars- son gegn Háskóla Íslands, menntamálaráðherra f. h. menntamálaráðuneytis og fjármálaráðherra f. h. ríkissjóðs og gagnsök. Þóknun fyrir nefndar- StÖFf 20... Ákæruvaldið gegn Kristjáni Péturssyni og Hauki Guðmundssyni. Kærumál. Réttarneitanir .......... Hlöðver Örn Vilhjálmsson og Guðfinnur Jónsson gegn Kristjáni Júlíussyni. Nauðungaruppboð. Skuldabréf. Greiðslufall .......................... Fjármálaráðherra f. h. ríkissjóðs gegn Braga Jós- efssyni. Útivistarðómur ...........0..00.00.00 Hlöðver Örn Vilhjálmsson gegn J. P. Innréttingum. Útivistardómur ...........0.... 000 Ákæruvaldið gegn Sigurvin Helgasyni. Kærumál. ses 0 sn ST z0 tz Bls. 391 391 394 396 397 399 413 424 430 436 437 447 456 469 474 481 481 66. 67. 68. 69. 70. 11. 72. 13. 14. 76. 1. 78. 79. 80. sl. Málaskrá Gæsluvarðhald ..............2.2... 00... . Ákæruvaldið gegn Sigurbergi Kristjánssyni. Kæru- mál. Dómssátt úr gildi felld ...................... Fjármálaráðherra og samgöngumálaráðherra f. h. ríkissjóðs gegn Snorra Guðmundssyni. Vinnuslys. Skaðabótamál ..............2.0.020 000 Pétur Björnsson, Cudogler h/f og Trygging h/f gegn Ragnari Björnssyni og gagnsök. Bifreiðar. Skaðabótamál .............0000002 0. 00 nn Jósafat Arngrímsson og Kyndill h/f gegn Ólafi Ólafssyni, Stefáni Jónssyni og Kristjáni Kristjáns- syni og gagnsök. Víxilmál ....................0... Ákæruvaldið gegn Sigurgeiri Einari Karlssyni. Kærumál. Gæsluvarðhald ..................0...... Ákæruvaldið gegn Ebenezer Þórðarsyni. Kærumál. Gæsluvarðhald ................0.00.0 000. Bjarni Hafsteinn Geirsson gegn þrotabúi Skelja- fells h/f. Kærumál. Frávísunardómur úr gildi felldur ............2020000 00 Tryggvi G. Friðriksson gegn þrotabúi Skeljafells h/f. Kærumál. Frávísunardómur úr gildi felldur .. Hörður Árnason gegn þrotabúi Skeljafells h/f. Kærumál. Frávísunardómur úr gildi felldur ...... Gylfi Guðmundsson gegn Kristjáni Gíslasyni. Kæru- mál. Áskorunarmál. Frávísun staðfest ............ . Tímaritið Skák gegn Ingólfsprenti h/f. Skuldamál. Samdómendur. Hafning gagnsakar ............... Flosi Jónsson gegn Rannveigu Höskuldsdóttur. Kærumál. Hjónaskilnaður. Fjárskipti. Úrskurður úr gildi felldur ...........0..0..0.0 000... n 0 Landsbanki Íslands, útibúið á Ísafirði, gegn fjár- málaráðherra f .h. ríkissjóðs. Ábyrgð ríkissjóðs vegna mistaka við afsagnargerð víxla ............ Haraldur Böðvarsson £ Co. h/f gegn Huldari Ágústssyni. Skiprúmssamningur. Uppsögn. Vél- StJÓFi .........20000200 0 Haraldur Böðvarsson á Co. h/f gegn Oddi Gísla- syni. Skiprúmssamningur. Uppsögn. Skipstjóri .... Sigurður Guðmundsson gegn Jóni Hassing. Fast- eignakaup. Gallar. Skaðabætur ............0....... Fjármálaráðherra f. h. ríkissjóðs gegn Sigurjóni H. Ingasyni og borgarstjóranum í Reykjavík f. h. borgarsjóðs og Sigurjón H. Ingason gegn fjármála- ráðherra f. h. ríkissjóðs og borgarstjóranum í Reykjavík f. h. borgarsjóðs. Lögreglumenn. Skaða- bætur. Sératkvæði ...........0..0020..0 000. 1 '% 16/ 16 % !% tz to vð = Bls. 482 487 489 563 586 594 621 82 83. 4. 85. 86. 87. 88. 89. 90. 91. 92. 93. 94. 95. 96. 98. 99. Málaskrá . Iðnaðarbanki Íslands h/f, Félag íslenskra iðnrek- enda og Landssamband iðnaðarmanna gegn Húsa- tryggingum Reykjavíkur og Guðmundi Jónssyni borgardómara. Kærumál. Dómarar. Úrskurður úr úr gildi felldur ..............0200.2 0000 000. Mínerva Karlotta Aðalsteinsdóttir gegn Jóni Sig- urðssyni og gagnsök. Forræði barna. Hjónaskilnað- ur. Sératkvæði ..............00000 000. Ákæruvaldið gegn Guðmundi Kristjónssyni. Kæru- mál. Gæsluvarðhald ............00.0000 00... Páll Árnason gegn Goða h/f. Fasteignakaup ...... Ákæruvaldið gegn Sigurði Kort Hafsteinssyni. Þjófnaður. Líkamsárás ...........0.0.20.000000... Arnbjörn Ólafsson, Einar Ólafur Arnbjarnarson, Arnbjörn Hjörleifur Arnbjarnarson og Arnbjörn Ólafsson f. h. Aðalheiðar Ernu Arnbjarnarðóttur gegn Sigurði Sigurgeirssyni, og Arnbjörn Ólafsson gegn Sigurði Sigurgeirssyni. Kærumál. Kæruheim- ild. Frávísun ..........000002000 0 Guðmundur Páll Kristjánsson gegn Energoprojekt og Bjarna Pálssyni. Kærumál. Frávísun. Vanreifun Sigurbjörn Eiríksson gegn innheimtumanni ríkis- sjóðs í Rangárvallasýslu. Útivistardómur .......... Sigurbjörn Eiríksson gegn Gjaldheimtunni í Reykjavík. Útivistardðómur ............0.00000..0.. Gunnar Aðalsteinsson f. h. Tryggva Gunnarssonar gegn Sambandi íslenskra samvinnufélaga. Úti- vistardómur .........000000 0200. Fjármálaráðherra f. h. ríkissjóðs gegn Steindóri Guðmundssyni. Útivistarðómur .............00.... Sigurður Jónsson gegn Helga Péturssyni. Útivistar- dÓMUr .......222002. 000 Miðbæjarframkvæmdir s/f gegn Bjargmundi Björgvinssyni. Útivistarðómur ................... Miðbæjarframkvæmdir s/f gegn Ómari Arasyni. Útivistardómur .............0.. 0000. Elín Ólafsdóttir gegn Sigurði M. Helgasyni skipta- ráðanda f. h. þrotabús Magnúsar R. Magnússonar og gagnsök. Gjaldþrot. Riftun kaupmála .......... . Guðrún Einarsdóttir gegn Birgi Þorvaldssyni og Unnsteini Beck skiptaráðanda. Kærumál. Kröfu um, að dómari viki sæti, synjað ........0.00000....0.. Ábyrgð h/f gegn Sigurði Þórðarsyni. Bifreiðar. Endurkrafa vátryggingarfélags .................. Ákæruvaldið gegn Sigþóri Guðjónssyni. Bifreiðar. Brot gegn umferðarlögum og áfengislögum. Sakar- Dómur st Tn st A ti = a SR 24 si in %0 "40 Bls. 653 656 666 680 692 129 129 130 100. 101. 102. 103. 104. 105. 106. 107. 108. 109. 110. 111. 112. 113. 116. 117. Málaskrá kostnaður ........220.0.0. enn Ákæruvaldið gegn Svavari Bjarnasyni. Bifreiðar. Brot gegn umferðarlögum og áfengislögum ...... Sigurður Leifsson gegn Sigurði Hallgrímssyni. Synjað um útburð. Sératkvæði ................0... Sigfús J. Johnsen gegn Tryggingamiðstöðinni h/f. Sjóvátrygging ...........0020.0. 000. Ákæruvaldið gegn Geir Egilssyni. Fjárdráttur .... Ákæruvaldið gegn: Kristjáni Jóni Jóhannssyni. Kærumál. Gæsluvarðhald ............0000.0.0.... Pólarminkur h/f gegn Guðlaugi Guðmannssyni. Dómskuld greidd eftir uppsögn héraðsdóms ...... Ákæruvaldið gegn Ívari Erni Ingólfssyni. Kærumál. Frávísun ...........02200 000. Ólafur Markússon gegn Kjartani Óskarssyni og Almennum tryggingum h/f og gagnsök. Bifreiðar. Skaðabótamál ............20000 0... Vésteinn Lúðvíksson, Sigrún Júlíusdóttir og Sam- vinnutryggingar g/t gegn James Bardin Campell og gagnsök. Bifreiðar. Skaðabótamál ............0.... Bragi Björnsson, Fanney Björnsdóttir, Friðrik Björnsson, Pétur Björnsson, Samúel Björnsson og Þórarinn S. Björnsson gegn Miðnesi h/f og skila- nefnd Garðs h/f aðallega og fjármálaráðherra og utanríkisráðherra f. h. ríkissjóðs til vara. Ómerking. Frávísun ........0.0.2002. 000 Sigurbjörn Eiríksson gegn innheimtumanni ríkis- sjóðs í Kjósarsýslu og Gjaldheimtunni í Reykja- vík. Útivist. Ómaksbætur .........0.....00000000.. Einar M. Jóhannesson gegn Hauki Benediktssyni. Útivistarðómur ...........20.0.. 0... Einar M. Jóhannesson gegn Hauki Benediktssyni. Útivistardðómur .........0.22.0 00... Búnaðarbanki Íslands gegn dánarbúi Björns Jóns- sonar. Útivistardómur ...........000. 000... . Ákæruvaldið gegn Þórði Ingva Sigurðssyni. Bifreið- ar. Brot gegn umferðarlögum og áfengislögum .... . Bæjarútgerð Hafnarfjarðar og Vélsmiðja Hafnar- fjarðar h/f gegn Almennum Tryggingum h/f og Bjarni R. Guðmundsson, þrotabú Haralds Á. Júlíus- sonar og þrotabú Hreiðars Júlíussonar gegn Al- mennum Tryggingum h/f. Sjóvátrygging. Veðhafar. Sératkvæði .........00000000 00. Sveinbjörn Árnason gegn Kristjáni H. Jónssyni og Klemens Jónssyni. Landamerkjamál .............. Flosi Jónsson gegn Rannveigu Jónsdóttur. Kæru- Dómur 0 10 190 %40 "40 *%0 240 240 20 XI Bls. Tal 144 863 814 896 902 903 903 904 904 908 933 XII 118. 119. 120. 121. 122. 123. 126. 127. 128. 130. 131. 132. Málaskrá mál. Hjónaskilnaður., Fjárskipti. Úrskurður úr gildi felldur .............2002. 020... nn Ákæruvaldið gegn Guðjóni Skarphéðinssyni. Kæru- mál. Gæsluvarðhald .............000.0 000... Hulda S. Fjeldsted gegn Theodóri J. Jónssyni og gagnsök. Skuldamál. Fógetagerð úr gildi felld .... Guðný Vilhelmína Karlsdóttir gegn Fanneyju Vil- hjálmsdóttur Krebs, Guðnýju Kristínu Vilhjálms- dóttur Einarsson, Maríu Vilhjálmsdóttur, Sól- rúnu Vilhjálmsdóttur og Þórarni Vilhjálmssyni, börnum Einars Vilhjálmssonar, þeim Birnu Einars- dóttur, Gunnari Einarssyni, Hrafnhildi Einarsdótt- ur, Karli Axeli Einarssyni, Kristjáni Einarssyni, Maríu Einarsdóttur, Rúnari Einarssyni og Vilhjálmi Einarssyni og Unnsteini Beck skiptaráðanda í Reykjavík f. h. dánarbús Karls Axels Vilhjálmsson- ar. Erfðamál. Skipti .........0000000. 0000. Guðmundur Magnússon gegn Málningarþjónust- unni h/f. Verksamningur. Tilboð. Afsláttur ...... Útgerðarfélag Akureyringa h/f gegn Landhelgis- gæslu Íslands f. h. eiganda og áhafnar v/s Óðins og sagnsök. Björgun. Sjóréttur ..............0.0..... Paul R. Smith gegn Íris Guðnadóttur. Hjónaskiln- aður. Ógilding skilnaðarskilmála. Málflytjendur. Umboð ........2.00000 00. . Helgi Indriðason gegn dánarbúi Kristjáns Jónsson- ar og gagnsök. Bifreiðaárekstur. Skaðabótamál ... . Aðalsteinn Gíslason og Ingiríður Leifsdóttir gegn Gjaldheimtunni í Reykjavík. Skattamál. Gagnkvæm ábyrgð hjóna á sköttum. Sératkvæði ............ Ákæruvaldið gegn Sigurpáli Eiríki Garðarssyni. Kærumál. Gæsluvarðhald ..........0...0..20.002.0.. M gegn H. Óskað álitsgerðar læknaráðs .......... Árni Valdimarsson gegn Gunnari Tómassyni. Úti- vistardómur .........000000 000 .n nr . Jónas Guðmundsson gegn Þuríði Guðmundsdóttur persónulega og f. h. dánarbús Guðrúnar Guðmunds- dóttur, Þórarni Sæmundssyni og Fríði Guðmunds- dóttur. Útivistarðómur .........00...0 0000... Ákæruvaldið gegn Erni Ingólfssyni. Fiskveiðabrot.. Marco h/f gegn Viggó Helgasyni. Tilboð. Samnings- gerð. Skaðabætur ...........20.2000 0. 0. nn Sigurður M. Helgason skiptaráðandi f. h. dánarbús Guðmundar J. Magnússonar gegn Hreiðari Svavars- syni og til réttargæslu Unnsteini Beck skiptaráð- anda f. h. dánarbús Margeirs J. Magnússonar. Synj- Dómur "A *%1 A 1 A *%1 *%a *%1 264, Ar SA “2 “2 %2 € As Bls. 941 944 948 955 963 974 984 1005 1011 1017 1019 1020 1020 1021 1030 133. 134. 136. 137. 138. 139. 140. 141. un innsetningargerðar. Valdmörk fógeta- og skipta- réttar ..........02000 00 Vilborg Guðmundsdóttir gegn Haraldi Jónssyni, Sig- ríði Haraldsdóttur og Brunabótafélagi Íslands g/t, og Guðrún Jósepsdóttir og Hagtrygging h/f gegn Haraldi Jónssyni. Bifreiðaárekstur, Skaðabótamál.. Agnar Angantýsson gegn bæjarstjóranum í Vest- mannaeyjum f. h. Vestmannaeyjakaupstaðar. Vinnusamningur. Opinberir starfsmenn .......... . Einar Birgir Sigurjónsson gegn bæjarstjóranum Í Vestmannaeyjum f. h. Vestmannaeyjakaupstaðar. Vinnusamningur. Opinberir starfsmenn .......... Jósafat Arngrímsson gegn Ragnari Jónssyni og gagnsök. Fjárnámsgerð staðfest .................. Ákæruvaldið gegn Guðbjarti Þórði Pálssyni. Kæru- mál. Gæsluvarðhaldsúrskurður ómerktur. Sér- atkvæði ............00000 0. Guðbjartur Kristinsson fyrir sjálfan sig og vegna ófjárráða barna sinna, Guðbjargar, Hafþórs, Krist- ins og Jóhönnu gegn Sigurbergi Baldurssyni, Frið- bergi Þór Leóssyni og Sjóvátryggingarfélagi Ís- lands h/f. Bifreiðar. Skaðabótamál. Sýkna ........ Jón Magnússon gegn Herði Helgasyni. Verðtrygg- ing. Gengi ........00000. 000. Kristján Bjarnason gegn hreppsnefnd Dyrhóla- hrepps f. h. hreppsins, Guðjóni Þorsteinssyni og Óskari Þorsteinssyni. Forkaupsréttur ............. Kyndill h/f gegn Ragnari Jónssyni og gagnsök. Fjárnám. Frávísun. Sératkvæði .................. Dómur "Aa "%A2 17 12 1%, VA2 '%2 SX to to sa tw to sr nn XIII Bls. 1042 1048 1059 1066 1072 1080 1101 1105 1118 II. NAFNASKRÁ. A. Einkamál, Bls. Aðalheiður Erna Arnbjarnardðóttir ...............0.0.0.0000.... 713 Aðalsteinn Gíslason .............2.0.0. eens 1011 Agnar Angantýsson ..........2.200000.000s ern 1059 Almennar Tryggingar h/f ..............0..00..... 121, 424, 863, 908 Arnbjörn Hjörleifur Arnbjarnarson ..........00.0.00 0... 000... 113 Arnbjörn Ólafsson ..............0...e vere 113 Atli Eiríksson, dánarbú ..............2.00 0000 345 Ábyrgð h/f .........0...00 rr 739 Áhöfn v/s Óðins ............0..00..2.000 en 974 Árni Valdimarsson ..........22..0.... en 1020 Ásdís Jóhannesdóttir ................00..0.00 00 286 Ásgeir Hafliðason ................2.0.0..0 0... 300 Ásgeir Þorleifsson ................000.. 0 ns 72 Beck, Unnsteinn, skiptaráðandi ...................... 134, 955, 1042 Bergur Jörgensen ..............0.020 0000 ner 3 Bergur Lárusson ............00.00.0 nes 399 Birgir Þorvaldsson ..............0.202.0 nn eens 135 Birgir Viðarsson ..............200000 00. .r een 22 Birna Einarsdóttir .................2.22220.0.s rn 955 Bílaverkstæði Sigurðar Helgasonar ..............0.00..0.0.... 334 Bjargmundur Björgvinsson ..............00..0 000... an 729 Bjarni Hafsteinn Geirsson ..............00.00. s.s 527 Bjarni R. Guðmundsson .............0000 ss sen 908 Bjarni Magnússon .............2002.2..en rr 197 Bjarni Pálsson ............000.00000nr ns 120 Bjarni Thorarensen ................2.0 sess 184 Björn Fr. Björnsson skiptaráðandi .......................... 197 Björn Jónsson, dánarbú .............20200 0000. 904 Borgarsjóður Reykjavíkur ...............0.2.0000 00... 621 Borgarstjórinn í Reykjavík ..............0.0..00. 0000... 621 Bragi Björnsson ...............2000 00 .vs ner 896 Bragi Jósefsson ..............02000 00 .n ner 481 Brunabótafélag Íslands g/t ............00000000 0000. 334, 1048 Búnaðarbanki Íslands ..............2..000.000 0000... 904 Bæjarsjóður Hafnarfjarðar ..............0..020.00. 020 en. 3 Bæjarstjórinn í Hafnarfirði ..............0.2.00.00.0 0000... 3 Bæjarstjórinn í Kópavogi ............20000000 0000 nn 339 Bæjarstjórinn í Vestmannaeyjum ...........0.00.000.... 1059, 1066 Nafnaskrá XV Bls. Bæjarútgerð Hafnarfjarðar ............02.22 0000. nn nn rn 908 Campell, James Bardin ...........0.000000 00 ne ner 874 Cudogler h/f ..........2002.00000 nað 503 Dánarbú Atla Eiríkssonar ............20000 0000 nn enn 345 Dánarbú Björns Jónssonar .........000000ne enn 904 Dánarbú Guðjóns Halldórs Benediktssonar .........020.000... 121 Dánarbú Guðmundar J. Magnússonar ........02000000 000. 00... 1042 Dánarbú Guðrúnar Guðmundssonar ........2000000 0... nn... 1029 Dánarbú Jónasar Kristjánssonar ............2200000 0... 0... 212 Dánarbú Karls Axels Vilhjálmssonar ..........00.0.. 00... 0... 955 Dánarbú Kristjáns Jónssonar ..........02000 000. 0. en. 1005 Dánarbú Margeirs J. Magnússonar ...........00200 0... n 0... 1042 Dánarbú Þorgeirs Tómassonar ..........00000 000. 0... 197 Dánarbú Þóru Þorsteinsdóttur ...........200000 000... n 197 Dofri h/f ........2...000 0000 184 Dómsmálaráðherra ..........0..0. 2020 ne nn 334 Drífa, þvottahús ...........002002 2020 n0 nn 413 Dyrhólahreppur ..........00.0220 0000 nr 1105 Eigendur v/s Óðins ............00.00.. 0000 nr 974 Einar Ólafur Arnbjarnarson ...........0.0.0.. 0... 113 Einar M. Jóhannesson ..........0..00..0.e nr 903 Einar B. Pálsson .........2...0.0. een 456 Einar Birgir Sigurjónsson ........2020000000 00 1066 Einar Vilhjálmsson ..........00020 0... nn 955 Einarsson, Guðný Kristín Vilhjálmsdóttir .................... 955 Elías Tómasson ..........00000 0000 197 Elín Ólafsdóttir ..............2.02.2.0 00 ans 730 Ellingsen, Guðrún Ágústa ............000 000... n 391, 394 Emma Þorsteinsdóttir ...........0.2020200 0... 26 Energoprojekt ..........0000000 ner 720 Erla Þórðardóttir ............2200.20 0000 nn 413 Fanney Björnsdóttir ...........0002000000 eeen 896 Fanney Vilhjálmsdóttir Krebs ........0002.0000 00... 955 Félag íslenskra iðnrekenda ..........0..000000 0000 n nr. 653 Fjármálaráðherra 3, 72, 96, 334, 399, 456, 481, 489, 563, 621, 728, 896 Flosi Jónsson .........00.000 00. n nn 560, 941 Fjeldsted, Gunnar ...........200000. sens 396 Fjeldsted, Hulda S. ............20200 0000 948 Friðbergur Þór Leósson .........000000 0000 nes 1080 Friðrik Björnsson ..........20200000n ene 896 Fríða Guðmundsdóttir ...........02.200.00 0000 1020 Garður h/f, skilanefnd ...........000..0 0000 neee 896 Gjaldheimtan í Reykjavík ................ 391, 394, 727, 902, 1011 Guðbergur Jónas Márusson ..........0000. 000. enn 424 Guðbjartur Kristinsson ..........00000 00. ene 1080 Guðbjörg Guðbjartsdóttir ............02.000000 000. nn 1080 XVI Nafnaskrá Bls Guðbjörn Pétursson ..........2.00..000.n nr 197 Guðfinnur Jónsson ...........2.00 000 474 Guðjón Andrésson ...........200..220..nr nr 391 Guðjón Halldór Benediktsson, dánarbú ...........0.0.0000.... 121 Guðjón Þorsteinsson ..............2..0.00 00 1195 Guðlaugur Aðalsteinsson ..............00.2 000 vann 3 Guðlaugur Guðmannsson ............20..0 00 sn 839 Guðmundur J. Magnússon, dánarbú ........0000000 00. 000.. 1042 Guðmundur Jónsson borgardómari ............0.000.0.000.0.. 653 Guðmundur J. Þórðarson ...........0200.0 0000. 413 Guðmundur K. Guðnason ..........0.0000. 00. 145 Guðmundur Kristmundsson ...........2.0200 0... rn. 82 Guðmundur Magnússon ...........000.00. 020 nn 96 Guðmundur Páll Kristjánsson .............00.00... 0. 0000. 120 Guðmundur Tómasson ..........20.0.0.0 000. 197 Guðný Kristín Vilhjálmsdóttir Einarsson ........0...0........ 955 Guðný Vilhelmína Karlsdóttir ..............0..0.0..0 00... 955 Guðrún Ágústa Ellingsen ................000000 000. 391, 394 Guðrún Einarsdóttir ...............0...2.. 00. 135 Guðrún Guðmundsdóttir, dánarbú .............0000.00.00002.. 1020 Guðrún Ingólfsdóttir ......................0 0... nn 286 Guðrún Jósepsdóttir ..............0.220200. 0000 1048 Goði h/f ...........2200 0200 680 Grímur Magnússon ...........2.2200 0000 197 Gunnar Aðalsteinsson ...........2...00 0... 0 nr 127 Gunnar Einarsson ............2..0.2 00 .0rn rr 955 Gunnar Fjeldsted ................0.0.0000. 0000 396 Gunnar H. Gunnarsson ...........2.2%. 0... sn 121 Gunnar Júlíusson ..........2.00200 00. s rr 396 Gunnar Sigurðsson ...........000..2. 0220. rn 456 Gunnar Tómasson ..............2.0.. nr rr 1020 Gunnar Þorsteinsson .............000... 20 nn 26 Guttormur Þormar ............2.20... enn 456 Gylfi Guðmundsson ............22...0. sn 545 H .......0020000 1019 Haf h/f .............0002 020 59 Hafnarberg h/f ...........22.202 0000. 164 Hafþór Guðbjartsson ............2..2.0.0 000. 1080 Hagtrygging h/f ...............2..00.0 000 1048 Halldór Halldórsson ..............2.2..0. 00. 164 Halldóra Sigurðardóttir ...............000.00..0. 0000. 413 Haraldur Böðvarsson ér Co. h/f .........0.00..00000 578, 586 Haraldur Jónasson ..........2..2.00.. 000 n rr 1048 Haraldur H. Júlíusson, þrotabú ...........2..0.000 0... 908 Hassing, Jón ..........2..20000. 0000 err 594 Haukur Benediktsson .............2.00000 000. 903 Nafnaskrá XVII Bls. Haukur Friðriksson .........0.0200.0 0... 424 Háskóli Íslands ...............02.00.0 000 n nr 456 Heildverslun Ingvars Helgasonar .........00.... 0000... 391 Hekla h/f ...........200200. 0000 300 Helgi Indriðason ...........00..000 0000 nn 1005 Helgi Pétursson ...........00..000 0. 128 Helgi Þórarinsson .........0..22000 000 175 Hellir s/f .........2...022.02. sn TS Hjördís Guðmundsdóttir .............002000 000. 197 Hlöðver Örn Vilhjálmsson .........000.00 00... 396, 474, 481 Holt, hótel ...........0020 0000 161 Hótel Holt ..............0. 000. 161 Hrafnhildur Einarsdóttir ............2.000220 0000 00 955 Hrafnhildur Hrafnsdóttir ...........020220 00. 0n nn 286 Hreiðar Júlíusson, þrotabú .........000.00 0020. 908 Hreiðar Svavarsson ..........0.200 0. ns 1042 Hreppsnefnd Dyrhólahrepps ......00.00000 002. 0n nn 1105 Hulda Jósefsdóttir ...........20000. 0000 0 13 Huida S. Fjeldsted ..............02200 nn 948 Huldar Ágústsson ..........00..00000 00 578 Húsatryggingar Reykjavíkur ............0000020 0000... 653 Hörður Árnason ..........0...2. 000 539 Hörður Helgason ..........00..0 0020 nn 1101 Iðnaðarbanki Íslands h/f ............00.0000. 0000 nn 653 Ingibjörg Ingólfsdóttir ..............0000.0 0... .n renn 286 Ingiríður Leifsdóttir ..............2202.00. 00 nr 1011 Ingólfur Bjarnason ..........2.0000 0. essa 286 Ingólfsprent h/f ...........2.220 0000. 546 Ingvar Björnsson .........020002. 0 ens 3 Ingvar Helgason, heildverslun .........200000 000. 0. nn. 391 Innheimtumaður ríkissjóðs í Kjósarsýslu .................... 902 Innheimtumaður ríkissjóðs í Rangárvallasýslu .............. T16 Íris Guðnadóttir ...........200....0 0. ens 984 James Bardin Campell .........000000 0000 nn 874 J. £ B. Auto Wholesalers Inc. ......0.22200 0000 284 J. P. Innréttingar ............2.202 000 nr. nt 481 Johnsen, Sigfús J. ...........2000 0200 0n 155 Jóhanna Guðbjartsdóttir ............0..000.00 02... nn 1086 Jóhanna Guðlaugsdóttir ............2..020000 0... n rn 319 Jóhanna F. Karlsdóttir ............2.2.0020 0000 n 145 Jón V. Guðjónsson ............02.200 nn 90 Jón Hassing ............002 2000... 594 Jón Magnússon .......02000000 00 ss 1101 Jón Sigurðsson ..........0000000n0n 656 Jón Thorarensen ...........0.00. 0. nenna 184 Jón Tómasson ........2...0.0. ss 197 XVIII Nafnaskrá Bls Jón Þorsteinsson ............2.2.2..0. rns 26 Jónas Guðmundsson ............20200.. 00 ss 1020 Jónas Kristjánsson, dánarbú ...........2.2000000 0000 nn. 212 Jósafat Arngrímsson ............2.00 000... 132, 436, 515, 1072 Jörgensen, Bergur ............0000000 ess 3 Karl Axel Einarsson ...............2....0 nn ens 955 Karl Axel Vilhjálmsson, dánarbú ..............00000 0000... 955 Kjartan Óskarsson .........200.00..0. enn 863 Klemens Jónsson ..............00.00 0. ns 933 Kópavogskaupstaður ..............2..0.00. 000. 399 Krebs, Fanney Vilhjálmsdóttir ...............0.0.000000 000... 955 Kristinn Guðbjartsson ...........2...2.00.00. 00 sn 1080 Kristín J. Benediktsdóttir ...............2.0.200 0000. 424 Kristján Bjarnason ............0...0.0 00. ns 1195 Kristján Einarsson ..............20000 00 00n rn 955 Kristján Gíslason ............2.2200. 000 545 Kristján H. Jónsson ...........002200 00 nr 933 Kristján Jónsson, dánarbú ............2..%0. 00. 1005 Kristján Júlíusson ............2.200. 0000 n rn 474 Kristján Kristjánsson ..............00..0 0... e ns 515 Kyndill h/f ..............00000 0002 132, 1118 Landhelgisgæsla Íslands ..............000000000.0 0. 72, 974 Landleiðir h/f ............2......0022 00 nn 319 Landsbanki Íslands, útibúið á Ísafirði ........................ 563 Landssamband iðnaðarmanna ................0. 0000 n nn. 653 Lárus Jónsson ..........22000.00 0... 234 Leó Garðar Ingólfsson ................22.00. 00. 334 Loftur Þorsteinsson ............2..2.0 020. ern 456 M #0... 1019 Magnús Magnússon ............2.000 0... nn 197 Magnús R. Magnússon, þrotabú ...........2.20000.00 000. 730 Magnús Markússon ............2.0.00 000 sr 197 Magnús Thorberg .............2200.0. 000 161 Magnþóra Magnúsdóttir ..............02..0.000 0... nn 197 Marco h/f .........0..0200. 00 1030 Margeir J. Magnússon, dánarbú ...........0.0.00000 0000. 00 1042 María Guðfinna Andrésdóttir ................0.0202.0 0... nr. 138 María Einarsdóttir ..................2.2...02. 0. nn nn 955 María Helgadóttir ..................2..00.00 0... e nr 12 María Vilhjálmsdóttir ................00.2.. 0... 955 Málningarþjónustan h/f ................00.. 2000. n nn 963 Menntamálaráðherra ..............202.20 00. n en 456 Menntamálaráðuneytið ...................2020.. 000 456 Miðbæjarframkvæmdir s/f ..............00.20 0... nn. 129 Miðnes h/f ..........2000..2 0... 896 Mínerva Karlotta Aðalsteinsdóttir ..............0..0..0.000.0.... 656 Nafnaskrá XIX Bls Oddur Bragason ..........22.00 eeen e 447 Oddur Gíslason ............0.0.. e.s 586 Oddviti Sveinsstaðahrepps .........00000000 0... 232 Óðinn, v/s, áhöfn ..........2000... nn 974 Óðinn, v/s, eigendur ...............02 0000 974 Ok h/f, þrotabú ............02.00000 ner 22 Ólafur Guðmundsson ..........0.... 0000... 197 Ólafur Markússon ..............0.. 000. .r 863 Ólafur Ólafsson .............0.0. 0... 515 Olíufélagið Skeljungur h/f, umboð í Hafnarfirði ............ 19 Ómar Arason ..........22.00s0 err 729 Óskar Guðmundsson ..............0.0 00. 197 Óskar Þorsteinsson .............0.2.... 0. ser 1105 Paul R. Smith ..........0...02 0000. 984 Páll Árnason ..........0.00. 0... 680 Páll Sigurðsson .............20.000 nes 345 Páll S. Pálsson hæstaréttarlögmaður .............0.......... 284 Pétur Björnsson ............20.00 0000 503, 896 Pólarminkur h/f ..........2.0.02 0000 n0 839 Ragnar Björnsson ..........2.20.0.0 seen 593 Ragnar Jónsson ........0000000 0000 436, 1072, 1118 Ragnar Ingimarsson ..........0020200 00 een 456 Rannveig Ingimundardóttir .............2..2.00000 0000 nn 232 Rannveig Jónsdóttir ............2.0.0020.0 000 941 Rannveig Höskuldsdóttir .............00.000000 0000... 560 Reynir Eyjólfsson .............2002 0000 00 79 Ríkissjóður 3, 72, 96, 334, 399, 456, 489, 563, 621, 726, 728, 896, 902 Rúnar Einarsson ..............02000 000 955 Rögnvaldur Árnason ..........0.....0.0 0. 212 Samband íslenskra samvinnufélaga ..............0.000000..2.. 727 Samgönguráðherra ............00000 0000. nn 399, 489 Samúel Björnsson ...........000000 nes 896 Samvinnubanki Íslands ...............00... 0000 n enn 12 Samvinnutryggingar g/t .........0.000. 0000... 121, 212, 319, 874 Sigfús J. Johnsen ............0..0 000 eð err 755 Sigríður Haraldsdóttir ...........2.0.0000 0000... 1048 Sigríður Ingólfsdóttir .............0..2.200 0000. 286 Sigríður Magnúsdóttir ............0..020000 0000. 0 nn 197 Sigrún Júlíusdóttir ............0.202200 0000 enn 874 Sigurður Antonsson .........000002 0000 ne 150 Sigurður Axel Axelsson .........20000. 08 138 Sigurður Guðmundsson ..........20.00.00 00. 594 Sigurður Helgason, bílaverkstæði ............20.00.00 0000... 334 Sigurður Jónsson .........200...0n se nr rr 90, 728 Sigurður Leifsson ...........00.000000enn nn 750 Sigurður M. Helgason skiptaráðandi .................... 130, 1042 XK Nafnaskrá Bls Sigurður Sigurgeirsson ..........0..20.000 00. 713 Sigurður Þórðarson ..........20...00. 0 s.n 139 Sigurbergur Baldursson ...........020200. 0... n 1080 Sigurbjörn Eiríksson ...........00000 0000... 726, 727, 902 Sigurjón Á. Ingason ............0..0. 000 n nr 621 Sjóvátryggingarfélag Íslands h/f ..............00..0......... 1080 Skák, tímarit ................0 0000 546 Skeljafell h/f, þrotabú .........0.020.000 0000. 527, 533, 539 Skeljungur h/f, olíufélag, umboð í Hafnarfirði .............. 79 Skilanefnd Garðs h/f ..........22002000 000. 996 Skiltagerðin Veghús ..............220 000... 132 Smith, Paul R. .........20000. ns 984 Snorri Guðmundsson ........002.00. 000 ss 489 Sólrún Vilhjálmsdóttir ............00.000000 0... 955 Stefán Jónsson ......0.02002000..0 515 Steindór Gunnarsson ..........0..0. 000 ð sn 128 Steypustöðin h/f .............0...220 000 59 Sveinbjörg Ágústsdóttir ................000..000. 0... 82 Sveinbjörn Árnason .............2. 02... rn nr 933 Sveinn Jónsson .........02..0.se ss 96 Sveinn H. Valdimarsson hæstaréttarlögmaður ................ 22 Sveinsstaðahreppur ...........00022.0 0 232 Sædýrasafnið í Hafnarfirði ...............00..0. 0000... 145 Sævar Baldursson .........2.2..0.0. 00 13 Sævar Helgason ............0.2.00 00. sn 132 Theodór J. Jónsson ........0.20000 000 948 Thorarensen, Bjarni .........0..2.0 0000. 184 Thorarensen, Jón ..........2.000. 0000 184 Thorberg, Magnús ..........0.000.0 0. sr 161 Tímaritið Skák ............2.22.20. ne sn 546 Tómas Guðmundsson ........002.0000.0 0 197 Trygging h/f ............200002 0000. 503 Tryggingamiðstöðin h/f ............00.000. 0002... 155 Tryggvi G. Frðriksson .........2.0000 0... 533 Tryggvi Gunnarsson ..........2022000 0. T27 Unnsteinn Beck skiptaráðandi ...........00...00.... 135, 955, 1042 Umboð Olíufélagsins Skeljungs h/f í Hafnarfirði ............ 19 Utanríkisráðherra ..............00..2 0. 896 Útgerðarfélag Akureyringa h/f .............0000.... 0... Q74 Valur Símonarson ...........000000 00 3 Vegagerð ríkisins ..................000 000. sn 399 Veghús, skiltagerð ..........20..00000. 00. 132 Vestmannaeyjakaupstaður ..........0..0..000000 0000... 1054, 1066 Vélsmiðja Hafnarfjarðar h/f .............0..00200 00... 908 Vésteinn Lúðvíksson .............00.0 0. s.s 874 Viðar Þórðarson .............0....ens sr 22 Nafnaskrá XXI Bls. Viðlagasjóður .........2.0200 0. enn 447 Viggó Helgason .........0.0.20. 00 ns senn rr 1030 Vilborg Guðmundsdóttir ..........0..000000 0000 nn 1048 Vilhjálmur Einarsson .......00000 00... 955 Þjóðleikhúsið .................000 200 437 Þjóðleikhússtjóri .........00000000 00 0n renn 437 Þorgeir Tómasson, dánarbú ........0..00000 00 0000 n rn 197 Þorsteinn Aðalsteinsson .........0000 0000 esne 26 Þorsteinn Magnússon ........00000 0... sn nn 197 Þorsteinn Þorsteinsson .......20200000 0 nenna 26 Þormar, Guttormur ........20200 000 456 Þórður Árelíusson ............0...0 sn 79 Þóra Þorsteinsdóttir, dánarbú ............0.0000 0000 0 nn. 197 Þórarinn S. Björnsson ..........00000 00 senn 896 Þórarinn Sæmundsson .........000200 00 seen 1020 Þórarinn Vilhjálmsson ...........00202 0000 een 955 Þrotabú Haralds H. Júlíussonar .........0000 0000... 908 Þrotabú Hreiðars Júlíussonar ...........2000000 0000 nn 908 Þrotabú Magnúsar R. Magnússonar ..........000000 00.00.0000. 730 Þrotabú Oks h/f .........0..000eeenener 22 Þrotabú Skeljafells h/f .........02.000000 000... 527, 533, 539 Þuríður Guðmundsdóttir .........0202.200 0000 1020 Þvottahúsið Drífa .......0...00000. 00... n eens 413 B. Opinber mál. Ásgeir Ebenezer Þórðarson .........000000 00 nn 00 nn 524 Björn Pálsson .......0020...00. enn 367 Einar Gunnar Bollason ........c..ceenveens 219 Geir Egilsson .......0.0..0.0 0. nn 810 Guðbjartur Þórður Pálsson ........02.000000 0000. nn 1075 Guðmundur Kristjánsson ........... sr 676 Guðjón Skarphéðinsson .........0020.0 0. nn rr 944 Halldór Sveinbjörn Kristjánsson ..........00000000 0000... 29 Hallgrímur Pétur Gústafsson ........0000000 0000. 397 Haukur Guðmundsson ........0000.00 nennt 569 Ívar Örn Ingólfsson ........0.00000 000 854 Kristján Jón Jóhannsson .........0020000 0000 nr nn 837 Kristján Pétursson .........0.000000 ner nn rn 469 Lárus Svavarsson .........seecee nr 248 Magnús Helgi Kristjánsson ..........0000000 eeen erna 248 Magnús Leopoldsson .......0..00000.0 ern 73, 205 Oddgeir Guðmundur Guðmundsson ......200.0000 00... nr 0 376 Olsen, Valdemar ........0200000 000 ern 76, 207 Ólafur Gestsson ............sss err 129 Sigurður Arthúr Gíslason .........200000. 00 enn rn 430 Sigurður Kort Hafsteinsson .........00000. ee snert 692 KXKII Bis Sigurbergur Kristjánsson ..................0. 0000... 487 Sigurbjörn Eiríksson ............2..00 0... sen 282 Sigurgeir Einar Karlsson ...........020000.. 0 1, 374, 522 Sigurpáll Eiríkur Garðarsson ...........0.0..00. 000. 1017 Sigurvin Helgason ..............2.0.0 00. n sr 482 Sigþór Guðjónsson .............2%202 00. n rs 741 Svavar Bjarnason ...........02.000.. ns TAA Svanur Hvítaness Halldórsson ..........0.002.... 0... nn. 379 Valdimar Olsen ............0.... 0... 76, 207 Þórður Ingvi Sigurðsson ..........2..2...... 2... 904 Þóranna Bjarnfreðsdóttir ..................0...0.2. 0... 129 Þórir Þórisson .........0.....200... nn 248 Þorsteinn Vilhelmsson .............02.0 00... 4 Örn Ingólfsson ..............0.0.. ss 1021 Örn Ómar Úlfarsson ...........0.0020 0. 310 II. SKRÁ um lög og reglugerðir, samþykktir o. fl., sem vitnað er til í XLVII. bindi hæstaréttardóma. 1281. Jónsbók. Mannhelgisbálkur. 13. kap. — 1049. 1823,8. janúar. Opið bréf um testamenti og notarialgerðir. — 576. 1850, 25. september. Tilskipun um nokkrar breytingar á erfðalögum á Íslandi. 23. gr. — 200, 204. 1877,nr. 23, 14. desember. Lög um tekjuskatt. 1. gr. — 245. 2. gr. — 245. 3. gr. — 245. 4. gr. — 245. 5. gr. — 245. 1878, nr. 3, 12. apríl. Lög um skipti á dánarbúum og félagsbúum o. fl. — 560. 33. gr. — 25, 1043. 35. gr. — 1043. 63. gr. — 560, 562, 942, 944. 90. gr. — 25. 100. gr. — 570. 1885, nr. 29, 16. desember. Lög um lögtak og fjárnám án undanfarins dóms eða sáttar. 1. gr. — 1015. 10.gr.— 392, 395. 15. gr. — 476. 1887, nr. 18, 4. nóvember. Lög um veð. 3. gr. — 475. 1887,nr. 19, 4. nóvember. Lög um aðför. 33. gr. — 1072. 45. gr. — 134. 1908,nr. 42, 13. nóvember. Lög um verslanaskrár, firmu og prókúru- umboð. — 910. 1905,nr. 14, 20. október. Lög wm fyrningu skulda og annarra kröfu- réttinda. 3. gr. — 182. 4. gr. — 183. XXIV Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. 1917,nr. 54, 26. október. Lög um breyting á og viðauka við lög nr. 23, 14. desember 1877. — 246. 1919,nr. 41, 28. nóvember. Lög um landamerki o. fl. III. kafli — 287, 288. 14. gr. — 933. 16. gr. — 287, 288. 1921,nr. 39, 27. júní. Lög um stofnun og slit hjúskapar. — 657. 59. gr. — 1002, 1004. 1921,nr. 46, 27. júní. Lög um afstöðu foreldra til óskilgetinna barna. 4. gr. — 961. 36. gr. — 956, 961. 1921,nr. 57, 27. júní. Lög um afstöðu foreldra til skilgetinna barna. 59. gr. — 1004. 1921,nr. 66, 27. júní. Lög um fasteignaskatt. 3. gr. — 234. 1921,nr. 74, 27. júní. Lög um tekjuskatt og eignarskatt. — 246. 1922,nr. 39, 19. júní. Lög um lausafjárkaup. 52. gr. — 364. 1923, nr. 20, 20. júní. Lög um réttindi og skyldur hjóna. VII. kafli — 560, 944. 29. gr. — 730, 734. 47. gr. — 570. 1924,nr. 4, 11. apríl. Lög um að miða við gullkrónur, sektir fyrir landhelgisbrot. — 1029. 1924,nr. 36. Lög um bæjargjöld í Reykjavík. — 440. 1928,nr. 30, ?. maí, Lög um þinglýsing skjala og aflýsing. — 576. 1929,nr. 25, 14. júní. Lög um gjaldþrotaskipti. 25. gr. — 731. 27.gr.— 731, 733, 734. 1933, nr. 92, 19. júní. Lög um lögreglumenn. 1. gr. — 622. 1938,nr. 98, 19. júní. Vísillög. — 563. 1. gr. — 515. 19. gr. — 515, 522. 34. gr. — 564, 568, 5711. 41. gr. — 1104. 44. gr. — 564. 53. gr. — 568, 571. TA. gr. — 570. Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. XKV 88. gr. — 576. 91. gr. — 568. 92. gr. — 568. 93. gr. — 568. 1936,nr. 7, 1. febrúar. Lög um samningsgerð, umboð og ógilda lög- gerninga. 10. gr. — 928, 1002. 25. gr. — 1002. 30. gr. — 572. 31. gr. — 981. 32. gr. — 572. 1936,nr. 85, 23. júní. Lög um meðferð einkamála í héraði. 17. kafli — 531, 1104. 5. gr. — 162. 30. gr. — 653, 656. 33. gr. — 576. 34. gr. — 563, 576, 571. 36. gr. — 90, 93, 94, 735. 39. gr. — 93. 41.gr. — 547. 45. gr. — 25, 1064, 1071. 46. gr.— 25, 28, 724, 725, 1065, 1071. 47. gr. — 400, 408, 409, 410, 4111, 457. 53. gr. — 346, 909, 1005. 54. gr. — 527, 533, 539. 69. gr. — 60. T1.gr.— 81. 18. gr. — 716, 719. 88. gr. — 532, 588, 544. 95. gr. — 546. 96. gr. — 545. 104. gr. — 25, 132. 105. gr. — 532, 538, 544. 106. gr. — 133. 113. gr. — 719, 933. 118. gr. — 548, 549, 740. 177. gr. — 1004. 180. gr.— 532, 538, 544. 190. gr. — 561. 200. gr. — 133, 288, 658. 201. gr. — 547. 205. gr. — 547, 654. 206. gr. — 522, 1102. 223. gr. — ö6l. 1937,nr. 69, 31. desember. Lög wm tekjur bæjar- og sveitarfélaga KKVI Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. og eftirlit með fjárstjórn bæjar- og sveitarstjórna. — 440. 4. gr. — 234. 1938,nr. 4, 11. júní. Lög um fasteignasölu. 1.gr.— 173. 4.gr.— 173. 6. gr. — 172, 173. 1940,nr. 19, 12. febrúar. Almenn hegningarlög. XVII. kafli — 398. XXII. kafli— 75, 78, 209, 211, 283. XXVI. kafli — 398, 1079. 2. 20. öT. 60. 67. 69. 11. 72. 14. 15. 76. TT. 78. gr. — 741, 744, 905, 1022. gr. — 248, 249. gr.— 12, 278, 279, 281, 112. gr. — "11. gr. — 250. gr.— 380, 381, 390. gr. — 741. gr. — 712, 905. gr.— 12, 389. gr. — 12. gr. — 274, 275, 276, 278, 280, 712. gr. — 274, 276, 277, 279, 280, T11, 712. gr. — 274, 276, 277, 278, 279, TI, 712. 155. gr. — 248, 254, 256, 257, 694, 706, 707, 1019. 211. gr. — 374. 217. gr. — 275, 692, 693, 694, 700, 704. 218. gr. — 4, 118, 377, 692, 700. 219. gr. — 311, 317, 318. 231. gr. — 482. 244. gr. —- 248, 249, 254, 255, 256, 257, 274, 275, 276, 278, 371, 693, 694, 696, 706. 245. gr. — 1019. 247. gr. — 695, 811, 812, 836. 248. gr. — 274, 2776. 253. gr. — 555. 257. gr. — 257, 274, 275, 276. 259. gr. — 274, 275, 276. 264. gr. — 183. 1940,nr. 50, 12. febrúar. Lög um lögreglumenn. T. gr. — 622. 1941,n7r. 46, 27. júní. Landskiptalög. 1.gr. — 27. 3. gr. — 28. 4. gr. — 28. 5. gr. — 28. Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. 6. gr. — 27, 28. 46. gr. — 28. 1942,nr. 21, 20. maí. Lög um stríðsgróðaskatt. — 246. 1942,nr. 61, 4. júlí. Lög um málflytjendur. 4. gr. — 984, 1002. KXVII 1943,nr. 64, 16. desember. Lög um birtingu laga og stjórnvalda- erinda. 3. gr. — 369. 1943,nr. 65, 16. desember. Lög um dómsmálastörf, lögreglustjórn, gjaldheimtu o. fl. í Reykjavík. — 287. 1944,nr. 33, 17. júní. Stjórnarskrá lýðveldisins Íslands. 40. gr. — 243. 65. gr. — 75, 78, 206, 209, 212, 283, 398, 485, 486, 525, 526, 679, 839, 1019, 1079. 67. gr. -— 237, 243, 244, 245, 246, 247. 69. gr. — 173, 448. TT. gr. — 243. 1944,nr. 61, 81. október. Lög um byggingarmálefni Reykjavíkur. — 855. 1945,nr. 67, 12. apríl. Lög um fasteignaskatt til bæjar- og hrepps- félaga og Jöfnunarsjóðs sveitarfélaga. — 440. 4. gr. — 234. 1947, nr. 80, 5. júní. Framfærslulög. 3. gr. — 143. 1947?,nr. 86, 5. júní. Lög um Þjóðleikhús. — 440. 2.gr.— 438, 443. 12. gr. — 439. 1947,nr. 87, 5. júní. Lög um afstöðu foreldra til óskilgetinna barna. 3. gr. — 961. 6. gr. — 143. 8.gr.— 139, 142, 1004. 14. gr. — 139. 1947, nr. 95, 5. júní. Lög um lögræði. 39. gr. — 475. 1948,nr. 36, 1. apríl. Lög um sóknargjöld. 1. gr. — 1014. 3. gr. — 1014. 4. gr. — 1014. 6. gr. — 1015. 1948,nr. 40, 5. apríl. Lög um kauprétt á jörðum. 2. gr. — 1105, 1109, 1110, 1115. 3. gr. — 1110. KKVIII Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. 4. gr. — 1109, 1112, 1116. 5. gr. — 1106, 1110. 6. gr. — 1109, 1111, 1116. 1948,nr. 44, 5 „apríl. Lög um vísindalega verndun fiskimiða land- grunnsins. — 1024, 1029. 1949,nr. 18, 22. mars. Lög um kyrrsetningu og lögbann. — 561. 12. gr. — 953. 20. gr. — 285, 530, 536, 542. 23. gr. — 530, 536, 542. 1949,nr. 57, 25. maí. Lög um nauðungaruppboð. 1. gr. — 476. 21.gr. — 475. 1950,nr. 22, 19. mars. Lög um gengisskráningu, launabreytingar, stóreignaskatt, framleiðslugjöld o. fl. — 245. 1951,nr. 32, 8. mars. Lög um loðdýrarækt. 10. gr. — 157. 1951,nr. 49, 16. mars. Lög um sölu lögveða án undangengins lögtaks. 1. gr. — 235, 236. 1953,nr. 157, 4. september. Reglugerð um mjólk og mjólkurvörur. 9. gr. — 40. 1954,nr. 20, 8. mars. Lög um vátryggingarsamninga. 18. gr. — 806, 927. 21. gr. — 927. 22. gr. — 927. 24. gr. — 914, 930. 52. gr. — 912, 927. 54. gr. — 913, 916, 930, 931, 932. 51. gr. — 916. 63. gr. — 806. 1954,nr. 38, 14. apríl. Lög um réttindi og skyldur starfsmanna tíkis- ins. 34. gr. — 458, 467. 1954,nr. 46, í4. apríl. Lög um eignarskatt og tekjuskatt. — 246. 1954,nr. 69, 24. apríl. Lög um breyting á lögum nr. 41, 28. nóvember 1919 um landamerki o. fl. — 933. 1955, nr. 22, 3. maí. Lög um breytingar á almennum hegningarlögum. 4. gr. — 12, 281, 712. 1955,nr. 92, 24. desember. Lög um laun starfsmanna ríkisins. 25. gr. — 511. 1956,nr. 23, 10. mars. Lög um varnir gegn útbreiðslu næmra sauð- fjársjúkdóma og útrýmingu þeirra. Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. KKIX 3. gr. — 370. 4. gr. — 370. 1957,nr. 21, 13. apríl. Lög um dýravernd. 1.gr. — 32, 58. 2. gr. — 32, 58. 13. gr. — 32. 14. gr. — 58. 17. gr. — 32. 18. gr. — 30, 47, 58. 19. gr. — 30, 58. 1957,nr. 44, 3. júní. Lög um skatt á stóreignir. — 245. 3. gr. — 246. 1957,nr. 84, 5. júní. Lög um búfjárrækt. 80. gr. — 58. 81. gr. — 58. 86. gr. — 58. 1958, nr. 16, 9. apríl. Lög um rétt verkafólks til uppsagnarfrests frá störfum og rétt þess og fastra starfsmanna til launa vegna sjúkdóms- og slysaforfalla. 4. gr. — 422. 1959,nr. 61, 24. mars. Reglugerð um umferðarmerki og notkun þeirra. 32. gr. — 886. 1959,nr. 19, 24. apríl. Lög um sameign í fjölbýlishúsum. 5. gr. — 689, 690. 1959,nr. 23, 27. apríl. Lög um sauðfjárbaðanir. 1.gr.— 370, 371, 373. 2. gr. — 369, 370, 371. 8. gr. — 369, 370, 371, 373. 1960,nr. 58, 28. júní. Lög um bann við oki, dráttarvegti o. fl. T. gr. — 555. 1961,nr. 36, 29. mars. Ábúðarlög. 46. gr. — 28. 1962, nr. 8, í4. mars. Erfðalög. 1. gr. — 956, 961. 40. gr. — 200. 45. gr. — 200. 60. gr. — 200. 1962,nr. 10, 14. mars. Lög um breyting á lögum um réttindi og skyld- ur hjóna, nr. 20, 20. júní 1923. — 130. 1962,nr. 69, 28. apríl. Lög um tekjustofna sveitarfélaga. — 439. 6. gr. — 440. 65. gr. — 234. 1963,nr. 27, 20. mars. Reglugerð um sauðfjárbaðanir. KK Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. 1.gr.— 371. 8. gr. — 369, 370, 373. 1963,nr. 21, 23. apríl. Lög um kirkjugarða. 26. gr. — 1014. 1963,nr. 28, 29. apríl. Lög um fasteignamat og fasteignaskráningu. — 441. 1. gr. — 622, 649. 2. gr. — 622, 649. 6. gr. — 622,625, 626, 630. 1963,nr. 56, 20. apríl. Lög um lögreglumenn. — 648, 1060, 1066. 1963,nr. 66, 31. desember. Siglingalög. 20. gr. — 983. 199. gr. — 981, 982, 983. 216. gr. — 976, 983. 1963,nr. 67, 31. desember. Sjómannalög. 1. gr. — 592. 2. gr. — 586, 590. 3. gr. — 586, 590, 592. 8. gr. — 590. 13. gr. — 579, 584, 585. 34. gr. — 579, 584. 40. gr. — 583. 1963,nr. ?1, 30. desember. Vegalög. X. kafli — 403, 404. 1964,nr. 40, 20. maí. Lög um breyting á lögum nr. 36, 1. apríl 1948 um sóknargjöld. — 1014. 1964,nr. 51, 10. júní. Lög um tekjustofna sveitarfélaga. — 441. 4. gr. — 234. 1965,nr. 44, 8. mars. Reglugerð um þjóðvegi í kaupstöðum og kaup- túnum. — 404. 1965,nr. 39, 24. mars. Byggingarsamþykkt Reykjavíkur. 17. gr. — 855. 69. gr. — 688, 691, 855, 859. 13. gr. — 688, 691. TT. gr. — 855, 859. 82. gr. — 689, 690. 88. gr. — 689. 99. gr. — 855. 102. gr. — 855. 1965,nr. 21, 24. apríl. Lög um búfjárrækt. To. gr. — 58. 16. gr. — 32, 58. 1965, 1966, 1966, 1966, 1966, 1967, 1968, 1968, 1968, 1968, Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. XXXKI 81. gr. — 32.58. nr. 90, 7. október. Lög um tekjuskatt og eignarskatt. — 246. nr. 58, 13. maí. Lög um vernd barna og unglinga. 19. gr. — 398. 26. gr. — 130. 49. gr. — 130. nr. 62, 13. maí. Lög um breyting á umferðarlögum nr. 26, 2. maí 1958, og lögum nr. 40, 12. maí 1965 um breyting á þeim lögum. — 905. nr. 71, 6. maí. Lög um verðtryggingu fjárskuldbindinga. — 1102. 1. gr. — 1102, 1104. nr. 72, 18. maí. Lög um atvinnuréttindi vélstjóra á íslenskum skipum. T. gr. — 806. nr. 139, 31. ágúst. Reglugerð um búfjárrækt. 75. gr. — 45. nr. 22, 12. apríl. Lög um gjaldmiðil Íslands. 3. gr. — 453. nr. 25, 23. apríl. Lög um breyting á vígillögum nr. 93 frá 19. júní 1933. 1. gr. — 564, 568. 2. gr. — 568. nr. 38, 18. apríl. Lög um breyting á lögum nr. 21/1957 um dýra- vernd. 1. gr. — 30, 58. nr. 40, 23. apríl. Umferðarlög. 4.gr.— 311, 432, 433. 8. gr. — 488. 25.gr.—- 311, 316, 431, 432, 433, 488, 741, 742, 743, 746, 748, 904, 906, 1005. 26. gr. — 311, 316, 317, 432, 433, 1006. 27. gr. — 312, 318, 431, 433. 37. gr. — 126, 211, 317, 429, 1006. 38. gr. — 126, 335, 342, 344. 41. gr. — 126. 45. gr. — 429, 511, 1055. 46. gr. — 425, 429, 886. 47. gr. — 425, 429, 1006, 1007. 48. gr. — 126, 127, 335. 49. gr. — 126, 128, 311, 317, 343, 344, 511. 50. gr. — 312, 318, 1005, 1006. 63. gr. — 504. 58. gr. — 510. KKXIl Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. 65. gr. — 335, 342. 67. gr. — 319, 328, 330, 341, 342, 344, 504, 510, 870, 1089, 1099. 68. gr. — 126, 128, 335, 342, 344, 425, 504, 870, 1049, 1050. 69. gr. — 128, 319, 335, 342, 425, 504, 510, 875, 1049, 1098. 70.gr.—-128, 319, 328, 335, 341, 504, 864, 1096. 13. gr. — 740, 1056. TA. gr. — 126, 128, 319, 328, 335, 341, 425, 504, 510, 870, 875, 1049, 1083, 1096. 80. gr. — 311,312, 318, 42, 433, 488, 741, 742, "43, 746, 748, 904, 906, 1005. 81.gr.— 312, 318, 432, 433, 435, 488, 741, 743, 746, 748, 905, 906, 907. 1968,nr. 49, 1. maí. Lög um áskorunarmál, viðauki við lög nr. 85, 23. júní 1936 um meðferð einkamála í héraði. — 545. 1.gr.— 161, 163, 546. 6. gr. — 161. 9. gr. — 161. 11. gr. — 161, 163. 16. gr. — 161, 163. 1968,nr. 79, 81. desember. Lög um ráðstafanir í sjávarútvegi vegnu breytinga gengis íslenskrar krónu. — 918. 1969,nr. 12, ít. mars. Lög um hollustuhætti og heilbrigðiseftirlit. 3. gr. — 40. 1969,nr. 42, 12. maí. Lög um afréttarmálefni, fjallaskil o. fl. 31. gr. — 157. 1969,nr. 59, 28. maí. Lög um tollheimtu og tolleftirht. 60. gr. — 75, 78, 206, 209, 283. 61. gr. — 75, 78, 206, 209, 211, 283. 1969,nr. 68, 28. maí. Lög um loðdýrarækt. — 157. 1969,nr. 82, 2. júlí. Áfengislög. 18. gr. — 381. 19. gr. -— 381, 384. 24.gr.— 311,312, 316, 431, 432, 433, 488, 741, 742, 743, 146, 748, 905, 906, 907, 1005. 39. gr. — 381, 390. 42. gr. — 381, 384. 45. gr. — 311, 433, 488, 741, 742, 743, 746, 748, 906, 1005. 1969,nr. 282, 16. nóvember. Reglugerð um loðdýrarækt. 16. gr. — 850, 851. 1971,nr. 27, 6. apríl. Lög um breyting á lögum nr. 87 frá 5. júní 1947 um afstöðu foreldra til óskilgetinna barna. 1. gr. — 139. Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. XKXKIII 1971, nr. 67, 19. febrúar. Reglugerð um dýragarða og sýningar á dýr- um. 12. gr. — 146, 157, 159. 1971,nr. 68, 15. júní. Lög um tekjuskatt og eignarskatt. 3. gr. — 1013, 1015, 1016. 14. gr. — 583, ö9ð1. 21. gr. — 246. 46. gr. — 1013. 1971,nr. 246, 20. desember. Auglýsing frá fjármálaráðuneyti um gildistöku aðalmats fasteigna. 1970. — 441, 1106. 1971,nr. 87, 24. desember. Lög um orlof. 7. gr. — 583, 591. 1971,nr. 92, 24. desember. Lög um breyting á lögum nr. 87, 5. júní 194? um afstöðu foreldra til óskilgetinna barna. 1. gr. — 139, 142. 1972,nr. 7, 23. mars. Lög um breyting á lögum nr. 68, 15. júní 1971 um tekjuskatt og eignarskatt. 1. gr. — 1016. 1978,nr. 8, 22. mars. Lög um tekjustofna sveitarfélaga. 3.gr.— 237, 239, 240, 241, 243, 244, 246, 440, 444, 446. 4.gr.—- 233, 234, 239, 240, 440, 441, 446. 3. gr. — 245, 438, 439, 441, 442, 443, 444, 445. 6. gr. — 442, 443. 7. gr. — 235, 236, 239. 23. gr. — 1013. 32. gr. — 1013. 43. gr. — 446. 44. gr. — 1013. Ákvæði til bráðabirgða 2. tl. — 239. 1978,nr. 89, ?. apríl. Auglýsing um breyting á fasteignamati. — 440, 446. 1972,nr. 56, 29. maí. Lög um lögreglumenn. 5. gr. — 622, 650. 13. gr. — 1060, 1064, 1066, 1071. 1972,nr. 60, 26. maí. Lög um stofnun og slit hjúskapar. VI. kafli — 510, 944. 46. gr. — 662. 47. gr. — 657, 673, 674. 48. gr. — 657, 662, 672, 675. 82. gr. — 657. 1972, nr. ?4, 27. apríl. Lög um skipan dómsvalds í héraði, lögreglu- stjórn, tollstjórn o. fl. 2. gr. — 653. 9. gr. — 527, 533, 539, 653. KKKIV Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. 1972,nr. 76, 27. apríl. Lög um breyting á lögum nr. 85, 23. júní 1936 um meðferð einkamála í héraði. 1. gr. — 653. 1972,nr. 320, 19. desember. Reglugerð um fasteignaskatt. 6. gr. — 443. 7. gr. — 443. 8. gr. — 433. 10. gr. — 233. 11.gr. — 233. 1972,nr. 109, 31. desember. Lög um breyting á lögum nr. 87, 24. desember 1971 um orlof. — 585, 592. 1978,nr. 4, 7. febrúar. Lög um neyðarráðstafanir vegna jarðelda í Heimaey. — 449, 453, 455. 2.gr. — 453. 3. gr. — 448, 453, 454. 5. gr. — 448, 453. 8. gr. — 1013, 1014. 1973, nr. 62, 27. mars. Reglugerð um Viðlagasjóð. — 449, 453, 455. 4. gr. — 1014. 40. gr. — 448, 450, 452, 454. 44. gr. — 451. 1973,nr. 11, 6. apríl. Lög um framkvæmd eignarnáms. — 400, 403, 404, 411. 2. gr. — 405. 8. gr. — 412. 12. gr. — 405, 406, 412. 17. gr. — 412. 1973,nr. 31, 24. apríl. Búfjárræktarlög. 13. gr. — 157. 33. gr. — 157. 58. gr. — 58. 59. gr. — 58. 65. gr. — 58. 1973, nr. 75, 21. júní. Lög um Hæstarétt Íslands. 13. gr. — 175, 176, 854. 14. gr. — 175, 176. 16. gr. — 175. 17. gr. — 661. 20. gr. — 146. 21.gr.—-23, 90, 93, 94, 161, 527, 533, 539, 545, 560, 653, 714, 720, 135, 941. 22. gr. — 94. 24. gr. — 94. Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. KKXV 27. gr. — 94. 28. gr. — 94. 34. gr. — 661. 36. gr. — 546. 45. gr. — 134, 146, 865, 875, 910. 48. gr. — 233, 547. 53. gr. — 186. 58. gr.— 346, 909, 1005. 19783,nr. 80, 10. júlí. Vegalög. X. kafli — 409, 411. 60. gr. — 411. 1973,nr. 8, 15. ágúst. Auglýsing Viðlagasjóðs um greiðslu bóta fyrir ónýtt íbúðarhúsnæði í Vestmannaeyjum. — 447, 452, 454. 1973,nr. 9, 15. ágúst. Auglýsing Viðlagasjóðs um bætur fyrir ónýtt atvinnuhúsnæði í Vestmannaeyjum. — 452, 454. 1973,nr. 102, 27. desember. Lög um veiðar með botnvörpu, flotvörpu og dragnót í fiskveiðilandhelginni. 1. gr.— 1023, 1028. 2. gr. — 1028. 6. gr. — 1023, 1028. 11. gr. — 1024, 1029. 1974,nr. 45, 13. maí. Lög um breyting á lögum nr. 44, 5. apríl 1948, um vísindalega verndun landgrunnsins. — 1029. 1974,nr. 65, 21. maí. Lög um ávana- og fíkniefni. — 526. 2. gr. — 679, 838. 5. gr. — 679, 838. 6. gr. — 679, 838. 1971,nr. 74, 21. ágúst. Lög um meðferð opinberra mála. — 472. XVII. kafli — 259. 40. gr. — 482. 48. gr. — 130, 131. 59. gr. — 945. 67. gr. — 1, 75, 76, 206, 209, 211, 283, 376, 378, 398, 399, 485, 524, 526, 679, 838, 944, 947, 1018, 1019, 1079. 66. gr. — 525. 14. gr. — 377, 379. 16. gr. — 486. TT. gr. — 471, 473, 485. 78. gr. — 471. 102. gr. -— 471. 108. gr. — 811. XKKVI Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o. fl. 112. gr. — 487, 488. 115. gr. — 488. 118. gr. — 810, 812. 138. gr. — 485. 141. gr. — 712. 164. gr. — 486, 1076, 1077. 171. gr. — 854. 172. gr. — 1, 73, 76, 129, 205, 207, 210, 282, 374, 377, 397, 482, 523, 524, 676, 837, 944, 1018, 1075. 174. gr. — 73, 76, 205, 207, 210, 854, 1075, 1076. 1974,nr, 390, 19. desember. Reglugerð um sölu og meðferð ávana- og fíkniefna. — 520. 2. gr. — 679, 838. 10. gr. — 679, 838. 1975,nr. 27, 23. maí. Lög um breyting á vegalögum nr. 80, 10. júlí 1973. 15. gr. — 411. 1975, nr. 299, 15. júlí. Reglugerð um fiskiveiðilandhelgi Íslands. 1. gr. — 1024. 6. gr. — 1024, 1029. 1975. nr. 72, 14. október. Lög um breyting á lögum mr. 108, 27. desem- ber 1973 um veiðar með botnvörpu, flotvörpu og dragnót í fisk- veiðilandhelginni. — 1024, 1028. 1975,nr. 456, 17. október. Reglugerð um sérstakt línu- og netaveiði- svæði út af Faxaflóa. 1.gr.—- 1023. 2. gr. — 1023, 1029. 1975,nr. 86, 24. desember. Lög um kaupstaðarréttindi handa Njarð- víkurhrepni. 2. gr. — 1072. 1976,nr. 64, 116. mars. Reglugerð um breytingu á reglugerð nr. 27, 20. mars 1963 um sauðf járbaðanir. 1. gr. 369, 371, 373. 1976,nr. 54, 25. maí. Lög um breyting á umferðarlögum, nr. 40 frá 23. apríl 1968. 1. gr. 741, 744, 905. 1976, nr. 81, 31. maí. Lög wm veiðar í fiskveiðilandhelgi Íslands. 1. gr. — 1022. T. gr. — 1022. 17. gr. — 1022, 1023. IV. EFNISSKRÁ TIL YFIRLITS. Aðfarargerðir. Sjá aðför, fjárnám, innsetningargerð, kyrrsetn- ing, lögbann, lögtak, útburðarmál. Aðför. Aðgerðarleysi. Sjá tómlæti. Aðild 121, 132, 145, 164, 212, 248, 319, 334, 345, 424, 456, 474, 503, 527, 533, 539, 621, 339, 863, 908, 1005, 1042, 1048 Aðildareiður. Sjá barnsfaðernismál. Aðstoð. Aðstöðugjald. Sjá skattar. Aflýsing. Afsagnarg€erðir ................2.20 0000 Arkitektar. Atvinnulöggjöf. Atvinnuréttindi. Sjá og refsingar ........ 29, 310, 430, 741, 744, Ábúð. Ábyrgð. Ábyrgð á dýrum ..........200..0 0. Ábyrgð á seldum hlut. Ábyrgð á verkum annarra. Ábyrgð framleiðanda. Ábyrgð húseigenda. Sjá fasteignir og skaðabætur. Áfengi. Áfengislög .......0000000.. 0. 310, 379, 430, 487, 741, 744 Áfrýjun. 1. Áfrýjunarleyti: a. Áfrýjunarfrestur liðinn 14, 59, 145, 164, 197, 212, 286, 447, 563, 578, 586, 621, 730, 739, 839, 874, 908, 955, 984, 1048, b. Áfrýjunarfjárhæð nær eigi kr. 25.000 ................ c. Áfrýjunarfrestur liðinn. Áfrýjunarleyfis eigi aflað. d. Áfrýjunarleyfi ógilt. 2. Máli gagnáfrýjað 82, 145, 164, 319, 384, 456, 503, 515, 621, 656, 730, 863, 874, 908, 944, 974, 1048, 1072, Mál gagnkært. Mál, sem í hafði orðið útivist, áfrýjað af nýju ............ . Kærufrestur liðinn ..............0.2.000 000. Kæruheimild skortir ..............200000 02... .. . Ýmis atriði 14, 145, 175, 284, 391, 394, 413, 692, 863, 896, 908, Áfrýjunarfrestur. Sjá áfrýjun. VR go a 1080 563 9 04 145 9 11 1 11 5 8 04 05 15 10 63 od XXKVIII Efnisskrá til yfirlits Bls Áfrýjunarleyfi. Sjá áfrýjun. ÁKÆrA ........00. 810 Ákæruvald ........2.02. 00 205, 207, 210 Álitsgerðir. Sjá mat og skoðun. Árekstur skipa. Áskorunarmál ............00..0 0. 161, 545 Ávana- og fíkniefni. Barnaverndarmál ...............2.0 00. eðn nn 129, 397 Barnsfaðernismál. Barnsmeðlag ...........0%%.0.00. 00. 138 Bifreiðir: A. Einkamál 121, 212, 319, 334, 424, 503, 739, 869, 874, 1005, 1048, 1080 B. Opinber mál ........00.20 000 310, 487, 741, 744, 904 Birting laga og stjórnvaldafyrirmæla ...................0..... 367 Birting stefnu ............0.0...002.0 öáð Bjarglaun. Sjá björgun. Björgun ..............2.00 0. 974 Blóðrannsókn .........0.....00..... 310, 430, 741, 744, 863, 908, 1080 Botnvörpuveiðar. Sjá fiskveiðibrot. Bókhald. Brot í opinberu starfi. Búfjárrækt ............20000 0000 29 Byggingameistarar. Sjá ábyrgð á mannvirkjagerð. Byggingasamþykktir. Byggingarsamvinnufélög. Börn ..........000. 0 656 Dagsektir. Dánarhbú. Sjá skiptamál. Dánarbætur. Sjá skaðabætur. Dómarar. Sjá og dómstólar, réttarfarsvítur og sératkvæði. 1. Dómarar í Hæstarétti. Mál dæmt af þremur hæstaréttardómurum 1, 13, 22, 26, 73, 76, 90, 129, 161, 205, 207, 210, 282, 284, 374, 376, 391, 394, 397, 399, 469, 482, 487, 522, 524, 527, 533, 539, 545, 560, 653, 676, 720, 135, 837, 854, 933, 941, 944, 948, 1017 Varadómari dæmir í máli fyrir Hæstarétti 96, 131, 164, 232, 319, 413, 437, 489, 656, 680, 713, 896, 955 2. Samdómendur í héraði 59, 129, 132, 164, 175, 345, 503, 546, 586, 594, 680, T1T, T55, 854, 908, 933, 963, 974, 1005, 1021 Ýmis atriði .............. 69, 132, 164, 286, 546, 594, 653, 656, 1005 3. Sératkvæði. Í Hæstarétti 175, 184, 212, 232, 286, 367, 437, 447, 621, 656, 750, 908, 1011, 1075, 1118 Í héraði. Í gerðardómi. Efnisskrá til yfirlits XKKKIX Bls. 4. Dómenda ekki getið í héraðsdómi 1, 4, 73, 76, 82, 184, 197, 205, 207, 210, 282, 284, 374, 376, 391, 397, 430, 469, 482, 487, 522, 560, 578, 586, 941, 963, 1017, 1072, 1975 5. Ýmis atriði 90, 161, 212, 376, 379, 397, 413, 430, 469, 482, 487, 527, 531, 539, 546, 560, 653, 735, 837, 933, 934, 948, 984, 1075 Dómkrafa .........0000. 0 839 Dómkvaðning ............20000. 000 26 Dómstólar .........0..000 0. 232, 367, 560, 563, 656, 1042 Dráttarvélar. Sjá bifreiðir. Dýravernd .........000000 00 29 Eftirlaun Eiður. Sjá aðildareiður. Eignardómsmál. Eignarnám .........2%.0 00. n nn 399 Eignarréttarfyrirvari. Einkamál: Almenn: 3, 3, 13, 14, 59, 72, 79, 82, 96, 121, 132, 138, 145, 164, 175, 184, 197, 212, 232, 284, 286, 300, 319, 334, 345, 391, 391, 394, 396, 413, 424, 436, 437, 447, 456, 474, 481, 481, 489, 503, 515, 546, 563, 578, 586, 594, 621, 656, 680, 726, 127, 127, 128, 128, 129, 729, 730, 739, 750, 755, 839, 863, 874, 896, 902, 903, 903, 904, 908, 933, 948, 955, 963, 974, 984, 1005, 1011, 1020, 1020, 1030, 1042, 1048, 1059, 1066, 1072, 1080, 1101, 1105, 1118 Kærumál: 22, 26, 90, 161, 399, 527, 533, 539, 545, 560, 653, 713, 120, 135, 941 Úrskurðir ...........0.00.r rr 1019 Embættismenn. Endurheimta. Endurrit skjala. Endurupptaka máls. Erfðaábúð. Erfðafesta. Erfðaskrár .........0..... 0. 197 Etfðir ..............2 20 955 Fangelsi. Farbann. Farmgjald. Sjá og flutningasamningar. Farmsamningar. Sjá flutningssamningar. Farmskírteini. Fasteignasala ............0.00.. 00. senn 164 Fasteignir ........ 26, 82, 184, 286, 345, 437, 594, 680, 750, 1030, 1105 Ferðabann. Sjá farbann. Félagsdómur. Félagsréttindi. Félög. Sjá og byggingarsamvinnufélög, hlutafélög og sam- vinnufélög. XL Efnisskrá til yfirlits Bls. Firma. Fiskeldi. Sjá skaðabætur og stjórnsýsla. Fiskveiðabrot .............2..0.0000 0. 1021 Fiskverslun. Fíkniefni. Sjá ávana- og fíkniefni. Fjármál hjóna ............02202..000 ern 730, 1011 Fjárnám ..........222000000 000 132, 1072, 1118 Fjársvik .........00...2..200 0020... 810 Fjölbýlishús. Sjá fasteignir og sameign. Flutningssamningar. Foreldravald. Sjá börn. Forkaupsréttur ..............2.000000 000 sn 1105 Fógetagerðir. Sjá aðför, fjárnám, innsetningargerðir, kyrrsetn- ing, lögbann, lögtak og útburðargerðir. Framkrafa. Framsal kröfu. Frávísun: A. Einkamál: 1. Frá héraðsdómi 59, 132, 161, 399, 527, 533, 539, 545, 656, 113, 720, 730, 896 2. Frá Hæstarétti ................ 175, 284, 391, 394, 713, 1118 B. Opinber mál ................000 000. 248, 854 Frelsissvipting. Sjá gæsluvarðhald. Frestir. Fyrning ........22.000000000n nn 14 Gagnaöflun. Gagnfær farmskirteini. Sjá farmskírteini. Gagnsakir. Sjá áfrýjun. Geðrannsókn. Gengi ..........0.... 0000. 248, 1101 Gerðardómur. Gjafsókn. Gjafvörn .................. 13, 96, 145, 319, 656, 984, 1080 Gjalddagi. Gjaldþrot. Sjá skiptamál. Greiðslufall ................2..20.0 000. 474 Greiðslutilboð ...............0000.0 sn 212 Gæsluvarðhald 1, 73, 76, 205, 207, 210, 248, 282, 374, 376, 397, 482, 522, 524, 676, 837, 944, 1017, 1075 Hafning máls ................0000 0000. 13, 396, 436 Handtaka. Sjá frelsissvipting. Hefð. Hegningarauki. Heimvísun ..................00.0.0 0000 286, 560, 933 Hilming. Hjónaband. Sjá hjónaskilnaður og hjónavígsla. Hjónaskilnaður. Sjá og skiptamál .............. 560, 656, 941, 984 Efnisskrá til yfirlits XLI Bls. Hjúskapur. Sjá hjónaskilnaður og hjónavígsla. Hlutafélög. Hlutdeild. Húftrygging. Sjá vátryggingar. Húsaleiga. Sjá fasteignir og samningar. Húsleit ..............2.2.0 0000 129 Höfundaréttur. Iðnaður. Iðnnám. Innheimtulaun. Innsetningargerðir .............2...000 2... cn 1042 Ítak. Sjá fasteignir. Ítrekun ............2.0.000.000 00 310, 430, 741, 904 Kaup og sala. Sjá og forkaupsréttur. 1. Fasteignir .................... 82, 345, 594, 680, 750, 1030, 1105 2. Lausafé ...............0.0 0000 164 Kaupgjald. Sjá vinnulaun. Kaupmálar. Sjá fjármál hjóna. Kjarasamningar. Sjá vinnulaun. Kjörbörn. Kröfugerð ................2...02.00 000 456, 469 Kröfusamlag. Kyrrsetning ..............0.02 0200 284, 560, 948 Kærufrestur. Sjá og kærumál ..........2..2.200 0000. 1075 Kærumál: A. Einkamál: 1. Frávísun frá héraðsdómi 161, 399, 527, 533, 539, 545, 713, 720 2. Frávísun frá Hæstarétti .......................... 22, 113 3. Frestir. 4. Málskostnaður. 5. Vanhæfi dómara ..........20.0.. 00... 90, 653, 735 6. Ýmis kæruatriði ............0.0000 00 26, 560, 941 B. Opinber mál: 1. Atvinnuréttindi. 2. Ákæra. 3. Dómssáttir. 4. Frávísun frá Hæstarétti .................0....00..00.. 854 5. Gæsluvarðhald 1, 73, 76, 205, 207, 210, 282, 374, 376, 397, 482, 522, 524, 676, 837, 944, 1017, 1075 6. Húsleit .................0.0. nr 129 T. Réttarneitun .............022. 00... 0 ner 469 8. Sauðfjárböðun ............0..202000. 00. rn en 367 9. Vanhæfi dómara. Landamerkjamál .............002.0.0 2000 nn rr 933 Landbúnaður. Landhelgisbrot. Sjá fiskveiðabrot. XLII Efnisskrá til yfirlits Bls Landhelgissjóður ............0000000 0... 0n 1021 Landskipti ............0.2.0..0 000 26 Landvist. Launaskattur. Sjá skattar. Lausafjárkaup. Sjá kaup og sala. Lífeyrir. líkamsáverkar ............2.2.0 00. 4, 692 Loftför. Læknar 4, 14, 96, 145, 212, 300, 310, 319, 430, 489, 503, 631, 692, T4T, 863, 874, 904, 1080 Læknaráð ............0222.2. 0. 96, 631, 1019, 1080 Lög. Lögskýring. Lögbann. Löggæslumenn ..........2.... 0000. 96, 334, 621 Löghald. Sjá kyrrsetning. Lögheimili. Lögjöfnun .........2.200.02 020 129 Lögmannafélag Íslands. Lögmenn ..........2022000 0 546, 874, 984 Lögreglumenn. Sjá löggæslumenn. Lögræði. Lögsaga. Lögtak ...........2.200 000. 391, 398, 1011 Lögveð. Manndráp. Mat og skoðun: 1. Atvinnutjón og örorkutjón 96, 145, 212, 300, 319, 489, 503, 621, 863, 874, 1080 2. Áverkar og heilsutjón 4, 14, 96, 145, 212, 300, 319, 489, 503, 621, 692, 863, 874, 1080 3. Blóðrannsókn ................ 310, 430, 741, 744, 863, 904, 1080 . Ýmsar skoðunar- og matsgerðir 26, 29, 184, 345, 594, 656, 155, 839, 908, 984, 1021, 1080, 1105 = 5. Þóknun matsmanna. 6. Örorka ........ 14, 96, 145, 212, 300, 319, 489, 503, 621, 863, 874 7. Öryggiseftirlit ríkisins. Matskostnaður. Matsmenn. Málflutningur. Málflytjendur. Sjá og lögmenn. Málshöfðun. Málshöfðunarfrestur. Sjá málshöfðun. Málskostnaður: A. Einkamál ...........0220.2 00. 13, 396 B. Opinber mál ..........02002 0020. 741, 904 Meðsök. Sjá skaðabætur. Efnisskrá til yfirlits KLIII Merkjadómur. Meiðyrði. Sjá ærumeiðingar. Miskabætur. Sjá skaðabætur. Nafnréttur. Náðun. Nágrenni. Niðurfelling máls. Sjá hafning og útivist. Nytjastuldur. Opinberir starfsmenn ..............000020 nn 1059, Opinber mál: Almenn ...... 4, 29, 248, 310, 379, 430, 692, 741, 744, 810, 904, Kærumál 1, 73, 76, 129, 205, 207, 210, 282, 367, 374, 376, 397, 469, 482, 487, 522, 524, 666, 837, 854, 944, 1017, Opinberir styrkir. Ómarksbætur ...........22..0. nn Ómerking: A. Einkamál ........0..2. 0. 286, 546, 560, 594, 896, B. Opinber mál. Ómerking ummæla. Sjá lögmenn, refsingar og. ærumeiðingar. Óréttmætir verslunarhættir. Prentréttur. Prestar. Sjá og embættismenn. Rangur framburður fyrir dómi. Refsiheimildir. Refsingar .......... 4, 29, 248, 310, 379, 430, 692, 741, 810, 904, Einstakar refsitegundir og önnur viðurlög: a. Ákvörðun refsingar frestað með skilorði ................ b. Fangelsi dæmt ...........02.. 0000 248, 692, c. Ómerking ummæla. d. Sekt dæmd án vararefsingar. e. Sekt dæmd. Varðhald sem vararefsing ...... 29, 379, 744, f. Skilorðsbundin refsing dæmd. g. Svipting réttar til að hafa búfé ............0.0.2.0........ h. Svipting ökuleyfis ..........0.......... 310, 430, 741, 744, i. Upptaka eigna ..........2..00.0.. 0. j. Varðhald dæmt .........0.0200 00... 310, 430, 741, Réttarfarsvítur 59, 132, 161, 164, 212, 284, 376, 379, 397, 413, 430, 469, 482, 487, 533, 539, 546, 560, 594, 653, 656, 735, 810, 837, STA, 933, 948, 984, 1005, Réttarneitun ............0.00.0 00. Ritfrelsi. Ríkisstarfsmenn. Sjá opinberir starfsmenn. Sakarefni skipt. Sakhætfi. Saksóknarlaun. Samaðild .............0..02.0...e ss 399, Bls. 1066 1021 1075 902 933 1021 co Fa 1021 29 904 1021 904 1075 469 1118 XLIV Efnisskrá til yfirlits Bls Samningar. Sjá og verksamningar .........0200000 000... 82 Samvinnufélög. Sjá og byggingarsamvinnufélög. Sáttir: A. Einkamál .........0222020020 eee 161 B. Opinber mál .........000.02.00 000. 487 Segulbönd ...........2.2....0se sess 410 Sératkvæði: 1. Hæstiréttur 175, 184, 212, 232, 286, 367, 437, 621, 750, 908, 1011, 1075 2. Héraðsdómur ..............00.00 0. eeen 1118 Siglingadómur. Siglingalög. Siglingamálastofnun ríkisins .............00000 00.00.0000. 908 Sjó- og verslunardómur ............00000.0.000.. 132, 755, 908, 971 Sjóveð ...........02020000 0 974 Skaðabætur: A. Innan samninga ............0.. 0000... 184, 345, 594, 1030 B. Utan samninga: 1. Árekstur skipa. 2. Bifreiðaslys 121, 212, 319, 334, 424, 503, 869, 874, 1005, 1048, 1080 3. Ýmis persónuslys ............0.00000 00... 96, 145, 621 4. Ýmsar skaðabætur ...........00.000...... 248, 563, 692, 839 5. Vinnuslys .........200.00 0000 sen 14, 300, 489 Skattar: 1. Aðstöðugjald. Sjá tekjuskattur. 2. Eignaskattur. Sjá tekjuskattur. 3. Fasteignaskattur ...........022.0020 0000 nn 232, 437 4. Launaskattur. 5. Söluskattur. 6. Tekjuskattur. 7. Útsvar. Skattábyrgð .............00..00.e esne 1011 Skattsvik. Sjá skattar. Skilorðsbundnir refsiðómar ..............2.00000 00. en nn 692 Skiprúmssamningar ............2.02.0 0000 r er 578, 586 Skipsleiga. Sjá samningar. Skiptamál ...........2..2.0.000 0. 560, 730, 941, 955, 1042 Skírlífisbrot. Skjalafals ................22..0 0... 248 Skólar. Skuldamál ..........2.2200.00 0. 59, 79, 132, 546 Spjöll á mannvirkjum. Stefnur. Stefnubirting .............0..0000 0000 00 en. 545 Stjórnarskráin ..............2...00.0.sn sn 447, 524 Stjórnsýsla .......0022000000 nn 367, 447, 456, 563 Efnisskrá til yfirlits XLV Bls. Söluskattur. Sjá skattar. Söluþóknun ........200000000nn en 164 Sönnun ........00.0.rse ss 32 Tekjuskattur. Sjá skattar. Tékkamisferli ...............200.00 000 248 Tilboð .........2.00..0 0. 963, 1030 Tilraun. Togveiðar. Sjá fiskveiðabrot. Tollar. Tolllagabrot. Tómlæti ..............002...er ser 345, 594 Traustnám. Umboð. Umferðarlög. Sjá bifreiðir. Umferðarréttur. Umsýsla. Umsýsluþóknun. Uppboð ...........000000 0. 232, ATA Uppsögn á starfssamningi .........000000 000... 413, 578, 586 Upptaka eigna .......0.202000 0. ss sr nr 102! Úrskurðir. Útburðargerðir .............220..0.0000r rr 1019 Útivist aðilja 3, 3, 72, 72, 391, 481, 481, 726, 727, 727, 728, 728, 729, 729, 902, 903, 903, 904, 1020, 1020 Vanheimild. Vanreifun .............00..0 00 nn 720, 730, 898 Varnarsamningur við Bandaríki Norður-Ameríku. Varnarþing. Vátryggingar ..........0000000 00 nr nn 139, 155, 908 Veðréttindi. Sjá og sjóveð. Veðskuldabréf .............0000.0 0. enn 474, 908 Vegir. Veiðiréttindi. Veikindadagar. Sjá vinnulaun. Venjuréttur. Verðjöfnunargjald. Verðlagsbrot. Verðstöðvun. Verðtrygging ............0.2.0 0... ens 1101 Verjandi í opinberu máli. Verkkaup. Sjá vinnulaun. Verksamningar ..........20000 000 nes 184, 963 Vextir ............2.0 s.s 863, 908 Viðlagasjóður ............00000.. s.s 447 Viðskiptabréf. Sjá veðskuldabréf. Vinnulaun, Vinnusamningar ...........2...000... 413, 456, 578, 586 Vinnuslys. Sjá skaðabætur. XLVI Efnisskrá til yfirlits Bls. Vitni. Víxlar. Víxilmál ................00.. 20 nr 515, 563, 1101 Vörslusvipting. Yfirvaldsúrskurður ................0.2. 0200. 0r nr 138 Þinglýsing. Þingsókn. Þingvottar. Þjáningabætur. Sjá skaðabætur. Þjófnaður ............. er 248, 692 Þrotabú. Sjá skiptamál. Ærumeiðingar. Ölvun. Sjá áfengislög. Örorka ............ 14, 96, 145, 212, 300, 319, 489, 503, 621, 863, 874 Öryggiseftirlit ríkisins. Öryggisgæsla. V. EFNISSKRÁ. Aðfarargerðir. Sjá aðför, fjárnám, innsetningargerð, kyrr- setning, lögbann, lögtak og útburðarmál. Aðför. Aðgerðarleysi. Sjá tómlæti. Aðild. Bis. Eftir uppsögn héraðsdóms lést aðili máls og tók dánarbú hans við málssókninni ..........020000000. 0... 121, 212, 1005 Í máli einu vefengdu aðiljar aðild sína. Var það eigi tekið til greina, enda hafði sú málsvörn eigi verið höfð gagngert uppi í héraði, og eigi var talið fullnægt skilyrðum 45. gr. nr. 75/1973 til að sú málsástæða kæmi til álita fyrir Hæsta- rétti að svo vöxnu máli ...........00000. 000... 132 Faðir ófjárráða barns höfðaði mál til heimtu skaðabóta vegna slyss. Eftir uppsögn héraðsdóms andaðist faðirinn og tók þá móðir barnsins við aðild málsins fyrir Hæstarétti ...... 145 Einum aðilja máls í héraði ekki stefnt fyrir Hæstarétt ........ 164 Í refsimáli, þar sem margir menn voru dæmdir í héraði, var því aðeins áfrýjað af hendi nokkurra ..........0.0000 0000... 248 Bifreiðaeiganda og vátryggingarfélagi stefnt óskipt til greiðslu skaðabóta vegna bifreiðaslyss .........0..000.000. 0... 319, 863 Í máli vegna bifreiðaárekstrar var stefnt bifreiðaeiganda, vá- tryggingarfélagi hans og ríkissjóði ............0...0...... 334 Í máli til heimtu bóta vegna tjónverks lögregluþjóns, var bæði dómsmálaráðherra og fjármálaráðherra stefnt fyrir hönd ríkissjóðs í héraði. Fjármálaráðherra einn áfrýjaði málinu, en talið var rétt, að dómsmálaráðherra stæði einnig að áfrýjuninni ........2.002000 000 334 Eftir uppkvaðningu héraðsdóms keypti P íbúð þar sem deilt var um galla. Tók hann við aðild málsins í Hæstarétti skv. 58. gr. laga nr. T5/1973, sbr. 1. mgr. 53. gr. laga nr. 85/1936 345 Eiganda bifreiðar, ökumanni og vátryggingarfélagi, stefnt óskipt til greiðslu skaðabóta vegna bifreiðaárekstrar 424, 503, 874, 1048, 1080 Fimm menn, er sátu saman í nefnd, sóttu ríkissjóð um þóknun í einu máli. Kröfðust þeir einnrar fjárhæðar. Var slík kröfugerð talin heimil ...........0..0.2.0.0 0... 456 Háskóla Íslands, menntamálaráðherra og fjármálaráðherra KLVIII Efnisskrá fyrir hönd ríkissjóðs stefnt til greiðslu nefndarþóknunar .. Maður kaupir eign á nauðungaruppboði og tekur þátt í áfrýj- un Máls .........0..000.0n 00 nes Hlutafélag, er var aðili að máli, var tekið til gjaldþrotaskipta og tók þrotabú félagsins við aðild málsins ...... 527, 533, S var borgarlögreglumaður og meiddist við skyldustörf sín 21. des. 1968. Krafði hann borgarsjóð Reykjavíkur og ríkissjóð óskipt um bætur. Samkvæmt ákvæðum 1. og 2. gr. laga nr. 56/1963 skyldu sveitarstjórnir eða sýslunefndir skipa lögreglumenn aðra en ríkislögreglumenn og greiða laun þeirra og annan kostnað við löggæslu, en fá hluta hans endurgreiddan úr ríkissjóði. Talið, að lögmæltar bætur til lögreglumanna vegna meiðsla við skyldustörf, væru þáttur í starfskjörum þeirra og eðlilegur kostnaður við löggæslu, sem borgarsjóði bæri að greiða. Var því talið, að lögreglu- maðurinn gæti aðeins beint kröfum sínum að borgarsjóði. Sératkvæði .............. 2022. Þeir P og L voru dæmdir óskipt til að greiða skuld. P áfrýjaði málinu, en L ekki. L greiddi skuldina samkvæmt héraðs- dómi að fullu. Kröfuhafi tilkynnti Hæstarétti þetta og gerði engar kröfur í málinu. Þar sem kröfuhafi hafði þannig fengið fulla greiðslu samkvæmt dómsorði héraðsdóms var sýknukrafa P tekin til greina ............0.0000000000.. Eftir uppsögu héraðsdóms varð aðili gjaldþrota og tók þrotabú hans við aðild máls fyrir Hæstarétti ...................... Skiptaráðanda stefnt vegna dánarbús ............2.0000 0000... Faðir ófjárráða barna stefnir fyrir þeirra hönd til heimtu bóta vegna móðurmissis ...........22000000 00... Aðildareiður. Aðstoð. Aðstöðugjald. Sjá skattar. Aflýsing. Afsagnargerðir. Afsagnargerðir samkvæmt lögum nr. 93/1933 ekki talin til dóm- araverka í skilningi 2. mgr. 34. gr. laga nr. 85/1936, og því talið heimilt að höfða mál til heimtu bóta vegna mistaka við afsagnargerð fyrir héraðsdómi ............20..00.0.0... Arkitektar. Atvinnulöggjöf. Bls. 456 4t4 539 #21 839 908 1042 Efnissl:rá XLIX Atvinnuréttindi. Sjá og refsingar. Maður, er dæmdur var sekur um slæma meðferð á húsdýrum, dæmt óheimilt að hafa í sínum umráðum nautgripi og sauðfé í fimm ár frá birtingu dóms .........00000.0.00... Maður, sem ók bifreið sinni án réttinda, með áhrifum áfengis og of hratt, sviptur ökuleyfi ævilangt ............0........ Ökumaður, sem ók bifreið sinni með áhrifum áfengis, sviptur ökuleyfi ævilangt ...........0002. 0000... 430, 741, Maður, sem ók bifreið með áhrifum áfengis, sviptur ökuleyfi í eitt ár ................. 0. sr Ábyrgð á dýrum. S rekur dýragarð. Er almenningi veittur aðgangur að garðinum gegn gjaldi og ekki gerðar kröfur um, að börn séu í fylgd með fullorðnum. Hinn 4. september 1973 fór G, fæddur 11. október 1970, ásamt félaga sínum, ári eldri, að skoða dýr í dýragarðinum. Meðal annars skoðuðu þeir apa í búri. Milli búrsins, sem var gert úr vírneti, og áhorfenda var lág grind. Seildist G inn fyrir grindina. Náði api í hönd hans og dró hana til sín og beit af einn fingur á vinstri hendi. Umbúnað- ur var ekki talinn fullnægjandi skv. 1. mgr. 12. gr. reglu- gerðar nr. 67/1971 og var því fébótaábyrgð lögð á S. Það ekki talið leysa hann hér undan, þótt greinilegum varúðar- merkjum væri komið fyrir á búrinu. G. var einnig talinn eiga sök, þar sem hann sinnti ekki varúðarmerkjum þeim, er voru á búrinu, og fram kom, að félagi hans varaði hann við. Með hliðsjón af því var S dæmt að bæta G tjón hans að hálfu ...............00 000 Ábyrgð á seldum hlut. Ábyrgð á verkum annarra. Sjá skaðabætur. Ábyrgð húseigenda. Sjá fasteignir og skaðabætur. Áfengi. Áfengislög. Ö ók bifreið sinni án ökuréttinda, ólöglega búinni, of hratt og með áhrifum áfengis. Vínandamagn í blóði hans reyndist vera 0.79%. Hann ók á vegfaranda. Var hann dæmdur í varðhald, 30 daga, og sviptur ökuréttindum ævilangt ...... S talinn sannur að sök um ólöglega sölu einnar flösku af áfengi og var dæmd sekt vegna þessa ..........000000. 0000... Bls. 145 L Efnisskrá Hinn 27. nóvember 1972 ók S bifreið sinni. Var hann stöðvaður af lögreglumönnum og tekið úr honum blóðsýni. Kom í ljós, að vínandamagn í blóði hans var 1,5%. Þá var bifreiðin talin óhæf til aksturs. S talinn hafa verið með áhrifum áfengis við aksturinn og dæmt varðhald 20 daga og sviptur ökuréttindum ævilangt, þar sem hér var um ítrekað brot að ræða. Hins vegar var hann sýknaður af ákæru um vanbún- að bifreiðarinnar, þar sem slíkt var eigi talið nægilega sannað ...........200..0.n ss S ók bifreið sinni með áhrifum áfengis. Með ákæru 3. maí 1976 höfðaði ríkissaksóknari opinbert mál á hendur S vegna þessa. Krafðist hann þess, að héraðsdómari lyki rannsókn máls og tæki það síðan til dómsálagningar. Þrátt fyrir þetta gerði dómari 25. maí 1976 sátt við S vegna brots þessa og lauk málinu með sektargreiðslu og ökuleyfissviptingu. Sátt þessi var felld úr gildi, þar sem héraðsdómara var óheimilt að ljúka málinu með sátt, sbr. 105. gr. laga nr. 74/1974, og auk þess var efni málsins slíkt, að heimildar- laust var að ljúka því með sátt ............0..0..00... S ók bifreið sinni frá dansleik einum og var stöðvaður af lög- gæslumönnum. Vínandamagn í blóði hans reyndist 1.77%. S hafði áður gengist undir dómsátt vegna ölvunar við akst- ur. Var honum því dæmt varðhald 15 daga og sviptur öku- leyfi ævilangt ..................000.0 00 S ók um bæinn undir áhrifum áfengis. Reyndist vínandamagn í blóði hans nema 1.65%. S var dæmt 50.000 króna sekt og 12 daga varðhald til vara samkvæmt ákvæðum 1. gr. laga nr. 54/1976 ......2.......20000 0 enn Þ ók bifreið sinni um götur á A með áhrifum áfengis. Vínanda- magn í blóði hans reyndist 1.86%. Var honum dæmt varð- hald í 15 daga og sviptur ökuleyfi ævilangt, en hér var um ítrekunarbrot að ræða ...........0.0.0000 0... Áfrýjun. 1. Áfrýjunarleyti: a. Áfrýjunarfrestur liðinn 14, 59, 145, 164, 197, 212, 286, 447, 456, 474, 563, 578, 586, 621, 730, 739, 839, 874, 908, 955, 984, 1048, b. Áfrýjunarfjárhæð nær eigi kr. 25.000. ..........00...... c. Áfrýjunarfrestur liðinn. Áfrýjunarleyfis eigi aflað. d. Áfrýjunarleyfi ógilt. - Máli gagnáfrýjað 82, 145, 164, 319, 384, 456, 503, 515, 621, 656, 730, 863, 874, 908, 944, 974, 1048, 1072, 2 Mál gagnkært. 3. Máli, sem fallið hafði niður vegna útivistar, áfrýjað af nýju samkv. 36. gr. laga nr. 75/1973 ............000 0000. Bls. 430 487 141 744 904 1105 175 1110 Efnisskrá LI Bls. á. Kærufrestur liðinn ............000..0 0000 enn 854 5. Kæruheimild skortir .......0....000.0... een 22 6. Ýmis atriði: Í máli einu stefndi maður tveim aðiljum til greiðslu skaðabóta. Þeir voru sýknaðir af kröfum hans í héraði. Málinu var áfrýjað aðeins að því er varðaði annan aðiljann .......... 14 Áfrýjandi í skaðabótamáli hækkaði kröfu sína fyrir Hæstarétti frá því, sem verið hafði fyrir héraðsdómi. Ekki talið full- nægt skilyrðum 45. gr. laga nr. 75/1973 og því eigi tekið tillit til kröfuhækkunar þessarar ........00000000 00... 145 Með héraðsdómi var H dæmt að greiða aðilja skaðabætur, 22.100 krónur. Þar sem fjárhæðin náði eigi 25.000 krónum gat H eigi borið málið undir Hæstarétt skv. 2. mgr. 13. gr. og 14. gr. laga nr. 75/1973, en hann hafði ekki aflað sér áfrýjunar- leyfis. Var málinu því vísað frá Hæstarétti. Sératkvæði .... 175 Gerðarþoli áfrýjaði árangurslausri kyrrsetningargerð. Talið, að slíkri gerð yrði ekki áfrýjað til Hæstaréttar, sbr. síðustu málsgrein 20. gr. laga nr. 18/1949. Var málinu því vísað frá Hæstarétti ..............22002 0000 284 Gert var lögtak hjá G til tryggingar vangreiðdum opinberum gjöldum. Fram kom, að eftir lögtaksaðgerð en áður en mál- ið var flutt í Hæstarétti, greiddi G skuld sína að fullu án fyrirvara. Lögtaksbeiðandi krafðist ekki kostnaðar við lög- takið og lýsti því yfir, að hans myndi ekki krafist. Með þessum greiðslum var lögtakið leyst af eigninni, sbr. 10. gr. laga nr. 20/1885 og þar sem talið var, að krafa G um lögtakið skyldi fellt úr gildi vegna formgalla, samþýddist ekki fyrirvaralausri greiðslu, var málinu vísað frá Hæsta- rétti ............00020 err 391, 394 Mál beindist að tveim aðiljum í héraði, en einungis annar áfrýj- aði því til Hæstaréttar ............200.2000. 000... 413 Í sakamáli einu voru fjórir menn dæmdir í héraði, en einungis einn áfrýjaði .............200.00 00 .0 0 692 Í skaðabótamáli hafði áfrýjandi uppi hærri kröfur fyrir Hæsta- rétti heldur en hafðar voru upp í héraði. Voru eigi talin efni til að leyfa þessa hækkun samkvæmt 45. gr. laga nr. 15/1973. Þó var fallist á hækkun vaxtakröfu, að því leyti sem hún stafar af almennum vaxtahækkunum eftir dóms- töku í héraði ...........2.2..2.eseneer rs 863 Aðili, sem ekki áfrýjaði héraðsdómi, krafðist fyrir Hæstarétti málskostnaðar í héraði ...........2022.000..ene0 0... 896 Í máli einu hafði áfrýjandi uppi hærri kröfu en gerð var í hér- aði. Eigi talin efni á því að leyfa þá hækkun samkv. 45. gr. laga nr. 75/1973 .......0.2200000.0 0000 908 Gæsluvarðhaldsúrskurður var birtur sökuðum manni G, "7. des. ember 1976 kl. 19.00. Samkvæmt bókun í þingbók benti LII Efnisskrá Bls. dómarinn hinum sakaða á, að hann gæti kært úrskurðinn til Hæstaréttar, en eigi var sérstök bókun um, að hann hefði leiðbeint honum um sólarhrings kærufrest. Að beiðni G var nafngreindur hæstaréttarlögmaður skipaður verjandi hans og var það tilkynnt með bréfi 8. sm. Samdægurs baðst lögmaðurinn undan starfanum vegna anna. Var þá annar lögmaður skipaður verjandi að ósk G um kl. 15.00 þann dag. Lögmaðurinn kærði gæsluvarðhaldsúrskurðinn með sím- skeyti 9. s.m. kl. 10.15. Talið, að eins og atvikum væri hátt- að, stæðu ákvæði 2. mgr. 174. gr. laga nr. 74/1974 ekki því í vegi, að kæran væri tekin til meðferðar í Hæstarétti ...... 1075 Áfrýjunarfrestur. Sjá áfrýjun. Áfrýjunarleyfi. Sjá áfrýjun. Ákæra. Ákæruskjal eigi talið svo vandað sem skyldi. Væri því áfátt um lýsingu á andlagi brots og tímasetningu. Eigi þóttu þessi mistök þó varða frávísun máls .................... 810 Ákæra. Í kærumáli einu krafðist ákæruvaldið lengingar gæsluvarð- haldstíma. Krafa þessi eigi talin koma til álita, þar sem af hálfu ríkissaksóknara var ekki gætt ákvæða 2. mgr. 174. gr. laga nr. 74/1974, en vararíkissaksóknari sótt þing er gæsluvarðhaldsúrskurðurinn var kveðinn upp .... 205, 207, 210 Álitsgerðir. Sjá mat og skoðun. Árekstur skipa. Áskorunarmál. M. hafði tekið ábyrgð á hótelreikningi manns. Hann greiddi ekki skuldina. Höfðaði þá hótelið mál til heimtu hennar sem áskorunarmál. Mál þetta skyldi eigi höfða sem áskor- unarmál samkv. 1. gr. laga nr. 49/1968. Bar héraðsdómara að synja um útgáfu stefnu. Þar sem málinu var hins vegar vikið til almennrar meðferðar á bæjarþingi, þurfti eigi að leggja málið til sátta ................0..00..0. 000... 161 Ávana- og fíkniefni. Barnaverndarmál. Um miðjan september 1975 var drengnum B komið til dvalar hjá frændfólki sínu á Seltjarnarnesi. Á fundi barnaverndar- Efnisskrá LIII Bls. nefndar Reykjavíkur 15. september 1975 var samþykkt að vinna að því, að drengurinn B færi til varanlegs fósturs til fyrrgreinds frændfólks síns. Var fólkinu tilkynnt, að dreng- urinn væri kyrrsettur hjá því og mætti hann eigi fara það- an nema með samþykki barnaverndarnefndar. Dvaldist B á þessu heimili til 29. janúar 1976, er foreldrar hans, þau Þ og Ó, tóku hann þaðan, gagnstætt fyrirmælum barna- verndarnefndar. Hinn 2. febrúar 1976 samþykkti barna- verndarnefnd, að drengurinn skyldi tekinn frá foreldrum sínum og fluttur á upptökuheimili til rannsóknar. Foreldr- arnir vildu eigi láta drenginn af hendi og var því úrskurð- að, heimilt væri að gera húsleit hjá þeim Þ og Ó, og taka drenginn. Talið, að háttsemi þeirra, sem hér er að framan lýst, kunni að vera brot á 3. mgr. 49. gr. laga nr. 53/1966. Samkvæmt því voru samkvæmt lögjöfnun frá 48. gr. laga nr. 74/1974 skilyrði til þess, að húsleit mætti gera í íbúð þeirra Þ og Ó í fyrrgreindu skyni .........0.00. 000... 129 Að því fundið, að við rannsókn sakamáls, þar sem sakaður mað- ur var aðeins 16 ára að aldri, hafði eigi verið gætt ákvæða 2. mgr. 19. gr. laga nr. T3/1966 .......000000 0000... 397 Barnsfaðernismál. Barnsmeðlög. Þau S og M höfðu búið saman og eignast eitt barn. Síðan slitn- aði upp úr sambúð þeirra. M krafðist úrskurðar yfirvalds um meðlag úr hendi S. Yfirsakadómarinn í Reykjavík úr- skurðaði S skyldan til að greiða meðlag með barninu frá ákveðnum tíma, en leysti eigi úr meðlagskröfu M í úr- skurðinum, svo sem rétt hefði verið. Krafði M þá S um meðlagið í dómsmáli. Þar sem kröfur M fóru ekki fram úr lágmarksmeðlagi samkvæmt 3. mgr. 8. gr. laga nr. 87/1947, sbr. 1. gr. laga nr. 27/1971 og 1. gr. laga nr. 92/ 1971, þótti það eigi standa málssókninni í vegi þótt úrskurð- ur valdsmanns hefði eigi gengið um greiðslu. Talið var ósannað, að aðiljar hefðu haldið heimili saman á þeim tíma, er hér um ræðir, og lögð var til grundvallar ákveðin fjárhæð um það fé, sem S hefði innt af hendi í meðlags- skyni. Var, S því gert að greiða M meðlagið fyrir hinn á- kveðna tíma .........0..000.0 0 138 Bifreiðir. A. Einkamál. Hinn 6. október 1973 ók G bifreið sinni norður Grensásveg, en Grensásvegur er aðalbraut og hallar nokkuð til norðurs. Á sama tíma ók H bifreið af Sogavegi inn á Grensásveg. LIV Efnisskrá Bis. H ók inn á Grensásveg og nokkuð eftir honum, með stefnu á gatnamót Miklumótar og Grensásvegar, en ætlan ökumanns var að aka eftir miðrein Grensásvegar. Allt í einu ók G aftan á H. Verulegar skemmdir urðu á báðum bifreiðunum. Talið, að G hefði miðað við aðstæður ekið allt of hratt, og hvorugur sýnt næga aðgæslu við aksturinn. Var því sök á árekstrinum skipt að jöfnu milli aðilja .................. 121 Hinn 3. september 1972 varð árekstur milli tveggja bifreiða á Akureyri. Við áreksturinn slasaðist eigandi annarrar bif- reiðarinnar. R. krafði J eiganda hinnar bifreiðarinnar og vá- tryggingarfélag hans S um bætur. Þeir viðurkenndu bóta- skyldu sína. Á árinu 1972 greiddi S 50.000 krónur tilR upp í bætur. Samningar voru síðan reyndir með aðiljum án ár- angurs. Hinn 7. september 1973 lagði S inn á sparisjóðs- reikning á nafn R 781.500 krónur og taldi það fullnaðar- bætur fyrir allt tjón R. Hins vegar var afhending til R bundin því skilyrði, að R kvittaði fyrir fénu sem fullnaðar- bótum. Þessu synjaði R. Eftir uppsögu héraðsdóms veitti R fé þessu móttöku og nam það þá með vöxtum 886.442 krónum. R taldi tjón sitt meira. Samkvæmt örorkutjóns- útreikningi, frá 29. maí 1974, sem lagður var fyrir Hæsta- rétt var talið, að tjón R miðað við slysdag næmi 215.362 krónum vegna tímabundinnar örorku og 1.304.463 krónum vegna varanlegrar örorku, eða alls 1.519.824 krónum. Þá hafði hann fengið greiddar frá Tryggingastofnun ríkisins 229.523 krónur, frá sjúkrasamlagi 42.442 krónur og frá vinnuveitanda sínum 28.536 krónur. Talið, að hæfilegt væri að reikna örorkutjón R, sem eigi hefði verið bætt, 780.000 krónur, og bætur til vegna þjáninga 100.000 krónur. Heildar- tjón hans var talið hæfilega ákveðið 901.740 krónur. Af þessu fé hefði R þegar fengið greiddar 739.500 krónur og bæri því að bæta honum 162.240 krónur. Sératkvæði ...... 212 J, sem var 79 ára að aldri, gekk yfir Reykjanesbraut austan Litluhlíðar. Í sama mund var bifreið eign L ekið vestur Hafnarfjarðarveg. Skyggni var slæmt. Ökumaður bifreiðar- innar kveðst hafa átt skammt eftir að gatnamótum Litlu- hlíðar, þegar hann hafði séð J. ganga þvert út á götuna. Hafi hann reynt að hemla, en árekstur orðið. J hlaut meiðsl. Fram kom, að bifreiðin var ekki í fullkomnu lagi. Talið, að þar sem bifreiðin var mjög vanbúin til aksturs og ekið ógætilega, yrði L eins og á stóð að bæta allt tjón J. J. hlaut veruleg meiðsl vegna slyssins. Var varanleg örorka metin 3594. Tryggingastærðfræðingar töldu, að örorkutjón reikn- að með 7T% ársvöxtum næmi 249.891 krónu, en 246.631 krónu væri reiknað með 9% ársvöxtum. Þá gerði J. kröfu um 800.000 króna bætur fyrir röskun á stöðu og högum Efnisskrá LV Bls. og þjáningar. Vátryggingarfélag L greiddi 100.000 krónur upp í tjón J. Var L dæmt að greiða henni 150.000 krónur til viðbótar ..........20.0000 020. 319 Hinn 2. júní 1972 kl. 17 ók L bifreið sinni suður Kringlumýrar- braut. Er hann kom að mótum Kringlumýrarbrautar og Háaleitisbrautar stóð lögregluþjónn á u.þ.b. miðjum gatna- mótum við umferðarstjórn. Hafði hann stöðvað akstur eftir Kringlumýrarbraut, en leyft akstur yfir gatnamótin eftir Háaleitisbraut. Kringlumýrarbraut og Háaleitisbraut eru þarna tvískiptar og tvær akreinar á hvorri akbraut. Er L kom að gatnamótunum, stóðu þrjár eða fjórar bifreið- ar þar og biðu þess að komast áfram. Ók L meðfram röð þessara bifreiða, en fremst stóð stór bifreið. Í sama mund var bifreið S ekið vestur Háaleitisbraut á miðri akbraut og hafði ökumaður hennar skipt frá hægri akrein yfir á vinstri akrein nokkru áður en hann kom að gatnamótunum og ók síðan hiklaust áfram yfir gatnamótin. Varð árekstur með bifreiðunum. L krafði S, vátryggingarfélag hans, svo og ríkissjóð um bætur. Taldi hann, að þar sem hann hefði verið á aðalbraut, ætti hann rétt á bótum, en S hefði sýnt mikla ógætni við aksturinn. Krafan á hendur ríkissjóði var hins vegar á því byggð, að lögregluþjónninn hefði hagað sér á gálausan hátt í umrætt sinn. L. kvaðst hafa talið að aka ætti bifreiðum þeim, sem stóðu á vinstri akrein, er hann kom að gatnamótunum, til vinstri austur Háaleitis- braut, þegar umferð norður Kringlumýrarbraut leyfði það. Ekki hafði þó slík stefnubreyting verið gefin til kynna með stefnuljósum. L. mátti gera ráð fyrir þeim möguleika, að bifreiðar þessar væru á leið suður Kringlumýrarbrautina, en hefðu numið staðar við gatnamótin vegna umferðar austur/vestur Háaleitisbraut. Með hliðsjón af þessu var talið, að L ætti sök á árekstrinum. Hins vegar var talið, að ekki væri um sök hjá S að ræða, þar sem hann ók yfir gatnamótin eftir bendingu lögregluþjóns og engin umferð var á götunni, en ósannað, að ökuhraði hans hafi verið meiri en heimilt var. Talið, að S yrði ekki talið það til sakar eins og á stóð, að hann varaðist ekki bifreiðina L, er hún ók í veg fyrir hann. Var því S og vátryggingarfélag hans sýknað af öllum kröfum L. Þá var talið, að ekki væri óforsvaranlegt, að lögreglumaður hefði tekist á hendur umferðarstjórn þarna, eins og á stóð, og ekki hefði verið sýnt fram á, að honum hefði borið að standa á öðrum stað á gatnamótunum. Þá yrði honum ekki heldur um það kennt, hvar hin stóra bifreið, er fremst var af bifreiðum þeim, er stóðu þarna, staðnæmdist. Hann hefði ekki gerst sekur um nein þau mistök, er gætu leitt til skaðabóta- LVI Efnisskrá Bls. ábyrgðar fyrir ríkissjóð, sem var því sýknaður af kröfum Ll. .....000000 00 331 G. ók bifreið sinni norður Álfheima. Er bifreiðin nálgaðist fjöl býlishúsið nr. 32— 36 við Álfheima, kveður G hraða bifreiðar sinnar hafa verið um 15 km á klst. Hafi hann þá sveigt til vinstri yfir götuna að innkeyrslu fjölbýlishússins. Í sama mund ók K bifreið í sömu átt. Hugðist K aka fram hjá G. Varð þá árekstur með bifreiðunum og skemmdist bifreið G verulega. G krafði ökumann, eiganda bifreiðarinnar og vá- tryggingafélag hennar um bætur. G taldi sig hafa gefið stefnumerki með ljósum áður en hann breytti aksturs- stefnu og styðst sú skýrsla hans við eitt vitni, en hvorki K né farþegi í þeirri bifreið kváðust hafa séð stefnumerki þetta. Þá var óljóst hvenær umrætt vitni taldi G hafa hafið merkjagjöfina og var eigi talið sannað, að G hefði gefið stefnumerki í tæka tíð. Samkvæmt skýrslu G ók hann í umrætt sinn sem næst miðlínu vegar og er það í samræmi við uppdrátt lögreglu af vettvangi. K bar að gæta sérstakrar varúðar, er hann hugðist aka fram hjá bifreið G á vinstri vegarhelmingi. Skyggni var slæmt og bar honum að gefa merki um þá fyrirætlun sína. Þetta gerði hann ekki. Með hliðsjón af þessu var sök skipt og lagt á G að bera tjón sitt að 3/4 hlutum. Í málinu krafði G um bætur vegna afnotamissis bifreiðarinnar í 53 daga samtals 31.800 krónur. Var sú fjárhæð tekin til greina þar sem hann notaði bifreiðina nokkuð við atvinnurekstur sinn .... 424 Hinn 25. nóvember 1971 ók R bifreið frá Keflavík til Reykjavík- ur. Í sama mund var vöruflutningabifreið eign C ekið til Keflavíkur. Bilaði hún og kom önnur bifreið eign C og dró hana í átt til Hafnarfjarðar. Skammt fyrir norðan Þúfubarð ók R bifreið sinni á afturenda bifreiðar C með þeim afleiðingum, að hann meiddist. Í málinu var um deilt hvort ljós hefði verið á afturljóskerum bifreiðar C þegar áreksturinn varð. Talið að leggja mætti til grundvallar, að ástæðan til þess, að eigi var unnt að tendra afturljós bif- reiðar C eftir slysið, hafi ekki verið sú, að skammhlaup hefði orðið vegna skemmda, er áreksturinn varð. Gert var við skemmdir á bifreið C án þess að reynt væri að leiða Í ljós með skoðun á afturljósum hverjar væru líklegar or- sakir til þess, að ekki var hægt að tendra þau eftir slysið. Var talið, að C yrði að bera hallannn af því, að sönnungögn kynnu að hafa farið forgörðum vegna þess. Ökumaður bifreiðar C lýsti því yfir, að hann minnist þess ekki, hvort hann hefði aðgætt áður en dráttur bifreiðarinnar hófst, hvort afturljós væru tendruð og ekki var af vitnisburðum ljóst um þetta atriði. Var við það miðað, að afturljósin Efnisskrá LVII Bls. hefðu ekki verið í lagi, en slíkt var ófært. Með hliðsjón af því var talið, að C bæri fébótaábyrgð á tjóni R í umrætt sinn að einum fjórða hluta. R, sem var organisti að atvinnu, var talinn hafa hlotið 15% varanlega örorku vegna tvísýni, er hann hefði hlotið. Þá var talið, að galli á sambiti tanna samsvaraði 5% örorku. Tryggingastærðfræðingur taldi, að miðað við T% ársvexti frá slysdegi til 16. maí 1973 og síðan 9% ársvexti, næmi tjón hans vegna tímabundinnar örorku 86.804 krónum, en 5.854.180 krónum vegna varanlegrar órorku. Fram kom, að tekjur R höfðu ekki rýrnað vegna slyssins. Tjón R vegna tímabundinnar örorku, varanlegrar örorku, þjáninga og annars miska var metið á 2.000.000 krónur ..........20000 000 503 S ók bifreið sinni suður Njarðargötu og inn á Sóleyjargötu án þess að stöðva og víkja fyrir umferð um Sóleyjargötu, en stöðvunarskyldumerki er þarna á gatnamótunum. Í sama mund fór bifreið um Sóleyjargötuna og varð með bif- reiðunum mikill árekstur. Stórskemmdist hin bifreiðin. Vá- tryggingarfélag það, er vátryggt hafði bifreið S, greiddi bætur og krafði nú S um endurgreiðslu þess. Talið, að þótt orsök árekstursins væri gáleysi S, þá væri eigi hægt að telja, að hann hefði sýnt af sér stórkostlegt gáleysi og var hann því sýknaður af kröfum vátryggingarfélagsins .. 739 Hinn 26. október 1969 klukkan tvö að nóttu gekk Ó austur Egilsgötu og ætlaði að fara yfir Snorrabraut hjá gatnamót- unum. Kveðst hann hafa séð ljós bifreiðar í fjarlægð, haldið út á brautina, en eigi vitað af sér fyrr en árekstur varð. Í blóði Ó. reyndust 1,67% af vínanda. Ökumaðurinn K ók í umrætt sinn suður Snorrabraut í átt að Miklatorgi og kvaðst hafa ekið eftir vinstri akrein. Er hann kom að gatna- mótum Snorrabrautar og Egilsgötu hafi hann skyndilega orðið var við dökkklæddan mann fyrir framan sig á vinstri hluta akbrautarinnar og strax sveigt til hægri, en í því hafi orðið árekstur og maðurinn hafi fallið í götuna. Talið, að Ó ætti nokkra sök á hvernig fór, og að hann skyldi bera 1/3 hluta tjóns síns sjálfur. Ó hafði haft mjög lágar tekjur á undanförnum árum fyrir slysið. Örorka hans vegna slyssins var metin 75%. Tryggingastærðfræðingur reiknaði, að ef að miðað væri við 7% ársvexti frá slysdegi til 16. maí 1972 og 9% ársvöxtum frá þeim degi til frambúðar næmi vinnutekjutap hans vegna tímabundinnar örorku 97.020 krónum, en 3.901.004 krónum vegna varanlegrar örorku. Væri hins vegar miðað við algjöran vinnutekjumissi frá slysdegi til frambúðar næmi tjónið alls 5.201.339 krónum. Væri hins vegar miðað við 7% ársvexti frá slysdegi til 16. maí 1973, en 9% ársvöxtum frá þeim degi til 15. júlí 1974 LVTII Efnisskrá Bls. og síðan 13% ársvexti til frambúðar, næmi tjónið vegna tímabundinnar og varanlegrar örorku samtals 3.282.456 krónum ef miðað væri við 75% varanlega örorku, en 4.248.581 krónu ef reiknað væri með algerum tekjumissi Verðmæti örorkulífeyris og tekjutrygginga, sem Ó ætti rétt á, talið nema á slysdegi samtals 2.202.915 krónum, ef miðað væri við síðara tilvikið. Tjón áfrýjanda vegna örorku var metið á 1.750.000 krónur, þegar frá hafði verið dreginn ör- orkulífeyrir. Ó hlaut mjög mikil meiðsl af slysinu og dvald- ist á sjúkrahúsum og hælum í tvö og hálft ár vegna þessa. Var tjón hans vegna þjáninga og miska metið á 500.000 krónur. .......0022000 0. enn 869 Hinn 22. nóvember 1972 ók S bifreið norður Kringlumýrabraut og beygði í áttinu vestur Miklubraut. Í sama mund ók C bifreið sinni suður Kringlumýrabraut og varð árekstur með bifreiðunum. Við áreksturinn slasaðist C í andliti og hlaut meðal annars skemmdir á vinstra auga. Þarna á gatna- mótunum eru umferðarljós. Lagt var til grundvallar, að báðir ökumenn hefðu ekið yfir gatnamótin á móti grænu ljósi, en eigi má beygja til vinstri fyrr en ökutæki, sem á móti koma, hafa farið framhjá. Með hliðsjón af þessu og þar sem hvorki var sannað, að C hefði ekið bifreið sinni á ólöglegum hraða né gálauslega, var öll fébótaábyrgð lögð á S, ökumann þeirra bifreiðar, svo og eiganda hennar og vátryggingarfélag. Við slysið hlaut C nokkur meiðsli í andliti og skemmdir á vinstra auga. Er hann með nokkur ör, en hefur fulla sjón ef hann notar gleraugu. Hann notaði eigi gleraugu áður. Með gleraugum eru lýti hans mjög lítil. Læknir mat örorku hans í einn mánuð 100%, í 1 mán- uð 75%, í 2 mánuði 50% og í 2 mánuði 25%, en síðan 15% varanlega örorku. C var bandarískur tæknifræðingur og starfaði hjá bandarísku fyrirtæki á vegum varnarliðsins. Tryggingastærðfræðingurinn áætlaði tjón C vegna tíma- bundinnar og varanlegrar örorku miðað við laun hans og breytinga þeirra, sem orðið höfðu á gengi íslenskrar krónu gagnvart bandaríkjadollar. Samkvæmt því taldi trygginga- stærðfræðingurinn, að ef miðað væri við T% ársvexti frá slysdegi 16. maí 1973, en 9% ársvexti til frambúðar næmi tjónið 283.022 krónum vegna tímabundinnar örorku, en 4.859.497 krónum vegna varanlegrar örorku. Ef hins vegar væri miðað við 13% ársvexti frá 15. júlí 1974 næmi tjónið vegna varanlegrar örorku 3.724.149 krónum. Fram kom, að vátryggingarfélag það, sem hlut átti að máli, hafði bætt C að fullu tjón hans vegna tímabundinnar örorku. C lagði fyrrgreindar fjárhæðir til grundvallar og taldi, að bæt- ur fyrir miska og lýti væru hæfilega ákveðnar 800.000 krón- Efnisskrá LIX Bls. ur. Talið að rétt væri, að meta heildartjón C vegna slyss þessa 1.400.000 krónur, sem ökumanni, eiganda og vátrygg- ingarfélagi var dæmt að greiða óskipt ............0....... 874 Hinn 20. maí 1973 var tveim bifreiðum ekið norður Hafnarbraut á Dalvík með miklum hraða. Bifreið A var á undan. Skyndi- lega sveigði A bifreið sinni til hægri inn á Hafnarstíg, en í sama mund hugðist B, er ók hinni bifreiðinni, að aka fram úr A hægra megin. Varð árekstur með bifreiðunum og skemmdust bær mikið. Eigandi bifreiðar B krafði eig- anda bifreiðar A um bætur. Fram kom, að ÁA var með áhrifum áfengis í umrætt sinn. Sætti hann 15 daga varð- haldi vegna þess og var sviptur ökuréttindum ævilangt. B var talinn hafa sýnt ógætilegan akstur í umrætt sinn og gekkst hann undir 5000 króna sekt vegna þessa. Eigandi bifreiðar A taldi, að ökumenn hefðu verið í kappakstri í umrætt sinn og firrt sig rétti til bóta. Það var eigi talið sannað og var því eigi á því byggt. B hafði lýst því, að hraði bifreiðar hans hefði verið um 50—60 km miðað við klst., er áreksturinn varð og þá verið búinn að draga úr hraðanum „ en tveir farþegar í beirri bifreið töldu, að rétt- ara væri að telja hraðann um 70 km miðað við klst. og beim hefði fundist eins og B hefði ætlað að aka fram úr bifreið A hægra megin. Tveir sjónarvottar að atburðinum áætluðu hraða bifreiðanna 50— "70 km miðað við klst. og töldu, að bifreið A hefði verið ekið á miðjum hægri vegarhelmingi. Talið, að báðir ökumennirnir hefðu ekið of hratt og gáleys- islega í umrætt sinn. Við það var miðað, að B hefði ætlað að aka fram úr A hægra megin. Með hliðsjón af atvikum öllum var talið, að ökumenn ættu jafna sök og rétt væri, að eigendur bifreiðanna fengju tjón bætt að hálfu. Sam- kvæmt þessu fékk B bætt tjón á bifreið sinni að hálfu .... 1005 Ökumenn bifreiðanna A og B mættust á götu einni og sveigðu í gáska hvor að öðrum, fyrst ökumaður B og síðan öku- maður A. Löggæslumaður, sem kannaði vettvang, dró þá ályktun af vettvangi, að B hefði farið að einhverju leyti yfir miðlínu götunnar, en A hefði hins vegar verið að öllu leyti á vinstri vegarhelmingi sínum. Talið, að þetta aksturslag ökumanna bifreiðanna væri svo fráleitt, að ekki væri rétt að telja, að annar ætti meiri sök á árekstrinum en hinn. Var því hvor bifreiðaeigenda talinn bera ábyrgð á tjóninu af hálfu ............2.2.0..e ess 1048 Hinn 2. júlí 1971 tók Þ sér far með bifreið norður í land. Þeir S og F skiptust á um að aka bifreiðinni. Er komið var upp í Borgarfjörð tók F að neyta áfengis. Kveðst hann hafa drukkið 1/4 úr flösku af Dubonnet á leiðinni frá Bifröst í Borgarfirði að Blönduósi. Hann sat í aftursæti bifreiðarinn- LX Efnisskrá Bls. ar við hlið Þ og kveður hann hana hafa drukkið með sér. Á Blönduósi tók F við stjórn bifreiðarinnar. Ók hann sem leið liggur upp á Vatnsskarð, en þar varð árekstur við aðra bifreið, með þeim afleiðingum að Þ lést. Fram kom, að bifreiðinni hefði verið ekið á vinstri vegarhelmingi og mjög hratt. Eigi voru sannaðar bilanir á bifreiðinni. Tekið var blóð úr F fjórum klukkustundum eftir slysið og reynd- ist það innihalda 0,53%o af vínanda. Málið var lagt fyrir Læknaráð, er taldi að miðað við 72 kg. líkamsþunga og fyrrgreint vínandamagn í blóði væri hæfilegt að áætla, að í blóði F hefði verið 1,29%0 af vínanda, er hann hóf akstur á Blönduósi. Lík Þ var ekki krufið og ekki vitað um vínanda- magn í blóði hennar. Þ var gift og átti fjögur ung börn. Eiginmaður hennar höfðaði bótamál á hendur F, S, sem var eigandi bifreiðarinnar og með í ferðinnisvo og vátrygging- arfélagi því, er vátryggt hafði bifreiðina. Talið sannað, að slysið hafi orðið vegna óvarlegs aksturs F. Hann viður- kenndi, að hann hefði neytt áfengis í bifreiðinni á leið frá Bifröst til Blönduóss og talið víst, að Þ, sem sat við hlið hans í bílnum, hefði fylgst með drykkju hans og að ein- hverju marki tekið þátt í áfengisneyslunni. Talið, að Þ hlyti að hafa verið ljóst, að ófært var að F tæki við stjórn bifreiðarinnar á Blönduósi. Þar sem hún þrátt fyrir þetta hélt áfram ferðinni í bifreiðinni eftir að F tók við stjórn hennar, tók hún á sig áhættu, er veldur því, að eiginmaður hennar og börn geta ekki krafist skaðabóta úr hendi F. Eigi var talið sannað, hvort S varð eða átti að verða var við áfengisneyslu F, en án tillits til þess var talið, að bótakrefj- endur ættu ekki rétt á skaðabótum úr hans hendi af sömu ástæðum og greinir um F. Voru því þessir aðiljar sýknaðir 1080 B. Opinber mál. Ö ók bifreið sinni án ökuréttinda, ólöglega búinni, of hratt og með áhrifum áfengis. Vínandamagn í blóði hans reyndist vera 0,79%,. Þá ók hann á vegfaranda. Var hann dæmdur í varðhald 30 daga og sviptur ökuréttindum ævilangt ...... 310. Hinn 27. nóvember 1972 ók S bifreið sinni. Var hann stöðvaður af lögreglumönnum og tekið blóðsýni. Kom í ljós, að vín- andamagn í blóði hans var 1,5%. Þá var bifreiðin talin óhæf til aksturs. S talinn hafa verið undir áhrifum áfengis við aksturinn og dæmt varðhald 20 daga og sviptur ökurétt- indum ævilangt, þar sem hér var um ítrekað brot að ræða. Hins vegar var hann sýknaður af ákærunni um vanbúnað bifreiðarinnar, þar sem slíkt var eigi talið nægilega sann- Að 2... 430 S ók bifreið sinni með áhrifum áfengis. Með ákæru 3. maí 1976 Efnisskrá höfðaði ríkissaksóknari opinbert mál á hendur S vegna þessa. Krafðist hann þess, að héraðsdómari lyki rannsókn máls og tæki það síðan til dómsálagningar. Þrátt fyrir þetta gerði dómari 25. maí 1976 sátt við S vegna brots þessa og lauk málinu með sektargreiðslu og ökuleyfissviptingu. Sátt þessi var felld úr gildi, þar sem héraðsdómara var óheimilt að ljúka málinu með sátt, sbr. 105. gr. laga nr. 14/1974 og auk þess var efni málsins slíkt, að heimildarlaust var að ljúka því með sátt ..............200 0000... S ók bifreið sinni frá dansleik einum, en var stöðvaður af lög- gæslumönnum. Vínandamagn í blóði hans reyndist 1.77%0. S hafði árið áður gengist undir dómsátt vegna ölvunar við akstur. Var honum því dæmt varðhald 15 daga og sviptur Ökuleyfi ævilangt .............2.0.2.00 0000 S ók um bæinn undir áhrifum áfengis. Reyndist vínandamagn í blóði hans nema 1.65%0. S var dæmd 50.000 króna sekt og 12 daga varðhald til vara samkvæmt ákvæðum 1. gr. laga nr. 54/1976 ........0.0000. 00 Þ ók bifreið sinni um götur á A með áhrifum áfengis. Vínanda- magn í blóði hans reyndist 1.86%.. Var honum dæmt varð- hald 15 daga og sviptur ökuleyfi ævilangt, en hér var um ítrekunarbrot að ræða ............0..02.0 0000... Birting laga og stjórnvaldfyrirmæla. Talið skylt að birta fyrirmæli landbúnaðarráðuneytis um tvíböð- un í Lögbirtingarblaði. Sératkvæði ...................... Birting stefnu. Með stefnu áritaðri af fulltrúa yfirborgardómara 5. apríl 1976 höfðaði G mál gegn K. Stefnu þessa birtu stefnuvottar 13. apríl sá. Segir í birtingarvottorðinu, að þeir hafi birt stefnu þessa á K „fyrir Þ sveitarstjóra að heimili K hér í hreppn- um og afhent Þ endurrit af stefnunni, sem hann lofaði að afhenda K, er býr hér, en var fjarverandi.“ Héraðsdómari vísaði máli þessu frá dómi og var það staðfest af Hæsta- rétti, þar sem ekki var talið með vissu ráðið af vottorði stefnuvotta, að stefnubirtingin fullnægði ákvæðum 1. mgr. 95. gr., sbr. 2. mgr. 96. gr. laga nr. 85/1936 ................ Bjarglaun. Sjá björgun. Björgun. Hinn 15. ágúst 1974 var S að veiðum um 4,5 sjómílur frá Kögri. Fór varpan í skrúfu skipsins. Að beiðin S kom varðskipið Ó á vettvang og losaði kafari skipsins vörpuna úr skrúfunni. Veður var gott, norðaustan gola og sléttur sjór, en talsverð- Bls. 487 741 744 LxXTI Efnisskrá Bls. ur straumur. Nokkrar skemmdir urðu á skrúfunni, en S sigldi með eigin vélarafli til Akureyrar á hálfri ferð. Talið, að hér væri um björgun að ræða og hið bjargaða verðmæti væri um 200 milljónir króna. Var eiganda S dæmt að greiða 3.500.000 krónur í björgunarlaun og dæmdur sjóveðréttur til tryggingar þeirri fjárhæð. Í dómi er tekið fram, að eigi skipti máli í þessu sambandi, að 1. september 1974 krafði lögmaður Ó vátryggingarfélag S um greiðslu björgunar- launa. Vátryggingarfélagið bauð fram björgunarlaun, en mun lægri, og var því boði hafnað. Hinn 25 nóvember 1974 sendi reikningshaldari Ó reikning til vátryggingarfélagsins fyrir 34.431 krónu vegna aðstoðar Ó við S. Fjárhæð þessa greiddi vátryggingarfélagið 27. nóvember 1974, en reiknings- haldarinn endursendi hana 28 janúar 1975. Gat eigandi S ekki gengið þess dulinn eins og málsatvik voru, að áhöfn og eigendur Ó mundu ekki sætta sig við greiðslu fjárhæðar samkvæmt reikningi þessum ........00.0.0.00 0000 0 0... 974 Blóðrannsókn. Blóðflokkar Vínandamagn í blóði ................ 310, 430, 741, 863, 908, 1080 Botnvörpuveiðar. Sjá fiskveiðabrot. Bókhald. Brot í opinberu starfi. Búfjárrækt. Bóndi einn var talinn hafa slæman gripahúsakost. Var honum af þeim sökum gert að greiða sekt og óheimilað í næstu fimm ár hafa í umráðum sínum nautgripi og sauðfé ...... 29 Byggingameistarar. Sjá ábyrgð á mannvirkjagerð. Byggingasam þykktir. Byggingasamvinnufélög. Börn. Hjónin J og M áttu tvö börn. Í ágúst 1972 varð það samkomu- lag með málsaðiljum, að M skyldi hafa forræði beggja barnanna. Dómsmálaráðuneyti gaf út leyfisbréf til skiln- aðar að borði og sæng 12. september s. á. og staðfesti samkomulag þetta. Um slit hjúskapar giltu þá reglur laga nr. 39/1921. J. ritaði dómsmálaráðuneyti bréf 23. febrúar 1973 og krafðist forræðis beggja barnanna og andmælti M því þegar. J krafðist lögskilnaðar og forræðis beggja barn- Efnisskrá LXTIT Bls. anna fyrir borgardómara 24. september 1974. M kom fyrir borgardómara í hjónaskilnaðarmálinu 5. mars s. á. og sam- Þykkti lögskilnaðarkröfu, en krafðist áfram forræðis beggja barnanna. Var málið síðan afgreitt til dómsmálaráðuneytis- ins til útgáfu lögskilnaðarleyfis og ákvörðunar um ágrein- ing vegna forræðis barnanna. Í samræmi við kröfur aðilja ákvað dómsmálaráðuneytið síðan þannig um forræði barn- anna, að M skyldi hafa forræði þeirra beggja og gaf út lögskilnaðarleyfi 14. maí 1974. Talið að með því væri sam- komulag aðilja frá 29. ágúst 1972, sem ráðuneytið hafði staðfest, fallið úr gildi og málinu skipað með ákvörðun ráðuneytis, sbr. 1. mgr. 46. gr. og 86. gr. laga nr. 60/ 1972 þannig, að dómstólar geti eigi breytt úrskurði dóms- málaráðuneytis um forræði barnanna, enda sé meðferð máls rétt og við úrlausn beitt efnislegu mati. Þar sem ekki voru annmarkar á meðferð málsins hjá dómsmálaráðuneyti, var héraðsdómur um forræði barnanna ómerktur og mál- inu vísað frá héraðsdómi. Sératkvæði Dagsektir. Dánarbú. Sjá skiptamál. Dánarbætur. Sjá skaðabætur. Dómarar. Sjá og dómstólar, réttarfarsvítur og sératkvæði. 1. Dómarar í Hæstarétti. Mál dæmt af þremur hæstaréttardómurum: 1, 13, 22, 26, 73, 76, 90, 129, 161, 205, 207, 210, 282, 284, 374, 376, 391, 394, 397, 399, 469, 482, 487, 522, 524, 527, 533, 539, 545, 560, 653, 676, 120, 135, 837, 854, 933, 941, 944, 948, 1017 Varadómari dæmir í máli fyrir Hæstarétti 96, 121, 164, 232, 319, 379, 413, 437, 489, 656, 680, 713, 896, 955 2. Samdómendur í héraði: Aukadómþing Bæjarþing ................ 164, 175, 345, 503, 594, 656, 680, 717, 1005 Merkjadómur ..............202...00 ess 933 Sakadómur .............22..00 00. 129, 854, 1021 Skiptaréttur Siglingadómur Sjó- og verslunardómur .... 59, 132, 546, 578, 586, 755, 908, 963, 974 Að því fundið, að formaður sjó- og verslunardóms sat ýmist einn eða aðeins með einum meðdómsmanni í dómi, þegar fyrirsvarsmenn málsaðilja og vitni gáfu skýrslur ........ 59 Að því fundið, að bókun í þingbók um flutning máls frá bæjar- LXIV Efnisskrá þingi til sjó- og verslunardóms, væri verulega áfátt, en eigi talin ástæða til ómerkingar ...........0.00.000. 0000... Mál eitt var höfðað fyrir bæjarþingi, en héraðsdómari flutti það ex officio fyrir sjó- og verslunardóm. Annar aðilja krafðist frávísunar máls af þessum ástæðum. Sú krafa var eigi tekin til greina, þar sem málsaðiljar hreyfðu engum athugasemdum við þeirri ákvörðun að flytja málið. Var því litið svo á, að þeir hafi samþykkt það, enda þótt flutn- ingur væri ástæðulaus, en málið hefði að réttu átt að dæma á bæjarþingi, þar sem héraðsdómara hefði verið heimilt að dæma það með samdómendum .........0.000... Talið, að óþarft væri af héraðsdómara að kveðja samdómendur til í máli um þóknun vegna skipasölu .................... Í máli einu deildu sameigendur húss eins m.a. um afnot af lóð og skiptingu lóðar. Í héraði var málið dæmt á bæjarþingi án samdómenda. Héraðsdómur var ómerktur og málinu heim í hérað til löglegrar meðferðar og dómsálagningar af nýju, þar sem rétt hefði verið að dæma málið með sam- dómendum skv. 3. kafla laga nr. 41/1919. Sératkvæði ...... Krafist var ómerkingar dóms, þar sem meðdómsmenn í héraði hefðu ekki verið valdir úr hópi þeirra manna, er skipaðir voru í sjó- og verslunardóm samkvæmt 201. gr. laga nr. 85/1936. Talið, að samkvæmt niðurlagsákvæði 201. gr. eml. væri héraðsdómara heimilt að nefna meðdómsmenn til með- ferðar einstaks máls, ef ástæður væru til þess. Ómerkingar- krafan því ekki tekin til greina ..........00.0000...0.000.. Í máli einu hafði héraðsdómari, er sat Í sjó- og verslunardómi, eigi kvatt til dómsetu með sér sjó- og verslunardómsmenn nokkrum sinnum þegar mál var tekið fyrir og er það var dómtekið. Þá var við þinghald eigi nema einn þingvottur. Var að þessu fundið, en eigi það talin ástæða til að ómerkja héraðsdóm ..........22000.nörn Eftir dómtöku máls í héraði öfluðu sérfróðir samdómendur upp- lýsinga utan réttar um samsetningu glers og var aðiljum ekki gefinn kostur á að tjá sig um þetta, áður en héraðs- dómur gekk. Þetta var talið átöluvert, en eigi þótti ástæða til að ómerkja héraðsdóminn, enda áttu aðiljar þess kost að afla yfirmats og annarra sérfræðilegra gagna eftir upp- kvaðningu hérðsdóms ...........00000. 0000. Borgardómarinn B fór með mál eitt og kvaddi hann til tvo sam- dómendur. Af málsaðilja var þess krafist, að annar sam- dómenda viki sæti og í stað hans væri skipaður sérfróður maður um önnur efni. Allir þrír dómendur viku hins vegar sæti með úrskurði 19. mars 1976. Talið, að samdómendur hefðu ekki átt að eiga hlut að ákvörðun um það efni, sbr. 205. gr. laga nr. 85/1936, og eigi voru talin haldbær rök til Bls. 132 132 164 286 546 546 594 Efnisskrá þess, að B borgardómari og annar samdómarinn hættu að fara með málið ...........02000.00 0 nn Að því fundið, að mál um forræði yfir börnum skyldi dæmt með samdómendum. ..........20000 0... ens Að því fundið, að mál vegna bifreiðaárekstrar væri dæmt með samdómendum ..........20...00nn 3. Sératkvæði: Í Hæstarétti 175, 184, 212, 232, 286, 367, 437, 447, 621, 656, 750, 908, 1011, 1075, Í héraði Í gerðardómi 4. Dómenda ekki getið í héraðsdómi 1, 4, 73, 76, 82, 184, 197, 205, 207, 210, 212, 282, 284, 374, 376, 391, 394, 397, 430, 469, 482, 487, 522, 560, 578, 586, 941, 963, 1017, 1072, 5. Ýmis atriði: Í bæjarþingsmáli einu krafðist annar málsaðilja þess, að hér- aðsdómari viki sæti. Eigi talið sannað, að hann hafi sýnt fram á nokkur atriði, er skylduðu dómara til að víkja SÆti ...........20 0000 Að því fundið, að gefin var út áskorunarstefna í máli, sem eigi mátti höfða sem áskorunarmál .........2.000000 000... Eftir dómtöku máls barst héraðsdómara nýr örorkutjónsútreikn- ingur. Var útreikningur þessi tekinn upp í héraðsdómi, þótt hann væri ekki lagður fram sem dómsskjal og stefndi hefði ekki átt þess kost að tjá sig um hann .............. Að því fundið, að lýsing sakargifta í gæsluvarðhaldsúrskurði væri mjög ófullkomin ..........02.0000 00... Lögreglurannsókn út af meintri áfengissölu hófst 17. apríl 1973 og lauk 7. júní s. á. Hinn 14. júní 1973 sendi sakadómur Reykjavíkur ríkissaksóknara til ákvörðunar lögregluskýrsl- ur um atburðinn. Hinn 19. september s. á. endursendi ríkis- saksóknari sakadómi Reykjavíkur gögn þessi og krafðist þess, að málið yrði rannsakað fyrir dómi. Sú dómsrannsókn hófst ekki fyrr en 11. febrúar 1975 og lauk sama dag. Var þessi þarflausi dráttur víttur ..........0.220 0000... Að því fundið, að við rannsókn sakamáls, þar sem sakaður maður var aðeins 16 ára að aldri, hafði eigi verið gætt á- kvæða 2. mgr. 19. gr. laga nr. 53/1966. Að því fundið, að rannsókn máls væri áfátt og óhæfilegur drátt- ur hefði orðið á rekstri þess. Brot sakaðs manns var framið 25. nóvember 1972 og var hann þá yfirheyrður af rannsókn- arlögreglu. Gögn máls voru send frá sakadómi Reykjavíkur til bæjarfógetans í Hafnarfirði 23. maí 1973. Þaðan voru þau send 15. október 1973 til ríkissaksóknara. Ákæra var gefin út 28. nóvember 1973 og málsskjöl send bæjarfógetanum í Vestmannaeyjum og þess krafist, að hann lyki rannsókn og Bls. 653 656 1005 1118 1075 90 161 212 376 379 LXVI Efnisskrá legði dóm á málið. Hinn 13. maí 1974 var ákærði yfirheyrður í sakadómi Vestmannaeyja og málið þá dómtekið, en dómur kveðinn upp 28. júní 1974. Hinn 6. október 1975 sendi bæjar- fógetinn í Vestmannaeyjum dómsgerðir málsins til bæjar- fógetans í Keflavík, en þar bjó ákærði þá, með beiðni um, að dómur yrði birtur. Þá talið, að héraðsdómari hefði kast- að höndum til samnings dóms ..........0.00 0000. Þess getið, að réttara hefði verið af héraðsdómara í opinberu máli, að kveða efnislega á um kröfur manna .............. Að því fundið, að forsendur gæsluvarðhaldsúrskurðar væru hvorki svo skýrar né glöggar sem skyldi og eigi væri getið um tímasetningar ..............200.00 0... sn Að því fundið, að rannsókn í máli einu væri eigi rekin með þeirri röggsemi, sem nauðsyn bar til..................... Að því fundið, að héraðsdómari lauk sakamáli með sátt, enda þó ríkissaksóknari hefði skýlaust krafist dómsálagningar .. Mál var þingfest á bæjarþingi Reykjavíkur af fulltrúa yfir- borgardómara, er þingaði nokkrum sinnum í málinu. Síðan vék yfirborgardómari sæti, þar sem sonur hans var lög- maður, annars aðilja. Var sérstakur setudómari settur til að fara með málið, þótt ekki hefði komið fram, að aðrir hinna reglulegu borgardómara hefðu verið vanhætfir til meðferðar þess. Var tekið fram, að það leiddi ekki af van- hæfni yfirborgardómara, að þeir mættu ekki með málið Ara ..............0 0 527, 533, Í héraðsdómi var greint frá aðiljaskýrslu manns, án þess að séð yrði, að hann hefði gefið skýrslu um málsatvik fyrir dómi né skriflega skýrslu um sakarefnið. Var að þessu fundið .. Að því fundið, að þess var eigi getið hverjir sóttu dómþing af hendi málsaðilja í eitt sinn. Í þingbók voru skráðar athuga- semdir, sem lögmaður annars aðilja og framkvæmdastjóri hins áttu að hafa gert. Þá var að því fundið, að í héraðs- dómi greindi frá aðiljaskýrslu, en hvorki varð séð, að hlut- aðeigandi hefði gefið skýrslu fyrir dómi né meðal málsgagna var að finna skriflega skýrslu um sakarefni „............. Að því fundið, að gagnsök í héraði, sem felld var niður vegna útivistar gagnstefnanda „skyldi eigi hafa verið hafin með sérstökum dómi ................2.00 0. ens Tekið fram, að í úrskurði einum yrði ekki ráðið hver nauðsyn bæri til aðgerða þeirra, sem ákveðnar voru og forsendur úr- skurðar því eigi taldar í samræmi við 223., sbr. 2. mgr. 190. gr. laga nr. 85/1936 ...............00 000... Borgardómarinn B fór með mál ásamt tveimur samdómendum, er hann hafði kvatt til. Með úrskurði 19. mars 1976 viku þessir þrír dómendur sæti. Fól þá yfirborgardómari borgar- dómaranum G meðferð málsins, en með úrskurði 30. maí Bls. 430 469 482 487 538 533 539 546 560 Efnisskrá LXVII Bls. 1976 úrskurðaði G, að hann færi ekki með mál þetta, þar sem hann taldi, að dómsmálaráðherra ætti að setja dómara til að fara með málið. Á það bent, að í Reykjavík starfi nú yfirborgardómari og níu aðrir borgardómarar. Hver þeirra starfi sjálfstætt og á eigin ábyrgð að dómsmálum, sem yfirborgardómari feli honum. Verði að skýra 1. mgr. 30. gr. laga nr. 85/1936 þannig, að setudómara þurfi því aðeins að skipa í máli því, sem hér var til meðferðar, að enginn hinna reglulegu héraðsdómara við embætti borgardómara væri hæfur til að fara með málið. Samkvæmt því var úr- skurðurinn felldur úr gildi og lagt fyrir G. borgardómara að taka málið til efnismeðferðar .............200.0000 0000. 653 Krafa um, að skiptaráðandi viki sæti við búskipti, ekki tekin til greina .........00..000. 00 00nn 0 735 Skjöl kærumáls, sem kært var 12. maí 1976 bárust Hæstarétti 3. september s.á. Var fundið að þessaritöf ................ 135 Að því fundið, að forsendur gæsluvarðhaldsúrskurðar voru eigi svo vandaðar sem skyldi. Þá var varnaraðili eigi nefndur fullu nafni, en slíkt er óviðeigandi ........................ 837 Hinn 30. september 1976 kvað sakadómur Reykjavíkur upp úr- skurð, þar sem hrundið var kröfu sakaðs manns um að samdómendur skyldu víkja sæti. Samkvæmt gögnum máls fékk verjandi hins sakaða manns vitneskju um úrskurðinn 1. október 1976 og kærði hann úrskurðinn með bréfi, sem hann kvaðst hafa ritað og póstlagt samdægurs, en barst sakadómi 5. október sá. Var kærufrestur þá liðinn sam- kvæmt 2. mgr. 174. laga nr. 74/1974. Þar sem kærufrestur var liðinn, en kæra skal vera bréfleg sé hún ekki bókuð í þingbók, skiptir ekki máli þótt verjandi ákærða hafi hinn 1. október lýst kæru sinni í símtali við sakadómara. Með hlið- sjón af þessu var málinu vísað frá Hæstarétti ............ 854 Að því fundið, að skriflega flutt mál, sem dómtekið var í héraði 19. nóvember 1974, var dæmt 14. apríl 1975 .............. 933 Að því fundið, að eftir dómtöku landamerkjamáls hafði dóms- formaður aflað upplýsinga, sem niðurstaða dóms að nokkru leyti byggð á, án þess að aðiljum væri veittur kostur á að tjá sig um þær ..............00 0000. sn 934 Að því fundið, að bókun í fógetabók væri ónákvæm og tvíræð... 948 Að því fundið, að í héraðsdómi væru greind ýmis atriði, sem eigi höfðu þýðingu um úrlausn málsins .................. 984 Að því fundið, að í kærðum gæsluvarðhaldsúrskurði væri kæru- efni lauslega lýst. Kærur þær, er þar greindi, eigi tímasettar og óglöggt frá hverjum þær stöfuðu. Þá var ekki sér- greint nægilega í hverju hin einstöku brot væru fólgin. Var gæsluvarðhaldsúrskurðurinn ómerktur. Sératkvæði ...... 1075 Að því fundið, að dómari hefði eigi leiðbeint manni, er var úr- LXVIII Efnisskrá skurðaður í gæsluvarðhald, um sólarhrings kærufrest .... Dómkrafa. Þeir P og L voru dæmdir óskipt til að greiða skuld. P áfrýjaði en L ekki. L greiddi skuldina samkvæmt héraðsdómi að fullu. Kröfuhafi tilkynnti Hæstarétti þetta og gerði engar kröfur í málinu. Þar sem kröfuhafi hafði þannig fengið fulla greiðslu samkvæmt dómsorði héraðsdóms, var sýknu- krafa P tekin til greina ..............0. secs. Dómkvaðning. Eigendur jarðarhluta kröfðust þess, aðallega, að dómkvaddir yrðu þrír utanhéraðsmenn til að framkvæma undirlands- skipti á jörðinni. Til vara kröfðust þeir þess, að dóm- kvaddir yrðu fjórir utanhéraðsmenn til að framkvæma yfir- landskipti. Fram kom, að jörðin var í óskiptri sameign margra eigenda. Krafan um landaskipti var eingöngu reist á landaskiptalögum nr. 46/1941. Samkv. 1. gr. laganna er það skilyrði fyrir landskiptum, að land það, sem skipta á, hafi verði til samnota fyrir eitt eða fleiri býli. Svo stóð ekki á hér og varð því landskiptakrafan ekki reist á landskipta- lögum. Var dómkvaðningar því synjað .................. Dómstólar. Krafist var uppboðs jarðar einnar vegna vangreidds fasteigna- skatts. Málið hafði eigi verið lagt fyrir yfirfasteignanefnd til úrskurðar um gjaldskyldu. Var því talið, að málið yrði eigi lagt fyrir dómstóla og synjað um framgangs uppboðs.. Talið, að ákvörðun um böðun fjár, bæri ekki undir sýslumann sem héraðsdómara, heldur sem lögreglustjóra og hefði því verið óþarft að kveða á um framkvæmd böðunar með dóms- úrskurði. Sératkvæði ...............20.2..2 0... Tekið fram, að kyrrsetning geti ekki farið fram í skiptarétti .. Afsagnargerðir samkvæmt lögum nr. 93/1933 ekki taldar til dómaraverka í skilningi 2. mgr. 34. gr. laga nr. 85/1936. Talið heimilt að höfða mál til heimtu bóta vegna mistaka við afsagnargerð fyrir héraðsdómi ...............0.00.... Hjónin J og M áttu tvö börn. Í ágústmánuði 1972 kom til skiln- aðarmáls með þeim. Með samkomulagi 29. ágúst 1972 varð það samkomulag með málsaðiljum, að M skyldi hafa forræði beggja barnanna. Dómsmálaráðuneytið gaf út leyf- isbréf til skilnaðar að borði og sæng 12. september s.á. og staðfesti það samkomulag þetta. Um slit hjúskapar giltu þá reglur laga nr. 39/1921. J. ritaði dómsmálaráðuneyti bréf 23. febrúar 1973 og krafðist forræðis beggja barnanna og andmælti M. því þegar. J krafðist lögskilnaðar og for- Bls. 1075 839 26 367 560 563 Efnisskrá LXIX Bls. ræðis beggja barnanna fyrir borgardómara 24. september 1974. M kom fyrir borgardómara í hjónaskilnaðarmálinu 5. mars sá. og samþykkti lögskilnaðarkröfu, en krafðist á- fram forræðis beggja barnanna. Var málið síðan afgreitt til dómsmálaráðuneytis til útgáfu lögskilnaðarleyfis og ákvörðunar um ágreining vegna forræðis barnanna. Í sam- ræmi við kröfur aðilja ákvað dómsmálaráðuneytið síðan þannig um forræði barnanna, að M skyldi hafa forræði þeirra beggja og gaf út lögskilnaðarleyfi 14. maí 1974. Talið, að með því væri samkomulag aðilja frá 29. ágúst 1972, sem ráðuneytið hafði staðfest, fallið úr gildi og málinu skipað með ákvörðun ráðuneytis, sbr. 1. mgr. 46. gr. sbr. 86. gr. laga nr. 60/1972. Skilja yrði ákvæði 2. málsgreinar 48. gr., laga nr. 60/1972 þannig, að dómstólar geti eigi breytt úrskurði dómsmálaráðuneytis um forræði barns, enda sé meðferð máls rétt og við úrlausn þess beitt efnislegu mati. Þar sem ekki voru neinir annmarkar á meðferð málsins hjá dómsmálaráðuneyti var héraðsdómur um forræði barn- anna ómerktur og málinu vísað frá héraðsdómi. Sérat- kvæði ...........000.000020 0... 656 Verðskjöl voru í vörslum skiptaráðanda vegna dánarbús M. H taldi sig eiga verðskjöl þessi og krafðist innsetningar í þau fyrir fógetarétti. Talið, að máli þessu skyldi beina að skiptaráðanda og fá um það úrskurð í skiptarétti, sbr. 33. og 35. gr. laga nr. 3/1978. Var því synjað um framgang hinnar umbeðnu innsetningargerðar ..................... 1042 Dráttarvélar. Sjá bifreiðir. Dýravernd. Bóndi einn var talinn hafa slæman útihúsakost og fara illa með gripi sína. Var honum af þeim sökum gert að greiða sekt og óheimilað að hafa í sínum umráðum nautgripi og sauð- fé næstu fimm ár .........0.000000. 000. 29 Eftirlaun. Eiður. Sjá aðildareiður. Eignardómsmál. Eignarnám. B var rétthafi erfðafestulands í Kópavogi. Vegagerð ríkisins ákvað að taka hluta landsins undir veg. Kvað matsnefnd eignarnámsbóta upp úrskurð um bætur. B höfðaði mál til ógildingar úrskurðarins og krafði þar fjármálaráðherra f.h. LXX Efnisskrá Bls. ríkissjóðs, samgönguráðherra v/Vegagerðar ríkisins svo og Kópavogskaupstað um bætur. Fram kom, að mat eignar- námsbóta fór eigi fram að kröfu Kópavogskaupstaðar, sem engin afskipti hafði haft af málinu. Var krafa B á hendur kaupstaðnum m.a. byggð á því, að kaupstaðurinn hefði tor- veldað hagnýtingu erfðaleigulandsins, áður en eignarnáms var krafist, og svo á sérstökum ákvæðum erfðaleigusamn- ings. Kröfur á hendur Vegagerð ríkisins og ríkissjóði voru hins vegar byggðar á eignarnáminu. Talið, að kröfur B á hendur Kópavogskaupstað væru a.m.k. öðrum þræði ósam- rættar þeim kröfum, er gerðar væru á hendur Öðrum varn- araðiljum, en heildarkrafan væri ósundurliðuð. Var því samkvæmt 47. gr. laga nr. 89/1936 málinu vísað frá dómi, að því er varðaði Kópavogskaupstað. Hins vegar var talið, að kröfur B á hendur Vegagerð ríkisins og ríkissjóði væru þess eðlis, að hann ætti rétt á að fá dómsúrskurð um þær. Var því frávísunardómur héraðsdóms að þessu leyti felldur úr gildi og málinu vísað heim í hérað til löglegrar meðferð- ar og dómsálagningar af nýju ..........0.200.0 0000... 0. 399 Eignarréttarfyrirvari. Eignarréttur. Embættismenn. Endurheimta. Endurrit skjala. Endurupptaka máls. Erfðaábúð. Erfðafesta. Erfðaskrár. Þ var gift M, sem andaðist 1921. Þau áttu 6 börn. Sonur eins Þessara barna var MM. 1942 giftist Þ og ÞP. Hann átti mörg systkini og systursonur hans G var uppalinn hjá honum og foreldrum hans. Hinn 20. mars 1942 gerðu þau Þ og ÞP erfðaskrá, þar sem segir, að hvort þeirra hjóna, sem lifi hitt, skuli erfa það, er fyrr andast. Eftir þeirra daga skuli eignir þeirra ganga til fóstursonar þeirra MM. Undir erfða- skrá þessa skrifuðu tveir vottar. Annar kvaðst eigi hafa verið viðstaddur, er undirritun fór fram, heldur skrifað Efnisskrá LXXI Bls. undir skjalið eftir beiðni hins vottsins, að þeim hjónum fjarstöddum. Hinn votturinn kvaðst hafa samið erfða- skrána, en ekki hafi þá komið til umræðu hver væri réttar- staða barna Þ. Þá hafi þau hjón talað um, að þau ætluðust til, að G fengi eitthvað úr búi þeirra. Þ andaðist 3. ágúst 1966. ÞP gerði erfðaskrá 16. september 1971 þess efnis, að MM skyldi erfa 150 þúsund krónur úr búinu, en G að öðru leyti erfa eignir búsins. Erfðaskráin frá 1942 var vefengd. Talið ósannað, að skjal þetta væri raunverulega erfðaskrá og var því metið ógilt skv. 23. gr. erfðatilskipunar frá 25. september 1850 og 40., 45. sbr. 60. gr. erfðalaga nr. 8/ 1962 .......00.000 000 197 Erfðir. K andaðist 24. apríl 1973. Hann átti eigi börn í hjónabandi. Erfðatilkall eftir hann gerðu systkini hans og bróðurbörn og auk þess kona ein, er kvaðst vera óskilgetin dóttir hans. Skv. 1. gr. laga nr. 8/1962 skal óskilgetið barn erfa föður, ef það er feðrað með þeim hætti, er segir í löggjöf um óskil- getin börn. Hér var eigi um að ræða lögformlega viður- kenningu K á því, að hann væri faðir G og dómur hafði eigi gengið um faðernið. Þá höfðu þau móðir G og K eigi búið samvistum með þeim hætti, að jafngilt yrði faðernis- viðurkenningu sem grundvöllur að erfðarétti. Samkvæmt þessu var erfðakröfu G synjað .............0.% 0000... 955 Fangelsi. Farbann. Farmgjald. Sjá og flutningssamningar. Farmskírteimi. Sjá flutningssamningar. Fasteignasala. Talið, að lög um fasteignasölu eigi ekki við um skipasölu ...... 164 Fasteignir. Eigendur jarðarhluta kröfðust þess aðallega, að dómkvaddir yrðu þrír utanhéraðsmenn til að framkvæma undirland- skipti á jörðinni. Til vara kröfðust þeir þess, að dómkvaddir yrðu fjórir utanhéraðsmenn til að framkvæma yfirland- skipti. Fram kom, að jörðin var í óskiptri sameign margra eigenda. Krafan um landskipti var eingöngu reist á land- skiptalögum nr. 46/1941. Samkv. 1. gr. laganna er það skil- yrði fyrir landskiptum, að land það, sem skipta á, hafi LXXKTI Efnisskrá Bls. verið til samnota fyrir eitt eða fleiri býli. Svo stóð ekki á hér og varð þvi landskiptakrafan ekki reist á landskipta- lögum. Var dómkvaðningar því synjað .................. 26 G kom að máli við S, er bjó á jörð sinni og falaði jörðina til kaups. Eftir nokkrar umræður kveður S, að G hafi boðið milljónir króna í jörðina, en kveðst ekki hafa samþykkt það tilboð. G telur hins vegar, að samkomulag hafi orðið um kaup um mánaðamótin apríl/maí 1974. Hinn 1. júní 1974 bauð S hreppsnefnd hrepps síns jörðina til kaups fyrir 2 milljónir, en hreppsnefndin kvaðst ekki geta tekið afstöðu til kauptilboðs, þar sem kaupsamningur fylgdi ekki. Hinn T. júní 1974 keypti G túnáburð og bar hann á. Kveður S, að G hafi gert þetta sér að fornspurðum, en látið það af- skiptalaust. Hinn 10. eða 12. júní fóru aðiljar á fund manns eins og báðu hann aðstoðar um samningagerð. Kveðst hann hafa ritað niður helstu atriðin, en samkomulag hafi ekki orðið og hafi eigi verið meira að gert. Gegn andmælum S var eigi talið sannað, að bindandi kaupsamningur hefði kom- ist á með aðiljum, en sönnunarbyrði um slíkt hvílir á G. Var því S sýknaður af kröfum G um fullnustu kaupsamnings .. 82 D tók að sér að múrhúða bifreiðageymslu fyrir þá J og B. Er til skyldi taka, töldu þeir B og J verulegan galla á múrhúð- un og fengu dómkvadda fyrst undirmatsmenn og síðan yfir- matsmenn til að skoða og meta gallana. Eigi urðu yfir- matsmenn sammála. Var dæmt, að D bæri að bæta þeim J og B verðmæti nokkurra galla, er dragast skyldu frá greiðslu fyrir verkið. Sératkvæði ...........0.0.0.0.0... 2. 184 Í máli einu deildu sameigendur húss eins um afnot af lóð og skiptingu lóðar. Í héraði var málið dæmt á bæjarþingi án samdómenda. Héraðsdómur var ómerktur og málinu vísað heim í hérað til löglegrar meðferðar og dómsálagningar af nýju, þar sem rétt hefði verið að dæma málið með sam- dómendum, sbr. 3. kafla laga nr. 41/1919. Sératkvæði ...... 285 Með kaupsamningi 8. nóvember 1968 keypti P íbúð af A. Íbúðin var eigi fullgerð og skuldbatt A sig til að ljúka nokkrum ógerðum hlutum. P virðist hafa tekið við íbúðinni 1. febrúar 1969 og var afsal gefið út 10. febrúar 1971. P taldi, að á íbúðinni væru ýmsir gallar og móða á milli glerja í glugg- um hennar. Fram kom, að á fundi íbúðareigenda í fjöl- býlishúsinu 12. mars 1970, hafði verið samþykkt, að hver íbúðareigandi ritaði A bréf varðandi galla á íbúð hans. Taldi P, að hann og aðrir íbúðareigendur hefðu ritað bréf til A, sem sett hefði verið í ábyrgðarpóst 24. mars 1970. Ekki kom fram bréf P, en bréf annars íbúðareiganda var lagt til grundvallar um, að kvartanir hefðu verið gerðar í umrætt sinn, og að nægilega snemma hefði verið kvartað Efnisskrá LXXKIII Bls. yfir göllunum. Talið, að með viðtöku athugasemdalaust á afsali, hefði P ekki firrt sig rétti að bera fyrir sig galla. Var A dæmt að greiða P bætur fyrir þá galla, er væru á íbúðinni svo og sameigninni .........0000000 00... 0... 345 Reykjavíkurborg krafði fasteignaskatt af þjóðleikhússbygging- unni. Þjóðleikhúsið taldi, að því bæri aðeins að greiða fast- eignaskatt af þeim hluta hússins, sem notaður væri til veit- ingarekstrar. Talið, að starfsemi Þjóðleikhússins í húsinu væri slík, að það væri undanþegið fasteignaskatti sam- kvæmt 5. gr. laga nr. 8/1972. Sératkvæði ................ 437 Með kaupsamningi 15. janúar 1966 seldi S íbúð í fjölbýlishúsi, er hann hugðist byggja og var J kaupandi. Var húsinu lýst í samningi og tekið fram, að tvöfalt verksmiðjugler skyldi vera í öllum gluggum. Með samningi 22. desember 1967 lof- aði S að ljúka ýmsum verkþáttum og lagfæringum í sam- bandi við byggingu hússins, m.a. þétta glugga hússins. Gerði S síðan við glugga í húsinu, að því er virtist um vorið eða fyrri hluta sumars 1968. J taldi, að viðgerð þessi hefði ekki borið árangur og studdist þar við mat dóm- kvaddra manna. Var því S dæmt að greiða bætur vegna gluggaleka. Fram kom, að móða var á milli glerja Í glugg- unum, en ekki var ljóst hvenær J kvartaði vegna þess. Í matsgerð 9. febrúar 1970 segir, að skoðunargerð hafi farið fram á húsinu 15. desember 1969 og 16. janúar 1970. Er þar getið um móðu milli glerja í nokkrum gluggum, en þó ekki í íbúð J. Var því við það miðað, að þá hefði ekki verið komin móða á milli glerja í gluggum hjá J. Samkvæmt skoðunargerð 11. október 1972 var hins vegar komin móða á milli glerja í átta gluggum af tíu í íbúð J. Héraðsdómur, sem skipaður var byggingafróðum meðdómendum, taldi ástæðu fyrir göllum á gluggunum þá, að saman hefði farið ónóg aðgæsla við ísetningu glersins, og þeir eiginleikar samsetningarefna glersins, að þau þoldu ekki raka, en S réði hvaða gler var notað. Var S dæmt að bæta J þetta, enda mátti telja ljóst, að gallarnir hefðu ekki komið fram fyrr en eftir skoðun matsmanna 14. janúar 1970, en ekki var talið, að J hefði firrt sig bótarétti með tómlæti ...... 594 Með kaupsamningi 7. október 1971 keypti P íbúð í húsi, er G var að byggja. Í kaupsamningnum var tekið fram, að eign- arhlutinn væri 20,4% alls hússins og íbúðinni lýst, þar á meðal þeim hluta, er fylgdi henni í kjallara. Er G hafði selt meginhluta hússins, kom fram, að hann hafði allsstaðar undanskilið svonefnd föndurherbergi í kjallara, myrkra- herbergi og snyrtiherbergi þar. Taldi hann sig eiga þennan hluta hússins, þar á meðal gang, er lá um kjallarann. P. taldi hins vegar, að hann ætti sinn hluta í herbergjum þess- LXXIV Efnisskrá Bls. um og að minnsta kosti hluta í hinum sameiginlega gangi. Fyrir Hæstarétti var ágreiningslaust, að uppdráttur sá af kjallara, sem lagður var til grundvallar samningum aðilja um íbúðakaupin, bæri það greinilega með sér, að umdeilda húsnæðið væri ekki í slíkum tengslum við íbúð P eða eignarhluta hans í kjallara, að hann hefði mátt ætla, að hann eignaðist hlutdeild í því húsnæði. Með hliðsjón af þessu var kröfu P hrundið ..............0.0.00000. 000... 680 Þeir SL og SA gerðu með sér makaskiptasamning. Tók hvor við hinu nýja húsnæði, þótt ýmis viðskipti þeirra væru óupp- gerð. SL taldi, að SA hefði vanefnt samninginn að ýmsu leyti, bæði með því að standa eigi skil á greiðslum og afhenda ekki skuldabréf, sem um var samið. Hinn 24. júní 1974 lýsti SL því yfir í bréfi, að samningum væri rift. SL krafðist síðan útburðar á SA. Útborgunargerðinni var synj- að, þar sem gögn málsins um vanefndir væru eigi skýr og réttur SL til riftunar eigi svo glöggur, að útburðarkrafa hans væri tæk. Sératkvæði .....................0.... 150 Hinn 22. desember 1972 gerði M tilboð í hluta fasteignar einnar fyrir 4.500.000 króna. Tilboðið var samþykkt af eigendum samstundis og það tilkynnt M með símskeyti. Hinn 2. janú- ar 1973 tilkynnti M húseigendum, að hann myndi ekki standa við tilboðið og bar fyrir sig meðal annars, að hús- næðið væri eigi allt laust til nota. Eftir mikil bréfaskipti til- kynntu húseigendur, að þeir myndu selja öðrum húshlutann fyrir 4.000.000 krónur og krefja M um skaðabætur. Talið, að M væri bundinn af tilboði sínu og ljóst væri af atvikum, að hann hefði ekki haft ástæðu til að ætla að húsnæðið yrði rýmt samstundis. Var M talinn bundinn af tilboðinu og dæmt að greiða nokkrar skaðabætur .................... 1030 Hinn 11. febrúar 1968 bauðst K til að kaupa eignarhluta Þ í jörð einni. Þ samþykkti tilboðið 15. febrúar 1968. Er til átti að taka vildi K ekki standa við tilboð sitt og höfðaði Þ þá mál á hendur K til að fá hann dæmdan til að standa við til- boðið. Lauk málaferlum þessum með dómi 23. október 1970 og var K dæmdur til að standa við tilboð sitt. Um þetta leyti andaðist Þ og tóku tveir synir hans við jörðinni, en 6. júlí 1972 samþykkti hreppsnefnd Dyrhólahrepps að neyta for- kaupsréttar síns. Var þetta tilkynnt K þegar í stað. Hann krafðist afsals fyrir jörðinni. Hinn 11. janúar 1973 afsöluðu eigendur síðan Dyrhólahreppi jarðarhlutanum. K krafðist þess, að afsal þetta yrði dæmt ógilt. Forkaupsréttur Dyr- hólahrepps var ótvíræður og skiptir ekki máli, þótt K væri eigandi að nokkrum hluta jarðarinnar fyrir. Fram kom, að verð var eigi endanlega ákveðið í tilboði K eða samþykki Þ, heldur skyldi miða við aðalmat fasteigna og matsgerð Efnisskrá LXXV Bls. dómkvaddra manna. Matsgerðin fór eigi fram fyrr en 21. júlí 1972. Hreppsnefndinni hafði eigi verið skýrt frá kaup- gerningnum. Þegar hreppsnefndinni barst vitneskja um endanlegt kaupverð, ákvað hún að neyta forkaupsréttar sins og tilkynnti það aðiljum þegar í stað. Aflaði hreppsnefndin sér þá afsals úr hendi jarðareigenda og var það þinglesið. Var talið, að eigi væri efni til að hrinda fyrrgreindu afsali 1105 Ferðabann. Sjá farbann. Félagsdómur. Félagsréttindi. Félög. Sjá og byggingarsamvinnufélög, hlutafélög og samvinnufélög. Firma. Fiskeldi. Sjá skaðabætur og stjórnsýsla. Fiskveiðabrot. Hinn 16. nóvember 1975 var varðskip á eftirlitsferð vestur af Stafnnesi. Sáu skipstjórnarmenn varðskipsins þá bát, er þeir töldu innan leyfilegra fiskveiðimarka. Voru gerðar staðarákvarðanir við bátinn og hann færður til hafnar. Hér var um að ræða m/b Stíganda, sem er 37,63 m að lengd og 207 rúmlestir brúttó. Skólastjóri Stýrimannaskólans í Reykjavík setti staðarákvarðanir út í sjókort. Með hliðstjón af því var talið, að skipstjóri bátsins hefði gerst sekur um fiskveiðibrot, og var honum dæmd 1.000.000 króna sekt í Landhelgissjóð, en til vara þriggja mánaða varðhald. Þá var afli og veiðarfæri gerð upptæk ...........00...00... 1021 Fiskverslun. Fíkniefni. Sjá ávana- og fíkniefni. Fjármál hjóna. Hinn 5 júlí 1967 gerðu þau M og E, sem ákveðið höfðu að ganga í hjúskap, með sér kaupmála. Meðal annars var íbúð, sem M átti, gerð séreign E. M og E gengu síðan í hjónaband 20. júlí 1967. Hinn 31. maí 1972 varð M gjaldþrota. Búið krafðist þess, að kaupmálin yrði metinn ógildur. Talið að skilja bæri ákvæði 27. gr. laga nr. 25/1929 svo, að þau veittu heimild til að rifta kaupmála, hvort sem hann væri LXXVI Efnisskrá Bls. gerður fyrir eða eftir stofnun hjúskapar. Gögn þau, sem fram komu um efnahag M á þeim degi, er kaupmálinn var gerður, voru hvorki talin glögg né tæmandi og eigi veita fulla sönnun fyrir því, að M hefði átt fyrir skuldum. Var því ógilt ákvæði kaupmálans um, að fyrrgreind íbúð skyldi vera séreign E og utan hjúskapareignar. Að því er varðar innanstokksmuni, þá lá eigi ljóst fyrir frá hvoru hjónanna þessir munir stöfuðu, og var því krafa um riftun kaupmál- ans, að því er þá varðaði, talin vanreifuð og vísað frá hér- aðsdómi. Með kaupmálanum voru nokkrar eignir lagðar til M, sem hann hafði átt áður og var því eigi um að ræða riftun af hendi þrotabúsins samkvæmt 27. gr. laga nr. 25/1959 ...00.2.00002 renn 730 Þau A og I gengu í hjúskap 30. desember 1962. Með úrskurði skiptaréttar 27. apríl 1971 var fjárfélagi þeirra slitið. Meðal séreigna I var íbúð ein. Árið 1972 voru opinber gjöld lögð á þau A og I hvort í sínu lagi, og greiddi I sinn hluta. Opin- ber gjöld árið 1973 voru lögð á A einan og miðuð við sam- eiginlegar tekjur þeirra A og I, en þau voru samvistum á þeim tíma. Hinn 25. júní 1974 var gert lögtak í íbúð I til tryggingar fyrrgreindum gjöldum. Talið, að I bæri með séreign sinni ábyrgð á tekjuskatti þeim og útsvari, sem lagður var á eiginmann hennar A, og væri því heimilt að gera lögtak í séreign hennar til tryggingar þessum gjöldum. Sama var talið gilda um svonefnt viðlagagjald samkvæmt lögum nr. 4/1973. Hins vegar var talið óheimilt að gera lögtak í séreign I til tryggingar kirkjugarðsgjaldi, sem á var lagt samkvæmt lögum nr. 21/1973 svo og sóknargjaldi, sem á var lagt samkvæmt lögum nr. 29/1885. Sératkvæði .. 1011 Fjárnám. Í máli einu var krafist fjárnáms til tryggingar skuld samkvæmt dómi. Samkvæmt bókun fógeta setti einn gerðarþoli víxla og önnur verðmæti til tryggingar og bókaði dómari jafn- framt, að gerðarbeiðandi hefði tekið við „hinum fjárnumdu skjölum.“ Fógeti lauk því næst gerðinni án þess að bókað væri, að verðmætin væru tekin fjárnámi. Fór því ekkert fjárnám fram samkvæmt 2. mgr. 45. gr. laga nr. 19/1887 og var fógetagerðin ómerk ...............00 0000... 132 J átti heima í Njarðvíkurkaupstað. Beiðst var fjárnáms hjá J og var beiðnin rituð til bæjarfógetans í Njarðvík. Bæjarfóget- inn í Njarðvíkurkaupstað er jafnframt bæjarfógeti í Kefla- vík og embættisskrifstofa sameiginleg fyrir bæði embættin. Fulltrúi bæjarfógeta hóf fjárnámsgerðina í embættisskrif- stofu sinni í fógetadómi Keflavíkur, en eigi Njarðvíkur- kaupstaðar. J var sjálfur viðstaddur, benti á til fjárnáms Efnisskrá LXXVII Bls hluta í fasteign í Keflavík, og hreyfði engum andmælum við því, að fjárnámsgerðin hæfist fyrir fógetadómi Kefla- víkur. Samkvæmt 2. mgr. 33. gr. laga nr. 19/1887 var heim- ilt að byrja fjárnámsgerðina annarsstaðar en á heimili gerðarþola. Var því ekki talið varða ómerkingu fjárnáms- gerðarinnar, að hún hófst í fógetadómi Keflavíkur, en ekki Njarðvíkurkaupstaðar. Var því fjárnámsgerðin staðfest .. 1072 Hinn 29. júní 1976 skyldi gera fjárnám hjá hlutafélaginu K í Keflavík. J, stjórnarformaður K, mætti. J benti á hús- hluta í Keflavík, sem var hans eign. Var gert fjárnám í húshlutanum. K áfrýjaði málinu til Hæstaréttar, en ekki J, og ekki var honum stefnt fyrir Hæstarétt. Talið að af þeirri ástæðu yrði að vísa málinu frá Hæstarétti. Sérat- kvæði ..................000 0. 1113 Fjársvik. Maður einn hafði afhent G, sem hann átti mikil viðskipti við, skuldabréf og víxla, að því er virðist til sölu. G stóð hins vegar eigi skil á andvirðinu og var hann dæmdur sek- ur um fjárdrátt vegna þessa. Um nokkur þeirra veðskjala, sem í málinu var um fjallað voru skýrslur eiganda og G svo óglöggar, að eigi var hægt að henda reiður á hvað raunverulega hafði gerst, og var G ekki sakfelldur fyrir þann þátt ............0.202. 00... 810 Fjölbýlishús. Sjá fasteignir og sameign. Flutningssamningar. Foreldravald. Sjá börn. Forkaupsréttur. Hinn 11. febrúar 1968 baust K til að kaupa eignarhluta Þ í jörð einni. Þ samþykkti tilboðið 15. febrúar 1968. Er til átti að taka vildi K ekki standa við tilboð sitt og höfðaði Þ þá mál á hendur K til þess að fá hann dæmdan til að standa við tilboðið. Lauk málaferlum þessum með dómi 23. október 1970 og var K dæmdur til að standa við tilboð sitt. Um þetta leyti andaðist Þ og tóku tveir synir hans við jörðinni. K krafðist þá þess, að honum yrði afsöluð jörðin, en 6. júlí 1972 samþykkti hreppsnefnd Dyrhóla- hrepps að neyta forkaupsréttar síns. Var þetta tilkynnt K þegar í stað. Hann krafðist afsals fyrir jörðinni. Hinn 11. janúar 1973 afsöluðu eigendur síðan Dyrhólahreppi jarðar- hlutanum. K krafðist þess, að afsal þetta yrði dæmt ógilt. Forkaupsréttur Dyrhólahrepps var ótvíræður og skipti ekki LEXXVIII Efnisskrá Bls. máli, þótt K væri eigandi að nokkrum hluta jarðarinnar fyrir. Fram kom, að verð var eigi endanlega ákveðið í til- boði K eða samþykki Þ, heldur skyldi miða við aðalmat fasteigna og matsgerð dómkvaddra manna. Matsgerðin fór eigi fram, fyrr en 21. júlí 1972. Hreppsnefndinni hafði eigi verið skýrt frá kaupgerningnum. Þegar hreppsnefndinni barst vitneskja um endanlegt kaupverð ákvað hún að neyta forkaupsréttar síns og tilkynnti það aðiljum þegar í stað. Aflaði hreppsnefndin sér þá afsals úr hendi jarðareigenda og var það þinglesið. Var talið, að eigi væri efni til að hrinda fyrrgreindu afsali ...........0.0000000 000... en... 1105 Fógetagerðir. Sjá aðför, fjárnám, kyrrsetning, lögbann, lögtak, innsetningargerðir og útburðargerðir. FHramkrafa. Framsal kröfu. Frávísun. A. Einkamál. 1. Frá héraðsdómi. H hafði samþykkt víxil og afhent S sem greiðslu. H greiddi ekki víxilinn á gjalddaga og stefndi S þá H til greiðslu víxilsins ásamt kostnaði. Var H dæmdur til að greiða S víxilskuldina. Í máli milli sömu aðilja krafði H um endur- greiðslu þessa fjár úr hendi S. Þar sem H hafði ekki greitt S víxilinn eða dómskuldina að nokkru leyti, var kröfu H af þessum sökum vísað sjálfkrafa frá héraðsdómi skv. 1. mgr. 69. gr. laga nr. 80/1936 .....2.000000 0000 59 Mál eitt var höfðað fyrir bæjarþingi, en héraðsdómari flutti það ex officio fyrir sjó- og verslunarðóm. Annar aðilja krafðist frávísunar máls af þessu ástæðum. Sú krafa var eigi tekin til greina, þar sem málsaðiljar hreyfðu engum athugasemdum við þeirri ákvörðun að flytja málið. Varð því að líta svo á, að þeir hafi samþykkt það enda þótt flutn- ingurinn væri ástæðulaus, en málið hefði að réttu átt að dæma á bæjarþingi, þar sem héraðsdómara hefði verið heimilt að dæma það með samdómendum ................ 132 Mál var höfðað sem áskorunarmál, en síðan vikið til al- mennrar meðferðar. Slík mál þarf ekki að leggja til sátta fyrir sáttanefnd. Héraðsdómari vísaði málinu frá dómi vegna skorts á sáttaumleitan. Frávísunardómurinn var felldur úr gildi ..............0200.0. 0000 nne en 161 B var rétthafi erfðafestulands í Kópavogi. Vegagerð ríkisins ákvað að taka hluta landsins undir veg. Kvað matsnefnd Efnisskrá LXKIX Bls. eignarnámsbóta upp úrskurð um kröfu hans. B höfðaði síðan mál til ógildingar úrskurðarins og krafði fjármála- ráðherra f.h. ríkissjóðs, samgönguráðherra f.h. Vegagerðar ríkisins svo og Kópavogskaupstað um bætur. Fram kom, að mat eignarnámsbóta fór eigi fram að kröfu Kópavogs- kaupstaðar, sem engin afskipti hafði haft af málinu. Var krafa B á hendur kaupstaðnum m.a. byggð á því, að kaup- staðurinn hefði torveldað hagnýtingu erfðaleigulandsins, áður en að eignarnáms var krafist, og svo sérstökum ákvæðum erfðaleigusamnings. Kröfur á hendur Vegagerð ríkisins og ríkissjóði voru hins vegar byggðar á eignarnám- inu. Talið, að kröfur B á hendur Kópavogskaupstað væru, a.m.k. öðrum þræði, ósamrættar þeim kröfum, er gerðar væru á hendur öðrum varnaraðiljum, en heildarkrafan væri ósundurliðuð. Var því samkvæmt 47. gr. laga nr. 89/1936 málinu vísað frá dómi að því er varðaði Kópavogskaupstað. Hins vegar var talið, að kröfur B á hendur Vegagerð ríkis- ins og ríkissjóði væru þess eðlis, að hann ætti rétt á að fá dómsúrskurð um þær. Var því frávísunardómur héraðs- dóms að þessu leyti felldur úr gildi og málinu vísað heim í hérað til löglegrar meðferðar og dómsálagningar af nýju . 399 Héraðsdómari frávísað skuldamáli einu, þar sem það væri van- reifað. Frávísunardómur var kærður. Talið að enda þótt reifun dómkrafna væri óskilrík í stefnu, greinargerð og sóknargögnum þá hefði stefnandi afsakað það með því, að hann hefði eigi nægilegan aðgang að skjölum. Var því eigi talin alveg næg ástæða til að vísa málinu frá héraðs- dómi að svo stöddu, þar sem frekari gögn höfðu síðar verið lögð fram og búast mátti við, að málsatriði skýrðust frekar síðar. Var frávísunardómurinn því úr gildi felldur 527, 533, 5389 Með stefnu áritaðri af fulltrúa yfirborgardómara 5. apríl 1976 höfðaði G mál gegn K. Stefnu þessa birtu stefnuvottar 13. apríl s. á. og segir í birtingarvottorðinu, að þeir hafi birt stefnu þessa á K „fyrir Þ sveitarstjóra að heimili K hér í hreppnum og afhent Þ endurrit af stefnunni, sem hann lofaði að afhenda K, er býr hér, en var fjarverandi.“ Héraðsdómari vísaði máli þessu frá dómi og var það stað- fest af Hæstarétti, þar sem ekki var talið með vissu ráðið af vottorði stefnuvotta, að stefnubirtingi fullnæði ákvæðum 1. mgr. 95. gr., sbr. 2. mgr. 96. gr. laga nr. 85/1936 ........ 545 Hjónin J og M áttu tvö börn. Í apríl 1972 kom til skilnaðarmáls með þeim. Með samkomulagi 29. ágúst 1972 varð það sam- komulag með málsaðiljum, að M skyldi hafa forræði beggja barnanna. Dómsmálaráðuneytið gaf út leyfisbréf til skiln- aðar að borði og sæng 12. september s.á. og staðfesti það samkomulag þetta. Um slit hjúskapar giltu þá reglur laga LXXX Efnisskrá Bis nr. 39/1921. J ritaði dómsmálaráðuneytinu bréf 23. febrúar 1973 og krafðist forræðis beggja barnanna og andmælti M því þegar. J krafðist lögskilnaðar og forræðis beggja barn- anna fyrir borgardómara 24. september 1974. M kom fyrir borgardómara 5. mars s. á. og samþykkti lögskilnaðarkröfu, en krafðist forræðis beggja barnanna. Var málið síðan afgreitt til dómsmálaráðuneytisins til útgáfu lögskilnaðar- leyfis og ákvörðunar um ágreining vegna forræðis barn- anna. Í samræmi við kröfur aðilja ákvað dómsmálaráðu- neytið síðan þannig um forræði barnanna, að M skyldi hafa forræði þeirra beggja, og gaf út lögskilnaðarleyfi 14. maí 1974. Talið, að með því væri samkomulag aðilja frá 29. ágúst 1972, sem ráðuneytið hafði staðfest, fallið úr gildi og málinu skipað með ákvörðun ráðuneytis, sbr. 1. mgr. 46. gr., sbr. 86. gr. laga nr. 60/1972. Skilja yrði ákvæði 2. málsgreinar 48. gr. laga nr. 60/1972 þannig, að dómstólar geti eigi breytt úrskurði dómsmálaráðuneytisins um forræði barna, enda sé meðferð máls rétt og við úrlausn beitt efnis- legu mati. Þar sem ekki voru neinir annmarkar á meðferð málsins hjá dómsmálaráðuneyti var héraðsdómur um for- ræði barnanna ómerktur og málinu vísað frá héraðsdómi. Sératkvæði ..........00.00000n nn 656 Í héraðsdómi einum var annars vegar hrundið kröfu stefnda um frávísun aðalsakar vegna rangs varnarþings, en hins vegar vísað frá dómi gagnsök, er stefndi hafði höfðað þar. Héraðsdómara var talið heimilt að taka bæði þessi atriði til úrlausnar í einu lagi, svo sem hann gerði. Úrlausn héraðs- dóms, þar sem frávísunarkröfu er hrundið, sætir eigi kæru og var því þeim þætti kærunnar vísað frá Hæstarétti. Hinn þáttur kærunnar var staðfestur, þar sem eigi var talið að um rangt varnarþing væri að ræða ........00.00.00000..00. 713 Í héraðsdómi var frávisað í máli vegna vanreifunar. Var það staðfest með þeim rökum, að málatilbúnaði væri mjög áfátt og ekki þætti rétt eins og á stæði, að grípa fram fyrir hendur héraðsdómara, enda væri stefnanda fær sú leið að stefna af nýju fyrir héraðsdómara og reifa það þá skil- merkilega ........00.00.0 000 720 Í máli einu um gildi kaupamála var eigi ljóst, frá hverjum innanstokksmunir og búsmunir stöfuðu. Var krafa um rift- un kaupmálans, að því er varðar þessi atriði, talin van. reifuð og vísað frá héraðsdómi .........0...000.. 00 .0.00.0.. 730 Kröfugerð stefnanda í héraði og áfrýjanda fyrir Hæstarétti var mjög hvarflandi. Þá var málsreifun hans óskýr og tilbúnaður svo úr garði gerður, að héraðsdómur var ómerkt- ur og málinu vísað frá héraðsdómi ............00.0.0..0.. 896 Efnisskrá LXXXI Bls. 2. Frá Hæstarétti. Með héraðsdómi var H dæmt að greiða aðilja skaðabætur, 22.100 krónur. Þar sem fjárhæðin náði eigi 25.000 krónum gat H ekki borið málið undir Hæstarétt samkvæmt 2. mgr. 13. og 14. gr. laga nr. 75/1973, en hann hafði ekki aflað sér áfrýjunarleyfis. Var málinu því vísað frá Hæstarétti. Sér- atkvæði ............0202022 0000 175 Gerðarþoli áfrýjaði kyrrsetningargerð, sem var árangurslaus. Talið, að slíku máli yrði ekki áfrýjað til Hæstaréttar, sbr. síðustu málsgrein 20. gr. laga nr. 18/1949, og var málinu því vísað frá Hæstarétti ..............0.00.0000..00 0. 284 Gert var lögtak hjá G til tryggingar vangreiddum opinberum gjöldum. Fram kom að eftir lögtaksgerð og áður en málið var flutt í Hæstarétti greiddi G skuld sína að fullu án fyrir- vara. Lögtaksbeiðandi krafðist ekki kostnaðar við lögtakið og lýsti því, að hans mundi ekki krafist. Með þessum greiðslum var lögtakið leyst af eigninni, sbr. 10. gr. laga nr. 20/1885, og þar sem talið var að krafa G um, að lögtakið skyldi felld úr gildi vegna formgalla samþýddist ekki fyrirvaralausri greiðslu, var málinu vísað frá Hæsta- TÉtti ......0.0.0.0200. 00 391, 394 Kærður var úrskurður héraðsdóms, þar sem frávísunarkröfu var hrundið. Sú úrlausn sætir ekki kæru og var því kærunni vísað frá Hæstarétti ..............20.20200 00. 713 Hinn 29. júní 1976 skyldi gera fjárnám hjá hlutafélagi einu K í Keflavík. J stjórnarformaður K mætti. J benti á húshluta í Keflavík, sem var hans eign. Var gert fjárnám í húshlut- anum. K áfrýjaði málinu til Hæstaréttar, en ekki J og ekki var honum stefnt fyrir Hæstarétt. Talið að af þeirri ástæðu yrði að vísa málinu frá Hæstarétti. Sératkvæði .......... 1118 B. Opinber mál. 1. Frá héraðsdómi. Í þjófnaðarmáli einu, höfðu þeir er fyrir tjóni urðu, haft uppi skaðabótakröfur, en þær höfðu eigi verið bornar undir á- kærðu, og var kröfunum því vísað frá dómi .............. 248 2. Frá Hæstarétti. 30. september 1976 kvað sakadómur Reykjavíkur upp úrskurð, þar sem hrundið var kröfu sakaðs manns um, að samdóm- endur vikju sæti. Samkvæmt gögnum máls fékk verj- andi hins sakaða manns vitneskju um úrskurðinn 1. októ ber 1976, og kærði hann úrskurðinn með bréfi, sem hann kvaðst hafa ritað og póstlagt samdægurs, en barst til saka- dómara 5. október s. á. Var kærufrestur þá liðinn sam- kvæmt 2. mgr. 174. gr. laga nr. 74/1974. Þar sem kærufrest- í LXXKII Efnisskrá ur var liðinn, en kæra skal vera bréfleg sé hún ekki bókuð í þingbók, skipti ekki máli þótt verjandi hefði hinn 1. október lýst kæru sinni í símtali við sakadómara. Með hliðsjón af þessu var málinu vísað frá Hæstarétti .................. Frelsissvipting. Sjá gæsluvarðhald. Frestir. Fyrning. Maður varð fyrir slysi, 16. maí 1966, er hann taldi bifreiðaeig- anda bera ábyrgð á. Örorka hans var metin 25/1 1967. Hann höfðaði mál til heimtu bóta með stefnu birtri 13/4 1972. Var talið, að allar kröfur á hendur bifreiðaeiganda væru fyrndar samkvæmt 11. gr. laga nr. 14/1905 .......... Gagnaöflun. Gagnfær farmskírteini. Sjá farmskírteini. Gagnsakir. Sjá áfrýjun. Geðrannsókn. Gengi. Í þjófnaðarmáli einu hafði verið stolið erlendum gjaldeyri. Sá, er fyrir tjóninu varð, krafðist bóta og voru bætur ákveðnar samkvæmt því gengi, sem skráð var, þegar peningunum var stolið ...........0.0.000neen rr H var á ferðalagi erlendis ásamt konu sinni. Hafði hann keypt í Reykjavík fyrir íslenskt fé farseðil frá Reykjavík til Lond- on og til baka aftur. Heimferðarfarseðill þeirra hjóna féll úr gildi og varð H að kaupa farseðla á skrifstofu íslensks flugfélags í London. Greiddi hann andvirði þeirra með þremur víxlum, er hljóðuðu á ensk sterlingspund. Gerðist þetta 2. apríl 1974. Er greiða skyldi víxlana hafði gengi íslenskrar krónu gagnvart sterlingspundi fallið. Krafði handhafi vixlanna um greiðslu þeirra miðað við gengi á greiðsludegi, en H vildi einungis greiða miðað við gengi á útgáfudegi. Talið, að líta yrði á skuldbindingu H samkvæmt víxlunum sem skuldbindingu í erlendum gjaldeyri milli að- ilja búsetta hér á landi. Samkvæmt því var talið, að ákvæði 1. og 2. mgr. 1. g. laga nr. 71/1966 ættu við um skipti þessi samkvæmt grunnrökum sínum. Væri H því einungis skylt að greiða víxlana miðað við sölugengi sterlingspunds í Reykjavík 2. apríl 1974 ..........0.200 0000. Bls. 248 Efnisskrá LXKXKIII Bls. Gerðardómar. Gjafsókn. Gjafvörn. Stefndi í barnsfaðernismáli fékk gjafvörn fyrir Hæstarétti. Á. frýjandi óskaði þess, að málið yrði hafið og var á það fall- ist. Áfrýjanda dæmt að greiða málskostnað, er rann í ríkis- sjóð, en allur gjafvarnarkostnaður fyrir Hæstarétti dæmd- ur úr ríkissjóði ................0..0000 2. sr 13 Bótakrefjandi vegna slyss af völdum lögreglumanna fær gjaf- sókn fyrir Hæstarétti ..................00000 000... 96 Bótakrefjandi í slysamáli fær gjafvörn fyrir Hæstarétti ...... 145 Gömul kona, er lenti í bifreiðaslysi, fær gjafsókn og gjafvörn í héraði og fyrir Hæstarétti .............000.200 0000... 319 Í máli um forræði yfir börn fékk móðirin gjafvörn í héraði og gjafsókn fyrir Hæstarétti ..................0.000.0. 0. 00000.. 656 Kona ein í hjónaskilnaðarmáli fær gjafsókn í héraði og gjaf- vörn fyrir Hæstarétti ................2..20.0000 000. 984 Bótakrefjendur í slysamáli, sem höfðu gjafvörn í héraði, fá gjafsókn fyrir Hæstarétti .................00.0.0.0 0... 1080 Gjalddagi. Gjaldþrot. Sjá skiptamál. Greiðslufall. H gaf út veðskuldabréf 3. september 1973. Til tryggingar setti hann fasteign eina. Í bréfinu er tekið fram, að veðhafi geti látið selja hina veðsettu eign á uppboði án dóms, sáttar eða aðfarar samkvæmt 1. gr. laga nr. 57/1949. Bréfið var handhafabréf og gjalddagi þess 1. október 1974. Bréfið var til innheimtu í Landsbankanum, en ósannað var, að H hefði borist innheimtutilkynning frá bankanum miðað við 1. októ- ber. Hinn 26. júní 1974 var beðið um uppboð á hinni veð- settu eign til fullnægju á annarri veðskuld. Var sala á eigninni ákveðin 15. október 1974. Hinn 14. október var einnig beðið um uppboð vegna veðskuldabréfs þess, sem fjallað er um í málinu. Uppboð fór fram 15. október, svo sem ákveðið hafði verið, en annað og síðasta uppboð hinn 18. nóvember s. á. Þá gerðist það, að hinn 29. október seldi H húshluta þennan. Greiddi hann þá aðra uppboðskröfur en þá, sem fjallað var um í máli þessu, taldi sie þá aðeins eiga að greiða vexti, afborgun svo og kostnað vegna veðskuldar þessarar. Neitað var viðtöku greiðslu og krafist fullrar greiðslu á veðskuldabréfinu. Hinn 29. október 1974 geymslugreiddi H gjaldfallna vexti og afborganir. Þess var krafist af eiganda veðskuldabréfsins, að uppboði yrði samt LXXKIV Efnisskrá Bls. haldið áfram. Talið, að greiðsludráttur væri orðinn slíkur, að allur höfuðstóll skuldarinnar væri þegar gjaldkræfur og gæti eigandi bréfsins haldið áfram uppboðinu lögum samkvæmt. Var því dæmt, að uppboðið skyldi fram fara .. 471 Greiðslutilboð. Hinn 3. september 1972 varð árekstur milli tveggja bifreiða á Akureyri. Við áreksturinn slasaðist eigandi annarrar bif- reiðarinnar R. R krafði síðan eiganda hinnar bifreiðarinnar J og vátryggingarfélag hans S um bætur. Þeir viðurkenndu bótaskyldu sína. Á árinu 1973 greiddi S 50.000 krónur upp Í bætur til R. Samningar voru síðan reyndir með aðiljum. Hinn 7 september 1973 lagði S inn á sparisjóðsreikning á nafni R, 781.500 krónur og taldi hann það fullnaðarbætur fyrir allt tjón R. Hins vegar var afhending til R bundin því skilyrði, að hann kvittaði fyrir fénu sem fullnaðarbótum. Þessu synjaði R. Eftir uppsögu héraðsdóms veitti R fé þessu móttöku og nam það þá með vöxtum 886.442 krónum. R taldi tjón sitt meira. Samkvæmt örorkuútreikningi, frá 29. maí 1974, sem lagður var fyrir Hæstarétt, var talið, að tjón R miðað við slysdag næmi 215.362 krónur vegna tíma- bundinnar örorku og 1.304.463 krónum vegna varanlegrar örorku eða alls kr. 1.519.824 krónum. Þá hafði hann fengið greiddar frá Tryggingarstofnun ríkisins 229.523 krónur, frá Sjúkrasamlagi 42.442 krónur og frá vinnuveitanda sínum 28.535 krónur. Talið, að hæfilegt væri að reikna örorkutjón R, sem eigi hefði verið bætt, 780.000 krónur, og bætur til hans vegna þjáninga 100.000 krónur. Heildartjón hans var talið hæfilega ákveðið 901.740 krónur. Af þessu fé var talið, að R hefði þegar fengið greiddar 739.500 krónur og bæri því að bæta honum 162.240 krónur. Sératkvæði ...... 212 Gæsluvarðhald. S hafði setið í gæsluvarðhaldi um langt skeið vegna gruns um manndráp. Gæsluvarðhald hans var framlengt um 90 daga og úrskurðurinn kærður. Hæstiréttur staðfesti úrskurð- ÍNN ........200 ser 1 Sakaður maður var úrskurðaður í gæsluvarðhald. Kærði hann úrskurðinn, sem var staðfestur ................... 73, 716, 282 Með úrskurði sakadóms Reykjavíkur 26. janúar 1976 var sökuð- um manni gert að sæta 45 daga gæsluvarðhaldi og var sá úrskurður staðfestur með dómi Hæstaréttar 3. febrúar 1976. Með úrskurði sakadóms 11. mars s. á. var gæsluvarð- haldstíminn lengdur um 30 daga. Úrskurðurinn var kærður en staðfestur af Hæstarétti. Fyrir Hæstarétti hafði ákæru- valdið krafist lengingar gæsluvarðhaldstímans, en sú krafa Efnisskrá LXXKV var eigi talin koma til álita, þar sem eigi hefði verið gætt ákvæða 2. mgr. 174. gr. laga nr. 74/1974, en vararíkissak- sóknari sótti þing er gæsluvarðhaldsúrskurðurinn var kveð- ÍNN UPP 2.ccc00c0nesres 205, 207, Gæsluvarðhaldsvist dregin frá dæmdri refsivist .............. X hafði um langt skeið verið í gæsluvarðhaldi sakaður um manndráp. Eftir að ákæra hafði verið gefin út var málið lagt fyrir Læknaráð. Með hliðsjón af því framlengdi héraðs- dómari gæsluvarðhald hins sakaða manns um 60 daga. Var það staðfest af Hæstarétti .......................... Sakaður maður var úrskurðaður í gæsluvarðhald allt að 60 dögum. Var sá úrskurður staðfestur ..................... 16 ára piltur var af sakadómi úrskurðaður í 30 daga gæslu- varðhald, en hann var sakaður um þjófnað og misferli með tékka. Hann viðurkenndi viðstöðulaust brot sitt. Var gæslu- varðhaldstíminn styttur í 20 daga .........000..0.0 0000... Sakaður maður var í héraðsdómi úrskurðaður í 100 daga gæsluvarðhald. Var það á því byggt, að hann væri síbrota- maður. Dæmt, að samkvæmt sakaferli hins sakaða manns og þeim nýju kærum, sem fram væru komnar á hendur honum, væri rétt, að hann sæti í gæsluvarðhaldi, svo ljúka mætti ódæmdum málum hans og var gæsluvarðshaldstími ákveðinn 60 daga ...........002000 0000 nr S, sem sakaður var um manndráp, hafði sætt gæsluvarð- haldi síðan 14. maí 1975 og höfðu verið kveðnir upp yfir honum samtals 7 gæsluvarðhaldsúrskurði. Beðið var um- sagnar Læknaráðs og munnlegs málflutnings í sökinni. Með hliðsjón af því var staðfest að framlengja gæsluvarð- haldið enn um 60 daga ..........00200 00. nen nn Á var handtekinn kl. 10.40 9. júní 1976. Sama dag kl. 22.00 tók lögreglumaður skýrslu af honum og lauk þeirri skýrslu- töku kl. 00.25 10 s.m. Kl. 10.15 10. júní kom Á fyrir dóm til skýrslutöku og var henni lokið kl. 12.05 og Á þá settur í fangageymslu. Kl. 13.20 kvað héraðsdómari upp gæslu- varðhaldsúrskurð yfir Á, sem var birtur honum kl. 14.15. Talið, að Á hefði verið leiddur án undandráttar fyrir dóm- ara, og gæsluvarðhaldsúrskurðurinn kveðinn upp innan þess frests, sem um getur í 65. gr. stjórnarskrárinnar nr. 33/1944 og 66. gr. laga nr. 74/1974. Var gæsluvarðhaldsúrskurður- inn því staðfestur .............2.0000 0200 Sakaður maður var úrskurðaður í 30 daga gæsluvarðhald. Var það staðfest í Hæstarétti .............2..000000 0000... K var úrskurðaður í allt að 15 daga gæsluvarðhald. Var úr- skurðurinn kærður, en staðfestur ...........0..0...0....0... D var úrskurðaður í allt að 20 daga gæsluvarðhald, en hann var grunaður um vitneskju í sakamáli. Úrskurðurinn var Bls. 210 248 374 376 482 522 524 676 837 LXXXVI Efnisskrá Bls. staðfestur. Tekið fram, að eigi skipti máli, hvort lögreglan hefði, þegar hún handtók D, gert það að skipun dómara eða ekki .............2...200000 000 944 Sakaður maður úrskurðaður í allt að 90 daga gæsluvarðhald. Var það staðfest í Hæstarétti .......................... 1017 Hafning máls. Mál hafið að ósk áfrýjanda ...........0.000000 000... 13, 396, 436 Handtaka. Sjá og frelsissvipting. Hefð. Hegningarauki. Heimvísun. Í máli einu deildu sameigendur húss um not af sameign og lóð, og skiptingu lóðar. Málið var dæmt á bæjarþingi án sam- dómenda. Héraðsdómur var ómerktur og málinu heimvís- að þar sem málið skyldi dæma með samdómendum, sbr. 3. kafla laga nr. 41/1919. Sératkvæði ........................ 286 Í landamerkjamáli einu hafði eigi verið gerður uppdráttur af þrætusvæðum. Dómsformaður hafði aflað upplýsinga, sem niðurstaða dóms var að nokkru leyti byggð á, án þess, að- iljum hefði verið veittur kostur á að tjá sig um þær. Þá voru landamerkin miðuð við kennileiti, sem eigi voru ein- hlít. Var málsmeðferð svo gölluð, að hinn áfrýjaði dómur var ómerktur og málinu vísað heim í hérað til dómsálagn- ingar af nýju Hilming. Hjónaband. Sjá hjónaskilnaður og hjónavigsla. Hjónaskilnaður. Sjá skiptamál. Hjónin J og M áttu tvö börn. Í ágústmánuði 1972 kom til skiln- aðarmáls með þeim. Hinn 29. ágúst 1972 varð það sam- komulag með málsaðiljum, að M skyldi hafa forræði beggja barnanna. Dómsmálaráðuneytið gaf út leyfisbréf til skiln- aðar að borði og sæng 12. september s.á. og staðfesti sam- komulag þetta. Um slit hjúskapar giltu þá reglur laga nr. 39/1921. J ritaði dómsmálaráðuneyti bréf 23. febrúar 1973 og krafðist forræðis beggja barnanna og andmælti M því þegar. J krafðist lögskilnaðar og forræðis beggja barnanna fyrir borgardómara 24. september 1974. M kom fyrir borg- ardómara 5. mars s.á. og samþykkti lögskilnaðarkröfu, en Efnisskrá LEXXKVII Bls. krafðist áfram forræðis beggja barnanna. Var málið síðan afgreitt til dómsmálaráðuneytisins til útgáfu lögskilnaðar- leyfis og ákvörðunar um ágreining vegna forræðis barn- anna. Í samræmi við kröfur aðila ákvað dómsmálaráðu- neytið síðan þannig um forræði barnanna, að M skyldi hafa forræði þeirra beggja og gaf út lögskilnaðarleyfi 14. maí 1974. Talið, að með því væri samkomulag aðilja frá 29. ágúst 1972, sem ráðuneytið hafði staðfest, fallið úr gildi, og málinu skipað með ákvörðun ráðuneytis, sbr. 1. mgr. 46. gr. sbr. 86. gr. laga nr. 60/1972. Skilja yrði ákvæði 2. málsgreinar 48. gr. laga nr. 60/1972 þannig að dómstólar geti eigi breytt úrskurði dómsmálaráðuneytis um forræði barns, enda sé meðferð máls rétt og við úrlausn bess beitt efnislegu mati. Þar sem ekki voru neinir annmarkar á með- ferð málsins hjá dómsmálaráðuneyti var héraðsdómur um forræði barnanna ómerktur og málinu vísað frá héraðs- dómi. Sératkvæði .............0000 0. enn 565 Í sambandi við búskipti hjóna, er áttu í skilnaðarmáli, ákvað skiptaráðandi að halda í vörslu sínum andvirði bifreiðar, sem maðurinn hafði selt. Fyrir Hæstarétti kom fram, að málsaðiljar höfðu eftir uppkvaðningu úrskurðar selt íbúð, er þau áttu, fyrir 3,6 milljónir króna. Var því talið að að- stæður hefðu breyst svo, að ekki væri brýn nauðsyn til að skiptaráðandi héldi hinni umdeildu fjárhæð í sinni vörslu, til þess að hag konunnar væri borgið, sbr. 63. gr. laga nr. 3/1878. Var því hinn kærði úrskurður úr gildi felldur ...... 941 P og I gengu í hjúskap 21. apríl 1962. Þau slitu samvistum um mánaðamótin júní-júlí 1972. Fram kom, að hjónin leituðu til hæstaréttarlögmanns eins til að fá gengið frá skilnaði. Varð nokkuð þjark um kjör. Hinn 29. des. 1972 undirrituðu P og fyrrgreindur hæstaréttarlögmaður skilnaðarskilmála. Var þar ákveðið, að konan hefði forræði barna þeirra hjóna. Kveðið var á um skiptingu eigna og að lífeyrir til konunnar félli niður. Í samræmi við samkomulag þetta var gefið út leyfisbréf sama dag. I neitaði að viðurkenna skiln- aðarskilmála þessa og kvaðst eigi hafa gefið hæstaréttar- lögmanninum umboð til að undirrita það. Höfðaði hún mál til véfengingar skilnaðarskilmálunum. Aðiljar fengu leyfi til lögskilnaðar 16. september 1975, enbúi þeirra vísað til meðferðar í skiptarétti Reykjavíkur. Ekki talið sannað, að I hefði veitt hæstaréttarlögmanninum heimild til að undir- rita skilnaðarskilmálana, og hæstaréttarlögmaður hefði ekki slíka umboð samkvæmt stöðu sinni. Ákvæði 4. gr. laga nr. 61/1962 ætti hér ekki við, hvorki beint né fyrir lög- gjöfnun. Með hliðsjón af þessu voru skilnaðarskilmálar um fjárskipti og lífeyrir dæmdir óskuldbindandi fyrir 1...... 984 LXXXVIII Efnisskrá BIs. Hjúskapur. Sjá hjónaskilnaður og hjónavígsla. Hlutafélög. Hlutdeild. Húftrygging. Sjá vátryggingar. Húsaleiga. Sjá fasteignir og samningar. Húsleit. Um miðjan september 1975 var drengnum B komið til dvalar hjá frændfólki sínu á Seltjarnarnesi. Á fundi barnavernd- arnefndar Reykjavíkur 15. september 1975 var samþykkt að vinna að því, að drengurinn B færi til varanlegs fósturs til fyrrgreinds frændfólks síns. Var því tilkynnt, að dreng. urinn væri kyrrsettur hjá því og mætti hann eigi fara það- an nema með samþykki barnaverndarnefndar. Dvaldist B á þessu heimili til 29. janúar 1976, er foreldrar hans, þau Þ og Ó, tóku hann þaðan gagnstætt fyrirmælum barna- verndarnefndar. Hinn 2. febrúar 1976 samþykkti barna- verndarnefnd, að drengurinn skyldi tekinn frá foreldrum sínum og fluttur á upptökuheimili til rannsóknar. Foreldr- arnir vildu eigi láta drenginn af hendi og var því úrskurðað, að heimilt væri að gera húsleit hjá þeim Þ og Ó og taka drenginn. Talið, að háttsemi þeirra, sem hér er að framan lýst, kynni að vera brot á 3. mgr. 49. gr. laga nr. 53/1966. Samkvæmt því og samkvæmt lögjöfnun frá 48. gr. laga nr. 14/1974 voru skilyrði til þess, að húsleit mætti gera í íbúð þeirra Þ og Ó í fyrrgreindu skyni ........................ 129 Höfundarréttur. Iðnaður. Iðnnám. Innheimtulaun. Innsetningargerðir. Verðskjöl voru í vörslu skiptaráðanda vegna dánarbús M. H taldi sig eiga verðskjöl þessi og krafðist innsetningar í þau fyrir fógetarétti. Talið, að máli þessu skyldi beina til skipta- ráðanda og fá um það úrskurð í skiptarétti, sbr. 33. og 35. gr. laga nr. 3/1878. Var því synjað um framgang hinnar umbeðnu innsetningargerðar .............0.02200.. 0000. 1042 Efnisskrá LEXKIX Ítak. Sjá fasteignir. Ítrekun. Ákærður maður hafði með dómsátt 11. október 1971 gengist undir sekt og ökuleyfissviptingu vegna ölvunar við akstur. Hinn 26. apríl 1974 ók hann bifreið réttindalaus og með á- hrifum áfengis. Var hann sviptur ökuréttindum ævilangt .. Maður hafði verið sviptur ökuleyfi í 4 mánuði 10. febrúar 1972, frá 3. september 1971 að telja, fyrir að hafa ekið bif- reið með áhrifum áfengis. Hann var tekinn með áhrifum áfengis við bifreiðaakstur 27. nóvember 1972 og var eldra brot talið hafa ítrekunaráhrif .............00000000 000... X gekk með dómsátt undir sekt vegna ölvunar við akstur hinn 22. mars 1973. Var það brot talið hafa ítrekunaráhrif á ann- að brot, er hann framdi 5. júní 1974 ............0..0.0000.. Þ ók bifreið sinni um götu A, 22 maí 1975, og var vínandamagn í blóði hans 1,86%,. Hann hafði 18. október 1974 gengist undir að greiða sekt vegna ölvunar við akstur og var þá sviptur ökuleyfi í 1 mánuð. Dómsáttin hafði ítrekunaráhrif á hið síðara brot og var honum því dæmt varðhald og svipt- ur Ökuleyfi ævilangt ..............000200 000. enn Kaup og sala. Sjá og forkaupsréttur. 1. Fasteignir. G kom að máli við S, er bjó á jörð sinni og falaði jörðina til kaups. Eftir nokkrar umræður kveður S, að G hafi boðið 2 milljónir króna í jörðina, en kveðst ekki hafa samþykkt það tilboð. G telur hins vegar, að samkomulag hafi orðið um kaup um mánaðamótin apríl/maí 1974. Í júní 1974 bauð S hreppsnefnd hrepps síns jörðina til kaups fyrir 2 milljónir, en hreppsnefndin kvaðst ekki geta tekið afstöðu til kaup- tilboðs, þar sem kaupsamningur fylgdi ekki. Hinn 7. júní 1974 keypti G túnáburð og bar hann á. Kveður S, að G hafi gert þetta sér að fornspurðum, en látið það afskiptalaust. Hinn 10. eða 12. júní fóru báðir aðiljar á fund manns eins og báðu hann aðstoðar um samningagerð. Kveðst hann hafa ritað niður helstu atriðin, en samkomulag hafi ekki orðið, og hafi eigi verið meira að gert. Gegn andmælum S var ekki talið sannað, að bindandi kaupsamningur hefði komist á með aðiljum, en sönnunarbyrði um slíkt hvílir á G. Var því S sýknaður af kröfum G um fullnustu kaup- SAMNINgS ........00000sn en Með kaupsamningi 8. nóvember 1968 keypti P íbúð af A. Íbúðin var eigi fullgerð og skuldbatt A sig til að ljúka vissum ógerðum hlutum. P virðist hafa tekið við íbúðinni 1. febrúar 1969 og var afsal gefið út 10. febrúar 1971. P taldi, að á Bls. 310 430 741 904 82 xXC Efnisskrá íbúðinni væru ýmsir gallar og móða á milli glerja í glugg- um hennar. Fram kom, að á fundi íbúðareigenda í fjölbýlis- húsinu 12. mars 1970 hafði verið samþykkt, að hver íbúðar- eigandi ritaði A bréf varðandi galla á íbúð hans. Taldi P, að hann og aðrir íbúðareigendur hefðu ritað bréf til A, sem sett hefði verið í ábyrgðarpóst 24. mars 1970. Ekki kom fram bréf frá P, en bréf annars íbúðareiganda. Var lagt til grundvallar, að kvartanir hefðu verið gerðar í um- rætt sinn og nægilega snemma hefði verið kvartað yfir göll- unum. Talið, að með athugasemdalausri viðtöku á afsali hefði P ekki firrt sig rétti að bera fyrir sig galla. Var A dæmt að greiða P bætur fyrir þá galla, er væru á íbúðinni SVO Og SAMEIgN .......0... 0000. Með kaupsamningi 15. janúar 1966 seldi S íbúð í fjölbýlishúsi er hann hugðist byggja og var J kaupandi. Var húsinu lýst í kaupsamningi og tekið fram, að tvöfalt verksmiðjugler skyldi vera í öllum gluggum. Með samningi 22. desember 1967 lofaði S að ljúka ýmsum verkþáttum og lagfæringum í sambandi við byggingu hússins og m.a. þétta glugga þess. Gerði S síðan við glugga í húsinu, að því er virðist um vor- ið eða fyrri hluta sumars 1968. J taldi, að viðgerð þessi hefði ekki borið árangur og studdist þar við mat dóm- kvaddra manna. Var S dæmt að greiða bætur vegna glugga- leka. Fram kom, að móða var á milli glerja í gluggunum, en ekki var ljóst hvenær J kvartaði vegna þessa. Í mats- gerð 9. febrúar 1970 segir, að skoðunargerð hafi farið fram á húsinu 15. desember 1969 og 16. janúar 1970. Er þar getið um móðu milli glerja í nokkrum gluggum, en þó ekki í íbúð J. Var því við það miðað, að þá hefði ekki verið komin móða á milli glerja í gluggum hjá honum. Samkvæmt skoðunar- gerð 11. október 1972 var þá komin móða á milli glerja í átta gluggum af tíu í íbúð J. Héraðsdómur, sem skipaður var byggingafróðum meðdómendum, taldi ástæðuna fyrir göll- um á gluggum vera, að saman hefði farið ónóg aðgæsla við ísetningu glersins og þeir eiginleikar samsetningarefna þess, að það þoldi ekki raka, en S réði hvaða gler var notað. Var S dæmt að bæta J þetta, enda mátti telja ljóst, að gall- arnir hefðu ekki komið í ljós fyrr en eftir skoðun mats- mannanna 14. janúar 1970, en ekki var talið, að J hefði firrt sig bótarétti með tómlæti ................0..0. 0000... Með kaupsamningi 7. október 1971 keypti P íbúð í húsi, er G var að byggja. Í kaupsamningi var tekið fram, að eignar- hlutinn væri 20,4% alls hússins og íbúðinni lýst þar á meðal þeim hluta, er fylgdi henni í kjallara. Er G hafði selt meg- inhluta hússins kom fram, að hann hafði allsstaðar undan- skilið svonefnd föndurherbergi í kjallara, myrkraherbergi Bls. Efnisskrá XCI Bls. og snyrtiherbergi þar. Taldi hann sig eiga þennan hluta hússins, þar á meðal gang, er lá um kjallarann. P taldi hins vegar, að hann ætti sinn hluta í herbergjum þessum, að minnsta kosti hluta í hinum sameiginlega gangi. Fyrir Hæstarétti var ágreiningslaust, að uppdráttur sá af kjall- ara, sem lagður var til grundvallar í samningum aðilja um íbúðakaupin, bæri það greinilega með sér, að umdeilda hús- næðið væri ekki í slíkum tengslum við íbúð P eða eignar- hluta hans í kjallara, að hann hefði mátt ætla að hann eign- aðist hlutdeild í því. Með hliðsjón af því var þessari kröfu P hrundið ...........2.2..02.00. 000 r nr 680 Þeir SL og SÁ gerðu með sér makaskiptasamning. Tók hvor við hinu nýja húsnæði þótt ýmis viðskipti þeirra væru ó- uppgerð. SL taldi, að SA hefði vanefnt samninginn að ýmsu leyti, bæði með því að standa eigi skil á greiðslum og af- henda skuldabréf, sem um var samið. Hinn 24. júní 1975 lýsti SL því yfir í bréfi, að samningnum væri rift. SL krafð- ist síðan útburðar á SA. Útburðargerðinni var synjað, þar sem gögn málsins væru eigi skýr og réttur SL til riftunar eigi svo glöggur, að útburðarkrafa hans væri tæk. Sérat- kvæði ...........2..0..200000 0 nn 750 Hinn 22. desember 1972 gerði M tilboð í hluta fasteignar einnar fyrir 4.500.000 króna. Tilboðið var samþykkt af eigendum samstundis og það tilkynnt M með símskeyti. Hinn 2. janúar 1973 tilkynnti M húseigendum, að hann myndi ekki standa við tilboðið og bar fyrir sig meðal annars, að húsnæðið væri eigi allt laust til nota. Eftir mikil bréfaskipti til- kynntu húseigendur, að þeir myndu selja öðrum aðilja hús- ið fyrir 4.000.000 króna og krefja M um skaðabætur. Talið, að M væri bundinn af tilboði sínu, og ljóst væri af atvikum, að hann hefði ekki haft ástæðu til að ætla að húsnæðið yrði rýmt samstundis. Var M talinn bundinn af tilboðinu og dæmt að greiða nokkrar skaðabætur.................. 1030 Hinn 11. febrúar 1968 bauðst K til að kaupa eignarhluta Þ í jörð einni. Þ samþykkti tilboðið 15. febrúar 1968. Er til átti að taka vildi K ekki standa við tilboð sitt og höfðaði Þ þá mál á hendur K til að fá hann dæmdan til að standa við tilboðið. Lauk málaferlum þessum með dómi 23. október 1970 og var K dæmdur til að standa við tilboð sitt. Um þetta leyti andað- ist Þ, og tóku tveir synir hans við jörðinni. K krafðist þá þess að honum yrði afsöluð jörðin, en 6. júlí 1972 sambykkti hreppsnefnd Dyrhólahrepps að neyta forkaupsréttar síns. Var þetta tilkynnt K þegar í stað. Hann krafðist afsals fyrir jörðinni. Hinn 11. janúar 1973 afsöluðu eigendur síðan Dyr- hólahreppi jarðarhlutanum. K krafðist þess, að afsal þetta yrði dæmt ógilt. Forkaupsréttur Dyrhólahrepps var ótví- XCll Efnisskrá ræður og skiptir ekki máli, þótt K væri eigandi að nokkrum hluta jarðarinnar fyrir. Fram kom, að verð var eigi endan- lega ákveðið í tilboði K eða samþykki Þ, heldur skyldi miða við aðalmat fasteigna og matsgerð dómkvaddra manna. Matsgerðin fór eigi fram fyrr en 21. júlí 1972. Hreppsnefnd- inni hafði eigi verið skýrt frá kkaupgerningnum. Þegar hreppsnefndinni barst vitneskja um endanlegt kaupverð, ákvað hún að neyta forkaupsréttar síns og tilkynnti það aðiljum þegar í stað. Aflaði hreppsnefndin sér þá afsals úr hendi jarðareigenda og var það þinglesið. Var talið, að eigi væri efni til að hrinda fyrrgreindu afsali ............. 2. Lausafé. H, sem stundaði skipasölu, kom á samningaviðræðum milli hlutafélags, eiganda báts og hugsanlegs kaupanda. Ekki gekk hann þó frá kaupum. Fram kom, að endanlegt sölu- verð mun hafa verið 2,2 milljónir króna. Talið, að lög um fasteignasölu giltu eigi um skipasölu. Var hlutafélaginu gert að greiða H 80.000 krónur í söluþóknun .............. Kaupgjald. Sjá vinnulaun. Kaupmálar. Sjá fjármál hjóna. Kjarasamningar. Sjá vinnulaun. Kjörbörn. Kröfugerð. Fimm menn, er sátu saman í nefnd, sóttu ríkissjóð um þóknun í einu máli. Kröfðust þeir einnar fjárhæðar. Var slík kröfu- gerð talin heimil ...............0202000..r sen Kæra úrskurðar í opinberu máli skilin svo, að þess væri krafist, að úrskurðurinn yrði úr gildi felldur .................... Kröfusamlag. Kyrrsetning. Gerðarþoli áfrýjaði kyrrsetningargerð, sem var árangurslaus. Talið, að slíku máli yrði ekki áfrýjað til Hæstaréttar, sbr. síðustu málsgrein 20. gr. laga nr. 18/1949, og var málinu því vísað frá Hæstarétti ................00.2000 0000 0.. Í fjárskiptamáli vegna hjónaskilnaðar tók skiptaráðandi í sínar hendur andvirði bifreiðar, sem annar aðilinn taldi hjúskap- Bls. 1105 164 456 469 284 Efnisskrá XCTII Bls. areign sína og kvaðst í úrskurði kyrrsetja fé þetta. Úrskurð. urinn var úr gildi felldur, en í honum var ekki gerð grein fyrir hver nauðsyn væri til þess að framkvæma gerð þessa. Þá má eigi framkvæma kyrrsetningu í skiptarétti ........ 560 T taldi sig eiga fjárkröfu á hendur H. Óskaði hann löghalds í eignum H til tryggingar skuldinni. Fulltrúi aðalborgar- fógeta tók beiðnina til meðferðar. Í bókun í þingbók er eigi ljóst greint hvort krafist er fjárnáms eða löghalds og eigi heldur ljóst, hvort gert var fjárnám eða löghald í eign, þeirri, sem um var fjallað í bókuninni. Þar sem bókun fógeta var svo ónákvæm og tvíræð, var gjörðin felld úr gildi ..............200000 000 948 Kærufrestur. Sjá og kærumál. Gæsluvarðhaldsúrskurður var birtur sökuðum manni G, 7. des. 1976, kl. 19.00. Samkvæmt bókun í þingbók benti dómarinn G á, að hann gæti kært úrskurðinn til Hæstaréttar, en eigi var sérstök bókun um, að dómarinn hefði leiðbeint honum um sólarhrings kærufrest. Að beiðni G var nafngreindur hæstaréttarlögmaður skipaður verjandi hans og var það tilkynnt með bréfi 8. sm. Samdægurs baðst lögmaðurinn undan starfanum vegna anna. Var þá annar lögmaður skip- aður verjandi að ósk G um kl. 15.00 þann dag. Lögmaðurinn kærði gæsluvarðhaldsúrskurðinn með símskeyti 9. s.m. kl. 10.15. Talið að eins og atvikum væri háttað stæðu ákvæði 2. mgr. 174 gr. laga nr. 74/1974 eigi því í vegi, að kæran væri tekin til meðferðar í Hæstarétti .................... 1075 Kærumál. A. Einkamál. 1. Frávísun frá héraðsdómi. Mál var höfðað sem áskorunarmál, en síðan vikið til almennrar meðferðar. Héraðsdómari vísaði málinu frá dómi vegna þess, að sáttaumleitun hafði ekki farið fram fyrir sátta- nefnd. Frávísunardómurinn felldur úr gildi, þar sem áskor- unarmál þarf ekki að leggja fyrir sáttanefnd til sátta .... 161 B var rétthafi erfðafestulands í Kópavogi. Vegagerð ríkisins ákvað að taka hluta landsins undir veg. Kvað matsnefnd eignarnámsbóta upp úrskurð um kröfu hans. B höfðaði síð- an mál til ógildingar úrskurðarins og krafði þar fjármála- ráðherra f.h. ríkissjóðs, samgönguráðherra v/Vegagerðar ríkisins, svo og Kópavogskaupstað um bætur. Fram kom, að mat eignarnámsbóta fór eigi fram að kröfu Kópavogskaup- staðar, sem engin afskipti hafði haft af málinu. Var krafa B á hendur kaupstaðnum m.a. byggð á því, að kaupstaður- inn hefði torveldað hagnýtingu erfðafestulandsins áður en XCIV Efnisskrá Bls. að eignarnáms var krafist og svo sérstökum ákvæðum erfðaleigusamnings. Kröfur á hendur Vegagerð ríkisins og ríkissjóði voru hins vegar byggðar á eignarnáminu. Talið, að kröfu B á hendur Kópavogskaupstað, væru a.m.k. öðr- um þræði, ósamrættar þeim kröfum, er gerðar væru á hend- ur öðrum varnaraðiljum, en heildarkrafan var ósundur- liðið. Var því samkvæmt 47. gr. laga nr. 89/1936 málinu vísað frá héraðsdómi að því er varðaði Kópavogskaupstað. Hins vegar var talið, að kröfur B á hendur Vegagerð ríkis- ins og ríkissjóði væru þess eðlis, að hann ætti rétt á að fá dómsúrskurð um þær. Var því frávísunardómur héraðs- dóms að þessu leyti felldur úr gildi og málinu vísað heim í hérað til löglegrar meðferðar og dómsálagningar af NÝJU 2.....2000200 00 399 Héraðsdómari vísaði skuldamáli einu frá dómi, þar sem það væri vanreifað. Frávísunardómur var kærður. Talið, að enda þótt reifun dómkrafna væri óskilrík í stefnu, greinargerð og sóknarplöggum, þá hefði stefnandi afsakað það með því, að hann hefði eigi nægilegan aðgang að skjölum. Var því eigi talin alveg næg ástæða til að vísa málinu frá héraðs- dómi að svo stöddu, þar sem frekari gögn höfðu síðar verið lögð fram og búast mátti við að málsatriði skýrðust frekar síðar. Var frávísunardómurinn því úr gildi felldur 527, 533, 539 Með stefnu áritaðri af fulltrúa yfirborgardómara 5. apríl 1976 höfðaði G mál gegn K. Stefnu þessa birtu stefnuvottar 13. apríl sá. Segir í birtingarvottorðinu, að þeir hafi birt stefnu þessa á K „fyrir Þ sveitarstjóra að heimili K hér í hreppnum og afhent Þ endurrit af stefnunni, sem hann lof- aði að afhenda K, er býr hér, en var fjarverandi.“ Héraðs- dómari vísaði máli þessu frá dómi og var það staðfest af Hæstarétti, þar sem ekki var talið með vissu ráðið af vott- orði stefnuvotta, að stefnubirtingin fullnægði ákvæðum 1. mgr. 95. gr. sbr. 2. mgr. 96. gr. laga nr. 85/1936 .......... 545 Í fjárskiptamáli vegna hjónaskilnaðar tók skiptaráðandi í sínar vörslur andvirði bifreiðar, sem annar aðilinn átti og taldi vera hjúskapareign sína. Úrskurður um þetta efni var úr gildi felldur, þar sem eigi má framkvæma slíka kyrrsetn- ingu í skiptarétti ....................0. 0... 560 Í héraðsdómi einum var annars vegar hrundið kröfu stefnda um frávísun aðalsakar vegna rangs varnarþings, en hins vegar vísað frá dómi gagnsök, er stefndi hafði höfðað þar. Héraðsdómara var talið heimilt að taka bæði þessi atriði til úrlausnar í einu lagi, svo sem hann gerði. Úrlausn hér- aðsdóms, þar sem frávísunarkröfu er hrundið, sætir eigi kæru og var því þeim þætti kærunnar vísað frá Hæstarétti. Hinn þáttur kærunnar var staðfestur, þar sem eigi var Efnisskrá XCV talið, að um rangt varnarþing væri að ræða .............. 713 Máli var vísað frá héraðsdómi vegna vanreifunar. Var það stað- fest með þeim rökum, að málatilbúnaði væri mjög áfátt og ekki væri rétt eins og á stóð að grípa fram fyrir hendur héraðsdómara, enda væri stefnda fær sú leið að stefna málinu af nýju fyrir héraðsdómara og reifa þá málið skil- merkilega ...........020200 0000 720 2. Frávísun frá Hæstarétti. B krafðist skaðabóta vegna slyss úr hendi þrotabús O. Jafn- framt höfðaði hann mál gegn þrotabúi OS vegna sama slyss. Þá höfðaði hann mál til greiðslu bóta úr hendi fjög- urra einstaklinga og ríkissjóðs. Þrotabú O krafðist þess, að málinu yrði vísað frá skiptadómi. Hæstiréttur taldi að skýra yrði ákvæði 2. tl. 21. gr. laga nr. 75/1973 með hlið- sjón af 1 tl. sömu greinar og skorti því lagaheimild til kæru og var málinu vísað frá Hæstarétti ...................... 22 Kærður var úrskurður héraðsdóms þar sem frávísunarkröfu var hrundið. Sú úrlausn sætir ekki kæru og var málinu vís- að frá Hæstarétti ..............0...200000 000. 113 3. Frestir. 4. Málskostnaður. 5. Vanhæfi dómara. Í bæjarþingsmáli einu krafðist annar málsaðilja þess, að héraðs- dómari viki sæti. Eigi talið sannað, að hann hafi sýnt fram á nokkur þau atriði, er skylduðu dómara til að víkja sæti .. 90 Borgardómarinn B fór með mál eitt ásamt tveimur samdóm- endum, er hann hafði kvatt til. Með úrskurði 19. mars 1976 viku þessir þrír dómendur sæti. Fól þá yfirborgardómari borgardómaranum G meðferð málsins, en með úrskurði 30. maí 1976 úrskurðaði G, að hann færi ekki með mál þetta, þar sem hann taldi, að dómsmálaráðherra ætti að setja dómara til að fara með málið. Á það bent, að í Reykja- vík starfi nú yfirborgardómari og níu aðrir borgardómarar. Hver þeirra starfi sjálfstætt og á eigin ábyrgð að dómsmál- um, sem yfirborgardómari feli honum. Verði að skýra 1. mgr. 30. gr. laga nr. 85/1936 þannig, að setudómara þurfi því aðeins að skipa í máli því, sem hér er til meðferðar, að enginn hinna reglulegu héraðsdómara við embætti borgar- dómara sé hæfur til að fara með málið. Samkvæmt því var úrskurðurinn felldur úr gildi og lagt fyrir G borgardómara að taka málið til efnismeðferðar ............0..0......... 653 XCVI Efnisskrá Bls. Í búskiptamáli einu var því haldið fram af öðrum aðilja, að hann gæti eigi treyst því, að málið hlyti eðlilega og hlut- læga meðferð hjá skiptaráðanda. Ekki talið sannað, að þessi ásökun hefði við rök að styðjast og var því synjað kröfu um, að dómarinn viki sæti ...........00000000 000... 135 6. Ýmis kæruatriði. Eigendur jarðarhluta kröfðust þess, aðallega að dómkvaddir yrðu þrír utanhéraðsmenn til að framkvæma undirlands- skipti á jörðinni. Til vara kröfðust þeir þess, að dómkvaddir yrðu fjórir utanhéraðsmenn til að framkvæma yfirland- skipti. Fram kom, að jörðin var í óskiptri sameign margra eigenda. Krafan um landskipti var eingöngu reist á land- skiptalögum nr. 46/1941. Samkv. 1. gr. laganna er það skil- yrði fyrir landskiptum, að land það, sem skipta á, hafi verið til samnota fyrir eitt eða fleiri býli. Svo stóð ekki á hér og varð því landskiptakrafan ekki reist á landskipta- lögum. Var dómkvaðningar því synjað ...........0.0.00... 26 Í sambandi við búskipti hjóna, er áttu í skilnaðarmáli ákvað skiptaráðandi að halda í vörslum sínum andvirði bifreiðar, sem maðurinn hafði selt. Fyrir Hæstarétti kom fram, að málsaðiljar höfðu eftir uppkvaðningu úrskurðar selt íbúð, er þau áttu, fyrir 3,6 milljónir króna. Var því talið, að að- stæður hefðu breyst svo, að ekki yrði séð að brýn nauðsyn væri talin á, að skiptaráðandi héldi hinni umdeildu fjárhæð í sinni vörslu til að hag konunnar væri borgið, sbr. 63. gr. laga nr. 3/1878, og var því hinn kærði úrskurður úr gildi felldur ..............00200020.00nr en 941 B. Opinber mál. 1. Atvinnuréttindi. 2. Ákæra. 3. Dómssátt. 4. Frávísun frá Hæstarétti. Hinn 30. september 1976 kvað sakadómur Reykjavíkur upp úr- skurð, þar sem hrundið var kröfu sakaðs manns um að samdómendur vikju sæti. Samkvæmt gögnum máls fékk verjandi hins sakaða manns vitneskju um úrskurðinn 1. október 1976, og kærði hann úrskurðinn með bréfi, sem hann kvaðst hafa ritað og kærði hann úrskurðinn með bréfi, sem hann kvaðst hafa ritað og póstlagt samdægurs, en barst til sakadómara 5. október s. á. Var kærufrestur þá liðinn samkvæmt 2. mgr. 174. gr. laga nr. 74/1974. Þar sem kærufrestur var liðinn, en kæra skal bréflega sé hún ekki bókuð í þingbók, skiptir ekki máli þótt verjandi ákærða hefði hinn 1. október lýst kæru sinni í símtali við sakadóm- Efnisskrá KXCvII Bls. ara. Með hliðsjón af þessu var málinu vísað frá Hæsta- rétti ...........222..000 0 854 5. Gæsluvarðhald. S var úrskurðaður af sakadómi í gæsluvarðhald allt að 90 dög- um. Var sá úrskurður staðfestur í Hæstarétti ............ 1 Sakaður maður var úrskurðaður í gæsluvarðhald. Kærði hann úrskurð þennan, sem var staðfestur .............. 73, 76, 278 Með úrskurði sakadóms Reykjavíkur 26. janúar 1976 var sökuð- um manni gert að sæta 45 daga gæsluvarðhaldi og var sá úrskurður staðfestur með dómi Hæstaréttar 3. febrúar 1976. Með úrskurði sakadóms 11. mars var gæsluvarðhalds- tíminn lengdur um 30 daga. Úrskurðurinn var kærður, en staðfestur af Hæstarétti. Fyrir Hæstarétti hafði ákæruvald- ið krafist lengingar gæsluvarðhaldstímans, en sú krafa var eigi talin koma til álita, þar sem eigi hefði verið gætt á- kvæða 2. mgr. 174. gr.laga nr. 74/1974, en vararíkissaksókn- ari sótti þing, er gæsluvarðhaldsúrskurðurinn var kveðinn UÐP 2.....00s ser 205, 207, 210 X hafði um langt skeið verið í gæsluvarðhaldi sakaður um manndráp. Eftir að ákæra hafði verið gefin út var málið lagt fyrir Læknaráð. Með hliðsjón af því framlengdi héraðs- dómari gæsluvarðhald hins sakaða manns um 60 daga. Var það staðfest af Hæstarétti ..............2.00.00..... 374 Sakaður maður var úrskurðaður í gæsluvarðhald allt að 60 dögum. Var sá úrskurður staðfestur .................... 376 16 ára piltur var af sakadómi úrskurðaður í 30 daga gæsluvarð- hald, en hann var sakaður um þjófnað og misferli með tékka. Hann viðurkenndi viðstöðulaust brot. Var gæslu- varðhaldstíminn styttur í 20 daga .........0.0.00 00.00.0000. 397 Sakaður maður var í héraðsdómi úrskurðaður í 100 daga gæslu- varðhald. Var það á því byggt, að hann væri síbrotamaður. Dæmt, að samkvæmt sakaferli hins sakað manns og þeim nýju kærum, sem fram væru komnar á hendur honum, væri rétt, að hann sæti í gæsluvarðhaldi svo ljúka mætti ódæmd- um málum hans. Var gæsluvarðhaldstíminn ákveðinn 60 dagar ...........0000n 0. 482 S, sem sakaður var um manndráp, hafði sætt gæsluvarðhaldi síðan 14. maí 1975 og höfðu verið kveðnir upp yfir honum samtals T gæsluvarðhaldsúrskurðir. Beðið var umsagnar Læknaráðs og munnlegs málflutnings í sökinni. Með hlið- sjón af því var staðfest að framlengja gæsluvarðhaldið enn um 60 daga .......000000 0. eens 522 Á var handtekinn kl. 10.40 9. júní 1976. Sama dag kl. 22.00 tók lögreglumaður skýrslu af honum og lauk þeirri skýrslu- töku kl. 00.25 10. s.m. Kl. 10.15 10. júní kom Á fyrir dóm til g KCVIII Efnisskrá skýrslutöku og var henni lokið kl. 12.05 og Á þá settur í fangageymslu. Kl. 13.20 kvað héraðsdómari upp gæsluvarð- haldsúrskurð fyrir Á og var hann birtur honum kl. 14.15. Talið, að Á hefði verið leiðdur án undandráttar fyrir dóm- ara og gæsluvarðhaldsúrskurðurinn kveðinn upp innan þess frests, sem um getur í 65. gr. stjórnarskrárinnar nr. 33/1944 og 66. gr. laga nr. 74/1974. Var gæsluvarðhaldsúrskurður- inn því staðfestur ....................0. 0000 Sakaður maður var úrskurðaður í 30 daga gæsluvarðhald og var það staðfest ................0.00000 000 K var úrskurðaður í 15 daga gæsluvarðhald. Kærði hann úr- skurðinn, sem var staðfestur ............2..00000000 00... D var úrskurðaður í allt að 20 daga gæsluvarðhald, en hann var grunaður um vitneskju í sakamáli. Úrskurðurinn var stað- festur. Tekið fram, að ekki skipti máli, hvort lögreglan hefði, þegar hún handtók D, gert það að skipun dómara eða Ekki ..............02000 000... Sakaður maður úrskurðaður í allt að 90 daga gæsluvarðhald. Var það staðfest í Hæstarétti ............................ Sakaður maður kærði gæsluvarðhaldsúrskurð. Talið, að á úr- skurðinum væru ýmsir annmarkar. Þannig væri kæruefni svo lauslega lýst, að eigi væri viðhlítandi, kærur eigi tíma- settar og óglöggt frá hverjum þær stöfuðu. Þá var ekki sér- greint í hverju hin einstöku brot væru fólgin. Dæmt að úr- skurðurinn bryti svo í bága við fyrirmæli 164. gr. laga nr. 14/1974, að hann yrði að ómerkja. Sératkvæði ............ 6. Húsleit. Um miðjan september 1975 var drengnum B komið til dvalar hjá frændfólki sínu á Seltjarnarnesi. Á fundi barnaverndar- nefndar Reykjavíkur 15. september 1975 var samþykkt að vinna að því, að drengurinn B færi til varanlegt fósturs til fyrrgreinds frændfólks síns. Var því tilkynnt, að drengur- inn væri kyrrsettur hjá því, og mætti hann eigi fara þaðan nema með samþykki barnaverndarnefndar. Dvaldist B á þessu heimili til 29. janúar 1976, er foreldrar hans, þau Þ og Ó, tóku hann þaðan, gagnstætt fyrirmælum barnavernd- arnefndar. Hinn 2. febrúar 1976 samþykkti barnaverndar- nefnd, að drengurinn skyldi tekinn frá foreldrum sínum og fluttur á upptökuheimili til rannsóknar. Foreldrarnir vildu eigi láta drenginn af hendi og var því úrskurðað, að heimilt væri að gera húsleit hjá þeim Þ og Ó, og taka drenginn. Talið, að háttsemi þeirra, sem hér er að framan lýst, kynni að vera brot á 3. mgr. 49. gr. laga nr. 53/1966. Samkvæmt því voru samkvæmt lögjöfnun frá 48. gr. laga nr. 74/1974 skilyrði til þess, að húsleit mætti gera í íbúð þeirra Þ og Bls. 524 676 831 944 1017 1075 Efnisskrá KCIX Ó í fyrrgreindu skyni .............00.00. 0000. 129 7. Réttarneitun. Að kröfu ríkissaksóknara fór fram dómsrannsókn á málsmeð- ferð og störfum tveggja löggæslumanna. Löggæslumenn- irnir kröfðust þess, að þeim yrði tilkynnt um allar fyrir- tökur málsins með hæfilegum fyrirvara og gefinn kostur á og heimilað að vera viðstaddir allar yfirheyrslur. Héraðs- dómari synjaði þessu. Talið, að ákvörðun héraðsdómara um þetta efni, yrði ekki hrundið, sbr. 77. gr. laga nr. 74/1974 og dómaranum óskylt að tilkynna löggæslumönnunum um fyrirtöku málsins .............2..0.0000 00. sn 469 8. Sauðfjárbaðanir. Með úrskurði sakadóms var B skyldaður til að baða sauðfé sitt og heimilað að baða það án samþykkis hans. Þeim, er böðuðu, var heimiluð afnot baðaðstöðu og frjálsri umferð um land og peningshús B. Úrskurður þessi var byggður á 8. gr. laga nr. 23/1959, sbr. 8. gr. reglugerðar nr. 27/1963, sbr. 1. gr. reglugerðar nr. 64/1976. Þá var á því byggt, að B hefði neitað að tvíbaða fé sitt. Fram kom, að 20. október 1975 og 18. nóvember 1975 hafði landbúnaðarráðuneytið til- kynnt, að tvíböðun skyldi fara fram á ákveðnu landssvæði og eigi var véfengt, að tilkynningar þar að lútandi hefðu verið lesnar í útvarpi. B viðurkenndi, að hafa heyrt þetta, án þess að gera nánari grein fyrir því. Talið, að samkvæmt 3. gr. laga nr. 64/1943 skyldi birta í Lögbirtingablaði fyrir- mæli sem þessi, er vörðuðu umráðamenn sauðfjár í til- teknum landshluta, en brot gegn fyrirmælum gat varðað refsingu og sjálftökuúrræðum stjórnvalda, Tilkynning um fyrirmælin hefðu því átt að birtast í Lögbirtingablaði. Þar sem það hefði eigi verið gert, voru eigi talin skilyrði til að beita B valdbeitingarákvæðum laga og var hinn kærði úrskurður felldur úr gildi. Sératkvæði .................... 367 9. Vanhæfi dómara. Landamerkjamál, Í landamerkjamáli einu hafði eigi verið gerður uppdráttur af þrætusvæðum. Dómsformaður hafði aflað upplýsinga, sem niðurstaða dóms var að nokkru leyti byggð á, án þess að aðiljum hefði verið veittur kostur á að tjá sig um þær. Þá voru landamerkin miðuð við kennileiti, sem eigi voru ein- hlít. Var málsmeðferð svo gölluð, að hinn áfrýjaði dómur var ómerktur og málinu vísað heim í hérað, til dómsálagn- ingar af nýju ..........0.2.02.0.0 nes 933 Efnisskrá Landbúnaður. Landhelgisbrot. Sjá fiskveiðabrot. Landhelgissjóður. Sekt vegna fiskveiðibrots renni í Landhelgissjóð .............. Landaskipti. Eigendur jarðarhluta kröfðust þess aðallega, að dómkvaddir yrðu þrír utanhéraðsmenn til að framkvæma undirland- skipti á jörðinni. Til vara kröfðust þeir þess, að dómkvadd- ir fjórir utanhéraðsmenn til að framkvæma yfirlandskipti. Fram kom, að jörðin var í óskiptri sameign margra eig- enda. Krafan um landskipti var eingöngu reist á land- skiptalögum nr. 46/1941. Samkv. 1. gr. laganna er það skil- yrði fyrir landskiptum, að land það, sem skipta á, hafi verið til samnota fyrir eitt eða fleiri býli. Svo stóð ekki á hér og varð því landskiptakrafan ekki reist á landskipta- lögum. Var dómkvaðningar því synjað ........0000.0.0.. Landvist. Launaskattur. Sjá skattar. Lausafjárkaup. Sjá kaup og sala. láfeyrir. Líákamsáverkar. Þ var að fara af dansleik ásamt eiginkonu sinni og öðrum manni. Á götu veittist B að Þ með meiðyrðum. Þ sló þá til B, sem féll í götuna, og hlaut veruleg meiðsl. Mun Þ hafa barið B nokkur högg. Framferði Þ var talið varða við 218. gr. alm. hgl. Með hliðsjón af aldri Þ og fyrri framkomu var ákvörðun refsingar frestað samkvæmt 75. gr. sbr. 4. tl. 1. mgr. 74. gr. alm. hgl., og að refsiákvörðun skyldi falla niður að liðnum tveim árum frá dómsuppsögu að telja, héldi Þ almennt skilorð 57. gr. alm. hgl. ............0.0. 0000... S, fæddur 23. febrúar 1956, var ásamt öðrum piltum við veit- ingahús eitt. Réðist hann þar og félagar hans á mann einn og veittu honum áverka á enni. Þá voru þessir sömu félagar á gangi á götu og veittust þar að tveim mönnum, er voru þar á gangi, börðu þá og meiddu. S, sem ákærður var fyrir fleiri brot, var dæmdur til að sæta fangelsi í 12 mánuði og greiða mönnum þeim, er hann skaddaði, skaðabætur ...... Bls. 26 Efnisskrá CT Bls. Loftför. Læknar. Sjá og mat og skoðun. Blóðrannsókn ............0..00.... 310, 430, 741, 744, 863, 904, 1080 Geðheilbrigði. Líkamsáverkar 4, 14, 96, 145, 212, 300, 319, 489, 503, 621, 692, 863, 874, 1080 Örorka ............ 14, 96, 145, 212, 300, 319, 489, 503, 621, 863, 874 Læknar lýsa líkamsbyggingu manna, líkamsþunga og fleiri at- riðum í því sambandi ..............200.00 0000 n en 1080 Læknaráð. Læknaráð gefur álit um örorkumat lækna ................ 96, 631 Lagt fyrir Læknaráð að láta í té álitsgerð um, hvort barn fætt 15. júlí 1970 geti verið ávöxtur samfara 14. eða 15. desember 1969 ........202.000000nr nr 1019 Læknaráð lætur í té álit sitt um eyðingu vínanda í blóði og fleiri atriði í því sambandi ............0..0000000 0000... 1080 Lög og lögskýring. Lögbann. Löggæslumenn. Hinn 8. júlí 1967 var haldið hestamannamót við Hellu. Meðal þátttakenda var S. Um kvöldið þann dag fór S á dans- leik að Hellu. Var S nokkuð ölvaður. Lenti hann í orðaskaki við lögreglumenn í anddyri samkomuhússins og leiddu tveir lögreglumenn hann út. Er út kom urðu átök með mönnum og felldi S annan lögreglumanninn til jarðar. Urðu Þá nokkrar sviptingar og handjárnuðu lögreglumenn S þannig, að hendur hans voru fyrir aftan bak. Telur S, að við það hafi hægri handleggur hans brotnað. Var S síðan fluttur til læknis. Hlaut S af þessu veruleg meiðsl. Talið sannað, að við handjárnunina hefðu lögreglumennirnir beitt S meiri harðræðum en efni hefðu verið til. Hins vegar var talið sannað, að S hefði sýnt lögreglumönnunum verulegan mótþróa og andspyrnu. Var talið rétt, að ríkissjóður bætti B tjón hans af hálfu .............0.020.00 0000. renn 96 Hinn 2. júní 1972 kl. 17.00 ók L bifreið sinni suður Kringlumýr- arbraut. Er hann kom að mótum Kringlumýrarbrautar og Háaleitisbrautar stóð lögregluþjónn á u.þ.b. miðjum gatna- mótum við umferðarstjórn. Hafði hann stöðvað akstur eftir Kringlumýrarbraut, en leyft aktur yfir gatnamótin eftir Háaleitisbraut. Bæði Kringlumýrarbraut og Háaleitisbraut eru þarna tvískiptar brautir og tvær akreinar á hvorri ak- CII Efnisskrá braut. Er L kom að gatnamótunum, stóðu þrjár eða fjórar bifreiðar þar og biðu þess að komast áfram. Ók L meðfram röð þessara bifreiða, en fremst stóð stór bifreið. Í sama mund var bifreið S ekið vestur Háaleitisbraut á miðri ak- braut og hafði ökumaður hennar skipt frá hægri akrein yfir á vinstri, nokkru áður en hann kom að gatnamótunum og ók síðan hiklaust áfram yfir gatnamótin. Varð árekstur með bifreiðunum. L krafði S, vátryggingarfélag hans, svo og ríkissjóð um bætur. Taldi hannn, að þar sem hann hefði verið á aðalbraut ætti hann rétt á bótum, en S hefði sýnt mikla óaðgæslu við aksturinn. Krafan á hendur ríkissjóði var hins vegar á því byggð, að lögregluþjónninn hefði hag- að sér á gálausan hátt í umrætt sinn. L kvaðst hafa talið að aka ætti bifreiðum þeim, sem stóðu á vinstri akrein, er hann kom að gatnamótunum, til vinstri austur Háaleitis- braut þegar umferð norður Kringlumýrarbraut leyfði það. Ekki var þó slík stefnubreyting gefin til kynna með stefnu- ljósum. L mátti gera ráð fyrir þeim möguleika, að bifreiðar væru á leið suður Kringlumýrarbraut, en hefðu numið stað- ar við gatnamótin vegna umferðar austur/vestur Háaleitis- braut. Með hliðsjón af þessu var talið, að L ætti sök á á- rekstrinum. Hins vegar væri ekki um sök hjá S að ræða, þar sem hann ók yfir gatnamótin eftir bendingu lögreglu- bjóns og engin umferð var á götunni, en ósannað, að öku- hraði hans hafi verið meiri en heimilt var. Ekki yrði S talið til sakar eins og á stóð, að hann varaðist ekki bifreið L, er hún ók í veg fyrir hann. Var því S og vátryggingarfélag hans sýknað af öllum kröfum L. Talið, að ekki væri ófor- svaranlegt, að lögreglumaður hefði tekist á hendur umferð. arstjórn þarna eins og á stóð, og ekki verið sýnt fram á, að honun hefði borið að standa á öðrum stað á gatnamót- unum. Ekki yrði honum heldur um það kennt hvar hin stóra bifreið, er fremst var af bifreiðum þeim, sem þarna stóðu staðnæmdist. Hann hefði ekki gerst sekur um nein þau mistök, er gætu leitt til skaðabótaábyrgðar fyrir ríkis- sjóð, sem því var sýknaður af kröfum L ................ S var borgarlögreglumaður. Við skyldustörf sín 21. desember hlaut hann meiðsl. Var talið, að hann ætti reitt til bóta samkvæmt skýlausum ákvæðum 2. mgr. 6. gr. laga nr. 56/1963 og þá giltu um þetta efni. S karfði bæði ríkissjóð og borgarsjóð um bætur. Samkvæmt ákvæðum 1. og 2. gr. laga nr. 56/1963 skipa sveitarstjórnir og sýslunefndir lög- reglumenn aðra en ríkislögregumenn og greiða laun þeirra og annan kostnað við löggæzlu, en fá hluta þess kostnaðar endurgreiddan úr ríkissjóði. Lögmæltar bætur til lögreglu- manna vegna meiðsla við skyldustörf eru þáttur í starfs- Bls. 334 Efnisskrá CIll Bls. kjörum þeirra og því eðlilegur kostnaður við löggæslu, sem borgarsjóði ber að greiða, en getur síðan endurkrafið að hluta úr ríkissjóði. Var því ríkissjóður sýknaður af kröfum S, en borgarsjóður talinn bótaskyldur og skipti ekki máli í þessu sambandi þótt ríkisstarfsmaður hefði með höndum alla stjórn lögreglunnar. S hlaut nokkur meiðsl í baki. Var varanleg örorka hans metin 15% og það staðfest af Læknaráði. Tryggingarstærðfræðingur reiknaði tjón S vegna slyssins. Gerði hann það á tvennan hátt, í fyrra til- vikinu með 7% ársvöxtum frá slysdegi til 16. maí 1973 og síðan 9% ársvöxtum, en tjónið þannig reiknað taldi hann nema vegna tímabundinnar örorku 122.739 krónur vegna lögreglustarfa, en 79.293 krónur vegna vinnu við eigið hús og verkstjórn eða samtals 202.032 krónur. Tjón vegna var- anlegrar örorku taldi hann nema hins vegar 1.837.704 krón- um vegna lögreglustarfa og 1.023.786 krónum vegna vinnu við eigið hús og verkstjórn, eða samtals 2.911.490 krónum og heildartjónið 3.113.552 krónur. Þá reiknaði trygginga- stærðfræðingurinn tjónið á sama hátt, en miðað við 13% vexti eftir 15. júlí 1974. Þá reiknaðist honum að tjón vegna varanlegrar örorku næmi 1.537.309 krónum vegna lögreglu- starfa og 826.949 krónum vegna vinnu við eigið hús og verkstjórnar, eða alls 2.354.258 krónum og heildartjónið því 2.556.290 krónur. Fram kom, að S hafði haldið fullum laun- um sem lögreglumaður frá slysðegi og gegndi áfram störf- um sínum. Með hliðsjón af því og að verulegur hluti tekna þeirra, sem miðað var við, er þess eðlis, að með öllu er óvíst hvort S hefði getað haldið þeim til frambúðar samfara lögreglustörfum sínum, voru bætur ákveðnar 1.000.000 krónur. Þá voru honum dæmdar 75.000 krónur í þján- ingabætur. Sératkvæði ..............2.2.000. 00 621 Löghald. Sjá kyrrsetning. Lögheimili. Lögjöfnun. Háttsemi aðilja var talin geta varða við 3. mgr. 49. gr. laga nr. 53/1966. Voru því samkvæmt lögjöfnun frá 48. gr. laga nr. 74/1974 skilyrði til að gera húsleit hjá þeim .......... 129 Lögmannafélag Íslands. Lögmenn. Í máli einu í héraði sótti lögmaður gagnstefnanda eigi þing og CIV Efnisskrá Bls. var gagnsök felld niður. Því var haldið fram, að lögmaður- inn hefði haft lögmæt forföll og tilkynnt það. Forföllin voru eigi sönnuð, og var því ómerkingarkrafa á þessu byggð, ekki tekin til greina. Hins vegar var á það bent, að rétt hefði verið að hefja gagnsökina í héraði með sérstök- um ÁÓMI .......0.0.002.00 0... 546 Að því fundið, að málflytjandi rökstuddi ekki fyrir Hæstarétti kröfur sínar á hendur einum stefndu .................... 874 P og I gengu í hjúskap 21. apríl 1962. Þau slitu samvistum um mánaðamótin júní— júlí 1972. Fram kom að hjónin leituðu til hæstaréttarlögmanns eins til að fá gengið frá skilnaði. Varð nokkuð þjark um kjör. Hinn 29. des. 1972 undirrituðu P og fyrrgreindur hæstaréttarlögmaður skilnaðarskilmála. Var þar ákveðið, að konan hefði forræði barna þeirra hjóna, kveðið var á um skiptingu eigna og að lífeyrir til konunnar félli niður. Í samræmi við samkomulag þetta var gefið út leyfisbréf sama dag. I neitaði að viðurkenna skilnaðarskilmála þessa og kvaðst eigi hafa gefið hæsta- réttarlögmanninum umboð til að undirrita þá. Höfðaði hún mál til véfengingar skilnaðarskilmálum þessum. Aðilj- ar fengu leyfi til lögskilnaðar 16. september 1975 og var búi þeirra vísað til meðferðar í skiptarétti Reykjavíkur. Ekki talið sannað, að I hefði veitt hæstaréttarlögmanninum heimild til að undirrita skilnaðarskilmálana og að hæsta- réttarlögmaður hefði ekki slíkt umboð samkvæmt stöðu sinni, en ákvæði 4. gr. laga nr. 61/1962 ætti hér ekki við, hvorki beint né fyrir lögjöfnun. Með hliðsjón af þessu voru skilnaðarskilmálarnir um fjárskipti og lífeyri dæmdir ó- skuldbindandi fyrir1.............000.00020 2000 0 00 934 Lögreglumenn. Sjá löggæslumenn. Lögræði. Lögsaga. Lögtak. Gert var lögtak hjá G til tryggingar vangreiddum opinberum gjöldum. Fram kom, að eftir lögtaksgerð en áður en málið var flutt í Hæstarétti, greiddi G skuld sína að fullu án fyrir- vara. Lögtaksbeiðandi krafðist ekki kostnaðar við lögtakið og lýsti því yfir, að hans mundi ekki krafist. Með þessum greiðslum var lögtakið leyst af eigninni, sbr. 10. gr. laga nr. 20/1885 og þar sem krafa G um að lögtakið skyldi felld úr gildi vegna formgalla, samþýddist ekki fyrirvaralausri greiðslu, var málinu vísað frá Hæstarétti ............ 391, 398 Efnisskrá Þau A og Í gengu í hjúskap 30. desember 1962. Með úrskurði skiptaréttar 27. apríl 1971 var fjárfélagi þeirra slitið. Með- al séreigna I var þá íbúð ein. Árið 1972 voru opinber gjöld lögð á þau A og I hvort í sínu lagi, og greiddi Í sinn hluta. Opinber gjöld árið 1973 voru lögð á Á einan og miðað við sameiginlegar tekjur þeirra A og I, en þau voru samvist- um á þeim tíma. Hinn 25. júní 1974 var gert lögtak í íbúð I til tryggingar fyrrgreindum gjöldum. Talið, að I bæri með séreign sinni ábyrgð á tekjuskatti þeim og útsvari, sem lagður var á eiginmann hennar A, og var því heimilt að gera lögtak í séreign hennar til tryggingar þessum gjöldum. Sama gilti um svonefnt viðlagagjald samkvæmt lögum nr. 4/1973. Hins vegar var talið óheimilt að gera lögtak í sér- eign Í til tryggingar kirkjugarðgjaldi, sem á var lagt sam- kvæmt lögum nr. 21/1973, svo og sóknargjaldi, sem á var lagt samkvæmt lögum nr. 29/1885. Sératkvæði ............ Lögveð. Manndráp. Mat og skoðun. 1. Atvinnutjón: Tryggingastærðfræðingur reiknar út tjón manns vegna líkamsmeiðsla ......... 96, 145, 212, 300, 489, 503, 621, 863, Tryggingastærðfræðingur reiknar tjón maka og barna vegna láts maka ...........002000 0000 sen Tryggingastærðfræðingur reiknar tjón manns vegna upp- sagnar starfs. 2. Áverkar og heilsutjón: Læknar lýsa áverkum og heilsutjóni 4, 14, 96, 145, 212, 300, 319, 489, 503, 631, 692, 863, 974, 3. Blóðrannsókn: Bifreiðastjórar ................ 310, 430, 741, 744, 963, 904, Blóðflokkar. 4. Ýmsar skoðunar. og matsgerðir eftir tímaröð í dómasafni: Eigendur jarðarhluta kröfðust þess, aðallega, að dómkvadd- ir yrðu þrír utanhéraðsmenn til að framkvæma undirland- skipti á jörðinni. Til vara kröfðust þeir þess, að dómkvadd- ir yrðu fjórir utanhéraðsmenn til að framkvæma yfirland- skipti. Fram kom, að jörðin var í óskiptri sameign margra eigenda. Krafan um landskipti var eingöngu reist á land- skiptalögum nr. 46/1941. Samkv. 1. gr. laganna er það skil- yrði fyrir landskiptum, að land það, sem skipta á, hafi ver- ið til samnota fyrir eitt eða fleiri býli. Svo stóð ekki á hér og varð því landskiptakrafan ekki reist á landskiptalögum. CV Bls. 1011 74 1080 1080 1080 CvI Efnisskrá Var dómkvaðningu því synjað ............0.000000.000... Forðagæslumenn skoða heybirgðir og meðferð á búfé .... Dýralæknar skoða búpening og lýsa meðferð hans ........ Maður taldi galla á múrhúðun, sem múrar höfðu fram- kvæmt. Fékk hann dómkvadda undirmatsmenn til að skoða og meta gallana. Þá fékk hann einnig dómkvadda yfirmats- menn til að meta sömu galla. Eigi urðu yfirmatsmenn sam- mála, en meirihluti þeirra komst að niðurstöðu .......... Dómkvaddir matsmenn meta galla á íbúð .............. Dómkvaddir menn lýsa göllum á húsi og m.a. gleri í glugg- um og meta hvað kosta muni úr að bæta ................ Barnaverndarráð gefur umsögn um innbyrðis afstöðu systkina ............0020. 0. sn Sálfræðingur lýsir viðhorfi barna innbyrðis og til foreldra. Dómkvaddir menn lýsa skemmdum á vél og hvað kosta muni úr að bæta ...........200..0.0.0 0000. Hænur, sem taldar voru drepnar af mink, skoðaðar af sér- fræðingum ..............2200200. 000 Krufning gerð á mink og lýst líkamseinkennum hans .... Siglingamálastofnun ríkisins skýrir frá áliti sínu um á- stæðu fyrir því, að skip sökk ................... 0000... Dómkvaddir menn meta eign bús hjóna í sambandi við bú- Skipti ............022..0 0... Skólastjóri Stýrimannaskólans í Reykjavík markar staðar- ákvarðanir varðskips á sjóuppdrátt ...................... Dómkvaddir menn meta verðmæti afla og veiðarfæra skips Efnarannsóknarstofa gerir álitsgerð um vínandamagn í blóði manns og hve mikið það hefði verið nokkrum tíma ÁÐUTr .....20.00000 000 Læknar lýsa líkamsbyggingu manns, líkamsþunga og öðr- um atriðum í því sambandi ...............2..00 00.00.0000. Dómkvaddir menn meta útihús og önnur mannvirki á jörð . Þóknun matsmanna. 6. Örorka: Læknar meta örorku manna vegna líkamsmeiðsla 14, 96, 145, 212, 300, 319, 489, 503, 621, 863, st 7. Öryggiseftirlit ríkisins. Matskostnaður. Sjá mat og skoðun. Matsmenn. Sjá mat og skoðun. Málflutningur. Málflytjendur. Sjá og lögmenn. 184 345 594 656 656 153 839 839 908 984 1021 1021 1080 1080 1105 st4 Efnisskrá CVII Bls. Málshöfðun. Málshöfðunarfrestur, Sjá málshöfðun. Málskostnaður. A. Einkamál. Í máli einu, sem frestað hafði verið alls sex sinnum fyrir Hæstarétti óskaði áfrýjandi eftir hafningu. Stefndi hafði gjafvörn. Var áfrýjanda dæmt að greiða málskostnað, er rann í ríkissjóð, en gjafvarnarkostnaður dæmdur úr ríkis- SJÓÐI ..........202000000 rn 13 Er flytja skyldi mál munnlega krafðist áfrýjandi þess, að málið yrði hafið. Var það samþykkt, en áfrýjanda gert að greiða málskostnað ..............2.000 00... 396 B. Opinber mál. Ríkissaksóknari fellur frá kröfu á hendur ákærða um greiðslu annars áfrýjunarkostnaðar en málsvarnarlauna ...... 741, 904 Maðsök. Sjá skaðabætur. Merkjadómur. Meiðyrði. Sjá ærumeiðingar. Miskabætur. Sjá skaðabætur. Nafnréittur. Náðun. Nágrenni. Niðurfelling máls. Sjá hafning máls og útivist aðilja. Nytjastuldur. Opinberir starfsmenn. Löggæslumaður í Vestmannaeyjum krafði bæjarsjóð um greiðslur vegna þess, að hann hefði eigi fengið tilskilinn tíma til kaffidrykkju. Í kjarasamningi sagði, að á hverjum vinnudegi skyldu vera tveir kaffitímar, 15 mínútur og 20 mínútur, og þeir teljast til vinnutíma. Talið leitt í ljós af gögnum og málflutningi, að löggæslumaðurinn hefði að jafnaði notið kaffihlés, en að vísu á óreglulegum tímum og eigi ávallt samfellt. Hins vegar skorti öll gögn um CVIII Efnisskrá Bls. hversu margir kaffitímar það voru á því tímabili, sem máls- sóknin tók til, er löggæslumaðurinn hefði unnið og orðið af kaffihléi. Samningsákvæði voru skýrð þannig, að þau tryggðu löggæslumanninum ekki fyrirfram ákveðna kaffi- tíma, er eigi yrði hnikað til, enda ljóst, að starfsskyldur hans torvelduðu slíkt fyrirkomulag. Var því bæjarsjóður sýknaður af kröfunni ..............0000.0 0000... 1059, 1066 Opinberir styrkir. Ómaksbætur. Ómaksbætur dæmdar, þar sem áfrýjandi sótti ekki þing ...... 902 Ómerking. A. Einkamál. Í máli einu deildu sameigendur húss um afnotarétt af sameigin- legum húshluta, svo og lóð og skiptingu lóðar. Málið var dæmt á bæjarþingi án meðdómsmanna. Talið, að málið hefði átt að dæma með samdómendur, sbr. 3. kafla laga nr. 41/1919. Var héraðsdómur því ómerktur og málinu vísað heim í hérað til löglegrar meðferðar og dómsálagningar af nýju. Sératkvæði .................000 000. 0 0 286 Vegna kröfu áfrýjanda um ómerkingu fór fram sérstakur mál- flutningur um formhlið máls, sbr. 48. gr. laga nr. 75/1973, en að honum loknum var ákveðið, að málið skyldi einnig flutt um efnishlið áður en dómur gengi um formhlið ...... 546 Í máli einu krafðist áfrýjandi ómerkingar héraðsdóms á þeirri forsendu, að héraðsdómari hefði setið einn í sjó- og verslun- ardómi og eigi kvatt til dómsetu með sér sjó- og verslunar- dómsmenn, nokkrum sinnum þegar málið var tekið fyrir og við dómtöku. Þá hafði við þinghöld eigi verið nema einn þingvottur. Var að þessu fundið, en eigi talið varða ómerk- ÍNSU ........0.00022 000 546 Í máli einu var krafist ómerkingar héraðsdóms á þeim forsend. um, að meðdómsmenn í héraði hefðu eigi verið valdir úr hópi þeirra manna, sem skipaðir voru sjó- og verslunar- dómsmenn í samræmi við 201. gr. laga nr. 85/1936. Talið, að meðdómsmenn bæri að vísu að velja úr hópi þessara manna þegar unnt væri, en heimilt væri héraðsdómara að nefna til meðdómsmenn til meðferðar einstaks máls utan þess hóps, ef ástæður væru fyrir hendi. Var ómerkingar- krafan ekki tekin til greina ....................00........ 546 Í máli einu í héraði hafði lögmaður gagnsakar eigi sótt þing og var gagnsök því hafin. Lögmaðurinn taldi sig hafa boðað forföll, en eigi var það sannað og var því ómerking- arkrafa á þessu byggð eigi tekin til greina ................ 546 Efnisskrá Í máli einu var krafist ómerkingar héraðsdóms vegna þess, að sérfróðir meðdómendur hefðu aflað upplýsinga utan réttar um samsetningu glers, en aðiljar hefðu ekki átt kost á að tjá sig um þetta atriði. Sannað, að aðiljum hefði ekki verið veittur kostur á að fylgjast með þeirri könnun, sem hinir sérfróðu meðdómendur gerðu, og var því ekki gætt ákvæða 1. mgr. 206. gr. laga nr. 85/1936. Var að þessu fundið, en ekki þótti næg ástæða til að láta það valda ómerkingu héraðsdómsins, enda áttu aðiljar þess kost að afla yfir- mats og annarra sérfræðilegra gagna eftir uppkvaðningu héraðsdóm ............0.2202 00 .00 ss Kröfugerð stefnanda í héraði og áfrýjanda fyrir Hæstarétti var mjög hvarflandi. Þá var málsreifun hans óskýr og málatilbúnaður svo úr garði gerður, að héraðsdómur var ó- merktur og málinu vísað frá héraðsdómi ................ Í landamerkjamáli einu hafði eigi verið gerður uppdráttur að þrætusvæðum. Dómsformaður hafði aflað upplýsinga, sem niðurstaða dóms var að nokkru leyti byggða á, án þess að aðiljum hefði verið veittur kostur á að tjá sig um þær. Þá voru landamerkin miðuð við kennileiti, sem eigi voru ein- hlít. Var málsmeðferð talin svo gölluð, að héraðsdómur var ómerktur og málinu vísað heim í hérað til dómsálagningar af NÝJU .........00220000 res B. Opinber mál. Prentréttur. Prestar. Sjá embættismenn. Rangur framburður fyrir dómi. Refsiheimildir, Refsingar. Ákveðið að fresta refsingu manns, er dæmdur var sekur um líkamsárás, um 2 ár frá dómsuppsögu að telja, enda héldi hann almennt skilorð 57. gr. alm. hgl. .................... Manni dæmd sekt, 30.000 krónur, fyrir slæma meðferð á hús- dÝrUM Þ..........2.2 Dæmt, að sekt vegna brota á lögum um búfjárrækt, renni að 2/3 hlutum til búnaðarfélags, en að 1/3 hluta til ríkissjóðs Þrír menn dæmdir fyrir innbrot og þjófnað. Einn í tveggja ára fangelsi og tveir í 12 mánaða fangelsi .................... Maður, er ók bifreið sinni án ökuréttinda, ölvaður, of hratt og á vegfaranda, dæmdur í 30 daga varðhald og sviptur ökurétt- CIX Bls. 594 896 933 29 29 248 CX Efnisskrá indum ævilangt ..............2.200.0 00 ns Maður, er talinn var sannur að ólöglegri áfengissölu, dæmdur að greiða 8.000 króna sekt og 4 daga varðhaldsvist til vara Manni, er ekið hafði bifreið með áhrifum áfengis, dæmt varð- hald 20 daga og sviptur ökuleyfi ævilangt ................ Maður, sem fundinn var sekur um líkamsárásir tvisvar sinn- um, þjófnað tvisvar sinnum og hafði áður framið brot, var dæmdur í 12 mánaða fangelsi og var þar gætt æsku hans .. Maður ók bifreið sinni með áhrifum áfengis og reyndist áfengis- magn nema 1.77%, af vínanda í blóði hans. Var honum dæmt varðhald 15 daga og sviptur ökuleyfi ævilangt ...... Manni dæmt fangelsi, 4 mánuði, fyrir fjárdrátt .............. Ökumaður bifreiðar reyndist hafa 1,86%, vínanda í blóði. Um ítrekunarbrot var að ræða og var honum dæmt varðhald 15 daga og sviptur ökuleyfi ævilangt .................... Skipstjóra báts, sem staðinn var að ólöglegum fiskveiðum, dæmd einnar milljón króna sekt, en til vara þriggja mánaða varðhald. Þá voru afli og veiðarfæri skipsins gerð upptæk. Einstakar refsitegundir og önnur viðurlög: a. Ákvörðun refsingar frestað með skilorði ................ b. Fangelsi dæmt ..............00002 000. sn 248, 692, c. Ómerking ummæla. d. Sekt dæmd án vararefsingar. e. Sekt dæmd. Varðhald sem vararefsing. Fjárhæð sektar 30.000 kr., varðhald 10 dagar ............ Fjárhæð sektar 8.000 kr., varðhald 4 dagar ................ Fjárhæð sektar 50.000 kr., varðhald 12 dagar ............ Fjárhæð sektar 1000.000 kr., varðhald 3 mánuðir ........ f. Skilorðsbundin refsing dæmd. g. Svipting réttar til að hafa sauðfé og nautgripi ............ h. Svipting ökuleyfis dæmd .............. 310, 430, 741, 744, i. Upptaka eigna ........00..2.00 0000 0.n enn 379, i. Varðhald dæmt .........00000. 000. 310, 430, 741, Réttarfarsvítur. Að því fundið, að formaður sjó- og verslunardóms sat ýmist einn eða aðeins með einum meðdómsmanni í dómi, þegar fyrirsvarsmenn málsaðilja og vitni gáfu skýrslur ........ Að því fundið, að bókun um flutnings máls fyrir bæjarþingi í sjó- og verslunardómi væri óskýr, en ekki talin ástæða til ó- merkingar ............2.000000 00 nr Að því fundið, að gefin var út áskorunarstefna í máli, sem eigi mátti reka sem áskorunarmál .............020.00... Talið óþarft af héraðsdómara, að kveðja samdómendur til um deilur um söluþóknun vegna skipasölu .................. Eftir dómtöku máls barst héraðsdómara nýr örorkutjónsút- Bls 310 379 430 692 741 810 904 1021 810 29 379 744 1031 29 904 1021 904 59 132 161 Efnisskrá reikningur í slysamáli einu. Var útreikningur þessi tekinn upp í héraðsdóm, enda þótt hann væri ekki lagður fram sem dómskjal og stefndi hefði ekki átt þess kost að tjá sig um hann ...........0200000n ens Talið, að áfrýjun máls væri algerlega að ófyrirsynju .......... Að því fundið, að endurrit af fógetagerð, er lögð voru fram í Hæstarétti, voru eigi samhljóða ........................ Að því fundið, að lýsing sakargifta í gæsluvarðhaldsúrskurði væri mjög ófullkominn ............0.00.0. 0 ens Lögreglurannsókn út af meintri áfengissölu hófst 17. apríl 1973 og lauk 7. júní sama ár. Hinn 14. júní sendi sakadómur ríkissaksóknara til ákvörðunar lögregluskýrslur um atburð- inn. Hinn 19. september sá. endursendi ríkissaksóknari sakadómi gögn þessi og krafðist þess, að málið yrði rann- sakað fyrir dómi. Sú dómsrannsókn hófst ekki fyrr en 11. febrúar 1975 og lauk sama dag. Var þessi þarflausi dráttur víttur ........20000 0000. Að því fundið, að við rannsókn sakamáls, þar sem sakaður mað- ur var 16 ára að aldri, var eigi gætt ákvæða 2. mgr. 19. gr. laga nr. 53/1966 .........20.0.00000 nn Að því fundið, að vitnaskýrslur höfðu verið teknar á segulbönd Að því fundið, að rannsókn máls væri áfátt og óhæfilegur drátt- ur hefði orðið á rekstri þess. Brot sakaðs manns var framið 25. nóvember 1972 og var hann þá yfirheyrður af rannsókn- arlögreglu. Gögn máls voru send frá sakadómi Reykjavíkur til bæjarfógetans í Hafnarfirði 23. maí 1973. Þaðan voru þau send 15. október 1973 til ríkissaksóknara. Ákæra var gefin út 28. nóvember 1973 og málsskjöl send bæjarfógetan- um í Vestmannaeyjum og þess krafist, að hann lyki rann- sókn og legði dóm á málið. Hinn 13. maí 1974 var ákærði yfirheyrður í sakadómi Vestmannaeyja og málið þá dóm- tekið og dómur kveðinn upp 28. júní s.á. Hinn 6. október 1975 sendi bæjarfógetinn í Vestmannaeyjum dómsgerðir málsins til bæjarfógetans í Keflavík, en þar bjó ákærði þá, með beiðni um, að dómur yrði birtur. Þá var talið, að hér- aðsdómari hefði kastað höndum til samnings dóms ........ Þess getið, að rétt hefði verið af héraðsdómara í opinberu máli, að kveða efnislega á um kröfur manna .................. Að því fundið, að forsendur kærðs gæsluvarðhaldsúrskurðar voru hvorki svo skýrar né glöggar sem skyldi og tímasetn- ingar skorti ...........2.2002.0 00. Að því fundið, að rannsókn í sakamáli hefði gengið mjög seint og eigi af þeirri röggsemi, sem nauðsyn væritil .......... Að því fundið, að héraðsdómari lauk opinberu máli með sátt, þrátt fyrir það, að ríkissaksóknari hafði skýlaust krafist dómsálagningar ...........2.00.00 0000 r CXI Bls. 212 284 281 376 379 397 413 430 469 482 482 CXTI Efnisskrá Í héraðsdómi var greint frá aðiljaskýrslu manns, án þess að séð yrði, að hann hefði gefið skýrslu um málsatvik fyrir dómi eða skriflega skýrslu um sakarefnið. Var að þessu fundið . Að því fundið, að eigi var getið hverjir sóttu dómþing af hendi málsaðilja í eitt sinn. Í þingbók voru skráðar athugasemdir, sem lögmaður annars aðilja og framkvæmdastjóri hins áttu að hafa gert. Þá var að því fundið, að í héraðsdómi greindi frá aðilaskýrslu, en hvorki varð séð, að hlutaðeigandi hefði gefið skýrslu fyrir dómi né meðal málgagna var skrifleg skýrsla um sakarefnið .............202000 00... 0... Að því fundið, að gagnsök í héraði, sem felld var niður vegna útivistar gagnstefnanda, skyldi eigi hafa verið hafin með sérstökum dómi .........000000000 000 Í máli einu hafði héraðsdómari, er var formaður sjó- og versl- unardóms, eigi kvatt til dómsetu með sér sjó- og verslunar- dómsmenn nokkrum sinnum þegar mál var tekið fyrir og er það var dómtekið. Þá var við þinghald eigi nema einn þingvottur. Var að þessu fundið, en eigi talin vera ástæða til að ómerkja héraðsdóm ..........0.000.2 0... nn Tekið fram, að í úrskurði einum yrði ekki ráðið, hver nauðsyn bæri til aðgerða þeirra, sem ákveðnar voru og forsendur úr- skurðar því eigi taldar í samræmi við 223. gr., sbr. 2. mgr. 190. gr. laga nr. 85/1936 ..........2..0000. 000. Eftir dómtöku máls í héraði öfluðu sérfróðir samdómendur utan réttar upplýsinga um tæknileg atriði. Ekki var aðiljum gef- inn kostur á að tjá sig um þessi atriði. Að þessu fundið, en ekki talin ástæða til ómerkingar héraðsdóms.............. Borgardómari B fór með mál eitt og kvaddi hann til tvo sam- dómendur. Af málsaðilja var þess krafist, að annar sam- dómenda viki sæti og í stað hans væri skipaður sérfróður maður um önnur efni. Allir þrír dómendur viku hins vegar sæti með úrskurði 19. mars 1976. Talið, að samdómendur hefðu ekki átt að eiga hlut að ákvörðun um það efni, sbr. 205 gr. laga nr. 85/1936, og voru eigi talin haldbær rök til þess, að B borgardómari og annar meðdómsmaður hættu að fara með málið ..............2.20200.0 00. Að því fundið, að héraðsdómari skyldi dæma mál um forræði yfir börnum með samdómendum .........00%. 0000... Skjöl kærumáls, sem kært var 12. maí 1976, bárust Hæstarétti 3. september s.á. Var fundið að þessaritöf ................ Að því fundið, að ákæruskjal var eigi svo vandað sem skyldi. Væri því áfátt um lýsingu á andlagi brots og tímasetningar ónákvæmar. Eigi voru þessi mistök þó talin varða frávísun Máls ..........220000.0n ss Gæsluvarðhaldsúrskurður eigi talinn svo vandaður sem skyldi. Þá var varnaraðili eigi nefndur fullu nafni í forsendum úr- Bls. 533 539 546 546 560 594 653 656 810 Efnisskrá CXTIl skurðar og var að talið óviðeigandi ...................... Að því fundið, að lögmaður rökstuddi ekki fyrir Hæstarétti kröf. ur sínar á hendur einum áfrýjanda .............00.00..... Að því fundið, að skriflega flutt mál var í héraði dómtekið 19. nóvember 1974, en eigi dæmt fyrr en 14. apríl 1975 ........ Í landamerkjamáli einu hafði dómsformaður aflað upplýsinga eftir dómtöku máls, án þess að aðiljum hefði verið veittur kostur á að tjá sig um þær ...........0.00 0000... Að því fundið, að bókun í fógetabók væri ónákvæm og tvíræð, og eigi yrði af henni ráðið, hvort fjárnám eða löghald væri gert Í eigin aðilja. Var fógetagerðin því felld úr gildi ...... Að því fundið, að í héraðsdómi voru greind ýmis atriði, sem eigi höfðu þýðingu um úrlausn málsins ...................... Að því fundið, að bæjarþingsmál vegna árekstrar bifreiða var dæmt með samdómendum ...............0.2 00... Að því fundið, að héraðsdómari hefði eigi leiðbeint manni, er hann úrskurðaði í gæsluvarðhald, um sólarhrings kæru- frest ...............0.0202 00 Að því fundið, að í kærðum gæsluvarðhaldsúrskurði væri kæru- efni lauslega lýst. Kærur þær, er þar greindi, eigi tímasettar og óglöggt frá hverju þær stöfuðu. Þá var ekki sérgreint nægilega í hverju hin einstöku brot voru fólgin. Var að þessu fundið og gæsluvarðhaldsúrskurðurinn ómerktur. Sératkvæði ..................20200 0200. Réttargæsla. Réttarneitun. Að kröfu ríkissaksóknara fór fram dómsrannsókn á málsmeð- ferð og störfum tveggja löggæslumanna. Löggæslumenn- irnir kröfðust þess, að þeim yrði tilkynnt um allar fyrir- tektir málsins með hæfilegum fyrirvara og gefinn kostur á og heimilað að vera viðstaddir allar yfirheyrslur. Héraðs- dómari synjaði þessa. Talið, að ákvörðun héraðsdómara um þetta efni, yrði ekki hrundið, sbr. 77. gr. laga nr. 74/ 1974, og honum væri óskylt að tilkynna löggæslumönnun- um um fyrirtektir málsins ..............0.000.. 000... Ritfrelsi. Ríkisstarfsmenn. Sjá opinberir starfsmenn. Sakarefni skipt. Sakhæti. Samaðild. 948 984 1005 1075 1075 CKXIV Efnisskrá || Bis. B var rétthafi erfðafestulands í Kópavogi. Vegagerð ríkisins ákvað að taka hluta landsins undir veg. Kvað matsnefnd eignarnámsbóta upp úrskurð um kröfu hans. B höfðaði síð- an mál til ógildingar úrskurðarins og krafði þar fjármála- ráðherra f.h. ríkissjóðs, samgönguráðherra f.h. Vegagerðar ríkisins svo og Kópavogskaupstað um bætur. Fram kom, að mat eignarnámsbóta fór eigi fram að kröfu Kópavogskaup- staðar, sem engin afskipti hafði haft af málinu. Var krafa B á hendur kaupstaðnum m.a. byggð á því, að kaupstaður- inn hefði torveldað hagnýtingu erfðaleigulandsins áður en að eignarnáms var krafist og svo og sérstökum ákvæðum erfðaleigusamningsins. Kröfur á hendur Vegagerð ríkisins og ríkissjóði voru hins vegar byggðar á eignarnáminu. Tal- ið, að kröfur B á hendur Kópavogskaupstað væru a.m.k. öðrum þræði ósamrættar þeim kröfum, er gerðar væru á hendur öðrum varnaraðiljum, en heildarkrafan væri ósund- urliðuð. Var því samkvæmt 47. gr. laga nr. 89/1936 málinu vísað frá héraðsdómi að því er varðaði Kópavogskaupstað. Hins vegar var talið, að kröfur B á hendur Vegagerð ríkis- ins og ríkissjóði væru þess eðlis, að hann ætti rétt á að fá dómsúrskurð um þær. Var því frávísunardómur héraðs- dóms að þessu leyti felldur úr gildi og málinu vísað heim í hérað til löglegrar meðferðar og dómsálagningar af nýju .. 399 Gert var fjárnám hjá hlutafélaginu K í fasteign, sem var í eigu stórnarformanns K og eftir ábendingu hans. K áfrýjaði málinu til Hæstaréttar . Þar sem J áfrýjaði hvorki málinu af sinni hálfu né var honum stefnt fyrir Hæstarétt og var málinu því vísað frá Hæstarétti. Sératkvæði .............. 1118 Sameign. Í máli einu deildu sameigendur húss um afnotarétt af sameigin- legum húshluta, svo og um lóð og skiptingu lóðar. Málið var dæmt á bæjarþingi án meðdómsmanna. Talið, að málið hefði átt að dæma með samdómendum, sbr. 3. kafla laga nr. 41/1919. Var héraðsdómur því ómerktur og málinu vís- að heim í hérað til löglegrar meðferðar og dómsálagningar af nýju. Sératkvæði .............002.22.020 000 286 Samningar. Sjá og verksamningar. G kom að máli við S, er bjó á jörð sinni og falaði jörðina til kaups. Eftir nokrar umræður kveður S, að G hafi boðið 2 milljónir króna í jörðina, en kveðst ekki hafa samþykkt það tilboð, G telur hins vegar, að samkomulag hafi orðið um kaup um mánaðamótin apríl/maí 1974. Í júní 1974 bauð S hreppsnefnd hrepps síns jörðina til kaups fyrir 2 milljónir, en hreppsnefndin kvaðst ekki geta tekið afstöðu Efnisskrá CKXV Bis. til kauptilboðs, þar sem kaupsamningur fylgdi ekki. Hinn 7. júní 1974 keypti G túnáburð og bar hann á. Kveður S, að G hafði gert þetta sér að fornspurðum, en látið það afskipta- laust. Hinn 10. eða 12. júní fóru aðiljar á fund manns eins og báðu hann aðstoðar við samningagerð. Kveðst hann hafa ritað niður helstu atriðin, en samkomulag hafi ekki orðið og hafi eigi verið meira að gert. Gegn andmælum S var eigi talið sannað, að bindandi kaupsamningur hefði komist á með aðiljum, en sönnunarbyrði um slíkt hvílir á G. Var því S sýknaður af kröfum G um fullnustu kaupsamnings .. 82 Samvinnufélög. Sjá og byggingarsamvinnufélög. Sauðfjárbaðanir. Með úrskurði sakadóms var B skyldaður til að baða sauðfé sitt og heimilað að baða það án samþykkis hans og beim er böð- uðu heimiluð afnot baðaðstöðu og frjálsa umferð um land og fénaðarhús jarðar B. Úrskurður þessi var byggður á 8. gr. laga nr. 23/1959, sbr. 8. gr. reglugerðar nr. 27/1968 sbr. 1. gr. reglugerðar nr. 64/1976. Þá var á því byggt, að B hefði neitað að tvíbaða fé sitt. Fram kom, að 20. október 1975 og 18. nóvember 1975 hafði landbúnaðarráðuneytið tilkynnt, að tvíböðun skyldi fara fram á ákveðnu landssvæði og eigi var véfengt, að tilkynningar þar að lútandi hefðu verið lesn- ar í útvarpi. B viðurkenndi að hafa heyrt þetta, án þess að gera nánari grein fyrir því. Talið, að samkvæmt 3. gr. laga nr. 64/1943 skyldu birt í Lögbirtingarblaði fyrirmæli sem þessi, er vörðuðu umráðamenn sauðfjár í tilteknum lands- hluta, en brot gegn fyrirmælum gat varðað refsingu og sjálftökuvúrræðum stjórnvalda. Tilkynning um fyrirmælin hefði því átt að birtast í Lögbirtingarblaði. Þar sem það hefði eigi verið gert voru eigi skilyrði til að beita B vald- beitingarákvæðum laga og var hinn kærði úrskurður felld- ur úr gildi. Sératkvæði .............0...2200 0... 367 Sáttir. A. Einkamál. Áskorunarmál þarf ekki að leggja til sátta fyrir sáttanefnd og skiptir ekki máli þótt þeim sé vikið til almennrar með- ferðar á bæjarþingi ..............2..00.0 0000. 161 B. Opinber mál. S ók bifreið sinni með áhrifum áfengis. Með ákæru 3. maí 1976 höfðaði ríkissaksóknari opinbert mál á hendur S vegna þessa. Krafðist hann þess, að héraðsdómari lyki rannsókn máls og tæki það síðan til dómsálagningar. Þrátt fyrir þetta CXVI Efnisskrá Bls gerði dómari 25. maí 1976 sátt við S vegna brots þessa og lauk málinu með sektargreiðslu og ökuleyfissviptingu. Sátt þessi var felld úr gildi, þar sem héraðsdómara var óheimilt að ljúka málinu með sátt, sbr. 105. gr. laga nr. 74/1974, auk þess var efni málsins slíkt, að heimildarlaust var að ljúka því með sátt ............00.000 00. 487 Segulbönd. Að því fundið, að vitnaskýrslur og aðrar skýrslur höfðu verið teknar á segulbönd ...........200..2 0. s.n 413 Sératkvæði. 1. Hæstiréttur. Einn hæstaréttardómara greiðir sératkvæði í máli 175, 437, 621, 750, 908, 1011, 1118 Einn hæstaréttardómara telur að ómerkja eigi héraðsdóm og vísa heim í hérað til löglegrar meðferðar og dómsálagning- ar af NÝJU .........02.0000.0nr nr 184 Tveir hæstaréttardómarar greiða sératkvæði um efni máls 212, 232, 286, 367 2. Héraðsdómur. Siglingadómaur, Siglingalög. Siglingamálastofnun ríkisins. Siglingamálastofnun ríkisins lýsir skoðun sinni á orsökum þess, að skip fórst ..........02202.00.. 00. 908 Sjó- og verslunardómur. Mál dæmt í sjó- og verslunardómi .......... 132, 755, 908, 963, 974 Mál eitt var höfðað fyrir bæjarþingi, en héraðsdómari flutti það ex officio fyrir sjó- og verslunarðómi. Annar aðilja krafðist frávísunar máls af þessum ástæðum. Sú krafa var eigi tekin til greina, þar sem málsaðiljar hreyfðu engum athugasemdum við þeirri ákvörðun að flytja málið. Verður því að líta svo á, að þeir hafi samþykkt það, enda þótt flutningurinn væri ástæðulaust. Málið hefði að réttu átt að dæma á bæjarþingi, þar sem héraðsdómara hefði verið heimilt að dæma málið með samdómendum .............. 132 Sjóveð. Sjóveðréttur dæmdur fyrir björgunarlaunum ................ 974 Efnisskrá CXVII Bls. Skaðabætur. A. Innan samninga. D múrhúðaði bifreiðageymslu fyrir B og J. Þeir töldu galla á múrhúðuninni. Var talið, að hún væri nokkuð gölluð, og var D dæmt að greiða skaðabætur af því efni. Sératkvæði .... 184 Með kaupsamningi 8. nóvember 1968 keypti P íbúð af A. Íbúðin var eigi fullgerð og skuldbatt A sig til að ljúka nokkrum ógerðum hlutum. P virðist hafa tekið við íbúðinni 1. febrúar 1969 og var afsal gefið út 10. febrúar 1971. P taldi, að á íbúðinni væru ýmsir gallar og móða á milli glerja í glugg- um hennar. Fram kom, að á fundi íbúðareigenda í fjölbýlis- húsinu 12. mars 1970 hafði verið samþykkt, að hver íbúðar- eigandi ritaði A varðandi galla á íbúð hans. Taldi P, að hann og aðrir íbúðareigendur hefðu ritað bréf til A, sem sett hefði verið í ábyrgðarpóst 24. mars 1970. Ekki kom fram bréf frá P, en bréf annars íbúðareiganda. Var lagt til grundvallar, að kvartanir hefðu verið gerðar í umrætt sinn, og að nægilega snemma hefði verið kvartað yfir göllunum. Talið, að með viðtöku athugasemdalaust á afsali, hefði P ekki firrt sig rétti að bera fyrir sig galla. Var A dæmt að greiða P bætur fyrir þá galla, er voru á íbúðinni og sam- eign hússins ...........200.0000 00 nr 345 Með kaupsamningi 15. janúar 1966 seldi S íbúð í fjölbýlishúsi, er hann hugðist byggja og var J kaupandi. Var húsinu lýst í kaupsamningi og tekið fram, að tvöfalt verksmiðjugler skyldi vera í öllum gluggum. Með samningi 22 desember 1967 lofaði S að ljúka ýmsum verkþáttum og lagfæringum í sambandi við byggingu hússins m.a. þétta glugga hússins. Gerði S síðan við glugga í húsinu, að því er virðist um vorið eða fyrri hluta sumars 1968. J. taldi, að viðgerð þessi hefði ekki borið árangur, og studdist þar við mat dóm- kvaddra manna. Var því S dæmt að greiða bætur vegna gluggaleka. Fram kom, að móða var á milli glerja í glugg- unum, en ekki var ljóst, hvenær J. kvartaði vegna þess. Í matsgerð 9. febrúar 1970 segir, að skoðunargerð hafi farið fram á húsinu 15. desember 1969 og 16. janúar 1970. Er þar getið um móðu mili glerja í nokkrum gluggum, en þó ekki í íbúð J. Var því við það miðað, að þá hefði ekki verið komin móða á milli glerja í gluggum hjá honum. Samkvæmt skoð- unargerð 11. október 1972 var hins vegar þá komin móða á milli glerja í átta gluggum af tíu í íbúð J. Héraðsdómur, sem skipaður var byggingafróðum meðdómendum, taldi ástæðuna fyrir göllum á gluggunum væri, að saman hefði farið ónóg aðgæsla við ísetningu glersins og þeir eiginleikar samsetningarefna glersins, að það þoldi ekki raka, en S réði hvaða gler var notað. Var S dæmt að bæta J þetta, CXVIIl Efnisskrá enda mátti telja ljóst, að gallarnir hefðu ekki komið fram fyrr en eftir skoðun matsmanna 14. janúar 1970, en ekki var talið, að J hefði firrt sig bótarétti með tómlæti ........ 594 Hinn 22. desember 1972 gerði M tilboð í hluta fasteignar einnar fyrir 4.500.000 króna. Tilboðið var samþykkt af eigendum samstundis og það tilkynnt M með símskeyti. Hinn 2. janúar 1973 tilkynnti M húseigendum, að hann myndi ekki standa við tilboðið og bar fyrir sig m.a., að húsnæðið væri eigi allt laust til nota. Eftir mikil bréfaskipti tilkynntu húseigendur, að þeir myndu selja öðrum aðilja húsið fyrir 4.000.000 króna og krefja M um skaðabætur. Talið, að M væri bund- inn af tilboði sínu, en ljóst væri af atvikum, að hann hefði ekki haft ástæðu til að ætla, að húsnæðið yrði rýmt sam- stundis. Var M því talinn bundinn af tilboðinu og dæmt að greiða nokkrar skaðabætur ...........0.022...0 0000... 1030 B. Utan samninga. 1. Árekstur skipa. 2. Bifreiðaslys. Hinn 6. október 1973 ók G bifreið sinni norður Grensásveg, en Grensásvegur er aðalbraut og hallar nokkuð til norðurs. Á sama tíma ók H bifreið af Sogavegi inn á Gresásveg, en umferð af Sogavegi hefur biðskyldu fyrir umferð um Grensásveg. H ók in á Grensásveg og nokkuð eftir honum með stefnu á gatnamót Miklubrautar og Grensásvegar, en ætlan H var að aka eftir miðrein Grensásvegar. Allt í einu ók G aftan á H. Verulegar skemmdir urðu á báðum bifreið- unum. Talið, að G hefði ekið allt of hratt miðað við aðstæð- ur, og hvorugur ökumanna sýnt næga aðgæslu við akstur- inn. Var því sök á árekstrinum skipt að jöfnu milli aðilja 121 Hinn 3. september 1972 varð árekstur milli tveggja bifreiða á Akureyri. Við áreksturinn slasaðist R eigandi annarrar bifreiðarinnar. R krafði J eiganda hinnar bifreiðarinnar og vátryggingarfélags hans S, um bætur. Þeir viðurkenndu bótaskyldu sína. Á árinu 1972 greiddi S til R 50.000 krónur upp í bætur. Samningar voru síðan reyndir með aðiljum, en án árangurs. Hinn 7. september 1972 lagði S inn á spari- sjóðsreikning á nafni R, 781.500 krónur, og taldi það fulln- aðarbætur fyrir allt tjón R. Hins vegar var afhending til R bundin því skilyrði, að hann kvittaði fyrir fénu sem fulln- aðarbótum. Þessu synjaði R. Eftir uppsögu héraðsdóms veitti R fé þessu móttöku og nam það þá með vöxtum 8836.442 krónum. R taldi tjón sitt meira. Samkvæmt örorku- tjónsútreikningi frá 29. mai 1974, sem lagður var fyrir Hæstarétt, var talið, að tjón R miðað við slysadag næmi 215.362 krónum vegna tímabundinnar örorku og 1.304.463 Efnisskrá CKXTX Bls. krónum vegna varanlegrar örorku, eða alls kr. 1.519.824 krónum. Hann hafði fengið greiddar frá Tryggingastofnun ríkisins 229.523 krónur, frá sjúkrasamlagi 42.442 krónur og frá vinnuveitanda sínum 28.535 krónur. Talið, að hæfi- legt væri að reikna örorkutjón R, sem eigi hefði verið bætt, 730.000 krónur og bætur til hans vegna þjáninga 100.000 krónur. Heildartjón hans var talið hæfilega ákveðið 901.740 krónur. Af þessu fé var talið, að R hefði þegar fengið greiddar 739.500 krónur og bæri honum því til viðbótar 162.240 krónur. Sératkvæði .........0.2.0.00.0 0000. 212 J, sem var 79 ára að aldri, gekk yfir Reykjanesbraut austan Litluhlíðar. Í sama mund var bifreið, eign L, ekið vestur Hafnarfjarðarveg. Skyggni var slæmt. Ökumaður bifreið- arinnar kveðst hafa átt skammt eftir að gatnamótum Litlu- hlíðar, þegar hann hafi séð J ganga þvert út á götuna. Hafi hann reynt að hemla, en árekstur orðið og hlaut J meiðsl. Fram kom að bifreiðin var ekki í lagi. Talið, að þar sem bifreiðin var mjög vanbúin til aksturs og ógætilega ekið eins og á stóð, yrði L að bæta allt tjón J. J hlaut veru- leg meiðsl vegna slyssins. Var varanleg örorka hans metin 35%. Tryggingastærðfræðingar töldu, að tjón hans reikn- að með 7T% ársvöxtum næmi 249.891 krónu, en 246.631 krónu væri reiknað með 9% ársvöxtum. Þá gerði hann kröfu um 800.000 króna bætur fyrir röskun á stöðu og hög- um og þjáningar. Vátryggingarfélag L. greiddi 100.000 krón- ur upp Í tjón J. Var L dæmt að greiða honum 150.000 krón- ur til viðbótar .............0.200. 0... 319 Hinn 2. júní 1972 kl. 17.00 ók L bifreið sinni suður Kringlumýr- arbraut. Er hann kom að mótum Kringlumýrarbrautar og Háaleitisbrautar stóð lögregluþjónn á u.þ.b. miðjum gatna- mótum við umferðarstjórn. Hafði hann stöðvað akstur eftir Kringlumýrarbraut, en leyft akstur yfir gatnamótin eftir Háaleitisbraut. Kringlumýrarbraut og Háaleitisbraut eru þarna tvískiptar og tvær akreinar á hvorri akbraut. Er L kom að gatnamótunum, stóðu þrjár eða fjórar bifreiðar þar og biðu þess að komast áfram. Ók L meðfram röð þess- ara bifreiða, en fremst stóð stór bifreið. Í sama mund var bifreið S ekið vestur Háaleitisbraut á miðri akbraut og hafði ökumaður hennar skipt frá hægri akrein yfir á vinstri akrein nokkru áður en hann kom að gatnamótunum og ók síðan hiklaust áfram yfir gatnamótin. Varð árekstur með bifreiðunum. L krafði S, vátryggingarfélag hans, svo og ríkissjóð um bætur. Taldi hann, að þar sem hann hefði verið á aðalbraut, ætti hann rétt á bótum, en S hefði sýnt mikla óaðgæslu við áreksturinn. Krafan á hendur ríkissjóði var hins vegar á því byggð, að lögregluþjónninn hefði hag- CXK Efnisskrá Bls. að sér á gálausan hátt í umrætt sinn. L kvaðst hafa talið að aka ætti bifreiðum þeim, sem stóðu á vinstri akrein er hann kom að gatnamótunum, til vinstri austur Háaleitis- braut, þegar umferð norður Kringlumýrarbraut leyfði það. Ekki var þó slík stefnubreyting gefin til kynna með stefnu- ljósum. L mátti gera ráð fyrir þeim möguleika, að bifreið- ar þessar, væru á leið suður Kringlumýrarbrautina, en hefðu numið staðar við gatnamótin vegna umferðar austur/ vestur Háaleitisbraut. Með hliðsjón af þessu var talið, að L ætti sök á árekstrinum. Hins vegar var talið, að ekki væri um sök hjá S að ræða, þar sem hann ók yfir gatnamótin eftir bendingu lögregluþjóns og engin umferð var á götunni, en ósannað, að ökuhraði hans hafi verið meiri en heimilt var. S yrði ekki talið til sakar, eins og á stóð, að hann varaðist ekki bifreið L, en hún ók í veg fyrir hann. Var því S og vátryggingarfélag hans sýknað af öllum kröfum L. Þá var talið, að ekki væri óforsvaranlegt, að lögreglumaður hefði tekist á hendur umferðarstjórn þarna og ekki verið sýnt fram á, að hanum hefði borið að standa á öðrum stað á gatnamótunum. Ekki yrði honum heldur um það kennt hvar hin stóra bifreið, sem fremst var af bifreiðum þeim, er stóðu þarna, staðnæmdist. Lögregluþjónninn hefði því ekki gerst sekur um nein þau mistök, er gætu leitt til skaðabóta- ábyrgðar fyrir ríkissjóð, sem var því sýknaður af kröfum str 334 G ók bifreið sinni norður Álfheima. Er bifreiðin nálgaðist fjölbýlishúsið nr. 32—36 við Álfheima kveður G hraða bif- reiðar sinnar hafa verið 15 km miðað við klst. og hafi hann þá sveigt til vinstri yfir götuna að innkeyrslu að fjölbýlis- húsinu. Í sama mund ók K bifreið í sömu átt. Hugðist hún aka fram hjá G. Varð þá árekstur á milli bifreiðanna og skemmdist bifreið G verulega. G krafði ökumann og eig- anda bifreiðarinnar svo og vátryggingarfélag hennar um bætur. G taldi sig hafa gefið stefnumerki með ljósum áður en hann beygði. Styðst skýrsla hans við eitt vitni, en hvorki K né farþegi bifreiðarinnar kveðast hafa séð stefnumerki þetta. Þá var óljóst hvenær umrætt vitni taldi G hafa hafið merkjagjöfina og var eigi talið sannað, að G hefði gefið stefnumerki í tæka tíð. Samkvæmt skýrslu G ók hann í umrætt sinn sem næst miðlínu vegar og er það í samræmi við uppdrátt lögreglu af vettvangi. K bar að gæta sérstakr- ar varúðar, er hún hugðist aka fram hjá bifreið G á vinstra vegarhelmingi, en skyggni var slæmt. Bar henni að gefa G merki um fyrirætlun sína. Þetta gerði hún ekki. Með hlið- sjón af þessu var sök skipt og lagt á G að bera tjón sitt að 3% hlutum, en fá það bætt að % hluta. Í málinu krafði G CXXKI Bls. um bætur vegna afnotamissis bifreiðarinnar í 53 daga sam- tals 31.800 krónur. Var sú fjárhæð tekin til greina, þar sem hann notaði bifreiðina nokkuð við atvinnurekstur sinn .... 424 Hinn 25. nóvember 1971 ók R frá Keflavík til Reykjavíkur. Í sama mund var vöruflutningabifreið eign C ekið til Kefla- víkur. Bilað hún og kom önnur bifreið og dró hana í átt til Hafnarfjarðar. Skammt fyrir norðan Þúfubarð ók R bifreið sinni á afturenda bifreiðar C með þeim afleiðingum, að R meiddist. Í málinu var um deilt hvort ljós hefði verið á afturljóskerum bifreiðar C þegar áreksturinn varð. Talið var að leggja mætti til grundvallar, að ástæðan til þess, að eigi var unnt að tendra afturljós bifreiðar C eftir slysið hafi ekki verið sú, að skammhlaup hafi orðið vegna skemmda, er áreksturinn varð. Gert var við skemmdir á bifreið C án þess að reynt væri að leiða í ljós, með skoðun á afturljósum, hverjar væru líklegar orsakir til þess, að ekki var hægt að tendra þau eftir slysið. Var talið, að C yrði að bera hallann af því, að sönnunargögn kunni að hafa farið forgörðum vegna þessa. Ökumaður bifreiðar C lýsti því yfir, að hann minntist þess ekki, að hann hefði aðgætt, áður en dráttur bifreiðarinnar hófst, hvort aftur- ljós væru tendruð og ekki var ljóst af vitnaskýrslum hvern- ig háttað var um þetta atriði. Var við það miðað, að aftur- ljósin hefðu ekki verið í lagi „en slíkt var ófært. Með hlið- sjón af því var talið, að C bæri fébótaábyrgð á tjóni R í umrætt sinn að einum fjórða hluta. R, sem var organisti að atvinnu, var talinn hafa hlotið 15% varanlega örorku vegna tvísýni, er hann hefði hlotið. Þá var talið, að skemmd á sambiti tanna samsvaraði 5% örorku. Tryggingarfræðing- ur reiknaði, að miðað við T% ársvexti á slysdegi til 16. maí 1973 og síðan 9% ársvexti næmi tjón hans vegna tímabund- innar örorku 86.804 krónum, en 5.854.180 krónum vegna varanlegrar örorku. Fram kom, að tekjur R höfðu ekki rýrnað vegna slyssins. Tjón R vegna tímabundinnar örorku, varanlegrar örorku, þjáninga og annars miska var metið á 2.000.000 krónur ..........02.200 0000 503 Hinn 26. október 1969 klukkan tvö að nóttu gekk Ó austur Egils. götu og ætlaði að fara yfir Snorrabraut hjá gatnamótum. Kveðst hann hafa séð ljós á bifreið í fjarlægð og haldið út á brautina, en eigi vitað af sér fyrr en árekstur varð. Í blóði Ó reyndust 1,67%, af vínanda. Ökumaðurinn K ók í umrætt sinn suður Snorrabraut í áttina að Miklatorgi og kveðst hafa ekið eftir vinstri akrein. Er hann kom að gatna- mótum Snorrabrautar og Egilsgötu hafi hann skyndilega orðið var við dökkklæddan mann fyrir framan sig á vinstri hluta akbrautarinnar og strax sveigt til hægri, en í því hafi CXKII Efnisskrá orðið árekstur, og maðurinn hafi fallið í götuna. Talið, að Ó ætti nokkra sök á hvernig fór, og að hann skyldi bera 1/3 hluta tjóns síns sjálfur. Ó hafði haft mjög lágar tekjur á undanförnum árum fyrir slysið. Örorka hans vegna slyss- ins var metin 75%. Tryggingastærðfræðingur reiknaði, að ef að miðað væri við 7% ársvexti frá slysdegi til 16. maí 1973 og 9% ársvexti frá þeim degi til frambúðar, næmi vinnutekjutap hans vegna tímabundinnar örorku 97.020 krónum, en 3.901.004 krónum vegna varanlegrar örorku. Væri hins vegar miðað við algjöran vinutekjumissi frá slys- degi til frambúðar, næmi tjónið alls 5.201.339 krónum. Væri hins vegar miðað við T% ársvexti frá slysdegi til 16. maí 1973, en 9% ársvexti frá þeim degi til 15. júlí 1974 og síðan 13% ársvexti til frambúðar, næmi tjónið vegna tímabund- innar og varanlegrar örorku samtals 3.283.456 krónum, ef miðað væri við 75% varanlegrar örorku, en 4.248.581 krón- um, ef reiknað væri með algerum tekjumissi. Verðmæti örorkulifeyris og tekjutryggingar, sem Ó ætti rétt á, næmi miðað við slysdag, samtals 2.202.915 krónum, ef mið- að væri við þá vexti, sem reiknað var með í fyrra tilviki, en 2.739.905 krónum ef miðað væri við síðara tilvikið. Tjón áfrýjanda vegna örorku var metið á 1.750.000 krónur þegar frá hafði verið dreginn örorkulífeyrir. Ó hlaut mjög mikil meiðsl af slysinu og dvalist á sjúkrahúsum og hæl- um í tvö og hálft ár vegna þess og var þar að auki talinn T5% öryrki. Var tjón hans vegna þjáninga og miska metið á 500.000 krónur ..........20%.20 0. .n ns 869 Hinn 22. nóvember 1972 ók S bifreið norður Kringlumýrarbraut og beygði í áttina vestur Miklubraut. Í sama mund ók C bifreið sinni suður Kringlumýrarbraut og varð árekstur með bifreiðunum. Við áreksturinn slasaðist C í andliti og hlaut meðal annars skemmdir á vinstra auga. Þarna á gatnamótunum, sem áreksturinn varð, eru umferðarljós. Lagt var til grundvallar, að báðir ökumenn hefðu ekið yfir gatnamótin á móti grænu ljósi, en eigi má beygja til vinstri fyrr en ökutæki, sem á móti koma, hafa farið framhjá. Með hliðsjón af þessu og þar sem hvorki var sannað, að C hafði ekið bifreið sinni á ólöglegum hraða né gálauslega, var öll fébótaábyrgð lögð á S og eiganda og vátryggingar- félag þeirrar bifreiðar. Við slysið hlaut C nokkur meiðsli í andliti og skemmdir á vinstra auga. Er hann með nokkur ör, en hefur fulla sjón ef hann notar gleraugu. Hann notaði eigi gleraugu áður. Með gleraugum eru lýti hans mjög lítil. Læknir mat örorku hans í einn mánuð 100%, síðan í einn mánuð 75%, í 2 mánuði 50% og í 2 mánuði 25%. Síðan 15% varanlega örorku. C var bandarískur tæknifræðingur og Efnisskrá CXKIII Bls. starfaði hjá bandarísku fyrirtæki, er starfar hér á vegum varnarliðsins. Tryggingastærðfræðingur áætlaði tjón C vegna tímabundinnar og varanlegrar örorku miðað við laun hans og breytinga þeirra, sem orðið höfðu á gangi íslenskr- ar krónu gagnvart bandaríkjadollar. Samkvæmt því taldi tryggingastærðfræðingurinn, að ef miðað væri við T% árs- vexti frá slysdegi 16. maí 1973, en 9% ársvexti til frambúðar, næmi tjónið 283.022 krónum vegna tímabundinnar örorku, en 4.859.487 krónum vegna varanlegrar örorku. Ef hins veg- ar væri miðað við 13% ársvexti frá 15. júlí 1974 næmi tjón- ið vegna varanlegrar örorku 3.724.149 krónum. Fram kom, að vátryggingarfélag það, sem hlut átti að máli, hafði bætt C að fullu tjón hans vegna tímabundinnar örorku. C lagði fyrrgreindar fjárhæðir til grundvallar og taldi, að bætur fyrir miska og lýti væru hæfilega ákveðnar 800.000 krónur. Talið, að rétt væri að meta heildartjón C vegna slyss þessa 1.400.000 krónur, sem ökumanni, eiganda og vátryggingar- félagi var dæmt til að greiða óskipt ...........000..0.0.... 874 Hinn 20. maí 1973 var tveim bifreiðum ekið norður Hafnarbraut á Dalvík með miklum hraða. Bifreið A var á undan. Skyndilega sveigði A bifreið sína til hægri inn á Hafnarstíg, en í sama mund hugðist B, er ók hinni bifreiðinni, aka fram úr A hægra megin. Varð árekstur með bifreiðunum og skemmdust þær mikið. Eigandi bifreiðar B krafði eig- anda bifreiðar A um bætur. Fram kom, að A var með áhrif- um áfengis í umrætt sinn, og sætti hann 15 daga varðhaldi vegna aksturs síns í umrætt sinn og var sviptur ökuréttind- um ævilangt. B var talinn hafa ekið ógætilega í umrætt sinn og gekkst hann undir 5000 króna sekt vegna þessa. Eigandi bifreiðar A taldi, að ökumenn hefðu verið í kapp- akstri í umrætt sinn og firrt sig rétti til bóta. Það var eigi talið sannað og var því eigi á því byggt. B hafði lýst því, að hraði bifreiðar hans hefði verið um 50—60 km mið- að við klukkustund er áreksturinn varð og hann þá verið búinn að draga úr hraðanum, en tveir farþegar í þeirri bif- reið töldu, að réttara væri að telja hraðann um 70 km mið- að við klst. og þeim hefði fundist eins og B hefði ætlað að aka fram úr bifreið A hægra megin. Tveir sjónarvottar að atburðinum áætluðu hraða bifreiðanna 50—70 km miðað við klst. og töldu, að bifreið A hefði verið ekið á miðjum hægra vegarhelmingi. Talið, að báðir ökumennirnir hefðu ekið of hratt og gálauslega í umrætt sinn. Við það var miðað, að B hefði ætlað að aka fram úr A hægra megin. Með hliðsjón af atvikum öllum var talið, að ökumenn ættu jafna sök og rétt væri að eigendur bifreiðanna fengju það bætt að hálfu. Samkvæmt þessu fékk B bætt tjón á bifreið CXKIV Efnisskrá sinni að hálfu ..................202..00.0 nn 1005 Ökumenn bifreiðanna A og B mættust á götu einni sveigðu í gáska hvor að öðrum, fyrst ökumaður B og síðan ökumað- ur A. Löggæslumaður, sem kannaði vettvang, dró þá álykt- un af vegsummerkjum, að B hefði farið að einhverju leyti yfir miðlínu götunnar, en A hefði hins vegar verið að öllu leyti á vinstri vegarhelmingi sínum. Talið, að þetta aksturs- lag ökumanna bifreiðanna væri svo fráleitt, að ekki væri rétt að telja, að annar ætti meiri sök á árekstrinum en hinn. Var því hvor ökumanna talinn bera ábyrð á tjóninu að hálfu ..............2.0.. 1048 Hinn 2. júní tók Þ sér far með bifreið norður í land. Þeir S og F skiptust á um að aka bifreiðinni. Er komið var upp í Borg- arfjörð fór F að neyta áfengis af Dubonnet-flösku. Kvaðst hann hafa drukkið 1/4 úr flöskunni á leiðinni frá Bifröst að Blönduósi. Hann sat í aftursæti bifreiðarinnar við hlið Þ og kveður hann hana hafa drukkið með sér. Á Blöndu- ósi tók F við stjórn bifreiðarinnar. Ók hann sem leið liggur upp á Vatnsskarð, en þar varð árekstur við aðra bifreið er á móti kom með þeim afleiðingum, að Þ lést. Fram kom, að bifreiðinni hefði verið ekið á vinstri vegarhelmingi og mjög hratt. Eigi voru sannaðar bilanir á bifreiðinni. Tekið var blóð úr F fjórum klukkustundum eftir slysið og reyndist það innihalda 0,53%, af vínanda. Málið var lagt fyrir lækna- ráð, er taldi, að miðað við 72 kg líkamsþunga og fyrrgreint vínandamagn í blóði, væri hæfilegt að áætla, að í blóði hans hefði verið 1,29%, af vínanda, þegar hann hóf akstur á Blönduósi. Lík Þ var ekki krufið og ekki vitað um vínanda- magn í blóði hennar. Þ var gift og átti fjögur börn. Eigin- maður hennar höfðaði bótamál á hendur F, S sem var eig- andi bifreiðarinnar og með í ferðinni, svo og vátryggingar- félagi því, er vátryggt hafði bifreiðina. Talið sannað, að slysið hefði orðið vegna óvarlegs aksturs F. Hann viður- kenndi, að hann hefði neytt áfengis í bifreiðinni á leið frá Bifröst til Blönduóss. Talið var víst, að Þ, sem sat við hlið hans í bifreiðinni, hefði fylgst með drykkju hans og að einhverju marki tekið þátt í áfengisneyslunni. Talið, að Þ hlyti að hafa verið ljóst, að ófært var, að F tæki við stjórn á Blönduósi. Þar sem hún þrátt fyrir þetta hélt áfram ferð- inni í bifreiðinni eftir að F tók við stjórn hennar, tók hún á sig áhættu, er veldur því, að eiginmaður hennar og börn geta ekki krafist skaðabóta úr hendi F. Eigi var talið sann- að, hvort S var eða átti að verða var við áfengisneyslu F, en án tillits til þess var talið, að bótakrefjendur ættu ekki rétt á skaðabótum úr hans hendi af sömu ástæðum og greinir um F. Voru því þessir aðiljar sýknaðir ............ 1080 Efnisskrá CKKV Bls 3. Ýmis persónuslys. Hinn 8. júlí 1967 var hestamannamót við Hellu. Um kvöldið var dansleikur á Hellu. S, er var á hestamannamótinu, fór á dansleikinn og var nokkuð ölvaður. Í anddyri samkomu- hússins lenti hann í orðaskaki við tvo lögreglumenn, er þar voru. Tóku lögreglumennirnir S og leiddu hann á brott. Þar úti á hlaðinu urðu nokkur átök og felldi S annan lögreglumanninn og féll á hann ofan. Urðu þá verulegar sviptingar með mönnum. Telur S, að í þeim sviptingum hafi vinstri handleggur hans brotnað. Lögreglumennirnir handjárnuðu S, færðu hendur hans aftur fyrir bak og leiddu hann síðan að lögreglubifreið, þar sem hann var geymdur um hríð. Var hann síðan fluttur til læknis og sleppt. Talið, að við handjárnunina hafi lögreglumennirnir beitt S meiri harðræðum en efni voru til. Hins vegar var talið, að S hefði sýnt lögreglumönnunum verulegan mótþróa og andspyrnu við handjárnunina og var talið, að hann ætti rétt á að fá tjón sitt bætt að hálfu úr ríkissjóði. S var kaupmaður að atvinnu. Læknar mátu örorku hans 100% fyrstu 6 mánuði eftir slysið, síðan 7T5% í 11 mánuði, 50% í T mánuði og 35% varanlega örorku. Tryggingastærðfræðingur taldi miðað við þetta örorkumat, að vinnutjón S næmi 273.506 krónum vegna tímabundinnar örorku, en 2.936.976 krónum vegna varanlegrar örorku. Var miðað við T% ársvexti frá 16. maí 1973, 9% ársvexti frá þeim degi til 15. júlí 1974 en síðan 13% ársvexti. Fram kom, að S var varanlegur öryrki af öðrum ástæðum áður en slys þetta varð, og var Örorka hans metin 65 735%. Í desember 1971 hafði S verið metinn 75% varanlegur öryrki. S hafði fyrir slysið rekið smásölu- verslun. Taldi hann fram tekjur ársins 1964, en ekki varð séð, að hann hafi talið fram tekjur áranna 1965 og 1966. Voru honum áætlaðar tekjur til skatts þau ár. Með hlið- sjón af því var talið, að ekki væri unnt að taka nokkurt mið af áætlunum tryggingastærðfræðingsins í þessu máli, en S yrði að bera halla af því hve greinargerð hans um fjár- tjón væri ófullkomin. Var dæmt, að tjón hans vegna varan- legrar örorku og þjáninga væri hæfilega metið kr. 600.000.. 96 S tekur dýragarð. Er almenningi veittur aðgangur að garðinum gegn gjaldi og ekki gerðar kröfur um, að börn séu í fylgd með fullorðnum. Hinn 4. september 1973 fór G, fæddur 11. október 1970, ásamt félaga sínum, ári eldri, að skoða dýr í dýragarðinum. Meðal annars skoðuðu þeir apa í búri. Milli búrsins, sem var úr vírneti, og áhorfenda var lág grind. Seildist G inn fyrir grindina og náði api í hönd hans, dró hana til sín og beit af ein fingur á vinstri hendi. Það var ljóst, að öryggisbúnaður um apabúrið hefði verið fullnægj- CXXVI Efnisskrá BIs. andi, ef eigi hefði verið svo stutt bil milli búrsins og grind- arinnar. Þessi umbúnaður var ekki talinn fullnægjandi skv. 1. mgr. 12. gr. reglugerðar nr. 67/1971. Var fébótaábyrgð lögð á S og það ekki talið leysa hann hér undan, þótt greini- legum varúðarmerkjum væri komið fyrir á búrinu. G var einnig talinn eiga sök, þar sem hann sinnti ekki varúðar- merkjum þeim, er voru á búrinu og fram kom, að félagi hans varaði við. Með hliðsjón af því var S dæmt að bæta G tjón hans að hálfu. Örorkutjón kr. 150.000 og þjáninga- bætur kr. 50.000 ......000200000 s.n 145 S var borgarlögreglumaður. Við skyldustörf sín 21. desember 1968 hlaut hann meiðsl. Var talið, að hann ætti rétt til bóta samkvæmt skýlausum ákvæðum 2. mgr. 6. gr. laga nr. 56/1963. S krafði bæði ríkissjóð og borgarsjóð um bætur. Samkvæmt ákvæðum 1. og 2. gr. laga nr. 56/1963 skipa sveitarstjórnir og sýslunefndir lögrelumenn, aðra en ríkislögreglumenn, og greiða laun þeirra og annan kostnað við löggæzlu, en fá hluta þess kostnaðar endurgreiddan úr ríkissjóði. Lögmæltar bætur til lögreglumanna vegna meiðsla við skyldustörf eru þáttur í starfskjörum þeirra og því eðlilegur kostnaður við löggæzlu, sem borgar- sjóði ber að greiða, en getur síðan endurkrafið að hluta úr ríkissjóði. Var því ríkissjóður sýknaður af kröfum S, en borgarsjóður talinn bótaskyldur. Skipti ekki máli í þessu sambandi þótt ríkisstarfsmaður hefði með höndum alla stjórn lögreglunnar. S hlaut nokkur meiðsl í baki. Var var- anleg örorku hans metin 15% og það staðfest af Læknaráði. Tryggingastærðfræðingur reiknaði tjón S vegna slyssins. Gerði hann það á tvennan hátt. Í fyrra tilvikinu með 7% ársvöxtum frá slysdegi til 16. maí 1973 og síðan 9% árs- vöxtum. Tjónið þannig reiknað taldi hann nema vegna tíma- bundinnar örorku 122.739 krónum vegna lögreglustarfa, en 79.293 krónum vegna vinnu við eigið hús og verkstjórn eða samtals 202.032 krónum. Tjón vegna varanlegrar ör- orku taldi hann nema hins vegar 1.837.704 krónum vegna lögreglustarfa og 1.023.786 krónum vegna vinnu við eigið hús og verkstjórn, eða samtals 2.911.490 krónum, eða heild- artjónið 3.113.553 krónur. Þá reiknaði trvggingastærðfræð- ingurinn tjónið á sama hátt, en miðaði við 13% vexti eftir 15. júlí 1974. Þá taldi hann tjón vegna varanlegrar örorku nema 1.537.309 krónum vegna lögreglustarfa og 826.949 krónum vegna vinnu við eigið hús og verkstjórn, eða alls 2.354.258 krónum og heildartjón því 2.556.290 krónur. Fram kom, að S hafði haldið fullum launum sem lögreglumaður frá slysdegi og gegndi áfram störfum sínum. Með hliðsjón af því og að verulegur hluti tekna þeirra, sem miðað var Efnisskrá CXXVII Bis. við, eru þess eðlis, að með öllu er óvíst hvort hann hefði getað haldið þeim til frambúðar samfara lögreglustörfum sínum, voru bætur ákveðnar 1.000.000 krónur. Þá voru hon- um dæmdar 75.000 krónur í þjáningabætur. Sératkvæði .. 621 4. Ýmsar skaðabætur. Í þjófnaðarmáli einu höfðu þeir, er fyrir tjóni urðu, haft uppi skaðabótakröfur, er voru dæmdar á hendur hinum ákærðu 248 Bankinn L léta afsegja víxla við bæjarfógetaembætti eitt. Við afsögn víxlanna urðu þau mistök, að þeir voru taldir af- sagðir 5. apríl 1969 í stað 5. júní 1969. Bankinn höfðaði síðan mál á hendur ábekingum og útgefanda víxlanna, en þeir voru sýknaðir af kröfum bankans. Bankinn höfðaði þá skaðabótamál gegn ríkissjóði. "Talið, að starfsmönnum bankans hefði ekki átt að dyljast mistök þau, sem urðu við afsögn víxlanna. Hafist var handa um málssókn til inn- heimtu þeirra 11. júní 1969, en útgáfudagur víxlanna var 20. júlí 1968. Var því nægur tími til að sýna þá til greiðslu og láta afsegja þá af nýju innan sýningarfrests víxlanna. Bankanum hefði þannig verið í lófa lagið að halda við víxilrétti sínum þrátt fyrir mistökin. Samkvæmt þessu og þar sem bankinn hefði eigi reynt að hafa uppi kröfur á hendur víxilskuldurunum nema í víxilmáli, var ríkissjóður sýknaður af skaðabótakröfu bankans Manni, sem dæmdur var fyrir líkamsárás, gert að greiða þeim, er hann réðst á, bætur ..............2...0 0000 692 Maður, er braust inn í verslun og stal þaðan vörum, dæmdur til að bæta þær Þeir P og L voru dæmdir óskipt til að greiða skaðabætur vegna tjón af völdum aliminks. P áfrýjaði málinu, en L ekki. L greiddi bætur samkvæmt héraðsdómi að fullu. Kröfuhafi til- kynnti Hæstarétti þetta og gerði engar kröfur í málinu. Þar sem kröfuhafi hafði þannig fengið fulla greiðslu sam- kvæmt dómsorði héraðsdóms var sýknukrafa P tekin til greina ..........2.00. ns 839 5. Vinnuslys. B var starfsmaður hjá Vélsmiðjunni H. Hann hafði eigi fag- menntun, en hafði starfað þar um margra ára skeið. Hinn 16. maí 1966 var honum falið að flytja járnboga frá bryggju til verksmiðju, er verið var að reisa. Skyldi hann vinna þetta verk ásamt vélvirkja einum. Til flutningsins fengu þeir vöruflutningabifreið E. Var járnbogunum raðað á pall bifreiðarinnar og stóðu endar út af pallinum. Þeir B og vélvirki stóðu aftan á palli bifreiðarinnar til þess að styðja við járnbogana meðan á flutningnum stóð. Er þeir komu á CXXVIII Efnisskrá Bls áfangastað, fóru þeir aftur af pallinum og er B stökk niður, kom hann svo illa niður, að hann hælbrotnaði. Eng- inn stigi var af pallinum til jarðar. Í héraði krafði B bæði H og E um skaðabætur óskipt. Kröfur sínar á hendur E byggði B á 78. gr. laga nr. 26/1958. Málið var höfðað með stefnu birtri 19/4 1972. Talið, að allar kröfur á hendur E væru þá fyrndar, sbr. 11. gr. laga nr. 14/1905. Var E því sýknaður af kröfum B. Þá var talið, að hér væri um svo ein- falt verk að ræða, að ekki væri þörf sérstakrar verkstjórn- ar við það, en B vanur starfsmaður og slysið varð við það, er B stökk af pallinum niður á jörðina. Var talið, að eigi væri sýnt fram á, að slysið hefði orðið vegna atvika, sem H bæri ábyrgð á, og var H því sýknaður af öllum kröfum B .. 14 Á var vélstjóri á skipi. Hinn 8. mars 1972 komu tveir menn frá fyrirtækinu H, er selt hafði vél í skipið, til að skoða galla á vélinni. Var Á þeim til aðstoðar. Um leið og starfsmenn H voru að stilla ventla vann Á við að skipta um reimar, sem knýja rafal og dælur. Annar starfsmaður H sté á ræsihnapp, til þess að vélin snérist, en í sama mund var Á að gæta þess, hvor reimar væru nægilega strengdar. Festist hann og meiddist. Fébótaábyrgð vegna slyss þessa var lögð á H, þar sem starfsmenn fyrirtækisins hefðu ræst vélina vitandi um, að Á var að fást við reimarnar og hætta gat stafað af því, að vélin hreyfðist á meðan. Var H því gert að bæta tjón Á. Læknar mátu varanlega örorku á 3%. Tryggingastærðfræðingur taldi, að tjón Á vegna slyssins næmi 539.624 krónum, ef miðað væri við T% ársvexti, en 486.026 krónum ef miðað væri við 9% ársvexti frá 16. maí 1973. Þá krafðist Á 100.000 króna í bætur fyrir sársauka og þjáningar. Bætur fyrir örorku voru metnar hæfilegar 300.000 krónur og bætur fyrir þjáningar 50.000 krónur .... 300 S, sem var bifvélavirki, vann hjá V. Hinn 19. apríl 1977 fól verk- stjórinn honum að losa leguhringi af drifhjóli vinnuvélar. Við verk þetta notaði hann sleggju og meitil. Varð þá það slys, að járnflís hrökk í vinstra auga hans, með þeim afleið- ingum, að augað varð ónýtt. S notaði ekki augnhlífar við verk þetta. Fram kom, að augnhlífar voru að vísu til hjá V, en það hafði viðgengist, að þær væru ekki notaðar. Talið óforsvaranlegt að nota ekki augnhlífar, en með hliðsjón af því, að S var vanur þessari vinnu og átti að hafa sér- þekkingu á þessu vinnusviði, var dæmt að V bæri fébóta- ábyrgð á tjóni hans að hálfu. Fram kom að örorka hans var 100% í 5 mánuði frá slysdegi og þar á eftir 50% í hálfan mánuð en síðan 20% til frambúðar. Tryggingastærðfræð- ingur taldi, að tjón hans vegna varanlegrar örorku næmi 5.074.994 krónum, ef miðað væri við 9% ársvexti, en 3.779.121 Efnisskrá CXKIX Bls. krónu ef miðað væri við 13% ársvexti. S hélt óskertum launum meðan hann var frá vinnu vegna slyssins. Tjón hans vegna varanlegrar örorku var metið á 2.350.000 krón- ur og þar frá voru dregnar 310.568 krónur, er hann fékk greiddar frá Tryggingastofnun ríkisins. Tjón hans vegna þjáninga og miska var talið 150.000 krónur .............. 489 Skattar. 1. Aðstöðugjald. Sjá tekjuskattur. 2. Eignarskattur. Sjá tekjuskattur. 3. Fasteignaskattur. R, sem bjó í Reykjavík, átti jörð í Shreppi. R var gert að greiða fasteignaskatt vegna jarðarinnar. Krafist var uppboðs á jörðinni til greiðslu skattsins, en fasteignaskattur nýtur lög- veðréttar. Eigi hafði verið aflað úrskurðar yfirfasteigna- matsnefndar um gjaldskyldu. Var því talið, samkvæmt 4. gr. laga nr. 8/1972, að málið yrði eigi borið undir dómstóla, þar sem það hefði eigi verið lagt fyrir yfirfasteignamats- nefnd. Var því synjað uppboðsins. Sératkvæði ............ 232 Reykjavíkurborg krafði fasteignaskatt af Þjóðleikhúsbygging- unni. Þjóðleikhúsið taldi, að því bæri aðeins að greiða fast- eignaskatt af þeim hluta hússins, sem notaður væri til veit- ingarekstrar. Talið, að önnur starfsemi þjóðleikhússins í húsinu væri slík, að það væri undanþegið fasteignaskatti samkvæmt 5. gr. laga nr. 8/1972. Sératkvæði .............. 437 4. Launaskattur. 5. Söluskattur. 6. Tekjuskattur. 7. Útsvar. Skattábyrgð. Þau A og I gengu í hjúskap 30. desember 1962. Með úrskurði skiptaréttar 27. apríl 1971 var fjárfélagi þeirra slitið. Meðal séreigna I var þá íbúð ein. Árið 1972 voru opinber gjöld lögð á þau A og I hvort í sínu lagi og greiddi I sinn hluta. Opin- ber gjöld árið 1973 voru lögð á A einan og miðað við sam- eiginlegar tekjur þeirra Á og 1, en þau voru samvistum á þeim tíma. Hinn 25. júní 1974 var gert lögtak í íbúð 1 til tryggingar fyrrgreindum gjöldum. Talið, að I bæri með sér- eign sinni ábyrgð á tekjuskatti þeim og útsvari, sem lagður var á eiginmann hennar A, og var því heimilt að gera lög- tak í séreign hennar til tryggingar þessum gjöldum. Sama var talið gilda um svonefnt viðlagagjald, samkvæmt lögum nr. 4/1973. Hins vegar var talið óheimilt að gera lögtak í séreign I til tryggingar kirkjugarðsgjaldi, sem á var lagt CXXX Efnisskrá Bls. samkvæmt lögum nr. 21/1973, svo og sóknargjaldi, sem á var lagt samkvæmt lögum nr. 29/1885. Sératkvæði ........ 1011 Skattsvik. Sjá skattar. Skilorðsbundnir refsidómar. S var dæmdur fyrir líkamsárás og þjófnað. Rauf hann með því skilorð eldra dóms og var refsing nú ákveðin í einulagi .... 692 Skiprúmssamningar. H var vélstjóri á skipi HB. Mánuðina ágúst, september og októ- ber 1972 var báturinn við bryggu á Akranesi til viðgerðar. Vann H að viðgerðinni, enda reiknaði hann með að verða vélstjóri á bátnum og var ráðinn sem slíkur. Hinn 19. októ- ber tilkynnti HB, að búið væri að selja skipið og H myndi sagt upp störfum. Var það gert með bréfi 1. nóvember 1972. HB bauð vinnu á öðrum bát eða á vélaverkstæði í landi, en H hafnaði því. Næstu mánuði vann hann eitthvað í vél- smiðju og einnig sem vélstjóri á skipi. Talið, að H hefði átt rétt á þriggja mánaða uppsagnarfresti samkvæmt kjara- samningum og lögum og samkvæmt 34. gr. laga nr. 67/1963 ætti hann rétt á óskertu kaupi þann uppsagnarfrest, sem honum bar .........2.200.0.n een 578 QO var skipstjóri á bát eign HB. Um sumarið 1972 var báturinn til viðgerðar við bryggju á Akranesi og vann O við hann. Talið var öruggt, að hann yrði skipstjóri á bátnum. Hinn 19. október tilkynnti HB síðan O, að búið væri að selja bátinn og sagði honum jafnframt upp störfum. Var það staðfest með bréfi 1. nóvember 1972. HB bauð O vinnu sem skipstjóri á öðrum bát, en því hafnaði O, þar sem hann taldi þann bát mun verra skip. O var talinn eigi rétt á venjulegum uppsagnarfresti þrjá mánuði. Var talið að laun hans þann tíma hefðu átt að nema 124.363 krónum. Fram kom, að á uppsagnartímanum hafði hann unnið sér fyrir samtals 45.368 krónum, og var því HB dæmt að greiða O bætur 78.095 krónur .........000%00 enn 586 Skipsleiga. Sjá samningar. Skírlífisbrot. Skiptamál. Þ var gift M, sem andaðist 1921. Þau áttu 6 börn. Sonur eins þessara barna var MM. 1942 giftist Þ síðan ÞP. Hann átti mörg systkini og systursonur hans G var uppalinn hjá ÞP og foreldrum hans. Hinn 20. mars 1942 gerðu þau Þ og ÞP Efnisskrá COKKKI Bls. erfðaskrá, þar sem segir, að hvort þeirra hjóna, er lifi hitt, skuli erfa það, er fyrr andast. Eftir þeirra daga skuli eignir þeirra ganga til fóstursonar þeirra MM. Undir erfða- skrá þessa skrifuðu tveir vottar. Annar kvaðst eigi hafa verið viðstaddur er undirritun fór fram, heldur skrifað undir það eftir beiðni hins vottsins, að þeim hjónum fjar- stöddum. Hinn votturinn kvaðst hafa samið erfðaskrána, en ekki hafi þá komið til umræðu hver væri réttarstaða barna Þ. Þá hafi þau hjón talað um, að þau ætluðust til, að G fengi eitthvað úr búi þeirra. Þ andaðist 3. ágúst 1966. ÞP gerði erfðaskrá 16. september 1971 þess efnis, að MM skyldi erfa 150 þúsund krónur úr búinu, en G að öðru leyti erfa eignir búsins. Erfðaskráin frá 1942 var vefengd. Talið ósannað, að skjal þetta væri raunveruleg erfðaskrá og var það því metið ógilt skv. 23. gr. erfðatilskipunar frá 25. september 1850 og 40., 45. sbr. 60. gr. erfðalaga nr. 8/1962 .. 197 Í máli einu vegna fjárskipta hjóna við hjónaskilnað tók skipta- ráðandi í sínar vörslur andvirði bifreiðar, sem annar aðilinn taldi hjúskapareign sína. Úrskurður um þetta efni var felld- ur úr gildi, þar sem kyrrsetning má eigi fara fram í skipta- rétti ............00 0. 560 Hinn 5. júlí 1967 gerðu þau M og E, sem ákveðið höfðu að ganga í hjúskap, með sér kaupmála. Meðal annars var íbúð, sem M átti, gerð að séreign E. Þá skyldu allir innan- staokksmunir og búsmunir vera séreign E. M og E gengu síðan í hjónaband 20. júlí 1967. Hinn 31. maí 1972 varð M gjaldþrota. Talið að skilja bæri ákvæði 27. gr. laga nr. 25/1929 svo, að þau veittu heimild til að rifta kaupmála, hvort sem hann væri gerður fyrir eða eftir stofnun hjú- skapar. Gögn þau, sem fram komu um efnahag M á þeim degi, er kaupmálinn var gerður, voru hvorki talin glögg né tæmandi og eigi veita fulla sönnun fyrir því, að hann hefði þá átt fyrir skuldum. Var því ógilt ákvæði kaupmál- ans um, að fyrrgreind íbúð skyldi vera séreign E og utan hjúskapareignar. Að því er varðar innanstokksmuni og bús- muni, þá lá eigi ljóst fyrir frá hvoru hjónanna þessir munir stöfuðu og var því krafa um riftun kaupmála, að því er þá varðaði, talin vanreifuð og vísað frá héraðsdómi. Með kaup- málanum voru nokkrar eignir lagðar til M, en hann hafði átt þær áður og var því eigi um að ræða riftun af hendi þrotabúsins samkvæmt 27. gr. laga nr. 25/1959 .......... 730 Í sambandi við búskipti hjóna, er áttu í skilnaðarmáli, ákvað skiptaráðandi að halda í vörslum sínum andvirði bifreiðar, sem maðurinn hafði selt. Fyrir Hæstarétti kom fram, að málsaðiljar höfðu eftir uppkvaðningu úrskurðar selt íbúð, er þau áttu, fyrir 3,6 milljónir króna. Var því talið, að að- CXXKII Efnisskrá Bls. stæður hefðu breyst svo, að ekki yrði séð, að brýna nauðsyn bæri til, að skiptaráðandi héldi hinni um deildu fjárhæð í sinni vörslu til þess að hag konunnar væri borgið, sbr. 63. gr. laga nr. 3/1878 og var því hinn kærði úrskurður úr gildi felldur ...................0000 00 941 K andaðist 24. apríl 1973. Hann átti eigi börn í hjónabandi. Erfðatilkall eftir hann gerðu systkini hans og bróðurbörn og auk þess kona ein, er kvaðst vera óskilgetin dóttir hans. Skv. 1. gr. laga nr. 8/1962 skal óskilgetið barn erfa föður, ef það er feðrað með þeim hætti, er segir í löggjöf um óskil- getin börn. Hér var eigi um að ræða lögformlega viður- kenningu K á því, að hann væri faðir G, og dómur hafði eigi gengið um faðernið. Þá höfðu þau, móðir G og K, eigi búið samvistum með þeim hætti, að jafngilt yrði talið fað- ernisviðurkeningu sem grundvöllur að erfðarétti. Sam kvæmt þessu var erfðakröfu G synjað .................... 955 Verðskjöl voru í vörslu skiptaráðanda vegna dánarbús M. H taldi sig eiga verðskjöl þessi og krafðist innsetningar í þau fyrir fógetarétti. Talið, að máli þessu skyldi beina til skiptaráðanda og fá um það úrskurð í skiptarétti, sbr. 33. og 35. gr. laga nr. 3/1878. Var því synjað um framgang hinnar umbeðnu innsetningargerðar ..............0.0.00..0.0..0. 1042 Skjalafals. Manni dæmd refsing fyrir að falsa tékka „................... 248 Skólar. Skuldamál. S krafði H um greiðslu skuldar samkvæmt viðskiptareikningi, en S hafði haft viðskipti við fyrirtækin H og T, sem voru tengd. T varð gjaldþrota og færði S þá skuld á viðskipta- reikning H. Talið ósannað, að T væri greiðsluskyldur um skuld þessa og var því sýknaður af kröfum S. H hafði samþykkt víxil, er færður var sem greiðsla á skuld T. S. hafði stefnt H til greiðslu víxilsins og hafði H verið dæmd- ur til að greiða víxilinn ásamt kostnaði. H hafði ekki greitt dómsskuldina og var því kröfunni vísað frá héraðsdómi .. 59 Þ var stjórnarformaður og framkvæmdastjóri útgerðarfyrir- tækis eins. Olíu til útgerðarinnar keypti hann hjá S. Eigi gerði hann S ljóst, hvort hann tæki olíuna út í eigin nafni eða á vegum útgerðarfyrirtækisins. Skuld myndaðist hjá S og krafði S því Þ um greiðslu. Dæmt, að S væri rétt að krefja Þum greiðslu „................... 0000... 79 Fyrirtæki eitt tók að sér að mála hús fyrir J. Krafði fyrirtækið J um greiðslu skuldarinnar og var sú krafa tekin til geina 132 Efnisskrá CKKXKIII Bls. Í tók að sér að prenta skákblað fyrir S. Deilur urðu um hvernig reikna skyldi endurgjald fyrir verk þetta. Talið ósannað, að aðiljar hafi samið fyrirfram um ákveðið verð og var því lagður til grundvallar útreikningur verðskrárnefndar Fé. lags íslenska prentiðnaðarins um reikning þjónustugjalds- ins, sbr. 5. gr. laga nr. 39/1922 ........0..00.0 000 546 Spjöll á mannvirkjum. Stefnur. Stefnubirting. Með stefnu áritaðri af fulltrúa yfirborgardómara 5. apríl 1976 höfðaði G mál gegn K. Stefnu þessa birtu stefnuvottar 13. apríl sá. Segir í birtingarvottorðinu, að þeir hafi birt stefnu þessa á K „fyrir Þ sveitarstjóra að heimili K hér í hreppnum og afhent Þ endurrit af stefnunni, sem hann lof- aði að afhenda K, er býr hér, en var fjarverandi.“ Héraðs- dómari vísaði máli þessu frá dómi og var það staðfest af Hæstarétti, þar sem ekki varð með vissu ráðið af vottorði stefnuvotta, að stefnubirting fullnægði ákvæðum 1. mgr. 95. gr., sbr. 2. mgr. 96. gr. laga nr. 85/1936 ................ 545 Stjórnarskráin. Talið, að bótareglur Viðlagasjóðs samkvæmt lögum nr. 4/1973 brytu ekki í bága við ákvæði 69. gr. stjórnarskrárinnar .... 447 Á var handtekinn kl. 10.40 9. júní 1976. Sama dag kl. 22.00 tók lögreglumaður skýrslu af honum og lauk þeirri skýrslu- töku 00.25 s.m. Kl. 10.15 10. júní kom Á fyrir dóm til skýrslutöku og var henni lokið kl. 12.05 og Á þá settur í fangageymslu. Kl. 13.20 kvað héraðsdómari upp gæsluvarð- haldsúrskurð yfir Á, sem var birtur honum kl. 14.15. Talið, að Á hefði verið leiddur án undandráttar fyrir dóm- ara og gæsluvarðhaldsúrskurðurinn kveðinn upp innan þess frests, sem um getur í 65. gr. stjórnarskrárinnar nr. 33/1944 og 66. gr. laga nr. 74/1974. Var gæsluvarðhaldsúr- skurðurinn því staðfestur ..............00000.0 0000. 024 Stjórnsýsla. Talið skylt að birta fyrirmæli landbúnaðarráðuneytis um tví- böðun í Lögbirtingarblaði. Sératkvæði .................... 367 Talið, að ákvörðun um böðun sauðfjár bæri ekki undir sýslu- mann sem héraðsdómara, heldur sem lögreglustjóra og hefði því verið óþarft að kveða á um framkvæmd böðunar með dómsúrskurði ................02.02 0... .n 367 Hinn 15. ágúst 1973 setti stjórn Viðlagasjóðs þær reglur um bætur fyrir tjón á fasteign vegna jarðeldanna í Vestmanna- CKKKIV Efnisskrá eyjum, að bætur fyrir atvinnuhúsnæði skyldu ákveðnar á nokkuð annan hátt en bætur fyrir íbúðarhúsnæði. O átti hús í Vestmannaeyjum, sem ákveðið var að bæta með sömukjör- um og nýtt hús. Í húsi þessu var sölubúð, sem O leigði út. Viðlagasjóður bauðst að bæta sölubúðina eftir fyrrgreindum reglum um atvinnuhúsnæði. O krafðist þess, að hún yrði bætt eftir sömu reglum og íbúðarhúsnæði. Talið, að reglur þær um bætur, er að framan greinir, hefðu næga stoð í lögum nr. 4/1973. Með hliðsjón af atburðum þeim, sem leiddu til stofnunar Viðlagasjóðs og hlutverk sjóðsins, var ekki talið, að bótareglur Viðlagasjóðs mismunuðu bótaþeg- um svo að óheimilt væri. Þá voru reglurnar ekki taldar brjóta í bága við 69. gr. stjórnarskrárinnar. Sératkvæði .. Háskóli Íslands skipaði fimm menn í nefnd til að semja kennsluáætlun. Ekki var formlega gengið frá því, hvernig ákveða skyldi þóknun fyrir nefndarstörf. Afnefndarstörfum loknum sendur nefndarmenn reikning, þar sem þeir miðuðu við tímakaup. Málið var sent til trúnaðarmanna fjármála- ráðuneytisins, er ákvað þóknun til nefndarmanna og var tveimur þeirra, sem voru starfsmenn Háskólans, ákveðin lægri þóknun en hinum. Nefndarmenn kröfðu um þóknun samkvæmt reikningi sínum. Talið, að nefndarmönnum hefði verið eða mátt vera ljóst, að þóknun fyrir störfin yrðu ákveðin af stjórnvöldum, en hins vegar mátt treysta hví, að þeim yrði ákveðin sanngjörn greiðsla. Talið, að fjárhæð sú, sem trúnaðarmenn fjármálaráðuneytisins ákváðu væri ekki ósanngjörn, en rétt væri að allir nefndarmenn bæru hið sama úr býtum og skipti ekki máli, þótt tveir þeirra væru starfsmenn Háskóla Íslands. Var því krafa nefndar- manna tekin til greina af því leyti ..........0000.000..... Bankinn L lét afsegja víxla við bæjarfógetaembætti eitt. Við afsögn víxlanna urðu þau mistök, að þeir voru taldir af- sagðir 5. apríl 1969 í stað 5. júní 1969. Bankinn höfðaði síðan mál gegn ábekingum og útgefanda víxlanna, en þeir voru sýknaðir af kröfum bankans. Bankinn höfðaði þá skaða- bótamál gegn ríkissjóði. Talið, að starfsmönnum bankans hefði ekki átt að dyljast mistök þau, sem urðu við afsögn víxlanna. Hafist var handa um málsókn til innheimtu víxl- anna 11. júní 1969, en útgáfudagur víxlanna var 20. júlí 1968, og var því nægur tími til að sýna þá til greiðslu og láta afsegja þá af nýju innan sýningarfrests. Talið, að bank- inn hefði þannig verið í lófa lagið að halda víxilrétti sínum þrátt fyrir mistökin. Samkvæmt þessu, og þar sem bank- inn hefði eigi sýnt fram á, að hann hefði reynt að hafa uppi kröfur á hendur víxilskuldurum nema í víxilmálinu, var ríkissjóður sýknaður af skaðabótakröfu bankans ........ Bls 44t Efnisskrá CXKKV Bls. Söluskattur. Sjá skattar. Söluþóknun. H, sem fékkst við skipasölu, kom á samningaviðræðum milli hlutafélags eins, er átti bát og hugsanlegs kaupanda. Ekki kom H þó kaupum á og ekki gekk hann endanlega frá gögnum, en taldi sig þess þó reiðubúinn. Talið, að ákvæði laga um fasteignasölu ætti við um skipasölu. Hlutafélaginu var dæmt að greiða H 80.000 krónur í söluþóknun, en sölu- verð mun hafa verið 2.2 milljónir króna ...........0.... 164 Sönnun. Talið, að sönnunarbyrði fyrir því að bindandi kaupsamningur hefði stofnast, hvíldi á þeim, er héldi slíku fram .......... 82 Tekjuskattur. Sjá skattar. Tékkamisferli. Manni dæmd refsing fyrir að falsa tékka ...........0......... 248 Tilboð. M gerði tilboð í verk eitt, er G hafði með höndum. Í tilboðinu var miðað við ákveðna verðhækkun, ef hækkun yrði á vinnulaunum og verði efnis. Fram kom, að í verkið höfðu íkomið fleiri tilboð, þ. á. m. eitt, sem var 290.100 krónum lægra. M bauðst til að veita 290.000 króna afslátt frá til- boði sínu og var það samþykkt af G, án þess að nánar væri um það samið. Er til uppgjörs kom taldi M, að honum bæri aðeins að slá 290.000 krónum af heildarverkfjárhæðinni, en G taldi hins vegar, að hér hefði verið um 290.000 króna afslátt af upphaflega tilboðinu að ræða og bæri því við ákvörðun afsláttarins að líta til þeirrar hækkunar, sem orð- ið hefði vegna hækkunar á vinnulaunum og efniskostnaði. Talið, að þegar virtur væri aðdragandinn að tilboði M, yrði skýra loforð hans svo, að í því feldist lækkun á upphaf- legri tilboðsfjárhæð .............00..00 00 nn 963 Hinn 22. desember 1972 gerði M tilboð í hluta fasteignar einnar fyrir 4.500.000 króna. Tilboðið var samþykkt af eigendum samstundis og var það tilkynnt M með símskeyti. Hinn 2. janúar 1973 tilkynnti M húseigendum, að hann myndi ekki standa við tilboðið og bar fyrir sig meðal annars, að hús- næðið væri eigi allt laust til nota. Eftir mikil bréfaskipti til- kynntu húseigendur, að þeir myndu selja öðrum aðilja hús- ið fyrir 4.000.000 krónur og krefja M um skaðabætur. Talið, að M væri bundinn af tilboði sínu og ljóst væri af atvikum, að hann hefði ekki haft ástæðu til að ætla, að húsnæðið yrði CXKXKVI Efnisskrá Bls. rýmt samstundis. Var M því talinn bundinn af tilboðinu og dæmt að greiða nokkrar skaðabætur .................... 1030 Tilraun. Togveiðar. Sjá fiskveiðabrot. Tollar. Tollagabrot. Tómlæti. Talið, að nokkur dráttur á því að kvarta um galla á keypti íbúð, ætti ekki að valda missis bótaréttar ...................... 345 Ekki talið, að kaupandi íbúðar hefði kvartað of seint vegna galla á gleri í íbúð hans ..............0000.00..0..00 00. 594 Traustnám. Umboð. Þ var stjórnarformaður og framkvæmdastjóri útgerðarfyrir- tækis eins. Olíu til útgerðarinnar keypti hann hjá S. Eigi gerði hann S ljóst, hvort hann tæki olíuna út í eigin nafni, eða á vegum útgerðarfyrirtækisins. Skuld myndaðist hjá S og krafði S því Þ um greiðslu. Dæmt, að S væri rétt að krefja Þ um greiðslu, með vísan til framanritaðs .......... 79 Umferðarlög. Sjá bifreiðir. Umferðarréttur. Umsýsla. Umsýsluþóknun. Uppboð. R, sem bjó í Reykjavík, átti jörð í S-hreppi. R var gert að greiða fasteignaskatt vegna jarðarinnar. Krafist var uppboðs á jörðinni til greiðslu skattsins, en fasteignaskattur nýtur lögveðréttar. Eigi hafði verið aflað úrskurðar yfirfasteigna- matsnefndar um gjaldskyldu. Var því talið samkvæmt 4. gr. laga nr. 8/1972, að málið yrði eigi borið undir dómstóla, þar sem það hafði eigi verið lagt fyrir yfirfasteignamats- nefnd. Var því synjað uppboðsins. Sératkvæði ............ 232 H gaf út veðskuldabréf 3. september 1973. Til tryggingar setti hann fasteign eina. Í bréfinu er tekið fram, að veðhafi geti látið selja hina veðsettu eign á uppboði án dóms sáttar eða aðfarar, samkvæmt 1. gr. laga nr. 57/1949. Bréfið var hand- Efnisskrá CXKKVII Bls. hafabréf og gjalddagi þess 1. október 1974. Bréfið var til innheimtu í Landsbankanum, en ósannað var, að H hefði borist innheimtutilkynning frá bankanum miðað við 1. októ- ber. Hinn 26. júní 1974 var beðið um uppboð á hinni veð- settu eign til fullnægju á annarri veðskuld. Var sala á eign- inni ákveðin 15. október 1974. Hinn 14. október var einnig beðið um uppboð vegna skuldabréfs þess, sem fjallað er um í málinu. Uppboðið fór fram 15. október, svo sem ákveðið hafði verið, en annað og síðara uppboð hinn 18. nóvember s.á. Þá gerðist það, að hinn 29. október seldi H húshluta Þennan. Greiddi hann þá aðrar uppboðskröfur en þá, sem fjallað er um í máli þessu, og taldi sig þá aðeins eiga að greiða vexti, afborgun svo og kostnað vegna veðskuldar þessarar. Neitað var viðtöku greiðslna þessara og krafist fullrar greiðslu á veðskuldabréfinu. Hinn 29. október 1974 geymslugreiddi H gjaldfallna afborgun og vexti. Þess var krafist af eiganda veðskuldabréfsins, að uppboði yrði samt haldið áfram. Talið, að greiðsludráttur væri orðinn slíkur, að allur höfuðstóll skuldarinnar væri þegar gjaldkræfur og gæti eigandi bréfsins haldið áfram uppboðinu lögum sam- kvæmt. Var því dæmt að uppboðið skyldi fram fara ...... 474 Uppsögn á starfssamningi. E starfaði í þvottahúsinu B. Hinn 23. janúar 1973 tók D við rekstri þvottahússins. E hélt launum sínum óbreyttum, þar á meðal kaupauka, sem hún hafði sérstaklega samið um við fyrri vinnuveitanda. Ekki var rætt um önnur starfskjör, er hún hóf störf hjá D og mátti hún treysta því, að þau yrðu óbreytt. Hinn 6. febrúar sagði D upp starfi sínu hjá B með „löglegum fyrirvara“. Um skipti aðilja gilti kjarasamn- mála um, að starfsfólks, sem unnið hefði í samfellt eitt ár sama fyrirtæki, nyti tveggja mánaða gagnkvæms uppsagn- arfrests. D vildi breyta vinnutíma, en það vildi E eigi sam- þykkja, og vísaði D henni þá úr starfi. Talið, að E ætti rétt á launum til loka uppsagnarfrests 30. apríl 1973. Var henni dæmd sú fjárhæð, að frádregnu því fé, er hún í mars og apríl 1973, hafði unnið fyrir hjá öðrum .................. 413 H var vélstjóri á skipi HB. Mánuðina ágúst, september og októ- ber 1972 var báturinn við bryggju á Akranesi til viðgerðar og vann H að viðgerðinni, enda reiknaði hann með að verða vélstjóri á bátnum og var ráðinn sem slíkur. Hinn 19. októ- ber tilkynnti HB, að búið væri að selja skipið og H mundi sagt upp störfum. Var það gert með bréfi 1. nóvember 1972. HB bauð H vinnu á öðrum bát eða á vélaverkstæði í landi, en H hafnaði þessu öllu. Næstu mánuði vann hann eitthvað í vélsmiðju og einnig sem vélstjóri á skipi. Talið, að CKKXVIII Efnisskrá Bls. H hefði átt rétt á þriggja mánaða uppsagnarfresti, sam- kvæmt kjarasamningum og lögum. Var talið, að samkvæmt 34. gr. laga nr. 67/1973 ætti hann rétt á óskertu kaupi þann uppsagnarfrest, sem honum bar .....0.0000000000... 578 O var skipstjóri á bát eign HB. Um sumarið 1972 var báturinn til viðgerðar við bryggju á Akranesi og vann O við hann. Talið var öruggt, að hann yrði skipstjóri á bátnum. Hinn 19. október tilkynnti HB síðan O, að búið væri að selja bátinn og sagði honum jafnframt upp störfum. Var það staðfest með bréfi 1. nóvember 1972. HB bauð O vinnu sem skip- stjóra á öðrum báti, en því hafnaði O, þar sem hann taldi þann bát mun verra skip. O var talinn eiga rétt á venjuleg- um uppsagnarfresti, þrjá mánuði. Var talið, að laun hans þann tíma hefðu átt að nema 124.363 krónum. Fram kom, að á uppsagnartímanum hafði hann unnið sér fyrir samtals 45.368 krónum og var því HB dæmt að greiða O bætur 18.095 krónur .......0.2..0 0000 586 Upptaka eigna. Afli og veiðarfæri báts, sem tekinn var að ólöglegum veiðum, gerð upptæk ..........2000000 nn 1021 Úrskurðir. Lagt fyrir Læknaráð að láta í té álitsgerð um það, hvort barn fætt 15. júlí 1970, geti verið ávöxtur samfara 14. eða 15. des- ember 1969 .........0.000. 0. ner 1019 Útburðargerðir. Þeir SL og SA gerðu með sér makaskiptasamning. Tók hvor við hinu nýja húsnæði þótt ýmis viðskipti þeirra væru óuppgerð, SL taldi, að SA hefði vanefnt samninginn að ýmsu leyti, bæði með því að standa eigi skil á greiðslum og afhenda skuldabréf, sem um var samið. Hinn 24. júní 1975 lýsti SL því yfir í bréfi, að samningnum væri rift. SL krafð- ist síðan útburðar á SA. Útburðargerðinni var synjað, þar sem gögn málsins um vanefndir væru eigi skír, og réttur SL til riftunar eigi svo glöggur, að útburðarkrafa hans væri tæk. Sératkvæði ............002.00 00... 750 Útivist aðilja. Áfrýjandi sækir ekki þing. Útivistardómar 3, 3, 72, 72, 391, 481, 481, 726, 727, 127, 128, 128, 129, 129, 902, 903, 903, 904, 1020, 1020 Útsvör. Sjá skattar. Vanheimild. Efnisskrá CXKKIX Vanreifun. Máli vísað frá héraðsdómi vegna vanreifunar ................ 720 Í máli einu um gildi kaupmála, var eigi ljóst frá hverjum innan- stokksmunir og búsmunir stöfuðu. Var krafa um riftun kaupmála, að því er varðaði þessi atriði, talin vanreifuð og vísað frá héraðsdómi „..........00.000 0000... 130 Kröfugerð stefnanda í héraði og áfrýjanda fyrir Hæstarétti var mjög hvarflandi. Þá var málsreifun hans óskýr og málatil- búnaður svo úr garði gerður, að héraðsdómur var ómerktur og málinu vísað frá héraðsdómi .........2..00000 0000... 896 Varnarsamningur við Bandaríki Norður-Ameríku Varnarþing. Vátryggingar. S ók bifreið sinni suður Njarðargötu og inn á Sóleyjargötu, án þess að stöðva þar og víkja fyrir umferð um Sóleyjargötu, en stöðvunarskyldumerki er þarna á gatnamótunum. Í sömu mund var bifreið ekið um Sóleyjargötu og varð með bifreiðunum mikill árekstur. Stórskemmdist hin bifreiðin. Vátryggingarfélag það, er vátryggt hafði bifreið S, greiddi bætur og krafði nú S um endurgreiðslu þeirra. Talið, að þótt orsök árekstursins væri gáleysi S, þá væri eigi hægt að telja, að hann hefði sýnt af sér stórkostlegt gáleysi og var hann því sýknaður af kröfum vátryggingarfélagsins ...... 13 Með kaupsamningi 1. mars 1967 keypti K bátinn Sæfaxa, sem er 101 rúmlest brúttó að stærð. K naut aðstoðar S við kaup- in og mun S raunverulega hafa átt að hafa útgerð bátsins með höndum, K keypti vátryggingu fyrir bátinn hjá vátrygg- ingarfélaginu T. K varð skipstjóri á bátnum. Hann hafði þó ekki réttindi til skipstjórnar á stærra skipi en allt að 30 rúmlestum og fékk því undanþágu hjá atvinnu- og sam- gönguráðuneytinu til að stjórna skipi sínu til 31. maí 1967. Þá voru ráðnir á bátinn stýrimaður og 2. vélstjóri, sem báðir höfðu undanþágu. R var skráður á bátinn sem Í. vélstjóri. Hinn 15. mars 1967 hélt K með bát sinn frá Nes- kaupstað til Vestmannaeyja. Á leiðinni reið brotsjór yfir skipið með þeim afleiðingum, að sjór flæddi niður í vélar- rúm þess og aðalvél og ljósavél stöðvuðust. Var þá kallað á hjálp. Kom varðskip og dró bátinn til Eyja. Maður sá, sem skráður var 1. vélstjóri fór úr skiprúmi og hélt á brott. S, réði þá annan mann, sem 1. vélstjóra og fór hann tvær veiðiferðir með bátnum, 25. og 27. mars. Enn fór báturinn í veiðiferðir 29. og 30. mars, en enginn 1. vélstjóri var þá um borð. Í ferðinni 30. mars stöðvaðist vél bátsins, en eng- CXL Efnisskrá BIs. inn var þá í vélarrúmi. Fór skipstjórinn þá niður og ræsti vélina, sem gekk skamma stund. Var vélin þá stöðvuð og beðið um aðstoð. Kom þá að bátur og dró Sæfaxa til hafnar og að bryggju, en er báturinn átti stutt eftir að bryggju skipaði K að sleppa dráttartaug á milli skipanna og ræsti aðalvél, sem fór í gang. Sigldi hann síðan bátnum síðasta spölinn að bryggjunni, en er hann ætlaði að leggja að bryggju, stöðvaðist vélin og reyndist hún úrbrædd. K hafði ekki bolmagn til að greiða viðgerðir á bátnum og gekk S þá inn í kaupin og tók við kröfu K á hendur vátryggingarfélag- inu T. Krafði hann T um greiðslu alls tjónsins, sem að framan er lýst. Við sjópróf kom fram, að í dagbók skipsins var ranglega talið, að ákveðinn maður hefði verið vélstjóri á skipinu í umrætt sinn. Báru og skipstjórinn K og skips- áhöfn um þetta atriði. Reyndist þessi framburður þeirra rangur og var þeim dæmd refsing fyrir þetta. T var talið skylt að bæta tjón, sem hafði orðið 15. mars 1967. Hins vegar var lagt til grundvallar, að aðalvél bátsins hefði verið óskemmd að kvöldi 29. mars 1967. Var við það miðað, að úrbræðsla vélarinnar 30. mars hefði hlotist af því, að smurningsolía rann út með þéttifleti smurningsolíudælu aðalvélar. Matsmenn hafa lýst því áliti sínu, að góður og fær vélstjóri hefði átt að geta komið í veg fyrir, að vélin bræddi úr sér. Samkvæmt þessu og með hliðsjón af mati héraðsdóms, sem var skipaður vélfróðum meðdómanda, var talið, að skemmdir á vélinni hinn 30. mars, hefðu stafað af því, að báturinn var ófullnægjandi mannaður eins og áður er getið. Var T því sýknaður af þessum þætti kröfu Sr 7155 Í ársbyrjun 1972 keyptu þrír menn skipið H. Þeir vátryggðu skipið hjá vátryggingarfélaginu A, og nam húftrygging 15 milljónum króna. Þá tryggðu þeir farangur skipverja, afla og veiðarfæri og keyptu venjulega stríðsvátryggingu. Einn þeirra félaga var skipstjóri á skipinu, en annar var talinn háseti á því. Hinn 18. júní 1972 var skipið að veiðum í Jökuldýpi. Skipstjóri skráði í dagbók skipsins, að um kl. 17.00 hefði orðið mikil sprenging og gosið upp vatnssúla stjórnborðsmegin við svelg. Lét hann síðan taka vörpu inn og gaf mönnum fyrirmæli um að yfirgefa skipið. Sjálfur yfirgaf hann skipið síðastur manna kl. 19.30. Skömmu síðar sökk skipið. Fram kom, að skipstjórinn hafði ekki beðið um hjálp úr landi og ekki sent út neyðarskeyti. Við rannsókn síðar dró skipstjórinn mjög úr lýsingu sinni á sprengingunni. Fram kom, að menn er sváfu í skipinu vökn- uðu ekki við sprenginguna og hún virðist mjög litil áhrif hafa haft. Þá komu fram mjög einkennileg samtöl þeirra Efnisskrá CXLI Bls. skipseigenda nokkru fyrir atburðinn. Skipseigendur kröfðu A um vátryggingarféð. Í skýrslu Siglingamálastofnunar- innar segir, að útilokað megi telja, að skipið hafa sokkið af völdum tundurdufls og reykur sá, sem myndaðist í lest skipsins, benti eigi til þess, að sprenging hafi átt sér stað í lestinni. Sprengingin hafi ekki verið mikil, þar sem gatið, sem kom á skipið, hafi ekki verið stærri en svo, að það hélst á floti í nálægt 5 klukkustundir, enda þótt dæling hætist ekki fyrr en 3 stundarfjórðungum eftir sprenging- una. Samkvæmt þessu taldi Siglingamálastofnunin vart hægt að hugsa sér annað en sprengju hefði verið komið fyrir í lest skipsins. Talið var ljóst, að orsakir skipstapans yrðu eki raktar til hernaðaraðgerða né annars þess, er stríðstrygging taki til og kæmi sú trygging því ekki til álita. Þá voru taldar sterkar líkur að því leiddar, að H hefði farist vegna sprengingar, sem orðið hefði í fiskilest skipsins af manna völdum. Sakargögn bentu sterklega til þess, að skipseigendur hefðu, áður en skipið fórst, haft samráð um að því skyldi sökkt, til þess að fá vátryggingarféð greitt. Þótt eigi yrði talið sannað, að skipið hefði farist af völdum sprengingar, sem skipseigendur hefðu af ásettu ráði átt hlut að, urðu athafnir skipstjórans, eftir að leki kom að skipinu, ekki skýrðar á annan veg en þann, að hann hefði vísvitandi haldið að sér höndum um björgun þess, Af þessu leiddi, að hann gæti eigi krafið vátryggingarbætur úr hendi A, sbr. 52. gr. laga nr. 20/1954. Þá var talið, þegar þess væri gætt, að hinir eigendurnir hefðu líka haft hags- muni af því, að skipið bjargaðist ekki, og þeirra líkinda, sem á því væru, að skipstjórinn hafi ætlað, að vilji þeirra stæði til þess að skip færist, þá leiddu lagaákvæði til þess, að þeir geti eigi heldur krafið um vátryggingarbætur að tiltölu við eignarhluta sinn í skipinu. Var því A sýknaður af öllum kröfum þeirra skipseigenda. Í sambandi við skips- kaupin höfðu skipseigendur gefið út skuldabréf með veði í skipinu. Tveir skuldabréfseigendur voru aðiljar að máli þessu og kröfðust þess, að þeim yrðu greiddar veðskuldir samkvæmt bréfunum, þar sem húftrygging skipsins hefði verið þeim til hagsbóta samkv. 54. gr. laga nr. 20/1954, og ættu þeir sjálfstæðan rétt til vátryggingarbóta. Skipti ekki máli, þótt skipseigendur kynnu að hafa fyrirgert rétti til slíkra bóta. Í skuldabréfum þeim, sem hér um ræðir var ákvæði, sem sagði, að vátryggingarfjárhæðir veðsettrar eignar væru innifaldir í veði skuldareiganda, og væri hon- um heimilt, ef til útborgunar á vátryggingarfénu kæmi, að krefjast þess, að ábyrgðarsali greiddi beint til sín svo mik- inn hluta ábyrgðarfjárins, sem þyrfti til lúkningar veð- CXLII Efnisskrá Bls. skuldinni. Talið var, að orðalag vátryggingarskírteinisins, yrði ekki með vissu skilið þannig, að í því fælist, að húf- tryggingin á skipinu hefði verið til hagsbóta fyrir skipseig- endur eina og með henni hafi ekki verið tryggðir hagsmunir annarra, sem ákvæði 54. gr. laga nr. 20/1954 næðu til, þar á meðal samningsveðhafa. Var sérstaklega á það bent, að það væri á valdi A að kveða skýrt að orði í vátryggingar- skírteini, ef til þess var ætlast, að vátryggingin tæki til hagsmuna skipseigenda einna. Var því talið, að veðhaf- arnir ættu sem vátryggðir sjálfstæðar kröfur til vátrygg- ingarbóta úr hendi A. Ekki var það talið skipta máli, að ekki var ljóst, hvort vátryggingarféð hrykki til að greiða kröfurnar eftir réttri skuldaröð. Samkvæmt þessu var A dæmt að greiða veðhöfunum kröfur þeirra. Sératkvæði .... 908 Veðréttindi. Sjá og sjóveð. Veðskuldabréf. H gaf út veðskuldabréf 3. september 1973. Til tryggingar setti hann fasteign eina. Í bréfinu var tekið fram, að veðhafi geti látið selja hina veðsettu eign á uppboði án dóms- sáttar eða aðfarar, samkvæmt 1. gr. laga nr. 57/1949. Bréfið var handhafabréf, og gjalddagi þess 1. október 1974. Bréfið var til innheimtu í Landsbankanum, en ósannað var, að H hefði borist innheimtutilkynning frá bankanum mið- að við 1. október. Hinn 26. júní 1974 var beðið um uppboð á hinni veðsettu eign til fullnægju á annarri veðskuld. Var sala á eigninni ákveðin 15. október 1974. Hinn 14. október var einnig beðið um uppboð vegna veðskuldabréfs þess, sem fjallað var um í málinu. Uppboð fór fram 15. október, svo sem ákveðið hafði verið, en annað og síðasta uppboð hinn 18. nóvember s.á. Þá gerðist það, að hinn 29. október seldi H húshluta þennan. Greiddi hann þá aðrar uppboðskröfur en þá, sem fjallað var um í máli þessu, en taldi sig þá að- eins eiga að greiða vexti og afborgun svo og kostnað vegna veðskuldar þessarar. Neitað var viðstöku greiðslna þessara, og krafist fullrar greiðslu á veðskuldabréfinu. Hinn 29. október 1974 geymslugreiddi H gjaldfallna vexti og afborg- un. Þess var krafist af eiganda veðskuldabréfsins, að upp- boði yrði samt haldið áfram. Talið, að greiðsludráttur væri orðinn slíkur, að allur höfuðstóll skuldarinnar væri þegar gjaldkræfur og gæti eigandi bréfsins haldið áfram uppboð- inu lögum samkvæmt. Var því dæmt, að uppboðið skyldi fram fara ........0..e.eenere rn ad Þrír félagar áttu skipið H. Þeir vátryggðu það hjá vátrygg- ingarfélaginu A venjulegum sjóvátryggingum. Skipið fórst Efnisskrá CKLIII Bls. ekki löngu síðar. Var talið, að skipseigendur ættu ekki rétt til vátryggingarfjár vegna framkomu sinnar við skips- tapann, sbr, og 53. gr. laga nr. 20/1954. Skipseigendur höfðu veðsett skipið. Tveir veðhafar kröfðu A beint um greiðslur á veðskuldum sínum. Byggðu veðhafar kröfu sína á því, að húftrygging skipsins hefði verið þeim til hagsbóta, samkv. 54. gr. laga nró 20/1954. Ættu þeir því sjálfstæðan rétt til vátryggingarfjárins og ekki skipti máli, þótt skipseigendur kynnu að hafa fyrirgert rétti til slíkra bóta. Í vátryggingar- skírteini um húftryggingu H sagði, að vátryggingarfélagið tryggði fyrir skipseigendur skrokk skipsins. Talið var, að þessi orð yrðu ekki með vissu skilin þannig, að í þeim fæl- ist, að húftryggingin hafi átt að vera til hagsbóta fyrir skipseigendur eina og að með henni hafi ekki verið vá- tryggðir hagsmunir annarra, sem ákvæði 54. gr. laga nr. 20/1954 næðu til. Var sérstaklega á það bent, að það væri á valdi A að kveða skýrt að orði í vátryggingarskírteininu, ef til þess var ætlast, að vátryggingin tæki til hagsmuna skipseigenda einna. Talið, að veðhafar ættu sem vátryggðir sjálfstæðar kröfur til vátryggingarfjár úr hendi A. Í öllum veðskuldabréfunum var ákvæði þess efnis, að vátryggingar- fjárhæðir veðsettra eigna væru innifaldar í veði skuldar- eigenda og þeim væri heimilt, þegar til útborgunar vá- tryggingarfjárins kæmi að krefjast þess, að þetta ákvæði bréfanna breytti engu um fyrrgreinda niðurstöðu, enda væri því ætlað að tryggja rétt veðhafa og ekki skipti held- ur máli, að ekki var fullvíst, hvort vátryggingarféð hrykki til að greiða kröfurnar eftir réttri skuldaröð. Samkvæmt þessu var A dæmt að greiða veðhöfunum veðskuldirnar. Sératkvæði ............020...0 ne 908 Vegir. Veiðiréttindi. Veikindadagar. Sjá vinnulaun. Venjuréttur. Verðjöfnunargjald. Verðlagsbrot. Verðstöðuun. Verðtrygging. H var á ferðalagi erlendis ásamt konu sinni. Hafði hann keypt CXLIV Efnisskrá Bls. í Reykjavík fyrir íslenskt fé farseðil frá Reykjavík til London og til baka aftur. Heimfararfarseðill þeirra hjóna féll úr gildi og varð H að kaupa farseðil á skrifstofu ís- lensks flugfélags í London. Greiddi hann andvirði þeirra með þremur víxlum, er hljóðuðu á ensk sterlingspund. Gerðist þetta 2. apríl 1974. Er greiða skyldi víxlana hafði gengi íslenskrar krónu gagnvart sterlingspundi fallið. Krafði handhafi víxlanna um greiðslu þeirra miðað við gengi á greiðsludegi, en H vildi einungis greiða miðað við gengi á útgáfudegi. Talið, að líta verði á skuldbindingu H samkvæmt víxlunum sem skuldbindingu í erlendum gjald- eyri milli aðilja búsettra hér á landi. Samkvæmt því var talið, að ákvæði 1. og 2. mgr. 1. gr. laga nr. 71/1961 ættu við um skipti þessi samkvæmt grunnrökum sínum, og að H væri einungis skylt að greiða víxlana miðað við sölugengi sterlingspunds í Reykjavík 2. apríl 1974 .................. 1101 Verjandi í opinberu máli. Verkkaup. Sjá vinnulaun. Verksamningar. D, sem er múrari, tók að sér að múrhúða bifreiðageymslu fyrir B og J. B og J töldu galla á verkinu og vildu eigi greiða gjald fyrir. Krafði D um það í dómsmáli. Þeim B og J var dæmt að greiða verksamningsþóknunina, að frádregnum bótum vegna galla ............2.2.0000 000 nn 184 M gerði tilboð í verk eitt, er G hafði með höndum. Í tilboðinu var miðað við ákveðna verðhækkun, ef hækkun yrði á vinnu- launum og verði efnis. Fram kom, að í verkið höfðu komið fleiri tilboð þ.á.m. eitt, sem var 290.100 krónum lægra. M bauðst til að veita 290.000 króna afslátt frá tilboði sínu og var það samþykkt af G, án þess að nánar væri um það samið. Er til uppgjörs kom, taldi M, að honum bæri aðeins að slá 290.000 krónum af heildarverkfjárhæðinni, en G taldi hins vegar, að hér hefði verið um 290.000 króna afslátt af upphaflega tilboðinu að ræða, og bæri því við ákvörðun af- sláttarins að líta til þeirrar hækkunar, sem orðið hefði vegna hækkunar á vinnulaunum og efniskostnaði. Talið, að þegar virtur væri aðdragandinn af tilboði M, yrði að skýra loforð hans svo, að í því feldist lækkun á upphaflegri til- boðsfjárhæð ..............200000. 000 963 Vegtir, Í máli einu hafði áfrýjandi uppi hærri vaxtakröfur en í héraði. Efnisskrá CKLV Bls. Var sú hækkun talin heimil að því leyti, sem hún stafaði af almennri vaxtahækkun eftir dómtöku máls í héraði ...... 863 Vátryggingarfélagi gert að greiða vexti samkv. ákv. 24. gr. laga nr. 20/1974 .............0..2020n ns 908 Viðlagasjóður. Hinn 15. ágúst 1973 setti stjórn Viðlagasjóðs þær reglur um bætur fyrir tjón á fasteign vegna jaðeldanna í Vestmanna- eyjum, að bætur fyrir atvinnuhúsnæði skyldu ákveðnar á nokkurn annan hátt fyrir atvinnuhúsnæði skyldu ákveðnar á hús í Vestmannaeyjum, sem ákveðið var að bæta með sömu kjörum og ónýt hús. Í húsi þessu var sölubúð, sem 0: leigði út. Viðlagasjóður bauðst að bæta búðina eftir fyrr- greindum reglum um atvinnuhúsnæði. O krafðist þess, að það yrði bætt eftir sömu reglum og íbúðarhúsnæði. Talið, að reglur þær um bætur, er að framan greinir, hefðu næga stoð í lögum nr. 4/1973. Með hliðsjón af atburðum þeim, sem leiddu til stofnunar Viðlagasjóðs og hlutverk sjóðsins var ekki talið, að bótareglur Viðlagasjóðs mismun- uðu bótaþegum svo, að óheimilt væri. Þá voru reglurnar ekki taldar brjóta í bága við 69. gr. stjórnarskrárinnar. Sér: atkvæði ..............2%. 2000... 447 Viðskiptabréf. Sjá veðskuldabréf. Vinnulaun. Vinnusamningar. E starfaði í þvottahúsinu B. Hinn 23. janúar 1973 tók D við rekstri þvottahússins. E hélt launum sínum óbreyttum, þar á meðal kaupauka, sem hún hafði sérstaklega samið um við fyrri vinnuveitanda. Ekki var rætt um önnur starfs- kjör, er hún hóf störf hjá D og mátti hún treysta því, að þau yrðu óbreytt. Hinn 6. febrúar sagði D upp starfi sínu hjá B með „löglegum fyrirvara“ Um skipti aðilja gilti kjarasamningur frá 4. desember 1972 og voru samnings- aðiljar sammála um, að starfsfólk, sem unnið hefði í sam- fellt eitt ár hjá sama fyrirtæki, nyti tveggja mánaða gagn- kvæms uppsagnarfrests. D: vildi breyta vinnutíma, en það vildi E eigi samþykkja og vísaði D henni þá úr starfi. Talið, að E ætti rétt á launum til loka uppsagnarfrests 30. apríl 1973. Var henni dæmd sú fjárhæð, að fráðregnu því fé, er hún í mars eða apríl 1973, hafði unnið fyrir hjá öðrum .... 413 Háskóli Íslands skipaði fimm menn í nefnd til að semja kennslu- áætlun. Ekki var formlega gengið frá því hvernig ákveða skyldi þóknun fyrir nefndarstörf. Af nefndarstörfum lokn- um sendu nefndarmenn reikning, þar sem þeir miðuðu við tímakaup. Málið var sent til trúnaðarmanna fjármálaráðu- CXLVI Efnisskrá Bls. neytis, er ákváðu þóknun til nefndarmanna og var tveimur nefndarmönnum, sem voru starfsmenn háskólans, ákveðin lægri þóknun en hinum. Nefndarmenn kröfðu um þóknun samkvæmt reikningi sínum. Talið, að nefndarmönnum hefði verið eða mátt vera ljóst,að þóknun fyrir störfin yrði ákveð- in af stjórnvöldum, en þeir hins vegar mátt treysta því að þeim yrði ákveðin sanngjörn greiðsla. Talið, að fjárhæð sú, sem trúnaðarmenn fjármálaráðuneytisins ákváðu væri ekki ósanngjörn, en rétt væri að allir nefndarmenn bæru hið sama úr býtum og skipti ekki máli þótt tveir þeirra væru starfsmenn háskólans. Var því krafa nefndarmanna tekin til greina að því leyti..........0.02000000. 0000... 456 H var vélstjóri á skipi HB. Mánuðina ágúst, september og októ- ber 1972 var báturinn við bryggju á Akranesi til viðgerðar og vann H að viðgerðinni, enda reiknaði hann með að verða vélstjóri á bátnum og var ráðinn sem slíkur. Hinn 19. októ- ber tilkynnti HB, að búið væri að selja skipið og H mundi sagt upp störfum. Var það gert með bréfi 1. nóvember 1972. HB bauð H vinnu á öðrum bát eða á vélaverkstæði í landi, en H hafnaði þessu öllu. Næstu mánuði vann hann eitthvað í vélsmiðju og einnig sem vélstjóri á skipi. Talið, að H hefði átt rétt á þriggja mánaða uppsagnarfresti sam- kvæmt kjarasamningum og lögum. Var talið, að samkvæmt 34. gr. laga nr. 67/1973 ætti hann rétt á óskertu kaupi þann uppsagnarfrest, sem honum bar .........00020000 000... 573 O var skipstjóri á bát eign HB. Um sumarið 1972 var báturinn til viðgerðar við bryggju á Akranesi og vann O við hann. Talið var öruggt, að hann yrði skipstjóri á bátnum. Hinn 19. október tilkynnti HB síðan O, að búið væri að selja bátinn og sagði honum jafnframt upp störfum. Var það staðfest með bréfi 1. nóvember 1972. HB bauð O vinnu, sem skipstjóra á öðrum bát, en því hafnaði O, þar sem hann taldi þann bát mun verra skip. O var talinn eiga rétt á venjulegum uppsagnarfresti, þrjá mánuði. Var talið, að laun hans þann tíma hefðu átt að nema 124.363 krónum. Fram kom, að á uppsagnartímanum hafði hann unnið sér fyrir samtals 45.368 krónum og var því HB dæmt að greiða O bætur, 78.095 krónur ..........000000000nn eð 586 Vinnuslys. Sjá skaðabætur. Vitni. Vígslar. Vísilmál. J, sem gaf út víxil, ritaði á hann orðið tryggingarvíxill. Víxill- inn var eigi af þeirri ástæðu talinn ógildur, heldur litið Efnisskrá CXLVII Bls. svo á, að J hefði framselt víxilinn í tryggingarskyni. Þar sem aðrar varnir voru eigi hafðar uppi, sem komast megi að í víxilmáli, var J dæmt að greiða víxilinn ............ 515 Bankinn L lét afsegja víxla við bæjarfógetaembætti eitt. Við afsögn víxlanna urðu þau mistök, að þeir voru taldir af- sagðir 5. apríl 1969 í stað 5. júní 1969. Bankinn höfðaði síðan mál gegn ábekingum og útgefanda víxlanna, en þeir voru sýknaðir af kröfum bankans. Bankinn höfðaði þá skaða- bótamál gegn ríkissjóði. Talið, að starfsmönnum bankans hefði ekki átt að dyljast mistök þau, sem urðu við afsögn víxlanna, en hafist var handa um málssókn til innheimtu þeirra 11. júní 1969, en útgáfudagur víxlanna var 20. júlí 1968. Var því nægur tími til að sýna víxlanna til greiðslu og láta afsegja þá af nýju innan sýningarfrests. Talið, að bankanum hefði þannig verið í lófa lagið að halda við víxilrétti sínum, þrátt fyrir mistökin. Samkvæmt þessu og þar sem bankinn hafði eigi reynt að hafa uppi kröfur á hendur víxilskuldurum nema í víxilmálinu, var ríkissjóður sýknaður af skaðabótakröfu bankans ..........00000.0... 563 H var á ferðalagi erlendis ásamt konu sinni. Hafði hann keypt í Reykjavík fyrir íslenskt fé farseðil frá Reykjavík til London og til baka aftur. Heimferðarfarseðill þeirra hjóna féll úr gildi og varð H að kaupa farseðla á skrifstofu íslensks flugfélags í London. Greiddi hann andvirði þeirra með tveimur víxlum, er hljóðuðu á ensk sterlingspund. Gerðist þetta 2. apríl 1974. Er greiða skyldi víxlana hafði gengi íslenskrar krónu gagnvart sterlingspundi fallið. Krafði handhafi víxlanna um greiðslu þeirra miðað við gengi á greiðsludegi, en H vildi einungis greiða miðað við gengi á útgáfudegi. Talið að líta yrði á skuldbindingu H samkvæmt víxlunum sem skuldbindingu í erlendum gjald- eyri milli aðilja búsettra hér á landi. Samkvæmt því var talið, að ákvæði 1. og 2. mgr. 1. gr. laga nr. 71/1961 ættu við um skipti þessi samkvæmt grunnrökum sínum, og væri H einungis skylt að greiða víxlana miðað við sölugengi sterlingspundsins í Reykjavík 2. apríl 1974 .............. 1101 Vörslusvipting. Yfirvaldsúrskurður. Konan M krafði um meðlag með barni úr hendi S. Fulltrúi yfirsakadómarans í Reykjavík úrskurðaði S skyldan til að greiða meðlag frá ákveðnum degi, en leysti eigi úr með- lagskröfu að öðru leyti. Krafði M þá S um meðlag fyrir þann tíma, sem um var deilt í sérstöku dómsmáli. Þar sem kröfur hennar fóru ekki fram úr lágmarksmeðlagi var CXLVIII Efnisskrá Bls. 2 það eigi talið standa málssókninni í vegi, þótt úrskurður valdsmanns hefði eigi gengið um greiðslur þessar ........ 138 Þinglýsing. Þingsókn. Þingvottar. Þjáningar. Sjá skaðabætur. Þjófnaður. Mönnum dæmd refsing fyrir þjófnað ..............0.0.0...... 248 S tók með öðrum þátt í að brjótast inn í verslun eina og stela þar, svo og stela úr íbúð manns. Var hann vegna þessa og fleiri brota dæmdur til refsingar 12 mánaða fangelsi og til að bæta þjófnaðartjónið að nokkru ...........00000...... 692 Þrotabú. Sjá skiptamál. Ærumeiðingar. Ölvun. Sjá áfengislög. Örorka. Örorkumat framkvæmt af læknum 14, 96, 145, 212, 300, 319, 489, 503, 621, 863, 874 Öryggiseftirlit ríkisins. Öryggisgæsla. VI. YFIRLIT. 1. Greining dæmdra mála: A. Einkamál: Almenn einkamál ...............000.00 0000. 70 Kærumál ............0...... 000. 15 Úrskurðir „...........0.0... 20 1 Útivistarmál ..........0.....0.0.0 2. 20 106 B. Opinber mál: Almenn opinber mál ............0.000.. 0 12 Kærumál ............200.. 00... 23 35 2. Dómarar: Mál dæmd af fimm hæstaréttardðómurum ................ 80 Mál dæmd af þremur hæstaréttardómurum .............. dl Mál dæmd með varadómara ..............0.0.00 14