HÆSTARÉTTARDÓMAR ÚTGEFANDI HÆSTIRÉTTUR LVIII. BINDI 1987 REYKJAVÍK FÉLAGSPRENTSMIÐJAN H/F MCMXC Reglulegir dómarar Hæstaréttar 1987. Magnús Thoroddsen. Forseti dómsins. Halldór Þorbjörnsson. Varaforseti dómsins. Lausn frá embætti 1. september 1987. Guðmundur Jónsson. Varaforseti frá 1. september 1987. Bjarni K. Bjarnason. Guðmundur Skaftason. Guðrún Erlendsdóttir. Hrafn Bragason. Skipaður 10. september 1987. Magnús Þ. Torfason. Þór Vilhjálmsson Gaukur Jörundsson. Settur hæstaréttardómari frá 18. maí til 31. desember 1987. 10. ll. 12. 13. 14. 15. Registur I. MÁLASKRÁ 1. HEFTI - Jón Sigurðsson, Sigurður Jónsson, Arnaldur Sigurðsson og Jóhann Jóelsson gegn Oddgeiri Magnúsi Þorsteins- syni. UÚtivistardómur ...............00.0 00... 0... . Einar Karl Hallvarðsson gegn Grétari Sigurðssyni. Úti- vistardómur ...........00... 0. . Ásgeir Valdimarsson gegn Teiti Jónassyni. Útivistar- dómur ...........020 00... . Ákæruvaldið gegn Ingimundi Jónssyni, eiganda Vídeó- spólunnar. Kærumál. Húsleit ..................... . Ákæruvaldið gegn Elíasi Kristjánssyni vegna Nýju vídeóleigunnar s/f. Kærumál. Húsleit ............... . Ákæruvaldið gegn Valgeiri Vésteini Jósafatssyni. Kæru- mál. Gæsluvarðhald. Geðrannsókn ................ . Ákæruvaldið gegn Jóhanni Þóri Jónssyni. Kröfu skip- aðs verjanda um frest og framhaldsrannsókn hafnað . Ákæruvaldið gegn Jóhanni Þóri Jónssyni. Kröfu skip- aðs verjanda um að dómarar víki sæti hafnað ........ . Þrotabú Vörðufells h/f gegn Ásgeiri Sigurðssyni. Kæru- mál. Beiðni um greiðslustöðvun synjað ............ Guðmundur Árnason gegn Tálkna h/f. Ómerking. Heimvísun .................0 000... Ágúst Ágústsson, Sigtryggur Þrastarson og Þorbjörn Datzko gegn Ásgeiri B. Ólafssyni, Grétari Haraldssyni, Jóni Kr. Jónssyni og Ólafi B. Ólafssyni. Björgunarlaun. Sératkvæði ................20. Ákæruvaldið gegn Júlíusi Petersen Guðjónssyni. Sýkn- að af ákæru fyrir brot gegn 16. gr. áfengislaga. Sér- atkvæði .................200 0. Ákæruvaldið gegn Elspu Sigríði Salberg Elísdóttur. Kærumál. Frestur. Máli vísað frá Hæstarétti ....... Axel Ström Óskarsson gegn Malbikunarstöð Reykja- víkur. Frestur .................0 00... M gegn K og Barða Þórhallssyni bæjarfógeta. Kærumál. Öflun sönnunargagna. Úrskurður úr gildi felldur ... Dómur MM Mm M %M 9 10; 2 24 4 14 15, 16/ 16/) 16/, 22 Bls. 12 14 17 26 31 33 34 vl 16. 17. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 21. 28. 29. 30. 31. 32. 33. Málaskrá Ákæruvaldið gegn Ágústi Þór Sigurssyni, Atla Þór Jóhannessyni, Einari Sturlusyni, Matthildi Kristens- dóttur og Bergmanni Gunnarssyni. Kærumál. Ákæra. Frávísunardómur úr gildi felldur. Heimvísun ....... Byggingafélagið Ármannsfell h/f gegn eigendum hús- eignarinnar Espigerði 2, Reykjavík, þeim Braga Norð- dahl, Sigurði Sigurðssyni, Leifi Þorbjarnarsyni o.fl. Fasteign. Gallar. Skaðabætur ..................... . Ákæruvaldið gegn Hjálmari Reyni Styrkárssyni. Bif- reiðar. Sýknað af ákæru fyrir brot gegn umferðarlögum. Sératkvæði ..................0 0. . Ákæruvaldið gegn Hauki Steinari Baldurssyni. Kæru- mál. Dómsátt úr gildi felld ....................... Ákæruvaldið gegn Guðmundi Bjarnasyni. Fjársvik. Skaðabótakröfu vísað frá héraðsdómi ............. Sigurbjörg Björnsdóttir vegna sjálfrar sín og f.h. ófjár- ráða dóttur sinnar, Írisar Jónsdóttur, gegn John A. Woods og Hagtryggingu h/f. Bifreiðar. Skaðabótamál. Áhættutaka. Gjafsókn ............0.00.0. 000. Níels Sigurður Olgeirsson gegn Erni Andréssyni. Fast- eignakaup. Gallar. Skaðabætur. Verðtrygging ...... Jórunn J. Hrólfsdóttir gegn Daníel Pálmasyni og Ingi- björgu Bjarnadóttur. Útivistardómur ............... Geir Viðar Vilhjálmsson gegn Friðriki G. Friðrikssyni. Útivistdómur .............0...0 0. Ákæruvaldið gegn Jóhanni Þóri Jónssyni. Fjársvik. Fjárdráttur. Brot gegn tékkalögum. Sératkvæði ..... Ákæruvaldið gegn Klemens Adríanssyni. Skjala- fals ............0 000 Ákæruvaldið gegn Kristjáni Torfasyni. Ríkisstarfsmenn. Brot í opinberu starfi. Sératkvæði ................ Sigurður Páll Kristjánsson gegn Ingólfi Guðnasyni. Kærumál. Frestur. Máli vísað frá Hæstarétti ....... Ákæruvaldið gegn Ólafi Gunnarssyni. Kærumál. Gæsluvarðhald ............0..00000 0000. Ákæruvaldið gegn Gunnari Gunnarssyni. Kærumál. Gæsluvarðhald ..............0.0.000 000. Ákæruvaldið gegn Jóni Sigurðssyni. Kærumál. Gæslu- varðhald ...............0.0. 000... Skeifan h/f gegn skiptaráðandanum í Reykjavík f.h. þrotabús Árna Björgvinssonar og gagnsök. Gjaldþrota- skipti. Riftun. Sératkvæði .................0...0... Jón Vídalín Jónsson gegn Hlíðarhreppi, Norður-Múla- sýslu og gagnsök. Kröfugerð. Ómerking. Frávísun. Sér- atkvæði ...............00.0 00 Dómur 2 22 23 21 30 304, 304 2 ? ?% % % % % % % 4 36 42 52 59 61 67 71 92 93 93 122 129 202 203 205 208 210 220 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 45. 46. 47. 48. 49. 50. Málaskrá Sigurður Gíslason gegn Einari Ingimundarsyni upp- boðshaldara í Kjósarsýslu, Húsnæðisstofnun ríkisins vegna Byggingarsjóðs ríkisins, Jóni Ingvari Pálssyni og Þorkeli Jóhanni Pálssyni persónulega og f.h. sameignar- félags þeirra Pálssonar s/f (áður Hosbyhús s/f), Lífeyris- sjóði Sóknar, Landsbanka Íslands, Samvinnutrygg- ingum g/t, Mosfellshreppi, Búnaðarbanka Íslands, Stál- húsgagnagerð Steinars h/f, Útvegsbanka Íslands, Erni Höskuldssyni, Steypustöðinni h/f, Heklu h/f og Stál- iðjunni h/f. Synjað um frest. Máli vísað frá Hæstarétti Axel Ström Óskarsson gegn Malbikunarstöð Reykja- víkurborgar. Synjað um frest. Máli vísað frá Hæstarétti. Ómaksbætur ...........0..00000.. 0 Ákæruvaldið gegn Gísla Wendel Birgissyni. Kærumál. Gæsluvarðhald. Geðheilbrigðisrannsókn ............ Teiknistofan Garðastræti 17 s/f gegn Krabbameinsfélagi Íslands. Arkitektar. Þóknun ..........0...0........ Bifreiðaverkstæðið Þórshamar h/f gegn Stefáni Gunn- arssyni. Skaðabótamál. Galli á verki. Sönnun ........... Skipafélagið Víkur h/f gegn Ólafi Gíslasyni £ Co h/f og gagnsök. Vöruflutningar. Aukabiðdagagjald ..... Ljónið s/f gegn Kaupfélagi Ísfirðinga. Kaupsamningur. Túlkun. Sératkvæði. .........0000 00... Bergur Garðarsson og Arnþór Þórsson gegn Sverri S. Ólasyni. Kaupsamningur. Ábyrgð á veðskuld. Sönnun Páll Jóhannsson gegn Borás Gummifabrik A/B. Úti- vistardómur ..........000.0 0... Ákæruvaldið gegn Jóhanni Kristni Þór Jónssyni. Nauðgun. Skaðabætur ...........000. 0. nn... . Ákæruvaldið gegn Sigurði Kristjáni Guðmundi Sigurðs- syni. Skjalafals. Brot í opinberu starfi. Skaðabætur Helgi Reynir Björgvinsson og Hanna Níelsdóttir gegn Gylfa Sigurgeirssyni. Fasteignakaup. Verðtrygging. Vísi- tölutryggð veðskuldabréf. Sératkvæði .............. Friðrik Jörgensen gegn Árna Vilhjálmssyni og Helga V. Jónssyni hrl. Útivistardómur .............0..0.0... Ákæruvaldið gegn Gunnlaugi Jóhanni Friðgeirssyni. Ávana- og fíkniefni. Eignaupptaka. Bifreiðar. Brot gegn umferðarlögum ...........0.0000 000. 0 nn. Ákæruvaldið gegn Friðgeiri Bjarna Skarphéðinssyni. Ávana- og fíkniefni. Eignaupptaka .............000.....0 00. Hagvirki h/f gegn Hans Jörgen Einarssyni. Vinnusamn- ingar. Skaðabætur ............0..000 00. nan Kristjana Guðmundsdóttir gegn Jóhönnu Heiðdal. Kaupsamningur. Riftun ..........00000 0000... 0. Dómur % 2 103 104 104 24 20 23, 25/, 25/, 26/, 26/, 2/3 2/3 2 % 3 VII Bls. 226 228 229 232 241 245 253 260 266 266 274 310 317 317 325 330 338 VIL 51. A 52. 53. 54. 55. 56. 57. 58. 59. 60. ól. 62. 63. 64. 65. 66. 67. 68. 69. 70. Málaskrá Ákæruvaldið gegn Magnúsi Sveinssyni. Kærumál. Gæsluvarðhald. Geðheilbrigðisrannsókn ............ Bifreiðar og landbúnaðarvélar h/f gegn Oy Credit Ab. Víxilmál ........... 0... Gústaf R. Oddsson og Brunabótafélag Íslands gegn Lúðvík Jóhannssyni. Bifreiðar. Skaðabótamál ...... Kristján J. Jónsson gegn Tryggva Agnarssyni. Útivistar- ÁÓMUr .........000 0. Ákæruvaldið gegn Einari Sverrissyni. Brot gegn 257. gr. alm. hegningarlaga. Sératkvæði ................... Fálkinn h/f gegn fjármálaráðherra vegna ríkissjóðs. Skyldusparnaður. Verðbætur. Vextir. Sératkvæði ... Örn Jónsson gegn Dælubílum s/f og gagnsök. Skaða- bótamál. Endurgreiðsla. Vextir. Sératkvæði ........ Gylfi Haraldsson gegn Höllu Arnljótsdóttur. Kærumál. Börn. Bein fógetagerð. Verkanir áfrýjunar. Sératkvæði Bjarni Kristmundsson gegn Jóni Ísberg sýslumanni. Uppboð. Aðild. Áfrýjun. Sératkvæði .............. Ákæruvaldið gegn Ólafi Valtý Haukssyni. Tóbaksaug- lýsingar. Sératkvæði ...........0..0...0 Sigurður Guðmundsson gegn Sigvarði Haraldssyni. Lausafjárkaup. Útivist áfrýjanda í héraði .......... Ísbjörninn h/f gegn Einari Ingvarssyni. Vinnusamn- ingar. Sjómenn. Upphafstími vaxta ................ Júlíus Skúlason gegn Sigmundi Birgi Pálssyni. Skaða- bætur utan samninga. Líkamsáverkar. Sönnun. Sýkna. Sératkvæði ..............000000 00. Eðvarð Árnason gegn Jóhannesi Reynissyni. Skuldamál. Framsal kröfu. Vextir. Sératkvæði ................ Langeyri h/f gegn Hafnarfjarðarkaupstað. Leigusamn- ingur. Erfðafesta. Sönnun. Sératkvæði ............. Ákæruvaldið gegn Henrik Aas. Kærumál. Ákvörðun um réttargæsluþóknun felld úr gildi ............... Ákæruvaldið gegn Þórði Bachmann. Bifreiðar. Brot gegn umferðarlögum ...............0..0 000. 00. Ákæruvaldið gegn Róbert Árna Hreiðarssyni. Bifreiðar. Brot gegn umferðarlögum ........................ Guðmundur R. Bjarnleifsson gegn borgarstjóranum í Reykjavík f.h. Reykjavíkurborgar. Gatnagerðargjald. Viðurkenningardómur. Dómkröfur. Ómerking. Máli vísað frá héraðsdómi .................00....0.0.. Ingólfur Arnarson gegn Kolbrúnu Ingimarsdóttur sín vegna og f.h. óffjárráða barna sinna, Ingimars Arnar, Ingólfs Rúnars og Guðrúnar Ingólfsbarna, Hrönn Ing- ólfsdóttur og dómsmálaráðherra og fjármálaráðherra Dómur 44 $4 64 % 104, 1 114 134 13A 16/ 1" 194 194 20/3 23) 23/ 25/, 25/, 21/3 Bls. 345 348 352 356 356 362 373 384 388 394 401 404 410 430 437 448 450 453 462 7. 72. 73. 74. 75. 16. 71. 78. 79. 80. gl. 82. 83. 84. 85. 86. 87. Málaskrá f.h. ríkissjóðs. Stjórnsýsla. Barnalög. Meðlag. Gjaf- VÖIN ......0000 s.s Sigurður Brynjólfsson og Kristín Stefánsdóttir gegn Guðrúnu Siguróladóttur. Upphafstími vaxta ........ Ákæruvaldið gegn Halldóri Lárusi Péturssyni. Kæru- mál. Gæsluvarðhald ..........0.00%0 00... Bæjarstjórinn í Hafnarfirði f.h. bæjarsjóðs Hafnar- fjarðar gegn Erlendi Erlendssyni og gagnsök og til rétt- argæslu Hermanni Sigurðssyni, Ragnheiði Hermanns- dóttur, Lovísu Hermannsdóttur, Böðvari Hermanns- syni, Þórunni Hermannsdóttur, Haraldi Hermannssyni og Herdísi Hermannsdóttur. Lóðarleigusamningur. Eignarnámsbætur. Sératkvæði ..................... Stefán G. Stefánsson, Þóroddur Stefánsson og Þ. Stefánsson ér Co. gegn Gjaldheimtunni í Reykjavík, Al- þýðubankanum h/f o.fl. Útivistardómur. Ómaksbætur Andri h/f gegn Sambandi íslenskra samvinnufélaga. Útivistardómur. Ómaksbætur .............00.0.... Rúnar Guðmundsson gegn Elínborgu Bárðardóttur. Lausafjárkaup. Skaðabætur. Fjárnám ............. Guðmundur Víðir Vilhjálmsson gegn Mjólkursamsöl- unni í Reykjavík og Erlingi Steingrímssyni. Máli að hluta vísað frá Hæstarétti. Skuldamál ............. Guðmundur Víðir Vilhjálmsson gegn Osta- og smjörsöl- unni s/f og Erlingi Steingrímssyni. Áskorunarmál. Máli að hluta vísað frá Hæstarétti. Fjárnám ............ Ákæruvaldið gegn Birni Einarssyni. Sýknað af ákæru um fjárdrátt ............20...000. nn Ákæruvaldið gegn Sigurpáli Eiríki Garðarssyni. Þjófnaður Ákæruvaldið gegn Stefáni Júlíusi Arthúrssyni. Líkamsárás Arnar H. Gestsson gegn Á. Einarsson á Funk h/f. Fast- eignakaup. Greiðsludráttur. Skaðabætur ............ Anna Guðmundsdóttir, Ólöf Erna Guðmundsdóttir, Guðmundur Guðmundsson og Bára Guðmundsdóttir gegn Láru Einarsdóttur og Tryggva Guðmundssyni. Kærumál. Staðfestur dómur um að mál skuli hafið . Ákæruvaldið gegn Þorgeiri Þorgeirssyni. Kærumál. Kæruheimild. Frávísun frá Hæstarétti .............. Ólafur Hrólfsson gegn skiptaráðandanum í Reykjavík f.h. þrotabús E. Thorsteinssonar h/f. Kærumál. Gjald- Þrotaskipti. Synjað um endurupptöku á meðferð kröfu Herbert Ólason gegn Kolbrúnu Baldvinsdóttur. Hjóna- skilnaður. Samningar .........00..0. 0... nn Þórmundur Hjálmtýsson gegn Byggingum og ráðgjöf h/f. Ómaksbætur. Mál fellt niður .................. Dómur 30/3 30/3 30/ 31 3 134 3 13 134 IX Bis. 473 490 495 497 507 507 508 513 518 S21 526 530 534 544 546 547 552 559 88. 89. 90. 91. 92. 93. 94. 95. 96. 97. 98. 99. Málaskrá Sigríður Hallgrímsdóttir, Kjartan R. Gíslason og Teitur Benediktsson gegn Ísafoldarprentsmiðju h/f og gagnsök. Útgáfusamningar. Skaðabætur. Sératkvæði........... Hálfdán Ingi Jensen og Anna Lára Ármannsdóttir gegn Hjördísi Þórarinsdóttur. Áfrýjunarstefna. Frávísun frá Hæstarétti ....................... 0 Anna Sigríður Guðmundsdóttir og Sveinn Ívarsson gegn Hafliða Guðjónssyni, Björgu Árnadóttur og Rolant Dahl Christiansen. Kærumál. Synjun á framlagningu skjala felld úr gildi....................02 0000. Anna Sigríður Guðmundsdóttir og Sveinn Ívarsson gegn Hafliða Guðjónssyni, Björgu Árnadóttur og Rolant Dahl Christiansen. Kærumál. Meðalganga. Frávísunardómur felldur úr gildi.................... 0000. 0... Ólafur Kristján Guðmundsson gegn Grími h/f og Sam- ábyrgð Íslands á fiskiskipum til réttargæslu. Vinnuslys. Skaðabætur utan samninga. Ábyrgð útgerðarmanns. Örorka. Mat. Sératkvæði................00...... Einar S. Svavarsson gegn Vörubílstjórafélagi Suðurnesja og til réttargæslu fjármálaráðherra f.h. ríkissjóðs. Lög- bann. Skaðabætur. Miski...............0...00.000.. Sverrir Elentínusson gegn Vörubílstjórafélagi Suðurnesja og til réttargæslu fjármálaráðherra f.h. ríkissjóðs. Lög- bann. Skaðabætur. Miski.......................... Auðunn Guðmundsson gegn Vörubílstjórafélagi Suður- nesja og til réttargæslu fjármálaráðherra f.h. ríkissjóðs. Lögbann. Skaðabætur. Miski....................... Marinó P. Sigurpálsson og Sigurpáll Marinósson sjálfir og vegna Feró s/f gegn Bílasmiðjunni Kyndli h/f og gagnsök. Verkkaup.................00 00... Sigurður Gíslason gegn Jóni Ingvari Pálssyni og Þorkeli Jóhanni Pálssyni persónulega og f.h. Sameignarfélagsins Pálssynir s/f. Útivistardómur....................... Pétur Gunnlaugsson f.h. einkafirma síns Leigumála gegn Othari Erni Petersen hrl., Landsbanka Íslands, Árna Vil- hjálmssyni hdl., Gjaldheimtunni í Reykjavík, Guðmundi Jónssyni hdl., Pétri Guðmundarsyni hrl., Baldri Guð- laugssyni hrl., Samvinnutryggingum g/t, Gísla Baldri Garðarssyni hrl., Ólafi Gunnlaugssyni, Ólafi Thoroddsen hdl., Verslunarbanka Íslands h/f og Sigurði I. Halldórs- syni. Útivistardómur. ................0.....00. 0. Pétur Gunnlaugsson gegn Gjaldheimtunni í Reykjavík, Valgarð Briem hrl., Landsbanka Íslands, Ólafi Ragnars- syni hrl., Tómasi Þorvaldssyni hdl., Pétri Guðmundar- syni hrl., Samvinnutryggingum g/t, Ólafi Thoroddsen Dómur 1 144 4 14/, 14, 144 14/, 14, 3) 4/s 4/s Bls. 560 575 578 580 587 608 617 626 635 640 641 100. 101. 102. 103. 104. 105. 106. 107. 108. 109. 110. 111. 112. 113. Málaskrá hdl., Jóni Guðmundssyni og Hallgrími Magnússyni. Útivistardómur ........2.0.00. 000 Pétur Gunnlaugsson gegn Sigurmar Albertssyni hrl., Gjaldheimtunni í Reykjavík, Gísla Baldri Garðarssyni hrl., Samvinnutryggingum g/t, Jóni Finnssyni hrl., Guð- jóni Ármanni Jónssyni hdl., Arnmundi Backman hrl., Róbert Árna Hreiðarssyni hdl., Ólafi Thoroddsen hdl., Jóni Ingólfssyni, Pétri Guðmundarsyni hrl., tollstjór- anum í Reykjavík, Landsbanka Íslands, Tómasi Þor- valdssyni hdl., Ásgeiri Jónssyni hdl., Ólafi Gústafssyni hrl. og Birni Ólafi Hallgrímssyni hdl. Útivistar- ÁÓMUr........0. 00 Sigurður Guðbjörnsson gegn fjármálaráðherra f.h. ríkis- sjóðs og uppboðshaldaranum í Árnessýslu, Andrési Valdimarssyni sýslumanni. Fébótaábyrgð vegna dóm- araverka. Sýkna. Sératkvæði............00. 0000... Jón Bjarnason gegn Óttari Proppé. Kærumál. Kæru- heimild. Máli vísað frá Hæstarétti. Sératkvæði....... Jón Ingimundur Guðmundsson gegn Áslaugu Borg. Kærumál. Varnarþing. Frávísunardómur staðfestur.... Ákæruvaldið gegn Herði Ólafssyni. Kærumál. Bráða- birgðasvipting Ökuleyfis .........00000.00 0000... Ákæruvaldið gegn Bjarna Ágústi Jónssyni. Kærumál. Gæsluvarðhald ............0.0000 0... Sigurður Oddsson gegn Helgu Kr. Thors. Ábúð. Út- burðargerð .........0....00 00. Gjaldheimtan í Reykjavík gegn þrotabúi Hafskips h/f. Gjaldþrotaskipti. Skuldaröð. Máli að hluta vísað frá Hæstarétti. 45. gr. laga nr. 75/1973 ............... Ákæruvaldið gegn Kristjáni Inga Einarssyni. Íðnaðarlög. Sýkna. Sératkvæði .........2200.0000 0000... Hreppsnefnd Eyjarhrepps gegn Helgu Kr. Thors og Ingólfi Gíslasyni. Ábúð. Stjórnarskrá. Gjafsókn. Sér- atkvæði ............000. 0. Hörður Falsson gegn Verkalýðs- og sjómannafélagi Keflavíkur og nágrennis, Lífeyrissjóði verkalýðsfélaga á Suðurnesjum og Sigurmar K. Albertssyni skiptastjóra og Jóni Eysteinssyni skiptaráðanda í Keflavík f.h. þrotabús Heimis h/f. Gjaldþrotaskipti. Skuldaröð. Aðilaskipti að kröfu. Sératkvæði ..........0200.0. 0. Ákæruvaldið gegn Merði Ingólfssyni. Manndráp. Skilorð Sigurður Georgsson gegn Sigurði Sigurðssyni. Fasteigna- kaup. Gallar .........000..00 0... Gísli Petersen gegn Erlu Pétursdóttur. Kærumál. Bú- skipti. Hjón ........000%% 0... 0 nr Dómur 4/5 4/5 5/s $/s $/s $/s 7/s 8/s 11/s 14/s 14/5 15/ 154 15/5 19/5 XI Bls. 642 642 643 647 650 653 655 658 664 674 683 693 700 718 724 XII 114. 115. 116. 117. 118. 119. 120. 121. 122. 123. 124. 125. Málaskrá Bæjarsjóður Seltjarnarneskaupstaðar gegn Jóhönnu Felixdóttur. Vinnusamningur. Uppsögn. Sératkvæði Hálfdán Ó. Guðmundsson gegn Brauðgerð Kr. Jóns- sonar ér Co. s/f, Snorra Kristjánssyni, Kristjáni Snorra- syni, Júlíusi Snorrasyni, Birgi Snorrasyni og Kjartani Snorrasyni. Stefnubirting. Ómerking. Máli vísað frá héraðsdómi. Sératkvæði ................0.0.0....... Ákæruvaldið gegn Jóni Þór Grímssyni. Bifreiðar. Brot gegn umferðarlögum ...................00000..... Ákæruvaldið gegn Steingrími Njálssyni. Þjófnaður .. Ákæruvaldið gegn Kjartani Gunnarssyni, Eiríki Ingólfs- syni og Hannesi Hólmsteini Gissurarsyni. Brot gegn útvarpslögum. Lög um fjarskipti. Eignaupptaka ....... Ákæruvaldið gegn Árna Sigurðssyni, Óskari Eggertssyni, Úlfari Snæfjörð Ágústssyni, Birni Hemanni Hermanns- syni, Magna Veturliðasyni, Jónasi Ágústi Ágústssyni, Guðmundi Kristjáni Kristinssyni, Jakob Fal Garðarssyni og Bjarna Hákonarsyni. Útvarpslög. Fjarskiptalög .... Ákæruvaldið gegn Ellert B. Schram, Jónasi Kristjáns- syni, Herði Einarssyni og Sveini R. Eyjólfssyni. Ómerk- ing. Heimvísun ..................0000 0000 II. HEFTI Ákæruvaldið gegn Halldóru Arndísi Ingvadóttur, Ævari Kjartanssyni, Ragnheiði Þórðardóttur, Margréti Guð- mundsdóttur, Stefáni Karli Linnet, Ögmundi Jónassyni, Hannesi Jóhannssyni, Ragnheiði Valdimarsdóttur, Gunnari Halldóri Baldurssyni og Guðrúnu Pálsdóttur. Sýknað af ákæru um brot gegn 176. gr. alm. hegningar- laga. Sératkvæði .................0000 00 Guðrún Gyða Ölvisdóttir gegn heilbrigðisráðherra f.h. ríkisspítalanna og fjármálaráðherra f.h. ríkissjóðs. Skaðabótamál. Skaðabótaábyrgð hins opinbera ...... Skipasmiðjan Hörður h/f gegn Hraðfrystihúsi Þórkötlu- staða h/f og gagnsök. Kærumál. Frávísunardómur felld- ur úr gildi ................... 0000. Sýslusjóður Mýrasýslu og fjármálaráðherra og landbún- aðarráðherra f.h. ríkissjóðs gegn Jóni Guðmundssyni og Jón Guðmundsson gegn sýslusjóði Mýrasýslu, fjármála- ráðherra og landbúnaðarráðherra f.h. ríkissjóðs, sýslu- sjóði Borgarfjarðarsýslu og Veiðifélagi Borgarfjarðar. Lax- og silungsveiði. Bætur. Matsgerð. Gerðardómur. Sératkvæði .................... 0... Sýslusjóður Mýrasýslu og fjármálaráðherra og landbún- aðarráðherra f.h. ríkissjóðs gegn dánarbúi Benjamíns Dómur 20/5 20/5 20/5 20 /s 20 )/s 20/5 20/5 20/5 20/5 20/5 22 /s Bls. 129 734 738 743 748 157 766 169 715 182 788 126. 127. 128. 129. 130. 131. 132. 133. 134. 135. 136. 137. 138. 139. 140. Málaskrá Ólafssonar, Guðmundi Bjarnasyni og Sveini Bjarnasyni og dánarbú Benjamíns Ólafssonar, Guðmundur Bjarna- son og Sveinn Bjarnason gegn sýslusjóði Mýrasýslu, fjármálaráðherra og landbúnaðarráðherra f.h. ríkissjóðs, sýslusjóði Borgarfjarðarsýslu og Veiðifélagi Borgar- fjarðar. Lax- og silungsveiði. Bætur. Matsgerð. Gerðar- dómur. Sératkvæði ............0.00. 000... Sýslusjóður Mýrasýslu og fjármálaráðherra og landbún- aðarráðherra f.h. ríkissjóðs gegn Sigrúnu Jónsdóttur, Þórhildi Einarsdóttur, Guðrúnu Fjeldsted og Sigurði Fjeldsted og Sigrún Jónsdóttir, Þórhildur Einarsdóttir, Guðrún Fjeldsted og Sigurður Fjeldsted gegn sýslusjóði Mýrasýslu, fjármálaráðherra og landbúnaðaráðherra f.h. ríkissjóðs, sýslusjóði Borgarfjarðarsýslu og Veiðifélagi Borgarfjarðar. Lax- og silungsveiði. Bætur. Matsgerð. Gerðardómur. Sératkvæði ...............0.0..00... Ákæruvaldið gegn Sigurði Hauki Engilbertssyni, Kristjáni Aðalsteinssyni og Árna Árnasyni, Skjalafals. Hylming. Ávana- og fíkniefni. Eignaupptaka. Hlutdeild Eggert Thorarensen gegn Berghreini Þorsteinssyni og Almennum Tryggingum h/f. Bifreiðar. Skaðabótamál. Sératkvæði ..............000. 000. Ákæruvaldið gegn Jóni Helga Bjarnasyni. Skjalafals .. X gegn A og B. Kærumál. Sjálfræðissvipting ........ Sigurhans Hlynsson gegn Arnardal s/f og Almennum Tryggingum h/f til réttargæslu. Bifreiðar. Skaðabótamál Þorgils Axelsson gegn Bókhaldstækni h/f. Útivistar- dÓMur .........2.2%000 0000 Þorgils Axelsson gegn Bókhaldstækni h/f. Útivistar- dÓMUr .......0..000000 00 S.G. Einingahús gegn Útvegsbanka Íslands, Keflavík, Veðdeild Landsbanka Íslands v/Byggingarsjóðs ríkisins. Utivistardómur ..............2.0 0000 María Erla Kjartansdóttir gegn skiptaráðandanum í Reykjavík f.h. þrotabús Árna Björgvinssonar. Útivistar- dÓMUr ......200.02.0000n 0 Ástdís Kristjánsdóttir gegn Sveini Björnssyni, Birni Inga Sveinssyni og Margréti Jónu Sveinsdóttur. Útivistar- dómur ..........000.. 0. Ákæruvaldið gegn Guðmundi Árna Davíðssyni. Bifreið- ar. Umferðarlög ...............2.00. 000... Ákæruvaldið gegn Pálma Ólafssyni. Okur. Áfrýjun ... Ákæruvaldið gegn Eyþóri Sölva Jónssyni. Okur. Áfrýj- UN „2... Kaupfélag Húnvetninga gegn skiptaráðandanum í Ár- Dómur 22/5 22) 22/s 26/5 XIII Bls. 830 863 890 915 921 924 928 931 932 932 933 933 934 937 947 XIV 141. 142. 143. 144. 145. 146. 147. 148. 149. 150. 151. 152. 153. 154. 155. 156. Málaskrá nessýslu vegna þrotabús Vörðufells h/f. Gjaldþrota- skipti. Riftun. Sératkvæði .............0..0.0.0 0... Kaupfélag Húnvetninga gegn skiptaráðandanum í Árnes- sýslu vegna þrotabús Vörðufells h/f. Gjaldþrotaskipti. Riftun. Sératkvæði .................0.. 00. Lífeyrissjóður málm- og skipasmiða vegna sjálfs sín og Félags blikksmiða gegn þrotabúi Blikksmiðjunnar Vogs h/f. Skiptalög. Forgangskröfur. Gjaldþrotaskipti ..... Fjármálaráðherra f.h. ríkissjóðs gegn Kjarnborun s/f og gagnsök. Lögskýring. Skattar. Sölugjald ............. Ákæruvaldið gegn Björgólfi Guðmundssyni, Ragnari Kjartanssyni, Páli Braga Kristjónssyni og Helga Magn- ússyni. Kærumál. Gagnaöflun. Sératkvæði .......... Ákæruvaldið gegn Axel Kristjánssyni, Halldóri Ágústi Guðbjarnasyni, Lárusi Jónssyni, Ólafi Helgasyni, Ármanni Jakobssyni, Bjarna Guðbjörnssyni og Jónasi Gunnari Jónassyni Rafnar. Kærumál. Vanhæfi ríkissak- sóknara. Ákæru vísað frá héraðsdómi. Sératkvæði ... Ákæruvaldið gegn Ingólfi Rúnari Jónssyni. Líkamsárás. Skaðabætur ...........2.0%.000 000 Ákæruvaldið gegn Gissuri Sveini Ingólfssyni. Leigubif- reiðar. Atvinnuréttindi. Lagatúlkun. Sératkvæði ...... Lilja Kristjánsdóttir gegn fjármálaráðherra f.h. ríkis- sjóðs. Skattar. Stjórnarskrá. Sératkvæði ............. Sjávarútvegsráðherra og fjármálaráðherra f.h. ríkissjóðs gegn Útveri h/f. Gengismunur. Stjórnarskrá ......... Bergur Björnsson og Leó M. Jónsson gegn skiptaráð- andanum í Reykjavík f.h. þrotabús Skrifstofutækni h/f og skiptaráðandinn í Reykjavík f.h. þrotabús Skrifstofu- tækni h/f gegn Bergi Björnssyni, Leó M. Jónssyni og Guðmundi R. Óskarssyni. Gjaldþrot. Ábyrgð stjórnar- og skilanefndarmanna í hlutafélagi. Sératkvæði ...... Ásgeir Sæmundsson, Skúli Sverrisson og Þorvaldur Bjarni Þorvaldsson vegna sjálfra sín og hljómsveitarinnar Pax Vobis gegn Hljóðrita h/f. Leiga ................ F.ILL.M. h/f gegn Borgari Garðarssyni. Vinnusamn- ingur. Skaðabætur. Geymslugreiðsla ................ Ákæruvaldið gegn Magnúsi Friðriki Óskarssyni. Líkams- árás leiðir til dauða ..............0.00%0... 0000... Ákæruvaldið gegn Steinari Halldórssyni og Heimi Stein- arssyni. Ómerking. Heimvísun. Sératkvæði .......... Grétar Haraldsson gegn Olíuverslun Íslands h/f. Víxlar. Áskorunarmál. Útivist í héraði. 45. gr. hæstaréttarlaga. Fjárnám .............0.00 0000. Grétar Haraldsson gegn Olíuverslun Íslands h/f. Víxlar. Dómur 3 3 4/ 4) 4/6 %% 5 10% 10% 10% 11/ 11/ 11/ 12% 12 12% Bls. 955 961 968 972 990 995 999 1003 1008 1018 1031 1054 1059 1063 1078 1083 157. 158. 159. 160. lól. 162. 163. 164. 165. 166. 167. Málaskrá Áskorunarmál. Útivist í héraði. 45. gr. hæstaréttarlaga. Fjárnám ..............000.0. 000 Þórólfur Kristján Beck hæstaréttarlögmaður vegna þrotabús Byggingafélagsins Reynis h/f gegn mennta- málaráðherra og fjármálaráðherra f.h. ríkissjóðs. Kæru- mál. Máli vísað frá Hæstarétti ..................... Ingibjörg Halldórsdóttir gegn Mjólkurfræðingafélagi Íslands, menntamálaráðherra, Iðnfræðsluráði, iðnaðar- ráðherra, Iðnráði og Mjólkursamsölunni í Reykjavík. Kærumál. Frávísunardómur úr gildi felldur .......... Eyragrill s/f gegn Erlu Hafliðadóttur, Patrekshreppi, Brunabótafélagi Íslands, ríkissjóði, Landsbanka Íslands, Byggðastofnun, Ferðamálasjóði, Eyrasparisjóði, Fjár- festingarfélagi Íslands h/f, Stálhúsgagnagerð Steinars h/f, Húsasmiðjunni h/f, Vélsmiðjunni Héðni h/f, Sam- vinnutryggingum g/t, Iðnaðarbanka Íslands h/f og Árna Pálssyni héraðsdómslögmanni. Nauðungaruppboð. Áfrýjun. Réttarfar .............0.0 0. Ákæruvaldið gegn Runólfi Þór Jónssyni. Kærumál. Gæsluvarðhald .................000 0000. Kristinn Bjarnason og Erla Haraldsdóttir gegn Sigrúnu S. Daníelsdóttur og Ólafi Herði Sigtryggssyni. Kærumál. Bein fógetagerð. Verkanir áfrýjunar ................ Sigtryggur Sigtryggsson gegn Eiríki Ragnarssyni. Kæru- mál. Máli vísað frá héraðsdómi .................... Jafnréttisráð f.h. Helgu Kress gegn menntamálaráðherra, Sverri Hermannssyni f.h. menntamálaráðuneytisins. Kærumál. Meðdómendur. Máli vísað frá héraðsdómi . Hjördís Oddgeirsdóttir gegn Gunnari Sigurgíslasyni og Ásdísi Hafliðadóttur. Kærumál. Réttarsáttir ......... Lífeyrissjóður starfsmanna ríkisins gegn Guðjóni F. Teitssyni og gagnsök. Lífeyrissjóður starfsmanna ríkis- ins. Lífeyrisréttur. Máli að hluta vísað frá héraðsdómi. Sératkvæði ..............0..000 0. Anna Sigríður Guðmundsdóttir og Sveinn Ívarsson gegn Hafliða Guðjónssyni, Björgu Árnadóttur og Rolant Dahl Christiansen. Kærumál. Réttarsáttir ................ Björn Magnússon og Einar Svavarsson gegn sýslunefnd Austur-Húnavatnssýslu, félagsmálaráðuneytinu, dóms- málaráðuneytinu, fjármálaráðherra vegna ríkissjóðs, Áshreppi, Sveinsstaðahreppi, Blönduóshreppi, Svína- vatnshreppi, Torfalækjarhreppi, Þverárhreppi og eig- endum og ábúendum jarðanna Stóru-Giljár, Þingeyra, Hnausa I, Axlar Í og II, Undirfells og Nautabús. Kæru- mál. Frávísun frá héraðsdómi að hluta .............. Dómur 12 18% 184 19% 1/5 24 '/g 25) 29) 305 305 305 30/, XV Bls. 1086 1089 1093 1096 1103 1105 1108 1110 1118 1119 1136 1138 XVI 168. 169. 170. 171. 172. 173. 174. 175. 176. 177. 178. 179. 180. 181. 182. 183. 184. Málaskrá Ákæruvaldið gegn Björgólfi Guðmundssyni, Ragnari Kjartanssyni, Páli Braga Kristjónssyni og Helga Magn- ússyni. Kærumál. Vanhæfi ríkissaksóknara. Máli vísað frá héraðsdómi. Sératkvæði ....................... Þrotabú Vörðufells h/f gegn Ásgeiri Sigurðssyni. Kæru- mál. Greiðslustöðvun felld úr gildi .................. Ákæruvaldið gegn Óttari Proppé. Kærumál. Dómsátt úr gildi felld „.................. 0020. Ákæruvaldið gegn Bryndísi Ólafsdóttur. Kærumál. Dómsátt úr gildi felld ....................00000.0.. Ákæruvaldið gegn Ómari Erni Grímssyni. Kærumál. Gæsluvarðhald ..................... 00... Landbúnaðarráðherra, iðnaðarráðherra, fjármálaráð- herra f.h. ríkissjóðs og Landsvirkjun gegn hreppsnefnd- um Bólstaðarhlíðarhrepps, Lýtingsstaðahrepps og Seylu- hrepps og Jóni Ísberg sýslumanni. Kærumál. Vanhæfi dómara ..............2..000n sr Beiðni hæstaréttarlögmannanna Benedikts Blöndals, Eiríks Tómassonar, Gunnars M. Guðmundssonar, Hákonar Árnasonar, Helga V. Jónssonar, Sveins Snorra- sonar og Þorsteins Júlíussonar um þóknun fyrir verjenda- Störf ............00200n 0 Hörður Ólafsson gegn Páli H. Pálssyni. Útivistardómur Sigurður Magnússon gegn Guðrúnu Jónu Sigurjóns- dóttur. Útivistardómur .......0........000 00. Þorgils Axelsson gegn Bókhaldstækni h/f. Útivistar- ÁÓMUr ..........00. 2. Þorgils Axelsson gegn Bókhaldstækni h/f. Útivistar- ÁÓMUr „............ 000. Bursti h/f gegn Sigurði Sigurjónssyni, Hauki Guðmunds- syni, Guðmundi B. Haukssyni og Vigdísi Sigurjóns- dóttur. Útivistardómur ...........0...0.. 0. Bursti h/f gegn Sigurði Sigurjónssyni, Hauki Guðmunds- syni, Guðmundi B. Haukssyni og Vigdísi Sigurjóns- dóttur. Útivistardómur .............0.00.0 000... Bursti h/f gegn Sigurði Sigurjónssyni, Hauki Guðmunds- syni, Guðmundi B. Haukssyni og Vigdísi Sigurjóns- dóttur. Útivistardómur ...............0...0 00. Bursti h/f gegn Sigurði Sigurjónssyni, Hauki Guðmunds- syni, Guðmundi B. Haukssyni og Vigdísi Sigurjóns- dóttur. Útivistardómur ..........20..000.. 00... Bursti h/f gegn Sigurði Sigurjónssyni, Hauki Guðmunds- syni, Guðmundi B. Haukssyni og Vigdísi Sigurjóns- dóttur. Útivistardómur ................0... 00... Borgarstjórinn í Reykjavík f.h. borgarsjóðs Reykjavíkur gegn Áslaugu Óskarsdóttur. Skaðabætur utan samninga Dómur 24/7 24 154 1 21) 30/g 30% 2/0 20 2/0 20 2/10 2/10 20 2/0 2/0 2/10 Bls. 1146 1152 1155 1156 1158 1160 1162 1164 1164 1165 1165 1166 1166 1167 1167 1168 1168 185. 186. 187. 188. 189. 190. 191. 192. 193. 194. 195. 196. 197. 198. 199. 200. 201. 202. 203. Málaskrá Ákæruvaldið gegn Ólafi Sigurgeiri Hólm Guðbjartssyni. Skírlífisbrot. Skilorð ............00.00 000. Ákæruvaldið gegn Ásgeiri Þór Ásgeirssyni. Kærumál. Frávísunarkröfu hrundið .....................0..... Ákæruvaldið gegn Steingrími Njálssyni. Ómerking. Heimvísun. Vanhæfi dómara ...................... Ákæruvaldið gegn Gunnlaugi Rafni Traustasyni og Jó- hanni Frímanni Traustasyni. Tékkamisferli. Fjársvik. Vextir ................ 0 Þorkell Steinar Ellertsson gegn bæjarstjóranum á Akur- eyri f.h. bæjarsjóðs og gagnsök. Samningar. Jarðhiti. Fasteignir. Vextir. Sératkvæði ...................... Bjarni Jónasson gegn Útvegsbanka Íslands h/f. Máls- kostnaður. Endurheimta. Ábyrgð ................... Pálmi Lórensson gegn Byggðasjóði, Útvegsbanka Íslands h/f o.fl. Frestur ................... Pálmi Lórensson gegn Útvegsbanka Íslnds h/f, Byko s/f o.fl. Frestur .................00 0. Pálmi Lórensson gegn Byggðasjóði, Útvegsbanka Íslands h/f o.fl. Frestur ................... Pálmi Lórensson gegn Útvegsbanka Íslands h/f, Byko s/f o.fl. Frestur .................00 0. Pálmi Lórensson gegn Jóni Ragnari Þorsteinssyni settum bæjarfógeta sem innheimmtumanni ríkissjóðs í Vest- manna€yjum O.fl. .............0.000 0 Pálmi Lórensson gegn Sláturfélagi Suðurlands, Byko s/f o.fl. Frestur .................000 Ákæruvaldið gegn Magnúsi Sigurjónssyni. Bifreiðar. Brot gegn umferðarlögum. Ítrekun ................. Ingólfur Sigurgeirsson gegn Bæjarleiðum h/f. Samn- ingar. Félög. Endurgreiðsla. Sératkvæði ............. Anna Sigríður Guðmundsdóttir og Sveinn Ívarsson gegn Björgu Árnadóttur, Rolant Dahl Christiansen og Hafliða Guðjónssyni. Kærumál. Frávísunardómur úr gildi felldur Íþróttasamband Íslands og nefnd skv. 8. gr. reglugerðar um eftirlit með notkun örvunarefna gegn Jóni Páli Sigmarssyni. Íþróttafélög. Lyfjapróf. Sératkvæði .... Miðneshreppur gegn utanríkisráðherra f.h. ríkissjóðs vegna flugstöðvarbyggingar á Keflavíkurflugvelli. Lög- taksréttur fyrndur. Sératkvæði .................... Ákæruvaldið gegn Þorgeiri Þorgeirssyni. Ærumeið- ingar. Brot gegn 108. gr. alm. hgl. Sératkvæði ..... Erna Bryndís Halldórsdóttir gegn Endurskoðunarmið- stöðinni h/f N. Manscher. Vinnusamningur. Févíti. Fjár- MÁM ........00000 00 Dómur 2/0 20 $/10 70 8/0 90 2/0 2 20 20 24 20 15/10 1510 16/10 940 940 209 20 XVII Bls. 1179 1185 1189 1191 1201 1229 1234 1236 1238 1240 1242 1243 1244 1247 1253 1263 1273 1280 1293 XVIII Málaskrá 204. 205. 206. 207. 208. 209. 210. 211. 212. 213. 214. 215. 216. 217. 218. 219. 220. 221. 222. 223. Bæjarsjóður Akureyrar, Haraldur Árnason og Róbert Árnason gegn Kristínu Harðardóttur. Skaðabætur. Ábyrgð á mannvirkjagerð. Sératkvæði ............. Jórunn Hrólfsdóttir gegn Daníel Pálmasyni og Ingi- björgu Bjarnadóttur. Landamerkjamál ............. Ákæruvaldið gegn Hirti Helga Þráinssyni. Kærumál. Dómsátt úr gildi felld ............0..00000 0000... Ákæruvaldið gegn Konráði Jónssyni. Bifreiðar. Brot gegn umferðarlögum ............0.00.0 0000 n 0 n.. Ástvaldur Pétursson gegn Þorvaldi Garðari Helgasyni. Vinnusamningar. Kaupgjaldsmál. Sjómenn ......... Ákæruvaldið gegn Jónasi Antonssyni. Fjársvik ..... Útvegsbanki Íslands gegn Versluninni Kópavogi h/f. Kærumál. Greiðslustöðvun ............000.0.000. 00. Björgúlfur Pétursson gegn Guðjóni Styrkárssyni. Víxlar. Réttarfar .............002000 00 Hólmadrangur h/f gegn Sævari Rafni Jónassyni. Vinnu- samningar. Sjómenn ........0.00.00. 00 nn Ólafur Hermannsson og Ragnheiður B. Brynjólfs- dóttir gegn stjórn Verkamannabústaða í Reykjavík f.h. Reykjavíkurborgar. Uppgjör. Byggingarsamvinnu- félög ........00000. 00 Kolbrún Viggósdóttir gegn Jóni Ó. Ragnarssyni. Bif- reiðar. Skaðabætur. Fyrning ...................... Samvinnufélagið Hreyfill gegn Olíuverslun Íslands h/f og gagnsök. Samningar. Lögbann. Dagsektir. Vextir. Sýkna að svo stöddu. Viðskeyting. Sératkvæði ..... Olíuverslun Íslands h/f gegn Samvinnufélaginu Hreyfli. Lögbann. Sératkvæði .........0.0.00000. 00... Karðlína Sveinsdóttir, Ásgeir Þ. Ásgeirsson, Sveinn Ás- geirsson, Bragi Ásgeirsson og Hrefna Ásgeirsdóttir gegn Margréti Sigurjónsdóttur. Erfðaskrá ............... Ákæruvaldið gegn Halldóri Lárusi Péturssyni. Fjársvik. Reynslulausn. Hegningarauki. Vanaafbrotamaður ... Ákæruvaldið gegn Halldóri Lárusi Péturssyni og Krist- geiri Hákonarsyni. Skjalafals. Sönnun. Sératkvæði .. Ákæruvaldið gegn Guðmundi Arnarssyni. Þjófnaður. Fjársvik. Skjalafals. Skilorð ...................... Arkitektafélag Íslands gegn félagsmálaráðherra og Inga Gunnari Þórðarsyni. Atvinnuréttindi. Lögskýring. Stjórnsýsla. Aðild. Arkitektar ...........0..0..0... Arkitektafélag Íslands gegn félagsmálaráðherra og Sig- urði Jónssyni. Atvinnuréttindi. Lögskýring. Stjórnsýsla. Aðild. Arkitektar .........2.0.2000 0000 Arkitektafélag Íslands gegn félagsmálaráðherra og Sig- Dómur 20/0 20/19 21/10 210 219 2 2 24 29 23/10 26/10 26/10 26/19 290 290 29/0 29/0 21 21 Bls. 1299 1326 1332 1334 1339 1343 1351 1354 1358 1361 1369 1374 1395 1400 1410 1426 1434 1444 1456 224. 225. 226. 221. 228. 229. 230. 231. 232. 233. 234. 235. 236. 237. 238. 239. 240. 241. 242. Málaskrá urði Hallgrímssyni. Atvinnuréttindi. Lögskýring. Stjórn- sýsla. Aðild. Arkitektar ................00..00..... Húsgagnaverslun Axels Eyjólfssonar h/f gegn Boga Helgasyni og gagnsök. Skaðabótamál. Vinnuslys. Sykna. Gjafsókn ............... 000 00 rr Geir Viðar Vilhjálmsson gegn Landsbanka Íslands o.fl. Hafning máls. Ómaksbætur ...................... Valdstjórnin gegn Þorfinni Ómarssyni. Kærumál. Bráðabirgðaökuleyfissvipting ...................... Kristján Kjartansson gegn Guðmundi Þór Valdimars- syni. Skaðabótamál. Líkamsáverkar. Sönnun ....... Óskar Árnason gegn Vörukaupum h/f. Lausafjárkaup. Samningar .................. 00. Samband íslenskra samvinnufélaga gegn Jóni Steinari Gunnlaugssyni. Kærumál. Lögmannsþóknun ........ Sölusamband íslenskra fiskframleiðenda gegn Jóni Steinari Gunnlaugssyni. Kærumál. Lögmannsþóknun Sölumiðstöð hraðfrystihúsanna gegn Jóni Steinari Gunnlaugssyni. Kærumál. Lögmannsþóknun ........ Ákæruvaldið gegn Svani Elí Elíassyni. Kærumál. Gæsluvarðhald. Geðheilbrigðisrannsókn ............ Alþýðubankinn h/f gegn Heiðari Guðbrandssyni. Kæru- mál. Frestur uppboðsmáls. Máli vísað frá Hæsta- TÉtti ......0000000 nr Jón Sigurðsson, Sigurður Jónsson, Arnaldur Sigurðsson og Jóhann Jóelsson gegn Oddgeiri Magnúsi Þorsteins- syni. Lausafjárkaup. Sýknað af skaðabótakröfu .... Ingibergur Sigurðsson, Lárus Th. Halldórsson og Hulda Knútsdóttir gegn Símoni Sigmundssyni. Sameign. Fjöl- býlishús ...........00000.00 0000 Byggðarás s/f gegn Gottskálki Jóni Bjarnasyni. Fast- eignir. Samningar ............0.... 0... Ákæruvaldið gegn Victor Strange og Harry Þór Hólm- geirssyni. Ávana- og fíkniefni. Eignaupptaka ............ Ákæruvaldið gegn Ásgeiri Þór Ásgeirssyni. Kærumál. Gagnaðflun ..............0..%.0. 000. S.H. Bílaleigan gegn Má Péturssyni skiptaráðanda á Sel- tjarnarnesi. Kærumál. Gjaldþrotaskipti. Réttarneitun Pétur Haukur Jónsson gegn Guttormi Rafnkelssyni og Svanhvíti Kristjánsdóttur. Lögbannsgerð úr gildi felld. Aðild. Leiðbeiningarskylda dómara. Sératkvæði .... Landbúnaðarráðherra gegn Jóni Ívari Jónssyni og Versl- un Sigurðar Pálmasonar h/f. Innsetningargerð úr gildi felld. Réttarfar .................00. 0... Guðmundur Þ. Halldórsson gegn Búnaðarbanka Íslands Dómur 21 21 21 1 1 1 1 1 11 "1 71 181 1841 91 201 20/) 20 241 251 XIX Bls. 1460 1465 1480 1481 1483 1489 1495 1505 1512 1519 1521 1524 1533 1540 1549 1553 1558 1563 1575 KK 243. 244. 245. 246. 247. 248. 249. 250. 251. 252. 253. 254. 255. 256. 257. 258. 259. Málaskrá og til réttargæslu Pálma Lórenssyni. Tékkalög. Réttarfar. Útivist í héraði ........0..00.. 0. Ólafur Jónsson persónulega og f.h. einkafirma síns Unex gegn Búnaðarbanka Íslands og Þorvaldi G. Ein- arssyni. Skaðabætur. Lögmenn ................... Páll A. Kristjánsson gegn Unni Einarsdóttur. Útivistar- dÓMUr ..........2000 000 Ákæruvaldið gegn Helga Aðalsteinssyni. Ávana- og fíkniefni. Eignaupptaka ...........0..0.00..00 000... Páll Haraldsson og Björg Sigurðardóttir gegn Ragnari Eggertssyni og Kristjönu Friðriksdóttur og gagnsök. Fasteignakaup. Gallar. Riftun. Skaðabætur ........ Guðný Gunnlaugdóttir gegn Ingibjörgu Magnúsdóttur. Vinnusamningar. Samningsrof ..................... Ákæruvaldið gegn Magnúsi Einarssyni. Brot á húsfriði. Innbrot. Þjófnaður. Skaðabótakröfu vísað frá héraðs- dÓMI ............ 000 Fjárfestingarfélag Íslands h/f og Frjálsi lífeyrissjóður- inn gegn Sveini Kjartanssyni. Kærumál. Greiðslu- StÖðVUN ............ 0... Ákæruvaldið gegn Steingrími Njálssyni. Kærumál. Gæsluvarðhald ...............0.0000.0 000... Ingi Pálsson og Samvinnutryggingar g/t gegn Kristjáni Sæmundssyni. Bifreiðar. Árekstur. Skaðabótamál ... Sigurbjörn Eiríksson gegn Ólafi Jónssyni. Frestur .. Jón Sæmundsson, Guðrún Jónsdóttir, Guðmundur Þór- isson, Sigurður Þórisson, Sverrir Guðmundsson, Jón Laxdal, Sigurður Helgason, Sævar Magnússon og Sveinn Sigurbjörnsson gegn Hreppsnefnd Hálsahrepps og kirkjumálaráðherra f.h. kirkjumálaráðuneytis. Hefð. Upprekstrarréttur. Afréttir. Sératkvæði ............ Sigmar Stefán Pétursson gegn Guðjóni Pálssyni. Verk- samningar. Skuldamál. Yfirborganir. Fjárnám ...... Matthías Einarsson, Matthías Matthíasson, Ingibjörg Matthíasdóttir og Ragnhildur Matthíasdóttir gegn Gunnari A. Pálssyni. Nauðungaruppboð. Ómerking. Heimvísun. Leiðbeiningarskylda. Forsendulaus úrskurð- ur. Sératkvæði ...........2..0000 00. Þórshöll h/f gegn Önnu Vilhjálmsdóttur. Verksamn- ingar. Riftun. Skaðabætur ........................ Torfi Ólafsson gegn Verslunarbanka Íslands h/f. Ómerking. Heimvísun. Tékkar .................... A/S Freia gegn Freyju h/f. Vörumerki. Sératkvæði . Ákæruvaldið gegn Jóni Ágústi Guðjónssyni. Skilasvik. Sýkna. Sératkvæði ...........0...000. 0... Dómur 21 1 21 2 412 4/12 12 412 12 22 11/13 1 11/2 14/13 14/13 15/12 15/12 16/12 Bls. 1579 1582 1594 1594 1600 1614 1620 1647 1649 1652 1655 1656 1672 1686 1690 1700 1706 1726 260. 261. 262. 263. 264. 265. 266. 267. Málaskrá Lífeyrissjóður sjómanna gegn Þrotabúi Hafskips h/f. Skipti. Skuldaröð. Lögveðréttur. Sératkvæði ....... Ákæruvaldið gegn Garðari Óskari Sverrissyni. Bifreið- ar. Brot gegn umferðarlögum ..................... Ákæruvaldið gegn Erlingi Rúnari Steingrímssyni. Bif- reiðar. Brot gegn umferðarlögum ................. Ákæruvaldið gegn Aðalsteini Guðlaugi Aðalsteinssyni. Kærumál. Gæsluvarðhald ......................... Hörður Rist Ólafsson gegn heilbrigðisráðherra og fjár- málaráðherra f.h. ríkissjóðs, Ólafi Helga Grímssyni og Sigmundi Sigfússyni. Kærumál. Frávísunardómur stað- festur ............02000ns ne Kristveig Ósk Jónsdóttir gegn Samvinnutryggingum g/t og Jónatan Jónatanssyni. Bifreiðar. Skaðabótaskylda. Vátrygging. Sakarefni skipt. Sératkvæði ........... Ákæruvaldið gegn Sigurði Axel Axelssyni. Umboðssvik. Skaðabætur .............2.02.000. ens Ákæruvaldið gegn Benedikt Halldórssyni. Líkamsárás. Sönnun. Skaðabætur ............0.0.000 0000... 21/}3 21/13 30, 3042 XXKI Bls. 1735 1750 1754 1757 1758 1763 1773 1785 Il. NAFNASKRÁ A. Einkamál Bls. A 924 Almennar Tryggingar h/f ...........0.0...00.0. 0. 915, 928 Alþýðubankinn h/f ...........0..... 00 507, 1521 Andrés Valdimarsson sýslumaður ...........0..0000.0 0000. 643 Andri h/f ........... 507 Anna Lára Ármannsdóttir ...........0.0.....0.0. 0 575 Anna Guðmundsdóttir ..................... 000 nn 544 Anna Sigríður Guðmundsdóttir ................. 578, 580, 1136, 1253 Anna Vilhjálmsdóttir ..................... 00 1690 Arkitektafélag Íslands ..............0..... 1444, 1456, 1460 Arnaldur Sigurðsson .............0..00.0... 000 1, 1524 Arnar H. Gestsson ...............0...... 534 Arndalur s/f „............. 928 Arnmundur Backman hrl. ..............00000 0. 642 Arnþór Þórsson ...........0..0.0 nn 260 Auðunn Guðmundsson ................022l ll 626 Axel Ström Óskarsson ............0.0..... 0 33, 228 Á. Einarsson á Funk h/f .............0... 0. 534 Ágúst Ágústsson ................... 17 Árni Pálsson hdl. ............0........ 0. 1096 Árni Vilhjálmsson ................00.. 317 Árni Vilhjálmsson hdl. .............00... 0. 641 Ásdís Hafliðadóttir. .......................00 0 1118 Ásgeir Ásgeirsson .................... 1400 Ásgeir Jónsson hdl. ..................0. 00. 643 Ásgeir B. Ólafsson ................0.0. 17 Ásgeir Sigurðsson .............0.0..0.0 0 12, 1152 Ásgeir Sæmundsson ..................0. 0 1054 Ásgeir Valdimarsson .................. 2 Áshreppur .............. 1138 Áslaug Borg ................2. 0. 650 Áslaug Óskarsdóttir ...............0.......0000 0 1168 Ástdís Kristjánsdóttir .................0.......... 933 Ástvaldur Pétursson ..........0.0...0.. 0. 1339 B 2... 924 Baldur Guðlaugsson hrl. .............000. 000. 641 Barði Þórhallsson bæjarfógeti ..............0...0..0..0.. 0... 544 Bára Guðmundsdóttir .............0....0000 2000 544 Nafnaskrá XXIII Bls. Benedikt Blöndal ..............00000. 0000 n en 1162 Berghreinn Þorsteinsson ...........00..000 nn 915 Bergur Björnsson ............00.. 00 0nns en 1031 Bergur Garðarsson ............0.. 000 nn senn 260 Bifreiðar og landbúnaðarvélar h/f ............0.0..00 0000... 348 Bifreiðaverkstæðið Þórshamar h/f .............0..000 000... 241 Birgir Snorrason .............00 0020 0 nn 734 Bílasmiðjan Kyndill h/f ...........0.%000 000 0ne nn 635 Bjarni Jónasson ..........0..000 0000 1229 Bjarni Kristmundsson .............0.%%. 0 ens r nn 388 Björg Árnadóttir ..............0.000000 00... 578, 580, 1136, 1253 Björg Sigurðardóttir ..............000.0 00 nnns en 1600 Björgúlfur Pétursson .............00000 00 nnnn 1354 Björn Ólafur Hallgrímsson hdl. ..........0.....0.000 0000... 643 Björn Magnússon ..............00 00 000 1138 Björn Ingi Sveinsson ..........0...000.. 00 933 Blönduóshreppur ..........00%.00 0000 0 0 1138 Bogi Helgason ..............00.. 00 0nnn 1465 Borgar Garðarsson ..........00.. 0000 n 0 1059 Borgarsjóður Reykjavíkur ..........0000%%2 0000 0 000 1168 Borgarstjórinn í Reykjavík f.h. Reykjavíkurborgar ............... 462 Borás Gummifabrik A/B ...........0%00 0000 266 Bókhaldstækni h/f ...........0.00000. 00... 931, 932, 1165, 1165 Bragi Ásgeirsson ...........0.0.0.... 0 nn 1400 Brauðgerð Kr. Jónssonar £ Co. s/f ........0%000 0000. 734 Brunabótafélag Íslands ..........0..0..0.0 0000. nn 352, 1096 Bursti h/f ...............0 000. 1166, 1167, 1168 Búnaðarbanki Íslands ............0...00. 000... 226, 1579, 1582 Byggðarás s/f ...............0002 0000 1540 Byggðasjóður ...........0.00%0 nn ss ner 1234, 1238 Byggðastofnun ............0... 0000. 0 eð 1096 Byggingafélagið Ármannsfell h/f .............0..... 0000... 42 Byggingar og ráðgjöf h/f .............0..0. 0000 nn 559 Byggingarsjóður ríkisins ...........00.00. 0000 n nn. 226, 932 Byko s/f ........0.0.20 00 1236, 1240, 1243 Bæjarleiðir h/f ...................0 0000 1247 Bæjarsjóður Akureyrar ............0.2002 0000 nn 1299 Bæjarsjóður Seltjarnarneskaupstaðar ............0..000. 0000... 729 Bæjarstjórinn á Akureyri f.h. bæjarsjóðs ........00.00.0 0000... 1201 Bæjarstjórinn í Hafnarfirði f.h. bæjarsjóðs Hafnarfjarðar ........ 497 Böðvar Hermannsson ..............0.. 0... 497 Daníel Pálmason .............0...00 00. sn 92, 1326 Datzko, Þorbjörn .............2020 0000 17 Dánarbú Benjamíns Ólafssonar ...........0...0.. 0000. nn 830 Dómsmálaráðherra ................. 00... sens 473 XXIV Nafnaskrá Bls. Dómsmálaráðuneytið .............0000000 0 1138 Dælubílar s/f ..........0000000 00 373 Eðvarð Árnason .............0.00 0 430 Eggert Thorarensen ................0.0.0.0. 00. 915 Eigandi og ábúandi jarðanna Axlar log IH .................0..... 1138 Eigandi og ábúandi Hnausa 1 ............0000.0.0.0.0.0.0 000... 1138 Eigandi Nautabús .................0..00 0. 1138 Eigandi og ábúandi Stóru-Giljár .............0...0000000 00. 1138 Eigandi Undirfells ................0..00....0.0 000 1138 Eigendur Espigerðis 2 ...................0.00. 00. 42 Eigendur Þingeyra ..................... 00. 1138 Einar Karl Hallvarðsson ..................200 00. 1 Einar Ingimundarson uppboðshaldari í Kjósarsýslu ............... 226 Einar Ingvarsson ..................0.. 0. 404 Einar Svavarsson .................. 0. 1138 Einar S. Svavarsson ..........00.00. 0000 608 Eiríkur Ragnarsson ................020.. 1108 Eiríkur Tómasson ............0.......00 1162 Elinborg Bárðardóttir ..............00..0.000 00 508 Endurskoðunarmiðstöðin h/f N. Manscher .................... 1293 Erla Hafliðadóttir ................0....... 0... 1096 Erla Haraldsdóttir .................0.....0... 1105 Erla Pétursdóttir ....................... 724 Erlendur Erlendsson .............2.200... 000 497 Erlingur Steingrímsson ...............0.... 0. 513, 518 Erna Bryndís Halldórsdóttir .................0.... 0000. 1293 Eyragrill s/f .................0. 1096 Eyrasparisjóður ................20 00. 1096 FLLM. h/f 2... 1059 Fálkinn h/f ........00.0.0.... 0. 362 Ferð s/f ..........000000 0 635 Ferðamálasjóður .................020. 000. 1096 Félag blikksmiða .................0.0 0000 968 Félagsmálaráðherra 1138, 1444, 1456, 1460 Fjárfestingarfélag Íslands h/f .............0.00..00000... 1096, 1647 Fjármálaráðherra f.h. ríkissjóðs .................... 362, 473, 608, 617, 626, 643, 775, 788, 830, 863, 972, 1008, 1018, 1089, 1138, 1160, 1758 Freia A/S ............0 1706 Freyja h/f .............0.... 1706 Friðrik G. Friðriksson .................2 00. 93 Friðrik Jörgensen ...................0 000... 317 Frjálsi lífeyrissjóðurinn .................0000. 000 1647 Geir Viðar Vilhjálmsson ...................0 0... 93, 1480 Gísli Baldur Garðarsson hrl. .........0...000.000 0 641, 642 Gísli Petersen .................. 00. 724 Nafnaskrá KXV Bls. Gjaldheimtan í Reykjavík ............0.000.00..0.. 507, 641, 642, 664 Gottskálk Jón Bjarnason ...........0..0.0 000 ðn nn 1540 Grétar Haraldsson ..............000.0. 0000. nn 17, 1083, 1086 Grétar Sigurðsson .........2...0..0 s.s 1 Grímur h/f ...............2 0200. 587 Guðjón Ármann Jónsson hdl. ...........00...00. 000... 642 Guðjón Pálsson ................0.0 enn ð enn 1672 Guðjón Styrkársson .............2...000 0. sen 1354 Guðjón F. Teitsson ...........0..0..000 0. nn 1119 Guðmundur Árnason ...........0...000. sn 14 Guðmundur Bjarnason ................. 0... senn 830 Guðmundur R. Bjarnleifsson ............02020.0 000. nn. 462 Guðmundur Guðmundsson ...........0000 00. 544 Guðmundur Þ. Halldórsson ...........0.0...00 00... 1579 Guðmundur B. Hauksson ...........0.0.0.00 0000... 1166, 1167, 1168 Guðmundur Jónsson hdl. .............02.0.. 0000. n nn 641 Guðmundur R. Óskarsson ..........20.0000 00. 1031 Guðmundur Þór Valdimarsson ............0000 0000 0. nn. 1483 Guðmundur Víðir Vilhjálmsson ..............0. 0... nn. 513, 518 Guðmundur Þórisson .............0.0..0 ns sens 1656 Guðný Gunnlaugsdóttir .............2.00.20000n 00 1614 Guðrún Fjeldsted .................0 000... nr 863 Guðrún Ingólfsdóttir ...............2.00000 00. e ns 473 Guðrún Jónsdóttir ............2.2... 0... nn 1656 Guðrún Jóna Sigurjónsdóttir .............00.0.0. 000... 1164 Guðrún Siguróladóttir ................0.... 0... 490 Guðrún Gyða Ölvisdóttir ...............0...0.. 775 Gunnar M. Guðmundsson ............0..... 0. ns 1162 Gunnar A. Pálsson ...........0....0 00... sess 1686 Gunnar Sigurgíslason .................. 000 ðn enn 1118 Guttormur Rafnkelsson ............0... 0000. n nn 1563 Gústaf R. Oddsson .........0.0..0.. 00. s sn 352 Gylfi Haraldsson .................. 0... sn 384 Gylfi Sigurgeirsson .............0.. 0000 310 Hafliði Guðjónsson .........00000. 00... 578, 580, 1136, 1253 Hafnarfjarðarkaupstaður ................0.00. 0000 437 Hagtrygging h/f ................00 0000. 67 Hagvirki h/f ...............20.00 0000 330 Halla Arnljótsdóttir .............2.2.00.0 0. nn 384 Hallgrímur Magnússon ............20.000 0000 enn 642 Hanna Níelsdóttir .............0...2.... s.s 310 Hans Jörgen Einarsson ............02.20. 0000. n nn 330 Haraldur Árnason .............000. 000. s nn 1299 Haraldur Hermannsson ...............2.0.0. ns 497 Haukur Guðmundsson ..........00.0.0. 000. 1166, 1167, 1168 XXVI Nafnaskrá Bls. Hákon Árnason ............2...000. 000. 1162 Hálfdán Ó. Guðmundsson ................... 0000 734 Hálfdán Ingi Jensen ......................00 0000 575 Heiðar Guðbrandsson ...............0000 0000. 0 rr 1521 Heilbrigðisráðherra ......................22 0 1758 Heilbrigðisráðherra f.h. ríkisspítalanna ......................... 775 Hekla h/f ..................0 00 226 Helga Kress .................00.. 00. 1110 Helga Kr. Thors ................000. 000 658, 683 Helgi Reynir Björgvinsson .............0000000 0000. 310 Helgi V. Jónsson hrl. ..........0......0 000. 317, 1162 Herbert Ólason ............0...0.. 00. 552 Herdís Hermannsdóttir ...................00000 00 497 Hermann Sigurðsson .................... 0... 497 Hjördís Oddgeirsdóttir ..................000% 00... 00. 1118 Hjördís Þórarinsdóttir ...............0.0.0000000.00 000. 575 Hlíðarhreppur, Norður Múlasýslu ............0..00.0000 0000 220 Hljóðriti h/f ................000.. 1054 Hólmadrangur h/f ..................%. 0... 000 1358 Hraðfrystihús Þórkötlustaða h/f ..........0.00%0 0000... 782 Hrefna Ásgeirsdóttir ..................0.... 0. 1400 Hreppsnefnd Bólstaðarhlíðarhrepps .........00...00 0000. 1160 Hreppsnefnd Eyjarhrepps ...............0... 000 683 Hreppsnefnd Hálshrepps ....................0 00... en 1656 Hreppsnefnd Lýtingsstaðahrepps ..............00.0 0000... 1160 Hreppsnefnd Seyluhrepps ................00 000 n 1160 Hrönn Ingólfsdóttir ....................... 0... 473 Hulda Knútsdóttir ...................00.00 0. 1533 Húsasmiðjan h/f ................0. 00... 1096 Húsgagnaverzlun Axels Eyjólfssonar h/f ........................ 1465 Húsnæðisstofnun ríkisins vegna byggingarsjóðs ríkisins ........... 226 Hörður Einarsson ..............0...2 000. 766 Hörður Falsson .....................20. 0. sr 693 Hörður Ólafsson ...........0.2.2.00. 0. 1164 Hörður Rist Ólafsson ..............0.000 0000. 1758 Iðnaðarbanki Íslands h/f .....................0. 0. 1096 Iðnaðarráðherra .................... 0... nn 1093, 1160 Iðnfræðsluráð .....................0.2 00 1093 IÖnráð .............000..000 s.s 1093 Ingi Pálsson ..................... 00 s ss 1652 Ingi Gunnar Þórðarson ..............0.. 00. ns 1444 Ingibergur Sigurðsson .................0..0. 0. en 1533 Ingibjörg Bjarnadóttir ......................0. 00... nn. 92, 1326 Ingibjörg Halldórsdóttir ......................... 0... 1093 Ingibjörg Magnúsdóttir .......................0 0... 1614 Nafnaskrá XKVII Ingibjörg Matthíasdóttir ...............00000 0000 nn Ingimar Örn Ingólfsson ...........2....... 00 rt Ingólfur Arnarson ...........00..0000n0e nn Ingólfur Gíslason ................0000 000 Ingólfur Guðnason ...........00.0. 0000 senn Ingólfur Rúnar Ingólfsson ............000000 nennu ð nn Ingólfur Sigurgeirsson .............0.00.00n0 ns Íris Jónsdóttir ..........2.........0.. Ísafoldarprentsmiðja h/f ..........0...0.00 000. Ísbjörninn h/f ...........0..00. 000. n sn rn Íþróttasamband Íslands .............0.0..0 0... n rns Jafnréttisráð ..................0.0.e ner John A. Woods ............0...n ss Jóhann Jóelsson ............000 000. nr 1, Jóhanna Felixdóttir ............2.20%00. 0. enn Jóhanna Heiðdal .................... s.s ss Jóhannes Reynisson ...............00n0 sens Jón Bjarnason ............0..00.0 renn Jón Eysteinsson skiptaráðandi í Keflavík ...............0.0.0.... Jón Finnsson hrl. ...........2.000 000... Jón Guðmundsson ..........2.00..n enn Jón Guðmundsson .............%..0n. nn Jón Ingimundur Guðmundsson .........00000 00... enn Jón Steinar Gunnlaugsson .........000.0. 0000... 1495, 1505, Jón Ingólfsson ...........020200 000 n enn Jón Ísberg sýslumaður ..........0.000.000 000. 388, Jón Ingvar Jónsson ...........0%.00. 00 nn ene Jón Kr. Jónsson ...........0.0.0 s.s sn Jón Vídalín Jónsson ...........0.0.0. 0. enn Jón Laxdal ...............2... sn Jón Ingvar Pálsson ............0..%0.0 0... nr 226, Jón Ó. Ragnarsson ................0. sr nn Jón Páll Sigmarsson ............0.0. 0000 s Jón Sigurðsson .............%000. ner 1, 208, Jón Sæmundsson .............00 00 n eð Jón Ragnar Þorsteinsson settur bæjarfógeti ...........0..0..0... Jónatan Jónatansson .............000. s.n sn Jórunn Hrólfsdóttir .............0.0%0.0 0. nn enn 92, Júlíus Skúlason ............0.0.0. ss sn Júlíus Snorrason ..........200.0 00 rns Jörgensen, Friðrik ...........%0000. nn K 0000 Karólína Sveinsdóttir .............2.0... 00. nn Kaupfélag Húnvetninga ............0.%.00 00... n 0 955, Kaupfélag Ísfirðinga .............2...0.. 000... KXVIII Nafnaskrá Bls. Kirkjumálaráðherra f.h. kirkjumálaráðuneytis .................. 1656 Kjarnborun s/f ...............0.... 00 972 Kjartan R. Gíslason .............0%200..0 0000 560 Kjartan Snorrason ................%......0 nn 734 Kolbrún Baldvinsdóttir .............0.0200.0000 000 552 Kolbrún Ingimarsdóttir ......................0..0 00. 473 Kolbrún Viggósdóttir .................0.0.000..00 0000... 1369 Krabbameinsfélag Íslands ....................00... 0000. 228 Kristinn Bjarnason .....................00 0000 1105 Kristín Harðardóttir ..................0.0000 0... 1299 Kristín Stefánsdóttir ......................0000 00 490 Kristjana Friðriksdóttir ...............0000000. 0... 00 1600 Kristjana Guðmundsdóttir .............0.0.00000000000 0. 338 Kristján J. Jónsson ..............0..0.0 nn 356 Kristján Kjartansson ..................00000 00 1483 Kristján Snorrason ................00...ssssnn 734 Kristján Sæmundsson ...........00000.00 0000 1652 Kristveig Ósk Jónsdóttir ...................00.0 0... 1763 Landbúnaðarráðherra ............00.0..00. 00. 788, 830, 863, 1575 Landsbanki Íslands .........................0..... 788, 830, 863, 1575 Landsvirkjun ...................0.0. nn 1160 Langeyri h/f ................... 000 437 Lára Einarsdóttir ........................0 0000 544 Lárus Th. Halldórsson ................00.. 0000. sn 1533 Leigumáli ......................00...0 0. 641 Leó M. Jónsson ...........0..000 000 1031 Lilja Kristjánsdóttir .....................00000 000 1008 Lífeyrissjóður málm- og skipasmiða ..........0.0..0%0 0000... 968 Lífeyrissjóður sjómanna .................. 0000... 1735 Lífeyrissjóður Sóknar ................00..00 00... 226 Lífeyrissjóður starfsmanna ríkisins ............................ 1119 Lífeyrissjóður verkalýðsfélaga á Suðurnesjum .................. 693 Ljónið s/f ..........00.00... 253 Lovísa Hermannsdóttir ................... 0000. n 497 Lúðvík Jóhannsson .................% 0... sens 352 M 2... 34 Malbikunarstöð Reykjavíkurborgar ........................ 33, 228 Margrét Sigurjónsdóttir 1400 Margrét Jóna Sveinsdóttir .................0. 0... 933 Marinó P. Sigurpálsson .................. 0... 635 María Erla Kjartansdóttir .......................... 0000. 933 Matthías Einarsson .................0.. 000... 1686 Matthías Matthíasson .............0.... 0... n ns 1686 Már Pétursson skiptaráðandi ......................0 00.00.0000. 1558 Menntamálaráðherra ...............0. 00... en. 1089, 1093, 1110 Nafnaskrá KXIX Bls. Miðneshreppur .............0002 0000 1273 Mjólkurfræðingafélag Íslands ............0..00.00. 00. nt. 1093 Mjólkursamsalan í Reykjavík ...........0.0.0000. 0000... 513, 1093 Mosfellshreppur ...........0..00. 0000. 226 Níels Sigurður Olgeirsson ............0.000 00. n nn 77 Oddgeir Magnús Þorsteinsson .........0..%%. 000... nn 1, 1524 Olíuverslun Íslands h/f .........0...000........ 1083, 1086, 1374, 1395 Osta- og smjörsalan s/f .............00000 0000. 518 Othar Örn Petersen hrl. .........0000000.000 0. 641 OY Credit Ab ..............0.0.0 00. n nn 348 Ólafur Gíslason ér Co. h/f ........0..0.00. 000 245 Ólafur Helgi Grímsson ..................0.. 0 1758 Ólafur Kristján Guðmundsson ............0..020 0... 587 Ólafur Gunnlaugsson ..........0..0.. 00. 641 Ólafur Gústafsson hrl. ..........20...0000 00. 643 Ólafur Hermannsson ............200..00. nr 1361 Ólafur Hrólfsson .............0.000 00 547 Ólafur Jónsson .........0....20 00 1582 Ólafur Jónsson .........2...200.. 0 1655 Ólafur B. Ólafsson .........2...200..0. 00 17 Ólafur Ragnarsson hrl. .............0.00.0 0... 642 Ólafur Hörður Sigtryggsson ...............0.. 0... 1105 Ólafur Thoroddsen hdl. ............0...0000 0000. 641, 642, 643 Ólöf Erna Guðmundsdóttir ..............0.0....0 0... 544 Óskar Árnason .........2...2.0.0.0 0 1489 Óttarr Proppé .........0.020. 00. 647 Patrekshreppur .................2 00. n ss 1096 Pax Vobis .............02...0 sn 1054 Páll Haraldsson ...............0..0 0... nne nn 1600 Páll Jóhannsson ..............0..... nn 266 Páll A. Kristjánsson ............0..2%..00 00. 1594 Páll H. Pálsson ..................0 000. s nn 1164 Pálmi Lórensson ............. 1234, 1236, 1238, 1240, 1242, 1243, 1579 Pálsson s/f ..............20. 00. 226 Pétur Gunnlaugsson ................... 0... 641, 642 Pétur Haukur Jónsson ................2.. 00. ns 1563 Ragnar Eggertsson ................00... s.s 1600 Ragnheiður B. Brynjólfsdóttir ..............0.....00 00... 1361 Ragnheiður Hermannsdóttir .............0..... 0... nn 497 Ragnhildur Matthíasdóttir .............0......... 0000. 1686 Reiknistofan Garðastræti 17 s/f .................00 00... 232 Ríkissjóður ...............00..0 0 ns nn 1096 Rolant Dahl Christiansen .....................0.. 578, 580, 1136, 1253 Róbert Árnason ...........2.0.000.. 0 1299 Róbert Árni Hreiðarsson hdl. ...........0...000000 00. 642 KKK Nafnaskrá Bls. Rúnar Guðmundsson .................000 000... 508 S.G. Einingahús ...................... 00... 932 S.H. Bílaleigan ........................ 00... 1558 Samábyrgð Íslands á fiskiskipum ....................0.0.0.. 587 Samband íslenskra samvinnufélaga .............00..00..... 507, 1495 Sameignarfélagið Pálssynir s/f ................0.. 0000 000 640 Samvinnufélagið Hreyfill ...................0.00000 000... 1374, 1395 Samvinnutryggingar g/t ............. 226, 641, 642, 1096, 1652, 1763 Sigmar Stefán Pétursson .................0 0... ns 1672 Sigmundur Birgir Pálsson ...................... 000 nn 410 Sigmundur Sigfússon .................02.. 0000 n 1758 Sigríður Hallgrímsdóttir ....................... 00... 560 Sigrún S. Daníelsdóttir ......................... enn 1105 Sigrún Jónsdóttir ....................... 0000 863 Sigtryggur Sigtryggsson ..........0....0.. ss sr 1108 Sigtryggur Þrastarson .................00. 0000 17 Sigurbjörg Björnsdóttir ...................20.... nn 67 Sigurbjörn Eiríksson .................. 00... sen 1655 Sigurhans Hlynsson ..............0.2. 00... sen 928 Sigurmar Albertsson hrl. .........0..00..0.. 0000. 641, 642 Sigurmar K. Albertsson, skiptastjóri .......................... 693 Sigurpáll Marinósson .................0.0 0 s.n 635 Sigurður Brynjólfsson .............20. 00... 490 Sigurður Fjeldsted ..................... 0000. 863 Sigurður Georgsson .................... ss 718 Sigurður Gíslason ..............0....... 0 ss 226 Sigurður Gíslason ..........2..0.... 0. sn 640 Sigurður Guðbjörnsson ...........0...0.00 00. 643 Sigurður Guðmundsson ................. 0000 401 Sigurður I. Halldórsson .............2...00. 0... sn 641 Sigurður Hallgrímsson ....................0 00. nn 1460 Sigurður Helgason ..............00. 0000 0n ðe 1656 Sigurður Jónsson .............0... 0. ns 1 Sigurður Jónsson ...........0.00. 00. ens 1456 Sigurður Jónsson .................0. 0. sens 1524 Sigurður Páll Kristjánsson .................0.... enn 202 Sigurður Magnússon ..............0.0. 0. nn ns 1164 Sigurður Oddsson ............000..... sens 658 Sigurður Sigurðsson ..............0.0. 0. .n ss 718 Sigurður Sigurjónsson ..............0 00... 1166, 1167, 1168 Sigurður Þórisson .............0..0... ee nns rn 1656 Sigvarður Haraldsson .............0...... 0... 401 Símon Sigmundsson ............0..0.0. 000 ns 1533 Sjávarútvegsráðherra ....................00 0000 1018 Skeifan h/f ..............0.02 00. 210 Nafnaskrá KXKXI Bls. Skipafélagið Víkur h/f ...............0..0 000. nn 245 Skipasmiðjan Hörður h/f ................0. 00. s enn 782 Skiptaráðandinn í Árnessýslu f.h. þrotabús Vörðufells h/f . 955, 961 Skiptaráðandinn í Reykjavík f.h. þrotabús Árna Björgvinssonar 210, 933 Skiptaráðandinn í Reykjavík f.h. þrotabús E. Thorsteinssonar h/f . 547 Skiptaráðandinn í Reykjavík f.h. þrotabús Skrifstofutækni h/f .... 1031 Skúli Sverrisson ...............0..0.. senn 1054 Sláturfélag Suðurlands ...............0.00. 0... ens 1243 Snorri Kristjánsson ..............0..0.0 ns ns 734 Stálhúsgagnagerð Steinars h/f ..............0....0 0... 000... 226, 1096 Stáliðjan h/f .................00. 0. 226 Stefán G. Stefánsson ................0.. enn 507 Stefán Gunnarsson ..................s ess 241 Steypustöðin h/f ..............0.000 0000 226 Stjórn verkamannabústaða í Reykjavík f.h. Reykjavíkurborgar .... 1361 Svanhvít Kristjánsdóttir ................00..0000 0000 1563 Sveinn Ásgeirsson ................... 0. 1400 Sveinn Bjarnason .................00 00. sens 830 Sveinn Björnsson ..............0. 0... s 933 Sveinn Ívarsson ............0000...0 0. 578, 580, 1136, 1253 Sveinn Kjartansson ............2.00. 00. ens 1647 Sveinn Sigurbjörnsson ...............000 0. sens 1656 Sveinn Snorrason .............0..00. ss sn 1162 Sveinsstaðahreppur .................... 0. s enn 1138 Sverrir Elentínusson .................0000.s sr 617 Sverrir Guðmundsson ................2. 0. nn ss 1656 Sverrir Hermannsson f.h. menntamálaráðuneytisins .............. 1110 Sverrir S. Ólason ...............0.20. 000 260 Svínavatnshreppur ................00... ern 1138 Sýslunefnd Austur-Húnavatnssýslu .................0000 0000... 1138 Sýslusjóður Borgarfjarðarsýslu ...........0.0.0.000.... 788, 830, 863 Sýslusjóður Mýrarsýslu .............20000 000... 788, 830, 863 Sævar Rafn Jónsson ..............2.00. 00. ns 1358 Sævar Magnússon ..............0.00 0... n sn 1656 Sölumiðstöð hraðfrystihúsanna ..................... 00... 1512 Sölusamband íslenskra fiskframleiðenda .................0...... 1505 Tálkni h/f ...............0 0000... 14 Teitur Benediktsson ...............2.00.0. nn 560 Teitur Jónasson ..................0. s.s ss 2 Tollstjórinn í Reykjavík ................0.. 00... n nn 643 Torfalækjarhreppur .................0. 00... 1138 Torfi Ólafsson ..............0...0. 00. 1700 Tómas Þorvaldsson hdl. ..............0.0..00 0... nn nn 642, 643 Tryggvi Agnarsson ................0 00... sn 356 Tryggvi Guðmundsson ..............20.0.0. 0 sn sn 544 XKXII Nafnaskrá Bls. Unex ........0.02000 00. 1582 Unnur Einarsdóttir .................2... 0... n nn 1594 Uppboðshaldarinn í Árnessýslu .............0..00.00..00 00. 643 Utanríkisráðherra f.h. ríkissjóðs ...........0.0..00.000 0... 1273 Útvegsbanki Íslands h/f ...... 226, 932, 1229, 1234, 1238, 1240, 1351 Útver h/f ...........0.. 0000. 1018 Valgarð Briem hrl. ............2.0.... 0 ess 642 Veðdeild Landsbanka Íslands vegna Byggingarsjóðs ríkisins ....... 932 Veiðifélag Borgarfjarðar .............2.0%.0. 00... 788, 830, 863 Verkalýðs- og sjómannafélag Keflavíkur og nágrennis ........... 693 Verslun Sigurðar Pálmasonar h/f ..............0.0.. 000... 1575 Verslunarbanki Íslands h/f .........2...0.0.0 000. 641, 1700 Verslunin Kópavogur h/f ..............2....0 000 nn 1351 Vélsmiðjan Héðinn h/f ................0.0 0... nn en 1096 Vígdís Sigurjónsdóttir .............2.0.00.0. 00... 1166, 1167, 1168 Vörubílstjórafélag Suðurnesja ....................... 608, 617, 626 Vörukaup h/f ............2.2.2. 00. ns ss 1489 Woods, John A. .........2200.00 0. 67 Rr 924 Þ. Stefánsson € Co. ...........0..0 00. ns 507 Þorbjörn Datzko ..............00..0. s.s 17 Þorgils Axelsson ............00000. 0... 931, 932, 1165 Þorkell Steinar Ellertsson ..............00.0. 0... nn 1201 Þorkell Jóhann Pálsson ............000..0 0. n sn 226, 640 Þorsteinn Júlíusson .............2.00002 000. 0n rn 1162 Þorvaldur G. Einarsson .............2.... 0... sen 1582 Þorvaldur Garðar Helgason .............0..0. 0... nn nn 1339 Þorvaldur Bjarni Þorvaldsson .............00..00 00... . 1054 Þórhildur Einarsdóttir ..................0..0.0. 0. s.n 863 Þórmundur Hjálmtýsson ...........2.2...00 000. 559 Þóroddur Stefánsson ...........20%.0.. s.n sn 507 Þórólfur Kristján Beck, hrl. ...........0..0.0000 000... 1089 Þórshamar h/f, bifreiðaverkstæði .................0.0. 00... 241 Þórshöll h/f ...........0...0.. 0 ses 1690 Þórunn Hermannsdóttir .............0.2... 000. enn 497 Þrotabú Árna Björgvinssonar ............0.0.0..0. 0. nn. 210 Þrotabú Blikksmiðjunnar Vogs h/f .............0000 0000... 968 Þrotabú Byggingafélagsins Reynis h/f ................0....0.0... 1089 Þrotabú E. Thorsteinsson h/f ..............0.00. 00... 547 Þrotabú Hafskips h/f ..........00000. 000... 664, 1735 Þrotabú Heimis h/f ................0.0 200 .n nr 693 Þrotabú Skrifstofutækni h/f ................. 0000. 1031 Þrotabú Vörðufells h/f .............0.....0.00.... 12, 955, 961, 1152 Þverárhreppur ................0.0 0000 1138 Örn Andrésson .........222222.2ll 77 Nafnaskrá XXXIIl Bls. Örn Höskuldsson .........0.2........ 0. 226 Örn Jónsson ................ 200. 373- B. Opinber mál. Aðalsteinn Guðlaugur Aðalsteinsson ..............000.. 0000. 1757 Atli Þór Jóhannesson ...................2 0... ss 36 Axel Kristjánsson .................%..0 0000. 995 Ágúst Þór Sigurðsson ...................0 000 36 Ármann Jakobsson .........2...%.2. 200. 995 Árni Árnason ..............2.2. 0. 890 Árni Sigurðsson ................2. 00. 757 Ásgeir Þór Ásgeirsson ..................00 00. 1185, 1553 Benedikt Halldórsson ...................... 000. 1785 Bergmann Gunnarsson ................. 0000. s 36 Bjarni Guðbjörnsson ................... 00... 995 Bjarni Hákonarson ...............0... 00 ns 757 Bjarni Ágúst Jónsson ..........2..0..... 0000 655 Björgólfur Guðmundsson ................... 0... nn. 990, 1146 Björn Einarsson ...............%.2...02nn sn 521 Björn Hermann Hermannsson ..............0... 0000. nn. 757 Bryndís Ólafsdóttir .....................0.0 1156 Einar Sturluson ..................0.2. 00 36 Einar Sverrisson ..........2.0...0...0 0. 356 Eiríkur Ingólfsson ...................20 0000 748 Elías Kristjánsson vegna Nýju vídeóleigunnar s/f ............... 4 Ellert B. Schram ...............%.. 20... 766 Elspa Sigríður Salberg Elísdóttir ................0......000000.. 31 Erlingur Rúnar Steingrímsson ................... 000... 1754 Eyþór Sölvi Jónsson .................. 00... sn 947 Friðgeir Bjarni Skarphéðinsson .............0.00 0000. . 325 Garðar Óskar Sverrisson ..........2.....2..0 0. 1750 Gissur Sveinn Ingólfsson .................. 0000. 1003 Gísli Wendel Birgisson ................. 0... 0n en 229 Guðmundur Arnarsson ..............0... 0. ns 1434 Guðmundur Bjarnason .............0.0.. 0... ern ól Guðmundur Árni Davíðsson .............0..00.00. nr 934 Guðmundur Kristján Kristinsson ...................0. 0000... 751 Guðrún Pálsdóttir ....................... 0... 769 Gunnar Halldór Baldursson .................... 0000... 769 Gunnar Gunnarsson .................. s.n 205 Gunnlaugur Jóhann Friðgeirsson ...................0. 000... 317 Gunnlaugur Rafn Traustason ............0.00. 0000 n nn 1191 Halldór Ágúst Guðbjarnason ..................0 0... n 995 Halldór Lárus Pétursson ...........0.000.00. 0000. 495, 1410, 1426 Halldóra Arndís Ingvadóttir ........................ 0... 769 KXXIV Nafnaskrá Bls. Hannes Hólmsteinn Gissurarson .........0..0.00. 0. nn 7148 Hannes Jóhannsson ...........000.000.0.n enn 769 Harry Þór Hólmgeirsson .............0.0..0 ns nes 1549 Haukur Steinar Baldursson ...........0..00.0 000... 59 Heimir Steinarsson ..............%00 00. ns 1078 Helgi Aðalsteinsson .............0.0.0000 000 n nn 1594 Helgi Magnússon ..........0%.0.. 0000 990, 1146 Henrik Aas ..............00. 00. sn 448 Hjálmar Reynir Styrkársson ............0..2 0000... 52 Hjörtur Helgi Þráinsson ...............0..0 0000. 0 nn 1332 Hörður Einarsson ............0..000 00. 0 ns 166 Hörður Ólafsson ............0..00. 00. 653 Ingimundur Jónsson eigandi Vídeóspólunnar ................... 2 Ingólfur Rúnar Jónsson ...........0.0.000 0000 nn 999 Jakob Falur Garðarsson ...............%00 000 n sn 757 Jóhann Kristinn Þór Jónsson ............000.0 0000. n 0... 266 Jóhann Þórir Jónsson ............2.00.0..0.n ns 10, 11, 93 Jóhann Frímann Traustason ............0.0. 0000... nr 1191 Jón Helgi Bjarnason ..........0.0.0..0..00n nn 921 Jón Þór Grímsson ............00.. 00. ns 738 Jón Ágúst Guðjónsson ..........0.0.0. nn 1726 Jón Sigurðsson ...........0.%00. 0 ne 208 Jónas Antonsson ...........00.. nn 1343 Jónas Ágúst Ágústsson ........0.0....0.0 00 757 Jónas Kristjánsson ............0.000. 000 nn nn 766 Jónas Gunnar Jónasson Rafnar ............0.00.000. 0000... 995 Júlíus Petersen Guðjónsson ..........0%..0. 000. enn 26 Kjartan Gunnarsson .............00.0 000 148 Klemens Adriansson ............00000 000 ss ns 122 Konráð Jónsson ...............0. 00. nn sn 1334 Kristgeir Hákonarson ...............0..0 0200. 0 nn 1426 Kristján Aðalsteinsson ...........2..000 0000 00 nn 890 Kristján Ingi Einarsson ...............00.0 0000. 674 Kristján Torfason ...............%0.0 0 nn een rn 129 Lárus Jónsson .............0.0. nes 995 Magni Veturliðason ...............00. 000 nnn tn 757 Magnús Einarsson ..........0..0.00.00neðnn nr 1620 Magnús Friðrik Óskarsson ...........0....0. 0. nt 1063 Magnús Sigurjónsson ...........00.0. 0000 1244 Magnús Sveinsson ............00.0 000 345 Margrét Guðmundsdóttir .............0...02.0 000 769 Matthildur Kristensdóttir .............0.0200. 000 n0 nr 36 Mörður Ingólfsson .............0..0.0 0 een 700 Ólafur Sigurgeir Hólm Guðbjartsson ...........0...00 0000... 1179 Ólafur Gunnarsson ..........2.2.2ssss 203 Nafnaskrá XXXV Bls. Ólafur Valtýr Hauksson ................... 394 Ólafur Helgason .................0.0... 995 Ómar Örn Grímsson ................00 0 1158 Óskar Eggertsson ...................00. 757 Óttarr Proppé ................0. 0. 1155 Páll Bragi Kristjónsson .................... 00... 990, 1146 Pálmi Ólafsson ....................00 0 937 Ragnar Kjartansson ...................... 2000 0 0 990, 1146 Ragnheiður Valdimarsdóttir .............0.0.0.000..0.00.0.0.0. 769 Ragnheiður Þórðardóttir ................0.0...000.00. 0. 769 Róbert Árni Hreiðarsson ...................... 453 Runólfur Þór Jónsson ..........0....0000 0000 1103 Sigurður Axel Axelsson ............0..000... 00. 1773 Sigurður Haukur Engilbertsson ...............0..0..000 0. 890 Sigurður Kristján Guðmundur Sigurðsson ...................... 274 Sigurpáll Eiríkur Garðarsson ................0.000. 0. 526 Stefán Júlíus Arthúrsson ...................0000 nr 530 Stefán Karl Linnet ......................00n0 7169 Steinar Halldórsson .................02..0. 0000 1078 Steingrímur Njálsson ..............0.000 0000. 743, 1189, 1649 Svanur Elí Elíasson .................000000. 0 1519 Sveinn R. Eyjólfsson .................000 nn 766 Úlfar Snæfjörð Ágústsson ............00....0. 757 Valgeir Vésteinn Jósafatsson ............0..0.00... 00. 6 Victor Strange ..................0... 1549 Þorfinnur Ómarsson ................0..000 0. 1481 Þorgeir Þorgeirsson ...............0000000000 0. 546, 1280 Þórður Bachmann ................0..00.00000 000. 450 Ævar Kjartansson ..................000 00 769 II. SKRÁ um lög, reglugerðir, samþykktir o.fl., sem vitnað er til í LVIII. bindi hæstaréttardóma. 1855, 31. maí. Tilskipun, sem lögleiðir á Íslandi lög 5. janúar 1851, um eftirlaun. — 1131 1874, 5. janúar. 1. gr. — 44. gr. — 1878, nr. 3, 12. Stjórnarskrá um hin sérstaklegu málefni Íslands. 357 357 apríl. Lög um skipti á dánarbúum og félagsbúum o.fl. — 668, 969, 1736 6. kap. — 1737 8. kap. — 1747 12. gr. — 672, 673 78. gr. — 1736 82. gr. — 694, 1737, 1738, 1745, 1747, 1748, 1749 83. gr. — 694, 1737, 1738, 1740, 1743, 1744, 1745, 1747, 1748, 1749 84. gr. — 664, 694, 696, 698, 699, 969, 970, 1737, 1740, 1743, 1744, 1745, 1747, 1748, 1749 85. gr. — 694, 1744, 1745, 1747, 1748, 1749 86. gr. — 674, 694, 1736, 1737, 1738, 1741, 1744, 1745, 1747, 1748, 1749 87. gr. — 664, 694, 695, 696, 1744 96. gr. — 693 1884, nr. 1, 12. janúar. Lög um bygging, ábúð og úttekt jarða. 1. gr. — 683 1885, nr. 29, 16. desember. Lög um lögtak og fjárnám án undanfarins dóms eða sáttar. 1. gr. — 969 2. gr. — 1274 8. gr. — 1523 15. gr. — 501, 1688 1887, nr. 18, 4. nóvember. Lög um veð. 3. gr. — 1688 4. gr. — 1101 6. gr. — 1101 1887, nr. 19, 4. nóvember. Lög um aðför. 17. gr. — 1724 33. gr. — BSI 3. gr. — 81 43. gr. — 1523 44. gr. — 386, 387, 388, 1107 Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o.fl. KXXVII 1904, nr. 4, 4. mars. Lög um eftirlaun. — 1131 1905, nr. 19, 20. október. Lög um byggingarsamþykktir. 6. gr. — 1447 1905, nr. 46, 10. nóvember. Lög um hefð. 2. gr. — 1658, 1669, 1671 8. gr. — 1659 1919, nr. 41, 28. nóvember. Lög um landamerki o.fl. — 1574 1. gr. — 1573 2. gr. — 1573 8. gr. — 1564, 1565 1919, nr. 72, 28. nóvember. Lög um stofnun lífeyrissjóðs fyrir embættis- menn og um skyldur þeirra til að kaupa sjer geymdan lífeyri. — 1131 4. gr. — 1131 5. gr. — 1131 1920, nr. 9, 18. maí. Stjórnarskrá konungsríkisins Íslands. 2. gr. — 357 57. gr. — 357 1921, nr. 39, 27. júní. Lög um stofnun og slit hjúskapar. — 474 VII. kafli — 473 79. gr. — 474 1921, nr. 51, 27. júní. Lög um lífeyrissjóð embættismanna og ekkna þeirra. 3. gr. — 1131 4. gr. — 1131 1922, nr. 39, 19. júní. Lög um lausafjárkaup. 6. gr. — 1494 22. gr. — 344 42. gr. — 49, 339, 343, S11, 1531, 1611 43. gr. — 343 45. gr. — 343 47. gr. — 723 52. gr. — 339, 343, 344 53. gr. — 339, 1531 54. gr. — 1526, 1529, 1531 55. gr. — 343 56. gr. — 343 57. gr. — 343, 344 58. gr. — 343 1923, nr. 15, 20. júní. Vatnalög. 4. gr. — 802 5. gr. — 802 147. gr. — 1203 XKXVIII Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o.fl. 1923, 1927, 1930, 1932, 1933, 1933, 1933, 1933, 1936, 1936, 149. gr. — 1203 nr. 20, 20. júní. Lög um réttindi og skyldur hjóna. 18. gr. — 725, 727 49. gr. — 727 nr. 12, 31. maí. Sveitarstjórnarlög. — 798, 840, 873 nr. 2, 7. janúar. Lögreglusamþykkt fyrir Reykjavík. — 1481, 1482 nr. ól, 23. júní. Lög um lax- og silungsveiði. — 811 nr. 73, 19. júní. Lög um bann við okri, dráttarvexti o.fl. — 953 nr. 87, 19. júní. Ábúðarlög. 3. gr. — 683 nr. 93, 19. júní. Víxillög. — 1731, 1356 1. gr. — 349, 1357 10. gr. — 350 20. gr. — 348, 350, 351 21. gr. — 350 40. gr. — 350, 1354 47. gr. — 1355 48. gr. — 1355 50. gr. — 1355 94, 19. júní. Lög um tékka. — 1704 1. gr. — 1192, 1580 18. gr. — 1704 22. gr. — 1704 25. gr. — 1704 29. gr. — 137, 198 42. gr. — 1704 44. gr. — 1703 73. gr. — 96, 98, 105, 109, 119, 1195, 1200, 1413, 1423 nr. 7, 1. febrúar. Lög um samningsgerð, umboð og ógilda löggern- inga. — $11 Ill. kafli — 727 35. gr. — 1297, 1298 37. gr. — 1296 nr. 85, 23. júní. Lög um meðferð einkamála í héraði. — 1S21 XI. kafli — 604 XII. kafli — 1492 XVII. kafli — 1356, 1357, 1581 . gr. — „gr. — „gr. — 29. 34. 36. 31. 40. 45. 46. 41. 48. 49. 50. $1. 52. 53. 66. 67. 69. 70. 78. 80. 81. 82. 88. 95. 96. 97. 98. 99. 100. 105. 108. 110. 113. 114. 116. 117. 118. 120. 129. 134. 2785. 177. gr. — gr. — A gr. gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o.fl. XXXIX 1118, 1119, 1137 1118 1118, 1136 357 646 996, 997, 1148, 1149, 1151, 1161, 1189 — 799, 845, 1110, 1593 1336, 1591 688, 820, 1447, 1449 1570, 1574 1144, 1145 842 1532 585, 1255 584 375 43 1263 658, 1095, 1116, 1263 1377 820, 842, 1145 650, 652 650 604, 652 1354 223, 584, 586, 820, 1095, 1109, 1762 7135, 736 735 586 520, 1579 584 584 203, 586, 1108, 1262, 1762 1049, 1762 1523, 1745 1745, 1746 223, 431, 432, 1262, 1689, 1701 223, 586, 1108, 1262, 1762 784 403, 544, 551, 577, 737, 1085, 1581 223, 1701 1531 564 640 216, 604, 1092 KL Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o.fl. 178. gr. — 316, 1135, 1368, 1739 180. gr. — 545 184. gr. — 216, 604 190. gr. — 388, 1523, 1581, 1689, 1690 193. gr. — 1392 195. gr. — 437, 1724 208. gr. — 1704, 1705 223. gr. — 1746 1936, nr. 133, 28. desember. Reglugerð um tekju- og eingarskatt. 57. gr. — 1010 1938, nr. 47, 11. júní. Lög um fasteignasölu. 4. gr. — 494 1940, nr. 19, 12. febrúar. Almenn hegningarlög. — 1148 XIV. kafli — 1039, 1292 XVII. kafli — 1758 XXII. kafli — 31, 32, 1519 XXVI. kafli — 141 KXVII. kafli — 1292 2. gr. — 329, 748, 755, 758, 1551 13. gr. — 764, 1338 18. gr. — 945 20. gr. — 31, 32, 127 22. gr. — 891, 1344, 1349, 1423, 1425, 1729, 1733 42. gr. — 982, 1410, 1432, 1598 49. gr. — 323, 329, 902, 903, 1552 50. gr. — 323, 329, 717, 902, 903, 940, 1552 51. gr. — 953 57. gr. — 121, 128, 132, 133, 141, 201, 358, 362, 742, 771, 936, 940, 948, 949, 954, 1002, 1180, 1184, 1185, 1200, 1350, 1425, 1435, 1734 57. gr. a. — 141 60. gr. — 892, 1432, 1598, 1784 69. gr. — 749, 913 70. gr. — 323, 902, 1552, 1598 71. gr. — 59, 60, 742, 1246, 1333 72. gr. — 1411, 1426, 1622 74. gr. — 141, 716, 764, 1065, 1077, 1334 75. gr. — 716 76. gr. — 323, 329, 892, 902, 903, 1077, 1552, 1595, 1599, 1631, 1645 71. gr. — 121, 132, 201, 275, 318, 323, 325, 329, 450, 454, 739, 7168, 892, 934, 936, 1004, 1411, 1432, 1442, 1598, 1622, 1631, 1645, 1784 78. gr. — 323, 325, 329, 530, 747, 1411, 1432, 1645 88. gr. — 1290 95. 106. 108. 121. 124. 125. 138. 139. 155. 157. 158. 164. 173. 176. 186. 194. 195. 200. 202. 209. 210. 211. 217. 218. 219. 220. 226. 229. 231. 233. 237. 239. 244. 245. 247. 248. 249. 250. 254. 255. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o.fl. XLI 1290 655 1283, 1291 1290 266, 273 1290 129, 130, 132, 141, 199, 201, 275, 287, 309, 772, 906, 913, 1291 129, 130, 131, 141, 199, 200, 201 122, 124, 127, 275, 287, 309, 906, 913, 922, 923, 1159, 1428, 1431, 1436, 1437, 1439, 1440, 1441 1773, 1781 129, 130, 132, 141, 199, 1150 231, 1596 „— 319, 323, 326, 329, 891, 894, 901, 913 770, 772, 775 748, 755 9, 267, 271 1180, 1184 231 231 743, 747 1290 701, 716, 1065, 1066, 1077 530, 531, 533, 655, 1077, 1787 1000, 1065, 1077, 1291, 1788, 1790 53 271, 346, 347, 655 747 1290 1624, 1630 346, 347, 1290, 1332, 1333, 1624, 1630 1290 1292 37, 39, 527, 533, 744, 913, 936, 1159, 1413, 1620, 1622, 1623, 1625, 1633, 1645 1633, 1637 96, 98, 117, 129, 141, 199, 201, 275, 287, 309, 522, 523, 525, 667, 669, 671 62, 94, 97, 98, 105, 119, 1150, 1195, 1344, 1349, 1410, 1413, 1422, 1423, 1426, 1774, 1776, 1781 129, 201, 1039, 1774, 1776, 1784 1039, 1044, 1046, 1727, 1729, 1733 496, 906, 913 529, 1411 KLII 1941, 1942, 1943, 1943, 1944, 1944, Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o.fl. 256. gr. — 533 257. gr. — 231, 360, 361, 655, 1624 259. gr. — 231, 533, 1349 261. gr. — 98, 105, 121 263. gr. — 37, 39 264. gr. — 72, 271, 273, 1698, 1761 nr. 112, 9. október. Lög um lax- og silungsveiði. — 805 18. gr. — 825 31. gr. — 805 86. gr. — 805 nr. ól, d. júlí. Lög um málflytjendur. 2. gr. — 1495, 1502, 1503, 1505, 1513 7. gr. — 1495, 1503, 1513 8. gr. — 1495, 1512 nr. 65, 16. desember. Lög um dómsmálastörf, lögreglustjórn, gjald- heimtu o.fl. í Reykjavík. — 357 nr. 101, 30. desember. Lög um Lífeyrissjóð starfsmanna ríkisins. — 1132 10. gr. — 1131 12. gr. — 1121, 1124, 1125, 1131, 1132, 1133 nr. 33, 17. júní. Stjórnarskrá lýðveldisins Íslands. — 205, 1013 VII. kafli — 1015, 1016 1. gr. — 474 2. gr. — 357, 479, 793, 820, 826, 835, 868, 1009, 1013, 1014, 1015, 1016 40. gr. — 983, 1009, 1014, 1015, 1017, 1021, 1022, 1023, 1028, 1029 41. gr. — 1022, 1023 44. gr. — 1009 45. gr. — 1009 60. gr. — 824 61. gr. — 357 65. gr. — 32 67. gr. — 9, 684, 685, 688, 792, 793, 807, 812, 817, 820, 826, 835, 841, 853, 867, 868, 874, 1009, 1010, 1011, 1014, 1015, 1017, 1023, 1027, 1363 69. gr. — 1447 72. gr. — 29, 398, 399, 749, 754, 758, 1290 76. gr. — 793, 820, 835, 968, 1022 71. gr. — 1009, 1014, 1015, 1017, 1021, 1022, 1023, 1028, 1029 718. gr. — 1009 nr. 61, 31. október. Lög um byggingarmálefni Reykjavíkur. 1449 1945, 1947, 1948, 1949, 1949, 1951, 1951, 1951, 1952, 1954, 1954, Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o.fl. XLIII nr. 108, 31. desember. Lög um byggingarsamþykktir fyrir sveitir og borp, sem ekki eru löggiltir verslunarstaðir. 7. gr. — 1447 nr. 95, 5. júní. Lög um lögræði. 31. gr. — 1688 nr. 26, 1. apríl. Lög um breyting á lögum nr. 108 frá 1945, um bygg- ingarsamþykktir fyrir sveitir og þorp, sem ekki eru löggiltir verslunar- staðir. 3. gr. — 1447 nr. 18, 22. mars. Lög um kyrrsetningu og lögbann. 9. gr. — 1568 11. gr. — 1523, 1567 12. gr. — 613, 622, 631 20. gr. — 1388, 1564 24. gr. — 609, ól1, 612, 618, 620, 621, 625, 627, 628, 630 26. gr. — 1564 27. gr. — 609, 618, 627, 1388, 1564, 1565 28. gr. — 612, 621, 630, 1565 nr. 57, 25. maí. Lög um nauðungaruppboð. — 1523 1. gr. — 1688, 1744 4. gr. — 389. 646. 1101, 1521, 1522, 1523, 1689 8. gr. — 1098 22. gr. — 391, 644, 1099, 1100 23. gr. — 1100 28. gr. — 1099 29. gr. — 645, 1152 38. gr. — 391 40. gr. — 392 nr. 8, 5. febrúar. Ábúðarlög. 3. gr. — 683 nr. 49, 16. mars. Lög um sölu lögveða án undangengins lögtaks. — 1745 1. gr. — 1743 nr. 110, 19. desember. Lög um lagagildi varnarsamnings milli Íslands og Bandaríkjanna og um réttarstöðu liðs Bandaríkjanna og eignir þess. — 1277 1. gr. — 1276 nr. 113, 29. desember . Lög um lausn ítaka af jörðum. — 1668 nr. 11, 9. febrúar. Auglýsing um fullgildingu Evrópuráðssamnings um verndun mannréttinda og mannfrelsis. — 357, 358 nr. 20, 8. mars. Lög um vátryggingarsamninga. 25. gr. — 381 KLIV Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o.fl. 1954, 1954, 1954, 1954, 1954, 1955, 1955, 1955, 1956, 1956, 1957, 29. gr. — 1372 nr. 33, 8. apríl. Lög um lögreglustjóra á Keflavíkurflugvelli. — 1276 nr. 34, 12. apríl. Sóttvarnarlög. S. gr. — 657 nr. 38, 14. apríl. Lög um réttindi og skyldur starfsmanna ríkisins. 3. gr. — 1112 20. gr. — 770, 773 nr. 106, 17. desember. Lög um yfirstjórn mála á varnarsvæðunum o.fl. — 1278 2. gr. — 1278 nr. 111, 27. desember. Lög um greiðslu verðlagsuppbótar á laun opin- berra starfsmanna. — 1131 nr. 22, 3. maí. Lög um breyting á almennum hegningarlögum nr. 19, 12. febrúar 1940. — 717 4. gr. — 128, 132, 201, 358, 717, 742, 936, 1180, 1184, 185, 1425, 1435, 1734 1. gr. — 892, 1598 nr. 32, 14. maí. Lög um breyting á lögum nr. 101/1943 ofl. — 1132 8. gr. — 1125 nr. 64, 2. september. Lög um Lífeyrissjóð starfsmanna ríkisins. — 1132 10. gr. — 1131, 1133 12. gr. — 1131 16. gr. — 1133 nr. 49, 7. apríl. Íþróttalög. 26. gr. — 1271 nr. 57, 10. apríl. Lög um prentrétt. 15. gr. — 398, 1290 nr. 53, 6. júní. Lög um lax- og silungsveiði. — 792, 794, 804, 806, 809, 813, 819, 820, 821, 822, 825, 826, 835, 836, 853, 867, 868, 869, 877, 889 16. gr. — 825 19. gr. — 806 20. gr. — 825 35. gr. — 792, 793, 796, 798, 803, 804, 805, 806, 809, 812, 815, 819, 820, 822, 824, 825, 826, 828, 834, 835, 836, 837, 839, 840, 841, 853, 855, 857, 858, 859, 867, 868, 869, 872, 873, 874, 877, 882, 884, 885, 888, 899 107. gr. — 792, 804, 826, 835, 867 108. gr. — 805, 809 109. gr. — 828, 860, 886 1958, nr. 10, Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o.fl. XLV 19. mars. Farsóttarlög. 1. gr. — 657 2. gr. — 657 1959, nr. 11, 20. mars. Lög um viðauka við lög nr. 64/1955, um Lífeyrissjóð starfsmanna ríkisins. — 1132 1. gr. 12. gr. 1960, nr. 10, — 97, 1. gr. gr. gr. gr. gr. gr. nb 12. gr. 13. gr. 14. gr. 20. gr. 1960, nr. 58, — 938, — 1125, 1133 — 1132 20. febrúar. Lög um söluskatt. 986, 987 — 987 — 973, 974, 978, 981, 987 — 973, 974, 980, 981 — 978, 981, 986 — 979, 987 — 973, 974, 975, 977, 978, 979, 980, 981, 982, 983, 984, 985, 987, 988, 989 — 986 — 982, 985, 987, 989 — 981, 982, 985, 987, 989 — 979, 981 28. júní. Lög um bann við okri, dráttarvexti o.fl. 939, 948, 952 3. gr. — 937, 939, 947, 948, 952 5. gr. — 216, 543, 1024 6. gr. — 937, 941, 945, 947, 948, 950, 952, 1556 1961, nr. 10, 13. gr. 1961, nr. 12, 12. gr. 14. gr. 1961, nr. 36, 23. mars. Lög um Seðlabanka Íslands. — 664, 1016 29. mars. Lög um Útvegsbanka Íslands. — 996 — 996 29. mars. Ábúðarlög. 3. gr. — 683 1961, nr. 44, 29. mars. Lög um breytingar á lögum nr. 38 /1954 um réttindi og skyldur starfsmanna ríkisins. — 173 1961, nr. 58, — 798, 29. mars. Sveitarstjórnarlög. 840, 873 32. gr. — 472 36. gr. — 472 1961, nr. 98, 23. desember. Lög um dómsmálastörf, lögreglustjórn, gjald- heimtu o.fl. í Reykjavík. — 357 1961, nr. 102, 28. desember. Lög um heimild fyrir ríkisstjórnina til að stað- festa fyrir Íslands hönd Parísarsamþykktina um vernd eignarréttinda á sviði iðnaðar. XLVI 1962, 1962, 1962, 1962, 1963, 1963, 1963, 1963, Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o.fl. — 1718 nr. 8, 14. mars. Erfðalög. VI. kafli — 1403 34. gr. — 1403, 1405. 40. gr. — 1403 41. gr. — 1403 42. gr. — 1403 43. gr. — 1403 44. gr. — 1400, 1403, 1407 nr. 68, 27. apríl. Lög um heimild til sameiginlegrar innheimtu opinberra gjalda. — 369, 371, 4. gr. — 666 nr. 70, 28. apríl. Lög um tekjuskatt og eignarskatt. 4. gr. — 1010 nr. 95, 11. ágúst. Reglugerð um sameiginlega innheimtu opinberra gjalda í Reykjavík. — 369 4. gr. — 666 nr. 29, 29. apríl. Lög um Lífeyrissjóð starfsmanna ríkisins. 12. gr. — 1120, 1121, 1122, 1123, 1124, 1125, 1128, 1129, 1131, 1132, 1133, 1134, 1135 nr. 66, 31. desember. Siglingalög. — 24 8. gr. — 581, 605 42. gr. — 25 49. gr. — 381 93. gr. — 251 94. gr. — 251 98. gr. — 251 199. gr. — 19, 24, 25 200. gr. — 20, 24 216. gr. — 24 229. gr. — 251 nr. 67, 31. desember. Sjómannalög. — 25, 408 11. gr. — 409 12. gr. — 409 13. gr. — 407 18. gr. — 25, 408, 409 32. gr. — 404, 407, 408, 409 35. gr. — 407 41. gr. — 25 51. gr. — 25, 381 nr. 245, 31. desember. Reglugerð um tekjuskatt og eignarskatt. 103. gr. — 666 Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o.fl. XLVII 1964, nr. 19, 21. maí. Skipulagslög. — 1449 II. kafli — 1447 28. gr. — 500 1964, nr. 34, 21. maí. Lög um loftferðir. 136. gr. — 381 1964, nr. 55, 17. júlí. Lög um tekjuskatt og eignarskatt. 4. gr. — 1010 1964, nr. 140, 10. ágúst. Samþykkt um stjórn Reykjavíkurborgar og fundarsköp borgarstjórnar. 25. gr. — 472 1965, nr. 19, 10.maí. Lög um Húsnæðisstofnun ríkisins. — 1366 1965, nr. 27, 22. apríl. Lög um breyting á lögum nr. 38/1954 um réttindi og skyldur starfsmanna ríkisins. — 773 1965, nr. 29, 23. apríl. Lög um breyting á lögum nr. 41/1919 um landa- merki. — 1564, 1565 1965, nr. 39, 24. mars. Byggingarsamþykkt Reykjavíkur. 11. gr. — 1450 1965, nr. 90, 7. október. Lög um tekjuskatt og eignarskatt. 4. gr. — 1010 1965, nr. 97, 22. desember. Lög um breyting á lögum nr. 19/1965 um Hús- næðismálastofnun ríkisins. — 1366, 1367 1965, nr. 100, 10. ágúst. Reglugerð um breyting á reglugerð nr. 95/1962 — 372 1966, nr. 53, 13. maí. Lög um vernd barna og unglinga. 45. gr. — 231 1966, nr. 68, 11. maí. Lög um iðnfræðslu. 1. gr. — 1093, 1094 1966, nr. 71, 6. maí. Lög um verðtryggingu fjárskuldbindinga. — 822, 1589 1966, nr. 101, 8. desember. Lög um framleiðsluráð landbúnaðarins, verð- skráningu, verðmiðlun og sölu á landbúnaðarvörum o.fl. 1966, nr. 217, 25. október. Reglugerð um gerð skipulagsáætlana. 19. gr. — 471 1967, nr. 23, 14. febrúar. Auglýsing um fyrirmynd að byggingarsamþykkt fyrir skipulagsskylda staði utan Reykjavíkur. 1.6.1. gr. — 1301, 1303 1.7. gr. — 1447 1.7.1. gr. — 1449, 1452, 1453 1.7.2. gr. — 1450, 1453 1.7.3. gr. — 1449 KLVIII Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o.fl. 1967, nr. 58, 29. apríl. Orkulög 1967, 1968, 1968, 1968, 1225 III. kafli — 1203 11. gr. — 1207, 1208, 1209 75. gr. — 1203 nr. 78, 28. apríl. Reglugerð um íbúðarbyggingar ríkisins og Reykja- víkurborgar. 1367 nr. 8, 8. apríl. Lög um breyting á lögum nr. 19/1965 um Húsnæðis- stofnun ríkisins. nr. 25. 26. 27. 31. 46. 41. 48. 49. 50. 66. 67. 68. 69. 70. 73. 74. 78. 80. nr. 2 Ao ooRÐ 1367 40, 23. apríl. Umferðarlög. gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — „gr. — 47, 2. 1725 gr. — gr. — gr. — gr. — gr. — 59, 231, 454, 455, 527, 654, 738, 739, 741, 1156, 1157, 1244, 245, 1246, 1334, 1335, 1756 1292, 1334 318, 319, 323, 450, 451, 452, 738, 739, 741, 934, 935, 936, 1156, 1157, 1244, 1245, 1246, 1755, 1756 53, 455, 739, 741, 1292, 1334 53, 352, 354, 919, 1652 1292 915, 919 53, 454, 455, 738, 739. 741, 919 934, 935, 936, 1481, 1751, 1752 917, 920 72. 74, 75, 919, 929, 1770 72, 352, 354, 355, 915, 1372, 1770 72, 73, 919, 929, 1372, 1764, 1766, 1770, 1772 70, 72, 73, 354, 919, 1372, 1764, 1766, 1770, 1771 381 70, 72, 919, 929, 931, 1764, 1765, 1766 1369, 1371, 1372, 1373 53, 60, 318, 319, 323, 450, 451, 452, 454, 455, 527, 739, 741, 742, 934, 935, 1155, 1156, 1244, 1245, 1246, 1334, 1335, 1752, 1755, 1756 53, 57, 59, 318, 319, 323, 324, 450, 653, 654, 738, 739, 142, 934, 1155, 1157, 1245, 1246, 1334, 1335, 1481, 1482 maí 1968. Lög um vörumerki. 1706, 1708, 1722 1709, 1719, 1724 1724 1723, 1724, 1725 1709 1718 1968, 1969, 1969, 1969, 1969, 1969, 1969, 1970, 1970, 1970, 1970, 1970, 37 38. nr nr un nr 5. 8. 9. nr. 60. ól. 71. 72. nr. 7. nr. 16. 21. 24. 21. 33. nr. Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o.fl. ÁLIX „ gr. — 1719 gr. — 1719, 1721, 1725 . 122, 23. apríl. Reglugerð um breyting á reglugerð nr. 78/1967. 1367. „ 14, 19. mars. Lög um breyting á lögum um Lífeyrissjóð hjúkr- arkvenna, nr. 16, 24. apríl 1965. . 42, 12. maí. Lög um afréttarmálefni, fjallskil o.fl. gr. — 1660 gr. — 1665, 1666 gr. — 1666, 1667 59, 28. maí. Lög um tollheimtu og tolleftirlit. gr. — 1081 gr. — 1081 gr. — 1081 gr. — 1081 63, 28. maí. Lög um verslun ríkisins með áfengi, tóbak og lyf. gr. — 398 82, 2. júlí. Áfengislög. gr. — 27, 28, 29 gr. — 1332, 1333 gr. — 60, 1156, 1157 gr. — 1157 gr. — 27, 28, 60 96, 31. desember. Auglýsing um staðfestingu forseta Íslands á reglugerð um Stjórnarráð Íslands. 13 nr nr. nr. 15. 64. nr. nr. A Á I „gr. — 1277, 1278 . 30, 12. maí. Lög um Húsnæðisstofnun ríkisins. 1367 36, 9. maí. Lög um leigubifreiðar. 1004, 1005, 1006 gr. — 1003, 1004, 1005, 1006 gr. — 1005, 1006 gr. — 1003, 1005, 1006 gr. — 1003, 1006 gr. — 1006 gr. — 1004, 1005 38, 11. maí. Breyting á lögum nr. 53/1957 um lax- og silungsveiði. 792, 825, 826, 835, 860, 867, 868, 886 gr. — 792, 803, 825, 867 gr. — 834, 867 52, 12. maí. Lög um eftirlit með skipum. 1530 76, 23. júní. Lög um lax- og silungsveiði. 792, 794, 796, 808, 809, 810, 819, 828, 834, 835, 836, 839, 847, 853, 857, 860, 867, 868, 869, 872, 878, 886 1970, 1970, 1970, 1971, 1971, 1971, 1971, 1971, 1972, 1972, Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o.fl. XV. kafli — 824, 848, 879 16. 20. 35. 6l. 85. 94. 95. 96 gr. gr. gr. gr. gr. gr. gr. . gr. 825 825 792, 819, 822, 823, 834, 867 825 817 809, 811, 824, 847, 878, 879, 884 792, 809, 810, 811, 813, 815, 816, 817, 819, 820, 821, 822, 823, 824, 825, 827, 828, 835, 844, 847, 848, 850, 854, 855, 857, 858, 859, 860, 868, 878, 879, 881, 882, 884 811, 822 nr. 106, 28. desember. Lög um sölu á íbúðum, sem byggðar eru af fram- kvæmdarnefnd byggingaráætlunar í Reykjavík eða til útrýmingar heilsuspillandi húsnæðis. — 1367 3. gr. — 1367 nr. 169, 21. ágúst. Reglugerð um söluskatt. — 987 14. gr. — 975, 976, 977, 978, 981, 982, 985, 988 27. gr. — 986 29. gr. — 986 nr. 244, 3. nóvember. Reglugerð um hámarksfjölda leigubifreiða til vöruflutninga á félagssvæði Vörubílstjórafélagsins Þróttar. — 1006 nr. 19, 5. apríl. Útvarpslög. — 1748, 757, 758 2. gr. — 752, 754, 763, 764, 768 24. gr. — 748, 750, 755, 757, 759, 763, 764, 767, 768 nr. 59, 18. apríl. Lög um breyting á lögum nr. 63, 28. maí 1969 um verslun ríkisins með áfengi, tóbak og lyf. — 398 nr. 68, 15. júní. Lög um tekjuskatt og eignarskatt. 4. gr. — 1010, 1016 46. gr. — 371 nr. 79, 13. ágúst. Lög um iðju og iðnað. — 1305 nr. 87, 24. desember. Lög um orlof. — 1061 nr. 60, 9. maí. Lög um stofnun og slit hjúskapar. — 474, 727 4S. gr. — 727, 728 54. gr. — 726, 721 55. gr. — 727 nr. 73, 29. maí. Höfundalög. 3,5, 570 Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o.fl. LI 4. gr. — 1281 35. gr. — 567, 570 36. gr. — 568. 571 1972, nr. 74, 27. apríl. Lög um skipun dómsvalds í héraði, lögreglustjórn, tollstjórn o.fl. — 357 1972, nr. 204, 20. júlí. Reglugerð um vinnuaðstæður og öryggisbúnað á vinnustöðum. — 381 2. gr. — 1471, 1473, 1474 8. gr. — 377, 380 9. gr. — 377, 380 12. gr. — 377, 380 13. gr. — 377, 380 14. gr. — 377, 380 17. gr. — 377, 380 1973, nr. 11, 6. apríl. Lög um framkvæmd eignarnáms. 1. gr. — 81 17. gr. — 811, 814, 860, 886 1973, nr. 60, 30. apríl. Lög um breyting á lögum nr. 68/1971 um tekjuskatt og eignarskatt o.fl. 8. gr. — 371 1973, nr. 75, 21. júní. Lög um Hæstarétt Íslands. 17. gr. — 1354 20. gr. — 18, 77, 232, 260, 311, 330, 352, 462, 560, 575, 635, 646, 658, 683, 915, 968, 1083, 1273, 1293, 1299, 1361, 1444, 1456, 1460, 1579, 1600, 1706 21. gr. — 35, 203, 384, 544, 579, 580, 646, 650, 724, 782, 1089, 1108, 1110, 1160, 1253, 1558, 1758 22. gr. — 3S, 650 21. gr. — 1S61 30. gr. — 1495, 1505, 1512 31. gr. — 384 34. gr. — 576 36. gr. — 311, 575, 1358 38. gr. — 646, 647 41. gr. — 33 44. gr. — 576 45. gr. — 401, 519, 520, 664, 794, 869, 1083, 1087, 1300, 1475, 1579 53. gr. — 997, 1147, 1728 58. gr. — 43, 658, 1263 1973, nr. 210, 2. ágúst. Reglugerð um breyting á reglugerð um söluskatt nr. 169/1970. 2. gr. — 986 1974, nr. 32, 10. apríl. Lög um breyting á lögum nr. 3/1978, um skipti á dánarbúum og félagsbúum o.fl. LII Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o.fl. — 667, 1736, 1737, 1744 6. gr. — 1736 7. gr. — 696 1974, nr. 49, 16. maí. Lög um Lífeyrissjóð sjómanna. 10. gr. — 1740, 1743, 1745 1974, nr. 51, 16.maí. Lög um gatnagerðargjöld. — 466, 469, 470 1974, nr. 64, 21. maí. Lög um breyting á lögum nr. 19/1940. — 894 I. gr. — 901 1974, nr. 65, 21. maí. Lög um ávana- og fíkniefni. — 204, 207, 208, 210 2. gr. — 319, 323, 324, 326, 329, 900, 901, 1550, 1551, 1595, 1596, 1598 3. gr. — 901 5. gr. — 319, 323, 324, 326, 328, 894, 895, 901, 903, 1550, 1551, 1552, 1595, 1596, 1598, 1599 6. gr. — 329, 894, 901, 1550, 1552, 1595 1974, nr. 74, 21. ágúst. Lög um meðferð opinberra mála. XXI. kafli — 1481 4. gr. — 257 9. gr. — 1184 15. gr. — 996, 997, 1189 20. gr. — 1281 21. gr. — 141 22. gr. — 992, 996, 997, 1147, 1148, 1149, 1151 36. gr. — 1281 40. gr. — 1750 43. gr. — 3 48. gr. — 4, 5 $1. gr. — 4, 5 65. gr. — 656 66. gr. — 656 67. gr. — 6,9, 205, 207, 210, 231, 346, 347, 496, 655, 1104, 1159, 1520, 1649, 1650, 1651, 1758 72. gr. — 449 75. gr. — 9, 32, 231, 346, 347, 656, 1520 71. gr. — 60, 1156, 1157 79. gr. — 1186 86. gr. — 449, 1163, 1186 87. gr. — 449, 1163 89. gr. — 299, 993, 1641, 1645 92. gr. — 993 102. gr. — 276 108. gr. — 11, 1427 1974, 1975, 1975, 1976, 1976, 1976, Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o.fl. LI 112. gr. — 59, 1155, 1157, 1332, 1333 115. gr. — 41, 1280 118. gr. — 41, 201, 329, 358, 362, 743, 747, 901, 948, 1065, 1077, 1291, 1774, 1781, 1787, 1790 122. gr. — 530, 766 124. gr. — 995, 997, 1147, 1184, 1185, 1554 131. gr. — 1290 132. gr. — 1290 133. gr. — 1290 134. gr. — 1290 136. gr. — 1290 140. gr. — 525, 946, 1338, 1427 141. gr. — 58, 134, 533, 682, 747, 940, 948 142. gr. — 128, 529, 756, 1082, 1350, 1632 145. gr. — 61, 461 146. gr. — 525, 1427 147. gr. — 1434 171. gr. — 36, 448, 1146, 1281 172. gr. — 2,4,6, 31, 204, 205, 208, 229, 449, 495, 655, 991, 1103, 1158, 1519, 1553, 1757 174. gr. — 31, 35, 345, 449 175. gr. — 317, 325, 1064 178. gr. — 742, 1246 185. gr. — 1189 nr. 390, 19. desember. Reglugerð um sölu og meðferð ávana- og fíkniefna. — 325, 900, 901 2. gr. — 318, 319, 326, 895, 900, 1550 10. gr. — 318, 319, 324, 326, 895, 1550 nr. 11, 28. apríl. Lög um ráðstafanir í efnahagsmálum og fjármálum til þess að stuðla að jafnvægi í þjóðarbúskapnum og treysta undirstöðu atvinnu og lífskjara. 10. gr. — 372 18. gr. — 372 nr. 392, 4. september. Fjallskilareglugerð fyrir Vestur-Húnavatnssýslu. 40. gr. — 391, 392 nr. 14, 19. mars. Lög um breytingar á lögum nr. 85/1936 um meðferð einkamála í héraði. — 564 nr. 16, 21. apríl. Lög um breyting á lögum nr. 19/1940. — 17S1, 1752 3. gr. — 892, 1432, 1598 nr. 29, 26. maí. Lög um kjarasamninga Bandalags starfsmanna ríkis og bæja. 26. gr. — 764 LIV 1976, 1976, 1976, 1976, 1976, 1976, 1976, 1976, 1976, 1976, Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o.fl. nr. 31, 26. maí. Lög um breyting á lögum nr. 38/1954, um réttindi og skyldur opinberra starfsmanna. — 173 nr. 42, 25. maí. Lög um lagagildi viðaukasamnings milli ríkisstjórnar Íslands og Swiss Aluminium Ltd., um álbræðslu í Straumsvík. — 1397 nr. 54, 25. maí. Lög um breyting á umferðarlögum nr. 40, frá 23. apríl 1968. — 53, 60, 318, 450, 451, 452, 454, 455, 527, 739, 741, 742, 934, 935, 936, 1156, 1244, 1245, 1246, 1752, 1755, 1756 nr. 59, 31. maí. Lög um fjölbýlishús. III. kafli — 1534 5. gr. — 1534 10. gr. — 1534, 1536, 1537, 1538 13. gr. — 1539 15. gr. — 1534, 1536, 1537, 1538 nr. 64, 31. maí. Ábúðarlög. — 659 II. kafli — 684 2. gr. — 683, 684, 685, 688 3. gr. — 691 4. gr. — 661, 690, 691 5 6 „ gr. — 691 . gr. — 691 11. gr. — 687, 691 12. gr. — 691 21. gr. — 684, 687, 691 22. gr. — 691 27. gr. — 660, 690 nr. 65, 31. maí. Jarðalög. — 1668 6. gr. — 684, 685, 687, 688, 692 26. gr. — 644 nr. 67, 31. maí. Lög um löggilta endurskoðendur. — 1148 7. gr. — 1150 10. gr. — 1150 nr. 71, 31. maí. Lög um breyting á lögum nr. 597/1969 um tollheimtu og tolleftirlit. 2. gr. — 1081 nr. 78, 31. maí. Lög um jafnstöðu kvenna og karla. 11. gr. — 1117 nr. 101, 28. desember. Lög um breyting á almennum hegningarlögum nr. 19/1940. 4. gr. — 329, 902, 903 9. gr. — 128 1976, 1976, 1977, 1977, 1977, 1977, 1977, 1977, 1978, 1978, Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o.fl. LV nr. 107, 28. desember. Lög um breyting á lögum um meðferð opinberra mála nr. 74/1974. 19. gr. — 1280 24. gr. — 530. 766 29. gr. — 61 nr. 280, 25. júní. Reglugerð um samþykktir fyrir fjölbýlishús. — 1534, 1537, 1538 1. gr. — 1536 nr. 16, 5. maí. Lög um breyting á umferðarlögum nr. 40, 23. apríl 1968. — 935, 936 nr. 27, 11. maí. Lög um ráðstafanir til að draga úr tóbaksreykingum. — 398, 399 nr. 35, 12. maí. Lög um viðauka við lög nr. 94, 19. júní 1933, um tékka. — 98, 99, 105, 109, 119, 1195, 1200, 1413, 1423 nr. 46, 13. maí. Lög um skotvopn, sprengiefni og skotelda. 35. gr. — 1624 nr. 318, 25. ágúst. Samþykkt um breytingu á lögreglusamþykkt fyrir Reykjavík nr. 2, 7. janúar 1930. — 1481, 1482 nr. 445, 27. desember. Reglugerð um breyting á reglugerð nr. 245/ 1963 um tekjuskatt og eignarskatt. — 3 nr. 3, 17. febrúar. Lög um ráðstafanir í efnahagsmálum. — 364, 368, 371 S. gr. — 363, 365, 370, 371 6. gr. — 363, 365, 366, 370, 371 nr. 6, 5.maí. Gjaldþrotalög. II. kafli — 14, 1155 X. kafli — 1747 1. gr. — 218, 431 1. gr. — 13, 1153, 1154, 13S1 8. gr. — 13S1 10. gr. — 12, 1152, 1351, 1647 13. gr. — 1728 19. gr. — 1740 24. gr. — 1745, 1747 25. gr. — 669 30. gr. — 669 54. gr. — 212, 216, 218, 956, 958, 959, 960, 962, 963, 965, 966, 967 57. gr. — 1559 61. gr. — 216, 956, 959, 963, 965 62. gr. — 216, 219, 959, 960, 965, 967, 1040 63. gr. — 216, 959, 965 LVI Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o.fl. 65. gr. — 1041, 1053 68. gr. — 1036 69. gr. — 667, 669, 670, 671, 672, 673 78. gr. — 1736 88. gr. — 1049 96. gr. — 1049, 1050 108. gr. — 547, 549, 550, 551, 552, 666, 694, 695, 1562, 1741, 1745, 1746, 1747 110. gr. — 549, 1560, 1745, 1746, 1747 112. gr. — 1089, 1092 114. gr. — 1090 120. gr. — 1560 1978, nr. 9, 5. maí. Lög um geymslufé. 4. gr. — 1060 1978, nr. 32, 12. maí. Lög um hlutafélög. — 1040, 1148 52. gr. — 1039, 1049 60. gr. — 1032, 1039, 1049 110. gr. — 1040 116. gr. — 1032 120. gr. — 1039, 1049 132. gr. — 1032, 1039, 1041, 1049, 1053 134. gr. — 1049, 1050 151. gr. — 1150 152. gr. — 1150 1978, nr. 40, 18. maí. Lög um tekjuskatt og eignarskatt. — 1011 82. gr. — 1010 1978, nr. 41, 18. maí. Lög um Iðntæknistofnun Íslands. IS. gr. — 678 1978, nr. 42, 18. maí. Iðnaðarlög. — 675, 1305 8. gr. — 677, 681, 1093, 1094 gr. — 677, 678 1978, nr. 52, 11. maí. Lög um breyting á áfengislögum nr. 82/1969. — 28, 60, 1156 1978, nr. 54, 18. maí. Byggingarlög. — 1275, 1276, 1278 V. kafli — 380 9. gr. — 1274 12. gr. — 1444, 1445, 1446, 1447, 1448, 1449, 1450, 1451, 1452, 15. 1453, 1454, 1456, 1457, 1458, 1459, 1460, 1461, 1462, 1463, 1464 30. gr. — 1274, 1275 1978, nr. 56, 16. maí. Lög um verðlag, samkeppnishömlur og óréttmæta viðskiptahætti. 1978, 1978, 1978, 1978, 1978, 1978, 1979, 1979, 1979, 1979, 1979, 1979, Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o.fl. LVI — 678, 1252 2. gr. — 1674 8. gr. — 1673 20. gr. — 1296 26. gr. — 1296, 1297 21. gr. — 678 nr. 96, 8. september. Bráðabirgðalög um kjaramál. — 3 nr. 97, 14. júlí. Lög um áskorunarmál. — 430 9. gr. — 431 nr. 293, 1. ágúst. Auglýsing um takmarkanir á ávísun lækna á amfetamín og nokkur fleiri lyf. — 319, 323, 895, 900 nr. 316, 8. september. Reglugerð um breyting á reglugerð nr. 169/ 1970, um söluskatt með áorðnum breytingum. — 975, 987, 988 2. gr. — 981, 982 nr. 406, 3. nóvember. Reglugerð um fasteignaskráningu og fasteigna- mat. 6. gr. — 254 nr. 414, 4. desember. Reglugerð um umferðarmerki og notkun þeirra. 29. gr. — 919 nr. 13, 10. apríl. Lög um stjórn efnahagsmála o.fl. — 822 nr. 19, 1. maí. Lög um rétt verkafólks til uppsagnarfrests frá störfum og til launa vegna sjúkdóms og slysaforfalla. 1. gr. — 32, 34 3. gr. — 31, 33, 34, 36, 37 4. gr. — 46 S. gr. — 46 6. gr. — 46 nr. 21, 21. maí. Lög um breyting á lögum nr. 29/1985, um lögtak og fjárnám. — 969 1. gr. — 969 nr. 23. 21. maí. Lög um breytingar á lögum nr. 3/1978. 1. gr. — 696, 698 nr. 44, 1. júní. Lög um húsaleigusamninga. — 5 18. gr. — 1107 23. gr. — 1107 nr. 56, 30. maí. Lög um dómvexti, viðauki við lög nr. 85, 23. júní 1936 um meðferð einkamála í héraði. — 233, 364, 367, 374, 495, 561, 724, 729, 922, 999, 1024, 1029, 1034, 1035, 1135, 1169, 1171, 1178, 1209, 1210, 1298, 1615, 1655 LVIII Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o.fl. 1. gr. — 47, 353, 403, 410, 412, 433, 564, 572, 574, 602, 985, 1016 1979, nr. 249, 12. júní. Reglugerð um breyting á reglugerð nr. 169/1970 um söluskatt. 1. gr. — 981 1979, nr. 292, 16. maí. Byggingarreglugerð. — 1276, 1278, 1453, 1474 VI. kafli — 380 3.1.2. gr. — 1275 3.4.1. gr. — 1274 3.4.2. gr. — 1274 3.5. gr. — 1446, 1452, 1453, 1457, 1458, 1459, 1462, 1463 3.5.1. gr. — 1453 3.S.2. gr. — 1446, 1458, 1462 1980, nr. 23, 26. maí. Lög um breyting á lögum nr. 10/1960, um söluskatt. — 973 1980, nr. 49, 30. maí. Lög um breyting á sjómannalögum nr. 67, 31. desember 1963, sbr. lög nr. 53, 20. maí 1969. 1. gr. — 25 1980, nr. 51, 9. júní. Lög um Húsnæðisstofnun ríkisins. — 1262 65. gr. — 1367 66. gr. — 1364, 1367 1980, nr. 55, 9. júní. Lög um starfskjör launafólks og skyldutryggingu líf- eyrisréttinda. 1. gr. — 1251, 1674 1980, nr. 60, 3. júní. Lög um breyting á lögum nr. 65/1974, um ávana- og fíkniefni. — 208, 319, 323, 326, 328, 894, 901, 1550, 1551, 1595, 1596, 1598 1980, nr. 67, 9. september. Bráðabirgðalög um breyting á lögum nr. 29/1963, um Lífeyrissjóð starfsmanna ríkisins. — 1123 6. gr. — 1124, 1132 1980, nr. 98, 31. desember. Lög um breyting á lögum nr. 29/1963, um Líf- eyrissjóð starfsmanna ríkisins. — 1120, 1123, 1124, 1125, 1131, 1132 4. gr. — 1121 6. gr. — 1120, 1121, 1123, 1124, 1125, 1128, 1132, 1133, 1134 13. gr. — 1133, 1134 1980, nr. 280, 24. júní. Auglýsing um ákvörðun gjalds á innflutt kjarnfóður. — 1546 1981, nr. 9, 15. apríl. Barnalög. — 480, 483, 484, 487 IV. kafli — 488 10. gr. — 35 13. gr. — 36 1981, 1981, 1981, 1981, 1981, 1982, 1982, Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o.fl. LIX 14. gr. — 483 16. gr. — 480, 488 20. gr. — 476, 479, 480, 481, 483, 486, 487, 488 21. gr. — 474 22. gr. — 474, 475, 477, 479, 480, 483, 484, 485, 486, 487, 488 23. gr. — 475, 488 24. gr. — 476, 479, 484, 486, 487, 488 38. gr. — 384 40. gr. — 385 58. gr. — 35 nr. 20, 18. maí. Lög um breyting á almennum hegningarlögum nr. 19/1940, sbr. lög nr. 22/1955. 10. gr. — 530, 533 11. gr. — 1000 nr. 28, 26. maí. Lög um breyting á lögum nr. 85/1936 um meðferð einkamála í héraði. — 1108, 1137, 1138, 1581 6. gr. — 1136 9. gr. — 799, 845, 1593 11. gr. — 1591 14. gr. — 43 22. gr. — 223 40. gr. — 1689, 1690 nr. 75, 14. desember. Lög um tekjuskatt og eignarskatt. — 1009 6. gr. — 1009, 1010, 1016 7. gr. — 1009, 1014, 1016, 1017 67. gr. — 1009 713. gr. — 1015 76. gr. — 1015 81. gr. — 1014 82. gr. — 1009, 1010, 1011, 1013, 1015, 1016 83. gr. — 1009, 1015 109. gr. — 369, 666 112. gr. — 664, 989, 1016 113. gr. — 669, 670, 671, 673 nr. 314, 29. júní. Auglýsing um bann við vörslu og meðferð ávana- og fíkniefnis. — 895, 901 nr. 558, 25. ágúst. Reglugerð um iðnfræðslu. 6. gr. — 677, 681, 1093, 1094 nr. 33, 4. maí. Lög um breyting á lögum nr. 10/1960 um söluskatt. 1. gr. — 986 nr. 75, 13.maí. Lög um breyting á almennum hegningarlögum nr. 19/1940, sbr. lög nr. 34/1980 og sektarmörk nokkurra laga. LX Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o.fl. — 208 1. gr. — 323, 329, 902, 903 9. gr. — 319, 323, 326, 328, 895, 901, 1550, 1551, 1595, 1596, 1598 1982, nr. 75, 15. mars. Reglugerð um skipulagsmál á varnarsvæðunum. — 1278, 1279 1982, nr. 78, 27. júlí. Bráðabirgðalög um breyting á lögum nr. 51/1980 um Húsnæðisstofnun ríkisins — 1367 1982, nr. 95, 31. desember. Lög um breyting á lögum nr. 73/1980 um tekjustofna sveitarfélaga. 3. gr. — 664 1982, nr. 356, 1. júlí. Reglugerð um tollfrjálsan farangur ferðamanna og farmanna við komu frá útlöndum o.fl. — 1079 5. gr. — 1079, 1080, 1081, 1082 1982, nr. 486, 23. ágúst. Reglugerð um söluskatt. 14. gr. — 979, 980, 985, 986, 989 1983, nr. 33, 23. mars. Lög um bann við ofbeldiskvikmyndum. —3,5 1983, nr. 50, 20. apríl. Bráðabirgðalög um breyting á lögum nr. 51/1980, um Húsnæðisstofnun ríkisins. — 1362, 1366, 1367 3. gr. — 1362, 1366 1983, nr. 55, 27. maí. Bráðabirgðalög um ráðstafanir í sjávarútvegsmálum. 3. gr. — 1018, 1020, 1024, 1026, 1028, 1029, 1498, 1507, 1515 1983, nr. 145, 15. mars. Reglugerðum breyting á reglugerð nr. 361/1982. — 1081 1983, nr. 313, 13. maí. Reglugerð um tollfrjálsan farangur ferðamanna og Jfarmanna við komu frá útlöndum. — 1081 1983, nr. 320, 17. maí. Reglugerð um takmörkun leigubifreiða í Reykjavík og ráðstöfun atvinnuleyfa. — 1006 1. gr. — 1005 2. gr. — 1005 1983, nr. 335, 18. maí. Reglugerð um sölu og veitingar áfengis. 16. gr. — 27, 28, 29 1983, nr. 594, 8. ágúst. Reglugerð um breyting á reglugerð nr. 313/1983. — 1081 1984, nr. 46, 30. maí. Lög um breyting á lögum nr. 59, 28. maí 1969 um toll- heimtu og tolleftirlit, með síðari breytingum. 9. gr. — 1081 1984, nr. 47, 30. maí. Lög um breyting á lögum nr. 29/1963 um Lífeyrissjóð starfsmanna ríkisins. — 1131 1984, 1984, 1984, 1984, 1985, 1985, 1985, 1985, 1985, 1985, 1985, Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o.fl. LXI 2. gr. — 1133 4. gr. — 1123, 1128, 1133 9. gr. — 1134 nr. 68, 30. maí. Lögræðislög. 13. gr. — 925, 926 19. gr. — 925 nr. 71, 30. maí. Lög um ráðstafanir í sjávarútvegsmálum. — 1498, 1507, 1515 3. gr. — 1018, 1020, 1021, 1022, 1024, 1026, 1027, 1028, 1029 nr. 73, 28. maí. Lög um fjarskipti. 2. gr. — 764, 768 23. gr. — 750, 755, 756, 759, 763, 764, 761, 768 24. gr. — 748, 758 nr. 74, 28. maí. Lög um tóbaksvarnir. 7. gr. — 394, 395, 397, 398, 399, 400 19. gr. — 400 nr. 13, 21. maí. Lög um breyting á lögum um ávana- og fíkniefni nr. 65/1974. — 208, 319, 323, 326, 328, 329, 895, 901, 1550, 1595, 1596, 1598 nr. 27, d. júní. Lög um breyting á lögum nr. 74/1974 um meðferð opinberra mála. — 1184 nr. 34, 19. júní. Siglingalög. — 1745 171. gr. — 591 197. gr. — 1743 nr. 42, 10. júní. Lög um breyting á lögum nr. 19/1940. 1. gr. — 1552 nr. 46, 27. júní. Lög um framleiðslu, verðlagningu og sölu á bú- vörum. — 1578 nr. 65, 28. júní. Lög um jafna stöðu og jafnan rétt kvenna og karla. — 1110, 1112, 1113, 1114 1. gr. — 1112, 1113, 2. gr. — 1112, 1114 3. gr. — 1112 S. gr. — 1112, 1114, 1115 6. gr. — 1114 9. gr. — 1112, 1114 16. gr. — 1113, 1115, 1116, 1117 17. gr. — 1112, 1113, 1114, 1115, 1116, 1117 19. gr. — 1115 20. gr. — 1110 nr. 68, 27. júní. Útvarpslög. — 1748, 757, 758 LXII Skrá um lög, reglugerðir, samþykktir o.fl. 2. gr. — 7SS 25. gr. — 748, 757 33. gr. — 748, 757 37. gr. — 748, 755, 757 1985, nr. 98, 20. desember. Lög um breyting á gjaldþrotalögum nr. 6/1978. 1. gr. — 1740 1986, nr. 7, 7. apríl. Lög um breyting á lögum nr. 16/1978 um varnir gegn kynsjúkdómum. 1. gr. — 657 1986, nr. 16, 7. janúar. Reglugerð um sölu og meðferð ávana- og fíkniefna. — 204, 207, 208, 210, 323, 900, 901 2. gr. — 325, 329, 901, 1595, 1596, 1598 3. gr. — 328, 901 10. gr. — 325, 328, 329, 901, 1550, 1551 1986, nr. 36, 5. maí. Lög um Seðlabanka Íslands. IV. til bráðabirgða — 664 1986, nr. 84, 7. febrúar. Auglýsing um takmarkanir á ávísun lækna á amfetamín og nokkur fleiri lyf. — 328, 329, 900, 901 1986, nr. 177, 26. mars. Reglugerð um breyting á reglugerð um ávana- og fíkniefni nr. 16/1986 — 1550, 1551 1986, nr. 339, 22. júlí. Reglugerð um búmark og fullvirðisrétt. 23. gr. — 1578 1987, nr. 12, 20. mars. Lög um breyting á lögum nr. 57/1949, um nauð- ungaruppboð. 1. gr. — 1152 1987, nr. 25, 17. mars. Vaxtalög. — 1729, 922, 939, 948, 999, 1169, 1294, 1302, 1303, 1615, 1674 III. kafli — 973, 1672 7. gr. — 1438, 1440 10. gr. — 776, 955, 956, 962, 1300, 1526, 1600, 1690, 1700, 1735, 1773, 1775 14. gr. — 776, 962, 1193, 1600, 1690, 1700, 1735, 1773, 1775 15. gr. — 776 1987, nr. 68, 10. júlí. Bráðabirgðalög um ráðstafanir í fjármálum. — 1247, 1274 1987, nr. 209, 8. maí. Reglugerð um tollfrjálsan farangur ferðamanna o.fl. — 1079 6. gr. — 1080 IV. EFNISSKRÁ TIL YFIRLITS Aðilaskipti að kröfu ...................0. 0... Aðild ............... a 388, 1444, 1456, 1460, Afréttir ...............0.0 000 Arkitektar ................0000 0. 232, 1444, 1456, Atvinnuréttindi ...............0.0 0000... 1003, 1444, 1456, Aukabiðdagagjald ........................ senn Ábúð ......00.0. 0. 658, Ábyrgð 00.00.2020 Ábyrgð á mannvirkjagerð ...............0.0. 000 Ábyrgð á veðskuld ..............0.0.0.0. 0. Ábyrgð stjórnar- og skilanefndarmanna í hlutafélagi .............. Ábyrgð útvegsmanns ................2.0. 00. Áfengisauglýsingar ....................0. 0000. Áfengislög ..............2.2.. 0. Áfrýjum ........... 0. 384, 388, Áfrýjunarstefna .................. 2002. Áhættutaka ..............000.0. 220 Ákæra ............ 00. 36, 743, 937, 947, Árekstur bifreiða ................... 000. Áskorunarmál ............0...00. 0 513, 518, Ávana- og fíkniefni ........................ 317, 325, 890, 1549, Barnalög. Sjá: Börn og meðlag .................... 0000... 384, Bein fógetagerð ................... 00... 384, Bifreiðar: A. Einkamál ................... 67, 352, 915, 928, 1369, 1652, B. Opinber mál ... 52, 317, 450, 453, 738, 934, 1244, 1334, 1750, Björgunarlaun .................%.. 00 .nn sn Blóðrannsókn. Blóðflokkar. Sjá: Mat og skoðun ............. 67, Bráðabirgðasvipting ökuleyfis .............0..00..0 000. 0... 653, Brot á húsfriði ................2..0 0... Brot gegn 108. gr. almennra hegningarlaga .............0........ Brot gegn 176. gr. almennra hegningarlaga. Sýkna ............... Brot í opinberu starfi ..............0....0 0. ens 129, Búskipti ..............0.000 00... Byggingarsamvinnufélög ..............0.%.0. 00. ens Bætur ..............0.0 000 788, 830, Börn ..........2...0.00 000. 384, Dagsektir ................00. 0... 437, Dómarar: 1. Dómarar í Hæstarétti: Bls. 693 1563 1656 1460 1460 245 683 1229 1299 260 1031 587 26 26 1096 575 67 995 1652 1086 1594 473 1105 1763 1754 17 700 1481 1620 1280 769 274 724 1361 863 473 1374 LXIV Efnisskrá til yfirlits Bls. Þrír hæstaréttardómarar dæma mál 2, 4, 6, 12, 14, 26, 31, 33, 34, 36, 52, 59, 61, 202, 203, 205, 208, 226, 228, 229, 241, 253, 260, 310, 330, 345, 348, 352, 356, 388, 401, 448, 453, 490, 495, 508, 513, 518, 521, 526, 530, 544, 546, 547, 559, 575, 580, 635, 647, 650, 653, 655, 658, 674, 724, 729, 734, 738, 743, 769, 782, 928 Sjö dómarar dæma mál ..............0200000 0000. 362 Varadómari dæmir mál í Hæstarétti 42, 67, 77, 210, 266, 410, 430, 534, 552, 560, 587, 608, 626, 643, 664, 683, 693, 700, 718, 748, 757, 769, 775, 890, 937, 947, 955, 1096, 1119, 1273, 1374, 1395, 1600, 1614, 1690 2. Samdómendur í héraði 17, 42, 77, 129, 232, 241, 245, 338, 376, 437, 497, 508, 560, 587, 635, 718, 788, 830, 863, 1179, 1299, 1465, 1533, 1582, 1600, 1706 3. Dómstólar: Fógetaréttur ............020000 0000 nð nr 384, 658 Sakadómur í ávana- og fíkniefnum ................ 317, 325, 890 Skiptaréttur ..........0.000 000... 4, 547, 664, 693, 724 Uppboðsréttur ............00..00.nen er 388 4. Setudómari dæmir mál í héraði ............... 129, 253, 410, 1656 5. Dómara ekki getið í héraðsdómi 34, 77, 203, 241, 338, 352, 552, 693, 924, 1118, 1326 6. Sératkvæði: Í Hæstarétti 17, 26, 52, 93, 129, 210, 220, 253, 310, 356, 362, 373, 384, 388, 394, 410, 430, 437, 497, 560, 587, 643, 647, 674, 683, 693, 729, 734, 769, 788, 830, 863, 915, 955, 961, 990,995, 1003, 1008, 1031, 1078, 1119, 1146, 1201, 1247, 1263, 1273, 1280, 1299, 1374, 1395, 1426, 1563, 1656, 1686, 1706, 1726, 1735, 1763 Í héraði ..........0.0.00000 000 863, 1533 7. Hæfi dómara .............0.0.0 0... 11, 1160, 1189 8. Fébótaábyrgð vegna dómaraverka ...............0..00.00.. 643 Dómkröfur ..........0..0000 nenna 462 Dómsátt úr gildi felld ......................0..... 59, 1155, 1156, 1332 Eignarnámsbætur ..................002 000 senn 497 Eignaspjöll, 257. gr. almennra hegningarlaga .................... 356 Eignaupptaka ...................0..... 317, 325, 748, 890, 1549, 1594 Endurgreiðsla ................0.00 0000 n 0 313, 1247 Endurheimta ................0. 000 00 nn 1229 Endurupptaka ............0...00022 00 547 Erfðafesta .................20 0000 437 Efðaskrá ............0..02. 0000 e nr 1400 Farmskírteini ...................0 0000. 245 Fasteignakaup ............00.0 000... 42, 77, 310, 534, 718, 1600 Fasteignir ..............002. 0000. 1201, 1540 Fébótaábyrgð vegna dómaraverka ...............00. 00... 00. 643 Félög ...........00 0000. 0 0 1247 Efnisskrá til yfirlits Fjarskiptalög .............000..00. 0. 748, Fjárdráttur .....................0.0 0. 93, Fjárnám ...................... 717, 508, 518, 1083, 1086, 1293, Fjársvik .......... 0... 61, 93, 1191, 1343, 1410, Fjölbýlishús .................0. 0. Foreldraráð ..................0.... 002 Forgangskröfur ...............0....0 0020 Forsendulaus úrskurður .................0. 00... Framhaldsrannsókn ................. 00... 0 nn Framsal kröfu .............0.0...%0 0000. Frávísun: A. Einkamál: 1. Frá héraðsdómi 220, 462, 650, 734, 1108, 1110, 1119, 1138, 2. Frá Hæstarétti 202, 226, 228, 513, 518, 575, 647, 664, 1089, 3. Frávísunardómur felldur úr gildi ....... 580, 782, 1093, B. Opinber mál: 1. Frá héraðsdómi ................0. 00. 61, 995, 2. Frá Hæstarétti ................00... 0 31, 3. Frávísunardómur felldur úr gildi ...................... Frestir: A. Einkamál 33, 202, 226, 228, 1234, 1236, 1238, 1240, 1242, 1243, B. Opinber mál .................... 0. 10, Frestun uppboðsmáls ............0.0..0 2002. Fyrning .............0.00 00 1273, Gagnaðflun .............0...% 0020. 34, 990, Gallar ............. 0. 42, 77, 241, 718, Geðrannsókn ................ 0000 6, 229, Gengismunur .............0.0 000... Gerðardómar ..............0.. 002. 788, 830, Geymslugreiðsla .................%%.. 0000 Girðingar ................... 0... Gjafsókn ............02 000. 67, 683, Gjafvörn ............. 00 473, Gjaldþrot .............. 0... Gjaldþrotaskipti ............ 210, 547, 664, 693, 955, 961, 968, Greiðsludráttur ................... 00. Greiðslustöðvun ............0...0 00. 12, 1351, Gæsluvarðhald 6, 203, 205, 208, 229, 345, 495, 655, 1103, 1158, 1519, 1649, Hafning máls ............. 00... 544, 559, Hefð ............. 0... Heimvísun .............0........ 14, 36, 766, 1078, 1189, 1686, Hjón ........... 0 552, Hlutafélög ................... 00 LXV Bls. 757 521 1672 1434 1533 384 968 1686 10 430 1758 1521 1253 1146 546 36 LXVI Efnisskrá til yfirlits Bls. Hlutdeild ................... 000. 890 Húsleit ..........0......2 200 2, 4 Hylming ..........0000.0 0000 0 nn 890 Hæstaréttarlög nr. 79/1973, 45. gr. ....00.... 000. 664, 1083, 1086 Iðnaðarlög .............20..000 000 674 Innbrot ...........0...0 02. 1620 Innsetningargerð úr gildi felld .................. 0000. 1575 Ítrekun ............. rr 1244 Íþróttafélög ............... 000 1263 Jarðhiti ...............0 0 1201 Kaupgjaldsmál ..........2.0.00 0000 r rn 1339 Kaupsamningur ..............0 0000 253, 260, 338 Kröfugerð ...........200.2 00. 220 Kærufrestur ...........2....0.0 00 31 Kæruheimild ................ 0... 546, 647 Kærumál: A. Einkamál: 1. Áfrýjun, verkanir ........00...000 0000 384 2. Bein fógetagerð .........0..000 0000 384, 1105 3. Búskipti ..........000 00 724 4. Börn .........0.0. 00. 384 5. Framlagning skjala ..........0.0.000 00... nr 578 6. Frestun uppboðs ........00.%0 00 1521 1. Frávísun frá héraðsdómi ............ 734, 1108, 1110, 1138 8. Frávísun frá Hæstarétti .............. 202, 647, 1089, 1521 9. Frávísunardómur felldur úr gildi ...... 580, 782, 1093, 1253 10. Frávísunardómur staðfestur ..........0.00. 00... 650, 1758 11. Frestur .............0 000 202 12. Gagnaðflun ...........22..0. 34 13. Gjaldþrotaskipti ........0000000 0... 547, 1558 14. Greiðsludráttur ...........000.0. 000 534 15. Greiðslustöðvun .........00%00 0. 12, 1351, 1647 16. Hafning máls ..........%... 000 544 17. Hjón .........000 00 724 18. Kæruheimild ..........0.000. 0... 546, 647, 1521 19. Lögmannsþóknun ........0000. 0000... 1495, 1505, 1512 20. Lögmenn ............0. 0. ens 1582 21. Mat .........02 0. 587 22. Meðalganga .........00...0 00. e nn 580 23. Réttarneitun .........00000. 00 ns 1558 24. Réttarsáttir ...............00 000 1118, 1136 25. Sjálfræðissvipting ............0.0 000... 924 26. Skjöl. Synjun framlagningar ..........00.0000........ 578 27. Sönnunargögn .......0..0.00 0. rr 34 28. Vanhæfi dómara .............0.00 0000 nes 1160 Efnisskrá til yfirlits LXVII 29. Varnarþing ............0.... 0. n sn 30. Verkanir áfrýjumar ..........0.2000 000. B. Opinber mál: 1. Ákæra ..........0 00. 2. Ákæru vísað frá héraðsdómi ...........0.00..0.0..... 3. Bráðabirgðasvipting ökuleyfis ................... 653, 4. Dómsátt felld úr gildi ............... 59, 1155, 1156, 5. Frávísunardómur úr gildi felldur ..................... 6. Frávísun frá héraðsdómi ...............0..0 0000... 7. Frávísun frá Hæstarétti ......................... 31, 8. Frestbeiðni hafnað .................0.0 00... 9. Gagnaðflun .............0.00. 0000 0 nn 990, 10. Geðrannsókn ...........0... 000... 6, 229, 345, 11. Gæsluvarðhald 6, 203, 205, 208, 229, 345, 495, 655, 1103, 1158, 1519, 1649, 12. Heimvísun ............0.00 00. sn 13. Húsleit ................0. 000. s nr 2, 14. Kærufrestur ..............20200 0000 15. Kæruheimild .................00 0000. r rr 16. Réttargæsluþóknun ...........0..0000 000 000 17. Vanhæfi ríkissaksóknara .................0...... 995, Lagatúlkun ............000000 000 nð er Landamerkjamál ............0..0.0 020. 0nn rn Lausafjárkaup .......0...00000 0000 401, 508, 1489, Lax- og silungsveiði ...........00. 2000... 788, 830, Leiðbeiningarskylda dómara ............0.0.0. 0000. 00. 1563, Leiga ............00000 000 Leigubifreiðar ................00.2 0002 Leigusamningar ...............0..0002n0 0 Lífeyrisréttur ............0..2000200 0 Lífeyrissjóður starfsmanna ríkisins ...............00...0..0.0... Líkamsárás ..............000 0000. 530, 999, Líkamsárás leiðir til dauða ................0000. 000... nn Líkamsáverkar ..................000 0 410, Lóðarleigusamningar ...............200. 0000... 437, Lyfjapróf .............020000 000 Lögbann ..............00 000 608, 617, 626, 1374, Lögbannsgerð felld úr gildi .................... 000... 0. Lögmannsþóknun ...........0.%02 0000 n 1495, 1505, Lögmenn ...........02020000n ene Lögskýring ...........%%00. 00. 972, 1444, 1456, Lögtaksréttur fyrndur ...............00.0 0000 Lögveðréttur .............2.002.0n 0 Manndráp .............0.000. 000 en Mat og skoðun: LXVIII Efnisskrá til yfirlits I. Atvinnutjón: Tryggingafræðingur reiknar tjón manns vegna örorku ..... 2. Læknar lýsa áverkum og heilsutjóni ....... 410, 530, 655, 3. Læknar meta örorku manns ...........0....0.. 000. 4. Blóðrannsókn o.fl.: Vínandamagn í blóði ...............0 00... 67, Vínandamagn í þvagi ............00. 0020. 5. Læknar lýsa geðheilsu sakaðra manna og meta sakhæfi þeirra 266, 6. Lyflæknir og geðlæknir dómkvaddir til að segja álit sitt á því, hvort B hafi verið hæfur til að gera erfðaskrá ........... 7. Tveir dómkvaddir menn skoða og meta galla í húseign svo og kostnað við lagfæringu gallanna ......... 42, 77, 718, 1299, 8. Tveir menn tilnefndir af Meistarasambandi byggingarmanna meta galla í húseign svo og kostnað við lagfæringu þeirra 9. Matsnefnd eignarnámsbóta metur eignarnámsbætur fyrir leigu- lÓð 22.00.0000 10. Tveir dómkvaddir matsmenn meta kostnað við að lakka bifreið 11. Skýrsla Rannsóknarstofnunar byggingariðnaðarins um steypu- galla .............0 000. Matsgerð ..........00.. 788, 830, Málskostnaður ............0...0 000 Meðalganga ..............0... 000. Meðdómendur ...........0..0.0 00. Meðlag ..............00 000. Meiðyrði. Sjá: Ærumeiðingar ................0. 00. 00 Miski .........00 0000 608, 617, Nauðgun ..........%..0000 0 Nauðungaruppboð ..............0 000. 1096, Okur „0... 0000 937, Ómaksbætur ...........0...0 0. 228, 507, 559, Ómerking: A. Einkamál ....... 14, 220, 462, 734, 766, 1078, 1189, 1686, B. Opinber mál ............0.... 000. 766, 1078, Réttarfar .........0..0...0.0 0. 1086, 1096, 1354, 1575, Réttarfarsannmarkar, réttarfarsvítur, aðfinnslur ............. 12, Réttargæsluþóknun ............0...%. 0000. sn Réttarneitun ...............002 00... Réttarsáttir ............0........ 00 1118, Reynslulausn ...............00 00... ss Riftun ........... 0. 210, 338, 955, 961, 1600, Ríkisstarfsmenn .................. 00. 129, Sakarefni skipt .................. 0. ð Sameign ............%...0 00. Samningar .........0.00000. 552, 1201, 1247, 1374, 1489, Bls. 700 587 700 67 700 1400 1600 77 497 635 718 863 1229 580 1110 473 1280 626 266 1686 947 1480 1700 1189 1579 14 448 1558 1136 1410 1690 274 1763 1533 1540 Efnisskrá til yfirlits LXIX Bls. Samningsrof ................. 0. 1614 Sjálfræðissvipting ................0 0... 924 SJÓMENN ............0. 0 404, 1339, 1358 Sjóveðréttur ............0.0000000 0... 1358 Skaðabótaábyrgð hins opinbera ...............00000 00 775 Skaðabótakröfu vísað frá héraðsdómi ..................... 61, 1620 Skaðabótaskylda ..................... 2000 1763 Skaðabætur: A. Innan samninga: 42, 77, 241, 330, 508, 534, 560, 1059, 1299, 1524, 1582, 1600, 1690 B. Utan samninga: 1. Bifreiðaslys .................. 67, 352, 915, 928, 1369, 1652 2. Ýmis tilvik ... 373, 410, 587, 608, 617, 626, 775, 1465, 1483 3. Opinber mál .........0........ 266, 274, 999, 1773, 1785 Skattar .............. 0... 972, 1008 Skilasvik ...........0.... 0 1726 Skilorð ..........%.. 0... 700, 1179, 1434 Skiptalög ..............%.0000 968 Skipti .........00 0. 1735 Skírlífisbrot .................0 0000. 1179 Skjalafals ..........0.0...00 0. 122, 274, 890, 921, 1426, 1434 Skjöl, synjun framlagningar ..............0..0..0 00 l nn 578 Skuldamál ............00. 00 430, 513, 1672 Skuldaröð ................0 0... 664, 693, 1735 Skyldusparnaður „................... 000 362 Stefnubirting .................... 0 734 Stjórnarskrá, stjórnskipun ...............0.0..00..... 683, 1008, 1018 Stjórnsýsla ............0020 00 473, 1444, 1456, 1460 Sýkna ..........000 0 410, 643, 674, 1465, 1726 Sýkna að svo stöddu ...............2....0 0 1374 Sýknað af skaðabótakröfu ............0..00000 00. 1524 Sölugjald ...................0 972 SÖNNUN 2... 241, 260, 410, 437, 1426, 1483, 1785 Tékkar: A. Einkamál ............. 0 1579, 1700 B. Opinber mál ................ 0... 93, 1191 Tóbaksauglýsingar ...............0.0.0.0.0.00... 00 394 Túlkun ..........000 0 253 Umboðssvik ..............0 000. 1773 Umferðarlög. Sjá: Bifreiðar. Uppboð ..........0.0.0 0... 388 Uppgjör .............0. 0... 1361 Upprekstrarréttur .................... 1656 Uppsögn ................ 0000 129 LXX Efnisskrá til yfirlits Útgáfusamningur ...........)0.. 0000 ant r nan Útivist aðilja: 1. Fyrir Hæstarétti 1, 2, 92, 93, 266, 317, 356, 507, 640, 641, 642, 643, 931, 932, 933, 1164, 1165, 1166, 1167, 1168, 2. Í héraði ...........0.000 00... 401, 1038, 1086, Útvarpslög ..............200 nr 748, Vanaafbrotamaður ..............0.0000 ne Vanhæfi dómara .............2..0. 00. n nn 1160, Vanhæfi ríkissaksóknara ...........0....0.. 0000 00. 995, Varnarþing ..............00.0 000 Vátrygging: Sjá bifreiðar ...............0.. 000... 0 Verðbætur .............0..... 00 Verðtrygging ...........00.. 0000 77, Verjandaþóknun .........0.%.000 0000 Verkanir áfrýjunar .............0..00 0000 384, Verkkaup ........0..0%00 000 en Verksamningar ...........0.00. 0000 1672, Vextir 20... 362, 373, 404, 430, 490, 1191, 1201, Viðskeyting ...........0.%00.2 00 Vinnusamningar ........ 330, 404, 729, 1059, 1293, 1339, 1358, Vinnuslys .........00000 0000 587, Vísitölutryggð veðskuldabréf ..............0200000 0. nn... Víxlar. Víxilmál ............000. 00... 348, 1083, 1086, Vöruflutningar ............00. 200. senn Vörumerki ..............0 0 ss. Yfirborganir ...............000 ns Þjófnaður .............00%00.. 000 526, 743, 1434, Þóknun ............ses ses Ærumeiðingar ...........0...0n 0000 Örorka ............. 00 V. EFNISSKRÁ Aðilaskipti að kröfu Sjá: Gjaldþrotaskipti ............0.2.000 0000 Aðild B átti stóðhesta, sem hann lét ganga lausa andstætt ákvæðum í bú- fjárræktarlögum. Hestarnir voru handsamaðir og færðir hrepp- stjóra. B hafnaði áskorun hreppstjóra um að B leysti hestana til sín með því að greiða áfallinn kostnað. Fór þá fram uppboð til sölu á hestunum. Hestarnir voru slegnir lögmanninum K, sem mætti með B sem lögmaður hans. B var í senn uppboðskaup- andi, sem greiða átti uppboðsandvirðið og uppboðsþoli, sem fékk í sinn hlut sama uppboðsandvirði að frádregnum kostnaði við uppboðið og við að handsama hina lausgangandi stóðhesta. B greiddi uppboðsandvirðið og tók hestana í sína vörslu að loknu uppboðinu. Áfrýjun uppboðsins af hálfu B að löngu liðnum almennum áfrýjunarfresti til þess að fá það fellt úr gildi samrýmdist ekki framangreindum athöfnum hans eins og hér stóð á. Var málinu því vísað frá Hæstarétti. Sératkvæði ... Fallist var á með Arkitektafélagi Íslands, að félagið ætti lögvarinna hagsmuna að gæta í máli, sem félagið höfðaði gegn félagsmála- ráðherra og byggingafræðingnum | til ógildingar á löggildingu, sem félagsmálaráðherra veitti Í til að gera aðaluppdrætti sam- kvæmt 12. gr. byggingarlaga nr. 54/1978 og reglugerð nr. 292/1979. Var félagið því réttur aðili málsins. ............ Arkitektafélag Íslands átti lögvarinna hagsmuna að gæta í máli, sem félagið höfðaði gegn félagsmálaráðherra og byggingafræðingn- um SJ út af löggildingu, sem félagsmálaráðherra veitti SJ til að gera aðaluppdrætti. Félagið var því réttur aðili málsins. Arkitektafélag Íslands átti lögvarinna hagsmuna að gæta í máli, sem félagið höfðaði gegn félagsmálaráðherra og byggingafræðingn- um SH út af löggildingu, sem félagsmálaráðherra veitti SH til að gera aðaluppdrætti. Félagið var því réttur aðili málsins. P, verktaki, fór fram á það við G, þinglýstan eiganda jarðarinnar Arnanes 1, að fá að taka möl í farvegi Laxár í Austur-Skafta- fellssýslu. G vildi ekki leyfa það. Hóf P þó malartökuna. G og S, eiginkona hans, töldu farveginn vera Í sameignarlandi jarðanna Árnaness 1, II og 11. Í bréfi til fógeta gerðu þau þá kröfu, að „lögbann verði lagt við malartöku““ P „úr sameiginlegu landi Ánanesjarða““. Fógeti lagði lögbann við malartöku G „úr sameiginlegu og óskiptu landi Árnnessjarða 1, 11 og III.“ G 388 1444 1456 1460 LXXII Efnisskrá Bls. og S höfðuðu síðan mál til staðfestingar á lögbanninu. Héraðs- dómari staðfesti lögbannið. P áfrýjaði. Ekki varð annað ráðið en að grunnúrlausnarefnið í málinu varðaði mörk séreignar- lendna og sameignarlands. Ekkert mál hafði verið höfðað, sem réttilega gat skorið úr þeim ágreiningi, en samkvæmt 8. gr. laga nr. 41/1919, sbr. 1. gr. laga nr. 29/1965, verður það ekki gert án atbeina annarra, sem aðild eiga þeirrar sakar. Bar þegar af þeim ástæðum að fella hinn áfrýjaða dóm og lögbannsgerð úr gildi. Sératkvæði. ................... 0... 1563 Afréttir Eigendur sjö jarða í Grýtubakkahreppi í Suður-Þingeyjarsýslu höfð- uðu mál gegn hreppstjóra Hálshrepps f.h. hreppsins og kirkju- málaráðherra f.h. kirkjumálaráðuneytisins og gerðu þær dóm- kröfur, að viðurkennt yrði með dómi, að jörðunum fylgdi upp- rekstrarréttur á Flateyjardalsheiði vestan Dalsár. Af því, sem fram var komið í málinu, þótti verða að ætla, að eigendum, sem ábúendum jarðanna hafi verið ljóst, er þeir hófu upprekstur á Flateyjardalsheiði snemma á þessari öld, að hinar einstöku nafngreindu landspildur á Vesturheiðinni væru í eignarráðum annarra aðilja. Höfðu og verið byggð býli norðan til á heiðinni, sem eigi högðu lagst í eyði fyrr en seint á 19. öld eða jafnvel ekki fyrr en eftir aldamót. Var litið svo á, að vitneskja núver- andi eigenda jarðanna og forvera þeirra stæði því í vegi, að eigendur hafi mátt vinna hefð á rétti til upprekstrar á heiðinni, sbr. 2. gr. hefðarlaga nr. 46/1905. Var krafa eigendanna um upprekstrarrétt því ekki tekin til greina. Sératkvæði. ...... 1656 Arkitektar Teiknistofan G tók að sér að hanna og teikna hús fyrir K. G hafði áður sent K drög að verksamningi um allt verkið. G krafði K um þóknun í samræmi við samningsdrögin. K undirritaði ekki verksamninginn og neitaði, að þessi drög G að verksamningi hefðu þýðingu við uppgjörið. Gegn andmælum G var ósannað, að með greindum samningsdrögum hefði stofnast milli aðila bindandi verksamningur um allt verkið. Var gjaldskrá Arki- tektafélags Íslands lögð til grundvallar þóknun til G. K hafði greitt samtals kr. 450.000 inn á verkið. Talið var, að þar með hefði G fengið að fullu greitt fyrir þá vinnu, sem innt var af hendi. Sýkna ................... 000 nn 232 Félagsmálaráðherra veitti á árinu 1983 byggingafræðingnum I löggild- ingu til að gera aðaluppdrætti samkvæmt 12. gr. byggingarlaga nr. 54/1978 og gr. 3.S. reglugerðar nr. 292/1979. Arkitektafélag Íslands mótmælti og höfðaði mál gegn félagsmálaráðherra og I til ógildingar á löggildingunni. Fallist var á, að félagið ætti lögvarinna Efnisskrá LXXIII hagsmuna að gæta í málinu og væri því réttur aðili að því. Ákvæði 12. gr. laga nr. 54/1978 urðu ekki eftir orðum sínum eða aðdraganda skýrð á þann veg, að þau veittu arkitektum, en ekki öðrum, sem þar eru taldir, rétt til að gera aðaluppdrætti að húsum og öðrum mannvirkjum. I átti því rétt á löggildingu félagsmálaráðherra að fenginni tveggja ára starfsreynslu, sem hann taldist hafa, og eftir að umsagnar hafði verið leitað hjá stéttarfélagi hans, Byggingafræðingafélagi Íslands. Var krafa félagsmálaráðherra og Í um sýknu því tekin til greina. .... Arkitektafélag Íslands höfðaði mál gegn byggingafræðingnum SJ og félagsmálaráðherra til ógildingar á löggildingu, sem ráðherra hafði veitt SJ til að gera aðaluppdrætti. Krafa félagsins var ekki tekin til greina. Sjá næsta mál á undan. ................. Arkitektafélag Íslands höfðaði mál gegn byggingafræðingnum SH og félagsmálaráðherra til ógildingar á löggildingu, sem ráðherra hafði veitt SH til að gera aðaluppdrætti. Krafa félagsins var ekki tekin til greina. Sjá næstu tvö mál hér á undan. ..... Atvinnuréttindi G var ákærður fyrir að hafa notað sendibifreið sína til fólksflutn- inga. Sýkna. ..............0220 000 Félagsmálaráðherra veitti byggingafræðingnum | löggildingu til að gera aðaluppdrætti samkvæmt 12. gr. byggingarlaga nr. 54/1978 og reglugerð nr. 292/1979. Arkitektafélag Íslands höfðaði mál gegn félagsmálaráðherra og | til ógildingar á lög- gildingu þessari. Ákvæði 12. gr. laganna urðu ekki eftir orðum sínum eða aðdraganda skýrð á þann veg, að þau veittu arkitekt- um, en ekki öðrum, sem þar eru taldir, rétt til að gera aðalupp- drætti að húsum og öðrum mannvirkjum. | átti því rétt á lög- gildingu félagsmálaráðherra. ..................00 0000... Krafa Arkitektafélags Íslands á hendur félagsmálaráðherra og bygg- ingafræðingnum SJ til ógildingar á löggildingu félagsmálaráð- herra til handa SJ til að gera aðaluppdrætti samkvæmt 12. gr. laga nr. 54/1978 var ekki tekin til greina. ................ Krafa Arkitektafélags Íslands á hendur félagsmálaráðherra og bygg- ingafræðignum SH til ógildingar á löggildingu félagsmálaráð- herra til handa SH til að gera aðaluppdrætti samkvæmt 12. gr. laga nr. 54/1978 var ekki tekin til greina. ................ Aukabiðdagagjald Með farmsamningi (Gencon) tók S að sér að flytja fyrir Ó sekkjað fiskimjöl frá Íslandi til tveggja borga, Annaba og Alsírborgar í Alsír. Í farmskírteinum þeim, svonefndum Conlinebill, sem gefin voru út um farminn, var enginn fyrirvari gerður af hálfu S um aukabiðdagagjald og greiðslu þess. S eða þeir, sem hans Bls. 1444 1456 1460 1003 1444 1456 1460 LXXIV Efnisskrá Bls. vegna gáfu út farmskírteinin, þóttu ekki hafa haft næga ástæðu til að ætla, að Ó hygðist falla frá þeim fyrirvara, sem hann hafði gert í 8. gr. II. hluta farmsamningsins um, að hann skyldi aðeins bera ábyrgð á greiðslu aukabiðdagagjalds í affermingarhöfn að því marki, sem ekki reyndist unnt að innheimta það hjá við- takanda með því að beita haldsrétti (lien) í farminum. Skip- stjórinn vissi eða mátti vita, að öll löndun í Alsírborg færi fram á aukabiðdögum. Hann lét aðila málsins ekki vita um stöðu mála, þegar sýnt var, að aukabiðdagar voru byrjaðir að líða. S beindi ekki heldur kröfu um greiðslu aukabiðdagagjalds að farmmóttakanda. Var kröfu S um aukabiðdagagjald því hafnað ...............20 0... nn 245 Abúð S var ábúandi jarðar í Eyjarhreppi samkvæmt byggingarbréfi, sem hann og T, eigandi jarðarinnar, undirrituðu 18. september 1982. Hinn 2. janúar 1984 lýsti S því yfir í bréfi til T, að byggingar- bréfið væri úr gildi fallið. Jarðareigandi samþykkti uppsögn S og gaf honum frest til 1. mars 1984 til að rýma jörðina. S fluttist ekki af jörðinni. Með bréfi 13. nóvember 1984 var S tilkynnt, að honum bæri að rýma jörðina að fullu fyrir fardaga 1985. Það gerði S ekki. Krafðist T þá útburðar. S sagði upp byggingar- bréfi sínu um jörðina og var uppsögnin samþykkt af hendi jarðareiganda. Var honum því heimilt að byggja S út af jörð- inni. Var krafa jarðareiganda um útburð því tekin til greina Þegar af þessari ástæðu ................... 000... 0. 658 T byggði Í eignarjörð sína í Eyjarhreppi með byggingarbréfi 27. janúar 1984. Hreppsnefndin tók byggingarbréfið til umfjöllunar á fundi 10. febrúar 1984. Á fundinum taldi I, að hann myndi ekki flytjast á jörðina á næsta sumri miðað við húsakost jarðarinnar. Hrepps- nefndin samþykkti þá, „„að verði leiguliði ekki fluttur á jörðina á tilsettum tíma samkvæmt gildandi ábúðarlögum (21. og 22. gr.) sé byggingarbréfið úr gildi fallið. Sé hreppsnefnd Eyjarhrepps þá heimilt fyrirvaralaust að taka jörðina til ráðstöfunar og byggja hana fáist hæfur ábúandi að mati hreppsnefndar og jarðanefnd- ar.““ I fluttist ekki á jörðina. Höfðaði hreppsnefndin þá mál á hendur T og Í og krafðist ógildingar á byggingarbréfinu. Sam- kvæmt áliti dýralæknis voru fjós og mjólkurhús á jörðinni ónot- hæf. Þá taldi heilsugæslulæknir íbúðarhúsið heilsuspillandi. Með hliðsjón af húsakosti jarðarinnar taldi héraðsdómari, að I yrði „ekki gefið að sök að hann hefur ekki flust á ábúðarjörð sína.“ Þá leit hann svo á m.a. með vísan til 2. mgr. 6. gr. jarðarlaga nr. 65/1976 að ekki væru skilyrði til þess að ógilda byggingarbréfið. Tók hann því sýknukröfu T og I til greina. Hæstiréttur leit hins- vegar svo á, að byggingarbréfið væri eigi í gildi sem ábúðarsamn- Efnisskrá LXXV Bls. ingur um jörðina „þannig að jörðin teljist vera byggð á leigu samkvæmt upphafsákvæði 1. mgr. 2. gr. ábúðarlaga. Verður og eigi talið að þær almennu takmarkanir, sem eigendum jarða eru settar um meðferð þeirra samkvæmt Í. mgr. 2. gr. og 21. gr. ábúðarlaga, sbr. og 6. gr. jarðalaga nr. 65/1976, séu andstæðar ákvæðum 67. greinar stjórnarskrárinnar þannig að þeim verði eigi beitt af þeirri ástæðu, en svo sem dómkröfum er háttað í máli þessu koma eigi sérstaklega til álita ákvæði 111. kafla ábúðarlaga um húsakost á leigujörðum.““ Taldist bygg- ingarbréfið samkvæmt þessu eigi vera í gildi. Sératkvæði. .. 683 Ábyrgð Bankinn Ú höfðaði mál gegn B vegna Eyjaflugs og kaupstaðnum V til greiðslu á skuldabréfi, sem J, eiginkona B, hafði gefið út fyrir hönd Eyjaflugs, en V hafði tekið að sér sjálfskuldarábyrgð á bréfinu. Mál þetta, sem var nr. 125/1984, var fellt niður með samkomulagi aðila 30. janúar 1985. B var ljóst, að hann var látinn greiða kr. 85.000 í málskostnað. Hann kveðst hafa mót- mælt kostnaðinum, en dómarinn hafi ekkert um það bókað. B höfðaði síðan mál til endurheimtu á málskostnaðinum gegn hæstaréttarlögmanninum J, sem flutti mál nr. 125/1984 fyrir Ú, V, útibússtjóra Ú og einnig gegn Ú. J hafði heimild til að gefa skuldabréfið út f.h. Eyjaflugs. B bar persónulega ábyrgð á skuldbindingum Eyjaflugs og mátti því höfða skuldabréfa- málið gegn honum. Krafa hans um endurheimt málskostnaðar- fjárhæðarinnar var ekki tekin til greina. ................. 1229 Ábyrgð á mannvirkjagerð Með kaupsamningi, dags. 14. janúar 1983, keypti S vélbátinn Sif af A og B. Samkvæmt kaupsamningi miðaðist „„staða““ lána við dagsetningu hans og tók S að sér að greiða lán til Fiskveiðasjóðs Íslands. Síðar reyndust eftirstöðvar lánsins vera kr. 227.202.99 hærri en í kaupsamningnum greindi. Höfðaðið S mál til greiðslu á mismuninum. Á og B héldu því fram, að kaupsamningur hefði í reynd verið gerður í desember 1982. Talið var ósannað, að samningur milli aðila um sölu bátsins hefði komist á í desember 1982 svo og að upplýsingar um lánin hefðu komið frá S. Sam- kvæmt beinu ákvæði í kaupsamningnum ábyrgðust A og B, að ekki hvíldu á bátnum aðrar veðkröfur en í samningnum greindi. Voru þeir því dæmdir til að greiða S kr. 227.202,99. ..... 260 Ábyrgð stjórnar- og skilanefndarmanna í hlutafélagi S h/f var í mikilli fjárþröng. Á þeim tíma, sem hér skiptir máli, var B formaður stjórnar félagsins með prókúruumboði og frá 8. september 1982 löggiltur skilnanefndarmaður í félaginu. L LXXVI Efnisskrá Bls. var til þess tíma framkvæmdastjóri með prókúruumboð og stjórnarmaður. Báðir voru þeir með eiginkonum sínum meiri- hlutaeigendur að félaginu og störfuðu hjá því. Með kaup- samningi 24. ágúst 1982 var verulegur hluti eigna félagsins seldur og kaupverðið greitt með víxlum. Stærstum hluta andvirðisins var varið til greiðslu skulda félagsins, sem tryggðar voru með veðum í eignum B og L. Bú félagsins var tekið til gjaldþrotaskipta með úrskurði 15. nóvember 1982. Skiptaráðandinn í Reykjavík f.h. þrotabús S h/f höfð- aði mál gegn B, L og skilanefndarmanninum G. Talið var, að B og L hefðu fellt á sig skaðabótaábyrgð sem stjórnar- menn fyrir ýmsum greiðslum. Þótt kröfurnar væru gjaldkræfar bökuðu þeir sér eigi að síður bótaábyrgð samkvæmt 132. gr. laga nr. 32/1978 um hlutafélög, sbr. 60. og 2. mgr. 116. gr. Þeirra laga. Talið var, að síðsumars 1982 hefðu þeir ekki verið í góðri trú um gjaldfærni félagsins og ráðstafanir þeirra því verið ótilhlýðilegar. Báru þeir því óskipta ábyrgð gagnvart Þrotabúinu, meðan þeir störfuðu sem stjórnarmenn, en ekki var lögð ábyrgð á L vegna ráðstafana, er áttu sér stað, eftir að skila- nefnd tók við félaginu. G var sýknaður. Sératkvæði. ...... 1031 Ábyrgð útgerðarmanns Ó var skipverji á vélbátnum Bryndísi, sem var stálbátur með skut- drætti. Hann byrjaði sjómennsku í júní 1981, en hafði verið skamman tíma eða um tvo mánuði um borð í Bryndísi, er hann slasaðist hinn 3. september 1982. Að eigin sögn hafði hann ekki áður verið á báti með skutdrætti. Skipstjóri var í brúnni og var að hífa inn vörpuna. Toghlerarnir voru flæktir saman og komu báðir upp stjórnborðsmegin. Átti Ó að koma gilsinum á bakboðshler- ann, svo að greiða mætti hlerana í sundur. Þegar Ó ætlaði að gera þetta, rann hann til og bar fyrir sig vinstri hönd í fallinu. Lenti hún við segulnagla og splæsið dróst upp í gegnum blökkina með þeim afleiðingum, að höndin skaddaðist mikið. Ó höfðaði mál á hend- ur G, eiganda bátsins og tryggingarfélaginu S til réttargæslu. Litið var svo á, að Ó hefði ekki verið alls kostar vanur aðstæðum um borð þrátt fyrir talsverða sjómannsreynslu. Skipstjórinn gaf Ó ekki sérstök fyrirmæli um framkvæmd verksins. Á skorti, að skip- stjóri fylgdist með vinnubrögðum Ó og gæfi honum fyrirmæli um, hvenær óhætt væri að krækja gilsinum í hlerann. Slysið mátti þannig rekja til ófullnægjandi verkstjórnar, sem meta bar skip stjóra til gáleysis. Fyrir því var útgerð skipsins ábyrg samkvæmt 8. gr. siglingalaga nr. 66/1963, sem var í gildi á slysdegi, sbr. nú 171. gr. siglingalaga, nr. 34/1985. Það var á hinn bóginn óvarlegt af Ó að reyna að krækja gilsinum í hlerann án þess að fullvissa sig um það áður, að hlerinn héldist stöðugur við gálgann, og þá eftir Efnisskrá LXXVII Bls. atvikum að bíða fyrirmæla skipstjórans. Þótti hann því einnig eiga sök á tjóni sínu. Þótti hæfilegt að hann bæri sjálfur helming tjónsins en G bætti honum það að hálfu. Sératkvæði. 587 Áfengisauglýsingar J var umboðsmaður á Íslandi fyrir ákveðna tegund af kirsuberjavíni. Hann afhenti veitingahúsinu Þ kynningarbæklinga um kirsu- berjavínið ásamt nokkru magni af áfengi þessu, til þess að áfengið yrði veitt boðsgestum veitingahússins, án endurgjalds í kynningarskyni og bæklingunum jafnframt dreift meðal þeirra. Ekki var leitt í ljós, að J hefði vitað eða mátt vita, að öðrum gestum veitingahússins en boðsgestum yrði veitt áfengið og látinn bæklingurinn í té. Var J því sýknaður af kröfum ákæru- valds um brot á 4. mgr. 16. gr. áfengislaga nr. 82/1969 og 16. gr. reglugerðar nr. 335/1983 um sölu og veitingar áfengis. Sér- atkvæði. .............0.0.. 0. 26 Sjá: Áfengisauglýsingar .................0.20 00. 26 Áfrýjun Stóðhestar B voru seldir á uppboði, eftir að B hafði hafnað áskorun hreppstjóra um, að hann leysti hestana til sín með því að greiða áfallinn kostnað. Á uppboðinu var B í senn uppboðskaupandi, sem fær í sinn hlut sama uppboðsandvirðið að frádregnum kostnaði við uppboðið og við að handsama stóðhestana. B greiddi uppboðsandvirðið og tók hestana í sínar hendur að uppboðinu loknu. Áfrýjun uppboðsins af hálfu B að löngu liðnum almennum áfrýjunarfresti til þess að fá það fellt úr gildi samrýmdist ekki framangreindum athöfnum hans eins og hér stóð á. Var uppboðsmálinu því vísað frá Hæstarétti. Sér- atkvæði. .............2..0 0 388 E s/f áfrýjaði nauðungaruppboði, sem fram fór á fasteign félagsins, og var ríkissjóður einn af stefndu fyrir Hæstarétti. Ríkissjóður krafðist frávísunar. Í úthlutunargerð kom fram, að greidd var forgangskrafa um skipulagsgjald til ríkissjóðs. Frávísunar- krafan var því ekki tekin til greina, þar sem ríkissjóður var aðili uppboðsins eftir 3. tölulið 8. gr. uppboðslaga nr. 57/1949. 1096 Áfrýjunarstefna H höfðaði mál 18. júlí 1985 fyrir bæjarþingi Keflavíkur gegn I og A. 1 og A létu ekki sækja dómþing í málinu. Var málið því dæmt samkvæmt 118. gr. laga nr. 85/1936. Í og A áfrýjuðu málinu og í áfrýjunarstefnum lýstu áfrýjendur kröfum sínum svo, að þeir myndu fyrir Hæstarétti „gera þær dómkröfur, að LXXVIII Efnisskrá Bls. hinum áfrýjaða dómi verði hrundið og breytt á þá leið, að allar kröfur sem áfrýjandi hefði komið að í héraði verði teknar til greina og honum verði jafnframt dæmdur málskostnaður fyrir Hæstarétti úr hendi stefndu.““ Málinu var vísað frá Hæstarétti með þessum rökum: „„Með hinum tilvitnuðu orðum úr áfrýjunar- stefnu er ekki nægilega greint í hvaða skyni áfrýjað sé og hverjar séu dómkröfur áfrýjenda. Áfrýjunarstefnan fullnægir því ekki fyrirmælum 3. tl. 2. mgr. 34. gr. laga nr. 75/1973. Þá hefur greinargerð ekki verið hagað í samræmi við 44. gr. sömu laga.“ ...........0022 00. 575 Áhættutaka Aðfaranótt 10. janúar 1982 var bifreiðinni JO-1011, sem var á leið til Reykjavíkur, ekið út af Reykjanesbraut, og fór hún nokkrar veltur utan vegar. Í bifreiðinni voru þrír menn, M, HH og J. HH og J biðu bana í slysinu, en M slasaðist mikið. Bifreiðin var ábyrgð- artryggð hjá tryggingarfélaginu H h/f. S, sambýliskona J, ól honum dóttur, Í, eftir andlát hans. S höfðaði skaðabótamál vegna sjálfrar sín og f.h. dóttur sinnar, Í, á hendur W, eiganda bifreiðar- innar, og gegn H h/f. Hélt S því fram, að ökumaður bifreiðarinn- ar, hvort sem það var M eða HH, hefði sýnt af sér gáleysi við akst- urinn og ætti því sök á slysinu. Það ætti að leiða til bótaábyrgðar W og H h/f. Talið var sannað, að M hefði verið ölvaður, þegar hann ók af stað frá Kirkjuvegi 34 í Keflavík með farþegana J og HH. Alkóhól í blóði HH mældist 0,85%, og í þvagi 0,77%o. Alkóhól í blóði J mældist 1,80% og í þvagi 0,77%o. Var J því ófær um að aka bifreiðinni. Atvik bentu eindregið til þess, að HH hefði setið í aftursæti bifreiðarinnar, þegar slysið varð. Var litið svo á, að með þátttöku sinni í nefndri ökuferð hefði J tekið á sig áhættu, sem olli því, að S og Í gátu hvorki krafist bóta úr hendi W, eiganda bifreiðarinnar, né H h/f. Var krafa W og H h/f um sýknu því tekin til greina. ...............2.0.0 0000. nn. 67 Ákæra Héraðsdómari vísaði ákæru á hendur fimm mönnum frá sakadómi, þar sem hún uppfyllti „„engan veginn skilyrði 3. tl. 2. mgr. 115. gr. laga nr. 74/1974.““ Hæstiréttur felldi hins vegar frávísunardóm- inn úr gildi og vísaði málinu heim í hérað til löglegrar meðferðar og efnisdóms. Mátti af skýrslum ákærðu A, Þ og E, sem ákærðir voru fyrir brot gegn 244. gr. laga nr. 19/1940, ráða, að þeim duld- ist ekki, að þeim væri gefið að sök að hafa átt hlut að því að stela mjólkurvörum frá MS og selja ákærðu M og B. Þá mátti ráða af skýrslum M og B fyrir sakadómi, að þeim hefði verið alveg ljóst, að þau voru ákærð fyrir að taka við mjólkurvörum af öðrum ákærðu, sem þeir hefðu aflað með auðgunarbroti. Þá var haft í Efnisskrá LXXIX Bls. huga, að brot það, sem refsing er lögð við í 263. gr. laganna, hefur ekki sérstakt heiti í lögunum. Var því ekki alveg næg ástæða til að vísa ákærunni frá sakadóminum ............ 36 Í máli ákæruvalds gegn S var ákæra ekki að öllu leyti svo skýr sem æskilegt hefði verið og í henni villa um dagsetningu. Þótti þó samkvæmt 3. mgr. 118. gr. laga nr. 74/1974 mega leggja efnis- dóm á málið. .............0..00... sn 743 P var ákærður fyrir okur. Þar sem refsing fyrir ólöglega vaxtatöku byggðist á 2. mgr. 6. gr. laga nr. 58/1960 um bann við okri, dráttarvexti, o.fl. í tengslum við 3. gr. sömu laga og gildandi auglýsingar Seðlabanka Íslands um hámarksvexti, taldi Hæsti- réttur, að í ákæru hefði átt að tilgreina þær auglýsingar, sem tóku gildi, eftir að auglýsingin frá 20. janúar 1984 hafði verið felld niður, og átti við hluta þess tímabils, sem hér skiptir máli. Þessir gallar á ákærunni leiddu þó ekki til ómerkingar héraðs- dóms. Þá var að því fundið, að bréf Seðlabanka Íslands frá 1. janúar 1986 væri ekki refsiheimild. .................... 937 E var ákærður fyrir okur. Í dómi Hæstaréttar er að því fundið, að tilgreina hefði átt í ákæru tilteknar auglýsingar Seðlabanka Íslands um hámarksvexti og að bréf Seðlabankans frá 7. janúar 1986 væri eigi refsiheimild. .................0....0 00... 947 Ákæru var vísað frá héraðsdómi, þar sem ríkissaksóknara var ekki rétt að taka ákvörðun um ákæru í máli þar sem náin tengsl voru milli starfssviðs og starfsskyldna bankastjóra annars vegar og bankaráðs hins vegar, en J, bróðir ríkissaksóknara, var banka- ráðsmaður í viðkomandi banka, sbr. 22. gr. laga nr. 74/1974, sbr. 2. mgr. 15. gr. sömu laga og grundvallarreglu 3. og 7. tölu- liðs 36. gr. laga nr. 85/1936. .............. 000... 995 Árekstur bifreiða Við árekstur bifreiða á Akureyri skemmdist bifreið K og nam kostn- aðurinn við viðgerð kr. 47.965. Vátryggingarfélag hinnar bif- reiðarinnar greiddi K kr. 32.137. K vildi ekki sætta sig við þá greiðslu og höfðaði mál gegn I, eiganda, og S, vátryggjanda hinnar bifreiðarinnar, og krafði þá um mismuninn og kr. 4.000 í bætur fyrir afnotamissi. K beygði af vinstri vegarhelmingi Geislagötu inn á vinstri vegarhelming Gránufélagsgötu miðað við akstursstefnu hans. Var þessi akstur miðað við aðstæður andstæður 2. og 3. mgr. 46. gr. laga nr. 40/1968. Átti K því slíka sök á árekstrinum, að hann gat ekki krafið I og S um frekari skaðabætur vegna tjóns síns en honum höfðu þegar verið greiddar. ............0..00.00 0. 1652 Áskorunarmál Af hálfu áfrýjanda G var því haldið fram í málflutningi fyrir Hæsta- rétti, að vísa ætti málinu frá dómi af sjálfsdáðum, þar sem M LAXX Efnisskrá hefði eigi mátt höfða það sem áskorunarmál. Á þessa frá- vísunarástæðu var ekki fallist, þar sem málið var höfðað til heimtu peningaskuldar vegna lausafjárkaupa, sem stefndi M hafði efnt af sinni hálfu. Var málið því réttilega höfðað sem áskorunarmál. ...............0.20000ne ene Áfrýjandi G studdi frávísunarkröfu sína fyrir Hæstarétti þeim rökum, að eigi hefði mátt reka málið sem áskorunarmál. Málið var höfðað til heimtu peningaskuldar, er stafaði af lausafjár- kaupum, sem stefndi O hafði efnt af sinni hálfu. Var málið því réttilega höfðað sem áskorunarmál. ...................... O höfðaði í héraði mál með áskorunarstefnu. Enginn hinna stefndu sótti þing við þingfestingu málsins og var málið þá tekið til áritun- ar. Áður en áritun fór fram, var málið endurupptekið að ósk stefnanda og féll lögmaður stefnanda þá frá kröfum á hendur einum hinna stefndu. Málið var því næst tekið á ný til áritunar, og næsta dag áritaði héraðsdómarinn stefnuna. Hin áfrýjaða áritun var staðfest. ...........2.0200.00. 00 nn Ávana- og fíkniefni G var sakfelldur fyrir að hafa keypt 1600 skammta af LSD (pappirs- miða með lýsergíði) í Amsterdam og sent efnið hingað til lands í bréfapósti í því skyni að selja það, ráðstafað óvissum hluta efnis- ins hér á landi og haft hluta þess í vörslum sínum. Þá seldi hann 10 g af amfetamíni. Fangelsi 2 ár og 6 mánuðir. Upptaka varð í þessu máli einungis dæmd að því marki, sem krafist var í ákæru, þ.e. á 1018 skömmtum af lýsergíði, en héraðsdómari hafði einnig dæmt upptæk 0,9 g af amfetamíni og 2 hassreykjarpípur, sem lagt var hald á við rannsókn málsins, en upptöku á þeim hafði ekki verið krafist í ákæru. ..........0.0..00 0000. nn Þ var sakfelldur fyrir að hafa keypt amfetamín í Amsterdam og sent 73 g af efninu hingað til lands með pósti. Hann fékk 20 g efnisins í sínar hendur, en 48,9 g fundust við tollskoðun á bögglapóst- stofu. Þá keypti hann 1600 skammta af LSD (pappirsmiða með lýsergíði, svokölluð pappasýra) í Amsterdam. Hann sendi efnið hingað til lands í bréfapósti í því skyni að selja það. Hann hafði í vörslum sínum 1129 skammta af efninu, þegar lögreglan gerði húsleit á heimili hans. Refsing Þ, sem tvisvar hafði undirgengist sektargreiðslu fyrir fíkniefnabrot, í síðara skiptið 8. ágúst 1985, var ákveðin 2 ár og 6 mánuðir. Upptaka dæmd á 1129 skömmtum af LSD og 48,9 g af amfetamíni. ...........0..0.0..00.000.. S, K og Á voru sakfelldir fyrir að standa sameiginlega að innflutningi á 5.143,4 g af hassi, 242,5 g af amfetamíni og 17 g af kókaíni hingað til lands. S lagði fram fé í þessu skyni. S og K keyptu fíkni- efnin í Hollandi og afhentu þeir Á fíkniefnin í Rotterdam til flutn- ings hingað til lands. Voru fíkniefnin að verulegum hluta ætluð til Bls. 513 518 1086 317 325 Efnisskrá LXXXI Bls. sölu hér á landi. Á flutti fíkniefnin til landsins með m/s Lagar- fossi, en hann var þá skipverji á skipinu. Samkomulag var með þeim þremenningum, að Á fengi greitt fyrir flutninginn, en lög- reglan lagði hald á efnin eftir komu skipsins til Straumsvíkur. S var dæmdur í 2 ára fangelsi og 50.000 króna sekt, en Á í 18 mánaða fangelsi og 50.000 króna sekt. Ávana- og fíkni- efnamálið var dæmt í sakadómi í ávana- og fíkniefnamálum 24. mars 1986. Einnig var áfrýjað dómi sakadóms Reykjavíkur 26. maí 1986 á hendur K. Voru málin dæmd í einu lagi í Hæstarétti. Refsing K var ákveðin fangelsi í 3 ár og 50.000 krónur í sekt. Öll ofangreind fíkniefni voru gerð upptæk. ............... 890 V og H keyptu 570 g af hassi í Amsterdam og fluttu með sér til Íslands. V seldi 500 g af efninu, en lögreglan lagði hald á 56,6 g. Refsing V var ákveðin 60 daga fangelsi og 40.000 króna sekt í ríkissjóð. H var gert að sæta sömu refsingu. Upptaka dæmd á 56,6 g af hassi. ............000.0 0000 1549 H keypti 339,4 g af amfetamíni í Amsterdam og bjó um það í 6 vindlingapökkum, sem X flutti til Íslands frá Luxemborg gegn því að H greiddi honum 300.000 krónur fyrir, en lögreglan fann efnið í fórum X við komu til Keflavíkurflugvallar. Í héraði var H gert að sæta fangelsi í 2 ár og níu mánuði, en X var dæmdur í eins árs fangelsi. Héraðsdómi var að ósk H áfrýjað, en X vildi hlíta dóminum. Í Hæstarétti var H dæmdur í tveggja ára fangelsi. Upptaka dæmd á 339,4 g af amfetamíni. ........ 1594 Barnalög. Sjá: Börn. ..........002.000. 384 Sjá: Meðlag. ...........00022 000 473 Bifreiðar A. Einkamál Sjá: Áhættutaka. ..........2..2.0000. rn 67 Árekstur varð milli bifreiðanna K og A á Akureyri. Var K ekið norður Geislagötu. Tók ökumaður bifreiðarinnar of krappa beygju til vinstri inn á Gránufélagsgötu og varð áreksturinn á syðri helmingi Gránufélagsgötu, þ.e. á hægri vegarhelmingi miðað við akstursstefnu A. G, ökumanni A, bar að vísu að víkja fyrir umferð, sem kom frá hægri, en á það varð að líta, að hann var eigi kominn að gatnamótunum, er árekstur varð. Ökumaður K tók beygjuna andstætt reglum 3. mgr. 46. gr. umferðarlaga nr. 40/1968 og átti hann því meginsök á árekstrinum. Af upp- drætti mátti ráða, að A hefði runnið í hemlum um 7 metra, og þótti G þannig eigi hafa ekið nógu gætilega miðað við aðstæður. Samkvæmt 68. gr. umferðarlaga var tjóninu skipt þannig að L eigandi K bifreiðarinnar varð að bera sjálfur %4 LXXXII Efnisskrá Bls. hluta þess, en G var ásamt vátryggingarfélaginu B gert að greiða L “á hluta tjónsins. Málskostnaður var felldur niður bæði í héraði og fyrir Hæstarétti. .............0....0 0. 352 Ökumaður RI1 ók suður Grensásveg og inn á gatnamót þeirrar götu og Miklubrautar móti biðskyldumerki án þess að gæta að umferð úr vestri eftir miklubraut og olli árekstri við R2, sem kom úr vestri eftir Miklubraut. Gult blikkandi ljós logaði á gatnamótunum. Ökumaður RI var talinn eiga sök á árekstr- inum samkvæmt 3. mgr. 48. gr. umferðarlaga nr. 40/1968 og var ekki talin ástæða til að skipta sök samkvæmt 68. gr. um- ferðarlaga. Var eiganda bifreiðarinnar R1 og ábyrgðartryggj- anda bifreiðarinnar gert að greiða þann hluta tjóns eiganda R2, sem tryggingarfélagið hafði ekki þegar greitt. Sératkvæði. .. 915 Unnið var að snjómokstri með vélskóflu og rakst hún á bifreið. Talið var, að ökumaður bifreiðarinnar hefði ekki sýnt næga aðgæslu, og bar hann því sök að hálfu. ............0..0000 0000. 928 Skaðabótakrafa var fallin niður fyrir fyrningu samkvæmt fortakslausu orðalagi 78. gr. umferðarlaga nr. 40/1968. ................. 1369 Sjá: Árekstur bifreiða. ...........0....00. 00 1652 K og sambylismaður hennar J, voru sameigendur að bifreið, og höfðu þau keypt ábyrgðartryggingu hjá S g/t. Á leiðinni frá Keflavík til Hafnarfjarðar lenti bifreiðin í árekstri við tvær bifreiðar, sem komu úr gagnstæðri átt. J ók bifreiðinni, en K var farþegi. K höfðaði mál gegn J og S g/t til greiðslu þess tjóns, sem hún varð fyrir við áreksturinn. Þegar áreksturinn varð, var bifreiðin á röng- um vegarhelmingi, vegna þess að J hafði misst vald á henni. Hann Ók ekki svo varlega sem aðstæður kröfðust. Átti J því sök á slysinu og var fébótaskyldur gagnvart K, sbr. 3. mgr. 69. gr. umferðar- laga nr. 40/1968. K og J áttu bifreiðina að jöfnu, og var talið, að þau hefðu keypt hjá S g/t í þessum hlutföllum hina lögboðnu ábyrgðartryggingu samkvæmt 70. gr. umferðarlaga. Með vísan til 2. mgr. 74. gr. umferðarlaga var J og S g/t dæmt skylt að bæta K tjón hennar að hálfu, en J einum að bæta hinn helming tjónsins. Sératkvæði. ..........0.200 000 1763 B. Opinber mál H var ákærður fyrir að aka bifreið án nægjanlegrar aðgæslu norður Háaleitisbraut í Reykjavík til vinstri áleiðis vestur Safamýri með þeim afleiðingum, að bifreiðin varð fyrir bifhjóli, sem ekið var suður Háaleitisbraut, og ökumaður bifhjólsins slasaðis. H stöðvaði bifreið sína á gatnamótunum. Sú fullyrðing hans, að hann hafi ekki séð til ferða bifhjólsins á leið þess suður vestari akbraut Háaleitisbrautar, var ekki talin í ósamræmi við það, sem fram kom í málinu að öðru leyti. Málsgögn þóttu ekki heldur skera úr um það, að H hefði hlotið að vera ljóst, þegar hann ók af Efnisskrá LXXXIII stað á gatnamótunum, að umferð gangandi vegfarenda yrði á leið bifreiðarinnar um gagnbrautina yfir Safamýri. Var eigi í ljós leitt, að hann hefði sýnt vítaverðan skort á aðgæslu. Hæsti- réttur sýknaði H því af kröfum ákæruvaldsins. Sératkvæði G var ákærður m.a. fyrir að aka bifreið um götur í Reykjavík sviptur ökuleyfi ævilangt. G var sakfelldur og var brotið talið varða við 27. gr., sbr. 81. gr. og 80. gr. umferðarlaga. Í ákæru var krafa gerð um sviptingu ökuleyfis, en ákærði var „eigi sakaður um brot sem varði slíkri refsingu, auk þess sem ákærði hefur áður verið sviptur ökuleyfi ævilangt.“ ................... Þ var sakfelldur fyrir að aka bifreið tvívegis, þótt hann hefði verið sviptur ökuleyfi. Bar að refsa honum samkvæmt 1. mgr. 27. gr., sbr. 81. gr. og 80. gr. umferðarlaga nr. 40/1968, sbr. lög nr. 54/1976. Refsing var ákveðin varðhald í 30 daga. ..... R var sakfelldur fyrir að aka bifreið undir áhrifum áfengis og varð hann þar með brotlegur við 2., sbr. 3. mgr. 25. gr. umferðarlaga nr. 40/1968. Í sömu ökuferð ók hann bifreiðinni á ljósastaur. Varðaði það við c-, d- og i-lið 3. mgr. 49. gr. laganna. Refsing hans var samkvæmt 80. gr. umferðarlaga, sbr. lög nr. 54/1976, og með hliðsjón af 77. gr. almennra hegningarlaga og fyrra brotaferli ákveðin 25 daga varðhald. Þá var R sviptur ökuleyfi ævilangt. .............0...2 0... Með því að vera undir áhrifum áfengis við akstur bifreiðar braut J gegn 2. sbr. 3. mgr. 25. gr. umferðarlaga nr. 40/1968. Neysla áfengis, sem ölvuninni olli, taldist hins vegar ekki sjálfstætt brot sem refsað yrði fyrir samkvæmt 1. mgr. 25. gr. umferðarlaga. J. olli árekstri með ógætilegum akstri og braut þannig gegn a-, c- og d-lið 3. mgr. 49. gr. umferðarlaga. J hafði verið sviptur ökuleyfi og braut hann með akstri sínum einnig gegn 1. mgr. 27. gr., sbr. 81. gr. umferðarlaga. Brot gegn 25. gr. umferðarlaga varðar svipt- ingu ökuleyfis. J hafði áður verið sviptur þeim rétti og bar að árétta þá sviptingu. Refsing var dæmd varðhald í 30 daga. .... Með því að aka bifreið tvívegis, þótt sviptur hefði verið ökuleyfi, braut G gegn 1. mgr. 27. gr., sbr. 81. gr. umferðarlaga nr. 40/1968, og með því að aka með ólöglegum hraða í fyrra skiptið braut hann gegn 1. mgr. 50. gr. sömu laga. Refsing hans var samkvæmt 80. gr. umferðarlaga, sbr. lög nr. 54/1976 og með hliðsjón af 77. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, ákveðin 30 daga Óskilorðsbundið varðhald. ....................... M ók bifreið undir áhrifum áfengis og sviptur ökuréttindum ævi- langt. Hálfri annarri klukkustund eftir að akstri hans lauk reyndist magn alkóhóls í blóði hans vera 1,20%0. Hér var um brot gegn 2. mgr., sbr. 3. mgr. 25. gr. og 1. mgr. 27. gr., sbr. 80. gr. umferðarlaga nr. 40/1968, sbr. lög nr. 54/1976. Fangelsi Í tvo mánuði. ..............0s ss Bls. 52 317 450 453 138 934 LXXXIV Efnisskrá Bls. K viðurkenndi að hafa verið undir áhrifum áfengis við akstur bifreiðar sinnar. K bar fyrir sig, að hann hefði ekið vegna þvingunar. Héraðsdómari féllst á þessa varnarástæðu K og sýknaði hann af kröfum ákæruvalds. Hæstiréttur tók fram, að K og eiginkonu hans hefði ekki stafað slík yfirvofandi hætta af mönnum þeim, sem ruddust inn í bifreið þeirra, að nauðsyn hafi borið til, að K æki bifreiðinni. Varð ákvæði 13. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 því ekki beitt. Með akstri sínum gerðist K brotlegur við ákvæði 2. mgr., sbr. 3. mgr. 25. gr., sbr. 80. gr. umferðarlaga nr. 40/1968, sbr. lög nr. $4/1976. Með réttarsátt 17. ágúst 1982 hafði hann verið sviptur ökuleyfi í 12 mánuði fyrir brot á 2. mgr., sbr. 4. mgr. 25. gr., 26. gr. og 37. gr. umferðarlaga. Samkvæmt þessu og með hliðsjón af 6. og 9. tl. 74. gr. almennra hegningarlaga var hann dæmdur í 20.000 króna sekt en til vara 10 daga varðhald. Þá var hann sviptur ökuleyfi ævilangt samkvæmt 81. gr. umferðar- laga. .......0..000 1334 Lögreglan í Reykjavík gerði hraðamælingar með ratsjá á Skúlagötu við Vitastíg, þar sem heimilt var að aka á 50 km hraða miðað við klukkustund. G ók fólksbíl og mældist hraði bifreiðarinnar 70 km/klst. G viðurkenndi brot sitt en hafnaði sáttarboði, þar sem hann taldi sig vita, að þetta væri sá hraði, sem ekið væri á jafnt af hinum almenna borgara og lögreglu. Með vísan til 1. mgr. 50. gr. umferðarlaga nr. 40/1968, sbr. lög nr. 16/1977, og 80. gr. umferð- arlaga var refsing ákveðin 6.000 króna sekt í ríkissjóð og vararefs- ing 3 daga varðhald. ................. 000... 1750 E ók bifreið sviptur ökuréttindum og taldist brotið varða við 1. mgr. 27.gr.,sbr. 80. gr. umferðarlaga nr. 40/1968, sbr. lögnr. 54/1976. Þegar litið var til sakaferils E, sérstaklega brota hans gegn 25. og 21. gr. umferðarlaga, var refsing hans ákveðin 40 daga varðhald. 1754 Björgunarlaun Aðfaranótt 5. janúar 1984 gekk mikið veður yfir suðvesturhorn lands- ins. Reynir GK lenti þá í nauð, er skipið var í Sandgerðishöfn. Skipsmenn, sem afskráðir voru 20. desember 1983 en hafði ekki verið sagt upp störfum, aðstoðuðu við björgun skipsins. Nokkrir þeirra kröfðust björgunarlauna. Upplýst var, að þeir höfðu fengið greitt fyrir störf í þágu útgerðar skipsins umrætt tímabil, er þeir voru ekki lögskráðir. Talið var, að skipverjar hefðu í björg- unaraðgerðum sínum í umrætt sinn ekki gengið lengra en starfs- skylda þeirra sem skipverja á skipinu bauð þeim. Var krafa þeirra um björgunarlaun því ekki tekin til greina. Sératkvæði. ...... 17 Bráðabirgðasvipting ökuleyfis. H var sviptur ökuleyfi til bráðabirgða. Höfðað var opinbert mál á hendur H. Í ákærunni var H gefið að sök að hafa ekið bifreið sex Efnisskrá LXXXV Bls. sinnum undir áfengisáhrifum. Við þingfestingu málsins krafðist H niðurfellingar bráðabirgðaðkuleyfissviptingarinnar. Dómar- inn hafnaði kröfunni. H kærði úrskurðinn. Hæstiréttur stað- festi hann og tók fram: „Mál þetta er ófyrirsynju kært til Hæstaréttar.“ .................. 0 653 Þ var samkvæmt ákvörðun lögreglustjórans í Reykjavík sviptur öku- leyfi til bráðabirgða. Honum var gefið að sök að hafa ekið með 122 km/klst hraða, þar sem heimilaður hámarkshraði var 60 km/klst. Þ krafðist þess að ákvörðun þessi yrði felld úr gildi. Með úrskurði sakadóms var synjað niðurfellingar. Þ kærði þann úrskurð til Hæstaréttar, sem staðfesti úrskurð sakadóms með vísan m.a. til samþykktar nr. 318/1977 um breytingu á lögreglusamþykkt fyrir Reykjavík nr. 2/1930, sbr. 4. mgr. 50. gr. umferðarlaga nr. 40/1968 og 1. mgr. 81. gr. sömu laga. 1481 Brot á húsfriði M var dæmdur sekur fyrir að ryðjast inn á heimili H og E, þar sem E var ein heima. Einnig var hann fundinn sekur fyrir að ryðjast inn á heimili B. Háttsemi hans var talin brot á 231. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. .........0..0000 000 1620 Brot gegn 108. gr. alm. hgl. Sjá: Ærumeiðingar. .............20.00 00 1280 Brot gegn 176. gr. alm. hegningarlaga. Ákæruvaldið höfðaði mál gegn 10 starfsmönnum Ríkisútvarpsins. Var þeim öllum gefið að sök að hafa haft forgöngu í nafni starfsmannafélaga Ríkisútvarpsins um að starfsmenn Ríkis- . útvarpsins stöðvuðu með ólögmætum hætti útsendingar hljóð- varps frá kl. 13:00 mánudaginn 1. október 1984 og hæfu ekki útsendingar sjónvarpsins samkvæmt dagskrá þá um kvöldið og síðan valdið verulegri truflun á öllum útvarpsrekstri með því að koma í veg fyrir nær allar útsendingar sjónvarps fram til miðnættis miðvikudagsins 3. október 1984, að verkfall opin- berra starfsmanna innan BSRB hófst. Talið var að ákærðu og samstarfsmönnum þeirra hjá Ríkisútvarpinu hefði eigi verið rétt að leggja niður vinnu eins og þau gerðu hinn 1. október 1984. Sú háttsemi þeirra varð hins vegar ekki talin falla undir verkn- aðarlýsingu 176. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 svo sem rétt þótti að skýra það ákvæði. Voru ákærðu því sýknuð. Sératkvæði. ..............0..0. 0... 769 Brot í opinberu starfi K var sakfelldur fyrir endurgreiðslu á opinberum gjöldum til sjálfs sín og tveggja starfsmanna sinna. Bar að líta á þessar endur- LXXXVI Efnisskrá Bls. greiðslur sem lán. Braut K þannig gegn 139. gr. almennra hegn- ingarlaga nr. 19/1940. Þá heimilaði K afhendingu vörusendinga í þremur tilfellum án lögboðinnar tollmeðferðar, en aðflutn- ingsgjöld voru síðar greidd að fullu ásamt dráttarvöxtum. Með afhendingunni braut K einnig gegn ofangreindri lagagrein. Refsing 80.000 króna sekt. Sératkvæði. .................. 129 Sannað var að fjölmörgum skjölum hafði verið breytt þannig að fjár- hæðir þeirra voru hækkaðar. S, opinber starfsmaður, notaði öll umrædd skjöl í reikningsskilum sínum við ríkissjóð. Þótt eigi væri sannað, svo að óyggjandi væri, að Shefði falsað skjölin sjálfur með eigin hendi, þótti eigi efamál, að skjölin hefði hann notað vit- andi vitstil þess að blekkja með í lögskiptum. Samkvæmt þessu bar að refsa ákærða fyrir brot gegn 1. mgr. 155. gr. almennra hegning- arlaga nr. 19/1940. Ákærði notaði skjölin til þess að afla sér fjár- vinnings, en 155. gr. tæmdi sök, þannig að S varð ekki jafnframt dæmdur fyrir brot gegn 247. gr. sömu laga. Við ákvörðun refsing- ar var höfð hliðsjón af 138. gr. og 77. gr. laganna og því, að ávinn- ingur af hverju broti var ekki mikill, en heildarávinningur nam kr. 39.558,25. Refsing var ákveðin 6 mánaða fangelsi. .......... 274 Búskipti K eiginkona M krafðist skilnaðar. Undirrituðu þau samning um skipt- ingu eigna. Aðilar höfðu ekki staðfest samninginn fyrir yfirvaldi. Bar því að taka búið til opinberra skipta samkvæmt kröfu K. Þá hafði K lýst því yfir, að hún teldi sig ekki skuldbundna af áður- greindum samningi. Varð samningurinn því ekki lagður til grund- vallar skiptum á búi hjónanna. .............0..0...00 00 ..0.. 724 Byggingarsamvinnufélög Ó og R keyptu íbúð í verkamannabústöðum í Reykjavík. Talið var að þau hefðu ekki öðlast eignarhald á íbúðinni fyrr en með afsali 7. maí 1974. Þau óskuðu þess við S, stjórn verkamannabústaða í Reykjavík f.h. Reykjavíkurborgar, að S leysti íbúðina til sín og hinn 16. apríl 1984 fór fram mat á íbúðinni. Samkvæmt matsgerð- inni nam heildargreiðsla til seljenda kr. 629.165. Tóku Ó og R við peningagreiðslu að þeirri fjárhæð með fyrirvara, þar sem þau töldu sig eiga rétt á kr. 1.258.930 eða 629.765 kr. hærri fjárhæð en þeim var greitt samkvæmt matsgerðinni. Höfðuðu þau mál gegn S til greiðslu á síðastgreindu fjárhæðinni. Ó og R höfðu ekki haft eignarhald á íbúðinni lengur en 9 ár, er neytt var forkaupsrétt- ar af hálfu S. Í gildi voru bráðabirgðalög nr. 50/1983 um breyting álögum nr. $1/1983 um Húsnæðisstofnun ríkisins, en samkvæmt þeim skyldi kaupverð félagslegrar íbúðar samkvæmt 65. gr. vera kostnaðarverð hennar eða síðasta kaupverð að viðbættri hækkun samkvæmt vísitölu byggingarkostnaðar, þegar forkaupsréttar er Efnisskrá LXXXVII Bls. neytt. Var uppgjör á grundvelli matsgerðarinnar því lagt til grundvallar í málinu. Ekki var heldur á það fallist með Ó og R að uppgjör á endursöluverði íbúðarinnar samkvæmt framan- greindum lögum bryti í bága við 67. gr. stjórnarskrárinnar. 1361 Bætur J höfðaði mál gegn sýslusjóði Mýrasýslu, ríkissjóði, Veiðifélagi Borgarfjarðar og sýslusjóði Borgarfjarðarsýslu til greiðslu bóta vegna veiðimissis á árunum 1970-1976 vegna skerðingar á rétti hans til laxveiði í net í Hvítá fyrir landi eignarjarðar hans, Bóndhóls, sem honum hafði verið gert að þola með 35. gr. laga um lax- og silungsveiði nr. 53/1957, sem breytt var með 1S. gr. laga nr. 38/1970, sbr. 35. gr. laga nr. 76/1970. Með gerðar- dómsúrskurði, sem sýslusjóður Mýrasýslu og ríkissjóður voru bundnir af gagnvart J, voru bætur til J ákveðnar sem tiltekið árgjald, sem aðiljum var þó heimilað að bera undir matsmenn samkvæmt lögum nr. 53/1957 til breytingar, ef aðstæður breyttust eftir því sem nánar sagði í úrskurðinum. Það leiddi af gerðardómsúrskurðinum að þegar lög nr. 76/1970 höfðu leyst lög nr. 53/1957 af hólmi, bar ákvörðun um breytingu á árgjald- inu eftirleiðis undir matsmenn samkvæmt hinum nýju lögum. Yfirmatsgerð frá 10. apríl 1980 var lögð til grundvallar bótum til J. Eftir ákvæðum gerðardómsúrskurðarins var sýslusjóður Mýrasýslu dæmdur til að greiða J “á hluta bótafjárhæðarinnar, en ríkissjóður % hluta. Veiðifélag Borgarfjarðar og sýslusjóður Borgarfjarðarsýslu, sem ekki voru aðilar að gerðardómssamn- ingnum, voru sýknuð af kröfum J. Sératkvæði. ........... 788 Eigendur jarðanna Holts og Brennistaða höfðuðu mál gegn sýslu- sjóði Mýrasýslu, ríkissjóði, Veiðifélagi Borgarfjarðar og sýslu- sjóði Borgarfjarðarsýslu til greiðslu bóta vegna veiðimissis á árunum 1970 - 1976 vegna skerðingar á laxveiði í net í Hvítá fyrir landi jarðanna. Sératkvæði. Sjá næsta mál hér á undan. 830 Eigendur Ölvaldsstaða höfðuðu mál gegn sýslusjóði Mýrasýslu, ríkis- sjóði, Veiðifélagi Borgarfjarðar og sýslusjóði Borgarfjarðar- sýslu til greiðslu skaðabóta vegna skerðingar á veiðiaðstöðu í net í Hvítá fyrir landi jarðarinnar á árunum 1970 - 1976. Sér- atkvæði. Sjá tvö næstu mál hér á undan. ................ 863 Börn M og K stofnuðu til óvígðrar sambúðar en slitu henni. Með úrskurði ákvað dómsmálaráðuneytið, að M skyldi hafa forsjá tveggja barna þeirra og framfæra þau einn. Fógeti úrskurðaði, að M skyldi settur inn í umráð barnanna með beinni fógetagerð en þau dvöldu bæði hjá K. Í meðferð málsins lagði K fram áfrýj- unarstefnu þar sem áfrýjað var úrskurði fógeta. Jafnframt LXXXVIII Efnisskrá krafiðst K frests, uns áfrýjun yrði leidd tillykta. Fógeti úrskurð- aði, að frestbeiðni K skyldi tekin til greina. M kærði þennan úrskurð til Hæstaréttar. Var úrskurður fógeta um, að frestur skyldi veittur, felldur úr gildi og m.a. vísað til 3. mgr. 44. gr. laga nr. 19/1887. ........0.....000 sn Sjá: Meðlag. ..................... 0. Dagsektir Sjá: Leigusamningur. .................00.000 rr Hinn 30. desember 1975 gerði olíufélagið OÍ samning við bifreiðastöð- ina H þar sem OÍ veitti H söluumboð fyrir bensíni og olíum frá bensínstöð við Fellsmúla í Reykjavík. Í samningnum var ákvæði þess efnis, að H skuldbatt sig til að veita OÍ forgangsrétt að við- skiptum við H með framlengingarsamningi að því tilskildu að OÍ byði jafngóð kjör og aðrir. H gerði samning við olíufélagið O um viðskipti með bensín og olíur þegar upp úr viðræðum H og OÍ um áframhaldandi viðskipti slitnaði. H var skylt að kynna OÍ síðast- greindan samning, þar sem undir því var komið, hvort OÍ neytti umrædds forgangsréttar. Var H því dæmt skylt að leggja nefndan samning fyrir OÍ að viðlögðum 10.000 króna dagsektum, er renna skyldu til OÍ, og var fullnægingarfrestur skyldunnar 15 dagar frá birtingu dóms Hæstaréttar. Sératkvæði. .................... Dómarar Sjá: Fébótaábyrgð vegna dómaraverka. ............0.0.00000.... Sjá: Vanhæfi dómara. ................... 00. enn 1160, Dómkröfur G höfðaði mál á hendur Reykjavíkurborg og leitaði dómsviðurkenn- ingar á því, að honum bæri einungis skylda til að greiða gatna- gerðargjald „á grundvelli gjaldskrár““ stefnda. Héraðsdómur sýknaði stefnda af kröfum G. G hafði ekki markað það nánar í dómkröfum sínum, hvernig hefði átt að ákveða það gjald eftir gjaldskránni, eða krafist endurgreiðslu ákveðinnar fjárhæðar sem oftekin hafi verið. Dómkröfurnar, þótt teknar væru til greina, nægðu því ekki til að ráða til lykta ágreiningi aðilanna vegna hins umkrafða gatnagerðargjalds af lóð G. Þótti af þessum ástæðum eiga að ómerkja hinn áfrýjaða dóm og málsmeðferð og vísa mál- inu sjálfkrafa frá héraðsdómi. .............2..0.% 0000... Dómsátt Sjá: Réttarsáttir. .................0..0000 0 1118, Dómsátt felld úr gildi H gekkst undir dómsátt í sakadómi Kópavogs fyrir ítrekað brot gegn 25. gr. umferðarlaga nr. 40/1968. Ríkissaksóknari kærði dóm- Bls. 384 473 437 1374 643 1189 462 1136 Efnisskrá LXXXIX Bls. sáttina og krafðist þess að hún yrði felld úr gildi. Óheimilt var að lögum að ljúka málinu með þeim hætti, sbr. 2. tl. 1. mgr. 112. gr. laga nr. 74/1974, 3. mgr. 81. gr. umferðarlaga nr. 40/1968 og 71. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Hæsti- réttur felldi dómsáttina úr gildi samkvæmt 6. mgr. 112. gr. laga nr. 74/1974. ...........0 0000. 59 Ríkissaksóknari kærði dómsátt, sem Ó undirgekkst í sakadómi Kópavogs hinn 19. ágúst 1987. Krafðist hann þess að sáttin yrði felld úr gildi. Í sakavottorði Ó kom fram að hann hafði tvisvar hlotið dóm vegna ölvunar við akstur og með síðari dóminum frá 31. mars 1987 verið sviptur ökuleyfi ævilangt. Var héraðs- dómara því óheimilt að ljúka máli Ó með dómsátt, sbr. 2. tl. 1. mgr. 112. gr. laga nr. 74/1974, 1. mgr. 80. gr. og 3. mgr. 81. gr. laga nr. 40/1968. Hæstiréttur felldi dómsáttina því úr gildi samkvæmt 6. mgr. 112. gr. laga nr. 74/1974. ........ 1155 Ríkissaksóknari kærði dómsátt, sem B undirgekkst í sakadómi Kópa- vogs 20. ágúst 1987, og krafðist þess að hún yrði felld úr gildi. B var stöðvuð við akstur bifreiðar 23. maí 1987. Magn alkóhóls í blóði hennar reyndist vera 0,92%0. Ó er fædd 4. desember 1970 og hafði því ekki öðlast ökuskírteini, sbr. 1. og 2. mgr. 21. gr. laga nr. 40/1968. Ekki var í sáttinni tekin afstaða til, hvort B skyldi svipt rétti til að öðlast ökuleyfi, sbr. 2. og 3. mgr. 81. gr. laga nr. 40/1968, sbr. 2. tl. 1. mgr. 112. gr. laga nr. 74/1974. Hæstiréttur felldi því dómsáttina úr gildi sam- kvæmt 6. mgr. 112. gr. laga nr. 74/1974. ................ 1156 Ríkissaksóknari kærði dómsátt, sem H undirgekkst í sakadómi Barðastrandarsýslu, og krafðist þess að hún yrði felld úr gildi. J kærði H fyrir að hafa komið óboðinn og ölvaður á heimili hennar, ógnað henni með hnífi og hótað að skera hana á háls. Héraðsdómari lauk málinu með dómsátt og heimfærði brotið undir 21. gr. áfengislaga nr. 82/1969 og 233. gr. almennra hegn- ingarlaga nr. 19/1940. H samþykkti að greiða 12.000 krónur í sekt. Kæran fól í sér alvarlegar sakargiftir sem lítt höfðu verið rannsakaðar. Hvorki hafði verið tekin skýrsla af H né vitni, sem J nafngreindi, en H lýsti því yfir, að efni kærunnar væri rétt. Þótti bresta skilyrði til að ljúka málinu með dómsátt, sbr. 2. tl. 1. mgr. 112. gr. laga nr. 74/1974. Var hún því felld úr gildi samkvæmt 6. mgr. 112. gr. greindra laga. ................ 1332 Eignarnámsbætur Hafnarfjarðarbær keypti árið 1980 allstórt landsvæði úr landi jarðar- innar Setbergs, þar á meðal 8560 fermetra landspildu, sem eigandi Setbergs hafði leigt með lóðarleigusamningi 4. ágúst 1933. Samkvæmt samningnum var lóðin leigð til 50 ára. „„Að þessum 50 árum liðnum skal fara fram nýtt mat á lóðarleigunni.““ H neytti KC Efnisskrá eignarnámsheimildar 28. gr. skipulagslaga nr. 19/1964. Eignar- námið tók til hinnar upphaflegu lóðar að undanskildum 844,5 fer- metrum undir og umhverfis íbúðarhús. Tók eignarnámið þannig til 7715,5 fermetra lands. Matsnefnd eignarnámsbóta kvað upp úrskurð sinn 20. júní 1983 og ákvarðaði eignarnámsþola E bætur, samtals að fjárhæð kr. 639.728, og var miðað við staðgreiðslu. Bótafjárhæðin var í fimm liðum. H greiddi E bætur samkvæmt liðum 1 - 3, en neitaði að greiða landbætur og bætur fyrir skerta aðstöðu og óþægindi samtals að fjárhæð kr. 531.260. Höfðaði H síðan mál gegn E og gerði þær kröfur aðallega, að hann yrði sýknaður af úrskurði matsnefndar en til vara að eignarnámsbætur yrðu lækkaðar. E gagnstefndi í málinu og gerði aðallega þær kröfur, að H yrði dæmdur til að greiða honum kr. 3.007.537 en til vara að úrskurður matsnefndar yrði staðfestur. Samninginn frá 4. ágúst 1933 bar að skýra á þann veg, að hann væri ótímabundinn, en 50 ára tímabilið tæki einungis til leigugjaldsins. H gat því ekki fengið kröfum sínum framgengt á þeim grundvelli að samningur- inn hefði verið útrunninn hinn 4. ágúst 1983. Ekki var fallist á það sjónarmið E, að jafna mætti rétti leigutaka samkvæmt samningn- um til fulls eignarréttar, þannig að við ákvörðun eignarnámsbóta ætti að taka mið af gangverði eignarlands. Þvert á móti sýndi samningurinn ljóslega að réttur leigutaka til landsins var mun veikari en fullur eignarréttur. Varanleiki slíks samnings er m.a. háður því að leiga sé greidd. Fjárhagslegt verðmæti slíks samnings fyrir leigutaka, þegar til endurmats á leigu kemur, veltur m.a. á því hvort og þá hve mikill mismunur verður annars vegar á því leigugjaldi er honum verður með mati gert að greiða og hins vegar þeim arði, er hann getur haft af landinu. Var H dæmdur til að greiða E kr. 600.000 í bætur. Sératkvæði. .................. Eignaspjöll E var bóndi í Kaldrananesi í Hvammshreppi. Á árinu 1954 var hreppa- girðing reist til þess að varna ágangi búfjár úr Dyrólahreppi í Hvammshrepp. Girðingin var reist af Hvammshreppi, sem lagði til efnið, en bændur í þeim hreppi lögðu til vinnuna við upp- setningu girðingarinnar. Síðar voru þessir tveir hreppar sameinað- ir í einn hrepp, Mýrdalshrepp. Girðingin var reist í landi Kaldrananess og fjögurra annarra jarða í Hvammshreppi. Jarð- irnar áttu nokkurt land utan girðingarinnar. Er fram liðu stundir, urðu sumir eigendanna, sérstaklega E, óánægðir með að fá ekki að nytja það land. Hinn 12. júlí 1984 gerðu sveitarstjóri Mýrdals- hrepps og E samkomulag um að girðingin fengi að standa í eitt ár frá dagsetningu samkomulagsins. Að liðnum samningstím- anum tók E girðinguna upp dagana 14. og 1S. júlí 1985. Hann gekk frá staurunum í smáhrúgum og rúllaði upp vírnetinu eins vel Bls. 497 Efnisskrá og hann taldi hægt. Samkomulagið, sem E gerði við hreppsnefnd Mýrdalshrepps, réttlætti ekki að hann tæki girðinguna upp. Varðaði verknaðurinn við Í., sbr. 4. mgr. 257. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Ákvörðun um refsingu var frestað og verður refsing ekki dæmd ef E heldur almennt skilorð 57. gr. almennra hegningarlaga, sbr. 4. gr. laga nr. 22/1955, í tvö ár. Sératkvæði. ..............0.0 000. Eignaupptaka Í opinberu máli á hendur G var af ákæruvaldsins hálfu krafist upptöku á 1018 skömmtum af LSD-fíkniefnum. Með dómi saka- dóms í ávana- og fíkniefnamálum var dæmd upptaka á 1018 skömmtum af LSD, 0,9 g af amfetamíni og tveimur hassreykjar- pípum, „sem lagt var hald á við rannsókn málsins.“ Hæsti- réttur dæmdi einungis upptöku „að því marki sem krafist er í ákæru, þ.e. á 1018 skömmtum af lýsergíði.““ Sjá: Ávana- og fíkniefni. .............2.0. 0000. n en Í máli gegn F fyrir innflutning á fíkniefnum var dæmd upptaka á 1129 skömmtum af LSD og 49,8 g af amfetamíni. Sjá: Ávana- og fíkniefni. ...........2.0.000 0000 Í máli á hendur K, E og H fyrir að reka „Frjálst útvarp“ þrátt fyrir einkarétt Ríkisútvarpsins á útvarpi og einkarétt ríkissins á upp- setningu fjarskiptavirkja var upptaka dæmd á þrem segulbönd- um, einum straumgjafa, einum blandara, einum sendi, einum hljóðnema, einum standbylgjumæli, einni viftu, tveimur fram- lengingarsnúrum, einni sammiðjusnúru, fjórum snúrum og loft- neti ásamt sammiðjustreng. Sjá: Útvarpslög. .............. S, K og Á voru sakfelldir fyrir að standa sameiginlega að innflutningi hingað til lands á miklu magni af ávana- og fíkniefnum. Dæmd var upptaka á 5.143,4 g af hassi, 242,5 g af amfetamíni og 17 g af kókaíni. Sjá: Ávana- og fíkniefni. .................. V og H voru fundnir sekir um innflutning á hassi frá Amsterdam. Dæmd var upptaka á 56,6 g af hassi. Sjá: Ávana- og fíkniefni. H keypti amfetamín í Amsterdam og X flutti það til landsins. Amfetamínið var dæmt upptækt. Sjá: Ávana- og fíkniefni. Endurgreiðsla Hinn 20. nóvember 1979 varð vinnuslys við einbýlishús í Reykjavík. E, starfsmaður D s/f, vann við dælingu á steinsteypu í steypu- mót nefnds húss. Til verksins var notuð bifreið, sem var útbúin með gálga og dælu. D s/f var eigandi bifreiðarinnar. Frá dælunni lá slanga um gálgann. Var steypan látin renna um slönguna í mótin. Stjórnandi bifreiðarinnar og yfirmaður E var G, einn af eigendum D s/f. G var við bifreiðina og stjórnaði dælunni. E var hinsvegar uppi á vinnupalli við steypumót KCI Bls. 356 317 325 148 890 1549 1594 XCII Efnisskrá Bls. hússins og hafði í höndum sérstakt færanlegt tæki, stjórnborð, til þess að gefa stjórnanda dælunnar merki. Við slönguendann stóð Ö, sem var húsasmíðameistari og eigandi hússins. Beindi hann slönguendanum þangað sem steypan átti að renna í mótin. Stífla myndaðist í slöngunni. Ö reyndi að losa stífluna, en um leið kom slinkur á hana, svo að Ö missti tökin á slöngunni, sem slóst í E með þeim afleiðingum að hann kastaðist út fyrir steypumótin og féll til jarðar og slasaðist. E höfðaði mál á hendur D s/f til heimtu skaðabóta vegna þess tjóns, sem hann varð fyrir. Á bæjarþingi Reykjavíkur og í Hæstarétti varð niðurstaðan sú, að D s/f bæri óskipta ábyrgð á tjóni E. Hinn 24. nóvember 1983 greiddi D s/f dómskuldina til E með samtals kr. 987.083,39. Þar af voru kr. 65.000 málskostnaður. D s/f höfðaði síðan mál gegn Ö, eiganda hússins, og krafðist endur- greiðslu úr hans hendi á allri fjárhæðinni kr. 987.083,39. Var talið, að D s/f bæri að hálfu ábyrgð á mistökum verkstjóra síns G en bótaábyrgð var einnig lögð á Ö vegna ófullnægjandi frá- gangs á vinnupöllum. Var Ö dæmdur til að endurgreiða D s/f helminginn af kr. 987.083,39. ...........02.0 000 373 I var sjálfstæður atvinnubifreiðarstjóri og hafði atvinnuleyfi í Reykjavík. Hann samdi um afgreiðslu við bifreiðastöðina B. B gerði samning við Innkaupastofnun ríkisins vegna ríkisspítal- anna og með honum veitti B ríkisspítölunum 21% afslátt frá verði ákveðnu af verðlagsyfirvöldum. Þar af áttu bifreiðarstjór- arnir að taka á sig 18% afslátt. B dreifði þessum hluta afsláttar- ins á alla bifreiðarstjóra sína jafnt og komu 7.490 krónur í hlut hvers þeirra það ár sem hér var um deilt. Í krafði B um endur- greiðslu á þessari fjárhæð. Hið álagða gjald, sem átti að vera bifreiðarstjórunum almennt til hagsbóta, var ekki hátt, þannig að hver ferð frá stöðinni varð þess vegna ekki verulega óhag- kvæmari en ella. Í ók í þágu ríkisspítalanna og naut því góðs af samningnum. Sýkna. Sératkvæði. ..................... 1247 Endurheimta Sjá: Ábyrgð. ..........020.2.. 1229 Endurupptaka Í skiptarétti Reykjavíkur gerði Ó þær kröfur, að meðferð kröfu hans í þrotabú E h/f yrði endurupptekin og honum gefinn kostur á að skýra kröfu sína og rökstyðja frekar. Ó hafði sjálfur bókhalds- gögn hins gjaldþrota félags undir höndum og afhenti skiptaráð- anda þau sjálfur. Honum var ljóst, þegar hann lagði fram kröfu- lýsingu sína, að hún var ekki nægjanlega reifuð þar sem hann áritaði hana sjálfur um að gögn kæmu síðar. Tilkynning skipta- ráðanda til Ó var send með þeim hætti sem mælt er fyrir um í 3. Efnisskrá KCIII Bls. mgr. 108. gr. gjaldþrotalaga nr. 6/1978. Var því synjað um endurupptöku á meðferð kröfunnar. ..................... 547 Erfðafesta Kaupstaðurinn H gerði þá kröfu aðallega, að L h/f yrði dæmt að viðlögðum dagsektum til að fjarlægja 2 birgðaskemmur en til vara aðra skemmuna ásamt sjávarafurðum og öðru lausafé þar í og umhverfis lóð H. Önnur skemman stóð að öllu leyti á erfða- festulandi, sem H leigði á sínum tíma H h/f, en síðar urðu nokkrum sinnum aðilaskipti að lóðarréttindum þessum uns þau komust í eigu L h/f. Leyfi bæjarráðs 9. júní 1952 fyrir þeirri skemmu var bundið því skilyrði, að eigandi yrði á brott með hana bænum að kostnaðarlausu þegar bærinn þyrfti á lóðinni að halda. Ekki kom fram að H hefði lýst sig reiðubúinn til að leysa til sín erfðafestulandið sem skemman stóð á. Þótti því ekki sannað að umræddu skilyrði væri fullnægt. Var aðalkrafa H því ekki tekin til greina. Hin skemman var að hluta til reist á 449 fermetrum lands, sem bæjarráð samþykkti 30. janúar 1956 að leigja til viðbótar. Í samningi 2. febrúar 1956 var H áskilinn réttur til að taka landið til sín aftur að 15 árum liðnum án endurgjalds fyrir land eða mannvirki, ef hann þyrfti á því að halda. Þegar þetta var virt og þar sem hinn tiltekni tími var liðinn, þótti eiga að taka varakröfu H til greina og dæma L h/f til að fjarlægja skemmu þessa ásamt lausafé að viðlögðum 5.000 króna dagsektum til H. Sératkvæði. ..................... 437 Erfðaskrá B og M höfðu búið saman í óvígðri sambúð í 30 ár, þegar B andaðist 14. ágúst 1984. B gerði munnlega erfðaskrá tveimur dögum fyrir andlát sitt þar sem hann ánafnaði M allar eignir sínar. Lög- erfingjar B voru móðir hans og 5 systkini. Véfengdu þau gildi erfðaskrárinnar. Þótt B hafi vitað, að hann væri haldinn ólækn- andi sjúkdómi í nokkurn tíma áður en hann gerði erfðaskrána, þá var ljóst að gangur sjúkdómsins var mjög hraður og honum elnaði sóttin skyndilega hinn 11. ágúst. Mátti því jafna því til þess, að B hefði orðið „skyndilega og hættulega sjúkur“ í merkingu 44. gr. laga nr. 8/1962. Var skilyrðum þeirrar greinar því fullnægt. Arfleiðsluvottorðið var ekki skrásett fyrr en 28. ágúst 1984. Dráttur þessi var þó réttlættur. Samkvæmt vætti þriggja vitna og álits tveggja dómkvaddra lækna var B talinn hæfur til að gera erfðaskrána. Ekkert kom fram um það, að B hefði viljað ráðstafa eignum sínum á annan hátt. Efni erfða- skrárinnar var ekki óskynsamlegt og var eðlilegt miðað við aðstæður. Var erfðaskráin því metin gild. ................ 1400 XCIV Efnisskrá Farmskírteini Sjá: Aukabiðdagagjald. .............0...00.. 000 Fasteignakaup Á h/f hafði atvinnu af því að byggja og selja íbúðarhúsnæði. Félagið byggði fjölbýlishús í Reykjavík og seldi íbúðir í húsinu. Leki kom að mörgum íbúðum. Á h/f bar sem byggjandi og seljandi íbúð- anna ábyrgð á göllunum. Íbúðareigendur fengu dómkvadda matsmenn til að meta gallana. Matsmenn litu svo á, að svalirnar lækju fyrst og fremst vegna þess að ómögulegt væri að þétta sam- skeyti á svo til láréttu bárujárni. Hafi umræddur frágangur því verið vonlaus frá upphafi. Matsmenn mátu til peningaverðs þær viðgerðir, sem gera þurfti. Var félagið dæmt til að greiða íbúðar- eigendum matsfjárhæðina að frádregnum kostnaði við aðal- Þakrennu, en þann kostnað var félagið ekki talið bera ábyrgð á. Ö tók að sér að reisa hús fyrir N í Kópavogi. Ágreiningur reis út af smíði hússins. Varð samkomulag um að matsmenn tilnefndir af Meist- arasambandi húsasmiða mætu atriði sem N taldi áfátt. N taldi matsgerð þeirra ófullnægjandi. Hann fékk því dómkvadda matsmenn til að meta þau atriði, sem fyrri matsmenn höfðu ekki lokið við að meta, svo og aðra galla, sem hann taldi nú vera á eign- inni. N hafði ekki að fullu innt af hendi greiðslur samkvæmt kaupsamningi. Ö höfðaði því mál til greiðslu á skuld N. N höfðaði gagnsök í því máli og krafði Ö um bætur vegna gallanna sam- kvæmt áðurgreindum matsgerðum. Niðurstaða héraðsdóms var sú, að N var dæmt að greiða Ö kr. 110.226 (234.286 - 124.060). N áfrýjaði málinu og var krafa Ö lækkuð í kr. 105.021. Í málinu var einnig deilt um verðbætur af eftirstöðvum kaupverðs. Við undirskrift kaupsamnings var ákvæðinu um verðbætur breytt. N gerði sér grein fyrir breytingu þessari og hann greiddi verðbætur samkvæmt skilningi Ö í þrjú skipti. Var hann því bundinn af skilningi Ö á þessu ákvæði samningsins. ................... Með kaupsamningi dagsettum 6. maí 1980 tók kaupandi G að sér að greiða áhvílandi veðskuldir á 1. veðrétti að eftirstöðvum kr. 22.260,79. Var þar miðað við fjárhæð veðskuldabréfanna án álags vegna verðbótaákvæða þeirra. Á kaupdegi námu eftir- stöðvar veðskuldanna að meðtöldum verðbótum hins vegar kr. 44.642,34. Seljendur B og N sönnuðu ekki, að G hefði tekið að sér greiðslu hærri fjárhæðar en í samningnum greinir, þegar kaupin gerðust. Upplýst var, að greiðslu verðbótafjárhæðarinnar bar á góma við útgáfu afsals. Þrátt fyrir það var ekki getið í afsalinu fjárhæða veðskuldanna eða þess að G hefði tekist á hendur greiðslu verðbótanna. Var þó nauðsynlegt, eins og á stóð, ef breyta átti efnislega ákvæðum kaupsamningsins, að sú breyting kæmi fram skýrum orðum í afsali. Þótt ekki væri sannað, að G hefði gert sér- Efnisskrá XCV Bls. stakan fyrirvara við ákvæði afsalsins um yfirtöku veðskuldanna, Þótti það ekki eiga að leiða til þess, að hann glataði kröfunni. Voru B og N því dæmd til að greiða G mismuninn kr. 22.381,55. Sératkvæði. .............0...0. 00. 310 Á h/f seldi A fasteign. Kaupverðið skyldi m.a. greitt með yfirtöku veðskulda með fjórum jöfnum greiðslum. A vanefndi greiðslu sína. Ekki varð af uppgjöri og afhendingu afsals og veðskulda- bréfa sem fara átti fram. Á h/f veitti A ekki veðleyfi svo sem heitið var í kaupsamningi. Höfðaði Á h/f mál á hendur A og krafði hann aðallega um greiðslu á kr. 1.502.656. A var dæmdur til að greiða kr. 100.000, sem ógreiddar voru 15. mars 1985. Þegar Á h/f hóf málsókn sína, var fyrsti umsaminn gjald- dagi veðskuldabréfanna ókominn. Undir rekstri málsins bauð A fram greiðslu fyrstu afborgana. Þó að sú greiðsla væri boðin fram, þegar nokkuð var komið fram yfir hinn fyrsta gjalddaga, 20. ágúst, var ekki fallist á með félaginu, að öll fjárhæðin kr. 1.367.073 væri gjaldfallin. Var Á dæmdur til að greiða kr. 546.829,20 (2x273.414,60) og til að gefa út skuldabréf fyrir eftir- stöðvunum kr. 820.243,80. Þá var A dæmdur til að greiða mismun miðað við uppgjör 1. maí 1984 kr. 56.213, allt gegn afhendingu afsals. A hafði uppi gagnkröfu vegna tjóns sem hann taldi sig hafa orðið fyrir við jarðrask á lóðarmörkum. Var sú krafa ekki tekin til greina. Þá gat Á ekki heldur byggt á því, að félagið synjaði um útgáfu veðleyfis. .................. 534 Með makaskiptasamningi keypti G af S raðhús. G taldi að húsið væri haldið sprungugöllum, sem S bæri ábyrgð á. Sprungurnar sáust greinilega við skoðun. Mátti ætla að svo hefði einnig verið er kaupin fóru fram. Varð og ekki séð, að S hefði á nokkurn hátt dregið dul á ástand hússins að þessu leyti. Sprungurnar, sem G sá, gáfu honum sérstakt tilefni til nánari athugunar. Voru kröfur hans því ekki teknar til greina vegna gallanna. ..... 718 P og B seldu R og K íbúð á kr. 950.000 hinn 30. nóvember 1982. Dóm- kvaddir matsmenn mátu kostnað við úrbætur á göllum hinn 31. janúar 1984 samtals á kr. 47.000, en um var að ræða viðgerð á sprungum Í gólfum, lagfæringu á halla á stofugólfi, lagfæringu á gólfi í eldhúsi og sprungu í útvegg. Gallarnir komu fljótlega í ljós, en samkomulag milli aðilja náðist ekki. Með bréfi 25. apríl 1983 var því lýst yfir af hálfu R, að kaupunum væri rift vegna gallanna. Með bréfi 2. maí 1983 var því lýst yfir af hálfu P og B að kaup- samningnum væri rift vegna vanefnda kaupenda á greiðslum að fjárhæð kr. 160.000. R og K rýmdu íbúðina í maíbyrjun. P og B seldu íbúðina aftur 5. maí 1983 á kr. 1.000.000. R og K höfðuðu mál gegn P og B til greiðslu á kr. 210.000 sem þau höfðu greitt upp í kaupverðið. Gallarnir á íbúðinni voru ekki svo verulegir að þeir heimiluðu R og K riftun. P og B var hins vegar heimil riftun vegna XCVI Efnisskrá Bls. vanefnda á greiðslum samkvæmt kaupsamningi. P og B bar að endurgreiða kr. 210.000, en til frádráttar kom greiðsla þeirra kr. 56.392, hálf söluþóknun, kr. 10.000, húsaleiga kr. 6.700, hita- kostnaður kr. 814, ferðakostnaður kr. 820, og kr. 35.904, sem héraðsdómari gerir þannig grein fyrir: „„Verðlækkun við síðari sölu kr. 94.454. Telja verður að þessi fjárhæð sé þrátt fyrir allt nothæf sem uppgjörstala. Frá henni ber að sjálfsögðu að draga þær kr. 22.645 sem kaupverð í samningi málsaðila var of hátt vegna hins leynda galla, mismunur kr. 71.809. Þessi fjárhæð á að skiptast til helminga, hvor aðili beri því kr. 35.904,50.““ Voru P og B því dæmd til að endurgreiða R og K kr. 99.369,50. ..... 1600 Fasteignir Þ seldi kaupstaðnum A einkarétt til jarðborana í landi jarðar sinnar. Deilt var um greiðslu fyrir rétt þennan. Sératkvæði. Sjá: Jarð- hiti. 22.02.0000... 1201 J seldi H lóð undir fjölbýlishús. Sem endurgjald skyldi H afhenda J þrjár íbúðir „tilbúnar undir tréverk““. Krafa H þess efnis, að J greiddi vinnulaun við múrhúðun á íbúðunum, var ekki tekin til BTEÍNA. ........0000 nn 1540 Fébótaábyrgð vegna dómaraverka S höfðaði mál fyrir Hæstarétti gegn fjármálaráðherra f.h. ríkissjóðs og uppboðshaldaranum í Árnessýslu til greiðslu skaðabóta að fjár- hæð kr. 13.846 vegna tjóns, sem hann taldi sig hafa orðið fyrir vegna mistaka uppboðshaldara við tiltekið uppboð. Í lögum segir ekki berum orðum hver séu tímamörk höfðunar máls sem þessa á hendur héraðsdómara og ríkissjóði til heimtu skaðabóta vegna dómaraverka. Samkvæmt ákvæði 2. mgr. 38. gr. laga nr. 75/1973 um Hæstarétt Íslands verður héraðsdómari ekki látinn sæta ábyrgð fyrir málsmeðferð sína eða dóm, þegar máli er áfrýjað, eftir að liðnir eru frestir þeir er í 1. og 2. mgr. 20. gr. laganna segir. Í 1. mgr. 20. gr. greindra laga segir að dómsathöfnum þeim, sem ekki sæti kæru til Hæstaréttar skv. 21. gr. laganna, megi áfrýja innan þriggja mánaða frá dómsuppsögu eða lokum dómsathafn- ar. Þó skuli haldast sérákvæði nokkurra tilgreindra laga, þar á meðal 4. gr. uppboðslaga nr. 57/1949 og önnur sérákvæði í lögum um áfrýjunarfrest. Samkvæmt 2. mgr. 4. gr. laga nr. 57/1949 er áfrýjunarfrestur fjórar vikur frá lokum þeirrar dómsathafnar sem áfrýja skal, en veita má dómsmálaráðherra þó leyfi til áfrýjunar næstu þrjá mánuði frá sama tíma, ef sérstaklega stendur á. Að svo vöxnu máli og m.a. með hliðsjón af H.1950.42 þótti gagnvart báðum stefndu eiga að beita lögjöfnun frá 2. mgr. 38. gr. laga nr. 75/1973, sbr. 1. mgr. 20. gr. sömu laga og 2. mgr. 4. gr. laga nr. 57/1949. Þegar málið var höfðað fyrir Hæstarétti, var frestur til þess liðinn samkvæmt framansögðu. Efnisskrá XCVII Bls. Voru stefndu því sýknaðir af kröfum stefnanda, en málskostn- aður felldur niður. Sératkvæði. .................0........ 643 Félög I, sjálfstæður atvinnubifreiðarstjóri með atvinnuleyfi í Reykjavík, krafði bifreiðastöðina B um endurgreiðslu á kr. 7.490, sem B hafði tekið af I vegna afsláttar, sem stöðin hafði samið um við Innkaupastofnun ríkisins vegna ríkisspítalanna. Samkvæmt samningnum veitti bifreiðastöðin 21% afslátt frá verði ákveðnu af verðlagsyfirvöldum. Þar af áttu bifreiðarstjórarnir að taka á sig 18%0 afslátt. Stöðin dreifði þessum hluta afsláttarins á alla bifreiðarstjóra sína jafnt. Samningurinn átti að vera bifreiðar- stjórunum almennt til hagsbóta, gjaldið var ekki hátt og I ók í þágu ríkisspítalanna og naut því góðs af samningnum. Sýkna. Sératkvæði. .............0000 0000 1247 Févíti E réðst til starfa hjá endurskoðunarskrifstofunni M h/f. Aðilar gerðu með sér starfssamning. Þar segir m.a. svo: „Afli starfs- maður atvinnurekanda viðskiptasambanda, skal hann fá í sinn hlut 10%0 af andvirði innheimtra reikninga hjá þessum við- skiptamönnum. Hætti starfsmaður í þjónustu atvinnurekanda, er honum heimilt að bjóða þessum aðilum þjónustu sína. Honum er hins vegar óheimilt að takast á hendur störf fyrir aðra viðskiptamenn atvinnurekanda næstu tvö ár frá þeim degi að hann hverfur úr þjónustu atvinnurekanda ...“ E lét af störfum hjá M h/f og hóf strax rekstur endurskoðunarskrif- stofunnar R s/f með öðrum. Á meðan E vann hjá M h/f kom þar inn nýr viðskiptaaðili. Ekki átti E neinn hlut að því að til þeirra viðskipta stofnaðist. Þessi aðili flutti viðskipti sín yfir til R s/f fljótlega eftir að E hóf rekstur R s/f. M h/f taldi að E hefði brotið gegn nefndu ákvæði starfssamningsins. Var á það fallist með M h/f og var E dæmd til að greiða M h/f kr. 120.000 með hliðsjón af 3S. gr. laga nr. 7/1936 um samningsgerð, umboð og ógilda löggerninga fyrir missi viðskiptasambands þess. .......02002 0000 1293 Fjarskiptalög Sjá: Útvarpslög. ........2...00.. ss 748, 757 Fjárdráttur Í máli ákæruvaldsins gegn JÞ var hann talinn m.a. sannur að sök að hafa ráðstafað skuldabréfum sem voru eign JH, á óheimilan hátt til H. Gerðist hann þar með sekur um fjárdrátt samkvæmt 247. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Sératkvæði. ........ 93 8 XCVIII Efnisskrá Ákæruvaldið höfðaði mál á hendur B fyrir að hafa sem einkaeigandi firmans BI eigi staðið Gjaldheimtunni skil á greiðslum, sem haldið var eftir af launum tveggja starfsmannna firmans, R og F. BI var tekið til gjaldþrotaskipta vorið 1985. R tók sjálfur upp hjá sér að útbúa kvittanir fyrir frádrætti á launum sínum upp í opinber gjöld án þess að hafa samráð við B. R vissi að fyrirtækið stóð illa fjár- hagslega og af þeim sökum ritaði hann framangreindar kvittanir til að fá upp í laun sín. Ekki lá fyrir krafa Gjaldheimtunnar um frádrátt af launum hans. F fór fram á það, að fyrirtækið drægi 24.000 krónur af launum hans til greiðslu opinberra gjalda. Starfsfólk BI féllst á þetta án þess að krafa frá Gjaldheimtunni lægi fyrir. Varð ekki séð að B hefði bakað sér refsiábyrgð sam- kvæmt |. mgr. 247. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Sykna. ....0%..2000 0 Fjárnám Kröfu sína um að fjárnámsgerð yrði felld úr gildi byggði N á því, að fjárnámið hefði í raun farið fram á embættisskrifstofu fógeta, en það sé andstætt ákvæði 34. gr. laga nr. 19/1887 svo sem skýra beri það. Fjárnámsgerðin hófst á heimili N, sbr. 2. mgr. 33. gr. lag- anna. Ekki þóttu þeir annmarkar vera á fjárnámsgerðinni, er varða ættu ógildingu hennar. Var hún því staðfest til tryggingar dæmdum fjárhæðum. ................0 0... n nn R áfrýjaði héraðsdómi og krafðist sýknu af öllum kröfum E ásamt því að áfrýjuð fjárnámsgerð yrði felld úr gildi. Héraðsdómurinn var staðfestur um annað en upphafsdag vaxta. Þá var hin áfrýjaða fjárnámsgerð staðfest, enda var því eigi haldið fram að á henni væru sérstakir annmarkar. Sjá: Lausafjárkaup. ............. Áfrýjuð fjárnámsgerð var staðfest, enda var því eigi haldið fram að á henni væru annmarkar. ..................... 0... nn O höfðaði mál gegn G, L og S til greiðslu víxilskuldar. Ekki var mætt í málinu í héraði. Var krafa O tekin til greina. G áfrýjaði dóm- inum, en varnir þær, sem hann bar fyrir sig, komust ekki að sbr. 45. gr. laga nr. 75/1973. Að því er varðar G var héraðsdómur staðfestur svo og áfrýjað fjárnám í bifreið G................ O höfðaði áskorunarmál gegn G, L og S til greiðslu víxilskuldar. Var krafa O tekin til greina. G áfrýjaði, en varnir þær, sem hann bar fyrir sig, komust ekki að sbr. 45. gr. laga nr. 75/1973. Að því er varðar G var hin áfrýjaða áritun á áskorunarstefnu staðfest svo og áfrýjuð fjárnámsgerð í bifreið G. ....................... Í dómi Hæstaréttar segir: „Með hinni áfrýjuðu fjárnámsgerð hefur fógeti gert fjárnám fyrir vöxtum af dæmdri fjárhæð umfram það er kveðið er á um í dómsorði hins áfrýjaða dóms. Verður fjár- námið að því leyti fellt úr gildi en að öðru leyti staðfest.“ .... Í dómi Hæstaréttar segir: „Vegna breytinga, er orðið hafa á vöxtum Bls. 521 71 508 518 1083 1086 1293 Efnisskrá eftir fjárnámsgerð, sbr. og vaxtalög nr. 25/1987, var stefnda rétt að hækka vaxtakröfur sínar fyrir Hæstarétti, svo sem hann hefir gert, enda þótt fjárnámið verði ekki staðfest fyrir þeirri hækkun.“ ...............00 00. Fjársvik G seldi H bifreið og taldi honum trú um, að veð, sem hvíldi á bifreið- inni, væri að fullu uppgert og aflétt, og með þeirri blekkingu fékk hann H til að inna af hendi kaupverð bifreiðarinnar. H varð síðar að greiða veðkröfuna til þess að koma í veg fyrir að bifreiðin yrði seld á nauðungaruppboði. Refsað samkvæmt 248. gr. alm. hgl. nr. 19/1940. Refsing 3 mánaða fangelsi. Fullnustu 2 mánaða af refsingunni var þó frestað og skal sá hluti hennar niður falla að liðnum 3 árum frá dómsuppkvaðn- ingu, haldi G almennt skilorð 57. gr. laganna. ............... J lét nota tvo innstæðulausa tékka H til þess að greiða tvær gíró- ávísanir. J sótti síðan samdægurs gíróávísanirnar á tvær til- greindar póststöðvar og fékk þær greiddar í afgreiðslu Seðlabankans. Braut J með þessu gegn 248. gr. alm. hgl. nr. 19/1940. ............00 0 Ákæruvaldið höfðaði mál gegn G og J fyrir útgáfu tékka, þrátt fyrir það að innstæða væri eigi nægjanleg á reikningnum. J gaf tékkann út, en G ritaði númer hlaupareikningsins, dagsetninguna, fjár- hæðina og stílaði hann á Sparisjóð Kópavogs og seldi tékkann síðan þar og lagði andvirði inn á reikning fyrirtækis síns. G var dæmd refsing fyrir brot á 248. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 en J fyrir brot á 73. gr. tékkalaga nr. 94/1933. .. Samkvæmt framburði vitna og skýrslu J svo og vottorði borgar- fógeta um gjaldþrot og árangurslaus fjárnám hjá J var sannað að hann sveik út bifreið með því að láta fyrir hana fjóra víxla samtals að fjárhæð kr. 45.000. Víxlarnir voru útgefnir af P mági J. J var þá um það kunnugt að P var jafn ógjaldfær og hann sjálfur. Var J dæmdur í 4 mánaða fangelsi fyrir brot á 248. gr. almennra hgl. nr. 19/1940. Fullnustu 2 mánaða af refsing- unni var þó frestað og fellur refsing niður að liðnum 2 árum, enda haldi J almennt skilorð 57. gr. hgl. ................. Af gögnum málsins mátti sjá, að líkindi væru til þess að H hefði fyrstur átt hugmyndina að sölu á 13 innstæðulausum tékkum samtals að fjárhæð kr. 119.936. Ljóst var að hann lagði fyrirfram liðsinni sitt til sölu þeirra með framlagi fjár til að stofna hlaupareikning í Samvinnubankanum og útvegun bifreiðar til að ferðast á milli bankastofnana. Með þátttöku sinni að öðru leyti bar að refsa honum sem aðalmanni fyrir brot gegn 248. gr. almennra hegning- arlaga nr. 19/1940. ..........2.020000 0 G var m.a. fundinn sekur um brot gegn 248. gr. hgl. nr. 19/1940 fyrir XCIX Bls. 1672 61 93 1191 1343 1410 C Efnisskrá Bls. að hafa gefið út tékka að fjárhæð kr. 6.000, sem hann framseldi án þess að innstæða væri fyrir honum. G var dæmdur í 6 mánaða fangelsi skilorðsbundið. ...........00... 0000... 1434 Fjölbýlishús Hús við Garðastræti í Reykjavík er fjölbýlishús í skilningi laga nr. 59/1976. Sumarið 1984 ákváðu I, L og H að láta járnklæða steinsteyptan suðurgafl hússins vegna leka og raka. Tilkynntu þau S, sem var andvígur þessu, ákvörðun sína í símskeyti 1. október 1984 eftir að verkið var hafið. Kröfðu I, L og H síðan S um kostnað við verkið í samræmi við eignarhluta hans í hús- inu. Hér var um sameiginlegar framkvæmdir að ræða og bar 1, L og H því að fara eftir ákvæðum 10. gr. laga nr. 59/1976 og boða til fundar þar sem öllum íbúðareigendum væri gefinn kostur á að taka þátt í ákvörðunum. Þar sem sérstakar sam- þykktir höfðu ekki verið settar um húsfélagið samkvæmt 15. gr. laganna, átti um fundinn og framkvæmdina að fara eftir reglugerð nr. 280/1976. Þetta var ekki gert og var S því sýkn- aður af kröfum 1, Log H. ..........00.0%0 0000 0 rn 1533 Forgangskröfur Talið var, að 6. töluliður 84. gr. skiptalaga nr. 3/1978 væri undan- tekningarákvæði sem hvorki yrði túlkað rýmkandi lögskýringu né beint með lögjöfnun. Varð því að skýra ákvæði þetta eftir orðanna hljóðan, þannig að hugtökin „mál hefur verið höfðað“ og „„dómur““ taki ekki til meðferðar lögtaksmála fyrir fógeta- rétti. ............. rr 968 Forsendulaus úrskurður Uppboðshaldara var ekki skylt samkvæmt 3. mgr. 190. gr. laga nr. 85/1936, sbr. 40. gr. laga nr. 28/1981, að láta forsendur fylgja ályktarorði sínu, ef hvorugur aðili krafðist þess. Þar sem úrskurðurinn var án forsendna bar að minnsta kosti að greina í ályktunarorði nöfn aðila uppboðsmálsins, hvaða eign selja átti, hvort selja átti hana alla eða hluta hennar, uppboðs- heimildina og uppboðsfjárhæðina og skiptingu hennar í höfuð- stól og vexti. Ómerking og heimvísun. Sératkvæði. ........ 1686 Framhaldsrannsókn Í máli ákæruvalds gegn J var þess krafist af verjanda, þegar málið skyldi munnlega flutt í Hæstarétti, að því yrði frestað og að framhaldsrannsókn færi fram um tiltekin atriði. Málið hafði verið ítarlega rannsakað, þar á meðal fjármálaviðskipti J og H. Hafði J sjálfur lagt fram greinargerð um skuldastöðu H við sig eins og hann taldi hana hafa verið í september 1983. Var ekki Efnisskrá Cl Bls. fallist á að nauðsyn væri á framhaldsrannsókn, enda bæri að hafa í huga, að ákæruvaldið hefði samkvæmt 108. gr. laga nr. 74/1974 sönnunarbyrði um sekt sökunauts og atvik, sem telja megi honum til óhags. Var kröfu um frest og framhaldsrann- sókn því ekki tekin til greina. ........................... 10 Framsal kröfu E seljandi og S kaupandi urðu ásáttir um riftun á kaupsamningi um húseign frá 15. júní 1982. Í yfirlýsingu þeirra um riftunina S$. ágúst 1982 segir m.a. „Seljandi greiði kr. 50.000,00 til baka.““ J kvaðst hafa fengið kröfu S samkvæmt yfirlýsingunni fram- selda 24. mars 1984. J höfðaði áskorunarmál hinn 1. október 1984 á hendur E til greiðslu nefndrar fjárhæðar. Eigi var sannað að framsal S til J á kröfunni á hendur E hefði verið mála- myndagerningur. Aðrar sýknukröfur E voru ekki teknar til greina. Var E dæmdur til að greiða J nefnda fjárhæð ásamt vöxtum frá 13. október 1982, en þann dag seldi E greinda hús- eign. Einn hæstaréttardómari taldi rétt að miða upphafstíma vaxta við $S. ágúst 1982. ...............0 0000... 430 Frávísun A. Einkamál 1. Frá héraðsdómi J var ábúandi 1977 - 1981 á leigujörð, sem H átti. Ágreiningur reis um uppgjör á skuld H við J, sem stofnaðist vegna umbóta hins síðarnefnda á jörðinni meðan hann bjó þar. Stefna í málinu fullnægði ekki ákvæðum 88. gr. 1. mgr. c-liðar laga nr. 85/1936, sbr. 22. gr. laga nr. 28/1981 og málsreifun ekki 114. gr. laga nr. 85/1936. Vegna hinnar ófullnægjandi stefnu og vegna vanreifunar var hinn áfrýjaði dómur ómerktur og málinu vísað frá héraðsdómi. Sératkvæði. ...............0..0..... 220 Í dómsmáli leitaði G viðurkenningar á því að sér væri einungis skylt að greiða gatnagerðargjald af lóð sinni „á grundvelli gjald- skrár““ Reykjavíkurborgar. Hann markaði hins vegar ekki nánar í dómkröfum sínum hvernig hefði átt að ákveða það gjald eftir gjaldskránni, og ekki krafðist hann ákveðinnar fjárhæðar sem oftekin hefði verið. Dómkröfurnar, þótt teknar væru til greina, nægðu því ekki til að ráða til lykta ágreiningi aðilanna vegna hins umkrafða gatnagerðargjalds. Bar því að ómerkja hinn áfrýjaða dóm og málsmeðferð og vísa málinu sjálfkrafa frá héraðsdómi. ..................00 00. 462 J höfðaði mál fyrir bæjarþingi Kópavogs gegn Á, sem búsett var á Akureyri, til greiðslu skaðabóta vegna galla á íbúð sem J keypti af Á í Kópavogi. Hin sérstaka varnarþingsregla 78. gr. laga nr. 85/1936 átti ekki við um mál þetta. Þá var ekki sýnt fram á að CIl Efnisskrá höfða mætti málið fyrir bæjarþingi Kópavogs samkvæmt heimildinni í 80. gr. sömu laga. Var hinn kærði frávísunardómur því staðfestur. ................200.. 00. B höfðaði mál með opinberri stefnu birtri í Lögbirtingablaðinu gegn H, er átti skráð lögheimili að Fálkagötu 26 í Reykjavík. Ekki var í ljós leitt að birting héraðsdómsstefnu á hendur H hefði ekki mátt takast skv. 1. mgr. 95. gr., sbr. 96. gr. laga nr. 85/1936. Voru því ekki skilyrði til að höfða mál þetta með birtingu stefnu í Lögbirt- ingablaðinu, sbr. 2. mgr. 95. gr. laganna. Var hinn áfrýjaði dómur því ómerktur og málinu vísað frá héraðsdómi. Sératkvæði. ... Héraðsdómari vísaði máli frá dómi vegna þess að framsetning á kröf- um stefnanda fullnægði ekki ákvæðum 88. gr. laga nr. 85/1936. Á það skorti að viðhlítandi grein væri gerð fyrir dómkröfum stefnanda í héraði. Héraðsdómari veitti honum kost á að skýra kröfurnar en því var ekki sinnt. Bar því með vísan til 116. gr., sbr. 105. gr. laga nr. 85/1936, sbr. lög nr. 28/1981, að staðfesta niður- stöðu hins kærða dóms. ................%.. 00... Jafnréttisráð f.h. H höfðaði mál gegn menntamálaráðherra og gerði þá kröfu, að viðurkennt yrði eins og í stefnunni sagði „„að um brot á lögum nr. 65/1985 um jafna stöðu og jafnan rétt kvenna og karla hefði verið að ræða, er gengið var fram hjá H við setningu lektors í íslenskum bókmenntum við heimspekideild Háskóla Íslands 27. desember 1985.““ Þegar virt er orðalag 17., sbr. 16. gr. jafnréttis- laganna og forsaga þeirra, var það álit héraðsdóms, að máls- höfðunarheimild Jafnréttisráðs samkvæmt 17. gr. sé bundin því ófrávíkjanlega skilyrði, að ráðið hafi áður beint rökstuddum til- mælum um ákveðnar úrbætur til þess aðila, sem að mati ráðsins hefur gerst brotlegur við ákvæði laganna. Þetta gerði Jafnréttis- ráð ekki og brast ráðið því heimild til höfðunar málsins. Staðfest í Hæstarétti. ...................... 00. G höfðaði mál gegn Lífeyrissjóði starfsmanna ríkisins og gerði kröfu um hækkaðan lífeyri fyrir tímabilið 1. janúar 1981 til ársloka 1984. Í varakröfum sínum krafðist G greiðslu uppbótar vegna aukagreiðslna, „„ómældrar yfirvinnu““ og formennsku í stjórnar- nefnd. Var kröfugerð hans að því leyti, sem hún var byggð á þess- um atriðum, óskýr og vanreifuð, og var þeim hluta hennar vísað frá héraðsdómi. Sératkvæði. .................. 0000. Tveir bændur B og E í Sveinstaðahreppi í Austur-Húnavatnssýslu höfðuðu mál gegn sýslunefnd nefndrar sýslu, félagsmálaráðu- neytinu, dómsmálaráðuneytinu, fjármálaráðherra vegna ríkis- sjóðs, nokkrum hreppsfélögum og einstaklingum og gerðu m.a. þær dómkröfur: 1. Að úrskurður sýslunefndar Austur-Húna- vatnssýslu frá 27. júní 1985 um nýtingu sameiginlegra beitilanda Áshrepps og Sveinsstaðahrepps yrði dæmdur markleysa. 2. Að ríkissjóður yrði dæmdur til að greiða þeim skaðabætur vegna Bls. 650 134 1108 1110 1119 Efnisskrá CIlI Bls. tjóns af ólögmætum niðurrekstri hrossa stefnenda. Héraðsdóm- ari vísaði málinu í heild frá dómi. B og E leiddu ekki rök að því, að í desember 1986, þegar þeir höfðuðu málið, hefði það skipt þá máli að lögum að fá fyrri kröfu sína tekna til greina með dómi, en þar var um að ræða sýslunefndarsamþykkt um upprekstur sumarið 1985 og virtist henni beint að öllum varnar- aðilum. Bar því að vísa kröfunni frá héraðsdómi. Skaðabóta- kröfu sóknaraðila var beint að ríkissjóði, en annarra varnar- aðila var þar ekki getið. Eftir frávísun fyrri kröfunnar var ekki réttarfarslegur grundvöllur til frávísunar bótakröfunnar. Var frávísunardómur varðandi þá kröfu því felldur úr gildi. ... 1138 H höfðaði mál gegn heilbrigðisráðherra og fjármálaráðherra f.h. ríkissjóðs og læknunum Ó og S til greiðslu skaðabóta. Héraðs- dómari vísaði málinu frá vegna vanreifunar og óglöggs málatil- búnaðar. Hæstiréttur taldi málatilbúnað H svo óskýran að staðfesta bæri hinn kærða frávísunardóm. Jafnframt var tekið fram að H hefði eigi notfært sér tiltæk réttarfarsúrræði til að fá úr því skorið, hvort hann ætti rétt á að fá þær sjúkraskýrslur, sem hann hafði leitað eftir. ...............0.0....0. 00... 1758 2. Frá Hæstarétti Héraðsdómari synjaði ex officio beiðni S, sem var stefnandi í héraði, um framhaldsfrest til ritunar greinargerðar samkvæmt 105. gr. laga nr. 85/1936. S skaut úrskurðinum til Hæstaréttar með kæru. Úrskurður héraðsdómara um að frestur verði ekki veittur í máli sætir ekki kæru til Hæstaréttar samkvæmt |. tl. 21. gr. laga nr. 75/1973. Var málinu því vísað frá Hæstarétti. .... 202 Með stefnu 6. júní 1986 áfrýjaði S nauðungaruppboði er fram fór 14. maí 1986. Málið var þingfest í Hæstarétti 1. október 1986 og þá frestað til 2. febrúar 1987. Stefndu P og Ö mótmæltu frekari fresti til ágripsgerðar, þar eð S hefði þegar haft nægan frest í því skyni. S hafði haft um það bil 10 mánuði til þess að láta útbúa ágrip dómsgerða, er fyrri áfrýjun hans í hæsta- réttarmálinu nr. 236/1984 var felld niður vegna útivistar, en næstum 8 mánuði í því hæstaréttarmáli, sem nú var til með- ferðar. S hafði því þegar haft ærinn frest til ágripsgerðar og var greinilegt að hann var vísvitandi að draga málið á langinn. Var frestbeiðni S því synjað og málinu vísað frá Hæstarétti. 226 Með stefnu 2. júlí 1986 skaut Á til Hæstaréttar fjárnámsgerð, er fram fór 4. október 1985. Málið var þingfest í Hæstarétti í október 1986 og var því þá frestað til 7. janúar 1987. Krafðist A þá frekari frests til framlagningar ágrips í málinu, aðallega til aprílmánðar, en til vara styttri frests. Stefndi mótmælti frekari fresti. Með úrskurði Hæstaréttar 16. janúar var Á veittur frestur til 2. febrúar s.á. Er málið kom fyrir þann dag, CIV Efnisskrá krafðist A enn frests og nú til að láta aðilja- og vitnaleiðslur fara fram. Stefndi krafðist þess að synjað yrði um hinn umbeðna frest og málið fellt niður. A hafði þegar haft nægan frest til að búa út mál sitt og var greinilegt að hann var vísvit- andi að draga málið á langinn. Var frestbeiðninni því synjað og málinu vísað frá Hæstarétti. ......................... M höfðaði mál gegn E og G til greiðslu peningaskuldar. Voru E og G dæmdir in solidum til að greiða hina umstefndu kröfu. G áfrýjaði málinu. Hann krafðist sýknu af kröfum M, en gerði engar kröfur á hendur E. M gerði þær kröfur að G og E yrðu dæmdir in solidum til að greiða hina umstefndu fjárhæð ásamt tilteknum vöxtum. M áfrýjaði ekki málinu á hendur E. E sótti eigi þing fyrir Hæstarétti. Var málinu því vísað frá Hæstarétti að því er varðaði E. Hinn áfrýjaði dómur átti hins vegar að vera Óraskaður að því er G varðaði. ................0..... O höfðaði áskorunarmál á hendur G og E til greiðslu in solidum á peningaskuld. Stefndu sóttu ekki dómþing í málinu. Voru kröfurnar teknar til greina með áritun á stefnuna. G áfrýjaði málinu og krafðist sýknu af kröfum O. Hann gerði engar kröfur á hendur E. O krafðist staðfestingar á árituninni. Málinu gegn E var vísað frá Hæstarétti. Hin áfrýjaða stefnuáritun átti hins vegar að vera óröskuð gagnvart G. ...................... Sjá: Áfrýjunarstefna. ..........0.....00. 20 J höfðaði tvö mál fyrir bæjarþingi Hafnarfjarðar gegn P. Héraðs- dómarinn kvað upp forsendulausan úrskurð að kröfu P en gegn mótmælum J þar sem málin voru „sameinuð í eitt mál.“ J kærði þennan úrskurð. Sameining á málum leiðir ekki til þess að annað hvort málið falli niður, heldur einungis til þess að málin verða dæmd í einu lagi. Ekki var heimild til að kæra málið til Hæstaréttar og var málinu því vísað frá Hæstarétti. Sératkvæði. ..................00 00. Gjaldheimtan gerði þá kröfu fyrir skiptarétti Reykjavíkur, að van- greidd opinber gjöld fyrrum starfsmanna H h/f yrðu viður- kennd sem krafa utan skuldaraðar á hendur þrotabúi H h/f. Skiptaréttur hafnaði kröfunni. G áfrýjaði málinu og gerði þær dómkröfur aðallega, að allar kröfur hennar í héraði yrðu teknar til greina. Til vara krafðist G þess, „að fjárhæðin verði viður- kennd sem forgangskrafa á grundvelli 1. tl. 84. gr. sbr. 87. gr. laga nr. 3/1878“ Þessi varakrafa G var ekki gerð í héraði. Var henni því vísað frá Hæstarétti sbr. 45. gr. laga nr. 75/1973. Efnisdómur var lagður á málið og var hinn áfrýjaði úrskurður staðfestur. ..............0000.0 00. Fyrir skiptarétti gerði þrotabú B h/f kröfur um fjárgreiðslur úr hendi menntamálaráðherra og fjármálaráðherra f.h. ríkissjóðs. Með úrskurði skiptaréttar var málinu vísað frá skiptarétti Reykja- Bls. 228 513 518 575 647 664 Efnisskrá víkur. Í dómi Hæstaréttar segir, að sóknaraðili hafi uppi þá dómkröfu að hinn kærði úrskurður verði felldur úr gildi og lagt verði fyrir skiptaráðanda að kveða upp úrskurð að efni til um ágreining aðila jafnframt því sem hann haldi fram að málið sé lagt þannig fyrir skiptaréttinn að skiptaráðandi megi ekki leggja á það úrskurð efnislega í því horfi. Vegna þessa ósamræmis í kröfugerð og málsreifun sóknaraðila fyrir Hæstarétti var kæru- málinu vísað sjálfkrafa frá Hæstarétti. ................... Kæruheimild skorti til að skjóta til Hæstaréttar með kæru úrskurði uppboðsréttar um frestsynjun. Málinu var því vísað frá Hæsta- rétti. ..........000 000 rns 3. Frávísunardómur felldur út gildi Héraðsdómari vísaði frá dómi meðalgöngusök í bæjarþingsmáli. Eigi þóttu vera þeir gallar á málatilbúnaði meðalgöngustefnenda að vísa ætti sökinni frá af þeim ástæðum. Og þar sem úrslit máls þess, sem krafist var meðalgöngu í, gátu skipt meðalgöngustefn- endur máli að lögum, var frávísunardómurinn felldur úr gildi. Héraðsdómari vísaði máli frá dómi. Hæstiréttur leit svo á, að sóknaraðili ætti rétt á að leggja gildi gerðardóms fyrir dómstóla. Var frávísunardómurinn því felldur úr gildi. .............. Héraðsdómari vísaði máli frá dómi. Sóknaraðili höfðaði málið til að fá dómsviðurkenningu á því, að honum væri heimilt að vinna þau störf er stjórn M fól honum að vinna sem matvælafræðingi með framhaldsmenntun í mjólkurfræðum í rannsóknarstofu fyrir- tækisins, jafnvel þótt þau störf kynnu að skarast við þau störf, er falla undir mjólkuriðn. Hann hafði brýnt tilefni til þess og réttar- hagsmuni af því að leita dómsúrlausnar um réttarstöðu sína. Dómkrafan var nægjanlega skýrt mörkuð og almennir dómstólar áttu lögsögu um málsefnið. Var frávísunardómurinn því felldur úr gildi og málinu vísað heim í hérað til efnismeðferðar og dóms- álagningar að nýju. ..........00000 0000 0 ne Héraðsdómari vísaði máli frá dómi. Rétt þótti að héraðsdómari dæmdi um kröfurnar í því horfi, sem þær voru fyrir dóminum. Var hinn kærði frávísunardómur því felldur úr gildi og var lagt fyrir héraðs- dómara að kveða upp efnisdóm. ...........0..000.. 000... B. Opinber mál Sakadómur Akureyrar úrskurðaði 11. janúar 1987 kl. 19.35 að E skyldi sæta gæsluvarðhaldi. E og réttargæslumaður hennar voru við- stödd, þegar úrskurðurinn var kveðinn upp. E skaut úrskurðinn til Hæstaréttar með kæru 13. janúar 1987. Kærufrestur sam- kvæmt upphafsákvæði 2. málsgreinar 174. gr. laga nr. 74/1974 var liðinn er kærunni var lýst. Var málinu því vísað sjálfkrafa frá Hæstarétti. ..............20...00 0... CV Bls. 1089 1521 580 782 1093 1253 1 CVI Efnisskrá Bls. Frávísunardómur úr gildi felldur. Heimvísun. Sjá: Ákæra. ........ 36 G var sakfelldur fyrir fjársvik með því að halda því ranglega fram, að engin veðbönd hvíldu á bifreið, sem hann seldi H. Varð H að greiða veðskuldina. Héraðsdómur dæmdi G til fangelsisrefsingar svo og til að greiða H bætur, sem voru jafnháar og veðskuldin. Málinu var áfrýjað samkvæmt ósk G. Af hálfu ákæruvalds var eigi krafist endurskoðunar á bótaákvæði héraðsdóms, en af hálfu G var bótakröfu H mótmælt sem of hárri. Bótakrafan var að verulegu leyti reist á atriðum, sem voru utan ákæruefnis í málinu, og ekki var sérgreind krafa um bætur fyrir tjón af háttsemi þeirri sem G var borinn, sbr. 145. gr. laga nr. 74/1974, sbr. 29. gr. laga nr. 107/1976. Þá kom fram að G afhenti H myndbandstæki og skilaði aftur bifreiðinni R og kom til álita hvort verðmæti þeirra ætti að koma til frádráttar í skuldaskiptum þeirra í heild eða til frádráttar þeim hluta kröfunnar sem rakinn varð til ákæruefnis- ins. Samkvæmt þessu þótti eigi verða dæmt um skaðabótakröfu H í málinu og var henni vísað frá héraðsdómi. .............. ól Hinn 16. júní 1986 var kveðinn upp dómur í sakadómi í máli ákæru- valds gegn Þ. Dómi þessum var skotið til Hæstaréttar 30. septem- ber 1986 og beið málið munnlegs flutnings. Lögmaðurinn T skaut málinu til Hæstaréttar með kæru er hann sendi sakadómi 24. mars 1987. Var þess krafist að tiltekin ummæli í dómi sakadóms yrðu ómerkt. Í umræddum dómi var T, verjandi Þ, víttur fyrir móðg- andi ummæli og aðrar tilefnislausar málsýfingar. Lagaheimild brast til að kæra sérstaklega til Hæstaréttar réttarfarsvítur í hér- aðsdómi. Var málinu því vísað frá Hæstarétti. .............. 546 Ákæruvaldið höfðaði mál gegn bankastjórum og aðstoðarbankastjór- um bankans Ú fyrir brot í opinberu starfi. H var skipaður ríkis- saksóknari frá 1. júlí 1986. J, bróðir hans, tók sæti í bankaráði Ú 1. janúar 1985 og átti sæti í bankaráðinu hluta þess tímabils, sem ákæra fjallaði um. Mjög náin tengsl voru milli starfssviðs og starfsskyldna bankastjóra og bankaráðs. Var ekki rétt að ríkis- saksóknari tæki ákvörðun um ákæru í málinu, sbr. 22. gr. laga nr. 14/1974, sbr. 2. mgr. 1S. gr. sömu laga og grundvallarreglu 3. og 7.t1. 36. gr. laga nr. 85/1936. Var ákærunni því vísað frá héraðs- dómi. Sératkvæði. .............0%. 000. 995 Ákæruvaldið höfðaði mál gegn fjórum starfsmönnum H h/f m.a. fyrir að hafa misgert stórlega við bankann Ú. Fór ekki hjá því, að málið hlaut að varða mjög bankaráð Ú. Ríkissaksóknari, sem var bróðir J, sem var einn af bankaráðsmönnum Ú, mátti því ekki fara með málið og var vísað til þeirra lagaákvæða, sem rakin eru í næsta máli hér á undan. Var málinu því vísað frá sakadómi. Sératkvæði. ...............00.. 00. 1146 Á, ákærði í opinberu máli, krafðist frávísunar málsins. Sakadómur hafnaði kröfunni. Hæstiréttur féllst á það, sem fram kom í hinum Efnisskrá CVII Bls. kærða úrskurði, að ákæran væri nægilega skýr til að dómur yrði lagður á málið. Verjandi Á hafði ekki bent dómara málsins á, að rannsókn væri ábótavant og að hann hygðist byggja vörn sína á óupplýstum átriðum. Var frávísunarkröfu Á því hrundið. .............00.00.. ns 1185 Frestir A. Einkamál. A áfrýjaði fjárnámsgerð, er fram fór 4. október 1985. Málið var þingfest í Hæstarétti 4. október 1986 og þá frestað til 7. janúar 1987. Krafðist A þá frekari frests til framlagningar ágrips. Kvaðst hann hafa beðið um dómsgerðir 18. júlí 1986, en eigi fengið þær þrátt fyrir ítrekaðar óskir. Þegar þetta var haft í huga svo og ákvæði 41. gr. laga nr. 75/1973, þótti rétt að veita frest til 2. febrúar 1987. .............20 0000 nn 33 Með úrskurði 9. desember 1986 synjaði héraðsdómari ex officio beiðni stefnanda S um framhaldsfrest til greinargerðar. S skaut úrskurðinum til Hæstaréttar. Úrskurður héraðsdómara um að frestur verði ekki veittur í máli sætir ekki kæru til Hæstaréttar samkvæmt 1. tl. 21. gr. laga nr. 75/1973. Var málinu því vísað frá Hæstarétti. ...............2.2.0.0 0... 202 Með stefnu 6. júní 1986 áfrýjaði S nauðungaruppboði, sem fram fór 14. maí 1986. Málið var þingfest í Hæstarétti 1. október 1986 og þá frestað til 2. febrúar 1987. Krafðist S þá frekari frests til framlagningar ágrips. P og Ö mótmæltu frekari fresti. S hafði haft um það bil 10 mánuði til þess að láta útbúa ágrip dómsgerða, er fyrri áfrýjun hans (hæstaréttarmálið nr. 236/ 1984) var felld niður vegna útivistar, en næstum 8 mánuði Í þessu hæstaréttarmáli. S hafði því þegar haft ærinn frest til ágripsgerðar og var greinilegt að hann var vísvitandi að draga málið á langinn. Var frestbeiðni S því synjað og málinu vísað frá Hæstarétti. ................0.0000 0000 226 Með stefnu 2. júlí 1986 áfrýjaði A fjárnámsgerð, er fram fór 4. október 1985. Málið var þingfest í Hæstarétti í október 1986 og þá frestað til 7. janúar 1987. Með úrskurði Hæstaréttar 16. Janúar 1987 var Á veittur frestur til 2. febrúar s.á. Er málið kom þá fyrir krafðist A enn frests til þess að fram gæti farið aðilja- og vitnaleiðslur í málinu. Stefndi M mótmælti frest- beiðninni. Það var fyrst með bréfi 19. janúar 1987 til héraðs- dómara að lögmaður A óskaði eftir aðilja- og vitnaleiðslum í málinu. Var fallist á með M að A hefði þegar haft ærinn frest til að búa út mál sitt og var greinilegt að hann var vísvitandi að draga málið á langinn. Bar því að synja frestbeiðni A og vísa málinu frá Hæstarétti. ................0.0.0.0.00 00... 228 Mál P var þingfest í Hæstarétti 4. maí 1987 og þá frestað til 2. CVIII Efnisskrá október 1987 til framlagningar dómsgerða, ágripa og greinar- gerðar P. Er málið kom fyrir þann dag krafðist P frekari frests til ágripsgerðar fram í desember 1987. F og B neituðu frekari fresti. P bað um dómsgerðir 10. febrúar 1987, en þær voru fyrst tilbúnar í september s.á. P var veittur frestur til 2. nóvember 1987. 00.00.2220. Fimm önnur mál P voru þingfest í Hæstarétti 4. maí 1987. Ágrein- ingur var um frestbeiðni P í þeim öllum. P var veittur frestur til 2. nóvember 1987. Sjá næsta mál hér á undan. 1236, 1238, 1240, 1242, S þingfesti mál í Hæstarétti 2. október 1987. Stefnda Ó var veitt gagnáfrýjunarleyfi 2. desember 1987 og hann tók út gagnáfrýj- unarstefnu til þingfestingar 11. janúar 1988. Frestur veittur Ó til þess dags þrátt fyrir andmæli S. ..........000000 0000... B. Opinber mál Kröfu skipaðs verjanda um frest og framhaldsrannsókn hafnað. Kærufrestur samkvæmt upphafsákvæði 2. mgr. 174. gr. laga nr. 14/1974 var liðinn, er kæru var lýst. Var kærumálinu því sjálf- krafa vísað frá Hæstarétti ...............0.0.00.....000. Frestun uppboðsmáls Með úrskurði uppboðsréttar var synjað um frest. Úrskurðinum var skotið til Hæstaréttar með kæru. Kæruheimild var ekki fyrir hendi. Var kærumálinu því vísað frá Hæstarétti. .......... Fyrning Sjá: Lögtaksréttur fyrndur. ..............0.0000 0000 K höfðaði skaðabótamál gegn J vegna líkamstjóns, sem hún varð fyrir, þegar J ók bifreið sinni aftan á bifreið K. Samkvæmt fortakslausu orðalagi 78. gr. umferðarlaga nr. 40/1968 áttu fyrningarreglur þeirrar greinar við bótakröfu K. Mat á varan- legri örorku K af völdum slyssins lá fyrir í febrúar 1977. Var því ljóst, án þess að skera þyrfti úr um.upphaf fyrningarfrests að öðru leyti,.að fyrningarfrestur bótakröfu K var hafinn í ársbyrjun 1978. Var krafa K því fyrnd, er mál þetta var höfðað 18. apríl 1985. Greiðsla vátryggingarfélagsins A 20. mars 1985 á bótum til K vegna slyssins rauf ekki fyrningu á bótakröfu K á hendur J. Var J því sýknaður af kröfum K. ........... Gagnaöflun Með úrskurði sakadóms Ólafsfjarðar var beiðni M um blóðrannsókn á K og syni hennar hafnað. M kærði þann úrskurð til Hæsta- réttar. Skilja varð bréf lögmanns M sem beiðni um öflun sönn- unargagna, sem rennt gæti stoðum undir kröfugerð M í dóms- Bls. 1243 1655 10 Efnisskrá CIX Bls. máli, sem hann kynni síðar að höfða gegn K til ógildingar á faðernisviðurkenningu hans. Slíkt mál á að reka sem einkamál. Ef úrskurða þurfti um beiðni M bar að gera það á bæjarþingi en ekki í sakadómi. Um málskot á synjunarúrskurði hefði þá farið eftir þeim réttarreglum sem gilda í einkamálum. Þar sem héraðsdómari kvað úrskurðinn upp í sakadómi og gerði ekki heldur K viðvart um beiðnina, áður en úrskurðurinn var kveðinn upp, þótti ekki verða komist hjá því að fella hinn kærða úrskurð úr gildi. Kom þá ekki til álita, hvort lög stóðu til þess að taka hefði átt til greina þá beiðni M, sem lögð var fyrir héraðsdómara. ...................... 0... 34 Ákæruvaldið höfðaði mál gegn B, R, P og H. Í héraði var óskað eftir frekari gagnaöflun. Sakadómur synjaði þeirri beiðni. Hæstiréttur staðfesti úrskurð sakadóms og tók fram, að ástæður þær, sem færðar voru fram fyrir kröfum ákærðu um að ríkissaksóknari viki sæti, gæfu ekki tilefni til frekari gagna- öflunar. Sératkvæði. ....................0 00. 990 Ákærði Á óskaði þess að gefa frekari skýringar við skýrslu sína með tilliti til nýs gagns sem hann kvað nú fundið. Með vísan til 1. mgr. 124. gr. laga nr. 74/1974 þótti eiga að verða við þessari ósk ákærða. Bar það síðan undir mat héraðsdómara hvort frekari rannsóknar væri þörf. Var krafa um framhaldsrannsókn ekki tekin til greina að öðru leyti. ....................... 1553 Gallar A h/f byggði fjölbýlishús í Reykjavík. Kaupendur íbúða í húsinu töldu húsið gallað og fengu dómkvadda matsmenn til að meta gallana. Matsmenn voru þeirrar skoðunar að frágangur á svölum hefði verið vonlaus frá upphafi, svo að óhjákvæmilegt væri að verulegur leki kæmi fram í undirliggjandi íbúðum. Töldu þeir vonlaust að lappa upp á upphaflegan frágang og mátu til peningaverðs kostnað vegna úrbóta á göllunum. Var A h/f dæmdur til að greiða íbúðareigendum bætur samkvæmt mats- gerðinni að öðru leyti en því, að viðgerðarkostnaður á aðalþak- rennu var ekki tekinn til greina. ..............0...0...00.. 42 Ö tók að sér að reisa hús fyrir N. Ágreiningur reis út af smíði húss- ins. Varð samkomulag um að matsmenn tilnefndir af Meistara- félagi húsasmiða mætu atriði sem N taldi áfátt. N fékk dóm- kvadda matsmenn til að meta atriði, sem hann taldi fyrri mats- menn ekki hafa metið. Héraðsdómur, sem skipaður var sér- fróðum meðdómendum, dæmdi Ö til að greiða N samtals kr. 124.060 í skaðabætur. Var sú niðurstaða staðfest í Hæstarétti. 77 S fór hinn 18. júní 1982 með bifreið sína á bifreiðaverkstæði Þ h/f til að láta skipta um smurolíu og smurolíusíu. Olíuverkið bilaði nokkru síðar. Var gert við það, en það bilaði aftur. Var aftur CX Efnisskrá gert við það en enn varð bilun. S varð fyrir verulegu tjóni vegna bilananna. Hann taldi að mistök hefðu átt sér stað á verkstæði Þ h/f, þegar skipt var um olíusíu. Höfðaði hann mál á hendur Þ h/f til greiðslu bóta. Það var álit héraðsdóms, sem skipaður var sérfróðum meðdómendum, að sían hefði ekki verið sett í bifreiðina síðar en þann 18. júní 1982 og að skemmdir þær, sem fram komu í vélinni, mætti rekja til mistaka við ísetningu hennar. Var héraðsdómur, sem dæmdi Þ h/f til að greiða kr. 180.000 í bætur, staðfestur .............0......0 0000... Með makaskiptasamningi keypti G raðhús af S. G hélt því fram, að húsið væri haldið sprungugöllum að utan og bæri S ábyrgð á þeim göllum. Sprungurnar sáust við venjulega skoðun. Var ekki ástæða til að ætla annað en svo hefði einnig verið, er kaupin fóru fram. Varð ekki séð að S hefði á nokkurn hátt dregið dul á ástand hússins að þessu leyti. G skoðaði ekki húsið sem skyldi að utanverðu og það þrátt fyrir að sprungurnar, sem hann sá, gæfu honum sérstakt tilefni til nánari athugunar. Að svo vöxnu máli og með vísan til 47. gr. kaupalaga nr. 39/1922 var S sýkn- aður af kröfum G vegna greindra ágalla hússins. ......... P og B seldu R og K íbúð á kr. 950.000. Íbúðin var gölluð. Dóm- kvaddir matsmemnn mátu kostnað við úrbætur, þ.e. viðgerð á sprungum í gólfum, lagfæringu á halla á stofugólfi, lagfær- ingu á gólfi í eldhúsi og viðgerð á sprungu í útvegg á samtals kr. 47.000. Ekki var þó um að ræða svo verulega galla, að R og K gætu rift kaupsamningi aðila vegna gallanna. ....... Geðrannsókn V var kærður fyrir brot á 194. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Við rannsókn málsins var hann úrskurðaður í gæslu- varðhald og til að gangast undir geðrannsókn ............ G viðurkenndi að hafa kveikt elda á mörgum stöðum á Akureyri á árunum 1986 og 1987. Varð hann þannig valdur að miklu eignatjóni. Þá var hann grunaður um fleiri refsiverð brot. Hann var úrskurðaður í gæsluvarðhald og til að gangast undir geðheil- brigðisrannsókn á gæsluvarðhaldstímanum. G kærði úrskurð- inn til Hæstaréttar. Var úrskurðurinn staðfestur og jafnframt var tekið fram: „Kæra máls þessa var að ófyrirsynju.“.... S var grunaður um brot gegn XXIII. kafla almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Sakadómur úrskurðaði 8. nóvember 1987, að kærði skyldi sæta varðhaldi allt til3. febrúar 1988 og sæta rannsókn á geðheilbrigði og sakhæfi á gæsluvarðhaldstímanum. Staðfest. . Gengismunur Ú höfðaði mál gegn sjávarútvegsráðherra og fjármálaráðherra f.h. ríkissjóðs til greiðslu á gengismun samkvæmt 3. gr. bráða- Bls. 241 718 1600 229 1519 Efnisskrá CXI Bls. birgðalaga nr. 5$5/1983 og 3. gr. laga nr. 71/1984 um ráð- stafanir í sjávarútvegsmálum. Taka gengismunarins var liður í víðtækum efnahagsráðstöfunum vorið 1983. Ríkisstjórnin skyldi kveða nánar á um til hvaða afurða ákvæðið tæki, en innkomnu fé skyldi ráðstafað af ríkisstjórninni í þágu sjávar- útvegsins og sjóða hans. Eigi var á það fallist að undanþágu- heimild ríkisstjórnarinnar hefði í sér fólgið valdframsal sem færi í bága við ákvæði stjórnarskrárinnar. Tekjur þessar voru ekki teknar í fjárlög eða fjáraukalög og ráðstöfun þeirra var ekki markaður annar bás í lögum en að þeim skyldi verja í þágu sjávarútvegsins og sjóða hans. Ekki var fallist á að ákvæði laganna um ráðstöfun gengismunarins hefði hindrað töku hans. Ekki var heldur um að ræða óheimila mismunun milli útflytj- enda. Voru kröfur Ú því ekki teknar til greina. .......... 1018 Gerðardómar Í dómsmáli sótti J sér til handa bætur vegna veiðimissis á árunum 1970-1976, sem rót áttu að rekja til þeirrar skerðingar á rétti hans til laxveiði í net í Hvítá í Borgarfirði fyrir landi eignarjarðar hans, Bóndhóls, sem honum hafði verið gert að þola með 35. gr. laga um lax- og silungsveiði nr. 52/1957, sem breytt var með 15. gr. laga nr. 38/1970, sbr. 35. gr. laga nr. 76/1970. Þegar lög nr. 38/1970 tóku gildi höfðu J verið ákvarðaðar skaðabætur fyrir veiðimissi hans, þann er leiddi af lögtöku 35. gr. laga nr. 53/1957. Voru þær bætur ákveðnar eftir fyrirmælum nefnds ákvæðis en með nokkrum afbrigðum. Þannig voru bæturnar samkvæmt sértöku samkomulagi J og sýslusjóðs Mýrasýslu og fjármálaráðherra f.h. ríkissjóðs ákvarðaðar af yfirmatsmönnum samkvæmt 3. tl. 107. gr. laga nr. 53/1957 sem gerðardóms- mönnum. Í gerð sinni viku þeir og frá ákvæðum 35. gr. um ákvörðun skaðabótanna. Var það gert til að samrýma bóta- ákvæði þetta þeim sjónarmiðum sem liggja til grundvallar 67. gr. stjórnarskrár svo og meginreglum laga að því er í úrskurði þeirra segir. Þessum úrskurði hlíttu bæði J og viðsemjendur hans meðan lög nr. $3/1957 héldust óbreytt í gildi. Var ekki talið að stjórnvöld hefðu farið út fyrir valdmörk sín er þau sömdu af hálfu ríkissjóðs og sýslusjóðs Mýrasýslu um að skaðabætur samkvæmt 35. gr. laga nr. 53/1957 yrðu ákveðnar af gerðardómi eða er þau hlíttu síðar í verki úrskurði hans um skaðabætur sem ákvarðaðar voru eftir nokkuð öðrum sjónarmið- um en kveðið var á um í lagaákvæði þessu. Voru gagnaðilar, sýslusjóður Mýrasýslu og ríkissjóður, því bundnir gagnvart J af gerðardómsúrskurðinum. Sératkvæði. ..................... 788 Eigendur jarðanna Holts og Brennistaða höfðuðu mál til greiðslu skaðabóta vegna skerðingar eða rýrnunar á veiðiaðstöðu í Hvítá í Borgarfirði fyrir landi jarðanna. Reyndi í málinu á gildi CxXII Efnisskrá gerðardómssamnings. Vísast í því efni til þess, sem greinir hér næst á undan um jörðina Bóndhól bls. 788. Sératkvæði. .. Eigendur jarðarinnar Ölvaldsstaða höfðuðu mál til greiðslu skaða- bóta vegna skerðingar eða rýrnunar á veiðiaðstöðu í Hvítá í Borgarfirði fyrir landi jarðarinnar. Í máli þessu reyndi á gildi gerðardómssamnings. Í því efni vísast til þess sem greinir um jörðina Bóndhól hér að framan blaðsíðu 788. Sératkvæði. . Geymslugreiðsla B var ráðinn til að leika hlutverk í kvikmynd á vegum F. B var sagt upp starfanum, þar sem hugmyndir um hlutverkið höfðu breyst. B krafðist skaðabóta. Var sú krafa tekin til greina. Skýra varð hinn áfrýjaða dóm þannig að geymslugreiðsla skyldi koma til frádráttar kröfu B. Geymslugreiðsla, sem F innti af hendi síðar, átti ekki að hafa áhrif á niðurstöðu málsins. Féll hún því til F, sbr. 4. gr. laga nr. 9/1978 um geymslufé. ............. Girðingar E var fundinn sekur um brot gegn 257. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 fyrir að hafa tekið upp girðingu á óskiptu landi jarðar hans og nokkurra annarra jarða. Sératkvæði. Sjá: Eignarspjöll. ...........0000 0000. 0 Gjafsókn. Gjafvörn. S höfðaði mál vegna sjálfrar sín og f.h. ófjárráða dóttur sinnar til heimtu skaðabóta fyrir missi framfæranda og bætur fyrir röskun á stöðu og högum. S fékk gjafsókn bæði í héraði og fyrir Hæstarétti. .............20.20000 000 Í höfðaði mál gegn K sín vegna og f.h. ófjárráða barna sinna og dómsmálaráðherra og fjármálaráðherra f.h. ríkissjóðs til ógildingar á meðlagsúrskurði dómsmálaráðuneytisins. Fékk K gjafvörn bæði í héraði og fyrir Hæstarétti. ............... Hreppsnefnd Eyjarhrepps fékk gjafsókn fyrir Hæstarétti í máli gegn H og I út af byggingarbréfi um jörðina Ytri-Rauðmel. Sér- atkvæði. ..............0 0... Húsasmiðurinn B fór í skaðabótamál við H vegna vinnuslyss, sem hann varð fyrir. Hann fékk gjafsókn í héraði og gjafvörn fyrir Hæstarétti. .............2..... nn Gjaldþrot Sjá: Ábyrgð stjórnar- og skilanefndarmanna í hlutafélagi ....... Gijaldþrotaskipti Þrotabú Á höfðaði mál fyrir bæjarþingi Reykjavíkur gegn S h/f og gerði svofelldar dómkröfur: „að rift verði með dómi greiðslu Bls. 830 863 1059 356 67 473 683 1465 1031 Efnisskrá CXIIl Bls. á þeim hluta skuldar Á við S h/f, sem fram fór með afhendingu kaupsamninga/skuldabréfa og víxils, samtals að fjárhæð kr. 484.295,13 hinn 10.02. 1984.“ Þá krafði þrotabúið S h/f um greiðslu nefndrar fjárhæðar. Uppgjör S h/f og Á fór fram 10. febrúar 1984. Gjaldþrotaskipta á búi Á var krafist 8. ágúst 1984 og taldist það frestdagur, sbr. 4. mgr. 1. gr. gjaldþrotalaga nr. 6/1978. Uppgjörið fór þannig fram innan 6 mánaða frests 1. mgr. 54. gr. laganna. Greitt var með kröfum á aðra. Var það ekki venjulegur greiðslueyrir. Var riftunarkrafan því tekin til greina. Samkvæmt 1. mgr. 62. gr. laganna var S h/f dæmt til að greiða þrotabúinu kr. 464.759,59. Sératkvæði. ......... 210 Ó gerði þá kröfu fyrir skiptarétti Reykjavíkur að meðferð kröfu hans í þrotabú E h/f yrði endurupptekin og honum gefinn kostur á að skýra kröfuna og rökstyðja. Ó hafði sjálfur bókhaldsgögn hins gjaldþrota félags undir höndum og afhenti skiptaráðanda þau sjálfur. Hann átti því að vera ágætlega í stakk búinn að rökstyðja kröfu sína og styðja hana gögnum. Honum var ljóst, þegar hann lagði kröfulýsingu sína fram, að hún var ekki nægjanlega reifuð, enda áritaði hann hana sjálfur um að gögn kæmu síðar. Var litið svo á, að tilkynning skiptaráðanda til kröfuhafa hefði fullnægt skilyrðum 3. tl. 108. gr. laga nr. 6/1978. Var kröfu Ó um endurupptöku á meðferð kröfu hans því hafnað. ..........%%2%.2..2n 547 Gjaldheimtan í Reykjavík gerði þá kröfu fyrir skiptarétti að van- greidd opinber gjöld fyrrum starfsmanna H h/f að fjárhæð kr. 915.144 yrðu viðurkennd sem krafa utan skuldaraðar á hendur þrotabúi H h/f. Eigi var leitt í ljós, að í vörslum félagsins við upphaf skipta hefði verið fyrir hendi peningaeign er nægt hefði til lúkningar á kröfu G. Þegar af þessum ástæðum varð ekki hjá þeirri niðurstöðu komist, að því grundvallarskilyrði 69. gr. laga nr. 6/1978 væri ófullnægt að til staðar hefði verið við upphaf skipta sérgreind eða afmörkuð peningafjárhæð í vörsl- um þrotabúsins, sem hugsanlegt eignarréttartilkall G gæti beinst að. Var kröfu G því hafnað. .............0..%.. 0... 0. 664 H gerði þá kröfu fyrir skiptarétti Keflavíkur að viðurkenndur yrði forgangsréttur fyrir kröfu hans í þrotabú H h/f. Í fyrri málslið 87. gr. skiptalaga nr. 3/1978 segir: „Við framsal eða önnur aðilaskipti að kröfu fylgja réttindi í búinu skv. 82. - 86. gr. ...““ Upphæð sú, sem greind var í kröfu H, svaraði til fjárhæðar, sem síðustu 18 mánuði fyrir frestdag var tekin af kaupi starfs- fólks H h/f, sem nú var gjaldþrota. Fyrri málslið 87. gr. skipta- laga þótti mega skýra svo, að undir ákvæðið félli það að krafa er greidd. Með greiðslu sinni hafði H því eignast réttindi sem kaupkröfunum fylgdu. Voru þetta forgangskröfur í þrotabúið skv. 1. tl. 84. gr. laganna. Síðari málsliður 87. gr. laganna kom CXIV Efnisskrá Bls. ekki til álita í málinu þar sem hann fjallar um réttarstöðu samskuldara bús, en H var ekki samskuldari þrotabúsins að þeim kröfum sem hann greiddi. Var krafa H því tekin til greina. Sératkvæði. ...........0000 00 693 Verktakafyrirtækið V tók út ýmsar vörur hjá K fyrir samtals kr. 532.495,05. V greiddi ekki vöruúttektina. K höfðaði áskorunar- mál gegn V og var síðan gert fjárnám í tveim bifreiðum V. K bað síðan um nauðungaruppboð til sölu á bifreiðunum. V fékk því frestað gegn tryggingarvíxli að fjárhæð kr. 375.000. V seldi síðan aðra bifreiðina. Kaupandi hennar fékk lán hjá bankanum B og gekk hluti lánsins kr. 154.967,29 upp í skuld V hjá K. V bað um heimild til greiðslustöðvunar og sýslumaður tók við beiðninni 6. apríl 1984 og veitti heimildina þar til bú V var tekið til gjaldþrotaskipta 13. september 1984. Þrotabú V krafðist riftunar á greiðslunni samkvæmt |. tl. 54. gr. laga nr. 6/1978 og að K yrði dæmt til að greiða síðast greinda fjárhæð sam- kvæmt 1. tl. 62. gr. laganna. Var krafan tekin til greina. Sér- atkvæði. .........0....0 0 955 K fékk goldna skuld B með þeim hætti að V afsalaði til X og P loftpressu og bortæki gegn því að þeir tækju að sér greiðslu á skuldinni við K. Afhentu þeir síðan K víxla henni til lúkn- ingar. Var talið að með þessum greiðsluhætti hefði V goldið skuld sína við K með óvenjulegum greiðslueyri í skilningi 54. gr. gjaldþrotalaga nr. 6/1978. Var greiðslunni því rift sam- kvæmt kröfu þrotabús V og K dæmt að greiða þrotabúinu söluandvirði tækjanna. Sératkvæði. ...................... 961 B var úrskurðuð gjaldþrota hinn 12. ágúst 1985. Ágreiningur reis um hvaða kröfur Lífeyrissjóðs málm- og skipasmiða og Félags blikksmiða hefðu forgang í þrotabúið. Fallist var á með þrota- búi B, að 6. tölulið 84. gr. skiptalaga nr. 3/1978 sé undantekn- ingarákvæði sem hvorki verði túlkað rýmkandi lögskýringu né beitt með lögjöfnun. Bar því að skýra ákvæðið eftir orðanna hljóðan, þannig að hugtökin „mál hefur verið höfðað“ og „„dómur““ taki ekki til meðferðar lögtaksmála fyrir fógetarétti. Framlagning lögtaksbeiðni í fógetarétti var því eigi talin máls- höfðun í merkingu nefnds ákvæðis. .................0.0.. 968 Með úrskurði 11. desember 1986 var bú S tekið til gjaldþrotaskipta. B lýsti kröfu í búið. Jafnframt tók B fram að SF hefði sett að handveði tvö skuldabréf. B sendi skiptaráðanda bréfin með ósk um, að skiptaráðandi framseldi bréfin f.h. þrotamanns, svo að B gæti gert tilraun til að innheimta þau. Þrotamaður lýsti því yfir við skiptaráðanda, að ekki hefði komið til neinna skulda- skipta milli hans og B og bæri þrotabúinu því að skila sér skuldabréfunum. Á skiptafundi var ákveðið að búið skyldi ekki gera frekari tilraunir til að innheimta skuldabréfin tvö, sem talin Efnisskrá CXV Bls. voru einu eignir búsins. Síðan voru skiptin felld niður. Eftir þetta voru bréfin afhent B. B krafðist úrskurðar um tilmæli sín um að skiptaráðandi framseldi skuldabréfin. Synjun skipta- ráðanda kærði B til Hæstaréttar eftir 21. gr. 2. mgr. laga nr. 715/1973. Hæstiréttur taldi engin efni til að endurupptaka skiptin til að fjalla um rétt B til bréfanna. Var kröfu B því hafnað. ............002.20 000 1558 Greiðsludráttur Sjá: Fasteignakaup. ................0. 0... nn 534 Greiðslustöðvun Hinn 10. desember 1986 óskaði Á leyfis til greiðslustöðvunar skv. 7. gr. laga nr. 6/1978. Með úrskurði 11. s.m. veitti skiptaréttur Kjósarsýslu heimild til greiðslustöðvunar í allt að 2 mánuði. Einn af lánardrottnum Á kærði úskurðinn til Hæstaréttar, sem felldi hann úr gild þar sem Á hafði ekki sýnt fram á, að hann ætti í verulegum fjárhagsörðugleikum í merkingu 7. gr. laga nr. 6/1978. Voru því ekki skilyrði til að heimila greiðslu- stöðvun. ..........0.0 0... 12 Skiptaréttur Kópavogs veitti K h/f heimild til greiðslustöðvunar samkvæmt 7. gr. laga nr. 6/1978 í þrjá mánuði frá 25. sept- ember 1987 að telja. Bankinn Ú kærði úrskurðinn til Hæsta- réttar og krafðist þess að hann yrði felldur úr gildi og synjað yrði um heimild til greiðslustöðvunar. Af gögnum málsins var ljóst, að K h/f átti í verulegum fjárhagsörðugleikum. Félagið hafði ráðið lögmann og endurskoðendur til að vera til aðstoðar við tilraunir til að koma nýrri skipan á fjármál sín. Upplýsingar um fjárhag félagsins voru ekki jafnnákvæmar og skyldi og bókhald félagsins var í ófullnægjandi horfi. Þrátt fyrir þetta þótti nægilega fram komið, að von væri til þess að koma mætti fjármálum félagsins í betra horf á þeim tíma, sem skiptaréttur hafði veitt því heimild til greiðslustöðvunar. Var úrskurður skiptaréttar því staðfestur. .............0.....0 0000... 1351 Með úrskurði skiptaréttar Reykjavíkur 18. nóvember 1987 var S veitt heimild til greiðslustöðvunar í 3 mánuði. Tveir kröfuhafar kærðu úrskurðinn með heimild í 1. mgr. 10. gr. gjaldþrotalaga nr. 6/1978 og kröfðust þess, að úrskurðurinn yrði felldur úr gildi. S átti í verulegum fjárhagserfiðleikum. Samkvæmt yfirliti námu eignir kr. 14.915.338 og skuldir 9.205.970 krónum. Samkvæmt yfirlýsingu lögmanns S átti S von á greiðslum í desember samtals kr. 2.000.000 auk nokkurra svonefndra endurkrafna. Þótti S hafa vilja til að koma reiðu á fjármál sín. Var hinn kærði úrskurður því staðfestur. ................. 1647 CXVI Efnisskrá Gæsluvarðhald Rannsóknarlögregla krafðist þess að V, sem sakaður var um nauðg- un, yrði úrskurðaður í gæsluvarðhald og til þess að sæta geð- rannsókn. Rétt var vegna rannsóknar málsins að V sætti gæslu- varðhaldi, sbr. 1. tl. 1. mgr. 67. gr. laga nr. 74/1974. .... Ó var sakaður um fíkniefnamisferli. Við rannsókn málsins var hann með vísan til |. tl. 1. mgr. 67. gr. laga nr. 74/1974 úrskurðaður í gæsluvarðhald. ...........0..0....2 00. G var sakaður um fíkniefnamisferli. Í þágu rannsóknar málsins var hann með vísan til 1. tl. 1. mgr. 67. gr. laga nr. 74/1974 úrskurðaður í 30 daga gæsluvarðhald. .................... J var sakaður um fíkniefnamisferli. Við rannsókn málsins var hann með vísan til |. tl. 1. mgr. 67. gr. laga nr. 74/1974 úrskurðaður í gæsluvarðhald. ................0.. 000. G var m.a. sakaður um íkveikju á mörgum stöðum. Hann var með vísan til 1. tl. og S. tl. 1. mgr. 67. gr. laga nr. 74/1974 úrskurð- aður í gæsluvarðhald og með vísan til d-liðar 2. tl. 2. mgr. 75. gr. laganna til að gangast undir geðrannsókn. ............ M var sakaður um brot sem varðað gætu við 4. mgr. 220. gr. og 233. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Samkvæmt kröfu rannsóknarlögreglu var hann með vísan til 1. tl. 1. mgr. 67. gr. laga nr. 74/1974 úrskurðaður í gæsluvarðhald og samkvæmt d- lið 2. tl. 2. mgr. 7$. gr. sömu laga til að sæta geðrannsókn. H var sakaður um þjófnað. Samkvæmt kröfu rannsóknarlögreglu og með vísan til 5. tl. |. mgr. 67. gr. laga nr. 74/1974 var hann úrskurðaður til að sæta gæsluvarðhaldi. .................. B var sakaður um brot sem varðað gátu við 106. gr., 4. mgr. 220. gr. og 257. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. G hafði í hótunum við starfsfólk á Borgarspiítala. Var hann úrskurðaður samkvæmt 6. tl. 1. mgr. 67. gr. laga nr. 74/1974 til að sæta gæsluvarðhaldi. ............0.0..00.. 0000 R, sem sakaður var um fíkniefnamisferli, var með vísan til 1. tl. 1. mgr. 67. gr. laga nr. 74/1974 úrskurðaður til þess að sæta gæsluvarðhaldi. ..............0...0.. 0000 Staðfestur úrskurður héraðsdóms um að Ó, sem sakaður var um skjalafals og þjófnað, skyldi sæta varðhaldi skv. |. tl. 1. mgr. 67. gr. laga nr. 74/1974. Hæstiréttur tók fram: „Kæra þessi er að Ófyrirsynju.““ ...........02000.0 00 S tilkynnti RLR símleiðis að hann hefði drepið mann í íbúð að Skip- holti í Reykjavík. Var S þar með grunaður um að hafa framið brot, sem varðað gat hann refsingu samkvæmt XXIII. kafla almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Var hann hinn 8. nóv- ember 1987 úrskurðaður í gæsluvarðhald til 3. febrúar 1988 og til að sæta rannsókn á geðheilbrigði sinni og sakhæfi. Úrskurð- urinn var staðfestur. .............0..0... sen Bls. 203 205 208 229 345 495 655 1103 1158 Efnisskrá CXVII Bls. Hinn 10. nóvember 1987 var S dæmdur í fangelsi í 2 ár og 6 mánuði fyrir brot gegn 209. gr. almennra hegingarlaga nr. 19/1940 og 45. gr. laga nr. 53/1966 um vernd barna og ungmenna. Hann áfrýjaði dóminum til Hæstaréttar. Hinn 24. nóvember gerði ríkissaksóknari þá kröfu að S, sem var þá refsi- fangi á Litla-Hrauni, yrði úrskurðaður í gæsluvarðhald þar til dómur Hæstaréttar gengi í máli hans þó eigi lengur en til 26. febrúar 1988. Féllst héraðsdómur á þá kröfu. Hæstiréttur staðfesti þá niðurstöðu á grundvelli $. tl. 1. mgr. 67. gr. laga nr. 74/1974. Að þeirri niðurstöðu fenginni þurfti ekki að fjalla um, hvort einnig hefði átt að staðfesta úrskurðinn eftir 4. eða 6. tl. sömu málsgreinar. .............2..0. 000 n 1649 A var kærður fyrir að hafa leitað kynferðislega á 10 ára gamla telpu. Var hann úrskurðaður í gæsluvarðhald með vísan til 1. tl. 1. mgr. 67. gr. laga nr. 74/1974. .........0.0.00 1757 Hafning A, Ó, G og B höfðuðu mál fyrir bæjarþingi Ísafjarðar gegn L og T. Af hálfu stefnenda var ekki mætt í málinu 26. febrúar 1987 og krafðist umboðsmaður stefndu málskostnaðar. Dómarinn hóf málið og með vísan til 1. mgr. 180. gr. laga nr. 85/1936 dæmdi hann stefnendur til að greiða stefndu málskostnað. Stefnendur skutu málinu til Hæstaréttar með kæru. Kröfðust þeir þess að hinum kærða dómi yrði hrundið og lagt fyrir héraðsdómara að taka málið fyrir á ný. Var á því byggt að um lögmæt forföll hefði verið að ræða, þegar þing var ekki sótt af þeirra hálfu 26. febrúar 1987. Ekki kom fram að um lögmæt forföll væri að ræða. Var héraðsdómur því staðfestur. .... 544 Þ áfrýjaði máli gegn B. Hinn |. apríl 1987 óskaði Þ eftir því að málið yrði fellt niður. B krafðist ómaksbóta. Þeirri kröfu andmælti Þ. Málið var fellt niður og Þ dæmdur til að greiða B kr. 15.000 í ómaksbætur. ............%. 000... 559 Áfrýjandi G óskaði þess að málsókn hans félli niður. Málið var hafið og G dæmdur til að greiða stefnda L kr. 7.500 í ómaksbætur. 1480 Hefð Eigendur sjö jarða í Grýtubakkahreppi höfðuðu mál gegn hrepps- nefnd Hálshrepps f.h. hreppsins og kirkjumálaráðherra f.h. kirkjumálaráðuneytis og gerðu þær körfur, að viðurkennt yrði að jörðum þeirra fylgdi upprekstrarréttur á Flateyjardalsheiði vestan Dalsár í Suður-Þingeyjarsýslu. Talið var, að eigendum og ábúendum jarðanna hefði verið ljóst, er þeir hófu upprekstur á Flateyjardalsheiði snemma á þessari öld, að hinar einstöku nafngreindu landspildur á Vesturheiðinni voru í eignarráðum annarra aðilja. Höfðu og verið byggð byli norðan til á heiðinni CXVIII Efnisskrá Bls. sem eigi höfðu lagst í eyði fyrr en seint á 19. öld og jafnvel ekki fyrr en eftir aldamót. Einnig var litið svo á, að umræddar aðstæður hefðu verið kunnar öðrum þeim, er síðar ráku fé til afréttar á heiðinni frá jörðum núverandi eigenda þar á meðal þeim sjálfum. Umrædd vitneskja eigendanna og forvera þeirra stóð því í vegi að eigendur hefðu unnið hefð á rétti til upp- rekstrar á heiðinni, sbr. 2. gr. hefðarlaga nr. 46/1905. Var krafa þeirra um rétt til upprekstrar því ekki tekin til greina. Sératkvæði. 1656 Heimvísun G höfðaði mál gegn T h/f fyrir aukadómþingi Barðastrandarsýslu. Héraðsdómarinn sýknaði T h/f af öllum kröfum G. G áfrýjaði málinu. Hérðasdómarinn hafði sameinað þetta mál aukadóm- þingsmálinu nr. 61/1984. Málið varð hvorki löglega sameinað málinu nr. 61/1984 né öðrum dómsmálum sem samtímis því voru rekin fyrir aukadómþinginu um hliðstæð sakarefni. Engar skýrslur voru teknar af aðiljum eða vitnum í málinu, og skýrslur þær, sem teknar voru í málinu nr. 61/1984, voru eigi heldur lagðar fram í málinu, þó að á þeim væri byggt í hinum áfrýjaða dómi. Var málið aldrei tekið sjálfstætt fyrir á dómbþingi, eftir að því var frestað á dómþingi 6. júní 1985, uns hinn áfrýjaði dómur var kveðinn upp. Hafði það því hvorki verið munnlega flutt né dómtekið. Var hinn áfrýjaði dómur því ómerktur og málinu vísað heim í hérað til löglegrar meðferðar og dóms- uppsögu að Nýju. ..........0..00 ns sn 14 Frávísunardómur úr gildi felldur og var málinu heimvísað. Sjá: Ákæra. ........0.... 000. 36 E, J, H og S voru ákærðir fyrir brot á útvarpslögum og lögum um fjarskipti. Komu þeir allir fyrir dóm en skoruðust allir undan því að tjá sig um sakarefnið fyrr en verjandi hefði verið skip- aður. Eftir þetta komu ákærðu ekki fyrir dóm en bókað var eftir verjanda, að þeir hefðu „fallið frá ósk sinni um að tjá sig frekar um sakagiftir.““ Þrátt fyrir það voru engin sönnunargögn færð fram í málinu og aðeins eitt vitni kom fyrir dóm. Þar sem ákærðu höfðu eigi komið fyrir dóm og lýst yfir því að þeir gengjust við háttsemi þeirri sem þeim var gefin að sök, voru eigi skilyrði til þess samkvæmt 122. gr. laga nr. 74/1974, sbr. 24. gr. laga nr. 107/1976, að dæma málið án þess að færa fram önnur sönnunargögn. Var héraðsdómur ómerktur og málinu vísað heim í hérað til löglegrar meðferðar og dómsálagningar. 766 S og H voru ákærðir fyrir tolllagabrot með því að hafa eigi fram- vísað með tilskildum hætti við tollgæsluna tveim myndbands- tækjum, er þeir komu til landsins og gengu um svonefnt „grænt““ hlið tollgæslunnar á Keflavíkurflugvelli. Hæstiréttur ómerkti héraðsdóm og meðferð málsins í héraði og vísaði Efnisskrá CXIX Bls. málinu heim í hérað til löglegrar meðferðar og dómsálagn- ingar að nýju þar sem ekki væri viðhlítandi að dæma málið að efni til án frekari rannsóknar á ýmsum atriðum varðandi framkvæmd tollgæslu í „græna““ hliðinu, sbr. ákvæði reglu- gerðar nr. 356/1982. Sératkvæði. ...........000..0 000... 1078 Í máli ákæruvalds gegn S kom fram, að héraðsdómarinn starfaði sem fulltrúi ríkissaksóknara er rannsókn í málinu stóð yfir og mælti fyrir um hana fyrir hönd ríkissaksóknara með bréfum 20. júlí 1984 og 7. janúar 1985. Þóttu þessi afskipti hans af rann- sókn málsins hafa í för með sér að hann gæti ekki farið með það og dæmt, sbr. 2. mgr. 15. gr. laga nr. 74/1974, sbr. grund- vallarreglu 1., 5. og 7. tl. 36. gr. laga nr. 85/1936. Var héraðs- dómur því ómerktur og málinu vísað heim í hérað til löglegrar meðferðar. ..............0.. 0. 1189 Uppboðshaldara var ekki skylt samkvæmt 3. mgr. 190. gr. laga nr. 85/1936. sbr. 40. gr. laga nr. 28/1981, að láta forsendur fylgja ályktarorði sínu ef hvorugur aðila krafðist þess. Þar sem úrskurðurinn var án forsendna, bar að minnsta kosti að greina í ályktunarorði nöfn aðila uppboðsmálsins, hvaða eign selja átti, hvort selja ætti hana alla eða hluta hennar, uppboðs- heimildina og uppboðsfjárhæðina og skiptingu hennar í höfuð- stól og vexti. Vísað var til 1. mgr. 4. gr. laga nr. 57/1949, sbr. 114. gr. laga nr. 85/1936. Var hinn áfrýjaði úrskurður ómerktur og málinu vísað heim í hérað til meðferðar og úrskurðar að nýju. Sératkvæði. ...........0020 00... 1686 Bankinn V höfðaði mál gegn T til greiðslu á 11 tékkum, sem allir voru útgefnir af S vegna einkafyrirtækis hans, ÍF, af hlaupa- reikningi fyrirtækisins við V til T, sem jafnframt framseldi tékkana með áritun sinni. Bú S og ÍF var tekið til gjaldþrota- skipta. T framseldi tékkana bönkunum L og B. Fyrir neðan framsalsáritun T á bakhlið tékkanna var stimplað orðið „Greitt“ ásamt dagsetningu og nafni hlutaðeigandi banka en án áritunar. Handhöfn V á tékkunum með umræddum stimplunum L og B og sá langi tími, sem liðinn var frá sýningu þeirra, gat bent til þess að V kynni allt að einu að hafa tekið við þeim og skuldfært á reikning útgefanda. Var héraðsdómara því eigi rétt að leggja efnisdóm á málið án þess að fyrir lægju gleggri upplýsingar um þessi atriði sbr. 114. gr. og 120. gr. laga nr. 85/1936. Var hinn áfrýjaði dómur ómerktur svo og málsmeðferð frá og með 22. janúar 1986 og málinu vísað heim í hérað til meðferðar og dómsuppsögu að nýju. ...........2.000 000 nr 1700 Hjón H og K gerðu skilnaðarsamkomulag. Samkvæmt því skyldi K fá í sinn hlut út úr búinu eftirstöðvar útborgunar vegna sölu á CXX Efnisskrá Bls. húseign, þegar áhvílandi veðskuldir hefðu verið greiddar. K fékk greiddar kr. 141.254,61 en taldi sig eiga rétt á kr. 254.477,84 til viðbótar. Var krafa hennar tekin til greina. . 552 M og K undirrituðu yfirlýsingu um skiptingu eigna og fjárfélag. Óumdeilt var, að K lýsti yfir, áður en sáttaumleitunum yfirvalds með hjónunum í tilefni af væntanlegum hjónaskilnaði lauk, að hún teldi sig ekki skuldbundna af yfirlýsingunni. Samkvæmt 45. gr. laga nr. 60/1972 varð yfirlýsingin ekki skuldbindandi samningur fyrir K þar sem hún hafði ekki staðfest samninginn fyrir yfirvaldi. Varð yfirlýsingin sem samningur því ekki lögð til grundvallar skiptum á búi málsaðilja. Að svo vöxnu var þeirri kröfu M, að fella ætti niður skiptameðferð á búi málsaðilja, einnig hafnað. ....................0 00. 724 Hlutafélög Sjá: Ábyrgð stjórnar- og skilanefndarmanna í hlutafélagi. ...... 1031 Hlutdeild S, K og Á voru dæmdir sekir fyrir brot á 173. gr. a almennra hegn- ingarlaga nr. 19/1940 fyrir kaup og innflutning á miklu magni af ávana- og fíkniefnum ætluðum til sölu til margra manna. Að því er varðar Á, er hljóta átti umbun sína fyrir flutning hinna innfluttu efna með sérstakri greiðslu, var einnig vísað til 22. gr. laganna. ...............00.0. 0000. 890 Húsleit Með úrskurði sakadóms var samkvæmt kröfu lögreglustjóra og með vísan til 48. gr., sbr. $1. gr. laga nr. 74/1974, heimiluð leit í húsakynnum myndbandaleigunnar V. | eigandi V kærði úrskurðinn til Hæstaréttar. Samkvæmt lögregluskýrslu var lagt hald á 967 myndbönd. Lögreglurannsóknin beindist sérstaklega að því að upplýsa hvort I hefði brotið ákvæði laga nr. 33/1983 um bann við ofbeldiskvikmyndum og ákvæði höfundalaga nr. 13/1972, sbr. lög nr. 78/1984. Samkvæmt 43. gr. laga nr. 14/1974 skal leggja hald á muni, sem ætla má að hafi sönnunar- gildi í opinberu máli eða ætla má að gerðir verði upptækir. Var úrskurðurinn staðfestur. .............0..0. 000... 2 Samkvæmt kröfu lögreglustjóra og með vísan til 48. gr., sbr. $1. gr. laga nr. 74/1974, heimilaði sakadómur með úrskurði húsleit hjá myndbandaleigunni N. Var úrskurðurinn kærður til Hæstaréttar. Húsleit fór fram og var lagt hald á 554 myndbönd. Lögreglu- rannsóknin beindist sérstaklega að því að upplýsa hvort brotin hefðu verið ákvæði laga nr. 33/1983 og laga nr. 73/1972, sbr. lög nr. 78/1984. Samkvæmt 43. gr. laga nr. 74/1974 skal leggja hald á muni, sem ætla má að hafi sönnunargildi í opinberu máli Efnisskrá eða ætla má að gerðir verði upptækir. Var úrskurður sakadóms staðfestur. .................0.. 000 nn Hylming I var dæmdur sekur fyrir þjófnað á sparisjóðsbókum. K framvísaði sparisjóðsbókunum í viðkomandi bönkum þrátt fyrir vitneskju um, að þær væru allar stolnar. K var refsað fyrir skjalafals og hylmingu. .............00000 00. Hæstaréttarlög nr. 75/1973, 45. gr. Varakrafa áfrýjanda komst ekki að í Hæstarétti, sbr. 45. gr. laga Nr. 7S/1973. ...........002 00 Útivist í héraði. Varnir áfrýjanda komust ekki að í Hæstarétti, sbr. 45. gr. laga nr. 75/1973. ............00.2 000 Útivist í héraði. Varnir áfrýjanda komust ekki að í Hæstarétti, sbr. 45. gr. laga nr. 7S/1973. .............0. 0000 Iðnaðarlög K var saksóttur fyrir brot gegn iðnaðarlögum nr. 42/1978, og var honum dæmd sektarrefsing í sakadómi. Hæstiréttur tók fram, að ofangreind lög tækju til rekstrar hvers konar iðnaðar í atvinnuskyni, og væri lögð refsing við því að reka iðnað án þess að fullnægja skilyrðum laganna um iðnréttindi. Þótt sannað væri, að K hefði tekið myndir í Handbók Alþingis gegn greiðslu, þótti það afmarkaða tilvik út af fyrir sig ekki nægja til að telja hann hafa rekið ljósmyndaiðnað í atvinnuskyni í merkingu laganna. Var K því sýknaður af kröfum ákæruvalds- ins. Sératkvæði. .................000 0. Innbrot M braust ásamt fleirum inn í útsölu Áfengis- og tóbaksverslunar ríkisins á Akranesi og stálu þeir þar allmörgum kössum af vodka og whisky og auk þess vindlingum. Hann braust einnig ásamt fleirum inn í söluskála í Borgarnesi og stálu þeir þar peningum. Refsað fyrir brot gegn 244. gr. almennra hegningar- laga nr. 19/1940. .............000 0. Innsetningargerð úr gildi felld Sýslumaður úrskurðaði samkvæmt kröfu bóndans J, að J skyldi fá afhent dilkakjöt úr frystigeymslum V. Deilt var um eignarrétt að kjöti því, sem J lagði inn til sláturleyfishafans V haustið 1986 og reyndist umfram fullvirðisrétt búsins. Þá var deilt um túlkun á samningi milli landbúnaðarráðherra f.h. rkisstjórnarinnar og Stéttarsambands bænda um magn mjólkur og sauðfjárafurða. CXXI Bls. 890 664 1083 1086 674 1620 CXXII Efnisskrá Bls. Málið lá óljóst fyrir og vafi var um skýringu á fyrrgreindum samningi. Réttur J til kjötsins var því eigi glöggur. Brast því réttarfarsskilyrði fyrir innsetningargerð í málinu. Var því synjað um framgang hinnar umbeðnu gerðar. ................... 1575 Ítrekun M ók bifreið undir áhrifum áfengis og sviptur ökuréttindum ævi- langt. Refsing var ákveðin fangelsi í tvo mánuði samkvæmt 2. mgr., sbr. 3. mgr. 25. gr. og Í. mgr. 27. gr. sbr. 80. gr. umferðarlaga nr. 40/1968, sbr. lög nr. 54/1976. Þá bar skv. 81. gr. umferðarlaga að árétta að ævilöng ökuleyfissvipting skyldi haldast. Héraðsdómari vitnaði einnig til 71. gr. almennra hegn- ingarlaga, en það gerði Hæstiréttur ekki. ................. 1244 Íþróttafélög Sjá: Lyfjapróf. ...............0 00. 1263 Jarðhiti Kaupstaðurinn A samdi við Þ, eiganda jarðarinnar Bjarkar, um einkarétt til jarðborana eftir heitu vatni í landi jarðarinnar. ÁA gerði einnig slíkan samning við eigendur grannjarðarinnar Ytri- Tjarna. Á lét bora 4 holur, þar af þrjár, nr. 1, 2 og 4 í landi Ytri-Tjarna og eina holu, nr. 3, í landi Bjarkar. Ekkert heitt vatn kom úr holu 3, en holur Í og 2 gáfu lítið vatn. Hola 4 var hins vegar virkjuð. Allar holurnar voru boraðar nærri merkjum jarðanna. Það var niðurstaða dómkvaddra mats- manna, að eitt og sama jarðhitakerfi væri undir landi jarðanna og að uppstreymi heita vatnsins væri með sama bergganginum. Þessa niðurstöðu þótti bera að leggja til grundvallar við úrlausn málsins. ÁA varð eigi við áskorun frá Þ um að láta fara fram mat samkvæmt 11. gr. orkulaga nr. 58/1967 áður en málið var dæmt í héraði. Var fallist á, að Þ bæri greiðsla samkvæmt samningi aðilja vegna heits vatns sem A nýtir úr borholu nr. 4 í landi Ytri-Tjarna. .................. 00... enn 1201 Kaupgjaldsmál Sjá: Vinnusamningar. ..................0 00 1339 Kaupsamningar Með kaupsamningi keypti K af L s/f „Vélar og tæki, sem eru til staðar í vöruhúsinu á Skeiði og við Aðalstræti ásamt sendi- bifreið““. K túlkaði kaupsamninginn svo, að með í kaupunum hefðu fylgt mjólkurkæliklefi og frystiklefi. Framangreindra klefa var að vísu getið á skrá, sem vísað var til í kaupsamningi. Þeir voru hinsvegar ekki sérstaklega verðlagðir á skránni. Brast því Efnisskrá CXXIII Bls. sönnur fyrir því, að K hefði orðið eigandi klefanna og var sýknukrafa L s/f tekin til greina. Sératkvæði. ............ 253 Með kaupsamningi 14. janúar 1983 keypti S m/b Sif af B og A. Samkvæmt kaupsamningnum tók S að sér að greiða lán Fisk- veiðasjóðs Íslands „,nú að eftirstöðvum kr. 1.346.000,00“. Síðar kom í ljós, að skuldin við Fiskveiðasjóð var kr. 1.573.202,99 hinn 14. janúar 1983. Krafði S þá B og A um mismuninn kr. 227.202,99. A og B héldu því fram, að skuldin hefði verið rétt til greind, þegar kaupin voru gerð um miðjan desember 1982. Talið var ósannað, að samningur milli aðila um sölu bátsins hefði komist á í desember 1982 svo og að uppýsingar um eftirstöðvar lánanna hefðu komið frá S. Samkvæmt beinu ákvæði ábyrgðust A og B að ekki hvíldu á bátnum aðrar veðkröfur en í samn- ingnum greindi. Var krafa S því tekin til greina. ......... 260 Með kaupsamningi 29. júlí 1983 keypti K heildverslun af J. J skuld- aði fé erlendis og hafði að mestu hætt verslunarekstrinum vegna þess að vörur fengust ekki afgreiddar meðan skuldirnar voru ógreiddar. Þessu leyndi J kaupanda. Í samningnum segir, að tiltekin umboð séu framseld til K. J hafði ekki heimild til þessa og gaf J þó í samningnum tryggingu fyrir því að svo væri. Þá skuldbatt J sig til að afla skriflegs einkasöluleyfis fyrir 1. desember 1983. Þetta umboð virtist hafa verið veigamesti þáttur verslunarrekstursins, en ekki tókst J að efna skuldbindinguna um framsal þess. Samkvæmt 42. gr. 1. mgr. laga nr. 39/1922 um lausafjárkaup var K heimilt að rifta kaupin. Ekki stóð 52. gr. sömu laga þessu í vegi, þar sem 53. gr. þótti eiga við um skipti aðilanna. ..................0.. ns nn 338 Kröfugerð H var eigandi jarðar. J var þar ábúandi. Deilt var um uppggjör á skuld H við J, sem stofnaðist vegna umbóta J á jörðinni meðan hann bjó þar. Kröfur J í málinu höfðu breyst meðan það var til dómstólameðferðar. Kröfugerðin var flókin og í henni var gert ráð fyrir, að dómsorð kvæði á um höfuðstól auk margra afborgana og margþættra verðbóta og vaxta. Stefna í málinu fullnægði ekki ákvæðum c-liðar 1. mgr. 88. gr. laga nr. 85/1936, sbr. 22. gr. laga nr. 28/1981, og málsreifun ekki 114. gr. laga nr 85/1936. Vegna hinna ófullnægjandi stefnu og vegna vanreifunar varð ekki hjá því komist að ómerkja hinn áfrýjaða dóm og vísa málinu frá héraðsdómi samkvæmt 116. gr. laga nr. 85/1936. Sératkvæði. ..............0..00.. 00. 220 Kærufrestur Kærufrestur samkvæmt upphafsákvæði 2. mgr. 174. gr. laga 14/1974 liðinn. Málinu vísað frá Hæstarétti. .............. 31 CXXIV Efnisskrá Kæruheimild Í dómi ákæruvalds gegn Þ var verjandi hans, T hæstaréttarlög- maður, víttur fyrir móðgandi ummæli um ríkissaksóknara og héraðsdómarann og fyrir aðrar tilefnislausar málsýfingar. Dómi þessum var skotið til Hæstaréttar með áfrýjunarstefnu 30. september 1986 og beið málið flutnings. Með kæru 24. mars 1987 krafðist T þess að tiltekin ummæli í dóminum yrðu ómerkt. Lagaheimild brast til þess að kæra sérstaklega til Hæstaréttar réttarfarsvítur í héraðsdómi, enda var ekki skír- skotað til neinnar kæruheimildar í kæru. Var kærumálinu því vísað frá Hæstarétti. ................... 000... Í úrskurði héraðsdómara, sem var án forsendna, segir svo: „Mál nr. 39/1986 og 40/1986: Jón Bjarnason gegn Óttari Proppé eru sameinuð Í eitt mál.“ Stefnandi kærði úrskurðinn. Sameining á málum leiðir ekki til þess að annað hvort málið falli niður, heldur einungis til þess að málin verða dæmd í einu lagi. Ekki var heimilt að kæra málið til Hæstaréttar og var því vísað frá Hæstarétti. Sératkvæði. ..............0.. 0000. Kæruheimild skorti til að skjóta til Hæstaréttar með kæru úrskurði uppboðsréttar um frestsynjun. Málinu var því vísað frá Hæsta- rétti. ............. 0. Kærumál Sjá: IV. EFNISSKRÁ TIL YFIRLITS Lagatúlkun G var gefið að sök að hafa notað sendibifreið sína til fólksflutninga. Í 2. mgr. 1. gr. laga nr. 36/1970 um leigubifreiðar er lagt bann við að stunda leiguakstur á fólksbifreiðum nema að uppfylltum þeim skilyrðum er þar greinir. Ákært var í málinu fyrir akstur gegn gjaldi á sendibifreið, sem fjallað er um í 3. og 4. gr. sömu laga. Með því að skýra bar nefnda 2. mgr. Í. gr. eftir orðum sínum, þótti G ekki hafa brotið gegn henni. Var G því sýknaður. Sératkvæði. ..........202.000.0 nn Landamerkjamál J, eigandi Seljahlíðar í Saurbæjarhreppi, höfðaði mál gegn D, eiganda Gnúpufells í sama hreppi, og eiginkonu hans I. Krafðist J þess að landamerki milli jarðanna yrðu ákveðin milli tiltekinna punkta á uppdrætti. Taldi J sig hafa fundið vörðubrot sem vitnað er til í landamerkjalýsingum Gnúpufells og Sölvahlíðar. D og Í andmæltu kröfum J og vísuðu til landamerkjalýsingar Gnúpufells. Gengið var út frá því, að girðingu þeirri, sem talin var reist á árunum 1912-1913, og síðan griðingu þeirri, sem eigendur Gnúpufells gerðu á sömu slóðum um 1970, hafi verið Bls. 546 647 1521 1003 Efnisskrá CKXV Bls. ætlað að vera í merkjum jarðanna. Af hálfu eigenda Seljahlíðar höfðu ekki verið gerðar ráðstafanir til að hnekkja því fyrr en með höfðun landamerkjamáls, sem þingfest var 20. júní 1980. J véfengdi ekki við vettvangsgöngu að Mjóihvammur væri í landi Gnúpufells. Landamerkjakrafa J leiddi hins vegar til þess að Mjóihvammur lenti innan landamerkja Seljahlíðar. Þá var með öllu ósannað, að vörðubrot, sem J vitnaði til, væru vörður þær, sem miðað er við í landamerkjabréfum jarðanna. Fram- burður vitna studdi og kröfur D og I. Voru landamerki milli jarðanna því ákveðin samkvæmt kröfum þeirra. .......... 1326 Lausafjárkaup Hinn 5. júlí 1985 keypti H af G dísilbifreið. H kvaðst hafa tekið að sér að greiða áhvílandi þungaskatt að fjárhæð kr. 15.000. Síðar hafi komið í ljós, að eftirstöðvar þungaskattsins námu kr. 39.106. Höfðaði H mál gegn G til greiðslu á mismuninum kr. 24.104 að viðbættum kr. 7.000 vegna ljósaramma. G sótti ekki þing í héraði. Héraðsdómari tók kröfur H til greina. Ekki þóttu fullnægjandi gögn hafa legið fyrir héraðsdómara til að dæma G til greiðslu bóta vegna ljósarammans. Með því að ekki var skýrlega frá uppgjöri skattsins gengið, er kaupin gerðust, þótti G eiga að bera hallann af þessum vafa í málinu. Var hann því dæmdur til að greiða H kr. 24.104. ............00...0.... 401 Með afsali 20. júní 1985 seldi R og afsalaði til E fólksbifreið. Gallar komu fram í bifreiðinni. Í máli gegn R krafðist E aðallega riftunar en til vara skaðabóta úr hendi R að fjárhæð kr. 70.000. Héraðsdómur, sem skipaður var sérfróðum meðdómendum, féllst ekki á kröfu E um riftun. R mátti vera ljóst að ekki gat verið rétt að bifreiðinni hefði aðeins verið ekið um 13.000 km heldur hlaut þar að muna a.m.k. 100.000 km. E hafði réttmæta ástæðu til að treysta því að R, vegna kunningsskapar og starfs- reynslu hans af bifreiðaviðgerðum, myndi ekki draga dul á hvað rétt væri um þetta þýðingarmikla atriði. Var R dæmdur til að greiða E kr. 40.000 í skaðabætur. ....................... 508 Ó, sem rak frystihús og fiskverkun, leitaði eftir tilboðum í tiltekinn frystibúnað. V sendi Ó skjal, sem bar fyrirsögnina: „„Efnistilboð samkv. upptalningu í frystikerfi.““ — „Vélbúnaður“ og „Frysti- klefi fyrir Ó ....““ Er síðan í skjalinu nánari lýsing á vélbúnaði þeim, sem boðinn er, og einstakir hlutir taldir upp og verð þeirra í íslenskum krónum. Verð var tilgreint svo og afgreiðslutími. Undir skjalinu stóð „„F.h. V....““ en skjalið var óundirritað. Ó gekk að þessu tilboði. Ó var rétt að líta svo á, þó að skjalið væri óundirrit- að, að með því gerði V honum tilboð um sölu á búnaði þeim, sem þar var tilgreindur, á verði, sem þar var skráð. V krafði Ó um hærri fjárhæð. Sú krafa var ekki tekin til greina. ............ 1489 CXXVI Efnisskrá Bls. JS, S, A og JJ seldu O vélbát. Seljendur höfðuðu mál gegn O til greiðslu á eftirstöðvum kaupverðsins. O hafði uppi skulda- jafnaðarkröfu, sem hann byggði á því, að hann ætti bótakröfu á hendur seljendum, vegna þess að löglegur björgunarbátur hefði ekki fylgt bátnum. Vélbáturinn var afhentur 1. maí 1983, og var ósannað, að O hefði skýrt seljendum frá því, að hann ætlaði að bera fyrir sig að bátnum væri áfátt að því leyti, sem hér um ræðir, fyrr en til málsóknar kom. Var þá liðinn frestur sam- kvæmt 54. gr. laga nr. 39/1922 og ekki lá fyrir að svikum hefði verið beitt af hálfu seljenda við kaupin. Samkvæmt því var skuldajafnaðarkrafa O ekki tekin til greina, og var hann dæmdur til greiðslu eftirstöðva kaupverðsins. ............. 1524 Lax- og silungsveiði Sjá: Bætur. .........2...0.00 00. 788, 830, 863 Leiðbeiningarskylda dómara Fógeta bar að benda P, sem ekki naut lögmannsaðstoðar við lög- bannsgerð, á, að hann væri leiðbeiningarskyldur gagnvart honum, og bóka um það í þingbók. Einnig bar honum að gæta þess við meðferð staðfestingarmálsins í þeim þinghöldum, sem P naut ekki aðstoðar lögmanns. Sératkvæði. ............. 1563 Uppboðshaldari gætti ekki leiðbeiningarskyldu gagnvart ólögfróðum aðila svo sem honum bar samkvæmt 1. mgr. 4. gr. laga nr. 57/1949, sbr. 114. gr. laga nr. 85/1936, og þar sem fleiri ágallar voru á málsmeðferðinni, var úrskurður uppboðshaldara ómerktur og málinu vísað heim í hérað til úrskurðar að nýju. Sératkvæði. .............0.0 0... 1686 Leiga H höfðaði mál gegn Á, S og Þ vegna sjálfrar sín og hljómsveitarinnar P til greiðslu á leigu fyrir afnot af hljóðveri H. Varnaraðilar töldu, að samið hefði verið um afnot hljóðversins án endurgjalds. Litið var svo á að varnaraðilar hefðu mátt nota hljóðverið án endurgjalds þá tíma sem um var deilt í málinu. Voru varnar- aðilar því sýknaðir af kröfum H. ..........0.000.0000.00.. 1054 Leigubifreiðar Ákæruvaldið höfðaði mál gegn G fyrir að hafa notað sendibifreið sína til fólksflutninga. Í 2. mgr. 1. gr. laga nr. 36/1970 um leigubifreiðar, er lagt bann við að stunda leiguakstur á fólks- bifreiðum nema að uppfylltum þeim skilyrðum er þar greinir. Ákært var í málinu fyrir akstur gegn gjaldi á sendibifreið, sem fjallað er um í 3. og 4. gr. sömu laga. Með því að skýra bar nefnda 2. mgr. 1. gr. eftir orðum sínum, þótti G ekki hafa brotið Efnisskrá CXXVII Bls. gegn henni. Var G sýknaður af kröfum ákæruvaldsins. Sér- atkvæði. ...................0 0 1003 Leigusamningar Kaupstaðurinn H gerði þá kröfu aðallega, að L h/f yrði dæmt að viðlögðum dagsektum að fjarlægja 2 birgðaskemmur en til vara aðra skemmuna ásamt sjávarafurðum og öðru lausafé þar í og umhverfis lóð H. Önnur skemman stóð að öllu leyti á erfða- festulandi sem H leigði á sínum tíma H h/f. Síðar urðu nokkrum sinnum aðilaskipti að lóðarréttindum þessum uns þau komust í eigu L h/f. Leyfi bæjarráðs 9. júní 1952 fyrir þeirri skemmu var bundið því skilyrði, að eigandi yrði á brott með hana bænum að kostnaðarlausu þegar bærinn þyrfti á lóðinni að halda. Ekki kom fram að H hefði lýst sig reiðubúinn til að leysa til sín erfðafestulandið sem skemman stóð á. Þótti því ekki sannað að umræddu skilyrði væri fullnægt. Var aðalkrafa H því ekki tekin til greina. Hin skemman var að hluta til reist á 449 fermetrum lands, sem bæjarráð samþykkti 30. janúar 1956 að leigja til viðbótar. Í samningi 2. febrúar 1956 var H áskilinn réttur til að taka landið til sín aftur að 15 árum liðnum án endurgjalds fyrir land eða mannvirki, ef hann þyrfti á því að halda. Þegar þetta var virt og þar sem hinn tiltekni tími var liðinn, þótti eiga að taka varakröfu H til greina og dæma L h/f til að fjarlægja skemmu þessa ásamt lausafé að viðlögðum 5.000 króna dagsektum til H. Sératkvæði. ..................... 437 Lífeyrisréttur G höfðaði mál gegn Lífeyrissjóði starfsmanna ríkisins til greiðslu á vangoldnum lífeyri að fjárhæð aðallega kr. 2.021.204. G sannaði ekki að slík breyting hefði orðið á starfi forstjóra Skipa- útgerðar ríkisins eftir að hann lét af störfum, að það yrði ekki talið sama starf og hann gegndi. Krafa hans um ellilífeyri, sem miðaður væri við laun skipstjóra, var því ekki tekin til greina. Efni hinnar svonefndu 95 ára reglu skv. 12. gr. laga nr. 101/1943 laut að því einu að sjóðfélagi, sem ætti að baki 95 ára samanlagðan aldur og þjónustutíma, ætti rétt á árlegum elli- lífeyri í stað þess að miða við hið almenna 65 ára aldursmark. Tilvísun 2. mgr. 12. gr. laga nr. 29/1963 og 5. mgr. sömu greinar sbr. 6. gr. laga nr. 98/1980 í 12. gr. laga nr. 101/1943 staðfesta einvörðungu þessa reglu. Um efni eftirlaunaréttarins fór eftir ákvæðum 3. mgr. 12. gr. laga nr. 29/1963 og síðar eftir 6. mgr. sömu greinar með þeim breytingum sem gerðar voru með 6. gr. laga nr. 98/1980. G hafði greitt iðgjöld í 36 ár og 4 mánuði þegar hann hafði náð 95 ára reglunni 1. nóvem- ber 1964. Með 4. gr. og 6. gr. laga nr. 98/1980 var 4. mgr. CXXVIII Efnisskrá Bls. 10. gr. og 6. mgr. 12. gr. laga nr. 63/1963 breytt á þann veg að hámarksgreiðslutími iðgjalda var færður úr 30 árum í 32 ár og hundraðshluti ellilífeyris ákveðinn 2% fyrir hvert ár. Engin sérregla var sett í lögin er af megi leiða að iðgjaldagreiðslu- tíminn skyldi takmarkaður við 30 ár í þessu tilviki. Skýra bar 6. mgr. 12. gr. laga nr. 29/1963 með áorðnum breytingum svo að þar sé nú vísað til iðgjaldagreiðslutímans í 4. mgr. 10. gr. laganna, 32 ár, en það veitti G ekki meiri eftirlaunarétt þótt hann hefði greitt iðgjöld í lengri tíma. Samkvæmt þessu hafði G greitt iðgjöld að fullu fyrir 32 ár og bar honum því 64% eftir- launaréttur fyrir þann tíma. Ágreiningslaust var að G hafði notið 24% eftirlaunaréttar fyrir tímabilið frá 1. nóvember 1964 til 1. nóvember 1976, sbr. niðurlagsákvæði 3. mgr. 12. gr. laga nr. 29/1963 með áorðnum breytingum. Nam eftirlaunaréttur G því 8800. Fékk G því tildæmdar kr. 68.514,30. Sératkvæði. 1119 Lífeyrissjóður starfsmanna ríkisins Sjá næsta mál hér á undan. ..........0200.. 00. enn nn 1119 Líkamsárás Hinn 26. september 1985 veittist S skyndilega að K og sló hann hnefahögg í andlitið og hlaut K 3 sm langan skurð í gegnum neðri vör. Brotið varðaði við 217. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 sbr. 10. gr. laga nr. 20/1981. S sættist 6. janúar 1986 á greiðslu 14.000 króna sektar fyrir brot gegn umferðar- lögum. Bar því samkvæmt 78. gr. almennra hegningarlaga að ákveða refsingu hans sem hegningarauka sem þótti hæfilega ákveðinn 20.000 króna sekt og vararefsing sektar 10 daga varð- hald. ...........00.0 rn 530 I sparkaði í andlit O á dansleik með þeim afleiðingum, að O nef- brotnaði. Refsað samkvæmt 1. mgr. 218. gr. hegningarlaga. Refsing eins mánaðar skilorðsbundið fangelsi. ............. 999 B var ákærður fyrir brot gegn 1. mgr. 218. gr. hegningarlaga fyrir að hafa slegið GB og GF hnefahögg. Sannað að B sló GB í andlitið, en ósannað að orsakasamband væri milli líkams- árásarinnar og heyrnarskerðingar GB. Sannað að B sló GF á hægra gagnauga, svo að sprunga kom í gegnum beinið við neðri augabrún. Refsað samkvæmt 217. gr. hegningarlaga, enda var málið flutt á þeim grundvelli eftir 118. gr. laga nr. 74/1974. Refsing 20 daga varðhald. ...........2..00000 0. nn... 1785 Líkamsárás leiðir til dauða M var ákærður fyrir brot á 211. gr. almennra hegningarlaga „fyrir að hafa gripið báðum höndum og af afli um framanverðan háls““ sambýliskonu sinnar G „,og fyrir munn og haldið henni Efnisskrá CXXIX Bls. Þannig niðri á gólfdýnu í kyrkingartökum, en jafnframt hnýtt skyrtubol upp í munn hennar og hert aftur fyrir hnakka og síðan bundið með ólum hendur hennar aftur fyrir bak og bundið fætur og að síðustu bundið saman með ólum hendur hennar og fætur.“ M yfirgaf þannig G, sem nokkru síðar var flutt á sjúkrahús, en var látin þegar þangað kom. Talið sannað að atferli M hefði verið orsök dauða G. Varhugavert þótti að álykta að M hefði hlotið að sjá það fyrir sem langlíklegustu afleiðingu að bani hlytist af henni. Hins vegar mátti hann gera sér grein fyrir að atlagan gæti leitt til dauða. Þótti varlegast að meta afleiðingar árásarinnar til sakar sem gáleysisverk sbr. 2. mgr. 218. gr. almennra hegningarlaga en málið var flutt með tilliti til þess að sú grein ætti við. Refsing var ákveðin S ára fangElsi. ............200002 000 1063 Líkamsáverkar Hinn 15. janúar 1983 var haldinn almennur dansleikur í félagsheimili á Sauðárkróki. Um nóttina urðu ryskingar á eða við dansgólfið með þeim afleiðingum að S hlaut höfuðáverka, sem leiddi til þess að hann missti sjón á vinstra auga. S taldi J bera ábyrgð á líkamstjóni sínu. Ekki var fram komin nægileg sönnun fyrir því að J hefði valdið meiðslum þeim sem S hlaut. Ekki var heldur í ljós leitt að J væri upphafsmaður átakanna, sem urðu, eða þátttakandi í þeim þannig að það leiddi til skaðabótaskyldu. Var J því sýknaður af kröfum S. Sératkvæði. ............ 410 G og K voru skipverjar á togara. Er togarinn var staddur í Bremerhaven sinnaðist þeim á veitingahúsi. Ekki kom þó til átaka þar með þeim, en á leiðinni til skips datt G á andlitið ölvaður og hlaut einhverja áverka. G hélt því fram að þá um nóttina hefði K ráðist á sig um borð í skipinu og veitt sér hnefahögg með þeim afleiðing- um, að hann hefði kjálkabrotnað. G bar hvorki fram kvartanir við skipstjóra né aðra yfirmenn skipsins út af framkomu K. G leitaði ekki læknis vegna kjálkabrotsins fyrr en 13. maí 1985 og bar fyrst fram kæru á hendur K 15. s.m., þ.e. um það bil 7 mánuð- um eftir að hann kveðst hafa kjálkabrotnað. Talið ósannað, að G hafi kjálkabrotið K. Sýkna. ..............0.0 0000. 1483 Lóðarleigusamningar Sjá: Leigusamningar. ................... 0000... 437 Kaupstaðurinn H keypti allstórt landsvæði úr Setbergslandi. Á landinu var landspilda, sem eigandi Setbergs leigði 4. ágúst 1933. H neytti eignarnámsheimildar 28. gr. skipulagslaga nr. 19/1964 og mats- nefnd eignarnámsbóta mat eignarnámsbætur fyrir leiguréttindi lóðarinnar. H höfðaði síðan mál gegn leigutaka og hélt því fram að hann þyrfti ekki að greiða bætur þar sem leigusamningurinn CXXX Efnisskrá Bls. væri tímabundinn. Í leigusamningnum sagði m.a.: „Lóðin er leigð til 50 ára...““ Þetta ákvæði bar að skýra í samhengi við eftir- farandi ákvæði samningsins: „„Að þessum 50 árum liðnum skal fara fram nýtt mat á lóðarleigunni.““ Þegar þetta var haft í huga, bar að leggja þann skilning í samninginn að hann væri ótímabund- inn, en 50 ára tímabilið tæki aðeins tilleigugjaldsins. H var gert að greiða leigutaka kr. 600.000 í eignarnámsbætur. Sératkvæði. .. 497 Lyfjapróf J höfðaði mál til ógildingar á úrskurði nefndar samkvæmt 8. gr. reglu- gerðar ÍSÍ um eftirlit með notkun örvunarefna, en J taldist hafa gerst brotlegur við 3. gr. reglugerðarinnar. Fallist var á með héraðsdómi, að J hefði verið bundinn af fyrrgreindri reglugerð. Samkvæmt 3. gr. er íþróttamanni, sem valinn er til lyfjaeftirlits, skylt að láta skoða sig í samræmi við gildandi reglur. Neiti hann slíkri skoðun, er hann samkvæmt ákvæðum sömu greinar útilok- aður frá þátttöku í íþróttamótum innan allra sérsambanda ÍSÍ í minnst tvö ár. Úrskurður nefndar samkvæmt 8. gr. reglugerðar- innar var ekki haldinn neinum þeim ágöllum, að hann yrði dæmdur ógildur. Var kröfum J því hafnað. Sératkvæði. ..... 1263 Lögbann E var ásamt tveimur öðrum mönnum vikið úr Vörubílstjórafélagi Suðurnesja. Með úrskurði fógetaréttar Keflavíkur var lagt lög- bann á akstur E. Með dómi bæjarþings Keflavíkur var lögbannið staðfest. Með dómi Hæstaréttar 7. desember 1982 var lögbannið fellt úr gildi og brottvikning E úr félaginu dæmd ógild. Jafnframt var viðurkenndur réttur E til að stunda leiguakstur vörubifreiða í Keflavíkurkaupstað og víðar. E höfðaði nú mál á hendur V og til réttargæslu gegn fjármálaráðherra f.h. ríkissjóðs til greiðslu bóta vegna lögbannsins. Ekkert benti til þess að E hefði misst tekjur vegna lögbannsins. Lögbannsaðgerðum V fylgdu blaða- skrif. Aðgerðirnar beindust sérstaklega gegn persónu E og rösk- uðu þráfaldlega friði hans til að stunda atvinnu sína. Með vísan til27. gr., sbr. 1. mgr. 24. gr. laga nr. 18/1949, taldist fégjald fyrir framangreindan miska hæfilega ákveðið 50.000 krónur. ...... 608 S var ásamt tveimur öðrum mönnum vikið úr Vörubílstjórafélagi Suðurnesja. Með úrskurði fógetaréttar var lagt lögbann á akstur S. Var lögbannið staðfest með dómi bæjarþings. Þeim dómi var áfrýjað til Hæstaréttar ásamt dómum í málum hinna tveggja. Þessi þrjú mál voru hliðstæð og sömu niðurstöður héraðsdómara. Lögmenn aðila ákváðu að láta einungis eitt málið ganga áfram til flutnings fyrir Hæstarétti og var það mál E. Skyldu málsúrslit í því máli verða ráðandi fyrir hin tvö. Með dómi Hæstaréttar 7. desem- ber 1982 var lögbannið fellt úr gildi og brottvikning E dæmd Efnisskrá CXXXI Bls. ógild. Af hálfu V var viðurkennt, að lögbannið gagnvart S teldist fellt úr gildi, brottvikning S metin ólögmæt og viður- kenndur réttur hans til leiguaksturs á félagssvæði V. S höfðaði síðan mál á hendur V og til réttargæslu gegn fjármálaráðherra f.h. ríkissjóðs til greiðslu bóta. Af skattframtali S 1983 mátti ráða að tekjur hans höfðu lækkað verulega árið 1982. Í mars- mánuði 1982 hóf hann störf sem leigubifreiðarstjóri og um sama leyti seldi hann vörubifreið sem hann hafði keypt skömmu áður en lögbannið var lagt á. Var ástæðan að sögn S tekjumissir sem olli því að hann gat ekki staðið skil á kaupverði vörubifreiðar- innar. Renndi þetta nægjanlega styrkum stoðum undir þá full- yrðingu S að hann hefði beðið fjártjón vegna lögbannsins og var það metið á kr. 100.000. Lögbannsaðgerðunum fylgdu blaðaskrif og þær beindust sérstaklega gegn persónu S og röskuðu þráfaldlega friði hans til að stunda atvinnu sína. Fégjald fyrir framangreindan miska taldist hæfilega ákveðið kr. 15.000. .....0...00 00. 617 A var ásamt tveimur öðrum mönnum vikið úr Vörubílstjórafélagi Suðurnesja. Með úrskurði fógetaréttar var lagt lögbann á akstur A. Með dómi bæjarþings var lögbannið staðfest. Dómi þessum var áfrýjað til Hæstaréttar ásamt dómum í málum E og S. Þessi þrjú mál voru hliðstæð og sömu niðurstöður héraðsdómara. Lögmenn aðila ákváðu að láta einungis eitt málið ganga áfram til flutnings fyrir Hæstarétti og var það mál E. Skyldu málsúrslit í því máli verða ráðandi fyrir hin tvö. Með dómi Hæstaréttar 7. desember 1982 var lögbannið fellt úr gildi og brottvikning E úr V dæmd ógild. Jafnframt var viðurkenndur réttur E til þess að stunda leiguakstur vörubifreiða á félagssvæði V. Af hálfu V var nú viðurkennt að lögbannið gagnvart A teldist fellt úr gildi, brottvikning hans úr V metin ólögmæt og viðurkenndur réttur hans til leiguaksturs á félagssvæði V. A höfðaði síðan mál gegn V og fjármálaráðherra f.h. ríkissjóðs til réttargæslu til greiðslu bóta. Ekkert benti til þess, að A hefði misst tekjur vegna lögbannsins eða orðið fyrir öðru fjártjóni. Lögbanns- aðgerðum V fylgdu blaðaskrif og beindust sérstaklega gegn persónu A og röskuðu þráfaldlega friði hans til að stunda atvinnu sína. Taldist fégjald fyrir framangreindan miska hæfilega ákveðið kr. 50.000. ...........0.0.. 000. 626 Margs konar ágreiningur reis milli OÍ og S út af samningi aðila um söluumboð S á olíum og bensíni fyrir OÍ. Hinn 14. maí 1985 fékk OÍ lagt lögbann við því að S fjarlægði eigur OÍ af lóðinni nr. 24/26 við Fellsmúla í Reykjavík. OÍ hafði ekki fengið tæki- færi til að kynna sér samning þann, sem S gerði við O, og þannig ekki fengið hæfilegt færi á að segja til um hvort hann hygðist bjóða jafngóð eða betri kjör en á því átti hann rétt samkvæmt CXXXII Efnisskrá Bls. forgangsréttarákvæði samningsins. Var lögbannið því staðfest. Samkvæmt kröfu OÍ var hinn 20. júní 1985 lagt lögbann við áframhaldandi byggingarframkvæmdum O á vipskiptaastöðu fyrir bensín og olíur í skjóli S á lóðinni nr. 24/26 við Fellsmúla. Dómsviðurkenning var aðeins veitt ÓÍ fyrir forgangsréttinum út af fyrir sig, enda varð ekki fullyrt, að OÍ gæti veitt S sömu kjör og samið hafði verið um í samningi O. Brast því lagaskil- yrði fyrir síðara lögbanninu og var það fellt úr gildi. Sér- AtkVvÆði. 22.00.0000... 1374 Hinn 27. júní 1985 var að ósk S lagt lögbann við því, að OÍ mætti nýta eignir sínar á lóð S nr. 24/26 við Fellsmúla í Reykjavík. Samkvæmt dómi Hæstaréttar, sem reifaður er hér næst á undan, lá ekki fyrir, hvort OÍ ætti þess kost að neyta forgangs- réttar síns samkvæmt 8. gr. samnings aðila frá 30. desember 1975 beinlínis eftir efni þess réttar. Bar þess vegna að staðfesta að svo stöddu lögbannið. Sératkvæði. .................... 1395 Lögbannsgerð felld úr gildi G, Þinglýstur eigandi og ábúandi jarðarinnar Árnaness |, gerði ásamt eiginkonu sinni S kröfu um að „lögbann verði lagt við malar- töku““ P „úr sameiginlegu landi Árnanesjarða (1, ll og III)“ Fógeti lagði lögbann á malartöku P „úr sameiginlegu og óskiptu landi Árnanesjarða |, Il og III.“ G og S höfðuðu mál til stað- festingar lögbanninu. Lögbannið var staðfest í héraði. P áfrýj- aði staðfestingardóminum. Ekki varð annað ráðið af máls- gögnum en að grunnúrlausnarefnið varðaði mörk séreignar- lendna og sameignarlands og ekkert mál hafði verið höfðað, sem réttilega gat skorið úr þeim ágreiningi, en samkvæmt 8. gr. laga nr. 41/1919, sbr. 1. gr. laga nr. 29/1965, varð það ekki gert án atbeina annarra, sem aðild áttu þeirrar sakar. Bar þegar af þeim ástæðum að fella hinn áfrýjaða dóm og lögbannsgerð úr gildi. Sératkvæði. .........0.0.0000 00. 1563 Lögmannsþóknun Hæstaréttarlögmaðurinn J krafði SÍS um kr. 336.125 í þóknun fyrir málflutning í bæjarþingsmálinu SÍS gegn sjávarútvegsráðherra og fjármálaráðherra f.h. ríkissjóðs. Málið var fellt niður að gengnum dómi Hæstaréttar í málinu nr. 175/1986. SÍS neitaði að greiða svo háa þóknun. Lagði J þá málið í úrskurð stjórnar Lögmannafélags Íslands, sem féllst á kröfu J. SÍS skaut úrskurðinum til Hæstaréttar, sem ákvað þóknun J með hliðsjón af því verki, sem hann lét í té. Í því fólst, að sá tími, sem J notaði til að fjalla sérstaklega um mál SÍS, kom aðallega til skoðunar að því er þetta atriði varðaði. Tillit var þó einnig tekið til þess til hækkunar, að J var sérstaklega undir málsóknina Efnisskrá CXXXIII búinn þar sem hann hafði farið með annað mál sama eðlis. Í öðru lagi bar að ákveða þóknun J með hliðsjón af hagsmunum SÍS. Að álitum þótti þóknunin hæfilega ákveðin kr. 150.000. J, hæstaréttarlögmaður, krafði SÍF um kr. 535.570 í þóknun fyrir málflutning í bæjarþingsmáli. SÍF féllst ekki á að greiða svo háa fjárhæð. Lagði J ágreiningsefnið þá í úrskurð stjórnar Lögmannafélags Íslands, sem tók kröfu J til greina. SÍF skaut úrskurðinum til Hæstaréttar, sem ákvað þóknun J til handa kr. 235.000. Sjá næsta mál hér á undan. .................... Hæstaréttarlögmaðurinn J krafði SH um kr. 687.651 í þóknun fyrir málflutning í bæjarþingsmáli. SH féllst ekki á að greiða svo háa fjárhæð. Lagði J þá ágreiningsefnið í úrskurð stjórnar Lög- mannafélags Íslands, sem tók kröfu J til greina. SH skaut úr- skurðinum til Hæstaréttar, sem ákvað þóknunina kr. 300.000. Sjá einnig tvö síðustu málin hér að framan. ................... Sjá: Verjandaþóknun. ................2 0000 lens O taldi sig hafa beðið tjón vegna aðgerðarleysis bankans B og lögmanns bankans við innheimtu víxla. Sýkna. ............ Lögskýring Sjá: Skattar. .............2.0.. 0 Félagsmálaráðherra veitti byggingafræðingnum | löggildingu til að gera aðaluppdrætti samkvæmt 12. gr. byggingalaga nr. 54/1978 og reglugerð nr. 292/1979. Arkitektafélag Íslands höfðaði mál gegn félagsmálaráðherra og | til ógildingar á löggildingu þessari. Ákvæði nefndrar lagagreinar urðu ekki eftir orðum sínum eða aðdraganda skýrð á þann veg, að þau veittu arkitektum en ekki öðrum, sem þar eru taldir, rétt til að gera aðaluppdrætti að húsum og öðrum mannvirkjum. | átti því rétt á löggildingu félagsmálaráðherra að uppfylltum tilteknum skilyrðum. Var krafa félagsins því ekki tekin til greina. .................. Arkitektafélag Íslands höfðaði mál gegn byggingafræðingnum SJ og félagsmálaráðherra til ógildingar á löggildingu til handa SJ til að gera aðaluppdrætti. Krafa félagsins var ekki tekin til greina. Sjá næsta mál á undan. .................... 00. n nn Arkitektafélag Íslands höfðaði mál gegn félagsmálaráðherra og bygg- ingafræðingnum SH til ógildingar á löggildingu til handa SH til að gera aðaluppdrætti. Krafa félagsins var ekki tekin til greina. Sjá næstu tvö mál hér á undan. .................. Lögtaksréttur fyrndur Hreppurinn M krafðist lögtaks í eignum ríkissjóðs til tryggingar ógreiddu álögðu byggingarleyfisgjaldi vegna byggingar flug- Bls. 1495 1505 1512 1162 1582 972 1444 1456 1460 CXXKXIV Efnisskrá Bls. stöðvar á Keflavíkurflugvelli. Upplýst var, að framkvæmdir við jarðvinnu að hinni nýju flugstöð hófust 7. október 1983. Þar með hófst bygging flugstöðvarinnar. Samkvæmt 9. gr. sbr. 30. gr. byggingarlaga nr. 54/1978 og greinum 3.4.1. og 3.4.2. í byggingarreglugerð nr. 292/1979 er óheimilt að hefja byggingar- framkvæmdir, þar með talinn grunngröft, nema að fengnu byggingarleyfi og greiddu byggingarleyfisgjaldi. Samkvæmt þessu bar að líta svo á að 7. október 1983 hefði verið gjalddagi byggingarleyfisgjaldsins. M þingfesti lögtaksmálið í héraði 29. nóvember 1985. Voru þá liðin meira en tvö ár frá gjalddaga og lögtaksrétturinn því fyrndur samkvæmt 2. gr. lögtakslaga nr. 29/1885. Var því þegar af þeirri ástæðu synjað um framgang lögtaksins. Sératkvæði. ............... 000 1273 Lögveðréttur Lífeyrissjóður sjómanna gerði kröfu á hendur þrotabúi H um greiðslu dráttarvaxta af höfuðstól þeirra krafna, er sjóveð voru fyrir vegna skipanna Hofsár, Rangár, Selár og Skaftár. Með hliðsjón af veðreglum og þeirri meginreglu, að réttarstaða veðhafa breytist ekki við gjaldþrotaskipti á búi veðþola, þótti eiga að skýra |. tl. 86. gr. skiptalaga nr. 3/1878 svo, að hann tæki ekki til vaxta af veðtryggðum kröfum, sem á hafa fallið eftir upphafsdag skipta, að því leyti sem þær fást ekki greiddar beint af andvirði veðsins. Skipin höfðu öll verið seld. Kröfum L um viðurkenningu á lögveði í skipunum var vísað frá Hæsta- rétti. Í málflutningi lýsti stefndi því yfir að hann mótmælti ekki, að L ætti rétt á að fá kröfu sína greidda af söluverði skipanna að því marki sem lögveð teldist hafa stofnast í hverju skipi fyrir sig. Þótti mega dæma málið í því horfi. Var réttur L til að fá greiddar úr þrotabúi H kröfur samtals kr. 465.231,64 í skulda- röð sem lögveðstryggðar kröfur af söluandvirði Hofsár, Rangár og Selár. Sératkvæði. ...........0.%00 0... 1735 Manndráp M veittist að Þ fyrir utan unglingaskemmtistað í Reykjavík og stakk hann með vasahnífi hægra megin í brjóstið með þeim afleið- ingum að Þ lést. Þ hafði komið M í mikið uppnám með því að taka húfu hans af honum og með því að sparka eða berja í bak hans. Varð að meta þetta í ljósi sjúkdóms M, sem hafði „átt við verulega og langvarandi geðræna erfiðleika að stríða vegna blettaskalla““. M viðurkenndi brot sitt undanbragðalaust sbr. 2. og 9. tl. 74. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Höfð var hliðsjón af 75. gr. laganna og hins unga aldurs M, sem var tæplega fimmtán og hálfs árs, er hann framdi verkn- aðinn. Refsing var ákveðin fangelsi í 4 ár. Læknir taldi, að Efnisskrá CKXXV Bls. fangelsun „hefði alvarleg áhrif á persónuþroska hans, aðlögun, nám og nánast alla hans framtíð.““ Fullnustu refsingarinnar skyldi því fresta og hún niður falla að liðnum 4 árum frá upp- kvaðningu héraðsdóms 6. október 1986 haldi M almennt skilorð 3. mgr. 57. gr. almennra hegningarlaga, sbr. 4. gr. laga nr. 22/1955. Einnig var ákveðið að M skyldi í 2 ár hlíta sérstöku umsjónarskilyrði |. tl. 4. mgr. 57. gr. laganna. ........... 700 . Mat Sjá: Abyrgð útgerðarmanns. ................. 0... s nn 587 Matsgerð Sjá: Bætur. ............02000. 0000 788, 830, 863 Málskostnaður Bankinn Ú höfðaði mál gegn B vegna Eyjaflugs og kaupstaðnum V til greiðslu á skuldabréfi, sem, J eiginkona B, hafði gefið út fyrir hönd Eyjaflugs. V hafði tekið að sér sjálfskuldarábyrgð á bréfinu. Mál þetta, sem var nr. 125/1984, var fellt niður með samkomulagi aðila 30. janúar 1985. B var ljóst, að hann var látinn greiða kr. 85.000 í málskostnað. Hann kvaðst hafa mótmælt kostnaðinum, en dómarinn hefði ekkert um það bókað. B höfðaði síðan mál til endurheimtu á málskostnaðinum gegn hæstaréttarlögmanninum J, sem flutti mál nr. 125/1984 fyrir Ú, V, útibússtjóra Ú, og einnig gegn Ú. B bar persónulega ábyrgð á skuldbindingum Eyjaflugs og mátti því höfða skulda- bréfamálið gegn honum. Krafa hans um endurheimt máls- kostnaðarfjárhæðarinnar var ekki tekin til greina. ......... 1229 Meðalganga H höfðaði mál gegn B og R. Við þingfestingu málsins á bæjarþingi Reykjavíkur lagði lögmaður A og S fram meðalgöngustefnu í aðalmálinu. H, B og R kröfðust frávísunar meðalgöngusakar- innar. Héraðsdómarinn vísaði meðalgöngusökinni frá dóminum þar sem meðalgöngustefnendur hefðu ekki í málatilbúnaði sínum fullnægt öllum ákvæðum 105. gr. laga nr. 85/1936. A og S kærðu málið til Hæstaréttar. Eigi þóttu þeir gallar vera á málatil- búnaði meðalgöngustefnenda að vísa ætti sökinni frá af þeim ástæðum. Og þar sem úrslit máls þess, sem krafist var meðal- göngu í, gátu skipt Á og S máli að lögum, var frávísunardómurinn felldur úr gildid. .........................sv nn 580 Meðdómendur Jafnréttisráð f.h. H höfðaði mál gegn menntamálaráðherra. Héraðs- dómari vísaði málinu frá héraðsdómi. Hæstiréttur staðfesti frá- CXXXVI Efnisskrá Bls. vísunardóminn. Héraðsdómarinn sat einn í dómi, er hann fjall- aði um málið, og hann einn kvað upp frávísunardóminn. Skýra ber 20. gr. laga nr. 65/1985 um jafna stöðu og jafnan rétt kvenna og karla með hliðsjón af hinum almennu reglum um meðdómendur í gr. 37 ÁA einkamálalaga nr. 85/1936 þannig að óskylt sé að kveðja til meðdómendur í málum út af lögum nr. 65/1985 meðan fjallað er um frávísunarkröfu, en samkvæmt 108. gr. einkamálalaga skal það vera í upphafi málsmeðferðar. Mátti héraðsdómari því fjalla einn um kröfu varnaraðila um frávísun. .............0..000 00. s 1110 Meðlag I og K fengu leyfi til lögskilnaðar 18. apríl 1978 með þeim skilmálum, sem þau höfðu gert samning um 4. apríl 1978. Samkvæmt samn- ingnum skyldi K hafa forræði fjögurra barna þeirra og átti | að greiða tvöfalt meðlag með hverju barni í 12 mánuði frá 1. apríl 1978 en einfalt meðlag eftir það. Með bréfi til dómsmála- ráðuneytis 9. apríl 1984 óskaði K þess, að ráðuneytið úrskurð- aði, að Í greiddi þrefalt meðlag með börnunum. Með úrskurði 19. júní 1984 mælti ráðuneytið svo fyrir með tilvísun í 22. gr. barnalaga nr. 9/1981, að Í skyldi greiða K tvöfalt meðalmeðlag með börnunum uns þau næðu fullum 18 ára aldri. | höfðaði mál á hendur dómsmálaráðherra og fjármálaráðherra f.h. ríkis- sjóðs og K vegna sín og f.h. barnanna og krafðist þess að felldur yrði úr gildi úrskurður ráðuneytisins. Ekki var fallist á, að ráðuneytið hefði beitt dómsvaldi andstætt 1. gr. stjórnarskrár- innar nr. 33/1944 með úrskurði sínum. Eigi var heldur á það fallist að úrskurðurinn væri haldinn formgöllum eða að úrskurður eftir 22. gr. barnalaga verði ekki upp kveðinn nema sýnt sé fram á, að aðstæður hafi breyst verulega. Þá var talið, að orðið valdsmaður í 22. gr. laganna merki m.a. ráðuneytið. Þá taldi | að taka bæri tillit til þess, að við skilnaðinn hafi börnunum verið afhentur þriðjungur fasteignarinnar Þrastanes 22 sem fyrir fram greiddur arfur. Ekki varð séð að 1978 hafi eignarhlutinn, er til barnanna gekk, verið tengdur framfærslu- skyldu. Hlaut afhendingin þó að koma með öðru til athugunar. Gögn um fjárhag Í sýndu að það gengi í berhögg við þarfir barnanna að binda framfærslueyri frá Í við meðalmeðlag. Var kröfum I því hafnað. ..............00... 0... nn 473 Miski E var vikið úr Vörubílstjórafélagi Suðurnesja, sem fékk lagt lögbann á akstur E. Lögbannið var fellt úr gildi með dómi Hæstaréttar. Höfðaði E síðan mál gegn V og krafðist m.a. bóta fyrir miska. Lögbannsaðgerðum V fylgdu blaðaskrif. Aðgerðirnar beindust Efnisskrá CXXXVII Bls. sérstaklega gegn persónu E og röskuðu þráfaldlega friði hans til að stunda atvinnu sína og ollu honum þannig óþæg- indum. Taldist fégjald fyrir þennan miska hæfilega ákveðið kr. 50.000. .........0000 renn 608 S var vikið úr Vörubílstjórafélagi Suðurnesja, sem fékk lagt lögbann á akstur S. Höfðaði E mál gegn V og krafðist m.a. miskabóta. Lögbannsaðgerðum V fylgdu blaðaskrif. Aðgerðirnar beindust sérstaklega gegn persónu S og röskuðu þráfaldlega friði hans til að stunda atvinnu sína og ollu honum þannig óþægindum. Var fégjald fyrir þennan miska ákveðið kr. 75.000. ....... 617 A var vikið úr Vörubílstjórafélagi Suðurnesja, sem fékk lagt lögbann á akstur A. Höfðaði A mál gegn V og krafðist m.a. miskabóta. Lögbannsaðgerðum V fylgdu blaðaskrif. Aðgerðirnar beindust sérstaklega gegn persónu Á og röskuðu þráfaldlega friði hans til að stunda atvinnu sína og ollu honum þannig óþægindum. Taldist fégjald fyrir miska hæfilega ákveðið kr. 50.000. ... 626 Nauðgun Laust eftir hádegi réðst J á X er hún var stödd við leiði foreldra sinna í gamla kirkjugarðinum við Suðurgötu í Reykjavík, tók hana kverkataki, hélt fyrir vit hennar og þröngvaði henni þar til hold- legs samræðis með hrottafengnu ofbeldi. J viðurkenndi að hafa nauðgað konunni. Ákært var fyrir brot gegn 1. mgr. 194. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Héraðsdómarinn taldi einnig vera um röskun á grafarhelgi samkvæmt 124. gr. laganna. Hæstiréttur tók fram, að J væri ekki saksóttur fyrir brot gegn 124. gr. og yrði eigi dæmd refsing samkvæmt því ákvæði. Refsing var ákveðin fangelsi í 3 ár. ..................0. 0000... 266 Nauðungaruppboð E s/f áfrýjaði nauðungaruppboði sem fram fór á fasteign félagsins og var ríkissjóður einn af stefndu fyrir Hæstarétti. Ríkissjóður krafðist frávísunar. Í úthlutunargerð kom fram að greidd var forgangskrafa um skipulagsgjald til ríkissjóðs. Frávísunarkrafan var því ekki tekin til greina, þar sem ríkissjóður var aðili uppboðs- ins eftir 3. tölulið 8. gr. uppboðslaga nr. 57/1949. ........... 1096 Þar sem úrskurður uppboðshaldara var án forsendna, bar að minnsta kosti að greina í ályktarorði nöfn aðila uppboðsmálsins, hvaða eign selja átti, hvort selja ætti hana alla eða hluta hennar, upp- boðsheimildina og uppboðsfjárhæðina og skiptingu hennar í höfuðstól og vexti. Vísað var til 1. mgr. 4. gr. laga nr. 57/1949, sbr. 114. gr. laga nr. 85/1936. Úrskurðurinn var ómerktur og var málinu vísað heim í hérað til meðferðar og úrskurðar að nýju. Sératkvæði. ..............00. 00. 1686 CXXKVIII Efnisskrá Okur Í ákæru var P gefið að sök okur í 26 skipti á tímabilinu 19. janúar 1984 til 2. september 1985. Frá gildistöku auglýsingar Seðlabanka Íslands 2. ágúst 1984 til loka þess tímabils, sem hér um ræðir, var hins vegar ekki til að dreifa neinum gildum fyrirmælum um há- marksvexti, sbr. H.1986.1723. Var P því sýknaður af ákæru um brot með lánveitingum nefnt tímabil, alls 21 talsins. Sannað var að P veitti H fimm peningalán á tímabilinu 19. janúar til 29. júní 1984 samtals að fjárhæð kr. 480.000. Endurgjald það, sem P tók fyrir lán þessi, braut í bága við 2. mgr. 6. gr. sbr. 3. gr. laga nr. 58/1960 og námu ólöglegir vextir samtals kr. 44.900. Refsing var ákveðin 180.000 króna sekt skilorðsbundin. ................ Í ákæru var E gefið að sök okur í tvö skipti, 2. febrúar 1984 og 21. októ- ber 1985. Í október 1985 var ekki til að dreifa neinum gildum fyrir- mælum um hámarksvexti, sbr. H.1986.1723. Var E því sýknaður af ákæru um brot með lánveitingu 21. október 1985. E lánaði H 2. febrúar 1984 kr. 184.000. Endurgjald það er E tók fyrir lán þetta braut í bága við 2. mgr. 6. gr., sbr. 3. gr. laga nr. 58/1960, og námu Ólöglegir vextir kr. 20.572. Refsing var ákveðin 90.000 króna sekt skilorðsbundin. „.................... 0000... Opinberir starfsmenn Bls. 937 947 Sjá: Brot í opinberu starfi ................000000 000 128, 274 Sjá: Brot gegn 108. gr. hgl. nr. 19/1940. ...........0.000 0000. Ómaksbætur Áfrýjandi A óskaði eftir fresti til að fram gætu farið aðilja- og vitna- leiðslur. Stefndi M krafðist þess að synjað yrði um hinn umbeðna frest og málið fellt niður. A hafði þegar haft nægan frest til að búa út mál sitt og var greinilegt að hann var vísvitandi að draga málið á langinn. Var synjað um frestinn og málinu vísað frá Hæstarétti og Á gert að greiða M kr. 7.500 í ómaksbætur. ............. Áfrýjendur er eigi sóttu dómþing í Hæstarétti dæmdir til að greiða kr. 12.500 í ómaksbætur. ...............000 000... Áfrýjandi óskaði eftir því að mál yrði fellt niður. Stefndi krafðist ómaksbóta. Áfrýjandi andmælti þeirri kröfu. Málið var fellt niður og áfrýjandi dæmdur til að greiða kr. 15.000 í ómakbætur. Áfrýjandi óskaði þess að málsókn hans félli niður. Stefndi krafðist ómaksbóta. Málið var hafið og áfrýjandi dæmdur til að greiða kr. 7.500 í ómaksbætur. ...............000 0000 Ómerking A. Einkamál G höfðaði mál gegn T h/f fyrir aukadómþingi Barðastrandarsýslu. Héraðsdómur var ómerktur vegna ýmissa ágalla á meðferð máls- 1280 228 507 559 1480 Efnisskrá CXKXIX ins og málinu vísað heim í hérað til löglegrar meðferðar og dómsuppsögu að nýju. Sjá: Heimvísun. .................. H var eigandi jarðar. Deilt var um uppgjör við J, fráfarandi ábúanda, vegna umbóta -J á jörðinni meðan hann bjó þar. Kröfur J í málinu höfðu breyst meðan það var til dómstóla- meðferðar. Kröfugerðin var flókin og í henni var gert ráð fyrir, að dómsorð kvæði á um höfuðstól auk margra afborgana og margþættra verðbóta og vaxta. Stefna í málinu fullnægði ekki ákvæðum c-liðar 1. mgr. 88. gr. laga nr. 85/1936, sbr. 22. gr. laga nr. 28/1981, og málsreifun ekki 114. gr. laga nr. 85/1936. Vegna hinna ófullnægjandi stefnu og vegna vanreifunar varð ekki hjá því komist að ómerkja hinn áfrýjaða dóm og vísa málinu frá héraðsdómi samkvæmt 116. gr. laga nr. 85/1936. Sératkvæði. ..........0.....0 0. Sjá: Stefnubirting. .................02 0... Þar sem úrskurður uppboðshaldara var án forsendna bar að minnsta kosti að greina í ályktunarorði nöfn aðila uppboðsmálsins, hvaða eign selja átti, hvort selja ætti hana alla eða hluta hennar, uppboðsheimildina og uppboðsfjárhæðina og skiptingu hennar í höfuðstól og vexti. Vísað var til 1. mgr. 4. gr. laga nr. 57/1949, sbr. 114. gr. laga nr. 85/1936. Hinn áfrýjaði úrskurður var ómerktur og meðferð málsins fyrir uppboðsrétti. Sératkvæði. Sjá: Heimvísun ............0..00.020 0 B. Opinber mál Ákæruvaldið höfðaði mál á hendur fimm mönnum fyrir brot gegn 244. gr. og 263. gr. hegningarlaga. Héraðsdómarinn taldi verknaðarlýsingu í ákæru svo áfátt, að hann vísaði ákærunni frá sakadómi. Hæstiréttur taldi annmarka ekki slíka, að alveg næg ástæða væri til að vísa ákærunni frá sakadómi. Var hinn kærði frávísunardómur því felldur úr gildi og málinu vísað heim í hérað til löglegrar meðferðar og uppsögu efnisdóms. ..... E, J, HogS voru ákærðir fyrir brot á útvarpslögum og lögum um fjar- skipti. Komu þeir allir fyrir dóm en skoruðust allir undan því að tjá sig um sakarefnið fyrr en verjandi hefði verið skipaður. Eftir þetta komu ákærðu ekki fyrir dóm, en bókað var eftir verjanda, að þeir hefðu „fallið frá ósk sinni um að tjá sig frekar um sakar- giftir.““ Þrátt fyrir það voru engin sönnunargögn færð fram í mál- inu og aðeins eitt vitni kom fyrir dóm. Þar sem ákærðu höfðu eigi komið fyrir dóm og lýst yfir því að þeir gengjust við háttsemi þeirri, sem þeim var gefin að sök, voru eigi skilyrði til þess sam- kvæmt 122. gr. laga nr. 74/1974, sbr. 24. gr. laga nr. 107/1976, að dæma málið án þess að færa fram önnur sönnunargögn. Var héraðsdómur ómerktur og málinu vísað heim í hérað til löglegrar meðferðar og dómsálagningar. ..............0....... 0... Bls. 14 220 134 1686 1700 36 166 CXL Efnisskrá Bls. S og H voru ákærðir fyrir tolllagabrot með því að hafa eigi fram- vísað með tilskildum hætti við tollgæsluna tveim myndbands- tækjum, er þeir komu til landsins og gengu um svonefnt „grænt““ hlið tollgæslunnar á Keflavíkurflugvelli. Hæstiréttur ómerkti héraðsdóm og meðferð málsins í héraði og vísaði mál- inu heim í hérað til löglegrar meðferðar og dómsálagningar að nýju þar sem ekki væri viðhlítandi að dæma málið að efni til án frekari rannsóknar á ýmsum atriðum varðandi framkvæmd tollgæslu í „græna“ hliðinu, sbr. reglugerð nr. 356/1982. Sératkvæði. .................00. 0. 1078 Í máli ákæruvalds gegn S kom fram, að héraðsdómarinn starfaði sem fulltrúi ríkissakdóknara er rannsókn í málinu stóð yfir og mælti fyrir um hana fyrir hönd ríkissaksóknara með tveim bréf- um. Þóttu þessi afskipti hans af rannsókn málsins hafa í för með sér að hann gæti ekki farið með það og dæmt, sbr. 2. mgr. 15. gr. laga nr. 74/1974, sbr. grundvallarreglu 1. og S. tl. og 7. tl. 36. gr. laga nr. 85/1936. Var héraðsdómur því ómerktur og málinu vísað heim í hérað til löglegrar meðferðar. ..... 1189 Reynslulausn H var veitt reynslulausn í 2 ár á eftirstöðvum fangelsisrefsingar 171 degi. Með brotum þeim, er málið reis af, rauf H skilorð reynslu- lausnarinnar og átti héraðsdómari því samkvæmt 1. mgr. 42. gr. almennra hegningarlaga að ákveða refsingu með hliðsjón af hinni óloknu refsivist, þannig að hún yrði metin sem skilorðs- dómur. Refsing var með hliðsjón af 72. gr., 77. gr., 78. gr. og 255. gr. almennra hegningarlaga ákveðin 12 mánaða fangelsi. 1410 Réttarfar E s/f áfrýjaði nauðungaruppboði, sem fram fór á fasteign félagsins. Ríkissjóður krafðist frávísunar. Í úthlutunargerð kom fram, að greidd var forgangsskrafa um skipulagsgjald til ríkissjóðs. Frá- vísunarkrafan var því ekki tekin til greina, þar sem ríkissjóður var aðili uppboðsins eftir 3. tl. 8. gr. uppboðslaga nr. 57/1949. Í uppboðsafsali hafði uppboðshaldari afsalað uppboðskaup- anda munum, „öll eldunartæki, ísskápur, uppþvottavél, frysti- kista, 14 borð, 70 stólar og öll ljósastæði““, þó að þeir hefðu eigi verið boðnir upp á söluþingi. E s/f áfrýjaði eigi útgáfu uppboðsafsalsins sérstaklega. Var áfrýjunarfrestur þeirrar dómsathafnar liðinn þegar áfrýjunarstefna var gefin út, sbr. 2. mgr. 4. gr. uppboðslaga, og áfrýjunarleyfi það er E s/f fékk, tók einungis til uppboðsins. Varð uppboðsafsalið samkvæmt því ekki úr gildi fellt með dómi í málinu. ................... 1096 G höfðaði mál fyrir bæjarþingi Reykjavíkur gegn B til greiðslu víxil- skuldar. Var B dæmdur til greiðslu víxlanna. B áfrýjaði málinu. Efnisskrá CXLI Bls. B hafði uppi frávísunarkröfu í héraði. Var henni hafnað með úrskurði. Þeim úrskurði var ekki áfrýjað af B eftir 17. gr. laga nr. 75/1973. B gerði engu að síður frávísunarkröfu fyrir Hæsta- rétti. Greiðslustaður víxlanna var í Reykjavík og mátti því höfða málið, sem var víxilmál, í Reykjavík samkvæmt 3. mgr. 82. gr. laga nr. 85/1936. Sjá: Víxlar. ...............0..00 0000. 1354 Sýslumaður úrskurðaði samkvæmt kröfu bóndans J, að J skyldi fá afhent dilkakjöt úr frystigeymslum V. Deilt var um eignarrétt að kjöti því, sem J lagði inn til sláturleyfishafans V haustið 1986 og reyndist umfram fullvirðisrétt búsins. Þá var deilt um túlkun á samningi milli landbúnaðarráðherra f.h. ríkisstjórnarinnar og Stéttarsambands bænda um magn mjólkur og sauðfjárafurða. Málið lá óljóst fyrir og vafi var um skýringu á fyrrgreindum samningi. Réttur J til kjötsins var því eigi glöggur. Brast því réttarfarsskilyrði fyrir innsetningargerð í málinu. Var því synjað um framgang hinnar umbeðnu gerðar. ................... 1575 Bankinn B höfðaði tékkamál fyrir bæjarþingi gegn G. Héraðs- dómara bar að kanna ex officio hvort „tékkar““ þeir, sem málið fjallaði um, fullnægðu formskilyrðum 1. gr. laga nr. 94/1933. Á „tékkunum““ var ekki getið útgáfustaðar, svo sem skylt er samkvæmt $. tl. |. gr. tékkalaga, né heldur tilgreindur staður við nafn útgefanda, sbr. 4. mgr. 2. gr. laganna. Skjöl þessi fullnægðu því ekki formskilyrðum 1. gr. tékkalaga og urðu kröfur á hendur G ekki byggðar á því, að hann hefði bakað sér tékkaskuldbindingu samkvæmt 1. mgr. 18. gr. tékkalaga með áritun sinni á skjölin. Var sýknukrafa G því tekin til greina. se 1579 Réttargæsluþóknun Hinn 3. desember 1986 var í sakadómi Reykjavíkur tekin fyrir krafa um að H, bandarískur ríkisborgari, yrði úrskurðaður í gæslu- varðhald. Í þinghaldinu var L skipaður réttargæslumaður H. Dómarinn kvað samdægurs upp úrskurð um gæsluvarðhald til 12. sama mánaðar. Hinn $. sama mánaðar var tekið fyrir í sakadóminum mál til úrlausnar því, hvort skilyrði væri til þess að H yrði framseldur til Svíþjóðar. Dómarinn kvað upp úrskurð í málinu næsta dag um að skilyrði væru til framsals. Í úrskurð- inum var L ákveðin þóknun kr. 25.000. Lagt var bann við því hinn 12. desember að H færi úr landi og stóð það til 19. des- ember. Hinn 27. janúar 1987 ákvað dómarinn þóknun til L kr. 75.000. Ríkissaksóknari kærði ákvörðun dómarans. Í ákvörðun dómara kom ekki fram, hvort um var að ræða þóknun fyrir störf L í heild. Þá fór dómari eigi eftir reglum 2. mgr. 87. gr. laga nr. 74/1974 um ákvörðun þóknunar verjanda ef mál lýkst ekki með dómi. Var hin kærða ákvörðun því felld úr gildi. 448 CXLII Efnisskrá Réttarneitun Bú S var tekið til gjaldþrotaskipta. Skiptaráðandi neitaði f.h. þrota- búsins að framselja B skuldabréf, sem B kvaðst hafa fengið að handveði. B krafðist úrskurðar skiptaráðanda um þessa neitun. Skiptaráðandi neitaði að kveða upp úrskurð. Þá neitun kærði B til Hæstaréttar eftir 2. mgr. 21. gr. laga nr. 75/1973. Hæsti- réttur taldi engin efni til að endurupptaka skiptin til að fjalla um rétt B til bréfanna. Var kröfu B því hafnað. ......... Réttarsáttir G og Á höfðuðu mál gegn H fyrir bæjarþingi Reykjavíkur. H var dæmd til að greiða kr. 18.000 ásamt vöxtum og málskostnaði. H krafðist síðar endurupptöku málsins í því skyni að sátt yrði gerð í því. G og Á samþykktu kröfu þessa. Héraðsdómarinn hafnaði kröfu þessari með úrskurði. Taldi hann, að 4. mgr. 2. gr. laga nr. 85/1936 heimilaði ekki sátt. Staðfest. ......... H höfðaði mál gegn B og R til greiðslu á kr. 3.445.000 auk vaxta og málskostnaðar, svo og til staðfestingar á löghaldi. Á og S stefndu H, B og R til þess að þeim yrði dæmt skylt að hlíta meðalgöngu A og S í málinu og synjað yrði um staðfestingu löghaldsins. H, B og R óskuðu eftir því að gera sátt um fjár- kröfur þær sem gerðar voru í málinu á milli þeirra. A og S mót- mæltu því. Fjárkrafan var aðeins milli H annars vegar og B og R hins vegar. Þegar á þetta var litið ásamt kröfugerð A og S, þóttu H, B og R hafa nægilegt forræði fjárkröfunnar til að gera um hana réttarsátt skv. 2. mgr. 2. gr. laga nr. 85/1936, sbr. lög nr. 28/1981. ...........00.. 00 Riftun Þrotabú Á höfðaði mál á hendur S h/f til riftunar á greiðslu, sem fram fór á síðustu 6 mánuðum fyrir frestdag, sbr. 1. mgr. $4. gr. gjaldþrotalga nr. 6/1978 og var S h/f dæmt samkvæmt 1. mgr. 62. gr. laganna til að greiða kr. 464.759,59. Sératkvæði. Sjá: Gjaldþrotaskipti. ..........0..2000.. 0. K keypti heildverslun af J. Fram kom að J skuldaði fé erlendis og hafði að mestu hætt verslunarrekstrinum vegna þess að vörur fengust ekki afgreiddar meðan skuldirnar voru ógreiddar. Þessu leyndi hún K. Þá skuldbatt J sig til að afla einkasöluleyfis frá erlendum aðila, en það umboð virtist vera veigamesti þáttur verslunarrekstrarins. Ekki tókst J að efna það loforð. Var K heimilt að rifta kaupin eftir 42. gr. 1. mgr. laga nr. 39/1922. Ekki stóð 52. gr. sömu laga þessu í vegi, þar sem 53. gr. þótti eiga við um skipti aðila. ..............00 000. Verktakafyrirtækið V tók út ýmsar vörur hjá K fyrir samtals kr. 532.496,05. V greiddi ekki vöruúttektina. K höfðaði áskorunar- Bls. 1558 1118 1136 210 338 Efnisskrá CXLIII Bls. mál gegn V og var síðan gert fjárnám í tveim bifreiðum V. K bað síðan um nauðungaruppboð til sölu á bifreiðunum. V fékk því frestað gegn tryggingarvíxli að fjárhæð kr. 375.000. V seldi síðan aðra bifreiðina. Kaupandi hennar fékk lán hjá bankanum B og gekk hluti lánsins kr. 154.967,29 upp í skuld V við K. V bað um greiðslustöðvun. Sýslumaður tók við beiðninni 6. apríl 1984 og veitti heimild til greiðslustöðvunar. Bú V var tekið til gjaldþrotaskipta 13. september 1984. Þrotabú V krafðist riftunar á greiðslunni samkvæmt 1. tl. 54. gr. laga nr. 6/1978 og að K yrði dæmt að greiða síðast greinda fjárhæð samkvæmt 1. tl. 62. gr. laganna. Var krafan tekin til greina. Sératkvæði. 955 K fékk goldna skuld V með þeim hætti að V afsalaði X og P loft- pressu og bortæki gegn því að þeir tækju að sér greiðslu á skuld- inni við K. Afhentu þeir síðan K víxla henni til lúkningar. Var talið að með þessum greiðsluhætti hefði V goldið skuld sína við K með óvenjulegum greiðslueyri í skilningi 54. gr. gjaldþrota- laga nr. 6/1978. Var greiðslunni því rift samkvæmt kröfu þrota- bús V og K dæmt að greiða þrotabúinu söluandvirði tækjanna. Sératkvæði. ..................0 0 961 P og B seldu R og K íbúð á kr. 950.000. Íbúðin var haldin göllum. Matsmenn mátu kostnað við úrbætur þ.e. viðgerð á sprungum í gólfum, lagfæringu á halla á stofugólfi, lagfæringu á gólfi í eldhúsi og viðgerð á sprungum í útvegg á samtals kr. 47.000. Ekki var þó um að ræða svo verulega galla, að R og K gætu rift kaupsamningi aðila vegna gallanna. P og B var hins vegar heimil riftun vegna vanefnda kaupenda á greiðslum samkvæmt kaupsamningi. .................0.000 rr 1600 A gerði skriflegan samning við Þ um að koma fram á skemmtunum í Þórscafé. Þ sagði A upp starfanum vegna fjarvista. Sam- kvæmt samningnum átti áminning að vera undanfari riftunar. Upplýst var að A kom of seint til vinnu tiltekinn dag, en Þ stóð ekki að uppsögn samningsins við ÁA í samræmi við samninginn. Var Þ dæmt að greiða A skaðabætur vegna ólögmætrar upp- sagnar. Ákvæði samningsins um launagreiðslur og kostnað A við framkvæmd starfans var ekki glöggt og varð Þ að bera hallann af því, að samningurinn var óglöggur að þessu leyti. 1690 Ríkisstarfsmenn Sjá: Brot í opinberu starfi. .................. 129, 274 Sakarefni skipt K höfðaði mál fyrir bæjarþingi Reykjavíkur gegn J, sambýlismanni sínum, og vátryggingarfélaginu S til greiðslu skaðabóta vegna tjóns, sem hún varð fyrir í bifreiðaárekstri. Héraðsdómarinn ákvað að ósk lögmanna aðila og á grundvelli 4. mgr. 71. gr. CXLIV Efnisskrá Hús laga nr. 85/1936 að málið skyldi fyrst flutt um skaðabótaskyldu J og S. Héraðsdómari tók kröfur K ekki til greina. Hæstiréttur dæmdi J og S skylt að bæta K tjón hennar óskipt að hálfu en J einum að bæta henni hinn helming tjónsins. Sératkvæði. Sameign við Garðastræti í Reykjavík er fjölbýlishús í skilningi laga nr. 59/1976. Sumarið 1984 ákváðu I, L og H að láta járnklæða steinsteyptan suðurgafl hússins vegna leka og raka. Þau til- kynntu S, sem var andvígur þessu, ákvörðun sína í símskeyti 1. október 1984, eftir að verkið var hafið. Kröfðu þau síðan S um kostnað við verkið í samræmi við eignarhluta hans í hús- inu. Hér var um sameiginlegar framkvæmdir að ræða og bar I, L og H því að fara eftir ákvæðum 10. gr. laga nr. 59/1976 og boða til fundar þar sem öllum íbúðareigendum væri gefinn kostur á að taka þátt í ákvörðunum. Þar sem sérstakar sam- þykktir höfðu ekki verið settar um húsfélagið samkvæmt 15. gr. laganna, átti um fundinn og framkvæmdina að fara eftir reglugerð nr. 280/1976. Þetta var ekki gert og var S því sýkn- aður af kröfum I, Log H. ..........0.000 000. n nn Samningar Við skilnað H og K var m.a. skráð í hjónaskilnaðarbók: „Konan fái í sinn hlut eftirstöðvar útborgunar v/sölu á húseigninni Kotárgerði 16, Akureyri, er áhvílandi veðskuldir hafa verið greiddar,.. Maðurinn tekur að sér greiðslu allra annarra skulda búsins, ..““ K höfðaði mál til greiðslu á eftirstöðvum útborg- unar vegna sölu hússins. Fallist var á, að fé því, sem um var deilt í málinu, hefði verið varið til greiðslu skulda, sem H var samkvæmt skilnaðarskilmálum aðila skylt gagnvart K að annast greiðslu á. Var krafa K því tekin til greina. Sjá: Hjón. ..........0000 0 Kaupstaðurinn A samdi við Þ, eiganda jarðarinnar B, um einkarétt til jarðborana eftir heitu vatni í landi jarðarinnar. Á gerði einnig slíkan samning við eigendur grannjarðarinnar Ytri-Tjarna. Á lét bora 4 holur. Allar holurnar voru boraðar nærri merkjum jarð- anna. Það var niðurstaða dómkvaddra matsmanna, að eitt og sama jarðhitakefi væri undir landi jarðanna og að uppstreymi heita vatnsins væri með sama bergganginum. Þessa niðurstöðu þótti bera að leggja til grundvallar við úrlausn málsins. A varð eigi við áskorun frá Þ um að láta fara fram mat samkvæmt 11. gr. orkulaga nr. 58/1967 áður en málið var dæmt í héraði. Var fallist á, að Þ bæri greiðsla samkvæmt samningi aðilja vegna heits vatns sem A nýtir úr borholu nr. 4 í landi Ytri- Tjarna. Sératkvæði. ..........0.0000000 0000. Bls. 1763 1533 552 Efnisskrá CXLV Bls. I var sjálfstæður atvinnubifreiðarstjóri og hafði atvinnuleyfi í Reykjavík. Hann samdi um afgreiðslu við bifreiðastöðina B. B gerði samning við Innkaupastofnun ríkisins vegna ríkisspítal- anna og með honum veitti B ríkisspítölunum 21% afslátt frá verði ákveðnu af verðlagsyfirvöldum. Þar af áttu bifreiðar- stjórarnir að taka á sig 18% afslátt. B dreifði þessum hluta afsláttarins á alla bifreiðarstjóra sína jafnt og komu kr. 7.490 í hlut hvers þeirra það ár sem hér var um deilt. I krafði B um endurgreiðslu á þessari fjárhæð. Hið álagða gjald, sem átti að vera bifreiðarstjórum almennt til hagsbóta, var ekki hátt, þannig að hver ferð frá stöðinni varð þess vegna ekki verulega óhag- kvæmari en ella. Í ók í þágu ríkisspítalanna og naut því góðs af samningnum. Sýkna. Sératkvæði. ..................... 1247 Margs konar ágreiningur reis milli OÍ og S út af samningi aðila um söluumboð á olíum og bensíni fyrir OÍ. Hinn 14. maí 1985 fékk OÍ lagt lögbann við því að S fjarlægði eigur OÍ af lóðinni nr. 24/26 við Fellsmúla í Reykjavík. OÍ hafði ekki fengið tækfæri til að kynna sér samning þann, sem S gerði við O, og þannig ekki fengið hæfilegt færi á að segja til um, hvort hann hygðist bjóða jafngóð eða betri kjör, en á því átti hann rétt samkvæmt forgangsréttarákvæði samningsins. Var lögbannið því staðfest. Samkvæmt kröfu OÍ var lagt lögbann við áframhaldandi bygg- ingarframkvæmdum O á viðskiptaaðstöðu fyrir bensín og olíur í skjóli S á lóðinni. Dómsviðurkenning var aðeins veitt OÍ fyrir forgangsréttinum út af fyrir sig, enda varð ekki fullyrt að OÍ gæti veitt S sömu kjör og samið hafði verið um í samningi O. Brast því lagaskilyrði fyrir síðara lögbanninu og var það fellt úr gildi. Sératkvæði. ................%....0 000. 1374 Ó, sem rak frystihús og fiskverkun, leitaði eftir tilboðum í tiltekinn frystibúnað. V sendi Ó skjal, sem bar fyrirsögnina: „„Efnistilboð samkv. upptalningu í frystikerfi.““ —,, Vélbúnaður““ og „,Frysti- klefi fyrir Ó...““ Er síðan í skjalinu nánari lýsing á vélbúnaði þeim, sem boðinn er, og einstakir hlutir taldir upp og verð þeirra í íslenskum krónum. Verð var tilgreint svo og afgreiðslutími. Undir skjalinu stóð „„F.h. V ..““ en skjalið var óundirritað. Ó gekk að þessu tilboði. Ó var rétt að líta svo á, þó að skjalið væri óundirritað, að með því gerði V honum tilboð um sölu á búnaði þeim, sem þar var tilgreindur, á því verði sem þar var skráð. V krafði Ó um hærri fjárhæð. Sú krafa var ekki tekin til greina. ............00.200 000. 1489 J seldi H lóð undir fjölbýlishús. Sem endurgjald fyrir lóðina skyldi H greiða með því að afhenda J þrjár íbúðir. Í samningi aðilja sagði, að íbúðunum „skal skilað tilbúnum undir tréverk.““ J skuldbatt sig að vísu til þess með sérstöku ákvæði í samningnum að greiða sérstaklega fyrir múrhúðunina samkvæmt uppmæl- CXLVI Efnisskrá Bls. ingu. Eftir orðum sínum og þegar virt var hið fyrrgreinda samn- ingsákvæði var sá skildagi þó eigi skýrður svo að með honum hefði H verið leystur til fulls frá skyldu til að kosta múrhúðun íbúðanna sem nauðsynleg var við að búa þær undir tréverk. Var krafa á hendur J fyrir kostnað við múrhúðun því ekki tekin til greina. ..............2.0. 00. 1540 Samningsrof 1, sem hafði sveinsréttindi í hárgreiðslu, vann á hárgreiðslustofu G í Hafnarfirði. G dvaldist í Svíþjóð. Þegar eiginmaður G dvaldist hér á landi, bar hann Í sökum, sem gáfu henni tilefni til að draga í efa, að G vildi hafa hana áfram í starfi. Var | rétt að ganga út frá því, að henni væri vikið úr starfi hjá G án fyrirvara. Var krafa | um bætur vegna fyrirvaralausrar uppsagnar því tekin til greina. .............00 00. 1614 Sjálfræðissvipting var höfðað fyrir bæjarþingi samkvæmt beiðni hjónanna A og B og gerð krafa um að dóttir þeirra X yrði svipt sjálfræði. Sam- kvæmt gögnum málsins þótti nægjanlega sannað, að geðsjúk- dómi X væri þannig háttað að hún væri eins og á stóð ófær um að ráða persónulegum högum sínum varðandi læknis- meðferð og sjúkrahúsvistun, sem talin var nauðsynleg. Var X því svipt sjálfræði sbr. 3. gr. a-liðar lögræðislaga. ........... 924 Má Sjómenn Sjá: Vinnusamningar. ...........000 0000. 404, 1339, 1358 Skaðabótaábyrgð hins opinbera Sjá: Skaðabætur. Ýmis tilvik. ...............0..0.. 00... 775 Skaðabótakröfu vísað frá héraðsdómi Í máli ákæruvalds gegn G var hann talinn sannur að sök að hafa brotið gegn 248. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 með því að leyna því að fjárnámsveð hvíldi á bifreið, sem hann seldi H. Jafnframt því að G var dæmdur til að sæta fangelsi var honum gert að greiða H höfuðstól fjárnámsveðsins. Hæstiréttur staðfesti dóminn að undanskildu ákvæðinu um skaðabætur. Krafan var að verulegu leyti reist á atriðum sem voru utan ákæruefnis í málinu og ekki sérgreind krafa um bætur fyrir tjón af háttsemi þeirri sem ákærði var borinn, sbr. 145. gr. laga nr. 14/1974, sbr. 29. gr. laga nr. 107/1976. Þá kom fram að G afhenti H myndbandstæki og skilaði aftur bifreið og kom til álita hvort verðmæti þeirra ætti að koma til frádráttar í skulda- skiptum þeirra í heild eða til frádráttar þeim hluta kröfunnar Efnisskrá CXLVII Bls. sem rakin varð til ákæruefnisins. Var skaðabótakröfunni því vísað frá héraðsdómi. .................0.0. 0... 61 A,M, B og C brutust inn í útsölu Áfengis- og tóbaksverslunar ríkisins á Akranesi og stálu þar allmiklu magni af víni og vindlingum. Í héraði voru þeir allir dæmdir í óskilorðsbundið fangelsi fyrir brot á 244. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. ÁTVR krafðist skaðabóta að fjárhæð kr. 216.718,50. Héraðsdómur dæmdi ákærðu óskipt til að greiða kr. 66.359,50 í bætur til ÁTVR. M áfrýjaði dóminum. Var skaðabótakröfunni í heild vísað frá héraðsdómi vegna vanreifunar. Einnig var vísað frá héraðsdómi skaðabótakröfu S og að hluta kröfu O h/f. ... 1620 Skaðabótaskylda K og sambýlismaður hennar J voru sameigendur bifreiðar að jöfnu. Bifreiðina ábyrgðartryggðu þau hjá vátryggingarfélaginu S. J ók bifreiðinni frá Keflavík áleiðis til Hafnarfjarðar, en K var far- þegi í bifreiðinni. Bifreiðin lenti í árekstri við aðra bifreið og K slasaðist. Þegar áreksturinn varð, var bifreið K og J á röngum vegarhelmingi vegna þess að J hafði misst vald á henni. Var þetta talið stafa af því, að bifreiðinni hefði ekki verið ekið svo varlega sem aðstæður kröfðust. Átti J því sök á slysinu og var fébótaskyldur gagnvart K, sbr. 3. mgr. 69. gr. umferðarlaga nr. 40/1968. K og J áttu bifreiðina að jöfnu og var talið að þau hefðu keypt hjá S í þessum hlutföllum hina lögboðnu ábyrgðar- tryggingu samkvæmt 70. gr. umferðarlaga. Með vísan til 2. mgr. 74. gr. umferðarlaga var J og S dæmt skylt að bæta K tjón hennar að hálfu en J einum að bæta hinn helming tjónsins. Sératkvæði. ................ 020. 1763 Skaðabætur. A. Innan samninga Byggingafélagið Á h/f byggði fjölbýlishús og seldi einstakar íbúðir í húsinu. Leki kom fram frá þaki hússins. Íbúðareigendur höfðuðu mál á hendur Á h/f til greiðslu skaðabóta og byggðu kröfur sínar á því að orsakir lekans væru byggingargallar, sem Á h/f bæri ábyrgð á sem byggjandi og seljandi íbúðanna. Dóm- kvaddir matsmenn voru þeirrar skoðunar, að frárangur á svöl- um og þaki hefði verið vonlaus frá upphafi. Var Á h/f dæmdur til að greiða íbúðareigendum skaðabætur vegna gallanna. .. 42 Ö tók að sér fyrir N að byggja hús. Ö höfðaði mál gegn N til greiðslu á eftirstöðvum söluverðsins og fékk tildæmdar kr. 229.081. N höfðaði gagnsök í málinu vegna galla á smíði hússins. Sam- komulag varð um að matsmenn tilnefndir af Meistarafélagi húsasmiða mætu atriði, sem N taldi áfátt. N fékk dóm- kvadda matsmenn til að meta atriði, sem hinir fyrri mats- CXLVII Efnisskrá Bls. menn mátu ekki. Var Ö dæmdur til að greiða kr. 124.060 í gagnsökinni. ..............000 0. 77 Bifreiðaverkstæðið Þ h/f tók að sér að skipta um smurolíu og smur- -- olíusíu á vörubifreið S. Nokkru síðar bilaði olíuverkið. Var gert við það. Síðar bilaði olíuverkið aftur. Kom þá í ljós, að olíusía, sem sett var í á verkstæði Þ h/f, var gömul og slitin. Héraðs- dómur, sem skipaður var sérfróðum meðdómendum, taldi sannað, að skemmdir, sem komu fram á vél bifreiðarinnar, mætti rekja til mistaka starfsmanna Þ h/f við ísetninguna. Var Þ h/f dæmdur til að greiða S kr. 180.000 í skaðabætur. ........ 241 S h/f og H h/f gerðu með sér verksamning og með honum yfirtók H h/f byggingu botnrásar við Sultartangavirkjun. Samkvæmt samningnum átti HE ásamt fleiri starfsmönnum S h/f að fara á launaskrá hjá H |'/f á meðan á verkinu stæði. Verkstjóri H h/f sagði HE fyrirvaralaust upp starfinu. HE höfðaði mál gegn H h/f til greiðslu skaðabóta vegna ólögmætrar uppsagnar. Þegar m.a. var tekið tillit til samnings H h/f og S h/f þótti HE hafa mátt ætla að hann ætti að vinna við smíði botnrásanna á vegum H h/f uns því verki væri lokið, þó eigi lengur en til 19. júní 1983, og hann mætti halda sér að H h/f um ráðningu sína og starfskjör þann tíma. Var krafa HE því tekin til greina. 330 R seldi E bifreið. Tveimur mánuðum eftir kaupin lagði E fram kæru á hendur R hjá rannsóknarlögreglu, þar sem í ljós kom að bif- reiðinni hafði verið ekið rúmlega 113.000 km í stað rúmlega 13.000 km. Í dómsmáli E gegn R var ekki fallist á riftun en R mátti vera ljóst að ekki gat verið rétt að bifreiðinni hefði aðeins verið ekið um 13.000 km heldur hlaut að muna a.m.k. 100.000 km. Var R dæmdur til að greiða E bætur að fjárhæð kr. 40.000. .......0.000 00 508 Á h/f seldi A fasteign. A taldi seljanda hafa vanefnt kaupsamning- inn. Dró A því við sig greiðslur samkvæmt kaupsamningi. Á h/f taldi sig ekki bera skaðabótaábyrgð á neinum ágöllum lóðar fasteignarinnar og höfðaði mál gegn Á til greiðslu allra eftir- stöðva kaupverðsins. Ekki var fallist á skaðabótakröfu A en Á h/f var ekki talið heimilt að gjaldfella allar eftirstöðvar sölu- verðsins. Sjá: Fasteignakaup. .............0.00..0 000... 534 Á árinu 1959 talaðist svo til með I og Í h/f að | semdi íslensk-þýska orðabók, 20 arkir, sem Í h/f gæfi út á árinu 1964. Skriflegur samningur var ekki gerður. Í hóf samningu bókarinnar þegar á árinu 1959 og vann einn að verkinu. Í réð á árinu 1965 T til að vinna með sér að bókinni og nokkru síðar K. Áætlanir um stærð bókarinnar breyttust á árinu 1962 í 50 arkir og á árinu 1964 í 80 arkir. Í h/f greiddi I, T og K nokkra þóknun upp í höfundalaun til og með árinu 1980 að einu ári undanskildu. T og K höfðu gerst aðilar að hinu munnlega samkomulagi | Efnisskrá CXLIX Bls. og Í h/f um leið og þeir fóru að vinna að bókinni. Í desember 1982 átti K ásamt lögmanni sínum fund með fyrirsvarsmanni Í h/f og tilkynnti þá ákvörðun semjenda að Í h/f skyldi snúa sér annað með orðabókarútgáfuna. Voru samningsslitin staðfest bréflega 15. mars 1983. Semjendur sömdu síðan við annan útgefanda um útgáfu bókarinnar. Í h/f höfðaði mál gegn 8, ekkju I, T og K til greiðslu skaðabóta. Dæmt var að skilyrði hefði brostið til að semjendur mættu slíta samningnum við Í h/f vegna dráttar á útgáfu orðabókarinnar af þeim ástæðum sem þeir gerðu. Var fallist á með Í h/f að semjendur hefðu bakað sér skaðabótaskyldu gagnvart Í h/f með samningsrof- unum. Var tjón Í h/f áætlað að álitum kr. 1.500.000. Voru 8, T og K dæmd til að greiða Í h/f þá fjárhæð óskipt ásamt dóm- vöxtum frá 4. október 1984. Sératkvæði. ................. 560 B var ráðinn til að leika hlutverk í kvikmynd. Eftir að B hafði unnið við æfingar um skeið var honum sagt upp. Hann krafðist skaða- bóta og var F, sem réð hann til starfans, dæmdur til að greiða B bætur. ............0.. 0000... 1059 S byggði norðurenda parhúss á Akureyri. Hann og eiginkona hans K seldu húsið í fokheldu ástandi. Þau kaup gengu til baka vegna galla, sem fram komu á plötu milli efri og neðri hæðar þannig að platan seig Óeðlilega mikið. Einnig komu fram frost- skemmdir á svölum og kjallaratröppum. Það var álit dóm- kvaddra matsmanna, að loftplatan hefði ekki verið nægilega járnbent og mætti rekja sig hennar til þess. S höfðaði nú skaða- bótamál vegna gallanna á hendur þeim, sem hann taldi bera ábyrgð á tjóninu. Járnalögn í plötuna var samkvæmt uppdrátt- um gerðum af T s/f. H, byggingatæknifræðingur, var annar af eigendum T s/f og samdi við S um gerð uppdráttanna og greiðslu fyrir þá. Bar hann fébótaábyrgð á því tjóni sem hlaust af sigi loftplötunnar vegna mistaka við gerð uppdráttanna. Í héraði voru H og T s/f dæmd til að greiða S skaðabætur. T s/f áfrýjaði ekki málinu löglega af sinni hálfu til Hæstaréttar og kom héraðsdómur því ekki til endurskoðunar að því er T s/f varðaði. Í gerði uppdrættina að járnalögninni fyrir T s/f samkvæmt samkomulagi hans við H. Uppdráttargerð þessi var óviðkomandi störfum þessara manna hjá Akureyrarkaupstað. Varð því ekki lögð á bæjarsjóð Akureyrar skaðabótaábyrgð gagnvart húseiganda á tjóni vegna þeirra mistaka sem urðu um fyrirsögn um járnbindingu loftplötunnar við gerð uppdráttanna. H var jafnframt starfsmaður Akureyrarkaupstaðar og tók hann út járnalögn í loftplötuna án þess að fyrir lægju samþykktir burðarþolsuppdrættir svo sem skylt var, sbr. auglýsingu nr. 158, 29. september 1967, sbr. fylgiskjal með auglýsingu nr. 23, 14. febrúar 1967, gr. 1.6.1. Hann mátti gera sér grein fyrir ófull- CL Efnisskrá Bls. nægjandi járnbendingu loftplötunnar ef athugun hans á járna- lögninni hefði verið nægilega gaumgæfileg. Samkvæmt þessu urðu honum á mistök í starfi sínu sem byggingareftirlitsmaður. Hér var þó á það að líta að ákvæði byggingasamþykkta um eftirlit bygginganefnda með því, að fylgt sé fyrirmælum í löggjöf um styrkleika og burðarþol húsa við byggingu þeirra, eru sett vegna almannahagsmuna og til að efla almennt öryggi. Gat byggjandi hússins, sem ekki hafði skilað burðarþolsuppdráttum til byggingaryfirvalda, eigi krafið bæjarsjóð Akrueyrar um fébætur vegna ónógs styrkleika á loftplötunni í húsinu, þó að H hefði eigi rækt skyldur sínar við úttekt á járnalögn í hana af þeirri kostgæfni sem skylt var. Var sýknukrafa bæjarsjóðs Akureyrar því tekin til greina. R tók að sér að beiðni S að vera múrarameistari við húsbygginguna. S tjáði R, að hann myndi vinna mikið við smíði hússins sjálfur þar sem hann hefði góða aðstöðu til þess. R fylgdist með því er loftplatan var steypt. Ekkert kom fram um að eftirlit hans og stjórn við ílögn steyp- unnar hefði verið áfátt eða að veðurlagi hefði verið þannig hátt- að, er steypt var, að óráðlegt hefði verið að vinna það verk, ef hæfilegar varúðarráðstafanir væru gerðar að því loknu. R benti S á það, áður en hafist var handa um steypuna, að hann skyldi hafa til taks plastdúk til yfirbreiðslu og að kynda undir plötunni ef færi að frysta. Ástæðan til þess að ekki var breitt yfir sval- irnar var sú að er til átti að taka var plastdúkur sá, sem S hafði tiltækan, ekki nægilega stór. Var því ekki lögð skaðabótaábyrgð á R vegna frostskemmdanna. S höfðaði málið jafnframt gegn hússmíðameistaranum J, persónulega og f.h. Ýr h/f og húsa- smíðameistaranum SÁ. Héraðsdómari sýknaði aðila þessa af kröfum S. Var málinu að því er þá varðaði ekki áfrýjað. Sér- atkvæði. ...............0. 0. 1299 Seljendur báts kröfðu kaupanda um eftirstöðvar kaupverðsins. Kaupandi taldi sig eiga bótakröfu á hendur seljendum vegna þess að löglegur björgunarbátur hefði ekki fylgt með í kaup- unum. Þegar kaupandi bar fyrir sig að bátnum væri áfátt var liðinn frestur samkvæmt 54. gr. laga nr. 39/1922 og ekki lá fyrir að svikum hefði verið beitt af hálfu seljenda. Var skuldajafn- aðarkrafa kaupanda því ekki tekin til greina. ............. 1524 Ó höfðaði mál vegna sjálfs sín og f.h. einkafyrirtækis síns U gegn bankanum B og Þ, lögmanni bankans, til heimtu skaðabóta vegna vanefnda á samningi um innheimtu á skuld. Hélt Ó því fram, að Þ hefði f.h. B tekið að sér að innheimta eftirstöðvar af skuld sænska fyrirtækisins Í samkvæmt víxlum samtals að fjárhæð sænskar kr. 266.700, en Ó taldi víxilskuldirnar vera greiðslur vegna frystrar rækju, sem hann seldi I. Þ lét afsegja tvo af víxlunum. Eindregin mótmæli komu fram frá samþykkj- Efnisskrá CLI Bls. anda þeirra í Svíþjóð. Taldi hann skuldina greidda. Samkvæmt yfirliti, sem lá frammi í málinu, var greint frá innborgunum upp í kaupverð rækjunnar samtals kr. 382.000. Var talið, að víxl- arnir hefðu verið fullgreiddir samkvæmt yfirlitinu. Voru B og Þ því sýknaðir. ...........0.0002 0000 1582 P og B seldu R og K íbúð á kr. 950.000. Íbúðin var haldin leyndum göllum. Dómkvaddir matsmenn mátu kostnað við úrbætur, þ.e. viðgerð á sprungum í gólfum, lagfæringu á halla á stofugólfi, lagfæringu á gólfi í eldhúsi og viðgerð á sprungu í útvegg á samtals kr. 47.000. Ekki var um svo verulega galla að ræða að R og K gætu rift kaupsamningi aðila vegna gallanna. Með bréfi 2. maí 1983 riftu P og B kaupunum vegna vanefnda R og K á greiðslum að fjárhæð kr. 160.000. R og K rýmdu íbúðina í maíbyrjun. P og B seldu íbúðina aftur 5. maí 1983 á kr. 1.000.000. R og K kröfðu P og B um greiðslu á kr. 210.000, sem þau höfðu greitt upp í kaupverðið. Riftunarkrafa P og B var tekin til greina. Við uppgjör í málinu varð sú niðurstaða, að P og B voru dæmd til að greiða R og K kr. 99.369,50. Sjá Fasteignakaup. .............200 00... 1600 B. Utan samninga 1. Bifreiðaslys Bifreiðinni JO-1011 var ekið út af Reykjanesbraut með þeim afleið- ingum að af þremur mönnum, sem í bifreiðinni voru, biðu tveir, HH og J, bana, en M slasaðist alvarlega. S var sambýliskona J og átti með honum barnið Í. Hún höfðaði mál vegna sjálfrar sín og f.h. Í gegn W, eiganda bifreiðarinnar, og ábyrgðartryggj- anda bifreiðarinnar, H h/f. Sannað þótti að M hefði verið ölvaður, þegar hann ók af stað frá Kirkjuvegi 34 í Keflavík í nefnt sinn. Alkóhól í blóði HH mældist 0,85 % og í þvagi 0,77%0. Alkóhól í blóði J mældist 1,80%. og í þvagi 2,30%. Var J því sjálfur ófær að aka bifreiðinni. Atvik bentu eindregið til þess, að HH hefði setið í aftursæti bifreiðarinnar, þegar slysið varð. Bar að líta svo á að með þátttöku sinni í nefndri ökuferð hefði J tekið á sig áhættu, sem olli því, að S og Í gátu hvorki krafist bóta úr hendi W né H h/f. Sýkna. ...........0.00... 67 Árekstur varð milli bifreiðanna K og A á Akureyri. Ökumaður K ók norður Geislagötu og tók of krappa beygju til vinstri inn á Gránufélagsgötu og varð áreksturinn á syðri helmingi Gránu- félagsgötu, þ.e. á hægri vegarhelmingi miðað við akstursstefnu A. Samkvæmt 68. gr. umferðarlaga var tjóni þannig skipt að L, eigandi K, varð að bera sjálfur % hluta þess, en G, eigandi og ökumaður A, og Brunabótafélag Íslands % hluta. ..... 352 Árekstur varð á gatnamótum Miklubrautar og Grensásvegar milli bifreiðanna R1 og R2. Ökumaður RI1 ók suður Grensásveg og inn á gatnamótin móti biðskyldumerki án þess að gæta að CLII Efnisskrá umferð úr vestri eftir Miklubraut og olli árekstri við R2, sem kom austur Miklubraut. Átti ökumaður RI1 því sök á árekstr- inum samkvæmt 3. mgr. 48. gr. umferðarlaga nr. 40/1968. Ekki var ástæða til sakarskiptingar samkvæmt 68. gr. laganna. Eigandi RI1 og ábyrgðartryggjandi bifreiðarinnar voru dæmdir til að greiða eiganda R2 það tjón, sem hann varð fyrir við áreksturinn. Sératkvæði. .................0.....0 0 Vélskófla, eign A, rakst á bifreið S. Vélskóflan var við snjómokstur. Bifreiðinni var ekið inn á vinnusvæðið. Ökumaður stöðvaði bif- reiðina og fór að athuga dót í bifreiðinni án þess að fylgjast með vélskóflunni eða gera vart við sig. Af hálfu A var því haldið fram að mikið kóf hefði verið í nefnt sinn. Talið var að ökumaður bifreiðarinnar hefði ekki sýnt þá aðgæslu sem honum bar og var hann talinn bera sök að hálfu. ........ K höfðaði mál gegn J vegna líkamstjóns, sem hún varð fyrir við bif- reiðaárekstur. Sýkna. Sjá: Fyrning. ...........000...00... Bifreið K og bifreið I lentu í árekstri á Akureyri. Bifreið K skemmdist og nam viðgerðarkostnaður kr. 47.965. Bifreið I var tryggð hjá vátryggingarfélaginu S. S greiddi K kr. 32.137 af viðgerðar- kostnaðinum. K vildi ekki sætta sig við þessa greiðslu og höfð- aði mál gegn Í og S. K beygði af vinstri vegarhelmingi Geisla- götu inn á vinstri vegarhelming Gránufélagsgötu miðað við akstursstefnu hans og þar með andstætt 2. og 3. mgr. 46. gr. laga nr. 40/1968. Átti K því slíka sök á árekstrinum, að hann gat ekki krafið I og S um frekari skaðabætur vegna tjóns síns en honum hafði þegar verið greitt. .............00..0.... K og J voru sameigendur að bifreið, sem þau höfðu ábyrgðartryggt hjá S. K slasaðist við árekstur bifreiðarinnar við tvær aðrar bifreiðar. J ók bifreiðinni í nefnt sinn og átti sök á árekstrinum og var bótaskyldur gagnvart K. J og S var dæmt að greiða K helming tjóns hennar en J einum hinn helminginn. ........ 2. Ýmis tilvik D s/f tók að sér að dæla steypu með sérstökum dælubíl í steypumót í hús, sem Ö var að byggja. G, einn af eigendum D s/f, stóð við dælubílinn og stjórnaði dælingunni. Ö og E, starfsmaður D s/f, tóku á móti steypunni. Stífla varð í slöngunni, sem flutti steypuna í mótin. Ö reyndi að losa stífluna en við það slóst hún í E, sem féll til jarðar 3,5 - 4 metra og hálsbrotnaði. Var hann talinn 100% öryrki frá slysdegi. E höfðaði mál gegn D s/f til greiðslu bóta vegna tjóns síns. Niðurstaða héraðsdóms og Hæstaréttar var sú, að D s/f bæri óskipta ábyrgð á tjóni E. D s/f greiddi E höfuðstól, vexti og málskostnað með samtals kr. 987.083,89. D s/f höfðaði nú mál gegn Ö til endurgreiðslu á ofangreindri fjárhæð ásamt vöxtum og málskostnaði. Dæmt Bls. 915 928 1369 1652 1763 Efnisskrá CLIII Bls. var að hvor aðili D s/f og Ö bæru að hálfu ábyrgð á tjóni E. Var Ö því dæmdur til að greiða D s/f kr. 493.541,95. Sératkvæði. 373 S var á dansleik á Sauðárkróki. Um nóttina urðu stimpingar í sam- komuhúsinu og í þeim átökum fékk S þungt höfuðhögg svo að hann missti sjón á vinstra auga. S taldi að J hefði valdið meiðsl- unum eða verið upphafsmaður átakanna. Höfðaði S skaðabóta- mál gegn J. Ekki var fram komin nægileg sönnun fyrir því að J hefði valdið meiðslunum. Ekki var heldur í ljós leitt að J hefði verið upphafsmaður átakanna eða þátttakandi í þeim þannig að það leiddi til skaðabótaskyldu. Var J því sýknaður af kröfum S. Sératkvæði. ..........0..0000. ner 410 Ó var háseti á m/b Bryndísi. Hann stóð stjórnborðsmegin aftan við gálgann meðan verið var að hífa inn toghlerana, sem voru flæktir saman, en Ó átti að krækja gilsinum í bakborðshlerann til þess að greiða mætti þá í sundur. Þegar skipstjórinn hafði stöðvað spilið, kveðst Ó hafa ætlað að krækja gilsinum í hlerann, en þá hafi hann runnið til og fallið. Um leið hafi hann borið fyrir sig vinstri hönd- ina sem lenti á segulnagla og splæsi þar við. Í sama mund hafi skipstjóri sett spilið af stað þannig að vírarnir hafi dregist upp í blökkina á gálganum. Slasaðist Ó mikið á hendinni. Ó hafði starf- að tæplega tvo mánuði um borð í m/b Bryndísi og ekki fyrr verið á báti með skutdrætti. Hann var því ekki alls kostar vanur aðstæð- um eins og voru um boð í m/b Bryndísi þrátt fyrir talsverða sjó- mannsreynslu. Ó fékk ekki sérstök fyrirmæli um framkvæmd verksins. Skipstjóra bar að fylgjast með vinnubrögðum Ó, ekki síst við þær sérstöku aðstæður að togvírar höfðu snúist saman þannig að báðir hlerarnir komu upp stjórnborðmegin. Skipstjóra bar að gefa Ó fyrirmæli um hvenær óhætt væri að krækja gilsin- um í hlerann. Slysið mátti þannig rekja til ófullnægjandi verk- stjórnar sem meta bar skipstjóra til gáleysis. Var útgerð skipsins því ábyrg samkvæmt 8. gr. siglingalaga nr. 66/1963, sem voru í gildi á slysdegi, sbr. 171. gr. siglingalaga nr. 34/1985. Það var á hinn bóginn óvarlegt af Ó að reyna að krækja gilsinum í hlerann án þess að fullvissa sig um það áður, að hlerinn héldist stöðugur við gálgann, og þá eftir atvikum að bíða fyrirmæla skipstjóra. Þótti hæfilegt að Ó bæri sjálfur helming tjónsins en útgerð skips- ins bætti honum það að hálfu. Varanleg örorka Ó var metin 25%. Tryggingafræðingur mat örorkutjón Ó. Þegar litið var til álits- gerðar tryggingafræðingsins, greiðslna, sem Ó hafði fengið frá Tryggingastofnun ríkisins, og hagræðis af skattfrelsi bóta sem þessara og eingreiðslu, var tjón Ó metið á kr. 1.230.000. Þá þótti miski hans hæfilega metinn á kr. 150.000. Var útgerðin dæmd til að greiða helming greindra fjárhæða að frádregnum greiðslum frá útgerðinni og tryggingafélagi kr. 132.500 eða samtals kr. $57.500 (690.000 - 132.500). Sératkvæði. .............0..0.0 00... 587 CLIV Efnisskrá Bls. E var ásamt tveimur öðrum mönnum vikið úr Vörubílstjórafélagi Suðurnesja. Einnig fékk félagið lagt lögbann á akstur E. Hæsti- réttur felldi lögbannið úr gildi og dæmdi brottvikningu E ógilda. E höfðaði nú mál gegn V til greiðslu bóta fyrir fjártjón og miska. E sannaði ekki að hann hefði misst tekjur vegna lögbannsins og var því sýknað af öllum bótakröfum fyrir fjár- tjón. Lögbannsaðgerðum V fylgdu blaðaskrif. Aðgerðirnar beindust sérstaklega gegn persónu E og röskuðu þráfaldlega friði hans til að stunda atvinnu sína og ollu honum óþægindum. E voru með vísan til 27. gr., sbr. 24. gr. laga nr. 18/1949 dæmdar kr. 50.000 í miskabætur. ...................00... 608 S var ásamt tveimur öðrum mönnum vikið úr Vörubílstjórafélagi Suðurnesja. Félagið fékk einnig lagt lögbann á akstur S. S höfðaði mál gegn félaginu og krafðist bóta vegna þess tjóns er hann varð fyrir vegna lögbannsins. Var V. dæmt til að greiða honum kr. 100.000 vegna fjártjóns og kr. 75.000 í miskabætur með vísan til 27. gr., sbr. 1. mgr. 24. gr. laga nr. 18/1949. .............. 617 A var vikið úr Vörubílstjórafélagi Suðurnesja. V fékk einnig lagt lög- bann á akstur A. A höfðaði skaðabótamál gegn V til greiðslu bóta fyrir fjártjón og miska. A sannaði ekki fjártjón en með vísan til 27. gr., sbr. 1. mgr. 24. gr. laga nr. 18/1949 var V dæmt til að greiða A fégjald fyrir miska kr. 50.000. ..........0........ 626 G, sem var hjúkrunarfræðingur, vann á Kleppsspítala í Reykjavík. Hún fékk þau fyrirmæli frá lækni að gefa sjúklingnum J róandi lyf, væri hann ekki sofnaður um miðnætti. Um kl. 1.20 um nótt- ina fékk G boð um það að J væri órólegur í herbergi sínu. Fór G þá til herbergis hans í fylgd tveggja aðstoðarmanna og hafði með sér lyfið. Þegar hurðin á herberginu hafði verið opnuð í hálfa gátt og G ætlaði að tala við J, skellti hann fyrirvaralaust hurðinni aftur af miklu afli. Fingur vinstri handar G lenti á milli stafs og hurðar og tók framan af baugfingri. G höfðaði nú mál gegn heilbrigðisráðherra f.h. ríkisspítalanna og fjármálaráð- herra f.h. ríkissjóðs og krafðist skaðabóta. G, sem var hjúkr- unarfræðingur, hafði á hendi stjórn á því, hvernig gengið var til verks þess, er leiddi til meiðsla hennar. Slysið stafaði hvorki af saknæmum mistökum annarra starfsmanna stefndu né af því að dyrabúnaði sjúkrastofunnar væri áfátt. Slysið varð ekki heldur rakið til annarrar áhættu, sem stefndu báru fébótaábyrgð á gagnvart G. Voru stefndu því sýknaðir af öllum kröfum G. 775 Húsasmiðurinn B vann við smíði nýbyggingar, sem H var að láta reisa. Hann var ráðinn í þessa vinnu af húsasmíðameistaranum L, en tók hins vegar verklaun sín beint frá H. B var við störf sín uppi á vinnupalli ásamt L og trésmiðnum S. Hafði hann báðar hendur á klaufhamri sínum og reyndi að losa nagla. Féll Efnisskrá CLV Bls. hann þá aftur fyrir sig, yfir handrið pallsins og niður á gólf og slasaðist mikið. Hann höfðaði bótamál á hendur H. H hafði ráðið L til að annast og stjórna trésmíðavinnu við húsið. L áritaði teikningar, réð smiði til starfa og hafði á hendi umsjón með verkinu að öðru leyti og verkstjórn. H greiddi L sérstaka þóknun fyrir þessi störf. Kröfur sínar reisti B á því, að smíði vinnupallsins hefði verið áfátt. Það verk var á starfssviði L og samkvæmt reglum íslensks réttar um ábyrgð vinnuveitenda á mistökum starfsmanna sinna bar H ekki fébótaábyrgð á þeim frágangi handriðs á vinnupallinum, sem kröfur B voru reistar á. Var og ósannað, að verkfræðingur á vegum H hefði átt að hafa eftirlit með þessum þætti verksins. Sýkna. ........... 1465 G og K voru skipverjar á togara. Er togarinn var í Bremerhaven sinnaðist þeim á veitingahúsi. Ekki kom til átaka þar með þeim, en á leiðinni til skips datt G á andlitið ölvaður og hlaut ein- hverja áverka. G hélt því fram að þá um nóttina hefði K ráðist á sig um borð í skipinu og veitt sér hnefahögg með þeim afleið- ingum að hann hefði kjálkabrotnað. G bar hvorki fram kvart- anir við skipstjóra né aðra yfirmenn skipsins út af framkomu K. G leitaði ekki læknis vegna kjálkabrotsins fyrr en 13. maí 1985 og bar fyrst fram kæru á hendur K 15. s.m., þ.e. um það bil 7 mánuðum eftir að hann kveðst hafa kjálkabrotnað. Talið var ósannað, að G hefði kjálkabrotið K. Sýkna. .......... 1483 3. Opinber mál J var saksóttur fyrir brot gegn 1. mgr. 194. gr. almennra hegningar- laga nr. 19/1940 fyrir nauðgun með því að hafa ráðist á X, er hún var stödd við leiði foreldra sinna, tekið hana kverkataki, haldið fyrir vit hennar og þröngvað henni til holdlegs samræðis með hrottafengnu ofbeldi. J var dæmdur til að sæta fangelsi í 3 ár og með vísan til 264. gr. almennra hegningarlaga að greiða X kr. 250.000 í miskabætur. ...............0. 000. 0... 266 S, sem var opinber starfsmaður, notaði fjölda falsaðra skjala til þess að afla sér fjárvinnings. Þótt eigi væri sannað svo að óyggjandi væri, að hann hefði falsað skjölin sjálfur með eigin hendi, þótti ekki vafamál að skjölin hefði hann notað vitandi vits til þess að blekkja með í lögskiptum. Var hann dæmdur í 6 mánaða fang- elsi fyrir brot gegn 1. mgr. 155. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Heildarávinningur hans nam kr. 39.558,25 og var hann dæmdur til að greiða ríkissjóði þá fjárhæð. .............. 274 I sparkaði í andlit O á dansleik með þeim afleiðingum að O nefbrotn- aði. Refsað var samkvæmt 1. mgr. 218. gr. hegningarlaga. Refsing eins mánaðar skilorðsbundið fangelsi. Í var dæmdur til að greiða O kr. 10.000 í miskabætur. .................... 999 CLVI Efnisskrá Í opinberu máli var S fundinn sekur um umboðssvik, sem var brot á 249. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Jafnframt var hann dæmdur til að greiða Sparisjóði Hafnarfjarðar kr. 160.690,58 í skaðabætur. .............0.0..00 0000. B var ákærður fyrir brot gegn 1. mgr. 218. gr. hegningarlaga fyrir að hafa slegið G og F. Sannað var að B sló G í andlitið, en ósannað að orsakasamband væri milli líkamsárásarinnar og heyrnarskerðingar G. Sannað að B sló einnig F. Refsað sam- kvæmt 217. gr. hegningarlaga. Refsing 20 daga varðhald. Þá var B dæmt að greiða G kr. 25.000 í miskabætur. ........ Skattar Fjármálaráðherra f.h. ríkissjóðs höfðaði mál gegn K til greiðslu sölu- gjalds, en K átti svonefnda kjarnaborvél og tók að sér að bora fyrir gluggum og dyrum í húsum og annaðist ýmsa trésmíða- vinnu á byggingarstöðum. Leggja bar til grundvallar lög nr. 10/1960 um söluskatt, sbr. lög nr. 23/1980. Orðið vinna í 7. gr. varð ekki skýrt svo, að það tæki til verka, sem unnin eru með jafnstórvirku tæki og kjarnaborvél K. Bar þá og að hafa í huga, að í 7. gr. eru taldar undanþágur frá hinni almennu reglu í 2. gr. um söluskattsskyldu, sbr. 4. gr. f-lið, og varð 7. gr. þess vegna ekki skýrð rúmri skýringu. Var krafa fjármálaráð- herra því tekin til greina. ........................00000.. L höfðaði mál gegn fjármálaráðherra f.h. ríkissjóðs til ógildingar á samsköttun á eignum hennar og eignum tveggja dætra hennar. Samkvæmt fortakslausum ákvæðum 82. gr. laga nr. 15/1981 ber að telja eignir barns, sem er innan 16 ára aldurs, með eignum foreldra eða hjá þeim manni, sem nýtur barnabóta vegna barnsins. Voru því ekki fyrir hendi skilyrði til lögjöfnunar frá 1. tölulið A-liðar 7. gr. sömu laga. Ákvæði 6., 82., 67. og 83. gr. laganna voru sett með stjórnskipulegum hætti, sbr. 44. gr. og 45. gr. stjórnarskrár, og fullnægja því þeim kröfum, sem gera ber til skattalaga samkvæmt 40. og 77. gr. stjórnarskrár- innar. Skattlagning þessi mismunaði eða íþyngdi K eigi svo miðað við aðra skattþegna að brotið hafi verið gegn 67. gr. stjórnarskrárinnar eða þeim jafnræðisreglum, sem þar og í ýmsum öðrum stjórnarskrárákvæðum koma fram. Var því ekki fallist á kröfur K. Sératkvæði. ..............0............ Sjá: Sýkna. .........2000020.n nr Bls. 1773 1785 972 Efnisskrá CLVII Bls. Skilorð M var sakfelldur fyrir brot gegn 211. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 með því að stinga Þ með vasahnífi hægra megin í brjóstið með þeim afleiðingum að Þ lést. Refsing var ákveðin fangelsi í 4 ár, skilorðsbundin. Sjá: Manndráp. ........... 700 Ó var fundinn sekur um brot gegn 195. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 með því að hafa samfarir utan hjónabands við stúlkuna K, sem gat ekki spornað við samförunum vegna greindarskorts og vanþroska. Refsing var ákveðin 5 mánuðir, en rétt þótti að fullnustu þriggja mánaða verði frestað í tvö ár, ef Ó heldur almennt skilorð 57. gr. hegningarlaganna. ..... 1179 G var fundinn sekur um þjófnað, skjalafals og tékkasvik. Refsing var ákveðin 6 mánaða fangelsi. G játaði greiðlega brot sín. Hann hafði samkvæmt sakavottorði ekki síðan gerst sekur um refsiverð lögbrot og bætt það tjón, sem hann olli með brotum í málinu, auk þess sem alllangt var liðið síðan brotin voru drýgð og fjölskylduhagir hans aðrir en þá og hann hafði stundað vinnu. Var refsingin því skilorðsbundinn í þrjú ár. ......... 1434 Skiptalög Hlutafélagið B var tekið til gjaldþrotaskipta. Ágreiningur reis um hvaða kröfur Lífeyrissjóðs málm- og skipasmiða og Félags blikksmiða hefðu forgang í þrotabúið. Fallist var á með þrota- búi B, að 6. töluliður 84. gr. skiptalaga nr. 3/1978 sé undan- tekningarákvæði sem hvorki verði túlkað rýmkandi lögskýringu né beitt með lögjöfnun. Bar því að skrá ákvæðið eftir orðanna hljóðan, þannig að hugtökin „mál hefur verið höfðað““ og „„dómur““ taki ekki til meðferðar lögtaksmála fyrir fógetarétti. Framlagning lögtaksbeiðni í fógetarétti var því eigi talin máls- höfðun í merkingu nefnds ákvæðis. ............00.0..0.... 968 Skipti Með hliðsjón af veðreglum og þeirri meginreglu, að réttarstaða veð- hafa breytist ekki við gjaldþrotaskipti á búi veðþola, þótti eiga að skýra 1. tl. 86. gr. skiptalaga nr. 3/1878 svo, að hann taki ekki til vaxta af veðtryggðum kröfum, sem á hafa fallið eftir upphafsdag skipta, að því leyti sem þær fást ekki greiddar beint af andvirði veðsins. ...........0..5.... nn 1735 Skírlífisbrot Ó var fundinn sekur um brot gegn 195. gr. hegningarlaganna með því að hafa samfarir utan hjónabands við stúlkuna K, sem ekki gat spornað við samræðinu vegna greindarskorts og vanþroska. Refsing var ákveðin $ mánaða fangelsi skilorðs- bundið. ..........00%. 000 1179 CLVHI Efnisskrá Skjalafals K taldist sannur að því að hafa Samt X falsað nafn útgefanda og framseljanda á tvo 25.000 króna víxla. Þá falsaði hann nafn sambýliskonu sinnar M sem útgefanda á sex víxlum samtals að fjárhæð kr. 50.000. Alla ofangreinda víxla lét K í hendur X, sem notaði þá í bílaviðskiptum. Þá framvísaði K til þinglýsingar veðskuldabréfi að fjárhæð kr. 870.000, útgefnu af honum sjálfum, og veðleyfi, eftir að hafa falsað nafn M á veðleyfið. Brotin vörðuðu öll við 1. mgr. 155. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Refsing var dæmd fangelsi í 10 mánuði, þar af 7 mánuði skilorðsbundið. ..........0.000.0 000 nn en S, opinber starfsmaður, notaði mikinn fjölda skjala í reiknings- skilum sínum við ríkissjóð. Þótt eigi væri sannað svo að óyggjandi væri, að hann hefði falsað skjölin sjálfur með eigin hendi, þótti ekki vafamál, að skjölin hefði hann notað vitandi vits til þess að blekkja með í lögskiptum. Var honum refsað samkvæmt 1. mgr. 155. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, sem tæmdi sök, þannig að hann var ekki jafnframt dæmdur fyrir brot gegn 247. gr. sömu laga. Var refsing ákveðin 6 mánaða fangelsi. .... K var fundinn sekur um að hafa framvísað nokkrum sparisjóðs- bókum til úttektar á innstæðum vitandi að bækurnar voru stolnar. Notaði hann við þetta úttektarseðla með röngum nafn- ritunum sem ýmist voru ritaðar af honum sjálfum eða af öðrum með vitund og að fyrirlagi hans. Tókst K með þessu að ná fé út úr sparisjóðsbókunum, samtals að fjárhæð 1.265.000 krónur. Varðaði verknaður þessi við 1. mgr. 155. gr. almennra hegn- ingarlaga nr. 19/1940 og 1. mgr. 254. gr. sömu laga. ..... J breytti fjárhæð tékka úr 500 krónum í 5.000 krónur. Hann seldi tékkann og fékk fyrir hann kr. 5.000. Var honum dæmd refsing í 3 mánuði fyrir brot á 1. mgr. 15S. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. ..........200 000. H og K voru fundnir sekir um skjalafals með því að falsa tvo tékka og nota þá í viðskiptum. Var refsing H ákveðin 3 mánaða fangelsi, en refsing K 4 mánaða fangelsi. Sératkvæði. ........ G var m.a. fundinn sekur um brot gegn 155. gr. hegningarlaganna með því að fá Y til að falsa tékka, sem G seldi í staðgreiðslu- viðskiptum. Afganginn, sem fékkst til baka við sölu tékkanna, notaði G til kaupa á áfengi. Refsing var ákveðin sex mánaða fangelsi. Skilorð. ..........0.0..00 00 n Skjöl. Synjun framlagningar H höfðaði mál fyrir bæjarþingi Reykjavíkur gegn B og D til staðfest- ingar á löghaldi. A og S stefndu H, B og D til þess að þeim yrði dæmt skylt að hlíta meðalgöngu Á og S í málinu og að synjað yrði um staðfestingu á löghaldinu. H, B og D kröfðust Bls. 122 274 890 921 1426 1434 Efnisskrá CLIX Bls. þess að meðalgöngusökinni yrði vísað frá. Um þá kröfu fór fram munnlegur málflutningur. Í upphafi málflutningsins krafðist lögmaður A og S að fá að leggja fram ljósrit af bréfi. Lögmaður H mótmælti framlagningu skjalsins og synjaði dómarinn þá að skjalið yrði lagt fram á þessu stigi málsins. A og S skutu málinu til Hæstaréttar með kæru samkvæmt heimild í f-lið 1. mgr. 21. gr. laga nr. 75/1973. Ekki þótti loku fyrir það skotið að skjalið gæti skipt máli við úrlausn frávís- unarkröfunnar. Héraðsdómari innti umboðsmenn aðila ekki eftir því hvort lokið væri gagnasöfnun um frávísunarkröfuna og ekki varð séð að umboðsmaður A og S hefði lýst yfir að svo væri. Var synjun dómara á viðtöku skjalsins því felld úr gildi. ...........000000 00. 578 Skuldamál E seldi S hús. Þeir urðu ásáttir um riftun á kaupsamningi. Í skriflegri yfirlýsingu um riftunina sagði, að E greiddi S kr. 50.000 til baka, en þær framkvæmdir, sem S hefði gert á húsinu, yrðu eign E. S framseldi J kröfuna samkvæmt yfirlýsingunni. J krafði E um greiðslu. E hélt því m.a. fram að framsalið væri mála- myndagerningur og hann hafði uppi fleiri mótbárur, sem byggðar voru á viðskiptum hans við S. Ekki var fallist á mót- bárur E og var hann dæmdur til að greiða J ofangreinda fjár- hæð. Sératkvæði. ...............0...0. 430 M höfðaði mál gegn E og G persónulega og f.h. verslunarinnar F s/f til greiðslu á vöruúttekt. E og G keyptu F s/f 18. maí 1984. Þeir kváðust hins vegar hinn 1. júní 1984 hafa stofnað ásamt fleirum K h/f og hafi hlutafélagið yfirtekið verslunarrekstur þar sem áður var verslun F s/f, en E og G sáu áfram um reksturinn. Héraðsdómur dæmdi E og G óskipt til að greiða M vöruúttekt- ina. G áfýjaði málinu til Hæstaréttar, sem tók fram að G og E hefðu keypt F s/f í sameinginu. Vöruúttektin hefði farið fram í nafni F s/f. G teldi að reksturinn hefði farið fram á vegum K h/f. Hvað sem því liði, yrði ekki séð, að nokkru sinni hefði komist á neitt viðskiptasamband milli M og K h/f né að M hefði verið kunnugt um tilvist hlutafélags þessa. Var G því dæmdur til að greiða kröfuna. Kröfu M gegn E var vísað frá Hæstarétti þar sem M hafði ekki áfrýjað málinu gagnvart E. ........ 513 G tók að sér að innrétta veitingahús S. Deilt var m.a. um yfirborg- anir á kauptöxtum trésmiða, sem tíðkast höfðu í samskiptum aðilja um 12 ára skeið. Kauptaxtar samkvæmt kjarasamningum stéttarfélaga eru lágmarkstaxtar, sbr. 1. gr. laga nr. 55/1980, sem heimilt er að semja um yfirborganir á, þar sem þeir falla utan verðlagslaga, sbr. 2. mgr. 2. gr. laga nr. 56/1978. Var S því skuldbundinn til að greiða G þær yfirborganir. ....... 1672 CLX Efnisskrá Bls. Skuldaröð Gjaldheimtan í Reykjavík gerði þá kröfu fyrir skiptarétti Reykja- víkur að vangreidd opinber gjöld fyrrum starfsmanna H h/f yrðu viðurkennd sem krafa utan skuldaraðar á hendur þrotabúi H h/f. Studdi G kröfu sína við reglu 69. gr. laga nr. 6/1978. Því grundvallarskilyrði nefndrar greinar var ekki fullnægt í málinu, að til staðar hefði verið við upphaf skipta sérgreind eða afmörkuð peningafjárhæð í vörslum þrotabúsins, sem hugsan- legt eigarréttartilkall G gæti beinst að. Var kröfu G því hafnað. Fyrir Hæstarétti gerði G þá varakröfu að umdeild fjárhæð yrði viðurkennd sem forgangskrafa á grundvelli Í. tl. 84. gr., sbr. 87. gr. laga nr. 3/1878. Þessi krafa var ekki gerð í héraði og var henni því vísað frá Hæstarétti sbr. 45. gr. laga nr. 7$/1973. 664 Ágreiningur reis um það hvort fjárkröfur H í þrotabú H h/f væru forgangskröfur skv. 84. gr. skiptalaga nr. 3/1978, sbr. 1. gr. laga nr. 23/1979. Sjá: Gjaldþrotaskipti. .................. 693 Sjá: Lögveðsréttur. .................0..0.. ns 1735 Skyldusparnaður Ágreiningur reis milli F h/f og ríkissjóðs um það hvort áfallnir ógreiddir dráttarvextir af opinberum gjöldum F h/f 1. febrúar 1979 ættu að valda því, að hann færi á mis við verðbætur á skyldusparnað vegna verðlagshækkana á árinu 1979. Fjárhæð dráttarvaxtaskuldarinnar nam 12.718 nýkrónum. Í 6. gr. laga nr. 3/1978 var sá skilmáli settur fyrir greiðslu verðbóta að „sé skyldusparnaður ekki greiddur að fullu fyrir 1. febrúar 1979, reiknast verðbætur þó aðeins frá 1. janúar næsta ár á eftir fulln- aðarskilum,““ og í 3. mgr. 5. gr. laganna segir, að skyldusparn- aður teljist að fullu greiddur þegar „fullnaðarskil hafa verið gerð á öllum þinggjöldum gjaldanda til ríkissjóðs samkvæmt þinggjaldabók ásamt þar greindum skyldusparnaði.““ Við hina almennu álagningu 1978 námu opinber gjöld F h/f 849.457,90 nýkrónum. Þar af var aðstöðugjald 116.845 nýkrónur og kirkju- garðsgjald 2.687,43 nýkrónur. Samkvæmt skýrum orðum lag- anna skipti hér aðeins máli þinggjöld „til ríkissjóðs“. Ekki var deilt um, að F h/f hefði 15. janúar 1979 lokið við að greiða alla álagninguna 849.457,90 nýkrónur. Hafði hann þá greitt Gjald- heimtunni mun hærri fjárhæð en nam þinggjöldum til ríkissjóðs og skyldusparnaði. Samningar innheimtuaðilja Gjaldheimt- unnar um skiptingu þess fjár sín á milli þóttu ekki binda F h/f í þessu sambandi. Var krafa F h/f um greiðslu á kr. 490.881 því tekin til greina. Sératkvæði. ..........00%0. 000... 362 Stefnubirting H átti skráð lögheimili að Fálkagötu 26 í Reykjavík. B reyndi að Efnisskrá birta áskorunarstefnu á hendur H þar. Ekki var leitt í ljós fyrir Hæstarétti að birting héraðsdómsstefnu á hendur H hefði ekki mátt takast samkvæmt 1. mgr. 95. gr., sbr. 96. gr. laga nr. 85/1936. Voru því ekki skilyrði til að höfða málið með birtingu stefnu í Lögbirtingablaðinu, sbr. 2. mgr. 95. gr. laganna. Var héraðsdómur því ómerktur og málinu vísað frá héraðsdómi. Sératkvæði. ..........2.2%0000 000 Stjórnarskrá. Stjórnskipun T var eigandi jarðar í Eyjarhreppi. Hann leigði Í jörðina með bÞygg- Sjá: Sjá: Sjá: Sjá: ingarbréfi 27. janúar 1984. I fluttist ekki á jörðina. Eyjarhreppur höfðaði þá mál gegn T og Í og gerði þá kröfu, að byggingarbréf þeirra yrði dæmt ógilt. Er málið var flutt fyrir Hæstarétti hafði I ekki flust á jörðina. Þegar það var virt, þótti byggingarbréfið eigi vera í gildi sem ábúðarsamningur um jörðina þannig að jörðin teldist vera byggð á leigu samkvæmt upphafsákvæði 1. mgr. 2. gr. ábúðarlaga nr. 64/1976. Varð og eigi talið, að þær almennu takmarkanir, sem eigendum jarða eru settar um með- ferð þeirra samkvæmt 1. mgr. 2. gr. og 21. gr. ábúðarlaga, sbr. og 6. gr. jarðalaga nr. 65/1976, væru andstæðar ákvæðum 67, greinar stjónarskrárinnar þannig að þeim yrði eigi beitt af þeirri ástæðu, en svo sem dómkröfum var háttað í málinu komu eigi sérstaklega til álita ákvæði II. kafla ábúðarlaga um húsakost á leigujörðum. Taldist byggingarbréfið því eigi vera í gildi. Sér- atkvæði. ............2000.. nn Útvarpslög. .........0..0.. 0. Skattar. ..............00 0000 Gengismunur. ............00000 000 Byggingarsamvinnufélög. ...........0.000 0000. 0 0 Stjórnsýsla Með úrskurði 19. júní 1984 mælti dómsmálaráðuneytið svo fyrir með tilvísun í 22. gr. barnalaga nr. 9/1981, að Í skyldi greiða K tvöfalt meðalmeðlag með börnum þeirra, uns þau næðu fullum 18 ára aldri. I höfðaði mál gegn K sín vegna og f.h. barnanna og dóms- málaráðherra og fjármálaráðherra f.h. ríkissjóðs og gerði þá kröfu að felldur yrði úr gildi með dómi úrskurður dómsmálaráðu- neytisins. Í taldi í fyrsta lagi, að eftir 1. gr. stjórnarskrárinnar nr. 33/1944, hefði dómsmálaráðuneytinu verið óheimilt að byggja á ákvæðum IV. kafla barnalaga og kveða upp úrskurðinn, þar sem ráðuneytið hefði með því beitt dómsvaldi. Hvað sem leið heimild dómstóla til að fjalla um gildi hins umdeilda úrskurðar eða endur- skoða niðurstöðu hans, var ekki talið, að það væri andstætt stjórnarskránni að fela stjórnvöldum að taka ákvarðanir þær sem mælt er fyrir um í IV. kafla barnalaga. Þá hélt Í því fram, að ráðu- CLXI Bls. 734 683 748 1008 1018 1361 CLXII Efnisskrá neytið hefði brostið vald til að kveða upp hinn umdeilda úrskurð, þar sem valdsmaður sé nefndur í 22. gr. barnalaga, en það orð verði ekki notað um ráðuneytið. Þó að fallast mætti á það með 1, að orðið valdsmaður, sem oft er notað í barnalögunum, taki ekki í mæltu máli yfir ráðuneytið, og þótt í 3. mgr. 16. gr. laganna sé gerður munur á ráðuneytinu og valdsmanni, varð að líta svo á, að í 22. gr. merki hið umdeilda orð m.a. ráðuneyti. Byggðist það á venju um framkvæmd sifjaréttarmála og því, hvert er hlutverk ráðuneytisins í afgreiðslu mála á þessu sviði. Gögn þau um fjárhag 1, sem lögð höfðu verið fyrir dómstólana, sýndu að það gekk í berhögg við þarfir barna hans og K að binda framfærslueyri frá honum við meðalmeðlag. Voru því ekki efni til að taka kröfu | til BEINA. ........000. 0 Félagsmálaráðherra veitti byggingafræðingnum | löggildingu til að gera aðaluppdrætti samkvæmt 12. gr. byggingalaga nr. 54/1978 og reglugerð nr. 292/1979. Arkitektafélag Íslands höfðaði mál gegn félagsmálaráðherra og | til ógildingar á löggildingu þessari. Ákvæði nefndrar 12. gr. urðu ekki eftir orðum sínum eða aðdrag- anda skýrð á þann veg, að þau veittu arkitektum en ekki öðrum, sem þar eru taldir, rétt til að gera aðaluppdrætti að húsum og öðrum mannvirkjum. Átti 1 því rétt á löggildingu félagmálaráð- herra að fengnum tilteknum skilyrðum. .................... Arkitektafélag Íslands höfðaði mál gegn félagsmálaráðherra og bygg- ingafræðingnum SJ til ógildingar á lögildingu, sem félagsmála- ráðherra veitti SJ til að gera aðaluppdrætti að húsum og öðrum mannvirkjum. Krafa félagsins var ekki tekin til greina. Sjá næsta mál hér á undan. ...............00 000. Arkitektafélag Íslands höfðaði mál gegn félagsmálaráðherra og bygg- ingafræðingnum SH til ógildingar á löggildingu, sem félagsmála- ráðherra veitti SH til að gera aðaluppdrætti að húsum og öðrum mannvirkjum. Krafa félagsins var ekki tekin til greina. Sjá tvö næstu mál hér á undan. ................... 0000. Sýkna S var á dansleik á Sauðárkróki. Um nóttina urðu stimpingar í sam- komuhúsinu og í þeim átökum fékk S þungt höfuðhögg svo að hann missti sjón á vinstra auga. S taldi, að J hefði valdið meiðsl- unum eða verið upphafsmaður átakanna. Höfðaði hann skaða- bótamál gegn J. Ekki var fram komin nægileg sönnun fyrir því, að J hefði valdið meiðslunum eða verið upphafsmaður átakanna eða þátttakandi í þeim þannig að það leiddi til skaðabótaskyldu. Syýkna. Sératkvæði. .............2.000 000 S höfðaði mál gegn fjármálaráðherra f.h. ríkissjóðs og uppboðs- haldaranum í Árnessýslu til greiðslu skaðabóta vegna tjóns, sem hann taldi sig hafa orðið fyrir vegna mistaka uppboðshaldara Bls. 473 1444 1456 1460 410 Efnisskrá CLXIII Bls. við uppboð. Sýkna. Sératkvæði. Sjá: Dómaraverk, fébóta- ábyrgð. ...........0.0000 000 643 K var sóttur til saka fyrir brot gegn iðnaðarlögum nr. 42/1978, og var honum dæmd sektarrefsing í sakadómi. Hæstiréttur tók fram, að ofangreind lög tækju til rekstrar hvers konar iðnaðar í atvinnuskyni og væri lögð refsing við bví að reka iðnað, án þess að fullnægja skilyrðum laganna um iðnréttindi. Þótt sannað væri, að K hefði tekið myndir í Handbók Alþingis gegn greiðslu, þótti það afmarkaða tilvik út af fyrir sig ekki nægja til að telja hann hafa rekið ljósmyndaiðnað í atvinnuskyni í merkingu laganna. Var K því sýknaður af kröfum ákæru- valdsins. Sératkvæði. ................0. 0000. 674 B, húsasmiður að iðn, starfaði við smíði nýbyggingar, sem H var að láta reisa að Smiðjuvegi 9 í Kópavogi. Hann var ráðinn í þessa vinnu af húsasmíðameistaranum L, en tók hins vegar verklaun sín beint frá H. Hinn 2. október 1980 var B við störf sín uppi á vinnupalli í um fjögurra metra hæð frá gólfi ásamt L og trésmiðnum S. Hafði hann báðar hendur á klaufhamri sínum og reyndi að losa nagla. Féll hann þá aftur fyrir sig, yfir handrið pallsins og niður á gólf og slasaðist alvarlega. Hann höfðaði bótamál á hendur H. H var ekki talinn bera ábyrgð á tjóni B. Sýkna. Sjá: Skaðabætur. ...................... 1465 J var ákærður fyrir brot gegn 4. tl. 1. mgr. 250. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, sbr. 22. gr. sömu laga, fyrir að mismuna lánardrottnum. Samkvæmt 2. mgr. 250. gr. laga nr. 19/1940 verður lánardrottni ekki refsað fyrir hlutdeild í broti samkvæmt 4. tl. 1. mgr. 250. gr. nema hann hafi komið skuldunaut til að framkvæma ívilnun á þeim tíma, er hann sá að gjaldþrot eða greiðslustöðvun vofði yfir. Ósannað var að svo hefði verið um ráðstöfun þá, sem ákært var fyrir, og verknaði J var ekki þannig lýst í ákæru. Sýkna. Sér- atkvæði. .............0.0 0. 1726 Sýkna að svo stöddu Margs konar ágreiningur reis milli OÍ og S út af samningi aðila um söluumboð S á olíum og bensíni fyrir OÍ. S féllst á kröfu OÍ um viðurkenningu á eignarrétti OÍ að stöðvarhúsi, olíudælum og jarðgeymum fyrir olíu og bensín á lóðinni nr. 24/26 við Fells- múla í Reykjavík. Hins vegar var ekki tímabært að fjalla um eignarrétt að öðrum verðmætum, sem OÍ krafðist eignarréttar á, þar sem ekki lá fyrir, hvort OÍ ætti þess kost að neyta for- gangsréttar síns samkvæmt samningi aðila frá 30. desember 1975 beinlínis eftir efni þess réttar. Með tilvísun til 69. gr. laga nr. 85/1936 var S því sýknaður að svo stöddu af þessum kröfum OÍ. Sératkvæði. ..............0.0 1374 CLXIV Efnisskrá Bls. Sýknað af skaðabótakröfu Sjá: Lausafjárkaup. ............2.002. 00 1524 Sölugjald Sjá: Skattar. ............... 0. 972 Sönnun S höfðaði skaðabótamál gegn bifreiðaverkstæði Þ h/f vegna skemmda á vél vörubifreiðar. Taldi S að rekja mætti skemmd- irnar til mistaka starfsmanna Þ h/f, þegar þeir skiptu um olíu og olíusíu í bifreiðinni 18. júní 1982. Þótti verða að leggja til grundvallar það álit héraðsdóms, sem skipaður var sérfróðum meðdómendum, að sían hefði ekki verið sett síðar í bifreiðina en þann 18. júní 1982 og að skemmdir þær, sem fram komu í vélinni, mætti rekja til mistaka við ísetningu hennar. Var Þ h/f dæmt til að greiða S skaðabætur vegna skemmdanna á VÉliNNI. .........00 00 241 Með kaupsamningi 14. janúar 1983 keypti S m/b Sif af A og B. Samkvæmt kaupsamningnum miðaðist „staða“ yfirtekinna lána við dagsetningu hans. Samkvæmt beinu ákvæði í kaup- samningnum ábyrgðust Á og B, að ekki hvíldu á bátnum aðrar veðkröfur en í samningnum greindi. Sjá: Kaupsamningar .. 260 Á almennum dansleik á Sauðárkróki kom til stimpinga með mönnum með þeim afleiðingum að S hlaut slík meiðsli, að hann missti sjón á vinstra auga. S taldi, að J bæri ábyrgð á tjóninu. Ekki kom fram nægileg sönnun fyrir því að J hefði valdið meiðslum þeim sem S hlaut. Ekki var heldur í ljós leitt að J hefði verið upphafsmaður átaka þeirra sem urðu á dansleiknum eða þátt- takandi í þeim þannig að það leiddi til skaðabótaskyldu. Var J því sýknaður af kröfum S. Sératkvæði. ................ 410 Kaupstaðurinn H höfðaði mál gegn L h/f og gerði aðallega þá kröfu, að L h/f yrði dæmt til að viðlögðum dagsektum að fjarlægja 2 birgðaskemmur sínar en til vara aðra birgðaskemmuna af lóð bæjarins. Önnur skemma L h/f stóð að öllu leyti á erfðafestu- landi. Leyfi bæjarráðs 9. júní 1952 fyrir þeirri skemmu var bundið því skilyrði að eigandi yrði á brott með hana bænum að kostnaðarlausu þegar bærinn þyrfti á lóðinni að halda. Ekki kom fram að H hefði lýst sig reiðubúinn til að leysa til sín erfðafestulandið sem skemman stóð á. Þótti því ekki sannað að umræddu skilyrði væri fullnægt. Var aðalkrafa H því ekki tekin til greina. Hins vegar þótti eiga að taka varakröfu H til greina og dæma L h/f til að fjarlægja hina skemmuna að viðlögðum 5.000 króna dagsektum til H. Sératkvæði. ................ 437 Í opinberu máli taldi Hæstiréttur sannað, að H og K hefðu framið skjalafals. Tveir dómarar skiluðu sératkvæði. Þeir töldu svo Efnisskrá CLXV mikinn vafa leika á um sekt ákærðu, að rétt væri að sýkna þá með vísan til 108. gr. laga nr. 74/1974. .................. G höfðaði mál gegn K til greiðslu skaðabóta vegna líkamsárverka, sem K hafði verið valdur að, þegar þeir voru skipverjar á sama skipi. G bar hvorki fram kvartanir við skipstjóra né aðra yfir- menn skipsins út af framkomu K. G leitaði ekki læknis vegna kjálkabrotsins fyrr en 13. maí 1985 og bar fyrst fram kæru á hendur K 15. s.m., þ.e. um það bil 7 mánuðum eftir að hann kvaðst hafa kjálkabrotnað. Var því ósannað að K hefði valdið kjálkabrotinu. Sýkna. ...............002 00 n Í opinberu máli var talið sannað, að B hefði slegið GB í andlitið. Gögn málsins dugðu hins vegar ekki til að í málinu væri upplýst, að orsakasamband væri milli líkamsárásarinnar og heyrnar- skerðingar GB. Sannað var, að B sló GF á hægra gagnauga, svo að sprunga kom í gegnum beinið við neðri augabrún. . Tékkar A. Einkamál Mál var höfðað sem tékkamál. Á „tékkunum““ var ekki getið útgáfu- staðar, svo sem skylt var samkvæmt $. tl. 1. gr. tékkalaga nr. 94/1933, né heldur tilgreindur staður við nafn útgefanda, sbr. 4. mgr. 2. gr. laganna. Umrædd skjöl fullnægðu þar af leiðandi ekki formskilyrðum 1. gr. tékkalaga. Sýkna með vísan til 1. mgr. 18. gr. laganna. .................. 000. r Bankinn V höfðaði mál gegn T til greiðslu á 11 tékkum. T framseldi tékkana til bankanna L og B með áritun sinni. Fyrir neðan framsalsáritun T á bakhlið tékkanna var stimplað orðið „„Greitt““ ásamt dagsetningu og nafni hlutaðeigandi banka en án áritunar. Handhöfn V á tékkunum með umræddum stimpl- unum L og B og sá langi tími, sem liðinn var frá sýningu þeirra, gat bent til þess að V kynni allt að einu að hafa tekið við þeim og skuldfært á reikning útgefanda. Var héraðsdómara því eigi rétt að leggja efnisdóm á málið án þess að fyrir lægju gleggri upplýsingar um þessi atriði, sbr. 114. gr. og 120. gr. laga nr. 85/1936. Var dómurinn ómerktur og vísað heim í hérað til meðferðar og dómsuppsögu að nýju. ..................... B. Opinber mál Staðfest var sú niðurstaða héraðsdóms að ákærði J hefði með því að nota þrjá tékka, sem reyndust án innistæðu við sýningu í greiðslubönkum, unnið til refsingar samkvæmt 1. mgr. 73. gr. laga nr. 94/1933, sbr. 1. gr. laga nr. 35/1977. Sératkvæði. Ákæruvaldið höfðaði mál gegn G og J fyrir útgáfu tékka þrátt fyrir það að innstæða væri eigi nægjanleg á reikningnum. J var dæmd refsing fyrir brot á 73. gr. tékkalaga nr. 94/1933, sbr. lög nr. Bls. 1483 1785 1579 1700 93 CLXVI Efnisskrá Bls. 35/1977. Einn „tékkanna““ fullnægði ekki formskilyrðum Í. gr. tékkalaganna til að hafa tékkagildi eftir 2. gr. laganna, þar sem á hann vantaði útgáfudag. Varð því ekki dæmd refsing eftir 73. gr. fyrir útgáfu þess skjals. ...........00.00. 0000. 1191 Tóbaksauglýsingar Ríkissaksóknari höfðaði mál gegn Ó fyrir að hafa sem ritstjóri og ábyrgðarmaður tímaritsins Samúels birt í myndum og texta með yfirskriftinni „„Þýzkar gæðasígarettur á markaðinn“ umfjöllun um vindlinga, sem telja yrði auglýsingu á tóbaksvörum og með þeim hætti brotið gegn banni á slíkum auglýsingum. Í 1. mgr. 78. gr. laga nr. 74/1984 um tóbaksvarnir er bann lagt við aug- lýsingum á tóbaki, og í 3. mgr. sömu greinar segir að með aug- lýsingum í lögum þessum sé m.a. átt við hvers konar tilkynn- ingar til almennings o.fl. Blaðagreinin var ekki auglýst í venju- legum skilningi þess orðs, og eigi varð heldur talið að hin rýmk- aða merking orðsins samkvæmt 3. mgr. næði til hennar. Var Ó því sýknaður af kröfum ákæruvaldsins. Sératkvæði. .... 394 Túlkun K reisti tilkall sitt til mjólkurkæliklefa og frystiklefa á kaupsamningi aðilja um vörubirgðir og tæki í verslunarhúsum L s/f. Framan- greindra klefa var að vísu getið á skrá þeirri er gerð var og til var vísað í kaupsamningi aðilja. Þeir voru hinsvegar ekki sér- staklega verðlagðir á skránni svo sem áskilið var í 3. gr. samn- ingsins og gert var um aðra sem þar eru taldir. Brast því sönnur fyrir því að K hefði orðið eigandi klefanna með samningnum. Var krafa L s/f um sýknu því tekin til greina. Sératkvæði. 253 Umboðssvik S var fundinn sekur um brot gegn 249. gr. hegningarlaganna fyrir að hafa misnotað greiðslukort með því að nota það í viðskiptum langt umfram heimildir og láta auk þess hjá líða að tryggja inn- stæðu, sem nam úttektarheimild á ávísanareikningi sínum við sparisjóð H. .............0.0 0000 1773 Umferðarlög Sjá: Bifreiðar. Uppboð Á uppboði voru stóðhestar B slegnir K héraðsdómslögmanni sem hæstbjóðanda. K mætti á uppboðinu með B sem lögmaður hans. Þótti mega við það miða að K hefði boðið í hestana sem umboðsmaður B en ekki vegna sjálfs sín. Hafði K enda eigi verið stefnt fyrir Hæstarétt svo sem rétt hefði verið að gera ef hann var sjálfur uppboðskaupandi. Samkvæmt þessu var B í senn uppboðskaupandi, sem greiða átti uppboðsandvirðið, og Efnisskrá CLAVII Bls. uppboðsþoli, sem fékk í sinn hlut sama uppboðsandvirði að frádregnum kostnaði við uppboðið og við að handsama hina lausgangandi stóðhesta. Fyrir Hæstarétti kom og fram, að B greiddi uppboðsandvirðið og tók hestana í sínar hendur er uppboðshaldari hafði slegið þá K á uppboðinu. Áfrýjun upp- boðsins af hálfu B að löngu liðnum almennum áfrýjunarfresti til þess að fá það fellt úr gildi samrýmdist ekki framangreindum athöfnum hans eins og á stóð. Var málinu því vísað frá Hæsta- rétti. Sératkvæði. .............0... 0000 388 Sjá: Byggingasamvinnufélög. .............0..00 0000 1361 Upprekstrarréttur Eigendur sjö jarða í Grýtubakkahreppi gerðu þær dómkröfur, að jörðum þeirra fylgdi upprekstrarréttur á Flateyjardalsheiði vestan Dalsár. Vitneskja eigendanna og forvera þeirra um eignarráð að hinum einstöku nafngreindu landspildum á Vestur- heiðinni stóðu því í vegi, að eigendur hefðu mátt vinna hefð á rétti til upprekstrar á heiðinni, sbr. 2. gr. hefðarlaga nr. 46/1905. Var kröfum eigendanna því hafnað. Sératkvæði. Sjá einnig: Afréttir. ............00.00. 000 1656 Uppsögn J starfaði í nokkur ár við ræstingar í íþróttahúsi kaupstaðarins S. Um var að ræða hálfsdagsstarf, og vann hún á vöktum. Íþrótta- húsið var lokað yfir sumartímann og vann hún því aðeins frá 1. september ár hvert til 1. júní næsta ár. Hinn 24. maí 1983 var J sagt upp starfi „vegna endurskipulagningar á rekstri íþróttahúss með tilkomu sundlaugar og íþróttavallar.““ Ekkert varð af opnun sundlaugarinnar þetta haust og hóf J störf að nýju 1. september 1983 og vann til 1. júní 1984 er íþróttahúsinu var lokað. J kvaðst hafa ætlað að hefja störf aftur um haustið, en þá hafi verið búið að ráða aðra í hennar stað. S sannaði ekki að um tímabundna ráðningu J hafi verið að ræða til 1. júní 1984. Var S dæmdur til að greiða J kaup í þrjá mánuði miðað við 1. september 1984. Sératkvæði. ................ 729 Útburðargerðir Sjá: Ábúð. .........0......0.. 658 Útgáfusamningur Á árinu 1959 tók I að sér að semja íslensk-þýska orðabók, sem Í h/f ætlaði að gefa út. Síðar unnu K og T einnig að samning- unni. Í h/f greiddi þeim nokkra þóknun upp í væntanleg CLXVIII Efnisskrá Bls. höfundarlaun. Í janúar 1979 andaðist I. Með bréfi 15. mars 1983 var Í h/f tilkynnt um samningsslit. K, T og S, ekkja 1, sömdu við annan útgefanda um útgáfu bókarinnar. Vegna samningsrofa voru þau dæmd til að greiða Í h/f. skaðabætur að fjárhæð kr. 1.500.000. Sératkvæði. Sjá: Skaðabætur. ..... 560 Útivist I. Fyrir Hæstarétti: Áfrýjandi sækir ekki þing fyrir Hæstarétti. Útivistadómur 1, 2, 92, 93, 266, 317, 356, 507, 640, 641, 642, 643, 931, 932, 933, 1164, 1165, 1166, 1167, 1168, 1594 2. Í héraði ...........0.. 000 401, 1038, 1086, 1579 Útvarpslög Sannað var að K, E og H stóðu að stofnun útvarpsstöðvar og útsend- ingu útvarpsefnis í október 1984. Varðaði það atferli á þeim tíma við 1. gr., sbr. 24. gr. útvarpslaga nr. 19/1971. Eftir að brot þeirra var framið leystu útvarpslög nr. 68/1985 lög nr. 19/1971 af hólmi. Samkvæmt þeim skal Ríkisútvarpið annast útvarp, en sú breyting er gerð frá fyrri lögum að heimilað er að veita öðrum leyfi til útvarpsrekstrar, 2. gr. laganna. Þá eru refsilákvæði laganna með öðrum hætti en hinna eldri laga. Í 37. gr. laga nr. 68/1985 er refsing lögð sérstaklega við brotum gegn tveimur greinum laganna, 33. og 25. gr., en síðan segir í 3. mgr.: „„Um önnur brot á lögum þessum fer eftir ákvæðum almennra hegningarlaga“, og er ákvæði þetta ekki skýrt nánar. Hæsti- réttur taldi að heimildarlaus útvarpsstarfsemi varðaði nú við 1. mgr. 186. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 og bar því samkvæmt 2. gr. almennra hegningarlaga að sakfella K, E og H samkvæmt því ákvæði, þó að því athuguðu að eigi varð dæmd þyngri refsing en orðið hefði eftir ákvæðum laga nr. 19/1971. Eigi var talið að það væri andstætt 72. gr. stjórnar- skrárinnar að takmarka rétt manna til útvarpsrekstrar með þeim hætti sem gert var Í útvarpslögum. Þá var ekki fallist á að atferli þeirra hefði verið refsilaust vegna neyðarréttarsjónar- miða. Eigi var heldur talið að einkaréttur Ríkisútvarpsins til útvarpsrekstrar hefði fallið niður við það, að útsendingar lágu að nokkru leyti niðri um skeið. Var hver hinna ákærðu dæmdur í 25.000 króna sekt. ..............0.... 0... 748 Tíu menn voru sannir að sök að hafa stofnað útvarpsstöð á Ísafirði og staðið að útsendingu útvarpsefnis í október 1984. Voru þeir hver um sig dæmdir til að greiða 15.000 króna sekt. Sjá næsta mál hér að framan. ...............0.0.. 0... sn 757 Vanaafbrotamaður H var fundinn sekur um brot á 248. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 fyrir tékkasvik. Refsing hans var með hliðsjón af 72. Efnisskrá CLXIX Bls. gr., 77. gr., 78. gr. og 255. gr. hegningarlaganna ákveðin fangelsi í 12 mánuði. ..............2..0.0 00 nn 1410 Vanhæfi dómara Bólstaðarhlíðarhreppur, Lýtingsstaðahreppur og Seyluhreppur höfðuðu mál fyrir aukadómþingi Húnavatnssýslu og kröfðust viðurkenningar á eignarrétti þeirra á Eyvindarstaðaheiði. Hér- aðsdómarinn hafði undirritað samkomulag f.h. Blönduóshrepps við Rafmagnsveitur ríkisins sem virkjunaraðila Blöndu. Bar honum með hliðsjón af 5. tl. 36. gr. laga nr. 85/1936 að víkja sæti í málinu. ...............0.00.. 00. 0ns sn 1160 Í máli ákæruvaldsins gegn S kom fram, að héraðsdómarinn starfaði sem fulltrúi ríkissaksóknara, er rannsókn í málinu stóð yfir, og mælti fyrir um hana fyrir hönd ríkissaksóknara með tveimur bréfum. Þóttu þessi afskipti hans af rannsókn málsins hafa í för með sér að hann gæti ekki farið með það og dæmt sbr. 2. mgr. 15. gr. laga nr. 74/1974, sbr. grundvallarreglu 1. og 5. tl. og 7. tl. 36. gr. laga nr. 85/1936. Var héraðsdómur því ómerktur og málinu vísað heim í hérað til löglegrar meðferðar. 1189 Vanhæfi ríkissaksóknara Ákæruvaldið höfðaði mál gegn sjö starfsmönnum bankans Ú fyrir stórfellda vanrækslu og hirðuleysi í starfi. H var skipaður ríkis- saksóknari frá 1. júlí 1986. J, bróðir hans, tók sæti í bankaráði bankans Ú 1. janúar 1985 og átti því sæti í bankaráðinu hluta þess tímabils, sem ákæra lýtur að. Mjög náin tengsl voru milli starfs- sviðs og starfsskyldna bankastjóra og bankaráðs. Var því ekki rétt, að ríkissaksóknari tæki ákvörðun um ákæru í málinu sbr. 22. gr. laga nr. 74/1974, sbr. 2. málsgr. 15. gr. sömu laga og grund- vallarreglu 3. og 7. tl. 36. gr. laga nr. 85/1936. Var ákærunni því vísað frá héraðsdómi. Sératkvæði. .................00..... 995 Ríkissaksóknari höfðaði refsimál gegn fjórum starfsmönnum H h/f. Voru ákærðu m.a. saksóttir fyrir að hafa misgert stórlega við bankann Ú með því að leggja fyrir hann röng og villandi gögn og að hafa með sviksamlegum hætti náð að auka skuldir H h/f við bankann um samtals rúmlega 400 miljónir króna á árunum 1984 og 1985. Málið hlaut að varða mjög bankaráð bankans Ú. Ríkis- saksóknari, sem undirritaði ákæruna, var bróðir eins bankaráðs- mannsins. Var ákærunni vísað í heild frá héraðsdómi með vísan í grundvallarreglur 3. og 7. tl. 36. gr. laga nr. 85/1936 og 22. gr. laga nr. 74/1974. Sératkvæði. ...........000.000.00 0... 1146 Varnarþing J keypti íbúð í Kópavogi af A. J taldi, að eignin væri haldin leyndum göllum. Höfðaði hann skaðabótamál fyrir bæjarþingi Kópavogs CLXX Efnisskrá Bls. á hendur A, sem bjó á Akureyri. Fallist var á þá niðurstöðu hér- aðsdómara að hin sérstaka varnarþingsregla 78. gr. laga nr. 85/ 1936 ætti ekki við um mál þetta. Þá var ekki talið að J hefði sýnt fram á að skilyrði hefðu verið til þess að höfða mætti málið fyrir bæjarþingi Kópavogs samkvæmt heimildinni í 80. gr. sömu laga. Var frávísunardómur héraðsdómara því staðfestur. .......... 650 Vátrygging Sjá: Bifreiðar. ................2... 0 ns 1763 Verðbætur Ágreiningur reis milli F h/f og fjármálaráðherra um það hvort áfallnir ógreiddir dráttarvextir af opinberum gjöldum F h/f 1. febrúar 1979 ættu að valda því að hann færi á mis við verðbætur á skyldu- sparnað vegna verðlagshækkana á árinu 1979. Fallist var á sjónar- mið F h/f. Sératkvæði. Sjá: Skyldusparnaður. .............. 362 Verðtrygging Með kaupsamningi 16. júní 1982 tók Ö að sér að reisa hús fyrir N. Ágreiningur reis með aðilum m.a. út af því, hvort Ö ætti rétt á verðbótum. Við undirskrift kaupsamnings var ákvæði um verð- bætur breytt frá því sem var í samþykktu kauptilboði. Kvaðst Ö hafa viljað láta það koma fram í kaupsamningi að upphaf útreikn- ings verðbóta skyldi miða við byggingarvísitöluna 1015 stig. N gerði sér grein fyrir framangreindri breytingu er hann undirritaði samninginn. Hann greiddi verðbætur samkvæmt skilningi Ö af greiðslum sem féllu í gjalddaga 10. febrúar, 10. mars og 10. maí 1983. Var N því bundinn af skilningi Ö á þessu ákvæði kaupsamn- ingsins og var hann dæmdur til að greiða Ö verðbætur. Ö réttlætti ekki drátt sem varð á afhendingu bílskúrs. Þótti N því ekki eiga að greiða verðbætur vegna ógreidds kostnaðar við bílskúrinn. Sjá: Fasteignakaup. ..............00.%.00 nn enn 77 Með kaupsamningi 6. maí 1980 keypti G íbúð af B og N og tók G að sér að greiða áhvílandi veðskuldir á 1. veðrétti við Landsbanka Íslands að eftirstöðvum kr. 22.260,79. Var þar miðað við fjárhæð veðskuldabréfanna án álags vegna verðbótaákvæða þeirra. Eftir- stöðvar þeirra að meðtöldum verðbótum reyndust hins vegar vera kr. 44.462,34 í maí 1980. Ekki var sannað að G hefði við kaupin tekið að sér greiðslu hærri fjárhæðar en í samningnum greinir. Voru B og N því dæmd til að greiða G mismuninn kr. 22.381,55. Sératkvæði. Sjá: Fasteignakaup. ..........0.000000 00 0000.. 310 Verjandaþóknun Með dómi Hæstaréttar 4. júní 1987 var ákæru í málinu nr. 162/1987 vísað frá héraðsdómi. Sjö hæstaréttarlögmenn, sem voru verjend- Efnisskrá CLXXI Bls. ur ákærðu í málinu, fóru þess á leit, að Hæstiréttur úrskurðaði þeim þóknun úr ríkissjóði fyrir störf þeirra. Með vísan til 3. mgr. 86. gr. og 2. mgr. 87. gr. laga nr. 74/1974 var hverjum um sig ákveðin verjandaþóknun úr ríkissjóði. ............. 1162 Verkanir áfrýjunar M og K stofnuðu til óvígðrar sambúðar en slitu henni. Á sambúðar- tímanum eignuðust þau tvö börn. Með úrskurði 7. nóvember 1986 ákvað dómsmálaráðuneytið að M skyldi hafa forsjá beggja barnanna og framfæra þau einn. Að kröfu M úrskurðaði fógeti hinn 10. desember 1986, að M skyldi settur inn í umráð beggja barnanna með beinni fógetagerð en börnin voru þá bæði hjá K. Í meðferð málsins fyrir fógetaréttinum lagði K fram áfrýj- unarstefnu þar sem áfrýjað var til Hæstaréttar úrskurði fógeta frá 10. desember 1986. Jafnframt krafðist K þess að fram- kvæmd innsetningar yrði frestað uns áfrýjun yrði til lykta leidd. M mótmælti frestbeiðni þessari. Hinn 10. febrúar 1987 úrskurð- aði fógeti, að frestbeiðni K skyldi tekin til greina. M kærði þennan úrskurð til Hæstaréttar. Hæstiréttur vísaði til H.198S. 1168 og taldi „atvik ekki slík, þótt um börn sé að tefla, að hér beri að víkja frá þeirri réttarreglu sem við á um beinar fógeta- gerðir, að áfrýjun úrskurðar um að gerð skuli fram fara, fresti ekki framkvæmd gerðarinnar. Hefur sú réttarregla stoð í grunn- rökum ákvæðis þess sem lögfest er í 3. mgr. 44. gr. laga nr. 19/1887 varðandi aðfarargerðir, að áfrýjun úrskurðar, um að gerð eigi fram að fara, fresti ekki framkvæmd á honum.““ Var úrskurður fógeta um að frestur skyldi veittur því felldur úr gildi. Sératkvæði. ................0. 0 384 Samkvæmt kröfu S og D var í fógetarétti hinn 8. maí 1987 kveðinn upp úrskurður þess efnis að gerðarbeiðendur skyldu fá umráð hryssu, sem málið snerist um. Hinn 21. maí 1987 kröfðust gerðarbeiðendur þess að úrskurðurinn yrði framkvæmdur með atbeina fógeta. Gerðarþolar mótmæltu framgangi gerðarinnar á þeim forsendum að úrskurðinum yrði áfrýjað til Hæstaréttar og lögðu fram ljósrit af áfrýjunarstefnu. Gerðarbeiðendur mót- mæltu frestbeiðni þessari. Með vísan til 44. gr. aðfararlaga nr. 19/1887 hafnaði fógeti frestbeiðni gerðarþola. Var sú niður- staða staðfest í Hæstarétti. .............0.0...0 00... 1105 Verkkaup Í maí 1984 tók B h/f að sér að mála hús á vörubifreið fyrir F s/f og krafði F s/f um kr. 109.763,71 sem endurgjald fyrir verkið. F s/f taldi þetta endurgjald allt of hátt og fékk dómkvadda matsmenn, sem komust að þeirri niðurstöðu, „að hæfileg greiðsla fyrir málunina““ væri kr. 59.300. B h/f vildi ekki una CLXXII Efnisskrá matinu og höfðaði mál til greiðslu reikningsfjárhæðarinnar. Var matið lagt til grundvallar við úrlausn málsins og var krafa B h/f því tekin til greina með kr. 59.300. ................ Verksamningar Sjá: Skuldamál. .....................0. 0. Sjá: Riftun. ...............000. sn Vextir F h/f krafði ríkissjóð um verðbætur vegna skyldusparnaðar. Hæsti- réttur tók kröfuna til greina, en í forsendum dómsins segir m.a.: „„Fallast ber á kröfu áfrýjanda um vaxtafót og ekki er ágrein- ingur um upphafstíma vaxta. Einnig ber að fallast á það, að í kröfu um dómvexti samkvæmt lögum nr. 56/1979 felist krafa um vaxtavexti, ella verða þeir ekki „„jafnháir hæstu innlánsvöxt- um við innlánsstofnanir eins og þeir eru ákveðnir samkvæmt lögum á hverjum tíma, þannig að sem fyllst tillit sé tekið til varðveislu á verðgildi fjármagns,“ eins og kveðið er á í lögunum. Leggja skal áfallna dómvexti við höfuðstól á 12 mánaða fresti talið frá 10. maí 1984. Lagarök standa hins vegar ekki til þess að leggja vexti þá, sem á féllu fram að þeim tíma, við höfuðstól eins og krafa er gerð um í málinu.““ Sératkvæði. D s/f tók að sér að dæla steypu með sérhönnuðum dælubíl í steypu- mót húss, sem Ö hafði í byggingu. G, einn af eigendum D s/f, stoð við bifreiðina og stjórnaði dælunni, en E, starfsmaður D s/f, og Ö, sem var jafnframt húsasmíðameistari, tóku á móti steypunni. Ö missti tök á slöngunni og slóst hún í E, sem féll til jarðar og slasaðist alvarlega. E höfðaði mál gegn D s/f og var D s/f talinn bera óskipta ábyrgð á tjóni E. D s/f greiddi E dómskuldina 24. nóvember 1983 með kr. 987.083,89 að með- töldum vöxtum og málskostnaði. Höfðaði D s/f því næst mál gegn Ö til greiðslu á þeirri fjárhæð. Dæmt var að hvor aðili D s/f og Ö bæru að hálfu ábyrgð á tjóni E. Var Ö dæmdur til að greiða D s/f kr. 493.541,95 ásamt 32%0 ársvöxtum frá 24. nóvember 1983 til 21. desember s.á., 25%0 ársvöxtum frá þeim degi til 21. janúar 1984, 1900 ársvöxtum frá þeim degi til birtingardags héraðsstefnu 16. nóvember 1984 en með dóm- vöxtum frá þeim degi til greiðsludags. Dómvextir skyldu lagðir við höfuðstól um hver áramót, í fyrsta sinn 31. desember 1984. Sératkvæði. ..............00. 00. Í h/f var dæmdur til að greiða E, sem var vélstjóri á skipi Í h/f, þriggja mánaða kaup vegna uppsagnar, samtals kr. 210.815,25. Í h/f mótmælti vaxtakröfu E sem of hárri. Með bréfi 20. mars 1985 til Í h/f krafðist E kauptryggingar í 3 mánuði frá 4. febrúar 1985, kr. 97.337. Mál þetta var þingfest á bæjarþingi Bls. 635 1672 1690 362 373 Efnisskrá CLXXIII Reykjavíkur 30. apríl 1985. Þá var enn ekki ljóst, hver afla- hlutur staðgengils E yrði og var endanleg dómkrafa ekki sett fram fyrr en í þinghaldi 4. desember 1985. E þótti ekki eiga rétt á vöxtum frá 5. febrúar 1985 svo sem hann krafðist, heldur þótti rétt að dæma vexti af kr. 97.337 frá 20. mars 1985 og af kr. 210.815,25 frá 4. desember 1985. Var Í h/f dæmdur til að greiða árlega dráttarvexti, svo sem þeir eru á hverjum tíma ákveðnir af Seðlabanka Íslands, frá framangreindum dögum til greiðsludags. .....................0 0000 E seldi S hús 15. júní 1982. Með yfirlýsingu 5. ágúst 1982 varð sam- komulag með þeim um riftun á kaupunum og skyldi E greiða S til baka kr. 50.000. S framseldi J framangreinda kröfu. Í máli J gegn E hélt E því fram að umrædda fjárhæð skyldi hann greiða án vaxta er hann væri búinn að koma fjárhag sínum í lag eftir að fjárhagsörðugleikar hans vegna riftunarinnar væru um garð gengnir, en sýnilegt hefði verið að þeir myndu standa nokkurn tíma. Væri krafan því ekki í gjalddaga fallin. Litið var svo á að E hefði borið að greiða skuldina, er hann seldi húseignina á ný hinn 13. október 1982. Fyrir héraðsdómi krafðist J dóm- vaxta frá 1. október 1984 en þann dag var héraðsdómstefna birt E. Upphafstími vaxta var ákveðinn 13. október 1982 „og einungis dæmda dómvexti má leggja við höfuðstól á 12 mánaða fresti, í fyrsta sinn 24. janúar 1986.““ Sératkvæði. ........... Fyrir Hæstarétti var eingöngu deilt um upphafstíma vaxta. Fallist var á með héraðsdómi, að ósannað væri, að áfrýjendur hefðu gert ákveðna kröfu um greiðslu fyrr en með bréfi 19. apríl 1985. Var héraðsdómur, sem dæmdi vexti frá þeim tíma, staðfestur, en málinu hafði ekki verið gagnáfrýjað og stefndi krafðist staðfestingar dómsins. ....................0 00 Vaxtakrafa í opinberu máli var ekki svo nákvæm að unnt væri að taka hana til greina fyrr en frá birtingardegi laga nr. 25/1987, sem var 14. apríl 1987, sbr. 14. gr. laganna. Krafa um dráttar- vexti frá þeim tíma var því tekin til greina, en vaxtakröfu frá 13. september 1983 til 14. apríl 1987 var vísað frá héraðsdómi. Í máli Þ og kaupstaðarins A var deilt um rétt Þ til endurgjalds fyrir jarðhitaréttindi, sem hann hafði veitt Á í jörðinni Björk. Fallist var á að Þ bæri greiðsla samkvæmt samningi aðilja vegna heits vatns, sem Á nýtti úr tiltekinni borholu. Vextir til Þ voru ákveðnir dómvextir samkvæmt lögum nr. 56/1979 (hæstu inn- lánsvextir) frá 2. september 1982 til 13. apríl 1987, en frá 14. sama mánaðar dráttarvextir samkvæmt auglýsingum Seðla- banka Íslands um dráttarvexti. ............0.0.000. Margs konar ágreiningur reis milli OÍ og S út af samningi aðila um söluumboð S á olíum og bensíni fyrir OÍ. S stóð í verulegum vanskilum með þær greiðslur, sem hann átti að standa OÍ Bls. 404 430 490 1191 1201 CLXXIV Efnisskrá Bls. skil á samkvæmt samningnum. Yfirlit OÍ um viðskipti hans og S báru þó með sér, að S voru ekki reiknaðir vextir. Ekki var heldur sýnt fram á, að afdráttarlaus áskilnaður hefði í þessi efni verið gerður af OÍ með öðrum hætti fyrr en til málaferla dró. Var krafa OÍ um vexti því ekki tekin til greina. .......... 1374 Viðskeyting Margs konar ágreiningur reis milli OÍ og S út af samningi aðila um söluumboð S á olíum og bensíni fyrir OÍ. S féllst á kröfu OÍ um viðurkenningu á eignarrétti hans að stöðvarhúsi, olíudælum og jarðgeymum fyrir olíu og bensín á lóðinni nr. 24/26 við Fells- múla. Hins vegar var ekki tímabært að fjalla um eignarrétt að öðrum verðmætum, þar sem ekki lá fyrir, hvort OÍ ætti þess kost að neyta forgangsréttar síns samkvæmt samningi aðila beinlínis eftir efni þess réttar. Með vísan til 69. gr. laga nr. 85/1936 var S sýknaður að svo stöddu af kröfum OÍ að þessu leyti. Sératkvæði. ...........00... 0000. 1374 Vinnusamningar H h/f og S h/f gerðu 29. mars 1982 með sér verksamning og yfirtók H h/f byggingu botnrásar við Sultartangavirkjum. HE og 10 aðrir starfsmenn S h/f færðust jafnframt á launaskrá hjá H h/f og skyldi sá síðarnefndi greiða þeim kaup. Hinn 9. apríl 1982 var HE sagt fyrirvaralaust upp störfum af verkstjóra H h/f. Skömmu eftir að HE hóf vinnu á Sultartanga lagði H h/f fyrir hann samningsform, sem bar yfirskriftina „„Ráðningarsamn- ingur um störf við virkjunarframkvæmdir á Tungnársvæði á vegum Hagvirkis h/f.““ Miðað var við að með frumkvæði sínu um þessa samningsgerð hefði m.a. vakað fyrir H h/f að upp- fylla gr. 12.1.1 í kjarasamningi við virkjunarframkvæmdir á svæðinu. Þegar til þessa var litið og gætt samnings þess, sem H h/f hafði gert við S h/f, þótti HE hafa mátt ætla, að hann ætti að vinna við smíði botnrásanna á vegum H h/f uns því verki væri lokið, þó eigi lengur en til 19. júní 1983, og að hann mætti halda sér að H h/f um ráðningu sína og starfskjör þann tíma. Var H h/f dæmdur til að greiða HE staðgengilslaun en HE dró þó frá laun, sem hann aflaði hjá S h/f til þess tíma er starfslok voru áætluð. ...........0.00. 0000. n nn 330 E var 2. vélstjóri á Ásgeiri RE, sem Í h/f átti, frá 1. janúar til 9. október 1984, er hann veiktist. Hann fékk veikindalaun hjá Í h/f frá 9. október til 9. desember 1984 í samræmi við kjara- samning. Hann var útskrifaður af lækni sem vinnufær 4. febrúar 1985 og sneri á til vinnu. Í h/f neitaði að taka hann í vinnu þar sem annar maður hafði verið ráðinn til starfans. Í h/f var heimilt að víkja E úr skiprúmi samkvæmt 32. gr. sjó- Efnisskrá CLXXV Bls. mannalaga nr. 67/1963. Talið var ósannað, að E eða eiginkona hans hefði fengið tilkynningu um frávikningu úr starfi, og Í h/f hafði ekki næga ástæðu til að líta svo á, að ráðningarsamn- ingurinn félli úr gildi án hans aðgerða eftir samtal skrifstofu- stjóra félagsins og eiginkonu E. Vottorð það, sem Í h/f aflaði sér 16. janúar 1985 um heilsufar E þar sem fram kom, að E gæti hafið fyrri störf fljótlega, benti og til þess, að Í h/f hefði talið að E væri enn í starfi hjá félaginu. Var Í h/f dæmdur til að greiða E þriggja mánaða staðgengilslaun samtals kr. 210.815,25. ..........000 00. 404 J starfaði í nokkur ár við ræstingar í íþróttahúsi kaupstaðarins S. Starfið var unnið á vöktum og var um að ræða hálfsdagsstarf. Einungis var unnið frá 1. september ár hvert til 1. júní næsta ár á eftir. Með bréfi 24. maí 1983 var J sagt upp starfi vegna endurskipulagningar á rekstri íþróttahúss með tilkomu sund- laugar. Ekkert varð af opnun sundlaugarinnar og kvaddi bæjar- stjóri hana til starfa á ný um haustið, og vann hún til 1. júní 1984. Um haustið var J ekki kvödd til vinnu. Talið var ósannað, að samkomulag hefði orðið milli aðila um tímabundna endur- ráðningu J og varð S að bera hallann af þeim sönnunarskorti. Var S því dæmdur til að greiða J kaup í þrjá mánuði miðað við 1. september 1984. Sératkvæði. ..........0.000..0.0... 729 B var ráðinn til að leika á vegum F hlutverk í kvikmynd. Eftir að B var byrjaður æfingar var honum sagt upp. B fékk dæmdar bætur vegna uppsagnarinnar. Sjá: Skaðabætur. ................... 1059 E réðst til starfa hjá endurskoðunarskrifstofunni M h/f. Í starfssamn- ingi var ákvæði þess efnis, að E væri óheimilt að takast á hendur störf fyrir viðskiptamenn M h/f „næstu tvö ár frá þeim degi að hann hverfur úr þjónustu““ M h/f. E lét af störfum hjá M h/f og hóf þá ásamt öðrum rekstur endurskoðunarskrifstofunnar R s/f. Á starfstímabili E hjá M h/f kom þar inn nýr viðskiptaaðili. Ekki átti E neinn hlut að því að til þeirra viðskipta stofnaðist. Í lok ársins 1983 leitaði aðili þessi eftir viðskiptasambandi við R s/f og var til þeirra viðskipta stofnað. M h/f höfðaði mál gegn E til greiðslu á kr. 324.840 fyrir missi viðskiptasambands á grundvelli samnings aðila. Með hliðsjón af 35. gr. laga nr. 7/1936 um samn- ingsgerð, umboð og ógilda löggerninga var E dæmd til að greiða M h/f kr. 120.000. ..........0.2 00. 1293 Þ var skipverji á báti, sem Á gerði út. Um það var samið, að Þ og aðrir skipverjar hefðu frí í tvo daga um hverja helgi. Laugardaginn 13. október 1984 hafði Þ unnið að viðgerð á veiðarfærum bátsins, þegar hann átti eftir þessu samkomulagi að eiga frí. Ágreiningur varð milli aðila, hvort lagt skyldi af stað í veiðferð þennan dag áður en frítímanum var lokið. Vegna þessa ágreinings gekk Þ af skipinu. Þ átti inni hjá Á kr. 69.134,00 í laun vegna veikinda- CLXXVI Efnisskrá Bls. forfalla frá því um sumarið. Höfðaði hann mál gegn Á til greiðslu þeirrar fjárhæðar. Á viðurkenndi þá kröfu en krafðist frádráttar vegna fyrirvaralauss brotthlaups Þ úr skiprúmi. Á sannaði ekki, að honum hefði verið heimilt að hnika frítímanum til. Var Þ því heimilt að segja upp, eins og hann gerði, og ganga af skipinu. Var gagnkrafa Á því ekki tekin til greina og var hann dæmdur til að greiða Þ ofangreinda fjárhæð. ...........0.0000 000... 000... 1339 S var háseti á b/v Hólmadrangi, sem H h/f átti og gerði út. Var hann skráður á togarann tímabilið 24. júní til 7. september 1984. Þegar hann var á leið tilskips 8. september 1984 var honum tjáð að hann ætti að fara í launalaust leyfi þar sem hann væri veikur. Þessu mótmælti S. Krafði hann H h/f um staðgengilslaun í veiðiferð- inni, sem í hönd fór. Ekkert kom fram um að heimilt hefði verið að lögum að láta S fara í launalaust leyfi. Ekki var sannað að S hefði verið veikur. Var krafa S um staðgengilslaun í allri veiðiferð- inni ekki tekin til greina en félagið var dæmt að greiða honum laun í 7 daga vegna fyrirvaralausrar uppsagnar. ................- 1358 I, sem hafði sveinsréttindi í hárgreiðslu, réðst til hárgreiðslumeistarans G, sem rak hárgreiðslustofu í Hafnarfirði. G fór til dvalar í Sví- þjóð. Þegar launagreiðslurnar til 1 höfðu dregist í um einn mánuð, ræddi | um kaup sitt við F, eiginmann G. Að sögn I féllst F ekki á að greiða, heldur hafði hann fundið að störfum hennar og sagt að lokum: „Skilaðu lyklinum og þú mætir ekki framar...“ 1 skil- aði lyklinum og höfðaði mál gegn G vegna fyrirvaralausrar upp- sagnar. G bar fyrir sig fyrirvaralaust brotthlaup I. 1 var rétt að ganga út frá því, að henni væri vikið úr starfi hjá G. Var krafa hennar um bætur því tekin til greina. ..............00.0000. 1614 Vinnuslys Sjá: Skaðabætur. ..........222....nnnnnrrr 587 Húsasmiðurinn B féll ofan af vinnupalli og slasaðist mikið. Hann höfðaði mál gegn H, sem greiddi honum laun. H, sem hafði ráðið húsasmíðameistara til að annast verkið, var ekki talinn bera ábyrgð á tjóni B, sem byggði kröfur sínar á því að smíði vinnupalls við hús H hefði verið áfátt. Sýkna. ..........0.0000 0000... 1465 Vísitölutryggð veðskuldabréf Sjá: Verðtrygging. ..........02.00 000 nnr renn 310 Víxlar. Víxilmál S í Espoo í Finnlandi gaf 7. september 1983 út víxil að fjárhæð USD 7000. B h/f samþykkti víxilinn sem var með gjalddaga 30. septem- ber 1983. S framseldi víxilinn OY Credit Ab í Finnlandi. Hinn 17. apríl 1984 greiddi B h/f inn á víxilinn USD 1.678. Útgefandi víxils- ins framseldi víxilinn til Oy Credit Ab eftir að afsagnarfrestur var Efnisskrá CLXXVII Bls. liðinn. Samkvæmt 20. gr. víxillaga nr. 93/1933 hafði framsalið því einungis áhrif sem framsal almennrar kröfu, þ.e. framsals- hafi öðlaðist einungis þann rétt sem framseljandi hafði. Það hafði hins vegar engin áhrif á víxilskyldu samþykkjanda víxils- ins, B h/f, þótt framsalið færi fram eftir lok afsagnarfrests. Gat B h/f því ekki komið að vörnum, sem snertu lögskiptin sem að baki víxlinum lágu. Var B h/f dæmt að greiða eftirstöðvar VÍxilsins. ...........0...0000 00. 348 O höfðaði víxilmál gegn G. Eigi var dregið í efa að G hefði verið löglega stefnt í héraði og að honum hefði verið kunnugt um málsóknina. Átti hann þannig kost á að bera fram kröfur og málsástæður í héraði, og varð ekki fallist á það að hann mætti koma þeim að fyrir Hæstarétti, sbr. 45. gr. laga nr. 15/1973. 200... 1083 O höfðaði áskorunarmál til greiðslu víxilskuldar á hendur G. G var löglega stefnt í héraði og G var kunnugt um málsóknina. Átti hann þannig kost á að bera fram kröfur og málsástæður í héraði. Varð eigi fallist á að hann mætti koma þeim að í Hæsta- rétti, sbr. 45. gr. laga nr. 7S/1973. ..........00. 0000. 1086 G höfðaði mál gegn B til greiðslu þriggja víxla. Allir víxlarnir voru gefnir út af P fyrir hönd einkafyrirtækis hans, V, og framseldir af honum, en samþykktir af B til greiðslu í bankanum Ú. G var ábek- ingur á öllum víxlunum. P greiddi alla víxlana með tékka, sem reyndist síðar innstæðulaus, og fékk víxlana afhenta með stimpli Ú. G leysti til sín tékkann. P var úrskurðaður gjaldþrota. G fékk víxlana afhenta úr þrotabúi P gegn afhendingu frumrits tékkans, en hann hafði áður lýst tékkakröfunni í búið. Greiðslu- staður víxlanna var í Reykjavík og mátti því höfða málið, sem var víxilmál, í Reykjavík samkvæmt 3. mgr. 82. gr. laga nr. 85/1936. Byggt var á því, að B hefði ekki greitt víxlana, og var hann ekki laus frá skuldbindingu sinni samkvæmt þeim eftir 3. mgr. 40. gr. víxillaga nr. 93/1933. Ekkert var fram komið um, að hann hefði með öðrum hætti orðið laus undan skuldbindingunni. Viðskipti G og Ú um innstæðulausan tékka höfðu ekki áhrif á úrslit máls- ins. Skipti G og þrotabús P voru með þeim hætti að telja varð að G hefði leyst til sín víxlana. Eftir 3. mgr. 47. gr. víxillaga var G því heimilt að krefjast greiðslu frá B, sbr. 43., 48. og 50. gr. lag- anna. Víxlana lagði G fram í málinu. ...................... 1354 Vöruflutningar Hinn 3. nóvember 1982 gerðu S og Ó með sér farmsamning (Gencon) þar sem S tók að sér að flytja fyrir Ó 3000 tonn af fiskimjöli til Annaba og Alsírborgar í Alsír. S taldi sig eiga rétt á auka- biðdagagjaldi. Var Ó sýknaður af þeirri kröfu. Sjá: Aukabið- dagagjald. ................... 0022 245 CLXXVII Efnisskrá Bls. Vörumerki Á árinu 1967 reis ágreiningur milli Freyju h/f og norska fyrirtækisins A/S Freia um hvort nota mætti norska orðið Freia í vörumerki er A/S Freia lét skrá hér á landi. Þessu ágreiningsmáli lauk með dómi sjó- og verslunardóms Reykjavíkur 9. maí 1969 með þeim málalokum að notkun orðsins var dæmd óheimil vegna ruglings- hættu. Héraðsdómnum var ekki áfrýjað. Eigi að síður hélst við- skiptasamband aðila í óbreyttu formi til ársloka 1984, er því var slitið fyrir uppsögn A/S Freia. Á þessu tímabili leitaði A/S Freia leyfis Freyju h/f til að fá að skrásetja vörumerkið Freia hér á landi. Sú málaleitan var ekki samþykkt af Freyju h/f. Þá var ekki heldur fallist á það, að A/S Freia hefði nú öðlast vörumerkja- rétt hér á landi fyrir vörumerki sitt „„Freia““ eftir ákvæðum 2. greinar laga um vörumerki nr. 47/1968 svo sem skiptum aðila var háttað. A/S Freia var því óheimilt að auðkenna hér á landi vörur sínar með orðinu Freia, svo og FREIA HELNÖT. Þá bar hinu norska fyrirtæki að láta afmá úr vörumerkjaskrá vörumerkin FREIA HELNÖT og P.P. LAKRISPASTILLER FREIA. Sér- atkvæði. ...........0.0 00 1706 Yfirborganir G tók að sér að innrétta veitingahús S. Ágreiningur var m.a. um yfir- borganir. Yfirborganir á kauptöxtum trésmiða höfðu tíðkast í samskiptum aðila um 12 ára skeið. Kauptaxtar samkvæmt kjara- samningum stéttarfélaga eru lágmarkstaxtar, sbr. Í. gr. laga nr. 55/1980, sem heimilt er að semja um yfirborganir á, þar sem þeir falla utan verðlagslaga, sbr. 2. mgr. 2. gr. laga nr. 56/1978. Vegna hinnar löngu venju um yfirborganir í samskiptum málsaðila var talið, að S hefði verið sluldbundinn til þeirra yfirborgana, sem G krafði hann um, enda var ósannað að reiknað hefði verið hærra meistaraálag en Verðlagsstofnun heimilaði. ................. 1672 Þjófnaður S braust ásamt öðrum manni inn í hús og stálu þeir þar myndbands- tæki. S hafði frá árinu 1954 til ársins 1985 hlotið 33 refsidóma vegna þjófnaðar og í mörgum tilvikum að auki vegna annarra auðgunarbrota. Refsað var samkvæmt 244. gr. almennra hegn- ingarlaga nr. 19/1940, sbr. 72. gr. og 255. gr. Refsing 6 mánaða fangelsi. ............000 0000 526 S stal seðlaveski, sem meðal annars hafði að geyma tékka að fjárhæð kr. 10.000, úr bifreið á bifreiðastæði. Refsað var samkvæmt 244. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, sbr. 78. gr. Refsing 6 mánaða fangelsi. ..........0...00.00. 000 743 G sló eign sinni á útvarp, segulbandstæki og tékkhefti, er hann var gest- komandi í íbúð. Þar með braut hann gegn 244. gr. hegningarlag- Efnisskrá CLXXIX Bls. anna. Hann var einnig dæmdur fyrir skjalafals og svik. Þegar málið kom fyrir Hæstarétt hafði G bætt það tjón, sem hann olli með brotum sínum, og hagir hans voru nú aðrir. Refsing sex mánaða fangelsi. Skilorð. ..................00 000... 1434 M braust ásamt fleirum inn í útsölu Áfengis- og tóbaksverslunar ríkisins, og stálu þeir þar allmörgum kössum af áfengi og vindlingum. Þá braust M ásamt fleirum inn í söluskála í Borgarnesi, og stálu þeir þar 220.000 krónum í peningum og tékkum. Var refsing dæmd samkvæmt 244. gr. almennra hegn- ingarlaga nr. 19/1940. .........000000 0000 nn 1620 Þóknun Teiknistofan G s/f tók að sér teiknivinnu fyrir K. Krafði teiknistofan K um kr. 694.590 umfram það, sem hún hafði þegar fengið greitt hjá K. Talið var að teiknistofan hefði fengið að fullu greitt fyrir þá vinnu sem innt var af hendi og var krafa K um sýknu því tekin til greina. Sjá: Arkitektar. ..................... 232 Ærumeiðingar Hinn 7. desember 1983 birtist í Morgunblaðinu grein eftir Þ undir fyrir- sögninni „„Hugum nú að. Opið bréf til Jóns Helgasonar dóms- málaráðherra.““ Er þar tekið fyrir til umfjöllunar svonefnt „„Skaftamál““ og í því sambandi meðal annars margvíslegt ofbeldi og meiðingar sem höfundur telur að lögreglumenn beiti fólk í löggæslustörfum. Í greininni krafðist hann þess að fram færi opinber rannsókn þessara mála. Þ var ákærður fyrir brot gegn 108. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 vegna ýmissa ummæla í greininni. Talið var að í ummælunum fælust ýmist að- dróttanir eða skammaryrði og móðganir í garð ótiltekinna starfs- manna lögregluliðs Reykjavíkur og með ummælunum braut Þ gegn ofangreindri lagagrein. Var hann dæmdur í 10.000 króna sekt og var vararefsing ákveðin 8 daga varðhald. Sératkvæði. . 1280 Öflun sönnunargagna Sjá: Gagnaðflun. ............2.%.00 00 sn 34 Örorka Ó lenti með vinstri hönd í togrúllu 3. september 1982 þar sem hann var að störfum um borð í vélskipi. Hann missti tvær kjúkur af vísi- fingri og löngutöng og um það bil eina kjúku af baugfingri og litla fingri. Í örorkumati dagsettu 30. apríl 1983 segir að hugsanlegt sé að öll kurl séu enn ekki komin til grafar vegna þessa slyss og „„Þó ekki sé nú lengra liðið að áðurnefnt slys átti sér stað þykir nú eðli- legt að meta þá tímabundnu og varanlegu örorku, sem slasaði telst hafa hlotið af völdum þessa slyss og þykir örorka hæfilega metin sem hér segir: Frá slysdegi talið í sex mánuði 100%, eftir það í þrjá mánuði 50% og varanlega 2500.“ ............00.0 0. 587 LEIÐRETTING VIÐ HÆSTARÉTTARDÓMA 1987 LVIII. bindi. Á bls. 499 til 506 er prentaður dómur bæjarþings Hafnarfjarðar 1. mars 1984. Um þann dóm var fjallað í H.1986.392. Svo sem þar greinir ómerkti Hæstiréttur þennan bæjarþingsdóm hinn 18. febrúar 1986 og vísaði málinu heim í hérað til löglegrar meðferðar og uppsögu dóms að nýju. Héraðsdómur dæmdi málið á ný 10. apríl 1986. Dómur Hæstaréttar 31. mars 1987 bls. 497 fjallar því um héraðsdóminn frá 10. apríl 1986 en ekki héraðsdóminn frá 1. mars 1984. Þau mistök hafa hins vegar orðið, að síðastgreindi dómurinn er birtur á bls. 499 og áfram í stað héraðsdómsins frá 10. apríl 1986, en hann hljóðar svo: Dómur bæjarþings Hafnarfjarðar 10. apríl 1986. Mál þetta var dómtekið 7. apríl 1986. Aðalsök var höfðuð hinn 1. nóvember 1983 af bæjarsjóði Hafnarfjarðar, nnr. 3503-3521, á hendur Erlendi Erlends- syni, Sólbergi, Hafnarfirði, nnr. 2184-8719, og til réttargæslu gegn þeim Hermanni Sigurðssyni, 4055-7905, Þórsbergi, Hafnarfirði, Ragnheiði Hermannsdóttur, 720S-0258, Þórsbergi, Hafnarfirði, Lovísu Hermanns- dóttur, 6171-6939, Hólabergi, Hafnarfirði, Böðvari Hermannssyni, 1495- 7428, Klettabergi, Hafnarfirði, Þórunni Hermannsdóttur, 9781-1458, Brekkubergi, Hafnarfirði, Haraldi Hermannssyni, 3776-4396, Flókagötu 67, Reykjavík og Herdísi Hermannsdóttur, 4027-3840, Hamrabergi, Hafnarfirði. Í aðalsök lýsir stefnandinn Hafnarfjarðarbær dómkröfum sínum svo: „Aðallega að stefnandi verði sýknaður af úrskurði Matsnefndar eignar- námsbóta skv. l. nr. 11/1973 til að greiða stefnda kr. 531.260, sbr. úrskurð matssnefndar dags. 20. júní 1983 í matsmálinu Hafnarfjarðarbær gegn Erlendi Erlendssyni, nánar tiltekið skv. 4. tl. á bls. 12 í matsúrskurði land- bætur kr. 496.260 og skv. $. tl. bætur fyrir skerta aðstöðu og óþægindi kr. 35.000, samtals kr. $31.260. Til vara gerir stefnandi þær dómkröfur að eignarnámsbætur til stefnda verði lækkaðar verulega. Í aðal- og varakröfu er krafist málskostnaðar að skaðlausu skv. gjaldskrá Lögmannafélags Íslands. Á hendur réttargæslustefndu eru engar kröfu gerðar.““ Gagnsök var höfðuð hinn 15. nóvember 1983 og við flutning málsins gerði gagnstefnandi, aðalstefndi, svofelldar dómkröfur sameiginlegar í gagnsök og aðalsök: Aðallega að gagnstefnda, bæjarsjóði Hafnarfjarðar, verði gert að greiða 3.007.537,00 með dómvöxtum frá dómsuppsögudegi til greiðsludags. Leiðrétting CLXXKXI Til vara að úrskurður matsnefndar verði staðfestur. Þá er krafist málskostnaðar fyrir matsnefnd eignarnámsbóta og fyrir bæjarþinginu samkvæmt gjaldskrá L.M.F.Í. hvernig sem málið fer. Krafist er dómvaxta af dæmdum málskostnaði frá því dómur verður aðfararhæfur. Af hálfu gagnstefnda er krafist sýknu af öllum kröfum gagnstefnanda í gagnsök. Af hálfu réttargæslustefndu í aðalsök eru engar sjálfstæðar kröfur gerðar. I. Í máli þessu var á bæjarþingi Hafnarfjarðar hinn 1. mars 1984 af þeim sömu dómurum og nú dæma mál þetta kveðinn upp dómur með svofelldu dómsorði: „„Aðalstefnandi, bæjarstjórinn í Hafnarfirði f.h. bæjarsjóðs, greiði gagn- stefnanda, Erlendi Erlendssyni, kr. 600.000,- með hæstu lögleyfðu innláns- vöxtum (dómvöxtum) frá 1. mars 1984 til greiðsludags og kr. 150.000,- í máls- kostnað, allt innan 15 daga frá birtingu dóms þessa að viðlagðri aðför að lögum.“ Málinu var áfrýjað og hinn 18. febrúar 1986 kvað Hæstiréttur upp dóm sinn. Þar segir í niðurlagi forsendna: „Í forsendum héraðsdóms er eigi tekin rökstudd afstað til þeirrar kröfu gagnáfrýjanda, að dómvextir verði dæmdir af „„málskostnaði frá því að dómur verður aðfararhæfur.““ Verður því sjálfkrafa að ómerkja hinn áfrýjaða dóm og málsmeðferð frá munnlegum málflutningi 27. janúar 1984 og vísa málinu heim í hérað til löglegrar meðferðar og dómsálagningar að nýju. Það athugast að við hinn munnlega málflutning í héraði gerði gagnáfrýj- andi eftirgreindar kröfur: „„Að stefnda verði gert að greiða kr. 3.007.537,00 með 479 ársvöxtum frá 30. mars 1983 til 20. sept. s.á., 36% p.a. frá þ.d. till5. nóv. s.á., en með dóm- vöxtum frá þ.d. til greiðsludags.““ Af þessu er ljóst, að vaxtakrafa gagnáfrýj- anda er ekki rétt tilgreind í héraðsdómi. Rétt þykir að hvor aðili beri sinn kostnað af málinu fyrir Hæstarétti.“ Dómsorð Hæstaréttar hljóðar svo: „„Hinn áfrýjaði dómur og málsmeðferð frá og með 27. janúar eiga að vera ómerk, og er málinu vísað heim í hérað til löglegrar meðferðar og uppsögu dóms að nýju. Málskostnaður fyrir Hæstarétti fellur niður. II. Hafnarfjarðarbær keypti árið 1980 allstórt landsvæði úr landi hinnar gömlu bújarðar Setbergs, sem kom til afhendingar og greiðslu árið 1983. Á CLXXKXII Leiðrétting umræddu landsvæði er 8560 fermetra spilda er eigandi Setbergs leigði árið 1933. Leigutaki reisti fljótlega á spildunni sumarhús og síðar íbúðarhús og fleiri mannvirki og hlaut fasteignin nafnið Sólberg. Landeigandinn, leigu- salinn að leigulóðarréttindum Sólbergs, gat umrædds leigusamnings frá 1933 að engu í samningum um sölu landsins til Hafnarfjarðarbæjar 1980 og hefur það verið skýrt svo að hann og viðsemjandi hans, bærinn, hafi túlkað leigu- samninginn frá 4. ágúst 1933 svo, að hann væri til 50 ára og yrði því útrunninn 1983, eða um það leyti sem Hafnarfjarðarbær skyldi fá landið afhent. Það er höfuðmálsástæða aðalstefnanda, Hafnarfjarðarbæjar, í máli þessu að svo sé. Þó fór Hafnarfjarðarbær þá leið, er í ljós kom að eigendur Sólbergs, leigu- takar samkvæmt lóðarleigusamningnum frá 4.8. 1933 töldu samninginn ótímabundinn þannig að það væri aðeins fjárhæð leigunnar sem taka ætti til endurmats að 50 árum liðnum, að Hafnarfjarðarbær neytti heimildar eignar- námsheimildar 28. gr. skipulagslaga nr. 19/1964 og beiddist þess hinn 8. mars 1983 við matsnefnd eignarnámsbóta að metnar yrðu eignarnámsbætur fyrir umrædd leiguréttindi leigutaka til handa með vísan til 4. gr. laga nr. 11/1973 um framkvæmd eignarnáms. Skipulagsuppdráttur af landsvæðinu hafði verið staðfestur af ráðherra hinn 31. janúar 1983. Eignarnámið tók til hinnar upphaflegu lóðar Sólbergs að undanskildum 844,5 fermetrum undir og umhverfis íbúðarhús að Sólbergi. Tók eignarnámið þannig til 7715,5 fermetra lands. Matsnefnd eignarnámsbóta kvað upp úr- skurð sinn hinn 20. júní 1983 og ákvarðaði eignarnámsþola, gagnstefnanda í máli þessu, bætur sem hér segir: 1. Bætur fyrir ræktun lands ........................ kr. 4.500.- 2. Bætur fyrir trjágróður ..........0.%.0.00 0000. — 5.400.- 3. Bætur fyrir hesthús ...........0.00.0. 0000... — 98.568.- 4. Landbætur .............20%00 0000 000 — 496.260.- 5. Bætur fyrir skerta aðstöðu og óþægindi ........... — 35.000.- Samtals kr. 639.728.- miðað við staðgreiðslu og kr. 8.000.- í málskostnað. Bætur skv. lið 1-3 eru greiddar. Það eru bætur skv. lið 4 og 5 sem aðalstefnandi krefst nú aðallega að honum sé dæmt óskylt að greiða, en til vara lækkunar á. Gagnstefnandi krefst hins vegar stórfelldrar hækkunar bótafjárhæða og sundurliðar kröfu sína þannig: 1. Landsbætur, kr. 325.00 pr. ferm. fyrir 7.715.5 ferm. (í stað rúml. kr. 64 pr. ferm.) ................ kr. 2.507.537.00 2.-Bætur fyrir skerta aðstöðu og óþægindi ........ — 200.000,00 3. Bætur fyrir verðrýrnun íbúðarhúss að Sólbergi .. — 300.000.00 Alls kr. 3.007.537.00 Leiðrétting CLXXKXIII HI. Í samningi þeirra Jóhanns Reykdals, eiganda Setbergs, og S.R. Kampmanns, lyfsala í Hafnarfirði, dags. 4. ágúst 1933, sem innfærður var í afsals- og veðmálabækur Kjósarsýslu 21. október 1939, litra D2-40, segir svo um leiguskilmála: „Lóðin er leigð til að byggja á henni hús og mannvirki svo og til ræktunar og yfir höfuð til hverra verklegra og vanalegra afnota. Lóðin er leigð til 50 ára, þannig að leiguliði hefur rétt til að selja og veðsetja afnotarétt sinn til lóðarinnar ásamt húsum og mannvirkjum á henni, en vilji hann selja lóðarréttindi sín að nokkru eða öllu leyti, hefur eigandi jarðarinnar Setbergs forkaupsrétt. Að þessum 50 árum liðnum, skal fram fara nýtt mat á lóðarleigunni. Leigu eftir lóðina greiði leiguliði ár hvert fyrir 1. október til eiganda Setbergs kr. 130.- eitt hundrað og þrjátíu krónur. Fyrsti gjalddagi sé 1. október 1933. Hús og önnur mannvirki á lóðinni eru að veði fyrir lóðargjaldinu, og sé það eigi greitt á réttum gjalddaga, má því til lúkningar gera fjárnám í húsum öllum og mannvirkjum á henni án dóms og laga, samkv. 15. gr. laga 16. desbr. 1885, um lögtak og fjárnám án undanfarins dóms eða sátta. Flytji leiguliði öll hús af lóðinni eða felli þau niður á einhvern hátt og greiði eigi lóðargjaldið, gengur samningur þessi úr gildi, og fellur lóðin þá aftur til eiganda án uppsagnar. Leiguliði greiði alla skatta og gjöld til hins opinbera, er lögð kunna að verða á lóð þessa sem gjaldstofn.““ Rökstuðningur aðalstefnanda, Hafnarfjarðarbæjar, fyrir þeirri kröfu að honum verði amt óskylt að greiða bætur fyrir leiguréttindi er einvörðungu sá, að lóðin hafi samkvæmt skýrum ákvæðum samningsins verið leigð til 50 ára. Leigusamningurinn sé þannig tímabundinn og hafi runnið út 4. ágúst 1983. Leigusali hafi tilkynnt leigutaka um það með góðum fyrirvara, þ.e. með bréfi dags. 20. desember 1982, sem frammi liggur í málinu, að samningurinn yrði ekki endurnýjaður og í bréfinu sé tekið fram að á bréfið beri jafnframt að líta sem uppsögn á samningnum. Bætur vegna ræktunar, trjágróðurs og hesthúss séu að fullu greiddar. Liðurinn „bætur fyrir skerta aðstöðu og óþægindi kr. 35.000““ eigi engan rétt á sér, enda sé það augljóst, að öll aðstaða eiganda íbúðarhúss að Sólbergi batni við að skipulögð byggð með götum, götulýsingu, snjómokstri og hvers konar þjónustu, svo sem verslunum og skóla, rísi í kring og telur aðalstefnandi það marg- sinnis hafa sýnt sig, bæði hér í Hafnarfirði og annars staðar, þar sem líkt háttar til, að verð fasteigna hækki þegar þær lendi inni í nýjum bæjar- hverfum. Þannig telur aðalstefnandi að gagnstefnandi hafi fengið bætt allt tjón CLXXXIV Leiðrétting sitt vegna eingarnámsins og meira til og eigi hann því engan rétt til frekari bóta. Af hálfu gagnstefnanda er á því byggt að lóðarleigusamningurinn frá 4. ágúst 1933 sé erfðafestusamningur. Honum hafi verið ætlað að gilda um ókomna framtíð en heimilt sé að endurskoða leiguna á 50 ára fresti. Í samningnum segi beinlínis að „að þessum 50 árum liðnum skal fara fram nýtt mat á lóðarleigunni.““ Ef samningnum hefði verið ætlað að falla úr gildi að liðnum 50 árum hefði verið óþarft að setja í hann ákvæði um nýtt mat á lóðarleigunni. Þessu til frekari styrktar bendir gagnstefnandi á, að Í samningnum segir að leigutaki hafi „rétt til að selja og veðsetja afnotarétt sinn til lóðarinnar ásamt húsum og mannvirkjum á henni““, en eiganda jarðarinnar sé aðeins heimilaður forkaupsréttur. Leigutaka sé samkvæmt samningnum heimilt að selja lóðarréttindi sín í pörtum, þ.e. skipta spildunni í fleiri lóðir, sbr. orðalagið „vilji hann selja lóðarréttindi sín að nokkru eða öllu leyti.““ Réttur leigusala, ef ekki er staðið í skilum með greiðslu leigu, sé lögtaksréttur. Loks greiði leigutaki „alla skatta og gjöld til hins opinbera, sem lögð kunna að verða á lóð þessa sem gjaldstofn.““ Samningurinn hafi þannig að geyma þau ákvæði sem tíðkanleg séu í erfðafestusamningum og þessi ákvæði taki af tvímæli um að samningurinn sé ótímabundinn. Úrlausn matsnefndar eignarnámsbóta um framangreint ágreiningsefni var svofelld í forsendum úrskurðar nefndarinnar frá 20. júní 1983: „Augljóst er samkvæmt framansögðu, að ekki er tvímælalaust tekið fram, hvernig fara skuli um leiguréttindin, að liðnum þeim 50 árum, sem tilgreind eru í leigusamningnum. Aðeins er tekið fram að „nýtt mat á lóðar- leigunni““ skuli fara fram, að 50 árum liðnum. Virðist þannig gert ráð fyrir framlengingu á þessum leigusamningi, enda leyft að byggja á lóðinni hús og mannvirki, auk ræktunar og yfirhöfuð „hverra verklegra og vandlegra afnota““, (innskot: í hinu þinglýsta samningseintaki stendur vanalegra), sem um er að ræða, án þess að tilgreint sé, hvað verða eigi um þessi mannvirki að 50 árum liðnum. Að svo vöxnu máli telur Matsnefndin rétt að meta land þetta sem erfða- festuland.““ IV. Spilda sú, Sólberg, sem mál þetta snýst um, var á landi jarðarinnar Setbergs. Eftir 1933 var Setbergi skipt þannig að til varð býlið Þórsberg. Þórsberg fékk í sinn hlut m.a. það land þar sem Sólbergslóðin er. Það voru þannig eigendur Þórsbergs sem seldu Hafnarfjarðarbæ hinn 4. júlí 1980 með því samnings- ákvæði að landið kæmi til afhendingar og greiðslu í áföngum, eftir því sem „„bærinn vill taka (land) hverju sinni til framkvæmda.“ Leiðrétting CLXXXV Í samningnum frá 1980 er lóðarleigusamningsins frá 1933 að engu getið. Í viðbótarsamningi þeim, afsali, er gerður var 17. ágúst 1983, er fyrsti hluti umrædds lands kom til afhendingar og greiðslu, er hinsvegar að finna svofellt ákvæði: „„Á hluta hins afsalaða lands er þinglýst leigusamningi á milli Jóhannesar Reykdals og S.R. Kampmann, sem skv. leigusamningi fellur niður 4. ágúst 1983. Afsalsgjafar telja að leigusamningur þessi falli úr gildi 4. ágúst 1983. Samkomulag er um að Hafnarfjarðarbær óski eignarnáms (innskot: Það lá þá þegar fyrir) á réttindum þeim, sem Erlendur Erlendsson, handhafi leigu- samningsins, kunni að hafa skv. leigusamningnum. Kaupandi áskilur sér rétt að komi til kostnaðar eða skaðabóta vegna eignar- námsins, verði greiðslur dregnar frá í uppgjöri á milli samningsaðila eða endurgreitt af afsalsgjöfum.““ Hér með er komin skýringin á því hvers vegna eigendum Þórsbergs, Hermanni Sigurðssyni og börnum hans, er stefnt til réttargæslu, en réttar- gæslustefndu létu mæta við þingfestingu en hafa síðan ekki sótt þing. V. Varðandi bótafjárhæðir þá heldur gagnstefnandi því fram, að erfðafestu- land hafi svipað gangverð og eignarland. Þá bendir gagnstefnandi á að Hafnarfjarðarbær, sem undanfarið hefur verið að úthluta lóðum í Setbergs- landi í námunda við hina umdeildu spildu, lætur lóðarhafa greiða svokallað upptökugjald, nú, þ.e. frá 1. apríl 1986, kr. 383,18 á fermetra, auk gatna- gerðargjalds. Aðalstefnandi telur, að jafnvel þótt um erfðafestuland hefði verið að tefla, þá hefði matsnefnd eingarnámsbóta metið landbætur allt of hátt. Bendir hann á að við eignarnám, er fram fór á landi í Hvammahverfi hér í bæ árið 1978, hafi bætur fyrir erfðafesturétt verið af matsnefnd eingnarnámsbóta metnar sem 12.5% bótafjárhæðar fyrir eignarland, þ.e. á sama tíma og fermetri í eignar- landi var bættur með gkr. 1.600,-, hafi fermetri í leigulóðum verið bættur með gkr. 200,-. VI. Gagnstefnandi krefst, sem fyrr segir, dómvaxta af dæmdum málskostnaði, frá því dómur verður aðfararhæfur. Ekki var af hans hálfu vikið einu orði að þessari kröfu til rökstuðnings henni, hvorki í fram lögðum sóknarskjölum í gagnsök né við munnlegan málflutning hinn 27. janúar 1984. Við munnlegan málflutning hinn 7. apríl 1986, að málinu heimvísuðu, kvað gagnstefnandi rökin fyrir kröfunni þau, að þar sem ekki verði séð að málskostnaðarkrafa sé frábrugðin öðrum peningakröfum, hljóti hún að bera dráttarvexti frá gjald- CLXXXVI Leiðrétting daga til greiðsludags, rétt eins og aðrar kröfur til peninga. Í dóminum séu vext- ir ákvarðaðir til framtíðar, ekki verði séð að ákvörðun vaxta á málskostnað í dómsorði geti verið frábrugðin því er dómvextir eru ákveðnir á höfuðstól dómskuldar ,,til greiðsludags““. Gagnstefnandi telur þannig, að í dómsorði megi ákvarða vexti á málskostnað frá og með tilteknum degi, annað hvort frá dómsuppsögu eða frá þeim degi, er krafan verður aðfararhæf, og „,til greiðsludags““. Í þessu efni vitnaði stefnandi m.a. til niðurlagsorða í grein Jóns Steinars Gunnlaugssonar hrl. í Tímariti lögfræðinga, 2. hefti 1983, bls. 96, þar sem nefndur fræðimaður um vexti lýsir og færir rök fyrir þeirri kenningu, að þar sem krafa um málskostnað gjaldfalli í síðasta lagi við dómsuppsögu (hann telur raunar að krafan gjaldfalli fyrr þótt fjárhæð hennar sé ekki ákvörðuð fyrr en þá), þá geti ekkert verið athugavert við að dæma vexti frá gjalddaga til framtíðar. Auk efnisröksemda mæli hagkvæmnisástæður með því að dæma um þetta strax í „„aðalmálinu““, þar sem að öðrum kosti þurfi að höfða nýtt dómsmál til greiðslu þessara dráttarvaxta, enda verði að telja óheimilt að ákvarða umrædda vexti í fógetarétti við aðför nema kveðið sé á um greiðslu þeirra í dómi þeim sem er aðfararheimild. Þá telur gagnstefnandi það hafa þýðingu, að síðustu árin hefur hluti nafnvaxta verið svokallaður verðbótaþáttur. Verðbótaþættinum sé ætlað það hlutverk að koma í veg fyrir, að skuldari hagnist beinlínis á því að draga greiðslu. Þetta sjónarmið eigi jafnvel við um málskostnað og aðrar kröfur. Hluti málskostnaðar sé útlagður kostnaður og þótt vera kunni að lögmaðurinn innheimti þóknun sína ekki í öllum tilvikum strax úr hendi skjólstæðings síns þá skipti það ekki máli, málskostnaðarákvörðun miðist við, að svo hafi verið gert, málskostnaður sé tildæmdur aðilanum en ekki lögmanninum. Þá leggur gagnstefnandi sérstaka áherslu á, að dómhafa verði iðulega ekki um það kennt, þótt innheimta málskostnaðar úr hendi dómþola dragist. Nefnir hann þau tilvik, er máli er skotið til Hæstaréttar. Hæstiréttur geti að sjálfsögðu breytt málskostnaðarákvörðun héraðsdóms, en rök séu fyrir því og vera kunni, að Hæstiréttur líti svo á, að ef hann staðfestir niðurstöðu héraðsdómsins að öðru leyti, láti hann einnig málskostnaðarákvörðun óhreyfða, að því áskildu, að hún teljist hafa verið réttileg á þeim tíma er héraðsdómur var uppkveðinn. Þá verði um hreint óbætt tjón dómhafa að ræða af drætti vegna áfrýjunar, svo fremi að vextir hafi ekki verið dæmdir á málskostnað til greiðsludags í héraðsdómi. Þá bendir gagnstefnandi á það að vextir eru dæmdir á miskabætur frá dómsuppsögu, þótt fjárhæð þeirra sé ekki ákvörðuð fyrr en í dómi, sbr. m.a. Hrd. 1983, bls. 474, 495 o.s.frv. Til hliðsjónar um úrlausn þessa sakarefnis hjá þeim þjóðum, er búa við skyldan rétt, bendir gagnstefnandi á, að í Svíþjóð falla vextir á málskostnað Leiðrétting CLXXXVII frá dómsuppsögu til greiðsludags samkvæmt lögum nr. 741/1981 er gildi tóku 1. janúar 1982. Um danskan rétt bendir gagnstefnandi á UfR. 1983, bls. 307, þar sem reifuð er sú dómsniðurstaða að ekkert ákvæði vaxtalaganna nr. 638/1977 mæli fyrir um breytingu á þeirri dómvenju að dæma ekki vexti á máls- kostnað. Um norskan rétt, en þar hefur dómiðkun verið hin sama og hérlendis og í Danmörku, að dæma ekki vexti á málskostnað, vísar gagnstefnandi til Norsk Advokadblad nr. 3 - 1983, bls. 96, þar sem reifaður er dómur uppkveðinn í bæjarþinginu í Skien og Porsgrunn, en sakarefnið var krafa um vexti á málskostnað í áður dæmdu máli. Þrátt fyrir það að ekki hafði verið krafist vaxta af á málskostnað í upphaflega málinu, var fallist á kröfu sóknaraðila með vísan til þess að dómskuldin vegna málskostnaðar teldist venjuleg peningakrafa á sviði fjármunaréttar sem ákvæði dráttarvaxta- laganna frá 17.12.1976 tækju til. Í sömu grein er einnig vitnað til dóms hæstaréttar Noregs frá 15.10.1982 sem er að finna í Norsk Retstidende 1982, bls 1416. Í því máli hafði á fyrri dómstigum ekki verið höfð uppi krafa um vexti á málskostnað. Hún var höfð uppi fyrir hæstarétti og varnaraðili lýsti því yfir að hann samþykkti kröfuna. Henni var veitt dómsviðurkenning. Af hálfu aðalstefnanda er framangreindri kröfu um dómvexti á máls- kostnað mótmælt. Sem áður er fram komið var villa í dóminum frá 1. mars 1984, fallið höfðu út í kafla I, þar sem greint er frá dómkröfum gagnstefnanda, orðin: „,...frá þeim degi til 15. nóvember s.á. en með dómvöxtum ...““. Villu þessarar gætti að sjálfsögðu eigi í niðurstöðu dómsins, þar voru dómvextir tildæmdir, svo sem greinir í áður tilvitnuðu dómsorði héraðsdóms frá 1. mars 1984. Þessa er getið til að það dyljist eigi, að gagnstefnandi krafðist dómvaxta þegar í gagnstefnu og breytti í engu dómkröfum sínum er hann lagði þær í dóm hinn 27. janúar 1984. Það var eigi fyrr en við málflutning 7. apríl 1986 að hann féll frá vaxtakröfu fram til dómsuppsögudags. Álit réttarins. Lóðarleigusamninginn frá 4. ágúst 1933 verður að skýra svo að hann sé ótímabundinn. Aðalstefnandi getur því ekki fengið kröfum sínum framgengt á þeim grundvelli að samningstíminn hafi verið útrunninn hinn 4. ágúst 1983. Ekki verður á það sjónarmið gagnstefnanda fallist, að jafna megi rétti leigutaka samkvæmt umræddum samningi til fulls eignarréttar þannig að við ákvörðun eignarnámsbóta eigi að taka mið af gangverði eignarlands. Þvert á móti sýnir samningurinn ljóslega, að réttur leigutaka til landsins er mun veikari en fullur eignarréttur. Varanleiki samningsins er m.a. háður því að CLXXXVIII Leiðrétting leiga sé greidd. Fjárhagslegt verðmæti samningsins fyrir leigutaka, þegar til endurmats á leigu kemur, veltur m.a. á því, hvort og þá hve mikill mismunur verður annars vegar á því leigugjaldi, er honum verður með mati gert að greiða, og hins vegar þeim arði, er hann getur haft af landinu. Nýtt mat á leigugjaldi samkvæmt samningnum fór ekki fram að liðnum 50 árum samningstímans hinn 4. ágúst 1983. Hins vegar gat landeigandi krafist endurskoðunar hvenær sem var, og verður að líta svo á, að við endurskoðun leigugjalds hefði meðal annars átt að líta til breyttra nýtinga- kosta og breytinga á verðmæti landsins. Þegar dómurinn lítur til þess, í fyrsta lagi hvert telja megi hæfilega áætlað gangverð umræddrar landspildu, hefði hún verið seld sem eignar land, í öðru lagi hvert leigugjald ætla má að matsmenn hefðu gert leigutaka að greiða, í þriðja lagi hvern arð líklegt er að leigutaki hefði getað haft af spildunni á eigin hendi eða með því að framselja rétt sinn samkvæmt samningum með sem hagstæðustum hætti og í fjórða lagi til þeirra óvissu- þátta sem telja má að rýri verðmæti réttinda hans, þá verður það niðurstaða dómsins, þegar einnig er tekið tillit til annarrar ætlaðrar fjárhagslegrar röskunar af eignarnámi þessu, að bætur til gagnstefnanda séu á núgildandi verðlagi hæfilega ákvarðaðar kr. 1.050.000. Hefur þá verið tekið tillit til almennra verðlagsbreytinga frá því að stefnandi fékk umráð þeirrar eignar, sem eignarnámi var tekin. Málskostnaður, sem hér þykir við eiga að tildæma í einu lagi fyrir matsnefnd eignarnámsbóta og bæjarþingi, ákveðst kr. 260.000. Miðað við fasta dómvenju telur dómurinn ekki lagaheimild til þess að dæma vexti á málskostnað. Már Pétursson héraðsdómari kvað upp dóm þennan ásamt með- dómendunum dr. Gauki Jörundssyni prófessor og Pétri Stefánssyni verkfræðingi. Dómsorð: Aðalstefnandi, bæjarstjórinn í Hafnarfirði f.h. bæjarsjóðs, greiði gagnstefnanda, Erlendi Erlendssyni, kr. 1.050.000 með dómvöxtum frá 10. apríl 1986 til greiðsludags og kr. 260.000 í málskostnað, allt innan 15 daga frá birtingu dóms þessa að viðlagðri aðför að lögum.